Πιλοτικό πρόγραμμα ******

Β΄ ΓυμνασίουΦανή Θεοδοσίου

Θεματική ενότητα 4:Εμείς και οι «άλλοι»

( 4 δίωρα = 8 ώρες )

Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα:Οι μαθητές μπορούν να: παρουσιάζουν τις προσωπικές τους ιδέες και πεποιθήσεις για το

ζήτημα της ετερότητας ανακαλύπτουν τη διαφορά μεταξύ αναγνώρισης δικαιωμάτων και

προσφοράς αγάπης περιγράφουν τη δράση των Κυρίλλου και Μεθοδίου και αξιολογούν

τη σημασία του εκχριστιανισμού των Σλάβων επισημαίνουν τη θετική στάση απέναντι στον «άλλο» και σε άλλες

θρησκείες

Διδακτική διεργασία:1ο δίωρο: Εμπειρίες τους. Ποιος είναι ο άλλος; Διαφορετικός = ξένος; Ανθρώπινα δικαιώματα2ο δίωρο: Η χριστιανική απάντηση3ο δίωρο: Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων/ Κύριλλος-Μεθόδιος 4ο δίωρο: Ο σεβασμός του ανθρώπου σε άλλες θρησκείες

******

1 ο δίωρο

Εμπειρίες τους.

Ποιος είναι ο άλλος; Διαφορετικός= ξένος;

Ανθρώπινα δικαιώματα

۞۞۞

Αφόρμηση: Προβολή video. Youtube. «Όλοι διαφορετικοί όλοι ίσοι».http://www.youtube.com/watch?v=PD6MoTY-jRA&feature=related

Οικουμενικότητα

Φύλλο εργασίας

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

1. Σύμφωνα με το βίντεο που παρακολουθήσατε ή την εικόνα, ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία γίνονται διακρίσεις μεταξύ των ανθρώπων;- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

Εργασία σε ομάδες.

Θέματα: - Υπάρχει το πρόβλημα της ετερότητας σήμερα; - Ποιους θεωρώ ξένους; - Τι συμβαίνει όταν θεωρούμε «ξένο» τον διαφορετικό; - Συνέπειες - Κίνδυνοι.

Η κάθε ομάδα συζητά το θέμα και ορίζει ένα μαθητή για να παρουσιάσει τις ιδέες στην τάξη.

Η νομική κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ( Το προβάλλω στον πίνακα

Φύλλο εργασίας

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

2. Υπάρχει πρόβλημα ετερότητας σήμερα;

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

3. Ποιους θεωρούμε ξένους;

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

4. Τι συμβαίνει όταν θεωρούμε «ξένο» τον διαφορετικό;

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

5. Συνέπειες – κίνδυνοι.

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

6. Ποια δικαιώματα έχει ο άνθρωπος, σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα;

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

7. Ποιοι είναι οι παγκόσμιοι Οργανισμοί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα;

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

- ________________________________________________________

Προτάσεις- απαντήσεις δικές μου

( Για να κατευθύνω το μάθημα σε περίπτωση που οι μαθητές δεν προχωρούν )

1. - Σωματικά χαρακτηριστικά ( προσώπου, σώματος… π.χ. όμορφος.. ψηλός…ξανθός…)- οικονομικά ( πλούσιος…..)- ενδιαφέροντα- πολιτική και άλλη ιδεολογία- εθνικά- φυλετικά- διαφορετικού φύλου- θρησκευτικά- χρώματος- ηλικιακά

2. Υπάρχει έντονο στις μέρες μας. Εκτός από την ετερότητα ανθρώπων του ίδιου έθνους προέκυψαν και άλλα θέματα. Η προσπάθεια και η επιθυμία των ανθρώπων για ένα καλύτερο αύριο για τους ίδιους και για τα παιδιά τους ώθησε στη μετανάστευση. Το αποτέλεσμα είναι να ζουν στην κοινωνία μας άνθρωποι διαφορετικής εθνικότητας, θρησκείας, χρώματος…….

3. Συνήθως θεωρούμε «άλλον», αυτόν ο οποίος δεν είναι σαν κιεμάς, όπως προανέφερα.

4. Τον σχολιάζουμε, τον κατακρίνουμε και ίσως τον περιγελούμε. Πολλές φορές τον αποφεύγουμε. Δεν του επιτρέπουμε να ενταχτεί στην κοινωνία μας.

5.Συνέπεια η απομόνωση, η περιθωριοποίηση, η περιφρόνηση, ο αποκλεισμός κάποιων ανθρώπων, ξενοφοβία. Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα τη βίαιη αντίδραση αυτών που απορρίπτει η κοινωνία. Έτσι παρατηρούνται διακρίσεις, ρατσισμός, πόλεμοι, γενοκτονίες…. {Γενοκτονία των Αρμενίων ( 1894-96 ), γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου ( 1914-1923 )}.

6. 3. Ποια δικαιώματα έχει ο άνθρωπος, σύμφωνα με την Οικουμενική διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα; Βασικά δικαιώματα:

- δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία- ελευθερία σκέψης και έκφρασης- ισότητα ενώπιον του νόμου Κοινωνικά, πολιτιστικά, οικονομικά:

- δικαίωμα συμμετοχής στον πολιτισμό- δικαίωμα στην τροφή, στην εργασία, στην εκπαίδευση

7.- Διεθνής Αμνηστία- Κέντρο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα- Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων- Εθνική Ένωση για την Πρόοδο των Εγχρώμων Ατόμων

Διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα

10 Δεκεμβρίου 1948

Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι «βασικά δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες που δικαιούνται όλοι οι άνθρωποι», τα οποία περιλαμβάνουν αστικά και πολιτικά δικαιώματα όπως το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία, την ελευθερία σκέψης και έκφρασης, καθώς και την ισότητα ενώπιον του νόμου. Στα ανθρώπινα δικαιώματα περιλαμβάνονται, επίσης, κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα της συμμετοχής στον πολιτισμό, το δικαίωμα στην τροφή, την εργασία και την εκπαίδευση.

    Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.    

- 1ο Άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ο.Η.Ε.

Η Ελεάνορ Ρούσβελτ επιδεικνύει τη Διακήρυξη

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Διεθνής Αμνηστία

Κέντρο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Εθνική Ένωση για την Πρόοδο των Εγχρώμων Ατόμων (NAACP)

2 ο δίωρο

Η χριστιανική απάντηση

Από την Καινή Διαθήκη:

- Η παραβολή της Τελικής Κρίσης ( Μτ25, 31-46 )31 «Όταν θα έρθει ο φιλάνθρωπος Κριτής με όλη του τη μεγαλοπρέπεια, και θα τον συνοδεύουν όλοι οι άγιοι άγγελοι, θα καθίσει στον... θρόνο του.  32 Τότε θα συγκεντρωθούν μπροστά του όλα τα έθνη, και θα τους ξεχωρίσει όπως ξεχωρίζει ο βοσκός τα πρόβατα από τα κατσίκια. 33 Τα πρόβατα θα τα τοποθετήσει στα δεξιά του και τα κατσίκια στα αριστερά του. 34 Θα πει τότε... σε αυτούς που βρίσκονται δεξιά του: «Ελάτε, οι ευλογημένοι από τον Πατέρα μου, κληρονομήστε τη Βασιλεία που σας έχει ετοιμαστεί απ' την αρχή του κόσμου. 35 Γιατί πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και με περιμαζέψατε, 36 γυμνός και με ντύσατε, άρρωστος και μ' επισκεφτήκατε, φυλακισμένος κι ήρθατε να με δείτε».  37 Τότε θα του απαντήσουν οι άνθρωποι του Θεού: «Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς και σε θρέψαμε ή να διψάς και σου δώσαμε να πιεις; 38 Πότε σε είδαμε ξένον και σε περιμαζέψαμε ή γυμνόν και σε ντύσαμε;39 Πότε σε είδαμε άρρωστον ή φυλακισμένον κι ήρθαμε να σε δούμε;» 40 Και... θα τους απαντήσει: «Σας βεβαιώνω πως αφού τα κάνατε αυτά για έναν από αυτούς τους ασήμαντους αδερφούς μου, τα κάνατε για μένα».

41 Ύστερα θα πει και σε αυτούς που βρίσκονται αριστερά του: «Φύγετε από μπροστά μου.... πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά που έχει ετοιμαστεί για τον διάβολο και τους δικούς του. 42 Γιατί πείνασα και δεν μου δώσατε να φάω, δίψασα και δεν μου δώσατε να πιω·43 ήμουν ξένος και δεν με περιμαζέψατε, γυμνός και δεν με ντύσατε, άρρωστος και φυλακισμένος και δεν ήρθατε να με δείτε». 44 Τότε θα του απαντήσουν και αυτοί: «Κύριε, πότε σε είδαμε πεινασμένον ή διψασμένον ή ξένον ή γυμνόν ή άρρωστον ή φυλακισμένον και δεν σε υπηρετήσαμε» 45 Και θα τους απαντήσει: «Σας βεβαιώνω πως αφού δεν τα κάνατε αυτά για έναν από αυτούς τους ασήμαντους αδερφούς μου, δεν τα κάνατε ούτε για μένα». 46 Κι αυτοί θα πάνε στην αιώνια τιμωρία, ενώ οι δίκαιοι στην αιώνια ζωή». 

- Ο καλός Σαμαρείτης ( Λκ 10, 25-37 )25 Κάποιος νομοδιδάσκαλος παρουσιάστηκε στον Ιησού και, για να τον φέρει σε δύσκολη θέση, τον ρώτησε: «Διδάσκαλε, τι πρέπει να κάνω για να κερδίσω την αιώνια ζωή;»26 Κι ο Ιησούς του είπε: «Ο Νόμος τι γράφει;»  27 Εκείνος απάντησε: «Να αγαπάς τον Κύριο τον Θεό σου με όλη την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου, με όλη τη δύναμή σου και με όλον τον νου σου · και τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου». 28 «Πολύ σωστά απάντησες», του είπε ο Ιησούς· «αυτό κάνε και θα ζήσεις».29 Εκείνος όμως, θέλοντας να δικαιολογήσει τον εαυτό του, είπε στον Ιησού: «Και ποιος είναι ο πλησίον μου;»30 Πήρε τότε αφορμή ο Ιησούς και είπε: «Κάποιος άνθρωπος, κατεβαίνοντας από τα Ιεροσόλυμα για την Ιεριχώ, έπεσε πάνω σε ληστές. Αυτοί τον ξεγύμνωσαν, τον τραυμάτισαν κι έφυγαν παρατώντας τον μισοπεθαμένο. 31 Έτυχε να κατεβαίνει από κείνον τον δρόμο και κάποιος ιερέας, ο οποίος, παρ' όλο που τον είδε, τον προσπέρασε χωρίς να του δώσει σημασία. 32 Το ίδιο και κάποιος λευίτης, που περνούσε από κείνο το μέρος· κι αυτός, παρ' όλο που τον είδε, τον προσπέρασε χωρίς να του δώσει σημασία.33 Κάποιος όμως Σαμαρείτης, που ταξίδευε, ήρθε προς το μέρος του, τον είδε και τον σπλαχνίστηκε.34 Πήγε κοντά του, άλειψε τις πληγές του με λάδι και κρασί και τις έδεσε καλά. Μάλιστα τον ανέβασε στο δικό του το ζώο, τον οδήγησε στο πανδοχείο και φρόντισε γι' αυτόν. 

35 Την άλλη μέρα φεύγοντας έβγαλε κι έδωσε στον πανδοχέα δύο δηνάρια και του είπε: Φρόντισέ τον, και ό,τι παραπάνω ξοδέψεις, εγώ όταν ξαναπεράσω θα σε πληρώσω». 36 Ποιος λοιπόν από αυτούς τους τρεις, κατά τη γνώμη σου, έγινε «πλησίον» εκείνου που έπεσε στους ληστές;» 37 Κι εκείνος απάντησε: «Αυτός που έμπρακτα έδειξε ευσπλαχνία». Τότε ο Ιησούς του είπε: «Πήγαινε, και να κάνεις και σύ το ίδιο».

- Χαναναία ( Μτ 15, 21-28 ) 21Bγήκε κατόπιν από εκεί ο Iησούς και αναχώρησε στα μέρη αυτός Tύρου και αυτός Σιδώνας. 22Eμφανίστηκε τότε μια Xαναναία γυναίκα, που βγήκε από την περιοχή εκείνη, και είπε κραυγάζοντας: Eλέησέ με, Kύριε, Γιε του Δαβίδ. H θυγατέρα μου δαιμονίζεται άσχημα. 23Eκείνος αυτός δεν αυτός αποκρίθηκε ούτε λέξη. Tον πλησίασαν τότε οι μαθητές του και τον παρακαλούσαν λέγοντας: Aπομάκρυνέ την, γιατί αυτός ακολουθεί φωνάζοντας. 24Kι εκείνος αποκρίθηκε: Δε στάλθηκα, παρά μονάχα για τα χαμένα πρόβατα του λαού Iσραήλ.25Eκείνη αυτός ήρθε και τον προσκυνούσε λέγοντας: Kύριε, βοήθα με. 26Aλλά εκείνος αυτός αποκρίθηκε: Δεν είναι σωστό να πάρει κανείς το ψωμί των παιδιών του και να το πετάξει στα σκυλιά. 27Tότε εκείνη του είπε: Nαι, Kύριε, αλλά και τα σκυλιά θρέφονται από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι των αφεντικών αυτός. 28Tότε ο Iησούς αυτός αποκρίθηκε: Γυναίκα, μεγάλη είναι η πίστη σου! Nα γίνει αυτό που θέλεις. Kαι γιατρεύτηκε η κόρη αυτός την ώρα εκείνη.

- Η θεραπεία του δούλου του Εκατόνταρχου ( Μτ 8, 5-12 )5Kι όταν μπήκε στην Kαπερναούμ, τον πλησίασε αυτός εκατόνταρχος που τον παρακαλούσε λέγοντας: 6Kύριε, ο δούλος μου είναι κατάκοιτος στο σπίτι από παράλυση και βασανίζεται φριχτά. 7Tου λέει ο Iησούς: Θα έρθω εγώ και θα τον γιατρέψω. 8Mα ο εκατόνταρχος αποκρίθηκε: Kύριε, δεν είμαι άξιος να μπεις κάτω από τη στέγη μου, αλλά μια προσταγή δώσε μονάχα και θα γιατρευτεί ο δούλος μου. 9Γιατί είμαι κι εγώ κάτω από εξουσία κι έχω στρατιώτες αυτός διαταγές μου και λέω στον έναν: πήγαινε, και πηγαίνει, και στον άλλο: έλα, κι έρχεται, και στο δούλο μου: κάνε τούτο, και το κάνει. 10Kαι σαν αυτός άκουσε αυτό ο Iησούς, θαύμασε και είπε σ αυτούς που τον ακολουθούσαν: Πραγματικά, αυτός λέω, ούτε στον Iσραήλ δε βρήκα τόση πίστη. 11Kαι αυτός λέω τούτο: ότι θα έρθουν πολλοί από ανατολή και δύση και θα καθίσουν μαζί με τον Aβραάμ και τον Iσαάκ και τον Iακώβ στο γιορταστικό τραπέζι στη βασιλεία των ουρανών, 12ενώ οι κληρονόμοι αυτός βασιλείας θα πεταχτούν στο σκοτάδι το πιο

βαθύ κι απόμακρο. Eκεί θα είναι το κλάμα και το τρίξιμο των δοντιών. 13Eίπε κατόπιν ο Iησούς στον εκατόνταρχο: πήγαινε, κι αυτός πίστεψες έτσι αυτός γίνει για σένα. Kαι γιατρεύτηκε ο δούλος του την ώρα εκείνη.- Οι οικείοι του Χριστού ( Μκ 3, 31-35 )31Έρχονται, λοιπόν, η μητέρα του και αυτός αδέλφια του, και περιμένοντας έξω, έστειλαν μήνυμα να τον φωνάξουν. 32Στο μεταξύ, γύρω του καθόταν κόσμος. Tου είπαν λοιπόν: Έξω είναι η μητέρα σου και αυτός αδέλφια σου και σε ζητούνε. 33Kι εκείνος αυτός αποκρίθηκε: Ποια είναι η μητέρα μου ή αυτός αδέλφια μου; 34Kατόπιν, αφού κοίταξε ολόγυρα, αυτός που κάθονταν γύρω του, λέει: Nα, η μητέρα μου και αυτός αδέλφια μου. 35Γιατί όποιος εκτελέσει το θέλημα του Θεού, αυτός μου είναι αδελφός και αδελφή και μητέρα.  

 - Όλοι ισότιμοι« Δεν υπάρχει πια Ιουδαίος και ειδωλολάτρης, δεν υπάρχει δούλος και ελεύθερος, δεν υπάρχει άντρας και γυναίκα, όλοι σας είστε ένας χάρη στο Χριστό» Απ. Παύλος Γαλ. 3, 28 

Φύλλο εργασίας

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

1. Παραβολή της Τελικής Κρίσης:Ποιους θα βάλει στα δεξιά του ο Θεός;

Τι σημαίνει η θέση «δεξιά»;

Ποιους θα βάλει στα αριστερά του ο Θεός;

Ποια κατάσταση θα επικρατεί «αριστερά»;

2. Παραβολή του Σπλαχνικού Σαμαρείτη:Ποιος είναι ο «πλησίον» μαςσύμφωνα με την παραβολή;

Τι προτρέπει ο Χριστός να κάνουμε;

3. Χαναναία:Πώς αντέδρασαν οι μαθητές και τι απάντησε ο Χριστός;

4. Θεραπεία του δούλου του Εκατόνταρχου:Πώς φαίνεται η πίστη του Εκατόνταρχου;

Ποια ήταν η απάντηση του Ιησού;

5. Οι οικείοι του Χριστού:Ποιους θεωρεί ο Χριστός δικούς του ανθρώπους;

Εργασία στο σπίτι: Να μάθουν οι μαθητές το νόημα των κειμένων

Φύλλο εργασίας ( δικό μου )

☺☺☺☺

1. Παραβολή της Τελικής Κρίσης:Ποιους θα βάλει στα δεξιά του ο Θεός;

Αυτούς που βοήθησαν τους πάσχοντες συνανθρώπους τους ( τροφή, νερό, φυλακισμένους, ξένους κ.α) και στο πρόσωπό τους είδαν το Χριστό.

Τι σημαίνει η θέση «δεξιά»;

Η Βασιλεία του Θεού ( τότε τη θεωρούσαν τιμητική και προνομιακή θέση ).Γύρω τους θα είναι άγγελοι.

Ποιους θα βάλει στα αριστερά του ο Θεός;

Αυτούς που αδιαφόρησαν για τους συνανθρώπους που υπέφεραν.

Ποια κατάσταση θα επικρατεί «αριστερά»;

Κόλαση, φωτιά και τιμωρία ( μακριά από το Θεό ). Μαζί με το διάβολο….

2. Παραβολή του Σπλαχνικού Σαμαρείτη:Ποιος είναι ο «πλησίον» μαςσύμφωνα με την παραβολή;

Ο κάθε άνθρωπος που χρειάζεται τη φροντίδα μας. Όπως ο Σαμαρείτης δεν εξέτασε ποιος είναι αυτός ο τραυματισμένος.

Τι προτρέπει ο Χριστός να κάνουμε;

Να ξεπεράσουμε τις εθνικές, θρησκευτικές, φυλετικές διαφορές και να βοηθούμε τον κάθε άνθρωπο.

3. Χαναναία:Πώς αντέδρασαν οι μαθητές και τι απάντησε ο Χριστός

Οι μαθητές τον παρακαλούσαν να την απομακρύνει. Ο Χριστός απάντησε: «Δε στάλθηκα μόνο για τα χαμένα πρόβατα του Ισραήλ ( αλλά για όλα τα έθνη )

4. Θεραπεία του δούλου του Εκατόνταρχο

Πώς φαίνεται η πίστη του Εκατόνταρχου;

Είπε ότι δε χρειάζεται να πάει στο σπίτι αλλά με μια προσταγή θα έκανε το θαύμα.

Ποια ήταν η απάντηση του Ιησού;

«..ούτε στον Ισραήλ δε βρήκα τόση πίστη»Άνθρωποι άλλων θρησκειών θα σωθούν….

5. Οι οικείοι του Χριστού:Ποιους θεωρεί ο Χριστός δικούς του ανθρώπους;

«Όποιος εκτελέσει το θέλημα του Θεού θα είναι αδελφός, αδελφή και μητέρα».

Εργασία στο σπίτι: Να μάθουν οι μαθητές το νόημα των κειμένων

☺☺☺☺

*******Μελέτες περίπτωσης:

Ο Μέγας Βασίλειος

Ο Μ. Βασίλειος φοίτησε πρώτα στην Καισάρεια και κατόπιν στις σχολές της Κωνσταντινούπολης και της Αθήνας. Οι σπουδές του, με εξαιρετικές επιδόσεις, περιελάμβαναν φιλοσοφία, ιστορία, την αστρονομία, τη γεωμετρία, αριθμητική και ιατρική. Το 363 μ.Χ. χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στην Καισάρεια και άρχισε τη δημόσια δράση του. Οργάνωσε τις μοναστικές κοινότητεςκαι συνέταξε ασκητικά κείμενα. Συμπαραστεκόταν πνευματικά και δυναμικά στους πιστούς, όταν η κρατική εξουσία τους αδικούσε. Στο λιμό του 367/8 μ.Χ. ο Μ. Βασίλειος αναδείχτηκε σε αληθινό πατέρα, δίχως διάκριση για χριστιανούς, εβραίους και εθνικούς. Έπεισε τους πλούσιους να ανοίξουν τις αποθήκες τους για να σιτίσουν τους φτωχούς κατασκεύασε καταυλισμούς για τους ασθενείς και τους εξαθλιωμένους˙ διοργάνωσε εράνους και συσσίτια και εργαζόταν άλλοτε ως γιατρός και άλλοτε ως απλός χειρώνακτας εργάτης. Το 372 μ.Χ. κτίζει τη «Βασιλειάδα», ένα τεράστιο συγκρότημα κτιρίων που περιελάμβανε νοσοκομείο, γηροκομείο, ορφανοτροφείο, σχολεία και ναό. Πάντα φρόντιζε για τα συμφέροντα των εργαζομένων, των αδικημένων και των χηρών. Ο Μέγας Βασίλειος Ένας Ιεράρχης απέναντι στον κόσμο της αδικίας Η κοινωνική ζωή βρισκόταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος του Μ. Βασιλείου. Θεωρούσε τον άνθρωπο ως κατ' εξοχήν κοινωνική ύπαρξη και έδινε μεγάλη σημασία στις κοινωνικές του σχέσεις. Η κοινωνική ζωή στο Χριστιανισμό, κατά το Μ. Βασίλειο, είναι η εφαρμογή της αγάπης του Θεού στις ανθρώπινες σχέσεις. Όπως ο Θεός αγαπάει τους ανθρώπους, οφείλει να αγαπάει και ο κάθε άνθρωπος τον άλλο. Μέσα στην κοινωνία και στις σχέσεις που διαμορφώνονται,

προσκαλείται ο άνθρωπος, ως πρόσωπο, να ζήσει μαζί με τους συνανθρώπους του με γνώμονα την αγάπη που όλα τα μοιράζεται και όλα τα συγχωρεί.

Λαξευτοί Ναοί στην Καππαδοκία

Οι τρεις Ιεράρχες

Ο Άγιος Ακάκιος Επίσκοπος Αμίδης

Ο Άγιος Ακάκιος και οι Πέρσες Την 9η Απριλίου γιορτάζει ο Άγιος Ακάκιος, ο οποίος ήταν επίσκοπος της αρμενικής πόλης Αμίδης στις αρχές του 5ου μ.Χ. αιώνα. Κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ Ρωμαίων και Περσών ( 421-422 ), οι Βυζαντινοί είχαν συλλάβει 7000 αιχμαλώτους τους οποίους αρνούνταν να διαθρέψουν ή να απολύσουν. Τότε ο Ακάκιος συνεκάλεσε τους κληρικούς και τους είπε μεταξύ άλλων τα εξής: «Ο Θεός μας δεν έχει ανάγκη ούτε δίσκους, ούτε ποτήρια διότι ούτε τρώγει, ούτε πίνει…Επειδή η Εκκλησία μας έχει πολλά χρυσά και αργυρά κειμήλια, τα οποία προέρχονται από την ευγνωμοσύνη των πιστών, έχουμε χρέος να ελευθερώσουμε με αυτά τους αιχμαλώτους και να τους διαθρέψουμε…». Έτσι και έγινε: οι αιχμάλωτοι εξαγοράστηκαν, τους δόθηκε τροφή και στάλθηκαν στο βασιλιά τους με τα ανάλογα εφόδια για την επιστροφή. Ο βασιλιάς των Περσών Βάρανος Ε΄ τόσο πολύ εξεπλάγη από την μεγαλόψυχη πράξη του Αγίου Ακακίου, ώστε ζήτησε να γνωρίσει από κοντά τον αγιότατο Ιεράρχη.

Φύλλο εργασίας

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

1. Ποιες ήταν οι σπουδές του Μ. Βασιλείου;

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

2. Στο λιμό του 367μ.Χ. ποιο ήταν το έργο του;

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

3. Τι ήταν η «Βασιλειάδα;

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

4. Ποια ήταν η φιλάνθρωπη πράξη του Αγίου Ακακίου;

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

*******3 ο δίωρο

Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων

Κύριλλος και ΜεθόδιοςΑ. Εμφάνιση σλαβικών φυλών Σλαβικούς λαούς ονομάζουμε τα φύλα εκείνα που εγκαταστάθηκαν στα τέλη του 5ου μ.Χ. αι. στα βόρεια σύνορα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Αυτούς τους λαούς προσπάθησαν να εκχριστιανίσουν οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου, για να πετύχουν την ενότητα της αυτοκρατορίας.

( Σχολικό εγχειρίδιο Γ΄ Γυμνασίου )

Β. Γραμμή χρόνου

1μ.Χ.____________-5ος αι._________-862_______

Γ. Μια ομάδα Σλάβων, οι Μοραβοί, ζήτησαν το 862 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ' να διδαχθούν την ορθόδοξη πίστη. Για το έργο αυτό ο Πατριάρχης Φώτιος (που υπήρξε μια μεγάλη προσωπικότητα της εποχής εκείνης) υπέδειξε τους δυο αδελφούς από τη Θεσσαλονίκη: Τον καθηγητή φιλοσοφίας Κωνσταντίνο (που έγινε αργότερα μοναχός και έλαβε το όνομα Κύριλλος) και τον Μεθόδιο. Ο Κύριλλος είχε σπουδάσει φιλοσοφία, μαθηματικά, αστρονομία και μουσική. Υπηρέτησε ως βιβλιοθηκάριος και γραμματέας του Πατριαρχείου και ως καθηγητής της φιλοσοφίας και της θεολογίας στη Μαγναύρα, το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Ο αδελφός του ο Μεθόδιος ήταν χαρακτήρας περισσότερο πρακτικός. Και οι δύο αγαπούσαν τη ζωή του μοναστηριού.

Κείμενο Εκείνες τις ημέρες ο σλάβος ηγεμόνας Ραστισλάβος έστειλε απεσταλμένους στον Αυτοκράτορα Μιχαήλ με το εξής μήνυμα:«Εμείς οι Σλάβοι όμως είμαστε ένας απλοϊκός λαός και δεν υπάρχει κανένας, που να μπορεί να διδάξει την αλήθεια και να μας εξηγήσει το αληθινό νόημα της Αγίας Γραφής. Γι’ αυτό, αυτοκράτορα, στείλε μας έναν άνδρα ικανό να ανορθώσει όλη την αλήθεια». Τότε ο αυτοκράτορας είπε στο φιλόσοφο: «Ακούς, τι λένε, φιλόσοφε; Κανείς άλλος εκτός από σένα δεν μπορεί να φέρει σε πέρας αυτό το έργο. Κοίτα, εδώ υπάρχουν πολλά δώρα, πάρε τον αδελφό σου, τον ηγούμενο Μεθόδιο και πήγαινε, γιατί και οι δύο είστε από τη Θεσσαλονίκη και οι Θεσσαλονικείς μιλούν σλαβικά». Τότε ο Θεός αποκάλυψε στο φιλόσοφο τη σλαβική γραφή και αυτός επινόησε αμέσως χαρακτήρες ( γράμματα ) και συνέθεσε ένα λόγο ( αλφάβητο ). Ύστερα ξεκίνησε για το ταξίδι του στη Μοραβία, παίρνοντας μαζί του και τον αδελφό του. Αυτός άρχισε να υποτάσσεται πειθήνια, να υπηρετεί το φιλόσοφο και να διδάσκει μαζί του. Όταν πέρασαν τρία

χρόνια, επέστρεψαν και οι δύο από τη Μοραβία, αφού είχαν διδάξει πολλούς μαθητές.

(Από το σλαβικό βίο του Μεθοδίου, κεφ. 5)

Δ. Το ιεραποστολικό έργο και οι δυσκολίες τουΟι δυο ιεραπόστολοι γνώριζαν τη σλαβική γλώσσα. Οι

Μοραβοί, όμως, δεν είχαν αλφάβητο. Έτσι, η μετάδοση της χριστιανικής πίστης μόνο με τον προφορικό λόγο εγκυμονούσε κινδύνους. Ο Κύριλλος, τότε, δημιούργησε το πρώτο σλαβικό αλφάβητο, το οποίο λεγόταν «γλαγολιτικό». Αργότερα απλουστεύθηκε, έγινε πιο εύχρηστο και ονομάστηκε «κυρίλλειο».

Για να αποδώσει γραπτά τους ήχους αυτής της γλώσσας, πιθανότατα χρησιμοποίησε ως βάση το ελληνικό αλφάβητο και ορισμένα άλλα σύμβολα, αλλά δεν περιορίστηκε σε απλή αντιγραφή τους. Εφεύρε καινούρια γράμματα, που έμοιαζαν με σύμβολα και σκίτσα τα οποία χρησιμοποιούσαν οι Σλάβοι στην καθημερινή τους ζωή. Έτσι αυτός ο λαός απέκτησε ένα αλφάβητο, που ανταποκρινόταν στη δική του νοοτροπία και στις δικές του παραστάσεις. Στο καινούριο αλφάβητο μεταφράστηκαν η Αγία Γραφή και η Θεία Λειτουργία. Οι δυο βυζαντινοί ιεραπόστολοι, σεβόμενοι την πολιτιστική ταυτότητα των λαών που εκχριστιάνισαν, φρόντισαν ώστε η νεοσύστατη σλαβική Εκκλησία να παραμείνει ανεξάρτητη.

Δείγμα γραφής με βάση το Κυριλλικό αλφάβητο στην Κροατία

Χειρόγραφο σε κυριλλική γραφή

Ε. Η πολιτική κατάσταση, όμως, άλλαξε σύντομα και, με την επέμβαση των Φράγκων, ο Μεθόδιος βασανίστηκε και φυλακίστηκε (ο Κύριλλος είχε ήδη πεθάνει στη Ρώμη το 869 μ.Χ.). Έτσι εγκαταλείφθηκαν οι περιοχές, για τον εκχριστιανισμό των οποίων είχαν αγωνιστεί με όλες τους τις δυνάμεις τα δύο αδέλφια. Πάντως οι δύο ιεραπόστολοι έδωσαν στους σλαβικούς λαούς την ευκαιρία να αντιληφθούν ότι το μήνυμα του Χριστιανισμού ήταν ανεξάρτητο από εθνότητες, απευθυνόταν σε κάθε άνθρωπο, με πλήρη σεβασμό της πολιτιστικής του ιδιαιτερότητας.

Στ. Κείμενο

Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων και η δημιουργία του σλαβικού αλφαβήτου αποτελεί τη μεγάλη πνευματική προσφορά του ελληνικού πνεύματος και του Βυζαντίου προς τους Σλάβους. … Με τη δημιουργία του σλαβικού αλφαβήτου η γλώσσα των Σλάβων εντάχθηκε μέσα στον κύκλο των γραφομένων ευρωπαϊκών γλωσσών και έγινε δεκτή ως γλώσσα εκκλησιαστική. Είναι η πρώτη φορά που εισάγεται στην Εκκλησία η χρήση εθνικής γλώσσας. Ως τότε στη λειτουργία και στην Εκκλησία χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά μια από τις τρεις γλώσσες, που σύμφωνα με την ευαγγελική παράδοση θεωρούσαν ιερές: την ελληνική, τη λατινική και την εβραϊκή. Με τη χρήση της εθνικής γλώσσας τέθηκαν οι πρώτες βάσεις για τη μετέπειτα ανάπτυξη της εθνικής συνειδήσεως. Όπως επιγραμματικά παρατηρεί ο Διον. Ζακυνθινός «η βυζαντινή αυτοκρατορία, από παράδοση ανεκτική, θυσίασε τον οικουμενισμό της ελληνικής γλώσσας για να διατηρήσει την παγκοσμιότητα της παιδείας της (Μαρία Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμ. Η', σελ. 94).

 ( Σχολικό εγχειρίδιο Γ΄ Γυμνασίου )

Οι άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος στους πρόποδες του Nitro Κάστρο στη

Σλοβακία

Μνημείο των αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου Πλατεία Μόσχας

\\

Άγαλμα του αγίου Μεθοδίου στην Τσεχική Δημοκρατία

Τοιχογραφία από μοναστήρι Βουλγαρίας

*******

Φύλλο εργασίας

*******Α. Πότε και που εγκαταστάθηκαν οι Σλαβικοί λαοί;

Γ.Ποιο ήταν το αίτημα των απεσταλμένων του Σλάβου ηγεμόνα προς τον αυτοκράτορα;Ποιοι θεωρήθηκαν κατάλληλοι για το έργο αυτό και γιατί;

Δ.

Ποιοι κίνδυνοι υπήρχαν στο ιεραποστολικό έργο των δύο αδελφών;

Πώς ο Κύριλλος δημιούργησε το σλαβικό αλφάβητο;

Τι μεταφράστηκε στη σλαβική γλώσσα;Ε.Με το έργο τους ποιο σημαντικό μήνυμα έδωσαν οι δύο ιεραπόστολοι;

Στ. Διαβάστε το κείμενοκαι γράψτε τα βασικά σημεία

*******Φύλλο εργασίας

*******Α. Πότε και που εγκαταστάθηκαν οι Σλαβικοί λαοί;

Τέλη 5ου αι. στα βόρεια σύνορα βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κεντρική Ευρώπη.

Γ.

Ποιο ήταν το αίτημα των απεσταλμένων του Σλάβου ηγεμόνα προς τον αυτοκράτορα;

Το 862 μ.Χ. ζήτησαν κατάλληλους ανθρώπους για να διδαχτούν το Χριστιανισμό.

Ποιοι θεωρήθηκαν κατάλληλοι για το έργο αυτό και γιατί;

Γνώριζαν τη γλώσσα των Σλάβων.Ο Κύριλλος είχε σπουδάσει…Αγαπούσαν πολύ το Χριστιανισμό.

Δ.

Ποιοι κίνδυνοι υπήρχαν στο ιεραποστολικό έργο των δύο αδελφών;

Η προφορική μετάδοση ..εγκυμονούσε κινδύνους

Πώς ο Κύριλλος Βάση το ελληνικό, σύμβολα και σκίτσα από την

δημιούργησε το σλαβικό αλφάβητο;

καθημερινή ζωή των Σλάβων, εφεύρε και άλλα…

Τι μεταφράστηκε στη σλαβική γλώσσα;

Η Αγία γραφή και η Θεία Λειτουργία

Ε.

Με το έργο τους ποιο σημαντικό μήνυμα έδωσαν οι δύο ιεραπόστολοι;

Το μήνυμα του Χριστιανισμού είναι ανεξάρτητο από εθνότητες και απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο, με πλήρη σεβασμό της πολιτιστικής και άλλης ιδιαιτερότητας

Στ. Διαβάστε το κείμενοκαι γράψτε τα βασικά σημεία

- Εντάχτηκε στον κύκλο των ευρωπαϊκών γλωσσών- Απέκτησαν εθνική γλώσσα, εθνική συνείδηση

*******

4 ο δίωρο

Ο σεβασμός του ανθρώπου σε διάφορες θρησκείες

«Οι βεβαιότητες χωρίζουν τους ανθρώπους, ενώ οι αμφιβολίες τους ενώνουν». Πήτερ Ουστίνοφ

Μωαμεθανισμός.Το Κοράνι   Είναι βιβλίο που διαιρείται σε 114 κεφάλαια. Κάθε κεφάλαιο ονομάζεται «σούρα» και αποτελείται από 3 έως 286 στίχους και κάθε στίχος μπορεί να αποτελείται από 2 έως 10.000 λέξεις. Στο αραβικό πρωτότυπο οι σούρες, είναι γνωστές με τα ονόματα που φέρουν π.χ. αλ-Φατίχα (Η Έναρξη), αλ-Μπάκαρα (Η Aγελάδα), κλπ.

Η ελεημοσύνη, ζακάτ, υποχρέωση δηλαδή να δίνει κανείς ένα ποσοστό του εισοδήματός του και της αξίας κάποιας ιδιοκτησίας στους φτωχούς. Δίνοντάς το, συμβάλλει στον εξαγνισμό της υπόλοιπης περιουσίας του. (Σούρα 24:56)

Για τη γυναίκα: «Οι άνδρες είναι ανώτεροι από τις γυναίκες, εξαιτίας της ιδιότητας με την οποία ο Θεός εξύψωσε τους μεν και γιατί οι άνδρες προικίζουν τις γυναίκες….( 4:38 )». ( Απ. Παύλος: ουκ ένι άρσεν και θήλυ..)Έκφραση του περιορισμού των γυναικών στις

ισλαμικές κοινωνίες είναι η απόκρυψη του προσώπου με καλύπτρα, που ισχύει ακόμα.

Η κραυγαλέα όμως διάκριση σε βάρος των γυναικών βρίσκεται στη νομοθεσία περί γάμου και διαζυγίου. Το κοράνι καθοσιώνει την πολυγαμία του άνδρα, με την προϋπόθεση της ισοτιμίας μεταξύ των συζύγων.

Παράλληλα με τις νόμιμες συζύγους, μπορεί να έχει ο άνδρας απεριόριστο αριθμό γυναικών στο χαρέμι (π. χ αιχμάλωτες πολέμων ).

Το θέμα του διαζυγίου αντιμετωπίζεται με ευκολία μόνο για τον άνδρα. Εάν η σύζυγος τολμήσει να ζητήσει διαζύγιο ο Μουσουλμάνος δικαιούται να τη δείρει. Η διαδικασία του διαζυγίου είναι πολύ απλή, αρκεί να ανακοινώσει ο σύζυγος: «Από τώρα σε απολύω». Σαφώς επίσης υιοθετείται το έθιμο της προίκας αλλά με αντίθετη φορά: την προίκα τη δίνει ο σύζυγος στη νύφη .Η πατρική εξουσία εκφράζεται και με το δικαίωμα του πατέρα να εκλέξει τον άνδρα της κόρης του και να κλείσει συμφωνία γάμου για λογαριασμό του γιου του, που βρίσκεται σε προεφηβική ηλικία.

Σχέσεις με συνανθρώπους:

Ιδιαίτερα τονίζεται στο Κοράνι, ο σεβασμός προς τους γονείς.

Τονίζεται το χρέος στοργής και συμπαράστασης προς τη μητέρα.

Το Κοράνι απαγορεύει το φόνο και στηλιτεύει το αραβικό έθιμο να θανατώνονται τα νήπια κορίτσια. Δέχεται μερικές εξαιρέσεις « περί δικαίας αιτίας».

Για την κλοπή γίνεται λόγος μία μόνο φορά: « Να αποκόπτεται το χέρι του κλέφτη για τιμωρία του εγκλήματος. Αυτή είναι η ποινή την οποία όρισε ο Θεός….». Ορίζει ο νόμος ακρωτηριασμό του δεξιού χεριού μέχρι τον καρπό και εάν επαναληφθεί του αριστερού ποδιού.

Ο θεσμός της δουλείας αναγνωρίζεται απερίφραστα από το Κοράνι. Ο δούλος είναι ο αιχμάλωτος πολέμου, ο «άπιστος», όμως ο ομόπιστος είναι αδελφός.

Το Κοράνι τονίζει πολλές φορές τη μεγαλοψυχία, την καλοσύνη, τη δικαιοσύνη και την ευγένεια. Οι ιδιότητες του Θεού που επαναλαμβάνονται είναι η μακροθυμία, η επιείκεια και η ευσπλαχνία. Υπογραμμίζεται το χρέος βοήθειας σ’ αυτούς που έχουν ανάγκη. Η αγαθοεργία συνδέεται στενά με την προσευχή και τη νηστεία. Ο Μωάμεθ επιμένει ιδιαίτερα στο χρέος στοργής προς τα ορφανά: « μην αγγίζετε την περιουσία των ορφανών…».

Θεωρία περί ιερού πολέμου ( jihad )

Σήμερα υπάρχει τάση αποσιώπησης αυτής της παραγράφου. Όμως οι παροτρύνσεις του Κορανίου για δυναμική και μαχητική αντιμετώπιση των «απίστων» είναι πολλές: « Μάχεστε μέχρι που να περάσει ο κίνδυνος…..εάν οι εχθροί σταματήσουν τις εχθροπραξίες να σταματήσετε, εκτός αν πρόκειται περί ασεβών». Ο χαρακτήρας του Ισλάμ υπήρξε επιθετικός. Όπου η πειθώ δεν έφερνε αποτέλεσμα το ξίφος ήταν πειστικότερο.

Βουδισμός

Ορθές Αποφάσεις ή Ορθή Πρόθεση - Η ικανότητα να μπορούμε να αντιστεκόμαστε στην δίνη του υλικού κόσμου ή αλλιώς -συμβολικά όπως λέγεται- στην “ροή του ποταμού” και να τολμάμε να ακολουθήσουμε ένα μονοπάτι προς ανώτερα επίπεδα η αλλιώς να μπορούμε να γινόμαστε “κάθετοι”. Αυτή η εξύψωση η “καθετοποίηση” από τον υλικό κόσμο (Σαμσάρα) πρέπει να περικλείει ανώτερες σκέψεις ανιδιοτέλειας, αυταπάρνησης και αγάπης προς όλες τις οντότητες και υπάρξεις. Ορθές Ομιλίες - Ειλικρίνεια, ανοιχτός λόγος, αποχή από άσχημες

λέξεις, κουτσομπολιό και άσκοπη φλυαρία, αποχή από σκληρή και αυθάδη γλώσσα καθώς και επίσης από συκοφαντία ή κακολογία που μπορεί να προκαλέσουν διαμάχες ανάμεσα σε άτομα η ομάδες ατόμων. Μερικές φορές είναι προτιμότερο να τηρείται μια “Ευγενική Σιωπή” Ορθή Συμπεριφορά ή Ορθή Δράση - Να αποφεύγουμε να καταστρέφουμε τις εκφράσεις της ζωής, ή γενικότερα να αποφεύγουμε να αφαιρέσουμε οποιαδήποτε μορφή ζωής. Να μην κλέβουμε, να μην έχουμε ανήθικες επαφές ή έκφυλες σχέσεις και γενικά να βοηθάμε τους άλλους ώστε να μπορέσουν να ακολουθήσουν έναν έντιμο βίο ζωής. Ορθά Μέσα Ζωής ή Ορθοί Πόροι Ζωής - Να αποφεύγουμε την υπερβολική άνεση και πολυτέλεια καθώς και να ζούμε από ένα επάγγελμα που βλάπτει ή είναι επιζήμιο για τους άλλους. Ορθή Προσπάθεια - Αφορά την ενεργητική θέληση και χωρίζεται σε τέσσερις δίκαιες προσπάθειες:Α) Να προλαμβάνουμε το κακό και να προωθούμε το καλό εμποδίζοντας να εμφανιστούν ζημιογόνες νοητικές καταστάσεις.Β) Να μαχόμαστε το κακό όταν αυτό εμφανιστεί, ειδικά όταν αυτό έχει γίνει μέσα μας.Γ) Να ενθαρρύνουμε το καλό πριν ακόμα αυτό εμφανιστεί ώστε τελικά να αναπτυχθούν οι καλές νοητικές καταστάσεις

Δ) Να προστατεύουμε και να υποστηρίζουμε το καλό όταν εμφανιστεί ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί και να τελειοποιηθεί.

Ορθή Συγκέντρωση - Η σωστή πειθαρχία, εκπαίδευση και ανάπτυξη του νου όπου βαθμιαία μέσα από κάποια στάδια το άτομο θα φτάσει στην έκσταση (Samadhi), στην επίγνωση των πραγμάτων και στην αγνή αταραξία. Ονομάζεται Samm asati από τις

λέξεις Samma που σημαίνει 'ορθός' και την λέξη Sati που σημαίνει 'μνήμη'.

Ηθική Διαγωγή (Σίλα-αποφυγή φόνου, κλοπής, σεξουαλικών καταχρήσεων κ.α.) που περιλαμβάνει Ορθές Ομιλίες, Ορθή Συμπεριφορά ή Ορθή Δράση και Ορθά Μέσα Ζωής ή Ορθοί Πόροι Ζωής. Διαλογισμό (Σαμάντι-πνευματική γαλήνη και ενόραση) που περιλαμβάνει Ορθή Προσπάθεια, Ορθή Σκέψη ή Ορθή  Προσοχή και Ορθή Συγκέντρωση. 

Φύλλο από Βουδιστική Σούτρα

Ινδουισμός

Δεν αποτελεί μια ενιαία θρησκεία με δόγμα, αλλά πρόκειται για ένα σύνολο παραδόσεων που αναπτύχθηκαν στην περιοχή γύρω από την κοιλάδα του Ινδού ποταμού σταδιακά, καθ΄ όλη τη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας των Ινδών. Περιέχεται η παράδοση αυτή στα ιερά βιβλία τους: τις Bέδες και τις Ουπανισάδες.

Οι βέδες γράφτηκαν από το 1500 έως το 1000 π. Χ. κι αντιστοιχούν στην Βεδική

θρησκεία των Ινδών, που ήταν πολυθεϊστική και περιλάμβανε λατρεία με θυσίες σε θεούς όπως ο ουρανός, η φωτιά, ο ήλιος, ο θεός της καταιγίδας, της γονιμότητας, του πολέμου κ.ά.

Γιόγκα

Γιόγκα σημαίνει «ζεύξη» δηλ. ένωση.

Είναι ο σύντομος δρόμος για τη λύτρωση στον Ινδουισμό, από την εποχή των Ουπανισάδων, που περιλαμβάνει την ένωση του ανθρώπου με το θείο στοιχείο που υπάρχει μέσα του, και πιο αναλυτικά την ένωση του νου με το άτμαν και στη συνέχεια του άτμαν με το Μπράχμαν, οπότε ο άνθρωπος λυτρώνεται δηλαδή ξεφεύγει απ ΄τον κύκλο των μετενσαρκώσεων.

Υπάρχουν πολλές παραλλαγές της Γιόγκα (ως προς τη μέθοδο, τις τεχνικές κ. λ. π.)Εκτός αυτού οι μέθοδοι κι οι τεχνικές της χρησιμοποιούνται και για άλλους σκοπούς. Στη δύση για παράδειγμα είναι γνωστή χωρίς το θρησκευτικό της υπόβαθρο, σαν ασκήσεις χαλάρωσης κλπ.

Στα πλαίσια του Ινδουισμού η Γιόγκα προϋποθέτει την αντίληψη του κόσμου που υπάρχει στις Ουπανισάδες, σύμφωνα με την οποία ο κόσμος αποτελείται από δυο επίπεδα, τη θεϊκή πραγματικότητα που βρίσκεται στο βάθος των όντων και το φαινόμενο κόσμο στην επιφάνεια. Ο άνθρωπος αποτελείται από τρία μέρη: Από το φυσικό του σώμα, από ένα άλλο σώμα που αποτελεί έδρα των ψυχικών ιδιοτήτων και του νου και ονομάζεται λεπτό σώμα.

Άρα ο νους βρίσκεται στη μέση: Από τη μια έχει το φυσικό κόσμο κι αν προσκολληθεί σ΄ αυτόν θα ταυτιστεί μαζί του, και θα γίνει μέρος του. Από την άλλη έχει τη θεϊκή πραγματικότητα κι αν στραφεί σ΄ αυτήν, δηλαδή μέσα του προς το άτμαν θα ενωθεί μαζί του, άρα και με το Μπράχμαν και θα λυτρωθεί. Ακόμα βασίζεται σε δυο βασικές ιδέες: Ότι ο νους σαν τον καθρέφτη περιέχει την εικόνα αυτού στο οποίο έχει στραφεί, κι ότι ο άνθρωπος δεν έχει μόνιμη ταυτότητα αλλά ταυτίζεται με εκείνο στο οποίο προσκολλάται ο νους του

Βασική τεχνική της γιόγκα είναι ο διαλογισμός που συνίσταται στο να ξεκολλήσει ο νους από τις διάφορες σκέψεις, αφού με αυτές ταυτίζεται με τα αντικείμενα στα οποία αναφέρονται κι άρα με τον κόσμο των φαινομένων. Αυτό γίνεται σε τρία στάδια βασικά και πέντε προπαρασκευαστικά.

τα προπαρασκευαστικά είναι:

αποφυγή βίας κλοπής ψεύδους ιδιοκτησίας και γενετησίων σχέσεων

ασκήσεις αποκοπής του νου απ΄ την επιθυμία

ασκήσεις του σώματος ώστε να συνηθίσει να παραμένει πολλή ώρα σε μια στάση και να μη δημιουργεί πρόβλημα στο διαλογισμό

συγκράτηση της αναπνοής για να μην ενοχλεί τη συγκέντρωση, (εδώ μπορεί να εμφανιστούν δυνάμεις τηλεπάθειας, ενόρασης, μετεωρισμού, που όμως κρύβουν τον κίνδυνο να τραβήξουν την προσοχή του νου του γιόγκι και να ξεφύγει από το σκοπό της Γιόγκα

Και τέλος συγκέντρωση των αισθήσεων προς τα μέσα ώστε ο νους να απομονωθεί απ΄ τον κόσμο

Τα τρία κύρια στάδια είναι τα εξής:

αρχικά ο νους επιλέγει ένα μόνο αντικείμενο και ασχολείται μ’ αυτό μόνο

μετά στρέφεται στο κέντρο αυτού του αντικειμένου κι από κει στο δικό του εσωτερικό και στο δικό του Άτμαν

στο τρίτο στάδιο, έχουμε το νου να διαλύεται στο άτμαν, άρα να ενώνεται μ΄ αυτό

Κομφουκιανισμός

Ο Κομφουκιανισμός παρουσιάζει μια αυστηρή ηθική φιλοσοφία και στάση ζωής, η οποία δίνει μεγάλη έμφαση στην καλλιέργεια της Αρετής, στην έννοια του Σεβασμού και στην οργάνωση μιας ιεραρχικής κοινωνίας βασισμένη στην Τάξη.

Τα Ανάλεκτα (κινεζικά: 論語, πινγίν: Lún Yǔ) είναι μία συλλογή ρήσεων και διαλόγων

του Κινέζου στοχαστή και φιλοσόφου Κομφούκιου με τους μαθητές του.

Συνιστά ένα από τα πλέον αντιπροσωπευτικά γραπτά κείμενα για τη ζωή, τις ιδέες και τη

διδασκαλία του, το οποίο άσκησε σημαντική επίδραση στην κινεζική σκέψη. Η καταγραφή

του πραγματοποιήθηκε από τους μαθητές τού Κομφούκιου, μετά το θάνατο του, και

ολοκληρώθηκε πιθανώς κατά την Περίοδο των Μαχομένων Βασιλείων (5ος αιώνας π.Χ. - 221 π.Χ.) της Κίνας.

O Κομφούκιος είπε:

« Εκείνοι που δεν είναι φιλάνθρωποι δεν μπορούν να αντέξουν για πολύ τις αντιξοότητες, δεν μπορούν για πολύ να μείνουν ευχαριστημένοι. Οι φιλάνθρωποι είναι εν ειρήνη με τη φιλανθρωπία. Οι σώφρονες ωφελούνται από τη φιλανθρωπία»

«Συναντηθείτε με τους ενάρετους και σκεφτείτε πως μπορείτε να τους μοιάσετε. Συναντήστε εκείνους που δεν είναι ενάρετου και ελέγξτε τον εαυτό σας»

«Με αρετή δεν υπάρχει μοναξιά, πάντα υπάρχει συντροφιά»

«Να παρηγορούμε τους ηλικιωμένους, να είμαστε φερέγγυοι με τους φίλους και να φροντίζουμε για τα παιδιά»

«Όλα έχουν χαθεί! Δεν έχω γνωρίσει ακόμα έναν άνθρωπο, που να έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει τα σφάλματά του και να περιορίζει τον εαυτό του»

Ο Κομφούκιος είπε: « Οι σώφρονες χαίρονται τα νερά, οι φιλάνθρωποι χαίρονται τα βουνά, οι σοφοί είναι ενεργητικοί, οι φιλάνθρωποι είναι πράοι, οι σοφοί είναι ευτυχισμένοι, οι φιλάνθρωποι ζουν επί μακρόν»

Από τα «Ανάλεκτα» του Κομφούκιου

Ο Κομφούκιος

Φύλλο εργασίας

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

1. Πώς υπάρχει η έννοια της ελεημοσύνης στο Κοράνι;

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

2. Από ποια σημεία φαίνεται η κατωτερότητα της γυναίκας;

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

3. Γράψτε συγκεκριμένες διατάξεις για τις σχέσεις με συνανθρώπους.

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

4. Από το κείμενο για το Βουδισμό να γράψετε συγκεκριμένες αρετές, που πρέπει να έχει ο άνθρωπος.

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

5. Σε ποια σημεία φαίνεται ο σεβασμός προς το συνάνθρωπο στα «Ανάλεκτα» του Κομφούκιου;

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________