ئ����ه و وه ف����ده ئه مه ریكیی����ه ی هه فت����ه ی رابردو سه ردانی ش����اری سلێمانیان كردو له گه ڵ هه ر یه ك له نه وش����یروان مسته فاو تاڵه بان����ی كۆبون����ه وه ، داوای مان����ه وه ی بارزانیان له پۆس����ته كه یدا بۆ دو س����اڵی ت����ر له س����ه ركرده كانی گ����ۆڕان و یه كێتی ك����ردوه ، بزوتنه وه ی گ����ۆڕان به مه رجێك رازیی����ه كه پڕۆژه یاس����اكه ی له په رله مان

س����ه رۆكی ده س����ه اڵته كانی تێپه ڕێنرێت و هه رێم كه مبكرێته وه .

تایبه ت به ئاوێنه : سه رچاوه یه كی ئاگادار به ئاوێن����ه ی راگه یاند ك����ه هه فته ی رابردو چه ندین وه فدی ئێرانی و توركی و ئه مه ریكی به دوای یه كدا سه ردانی هه رێمی كوردستان و سه ركرده ی الیه نه سیاسیه كانیان كردوه ، ئێرانیه كان و توركه كان هیچ راس����پارده یان

نه بوه س����ه باره ت ب����ه وه ی ك����ه بارزانی ببێته وه به س����ه رۆكی هه رێم و ته نها داوای پاراستنی ئارامی كوردستان و چاره سه ری پرسی س����ه رۆكایه تی هه رێمیان له ڕێگه ی ئه مه ریكیه كان ب����ه اڵم كردوه . گفتوگۆوه راش����كاوانه داوای ئه وه یان كردوه بارزانی ت����ا دو س����اڵی تر وه ك س����ه رۆكی هه رێم

بمێنێته وه .

له الیه ن ك����ه ئه مه ریكیه كه وه فده ك����ه س����ه رۆكایه تی ماكگ����ۆرك"ه وه "بری����ت رابردو س����ه ردانێكی ده ك����راو هه فت����ه ی ش����ه ش كاتژمێریییان كرد بۆ س����لێمانی، له گه ڵ به پرسی س����ه رۆكایه تی سه باره ت هه ریه ك له تاڵه بانی و نه وش����یروان مسته فا

كۆبونه وه .به پێی ئه و سه رچاوه یه ، بریت ماكگۆرك

داوای له گ����ۆڕان و یه كێتی����ش ك����ردوه كه "بارزانی دو ساڵی تر له پۆستی سه رۆكایه تی له به رامب����ه ردا بمێنێت����ه وه ". هه رێم����دا بزوتنه وه ی گۆڕان جه غتی له وه كردوه ته وه كه پێشمه رجیان بۆ ئه و داواكارییه ئه وه یه پڕۆژه یاساكه یان له په رله مان تێپه ڕێنرێت و ده سه اڵته كانی بارزانی له دو ساڵی داهاتودا

كه مبكرێته وه .

ئه م����ه له کاتێکدای����ه ک����ه د. به رهه م پڕۆژه یه کی سه باره ت به چاره سه ری پرسی سه رۆکایه تی پشکه شی الیه نه کان کردوه و پێش����نیاری ئه وه ده کات ک����ه بارزانی بۆ ماوه ی 2 س����اڵیتر له پۆس����ته که یدا وه ک

سه رۆکی ئینتیقالی بمێنێته وه .

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )490( سێشەممە 2015/8/11

w w w . a w e n e . c o m

ریکالم

2

ماوه ی ساڵێکه وه زاره تێکی حکومه تی

هه رێم بێ وه زیره

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3201274 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی ته الری زارا - نهۆمی سێه م - شوقه ی ژماره 32

ڕۆشنبیرو بەیعە یان

ڕۆشنبیری بەیعە؟

1297 17

ئه مه ریكا داوا ده كات بارزانی دو ساڵی تر سه رۆكی هه رێم بێتگۆڕان به مه رجێك رازییه ، پڕۆژه یاساكه ی تێپه ڕێنێرێت و ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێم كه مبكرێته وه

4

4

111% توشبوان به شێرپه نجه ی مه مك پیاوانن

ئۆجه الن و ده میرتاش.. دو روخساری كۆن و

نوێ له كوردستانداروین

ده کرێت به کوردی

پارتی: بارزانی به هه ڵبژاردن هاتوه و ده بێت هه ر به هه ڵبژاردن كۆتایی بێتیه کێتی: له 20ی ئاب یه کێتی قسه ی نامێنێت، ئه وه ی قسه ده کات یاسایه

کچه هونه رمه نده کان له ئینستاگرام چاالکن

ریکالم

3

تایبه‌ت(490( سێشه ممه 22015/8/11

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

پاش ماوه یه ك له پێكهێنانی كابینه ی حكومه تی هه رێمی كوردستان له نێوان

پێنج الیه نه سه ره کییه که ی هه رێم، وه زیری گواستنه وه و گه یاندن كه بۆ الیه نه مه سیحییی كلدو ئاشورییه كان

دانرابو ده ستیله كاركێشایه وه ، تائێستا ئه و پۆسته به بۆشایی ماوه ته وه و

له الیه ن وه زیرێكی یه كگرتوه وه به وه كاله ت به ڕێوه ده برێت.

ل���ه و باره ی���ه وه وته بێ���ژی وه زاره تی گواستنه وه و گه یاندنی حكومه تی هه رێم، ئومێد ساڵح به ئاوێنه ی راگه یاند "راسته

ماوه ی س���اڵێكه وه زاره تی گواستنه وه ی گه یان���دن وه زی���ری نیی���ه و به وه كاڵه ت به ڕێوه ده برێ���ت، به اڵم ئه مه په یوه ندی سیاس���ییه كان و الیه نه به رێككه وتن���ی حكومه تی هه رێمه وه هه یه كه بۆچی ئه و

كێشه یه چاره سه ر نه كراوه ".ماوه ی ساڵێكه ئه و وه زاره ته وه زیری نیی���ه و مه ولود باوه موراد وه زیری هه رێم بۆ كاروباری نێوان په رله مان و حكومه ت و ئه ندامی مه كته بی سیاس���ی یه كگرتوی ئیسالمی كوردستان به وه كاله ت به ڕێوه ی

ده بات.له به رامبه ردا رۆمیۆ هه كاری سكرتێری حزب���ی دیموكرات���ی بێ���ت نه هره ین بۆ ئاوێن���ه ده ڵێ���ت "ه���ه ر له س���ه ره تاوه

داوای ئه و وه زاره ته م���ان كردوه ، به اڵم س���ه ره تای كێش���ه كه و چۆڵبون���ی ئه و پۆس���ته ده گه ڕێته وه بۆ ئ���ه و الیه نه ی كه وه زیرێكی س���ه ر به مه جلس شه عبی كلدانی ئاش���وری دانابو، كه چی ده ستی به بێ پرسی حزبه كه ی و له كاركێشایه وه به بێ پرس و رای ئه و لیسته هاوپه یمانه ی ك���ه هه ڵیانبژاردبو، ئه م���ه ش بوه هۆی

قورستركردنی كێشه كه ".له ب���اره ی ئه وه ی ه���ۆكار چییه دواتر داوای ئه و پۆس���ته یان نه كرده وه ، رۆمیۆ ده ڵێت "له وانه ی���ه یه كێك له هۆكاره كان زیادبونی كێش���ه و قه یران���ه كان بێت كه هه رێمی هه رێ���م و حكومه تی به رۆك���ی له گه ڵ به اڵم گرتوه ته وه ، كوردس���تانی

هه مو ئه مان���ه ش نه ده ك���را وه زاره تێك به چۆڵ���ی و به بێ ئه وه ی كه س���ێكی تر له نێو هێزو الیه نه كلدو ئاش���ورییه كان دیاریبكرێت دابنرێته وه بۆ ئه و پۆسته ".

ده وترێت یه كگرتوی ئیس���المی چاوی له و پۆسته یه و داوای كردوه ، رۆمیۆ له و باره ی���ه وه وتی "له دوای ئ���ه م قه یرانانه به دڵنیایی���ه وه داوای ئ���ه و وه زاره ت���ه ده كه ین���ه وه ، ب���ه اڵم نابێ���ت یه كگرتو چاوی لێی بێ���ت، چونكه ئه و وه زاره ته تایبه تكراوه بۆ گ���ه ل و نه ته وه ی ئێمه ، وه كو چ���ۆن وه زاره تێكی تر تایبه تكرابو بۆ ب���را توركمانه كان، ناكرێت له س���ه ر رازیكردن���ی الیه نێ���ك، نه ته وه یه كی تر

فه رامۆش و بێبه شبكرێت".

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

په رله مانتارێكی فراكسیۆنی یه كێتی له لیژنه ی پیشه سازی و وزه و سه رچاوه سروشتییه كان بۆ ئاوێنه ئاشكرای ده كات كه ماوه ی دو مانگه نه وتی هه مو هه رێمی كوردستان دراوه ته

كۆمپانیایه ك كه س نازانێت سه ر به كێیه و ناوی چییه و داهاته كه كه ی

چی لێده كرێت، سه رۆكی لیژنه ی پیشه سازی و وزه و سه رچاوه سروشتییه كانی په رله مانیش

ده ڵێت "ئه م واڵته پڕ له كۆمپانیای وه همی".

فراكس���یۆنی په رله مانت���اری یه كێتی له لیژنه ی نه وت و س���ه رچاوه سروش���تییه كان، عیزه ت سابیر، بۆ كه ماوه ی ده كات ئاش���كرای ئاوێنه دو مانگه كۆمپانیایه ك هه یه نه وتی هه رێ���م هه ن���ارده ده كات، هه ر 111 په رله مانتاره كه نازانن ئه و كۆمپانیایه

كێیه و ناوی چییه و سه ر به كوێیه .وتیش���ی "با نێچیرڤان بارزانی بۆ خه ڵك���ی رونبكاته وه ئه و كۆمپانیایه به رمیلێك ن���اوی چیی���ه و كێی���ه و نه وت���ی به چه ن���د دۆالر ده ده ن���ێ و لێده كرێت، داهاته كه ی چه نده و چی چونكه هه مو نه وتی كوردستان ئه و

كۆمپانیایه ده یكڕێت".پارتی په رله مانتاری له به رامبه ردا به یار تاهر س���ه عید ده ڵێت "منیش گله یی له په رله مانتاران ده كه م بۆچی 111 په رله مانت���ار بێده نگ له س���ه ر ئه و مه سه له یه ، ئه گه ر ئه وه ئێمه ش وه كو په رله مانتارانی پارتی بێده نگ بوین، ده ك���را ئه وانی تر بێنه ده نگ و

داواكارییان هه بوایه ".م���ن "هه رچه ن���ده وتیش���ی

جه ختده كه م���ه وه نابێت په رله مانتار له مه سه له ی گرێبه ست ده ستوه ربدات، ورده كاری داوای ده كرێ���ت ب���ه اڵم بكه ین و په وه ندی���دار له وه زاره ت���ی بده ن���ێ كه چۆن رونكردنه وه م���ان ك���راوه و به چ ش���ێوه یه ك بوه ، ئه مه نابێت په رله مان رۆڵی په رله مان���ه و جێبه جێك���ردن ده س���ه اڵتی كاری

بكات".بیانی كۆمپانیای 53 له ئێس���تادا له هه رێمی كوردستان له بواری نه وتدا كار ده كه ن، له گ���ه ڕان و هه ڵكه ندن و

ده رهێنان و هه نارده كردن.هاوكات شێركۆ جه وده ت سه رۆكی لیژنه ی پیشه سازی و وزه و سه رچاوه سروش���تییه كان به ئاوێنه ی راگه یاند ئه م واڵته پ���ڕ له كۆمپانیای وه همی، به اڵم خۆزگه ئه و په رله مانتاره ناوی ئه و كۆمپانیایه ی ئاشكرا بكردایه بۆ

ئه وه ی به دواداچونی بۆ بكه ین.به وه ی كێ هه نارده ی س���ه باره ت نه وت ده كات و ده یفرۆشێت، جه وده ت وتی "نازانی���ن چ كۆمپانیایه ك و به چ كوردستان هه رێمی نه وتی رێگایه ك ده فرۆشرێت و هیچ زانیارییه كمان نییه ، په رله مان ورده كارییه و ئه وه چونكه

زۆر ناچێته ئه و ورده كارییانه وه له باره ی وته كانی نێچیرڤان بارزانی س���ه باره ت به پرس���ی ن���ه وت، وتی هه رێم س���ه رۆكایه تی پرسی "دوای ده كه ین، له گه ڵ���دا لێپرس���ینه وه ی چونكه زۆر دۆس���یه هه ی���ه ناڕونه گرێبه س���ته وه همی و كارگه ی وه كو نه وتییه كان و هه نارده كردن و فرۆشتن و داهات و س���ێكته ری غازی سروشتی و ده یان پرسی تر، هه رچه نده پێشتر وه اڵمیان هه ب���وه ، به اڵم جێی باوه ڕ ئه مجاره ده مانه وێ���ت بۆیه نه بون و لێپرس���ینه وه ی له گه ڵدا بكه ین، نه ك

میوانداری ".

س���ه عد مته له بی نزی���ك له مالكی و ئه ندام له ده وڵه تی یاسا ئاماژه به وه ده كات كه بارزانی به مالكی ده وت واز له ده س���ه اڵت ناهێنێت، كه چی ئێستا خۆی دو خول و نیویش واز ناهێنێت، ئه و ده ڵێ���ت "ئه وه ی چاڵ بۆ خه ڵك

هه ڵكه نێت خۆی تێیده كه وێت".ئاوێن���ه ، به غدا: س���ه عد مته له بی

له په یوه ندیه كدا به ئاوێنه ی راگه یاند كه هه رێمی كوردستان له ڕوی بیناسازی و كران���ه وه وه دیبلۆماس���ی و كاری پێشكه وتنی زۆری به خۆیه وه بینوه ، به اڵم ده ستگرتنی بارزانی به كورسی ده س���ه اڵته وه ، وێن���ه ی كوردس���تان له جیهانی ده ره وه ده ش���ێوێنێت، ئه و وتی "سوربونی بارزانی له سه ر مانه وه

له پۆستی سه رۆكی هه رێمدا قه یرانێك له كوردستاندا دروستده كات كه ده بێت

هاواڵتی ئاسایی باجه كه ی بدات".حوكم سیس���ته می "ده بو وتیشی وه ك بێت په رله مانی له كوردس���تان عێراق، ته نانه ت ئه گه ر سه رۆكایه تیش بێت ئه وا مافی بونه وه به س���ه رۆكی نیی���ه دوای دوخول و نیو مانه وه له و

پۆسته دا".ناوب���راو ئام���اژه ی به وه ك���رد كه ئه و پێداگری له س���ه ر الچونی مالكی ده س���ه اڵتخوازه ، پێیوابو ده ك���ردو به اڵم ئێس���تا خۆی ده س���تبه رداری ده س���ه اڵت نابێت، ئه و وتی "ئه وه ی چاڵ بۆ كه س���ێك هه ڵكه نێت، خۆی

تێده كه وێت".

بڕی‌هاوکاری‌به‌دینارنـاو

30000به ڕێزێک که نه یویست ناوی باڵوبکرێته وه

2000000د. ته ها ره سوڵ100000هه ژار ته ها / پرۆژه ی کۆچ

5000000رێباز حه مالن

60000د. ئه فرام محه مه د60000به ڕێزێک که نه یویست ناوی باڵوبکرێته وه 60000به ڕێزێک که نه یویست ناوی باڵوبکرێته وه 60000به ڕێزێک که نه یویست ناوی باڵوبکرێته وه 75000به ڕێزێک که نه یویست ناوی باڵوبکرێته وه

ئا: شێركۆ عه بدواڵ

خه سره و جاف، نوسه ر و رۆمانوس یه كێكه له و كه سانه ی كه واژۆی له سه ر

یاداشتی "پێویستی مانه وه ی بارزانی له پۆستی سه رۆكی هه رێم"دا كردوه ، ئه و له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "ئه ندام په رله مانمان هه یه له پارتی و

یه كێتی و گۆڕان و ئیسالمیه كانیش حزبه كه ی خۆشی نایناسێت، بۆچی

ئه وانه سه رۆك هه ڵبژێرن بۆچی خه ڵك هه ڵینه بژێرێت؟".

ئاوێنه : ب���اس له وه ده كرێ���ت كه تۆ سه رپه رشتی ئه و كه مپه ینه ته كردوه كه ب���وه هۆی كۆكردن���ه وه ی نزیكه ی 2250 واژۆی رۆش���نبیران بۆ مانه وه ی بارزانی

وه ك سه رۆكی هه رێم، ئایا راسته ؟خه س���ره و جاف: من سه رپه رش���تیار نه بوم، ب���ه اڵم هه ر یه كێ���ك له ئێمه كه به ش���داری ئه و كه مپه ین���ه بوین، خۆی سه رپه رش���تیار بووه ، ئێم���ه كه قه ڵه م و رۆش���نبیری ئه م میلله ته ین، له م كاته دا ئه ركی ئێم���ه ی رۆش���نبیر ئه وه یه بیر رێگه بكه ینه وه و له ئاسایشی واڵته كه مان

نه ده ی���ن تێكبچێت، چونكه ئێس���تا الی هه مومان رونه كه كوردس���تان له شه ڕی به غدادی���ش حكومه ت���ی داعش���دایه و هه مو رۆژێك بیانوم���ان پێده گرێ ، بۆیه پێمانباش���بو ئه و یاداش���ته واژۆ بكه ین له پێناو مان���ه وه ی س���ه رۆكی هه رێم تا

بارودۆخی هه رێم تێكنه چێت.ك���ه س چه ندی���ن ب���ه اڵم ئاوێن���ه : رونكردنه وه یان دا كه نه یانزانیوه واژۆیان پێكراوه له پێناو مان���ه وه ی بارزانیدا، بۆ

ئه مه ده ڵێن چی ؟خه س���ره و جاف: یاداش���ته كه چوه ته به رده س���تیان و خوێندویانه ته وه و واژۆیان

ك���ردوه ، به اڵم ئ���ه وه پاس���اوێكه كه وا ده ڵێ���ن بۆ ئه وه ی كه نانیان نه بڕێت یان له ب���ه ر حزبه كانی���ان ده یانه وێت خۆیان

بپه ڕێننه وه به و بیانوو پاساوه.ئاوێنه : باش���ه خه ڵك���ی مافی خۆیان نیی���ه دوای به رده وامبون���ی دو خ���ول و درێژكردنه وه ی دو ساڵ بۆ بارزانی دواوای گۆڕانكاری���ی و ده ستاوده س���ت كردن���ی

ده سه اڵت بكه ن؟خه س���ره و جاف: به ڵێ زۆر راس���ته ، من پێمباش���ه س���ه رۆك له الیه ن خه ڵك و هاواڵتیان���ه وه هه ڵبژێردرێت، ئه گه ر باش بو با ده نگ���ی پێبدات و ئه گه ر باش نه بو

با الی ب���دات، خه ڵكی ب���ا ده نگ بدات به س���ه رۆكه كه ی خ���ۆی چونك���ه ئه ندام په رله مانم���ان هه یه له پارت���ی و یه كێتی و گۆڕان و ئیسالمیه كانیش حزبه كه ی خۆشی نایناس���ێت و ش���ایه نی ئه وه نین ئه ندام په رله مان ب���ن، بۆچی ئه وانه س���ه رۆك

هه ڵبژێرن بۆچی خه ڵك هه ڵینه بژێرێت؟ئاوێنه : گره نتی چییه پاش دو س���اڵی تریش هه مان ش���ت دوب���اره نابێته وه و داوا ناكرێت بارزانی ببێته وه به س���ه رۆكی

هه رێم؟خه س���ره و جاف: له و باوه ڕه دا نیم دو

ساڵی تر ئه مه دوباره بێته وه .

"دو‌مانگه‌‌كۆمپانیایه‌ك‌نه‌وتی‌ساڵێکه‌‌وه‌زاره‌تی‌گواستنه‌وه‌و‌گه‌یاندن‌بێ‌وه‌زیره‌هه‌رێم‌هه‌نارده‌‌ده‌كات‌و‌

په‌رله‌مانتاران‌نازانن‌ناوی‌چییه‌"

ئه ندامێكی ده وڵه تی یاسا و نزیك له مالكی :

بارزانی‌‌ده‌یوت‌مالكی‌‌ده‌سه‌اڵتخوازه‌به‌اڵم‌ئێستا‌خۆی‌‌ده‌ستبه‌رداری‌‌ده‌سه‌اڵت‌نابێت

سه باره ت به و 2250 رۆشنبیره ی مانه وه ی بارزانی به پێویست ده زاننخه‌سره‌و‌جاف:‌ئه‌وانه‌ی‌‌ده‌ڵێن‌نه‌مامزانیوه‌‌

واژۆمان‌پێكراوه‌‌ده‌یانه‌وێت‌الی‌‌حزبه‌كانیان‌خۆیان‌بپه‌ڕێننه‌وه

هه‌لی‌کار‌له‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌وه‌

ئاوێنه پێویستی به دو کۆمپانیای کارمه ند هه یه بۆ ئه م پۆستانه :

1- هه واڵس���ازێک ب���ۆ ڕۆژنام���ه و پێشتری ئه زمونی ئاوێنه ، ماڵپه ڕی کارکردن���ی ل���ه و ب���واره دا هه بێت،

ده رفه تی وه رگرتنی زیاتره .

2- کارمه ندێکی ریکالم، به مه رجێک بواره دا ل���ه و کارکردنی ئه زمون���ی ئینگلیزی و زانینی زمان���ی هه بێت. عه ره بی ده رفه تی وه رگرتنی زیاتره .

خوازیاران ده توانن CV بنێرن بۆ ئه م ئیمه یله

newspaper@awene.com

کێڵگه یه کی نه وت

ئه‌و‌به‌ڕێزانه‌ی‌هاوکاری‌ئاوێنه‌یان‌کرد

خه سره و جاف

3(490( سێشه ممه ‌2015/8/11هه‌نوکه

ئا: ئاوێنه

ملمالنێی نێوان الیه نه كان له سه ر پرسی سه رۆكایه تی توندتر ده بێته وه ،

دو جه مسه ری هه ره سه ره كی ئه م ملمالنێیه پارتی و گۆڕانن، یان دروستر

زۆرانبازی سه ره كی سه ر شانۆی سیاسی ئه مڕۆی كوردستان له نێوان

سه ركرده ی ئه و دو حیزبه دا چڕ بۆته وه : مه سعود بارزانی له الیه ك و نه وشیروان مسته فا له الیه كی دی .

بارزانی، له مانگی نیسانی رابردوه وه به گومانه وه له یه كڕیزی و هاوهه ڵوێستی یه كێت���ی و گۆڕان و كۆم���ه ڵ و یه كگرتو ناویبردوه ، به "كوده ت���ا" ده ڕوانێ���ت و هه رچه ن���ده ئ���ه و الیه نان���ه جه غتیان له وه كردوه ته وه كه هاوهه ڵوێس���تییان به رامب���ه ر به پێش���هاته جی���اوازه كان، گه له كۆمه كی و كوده ت���ا نییه به رامبه ر به پارتی، ب���ه اڵم بارزانی به گومان بوه له وه ی كارێك���ی به رنامه بۆ داڕێژراوه و مس���ته فاش سه ركردایه تی نه وشیروان ده كات، ك���ه س���ه ره نجام ئاس���ته نگ له ب���ه رده م دوباره بونه وه به س���ه رۆكی هه رێم���ی ئه م���دا دروس���تده كات به و ده سه اڵته زۆرانه وه ی ئێستا پراكتیزه ی

ده كات.به پێی زانیارییه كانی ئاوێنه ، به دوای ئه و یه كڕیزییه ی نێوان گۆڕان و یه كێتی و په یوه ندیی���ه یه كگرت���ودا، كۆم���ه ڵ و بارزان���ی و نێ���وان ساردوس���ڕه كه ی

نه وش���یروان مس���ته فا په لی كێشا بۆ لێكدابڕانی ته واوو ئیتر له وس���اوه هیچ ج���ۆره په یوه ندییه كی راس���ته وخۆیان به یه كه وه نه ما. ته نان���ه ت به ر له وه ی ك���ه بارزانی به ره و ئه مه ریكا گه ش���ت بكات، كاتێك دێته سلێمانی و سه ردانی تاڵه بانی ده كات، ناچێته الی نه وشیروان مسته فا هه رچه نده ناوبراو له دو ساڵی رابردودا چه ندینجار س���ه ردانی سه ری ره ش و بارزانی كردبو، سه ردان نه كردنی نه ش���یروان مسته فا گه یاندنی په یامێك ب���و له الیه ن بارزانیه وه ب���ۆ ناوبراو كه

"لێت ناڕازیم".ئه م له په یامه كه ی سه ره تای بارزانی هه فته یه ی���دا س���ه باره ت به راگه یاندنی هه ڵوێس���تی خۆی ده رباره ی پرس���ی به ش���ێوه یه كی س���ه رۆكایه تی، راشکاوانه ترو به بی ناوهێنان "نه شیروان مس���ته فا"ی كرده ئامانج و ناڕاسته وخۆ ئام���اژه ی به و كرد، وه ك ئ���ه وه ی كه له گه ڵ س���تراتیژی رێككه وتنی "دوای تاڵه بانی، "زۆر ك���ه س و الیه ن كه وتنه الی���ه ن "هه ن���دێ دژایه تیكردن���ی" و ده یانه وێت شێوازی هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێمی كوردس���تان و ده س���ه اڵته كانی مه به ستی شه خسی و ئه وه یش بگۆڕن و سیاس���ی له پش���ته ". یان ئه وه ی كه كوردس���تان ئه و ئاس���ۆیه ی كه گه لی كوردستان ساڵه های ساڵه خه باتی بۆ ده كات خه ڵكێ���ك هه یه وای بۆ ده چێ ئه گه ر له سه ر ده ستی مه سعود بارزانی

بێته دی ئه وه نامانه وێ".

ئێس���تا كه ته نها ماوه ی هه فته یه ك م���اوه ی له كۆتایهاتن���ی كوردس���تان جیاده كاته وه ، بارزانی س���ه رۆكایه تی ئ���ه وه ی به رون���ی هه س���تیپێده كرێت پارتی و بارزانی له س���ه ر هه ڵوێس���تی خۆیان س���ورن، كۆتایهێنان به ماوه ی سه رۆكایه تی بارزانی الی ئه وان "هێڵی

سوره "، ته نانه ت له و پێناوه شدا چه ندین رێگه یان گرتوه ته به ر هه ر له هه ڕه شه وه بگره ت���ا ده گات به هه وڵی ناوزڕاندنی له به رامبه ریش���دا په رله مانت���اره كان، پێداگری مس���ته فا نه شیروان گۆڕان و له س���ه ر هه ڵوێس���تی خۆیان ده كه ن و ب���ه الی ئه مانیش���ه وه به رده وامبون���ی

سه رۆكایه تی بارزانی به م ده سه اڵتانه ی ئێستایه وه "مه حاڵه ".

پارت���ی ده یه وێت به هه ر نرخێك بوه بارزانی دو س���اڵی تر سه رۆكی هه رێم بێت، گۆڕانیش س���وره له سه ر ئه وه ی ده س���ه اڵته كانی ل���ه ڕوی یاس���اییه وه حوكمڕانی سیس���ته می كه مبكاته وه و

بكات به سیسته می په رله مانی.پرس���یاره كه ئه وه یه : ئای���ا ئه م دو نزیك���دا له ئاینده یه ك���ی ئاڕاس���ته یه ده گه نه خاڵ���ی هاوبه ش و رێكده كه وتن یاخود ره وتی ملمالنێكان س���ه ره نجام كوردس���تان به ره و ئاینده یه كی نادیار

ده بات.

له چه ند رۆژی رابردودا، ئێرانیه كان و ئه مه ریكی���ه كان تورك���ه كان و ب���ون به رده وام���دا له هاتوچۆیه ك���ی روه و كوردس���تان و زۆرب���ه ی الیه ن���ه سیاس���ی ش���انۆی س���ه ره كیه كانی

هه رێمیان به سه ر كرده وه .

ئه میری دكتۆر س���لێمانی و قاسمی ئه حم���ه دی دیارترین دو كه س���ایه تی كۆماری ئیس���المی ئێران بون له چه ند رۆژی راب���ردودا س���ه ردانی هه رێم���ی كوردستانیان كرد، به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه وه فدی ئێرانی هیچ راسپارده یه كی نه كردوه سه باره ت به وه ی كه بارزانی ب���ۆ ماوه ی دو س���اڵی تر له پۆس���تی بمێنێته وه ، هه رێم���دا س���ه رۆكایه تی ته نها جه غتیان ل���ه وه كردوه ته وه كه "كێش���ه كانتان له ناوخۆتاندا چاره سه ر له ش���ه ڕی خۆتان یه كگرتویی بكه ن و

داعشدا بپارێزن".كه توركیش���ه وه ف���دی هه رچ���ی فه ره یدون سنرئۆغلو بریكاری وه زیری ده ره وه ی توركیا سه رۆكایه تی ده كرد، له هاتنه كه یاندا زیاتر مه به ستیان ئه وه بوه كه هه ڵوێس���تی خۆیان به رامبه ر به شه ڕی دژ به په كه كه رونبكه نه وه ، بۆ ئه وه ی الیه نه كانی هه رێمی كوردستان تێگه یشتن و به رچاورونییه كی زیاتریان ده رباره ی ئه و ش���ه ڕه هه بێت له دیدی

به پرس���ی س���ه باره ت توركه كانه وه . پێیانباش ئه وان هه رێمیش، سه رۆكی بوه ك���ه له ڕێگه ی گفتوگ���ۆوه بگه نه چاره س���ه رو هی���چ راس���پارده یه كیان نه كردوه ده رباره ی ئه وه ی كه بارزانی ببێته وه به سه رۆكی هه رێم تا دو ساڵی

تر.توركه كان���دا، ئێران���ی و له پ���اڵ رۆژی له چه ن���د ئه مه ریكیه كانی���ش راب���ردودا به وه فدێك���ی ئاس���ت به رز

له كوردس���تان بون، وه فده كه له الیه ن "بری���ت ماكگۆرك"ه وه س���ه رۆكایه تی له تاڵه بانی و هه ری���ه ك له گه ڵ ده كراو بارزان���ی مس���ته فا و نه وش���یروان

كۆبونه وه .بازوی به "چ���اوو ماكگ���ۆرك بریت به هێز"ی ئه مه ریكا له عێراق داده نرێت، ئ���ه و عه رابی پێكهێنان���ی كابینه كه ی ئێستای عه بادی بو. ماكگۆرك یه كێكه داڕێژه رانی بڕی���ارده رو له گرنگتری���ن كه له عێ���راق، ئه مه ریكا سیاس���ه تی سه رپه رشتی نوس���ینه وه ی ده ستوری عێراقی كردو سه ردانی كاربه ده ستانی عێ���راق و هه رێمی���ش ب���ۆ واش���نتۆن له سه رده می بوشه وه رێكده خات. ئه و ئه رك���ی ته رتی���ب كردن���ی دۆس���یه ئاڵۆزه كان���ی عێراقی پێس���پێردراوه و یه كێكه له ئه ندامه كاراكانی ئه نجومه نی ئه مه ری���كای نه ته وه ی���ی ئاسایش���ی س���ه رده می بوش و ئۆباماش، یه كێكه له س���ێ كارمه ندی ئه و ئه نجومه نه كه داوای مانه وه یان لێكراوه بۆ كاركردن

له گه ڵ ئیداره ی ئۆبامادا.ماكگ���ۆرك جێپه نج���ه ی به زۆرێ���ك له روداوه كانی عێراقه وه دیاره . س���اڵ و نیوێك له مه وب���ه ر له كۆبونه وه ی پێنج الیه نه كوردییه كه كه له مه كۆی سه ره كی گۆڕان له س���لێمانی كرا، به شداریكرد، هه رچه نده الیه ن���ه كوردییه كان دوای

نائومێدیی���ان له گفتوگۆكان���ی به غداو گه ڕانه وه یان بۆ كوردستان كه حه یده ر ئاماده ی یاس���ا ده وڵه تی عه ب���ادی و جێبه جێكردن���ی زۆرب���ه ی داواكان���ی ك���وردو جێبه جێكردنی پێش���مه رجی به شداریكردنیان له حكومه تی داهاتوی عێراقدا نه بون، به اڵم سه ره نجام دوای زیات���ر له كاتژمێرێ���ك كۆبونه وه ی���ان به ئاماده بونی بریت ماكگۆرك رازیبون به وه ی كه بچن���ه حكومه تی داهاتوی

عێراقه وه .هه فته ی راب���ردو، بریت ماكگۆرك و وه فدێك���ی ئه مه ریك���ی س���ه ردانێكی شه ش كاتژمێرییان كرد بۆ سلێمانی، سه باره ت به پرسی سه رۆكایه تی له گه ڵ هه ری���ه ك له تاڵه بان���ی و نه وش���یروان

مسته فا كۆبونه وه . به پێی زانیاریه كان���ی ئاوێنه ، بریت ماكگ���ۆرك داوای له گۆڕان و یه كێتیش ك���ردوه ك���ه "بارزانی دو س���اڵی تر هه رێم���دا س���ه رۆكایه تی له پۆس���تی

بمێنێته وه ".به پێی ئه و زانیاریان���ه ، بزوتنه وه ی گ���ۆڕان جه غتی ل���ه وه كردوه ته وه كه پێش���مه رجی بۆ ئه و داوایه ئه وه یه كه ئه و پڕۆژه یاسایه ی داویانه ته په رله مان په س���ه ند بكرێت و بارزانی له دو ساڵی داهاتودا به پێی یاس���ا ده سه اڵته كانی

كه مبكرێته وه .

بارزان���ی له زۆرب���ه ی په یامه كانیدا چه ند شتێك دوباره ده كاته وه و زۆر باس���ی خۆی ده كات، ئه و ده یانجار ئه م چیرۆكه ی گێڕاوه ته وه كه وه ك خ���ۆی ده ڵێت "ل���ه دوای ڕاپه ڕین له گردبوونه وه یه كی جه ماوه ریی فراواندا له ش���اری كۆیه له ئاداری 1991 به خه ڵكی كوردستانم ڕاگه یاند كه ده بێ هه ڵب���ژاردن بكرێت و، ش���ه رعیه تی شۆڕش���گێڕی جێگه ی خ���ۆی بداته

شه رعیه تی هه ڵبژاردن و دیموكراسی و ده ستور".

دیس���ان ئه مه بڕگه یه ك بو له دوا په یامی بارزان���ی، ئه و زیاتر له وه ش وه ها باسی خۆی كرد "پێش هه موو ش���تێكیش ده مه وێ باس���ی هه ندێ قۆناغی سیاسی دوای راپه ڕین بكه م، كه خۆم ڕۆڵم تێدا گێڕاوه ... شانازی به وه وه ده كه م ك���ه خه باتم له پێناو بۆ بانگه وازم كردووه و دیموكراسیدا

یه ك���ه م هه ڵبژاردنی دیموكراس���یانه كردووه له كوردس���تاندا. ش���انازی ده كه م ك���ه گوتوومه نابێ كه س له به رزتربێت.. یاس���ا له كوردستاندا تووندوتیژیی���ه كێش���ه و له كات���ی ناوخۆییه كانیشدا هه میشه هه وڵمداوه كوردستان له شه ڕ دووربخه مه وه ... ش���انازی ده كه م ه���ه ر له الوێتییه وه پێشمه رگه ی ئازادیی گه ل و واڵته كه ی خۆمم. ئه و واڵته ی خه باتم بۆ ده كرد

سه رۆكی هه تاهه تایی تێدا نه بووه ".ئه مان���ه له زۆرب���ه ی په یامه كانیدا دوباره ده بن���ه وه ، به اڵم ئه مجاره یان ئه وه ش���ی ب���ۆ زیادك���رد ك���ه ئه و پیرۆزه ، قوتابخانه یه ك���ی قوتاب���ی ئ���ه و ده ڵێت "من خ���ۆم به قوتابیی قوتابخانه یه كی پی���رۆز داده نێم. له ش���ێخ عه بدولس���ه الم بارزانی فێری قوربانیدان پێكه وه ژیان و كولتووری كوردس���تان له پێناو س���ه ربه خۆیی

بووین. له ش���ێخ ئه حمه دی بارزانی فێ���ری ئه وه بووی���ن ك���ه دین پێش هه موو شتێك ئه خالقه و، بیروباوه ڕ له كۆت و زنجی���ره كان به هێزتره . له مه ال مس���ته فای بارزانی فێری ژیانی بووین. گیانفیدایی پێشمه رگایه تی و یه كه م ش���تیش ك���ه دوور له باوك و بنه ماڵه كه مه وه فێ���ری بووم، دایكم فێری كردم كه ئه ویش راس���تگۆیی

بوو".

یه كگرتو رۆڵی یه كالكه ره وه ده بینێت

یه كگرتوی ئیسالمی كوردستان رۆڵێكی گرن���گ له یه كالكردن���ه وه ی ملمالنێكان���ی پرسی سه رۆكایه تیدا ده بینێت، به تایبه تی له دانیش���تنی دووه م���ی په رله مان���دا ب���ۆ

خوێندنه وه ی پڕۆژه یاساكان.

یه كگرتوی ئیس���المی كوردستان، دوای دانیش���تنی 23ی حوزه یران���ی په رله مانی كوردس���تان، روب���ه ڕوی هه لومه رجێك���ی ئاڵ���ۆز ب���ۆوه كاتێك به ش���ێك له ئه ندامه بااڵكانیان و په رله مانتارانی بادینان ره خنه توندیان ئاڕاسته ی هه ڵوێستی حیزبه كه یان كرد له سه ر به ش���داربون له و دانیشتنه داو

به شێكیشیان ده ستیان له كاركێشایه وه .یه كگرتو بۆ ده رچون له و دۆخه ئاڵۆزه ، له چه ن���د رۆژی راب���ردودا هه وڵی���داوه كه زیاتر رۆڵی نێوانگ���ری ببینێت له وه ی كه ببێت���ه الیه نێك له م ملمالنێ و هاوكێش���ه ئاوێنه ، زانیاریه كانی به پێی سیاس���یه دا. ئه م هه ڵوێسته ی یه كگرتو، جگه له هۆكاریی ناوخۆی���ی په یوه ندی به ئاڕاس���ته ی كاری قه ته ریشه وه توركیاو ئیخوان و هه ڵوێستی هه یه سه باره ت به م پرسه ، كه زیاتر به الی مانه وه ی بارزانیدا دایده شكێنن و گه ڕانه وه ی عه لی قه ره داغی له قه ته ره وه بۆ كوردستان و هه وڵدان���ی بۆ ناوبژیوانی كردنی الیه نه كان

له م چوارچێوه یه به ده ر نییه .یه كگرتوی ئیس���المی پێشتریش كاتێك كه كێش���مه كێش له س���ه ر به ده ستهێنانی پۆستی پارێزگاری سلێمانی له نێوان گۆڕان و یه كێتی���دا گه رم بو، به پش���تكردنه گۆڕان كێشه كه ی له به رژه وه ندی یه كێتی یه كالیی ك���رده وه ، ئه مجاره ش ئه گه ر هه ڵوێس���تی به هه مانش���ێوه بگرێته ب���ه ر، بێالیه ن���ی هه ڵوێسته كه ی ده ڕژێته خانه ی به رژوه ندی پارتییه وه . به تایبه تی كه كارتێكی به هێزی الیه ن���ه ركه به ره كان���ی پارتی دانیش���تنی خوێندنه وه ی ب���ۆ په رله مان���ه دووه م���ی پڕۆژه یاس���اكانی هه مواركردنه وه ی پرسی س���ه رۆكایه تی هه رێ���م، ئه گ���ه ر یه كگرتو ئه وه هه ڵوێس���تی بێت ئه وا رێژه ی یاسایی له په رله مان���دا بۆ خوێندنه وه ی یاس���اكان دابین نابێت و ئه م���ه ش خزمه تێكی گه وره ده كات به پارت���ی، به پێچه وانه ی ئه وه ی له

23ی حوزه یراندا رویدا.

كوردستان به ره و نادیار بارزانی و نه وشیروان هێمای دو ئاڕاسته ی جیاواز

ترافیكی دیبلۆماسی ئێران و توركیا و ئه مه ریكا له كوردستان..بریت ماكگۆرك خوازیاره تا دو ساڵی تر بارزانی سه رۆكی هه رێم بێت

بارزانی زۆر باسی خۆی ده كات: قوتابیه كی قوتابخانه ی پیرۆزم

وه فدی ئێرانی و تورکی هیچ

راسپارده یه كیان نه كردوه سه باره ت به وه ی كه بارزانی

بۆ ماوه ی دو ساڵی تر له پۆستی

سه رۆكایه تی هه رێمدا بمێنێته وه

نه وشیروان مسته فا مه سعود بارزانی

ماكگۆرك

هەنوکە(490( سێشه ممه 42015/8/11

فه رید ئه سه سه رد ئه ندامی سه رکردایه تی یه کێتی:

له‌20ی‌ئاب‌یه‌کێتی‌قسه‌ی‌نامێنێت،‌ئه‌وه‌ی‌قسه‌‌ده‌کات‌یاسایه‌ ئا: رێنوار نه جم

له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا، ئه ندامی سه رکردایه تی یه کێتی، فه رید

ئه سه سه رد رایده گه یه نێت که گه شبین نییه به رێکه وتنی الیه نه کان له پێش

20ی ئاب، هاوکات پێی وایه که ده بێت پارتی نه رمی زیاتر بنوێنێت، "چونکه زۆرینه ی کێشه که په یوه ندی

به پارتیه وه هه یه ".

ئاوێنه : تا 20ی ئاب چه ند رۆژێک که م ماوه ، ئێوه هی���چ ئومێد به دی ده که ن بۆ ئ���ه وه ی الیه نه کان بگه نه س���ازان و پرس���ی سه رۆکایه تی له سه ر رێکه وتن

هه رێم؟فه رید ئه سه س���ه رد: ل���ه م ماوه یه دا ئێمه وه ک یه کێت���ی، هه مو هه وڵه کانی خۆم���ان چ���ڕ ده که ینه وه ب���ۆ ئه وه ی بگه ینه س���ازانێک له س���ه ر ئه و پرسه ، که مته رخه می ڕوه وه له م به دڵنیاییه وه ناکه ین، دوێنێ کۆبونه وه کراوه و تا ئه و ماوه یه ش ت���ه واو ده بێت کۆبونه وه کان ب���ه رده وام ده ب���ن. ئه گ���ه ر الیه نه کان نه گه یش���تن به س���ازان هه رێ���م به ره و

قۆناغی بۆشایی یاسایی ده چێت.له ماوه ی پێشوش���دا هه وڵ و ئاوێنه : کۆششی زۆر هه بو، به اڵم بێ ئه نجامبو، ئێوه هیچ گه شبینن بۆ ئه وه ی له م ماوه که مه ی ماوه هه وڵ���ه کان ئه نجامێکیان

هه بێت؟فه رید ئه سه س���ه رد: م���ن خۆم زۆر گه شبین نیم، به اڵم ئه گه ر فشاری کات الیه نه کان ناچار بکات نه رمییه کی زۆرتر ل���ه م ڕوه وه بنوێنن، ده رفه ت هه ر ماوه بۆ گه یشتن به سازان، به اڵم له و ڕوه وه گه شبین نیم، چونکه بابه ته که په یوه ندی ب���ه وه وه هه یه الیه ن���ه کان نه رمییه کی زۆرتر بنوێنن، له ناو الیه نه کاندا پارتی دیموکراتی کوردستان نه رمییه کی زۆرتر بنوێنێ���ت، چونکه زۆرینه ی کێش���ه که

په یوه ندی به پارتیه وه هه یه .ئاوێنه : ته نها فش���اری کات واده کات الیه ن���ه کان بگه ن���ه رێکه وت���ن، یاخود هه ندێک فشاری ده ره کیی وه ک تورکیاو ئێ���ران، ته نان���ه ت ئه مه ریکاش که له م دوایه دا وه فدی ناردو له گه ڵ الیه نه کاندا کۆبونه وه ، کاریگه ریی ده بێت له س���ه ر

لێکنزیککردنه وه ی الیه نه کان؟ناتوانم فه ری���د ئه سه س���ه رد: م���ن وش���ه ی "فش���ار" به کاربهێنم، چونکه ئه وان���ه به ش���ێوه یه کی زۆر دۆس���تانه تورکیا ک���ردوه ، بابه ته که یان باس���ی هیچ فش���ارێکی نه خستوه ته سه ر هیچ الیه نێ���ک ل���ه م ڕوه وه ، ک���ه نوێنه ری ناردوه ت���ه هه رێ���م، زۆرتر مه به س���تی په که ک���ه و پرۆس���ه ی ئاش���تی بوه که خه ریکه له تورکیا به ته واوی تێکده چێت. ئه مه ریکاو ئێران له گه ڵ الیه نه کدا باسی ئه م بابه ته یان ک���ردوه و هانیانداون بۆ گه یش���تن به رێکه وتنێکی دیاریکراو که به رژه وه ن���دی هه م���و الیه نه کانی تێدا ب���ه دی بێت و هی���چ الیه نێک فش���اری به کارنه هێن���اوه . به ڵک���و الیه نه کانیان هان���داوه بۆ نه رمی نواندن و گه یش���تن

به سازان.ئێران ئه مه ریکاو وه فده کانی ئاوێنه : هی���چ داوایه کیان له الیه ن���ه کان نه بوه ، ئاراس���ته یه کی پش���تگیریی یاخ���ود

کێشه کانیان نه کردوه ؟فه رید ئه سه س���ه رد: هی���چ داوایه کی دیارییکراویان نه بوه ، باس���ی ئه وه یان کردوه که ئه وان به و ش���ێوه یه سه یری هه رێمی کوردستان ده که ن که به شێکه له س���تراتیژی ئ���ه وان له ناوچه ک���ه داو ڕه وش���ی ده ڕوانن���ه به گرنگیی���ه وه سیاس���یی هه رێمی کوردستان و واشیان باس���کردوه که ئارامی و س���ه قامگیریی سیاس���یی له هه رێمی کوردس���تان هه م له به رژه وه ندی خه ڵکی کوردس���تاندایه و ه���ه م له به رژه وه ن���دی ئه وانیش���دایه ، له ب���ه ر ئ���ه وه پێیان باش���ه الیه نه کان ب���ۆ دیاریک���راو س���ازانێکی بگه ن���ه ئ���ه وه ی به رژه وه ندی ئ���ه وان و خه ڵکی کوردس���تان و الیه ن���ه کان دابینبکرێت. هی���چ پرۆژه یه کی���ان ل���ه م باره ی���ه وه نه بوه و پشتگیری هیچ الیه نێکیان دژی الیه نه نێکی دیکه نه ک���ردوه ، تا پێیان

کرابێت بێالیه نی خۆیان پاراستوه .ئاوێن���ه : ده وترێ���ت له کۆبونه وه که ی دوێنیی یه کێتی و پارتی له شاری هه ولێر له سه ر پرسی سه رۆکایه تی هه رێم، ئه و دوالیه نه به ره وپێش چ���ون هه بوه و تا

ئاستی رێکه وتن نزیکبوه ته وه ؟باوه ڕناک���ه م ئه سه س���ه رد: فه ری���د بابه ته ک���ه به و ش���ێوه یه بێ���ت، به اڵم

ئه و الیه نه ی پێویس���ته زۆرترن نه رمی بنوێنێت پارتی دیموکراتی کوردستانه ، چونک���ه پارت���ی ل���ه ڕوی یاس���اییه وه توشی کێش���ه یه کی زۆر بوه ، النی که م یاس���اییه وه نه له ڕوی ت���ر الیه نه کانی هه یه . کێشه ی سیاس���ییه وه نه له ڕوی تاکه الیه ن که له م قه یرانه دا کێش���ه ی هه یه پارتی دیموکراتی کوردستانه . ئه و کێش���ه یه ش له ڕوی یاساییه وه به پارتی چاره س���ه ر ناکرێت ئه گ���ه ر الیه نه کان خۆیان یارمه ت���ی نه ده ن. له به ر ئه وه ی ده بێت پارتی هه ن���گاوی وا بنێت، که الیه نه کان هان ب���دات که یارمه تیده ری

بن بۆ ده ربازبون له م قه یرانه .ئاوێن���ه : له کۆبونه وه ک���ه ی دوێن���ی یه کێتی له گه ڵ پارتی، ته نها کۆسره ت ره س���وڵ ئاماده ی بو، ده وترێت ئه گه ر بکرایه رێکه وت���ن کۆبونه وه ی���ه دا له و پێوه ی یه کێتی دیکه ی جه مسه ره کانی

پابه ندنابن، ئه مه تاچه ند راسته ؟فه رید ئه سه س���ه رد: ئه و ش���اندانه ی پێک ده هێنرێت، له کۆبونه وه ی مه کته بی سیاس���یی بڕی���اری له س���ه ر ده درێت و ئه ندامه کانیش���ی ه���ه ر ل���ه وێ بڕیاری له سه ر ده درێت. له به ر ئه وه وه فده کان نوێن���ه ری هی���چ جه مس���ه رێک نیی���ه کوردستان، نیش���تمانی یه کێتی له ناو به ڵکو نوێنه ری هه مو جه مس���ه ره کانه و

نوێنه رایه ت���ی س���ه رجه م ش���انده کان یه کێتی ده کات.

ئاوێنه : قسه یه ک هه بو که هێرۆ خان وه اڵم���ی ناردوه که ئه گ���ه ر ئه و وه فده بگه نه رێکه وتنی���ش، ئه وان پابه ندنابن

پێیه وه ؟فه رید ئه سه س���ه رد: هیچ شتێکی له و

جۆره نییه .ئاوێن���ه : پرۆژه که ی د. به رهه م ته نها بۆچون���ی خۆیه ت���ی یاخود پ���رۆژه ی

یه کێتیشه ؟فه رید ئه سه س���ه رد: م���ن کۆپییه کی پرۆژه که م الیه و ناوی خۆی له س���ه ره و به ن���اوی خ���ۆی پێشکه ش���ی ک���ردوه به مه کته بی سیاسیی یه کێتی و بزوتنه وه ی گۆڕان و پارتی دیموکراتی کوردس���تان. به مانای وشه ناتوانم ناوی بنێم "پرۆژه ". کۆمه ڵێک بیروڕای تایبه ته س���ه باره ت به بابه ته ک���ه ، ویس���تویه تی له ڕوانگه ی خۆیه وه ڕێ و ش���وێنێک بۆ ده ربازبون له قه یرانه که ده ستنیشان بکات و هه وڵی داوه ڕێ و ش���وێنێکی وا بدۆزێته وه که النی که می داوای الیه نه کانی تێدا به دی بێت. له به ر ئه وه ی ناتوانین بڵێن ئه وه پرۆژه ی یه کێتی نیشتمانی کوردستانه و به ناوی یه کێتیشه وه پێشکه ش نه کراوه . پرۆژه که له هه ندێ ڕوه وه جیاوازی هه یه له گ���ه ڵ پرۆژه فه رمییه ک���ه ی یه کێتی،

ب���ه اڵم له خاڵ���ه گش���تییه کاندا ی���ه ک ده گرێت���ه وه له گه ڵیداو له زۆر ش���وێندا بۆچونی گونجاوو په س���ه ندی تێدا باس

کراوه .ئاوێنه : مه کته بی سیاس���یی یه کێتی

ته به نی ئه و پرۆژه یه ده کات؟فه رید ئه سه سه رد: له به ر ئه وه ی ئه و پرۆژه یه به ن���اوی ئه ندامێکی مه کته بی سیاس���یی یه کێتییه وه پێشکه شکراوه ، به رپرس���یاره ، لێی خۆی به دڵنیایه وه ب���ه اڵم ئه گه ر له کۆبون���ه وه ی مه کته بی سیاسیی باس بکرایه و پاشان پێشکه ش بکرایه ، ئه و کاته ده بوه پرۆژه ی یه کێتی. ئێمه تا ئێس���تا دو بۆچونمان هه یه له و باره یه وه ، یه کێکیان بۆچونی یاس���اییه که پرۆژه یاس���ا پێشکه ش���کراوه که ی په رله مان گوزارشتی لێ ده کات، ئه وی هه ڵوێس���ته سیاسییه ئه و تریش���یان که ل���ه م ماوه ی���ه دا نوێنه رانی یه کێتی له کۆبونه وه کان���دا له لێدوان���ه کان و ده ریان بڕیوه . تا ئێس���تاش نه پرۆژه یاساییه که مان نه پرۆژه سیاسییه که مان گۆڕان���ی به س���ه رداهاتوه و وه کو خۆی

ماوه ته وه .ئاوێن���ه : بۆچونی تایبه ت���ی خۆتان

له سه ر پرۆژه که چییه ؟فه رید ئه سه سه رد: من به پرۆژه یه کی گونجاوی داده نێم، ب���ه اڵم به دڵناییه وه

هه ندێ���ک تێبینی���م هه یه له س���ه ری. هاوس���ه نگی داوه هه وڵ���ی پێموای���ه به رژه وه ندیی���ه کان له به رچ���او بگرێت و ڕێ و ش���وێنێکی مام ناوه ند بدۆزێته وه . ئێمه وه ک یه کێتی خۆش���مان له هه وڵی ئه وه داین رێ و ش���وێنێک بدۆزینه وه که به رژه وه ندی هه مو الیه نه کانی تێدابێت، ئه مه مانای س���ازان ده گه یه نێت. به اڵم ئه وه ی هه ندێک الیه ن ده یکات، بریتییه له هه وڵ���دان بۆ س���ه پاندنی تێڕوانینی خۆی به سه ر الیه نه کاندا، به دڵنیاییه وه ئ���ه وه هه م کێش���ه که ئاڵ���ۆز ده کات، هه م ده روازه کانیش داده خات به س���ه ر

گه یشتن به سازان.ئاوێنه : ئه گه ر تا 20ی مانگ الیه نه کان نه گه ن���ه س���ازان و رێکه وت���ن، له ڕوی یاس���اییه وه ویالیه تی سه رۆکی هه رێم، مه س���عود بارزانی کۆتای���ی دێت، ئێوه وه ک یه کێتی له دوای ئه و به رواره وه دان هه رێمدا س���ه رۆکی بونی به شه رعیه ت

ده نێن؟فه ری���د ئه سه س���ه رد: ل���ه 20ی ئاب یه کێتی قسه ی نامێنێت، ئه وه ی قسه ی ده خوات یاسایه . چونکه یاسای ژماره 19ی ساڵی 2013 باس له وه ده کات که ل���ه 20ی ئابی 2015 ماوه ی درێژکراوه ی س���ه رۆکی هه رێ���م کۆتای���ی دێت، له و کات���ه وه یاس���ایه خۆی قس���ه ی خۆی

ده کات.ئاوێنه : واته داننانێ���ن پێیدا ئه گه ر

به پێی یاساکه بێت؟بابه ته ک���ه ئه سه س���ه رد: فه ری���د ئه وه نییه ئێم���ه دانی پێدا بنێن یاخود نا، بابه ته که ده بێته بابه تێکی یاسایی و

دورنما سیاسییه که ی لێ ده رده چێت.ئاوێنه : وه کو بۆچونی تایبه تی خۆت، پێت باش���ه له دوای 20ی ئاب دانبنرێت

به سه رۆکی هه رێمدا؟فه رید ئه سه سه رد: له قۆناغی بۆشایی یاس���اییش ده رفه ت هه یه بۆ گه یشتن به س���ازان، به اڵم به دڵنیاییه وه ته رازوی هێز له و کاته دا گۆڕانی به س���ه ردا دێت. گه یش���تن به س���ازان پێش 20ی مانگ زۆرتر له به رژه وه ندی پارتی دیموکراتی کوردستاندایه ، گه یشتن به سازان پاش 20ی ئاب به دڵناییه وه کارێکی وا ده کات پارتی له ڕه وشێکی خراپتر بێت له وه ی

ئێستا.

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

له م دیداره ی ئاوێنه دا دیاری حسێن ئه ندامی سه ركردایه تی

پارتی دیموكراتی كوردستان باس له كۆمه ڵێك پرس و رای حزبه كه ی ده كات بۆ ئه و پرسی سه رۆکایه تی هه رێم و رایده گه یه نێت كه پیویسته

له ئێستادا بارزانی هه ر سه رۆكی هه رێم بێت، "چونكه ئه م قۆناغه ئه وه ناخوازێت كاك مه سعود له پۆسته كه یدا

نه مێنێت".

ئاوێن���ه : له ماوه ی ئ���ه م هه فته یه دا ك���ه له كۆتای���ی ویالیه ت���ی بارزان���ی نزی���ك ده بینه وه ئه گه ر هه ی���ه الیه نه

سیاسییه كان بگه ن به سازان؟دیاری حس���ێن: به ڵ���ێ ئه گه ر هه یه بگ���ه ن به ڕێككه وتن و ئێم���ه ش ئومێد ده كه ین بگه ن به سازان و هیچ كێشه یه ك دروس���ت نه بێت، چونكه ئه گه ر له سه ر نه گه ن هه رێم س���ه رۆكایه تی پرس���ی به س���ازان چی ده كه ن، بۆیه باشترین

رێگا له ئێستادا گه یشتنه به سازان.ئه م���ڕۆی له كۆبون���ه وه ی ئاوێن���ه : باس���كراوه و ده وترێت یه كێتیدا چ���ی

به ره وپێشچونێك هه بوه ؟له كۆبونه وه كدا من حس���ێن: دیاری مه حمود كاك نه ك���ردوه و به ش���داریم محه م���ه د هه رچی وتوه ئ���ه و ئه ندامی مه كته بی سیاسییه و قسه ی ئه و قسه ی

منیش���ه كه وتویه تی ئێم���ه و یه كێتی به رپرسیارێتی مێژوییمان له سه ره .

ئاوێنه : بۆچونتان له سه ر پرۆژه كه ی به رهه م ساڵح چییه ؟

به رهه م پرۆژه كه ی دیاری حس���ێن: س���اڵحم نه خوێندوه ته وه ، به اڵم ئه گه ر مه به س���تی چاره س���ه ركردنی دۆخه كه بێت كارێكی خراپی نه كردوه ، ئێمه ش ئه م دۆخه ین له گه ڵ چاره س���ه ركردنی

ته نها به رێككه وتن و سازان.ئاوێن���ه : بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان وای ده بینێ���ت ك���ه په یامه كه ی مه س���عود بارزانی زیاتر هه ڕه ش���ه بوه بۆ ئه وان

وه ك له وه ی په یامێكی گشتی بێت؟دیاری حسێن: به و شێوه یه نییه كه وای ده بین���ن، به اڵم په یامێكی رون بو بۆ هه مو الیه ك و خه ڵكی كوردستان كه له م دۆخه دا كه چه ندین كێشه به رۆكی پێویسته گرتوه و كوردستانی هه رێمی هه موی���ان بگه نه ئ���ه و بڕوای���ه ی كه له ئێستادا بارزانی زه روره تێكی گه وره یه و ده بێ���ت ب���ۆ قۆناغی ئێس���تای هه رێم بمێنێته وه ، چونكه ئ���ه و به هه ڵبژاردن هاتوه ته سه ر كورس���ییه كه ی و ده بێت هه ر به هه ڵبژاردن كۆتایی به و پرس���ه كوردس���تان. له په رله مانی نه ك بێت، كاك مه س���عود راستی وتوه كه پێشتر ئ���ه وان ده یان���وت ده بێ���ت هه مو ئه و نیش���تمانییان ره هه ندی یاس���ایانه ی هه ی���ه به س���ازان تێبپه ڕێنرێت و بگه ن به زۆرینه و نه ك له سه ری، به ڕێككه وتن

كه مینه ، ئه ی بۆچی ئێستا ده یانه وێت پرس���ی س���ه رۆكایه تی هه رێم به ته نها

به زۆرینه و كه مینه یه تێبپه ڕێنن.هه یه ده وترێت سیناریۆیه ك ئاوێنه : گوایه ب���ۆ دوای 8/20 پارتی و یه كێتی به نی���ازن حكومه ت هه ڵوه ش���ێننه وه و پێك���ه وه كابینه یه كی ن���وێ پێكبهێنن

به بێ گۆڕان؟دیاری حس���ێن: هه مو سیناریۆیه ك له ئێس���تادا، ره نگ���ه چه ندین هه ی���ه س���یناریۆی تر بونی هه بێت كه بگه ین به رێككه وت���ن تاوه ك���و پێ���ش 8/20، چونكه ناكرێت ئه م كێشه یه به و شێوه یه به رده وام بێت و ده بێت چاره س���ه ری بۆ

بدۆزرێته وه .ئاوێنه :ب���ه ڕای ئێ���وه په یامی رونی مه س���عود بارزانی چی بوه ؟، ده وترێت زیاتر مه به س���تی ئه وه بوه كه بكرێته وه

به سه رۆكی هه رێم بۆ دو ساڵی تر؟دیاری حس���ێن: په یامه كه ی ئه وه بوه كه ب���ۆ هه م���و الیه ن���ه كان و خه ڵكی كوردستان رونیكردوه ته وه ده بێت بگه ن به ڕێككه وتن، ئێم���ه ش رای كۆتاییمان ئه وه یه ناكرێت له ئێس���تادا ئه و پۆسته ئێمه ش بكرێ���ت، تێ���دا گۆڕان���كاری پێمانوایه پیویسته كاك مه سعود هه ر س���ه رۆكی هه رێ���م بێ���ت، چونكه ئه م قۆناغه ئه وه ناخوازێت كاك مه س���عود

له پۆسته كه یدا نه مێنێت.ئاوێن���ه : یه كێتی و گ���ۆڕان و به ره ی به رامب���ه ر به پارتی ده ڵێت دوای 8/20 كورسی سه رۆكی هه رێم چۆڵ ده بێت و بۆ ماوه ی دو مانگ سه رۆكی په رله مان كاره كان���ی س���ه رۆكی هه رێ���م به ڕێوه

ده بات؟لیژنه ی دیاری حس���ێن: س���ه رۆكی یاسایی ئه وه ی رونكرده وه و ئه و باشتر ده زانێت كه ئایا س���ه رۆكی په رله مان

ده جێ���ت جێگ���ه ی س���ه رۆكی هه رێم بگرێته وه ؟

له س���ه ر چیی���ه رات���ان ئاوێن���ه : یه كێت���ی و په رله مانتاران���ی ئ���ه وه ی تا ئیس���المییه كان ده ڵێ���ن گ���ۆڕان و 8/20 خوێندنه وه ی دوه م بۆ یاس���ای س���ه رۆكایه تی هه رێم ده كه ین و ده بێت هه مواری بكه ین���ه وه ، به اڵم ئه ندامێكی مه كته بی سیاس���ی پارتی ده ڵێت دژی

ئه و كاره ین و قبوڵی ناكه ین؟دیاری حسێن: قسه ی ئه و ئه ندامه ی مه كته ب���ی سیاس���ی قس���ه ی ئێمه یه و راس���ت ده كات كه ئه مه قبوڵ ناكرێت، چونكه ئێمه هه مو پرس���ه كان به سازان رێككه وتنی له س���ه ر كراوه ، به كابینه ی حكومه تیش���ه وه ، به اڵم پێمان سه یره ئه م پرسه ی سه رۆكایه تی هه رێم، الیه نه ده یه وێت په رله م���ان سیاس���ییه كان و به زۆرینه و كه مینه كاری له سه ر بكه ن،

كه ئه مه ش الی ئێمه قبوڵنه كراوه .ئاوێنه : پێشنیاری ئێوه ش ئه وه یه كه بارزانی وتی یان سازانی له سه ر بكرێت یاخود هه ڵبژاردنی پێش���وه خت ئه نجام

بدرێت؟به دڵنیایی���ه وه حس���ێن: دی���اری ئ���ه وه ی س���ه رۆك بارزان���ی وتویه تی كلیل���ی چاره س���ه ره و په یامه كه ی زۆر رون و ئاش���كرا بوو كه داوای س���ازان و رێكك���ه وت و چاره س���ه ره ی دۆخه كه ی كردوه كه ئه مه ش له به رژه وه ندی هه مو

الیه ك و خه ڵكیشدایه .

ئه‌ندامێكی‌سه‌ركردایه‌تی‌پارتی:‌بارزانی‌به‌هه‌ڵبژاردن‌هاتوه‌ته‌‌سه‌ر‌كورسییه‌كه‌ی‌‌و‌ده‌بێت‌هه‌ر‌به‌هه‌ڵبژاردن‌كۆتایی‌به‌و‌پرسه‌‌بێت،‌نه‌ك‌له‌په‌رله‌مانی‌كوردستان

گه یشتن به سازان پاش 20ی ئاب به دڵناییه وه

کارێکی وا ده کات پارتی له ڕه وشێکی خراپتر بێت له وه ی

ئێستا

پێمان سه یره ئه م پرسه ی سه رۆكایه تی هه رێم، الیه نه سیاسییه كان و

په رله مان ده یه وێت به زۆرینه و كه مینه

كاری له سه ر بكه ن، كه ئه مه ش الی ئێمه قبوڵنه كراوه

دیاری حسێن

فه رید ئه سه سه رد

5(490( سێشه ممه 2015/8/11 هەنوکە

ئا: شاهۆ ئه حمه د

په رله مانتاره كانی یه كگرتوی ئیسالمی له په رله مانی كوردستان جه خت له سه ر ئه وه ده كه نه وه كه وا ئه وان پرۆژه یان پێشكه ش به په رله مان كردوه و داوای سیسته می په رله مانی ده كه ن و سورن له سه ر ئه و به رنامه یه جگه له وه هه ر

شتێكی تر بێته ناو به رنامه كه وه ئێمه ده نگی له سه ر ناده ین،هه روه ها ئاماژه به وه ده كه ن كه وا مه كته بی سیاسی

یه كگرتو هه رگیز فشاری له سه ر ئه وان دروست نه كردوه و په رله مانتاره كان

ئازادن له بریاردان.

یه كگرتو فراكس���ۆنی په رله مانتاری به ه���ار كوردس���تان له په رله مان���ی پرس���ی له ب���اره ی عه بدولرحم���ان س���ه رۆكایه تی هه رێم ئه وه ی بۆ ئاوێنه رونكرده وه كه وا "ئێمه وه كو فراكسۆنی یه كگرت���و پ���رۆژه ی خۆم���ان هه بوه ، ه���ه ر بۆی���ه له په رله مانی كوردس���تان سورین له سه ر ئه و پرۆژه كه ی خۆمان و ئه وانه ش���ی الیه نه كانی تر پێشكه شیان ك���ردوه ، هه روه ها ئ���ه و پرۆژه یه ی كه به س���ه رۆكایه تی پێش���كه ش ئێس���تا په رله مان ك���راوه بێگومان هه ر ده بێت ئه و پرۆژه یه په سه ند بكرێت، هه ر بۆیه ئه گ���ه ر له هۆڵی په رله مان ئه و پرۆژه یه هاته گفتۆگۆ ك���ردن ئه وا ئێمه ده نگی پێده ده ی���ن، به اڵم ئه گ���ه ر جگه له وه پرۆژه یه شتێكی تۆ یان پرۆژه یه كی تر بێته ناو هۆڵی په رله مان ئه وا بێگومان

ئێمه ده نگی پێناده ین".ئه گه ر الیه نه كان به وه ی س���ه باره ت رێبكه ون له س���ه ر ئه وه ی دو ساڵی تر بدرێته وه به سه رۆكی هه رێم ئه وا ئه وان بده ن،ناوبراو به بارزانی ئاماده ن ده نگ ئاماژه ی به وه كرد ئه وه ده كه وێته سه ر په رله مانت���اران ناتوانین ئێس���تا بریار بده ین له به رئه وه ی هه ر په رله مانتارێك بۆچون���ی خ���ۆی هه ی���ه له س���ه ر ئه و مه س���ه له یه ، ئه و وتی "ئێم���ه ئازادین له فراكس���ۆنی یه كگرت���و له كاروب���اری

خۆمان، هه ر بۆیه له ماوه ی دو س���اڵی رابردو له په رله مانی كوردستان چه ندین پرۆژه یاس���او بریار ده رچوه تا ئێستا مه كته بی سیاس���ی یه كگرت���و ئیعازی پێنه داوین له س���ه ر ئه وه ی ئێمه ده نگی له س���ه بده ین یان پێ���ی نه ده ین، هه ر بۆیه ئه وه په یوه س���ته به په رله مانتاران

له فراكسۆنی یه كگرتو ".یه كگرت���و فراكس���ۆنی ئه ندام���ی غه ری���ب كوردس���تان له په رله مان���ی پ���رۆژه ی ئه و له ب���اره ی پێنجوێن���ی

پێش���كه ش به س���ه رۆكایه تی په رله مان كراوه بۆ ئاوێنه وتی "سه رۆكی په رله مان كاتێك پرۆژه ك���ه ی بۆ به رز كراوه ته وه مۆڵه تێكی تری داوه به الیه نه كان تاكو رێكبك���ه ون، هه روه ها ئ���ه و مۆڵه ته ش كاتی دیاری نه ك���ردوه ، هه ر بۆیه له و س���ازان الیه نه كان پێویس���ته ماوه یه بك���ه ن ئه گه ر نا ئه وا ته نها س���ێ رۆژ بمینێ���ت په رله م���ان ده توانێت رێكاره یاس���ایه كانی خۆی���ی ئه نج���ام بدات و

كۆبونه وه ی نائاسایی بكات ".

س���ه باره ت به به ش���داری كردنی���ان له كۆبون���ه وه نائاس���ایه كه ی په رله مان بۆ خوێندنه وه ی دوه می پرۆژه یاس���ای ئاماژه ی ناوبراو هه رێم س���ه رۆكایه تی به وه كرد كه وا "تا ئێستا هیچ بریارێك نی���ه بۆ ئ���ه وه ی به ش���داری نه كه ین، له به رئه وه ی دانیشتنی په رله مان ئاسایی بێت یان نائاسایی ئه وه ئه ركی پیشه یی په رله مانتاره كه ده بێت به شداری بكات، هه روه ها ئه وه ی تا ئێس���تا هه یه ئێمه به ش���داری ئ���ه و كۆبونه وه نائاس���ایه

ده كه ین ".س���ه ركردایه تی و ئه ندام���ی په رله مانتاران���ی یه كگرتو له په رله مانی كوردس���تان ش���ێركۆ جه وده ت له سه ر راگه یاند"ئێمه به ئاوێنه ی پرس هه مان بریاری پێش���وه ختمان هه ی���ه به وه ی ئێم���ه رێكه وتن له گه ڵ هی���چ الیه نێك ناكه ین دو به دو به تایبه تی ئێمه به هیچ ش���ێوه یه ك له گه ڵ پارتی رێكناكه وین، ماوه ی به درێژكردن���ه وه ی س���ه باره ت سه رۆكایه تی هه رێم ئێمه پرۆژه مان هه یه هه روه ها له چوارچی���وه ی ئه و پرۆژه یه به ده ر ره نگده داته وه هه ڵوێسته كانمان له و پرۆژه ی���ه هیچ به رنامه یه كی ترمان

نیه ".ناوب���راو ئام���اژه ی ب���ه وه ش ك���رد كه وا "ئه گه ر ئه و پرۆژه ی پێش���كه ش ك���راوه په رله م���ان به س���ه رۆكایه تی بێت���ه دی ئه وا ئێمه ئام���اده ی ده نگی له سه ر بده ین، به اڵم ئه گه ر نه هاته دی ئ���ه وا هه رگیز س���ازش له س���ه ر ئه و پرۆژه ی���ه ناكه ی���ن و داوای جێ به جێ

كردنی ده كه ین".وته بێژی مه كته بی سیاسی یه كگرتوی ئیس���المی هیوا میرزا له باره ی سازانی نێ���وان الیه نه كان ئه وه ی ب���ۆ ئاوێنه رونكرده وه كه وا "یه كگرتو زۆر هه وڵی دا له رێ���گای ئه و ده ستپێش���خه ریه ی پێشكه ش���ی كردو الیه نه كان وه اڵمیان دایه وه و ژوری عه مه لیان دروس���ت بو تاكو بگه ینه س���ازان له س���ه ر پرسی س���ه رۆكایه تی هه رێم، ئێستاش ئێمه له هه وڵداین له و ماوه ی س���ه رۆكایه تی په رله م���ان داویت���ه به الیه ن���ه كان بۆ ئ���ه وه ی بگه نه س���ازان، له به رئه وه ی ئێمه مه ترسێكی زۆر ترسناك هه ست پێده كه ین به وه ی ئه گه ر ئه و س���ازانه نه بێت هه رێمی كوردس���تان روبه روی ته نگ���ه ژه ی دو ئی���داره ی و لێكترازان له یه كگرت���و وای ده بێته وه ،ئ���ه وه ش ك���ردوه پێداگ���ری له س���ه ر س���ازان بكاته وه ، چونكه هاواڵتیان س���ه ره رای ئه و هه مو قه یرانه توش���ی قه یرانێكی تری له و ش���ێوه یه بێته وه ، هه ر بۆیه هیوادارین پێش چاره س���ه ری یاسایی

چاره سه رێكی سیاسی بكرێت ".س���ه باره ت ب���ه وه ی ئای���ا ئه گ���ه ر الیه نه كان نه گه یش���تنه رێكه وتن ئه وا رێگ���ه به په رله مانتاره كان���ی یه كگرتو ده درێت ئه ركی یاس���ایی خۆیان جێ به جێ بكه ن،ناوبراو ئاماژه ی به وه كرد كه وا "له پێشودا چۆن بوه له مه ودواش ه���ه روا ده بێ���ت، ب���ه اڵم له كۆتای���دا ه���ه ر ده بێت بریارێك بۆ ئه و پرس���ه

بدرێت".

ئا: مه زهه ر که ریم

نێچیرڤان بارزانی رایده گه یه نێت که له کوردستان په رله مان ناتوانێت

بڕیاری سیاسیی بدات، په رله مانتاران بۆچونی جیاوازیان له و باره یه وه

هه یه و په رله مانتارێکی فراکسیۆنی پارتیش رایده گه یه نێت که پێویسته ئه ندام مه کته ب سیاسیی حزبه کان

خۆیان ببنه ئه ندام په رله مان بۆ ئه وه ی په رله مان توانای بڕیاردانی

هه بێت و نه گه ڕێته وه بۆ حیزب.

له و دیداره ی له گه ڵ رۆژنامه نوس���ان سازیکرد، سه رۆکی حکومه تی هه رێمی کوردس���تان رایگه یاند که پێچه وانه ی جیه���ان، پێش���که وتوی واڵتان���ی له کوردس���تان په رله م���ان ناتوانێ���ت خاوه نی بڕیاری سیاسیی بێت به هۆی که سانی په رله مانه کان ئه ندام ئه وه ی بااڵی حزبه کان نین و په رله مانتاره کان ده بێت ب���ۆ بڕی���اردان بگه ڕێنه وه بۆ

حزبه کانیان.په رله مانی ئه ندام���ی فایه ق، رێواز یه کێتی له فراکس���یۆنی کوردس���تان نێچیرڤ���ان قس���ه کانی له ب���اره ی بارزانیی���ه وه به ئاوێنه ی راگه یاند "ئه و قس���ه یه ی س���ه رۆکی حکومه ی ته نها له ی���ه ک حاڵه تدا راس���ته ، ئه ویش که بابه تێکی له کاتێک���دا به نه ری���ت بوه چاره نوسس���ازی گرنگ دێته پێشه وه ، په رله مان وه ک مه رجه ع سه یرناکرێت و حزب���ه سیاس���ییه کان ئ���ه و بابه تانه

یه کالیی ده که نه وه ".له بڕی���اری ژم���اره یه ک���ی س���اڵی په رله م���ان ک���ه هات���وه 2005دا مه رجه ع���ی یه کالکردن���ه وه ی هه م���و بابه ت���ه چاره نوسس���ازه کانی هه رێمی کوردستانه ، ده بێت ئه و که سانه ی دێنه په رله مان که س���انێک بن که خاوه نی

بڕیاربن له ناو حیزبه کانی خۆیاندا.یه کێت���ی په رله مانت���اره ی ئ���ه و رایده گه یه نێ���ت که حکومه ت نیگه رانه له الی���ه ن پرس���یاره ی هه م���و ل���ه و ده کرێت ئاراسته یان په رله مانتارانه وه له سه ر پرۆس���ه ی چاودێری حکومه ت له الیه ن په رله مانتارانه وه ، چونکه ئه م

خول���ه ی په رله مان زۆرترین پرس���یار ئاراس���ته ی وه زی���ره کان ک���راوه ب���ۆ

به دواداچونی کاره کانیان.له باره ی توانای په رله مانتارانیشه وه ده ڵێ���ت "هه ر که س له ب���واری خۆیدا چاالک���ه و خاوه ن���ی توان���ای تایبه تی خۆیه تی، که س���ێک متمانه ی به خۆی

نه بێت نابێت به په رله مانتار".ئه ندام����ی په رله مانی کوردس����تان، له سه ر فراکس����یۆنی گۆڕان، بێستون بەئاوێنەی باره ی����ه وه ل����ه و فای����ەق ڕاگەیان����د "لەعێراقدا به و ش����ێوه یه یه ئەگ����ەر حزب����ەكان س����ه رکرده کانیان وەك س����ەرچاوەی بڕی����ار بمێن����ەوە خۆیان لەناوه ن����دی بڕیاربن و ئەمریان پێبكەن، ئەو خەڵكانە بگەڕێنەوە بۆ ئەوان، ئەوا باش����ترە خۆیان بچنە ناو

حزبەكانیانەوە".

هه روه ها ده ڵێ����ت "مەرج نیە هەمو پەرلەمانتارێ����ك كادری حیزبی بێت، ب����ەاڵم ل����ه ئه نجام����دا فراكس����یۆنی حزبێكی دیاریكراو بەتەواوی بتوانێت بڕیاربدات، هەمو ئەو بڕیارانه پێوستان

بەڕه زامه ندی حیزب هەیە".ئ����ه و په رله مانت����اره ده ش����ڵێت که مەرجیش نیە هەمو بڕیارێک پێویستی بەره زامه ن����دی حی����زب هه بێ����ت، "بۆ نمونه یاس����ای ب����اج و خزمه تگوزاری و به ڕه زامه ندی پێویس����تی خانه نشینی

حیزب نییه ". هه ڵبژاردنه کانی ئ����ه وه ی ل����ه دوای په رله مان کرا به لیس����تی نیمچه کراوه ، زۆربه ی حزب����ه کان په نایان برده به ر هه ڵبژاردنی که س����انی دیارو به رچاوی کۆمه اڵیه ت����ی بۆ کۆکردن����ه وه ده نگ، هه رچه ن����ده ئ����ه و که س����انه ئه ندامی

بااڵی حیزبه کان و خاوه ن بڕیار نه بون له حیزبه کانیاندا.

به بڕوای ئه ندامی فراکسیۆنی پارتی له په رله مان����ی کوردس����تان، فه رحان جه وهه ر، ده بێ����ت ئه ندامانی مه کته ب سیاسیی حزبه کان له په رله مان بن، ئه و ده ڵێت "خەڵكانێك هاتونەتە پەرلەمان وێن����ەی حیزبەكانیان دەكەن كە هیچ بڕیارێكیان النی����ەو دەبێت بگەڕێنەوە بۆ خەڵكانێك هیچ پلەو ڕەسمیاتێكیان لە ناو دەزگا ڕەسمیەكاندا نیەو بڕیار

له وان وه ربگرێت".ئ����ه و په رله مانتاره پێ����ی وایه ئه وه هه ڵه یه ک����ی کوش����نده یه ، "په رله مان کاتێ����ک په رله مان����ه ک����ه خاوه ن����ی ده س����ه اڵتی بڕی����اردان بێ����ت، به اڵم ئێس����تا په رله مان ده س����ه اڵتی نییه و په رله مانتاران خه ڵکانی بڕیاربه ده ستی

حزبه کان نین، ئه وانه ی بڕیاربه ده ستن له ده ره وه ی په رله مانن".

فه رح����ان جه وه����ه ر پێ����ی وایه که کێش����ه کانی له ه����ۆکاری به ش����ێک ئێس����تا هۆکاره که ی ه����ه ر ئه وه یه که له کوردس����تان حزبه کان له ئاستی بااڵ په رله مان ڕه وان����ه ی ئه ندامه کانی����ان ناک����ه ن وه ک چۆن له زۆرب����ه ی واڵته

جیهانییه کان وایه . په رله مانی ئه ندامی کاروان، حاجی کوردس����تان له فراکسیۆنی یه کگرتوی ئیس����الم ل����ه و باره ی����ه وه به ئاوێنه ی ئ����ه دای "به پێچه وان����ه وه راگه یان����د له ڕوی خولک����ه له م په رله مانت����اران چاالکیی����ه وه زۆر باش����ه ، ب����ۆ نمونه هه ر له فراکس����یۆنی ئێمه زیاتر له 150 پرسیارمان ئاراسته ی حکومه ت کردوه ، له کاتێکدا له هه مو خولکی پێش����و ئه و

ژماره یه نه گه یشتبوه 25 پرسیار". په رله مانت����اره ئ����ه و هه روه ه����ا رایده گه یه نێ����ت ک����ه کاری په رله مان ئه وه ندی جێگای کاری چاودێریکردنی کاری حکوم����ه ت و کاری یاس����ادانانه ،

ئه وه نده ئه رکی سیاسیی نییه .رایش����یده گه یه نیت کاروان حاجی که ئ����ه وه خوێندنه وه یه ک����ی هه ڵه یه بۆ په رله مانتاران����ی ئه م خوله بکرێت ک����ه الوازو بڕیار به ده س����تنین. "ئه و قس����ه یه به و واتایه دێت که هاواڵتیان ئاستیان بێ ناشایس����ته و که س����انی به پێچه وانه وه ب����ه اڵم هه ڵب����ژاردوه ، ئه و ئه ندامان����ه متمانه ی هاواڵتیانیان

به ده ستهێناوه ".ک����ه وای����ه ب����ڕوای هه روه ه����ا په رله مانتاران����ی ئه م خوله چاالکترین

په رله مانتاربون.

په رله مانتاره كانی یه كگرتو پابه ندی پرۆژه كه ی په رله مان ده بن "به‌شداری‌‌كۆبونه‌وه‌‌نائاسایه‌كه‌ی‌‌په‌رله‌مان‌ده‌بین"

"ده بێت ئه ندام مه کته ب سیاسییه کان خۆیان ببنه ئه ندام په رله مان" بۆچی‌په‌رله‌مان‌ناتوانێت‌بڕیاری‌سیاسیی‌بدات؟

چه ندین پرۆژه یاساو بریار ده رچوه تا ئێستا مه كته بی

سیاسی یه كگرتو ئیعازی پێنه داوین

له سه ر ئه وه ی ئێمه ده نگی له سه بده ین

یان پێی نه ده ین

بوه به نه ریت له کاتێکدا بابه تێکی

چاره نوسسازی گرنگ دێته

پێشه وه ، په رله مان وه ک مه رجه ع

سه یرناکرێت و حزبه سیاسییه کان ئه و بابه تانه یه کالیی

ده که نه وه هۆڵی په رله مانی کوردستان

په‌رله‌مان(490( سێشه ممه 662015/8/11 parlaman.awene@gmail.com

ئا: شاهۆ ئه حمه د

كورسی كۆتاكانی په رله مانی كوردستان به هه مو سازانێك له نێوان الیه نه كانی رازین و

داوا له پێنج الیه نه سه ره كیه كه ی هه رێم ده كه ن هه تا زوه بگه نه رێكه وتن و كۆتایی به و كێشه ی سه رۆكایه تی هه رێم بهێنن، له هه مان كاتیشدا

مانه وه ی بارزانی بۆ دو ساڵی تر واتا تا كۆتایی خولی چواره می په رله مانی كوردستان

به چاره سه رێكی گونجاو ده زانن.

توركمانی پێش���كه وتنی فراكسۆنی سه رۆكی له په رله مانی كوردس���تان مونا نه ب���ی له باره ی پرس���ی س���ه رۆكایه تی هه رێ���م و ئه و پ���رۆژه ی ك���را په رله م���ان س���ه رۆكایه تی پێش���كه ش به ئاوێن���ه ی راگه یاند"ئ���ه و پرۆژه ی یاس���ایه ی پێشكه ش سه رۆكایه تی په رله مان كراوه كارێكی یاس���ایه ، به اڵم ئه وه تێكدانی سازان و ته وافقی سیاس���یه ، پێویس���ت بو ئه و ئه ندامانی لیژنه ی یاس���ایه چاوه ڕێی سازانی سیاس���ی الیه نه كان بونای���ه ، له به رئه وه ی ئێم���ه له به رژوه ندی گه ل كار ده كه ی���ن، ه���ه ر بۆیه ناكرێت له و پرس���ه نیش���تیمانیه ته نها حزبێك ی���ان چه ند حزبێك بریاری له س���ه ر بده ن، به شداری نه كردنی ئێمه له دانیش���تنی 23 حوزه یران و لیژنه ی یاس���ایی بۆ رێزگرتن بوه له س���ازان،هه روه ها له مه ودواش بایكۆتی دانیش���تنه كان ده كه ین تاكو الیه نه كان

ده گه نه رێكه وتن".ناوب���راو ئاماژه ب���ه وه ده كات ك���ه وا "الیه نه سیاس���یه كان پرۆش و خه مخ���ۆری میلله ت نین به وه ی له ئێستادا ته نها له پێناوی پۆست و پله و پیای���ه كێش���ه یان هه یه ، هه روه ه���ا ئێمه وه كو فراكس���ۆنی پێشكه وتنی توركمان پێمانباشه دو ساڵی تر بدرێته وه به سه رۆكی هه رێم و به پێویستی ده زانین، له به رئه وه ی ئێمه له ئێس���تادا ناتوانین هه ڵبژاردن ئه نجام بده ین، هه ر بۆیه پێویس���ته سه رۆكی هه رێم به رده وام بێت له سه ر پۆسته كه ی تاكو وه زعی هه رێمی كوردستان ئارام ده بێته وه و

هه ڵبژاردن بكرێت".س���ه رۆكی فراكس���ۆنی گردبون���ه وه ی گه لی كلدان���ی و س���ریانی و ئاش���وری له په رله مان���ی كوردس���تان وه حیده یاقۆ له ب���اره ی ئه و پرۆژه په رله مان به س���ه رۆكایه تی پێشكه ش یاسایه ی كراوه به ئاوێنه ی راگه یاند"ئێمه به باشی ده زانین په رله مانی كوردس���تان په له نه كات و چاوه ڕیی الیه ن���ه كان بكات تاكو ئه وان ده گه نه س���ازان و ئه گ���ه ر كۆبونه وه ی له به رئ���ه وه ی رێكه وت���ن، په رله مانی���ش بكرێ���ت هه م دیس���ان كۆمه ڵێك

فراكسۆن بایكۆتی دانیشتنه ده كه ن و ئه و كاته ش كێشه ی زیاتر به دوای خۆیدا ده هێنێت ".

ناوبراو ئاماژه ی به وه ش كرد ئه گه ر دو ساڵی تر بدرێته وه به سه رۆكی هه رێم ئه وا چاره سه رێكی زۆر گونجاوه بۆ ئێس���تای هه رێمی كوردستان، له به رئه وه ی ئێمه له ئێس���تادا كێشه مان له گه ڵ به غدا هه یه و هه روه ها توش���ی قه یرانێكی دارایی بوینه و هه روه ه���ا له گه ڵ داعش له ش���ه ڕداینه ، هه ر بۆیه هیچ كێش���ه نابێت ئه گه ر دو س���اڵی تر درێژ بكرێته وه گرینگ ئه وه یه كێشه ی موچه بۆ خه ڵك چاره س���ه ر بكرێت و كێشه ی هاواڵتیان

چاره سه ر بكرێت له بواری خزمه تگوزاری ".س���ه رۆكی فراكس���ۆنی ب���ه ره ی توركمان���ی له په رله مانی كوردستان ئایدن مه عروف له باره ی پرسی سه رۆكایه تی هه رێم و رێكه وتنی الیه نه كان به ئاوێنه ی راگه یاند"پێویس���ته الیه نه كان بگه نه رێكه وتن به وه ی پارتی ده بێت ته نازول له هه ندێك داواكاری ب���كات هه روه ها ده بێ���ت الیه نه كانی تریش ته نازول له هه ندێك داواكاریه كانی خۆیان بكه ن، به وه ی ئه گه ر دو س���اڵی ت���ر بدرێته وه به سه رۆكی هه رێم وه كو چاره سه رێك بۆ ئێستای هه رێ���م پێویس���ته پارت���ی رازی بێ���ت به وه ی هه ندێك له ده سه اڵته كانی س���ه رۆكایه تی هه رێم

كه مبكرێ�ته وه هه روه ها الیه نه كانیش پێویس���ته له و داواكاریانه ی پێشكه شیان كردوه پاشه كشه بكه ن بۆ ئه وه ی ته وافقی سیاسی بكرێت "،ناوبراو وتی "پشتگیری هه ر سازان و رێكه وتنێك ده كه ن

كه له نێوان الیه نه سیاسیه كان بكرێت".س���ه رۆكی فراكس���ۆنی هه ولێ���ری توركمانی له په رله مانی كوردستان ماجد عوسمان له باره ی رێكه وتن���ی الیه ن���ه سیاس���یه كان به ئاوێن���ه ی راگه یاند"ئێم���ه وه ك���و فراكس���ۆنی هه ولێ���ری توركمان���ی پێمان باش���ه ئه و الیه نان���ه بگه نه رێكه وتن و س���ازان، له به رئه وه ی له ماوه ی رابردو هه مو پرس���ه كان به سازانی نیش���تیمانی كراوه پێویستیش���ه ئه و پرسه ش به س���ازان چاره سه ر بكرێت، ه���ه ر بۆیه ئه گه ر ه���ه ر هه نگاوێك بۆ رێكه وتن���ی الیه ن���ه كان بنرێ���ت له به رژه وه ندی

خه ڵكی كوردستانه ".ناوب���راو ئاماژه ی به وه ش كرد كه وا "ئاس���ایه ئه گه ر دو س���اڵی تر تاكوتایی خولی چواره می په رله مان���ی كوردس���تان ماوه ك���ه ی ب���ۆ درێژ بكرێته وه ، به اڵم پێویس���ته پارت���ی رازی بێت به وه ی هه ندێك له ده سه اڵته كانی كه مبكرێته وه ، هه روه ه���ا الیه نه كانی���ش پێویس���ته هه ندێ���ك

داواكاریان پاشه كشه پێ بكه ن".

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

له چه ند رۆژی رابردودا نێچیرڤان بارزانی سه رۆكی حكومه تی هه رێم باسی له وه كرد كه هه مو الیه نه كان ئاگاداری ورده كاری دۆسێی نه وتن و له گه ڵ سیاسیه تی نه وتی هه رێمدان، به اڵم په رله مانتارێكی یه كێتی رایده گه یه نێت

هه رچه ند به رپرسانی یه كێتی له حكومه تدا ئاگاداری به شێكی پرسی نه وتن، به اڵم زانیاری نێچیرڤان بارزانی له نه وت 5 ئه وه نده ی زانیاری یه كێتییه ، په رله مانتارێكی گۆڕانیش ده ڵێت " له دوای كۆتاییهاتنی پرسی سه رۆكایه تی هه رێم

لێكۆڵینه وه ی جیدی له گه ڵدا ده كه ین"..

عه ل���ی حه م���ه س���اڵح په رله مانت���اری گۆڕان له لیژنه ی نه وت و وزه و س���ه رچاوه سروشتییه كان باس له وه ده كات كه چه ندین كه یس���ی گه وره یان به رهه مهێنان���ی له دۆزین���ه وه و ئاماده ك���ردوه نه وت،پاره ی پرۆژه كان و خه رجكردن و دیارنه مانی، قۆرخكاری ، وتی "به دوداچونمان بۆ هه مو ئه مانه كردوه و پێویسته وه زیری سامانه سروشتییه كانی بۆ بانگهێش���تبكرێته په رله مان، ئه گینا ده یانجار له كۆبونه وه كانی ئه نجومه نی بااڵی هه رێمیی نه وت و

گاز ئه و هه مو كه موكوڕییانه مان باسكردوه ".له ب���اره ی وته كانی نێچیرڤ���ان بارزانی كه وتی الیه نه كان ئاگاداری دۆس���ێی نه وتن، عه لی حه مه س���اڵح وتی "ئه مه قس���ه یه كه و كردویه تی، به ڵێ م���ن ئاگادارم، به اڵم ئ���اگاداری یه ك دونیا دزی و

گه نده ڵی و قۆرخكاری و دیارنه مانی پاره نیم".ئ���ه و وتیش���ی "س���ه دان به ڵگه ی ئ���ه و دزی و له رابردودا له به رده س���تدایه و كه موكوڕییانه م���ان خس���تومانه ته ڕو، له ئایینده ش���دا ده یخه ینه ڕ، بۆ نمونه پاره ی نه وت���ی 2014 هه ر دیارنییه ، به اڵم باپرسی س���ه رۆكایه تی هه رێم ته واوبێت، دڵنیابه لێپرسینه وه ی له گه ڵدا ده كه ین، چونكه له م دۆخه

فه وزایه دا ئه وه ناكرێت".به هۆی دو ئیداره ییه وه تاوه كو ساڵی 2006 هیچ كه س���ێك له سنوری هه ولێرو س���لێمانی ئاگاداری پرس���ی نه وت نییه ، له س���نوری هه ولێ���ر ته نها پارتی و له س���لێمانی ته نها یه كێتی لێی ئاگادارن و ئ���ه وان مامه ڵه ی ته واویان پێوه ك���رده ، له 2006-2014 س���ه رده مێكی تری ئه و بواره یه به هاوبه شی

یه كێتی و پارتی له یه حكومه تدا.ه���اوكات عزه ت س���ابیر په رله مانتاری یه كێتی له لیژنه ی وزه و س���ه رچاوه سروشتییه كان ده ڵێت

"به درێژایی حكومه تی هه رێم له و هه شت كابینه یه دا یه كێتی به ش���داربوه ، جارێك سه رۆكی حكومه ت الی یه كێت���ی و جارێك الی پارتی بوه ، هه مو ئه و گرێبه س���تانه ی به ئاگاداری و به ش���داری یه كێتی دوای ساڵی 2006 ئیمزاكراون، به ڵێ كاك عومه ر فه ت���اح و كاك عیم���ادو كاك به رهه م و كاك قوباد ئاگادارن له به ش���ێكیدا، ب���ه اڵم نێچیرڤان بارزانی ئاگاداره له هه موی، كه واتا زانیاری نێچیرڤان پێنج

ئه وه نده ی زانیاری یه كێتییه ".ئاشكراشی ده كات كه پێش 2006 دو حكومه تی جیاوازی هه بون، ئه وه ی له سلێمانی كراوه یه كێتی به رپرسه لێی، ئه وه شی له هه ولێرو بادینان كراوه

پارتی لێی به رپرسه .ئ���ه وه ی بۆچ���ی له ماوه ی پێش���ودا له باره ی لێپرسینه وه یان له س���ه رۆكی حكومه ت نه كردوه ، ع���زه ت وتی "ئه وان زۆر لێ���زان بون، هه ر كاتێك بكه ی���ن، بانگهێش���تیان ئ���ه وه ی گه یش���تبێته خۆی���ان وتویانه فه رمون ئێمه دێی���ن بۆ التان و رونكردنه وه ت���ان ده ده ینێ و هه م���وی میوانداری ب���وه ، له م���ه ودوا واناكه ین، به ڵكو بۆ پرس���اندن

بانگهێشتیان ده كه ین".وتیش���ی "وه كو چۆن پرس���ی س���ه رۆكایه تی هه رێم قورس بوه ، پرسی نه وتیش له وه قورستر ده كه ین، چونكه ئه گه ر هه ر س���ه رۆكی حكومه ت و جێگره ك���ه ی و ه���ه ر وه زیرێك بته وێ���ت منمانه ی لێوه رگریته وه ، پێویستی به 3/2 ده نگه كان هه یه ،

له به ر ئه وه ئه مه ش كارێكی ئاسان نییه ".به اڵم به یار تاهر په رله مانتاری پارتی له لیژنه ی وزه و س���ه رچاوه سروش���تییه كان رای جیاوازی هه ی���ه و رایده گه یه نێت و ده ڵێ���ت "منیش ده ڵێك ده بێت لێپرسینه وه له و به رپرسانه بكرێت به وه ی ئایا ئاگادار پرسی نه وتن یان نا، تاوه كو بتوانین

بگه ینه ئه نجام".وه زاره تی سامانه سروش���تییه كان زۆر هاوكار ب���و له گه ڵ ئێمه ، ئێمه ش وه ك���و لیژنه ی وزه كه

ده ستبه كاربوینه بڕیارمانداوه هه مو پرسی نه وت به دامه زراوه یی بكه ین، بۆ ئه مه ش یاسای سندوقی داهات���ه نه وتییه كانم���ان ده ركردوه ، ئێس���تا كار له س���ه ر ئه وه ده كه ین كۆمپانیای كوردس���تان بۆ دۆزینه وه و وه به رهێنانی خۆماڵی نه وت په س���ه ند

بكه ین.له ب���اره ی ئه وه ی ئایا وه ك���و ئه ندامێكی پارتی له و لیژنه یه ئاگاداری ته واوی ورده كاری پرس���ی نه وت���ه ، وت���ی "ئێمه وه ك���و په رله م���ان كارمان چاودێریكردنه ، چونك���ه هه ندێك كار هه یه كاری ده س���ه اڵتی جێبه جێكردنه ، بۆ نمونه گرێبه ستی ن���ه وت، له به ر ئه وه ئێمه هه ر گومانێكمان هه بێت ده توانین له لیژن���ه ی وزه داوا له وه زاره ت و الیه نی

په یوه ندیدار بكه ین رونكردنه وه مان بده نێ".س���ه باره ت به وه ی كه په رله مانتارانی یه كێتی و یه كالییكردن���ه وه ی دوای هه ڕه ش���ه ی گ���ۆڕان پرسی س���ه رۆكایه تی هه رێم له نێچیرڤان بارزانی ده كه ن به وه ی لێپرس���ینه وه ی له گ���ه ڵ ده كه ن، په رله مانتاره ك���ه ی فراكس���یۆنی پارت���ی ده ڵێت "من دوپات���ی ده كه مه وه ، هه ر جارێك په رله مان و لیژنه ی پیشه سازی و وزه داكاری هه بوه وه زاره تی سامانه سروشتییه كان هاتوه ته په رله مان و هه مو رونكردنه وه یه كی داوه ، ئێس���تاش ده ڵێین ئه گه ر گومانێك هه بێت ئێمه ش ده ستمان له گه ڵ ده ستی

ئه واندایه و پشتیوانیان ده كه ین".وتیش���ی "جارێك���ی تر ده ڵێین، ح���ه ز ناكه ین ئ���ه و دۆس���ێیه بكرێ���ت به موایه ده ی سیاس���ی و به كاربهێنرێ���ت، ب���ه اڵم منیش له گ���ه ڵ ئه وه دام پرسی نه وت به ش���ێوه یه كی شه فافانه كاری تێدا بكرێ���ت، ئه و براده رانه ی ئێس���تا گله یی ده كه ن، بۆچی كاتێك وه زیری س���امانه سروش���تییه كان دێته په رله مان، نایه نه ده نگ و ئه و ش���تانه ی پێ ناڵێن كه بڕوایان به و رونكردنه وانه ی وه زیر نییه و رونكردن���ه وه ی زیاتریان بدات���ێ، نه ك دواتر بێن

له راگه یاندنه كانه وه موزایه ده ی له سه ر بكه ن".

كورسی كۆتاكان به هه مو سازانێك له نێوان الیه نه كان رازین"مانه وه ی بارزانی بۆ دو ساڵی تر به چاره سه رێكی گونجاو ده زانین"

په رله مانتاران بۆ نێچیرڤان بارزانی: چۆن پرسی سه رۆکایه تی هه رێم قورسبوه ، پرسی نه وتیش له وه قورستر ده که ین

یاداشتێک سه باره ت به موچه ی خانه نشینانبه ڕێز:-سه رۆكی حكومه تی هه رێمی كوردستان

به ڕێز: وه زیری داراییب/ موچه ی خانه نشینان

ساڵوپێش چه ند رۆژێك به الی بانكێك له بانكه كانی س����لێمانیدا گوزه رمكرد، له كاتێكدا سه دان كه س له ب����ه ر هه ت����اوی هاوی����ن چاوه ڕێ����ی وه رگرتنی موچه بون، له راس����تیدا من به شه رمه وه دابه زیم له ئۆتۆمبێله ك����ه م و چه ن����د كه س����ێكم لێدواندن و

پرسیم:-بۆچی ئ����ه م بانكه وا قه ره باڵغ����ه ؟ له وه اڵمدا وتیان "ده بێت به به رپرس����انی ئه م بانكه بڵێیت، ئێمه له به یانی زوه وه هاتوین، ئێس����تا س����ه عات 12ی نیوه ڕۆی����ه هێش����تا زیاتر له 50 كه س����مان

له پێشه وه یه ".یه كێكی����دی ل����ه و خانه نش����ینه به ڕێزان����ه كه موچه كه ی به ده س����تیه وه بو، له من نزیكبویه وه و وت����ی "من له پ����اش نوێژی به یانیه وه س����ه ره م

گرتوه ، ئێستا موچه كه م وه رگرتوه "!ئه وه ی زیاتر منی نیگه رانكرد، به ڕێوه به ره كه ی خۆم����م دی ، كه له قوتابخانه ی س����ه ره تایی منی پ����ه روه رده كردبوو، له پاش باوك����م و دایكم ئه و له پشت س����ه ركه وتنه كانی منه وه بو له خوێندندا پارچه موقه بایه كی به س����ه ر س����ه ریه وه گرتبو، به پارچه یه ك����ی دی باوه ش����ێنی خ����ۆی ئه كرد، له راس����تیدا من زۆر ش����ه رمه زار بوم كاتێك زۆر به ئه ده به وه پێی وتم: "ئێمه ده نگماندا به ئێوه كه بۆمان چاك بكه ن، كه چی خراپتر بو". له وه اڵمداو به سه ر نه ویكردنه وه پێموت "مامۆستا گیان من زۆر شه رمه زارم، به اڵم به ڕێزت ئه زانی كه ئه مه كاری حكومه ته و ئێمه ش چاودێ����ری ئه دائی حكومه ت ئه كه ین و ئه وه مان له سه ره هه موو كه موكوڕیه كان به سه رۆكی حكومه ت و وه زیره كانی بڵێین و ئه گه ر چاره یان نه كرد بانگهێش����تی لیژنه كانی پارله مان یان دانیشتنه كانی پارله مانیان بكه ین، هه رچه نده م����ن له لیژنه ی دارایی و ئاب����وری نیم، به اڵم مافی ئه وه م هه یه وه ك نوێن����ه ری خه ڵك به دواداچون بكه م بۆ هه ر كه موكورتیه ك كه هه ستی پێبكه م

به بیستن یان به بینین. له كاتێكدا له گه ڵ به ڕێوه به ره كۆنه كه م قس����ه م ده كرد سه رنجم دا ئه وانه ی له به ر كه می سێبه ری دیواره كه پشتیان به دیواره كه وه چه سپاندبو یه كی پارچه كارتۆنێكیان كردبووه چه تری س����ه ریان و له به رده م ئ����ه و گه رمای هاوینه ی كه به ڕاس����تی مرۆڤ پڕوكینبوو له چاوه ڕوانیدا بون، هه ندێكیش له س����ه ر زه وی راكش����ابوون یان له س����ه ر پارچه كارتۆنێك دانیش����تبون و یه كی ده به یه ك ئاویان له ته نیشت خۆیان دانابو، ناو به ناو نێوچاوانیان لێئه خوارده وه ، قومێكیش����یان ته ڕئه ك����ردو پێ له ریزه كه دا كه س����ایه تی زۆرم بین����ی ، له هه موی ناخۆشتر پاڵنانی پۆلیسه كه بو به یه كێك له وانه ی پێشه وه ی رێزه كه ، كه پاش چه ند چركه شه پۆلی جوڵه كه ئه وانه ی نزیك منیشی جواڵند، ئه مانه به ڕێوه به ری به ڕێوه ب����ه رو هه ریه كه یان پێش����تر گشتی و ئه ندازیارو پزیش����ك و پارێزه رو ئیداری و كرێ����كارو به رهه مهێنه ر ...هتد بون ئه م واڵته یان به ڕێوه بردوه ، یان پێشمه رگه ی رۆژه سه خته كان بون یان ئه فس����ه ری پایه بڵندی رۆژگاری خۆیان بون، ئه مانه باوك و مام و كه سوكاری من و ئێوه شن چۆن ده بێ ئاوا به بێ باكی سه یری موعاناته كانیان بكه ی����ن و بێده نگبین. رێكخس����تنی پێدانی موچه كارێك����ی وا گران نیه !! به ڕێ����ز وه زیری دارایی، نه بودجه ی ده وێ و نه هیچی تێده چێ، ژماره یه كی زۆر بانك له شاره كانی كوردستاندا هه یه و ژماره ی خانه نش����ینانیش دیاره و به كرده یه كی حس����ابی دابه شیان بكه ن به سه ر بانكه كانداو هه ر بانكه ی به خش����ته یه ك پێدانی موچه ی ئ����ه م به ڕێزانه ی كه من و جه نابتانی پ����ه روه رده كردوه رێكبخه ن به شێوه یه ك كاتێك ئه چێته به رده م كاشیه ره كه هه س����ت به رێزلێگرت����ن بكات و هه س����تبكات كه كاشیه ره كه كه س����ایه تی ئه می له به رچاوه ، نه ك به وشێوه یه كه كه سایه تی هه موو ئه و ژن و پیاوانه له ب����ه رده م بانكه كان����دا مانگانه تێكده ش����كێت، ئه وه شتان له یاد نه چێ ئێمه و ئێوه ش خانه نشین ئه بین، ئه گه ر ئه م پڕۆس����ه یه رێكنه خه ین ئه بێ خۆشمان ئه و سوكایه تیه ببینین كه به م به ڕێزانه ده كرێت بۆ وه رگرتنی موچه یه ك كه س����ێ مانگ جارێ����ك ئه درێت، به و هیوای����ه ی به ڕێز وه زیری دارایی هه نگاوی پێویست هه ڵگرێ بۆ رێكخستنی پێدانی موچه ی خانه نش����ینان، لێتان ناشارمه وه م����ن له دڵی خۆم����دا ئه موت ئه گه ر م����ن وه زیری دارایی یان س����ه رۆكی حكومه ت بام موچه ی ئه م پیاوو ژنه مه زنانه ی دوێنێ و له یادچوانه ی ئه مڕۆم،

له پاكه تێكی داخراودا بۆ ئه ناردنه ماڵه وه .له گه ڵ رێزی

عومه ر حاجی عنایه ت هه ڵه بجه ییئه ندامی پارله مانی كوردستان

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

بۆچی كاتێك وه زیری سامانه سروشتییه كان دێته

په رله مان، نایه نه ده نگ و ئه و شتانه ی پێ ناڵێن كه بڕوایان به و رونكردنه وانه ی وه زیر نییه و رونكردنه وه ی

زیاتریان بداتێ، نه ك دواتر بێن له راگه یاندنه كانه وه موزایه ده ی له سه ر بكه ن

ئێمه به باشی ده زانین په رله مانی كوردستان په له نه كات و چاوه ڕیی الیه نه كان بكات تاكو ئه وان ده گه نه سازان و

رێكه وتن

بارزانی

چاوپێكه وتن: هه سنین كازیمو. له ئه ڵمانییه وه : هیوا ناسیح

به ناوبانگ���ی گۆڤ���اری راب���ردو هه فت���ه ی )دێرش���پیگل(ی ئه ڵمانی ، كه له ژماره ٣٢ی ٣ی ئاب���دا باڵوكراوه ت���ه وه ، چاوپێكه وتنێكی له گه ڵ س���ه الحه دین ده میرتاش، هاوسه رۆكی هه ده په و سه ركرده ی كارێزمی كورد له باكوری كوردستان س���ازكردوه . له م چاوپێكه وتنه دا كۆمه ڵێك پرس���ی گرنگ وروژێن���راوه ، وه ك هه ڵبژاردنێ���ك ئه نجام���ی ب���ۆ پێش���بینی له داهاتووداو ژماره ی چه كداره كورده كانی نێو داعش، هه روه ها ناوبراو وه ك سه ركرده یه كی پراگماتی���ی ك���ورد، زیره كان���ه توانیویه تی، وه اڵم���ی گونجاوی پرس���یاره كان، به گوێره ی ئه مرۆی له به رچاوگرتن���ی رۆژئ���اواو عه قڵی

سیاسه تی ئه وروپاو رۆژئاوا بداته وه .

* به رێز ده میرتاش، ئێوه به سه ركه وتنه كه تان پێ���ش دوو مانگ بونه هیوا بۆ خه ڵكێكی زۆر له ن���اوه ووو ده ره وه ی توركیا، گۆڕانكارییه كی موژده به خش���ی دیموكراتیانه روی���دا. به اڵم ئه مڕۆ ده بینین ره وش���ێكی وا هاتۆته ئاراوه ، ك���ه دۆخێكی هاوش���ێوه ی ش���ه ڕی ئه هلی

بگه ڕێته وه . ئه مه به ره و كوێ د ه ڕوات؟ئ���ه ردۆگان ئه كه په واته پارته ك���ه ی -به ئاگایی���ه وه ره وش���ه كه ی ب���ه و ئاق���اره دا بردوه . ت���ا هه ڵبژاردنه كانی مانگی ش���ه ش ئ���ه و پارته زیاتر له ده یه ی���ه ك خۆی به ته نها حوكمی توركیای ك���ردوه . ئه وان نه یانتوانی رێگری له سه ركه وتنه كه ی ئێمه بكه ن، ئینجا بڕیاریاندا، كه ئ���اژاوه بخه نه واڵته وه ، ته نها به مج���ۆره ده كرێ���ت ش���ه ڕیان دژی پارتی

كرێكاران تێبگه ین.ته قین���ه وه ك���ه راتانگه یان���د، *ئێ���وه تیرۆریستییه كه ی ده وڵه تی ئیسالمی )داعش( له سوروچ، كه تێیدا ٣٢ كه س بوونه قوربانی، سیناریۆیه كه ی له الیه ن حكومه ته وه دانرا بو، ئای���ا هیچ به ڵگه یه كتان هه یه بۆ س���ه لماندنی

ئه مه ؟- ئه گ���ه ر ئێ���وه مه به س���تتان به ڵگه بێت، كه تێوه گالنی حكوم���ه ت ده ربخات، ده بێت

بڵێم: نه خێر نیمانه . به اڵم ئاماژه و نیش���انه ی روون هه ی���ه . لێكۆڵینه وه كان���ی ئێمه ده ڵێن: ب���ۆ ئاس���انكاری ئه كه پ���ه كه حكومه ت���ی هێرشه كه ی داعش كردوه . ئه وان چه ندان ساڵ له توركیادا توندڕه وه كانیان خه ڵكه چاالك���ه

پشتگوێخستوه و رێگرییان لێنه كردون. *ئ���ه ی ڕات���ان چییه له س���ه ر هێرش���ه كوش���نده كانی پارت���ی كرێكاران بۆ س���ه ر هێزه ئه منییه كان���ی توركیا؟ ئه مانه جه خت له سه ر ئه وه ناكه نه وه كه ئه وان رێكخراوێكی

تیرۆریستین؟- م���ن نازان���م پارت���ی كرێ���كاران بۆ ئه و ئ���ه و كارانه ی ك���ردوه . ده بێت ئ���ه م كارانه ن���ه كات. ئه وانه ره فتاری راس���ت نین. ئێمه داوا له حكومه ت���ی توركی���او پارتی كرێكاران ده كه ین، چه كه كانیان بێده نگ بكه ن. ده بێت كه هه ردوالیان هاوئاهه نگ ئاگربه ست بكه ن.

*پارتی كرێكاران راسته وخۆ دو پۆلیستی كوش���ت، ئه مه پێش بۆردومانه كانی توركیا

بو؟- ئه و كاره روداوێكی ڕه ش و قێزه ون بو، كه په رچه كردارێك بو بۆ ته قینه وه كه ی سوروچ، له الیه ن یه كه یه كی ناوچه یی )لۆكالی(ی پارتی كرێكاران���ه وه ئه نج���ام درا. پارتی كرێكاران لێپرسراوێتی له ئه س���تۆ نه گرت. من الموایه ، كه ویستیان به مه ته حه دای حكومه ت بكه ن.

*ره خنه گرانی ئێوه وا بانگه ش���ه ده كه ن، كه هه ده په و پارتی كرێكاران هه ر یه كن. ئایا په یوه ندیه كی نزیك پێكتانه وه نابه ستێته وه ؟

- هه ڵب���ه ت پێكگه یش���تنمان هه بوه ، ئێمه له سااڵنی ئاش���تیدا پرۆسه ی له چوارچێوه ی راب���ردودا له س���ه ر ی���ه ك مێز دانیش���توین پێكه وه . ئێمه له گه ڵ رابه ری پارتی كرێكاران عه ب���دواڵ ئۆجه النی���ش له زیندانه كه ی خۆی، مه ڕمه ڕه له ده ری���ای ئیمرال���ی له دورگ���ه ی گفتوگۆمان كردوه . قسه ی ئه و قورساییه كی زۆری بۆ بزوتنه وه ك���ه ی هه یه . ئه مه ی ئێمه نێوانگیری بووه له چوارچێوه ی یاسادا. به اڵم ئه م���ه هه رگیز به و مانایه نای���ه ت، كه ئێمه په یوه ندی رێكخراوه ییم���ان پێكه وه هه بێت. ئێمه باڵی سیاسی پارتی كرێكاران نین، وه ك

نه یاره كانمان بانگه شه ی بۆ ده كه ن.

* ترسی قه ده غه كردنی پارته كه تان نییه، وه ك هێڵی توندی ئه كه په داوای ده كه ن؟

- هه رچه نده له توركیادا دادگا س���ه ربه خۆ نییه ، ب���ه اڵم له و بڕوایه دا نی���م، كه دادگای ده س���توری بڕیارێك���ی وا بدات. ئ���ه ردۆگان خۆش���ی باش ده زانێ، ك���ه ناتوانێ هه ده په به ئاسانی قه ده غه بكات، به اڵم ئه و ده یه وێت یاساپارێزی له س���ه ر چه ند په رله مانتارێكمان هه ڵگیرێ���ت، ك���ه ئ���ه و وه ك تیرۆریس���ت پێناسه یان ده كات. ئه و ده یه وێت پارته كه مان تاوانبار بكات و ناشیرینی بكات، تا كاركردنی ئاشكراو پشتگیریی گشتیمان لێكه مبكاته وه .

* رۆژی پێنجش���ه ممه داواكا ری گش���تی توركی���ا رایگه یاند، كه دژی به رێزت پرۆس���ه ده كات���ه وه ، ك���ه پش���تگیری و هاندانتان بۆ

خۆپیشاندانی چه كداریی هه بووه . - چونكه ئه و له لێكۆڵینه وه له پرس���ه كانی گه نده ڵ���ی دژی خۆی ده ترس���ێت، ئه ردۆگان ناتوانێت له ده ستدانی ده سته اڵتی زیاتر قبوڵ بكات. له و كاته وه كه زۆرینه یان له ده ستداوه ، وا هه ست ده كات خزێنراونه ته گۆشه یه كه وه . ده یه وێ���ت س���ه رنجه كان به الیه ك���دا به رێت، بۆیه بۆ پیالن ده گه ڕێت، كه رایكێش���ێته ناو پێكدادانه وه ، سكااڵكه ش له سه ر من هه ر له و

میانه دایه .* له مانگی شه شه وه هیچ هاوپه یمانییه ك پێكنه هات، ئایا پاش ئه م گرژییانه ی ئه مدواییه

هه ڵبژاردنێكی نوێ ئه نجام ده درێت؟- ئ���ه م بۆچوون���ه هه ی���ه و ده كرێت بڵێین له سه دا په نجا ئه گه ری هه یه . ده توانم بڵێم، كه له م ره وشه ی ئێستادا هاوپه یمانیه تێكی نێوان هه ده په و ئه كه په بی���ری لێناكرێته وه . ئه گه ر هه ڵبژاردنیش، بانگه شه ی هه ڵمه تی گه یشته ئه وا توندوتیژی و تی���رۆر دژی ئێمه ده خه نه كار. ب���ه اڵم من بڕوام وای���ه ، كه خه ڵك وه ك هه ڵبژاردنی پێشتر، ئێمه وه ك هه لی ئاشتی ده بین���ن. ئه كه په له هه ڵبژاردن���ی داهاتوودا ده نگی زۆرتر له ده ستده دات. ئێمه ش له ١٣%ی

رابردوش تێده په رێنین.* رابه ری په كه كه ئۆجه الن له سه ر ره وشی

ئێستا چی ده ڵێت؟- نازانم، ئه و ئێس���تا به ت���ه واوی له ژووره

زیندانه كه ی خۆیدا دابڕێن���راوه . چوار مانگه هیچ كه سێك له پارێزه ره كانی، كه سوكاره كه ی و

هیچ سیاسییه ك قسه یان له گه ڵ نه كردوه .* حكومه تی توركیا رایگه یاندوه ، كه ئه و به یه كس���انی شه ڕی )تیرۆرسته كان( ده كات، بۆچ���ی به ڕێزت���ان وایده بینن، ك���ه له پله ی

یه كه مدا جه نگه كه ی دژی كورده ؟- با به ژماره زیانی هه ڵكوتانه كانی پۆلیس بۆ س���ه ر خه ڵ���ك له چه ن���د رۆژی رابردوودا وه ربگرین: چه ند الیه نگرانی داعشیان تێدابوو؟ ده تا سی كه سێك؟ به اڵم نزیكی هه زار كورد، كه زۆربه یان مێردمناڵن گیراون، وه ك پاساو له نێو ئه مان���ه دا الیه نگرانی په كه كه ی تێدان.

ئه م ژمارانه هه موو شتێكمان پێده ڵێن.* ئایا پاش هه ڵبژاردنه كه چاوه ڕوانیی ئه م

په ره سه ندنانه ت ده كرد؟- م���ن پێ���ش هه ڵبژاردنه ك���ه پێش���بینی ه���ه ر سه رش���ێتییه كم له ئ���ه ردۆگان كردوه . ئ���ه و ئاماده یه هه م���وو واڵت بخاته ئاگره وه ، ته نها بۆ ئه وه ی ده س���ه اڵتی له كیس نه چێت. له ده مێكه وه ئێمه ئه زمونی جێگا سه رنجیمان كردوه . پرۆسه ی پڕ زه حمه تی دیموكراتییه ت خراپت���ر به رۆژی���ش رۆژ دواوه ، ده چێت���ه

ده بێت.* وای ده بین���ن ك���ه واڵت بكه وێت���ه ناو جه نگێكی ناوخۆ وه ك س���ااڵنی هه شتاكان و نه وه ده كان، كاتێك په كه كه و س���وپا شه ڕیان

بو زیاتر له ٤٠ هه زار كه س بونه قوربانی؟- ن���ا، ئه م���ه كۆمه ڵگای توركی���ا قبوڵی ناكات. نایه وێت خوێنی زیاتر بڕژێت. ئه كه په ئ���ه م ئاژاوه یه ی ده وێت، تا خۆی وه ك به هێز پیش���ان بدات. به اڵم رام وایه ، هه رگیز واڵت

ناكه وێته ناو شه ری ناوخۆوه .* له وانه یه تۆ بتوانیت، ئه مه ش به په كه كه بگه یه نیت، كه كوشتنی پۆلیس و سه ربازیش

لێسراوێتییه به رامبه ر ئاژاوه و جه نگ؟- م���ن دڵنیام، ك���ه په كه كه ئاگربه س���ت قب���وڵ ده كات، ئه گ���ه ر الیه ن���ی توركیاش پێوه ی په یوه س���ت بن. گه ر ده وڵه تی توركیا هه ڵمه تی بوه س���تێنێ و بۆمبابارانكردنه ك���ه ده س���تگیركردن و ئۆپه راسیۆنه كانی شاره كان دژی په كه كه رابگرێت، پرۆس���ه ی ئاشتییه كه

رۆژ هه م���ان ئ���ه وكات ده س���تپێبكاته وه ، ئاگربه ست ده بێت.

* خۆكوژه ك���ه ی س���وروچ وه ك ده ڵێ���ن كوردێك بووه . ئای���ا چه ند كورد له ریزه كانی

داعشدا ده جه نگێن و بۆچی؟- ئێمه بیس���تومانه كه زیاتر له هه زار كورد له نێو داعش���دان. مه یل و الیه نگیری بیروڕای سیاس���ی په یوه ندی به ئیتن���ی مرۆڤه كانه وه نییه . ئه مه ش له هه ڵه ی گه وره نایانپارێزێت. ئێمه لێره وه فێر ده بین، كه ده بێت پرۆگرامی ن���وێ دابنێین، ت���ا رێگیری ل���ه وه بكه ین، په یوه س���ت به توندڕه وه كانه وه گه نجه كانمان

بن. * له الیه كه وه ئه مریكا پش���تگیری له كورد ده كات له ش���ه ریدا دژ به داع���ش، له الیه ك���ی تره وه به رامب���ه ر بۆمبابارانكردنی توركیا بۆ مۆڵگه ی كورده كان له باكوری عێراق و سوریا بێده نگن. ئایا وا هه س���ت ده كه ن واشینگتۆن

ناپاكی لێكردون؟لێپس���راوبوونی په یمان���ی ك���ورده كان -هێمنی و ئارامی و ئاش���تی ناوچه كه ده ده ن. كاری هاوب���ه ش له گ���ه ڵ كورددا پێویس���ت به ئاسایش���ی هه موو واڵته به شداره كان هه یه . م���ن ره خنه له ئه مریكا ده گ���رم، كه رێگه یاندا هێزی هه وایی توركیا بۆمبابارانی مۆڵگه كانی پێكاكا له قه ندیل، واتا باكوری عێراق بكات، ته نه���ا بۆ ئ���ه وه ی مۆڵه تیان ب���دات بنكه ی هه وایی ئینچه رلیك دژ به داعش به كاربهێنن،

ئه م حسابه وا نابێت.* ئایا هه ڵوێس���تی حكومه تی ئه ڵمانیات

پێ په سه ندتره ؟- ئه ڵمانیا ستایش���ی هێرش���ه كانی توركیا بۆ س���ه ر داع���ش ده كات، ب���ه اڵم ره خنه ی بۆمبابارانكردن���ی ناوچه كوردییه كان���ی ل���ێ ده گرێ���ت. م���ن وای ده بینم، كه سیاس���ه تی

ئه ڵمانیا باشتر له ره وشه كه تێگه یشتوه .* پێویس���ته نات���ۆ فش���ار بخاته س���ه ر

ئه ندامه كه ی خۆی - توركیا؟- توركیا س���ه ركه وتوو بوو، كه ڕازیبوونی ئه مری���كای ب���ۆ دروس���تكردنی ناوچه یه كی پارێزگاریی له باكوری سوریا وه رگرت. ناتۆش ده توانێت پش���تیوانی ئه مه ب���كات، به اڵم بۆ

كورده كانی ئ���ه وێ ئه مه خراپ���ه . حكومه تی ئه نكه ره ئ���ه و ناوچه یه دژ به وان به كار دێنێت. ئه گ���ه ر بڕیاره ناوچه یه كی وا دروس���تبكرێت، ده بێت له گه ڵ هێزه كوردیه كاندا به هاوبه ش���ی

ئه نجام بدرێت.ئای���ا له خه م���ی توركی���ا ده گه ی���ت، *كه كورده كانی س���وریا هه وڵ بۆ دروستكردنی

ده وڵه تی خۆیان ده ده ن؟پارچه كردن���ی س���وریا كورده كان���ی -واڵته كه یان ناوێت. به اڵم حه زیان له ئۆتۆنۆمی زیاتره ، بۆ ئه وه ی ژیانی خۆیان به رێوه به رن. بۆیه پێویس���ت ناكات توركیا ترسی هه بێت. بۆچی ده بێت ئه مه مه ترس���ی بێت بۆ س���ه ر سنوری توركیا؟ ئه نكه ره ده بێت به رژه وه ندی و په یوه ندییه ك���ی به هێزتری له گه ڵ كورده كانی ئه وێ هه بێت. خۆ داعش له سه ر سنوره كانی

توركیا زۆر مه ترسیدارتره .

گه ر ده وڵه تی توركیا بۆمبابارانكردنه كه

بوه ستێنێ و هه ڵمه تی ده ستگیركردن و

ئۆپه راسیۆنه كانی شاره كان دژی

په كه كه رابگرێت پرۆسه ی ئاشتییه كه

ده ستپێبكاته وه ئه وكات هه مان رۆژ

ئاگربه ست ده بێت

7 )٤9٠( سێشه ممه ١١/٢٠١5/8 تایبه‌ت

هه فته نامه ی لۆبسی فه ره نسی وه رگێڕانی : ئاوێنه

عه بدواڵ ئۆجه الن سه ركرده یه كی مێژوویی گه لی كورده ، سه الجه دین ده میرتاش

سه ركرده یه كی مۆدێرن و الو، هه ردوكیان له پێناو به دیهێنانی ئامانجه كانی گه لی كورد و ناساندنی وه ك نه ته وه و كلتورێكی سه ربه خۆ

له هه وڵدان، له كاتێكدا كه یه كه میان وه ك "تیرۆریست" له پشت شیشه كانی زیندانه وه ژیان به سه رده بات، دوه میان

له نێو كه شی سیاسی توركیادایه و به رده وام ده دره وشێته وه .

روداوێك كه چاره نوسی سه الحه دین ده میرتاشی گۆڕی

س���ه ركرده الوه كه ی باكوری كوردس���تان پێشهاتێك له ته مه نی ١9 ساڵیدا چاره نوس و هه مو ره وتی ژیانی ئه و گۆڕی ، س���اڵی ١99٢ ك���ه گه نجێكی ته مه ن ١9 س���اڵ بو، خێزان و زێدی خ���ۆی له دیاربه كرو ئه ناتۆلییه وه به ره و باشوری رۆژهه اڵتی توركیا به جێهێشت و چووه

سه ر سنوری عێراق. ده یویس���ت الو س���ه الجه دینی ئ���ه وكات له پێناو تێكۆش���ان خه ب���ات و به مبه س���تی به دیهێنانی هی���واو ئاواته كانی كورددا بچێته پ���اڵ گه ریالكانی پارت���ی كرێكارانی توركیا )په كه ك���ه ( له چی���ای قه ندیل، ب���ه اڵم له م گه شته یدا روداوێكی بۆ هاته پێش و ئاڕاسته ی ژیان���ی به جارێ���ك گ���ۆڕی : ئه و كه س���ه ی چاوس���اغی ده كرد كه ب���ه ره و الی هێزه كانی گه ریالی په كه كه ی به رێت. ده كه وێته ده ست هێ���زه ئه منیه كان���ی توركیاوه و ده س���تگیر ده كرێ���ت. ئیتر ده میرتاش كه كه س���ی تری ل���ه و ناوچه یه دا نه ده ناس���ی ، پاش ماوه یه ك چاوه ڕوانی ، ده ست له مه به ست و نیازی خۆی ب���ۆ چونه ناو گه ری���ال هه ڵده گرێت و به ناچار ده گه ڕێته وه بۆ نێو خێزانه كه ی . له ڕاس���تیدا دوای ئ���ه وه ، س���ه الحه دین ده میرت���اش بۆ یه كجاری ده س���تی له خه بات���ی چه كداریی بۆ هه میش���ه هه ڵگ���رت و رێچكه یه ك���ی دیكه ی گرته به ر له پێناو به دیهێنانی مافه كانی گه لی

كوردا.

ده میرتاش هیوای ئاینده ی گه لی كوردپ���اش تێپه ڕینی ٢٣ س���اڵ به س���ه ر ئه و روداوه دا، س���ه الحه دین ده میرتاش هیوایه كی نوێ���ی كردوه ته وه به به ر گیانی ش���ه كه ت و ماندوی گه لی كورددا، كه به درێژایی س���ااڵنی رابردو له ژێر گوشار و جه ورو سته می حكومه ته

یه ك له دوای یه كه كانی توركیادا بووه .ئ���ه م پارێ���زه ره ٤٢ س���اڵه یه ی ك���ورد، ئه نجام���داوه گ���ه وره ی ته قینه وه یه ك���ی له نێو كه ش���ی سیاس���ی توركیادا، هه ڵبه ته ته قاندن���ه وه ی ت���ۆپ و تفه ن���گ ن���ا، به ڵكو ته قینه وه به هۆی گه مه سیاس���ی و هه ڵمه تی

هه ڵبژاردنه كانیه وه .رێچك���ه ئ���ه م به گرتنه ب���ه ری ئ���ه و ئاش���تیخوازانه یه و به تێكۆش���انی شێلگیرانه و ماندونه ناس���انه ی خ���ۆی ، هیوایه ك���ی نوێی نه ته نه���ا به گه لی ك���ورد، به ڵك���و به ته واوی ئه م ئازادیخوازه كانی نه ته وه یی و كه مایه تییه واڵته به خشیوه . به ده ستهێنانی ١٣%ی كۆی توركیا ده نگی هه ڵبژارادنه كان���ی په رله مانی له 7ی ته م���وزی راب���ردودا، ئ���ه و بزوتنه وه

دیموكراتیه ی كه ئه و س���ه ركردایه تی ده كرد، واته پارتی دیموكراتی گه الن، 8٠ كورس���ی

په رله مانی توركیای به ده ستهێناوه .ئه م نمایشه پڕ له هێزو ده سه اڵته سیاسی و دیموكراتیی���ه ، بوه ت���ه هۆی ئ���ه وه ی كه بۆ یه كه مینج���ار له ماوه ی ١٣ س���اڵی رابردودا، پارتی ده س���ه اڵتداری ئه م واڵته ، واته پارتی دادو گه شه پێدانی ئیس���المی به سه رۆكایه تی ره جه ب ته یب ئه ردۆغان، نه توانێت زۆرینه ی ره های په رله مانی ئه و واڵته به ده ستبهێنێت.

ئه مه به شكس���تێكی گ���ه وره داده نرێت بۆ ئه ردۆغان���ی س���ه رۆك كۆم���اری توركیا، كه له پێناو به ده س���تهێنانی ده س���ه اڵتی زیاتردا به نیازب���و ده س���توری توركی���ا بگۆڕێ���ت و ب���ۆ به دیهێنان���ی ئه م���ه ش گره وی له س���ه ر به ده س���تهێنانی زۆرینه ی ره ه���ای ئه و پارته كردب���و ك���ه خ���ۆی س���ه ركردایه تی ده كات

له هه ڵبژاردنی په رله مانی توركیادا.سه الحه دین ده میرتاش ده ڵێت "هه ر كاتێك كه له رابردو ده ڕوانم، به خۆم ده ڵێم باشترین

بژارده م بۆ ئاینده هه ڵبژاردوه ".

ب���ۆ ئه وه ی ك���ه س���ه الحه دین ده میرتاش بتوانێت س���ه ركه تو بێت ل���ه وه ی گه لی كورد له نێو هه ناوی سیاس���ی توركیادا جێبكاته وه )گه لێ���ك كه ل���ه و واڵته ی له الی���ه ن كه مال ئه تاتوركه وه دامه زرا بو، هیچ مافێكی نه بو(،

نازناوی "ئۆبامای كورد"یان پێبه خشی . ئه و كه له ماوه یه ك���ی كورتدا توانی پارتی دیموكرات���ی گ���ه الن له به ربه س���ت و گه مارۆ نه ته وه یی���ه كان ده رباز بكاو ئه م پارته بكاته پارتێكی ته واو مۆدێرن و گش���تگیر كه زۆرێك له گ���ه ڵ پارتی چه پ���ی "س���یریزا" له یۆنان

به راوردی ده كه ن.

پارتی دیموكراتی گه الن، مۆدێرنترین پارتی توركیا

پارت���ی دیموكرات���ی گ���ه الن، مۆدێرنترین پارتی ئێستای توركیایه ، پارتێك كه له پێناو ئازادییه بنه ڕه تیه كانی هه مو خه ڵكی توركیا تێده كۆش���ێت. پارتێك ك���ه له یه ككاتدا رێز له به ها فێمێنیس���تییه كان ده گرێت و هه وڵ بۆ ناسینی مافی كه مایه تییه نه ته وه یی و ئایینی

ناوخۆو له چوارچێ���وه ی په ی���ڕه وی ده دات و كاركردی خۆیدا جێ���ی كردوه ته وه . پارتێك ده وڵه تی له الی���ه ن ئه رمه نه كان كوش���تاری توركیاوه له راب���ردودا ئیدانه ده كات. پارتێك كه مافی كه مینه ی هاوڕه گه زبازه كان له ئاستی كۆمه ڵگه دا به فه رمی ده ناسێت و تێده كۆشێت تا كۆمه ڵگ���ه له توندوتیژیی نه ریته باوه كان و پیاوس���االریی توركی���ا رزگار ب���كاو ب���ه ره و

مۆدرێنێته ی به رێت.س���ه الحه دین ده میرتاش ئێس���تا یه كێكه له س���یما گرنگ���ه سیاس���یه كان له كه ش���ی كۆمه الیه ت���ی توركی���ادا، ك���ه گفتوگۆكانی له كه ناڵه كان���ی توركیادا ریك���ۆردی بینه ران

ده شكێنێت.

ئۆجه الن، سه ركرده كانی كۆریای باكورمان بیرده خاته وه

كاتێ���ك له عه بدواڵ ئۆجه النی س���ه ركرده ی زیاتر ده ڕوانی���ن، په كه ك���ه زیندانیك���راوی س���ه ركرده كانی كۆری���ای باكورم���ان دێت���ه پێشچاو، پیاوێك كه به زیندانی هه تا هه تایی

حوك���م دراوه و له یه كێ���ك له زیندان���ه هه ره قایمه كانی توركیادا زیندانیكراوه و چوارده وری پڕه له پاس���ه وان، ئه و زیاتر له سه ركرده یه كی پارتیزان���ی ده چێ���ت وه ك س���ه ركرده یه كی

سیاسی .به پێچه وانه ی س���ه الحه دین ده میرتاشه وه ، له وه ت���ه ی كه پارتی كرێكارانی كوردس���تان "په كه كه "ی دامه زراندوه و هه ر له س���ه ره تاوه له گه ڵ حكومه تی ناوه ندی توركیادا له جه نگ و

ملمالنێدا بوه .ئۆجه الن له الی زۆربه ی گه لی كورد ره مزی

تێكۆشانه ئۆجه الن هێش���تا ل���ه الی زۆرب���ه ی گه لی كورد له توركی���ا به س���ه ركرده یه كی كارامه و كارا داده نرێ���ت و له نێو دڵی ئه و خه ڵكه دایه . ئه و وه ك نیمچه خودای���ه ك له الیه ن زۆربه ی كورده كان���ی باك���وره وه س���ه یر ده كرێ���ت. وێنه كان���ی ئ���ه و به روانین���ی مڕ ومۆچ���ه وه ، به س���مێڵێكی پ���ڕه وه ، به جلی س���ه ربازی و كاڵش���ینكۆفێك به ش���انه وه ، زۆرب���ه ی ده رو دیواری ناوچه كوردنش���ینه كانی ئه و واڵته ی پێڕازاندراوه ته وه . هه ندێك نازناوی "ستالینی

رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست"یان لێناوه .

ده میرتاش و ئۆجه الن.. ئامانجێك و دو رێگه ی جیاواز

س���ه رباری ئ���ه وه ی ئۆج���ه الن ل���ه و دیو س���ه الحه دین زیندانه وه ی���ه و شیش���ه كانی ده میرت���اش به رواڵ���ه ت مۆدێ���رن و به قات و توركی���ادا له په رله مان���ی بۆینباخ���ه وه ده رده كه وێت و بێ س���ره وتن و به گوڕ وتینێكی بێوێنه وه داكۆكی له گه لی كوردو كه مایه تییه ئاینییه كان���ی واڵته كه ی ده كات و نه ته وه یی و ئ���ه م دو س���ه ركرده یه س���ه ر ب���ه دو نه وه ی جیاوازن. له ڕاس���تیدا سه الحه دین ده میرتاش ه���ه ر به كوڕی ئۆجه الن ده ش���ێت. به اڵم ئه م دوان���ه جیاوازییه ك���ی زۆریان هه ی���ه له گه ڵ یه كدی . س���ه رباری ئه م هه مو جیاوازیانه ش، ئ���ه م دو س���ه ركرده یه ی ك���ورد، ئایدی���ال و ئامانجێكی هاوبه ش���یان هه ی���ه ، كه یه كێك بوژانه وه ی گه لی ئامانجه كانیان، له گرنگترین كوردو چه س���پاندنی ماف���ه مرۆییه كانی ئه م گه له یه كه تا ئێس���تا له الیه ن حكومه ته كانی

توركیاوه نادیده گیراوه .

ئۆجه‌الن‌و‌ده‌میرتاش..‌دو‌روخساری‌‌كۆن‌و‌نوێ‌‌له‌كوردستان

ده‌میرتاش:‌ئه‌ردۆگان‌ئاماده‌یه‌‌هه‌موو‌واڵت‌بخاته‌‌ئاگره‌وه‌‌ته‌نها‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ده‌سه‌اڵتی‌له‌كیس‌نه‌چێت

چاوپێكه وتنی گۆڤاری دێرشپیگل له گه ڵ سه الحه دین ده میرتاش

ئه م دو سه ركرده یه سه ر به دو نه وه ی جیاوازن، كاتێك

له عه بدواڵ ئۆجه النی سه ركرده ی

زیندانیكراوی په كه كه ده ڕوانین، زیاتر

سه ركرده كانی كۆریای باكورمان دێته پێشچاو ده میرتاش له به رده م وێنه یه کی ئۆجه الندا

ئابوری(490( سێشه ممه 2015/8/11 8

ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: مه زهه ر كه ریم

قه یرانی دارایی كاریگه ری خراپی له سه ر زۆر بوار هه بوه له هه رێمی كوردستان، به تایبه ت مامه ڵه ی ئۆتۆمبێل و چه ندین كۆمپانیای

هاورده كردن ده ستبه رداری كاره كه بون، به اڵم به وته ی خاوه نی

پێشانگایه كی ئۆتۆمبێل پێنج جۆری ئۆتۆمبیل بازاری ئۆتۆمبیلیان گه رم كردوه و پڕفرۆشترینن كه ئه وانیش

ئۆتۆمبێلی جۆری كۆرین.

خواست له سه ر كام ئۆتۆمبێله زاهیر ئه حمه د خاوه نی كۆمپانیایه كی له ناوچ����ه ی ئۆتۆمبێل����ه فرۆش����تنی پیشه سازس سلێمانی، باس له وه ده كات ك����ه "ئ����ه و ئۆتۆمێبالن����ه ی ب����ازاری ئۆتۆمبیلی����ان له م قه یران����ی دارایی و بێبازاڕیی����ه دا گه رم ك����ردوه و زۆرترین فڕۆش����یان هه یه ، بریتین له ئۆتۆمبێلی ئه كس����ێنت و تۆكس����ۆن و ئۆپت����راو و هایۆندای سپۆرتاج و سۆرینتۆ، هۆكاری ئه مه ش ئه وه یه بۆ زۆری پارچه كانی و ده س����تكه وتنی به نرخێك����ی گونجاو، به به راورد به جۆره كانی تری ئۆتۆمێبل

سوته مه نییه كی كه می پێویسته ".ئ����ه و قه یران����ه داراییه ی به ه����ۆی ڕوی له هه رێم����ی كوردس����تان، بواری ئۆتۆمبێلیش����یی گرته وه ، ه����ه ر بۆیه ئۆتۆمبیل ڕێژه ی كه مترین له ئێستادا ده فڕۆش����ێت، ب����ه اڵم به پێچه وان����ه ی ئ����ه و بێبازاریه وه ، ئ����ه و پێنج جۆره ئۆتۆمبیله پڕ فڕۆش����ترینن و زۆرترین كڕیاریان له سه ره ، ته نانه ت هاواڵتیان ب����ه و ده گ����ۆرن ئۆتۆمبێله كانی����ان جۆران����ه ی ئۆتۆمبی����ل، هه روه ها ئه م جۆرانه ی ئۆتۆمبیل له ڕوی نرخیشه وه به ئۆتۆمبێلی ب����ه راورد گونجاوت����رن

ئه مریكی و یابانی .دو گه ن����ج كه هاتب����ون ئۆتۆبێلێك بك����ڕن، یه كێكی����ان وت����ی "هات����وم ئۆتۆمبێلێك����ی ی����ه ك ده فته ر دۆالری بكڕم، چونكه گ����ه ر دو مانگی تریش بیفرۆش����مه وه زه ره ێكی ئه وتۆ ناكه م، چونكه له ماوه ی پێشودا ئۆتۆمبێلێكم ب����ه 18000 دۆالر ك����ڕی و دوای چ����وار

مانگ ب����ه 15000 دۆالر فرۆش����تمه وه ، بۆیه تا ئه م دۆخه وابێت تۆبه مكردوه

ئۆتۆمبێلی گرانبه ها بكڕم.

به راوردی نرخ له پێش و پاش قه یرانه كه له و باریه وه خاوه نی پێشانگای تۆكیۆ بۆ فرۆش���تنی ئۆتۆبێل زاهیر ئه حمه د باس له نرخه كانی پێش و پاش قه یرانی دارایی ده كات و ده ڵێت "به جۆرێك نرخی ئۆتۆمبیل دابه زینی به خۆیه وه كه هه ر جۆره ئۆتۆمبێلێك 3000 دۆالر نخه كه ی دابه زیوه ، ئه مه جگه له كزبونی بازاڕ".

دێت���ه س���ه ر ب���ه راوردی نرخه كان، ب���ۆ نمون���ه ئوتومبێلی س���پۆرتاج كه پێش���تر نرخه ك���ه ی 17 ه���ه زار دۆالر بوه ، پ���اش مانگێك له قه یرانه كه 2500 دۆالر داب���ه زی، ئۆتۆمبێل���ی هایۆندای ئه كس���ێنت له ماوه ی مانگێك���دا 2000 دۆالر داب���ه زی، ئۆتۆمبێلی س���ۆرینتۆ به هه مانش���ێوه ی ئه كسێنت 2000 دۆالر دابه زی، ئه و ئۆتۆمبێالنه شی كه ده چنه

خانه ی 20 هه زار دۆالره وه ، 2500-2000 دۆالر دابه زی���ون، ئه مه ته نها له ماوه ی

مانگێكدا.وتیش���ی "ئۆتۆمبێلی ی���ه ك ده فته ر دۆالری1000-1500دۆالر له نرخی پێش���و كه میكردوه ، به نمونه نیسان سه نی كه پێی ده وترێت الكشمیبای مۆدیلی 2015 له 13 هه زار دۆالره وه دابه زیوه بۆ 11,5 هه زار دۆالر، هۆكاره كه شی ده گه رێته وه بۆ ب���اری بژێوی خه ڵ���ك له ڕابردودا، به اڵم ئێستا به هۆی ئه و قه یرانه ی ڕوی له هه رێم كردوه ، وایكردوه هاواڵتی وه ك جاران كرین و فڕۆش���تن به ئۆتۆمبێله وه ن���اكات و وه كو ج���اران ئۆتۆمیبله كه ی

ناگۆرێت".خاوه نی پێش���انگای تۆكیۆ باس���ی له وه شكرد هه ر قه یرانه كه وایكردوه كه به پێویستی ئۆتۆمبێل ئێس���تا خه ڵك سه ره كی نه زانن، هاواڵتی زۆر به گرنگی نازانێت تاوه كو قه رزیی بۆبكات و پاشان

بیداته وه ، كه پێشتر به پێچه وانه وه بو.

پێشتر بازاڕی قیست گه رم بوبه رێوه به ری ك����ه عه ب����اس كامه ران كۆمپانیای نوری س����اڵحه بۆ فرۆش����تی ئۆتۆمبی����ل ئاماژه به وه ده كات كه پێش قه یرانی دارایی بازاڕی ئۆتۆمبێلی قیست زیات����ر فه رمانبه ران گه رمب����و، چونكه له س����ه ر موچه ئۆتۆمبێلیان راده كێشاو دواتر مانگانه ده یاندایه وه ، به اڵم ئێستا دواكه وتنی موچه هه مو هاوكێش����ه كه ی

گۆڕی.ئاماژه شی به وه كرد قیست په یوه ندی به داهاتی هاواڵتیه وه هه یه ، ئه و كاته ی كه داهات و موچ����ه ی هاواڵتیان جێگیربو فه رمانبه ر ده یزانی له 25-30 مانگ موچه وه رده گرێت و ئاماده ی ئه وه بو ئۆتۆمبیل به قیس����ت بب����ات، ب����ه اڵم له ئێس����تادا موچه كه ی به ش����ی بژێوی ژیانی ناكات ئیتر چۆن به قیست بیبات و خۆی بخاته ژیر ئه و باره قورس����ه وه كه سه رچاوه ی

داهاته كه ی رون نییه .نه ش����ارده وه ئه وه ش����ی كام����ه ران

ئه گ����ه ر ئ����ه م قه یران����ه به ش����ێوه یه ی ئێس����تا به رده وامبێت، ئ����ه وا بارودۆخی دارایی كۆمپانیاكانی ئۆتۆمبیل تۆش����ی قه یرانی گه وره ترو قورس����تر ده بن، ئه م ئۆتۆمبێالن����ه ی كه هێناوم����ه و تیچویان هه ب����وه ، به كه مترین نرخیش بیفرۆش����م كڕی����ارم نابێ����ت، ئێس����تا ئیم����ه وه ك كۆمپانیاكه ی خۆم����ان چاومان له ده می كڕیاره به هه رنرخێك بێت ده یفرۆش����ین، ك����ه ئۆتۆمبێلی واهه ی����ه له پاش نرخی قه یرانه ك����ه ، نرخه كه ی ه����ه زار دۆالری ت����ر كه میك����ردوه ، بۆ نمون����ه ماركه ی تۆیۆتا به هه ردو مواسه فاتی خه لیجی و س����فر س����ه نتافی هایۆندای ئه مریكی ،

كیلۆمه تر1000-1500 دۆالر كه میكردوه ."ئه وئۆتۆمبێالن����ه ی وتیش����ی ئ����ه و كریسله ر وه ك ده یانهێنین له ئه مریكاوه فۆرت و شۆفرلێت نرخیان زۆرتر له وانیتر دابه زیوه ، ب����ه اڵم هه رچۆن بێت ده بێت بفرۆش����ێن، چونكه ده بێ����ت ئه وپاره یه

به رده وام له ئاڵوگۆڕدابێت.

قه یرانه كه زیاتر له سه ر كام پێشانگایه دانا محمد خاوه نی پێش���انگای ره وه ز رونیده كاته وه ئۆتۆمبیل فرۆش���تنی بۆ كه ئه م قه یران���ه زۆرترو زیاتر كاریگه ری قورسی له سه ر ئه و پێش���انگایانه هه یه كه شوێنه كانیان كرێیه , پێشانگا هه یه به كرێ���ی ده دات دۆالر 7000 مانگان���ه شوێنه كه ی و به و هۆیه وه له پاش قه یرانی دارایی توش���ی قه رزاری بون، به اڵم ئه و پێش���انگاو كۆمپانیان���ه ی كه ش���وینی كاره كانی���ان موڵكی خۆیانه ، تاڕاده یه ك

باشتربون.ئه و وتیش���ی "ماوه ی دو مانگه ئێمه زه ره رێكی زۆرمانكردوه ، چونكه شوینی كاره كه مان به كرێگرتوه ، دومانگ ده بێت نی���وه ی ئه و پ���اره ی ده س���تمانكه وتوه ده یده ین به كرێ، بۆیه ناتوانین ڕبه ڕوی ئ���ه م قه یرانه ی ئێس���تا بوه س���تینه وه ی���ان ده بێت زه ره ر بكه ی���ن یان ده بێت پێش���انگاكه بده ین���ه وه به خاوه نه كه ی و

وازبهێنین.

دواكه‌وتنی‌موچه‌‌بازاڕی‌ئۆتۆمبێلی‌قیستی‌نه‌هێشت

ئا: شاهۆ ئه حمه د

سه رۆكی لیژنه ی سامانه سروشتیه كان له په رله مانی كوردستان

ئاشكرای ده كات كه وا ئه گه ر حكومه تی هه رێم راسته وخۆ رۆژانه له سه روی 600 هه زار به رمیل نه وت

ره وانه ی ده ره وه بكات و به نرخی زیاتر له 55 دۆالر بیفرۆشێت، ئه وكات

نزیك ده بێ�ته وه له وه ی بتوانێت موچه ی فه رمانبه ران دابین بكات

به داهاتی ناوخۆشه وه .

س���امانه لیژن���ه ی س���ه رۆكی سروشتیه كان له په رله مانی كوردستان راسته وخۆ له باره ی جه وده ت شێركۆ له الیه ن حكومه تی نه وت فرۆش���تنی راگه یان���د به ئاوێن���ه ی هه رێم���ه وه "له سه ره تای مانگی حه وته وه حكومه ت رایگه یاندوه كه وا خۆیان راس���ته وخۆ ن���ه وت ده فرۆش���ن و ب���ه بریارێك���ی ئه نجومه نی وه زیرانی���ش داهاتی ئه و نه وته راس���ته وخۆ ده چێته وه زاره تی دارای���ی و ئه وانی���ش ئ���ه و داهاته بۆ موچه ی فه رمانبه ران به كاریده هێنن".

له ب���اره ی ئ���ه وه ی ئای���ا حكومه ت ده توانێت له رێ���گای داهاتی نه وته وه موچ���ه ی فه رمانب���ه ران دابین بكات، ناوب���راو ئام���اژه ی به وه ك���رد كه وا "ده گه ڕێ�ته وه س���ه ر نرخی فرۆشتنی نه وت و ئه و بڕه ی به رهه می ده هێنێت

بۆ فرۆش���تن، بۆی���ه ئه گه ر حكومه ت رۆژانه س���ه روی 600 ه���ه زار به رمیل نه وت بفرۆش���ێت، هه روه ها نرخه كه ی له س���ه روی 55 دۆالره وه بێ���ت ئه وا پێده چێ���ت نزی���ك بێت���ه وه له دابین كردنی موچ���ه ی فه رمانبه ران ، به اڵم

به داهاتی ناخۆشه وه .ئه ندامی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق له فراكسۆنی پارتی عه ره فات ئه كره م له باره ی فرۆشتنی نه وت به سه ربه خۆ له الیه ن حكومه تی هه رێمه وه بۆ ئاوێنه بێئومێد كوردس���تان وتی "هه رێم���ی ب���و له به غدا، چونكه ئه وان تائێس���تا پابه ند نین به و رێككه وتنه وه ، به وه ی بودجه كه ئ���ه وان رایانگه یاندبو كه وا به ق���ه ده ر نه وته كه ی ره وانه ی ده كه ن ب���ۆ هه رێم���ی كوردس���تان، ئه وه ش پێچه وانه ی یاس���ای بودجه یه كه باس ل���ه وه ده كات كه وا ن���ه وت په یوه ندی به بودجه وه نییه و پێویس���ته 17% بۆ

هه رێم دابین بكرێت".ئه و په رله مانتاره وتیش���ی "هه رێم زۆر هه وڵ���ی ئه وه یدا له گ���ه ڵ به غدا بگات���ه رێككه وتن، ب���ه اڵم كه بریاری سه ربه خۆیدا ئه وس���ا وه زیری نه وتی عێراق عادل عه بدولمه هدی س���ه ردانی هه رێمی كردو رایگه یاند كه وا پێویسته هه روه ها بێت، به رده وام رێكه وتنه كه وتوه به ئاش���كرا ئ���ه وه ی عه بادیش كه وا ئێم���ه ده مانه وێت رێككه وتنه كه ب���ه رده وام بێ���ت ،ب���ه اڵم ئه گه ر هه ر

به و ش���ێوازه مامه ڵه بكه ن و كه م كه م بودج���ه بنێ���رن، ئه وا هی���چ گومانی تێ���دا نیی���ه هه رێم���ی كوردس���تان ده توانێت راسته وخۆ نه وت بفرۆشێت و فه رمانبه ران موچ���ه ی له داهاته كه ی

دابین بكات ".

ب���ه وه ش كرد ئام���اژه ی ناوب���راو كه وا خه ریكه ئ���ه و رێككه وتنه به ره و هه ڵوه شاندنه وه بچێت، ئه وه ش به مانای ئه وه نایه ت كه وا په یوه ندیه كانی نێوان هه رێم و به غدا كۆتایی پێبێت، به ڵكو ئ���ه و رێككه وتنه ی پێش���و، ده كرێت

ئه كتی���ڤ بكرێت ی���ان رێككه وتنێكی ت���ر له نێوانیان بكرێت���ه وه ، ئه و وتی "فرۆشتنی نه وت به سه ربه خۆ ده بێته كارتێك���ی به هێ���ز بۆ ئ���ه وه ی به غدا بدۆزێته وه و ئه كتیڤ چاره س���ه رێكی

پابه ند بێت به رێككه وتنه كه وه ".به هۆی ئه وه ی هه رێمی كوردس���تان ئاب���وری س���ه ربه خۆیی بڕیاری���دا رابگه یه نێ���ت و راس���ته وخۆ مامه ڵ���ه به نه وت���ی هه رێم���ه وه ب���كات، به بێ گه ڕانه وه بۆ به غدا، ئه مه ش نیگه رانی به رپرس���انی حكوم���ه ت و ئه نجومه نی نوێنه رانی لێكه وته وه و كار گه یش���ته ئه وه ی ه���ه ردوال یه كت���ری تۆمه تبار رێككه وتنه به پێش���ێلكردنی بك���ه ن

نه وتییه كه ی نێوانیان.ئابورین���اس و خۆی���ه وه الی مامۆس���تای زانكۆ د.ناسیح محه مه د فرۆشتنی به س���ه ره به خۆیی له باره ی نه وت���ی هه رێمی كوردس���تان له الیه ن ئاوێنه ب���ۆ ئ���ه وه ی حكومه ت���ه وه ، رونك���رده وه كه وا "فرۆش���تنی نه وت له كاتێك���دا حكومه ت���ه وه له الی���ه ن بارودۆخێك���ی ناله ب���ار روی له هه رێم ك���ردوه ، دو الیه ن���ی هه ی���ه ، ئای���ا حكوم���ه ت ب���ه و ش���ێوازه ده توانێت یان بفرۆش���ێت به س���ه ربه خۆ نه وت ده بێت بگه رێت���ه وه بۆ به غدا، چونكه حكومه تی هه رێم تا ئێستا ده وڵه تێكی وا ئ���ه وه ش نیی���ه ، س���ه ربه خۆی له كۆمپانی���اكان ده كات زیاتر مامه ڵه

له گه ڵ به غدا بكه ن".ناوب���راو ئاماژه ی ب���ه وه ش كرد كه به سه ربه خۆ نه وت "بریاری فرۆشتنی له الیه ن حكومه تی هه رێم كێش���ه كانی نێوان هه رێم و به غدا قوڵتر ده كاته وه ، چونك���ه دواج���ار حكومه ت���ی هه رێم پێویسته پابه ند بێت به و رێككه وتنه ی له نێ���وان هه رێم و به غ���دا واژو كراوه كه ده بێ���ت هه رێم رۆژان���ه 550 هه زار به رمیل له رێگای س���ۆمۆوه هه نارده ی بیان���وی ب���ه اڵم ب���كات، ده ره وه حكومه تی هه رێم ئه وه یه كه وا له رۆژی ت���ا ئێس���تا به غدا واژۆكردنه ك���ه وه هه ر نه بوه ، رێككه وتنه ك���ه پابه ندی ئ���ه وه ش وای له هه رێمی كوردس���تان

كردوه سه ربه خۆ نه وت بفرۆشێت".س���ه ره ڕای ئه وه ی حكومه تی هه رێم به سه ربه خۆیانه نه وت كه رایگه یاندو فه رمانبه رانی موچه ی ده فرۆش���ێت و له ئێس���تادا به اڵم پێدابی���ن ده كات، فه رمانب���ه ران موچ���ه ی دوو مانگ���ی رابردوی���ان الی حكومه ت���ی هه رێمه ، په رله مانتارێكی���ش له لیژنه ی دارایی و ئابوری ئاش���كرای ده كات كه مانگانه

750 ملیۆن دۆالر ده درێت به موچه .م���اوه ی پێش���و په رله مانتار عه لی حه مه ساڵح رایگه یاندبو كه وه زاره تی سامانه سروشتییه كان ده ڵێت مانگانه به ب���ڕی 850 ملی���ۆن دۆالر ن���ه وت ده فرۆش���ێت و زیاتر له 750 ملیۆنی بۆ

موچه دابینده كات.

"ئه‌گه‌ر‌هه‌رێم‌رۆژانه‌‌‌600هه‌زار‌به‌رمیل‌نه‌وت‌بفرۆشێت‌ئنجا‌موچه‌ی‌فه‌رمانبه‌رانی‌پێدابین‌ده‌كرێت"

له ماوه ی پێشودا ئۆتۆمبێلێكم

به 18000 دۆالر كڕی و دوای چوار

مانگ به 15000 دۆالر فرۆشتمه وه

فرۆشتنی نه وت به سه ربه خۆ ده بێته

كارتێكی به هێز بۆ ئه وه ی به غدا

چاره سه رێكی ئه كتیڤ بدۆزێته وه و

پابه ند بێت به رێككه وتنه كه وه

حكومه تی هه رێم تا ئێستا

ده وڵه تێكی سه ربه خۆی

نییه ، ئه وه ش وا له كۆمپانیاكان

ده كات زیاتر مامه ڵه له گه ڵ به غدا بكه ن

پێشانگاکانی ئۆتۆمبێل له سلێمانی فۆتۆ: مه زهه ر

9 (490( سێشه ممه 2015/8/11 کۆمه‌اڵیه‌تی

ژنانی نوسه ر ونن له ڕاگه یاندنه کاندا

1% توشبوان به شێرپه نجه ی مه مك پیاوانن"شه ش مانگه دێم و ده چم بۆ پشكنینێكی تاقیگه له سه نته ری شێرپه نجه ی مه مك"

ئا: سروه جه مال

ژنانی بواری ئه ده ب و كۆمه ڵگه ی مه ده نی پێیانوایه میدیاكانی كوردستان به نوسراوو بینراوو

بیستراوه وه پیاوساالریی به سه ردا زاڵه و كه متر ده نگ و ره نگ و قه ڵه می

ژنانه ی تێدایه . له زۆربه ی وتاری سایت و رۆژنامه و گۆڤاره كاندا كه متر وتاری ژنان ده بینرێت، ئایا هۆكاری

ئه مه ده رفه تنه دانه به ژنان یاخود بێ توانایی ژنان خۆیانه ؟

مافه كانی چاالكی مه جید، س���ارا ژنان، باوه ڕی وایه كه ڕێژه ی ئه و ژنانه زۆر كه متره له وه ی ئێمه چاوه رێبین ڕۆژانه وتاریان له سایت و ڕۆژنامه كاندا پی���اوه كان به ب���ه راوردی قه ڵه م���ی كه ببینرێن وبخوێنرێنه وه ،ئه وان���ه ش هه ن داب���ه ش بون به س���ه ر حیزب و

گروپه كانداو نوسه ری پاشكۆن. زۆرجار ده وترێت به ش���ێكی زۆری كچان و ژنان باوه ڕییان به تواناكانی نایانه وێ���ت بۆی���ه نیی���ه خۆی���ان چوارچێ���وه ی ل���ه بیروڕاكانی���ان وتارێكدا ده رببڕن،س���ارا كه زۆركات بیرووڕاكانی خۆی له په ڕه ی تایبه تی له ت���ۆڕی كۆمه اڵیه ت���ی فه یس���بوك "ئ���ه وه وت���ی باڵوده كاته وه ،ئ���ه و دوالیزم���ه ی فاكته رێكه كه كۆمه ڵگاو كلتورو پیاوساالری نه یان هێشتووه موماره س���ه ی مێین���ه ره گ���ه زی پێویستییه س���اده كانی مرۆڤ بونی خۆی ب���كات،چ جای ب���گات به وه ی ئافره ت بنوسێت تا متمانه ی به خۆی هه بێت كه زۆرجاربوه ته هۆی دروست بونی كێشه ی ش���وناس بۆ ژنان،كه خه ریك���ه ورده وورده به داخ���ه وه

ئه كوژێنه وه ته واو بیركردنه وه كانیان ته نانه ت ژن���ان و ڕێكخ���راوه كان و نوسه ر و فیمینیسته كانیش هه ستیان

به وه نه كردووه ".وتیشی "من ئافره تی ڕۆژنامه نوس ئه بینم چه پڵه بۆ تواناو سه ركه وتنی كوڕێك لێده دات به س بۆ كچێك نا، بۆیه ن���ه ك باوه ڕیی���ان به تواناكانی خۆیان نییه به ڵكو موماره سه كردنیشی به ره اڵیی ده زانن، هه ندێك به شه رم و نه خۆش���ه ده رونیی���ان ئه وه ن���ده ك���ه له س���ه رابدا ئه ژی���ن زۆرج���ار كپكردن و هه وڵی له پی���اوان خراپتر كوژاندنه وه ی توانای ژنه كه ئه ده ن".

ده وترێ���ت ئ���ه و ژن و كچان���ه ی ك���ه ل���ه ده ره وه ن هه ل���ی زیاترییان له به رده س���تدابووه بۆ ئه وه ی باشتر بتوان���ن بیروڕاكانی خۆیان ده رببڕن و ئازادت���ر ب���ن، هانا قادری نوس���ه ر ك���ه س���ااڵنێكه ل���ه ده ره وه ی واڵت ده ژی ،له وباره ی���ه وه ئام���اژه ب���ه وه ده كات ك���ه ژیان ك���ردن له ئه وروپاو كه نه داو ئه مه ریكا گۆچانێكی سیحری نییه به گوێ���ره ی خه یاڵه كانمان بێته ژن واڵتان���ه ش به رده س���تمان،له م قه یدو كلتورو كۆمه ڵێ���ك گیرۆده ی به ن���دی خێ���زان و كۆمه ڵگای���ه ، كه ده ربازب���ون لێی كارێكی س���ه خته . ئه و وتی "ژنانی ك���ورد له هه نده ران برین���داری دیك���ه ی به ش���ێكی كۆمه ڵگای كوردییه ، كه به دونیایه ك كێشه و ده رده سه ری ڕێگه ی هه ڵهاتن له نیش���تمانیان گرتۆته به ر، ژن لێره ئه ركی زۆر له كوردستان زیاتره جگه له ئه ركی ماڵه وه ده بێت له ده ره وه ش

بژێوی ژیانیان په یدابكه ن".وتیش���ی "زۆرب���ه ی ئ���ه و ژنانه ی خۆیان به ره وپێش���بچن و توانیویانه

دروس���تبكه ن ژن���ه ته نیاكان���ن كه له بواری نوس���ین و بابه ت���ه زاتیه كان به ڵكو كارو بزنس و به رپرس���یارێتی زۆرگه وره یان له خۆیان نیشانداوه ، من ده یان ژنی ته نیا ده ناس���م له كه نه داو ئه وروپا هه مو س���ه ركه وتون له بواری تایبه ت���ی خۆیان���داو ن���اوم لێناون

قاره م���ان، جێبه جێ كردن���ی كاری ماڵ و ده ره وه و من���داڵ و به خێوكردن له الیه ك له الیه كی دیكه كاری نوسین و

ئاگالێبونی نیشتمان".به بڕوایی س���ارا مه جی���د قه ڵه می ڕۆژنامه كان له س���ایت و ژنان كچان و ون���ه ، ئ���ه و وت���ی "ئه گ���ه ر ونیش

نه بێت س���ودی نییه كاتێك قه ڵه می ژنان له وێ پاش���كۆ بێ���ت و هه واڵی هونه رمه ندێكی ش���وكردنی خانم���ه یه كه م و پ���ه ڕه ی بخرێته نیمچه روت وتارێكی ئه كادیمی ژنێكیش بخرێته په راوێ���زو كۆت���ا پ���ه ڕه ، چونك���ه له بنه ڕه تدا میدیاكانیش وه ك ته واوی جومگه كان���ی تری ئ���ه م كۆمه ڵگایه ده نگێكی نێرینه یه ، زۆر كه م هاوكاری

قه ڵه می ژنان ده كه ن".به اڵم به شێك له وانه ی سه روكاریان له گه ڵ میدیای ئه لكترۆنی و نوسراودا هه یه ، پێیانوایه له م سااڵنه ی دواییدا ژماره ی نوسه ری ژنان له زیادبوندایه .ده شتی ساالر، سه رنوسه ری سایتی له ماوه ی ك���ه رونیكرده وه س���به ی رابردودا ژماره ی ئه و ژنانه ی له س���ه ر كه م ده یاننوسی جیاوازه كان بابه ته ب���ون، ب���ۆ ئ���ه وه ش داب و نه ریت و كلت���وری كۆمه ڵ���گا رۆژهه اڵتییه كان به هۆكاری كه می نوس���ینی ره گه زی مێینه داده نێت به اڵم ئه و گه شبینه كه له م دواییانه دا ڕێژه كه زیادیكردووه ، ئ���ه و وتی "ئاس���تی هۆش���ییارییان په ره یس���ه ندووه ، به اڵم ره نگه هه لی گونجاوییان بۆ نه هاتبیته پێشه وه یان به بیانوی جۆراوجۆره وه له وێ لێره و روبه ڕوی ئاسته نگ بوبێتنه وه ئه وه ش بۆته هۆی بااڵده ستبونی پیاوان له و

بواره دا".هه روه ه���ا ئاماژه ی بۆ ئه وه ش كرد كه ئ���ه وان وه ك س���ایته كه یان هه ر جیاوازی نه هێشتنی بۆ له سه ره تاوه نێ���وان ژن و پیاو بای���ه خ و گرنگییان به نوس���ینی ڕه گه زی مێیین���ه داوه هاوكاریی���ان ب���ون له باڵوكردنه وه ی

بابه ته كانیان.م���ن "له راس���تیدا وت���ی هان���ا

ئه وه پێچه وانه ده بین���م بابه ته ك���ه میدی���او میدیاكاران���ی كوردس���تانه ك���ه روناك���ی ناخه ن���ه س���ه ر كارو به گوێره ی نوس���ه ر ژنانی به رهه می توان���او زه حمه ته كانی���ان گرنگییان پێنادرێت هێش���تا به جدی وه رگرتنی عه قڵ و توانای ژن له ئاس���تێكی زۆر س���ه ره تایدایه له كۆمه ڵگای كوردیدا، گوێگرت���ن ل���ه ژن هێش���تا عه یبه یه مه به ستیشم له ئاستی گشتی كۆمه ڵگا نیه به ڵكو له ناو توێژی ڕۆشنبیریشدا كه م���ن ئه و ژنان���ه ی میدیای كوردی مه به س���تی ئ���ه وه بێ���ت به خه ڵكی بناسێنێت، به اڵم زۆر ئاسان بۆ هه ر

پیاوێكی نوسه ری ئه كه ن".وته كان���ی ب���ۆ نمون���ه هان���ا "نازانم وت���ی ئ���ه و ده هێنێت���ه وه ، ده یان كتێبی لێكۆڵین���ه وه و بابه تی ئه ده بی پیاوانم ب���ۆ دێت و ته كلیفی زۆربێ بیخوێنم���ه وه ئه ك���ه ن ئه وه مسته وان،كه چی له كوردستان خه اڵتی پێوه رده گرن،كه وایه كێش���ه كه ژنان نین به ڵكو كلتوری به كه م زانینی ژنه كه خۆی له سه رجه م ده زگاكانی ئه و

كۆمه ڵگایانه دا نمایش ده كات".سارا مه جید باوه ڕیوایه ته نها ژنان خۆیان ده توانن به هه وڵی تاكه كه سی و ڕێكخراوه ی���ی ئه م دۆخ���ه تێپه ڕێنن "ئیشی هه موو ئه والیه نانه یه كه كار بۆ ژنان ده ك���ه ن، تاك به تاكی ئه م كۆمه ڵگایه فێ���ری هونه ری تینوێتی بك���ه ن ئیدی ئ���ه وان پێویس���تییان به ڕێكخ���راوو بانگه ش���ه كارانی مافی ژن نابێت،خۆی���ان له م ڕێگه یه خوێن ئه ڕێژن، من ناڵێم ڕێكخراوه كانی ژنان هیچییان نه ك���ردووه به ڵكو كارییان زۆر كاڵه به به راوردی خوێنی سوری

ئافره ت".

ئا: دالیا جه مال

نه خۆشی شێرپه نجه ی مه مك یه كێكه له مه ترسیداترین شێرپه نجه كان،

زۆربه ی ئه وانه ی توشی ئه م نه خۆشییه ده بن ژیانیان ده كه وێته

مه ترسییه وه ، ئه وان ده ڵێن "سه نته ری شێرپه نجه ی مه مك

پێداویستییه كانی چاره سه ر كردنی نه خۆشییه كه ی دابین نه كردوه ".

ژاڵ����ه عوم����ه ر ژنێك����ی ته مه ن 45 س����اڵه و له گه ڵ ده یان كه سی دیكه دا له ڕاره وی ب����ه رده م ژوری دكتۆره كه دا دانیش����تبو چ����اوه ڕوان بو س����ه ره ی بێت و بچێت����ه ژوره وه ، ئ����ه و به ده م قژییه وه چیرۆكی چاككردنی س����ه رو توشبونی خۆی به شێرپه نجه ی مه مك ده گێڕایه وه ، كه دوای ئه وه ی تیشكی پشكینینی له تاقیگه گرتوه و ته نوری بۆ كراوه پێیانوتوه شێرپه نجه ته . ئه و به ماتییه وه وتی "ش����ه ش مانگه دێم و ده چم بۆ پشكنینێكی تاقیگه ، كه چی پێداویس����تی پێمده ڵێن هه موجارێك پشكنینه كه مان نییه و به هه ناسه ساردی

ده ڕۆمه وه ".وتیش����ی "ب����اری دارایش����مان باش نییه تا بچمه نه خۆش����خانه ی ئه هلی و

چاره سه ری خۆم بكه م".

ئه مه گرفتی زۆرب����ه ی هه ره زۆری ئه و كه س����انه یه كه توشی نه خۆشی شێرپه نجه بون و به مه به ستی چاره سه ر كردن دێن����ه نه خۆش����خانه كه ، به اڵم پێداویس����تییه كانه وه نه بونی به هۆی به نائومێ����دی ناكرێ����ن و چاره س����ه ر

ده گه ڕێنه وه بۆ ماڵه وه .د.سه وسه ن فه یزواڵ كه ریم، پسپۆڕی نه خۆش����ییه كانی مه مك، له سه نته ری شێرپه نجه ی مه مك ئاماژه ی به وه كرد كه بۆماوه یی هۆكارێكی سه ره كییه بۆ ئه م نه خۆشییه ، به تایبه ت كه كه سی یه ك����ه م له خێزانه كه دا ت����وش بوبێت له وانه دایك و خوشك یان كه سی دووه م وه ك پورو نه نك و خوشكه زا، ئه و وتی "هۆكاری ژینگه ییش كاریگه ری هه یه ،

جگه له وه ی ئه وانه ی كه له ته مه نێكی زو ده كه ون����ه س����وڕی مانگان����ه واته له پێش ته مه نی 12 ساڵیداو هه روه ها ئه وانه ی كه سوڕی مانگانه یان دره نگ ئه وه ستێت به تایبه ت دوای 52 ساڵ، هه روه ها ئه و ژنانه ش كه دوای ته مه نی

30 ساڵی یه كه م منداڵییان ده بێت".ئه م پزیشكه سه باره ت به نیشانه كانی رونكرده وه ئه وه ی نه خۆشییه ش ئه م كه "گرێیه ك له مه مكدا دروستده بێت و هه روه ه����ا خوێن����اوو زنج����كا )ئاوی ڕۆش����ن( له نوكی مه مك هێته ده ره وه و

شێوازی پێس����تی مه مك ده گۆڕێت بۆ له گه وره بونی ره نگی پرته قاڵی ، جگه گرێ لیمفاویه كانی بن باخه ڵ و گۆڕینی قه باره ی مه مك ك����ه جیاوازتره له وی تریان، هه روه ه����ا رێژه یه كی زۆر كه م هه س����ت به ئ����ازاری مه م����ك ئه كه ن و نیش����انه یه كی هی����چ ڕێژه یه كی����ش تی����ا ده رناكه وێ����ت ته نه����ا له كات����ی

پشكینیندانه بێت".ئه وپسپۆره ی نه خۆشیه كانی مه مك، داوا له خانمان ده كات كه هه ر ش����ه ش مانگ جارێك پشكنین بكه ن تا ئه گه ر

نیش����انه یه كی ئه و نه خۆشییه یان تێدا ب����و بزانرێ����ت، چونكه له س����ه ره تاوه چاره سه ربكرێت به ئاسانی ده توانرێت كه چه ندی����ن ڕێگ����ه به كارده هێنرێت چاره س����ه ری نه ش����ته رگه ری و له وانه

كیمیاوی به تیشك و هۆرمۆنات. به شێكی زۆری ئه وانه ی توشی ئه م كارنه كردنی به هۆی ده بن، نه خۆشیه شێرپه نجه ی س����ه نته ری ئامێره كانی مه م����ك و گرانی تێچونی چاره س����ه ر و خراپ����ی ب����اری داراییان����ه وه توانای چاره س����ه ر كردنی����ان له كاتی خۆیداو

دواكه وتنی چاره س����ه ریش مه ترس����ی زیاتر له سه ر ژیانیان دروست ده كات. سۆنیای ته مه ن 30 س����اڵ ، ماوه ی دو مانگه توشی ئه م نه خۆشییه بوه و خاوه نی منداڵێكه ئه و كه تازه له الی به خه مباریه وه هاتبوه ده ر پزیشكه كه وت����ی "وه ك ده بین����ن كه س����ه ردانی تیشكه كه پێمده ڵێت كرد، پزیش����كم خراپ بووه و كارناكات، پاش 25 رۆژی

تر سه ردانمان بكه ره وه "!وتیش����ی "له به ر خراپی باری دارایی ناتوانم س����ه ردانی نه خۆش����خانه یه كی

تایب����ه ت بكه م، خۆم داوه ته ده س����ت خوا".

زۆرجار ئ����ه و كچ و ژنانه ی توش����ی ئه م نه خۆشییه ده بن له تێڕوانینه كانی كۆمه ڵ����گاو خێزانه كانی����ان بێ����زارن، ئه مه ش وێڕای سه ختی نه خۆشییه كه ، له س����ه ر خراپیان ده رونی كاریگه ری

ده بێت.توێژه رێك����ی ك����ه خالی����د نی����ان كۆمه اڵیه تی����ه له وباره ی����ه وه ئاماژه ی ب����ه وه كرد كه كاتێك مرۆڤ توش����ی به تایبه ت����ی ده بێ����ت نه خۆش����ییه ك له كۆمه ڵ����گای ئێمه دا چه ند كاریگه ری له س����ه ر جه س����ته ی ده بێت، ئه وه نده له س����ه ر الیه نی ده رون����ی ، به تایبه ت كچان و ژنان كه هه س����ت و س����ۆزێكی زۆریان هه یه ، ئ����ه و وتی "زۆرێك له و ژنانه توش����ی داڕمانی ده رونی ده بن، به تایبه ت����ی ئه وانه ی ك����ه مه مكییان ترس����یان هه میش����ه ده بڕێت����ه وه خێزانه كانیان و كۆمه ڵگاو له تێڕوانینی هاوس����ه ره كه یان هه ی����ه و پێییان وایه له جه س����ته و جوانیه كانیان به ش����ێك

له ده ستداوه ".بۆی����ه ئ����ه و توێ����ژه ره ب����ه گرنگی ده زانێت كه به چاوی ڕێز سه یر بكرێن نه ك به زه یی و هاوكارییان بن تا زیاتر باری ده رونییان ئاسایی بێته وه و زاڵبن

به سه ر نه خۆشییه كه یاندا.

كه مه مك نه خۆشی ش����ێرپه نجه ی یه كێكه له مه ترس����یدارترین جۆره كانی نه خۆشی ش����ێرپه نجه ، توشی هه ردو ڕه گه زه ك����ه ده بێت، ب����ه اڵم زۆرترین ڕێژه ی توش����بوان له ڕه گه زی مێینه ن، كه ته مه نیان له نێوان 20-50 ساڵیدایه . به پێی ئاماری سه نته ری شێرپه نجه ی مه مك له س����لێمانی ، له ساڵی 2014دا 152 ك����ه س و له س����اڵی 2015دا 86 كه س توشی ئه م نه خۆشییه بون، كه ڕێژه ی زۆرینه یان ژنانن و به اڵم له هه ر 100 كه س����ی توش����بو به م نه خۆشییه یه كێكیان پیاوه ، ئه و ڕێژه یه ش ته نها ناگرێته وه ، س����لێمانی دانیش����توانی به ڵكو عه ره ب و سوریشییان تێدایه .

به پێی ئاماری سه نته ری

شێرپه نجه ی مه مك له سلێمانی له ساڵی 2014دا

152 كه س و له ساڵی 2015دا

86 كه س توشی ئه م نه خۆشییه

بون

ئه گه ر ونیش نه بێت سودی نییه

كاتێك قه ڵه می ژنان له وێ پاشكۆ

بێت و هه واڵی شوكردنی خانمه هونه رمه ندێكی

نیمچه روت بخرێته په ڕه ی یه كه م و

وتارێكی ئه كادیمی ژنێكیش بخرێته

په راوێزو كۆتا په ڕه

ئه وه میدیاكانی كوردستانه كه

روناكی ناخه نه سه ر كارو به رهه می ژنانی

نوسه ر به گوێره ی تواناو زه حمه ته كانیان

گرنگییان پێنادرێت هێشتا به جدی

وه رگرتنی عه قڵ و توانای ژن له ئاستێكی

زۆر سه ره تایدایه له كۆمه ڵگای كوردیدا

rangalayawene@gmail.com (490( سێشه ممه ‌2015/8/11ره‌نگاڵه

خۆشه ویس����ته كه ت ئه وه ی له به ر دڵ����ت لێپی����س ئ����ه كات ئه وه ش ئه بێته هۆی دروست بوونی كێشه

له نێوانتان.

كاتێك له گه ڵ به رامبه ره كه ت قس����ه ئه وبه ، هه س����تی ئاگاداری ئه كه یت لێ����ی گه ڕێ ب����اكاره كان وه ك خۆی

بڕوات.

سه ره كه وتنه كانت به هۆی ئه وه وه یه كه هێزێكی زۆری جه سته ت به كارهێناوه روبه ڕوبون���ه وه ی له كاره كان���ت و

كێشه كان.

كێش���ه نابێت ئه گه ر فیداكاری بكه یت دڵس���ۆزت، به هاورێیه كی به رامب���ه ر ب���ێ باش���ه و زۆر ته ندروس���تیت

كێشه ده بێت.

له ش���وێنی ملمالنێ���كان كێش���ه و كاره كه ت له زیاد بووندایه ، پێویس���ته مۆڵه ت وه ربگریت ب���ۆ دوركه وتنه وه

له و كێشانه .

مه ك����ه ، خ����ۆت لۆم����ه ی زۆر كه مته رخ����ه م نه بوی����ت به رامب����ه ر پێویس����ته به خۆشه ویس����ته كه ت،

داوای هاوكاری بكه یت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

11

14 رۆژ به ر له ش���ه هیدکردنی له الیه ن ئاسایشی سلێمانییه وه ده ستگیرده کرێت، پاش شه ش ڕۆژ له ئازارو ئه شکه نجه دان ئ���ازاد ده کرێت، هه ش���ت رۆژ به س���ه ر له ناوه ڕاس���تی ئازادکردنیدا تێناپه ڕێت، ش���اری س���لێمانیداو له خۆپیشاندانێکی

ده کوژرێت.ئه بوبه ک���ر عه لی، ش���اعیرو نوس���ه ر ل���ه 19ی حوزه یران���ی 1968 له گه ڕه کی کانێسکانی شاری سلێمانی له دایکبوه ، تا پۆلی دوی ناوه ندی ده خوێنێت و به هۆی هه ژارییه وه واز له خوێندن دێنێت. به اڵم نابێته هۆی له خوێندن، ماڵئاواییکردنی دورکه وتنه وه ی له دونیای کتێب و ئه ده ب، به ڵکو زیاتر خو ده دات کتێب خوێندنه وه

تا شاره زای شیعرو ئه ده بیان ده بێت.ئه و ش���اعیره به هۆی ئه وه ی یه کێک بوه له دانیش���توانی گه ڕه ک���ی حامیه ی کۆن )پارکی ئازادی ئێستا( له سه ره تای نه وه ته کانیش���دا ئه و خانوان���ه له الیه ن ش���اره وانی س���لێمانییه وه هه ڕه ش���ه ی ڕوخانی له س���ه ربوه ، به کر عه لی یه کێک ده بێت له و که س���انه ی ده نگی ناڕه زایی به رز ده کاته وه و هاوش���انی دانیشتوانی دیک���ه ی ئ���ه و خانوانه ، خۆپیش���اندان س���از ده کات، به و هۆیه وه دوای ئه وه ی ب���ۆ ماوه یه ک ده س���تگیرده کرێت و ئازاد ده کرێت، ل���ه رۆژی 1ی ئه یلولی 1994و له خۆپیش���اندانێکدا، چه ن���د که س���ێک به تایبه ت���ی دوای ده که ون و ش���ه هیدی ده ک���ه ن، تا ئێس���تاش ئه و که س���انه له دادگا ئاشکرا نه کراون و که یسه که یشی

داخراوه .

هه رچه نده ئه و شاعیره هه میشه ده یوت "با ش���ه قامه کان به گوڵ سوربکه ین نه ک به خوێن" به اڵم خوێنی خۆیش���ی له بری گوڵ، رژایه س���ه ر ش���ه قام و ناو باخی

گشتیی سلێمانییه وه .به کر عه لی که سێکی جیاوازو خاوه نی وه ک ب���وه ، جی���اواز دونیابینیه ک���ی خ���ۆی ده ڵێ���ت "گه ر سروش���ت به گوڵ بیخوڵقاندمایه نه ک ئینس���ان، ئه وساش حه زم ده کرد به پێچه وانه ی هه ر گوڵێک

بۆنم له ڕه گه کانمدا بێت".به کر عه لی خاوه نی دیوانه ش���یعرێکه به ناوی "ئ���ه و ش���ه وانه ی له پرچه کانت 1993 له س���اڵی ک���ه ڕه ش���ترن" باڵوکراوه ت���ه وه و تێی���دا وه ک ده نگێکی جی���اوازی ئ���ه و س���ه رده مه ده رکه وت، به ش���ێکی له شیعره کانیش���ی له الی���ه ن ک���راون ناوداره کان���ه وه هونه رمه ن���ده

به گۆرانی.جگه ل���ه و دیوان���ه ش خاوه نی چه ند ده قێک���ی شانۆییش���ه ، هه روه ها چه ند ده قێکی ش���یعری دیکه ش ک���ه له دوای ده ستنوس���ه کانیدا له ناو ش���ه هیدبونی دۆزراونه ته وه و هه ندێکیان ته واونه کراون.دوات���رو له س���اڵی 2010 ئ���ه و ده قه ته واونه کراوانه و یاداشت و بیره وه رییه کانی به ک���ر عه ل���ی و س���ه ربورده ی ژیان���ی و به ش���ێکی له و به رهه مانه ی له سه ر ئه و ش���اعیره له کاتی ش���ه هیدبون و دواتردا له کتێبێک���دا نوس���راون، کۆکران���ه وه و له ژێر ناونیشانی "کاسکێته که م بسپێرن فه ره ی���دون عارف-ه وه له الیه ن به پایز"

چاپ و باڵوکرایه وه .

به‌کر‌عه‌لی.. ئه و شاعیره ی داوای ده کرد شه قامه کان له بری خوێن، به گوڵ سوربکرێن

به کارهێنانی به رفراوانبون���ی ل���ه دوای له الی���ه ن هاواڵتیان���ی ک���ورده وه ، کچ���ه چاالکییه کانی ک���ورده کان هونه رمه ن���ده خۆیان بۆ تۆڕی کۆمه اڵیه تی ئینس���تاگرام ده گوازن���ه وه و ئێس���تا زۆرب���ه ی وێن���ه و چاالکییه کانیان له وێ باڵوده که نه وه له بری

فه یسبوک.ت���ۆڕی کۆمه اڵیه ت���ی ئینس���تاگرام که تۆڕێک���ی به رفراوانی جیهانیی���ه و تایبه ته به باڵوکردن���ه وه ی وێن���ه و ڤیدیۆ )که متر له 15 چرک���ه ( بوه ته ش���وێنی دڵخوازی

هونه رمه نده کچه کورده کان.ده ش���نێ م���وراد ک���ه یه کێک���ه کچه کوردس���تان، ناوداره کانی هونه رمه ن���ده له ئێس���تادا رۆژانه له ڕێی ئینستاگرامه وه وێنه و کورته ڤیدیۆی خۆی باڵوده کاته وه و

له گه ڵ هه وادارانیدا به یه ک ده گات.ده ش���نێ هه رچه ن���ده په یج���ی فه رمی

خۆشی هه یه له فه یسبوک و خاوه نی 628 هه زار الیکه ، ب���ه اڵم که متر چاالکییه کانی ل���ه وێ باڵوده کاته وه ، به ڵکو له ئێس���تادا زیاتر له گه ڵ ئه 67 ه���ه زار فۆڵۆوه ره دایه ک���ه له ئینس���تاگرام له گه ڵی���دان و رۆژانه زیاد له وێنه یه کی نوێ و ئه رش���یفی خۆی

باڵوده کاته وه .ده ش���نێ موراد له ئێس���تادا له ش���اری ئه مس���تردامی هۆڵه ندا ده ژی و س���ه ره تا ده س���تی ته له فزیۆنی به پێشکه ش���کاری ب���ه کاری پێک���ردو دوات���ر ده س���تیکرد

گۆرانیوتن.دیک���ه هونه رمه نده کچکه کان یه کێکی که ل���ه م دوایی���ه دا به ته نه���ا دو به رهه م ناوبانگێکی به رچاوی په ی���دا کرد، هێلی لۆڤ���ه . ئه م کچ���ه له ت���ۆڕی کۆمه اڵیه تی فه یس���بوک خاوه نی هه وادارێکی زۆره که که م هونه رمه ندو که س���ایه تی به ناوبانگی

کورد خاوه نی ئه و ژماره الیکه یه ، ئه ویش 1.4 ملیۆنه .

Risk it all هێڵی" س���ه ره تا به گۆرانی"ده ستیپێکردو له م دواییه شدا گۆرانییه کی به ن���اوی Revolution ب���ۆ پێش���مه رگه باڵوک���رده وه و بوه جێی س���ه رنجی میدیا

جیهانییه کان.ئه م کچه هونه رمه نده ش به هه مان شێوه زیات���ر چاالیی و وێنه کانی له ئینس���تاگرام خاوه نی ته نها هه رچه ن���ده باڵوده کاته وه

نزیکه ی 250 هه زار فۆڵۆوه ره .خانم���ه هونه رمه ندێک���ی دیک���ه ش که که متر له فه یس���بوک ده رده که وێت و زیاتر له ئینستاگرام له به رچاوه ، چۆپی فه تاحی

گۆرانیبێژه .چۆپ���ی ک���ه ب���ه م دوایی���ه له یه کێک له سه مفۆنیاکانی هونه رمه ندی موسیکژه نی دڵشاد سه عید به ش���داریکردو سه دایه کی

باشی هه بو، له فه یس���بوک خاوه نی 192 هه زار الیکه و له ئینستاگرامیش که متر له 10

هه زار فۆڵۆوه ری هه یه . چۆپ���ی به رده وام وێن���ه ی نوێی خۆی و گرته ڤیدیۆی گۆرانییه کانی و چاالکییه کانی پش���ت کامێ���را ب���ۆ هه واداران���ی خۆی

باڵوده کاته وه .یه کێکی دیکه له کچ���ه هونه رمه نده کان ک���ه هه واداران���ی تێکه ڵ���ن له هاواڵتیانی ک���وردو عه ره ب، به هۆی به ش���داریکردنی له به رنامه یه ک���ی به ناوبانگ���ی عه ره ب���ی،

په رواز حسێن-ه .پ���ه رواز له گه ڵ ئه وه ی له بواری هونه ری گۆرانیدا نوێیه ، ب���ه اڵم هه وادارێکی زۆری له کوردس���تان و واڵته عه ره بییه کان هه یه ، ئه ویش به هۆی به شداریکردنی له به رنامه ی به ناوبانگ���ی ع���ه ره ب ئای���دڵ له که ناڵی MBC و ده رچونی بۆ قۆناغه کانی کۆتایی

ئه و به رنامه یه .په رواز له فه یسبوک خاوه نی 450 هه زار الیکه ، به رده وام وێنه ی خۆی و ڤیدیۆکانی باڵوده کات���ه وه ، هه روه ه���ا ج���ار ج���ار سێڵفییه کانی له گه ڵ گۆران-ی هاوسه ریدا پیش���انی هه واداره کانی ده دات. به هه مان ش���ێوه ی له ئینس���تاگرامیش 213 هه زار فۆلۆوه ری هه یه و به شێوه یه کی به رچاوترو

زیاتر وێنه و چاالکییه کانی باڵوده کاته وه .فه یسبوک و هاوش���ێوه ی ئینس���تاگرام به هه ندێک تۆڕێکی کۆمه اڵیه تییه تویته ر، تایبه تمه ن���دی خۆیه وه و له س���ه ر مۆبایل کاریپێده کرێ���ت و له سه رانس���ه ری جیهان بۆیه که مج���ار هه ی���ه . به کارهێن���ه ری له ئۆکتۆب���ه ری 2010 خرایه به رده س���ت و ملی���ۆن 300 مانگان���ه له ئێس���تادا به کارهێن���ه ری هه یه و به 25 زمانی جیاواز

کاریپێده کرێت.

کچه‌‌هونه‌رمه‌نده‌کان‌چاالکییه‌کانیان‌بۆ‌ئینستاگرام‌ده‌گوازنه‌وه‌

دوای ئه وه ی رۆمانی دواهه مین هه ناری دونیا به زمانی فارسی باڵوکرایه وه و

ده نگدانه وه یه کی باشی به دوای خۆیدا هێنا، ده رهێنه رێکی ئێرانی کار له سه ر

ئه و رۆمانه ده کات بۆ نمایشکردنی له سه ر شانۆکانی ئێران، بۆ ئه و مه به سته ش

ئێستا له پرۆڤه دان.دونیا"ی "دواهه می����ن هه ن����ار رۆمان����ی رۆماننوس به ختیار عه لی له ماوه ی ڕابردودا له الی����ه ن مه ریوان هه ڵه بجه ی����ی وه رگێڕدرا بۆ زمانی فارس����ی و له ناوه ن����ده کلتوریی و رۆشنبیرییه کانی ئێران ده نگدانه وه ی باشی

هه بوو پێشوازیی لێ کرا.ئیبراهیم پشتکوهی، ئێرانی ده رهێنه ری دوای س����ێ مانگ ئیش����ی به رده وام و کاری دراماتۆگی بۆ ئه و ڕۆمانه ، ئێستا سه رقاڵی

پرۆڤه یه له گه ڵ 13 ئه کته ردا.رۆمانه که وه رگێڕی هه ڵه بجه یی مه ریوان بۆ زمانی فارس����ی له و باره یه وه به ئاوێنه ی راگه یان����د که ئ����ه و ده رهێنه ره ب����ۆ زیاتر تێکه ڵبون به فه زای رۆمانه که ، هه م له ده ریاو

له بیانانیشدا پرۆڤه ی کاره که ده کات.هه روه ها پێشتریش ته واوی ستافی شانۆکه به ئه کته رو که س����ایه تییه کانی دیکه ش����ه وه

به کۆمه ڵ رۆمانه که یان خوێندوه ته وه .ده رهێن����ه ری له زمان����ی هه ڵه بجه ی����ی ش����انۆکه وه رایگه یاند که جگه له شێوازی رۆمانه که که به "ریالیزمی جادویی" نوسراوه و مایه ی سه رنجراکێش����انی پشتکوهیی بوه ، ه����اوکات ناوه رۆکی رۆمانه که که فه زایه کی ب����ۆ ئینساندۆس����تییه تی به جه ن����گ و دژ ده رهێنه ره که س����ه رنجراکێش بوه و بڕیاری

داوه کاری تێدا بکات.له فیس����تیڤاڵی ش����انۆییه ئ����ه م بڕیاره

یه که مج����ار ب����ۆ فه ج����ر نێونه ته وه ی����ی له زس����تاندا دواتری����ش نمایش����بکرێت و له س����ه ر ش����انۆکانی ئێران نمایش بکرێت، له به رنامه شدا هه یه بیبنه واڵتانی دیکه ش، ده ڵێ����ت هه ڵه بجه ی����ی وه ک هه روه ه����ا پێشیانخۆش����ه بیهێننه هه رێمی کوردستان دۆخه که گونجاوبێ����ت و ب����ارودۆخ "ئه گه ر

فه راهه مبێت".به وته ی مه ری����وان هه ڵه بجه یی، ئیبراهیم پش����تکوهی له کاتێکدا س����ه رقاڵی کارێکی دیک����ه ی ش����انۆیی ب����وه ، ب����ه اڵم له گه ڵ خوێندنه وه ی رۆمان����ی "دواهه مین هه ناری له کاره که ی هه ڵگرتوه و دونیادا" ده س����تی بڕیاری����داوه ئ����ه و رۆمانه کوردیی����ه بکاته

ش����انۆیی، پێشتریش ئه و ده رهێنه ره کاری وه ک جیهانییه کانی له ده ق����ه له ش����انۆیی "کۆمیدیای ئیاله����ی" دانتی و چیرۆکه کانی

"ریمۆند کارڤه ر" کردوه .پێشترو 12 ساڵ له مه وبه ر دو ده رهێنه ری دیکه کاریان له رۆمانی "حه سارو سه گه کانی باوک����م"ی ش����ێرزاد حه س����ه ندا ک����ردوه و ویس����تویانه بیکه نه شانۆیی، به اڵم به هۆی

"به اڵم لێک����راوه ، رێگرییان سانس����ۆره وه نمایشیان دانیش����تندا له هه ندێک به نهێنی

کردوه ".مه ریوان هه ڵه بجه ی����ی به دوری زانی ئه م کاره ی به ختی����ار عه لی ڕوب����ه روی هه مان سانسۆر ببێته وه ، چونکه پێشتر به فلته ری سانس����ۆردا تێپه ڕیون و ته نها چه ند شتێکی

بچوکی لێ سانسۆر کراوه .

دواهه‌مین‌هه‌ناری‌دونیا‌ده‌چێته‌‌سه‌ر‌شانۆکانی‌ئێران

‌ره‌نگاڵه(490( سێشه ممه 2015/8/11 rangalayawene@gmail.com

گاکاوڕ

ده بیته وه زۆر گۆران���كاری توش���ی له ب���واری به تایبه ت���ی له ژیان���ت زۆرینه یان ب���ه اڵم خۆشه ویس���تیت،

به سود ئه بێت بۆت.

ئابوریت له بواری گۆڕانكاریه كی زۆر كه ئه ناسیت كه س���انێك روئه دات، كارێكت بۆ دابی���ن ئه كه ن ماوه یه ك

بوو خه ونت بێوه ئه بینی .

كاره ك���ه ت دوا ئه كه وێت به هۆكارێكی ته له فۆنیت په یوه ندیه ك���ی نادی���ار، بۆدێت كه له وانه یه هه واڵی خۆش���ی

پێبێت.

به ه����ۆی ئ����ه و ك����ۆڕو كۆبونه وانه یاخود به ه����ۆی چه ند بۆنه یه كه وه ژیانت����ه وه و دێن����ه خه ڵكانێ����ك

خۆشحاڵ ده بن.

زۆرن و خه یاڵ���ت خ���ه ون و پێویسته كه من، هه نگاوه كانیش���ت ده وروبه ره كه ت و له گه ڵ راستگۆبیت

له گه ڵ خۆشت.

قرژاڵدوانه‌‌

له ڕوی جه سته ییه وه هه ست به هێزو توان���ا ده كه ی���ت و ب���ڕوات وایه كه كێش���ه چه ندین روبه ڕوی بتوانیت

ببیته وه .

فه‌‌ریکشێر

1010

وه ك ئاش���كرایه بۆیه كردن كاریگه ری له سه ر ق���ژ هه یه و كارده كاته س���ه ر هی���زو چرییه كه ی به هۆی ئه وه ی مادده ی كیمیای تێدایه ، هه ر بۆیه له كاتی بۆیه كردنی قژ پێویس���ته ئه م رێنمایانه

له بیر نه كه یت:- ئه گه ر قژت الوازه و هه ڵئه وه رێت، باش���تره بۆی���ه نه كرێت، چونك���ه به رگه ی ئ���ه و مادده

كیمیاویانه ناگرێت و زیاتر الواز ده بێت.- ئه گه ر ویس���تت ق���ژت بۆیه بكه یت دڵنیابه له و ره نگه ی كه به کاریده هێنیت بزانه ئه و ره نگه ده رئه چێت كه تۆ مه به سته ، بۆ ئه وه ی جارێكی ت���ر بۆیه ك���ه دوباره نه كه یته وه و زی���ان به قژت

نه گه یه نیت.- باش���تر وایه بۆیه كردن الی خه ڵكی شاره زا بكرێ���ت بۆ ئه وه ی ره نگی مه به س���ت ده س���ت بكه وێ���ت، ئه گه ر له ماڵه وه ش بكرێت پێویس���ته

ره چه ته كه ی به باشی بخوێنرێته وه .- ئه و ش���امپۆیانه به كار بهێنه كه تایبه تن به

قژی بۆیه كراو.- ق���ژی بۆیه ك���راو پێویس���ته به به رده وامی

حه مامزه یتی بۆبه كاربهێنرێت.- له ب���ه ر ئ���ه وه ی بۆیه ك���ردن تاراده یه ك قژ هیالك ده كات، بۆیه پێویس���ته س���ود له گیراوه سروش���تییه كان وه ربگیرێ���ت ب���ۆ حه مامزه یت

كردنی .

سیحری جوانیچۆن بایه خ به قژی بۆیاخكراو بده ین

چه ند هونه رمه ندێک ئه زمونێکی نوێی هونه ری نمایش ده که ن له ژێر ناونیشانی "ئه زمونێکی نوێ له جۆشدان به دوکه ڵ"و

پێشانگایه کی بۆ ده که نه وه .ئ���ه و کاره هونه رییان���ه له الیه ن چوار هونه رمه ندی جی���اوازه وه ئاماده کراوه و نمایش س���لێمانی له مۆزه خانه ی بڕیاره

ده کرێت. به ش���ێوازێکی هونه ریی���ه کان کاره جیاواز ئاماده کراوه و چه ندین که ره سته ی

جۆراوجۆر له دوکه ڵدا جۆشدراوه .پێشانگاکه له ژێر ناونیشانی "ئەزمونێکی SMOKE( "نوێ لەجۆش���دان بەدوکەڵبۆ چ���وار هونه رمه ندی FIRING(دایه و جیاواز ده کرێته وه ، که هه ریه که له قادر میرخان، سۆزە حەمە ساڵح، نزار هادی هه روه ها مەریوان جەالل به ش���داری تێدا ده که ن و له رۆژانی 15 تا 18ی ئابی 2015 لەهۆڵی مۆزەخانەی س���لێمانی کاتژمێر

6ی ئێواره به ڕێوه چێت.

ئا: باخان جه مال

تا ئێستاش به شێک له هاواڵتیانی هه رێمی کوردستان بۆ نزاو پاڕانه وه و به دی هاتنی

ئاواته کانیان په نا ده به نه به ر شێخ و مه رقه ده کان، یه کێک له و شوێنانه ش مه رقه دی کاک ئه حمه دی شێخه له ناو

مزگه وتی گه وره ی شاری سلێمانی.

رۆژانه چه ند که س����ی جی����اواز له ته مه ن و پیش����ه ی جیاواز س����ه ردانی مه رقه دی کاک ئه حم����ه د ش����ێخ ده که ن ک����ه ده که وێته ناو

مزگه وتی گه وره ی شاری سلێمانییه وه .ل����ه وێ هاواڵتی����ان ن����زاو پاڕانه وه کانیان ده ک����ه ن و هانا بۆ گۆڕه ک����ه ی کاک ئه حمه د ش����ێخ ده به ن تا داواکارییه کانیان بگه یه نێته

الی خوداو "مرازه کانیان حاسڵ" ببێت.ل����ه و مه رقه ده دا ئه وه ی تێبینی ده کرێت ئه وه ی که به شێکی زۆری ئه وانه ی سه ردانی

ده که ن، ئافره تانن.حه لیمه خان ژنێکی به ته مه نه و یه کێک بو له و که سانه ی س����ه ردانی مزگه وتی گه وره ی کردبو بۆ نزاو پاڕانه وه له مه رقه ده که ی کاک ئه حمه دی شێخ، ئه و به ئاوێنه ی راگه یاند که هاتوه بۆ دوعاکردن به مه ستی چاره سه رکردنی کێش����ه و گرفت و ئه و نه خۆشیانه ی توشیان ده بێت، "زۆر باوه ڕم به م مه رقه ده یه و زو زو

سه دانی ئه م شوێنه پیرۆزه ده که م".رۆژان����ی چ����وار ش����ه ممان ئ����ه و رۆژه یه ک����ه مه رقه ده ک����ه ی کاک ئه حمه دی ش����ێخ زۆرترین سه ردانکه ری هه یه ، له و رۆژه دا ئه و ژوره ی مزگه وت����ی گه وره که گۆڕه که ی کاک ئه حمه دی ش����ێخ و مه رقه ده که ی لێیه جمه ی

دێت له هاواڵتیان.ئ����ه که س����انه ی س����ه ردانی مه رقه ده ک����ه ده که ن، له گه ڵ دوع����او نزاکانیاندا، هاوکات ب����ڕه پاره یه کیش پێش����که ش به مه رقه ده که

ده که ن. ش����ێخ س����االر یه کێ����ک له و ش����ێخانه ی چاودێری و سه رپه رشتی مه ره قه ده که ده کات، ل����ه و باره یه وه به ئاوێن����ه ی راگه یاند که ئه و پاره یه ی خه ڵک دایده نێت، به چه ند مانگێک وه زاره تی ئه وقاف ئه و پاره یه کۆده کاته وه ، "هه ندێک جار پاره ک����ه زۆره و هه ندێک جار

که مه ، ئ����ه و پاره یه به ش����ێکی ده درێت به و له مزگه وته ک����ه دان و نابین����ان و که س����انه ی به ش����ێکی دیکه ش����ی وه زاره ت بۆ مزگه وت و

مه رقه ده که ی سه رف ده کات".به شی زۆری ئه و هاواڵتیانه ی باوه ڕیان به و له مه رقه دانه نزاکردن له پاڕانه وه و ش����ێوازه هه یه ، زیات����ر له کاتێکدا س����ه ردانی ده که ن که نه خۆش����ییه ک یاخود کێش����ه و گرفتێک ڕوبه ڕویان ببێته وه ، هه ندێکیش����یان له کاتی هاوس����ه رگیرییداو ویس����تی من����داڵ و ئاواتی

دیکه دا په نای بۆ ده به ن.

هاوکات چه ند که سێکیش هه لی قه ره باڵغی ئ����ه و ش����وێنه ده قۆزن����ه وه و له نزی����ک ئه و مه رقه ده وه ده ستده که ن به فرۆشتنی هه ندێک

که لوپه ل.کاک ئەحمەدی شێخ یان کاک ئەحمەدی س����لێمانی کوڕی ش����ێخ مەعرووفی نۆدێله زانایانی ئایینی و ناودارانی تەریقەتی قادریه. ئه و زانا ئایینه له س����اڵی 1792 له دایکبوه و له س����اڵی 1887 کۆچی دواییکردوه و له سه ر وه س����یه تی خ����ۆی له یه کێ����ک له ژوره کانی

مزگه وتی گه وره دا نێژراوه .

هونه رمه ندان که ره سته کان به دوکه ڵ

جۆشده ده ن

مه رقه دی کاک ئه حمه دی شێخ.. شوێنی نزاو پاڕانه وه

دوای ئه وه ی رۆمانی دواهه مین هه ناری دونیا به زمانی فارسی باڵوکرایه وه و

ده نگدانه وه یه کی باشی به دوای خۆیدا هێنا، ده رهێنه رێکی ئێرانی کار له سه ر

ئه و رۆمانه ده کات بۆ نمایشکردنی له سه ر شانۆکانی ئێران، بۆ ئه و مه به سته ش

ئێستا له پرۆڤه دان.دونیا"ی "دواهه می����ن هه ن����ار رۆمان����ی رۆماننوس به ختیار عه لی له ماوه ی ڕابردودا له الی����ه ن مه ریوان هه ڵه بجه ی����ی وه رگێڕدرا بۆ زمانی فارس����ی و له ناوه ن����ده کلتوریی و رۆشنبیرییه کانی ئێران ده نگدانه وه ی باشی

هه بوو پێشوازیی لێ کرا.ئیبراهیم پشتکوهی، ئێرانی ده رهێنه ری دوای س����ێ مانگ ئیش����ی به رده وام و کاری دراماتۆگی بۆ ئه و ڕۆمانه ، ئێستا سه رقاڵی

پرۆڤه یه له گه ڵ 13 ئه کته ردا.رۆمانه که وه رگێڕی هه ڵه بجه یی مه ریوان بۆ زمانی فارس����ی له و باره یه وه به ئاوێنه ی راگه یان����د که ئ����ه و ده رهێنه ره ب����ۆ زیاتر تێکه ڵبون به فه زای رۆمانه که ، هه م له ده ریاو

له بیانانیشدا پرۆڤه ی کاره که ده کات.هه روه ها پێشتریش ته واوی ستافی شانۆکه به ئه کته رو که س����ایه تییه کانی دیکه ش����ه وه

به کۆمه ڵ رۆمانه که یان خوێندوه ته وه .ده رهێن����ه ری له زمان����ی هه ڵه بجه ی����ی ش����انۆکه وه رایگه یاند که جگه له شێوازی رۆمانه که که به "ریالیزمی جادویی" نوسراوه و مایه ی سه رنجراکێش����انی پشتکوهیی بوه ، ه����اوکات ناوه رۆکی رۆمانه که که فه زایه کی ب����ۆ ئینساندۆس����تییه تی به جه ن����گ و دژ ده رهێنه ره که س����ه رنجراکێش بوه و بڕیاری

داوه کاری تێدا بکات.له فیس����تیڤاڵی ش����انۆییه ئ����ه م بڕیاره

یه که مج����ار ب����ۆ فه ج����ر نێونه ته وه ی����ی له زس����تاندا دواتری����ش نمایش����بکرێت و له س����ه ر ش����انۆکانی ئێران نمایش بکرێت، له به رنامه شدا هه یه بیبنه واڵتانی دیکه ش، ده ڵێ����ت هه ڵه بجه ی����ی وه ک هه روه ه����ا پێشیانخۆش����ه بیهێننه هه رێمی کوردستان دۆخه که گونجاوبێ����ت و ب����ارودۆخ "ئه گه ر

فه راهه مبێت".به وته ی مه ری����وان هه ڵه بجه یی، ئیبراهیم پش����تکوهی له کاتێکدا س����ه رقاڵی کارێکی دیک����ه ی ش����انۆیی ب����وه ، ب����ه اڵم له گه ڵ خوێندنه وه ی رۆمان����ی "دواهه مین هه ناری له کاره که ی هه ڵگرتوه و دونیادا" ده س����تی بڕیاری����داوه ئ����ه و رۆمانه کوردیی����ه بکاته

ش����انۆیی، پێشتریش ئه و ده رهێنه ره کاری وه ک جیهانییه کانی له ده ق����ه له ش����انۆیی "کۆمیدیای ئیاله����ی" دانتی و چیرۆکه کانی

"ریمۆند کارڤه ر" کردوه .پێشترو 12 ساڵ له مه وبه ر دو ده رهێنه ری دیکه کاریان له رۆمانی "حه سارو سه گه کانی باوک����م"ی ش����ێرزاد حه س����ه ندا ک����ردوه و ویس����تویانه بیکه نه شانۆیی، به اڵم به هۆی

"به اڵم لێک����راوه ، رێگرییان سانس����ۆره وه نمایشیان دانیش����تندا له هه ندێک به نهێنی

کردوه ".مه ریوان هه ڵه بجه ی����ی به دوری زانی ئه م کاره ی به ختی����ار عه لی ڕوب����ه روی هه مان سانسۆر ببێته وه ، چونکه پێشتر به فلته ری سانس����ۆردا تێپه ڕیون و ته نها چه ند شتێکی

بچوکی لێ سانسۆر کراوه .

دواهه مین هه ناری دونیا ده چێته سه ر شانۆکانی ئێران

مزگه وتی گه وره ی شاری سلێمانی

بیروڕا(490( سێشه ممه 122015/8/11 birura.awene@gmail.com

ڕۆشنبیری بەیعەڕۆژنام����ەی "ب����اس"ی س����ەر ب����ە باڵی مەس����رور بارزان����ی ناو پارت����ی دیموکراتی کوردس����تان، لیس����تی ناوی 2250 نوسەر و ھونەرمەن����د و ڕۆش����نبیریی باڵوکردۆت����ەوە کە بێ ھیچ پرس����یار و گومان و دودڵییەک، دەسەاڵتی بەخشینەوەی داوای سەرلەنوێ سەرۆکایەتی بە س����ەرۆکی ھه رێم دەکەن. ئەم ھه ڵوێستە نەک لەزۆر سەرەوە قابیلی ڕەخنەکردنە، بەڵکو دەشێت له چوارچێوەی ئ����ەو ڕوانین����ەدا جێگیریبکی����ەن ک����ە من چەند س����اڵێک لەمەوبەر ن����اوی "پرۆژەی بەس����عودیکردنی کوردس����تان"م لێنا. ئەم پرۆژەیە، وەک پێش����تر لەچەند نوسینێکدا نیش����انمداوە، پێنج ڕەھه ندی س����ەرەکیی ھه یە ک����ە ئەمانەن: یەکەمیان، ڕەھه ندێکی تەواوەتی و ک����ە پشتبەس����تنێکی ئابوریی فرەالیەن بە نەوتفرۆش����ی ئاراستەیدەکات، ئابوریەیەک کە "ڕەیع" یان "رێنت"ی نەوت ئابوریەش ئ����ەم س����ەرەکییەتی. ژێرخانە بەتەواوی لەژێر کۆنترۆڵی گروپە سیاسییە داخراو دەسەاڵتدارەکەی واڵتدایە. ڕھه ندی دوھه می����ان ڕەھه ندێک����ی دینییە کە خۆی له سەلەفیزمێکی وەھابیدا دەبینێتەوە کە پێ لەسەر کۆنترۆڵکردنێکی تەواوەتی کۆمەڵگا دادەگرێت، بەاڵم دەسەاڵتدار یان سەرۆکی واڵت وەک "وەلی ئەمرێک" وێنادەکات کە گەر زوڵم و زۆریشی کرد، دەبێت لێیقبوڵبکرێت و کەس نەیەتەدەنگ. له ئاستی سێهه مدا ئەم پرۆژەیە جومگە س����ەرەکییەکانی دەسەاڵت دێنێتە ژێ����ر ڕکێفی ناو دەس����تی خێزان و بەم����ەش دیاریک����راوەوە و بنەماڵەیەک����ی سیس����تمێکی سوڵتانیی دروس����تدەکات بە خێزانێکی پادش����ایی سوڵتانییەوە. ئاستی چوارەمی ئەم پرۆژەیە، کردەی بەردەوامی بێ����کار و کۆمەڵگایەک����ی بەرھه مھێنان����ی بەرخۆریی و ک����ە ناڕەخنەییە گوێڕای����ەڵ و مەس����رەفگەرایی تاقە ئاکارێکی سەرەکیی بێت. ئاس����تی پێنجەمیش دروس����تکردنی نوخبەیەکی ڕۆشنبیرییە کە تەواو سەرقاڵی داماڵین����ی ڕەھه ندە سیاس����ییە گرنگەکانی دژە "گوتارێک����ی ڕۆش����نبیربێت و کاری سیاسەت" گەشەپێبدات کە قسەکردن لەسەر مەسەله سەرەکییەکانی ناو "ژیانی گشتیی" کۆمەڵگا، کە بەش����ی زۆریان مەس����ەلەی سیاس����یین، بە کارێکی ناڕاس����ت دابنێت و ن����او ناتۆرەی وەک "پۆپۆلی����زم" و "کەوتنە "ھه ڵوێستفرۆش����یی" حەش����امەت" و دوای بخاتەپ����اڵ. ئ����ەم گوت����ارە دو دەرکەوتی سەرەکیی ھه یە. یەکەمیان ئەوەیە جۆرێک لەس����ەر کە بەرھه مدەھێنێت له ڕۆش����نبیر ھه مو بابەتێک قس����ەدەکات ته نها لەس����ەر بابەتە سیاس����ییە گرنگەکانی ناو کۆمەڵگا نەبێ����ت. ئەمانە واتێگەیش����تون مرۆڤ کە ش����اعیر یان چیرۆکنوس، یان کۆمەڵناس و فەیلەس����وف بو، ئیتر نابێت ھه قی بەسەر سیاسەتەوە ھه بێت، لەم ڕوانینەدا سیاسەت چاالکییەک����ی گاڵوە و ئەمان نە "پاکیزەیی" کەس����ایەتی خۆیان و ن����ە "بەرائەت"ی ئەو ب����وارەی کاری تێدادەکەن بە قس����ەکردن لەسەر دیاردە و ڕوداو پێشهاتە سیاسییەکان پیس ناکەن. لێرەدا ڕۆش����نبیر یان ئەوەتا بێدەنگیی ھه ڵدەبژێرێت، یان قس����ە لەسەر ھه م����و ش����تێک دەکات بەاڵم ھیچ لەس����ەر ناڵێت. کۆمەڵگا ناو مەسەله سیاسییەکانی جۆری دوھه می ئەو ڕۆش����نبیرانە کە لەناو ئەم گوتارە دژ بە سیاسەتەدا دروستدەبن، ئەوانەن دەشێت ناوی ڕۆشنبیریی بەیعەیان لێبنێین. ئەمان����ەش وەک جۆری یەکەمیان کەس����انێکن لەسەر ھه موشتێک قسەدەکەن لەس����ەر مەسەله سیاسییەکان نەبێت. بەاڵم جیاوازی����ان لەگەڵ جۆری یەکەمدا لەوەدایە س����تراتیژییەکاندا، له س����اتەوەختە ئەمان دەس����ەاڵتدارانە لەو بەرگریی دێنەقس����ە و دەکەن کە پێویس����تیان بە بەیعەی ئەوانە. بۆ نمونە له ش����ەوی ھه ڵبژاردندا دێنە سەر شاشەی تەلەفیزۆن و دەڵێن لەناو کوردا کەس له س����ەرۆک پیاوتر نییە، یان بۆ نمونە واژو بۆ مانەوەیەکی نایاساییانەی سەرۆک لەسەر بەیاننامەدەنوسن. کۆدەنەوە و دەس����ەاڵت ئەم ڕۆشنبیرە بەیعەکارە بونەوەرێکی نوێی ناو دونی����ای ئێمەیە و س����ااڵنێک لەمەوبەر ھه ندێ����ک ش����ەرمی سیاس����یی و ئەخالقیی ھه بو کە نەیدەھێش����ت ڕۆش����نبیریی بەیعە بەو ئاش����کراییە و بەبەرچ����اوی کۆمەڵگاوە دروس����تببێت. بەبۆچونی من کۆکردنەوەی له ڕۆش����نبیرانی گەورەی����ە ژم����ارە ئ����ەو ھه م����ەکارە و درس����تبونی ئ����ەو لەش����کرە له "ڕۆشنبیریی بەیعەکار" بەشێکە له پرۆژەی بەسعودیکردن و ھه نگاوێکی بەرچاوە بەرەو سەرخس����تنی ئەم پرۆژەیە له کوردستاندا. "ڕۆشنبیری بەیعە" ئەو دەستەواژە نوێیەیە کە دەش����ێت ھه ندێک ڕوی ش����اراوەی ئەم مۆدێله "ت����ازە - کۆنەمان" له ڕۆش����نبیر بۆ ڕۆش����نبیر 2250 کۆردنەوەی ڕونبکاتەوە. لەدەوری تێکس����تێک کە خاڵی س����ەرەکی تیایدا بەرگریکردنە له پێشێلکردنی یاسایەک

کە دەس����ەاڵتداران خۆی����ان دەریانکردوە، تەعبیرە لەو ئاس����تە ھه رەنزم و ناسیاسیی و نابەرپرسیارەی کار و بیرکردنەوەی بەشێکی بەرچ����اوی ڕۆش����نبیرانی تێکەوتوە. من تا ئێستا له چەند نوسیندا باسم لەوەکردوە کە سیاسەتمەدارانی کوردستان ھه ندێک پەراوێز دروس����تدەکەن بۆئەوەی ڕوی ڕاستەقینەی س����وڵتانیانەی سیس����تمەکەیان بشارنەوە، لەوانەش بۆ نمونە، دروستکردنی پەرلەمان و دەرکردنی یاس����ا. بەاڵم سیستمی سوڵتانی له قەیراندای����ە بەجۆرێ����ک له کوردس����تاندا تەنانەت گیر بەدەست ئەو پەراوێزانەشەوە دەخوات ک����ە خۆی دروس����تیکردوە، بۆیە دەبێت خیانەت لەو پەراوێزانە بکەن و وەکو نەبو مامەڵەیان بکەن. ڕۆش����نبیری بەیعە

ئەو شێوازە تازەیەیە له ڕۆشنبیر کە ڕوکارە دەش����ارێتەوە و خیانەتە ئەم جیاوازەکانی بەھانە دەھێنێتەوە بۆ پەکخستنی تەواوەتی

پەراوێزە یاساییەکان.

بەیعە وەک تێکستھه م����و خوێندەوارێکی س����ادە دەزانێت ئەو تێکس����تە ک����ە ئەم 2250 ڕۆش����نبیرە ئیمزیان کردوە تێکستێک نییە ڕۆشنبیرێک نوس����یبێتی، دێڕێک����ی تێ����دا نیی����ە ھێما بەوەبکات عەقڵێک ئەم تێکستەی نوسیوە پەیوەندیی بە فیکر و نوس����ین و بیرکردنەوە ھه بێ����ت. ئەگەرچ����ی ئ����ەوەی نوس����راوە تێکستێکی سەد دەر سەد سیاسییە، بەاڵم ئەوەی لەو تێکس����تەدا غائیبە سیاس����ەتە وەک فیکرێ����ک ک����ە کاری ش����یکردنەوەی تەم����اح و دەس����ەاڵتە، پەیوەندییەکان����ی لێکئەداتەوە و ویست و خەونە سیاسییەکان لەن����او چورچێوە کۆمەاڵیەتی����ی و ئابوریی و سیاس����ییەکاندا جێگیریدەکات. تێکستەکە لێوانلێ����وە لەھه م����و ئەو نەخۆش����ییانەی لەن����او عەقڵی سیاس����یی سیاس����ەتمەدارە ئامادەیە: کوردس����تاندا فایشلەکانی ھه رە لەوان����ەش، بۆ نمونە، ئاوکردن بە ئاش����ی تی����ورەی موئامەرەدا، دروس����تکردنی تاکە پاڵەوان کە دەشێت کۆمەڵگا لەو موئامەرانە ڕزگارب����کات، فرۆش����تنی تراژیدیا و کەوتن و فەش����ەلی سیاس����یی گ����ەورە و ھه مەالیەن نمیاش����کردنی س����ەرکەوتن، بەنرخ����ی تەماح����ە ترس����ناکەکانی دەس����ەاڵت وەک چاوەڕوانیکردنی مژدەی گەورە و سەرکەوتنی ت����ەواو بێتواناییەک����ی یەکجارەکی����ی. له شیکردنەوەی ئەو دۆخەدا کە لەئارادایە و جێگیرکردنی تەماحە شەخسیی و خێزانیی و بنەماڵەیی و حیزبییەکان لەناو ئەو دۆخەدا. ھه مو ئەم نەخۆش����یانە لەناو دێڕ بە دێڕی ئەو تێکستەدا ئامادەیە کە 2250 ڕۆشنبیر

واژۆی خۆیان خستۆتەسەر.

ئەرکی ڕۆشنبیر شتێک نییە لەم تێکستەدا ناوی پاراستنی ئەمان����ەت و ئیلتیزامی ئەخالقیی ڕۆش����نبیر بێت بەرامبەر بە مەسەله گش����تییەکان، بە النی ھه رەکەمی ھه وڵدان بۆ ڕێکخستنەوەی واقیع بە مەبەستی گونجاندنی لەگەڵ النی

ھه رەکەمی تەبایی و پێکەوەژیانێکی ئارامی دور له خۆس����ەپاندنی بەزۆری ئەم یان ئەو ھێ����ز و پارت و ک����ەس و خێ����زان و بنەماڵەی دیاریک����راو. ئەگەرچ����ی تێکس����تەکە باس له سازان دەکات، بەاڵم ئەو سازانە بە مەرجی یاسا نوسراوەکان و تەواوی پێشێلکردنێکی پێش����ێلکردنێکی تەواوی ئیرادەی زۆرینەی ت����ەواوی پێش����ێلکردنێکی سیاس����یی و پرنس����یپە س����ەرەتاییەکانی دەستگۆڕکێی دەس����ەاڵت. واتە ئەوەی ئەو ڕۆش����نبیرانە ن����اوی تەبای����ی و پێکەوەبون����ی لێدەنێنن، ئەوەی ئەوان بەناوی سازانەوە داوایدەکەن، لەسەرێکەوە لەسەر بنەمای خۆسەپاندێکی ڕێگرتن ت����ەواو زۆرەملێیەکی نایاس����ایی و له دەس����تگۆڕکێی دەس����ەاڵت دروس����تبوە، لەسەرێکی تریشەوە لەسەر بێنرخکردنێکی تەواوی ئەو پەراوێزانە کاردەکات کە لەناو پەیوەندییەکانی دەس����ەاڵتدا دروس����تبوە. ئەم دوانەش ھه رچیەکیان لێ س����ەوزببێت تەبایی و پێکەوەبونێکی ھێمن و ئارامییان لێ سەوزنابێت. ئەم داوایە کە ئەم ڕۆشنبیرانە بەرزیانکردۆتەوە بەش����داربونی ئەوان نییە وەک ڕۆش����نبیر له جەدەل و گفوگۆکانی ناو ف����ەزای گش����تیدا، بەڵک����و بەرزکردنەوەی خواس����تی سیاس����یی ھێز و کەس����ایەتیی و بەیعەیەک����ی سیاس����ییە، بنەماڵەیەک����ی سیاس����ییە دژ بە یاس����ا و دژ بە ویس����تی زۆرایەت����ی سیاس����یی و دژ بە س����ادەترین پرنس����یپە ئەخالقییەکانی دەس����تگۆڕکێی

دەسەاڵت. ئەوەی زانیارییەکی س����ەرەتایی له بواری "کۆمەڵناسیی ڕۆش����نبیران"دا ھه بێت، ئەو ڕاستییە سادەیە دەزانێت شتێک ڕۆشنبیر له بەرھه مھێنەرەکانی تری فیکر جیادەکاتەوە، ب����ۆ نمونە ڕۆش����نبیر له کۆمەڵن����اس، یان ی����ان فەیلەس����وف ی����ان ئینس����انناس، ش����اعیر یان ڕۆماننوس ی����ان ڕۆژنامەگەر جیادەکاتەوە، بەش����داربونی ڕاس����تەوخۆی گفتوگۆ و جەدەله س����ەرەکییانەدا لەو ئەوە کە له کۆمەڵگادا دروس����تدەبێت. لەمەش����دا ڕۆشنبیر کەسێکە ناو ناوبانگ و قورساییەکی زانس����تیی له بوارێکی تایبەتی، مەعنەویی یان ھونەریی یان ئەدەبیدا دروس����تکردوە و دواتر ئەم ناو ناوبانگ و قورس����اییە دەخاتە خزمەتی مەسەله گشتییەکانەوە. لەم کارەدا ڕۆشنبیر ھه میش����ە بەرگرییەکی ڕاستەوخۆ دادپەروەری����ی و م����اف و له پرنس����یپەکانی ئازادییەکان دەکات. واتە ڕۆشنبیر کەسێکە له ب����وارە تایبەتەکەی خ����ۆی دێتەدەرەوە لەسەر مەسەله گشتییەکانی بۆئەوەی قسە کۆمەڵگا بکات، بەاڵم ئەم قس����ەکردنانە بۆ شکاندنی ئەو یاس����ایانە نییە کە پێویستن ب����ۆ پاراس����تنی النی ھه رەکەم����ی متمانە و تەبایی سیاس����یی، بۆ بەرگریک����ردن نییە له مەس����ەلەیەکی نایاس����ایی و دابڕاو لەالنی ھ����ه رە کەم����ی دادپەروەری����ی. ڕۆش����نبیر ن����او ناوبانگی خۆی دەخات����ە خزمەتی ئە کەس����انەی له کۆمەڵ����گادا پەراوێزین و ناو نیی����ە، کەس����انێک غەدریان ناوبانگی����ان لێدەکرێت و گوێیانلێناگیرێت و بێماف و بێڕێز ک����راون، وەکچۆن ناو ناوبانگ و قورس����اییە مەعنەوەیەک����ی خ����ۆی دەخات����ە خزمەتی بەگژاچون����ەوەی ئەوانەش کە زیاد له ھه قی خۆیان ماف و دەس����ەاڵت و ھێ����ز و پێگەیان پێبەخش����راوە. لەدیدی مندا ھه ڵوێس����تی ڕۆش����نبیر گرنگییەک����ی تایبەتی����ی ھه یە و له دۆخی ئەمڕۆکەی کوردستاندا گرنگییەکەی لەھ����ه ر کاتێ����ک زیاترە. ئەگەر پرۆس����ەی لەسەر کار کوردس����تان بەس����عودیکردنی کوژاندنەوەی ڕەھه ندە سیاسییەکانی کاری فیکر و ڕۆشنبیریی بکات، خەریکی سڕینەوەی ھه ڵوێس����تی ڕەخەنیی ڕۆش����نبیرە بەناوی ئەنجامدان����ی کاری فیکری����ی و داھێنانەوە. لەم ئاس����تەدا پرۆس����ەی بەس����عودیکردنی ھه رێم بە دۆخێک گەیش����توە عەقڵیەتیەکی ڕۆشنبیریی دروس����تکردوە ئامادەیە لەسەر ھه رچی ش����تێک ھه یە له دونیادا قسەبکات، لەسەر پرۆسە و کردە سیاسییەکانی دونیای ئێمە نەبێت، کە دەرەنجامی وێرانکەریان بۆ ژیانی ملیۆنان مرۆڤی کۆمەڵگای ئەمڕۆکە و

نەوەکانی سبەینێ ھه یە.

گەڕاندەوەی ڕەھه ندی سیاسییبەگژاچونەوەی ئەم پرۆژەیە پێویستییەکی گەورەی ب����ە گەڕاندنەوەی ئ����ەو ڕەھه ندە سیاس����ییە گرنگەی����ە کە بەش����ێکە له کار و نوس����ینی ڕۆش����نبیر و بەشێکیشە له ئیشی فیکر لەس����ەر دونیا. لەم گۆش����ە نیگایەوە م����ن ت����ەواو دژ ب����ەو ش����ێوازە له ڕوانین و بیرکردنەوەم کە پێیوایە ڕۆشنبیر پێویستە ھ����ه ر ته نها خەریک����ی کاری تیوریی بێت و تێکەڵ بە جەدەلەکانی ناو ژیانی گش����تیی، کە بەشێکی بەرچاویان جەدەلی سیاسیین و ب����ە چۆنیەتی دروس����تکردنی پەیوەندیان ئێستا و ئایندەوە ھه یە، نەبێت. ھه ڵوێستی ئەمیل زۆاڵ له مەس����ەلەی دریفۆسدا بەقەد ئەدەبیاتی زۆاڵ خۆی گرنگە، ھه ڵوێس����تی ڤۆڵتێر لەڕێ����گای بەرگریکردنی لەو پیاوە پرۆتس����تانیەوە ک����ە بە درۆ بە کوش����تنی کوڕەکەی تاوانبارکرابو بەقەد نوسینەکانی گرنگە، ھه ڵوێستی ئێدوارد سەعید بەرامبەر بە گەندەڵکارییەکانی عەرەفات و تاوانەکانی ئیسرائیل بەقەد تێزە تیورییەکانی گرنگن.

وەک وتم یەکێک له ئەرکەکانی ڕۆشنبیر ئەوەیە توان����ا و ناوبانگ و قورس����اییە ڕەمزییەکانی خۆی بخاتە خزمەتیی مەسەله گشتییەکانی کۆمەڵ����گاوە، پش����تکردنە ئەم مەس����ەالنە بەن����اوی تێکەڵنەبون بە سیاس����ەت، یان بەناوی بێالیەنیی سیاسیی، یان ئەنجامدانی کاری تیورییەوە، نەک ھه ڵە تێگەیشتنێکی تەواوە له چییەتی و ئەرک و ڕۆڵی ڕۆشنبیر، بەڵکو خۆی له قواڵییدا کارێکی سیاس����ییە، کارێک����ی سیاس����یی ھێج����گار خراپی����ش. بەدەنگهاتن����ی خراپی ی����ان بێدەنگب����ون ڕۆشنبیر ھه ردوکیان ناڕاست و مەترسیدارن. بەکورتی ڕەخنەی من لەو 2250 ڕۆشنبیرە ڕەخن����ەی کۆبونەوەی ئەوان نییە لەدەوری بەیاننامەیەک یان پرۆژەیەک کە پەیوەندیی بە ژیانی گشتییەوە ھه یە، بەڵکو پەیوەستە ب����ەوەوە له دەوری پرۆژەی����ەک کۆبونەتەوە لەھه م����و ڕویەک����ەوە پرۆژەیەک����ی ھه ڵە و ناڕاست و ترسناک و نایاسایی و نائەخالقییە. کە ئەم����ە ئەڵێم بەدوری نازانم س����بەینێ گۆڕان و یەکێتی و ئیس����المییەکان بە ھه مان یاساش����کێنیی و ھه مان الدان له پرنس����یپە دەسەاڵت، دەس����تگۆڕکێی ئەخالقییەکەی ڕازیببن. بۆ ڕونکردنەوەی بڕێک لەم خااڵنە با سەرنجێکی خێرا لەو تێکستە بدەین کە

ئەم 2250 ڕۆشنبیرە واژۆیان کردوە.

تێکستی تەسلیمبولەھه م����و تێکس����تەکەدا یەک ڕس����تەی نیش����انیبدات نیی����ە بون����ی ڕەخنەی����ی درێژکردنەوەی ماوەی سەرۆکایەتیی بارزانی مەترسییدارە، پڕکێشە و درێژکردنەوەیەکی یەک گومانی بچوکی بەرامبەر بە نیازەکانی ئەودیوی ھێش����تنەوەی مەسعود بارزانی بە س����ەرۆکی ھه رێم تیانییە، یەک وشەی تیا نییە ھێما بەوە ب����کات ئەم درێژکردنەوەیە کارێک����ی نایاس����اییە. ھێمایەک����ی بچوکی تێدا نییە نیش����انیبدات مان����ەوەی بارزانی له ش����وێنەکەیدا، ب����ۆ ھه ر ھۆی����ەک بێت، پێش����ێلکردنی یاس����ایەکە کە خۆی ئیمزای ک����ردوە. ئ����ەم تێکس����تە ئ����ەوە له بیری خوێنەران دەبات����ەوە کە بارزانی لەباتی 8 ساڵ سەرۆکایەتیی 10 ساڵە سەرۆکە، یان ئەمریکیی ڕۆژنامەنوس����ێکی النیکەم وەک دەڵێ����ت: "بارزانی 10 س����اڵی تەواوی له 8 تەواوکردوە". س����ەرۆکایەتییەکەی س����اڵ ھاوکات لەو تێکس����تەدا خاڵێکی تێدا نییە باس له مەترس����ی ب����ە س����وڵتانیکردنێکی تەواوی دەس����ەاڵت له کوردستاندا بکات، بە خاڵێکیش بەالی ئ����ەوەدا ناڕوات کە بڵێت "ناکرێت سەرۆکێک بەو ھه مو دەسەاڵتانەوە ھه بێ����ت، ب����ەاڵم میکانیزمێ����ک، چەن����دە سادەش����بێت، بونی نەبێت بۆ لێپرسینەوە لەو دەس����ەاڵتانە". ھه روەھا یەک وش����ەی ڕەخنەیی تێدا نییە لەس����ەر ئەوەی بارزانی لەماوەی دە ساڵدا چ کوردستانێکی شێواوی دروس����تکردوە، چ قەیرانێکی گەورەی ھه م له پەیوەندییە ناوەکییەکانی ناو کوردستان و ھ����ه م له پەیوەندی����ی کوردس����تان بە واڵتە لەباتی دروس����تکردوە. ئیقلیمییەکان����ەوە ئەوەی بەچەند وش����ەیەکی کەم ھێمایەکی س����ەرەتایی بۆ ھه ندێک له مەترس����ییەکانی ھه رێم سیاسەتەکانی تەواوی تەسلیمبونی بە ئیرادەی ئ����ەردۆگان و دەوڵەتی تورکیی ب����کات، ئەم تێکس����تە باس ل����ەوەدەکات بارزان����ی زۆر س����ەرکەوتوانە "توانیویەتی بااڵنسی ھاوس����ەنگیی" ھاوكێشە سیاسییە ناوخۆییەکەی ئیقلیم����ی و "نێودەوڵەت����ی و ئێراق و كوردس����تان ڕابگرێ". ئەم تێکستە

بەش����ێوەیەکی ڕاس����تەوخۆ بارزان����ی وەک فریادڕەسێک وێنادەکات، داوای ئەوە دەکات کۆمەڵگای کوردستانی دژ بە ھه مو یاساکان، چەندس����اڵێکی تر دەسەاڵتی پێببەخشێت، بۆئەوەی سەرۆک بتوانێت کوردستان بکات بەبەھش����ت و شتێک بەدەس����تدەھێنێت ھیچ سیاسییەکی تری کورد و ھیچ کەسێکی تری ناو ئەو کۆمەڵگایە ناتوانن بەدەستیبھێنن. لەڕاس����تیدا ئەم تێکستە بەڕادەیەک بەتاڵە له نزمتری����ن ن����وزەی ڕەخنەی����ی ڕێک وەک "بەیعە"یەکی کالسیکی کاردەکات، بەیعە بۆ سیاس����ییەک دەدات، ھه رچۆنێک تەماشای س����ەرۆکایەتییەکەی س����اڵی دە بکەی����ن کوردس����تانی پڕکردوە له کێش����ە و قەیرانی

قوڵ و گەورە و ھه مەالیەن.

کێ ئەم تێکستەی نوسیوە؟م����رۆڤ دەتوانێ����ت دەیەھ����ا کێش����ەی گەورەی تر باس����بکات کە ئەم ڕۆشنبیرانە دەیانتوان����ی ب����ەر له بەیعەھێنانەوەکەی����ان بۆ بارزان����ی، ھێمایەکی کورت����ی پێبکەن و بەش����دارییەکانی بارزانیش وەک س����ەرۆکی ھه رێ����م له دروس����تکردن و گەورەکردنی ئەو کێشانەدا باسبکەن. ئەم بەڕێزانە دەیانتوانی لەپاڵ داواکەیاندا بۆ درێژکردنەوەی ماوەی س����ەرۆکایەتی بارزانی ھه ندێ����ک لەو خاڵە الوازان����ەی بارزانی����ش باس����بکەن کە ھه ر کەسێک توانا و حەوسەڵەی بینینی ھه بێت دەتوانێت له دوای دە س����اڵ سەرۆکایەتیی بارزان����ی، زۆر بەئاس����انی بیانبینێت. ئەم بەڕێزانە نەک ھی����چ کارێکی لەم بابەتەیان نەکردوە، بەڵکو عەقڵیەت و س����ایکۆلۆژیای بەیع����ەدان، وایلێکردون واژۆی تێکس����تک بک����ەن، ت����ەواو سیاس����یی و ک����رچ و کاڵ و مەدحئامێزی کالسیکیی. تێکستەکەش بەو زمانە سیاس����ییە تەختەیی و وش����کهه اڵتوە نوسرابێت کە کادەر پله نۆ و پله دەکانی پارتی دیموکراتی کوردس����تان، قس����ەیپێدەکەن. یان بە زمان����ی ئ����ەو میدیاکارانەی حیزب ک����ە ئیش����یان ئەوەی����ە ڕۆژان����ە بەیعە بۆ حیزب و س����ەرۆکەکەی دوبارەبکەنەوە. لەم ئاستەدا جیاوازیی نێوان ڕۆشنبیری بەیعە و ڕۆژنامەنوس����ی حیزب لەوەدایە، ڕۆشنبیری بەیعە ته نها لەساتەوەختە ستراتیژییەکاندا دەردەکەوێت و بەیعەکەی دەنوس����ێت، نەک

بەشێوەیەکی ڕۆژانە.

ئەمڕۆ و سەردەمی بەعسلەس����ەردەمی بەعس����دا وەزارەتێک ھه بو ن����اوی وەزارەتی ڕۆش����نبیریی بو، یەکێک له وەزی����رە بەناوبانگەکانی ئەم وەزارەتەش ناوی لەتیف نسیف جاسم بو. ئەم وەزیرە له چاوپێکەوتنێک����ی بەناوبانگدا گاڵتەیەکی گەورە بە نوسەران و ڕۆشنبیرانی سەردەمی دەس����ەاڵتدارێتی بەع����س دەکات و دەڵێت: "ئێم����ە ھه رکاتێ����ک بمانەوێ����ت دەتوانین چەن����دان لۆری����ی و تراکتۆری پڕ ش����اعیر و نوسەر و ڕۆش����نبیر کۆبکەینەوە و بیانبەینە ئەو شوێنانەی کە دەمانەوێت". بەبۆچونی من ئەوەی ڕوداوی کۆکردنەوەی ئەم 2250 ڕۆش����نبیرە نیش����انمانئەدات ھه م����ان ئەو ش����ێوازی کارکردنەیە کە بەعس له عێراقدا پیادەیدەکرد. پارتیش وەک بەعس لەوەدا بە تەواوی س����ەرکەوتوە کە دەیان لۆری و تراکتۆری پڕ له نوس����ەر و شاعیر و ڕۆشنبیر کوردس����تانەوە جیاوازەکان����ی له پارچ����ە کۆبکاتەوە و وایانلێبکات بە زمانی بەرپرسی لقێک له لقەکانی پارتی قسەبکەن، یان ئەو ش����تانە بڵێن کە کادرە میدییایە سادەکانی ئ����ەم ھێزە ڕۆژانە دەیڵێ����ن. بەبۆچونی من ئەوەی ترس����ناکە ته نها خ����ودی بەیانەکە نیی����ە، بەڵکو ئ����ەو عەقڵیەتە تەس����یلمبو بەھانەخ����واز و بەیعەگەرە ناڕەخەنییەیە کە له کوردس����تانی س����ەردەمی نەوت و دۆالری دزیی و گەندەڵیدا دروس����تبوە. عەقڵیەتێک ئەگ����ەر پارت����ی ئاوەکەی ڕش����تبێت، ئەوا ئەم لەش����کرە له ڕۆش����نبیران ن����ەک ته نها پێیان تێناوە، بەڵک����و بە ویژدانێکی تەواو ئاس����ودەوە مەلەی تێدادەک����ەن. ئەوەی ڕۆش����نبیرە ئەو دروس����تبونی ترس����ناکە بەیعەخوازەیە کە پرۆسەی بەسعودیکردنی ھه رێم لەگەشەکردنی سەرەتانیانەی خۆیدا

بەرھه میھێناوە.

دوا وشەبێگوم����ان تا ئەم����ڕۆ، واتە ت����ا نزیکەی ھه فتەیەک بەس����ەر دەرچونی بەیانامەکە و دەنگێکی چەند واژۆکاندا، ئاش����کراکردنی کەمم����ان بیس����ت ک����ە بێئاگای����ی خۆیان دەربڕی. واژۆکردن����ەکان له بەیاننامەک����ە و ھه ندێک دەنگی تر باس له ھه ڵخەڵەتاندن و بەالڕێدابردنیان دەکەن و سەرجەمی کارەکە وەک فێڵێ����ک دەبین����ن. ئەمانە دەش����ێت ڕاستبن و ئەو کەسانە بەبێ ئاگاداری خۆیان کرابن بەبەش����ێک لەو ھه ڵمەتە. بەاڵم ئەم ناپاکیی و "تەزویرە" لەو ڕاس����تییە ناگۆڕێت ک����ە "ڕۆش����نبیری بەیع����ە" بونەوەرێک����ی ت����ازەی ناو دونیای ئێمەی����ە و تا ماوەیەکی درێژیش س����ەروکارمان لەگەڵیاندا دەبێت. کوردس����تان بەس����عودیکردنی پرۆس����ەی ئەگەر بەردەوامبێت و س����ەرکەوتوبێت، ئەم مۆدێله له ڕۆشنبیری بەیعە بەئاسانی دەبێت

بە تاکە مۆدێلی ڕۆشنبیر له کوردستاندا.

ڕەخنەی من لەو 2250 ڕۆشنبیرە ڕەخنەی

کۆبونەوەی ئەوان نییە لەدەوری بەیاننامەیەک

یان پرۆژەیەک کە پەیوەندیی بە ژیانی

گشتییەوە ھه یە، بەڵکو پەیوەستە بەوەوە

له دەوری پرۆژەیەک کۆبونەتەوە لەھه مو

ڕویەکەوە پرۆژەیەکی ھه ڵە و ناڕاست و

ترسناک و نایاسایی و نائەخالقییە

"ڕۆشنبیری بەیعە" بونەوەرێکی تازەی ناو دونیای ئێمەیە و

تا ماوەیەکی درێژیش سەروکارمان لەگەڵیاندا

دەبێت. پرۆسەی بەسعودیکردنی

کوردستان ئەگەر بەردەوامبێت و

سەرکەوتوبێت، ئەم مۆدێله له ڕۆشنبیری

بەیعە بەئاسانی دەبێت بە تاکە مۆدێلی

ڕۆشنبیر له کوردستاندا

بارزانی ڕۆشنبیرو بەیعە یان ڕۆشنبیری بەیعە؟به دیلی نییه !

پ.د.ك راس���ت ده كات بارزان���ی به دیلی نییه بۆ پۆس���تی س���ه رۆكی ھه رێمی كوردستان و به دیلی بارزانی ھ���ه ر بارزانییه ، به اڵم له ناو پارتیدا. پارت���ی به ھه ر رێگه ی���ه ك بێت یان ده بێ���ت كاك مه س���عود بكات���ه وه به سه رۆكی ھه رێم یاخود ئه و پۆسته ره تبكات���ه وه ، چونك���ه له ناوپارتیدا به خش���ینی وه ھا پۆستێكی بااڵ جا سه رۆكی ھه رێم بێت یاخود سه رۆكی حزبه ك���ه ی خۆی���ان ته نه���ا و ته نها بارزانییه ، ماف وحه قی خان���ه واده ی بۆئه وه ش وه ك حزب مافی خۆیانه ئه م میكانیزم و دابه شكردنه په یره وبكه ن و بیپارێزن و پارتییه كان قبوڵیان بێ�ت، به اڵم ره نگه ئه س���ته م و زه حمه تبێت بتوان���ن ھه مان پره نس���یب و خه ون بگوازن���ه وه ناو حكومه ت و دامه زراوه

بااڵكانی ئه م واڵته . بارزانیش مه س���عود كاك له دوای ته نها به دیل له ناو پارتیدا بۆ سه رۆكی خانه واده ی بنه ماڵ���ه و ته نها ھه رێم بارزانین نه ك كه س���ێكی تر، ئه گه ر كه سێك سه یركه ین پارتیش مێژوی نه بوه به درێژایی ته مه نی 69 ساڵه ی ئه و حزبه سه رۆك بێت و له خانه واده ی بارزانی نه بێت، وه ھیچ س���ه ركرده و سیاسییه كی تری ئه و حزبه نه مافی ئه وه ی ھه بوه و ھه یه ببێته سه رۆك، نه توانیویه تی و نه ده شتوانێت بچێته ش���وێنی بارزانی. بۆیه ته نها به دیلی بارزانی ھه ر بارزانییه . له ئێستاش���دا ته نها دو بارزانییه ك كه له ناو پارتیدا شانس���ی ئه وه یان ھه بێت دوای كاك مه س���عود بارزان���ی ببنه س���ه رۆكی ھه رێم، نێچیرڤان بارزانی و مه س���رور س���ه رۆكایه تی یه كه میان بارزانییه . ده وڵه ت���داری و میان���ره وی باڵ���ی خاوه ن س���امان ده كات له ناو پارتی، باڵی ئه وی تریشیان س���ه رۆكایه تی سه ربازی و ھه واڵگری و پاراستن و ھێز ده كات. بۆی���ه له ئه گه ری نه بونه وه ی كاك مه س���عود به س���ه رۆكی ھه رێم به پێی یاس���ا، ئه وا یه كالكردنه وه ی ئه و پۆس���ته له نێوان ئه م دو ئامۆزا بارزانیی���ه دا له ناو پارتی���دا ئه وه نده ق���ورس و گرانه ت���رس ھه یه له وه ی خه رمانی ملمالنێی قوڵ و دوردودرێژی خه فه كراوی ئه م دو به رێزه به ئاگری وه ھا پۆس���تێكی یه كالكردن���ه وه ی بس���وتێنرێت. بۆیه پارت���ی تا بۆی بكرێ���ت ھه م���و ھه وڵێك���ی خ���ۆی ده خاته گه ر تا كاك مه س���عود وه ك ئه گه رنا بمێنێته وه ، سه رۆكی ھه رێم ئاگرێكی وه ھا به پۆس���تی سه رۆكی ن���او ماڵباتی ھه رێم���ه وه ناخات���ه ھاوكێش���ه ی پارتییه وه . بارزان���ی و سیاس���ی كوردس���تان و گۆرانكاری و ئه زمون���ی ناوچه ك���ه و ده وروب���ه ر و قه یران���ی قوڵ���ی ئاب���وری و بون���ی ژماره ی ده نگ و س���ه نگی الیه نه كانی له په رله م���ان و ھه ڵبژاردنه كاندا ت���ر رێگه نادات دو پۆستی وا بااڵ له سه ر ئاس���تی ھه رێمی كوردستان ته نهاو ته نه���ا به بااڵی پارت���ی و دو ئامۆزادا بپێورێ���ت. بۆی���ه له ئه گه رێكی وه ھا ناچاری پارتیشدا بۆ دابه شكردنه وه ی ئه م دو پۆسته )س���ه رۆكی ھه رێم و س���ه رۆكی حكومه ت( به س���ه ر ئه م دو ئام���ۆزا بارزانیی���ه دا ئ���ه وا ھیچ دورنیی���ه قه یرانێكی تری سیاس���ی له نێ���وان الیه نه سیاس���یه كانی تر و پارتیدا س���ه رھه ڵنه دات ك���ه ره نگه زۆر ئاڵۆزتر و زه حمه تتتر بێت له وه ی ئێستا. به كورتی و به پوختی پارتی بۆ ئه وه ی له م قه یرانه خۆی رزگاربكات مه سه له كه ی زۆر به شه خسی كردوه و داوا ده كات ماوه ی سه رۆكایه تی كاك مه سعود درێژبكرێته وه به ھه مان ئه و رازیش ده س���ه اڵتانه ی كه ھه یه تی و نیی���ه كاك مه س���عود له په رله م���ان ھه ڵبژێرێت، ھه رچی چوار الیه نه كه ی ت���ره وه ك له پرۆژه كانیان���دا ھاتوه له په رله م���ان س���ه رۆك ده بێ���ت ھه ڵبژێرێ���ت و ده س���ه اڵته كانی كه م و مه س���عود كاك نه ك رێكبخرێته وه ، ھه ركه س���ێكی تربێت. ئه وسازانه شی پارت���ی داوای ده كات ته نه���ا و ته نها مان���ه وه ی بارزانییه وه ك س���ه رۆكی ھه رێ���م ، بۆئه م���ه ش پارتی ھه مو كاك بۆئ���ه وه ی ده دات نرخێ���ك مه سعود وه ك س���ه رۆك بمێنێته وه چونك���ه الی پارتی و له ن���او پارتی

بارزانی به دیلی نییه .

ئاالن ره ئوف

لەو بەیەکیک رۆش���نبیرانی مارکس گروپە کۆمەاڵیەتیانە دائەنا کە س���ەر بەچینی سەرمایەدارین و هەموو هەوڵیان بەخش���ین و رەوایەتی بەرگریک���ردن و بەهانە هێنانەوەیە بۆ چینی باالدەست. رۆش���نبیران لەفکردی مارکس���دا هیچ نەبوون جگە لەو کەسانەی هوشیاری درۆزنان���ە بەره���ەم دێنن ک���ە ئەرکی سەرەکی شاردنەوەی واقعی راستەقینەیە کە پ���رە له س���تەمکاری و ناداپەورەی و چەوس���اندەوەی چینایەتی. له روانینی مارکس���دا چینی بااڵدەس���ت لەرێگەی ئایدۆلۆژی���ا جیاوازەکانەوە کە به پلەی یەکەم بەرهەمی زانایان، فەیلەسوفان، نوسەرانن، تیورەداڕیژەران و بیریاران و ئەتوان���ن جیهانیکی ناواقعی پیش���انی پرۆلیتاری���ا ب���دەن و هەڵیانخەڵەتێنن. ئامرازەکانی له فکردی مارکسدا ئەوەی لەبەردەس���تدایە، بەرهەمهێنان���ی لەهەمانکاتدا ئەو شتەشی به دەستەوەیە کە ”س���ی. رایت. میلز” ن���اوی نابوو

)ئامرازە کاریگەرەکانی ئاڵوگۆڕ(.ئ���ەم گش���تاندنەی مارکس ب���ەالم نەیئەتوانی تەفس���یری هەموو وێنانەی رۆش���نبیر بکات کە هەب���وون و ناکرێت ئاراس���تەیە ب���ەم هەموی���ان کاری بخوێنرێت���ەوە. النیکەم ئەم گش���اندنە نەیئەتوانی تەفس���یری خ���ودی کاری مارکس و س���ەرجەم ئەو بەریانە فکریە له قوتابخانەی کە بکات رەخنەگرانەیە مارکس خۆیەوە لەدایک بوون و ئەرکیان نەک بەهانە و پاساو هێنانەوە نەبوو بۆ رەخنەکردن و بەڵکو بااڵدەست، چینی

بەگژاچونەوەی بوو.جولیان بندا به پێچەوانەی مارکسەوە وێنەیەک���ی ب���ۆ رۆش���نبیر هەبوو کە تەواو ناکۆک���ە به تێروانینی مارکس بۆ رۆشنبیر. بندا ئەگەرچی وەک مارکس بێ���زار بوو ل���ەو دەورەی رۆش���نبیران لەس���ەردەمی مۆدیرن���ەدا ئەیبینن کە کردونی به کارمەند و پسپۆر و کارگوزاری دەزگا دەوڵەتیەکان، بەاڵم ئەمەی وەک مارکس به ش���تێکی سروشتی لەقەڵەم ن���ە ئەدا و ن���اوی لیناب���وو )خیانەتی

رۆشنبیران(له کتێبه بەناوبانگەکەیدا بندا جولیان )خیانەتی رۆشنبیران( پێداگری لەسەر ئەو خاڵە ئەکات کە رۆشنبیران به هۆی بونیان تیکەڵ مۆدێرەن���ەوە و جیهانی به دامودەزگا فەرمیەکان و قەتیسبونیان له بواری پس���پۆری خۆیاندا کە کۆمەك به دەس���ەالت و دەس���ەاڵتداران ئەکات، خیانەتیان له ئەرکی س���ەرەکی خۆیان کردووە ک���ە بەرگری���ە له دادپەورەی و هەقیەقەت وئازادی. بندا رۆش���نبیرانی ئەش���وبهاند ئاینیان���ە پی���اوە ب���ەو ک���ە پابەندبوون���ی خۆی���ان به بەه���ا پێ���ش ئەخس���تە ئەخالقیەکان���ەوە، هەموو شتیکەوە..لەم ناوەدا ئەو ناوی مەس���یحی وەک نمونەیەک بەرجەستە ئەهێنای���ەوە و بڕوای وابوو ئەبیت بروا و بەرپرس���یارێتی رۆش���نبیر بەرامب���ەر به هەقیقەت، وەک ئ���ەو بڕوا و ئیلتزامە بیت کە دین و فەلس���ەفە لەو کەسانەدا دروس���تی ئەکات کە بڕوایان پێیەتی. بەبڕوای بندا رۆشنبیران ئەو کەسانەن راس���تەقینەی به پارێزەری خۆیان کە دادپەوەرەی و گەردوون���ی بەهای دوو هەقیق���ەت ئەزان���ن. سەرس���امی بندا به ئەمیل زۆال ک���ە بەرگری له دریفۆس کرد لەبەرامبەر ئەو تۆمەتی خیانەتەی لەالیەن سوپاس���ی فەڕنساوە روبەروی کرابووە، ئەگەڕێت���ەوە بۆ ئەو خاڵەی کە بن���دا له زۆالدا کەس���ێکی بینی کە داکۆک���ی له دادپ���ەروەری و هەقیەقەت وەک بەهایەک���ی ئەزەلی ئەکات، به بی گوێدان���ە ئ���ەوەی ئەمکارە توش���ی چ دەردەس���ەری و پێش���هاتێکی تراژیدی ئ���ەکات )زوال چەندجارێ���ک لەس���ەر ئەم بەرگریە روبەڕوی کوش���تن بووەو به تۆمەتی تەشهیر حوکمی زیندایکردنی

بەسەردا درا(. بەاڵم بندا لەسەردەمی جەمسەرگیری لیبرالیزم و بەلشەڤیزم و فاشیزمدا ئەژیا. لەو دۆخەدا کە هەر رۆشنبیرە و بەرگری لەیەکێک لەم ئاراس���تانە ئەکرد و بەگژ ئەوەی دیدا ئەچۆوە. بندا ئەم وێنانەی به کارەسات بۆ رۆشنبیر ئەزانی و پێیوابوو رۆشنبیران چەند جیاواز و ناکۆکیش بن، بەاڵم هەمویان سەر به گروپێکن و ئەبێت

گەردونیەکانی له بەها بەرگری پێکەوە وەک دادپ���ەوەرەی و هەقیقەت و ئازادی بکەن. بندا ئەو جەمسەرگیریانە ئازاری ئەدا کە وای ئەکرد رۆش���نبیران لەبری داکۆک���ی له بەها گەردونیەکان، بەدوای سود و قازانجی مادیەوە بن و پشت بکەنە ئەرکە سەرەکیەکانی خۆیان. رۆشنبیری بندا کەسێکی جوامێر و قارەمانێکی خۆ نەویست بوو کە له پێناوی دادپەروەری و ئازادی و هەقیقەتدا ئەجەنگا و لەبەردەم س���تەمکاراندا ن���ە ئەترس���ا و بێ هیچ دوودڵی���ەک هەقیقەتی ئەگ���وت. لەم بدرێت، له خاچ ئامادەبوو پێناوەش���دا یان دور بخریتەوە یان زیندانی بکرێت. ئیدوارد سەعید له کتێبەکەی لەبارەی رۆشنبیرەوە ئەم س���یفەتەی رۆشنبیر وەرئەگرێت و بگرە سەرسامی خۆی بۆ ئەو وێنەیەی رۆش���نبیر ناشارێتەوە کە بندا پێشکەش���ی ئەکات. الی ئیدوارد س���ەعیدیش گوتنی راس���تی لەبەردەم دەس���ەاڵتدا یەکێکە له س���یفەتە هەرە س���ەرەکیەکانی رۆشنبیر. بەس لێرەدا ئەبێ خێرا ئەوە بڵێن کە ئیدوارد سەعید بەس ئەم وێنا پۆزەتیڤەی بۆ رۆشنبیران له خەیاڵدا نیە، بەڵکو لەژیر کاریگەری گرامش���یدا ه���ەردوو ڕووە پۆزەتیڤ و نێگەتیڤەک���ەی رۆش���نبیر ئەبینێ���ت. سەعید ئەنوس���ێت: )هیچ شۆڕشێکی به بێ هاوچەرخ���دا له مێ���ژووی مەزن روینەداوە، و رۆش���نبیران ئامادەبوونی هەروەه���ا هیچ هیچ بزوتنەوەیەکی دژە شۆڕشیش به بێ ئامادەبونی رۆشنبیران سەرپێ نەکەوتووە(. واتە الی سەعید )به کاریگەری گرامش���ی( رۆش���نبیران هەمیشە و هەموو کات قارەمانی ئازادی نین، بەڵکو زۆرجار دەس���تی سەرەکی دەس���ەالتن و رەوایەت���ی ب���ۆ ک���ردار و کارەکانی���ان ئەهێن���ەوە، بەلکو لەوە زیاتر، ئەبن به تیورەداڕێژەری سەرەکی دەس���ەاڵت و دەزگاکان���ی س���ەرجەم رێنمایکەری س���ەرەکی بەرنامەی کاری ستەمکاران. هیچ ستەمکاریکی کۆن یان تازە نەبووە، لەپش���تیەوە ئەو لەشکرە له رۆشنبیر نەبێت کە جیهان و کۆمەڵگا و سیاس���ەتی بەجۆریک تەفسیر کردووە

کە رێخۆشکەرە بۆ ستەمکاری. بەاڵم ئیدوارد سەعید جیاکاری لەنێوان رۆشنبیر و هەندێک پیشەی تردا ئەکات ک���ە الی زۆرێک به رۆش���نبیر له قەڵەم ئەدرێن. ئەو هەموو ئ���ەو خوێندەوار و پس���پۆر و فەرمانبەران���ە به رۆش���نبیر دانانێت کە کار له دەزگاکانی دەوڵەتدا ئەکەن. ئیدوارد س���ەعید ئەنوس���ێت: )رۆشنبیر الی من پیشەیەکە پەیوەندی هەیە، بەرجەس���تەکردنەوە به هونەری جا ئەم هونەرە قس���ەکردن بێت، یان نوس���ین یان وانەوتنەوە یان دەرکەوتن

لەسەر شاشەی تەلەفیزێۆن.

)490( سێشه ممه 2015/8/11 birura.awene@gmail.comبیروڕا

رێبین هه ردی

چەند تێزێک لەسەر رۆشنبیر

رۆشنبیری جولیان بندا

کەسێکی جوامێر و قارەمانێکی خۆ

نەویست بو کە له پێناوی دادپەروەری و

ئازادی و هەقیقەتدا ئەجەنگا و لەبەردەم

ستەمکاراندا نە ئەترسا و بێ هیچ دوودڵیەک

هەقیقەتی ئەگوت

هه ڵكش���انی ده نگ���ی ئه كه پ���ه به پل���ه ی یه كه م له س���ه ر حس���ابی ئه كه په و جه ماوه ر و ده نگده ران���ی ، له ناو كوردان���ی باكوردا بوه . به رزبۆته وه . ده ن���گ و كورس���یه كانی ڕێژه ی له ئه ده بیات���ی ئه كه پ���ه ش جه م���اوه ری ناسیۆنالیس���تی و چه پی كوردیدا به پارێزگار و ئاینداریی ناسێنراون و پێناسه كراون. پێشتر ئه وه ی ده وترا ئه كه په به ختوكه دانی هه ستی له كوردس���تاندا پارێزگاره كان ئایندار و ئاینی ده ن���گ كۆده كات���ه وه ، ئه وان���ه ی ده نگی پێ ده ده ن هێش���تا ناهۆش���یارن و، ته نها سۆزی ئاینی پاڵیان پێ���وه ده نێت گۆڕانی ڕه فتاری ده نگدانی به شێكی به رچاوی ده نگده ری ئه م حیزبه له كوردس���تانی باكوردا و، متمانه دانی به هه ده په ، س���اده یی به ش���ێ له و لێكدانه وه ئایدۆلۆژی و چه پ و ناسیۆنالیسته ڕوكه شانه ی خس���ته ڕو. لێكدان���ه وه ی كه س���انێك، ك���ه به شێوه یه كی گش���تی ، ئایندار بون و پابه ندی به دروش���م و ئه ركه ئیس���المیه كان ل���ه ژۆ ێر كاریگ���ه ری هه ڵوێس���تی ئایدۆل���ۆژی نه رێنی له مه ڕ ئاین، یه كس���ان ده كه ن به ناهۆش���یاری به راوردكردن و، توانای سیاسی و، سنورداریی له كاتێك���دا نه ته وه ی���ی. ئینتیم���ای الوازی ئه گه ر مه س���ه له كه بۆ هه ندێك كه س و توێژی دیاریكراو به و جۆره بێت، بۆ به شێكی به رباڵو فراوانی كۆمه ڵگای موس���وڵمانی كوردس���تان ب���ه و جۆره نی���ه . چونكه ئه گ���ه ر بڕیار بێت ده نگده رانی ئه كه په له توێ���ژه پابه نده ئاینی یه كه ی ك���ورده واری له باكوری كوردس���تاندا پێك هاتبن، به گۆڕین���ی ڕه فتاری ده نگدان و، متمان���ه كێش���انه وه ، له ئه كه په و به خش���ینی به هه ده په ، وازیان له موسوڵمانێتی و ناسنامه ی ئاینی خۆیان نه هێناوه . به ڵكو تێگه یشتنیان بۆ ڕۆڵ���ی هێزه كان و ئه جێندا و كارنامه و كاری دیاریكراو مێژوی���ی له بڕگه یه كی سیاس���یان بانگه شه ی له هه ڵمه ته كانی به ش���ێ گۆڕیوه . ئه كه پ���ه ش به تایبه ت���ی له په یوه ندی به به ڕێز ئۆردوگان و هه ڵ���ه به كارهێنانی كارتی ئاینی په یوه ن���دی به م خاڵه وه بو. ئۆردوگان هه وڵی ناس���نامه ی نادینی هه ده په زه ق بكاته وه ، بۆ ئه وه ی هاواڵتیانی ده نگده ر له سه ر ئه و بناغه یه ده نگیان پێ نه ده نو ده نگ به ئه كه په بده ن؟! له كاتێك���دا ده نگده ری كورد له ڕابردوش���دا ته نها له س���ه ر بناغه ی ناس���نامه ی پاش���خان ئیس���المی ئه كه په ده نگی به و پارته نه داوه . به ڵك���و به رژه وه ندی كێش���ه ی ك���ورد و گه لی توركیا و ژیان و گوزه رانی ڕۆژانه ی خۆی له وه دا ده نگده ری به رچاوی به ش���ێكی بینیوه ته وه . كورد ده نگ���ی به ئه كه په داوه ، له س���ۆنگه ی

دژایه تی ئه م هێزه بوه بۆ هه ژمونی س���وپا و، ئایدۆلۆژی���ای كه مالیزم و، داننان به كێش���ه ی ك���ورد و، هاتنه كایه ی پرۆس���ه ی ئاش���تی و، ڕیفۆرمه ئابوری و دیموكراسی یه كان و، بانگه شه كردنی بۆ توركیایه كی كراوه تر و دیموكراس���ی تر و گه ش���ه كردو ت���ر و دادپه روه رانه تر بوه . ئه گه ر نا ئه و ڕێ���ژه ده نگده ره گه وره ی كورد ده نگ���ی نه ده دا به ئه كه په نه ده دا. به ش���ێكی گ���ه وره ی ده نگده ری ئه كه پ���ه متمانه ی داوه به و حیزبه چونكه هه س���تی كردوه ، به هێزێكی سه راسه ری و وه كو ئه و نه بێت. ئاسان نی یه ، توركیای كۆن، كه به ش���ێكی گرنگی له نكوڵی س���ه ركوتكردنی كورد و له ناس���نامه ی كردن دامه زرابو، هه ڵته كێ و، باس له ناس���نامه یه كی نوێ ب���ۆ ده وڵ���ه ت و پێناس���ه یه كی تازه بۆ هاواڵتی بون له توركیادا س���ه رهه ڵبدات و بێته كایه وه . ئه وه ی ئه مه ش ده خاته ڕو هه روه ك وتمان به ره نجامی هه ڵبژاردنه كه ی ئه مجاره یه . ل���ه و ڕوانگ���ه وه ن���ه ناس���نامه و پاش���خانی موس���وڵمانێتی نه ئیتیمای گۆڕاوه و، ئه كه په ده نگده ران���ی كوردی���ش، به ڵك���و ئه مج���اره )ئاین( به پێچه وانه ی كلتوری باوی ئه كه په وه پانتایه ك���ی زۆرتری له هه ڵمه ت���ی هه ڵبژاردنی ئه م پارت���ه دا داگی���ر كردبو. وات���ه ئه كه په كارێكی زۆرتری له سه ر جواڵندنی سۆزی ئاینی دوات���ر ته وزیفكردنی سیاس���ی كردبو. به اڵم له ناو ده نگده ری ئاینداری كورد و توركیش���دا به ده س���ته وه دا. پێچه وان���ه ی به ره نجام���ی چونكه له گه ڵ ئه وه دا كه پاش���خان ئیسالمی بون���ی ئه كه پ���ه ، وه ك ڕه گه زێ���ك ده توانێت ڕۆڵ له ئاراس���ته كردنی ڕه فت���اری هه ڵبژاردنی تاك���دا بگێڕێت. ب���ه اڵم ناتوانێ���ت، جێگای خه ون و ئامانج و ڕۆڵ و په یامه سیاسی یه كه ی بگیرێته وه ، چونكه ئه كه په هه ر له بنه ڕه ته وه سه ر به و قوتابخانه ئیسالمی یه فكری یه نیه كه له ) اخوان ( و كۆمه ڵی ئیسالمی پاكستان دا به رجه س���ته ده بێت و، له ڕاب���ردودا، داوای ده وڵه تی ئیسالمی و پیاده كردنی شه ریعه تیان ك���ردوه . ئ���ۆردوگان ئام���ۆژگاری ) اخوان (ه كانی كردنه وه ی پێ له س���ه ر ئه و دروشمانه دانه گرن. له دیارنه بونی تێزێكی له و جۆره شدا، هه مو په نابردنه به ر ئاینێكی زیاد له پێویست له به رچاوی ده نگده ری موسڵمان، یاخود النی كه م به شێ له وان، ده بێته فۆرمێكی هه وڵدان ب���ۆ به هره بودنی خراپ له هه س���تی ئاینداری

تاكه كان و كۆمه ڵ.بۆیه ئه وه ی گۆڕاوه ناس���نامه ی پاش���خان ئیس���المی و ت���اك و كۆمه ڵگای ك���وردی نیه . نابێ���ت له ئاین���ی ئه كه په و س���ه ركرده كانیدا بۆی بگه ڕێین، به ڵكو ده بێ���ت، له ناو گوتار و سیاس���ه ت و هه ڵه مه یدانییه كانی ئه م هێزه و س���ه ركرده كانیدا هه وڵی دۆزین���ه وه ی بده ن. بۆیه تا ڕاده یه ك ئه و قس���ه ڕاسته كه هه ندێ خه ڵ���ك بڵێ���ن، ئێم���ه پش���تمان له ئه كه په نه كردوه ، به ڵكو ئه كه په پشتی له ئێمه كردوه ، جێگری س���ه رۆك وه زیرانی توركیاش به ڕونی ئاماژه ی به مه كردو خاو بونه وه و ڕاوه ستاندنی پرۆس���ه ی ئاشتی و نه چونه پێشی له و ڕوه وه ، به هۆكارێكی گرنگی پاشه كشه ی ئه كه په له ناو

ده نگده ره زانی .به اڵم ئه مه هه م���و چیرۆكه كه نیه و ڕه گه زه

ئیس���المی یه ك���ه ی ده نگ���ده ر و كۆمه ڵگا له م گۆڕانه شدا بێ ده خاله ت نیه . چونكه ئه وه ش ڕاس���ته كه چه پ بونی پارته كوردی یه كانی ڕاب���ردو، تون���دڕه وی به ش���ێ له س���ه ركرده و هۆكارێك���ی ڕوه وه ، ل���ه م كادره كانی���ان دوركه ونت���ه وه و دو دڵی ده نگ���ی ده نگده رانی ئاین���داری كورد ب���وه . ئێمه له دانش���تنێكدا له گ���ه ڵ كه س���ه یه كه مه كان���ی ئ���ه و حیزبه له ئه نقه ره دا، دانی���ان به و هه ڵه و توندڕه ویه ی ڕاب���ردوی خۆیاندا نا، ئێمه ش زۆر هانمان دان بۆ ئه وه ی ئه و بۆش���ایی یه پ���ڕ بكه نه وه ، بۆ ئه وه ی هیچ هێز و كه سێك نه توانێ ئاین بگات به ئامرازی الوازكردنی پێگه ی هێزه سیاس���ی یه كورده كان، له ناو ژینگه سروش���تی یه كه ی خۆیاندا. به شێ له گۆڕانه كه ش په یوه ندی به م

به م ڕوه وه هه یه .وات���ه هه ده په له هه ندێ ڕوه وه ، حیس���ابی بۆ ناس���نامه ی ئاین���ی خه ڵك زیات���ر كردو، هه ندێ كه س���ی ئیس���المیی كوردیشی خسته لیس���ته كه یه وه . ب���ه وه ش توانی س���یمایه كی فراوانتر و بێ كێشه تر و میانڕه وتر و له خۆگرتو

تر له خۆی نیشان بدات. ب���ه اڵم نابێت پێم���ان وابێت ئ���ه وه هه مو مه سه له كه یه ، به ڵكو ده بێت هه ده په حساب بۆ ئ���ه وه بكات، ك���ه ده نگده رانی پێش���وی ئه كه په له خۆشه ویستیان بۆ هه ده په ده نگیان پێ نه داوه ، به ڵكو له ن���اڕازی و نائومێدبونیان له ئه كه پ���ه ئه م كاره یان كردوه و، هه ده په یان وه ك ه���ۆكاری گه یاندن���ی ئه م په یام و س���زا سیاس���ی ی���ه به كارهێناوه ، هه ڵب���ه ت كاتێ ئه م قس���انه ده كه م بێ ئاگا نیم له و بوژانه وه نه ته وه یی یه ی دوای ش���ه ڕی داعش و كۆبانی له نێ���و پارچه كان���ی كوردس���تان و له وانه ش

باكوری كوردستاندا هاتۆته كایه وه . مه به ستمه ئه وه ی بیڵی���م ئه وه ی ده نگی به م ده نگده رانه داوه ، چه پبونی هه ده په نیه . به ڵكو به شێكی به رهه م���ی كاڵبون���ه وه ی ناس���نامه تون���ده چه په كه ی هه ده په یه له كوردس���تانی باكور و، به شێكی تریشی كورد بون و مه سه له نه ته وه یی یه ك���ه و، كارتی زه رد به ئه كه په دانه . هه ده په كاتێ نه وه یه كی شێخ سه عیدی پیران و یه كێك له ئه ندامه دامه زرێنه ره كانی ئه كه په له مێرسین ده كات به كاندی���دی خ���ۆی ، ئ���ه وه ئاماژه ی

ئه رێنی و ژیرانه ی تێدایه . له به ره نجامی ئه وه ی له پێش���ه وه ئاماژه مان پێك���رد ده توانین ئه و پرس���یاره بكه ین داخۆ كاتی ئ���ه وه نه هات���وه بیر ل���ه وه بكرێته وه هه ده پ���ه بكرێت���ه ئه كه په ی كوردس���تانیانی باكور؟ به و مانایه ی ئایدۆلۆژیا ڕۆڵی سه ره كی له پارته كه دا نه بێت و پرۆژه ی سیاسی پارته كه ببێت���ه په یمانی سیاس���ی نێ���وان جه ماوه ر و سه ركردایه تی یه كه ی . هه روه ك زیاد له باڵێكی تێدا بێ���ت, له وان���ه ش، باڵێكی مه ش���ره ب ئیسالمی ، مه شره ب چه پ و، مه شره ب لیبڕاڵ و نه ته وه یی، ب���ۆ ئه وه ی توان���ای له خۆگرتنی زۆرتری���ن ش���ه به نگ و ڕه ن���گ و ده نگه كان���ی كۆمه ڵگای هه بێت. به حوكمی ئه وه ی پارته كه ه���ه ر چه ن���د ب���اس له توركیایی ب���ون بكات له به ره نجامی كۆتایدا به پله ی یه كه م هه روه ك پارتێك���ی ك���وردی ده مێنێت���ه وه و، زۆرینه ی ده نگده ران���ی كورد ده بن، له و س���ۆنگه وه كه توركیایی بون تاكو ئێستا نه بۆته سه رچاوه ی كۆكردنه وه ی ده نگی ئازاد و حه اڵڵی سیاس���ی زۆر. له سایه ی كاڵبونه وه ی ئایدۆلۆژیای چه پی كۆن و، زیندو بونه وه ی ناس���نامه ی نه ته وه یی یه كاندا، ڕه نگه ئیس���الم یه كێ له و ڕه گه زانه بێ���ت بۆ هه ندێ هێز بوبێته پێدانی س���یمای توركیایه كی ف���راوان. به و ج���ۆره ی له )10(

ساڵی ڕابردوی ئه كه په دا بینیمان.ئه گه ر هه ده پ���ه گۆڕانی فراوانتر به س���ه ر خۆیدا نه هێنێت، ئه وه ی ئێستا له سه ر ئاستی لیستی هه ڵبژاردن هه نگاوی بۆ ناوه ، نه گۆڕێ بۆ دوب���اره خ���ۆ ڕێكخس���ته وه یه كی حیزبی له دواڕۆژدا. گره نتی ئه وه نیه ، كه ئه م دۆخه ی ئێس���تا به رده وام بێت، یاخود ئه كه په به شێ یاخود نه هێنێته وه ، به ده س���ت له ده نگه كانی پارتێكی نوێ ی مه ش���ره ب ئیسالمی هه وڵی پڕكردنه وه ی هه ندێ له بۆشایی یه كه نه دات.

گ���ه ر هه ده په خۆی وه ك پارته سۆس���یال دیموكراس���ه كان ڕێكبخاته وه و، به پله ی یه كه م ببێته پارتی هه ڵبژاردن، كه پێویستی یه كانی كێ بڕكێی مه ده نی و، كۆكردنه وه ی ده نگ لێی ده خوازن، ده توانیت له ئاس���تێكی به رباڵوتری س���ۆگه رتردا نوێنه رایه ت���ی ك���وردی باكور و هه ندێ پێكهاته و ده نگی په راوێزخراوی تریش بكات. حیزبیش بۆ ئه وه ی گه وره بێت ده بێت توانای ئ���ه وه ی هه بێت النی ك���ه م بۆ چه ند هه ڵبژاردنێك نه ك ه���ه ر پارێزگاری له پێگه و ده نگی خۆی بكات، به ڵكو به گوێره ی هێڵێكی به یانی به ره و پێش���ه وه بچێت. ب���ه ده ر له وه ئه گه ر زو پاشه كس���ه ی كرده وه ، به تایبه تیش

بۆو حیزبانه ی دێرین و مه زن نین.ده بێته ژماره یه كی ئاس���ایی سیاسی و، به و

سانایی یه هه ڵناسێته وه .

ئایا هه ده په ده بێته ئا كه په ی كوردان؟ ڕۆڵی ئاین له دیاریكردنی ڕه فتاری ده نگده ری كورد له كوردستانی باكوردا

19 »»

13

یه كێك ل����ه و گۆرانكاریانه ی ك����ه له دونیای ئ����ه م له م����اوه ی داوه روی رۆژنامه گه ری����دا چه ند س����اڵه ی دوای����دا )رۆژنامه گه ری نوێیه ، اع����الم جدید(یه ، ئه م ج����ۆره له رۆژنامه گه ری په یوه ندیه ك����ی تون����د و توڵی له گ����ه ڵ تۆڕی جاڵجالۆكه یدا دروس����ت كردوه كه به ئینقالبی س����ێیه م )ئینقالبی دیجتاڵ����ی ( میدیا ناوزه ند ده كرێ����ت، ئ����ه وه ش وایكردوه كه ب����ه رده وام هاواڵتیان ئاگاداری روداو گۆرانكاریه كانی رۆژ

بن.دوای ئ����ه و گۆرانكاریه خێرایه ی كه له به ره و پێش چونی ته كنولوژی����ای و مۆبایلدا هاتوه ته ئاراوه ، به تایبه جیلی س����ێیه م ك����ه به مۆبایلی هۆش����مه ند ناوده برێت، له ئێستادا یه ك له سه ر س����ێ جیهان ئه توانن ده س����تیان به ئه نته رنێت بگات، ئه واش وایكردوه جۆرێكی رۆژنامه نوسی

نوێ بێته ئاراوه كه به )رۆژنامه نوسی مۆبایلی ( ده ناسرێت.

به پێ ئه و داتایانی كه یه كێتی نێوده وڵه تی په یوه ندییه كان����ی باڵوی كردوه ته وه له س����اڵی 2011 دا نزیك����ه ی 600 ملی����ۆن كه س مۆبایلی ب����ه كار )smart phones(هۆش����مه ندده هێنت و له س����اڵی 2013 بوه ت����ه 600 ملیار كه س مۆبایل ب����ه كار ده هێنیت و له و رێژیه ش

نزیكه ی %10 مۆبایلی هۆشمه نده .ب����ۆ نمونه له واڵت����ه یه كگرتوه كانی ئه مریكا له س����اڵی 2012یه ك له سه ر سێ ئه و كه سانه ی كه مۆبای����ل به كار هێناوه مۆبایل هۆش����مه ند بوه ، له كاتێكدا زیاترین ئه م جۆره له مۆبایالنه تایبه تمه ندی كامێرا و ڤیدیۆ و وایه رلێس تێدایه به تایبه ت )نه وه ی س����ێ و چواره مدا( ئه وه ش وایكردوه ئاسانی ده ست گه یشتن به ئینته رنێت و ئاسان زانیارییه كانی وه رگرتن و باڵوكردنه وه ی

بێت.نه وه ی ن����وێ مۆبایل ده توانێ����ت به پێ بڕ و تێكچونی گیرفانی ئه و كه سانه ی كه به كاربه ره ویس����تی به كارهێنانی ئه و مۆدیله ی كه خۆی خواس����تی لێیه تی بكڕێت، له رێ����گای رێكور كردن����ی هه مو ئه و ده ن����گ و وێنه گرتنانه وه كه له ده وروب����ه ردا روده ده ن ده توانێ����ت ئیده تیان ب����كات و به پێ ویس����تی به كارب����ه ر ده توانێت ده س����كاریان )ده نگ و وێن����ه و ڤیدیۆ( بكات، به ئه ینته رنێتش����ه وه له رێ����گای په یوه ندكردنه

)on lain( هه مو ئه و جۆره روداوه كان روماڵ رۆژنامه نوس����ی وایكردوه هه رئ����ه وه ش بكات

هاواڵتی بێته ئاراوه . citizen( هاواڵت����ی رۆژنامه نوس����ی كاری دیك����ه ی جۆرێك����ی )journalismرۆژنامه نوس����یه كه هاواڵتیان س����ه ر ش����ه قام به ه����ۆی مۆبایله كانیان����ه وه ده توان����ن رۆماڵی هه مو جۆره روداوانه رۆماڵ بكه ن له تۆره كانی فه یس����بوك و ناوه نده كان����ی میدی����ادا باڵویان

بكه نه وه .له گرنگترین یه كێك مۆبایلی ، رۆژنامه نوسی كاره كان����ی ئه وه یه كه ده توانێت رۆژنامه نوس ده ستی بگات به هه مو ئه و روداوه راسته وخۆكان، هه روه ه����ا ده توانی����ت راس����ته وخو رۆماڵ����ی روداوه كانیش بكات له كاتی رۆشتن بۆ شوێنی روداوه كان پێداویستیه رۆژمه نوسیه كانی كه متر

له گه ڵ خۆیدا به رێت.به ه����ۆی به رزبون����ه وه ی كوالیت����ی ده نگ و ره نگی ئ����ه م ج����ۆره له نه وه ی ن����وێ مۆبایل وایكردوه كه هه ندێك ش����وێن كه به ئاس����انی ناتوانێت رۆژنامه نوس وێنه ی بگرێت له رێگای مۆبایله كه ی ده ستیه وه وێنه یان بگیرێن چونكه هه میشه هاورێ و هامرای كه سی رۆژنامه نوسه . هه روه ها خودی رۆژنامه نوس����ی و كه س����انی ئاس����ایی له رێگای ئه م ج����ۆره له مۆبایالنه وه ده توانن ئیده یتی هه مو ئ����ه و كارانه ی بكه ن و له شوێنكی دوره ده ستدا و به بێ ئه وه ی ده ستی

ب����گات به كۆمپیوت����ه ر هه م����و كاره كانی خۆی ئه نجام بدات و باڵویان بكاته وه .

س����ه ره رای ئه وه ی رۆژنامه ن����وس ده توانێت له رێگای مۆبایله كه یه وه ده ستی به هه مو تۆره كۆمه اڵیه تیه كان ب����گات و هه روه ها ئیمه ڵه كه ی خۆی به كار بهێنێت و هه ر جۆره ئه پڵكه یشنێك

كه خۆی خواستی لبێبێت دابه زێنێت.

له ته له گرافه وه بۆ مۆبایلمێژوی قبوڵكردنی هه واڵ له رۆژنامه نوس����یدا ب����ۆ دو بابه تی ئه ساس����ی ده گه ڕێته وه : خێرا ده س����ت راگه یش����تن و س����ه ركه وتنی ئاسانی باڵوكردن����ه وه هه واڵه ك����ه ، چونك����ه هه واڵنێر ده یه وێت به ش����ێوازێكی خێرات����ر هه واڵه كه ی خۆی به ژوی ه����ه واڵ بگه یه نێت بۆیه ئه یه وێت له باڵوكردنه وه ی رێ����گا س����ود به ئاس����انترین

هه واڵه كه ببینێت.ریچارد ش����وارزلوس 1974 ب����اوه ری وابو كه ته له گ����راف رۆژنامه گ����ه ری ئه مریكی به یه ك به رهه می نوێ ئه مریكی گۆری و ئه و روداوانه ی كه له ماوه ی ده ی����ه ی 1840 جه نگی ناوخۆی ئه مری����كا 1861-1865 وایك����ردوه ك����ه كه كاریگه ری به هێزی له سه ر خێرای گواستنه وه ی روداوه كان هه بێت له رێگای ئامێری ته له گرافه وه

هه مو ئه و روداوانه به خێرایه كی بگوازێته وه .

ئه بوبه كر عه لی

حیزبیش بۆ ئه وه ی گه وره بێت ده بێت

توانای ئه وه ی هه بێت النی كه م بۆ چه ند

هه ڵبژاردنێك نه ك هه ر پارێزگاری له پێگه و ده نگی خۆی بكات،

به ڵكو به گوێره ی هێڵێكی به یانی به ره و

پێشه وه بچێت

رۆژنامه گه ری مۆبایلی نه وه ی نوێ مۆبایل و خێرای گواستنه وه ی رووداوه كان

ئیسماعیل عوسمان*

19 »»

بیرورا 14(490( سێشه ممه 2015/8/11

هەرێم���ی حکومەت���ی س���ەرۆکی کوردستان، نێچیرڤان بارزانی، له 5 ی ئاب���ی 2015 دا، له پەیوەند بە پرس���ی س���ەرۆکایەتی هەرێ���م و ئ���ەو پ���ڕۆژە یاسایەی کە یەکێتی و گۆڕان و یەکگرتوو کۆم���ەڵ ل���ه ڕۆژی 2٣ ی حوزەی���ران پێشکەش بە پەرلەمانیان کرد، له کورتە "ئەوەی رایگەیاند پرێسکۆنفرانسێکیدا له پەرلەمان ڕووی���دا مایەی قبوڵكردن نییە." پێداگریشی لەس���ەر ئەوە کرد هەرێمی س���ەرۆكایەتیی "پرس���ی کە نییەو پەرلەمان پرس���ی كوردس���تان دەبێ الیەنەكان لەدەرەوە ]بەس���ازان[

چارەسەری بكەن."ماوەیەک���ە لێ���رەو ل���ەوێ، لەدەمی پەرلەمانت���اران و بەرپرس���انی پارت���ی ئەو )پارتی( کوردس���تان دیموکراتی بارزانی نێچیرڤ���ان کە هەڵوێس���تەی ڕایگەیان���د، دەبیس���تین. لەبەرئەوەی ل���ه زاری ئەمج���ارە هەڵوێس���تەکەی کەس���ی یەکەم له حکومەت���ی هەرێمی کوردس���تان و کەس���ی دووەم له پارتی هەیە. رەس���مییەتی بۆی���ە دەرچووە ه���اوکات، لەبەرئەوەی ک���ە ئەمجۆرە قسانە بەڕاستی مەترسیدارن و ئەگەری پڕۆس���ەی کە لێدەکرێ���ت ئەوەی���ان دیموکراتیزەکردن پرس���ی سیاس���ی و بەدامەزراوەییکردن���ی له هەرێ���م و پڕۆس���ەی )institutionalization)بڕیاردان و یاسادانان له هەرێمدا بخەنەژێر نەڵێین ئەگ���ەر ئ���ەوە پرس���یارەوە، بگێڕێتەوە خاڵی سفر، بۆیە گرنگە باس له مەترسییەکانی قسەگەلێکی لەمجۆرە بکرێن و شیکاربکرێن و هەڵبسەنگێنرێن.

له مەترسییەکانی باس پێش���ئەوەی دەربڕینێکی لەمشێوەیە بکەین واچاکە بەبی���ر کاک نێچیرڤ���ان بهێنینەوە کە ئ���ەو لەو ڕۆژەی کە لەالیەن پەرلەمانی هەرێم���ی کوردس���تان متمانەی پێدراو بەرنام���ەی حکومەتەکەی خس���تەڕوو بەیانیک���رد کە "ئ���ه م كابینه یه هه وڵی ته واو ده دات ب���ۆ به دامه زراوه ییكردنی هەروەها كارا و شه فاف". حكومه تێكی ڕایگەیان���د ک���ە "كابین���ه ی هه ش���ت سه روه ریی به میكانیزمی به پشتبه ستن

یاساو به دامه زراوه بوون كارده كات."ئ���ەو بەڵێنانەی نێچیرڤ���ان بارزانی كابینەی دەستبەکاربونی له ڕێوڕەسمی هەرێم���ی حكومەت���ی هەش���تەمی دا کوردستانی بەخەڵکی کوردس���تان ڕاس���ت پێچەوانەی ئەو هەڵوێستانەیە کە له پرێسکۆنفرانس���ەکەیدا دەریبڕین. ئ���ەو لەبەرابەر ڕۆژنامەنوس���ان ڕۆڵی پەرلەمانی نەک هەر کەمکردەوە بەڵکو بنکۆڵیکرد، ئەمە لەکاتێکدا کە بەڵێنی دامودەزگاکانی بەدامەزراوەییکردن���ی

دابوو. بارزانی نێچیرڤان ترسناکتر لەوەش پێش���نیازی ئ���ەوەدەکات ک���ە حزب و ل���ه دەرەوەی سیاس���ییەکان الیەن���ە پەرلەم���ان س���ازان لەس���ەر پرس���ی قسەکان و س���ەرۆکایەتی بکەن. یاسای تێگەیشتنەکانی ئەو لەبەر چەند هۆیەک نەک هەر ناڕاس���تن بەڵک���و لەجیاتی حکوم���ەت و بەدامەزراوەییکردن���ی پەرلەمان و دامودەزگاکانی دیکەی هەرێم ئ���ەوە توندترک���ردن و چڕترکردنەوەی دەسەاڵت و هەژمونی حزبەکانی بەسەر

پەرلەمان دا لێدەکەوێتەوە. س���ەرۆکی حکوم���ەت ڕاس���تدەکات کە دەڵێت پرس���ەکە واچاکە بەسازان یەکالیبکرێتەوە بەاڵم پرسیارەکە ئەوەیە سازان له کوێ و بەمەبەستی چی بکرێت. مەبەست له سازان بە دامەزراوەییکردن و سەرخستنی پرس���ی دیموکراتیزەکردن بێت ی���ان بەحزبیترکردنی پرۆس���ەی

سیاسی له هەرێم. س���ازان نەک واچاک���ە بەڵکو دەبێت لەناو پەرلەمان بکرێت نەک له بارەگای حزبەکان، وەک ئەوەی کاک نێچیرڤان دەکات. ب���ۆ بانگەش���ەی بارزان���ی بەهەمانش���ێوە ن���ەک واچاک���ە بەڵکو دەبێت پەرلەم���ان بکرێت بە مەرجەع

نەک مەکتەب سیاسییەکان.ئ���ەو س���ازانەی ک���ە ل���ه دەرەوەی کوردس���تان گەلی مەرجەعییەتەکانی دەکرێ���ت، لەس���ەروی هەموویان���ەوە

پەرلەمان���ی هەرێ���م و س���ەرۆکایەتی کوردس���تان و حکومەتی کوردس���تان، س���ازانێکە مەبەس���ت لێی ڕێگریکردنە بەدامەزراوەییکردن���ی له پڕۆس���ەی

دامودەزگاکانی هەرێم. ئ���ەوە ب���ەو مانایە نیی���ە کە حزب و الیەنە سیاسییەکان نابێت لەو پرسانە بەش���داربن بەڵکو مەبەست ئەوەیە کە ناکرێ���ت حزب و بەرپرس���ە حزبییەکان بکرێ���ن ب���ە گەمەک���ەری س���ەرەکی س���ازان. لەڕاس���تیدا حزب���ەکان هەر بۆخۆی���ان بکەرێکی س���ەرکین چونکە هەم له پەرلەمان و هەم س���ەرۆکایەتی و هەم حکوم���ەت نوێنەریان هەیە، بۆیە ئەو نوێنەرانە ن���ەک ئەوانەی مەکتەب سیاس���ییەکان دەکرێت ڕۆڵی سەرەکی

ببینن له سازانە چاوەڕوانکراوەکە.بۆئەوەی هەرێم س���یمای حوکمڕانی و هاوچەرخ مەدەن���ی و بەڕێوەچوونێکی لەخۆنیش���انبدات دەبێ���ت دام���ەزراوە فەرمییەکان و بکەرە سەرەکییەکانی نێو سەرەکی ڕۆڵی فەرمییەکان دامەزراوە

له سازانی نیشتیمانیدا ببینن. هەر سازانێک له دەرەوەی پەرلەمان و حکومەت���ی هەرێ���م و س���ەرۆکایەتی دەرکەوت و دەیان بکرێت کوردس���تان خراپ���ی سیاس���ی دەرئەنجام���ی

لێدەکەوێتەوە، لەوانە:یەک���ەم، پەراوێزکردن���ی پەرلەمان و گەل���ی ئی���رادەی پشتگوێخس���تنی گەورەترکردن���ی کوردس���تان و جارێکی لێدەکەوێت���ەوە. حزبەکان���ی دیکەش نیش���انی خەڵ���ک دەدرێت کە له کوردستان سەرەڕای بوونی پرۆسەی هەڵبژاردن و پەرلەمان و س���ەرۆکایەتی و حکوم���ەت کەچی هێش���تان حزبەکان بەواتایەکی سەرەکین. جڵەوبەدەستی دیکە حزبەکان خۆ بەس���ەر پەرلەمان و نوێنەرەکانی گەل دەسەپێنن. ئەمەش راس���ت پێچەوان���ەی ئەو راس���تییەیە ک���ە له سیس���تەمە دیموکراس���ییەکان پەرلەمان پێش ح���زب نوێنەری گەلە. دژایەتیش دەکات لەگەڵ ئەو بەڵێنەی کە س���ەرۆکی کابینەی هەشت له وتاری

دەستبەکاربوونی بە خەڵکی دا.پرۆس���ەی لەجیات���ی دووەم، سیس���تەمی بەدامەزراوەییکردن���ی دامودەزگاکان���ی حوکمڕان���ی و پرۆس���ەکەی بەحزبیکردن���ی هەرێ���م لێدەکەوێت���ەوە. ئەم���ەش پێچەوانەی ئەو خەونەیە کە دەیان س���اڵە خەڵک له هەرێم بەزیندەخ���ەون و بەقوڵەخەون

دەیبینن.

گۆشه‌یه‌که‌دو‌هه‌فته‌‌جارێک‌"شێرکۆ‌کرمانج"‌ده‌ینوسێت

که سک و سۆر

روداوگه لێك هاتونه ته پێش����ه وه ، ئاماژه ی خراپ له ده رئه نجامه كا نی چاوه ڕوان ده كرێت. مه ترسی ئه وه ی دروستبوه ، ئایا ئه ردۆگان و ئاكپارتی "پێڤاژوی چاره سه ری"�یش به هه مان

ده ردی "دانوستانه كانی ئۆسڵۆ" ده به ن؟به ده ردی غروری دانوستانه كانی ئۆس����لۆ ئاكپارت����ی، له بارچ����و، چونكه ئ����ه و پارته له هه ڵبژاردنی 2011 رێژه ی س����ه ره تا په نجای به ده س����ت هێن����او پش����تی كرده، ت����ه واوی دانوس����تانه كان، به اڵم ئێستا به پێچه وانه وه ، ه����ه زم نه كردن����ی، س����ه ركه وتنه كانی كورد له رۆژئاڤ����ا و باک����وری كوردس����تان، له الیه ن پێڤاژوی خه ریك����ن ئاكپارتی، ئ����ه ردۆگان و چاره سه ری ئاشتی به ده ردی "دانوستانه كانی

ئۆسڵۆ" به رن. )2011-2008( ئۆس����ڵۆ قۆناغ����ی له دانوس����تانه كانی نێوان په كه كه و ده وڵه تدا، هه نگاوی گرنگ نرا. له س����ه ره تا رێكخراوێك وه ك ناوبژیوانێ����ك په یامه كان����ی نێوانی����ان 2008 له ئه یلول����ی دوات����ر ده گواس����ته وه ، مه س����ه له كه گۆڕا بۆ دی����دارو چاوپێكه وتنی دوالیه ن����ه "مه به س����ت دی����داری ده وڵ����ه ت و په كه كه "، له دانوستانه كانی ئۆسڵۆ ده وڵه ت و

په كه كه هه نگاوی چاك به ره و پێشچون. دانوس����تانه كانی له ده رئه نجامه كان����ی ئۆسلۆ سیاس����ه تی كرانه وه ی به روی كورد، كه دواتر به كرانه وه ی دیموكراس����ی ناس����را، دروس����تبو، هه روه ها گه ڕانه وه ی ٣4 كادیرو ئه ندامی په كه كه ل����ه 10/1/ 2009 له قه ندیل و مه خم����ور له س����ه ر پێش����نیاری ئۆجه الن بۆ توركی����ا ده س����تیپێكرد، ئ����ه و دو گروپه ی ئاش����تی گه ریالكانی په كه كه كه له قه ندیل و مه خم����وره وه ك����ه ژماره ی����ان ٣4 گه ریال بو گه ڕانه وه بۆ توركی����ا و چه كیان دانا و خۆیان راده ستی توركیا كرده وه ، وه كو سه ره تایه ك بۆ ده ستپێكردنی خه باتی ئاشتیانه ی په كه كه له و قۆناغه دا ، به اڵم توركیا ئاماده نه بو سود له و ده ستپێش����خه رییه وه رگرێت و سه رجه می ئه و گه ریالیانه ی ده ستگیركردو به )5( ساڵ

زیندانیی سزایدان.به ش����ێك له چاودێران پێیانوایه ، ئاكپارتی ئامانجه كه یان له دیداری ئۆسلۆ ئه وه بو، كه هه ڵبژاردنه كانی 12ی پوشپه ڕی 2011 به بێ چاالكی و كوشتن تێپه ر بێت و ده یویست به مه

قازانجێكی به سود بكات.مانه وه ، به نیوه چڵی ئۆس����لۆ دیداره كانی یه كهه ڵوێس����تی، بێمتمانه ی����ی، به ه����ۆی گش����تی تێگه یش����تنێكی بۆ ئاماده س����ازی به وجۆره هاتبون����ه گۆڕێ، چونكه حكومه ت واده بینرا كه س����ه ر ڕاس����ت نییه ، به تایبه تی دوای ده ستگیركردنه كانی دۆسیه ی كه جه كه له به ه����اری 2009. ده وڵه ت����ی توركیا له 14ی نیسانی 2009�دا، ش����الاڵوی ده ستگیركردنی كه ده ستپێكرد. كوردی سیاس����ه تمه دارانی هه زاران سیاسه تمه دار و چاالكوانی سیاسی و مه ده نی و رۆژنامه وانی كورد قۆڵبه ست كران، ئاس����ته نگ بۆ دیداری ئۆجاالن و پارێزه ران و

بنه ماڵه كه ی دروستكرا.له هه ڵبژاردنی ئاكه پ����ه ك����ه ئه وكات����ه ی حوزه یرانی 2011 توانی 50%ی ده نگه كانی بات، ئه ردۆگان خۆی به هێززانی و له رێككه وتنه كه دا ساردی نواندو پرۆسه كه ی په كخست و پالنی به دواخس����ت، گه ڕانه وه ی گه ریالی دیكه یان به مجۆره پرۆسه ی ئۆسلۆ له هاوینی 2011 دا شكستی هێناو هه ڵوه شایه وه . به روداوه كانی سلیڤانی كۆتایی هات. دواتریش هۆكاره كه یان ده خسته س����ه ر په كه كه به وه ی پرۆسه كه ی

تێكداوه.له الیه كی دیكه دا ئاكپارتی به پێی بڕیارێك )DTP دیموكرات����ی- كۆمه ڵگه ی )پارت����ی له 11 دیسێمبه ری 2009�دا داخستبو چاالكی سیاس����ی ل����ێ قه ده غه ك����را. هه روه ها چه ند ئه ن����دام په رله مانێك كه له ناویاندا )ئه حمه د ت����ورك(ی س����ه رۆكی پارته ك����ه ش هه بو بۆ ماوه ی 5 ساڵ له كاری سیاسی دورخرانه وه و سزای زیندانیش����یان بۆ برایه وه . جگه له مه چه ندین به رپرسی ش����اره وانی سه ر به پارتی ئاش����تی و دیموكرات����ی BDP ك����ه به دیلی ده س����تگیر دیموكراتییه ، كۆمه ڵگه ی پارتی ب����ه م هه نگاوه ك����ران. ده وڵه ت به گش����تی كران����ه وه ی دیموكراتی به پ����رۆژه ی كۆتایی هێناوه و حكومه ت پاشگه زبۆوه و ئیدی نیازی چاره سه ركردنی كێش����ه ی كوردی نه بو. به و جۆره ئاكپارتی گش����ت ده رگاكانی داخست و هیچ جۆره رێگه یه كی بۆ خه باتی سیاسی بۆ

كورده كان نه هێشته وه .پرۆس����ه كه ی ئاكپارت����ی له حه قیقه ت����دا كه ئۆس����ڵۆ دانوس����تانه كانی په كخس����ت و كه وته ده نگیه كان تۆم����اری به باڵوبونه وه ی رۆژه ڤه وه كه دزه یان كردبوه نێو راگه یاندن، به اڵم داوی هێرشه كه ی سیلڤان له ساڵی 2011 به ته واوی كۆتایی به قۆناغی دانوستان هات.

له روبه ڕوبونه وه یه كی س����یلڤان؛ روداوه كه ی گه ریالكانی )پ ك ك( له گه ڵ سوپای توركیا له 14ی ته م����وزی 2011 له پارێزگای دیاربه كر رویداوه ، 14 س����ه ربازی تورك كوژراون و 6ی دیك����ه ش بریندارب����ون. گه ریالكانی په كه كه بۆس����ه یان بۆ سوپای توركیا داناوه له قه زای سیلڤان. دواتر ئه و ئه و هێرشه به )روداوه كه ی سیلڤان( ناودێركراو، قۆناغێكی دیكه ی شه ڕو پێكدادانی نێوان په كه كه و توركیا ده س����تی پێك����رده وه . ش����ه ڕ و پێكدادانه كان����ی نێوان گه ریالكانی په كه كه و ئه رته شی توركیا په ره ی س����ه ند. په كه كه له ژێر ناوی س����تراتیجیه تی ش����ه ڕی گه لی شۆڕشگێر به ش����ێوه ی گروپ گ����روپ هێرش����ی س����ه ر بنكه كانی س����وپا و

هێزه كانی ئه منی ده كرد. دوای روداوه كه ی سیلڤان، جه نگ درێژه ی كێشا تاوه كو كۆتایی ساڵی 2012 كۆبونه وه ی میت و ئیمرالی ده ستیپێكردوه . له 21ی ئاداری 201٣ په كه كه ئاگربه س����تی ت����اك الیه نه ی راگه یاند. ئه م راگه یه ندراوه په كه كه له ساڵی 199٣ تا ئ����ه و كات بۆ نۆیه مین جار بو، كه

ئاگربه ستی تاك الیه نی راگه یاندبو.دوای ئه وه ئاكپارتی پرۆسه ی چاره سه ری وه ك����و پاكێجی هه ڵبژاردن ب����ۆ به رژه وه ندی خۆی به كارده هێناو هیچ هه نگاوێكی كرداری چاره سه ركردنی به ئاراس����ته ی راسته قینه ی قه زیه ی كورد نه ده هاوێش����ت، به اڵم هه ده په له هه ڵبژاردن����ی 7ی حوزیرانی 2015 كۆتایی به وه هێنا، كه ئاكپارتی بتوانێت پرۆس����ه ی چاره سه ری له به رژه وه ندی خۆی له هه ڵبژاردن به كاربهێنێ����ت و ده نگ����ی ك����وردان بۆ خۆی به رێت، كورده كانی توركیا كه له رێگه ی ئه و سه ركه وتنه ی له هه لبژاردندا به ده ستیان هێنا، ئاكپارتی تاكگه رایی به ده سه لاڵتی كۆتاییان هێنا كه چوار ده وره بو به ته نیا ده س����ه اڵتی له ده ست بو، هه ربۆیه ئه ردۆگان به راشكاوانه رایگه یاند، له توركیا كێش����ه یه ك نییه به ناوی

كێشه ی كورد.ئه ردۆگان؛ ئاشتی له گه ڵ كورد موسته حیله ! زۆرێك له ئاژانسه كان ئه و گوته یه ی ئه ردۆگان " ئاش����تی له گ����ه ڵ ك����ورد موس����ته حیله" به گرنگییه وه ، بوه س����ه ردێری هه واڵه كانیان، دوای ئ����ه وه ی ب����ان كی مۆن، ل����ه )27ی ته موز( نیگه رانیی خ����ۆی له مه ڕ ئاماژه كانی كۆتایی هاتن، به پڕۆس����ه ی ئاش����تیی نێوان كورد و ده وڵه تی توركیا هێنایه زمان و داوای "چاره س����ه رییه كی ئاش����تیانه "ی كرد. به اڵم به پێچه وانه وه رۆژی دواتر ئه ردۆگان له )28ی ته موز(، گوت����ی؛ مومكین نییه ئێمه بتوانین له گ����ه ڵ ئه وان����ه دا كه هه ڕه ش����ه له برایه تی و یه كپارچه ی����ی نه ته وه ییمان ده ك����ه ن درێژه به پڕۆس����ه ی ئاشتی بده ین و داوا سه ندنه وه ی ماف����ی پارێزبه ندی����ی یاس����ایی ]حه س����انه [ هه روه ها ك����رد. هه ده په له پارله مانتاران����ی

حكومه ت����ی داد وگه ش����ه پێدان، نوێنه ران����ی هه ده په له په رله مان و سیاس����ه تمه دارانی ئه و حزبه ، به وه تاوانب����ار ده كا كه په یوه ندییان

به )پ ك ك(�ه وه هه یه . هه ندێ����ك ره خن����ه ی تون����د ئاراس����ته ی هه ده په ده كه ن، گوای����ه هه ڵه ی كردوه، كه ره تیكردۆت����ه وه به ش����داری حكومه ت بكات، به ڵێ هیچ پارتێك نه ك هه ش����تا كورس����ی، به ڵكو هه ش����ت كورسیش����ی هه بێت، ئاماده نیی����ه به و تاكڕه وییه ی ئ����ه ردۆگان رازیبێت و حكوم����ه ت له گ����ه ڵ ئاكپارت����ی پێكبهێنێت. ئ����ه وه "ئه ردۆگان"�����ه خه ون����ه هه روه ه����ا سوڵتانیه كه ی له گۆڕنراوه به رگه ی شه ریكیتر ناگرێ����ت له حكوم����ه ت و به ربونی����ش گوتی؛ حكومه ت����ی هاوپه یمانیی س����ودی بۆ توركیا

نییه . هه روه ها هه ده په دوای هه ڵبژاردنه كان سێ دیموكراسی، یه كه م ڕاگه یاند، پێشمه رجمان دوه م دادپ����ه روه ری و س����یهه میش ئ����ازادی. ئه گ����ه ر ئه و س����ێ مه رج����ه ی هه ده په قبوڵ بكرای����ه ، ئاماده بون حكومه ت����ی هاوپه یمانی پێكبهێن����ن. ب����ه اڵم ئاكپارتی ئاوڕێكیش����ی ل����ه و مه رجانه ی هه ده پ����ه نه دایه وه ، كه چی ئاكپارت����ی سیاس����ه تێكی ڕێ����ك پێچه وانه ی گرته به ر، واته سیاس����ه تی شه ڕ. بۆ ئه وه ی ئه گه ر هه ڵبژاردنی پێش����وه خته كرا ، ده نگ نه ته وه په رست و شۆڤینسته كان به الی خۆیدا

كێشبكات. ئاكپارتی رێگای ئیمرالی داخستوه هه نگاو به هه نگاو نزیك ده بێت����ه وه له كۆتایی هێنان له سه ره تا ئاش����تی، به پرۆسه ی چاره سه ری ئ����ه م س����اڵ، هه ده پ����ه له س����ه ر دیدارێكی چاره نوسس����از له گه ڵ ئیمرال����ی ڕیككه وتبو. دیمرتاش ده ڵێ:"ته نانه ت دارتاشان مێزێكی گ����ه وره ی ٣0 كه سیش����یان بۆ ئ����ه م دیداره دروستكرد. چاودێرانی سه ربه خۆ، نوێنه رانی هه ده پ����ه ، ئۆجه الن و حكومه ت له س����ه ر ئه م مێزه ك����ۆ ده بونه وه . ل����ه و ڕۆژه دا ئۆجه الن داوای به س����تنی كونگره ی له په كه كه ده كرد تا چه كه كانیان بێده نگ بكه ن. له س����ه ر ئه مه ڕێككه وتبوین. به اڵم به پێچه وانه وه ، حكومه ت ڕێگه ی به ئێمه ن����ه دا، هه فته یه ك دوای ئه م ڕێككه وتنه س����ه ردانی ئیمرال����ی بكه ین. تا ئه م����ڕۆش نه مانتوانیوه س����ه ردانی ئۆجه الن بكه ین. ئه گه ر ئه م كۆبونه وه ئه نجام بدرابایه ، ئۆجه الن بانگه وازییه كه ی ده كرد. ش����تێكمان

نه مابو كه بگه ینه چاره سه ری ته واوه تی".ئ����ه وه ش له الیه ك����ی دیك����ه وه ، ترس����ی له ئارادایه هه ده په قه ده غه بكرێت. ئه ردۆگان هه ده پ����ه ، س����ه ركردایه تیی له هه وڵدای����ه به بیانوی په یوه ن����دی له گه ڵ )پ ك ك( بداته ئۆپه راس����یۆنانه ی ئ����ه و هه ڵبه ت����ه دادگا، ئێس����تای ئه رته شی توركیا بۆ سه ر ناوبانگی )هه ده پ����ه و په یه ده (ی����ه ، حكومه ت هێرش ده كاته سه ر په كه كه ، به اڵم په یه ده و هه ده په ده پ�ێكێت و، ئامانجی ڕاس����ته قینه ی په كه كه نییه . هه ریه كه له )س����ه الحه دین ده میرتاش و هه ده په و هاوسه رۆكانی یوكسه كداغ( فیگان 9 په رله مانتاری دیكه ی ئه و پارته به تۆمه تی جیاواز پ����ه ڕاوی لێكۆڵینه وه ی بۆ كراوه توه و داوای هه ڵگرتن����ی پارێزبه ندی )حه س����انه (یان ده كرێت، ئایا به و هه نگاوانه ی ئاكپارتی دوب����اره ده رگای خه بات����ی سیاس����ی به ڕوی كورده كان داده خات و په ڵكێش����ی ش����ه ڕێكی قورس����یان ده كات����ه وه ؟ ئای����ا له دۆخێكی وا ده س����تده كه وێت؟ چ����ی ئاكپارتی ش����ێواو هه م����و ئامانجێك����ی ئه وه ی����ه هه ڵبژاردنێكی پێش����وه خته بخولقێنێت و تێشیدا براوه بێ؟ یاخ����ود خولقاندن����ی ئه و دۆخه ب����ۆ ئه وه یه به ر له پێشڤه چون و س����ه ركه وتنی كورده كان

له رۆژئاڤا و باکور بگرێت؟!به پێڤ����اژوی كۆتای����ی توركی����ا ئه گ����ه ر چاره س����ه ری له گه ڵ ك����ورد بهێنێ����ت، ئه وا توند وتیژیه كان به ره و لوتكه هه نگاو ده نێت و ش����ه ڕی نێوان )پ ك ك( و ئه رته شی توركیا له شه ڕه كانی 2012 قورستر ده بێت. هه رچه نده حكومه تی توركیا دۆخێكی هاوشێوه ی ساڵی 2011 بۆ جه نگ دروستكردوه ، به اڵم ئه گه ر توركی����ا "هاوپه یمانه تی له گ����ه ڵ ئه مریكا" و "ڕوبه ڕوبون����ه وه ی داع����ش" وه ك ته كتیكێك بۆ دژایه تیكردن و لێدان له هه ده په له باكوری كوردس����تان و په یه ده له رۆژئاڤای كوردستان به كاربهێنێت، ئه وا گومانی تێدانییه زمنییه كی به فرانی جه نگی خوێناوی له توركیا دروست ده بێت، كه له پێشوتر هاوشێوه ی نه بوبێت!

گوته ك����ه ی ئه ردۆگان كه "ئاش����تی له گه ڵ كورد موسته حیله " ، ده رخه ری ئه و راستییه ، ك����ه گۆڕانكارییه كی ریش����ه یی له عه قڵیه تی سیاس����ی و پراگماتیك����ی س����ولته ی توركی نه هاتۆت����ه ئاراوه ، بۆ دۆزی ك����ورد، ئه وه ی هه بوه ، به ناوی پرۆسه ی چاره سه ری ئاشتی زیاتر مه س����ه له یه كی ته كتیكییه ، ئه ردۆگان و په یژه ی����ه ك وه ك هه وڵیان����دا ئاكپارت����ی به كاریبهێنن، بۆ گه یش����تن ب����ه و ئامانجه ی

ده یانخواست!...

له کوردستان سەرەڕای

بوونی پرۆسەی هەڵبژاردن و پەرلەمان و

سەرۆکایەتی و حکومەت کەچی

هێشتان حزبەکان جڵەوبەدەستی

سەرەکین

پێڤاژوی چاره سه ری به ده ردی دانوستانه كانی ئۆسڵۆ ده چێت؟

نێچیرڤان بارزانی: بەدامەزراوەییکردن یان بنکۆڵکردنی دامەزراوەکان

19 »»

ئ�اری عه بدولاڵ

هه ندێك ره خنه ی توند ئاراسته ی هه ده په ده كه ن

گوایه هه ڵه ی كردوه كه ره تیكردۆته وه

به شداری حكومه ت بكات، به ڵێ هیچ

پارتێك نه ك هه شتا كورسی، به ڵكو هه شت

كورسیشی هه بێت ئاماده نییه به و

تاكڕه وییه ی ئه ردۆگان رازیبێت و حكومه ت

له گه ڵ ئاكپارتی پێكبهێنێت

ئامار یان گۆتره ؟

ته كنۆلۆژی����ا پێش����كه وتن و كردوه پێش����ڕه ویان به ج����ۆرێ داتاو ژماره بونه ته س����ه رچاوه ی زانس����ت و پالندان����ان، له هه مو بوارێكدا ئه گه ر داتاو ژماره نه بێت ئه وا نه ك پ����الن دانانرێ، به ڵكو س����ه رگه ردانی پاش����اگه ردانی و

ئه بنه دوانه یه كی ڕه زاقورس. زیاترله نیو ڕابوردودا له ماوه ی حكومه تمان كابین����ه ی ده رزه ن به ڕێك����رد، ب����ه اڵم ئ����ه وه ی بوه له هه م����و ك����ه به دیارده ی����ه ك بۆنه یه ك����داو له هه م����و بوارێكداو له هه م����و دیدارێك����دا، هه ركه س وه زی����رو له ئاس����تی بدوێن����ی، به ره وخوار، باس����ی كێش����ه یه ك لێبپرس����ی، قه یرانێك����ی ی����ان له میان����ه ی قس����ه كانیدا بۆ خۆ ب����ون ده رب����از په ڕاندن����ه وه و یه كێ به رپرسیارێتی له پرسیارو له فه رمایش����ته كانی ك����ه ئه ی����دا داتایه ك كه ئه وه یه به گوێماندا، ی����ا ئامارێك له به رده س����تا نیه . س����ه یره كه له وه دای����ه كه هه مو وه زاره تێك به جیاو به ڕێوه به رایه تی به ڕێوه به رایه تیه هه یه ، ئاماریان به گش����تی گش����تیه كانێش به ڕێوه به رایه تیه كی����ان یه ك����ی به ن����اوی قوتكردوه ت����ه وه كه واته ئام����ار، به ڕێوه به رایه تی بۆ ئامار له به رده س����تا نیه ؟ ئایا مه ئموره كان����ی ئه م به ش����انه بن دیوارن؟ یان هه روا پۆسته كانیان پڕ به به ریان ب����ڕراوه و دوراوه ؟ ئه م����ه جگ����ه ل����ه وه ی، له هه مو هه یه به ڕێوه به رایه تیه ك شارێك ئامار، به ڕێوه به رایه تی به ن����اوی ئه و ئامارانه ی له به رده ستیا نیه ، ئه و ملیۆنانه ن كه نازانرێ بۆ ون ئه بن، ئ����ه و كاروانه ته نكه رانه یه كه ئۆغ����ر ئه كه ن ب����ه ره و ژورو ب����ه ره و ڕۆژه����ه اڵت؟ به ڵێ ئامار له به رده س����تا نیه بۆ ش����یرینی گرێبه س����تی نه وت، ئامار نیه بۆ پرۆژه ی س����ه قه ت، ئامار نیه بۆ موچه ی پل����ه تایبه ت، ئامار نیه بۆ بندیوار، ئامار نیه بۆ حیمایه ، ئامارم����ان نی����ه ب����ۆ قۆرغكاری كۆمپانی����ای حیزبی، ئامار بڤه یه بۆ لێپرسینه وه ی ته لبه ند كردنی واڵتێ����ك، ئامارم����ان پێوێس����ت نیه ب����ۆ خه رجی و مه س����روفاتی گیرفان����ی كوڕه به رپرس����ه كان، ئام����ار له به رده س����تدا نیه چه ند بازرگان له گه ڵ داعش شه ریكن ، ئامارمان نیه بۆ ئه وانه ی له شه وو ڕۆژێكدا ده بنه ملیۆنێر، ته نانه ت ئاماری وه عدی درۆش����مان نیه ، ئه ی ئامارێ بۆ ئه و هه مو گه نجه بێكاره ، له مه مله كه تی خواپێداودا بۆ ڕیژه ی بێكاری ساڵی یه ك دو جار به پۆینت حس����ابی ئه كه ن، ئامارێ له به رده ستدا نیه له چك و له هه ڵكش����اندایه ، حیجاب چه ند واقوڕمان����ه ، جێ����ی ئ����ه وی به ناوی هه ی����ه وه زاره تێكم����ان وه زاره ت����ی پالندانان، ئه وا وه ك تر نه هامه تیه كی داماوی و هه مو وه زاره تی به شانی شایه تمانمان ناوبراودا هێنا! ئه ی ئه م وه زاره ته له سه رچی مه مله كه ت پالنه كانی بنیاتئه نێ����ت؟ ئایا خ����ۆی ئامار جێبه جێ ئه كات؟ یان هه واڵگری ئه كات و دیوه خانه كانه وه به سه ر به ئام����ار له قه ڵه میان ئه دا؟ ئه ی ئه وه ی مافی هاواڵت����ی ئه وكات ده بێ����ت بپرس����ێت ك����وا پالن؟ ك����وا ئامار؟ ك����وا دات����ا؟ ئایا ئێمه له كوێی ئ����ه م دنیایه داین؟ چیمان داتادا ژم����اره و له دنیای دیاره ؟ ئه ی به ڕاست خۆ له سه ر زمانی حكومه ته وه له س����ه ر زارو هه موان به رپرس����انه وه وت����ه ی كۆك و ڕێكین له س����ه ر ئه وه ی كه گه نده ڵی جه س����ته ی حكومه ت و ئاماری ئ����ه ی داڕزاندوه ، واڵتی گه نده ڵیش����مان هه ر نیه ؟ ئه رێ بۆ خات����ری خاتران ئ����ه ی ئێمه دات����ای چیمان هه ی����ه ؟ ئازیزان كار وا بڕوا له مه وال باش����تر وایه واز له ژماره وداتا بهێنین، چونكه گاورك����رده ناوی خوای لێبهێنین ق����وه ت له ده س����ت و ده س����ت

له حكومه ت به گۆتره لێخوڕین.

دالوه ر عه لی سۆفی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

ڕەگە مێژوویەکانی سیستمی تەندروستی

)٨(

لەبەشی ڕابووردووی ئەم زنجیرە وتارە باس����ی پەراوێزی����ی تەندروس����تیمان کرد ئابوری و سیاس����ی و بە پێدراوە بە بەراورد داگیرکرکردن و لە زەمەنی سەربازیەکانەوە )انتداب(ی بریتانی. وەکو لەم بەش����ەدا دۆزین����ەوەی دەردەکەوێ����ت، بۆم����ان نەوت و س����ەربەخۆبوونی عێ����راق و دواتر ئەوتۆی����ان کاریگەریەک����ی شۆرش����یش نەبوو لە کەمکردن����ەوەی ئەم پەراوێزیەی

تەندروستی بۆ پێدراوەکانی سەرەوە. ل����ە س����اڵی ١٩٢٧دا، ن����ەوت بە بڕێکی بەاڵم دەدۆزرێتەوە. لە عێ����راق بەرفراوان دەرک����ردن و هەناردەکردن����ی ئ����ەم کااڵیە ف����راوان تاوەک����و کۆتایی بەش����ێویەکی پەنجاکانی سەدەی ڕابووردوو دوادەکەوێت. ئیتر لە پەنجاکان ب����ە دواوە نەوت دەبێتە ئاڵۆگ����ۆری س����ەرەکی س����ەرچاوەیەکی ئابوری لە عێراق . قەیرانی نەوت لە ساڵی بەرزبوونەوەی ل����ە ١٩٧٨ و دواتر ١٩٧٣ و نرخی نەوت بەه����ۆی ئەو دوو قەیرانەوە، بواری بۆ عێراق ڕەخس����اند کە داهاتێکی زەب����ەاڵح لە ماوەیەک����ی ک����ورت کەڵەکە ب����کات. هەرچەندە ئ����ەم کااڵیە گەرەنتی ئ����ەوە دەکات کە عێ����راق ببێتە خاوەنی بودجەیەکی گەورە، ب����ەاڵم بڕێکی کەمی ئەو داهاتەی لە ڕێی نەوتەوە بەدەستدەهات بۆ تەندروس����تی خەرج دەکرا. بۆ نموونە تەنها ٠.٦ کۆی داهاتی نیشتیمانی عێراق لەو ماوەیەدا بۆ تەندروس����تی تەرخانکرا. لە بەرامبەردا بەشی شێری داهاتی نەوت و ک����ۆی بەرهەمی نیش����تیمانی واڵتەکە بۆ دەڕویشت. ئاسایش کاروباری سەربازی و بە ب����ەراورد تەندروس����تی هەرچەن����دە بە خەرجییەکان����ی تری وەک����و کاروباری س����ەربازی زۆر کەم بوو، ب����ەاڵم بەهۆی هەڵکشانی داهاتی عێراق لە ڕێی نەوتەوە، ئەو پارەیەی بۆ تەندروستی تەرخان دەکرا بای����ی ئەوەندە بوو ک����ە واڵتەکە بتوانێت ژێرخانێکی گەورەی نەخۆشخانە و بنکەی ژمارەیەکی دروس����تبکات و تەندروس����تی زۆری تەکنەلۆژیای س����ەردەمیانە هاوردە ب����کات. ئەوەب����وو لە هەفتاکان����دا، زیاتر ل����ە ٩٠% خەڵکی عێراق بە الدێکانیش����ەوە خزمەت����ی تەندروس����تیان پێ گەیش����ت. هەروەه����ا عێ����راق توانی نەخۆش����خانەی زەبەالح����ی ٦٠٠ قەڕوێڵەیی لە س����ەنتەری هەموو پارێزگاکان دروس����ت بکات )جگە لە پارێزگای سلێمانی(. هاوکات ئەو داهاتە زۆرەی هەیبوو بواری پێدا کە گرێبەس����ت واڵتەکان����ی پێش����کەوتووترین لەگ����ەڵ جیهان ئیمزابکات بۆ دروس����تکردنی ئەو نەخۆش����خانانە بە تایبەت����ی لەگەڵ واڵتی یابان. لە ئەنجامدا، توانای خەڵکی عێراق بۆ گەیش����تن ب����ۆ خزمەتی تەندروس����تی وەک����و زۆرێ����ک لە واڵت����ە ئەوروپیەکان و ئەمە ب����ەاڵم لێهات. پێش����کەوتووەکانی لە س����اڵەکانی ١٩٨٠ەوە نەخایاند و زۆری ئیتر بارودۆخەکە بەرەو ئاراس����تەیەکی تر

ڕۆیشت. دوای هەڵگیرسانی شەڕی عێراق و ئێران، ئەوەی یەکەم بەشێکی گەورەی بودجەکەی بۆ تێچووەکانی شەڕ تەرخان کرد. هاوکات نرخی نەوتیش هەڵبەز و دابەزی بە خۆەوە بوو. لە دابەزیندا بە بەردەوام����ی بین����ی و لە پاڵ ئەمانەشدا، لە ساڵی ١٩٨٢ بە دواوە، گۆڕانێکی ڕیشەیی بەس����ەر بیرکردنەوە و ئایدۆلۆژیای حیزبی بەعس����دا دێت و وردە وردە واز لە گوتاری سیۆشیالیزم دەهێنێت. لە کۆتایی هەشتاکاندا، عێراق دەستدەداتە بە تایبەکردن بەرفراوان����ی سیاس����ەتێکی کە بەالی زۆرێ����ک لە چاودێرانەوە یەکێکە لە خێراترین و هەمەالیەنەترین پرۆگرامەکانی هەم����وو لە جیهان����دا. بە تایبەتکردن����ە س����ێکتەرەکانی ئاب����وری )جگە لە نەوت و پیشەسازی س����ەربازی( بە تایبەتدەکرێن. تەندروس����تیش ل����ەم سیاس����ەتە ڕزگاری دەبێت و زۆربەی دەزگا تەندروس����تیەکان س����ەر بە حکوم����ەت دەمێنن����ەوە. هەموو ئەم فاکتەران����ە وایانکردن ک����ە زەمەنی هەنگوێن����ی هەفت����اکان بۆ تەندروس����تی لە هەش����تاکاندا کۆتایی پێ بێت. لە ماوەی شەڕدا، عێراق ئەو ژێرخانە زەبەالحەی کە لە هەفتاکاندا دروستیکرد چیتر فراواننەکرد بەڵک����و هەوڵی ئ����ەوەی دەدا وەکو خۆی بیهێڵێت����ەوە و هیچی تر. هاوتەریب لەگەڵ ئەمانەشدا، بەبیانووی فاکتەری سەربازی و ئاسایشەوە، عێراق نەیدەهێشت پزیشکان سەردانی دەرەوەی واڵت بکەن بۆ خوێندن و پێشخستنی تواناکانیان. بەکورتی دەکرێت بڵێین کە هەشتاکان س����ەرەتای کۆتایی زەمەنی زێڕینی تەندروس����تیە لە عێراقدا. لە بەش����ەکانی داهاتوودا باسی نەوەدەکان

دەکەین.

15 )4٩٠( سێشه ممه ٨/١١/٢٠١5 tandrostyawene@gmail.comته‌ندروستی

وه ك ئاشكرایه ش���یری دایك یه كێكه له و شیرانه ی كه زۆر پێویسته بۆمنداڵ و سه رجه م شاره زایان ئاماژه به وه ده كه ن كه هیچ ش���یرێك وه ك ش���یری دایك به سود نیه ، به اڵم له گه ڵ ئه مه ش هه ندێ جار نابێت دایكان ش���یری خۆیان بده ن بریتین حاڵه تانه ش ئه و به منداڵه كانیان

له :-- ئه گ���ه ر هاتوو گۆی مه مكی دایكه كه زۆر بۆ ن���اوه وه بوو یان زۆر ته خت بوو

منداڵه كه توانای مژینی نه بوو.- سه ر گۆی مه مكی دایكه كه قڵیشابوو

زۆر وشك ببوو.- ئه گ���ه ر هه وك���ردن ل���ه مه مكه كه هه ب���وو پێویس���تی به وه كرد ش���یری

تێدانه مێنێت.- بوونی دومه ڵ له مه مكی دایكه كه كه واپێویست بكات نه شته رگه ری بۆ بكرێت و

ده رمانی دژه هه وكردن به كاربهێنرێت.- بوونی هه ندێ نه خۆشی له دایكه كه ، وه ك هه وكردن���ی زۆری گۆرچیل���ه كان، خوێن به ربوونی زۆر، نه خۆش���ی ئایدز، ش���ێرپه نجه ی مه مك، گرانه تاو حه مه یی ماڵتا، به د خۆراكی ، نه خۆش���ی س���یل، ئاڵوده بوون له سه رمادده هۆش���به ره كان، له كاتی ده رون���ی نه خۆش���ی هه ن���دێ

زه یستانی .- به كار هێنانی هه ندێ جۆر ده رمان. كه ئه ویش پزیش���ك ئاماژه ی پێده كات كه نابێت ل���ه كات���ی به كارهێنانی ئه و جۆره ده رمانانه ش���یری خۆت بده ی به

منداڵه كه ت.

زۆر ج���ار باوان ب���ه دوای رێگه یه ك ده گه رێن كه ببێته هۆی زیره ك كردنی منداڵه كه یان، به پی پس���پۆرانی بواری خ���ۆراك ئ���ه م خۆراكانه ی خ���واره وه

منداڵه كه ت زیره ك ده كه ن.میوه ی���ه ئ���ه م ئۆف���ۆگادرۆ: -١برێكی باش ڤیتامی���ن وكانزای تێدایه كه چاالكی و وزه ده به خشێت به منداڵ. بۆی���ه خواردن���ی له الی���ه ن منداڵه وه

پێویسته .٢- ت���و: ئ���ه م میوه ی���ه ریش���اڵ و ڤیتامین���ی زۆر تێدایه زۆر باش���ه بۆ

گه شی مێشك.

٣- كه ره ی فستق: یه كێكه له باشترین خواردنه كان بۆ منداڵ و یارمه تی گه شه و بیرو هۆشی ده دات، چونكه ده وڵه مه نده به و چه وریانه ی كه به رپرس���ن له سه ر

زیره كی منداڵ.به وه ناس���راوه كه 4- چه ره س���ات: ده وڵه مه ن���ده به ترش���ه ئه مینێكان و ئومی���گا ٣ پرۆوتین���ات ك���ه هه موو ئه مانه یارمه تی چاالك كردنی مێشك

ده ده ن.5- ش���یره پر چه وره كان: ئه م شیره ترش���ه به كۆلیس���ترۆڵ و ده وڵه مه نده چه ورییه كان، كه منداڵ پێویس���تێتی

له پاش دوو س���اڵ بۆ دروست كردنی و چاالك كردنی خانه كانی مێشك.

٦- چوكواڵته : ئ���ه م خواردنه منداڵ زۆر حه زی لێ���ده كات و كاكاوی تێدایه

كه مێشك به هێز ده كات.٧- هێلكه : ده وڵه مه نده به پرۆتینات

كه پێویسته بۆ گه شه ی منداڵ.٨- گۆشتی سور: برێكی باش ئاسن و پرۆتینات و ریشاڵ و ڤیتامیناتی تێدایه

.Bبه تایبه تی ڤیتامین ١٢٩- ماس���ی : چاالككه ری مێش���كه و ئۆمی���گا ٣ تێدایه زۆر پێویس���ته بۆ

منداڵ.

ئه و كاتانه ی دایكان ناتوانن شیری خۆیان بده ن به مندااڵكانیان

ئه م خۆراكانه منداڵـــــه كه ت زیره ك ده كات

هه رچه ن���ده ده رمان بۆ ئ���ه وه كراوه به اڵم پێبكه یت، نه خۆشی چاره سه ری به كار هێنانی ده رمان به بێ ئامۆژگاری پزیش���ك به تایبه تی بۆ مندااڵن ره نگه ببێته هۆی كێش���ه ی گه وره ، هه ر بۆیه ئاگاداری ئه م خااڵن���ه ی خواره وه به كه

ده رمان ده ده یت به منداڵه كه ت.١- هی���چ كاتێ���ك ش���روبی كۆكه و هه رده رمانێك���ی ی���ان هه اڵمه ت���ی

تری گه وره كان مه ده به منداڵه كه ت.٢- به پ���ێ خوێندن���ه وه ی ره چه ت���ه ده رم���ان مه ده به منداڵه ك���ه ت، ره نگه ئه و ده رمان���ه بۆمنداڵێك ببێت، به اڵم

له وانه یه بۆئه وه ی تۆ یان منداڵێكی تر نه بێت.

٣- ل���ه خۆته وه رێ���ژه ی ده رمانه كه دیاری مه كه و زیاد و كه می پێمه كه .

4- ئه گه ر ده رمانه كه تاڵ بوو تێكه ڵی خواردن���ی مه كه بۆ ئ���ه وه ی بیخوات، به ڵكو پرس به پزیشكه كه ی بكه بزانه

ده توانیت ئه و پرۆسه یه بكه یت.5- هه ركه ت هه ستت به الیه نی خراپی ده رمانه ك���ه كرد ب���ۆ منداڵه كه ت وه ك هه ستیاری و سوربوونه وه یان ئاوسان، ئه وه راسته وخۆ له ده رمانه كه بوه سته و

پزیشكی لێئاگادار بكه ره وه .

به وریایه وه ده رمان بده به منداڵه كه ت

ی ری

گاۆژ

امئ

ته ه ف

ه

سوتان• له كاتی توش بوونت به سوتان سه ره تا بۆماوه ی ١٠ خوله ك یاخود تائه و كاته ی ئازاره كه ی نامێنێت ئاوی سارد بكه به و شوێنه دواتر هه نگاوه كانی تری

فریاگوزاری سوتاوی بكه .• پێویس���ته ڤیتامین���ات ل���ه رێگ���ه ی خواردنه هه مه جۆره كانه وه وه ربگیرێت نه ك به رێگه ی حه ب و ده رزی ، ته نها له و كاته نه نه بێت كه پزیشك ئاماژه ی

پێئه كات.• ئه گه ر كێشه ی هه رسكردنت هه یه ئه مانه بكه یت پێویس���ته رۆژانه ٢ لیتر ئاو بخۆیت���ه وه ، خواردنی میوه و س���ه وزه زۆر بخۆ، خواردن به هێواشی بخۆو

زۆر بیجوه ، به پێ رێبكه ، چه وری كه م بخۆ.

ریکالم

ئا: مه زهه ر که ریم

به شێک له خوێندکاران دوای ئه وه ی نائومێد ده بن له وه ی له قۆناغه

جیاوازه کانی خوێندن فێری زمانی ئینگلیزیی ببن، ڕوده که ن په یمانگا

ئه هلییه کان و له به رامبه ر بڕێک پاره دا هه وڵ ده ده ن لێهاتوییان له و

زمانه دا به ره و پێش ببنه .

لەپەیمانگا یەكێ���ك بەڕێوەبەری ئەهلیی���ەكان ب���ۆ فێربون���ی زمان، ڕوتێکردنی شكار مستەفا، هۆكاری خوێن���دکاران بۆ ئه و س���ه نته رانه و ل���ەو فێرخ���وازان فێرنەبون���ی حکومییه کان قوتابخانه خوێندنگاو دەگەڕێنێتەوە بۆ ئ���ەوەی كە له و چەن���د "باس���ی خوێندنگایان���ه دا وشەیەك دەكرێت لەزمانی ئینگلیزیدا كە لەژیانی ڕۆژنەدا نییه و سودی نییە بۆ فێرخ���وازان، ئەو فێرخوازەی كە حكومییەوە زانكۆیەكی لەپەیمانگا و دێ���ت چەند وش���ەیەك دەزانێت كە بەژیانی نییە پەیوەندییەك���ی هیچ

ڕۆژانەیەوە".هه روه ه���ا ئه و به ڕێوه به ره پێیوایە گرنگترین هۆكار بۆ فێربونی زمانی ئینگلی���زی ی���ان ه���ەر زمانێكی تر بریتییە لە فێربونی وشە كە لەقۆناغی یەكەمدا ئەدەب دەخوێنن و دەنگەكان دەخوێن���ن "لەزانك���ۆو پەیمان���گا حكومییەكاندا هیچ س���ودێكی نییە بۆ ڕۆژانەی���ان بەتایبەت دەنگەكان كە بەشێوازێكی زانستی دەخوێنرێت كە فێرخواز بەو شێوەیە فێری زمان

نابێت".له ئێستادا ژماره یه کی زۆر سه نته رو په یمانگا بۆ فێربونی زمانی ئینگلیزی هه رێم���ی جیاوازه کان���ی له ش���اره کوردس���تان کراوه ته وه و فێرخوازان به شێوه یه کی به رچاو ڕوی تێده که ن، که هاویندا ل���ه وه رزی به تایبه ت���ی

پشویانه .ش���ادی یەكێكە لەو كچانەی بەو

پەڕی پەرۆشییەوە ڕوی لەسەنتەرێکی فێرکردنی زمان كردوە تا فێری زمان ببێت له و باره یه وه ده ڵێت "گرنتییان پێداوم كە فێ���ری زمان ببم جیاواز لەكۆلێژ كە بەچوار س���اڵ فێرنابم، بەڵێننامەیەكمان پڕكردۆتەوە بەبڕی 500 دۆالر ك���ە دەتوانی���ن دوب���ارە بەش���داری هەمان خ���ول بكەینەوە گ���ەر فێرخ���واز لەج���اری یەكەمدا س���ودمەندنەبون، گەر لە دوایی دوو خول هەر سود مەند نەبوو، ئەو بڕە

پارەیەی داویەتی وه ریده گرێته وە".به شێک له و سه نته رانه له سەرەتای دەست پێكردنی خولەكە بۆ ماوەی 20 س���ەعات فێرخ���واز به ش���داری

خوله که ده کات بێ به رامبه ر، دواتر ئه گه ر خواستی ده توانێت به شداری

بکات به شێوه یه کی فه رمی.س���ه نته ره ئ���ه و به ڕێوه ب���ه ری رایده گه یه نێ���ت ئەو ه���ۆكارەی كە پەیمان���گا فێرخ���وازان دەكات وا هەڵبژێرن خەم ساردی ئەهلییەكان زانكۆ و پەیمان���گا حكومییەكانە كە گرنگ���ی دەدەن ب���ە بابه تی الوەكی وەك ئ���ەدەب و دەن���گ ل���ە زمانی ئینگلیزیدا كە پێویس���تە لە قۆناغی

كۆتایی خوێندندا بخوێندرێت."پەیمان���گا ده ڵێ���ت هه روه ه���ا ئەهلییەكان هەریەكەیان بازرگانێكی لەپش���تەوەیە هەرچەن���دە خۆی���ان

بەڕێوەی نابەن بەڵكو لەالیەن چەند كەسێكی ترەوە بەڕێوە ده برێت، كە ناتوانن بەپێی پێویست خزمەتی ئەو

فێرگەیە بكەن".س���ه نته رانه په یمان���گاو ئ���ه و له به رامبه ر وتن���ه وه ی وانه ی زماندا له فێرخ���وازان جی���اواز پ���اره ی وه رده گ���رن، پەیمان���گا هەیە 700 ه���ه زار ل���ە فێرخ���واز وەردەگرێت له به رامبه ر وتنه وه ی وانه بۆ ماوەی س���ێ مانگ، که هەفتەی پێنج وانە دەوترێتەوەو ڕۆژانە 45 خولەك وانە

دەخوێنرێت.هه ندێک په یمانگای دیکه به هه مان ڕێ���ژه ی وانه وتن���ه وه ، 300 ه���ه زار

له فێرخ���واز وه رده گرن. به ڕێوه به ری هۆكارەك���ەی په یمانگای���ه ئ���ه و بێپالنی وەزارەتی بۆ ده گه ڕێنێته وه نادات گرنگییەك "هی���چ پەروەردە بە خوێندن لەم واڵت���ە كە دەبوایە وەزارەتی پ���ەروەردە پالنی هەبوایە بۆ ڕێكخس���تنی نرخەكان لە فێرگە

ئەهلییەكان". عه باس عەلی حەس���ەن، مامۆستا له یه کێک له و س���ه نته ری فێکردنانه ماس���تەره ، بڕوانامەی هەڵگری که ل���ه و باره ی���ه وه ده ڵێ���ت "فێربونی زمانی ئینگلی���زی بابەتێكی تازەیەو سیس���تەمی پ���ەروەردە نەیتوانیوە پێبگەیەنێت خوێندكار لەبنەڕەتەوە

كە بتوانێ���ت بە ش���ێوازێكی باش ب���ەدەر لەزمان���ی دای���ك زمانێكی ت���ر بەكاربهێنێت بەتایب���ەت زمانە زیندووەكان وەك زمانی ئینگلیزی".

هه روه ها ده ڵێت "بەدەر لەخوێندنگا تایبەتەكان خوێندنگاكانی تر ناتوانن خوێندنی هاوینەیان هەبێت و پسپۆڕی لەبوارەك���ەدا ك���ە ئەو سیس���تەمە شكست خواردووە لەخوێندندا هەمانە ئەو س���ەنتەرانەی ك���ە دەكرێنەوە هەندێكی لێدەرچێ���ت تەنها الیەنی بازرگانییەكەی لەبەرچاو دەگرن كە پێویستە خەڵكی بنێرینە دەرەوە تا بزانرێت خەڵكی چ���ۆن فێری زمان

دەكرێن بە شێوازێكی خێرا".

خوێندن(490( سێشه ممه 162015/8/11 xwendn.awene@gmail.com

خوێندکاران‌بۆ‌فێربونی‌زمان‌ڕو‌له‌په‌یمانگا‌ئه‌هلییه‌کان‌ده‌که‌ن"هه ندێک سه نته ر ته نها الیه نی بازرگانی له به رچاو ده گرن"

فێربونی زمانی ئینگلیزی بابەتێكی تازەیەو سیستەمی

پەروەردە نەیتوانیوە لەبنەڕەتەوە

خوێندكار پێبگەیەنێت كە

بتوانێت بەشێوازێكی باش بەدەر لەزمانی

دایك زمانێكی تر بەكاربهێنێت

هۆڵێکی خوێندن له سه نته رێکی ئه هلیدا فۆتۆ: مه زهه ر

‌‌‌ئا:‌بێریڤان‌جه‌مال‌حه‌مه‌سه‌عید

ئه‌مه‌‌خه‌ونێك‌بو،‌ئاواتی‌ده‌یان‌خوێنه‌ری‌ڕۆشنبیری‌ساڵه‌كانی‌

حه‌فتاكان‌و‌هه‌شتاكانی‌سه‌ده‌ی‌ڕابردو‌بو،‌كه‌‌له‌پاش‌خوێندنه‌وه‌ی‌ئه‌م‌كتێبه‌،‌‌Onڕه‌چه‌ڵه‌كی‌چه‌شن‌ــ‌چارلز‌داروین‌‌the‌Origin‌of‌Species‌-‌Charles

Darwin،‌پڕ‌به‌دڵ‌حه‌زیان‌ده‌كرد‌وه‌ریگبێڕنه‌‌سه‌ر‌زمانی‌كوردی،‌تا‌

خوێنه‌رانی‌كوردیزمان‌لێیبێبه‌ش‌نه‌بن.‌هه‌ندێكیان‌هه‌وڵیان‌دا،‌به‌اڵم‌بێئاكام‌بون.‌نوری‌كه‌ریم‌ئێستا‌خه‌ریكی‌

وه‌رگێڕانی‌ئه‌م‌كتێبه‌یه‌.

نــــوری‌كه‌ریــــم‌یه‌كێكه‌‌لــــه‌و‌وه‌ڕگێره‌‌ســــه‌ركه‌وتوانهی‌كــــه‌‌له‌ماوه‌یه‌كی‌كورتدا‌چه‌ندیــــن‌كتێبــــی‌به‌‌عیشــــق‌و‌بایه‌خی‌زۆره‌وه‌،‌وه‌رگێڕاوه‌ته‌‌سه‌ر‌زمانی‌كوردی.‌وه‌رگێڕ‌جیا‌له‌وه‌ی‌شــــاره‌زایییه‌كی‌باشی‌لــــه‌‌زمانی‌عه‌ربی،‌فارســــی،‌ئینگلیزی‌و‌ســــویدیدا‌هه‌یه‌،‌هه‌وڵی‌داوه‌‌به‌زمانێكی‌پوخت‌و‌ساده‌،‌خوێنه‌ر‌له‌كاره‌كانی‌نزیك‌بكاته‌وه‌‌و‌په‌لكێشی‌خوێندنه‌وه‌یان‌بكات،‌كه‌‌ئه‌مه‌ش‌خۆی‌له‌خۆیدا‌رێخۆشكردنێكه‌‌بــــۆ‌خوێندنه‌وه‌ی‌به‌رهه‌می‌نوســــه‌ران‌و‌ڕۆشــــنبیرانی‌گه‌النی‌تر.‌كه‌‌دیســــانه‌وه‌‌ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی‌زمان‌و‌گه‌شه‌ســــه‌ندنی‌ڕۆشنبیری‌كۆمه‌ڵگای‌كوردی‌ده‌گرێته‌خۆ.‌له‌ســــه‌ر‌وه‌رگێڕانی‌ئه‌م‌كتێبه‌‌پڕ‌به‌هایه‌،‌ئاوێنه‌‌ئه‌م‌گفتوگۆیه‌ی‌‌له‌گه‌ڵ‌‌نوری‌كه‌ریم‌

ساز‌كرد.

به‌كورتــــی‌ زۆر‌ ده‌كرێــــت‌ ئاوێنــــه‌:‌ ‌پێمانبڵێیت‌ناوه‌ڕۆكی‌ئه‌م‌كتێبه‌‌چییه‌؟

نوری‌كه‌ریم:‌ته‌واوی‌ئه‌م‌كتێبه‌‌وه‌اڵمه‌‌به‌پرســــیارێكی‌دیاریكراو،‌ئایا‌ئه‌م‌هه‌مو‌جۆراوجۆرییــــه‌ی‌كه‌‌له‌نــــاو‌زینده‌وه‌راندا‌هه‌یه‌،‌له‌چییه‌وه‌‌سه‌رچاوه‌‌ده‌گرێت.‌وه‌اڵمی‌داروین‌ڕۆشنه‌،‌به‌‌به‌ڵگه‌و‌توێژینه‌وه‌یه‌كی‌قــــوڵ‌ده‌یســــه‌لمێنێت،‌كــــه‌‌هه‌مه‌جۆریی‌تــــه‌واوی‌زینــــده‌وه‌ران،‌به‌جیهانی‌ئاژه‌ڵ‌و‌بۆ‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ ڕه‌چه‌ڵه‌كیــــان‌ روه‌كه‌وه‌،‌په‌یدابونی‌یه‌كه‌م‌شــــانه‌ی‌ئورگانی.‌هه‌ر‌هه‌مومان‌وه‌ك‌زینده‌وه‌رانێك،‌ســــه‌ره‌ڕای‌ئه‌وپه‌ڕی‌جیاوازیمــــان،‌له‌جیاوازی‌نێوان‌ئــــاژه‌ڵ‌و‌ڕوه‌كــــه‌وه‌‌بگــــره‌‌تا‌جیــــاوازی‌نێــــوان‌دایباب‌و‌ڕۆڵه‌كــــه‌ی،‌نــه‌وه‌ی‌ئه‌و‌زینده‌وه‌ره‌‌یه‌كشانه‌یییه‌ین.‌ئه‌م‌زینده‌وه‌ره‌‌یه‌كشانه‌یییه‌‌نه‌ك‌هه‌ر‌ژیانی‌كردوه‌‌به‌ڵكو‌نه‌وه‌شــــی‌خســــتۆته‌وه‌،‌ئه‌م‌نه‌وه‌‌تازه‌یه‌‌نه‌ك‌هه‌ر‌ژمــــاره‌ی‌زۆر‌بوه‌،‌به‌ڵكو‌هه‌مو‌ئه‌و‌ســــیفه‌ته‌‌بۆماوه‌یییانه‌ی‌له‌دایبابه‌وه‌‌بۆ‌ماوه‌ته‌وه‌،‌كه‌‌پێویســــت‌بون‌بۆ‌ژیان‌به‌ده‌ربردن‌و‌زاوزێكردن.‌له‌م‌په‌یوه‌نده‌دا،‌به‌پێی‌هه‌لومه‌رجی‌ژیان،‌هه‌ر‌سیفه‌تێكی‌بۆماوه‌یی‌كــــه‌‌زێتر‌یارمه‌تیــــده‌ری‌بوه‌،‌كه‌ڵكه‌‌بــــوه‌و‌ئه‌وانی‌تــــر‌خراوه‌ته‌‌الوه‌،‌به‌و‌پێیه‌‌گۆڕانی‌به‌سه‌ردا‌هاتوه‌،‌هه‌رچی‌زێتر‌جیاوازی‌كه‌وتۆتــــه‌‌نێوان‌تاكه‌كانی‌نه‌وه‌‌له‌دوای‌نه‌وه‌وه‌.‌ئه‌مه‌‌پرۆســــه‌یه‌كی‌

له‌ویستی‌ به‌ده‌ره‌‌ سروشتییه‌،‌ به‌رده‌وامی‌هه‌ر‌زینده‌وه‌رێك.

ئاوێنــــه‌:‌تایبه‌تمه‌نــــدی‌ئــــه‌م‌كتێبــــه‌‌به‌نه‌مــــری‌ وایكــــردوه‌‌ كــــه‌‌ له‌چیدایــــه‌،‌بمێنێته‌وه‌،‌ســــه‌ره‌ڕای‌ئه‌وه‌ی‌كه‌‌له‌مێژه‌‌

نوسراوه‌؟نوری‌كه‌ریم:‌ئه‌م‌كتێبه‌‌له‌ساڵی‌1859دا‌له‌هه‌لومه‌رجێكدا‌ باڵبۆتــــه‌وه‌،‌ له‌به‌ریتانیا‌كه‌‌بیروبۆچونی‌گشــــتی‌كۆمه‌ڵگای‌نه‌ك‌هه‌ر‌به‌ریتانیا‌به‌ڵكو‌زۆربه‌ی‌سه‌رتاسه‌ری‌جیهانــــش،‌بیروبۆچونــــی‌ئاینیی‌"كتێبی‌پیرۆز"‌بوه‌‌له‌ســــه‌ر‌چۆنییه‌تی‌په‌یدابونی‌مــــرۆڤ‌و‌زینده‌وه‌ران.‌بــــۆ‌نمونه‌،‌به‌پێی‌ئــــه‌م‌جیهانبینییه‌‌ئاینییــــه‌،‌خوا‌پیاوی‌له‌سه‌ر‌وێنه‌ی‌خۆی‌له‌خۆڵ‌دروستكردوه‌‌و‌پاشان‌فوی‌كردوه‌‌به‌كونه‌لوتیداو‌ڕۆحی‌به‌به‌ردا‌هاتوه‌.‌پاشــــان‌كه‌‌ئــــه‌م‌پیاوه‌‌له‌خه‌ودا‌بوه‌،‌په‌راســــویه‌كی‌ده‌رهێناوه‌و‌ئافره‌تێكی‌لێدروستكردوه‌،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌پیاوه‌‌به‌ته‌نیا‌نه‌بێت.‌داروین‌له‌به‌رامبه‌ردا‌جیهانبینییه‌كــــی‌ته‌واو‌جیــــاوازی‌هێنایه‌‌كایه‌وه‌‌له‌ســــه‌ر‌په‌یدابونــــی‌زینده‌وه‌ران.‌تا‌ئه‌مڕۆ‌هه‌ر‌ده‌ســــتكه‌وتێكی‌زانســــتی‌كایه‌وه‌،‌ هاتبێته‌‌ زینده‌زانیــــدا‌ له‌مه‌یدانی‌بۆچونه‌كــــه‌ی‌داروینــــی‌ســــه‌لماندوه‌.‌تا‌ئه‌مڕۆش‌كێشمه‌كێشــــی‌نێــــوان‌ئه‌م‌دو‌جیهانبینییــــه‌‌به‌رده‌وامــــه‌،‌له‌ناو‌گه‌لێك‌له‌كۆمه‌ڵگاكانــــدا‌شــــێوازێكی‌خوێنــــاوی‌

به‌خۆیه‌وه‌‌گرتوه‌.

ئاوێنــــه‌:‌ئایا‌بۆ‌ناكرێــــت‌بیروبۆچونی‌ئایینــــی‌له‌گه‌ڵ‌داروینزم‌وه‌كو‌بیردۆزێكی‌

زانستی،‌پێكه‌وه‌‌هه‌ڵبكه‌ن؟نــــوری‌كه‌ریــــم:‌نــــه‌ك‌هــــه‌ر‌پێكه‌وه‌‌هه‌ڵناكه‌ن،‌به‌ڵكو‌ته‌واو‌به‌دژی‌یه‌كترین.‌دو‌جیهانبینیی‌جیاوازن،‌له‌یه‌كه‌م‌به‌ردی‌بناغه‌وه‌.‌تــــه‌واوی‌بیروبۆچونــــی‌ئاینی،‌كۆمه‌ڵێك‌بانگه‌شــــه‌ی‌چه‌قبه‌ستون،‌هیچ‌لێكدانه‌وه‌یه‌ك‌هه‌ڵناگرن.‌خوا‌یه‌كه‌‌نابێت‌به‌دو؛‌خوا‌ته‌واوی‌سروشــــتی‌له‌شــــه‌ش‌وه‌اڵم‌ بــۆچــــی؟‌ دروســــتكردوه‌؛‌ ڕۆژدا‌نییه‌؛‌یــــان‌ئه‌وه‌تا‌بــــاوه‌ڕت‌پێیه‌تی‌یان‌نه‌‌و.‌به‌اڵم‌بیرباوه‌ڕی‌زانستی‌له‌سه‌ر‌هه‌ر‌دیارده‌یه‌ك،‌شتێكی‌نه‌گۆڕی‌نییه‌.‌له‌سه‌ر‌هه‌ر‌شتێكی‌سروشــــتی،‌زانیاری‌ته‌واو‌و‌كۆتایــــی‌نییه‌.‌یه‌ك‌زایــــد‌دو،‌هه‌ر‌مه‌رج‌نییه‌‌ده‌بێت‌بكاته‌‌ســــێ.‌ئه‌مڕۆ‌مرۆڤ‌له‌‌پیتاندنی‌هێلكــــه‌‌به‌تۆماوه‌وه‌‌له‌منداڵدانی‌سبه‌ینێ‌ ده‌كرێت‌ دروستده‌بێت،‌ ئافره‌تدا‌له‌‌تاقیگه‌دا‌دروســــتبكرێت.‌چارلز‌داروین‌دژی‌ تــــه‌واو‌ جیهانبینییه‌كه‌ی‌ ده‌یزانــــی‌بیروبۆچونی‌زاڵی‌كۆمه‌ڵگایه‌،‌لێی‌ڕۆشن‌بو‌كه‌‌چ‌كفرێكی‌گه‌وره‌‌ده‌كات‌و‌ئاماده‌‌بو‌له‌پێناوی‌به‌رزڕاگرتنی‌ڕاستیدا،‌باجه‌كه‌ی‌بدات.‌بۆیه‌‌بۆ‌ماوه‌ی‌شه‌ش‌حه‌وت‌ساڵ‌ده‌ســــتی‌ڕاگرت‌له‌چاپكردنی‌كتێبه‌كه‌ی.‌كاتێكیــــش‌كه‌‌باڵوی‌كــــرده‌وه‌،‌له‌‌هه‌مو‌"ناز‌و‌نیعمه‌ت"ێكی‌ده‌رباری‌پاشــــایه‌تی‌به‌ریتانیــــا‌بێبــــه‌ش‌كرا،‌كه‌‌لــــه‌و‌كاته‌دا‌نوێنه‌رایه‌تی‌سیاســــی‌كڵێســــای‌ده‌كردو‌

ده‌سه‌اڵتی‌ته‌واوی‌به‌ده‌سته‌وه‌‌بو.‌تا‌له‌م‌سااڵنه‌ی‌دواییدا،‌ده‌رباری‌پاشایه‌تی‌ئه‌م‌په‌ڵه‌‌ڕه‌شــــه‌ی‌به‌ناوچه‌وانی‌خۆیه‌وه‌‌كاڵ‌كرده‌وه‌و‌له‌مه‌راســــیمێكی‌گــــه‌وره‌دا،‌ئه‌و‌ڕێزلێنانــــه‌ی‌كه‌‌شــــایه‌نی‌زانایه‌كی‌وه‌ها‌مه‌زنه‌،‌بۆی‌گه‌ڕانده‌وه‌و‌به‌ڕه‌ســــمی‌داوای‌

لێبوردنی‌له‌نه‌وه‌كانی‌داروین‌كرد.‌

ئاوێنه‌:‌چۆن‌بو‌وا‌ئه‌م‌كتێبه‌ت‌هه‌ڵبژارد‌بۆ‌وه‌رگێڕان؟

نــــوری‌كه‌ریــــم:‌منیش‌وه‌كــــو‌یه‌كێك‌له‌خوێنه‌رانی‌ئه‌و‌كتێبه‌،‌به‌هۆی‌ئه‌و‌به‌ها‌زانســــتییه‌ی‌كه‌‌هه‌یه‌تی،‌هه‌میشــــه‌‌ئه‌و‌خه‌یاڵه‌م‌له‌سه‌ردا‌بوه‌،‌كه‌‌بیكه‌م‌به‌كوردی.‌بــــه‌اڵم‌كاتێك‌كه‌‌كتێبــــه‌‌به‌ناوبانگه‌كه‌ی‌زانای‌زینده‌زانی‌ڕیچارد‌دواكینزم‌به‌ناوی‌"وه‌همێك"،‌وه‌رگێڕایه‌‌سه‌ر‌زمانی‌كوردی،‌كه‌‌ڕه‌خنه‌یه‌كی‌كه‌مه‌رشكێنه‌‌له‌بیربۆچونی‌ئه‌م‌ داروینزمه‌وه‌،‌ له‌گۆشــــه‌نیگای‌ ئاینی‌خه‌یاڵه‌مــــی‌ده‌مه‌زه‌رد‌كرده‌وه‌و‌ئیتر‌له‌وه‌‌

زێتر‌نه‌مده‌توانی‌وه‌رگێڕانی‌دوابخه‌م.

ئاوێنه‌:‌گه‌لێــــك‌هه‌وڵیان‌دا‌ئه‌م‌كتێبه‌‌وه‌رگێڕنــــه‌‌ســــه‌ر‌زمانی‌كــــوردی،‌به‌اڵم‌بێئاكام‌بون.‌ئه‌م‌توانایییه‌ی‌تۆ‌له‌چیه‌وه‌‌

سه‌رچاوه‌‌ده‌گرێت؟نــــوری‌كه‌ریم:‌به‌ڵێ‌گه‌لێــــك‌هه‌وڵیان‌داو‌گه‌لێكیان‌به‌و‌ئاواته‌وه‌‌سه‌ریاننایه‌وه‌.‌جێگــــه‌ی‌داخــــه‌‌بــــۆ‌ئه‌وانــــه‌و‌مایــــه‌ی‌خۆشــــحاڵییه‌‌بــــۆ‌من،‌كــــه‌‌ده‌توانم‌ئه‌و‌ئاواتــــه‌‌بهێنمــــه‌دی.‌وه‌رگێڕانی‌كتێبێكی‌وه‌هــــا‌زانســــتی،‌به‌تایبه‌تــــی‌بۆ‌ســــه‌ر‌زمانــــی‌كــــوردی،‌له‌توانایی‌كه‌ســــی‌ئه‌و‌ڕۆشــــنبیرانه‌ی‌ســــاڵه‌كانی‌حه‌فتــــاكان‌و‌هه‌شــــتاكان‌بــــه‌ده‌ر‌بوه‌،‌بــــه‌اڵم‌بۆ‌من‌هه‌لومه‌رجه‌كــــه‌‌ته‌واو‌جیــــاوازه‌و‌ئه‌مه‌ش‌هێشــــتا‌به‌واتای‌ئه‌وه‌‌نایه‌ت‌كه‌‌كارێكی‌ئاسانه‌.‌"ڕه‌چه‌ڵه‌كی‌چه‌شن"‌یانزه‌هه‌مین‌كتێبه‌‌كــــه‌‌خه‌ریكم‌وه‌ریده‌گیڕمه‌‌ســــه‌ر‌زمانــــی‌كــــوردی.‌تاكو‌ئێســــتا‌نۆ‌كتێبم‌وه‌رگێــــڕاوه‌و‌ ‌ ئینگلیزییــــه‌وه‌‌ له‌زمانــــی‌یه‌ك‌كتێبیشــــم‌له‌زمانی‌سویدییه‌وه‌،‌كه‌‌به‌شێكیان‌كتێبی‌زانستی‌بون،‌به‌تایبه‌تی‌ئــــه‌وه‌ی‌ڕیچــــارد‌داوكینــــز،‌كــــه‌‌به‌های‌زانستی‌و‌ئاســــتی‌زمانه‌‌ئینگلیزییه‌كه‌ی،‌ئه‌گه‌ر‌له‌كتێبه‌كه‌ی‌داروین‌زۆر‌زێتر‌نه‌بێت‌به‌دڵنیاییــــه‌وه‌‌كه‌متر‌نییه‌.‌ئه‌م‌كارانه‌‌بۆ‌من‌هه‌مــــوی‌ئه‌زمونگه‌لێكــــی‌وه‌رگێڕانی‌گــــه‌وره‌ن.‌هه‌روه‌ها‌زمانی‌ئینگلیزییه‌كه‌ی‌داروین،‌كه‌‌كتێبه‌كه‌ی‌پێنوسیوه‌،‌زمانی‌ئینگلیزی‌ڤیكتۆریانییه‌،‌زمانی‌نوســــینی‌تۆێژێكی‌ده‌رباری‌بــــااڵی‌كۆمه‌ڵگای‌ئه‌و‌ســــه‌رده‌مه‌یه‌،‌كه‌‌له‌گه‌ڵ‌زمانی‌ئینگلیزی‌ئێســــتادا‌جیــــاوازی‌زۆر‌هه‌یــــه‌،‌هه‌تا‌بۆ‌ئینگلیزیزمانێك‌ئاســــان‌نییــــه‌.‌ئینجا‌بۆ‌وه‌رگێڕانیشــــی‌پێویستی‌به‌تێگه‌یشتنێكی‌تــــه‌واو‌هه‌یه‌،‌لــــه‌م‌په‌یوه‌نــــده‌دا‌زانینی‌زمانێكی‌ئه‌وروپی‌تر،‌كه‌‌هه‌مو‌بواره‌كانی‌زانســــتی‌پێنوسراوه‌،‌پێویســــتییه‌كه‌‌كه‌‌ناكرێت‌چــــاوی‌لێبپۆشــــرێت.‌من‌زمانی‌ســــویدی‌ده‌زانم،‌ئه‌مــــه‌‌یارمه‌تیده‌رێكی‌

له‌بننه‌هاتوه‌‌بۆ‌تێگه‌یشتنی‌تێكسته‌‌هه‌ره‌‌سه‌خته‌كانی‌ئه‌و‌كتێبه‌.

ئاوێنــــه‌:‌گرفتی‌وه‌رگێڕانــــی‌كتێبێكی‌وه‌ها‌زانســــتی‌بۆ‌ســــه‌ر‌زمانــــی‌كوردی‌

له‌چیدا‌ده‌بینیته‌وه‌؟نــــوری‌كه‌ریــــم:‌زێتــــر‌له‌‌155ســــاڵ‌به‌ســــه‌ر‌ده‌رچونی‌"ڕه‌چه‌ڵه‌كی‌چه‌شن"دا‌تێپه‌ڕیوه‌،‌كه‌چی‌هێشــــتا‌هه‌ر‌زۆر‌زوه‌‌بۆ‌زمانی‌كوردی‌كه‌‌بتوانێت‌خۆی‌له‌قه‌ره‌ی‌وه‌رگێڕانی‌كتێبێكی‌وه‌ها‌بدات.‌وه‌رگێڕان‌له‌زمانێكه‌وه‌‌بۆ‌زمانێكی‌تر،‌به‌شێوه‌یه‌ك‌به‌راوردكردنــــی‌ به‌واتــــای‌ له‌شــــێوه‌كان‌دو‌زمانه‌كه‌یه‌،‌به‌اڵم‌دو‌شــــت‌شــــایه‌نی‌به‌راوردكردنــــن‌كه‌‌له‌یه‌كــــه‌وه‌‌نزیك‌بن.‌به‌داخــــه‌وه‌‌كه‌‌ده‌چیته‌‌پــــای‌وه‌رگێڕانی‌كتێبێكی‌وه‌ها‌زانستی،‌ئه‌وسا‌به‌ته‌واوی‌ده‌زانیت،‌كه‌‌زمانی‌كوردی‌چه‌ند‌بێخاوه‌نه‌،‌زانســــتی‌ له‌كاروانی‌پێشــــكه‌وتنی‌ چه‌ند‌له‌دوایه‌،‌هه‌تا‌ئه‌وه‌شی‌كه‌‌بۆی‌كراوه‌‌زۆر‌پڕ‌كه‌موكورتین.‌بــــۆ‌نمونه‌،‌ته‌واوی‌ئه‌و‌فه‌رهه‌نگانه‌ی‌كه‌‌بۆ‌بواره‌‌زانســــتییه‌كان‌نوســــراون‌و‌به‌چاپ‌گه‌یه‌نــــراون،‌ده‌كرێت‌تا‌ئاســــتی‌خوێندنی‌ناوه‌ندی‌و‌ئاماده‌یی‌وه‌اڵمــــده‌ره‌وه‌‌بێت،‌به‌اڵم‌زۆر‌ئاســــته‌مه‌‌

به‌پشتبه‌ستن‌به‌م‌فه‌رهه‌نگانه‌‌ده‌ستبده‌یته‌‌وه‌رگێڕانی‌كتێبێكی‌وه‌ها‌زانستی.‌گرفته‌كه‌‌له‌وه‌‌دایــــه‌،‌كه‌‌زمانی‌كــــوردی‌نه‌كراوه‌‌به‌زمانێكــــی‌زانســــتی،‌له‌كۆمه‌ڵگاكه‌ماندا‌هیچ‌هه‌وڵێــــك‌به‌دیناكرێــــت،‌كه‌‌ڕۆژێك‌له‌ڕۆژان‌زانســــت‌جه‌مــــاوه‌ری‌بكرێته‌وه‌،‌تــــا‌هه‌مو‌كه‌س‌بتوانێــــت‌له‌هه‌ر‌بوارێكی‌زانســــتیدا،‌ئه‌وه‌ی‌هه‌یه‌‌به‌زمانی‌كوردی‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ ئه‌وه‌نــــده‌ی‌ بیخوێنێتــــه‌وه‌.‌به‌باری‌زاراوه‌زانی‌وه‌رگێڕانی‌ئه‌م‌كتێبه‌،‌هه‌وڵــــده‌ده‌م‌له‌ڕێــــگای‌وشــــه‌داهێنان‌بۆ‌زاراوه‌‌بناغه‌یییه‌كان‌و‌په‌ڕاوێزنوســــینه‌وه‌،‌واتــــاكان‌بگه‌یه‌نم.‌ئه‌وه‌نده‌ی‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌به‌نــــاوی‌ئه‌و‌ڕوه‌ك‌و‌ئاژه‌اڵنه‌‌كه‌‌بۆ‌ئێمه‌‌نائاشــــنان،‌كــــه‌‌زۆربه‌یــــان‌ده‌گرێته‌وه‌،‌به‌ئینگلیــــزو‌عه‌ره‌بیــــش‌نوســــیمن،‌بــــۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌گه‌ر‌خوێنه‌ر‌ویستی،‌به‌دوایاندا‌بگه‌ڕێت.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌كارانه‌‌نه‌كه‌م،‌ده‌بێت‌ده‌ســــت‌له‌وه‌رگێڕانــــی‌هه‌ڵگــــرم.‌بێهـۆ‌نییــــه‌،‌زمانی‌كــــوردی‌له‌و‌زمانــــه‌‌هه‌ره‌‌ده‌گمه‌نانه‌یه‌‌كه‌‌تاكو‌ئێستا‌ئه‌م‌كتێبه‌ی‌

بۆ‌وه‌رنه‌گێڕدراوه‌.

‌گه‌وره‌ترین‌ئاسته‌نگی‌وه‌رگێڕانی‌ ئاوێنه‌:كتێــــب‌تــــا‌ده‌گات‌به‌ده‌ســــتی‌خوێنه‌ر‌

به‌شێوه‌یه‌كی‌گشتی‌له‌چیدایه‌؟نــــوری‌كه‌ریــــم:‌به‌پێــــی‌ئه‌زمونی‌ئه‌و‌به‌چاپم‌ وه‌رمگێــــڕاون‌و‌ كــــه‌‌ كتێبانــــه‌ی‌گه‌یاندون،‌گه‌وره‌ترین‌ئاســــته‌نگ‌بێمه‌یلی‌دامــــوده‌زگا‌په‌یوه‌ندیــــداره‌‌حوكمییه‌كانه‌‌به‌رامبه‌ر‌به‌كاری‌ڕۆشــــنبیری.‌ده‌چیت‌بۆ‌الی‌هــــه‌ر‌داموده‌زگایه‌ك،‌چ‌حكومی‌بێت‌یان‌ناحكومی،‌ڕێنوســــێكی‌زمانی‌كوردی‌تایبه‌ت‌به‌خــــۆی‌هه‌یه‌.‌زێتر‌له‌ســــه‌ده‌و‌نیوێك‌به‌ســــه‌ر‌ڕۆژی‌مێژوییی‌بیســــت‌و‌پێنجی‌تشــــرینی‌دوه‌می‌ســــاڵی‌1859دا‌تێده‌په‌ڕێت،‌ئــــه‌و‌ڕۆژه‌ی‌كه‌‌له‌كازێوه‌ی‌به‌ره‌به‌یانــــدا‌"ڕه‌چه‌ڵه‌كــــی‌چه‌شــــن"یان‌له‌نده‌ندا‌ شــــاری‌ كتێبفرۆشه‌كانی‌ به‌سه‌ر‌دابه‌ش‌كردو‌بــــۆ‌ئێواره‌كه‌ی‌یه‌ك‌دانه‌ی‌لێنه‌مایه‌وه‌.‌ڕۆشنبیران‌و‌خه‌ڵك‌وه‌اڵمێكی‌ددانشكێنیان‌دایه‌وه‌‌به‌ده‌رباری‌بنه‌ماڵه‌ی‌ده‌ســــه‌اڵتدار.‌له‌پاش‌یه‌ك‌ســــه‌ده‌و‌نیو،‌له‌وه‌‌ده‌چێت‌هێشتا‌هه‌ر‌زۆر‌زو‌بێت،‌ئه‌و‌چاوه‌ڕوانییه‌مان‌هه‌بێت‌له‌ڕۆشــــنبیرانمان‌كه‌‌ئه‌وه‌نده‌‌ڕۆشنبیر‌بن‌و‌له‌خه‌ڵكه‌كه‌مان‌كــــه‌‌ئه‌وه‌نده‌‌تینوی‌زانســــت‌بــــن.‌ئه‌م‌ئاسته‌نگه‌‌ئاسته‌نگێكی‌كوشنده‌یه‌،‌ڕو‌له‌‌هه‌ر‌كۆمه‌ڵگایه‌ك‌بــــكات،‌به‌ره‌و‌داڕمانی‌

ده‌بات.

17(490(‌سێشه‌ممه‌‌2015/8/11 کتێب

"ڕه‌چه‌ڵه‌كی‌چه‌شن"ی‌داروین‌ده‌كرێت‌به‌كوردیوه‌رگێره‌که‌ی:‌به‌هۆی‌ئه‌و‌به‌ها‌زانستییه‌ی‌كه‌‌هه‌یه‌تی‌هه‌میشه‌‌ئه‌و‌خه‌یاڵه‌م‌له‌سه‌ردا‌بوه‌‌كه‌‌بیكه‌م‌به‌كوردی

زێتر‌له‌سه‌ده‌و‌نیوێك‌به‌سه‌ر‌ڕۆژی‌مێژوییی‌

بیست‌و‌پێنجی‌تشرینی‌دوه‌می‌ساڵی‌1859دا‌تێده‌په‌ڕێت،‌

ئه‌و‌ڕۆژه‌ی‌كه‌‌له‌كازێوه‌ی‌به‌ره‌به‌یاندا‌

"ڕه‌چه‌ڵه‌كی‌چه‌شن"یان‌به‌سه‌ر‌

كتێبفرۆشه‌كانی‌شاری‌له‌نده‌ندا‌دابه‌ش‌كردو‌بۆ‌ئێواره‌كه‌ی‌یه‌ك‌دانه‌ی‌لێنه‌مایه‌وه

‌‌‌د.‌نه‌وزاد‌ئه‌حمه‌د‌ئه‌سوه‌د

فه‌رهه‌نگی‌‌زاراوه‌كانی‌‌ئه‌ده‌ب‌و‌زانسته‌‌مرۆڤایه‌تییه‌كان،‌كتێبێكی‌‌قه‌باره‌‌

ناوه‌ندی‌‌‌440الپه‌ڕه‌ییه‌‌و‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌رون‌و‌ئاسان‌مانای‌‌زاراوه‌كان‌

رونده‌كاته‌وه‌و‌شیركردنه‌وه‌یان‌بۆ‌ده‌كات.

نوسه‌ری‌‌ئه‌م‌كتێبه‌‌"د.‌نه‌وزاد‌ئه‌حمه‌د‌ناوه‌ڕۆكی‌‌ به‌زمانێكی‌‌ســــاده‌‌ ئه‌ســــوه‌د"‌ئــــه‌و‌زاراوانه‌ی‌‌بواری‌‌ئــــه‌ده‌ب‌و‌ره‌خنه‌ی‌‌ئه‌ده‌بی‌‌و‌زانستی‌‌زمان‌و‌سه‌رجه‌م‌زانسته‌‌سۆســــیۆلۆژیا‌و‌ وه‌ك‌ مرۆڤایه‌تیه‌كانــــی‌‌سایكۆلۆژیا‌و‌مێژوو‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌ئیستاتیكاو‌له‌كۆتایی‌‌ ده‌خاته‌ڕو،‌ ئیســــتیمۆلۆژیاكان‌هــــه‌ر‌زاراوه‌یه‌كیشــــدا‌ئامــــاژه‌‌به‌زیــــاد‌له‌سه‌رچاوه‌یه‌ك‌ده‌كات،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌خوێنه‌ر‌بگه‌ڕێتــــه‌وه‌‌بۆیــــان‌و‌ورده‌كاری‌‌زیاتــــری‌‌ســــه‌باره‌ت‌به‌و‌زاراوانه‌‌ده‌ستكه‌وێت‌و‌بۆ‌

تێگه‌یشتنێكی‌‌فراوانتر‌لێیان.كوردی‌‌ له‌كتێبخانه‌ی‌‌ سه‌رنجێك‌ ئه‌گه‌ر‌بده‌ین،‌ئه‌وا‌به‌ئاسانی‌‌درك‌به‌وه‌‌ده‌كه‌ین‌كــــه‌‌بایه‌خێكــــی‌‌زۆر‌كــــه‌م‌به‌فه‌رهه‌نگی‌‌زاراوه‌كان‌دراوه‌و‌ئــــه‌و‌كتێبانــــه‌ی‌‌لــــه‌و‌

بــــواره‌دا‌چاپكراون‌زۆر‌كــــه‌م‌و‌ده‌گمه‌نن،‌له‌كاتێكــــدا‌وه‌ك‌نوســــه‌ر‌ئــــه‌م‌كتێبه‌ی‌‌ئاماژه‌ی‌‌بۆ‌ده‌كات‌"زمانی‌‌زاراوه‌‌زمانێكی‌‌كلتوره‌‌ به‌یه‌كگه‌یشتنی‌‌ شوێنی‌‌ جیهانیه‌و‌پردێكــــی‌‌ مرۆڤایه‌تییــــه‌،‌ جیاجیاكانــــی‌‌شارســــتانیه‌‌كــــه‌‌زمــــان‌و‌مه‌عریفه‌كانی‌‌پێكــــه‌وه‌‌ده‌به‌ســــتێته‌وه‌‌و‌زمانی‌‌ جیهان‌ئه‌مڕۆیه‌،‌زمانی‌‌ســــه‌رده‌می‌‌جیهانگیری‌‌و‌

گلۆباڵیزه‌یشنه‌".دیــــاره‌‌شــــیكردنه‌وه‌و‌ناســــاندنی‌‌ئه‌م‌روبه‌روی‌‌ له‌كلتوریــــدا‌ زانســــتیانه‌‌ زاراوه‌‌گرفتێكی‌‌گــــه‌وره‌‌ده‌بێتــــه‌وه‌‌كه‌‌ئه‌ویش‌ئه‌وه‌یه‌‌كورد‌خاوه‌نی‌‌پاشــــخانێكی‌‌ئه‌وتۆ‌نیه‌‌له‌زانســــته‌كانی‌‌كۆمه‌ڵناسی‌‌و‌زانسته‌‌مرۆڤایه‌تییه‌كانــــدا‌و‌نوســــه‌ری‌‌ئه‌م‌بوتره‌‌روبــــه‌ڕوی‌‌گرفتی‌‌داتاشــــینی‌‌هاوتای‌‌ئه‌و‌وشانه‌‌ده‌بێته‌‌له‌زمانی‌‌كوردیدا.‌د.‌نه‌وزاد‌ئه‌حمه‌د‌ئه‌ســــوه‌د‌ئــــه‌وه‌‌رون‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌"یه‌كێك‌له‌گرفته‌كانی‌‌نوســــه‌ری‌‌ئه‌م‌زانســــتانه‌‌بریتییه‌‌له‌كێشــــه‌ی‌‌ناساندن‌و‌شــــیكردنه‌وه‌و‌وه‌رگێڕانــــی‌‌زاراوه‌كان‌كه‌‌بێگومان‌به‌شــــی‌‌هه‌ره‌‌زۆری‌‌ئه‌م‌زاراوانه‌‌له‌ئه‌وروپــــا‌و‌خۆرئاواوه‌‌ســــه‌ریانهه‌ڵداوه‌و‌ئه‌ڵمانی‌‌و‌ فه‌ره‌نسی‌‌و‌ ئینگلیزی‌‌و‌ به‌زمانی‌‌

هۆڵه‌نــــدی‌‌و‌ئیســــپانی‌‌و‌روســــی‌‌و‌زمانه‌‌داهێنراون‌و‌ تر‌ ئه‌وروپی‌‌و‌خۆرئاواییه‌كانی‌‌مه‌رجه‌عێكی‌‌مێژویی‌‌و‌فیكری‌‌و‌رۆشنبیریان‌هه‌یه‌‌و‌له‌خۆڕا‌و‌به‌ڕێككه‌وت‌دروست‌نه‌بون،‌هــــه‌ر‌زاراوه‌یه‌ك‌سیســــتمێكی‌‌مه‌عریفی‌‌و‌

هزرێك‌و‌بیریارێكی‌‌له‌پشته‌".ئه‌مه‌‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌كه‌‌"زاراوه‌‌به‌رهه‌می‌‌ئه‌و‌وشــــانه‌یه‌‌كه‌‌له‌بواری‌‌كایه‌‌زانستی‌‌و‌مه‌عریفییه‌كانــــدا‌گۆڕانكارییان‌به‌ســــه‌ردا‌دێــــت‌و‌وه‌رگێرانی‌‌زاراوه‌كان‌پێویســــتی‌‌هه‌یــــه‌‌ زۆر‌ لێهاتوییه‌كــــی‌‌ به‌توانــــاو‌له‌زمانه‌وانیدا.‌لێهاتویی‌‌له‌زمانی‌‌زانســــتی‌‌هــــه‌ردو‌زمانه‌كه‌دا.‌شــــاره‌زایی‌‌و‌زانیاری‌‌له‌ســــه‌ر‌مێژوی‌‌زاراوه‌كــــه‌‌هه‌بێت...‌به‌و‌پێیه‌ی‌‌كــــه‌‌زاراوه‌‌به‌رهه‌می‌‌فیكره‌‌چۆن‌كلیلی‌‌هه‌مــــو‌زانســــتێك‌زاراوه‌كانیه‌تی‌،‌

زاراوه‌كانیش‌پوخته‌ی‌‌زانسته‌كانن".ئه‌ده‌ب‌و‌ زاراوه‌كانی‌‌ "فه‌رهه‌نگی‌‌ كتێبی‌‌زانســــته‌‌مرۆڤایه‌تییــــه‌كان"،‌یه‌كێكه‌‌له‌و‌كتێبــــه‌‌به‌پێــــزو‌پــــڕ‌له‌زانیاریانــــه‌ی‌‌كه‌‌بــــۆ‌هه‌مو‌ئه‌و‌كه‌ســــانه‌ی‌‌ خوێندنه‌وه‌ی‌‌په‌یوه‌ندییان‌به‌بــــواری‌‌ئه‌ده‌ب‌و‌ره‌خنه‌ی‌‌هه‌یه‌‌ مرۆڤایه‌تیه‌كانه‌وه‌‌ زانستی‌‌ ئه‌ده‌بی‌‌و‌

به‌سوده‌.

فه‌رهه‌نگی‌‌زاراوه‌كانی‌‌ئه‌ده‌ب‌و‌زانسته‌‌مرۆڤایه‌تییه‌كان

زمانی‌‌زاراوه‌‌زمانێكی‌‌جیهانیه‌و‌شوێنی‌‌به‌یه‌كگه‌یشتنی‌‌

كلتوره‌‌جیاجیاكانی‌‌مرۆڤایه‌تییه‌،‌پردێكی‌‌شارستانیه‌‌كه‌‌زمان‌و‌مه‌عریفه‌كانی‌‌جیهان‌پێكه‌وه‌‌ده‌به‌ستێته‌وه

ڕه نگه بۆ خۆم به ته واوی گه یشتبم به وه اڵم و ده ره نجامی ئه و پرسیاره ی كه داخۆ به هێزی هه ژموونی كۆماری ئیسالمی ئێرانه ؟ یان الوازی هێزه به ڵهه ڵسكاره كانیه تی ؟ یان هه ردوو كورد ك���ه پێكه وه ؟ فاكته ره ك���ه له سه رانسه ری جیهاندا له جڤیندان، به اڵم له س���نه و كرماش���ان و ئیالم و ورمێ و تێكڕای شار و شارۆچكه كانی

ڕۆژهه اڵته وه چرپه یه ك نییه ؟!له باك���ور په كه ك���ه چه ندین لق و لقه زای له خۆی دروس���ت كردووه و هه ڵس���وكه وتی ده وڵه تێك���ی زلهێز ئه كات له ناوچه كه دا، ئاپۆی ڕابه ری چاره نووس���ه ی ئه و له زیندانن���راو س���ه ركرده ی وه ك توڕهه ڵ���داوه و مه یدانی به مالو به والدا ته قه الیه تی ، ماندوو نابێت به نووس���ینی كتێب و به ناردن���ی به رگریینامه كان���ی ، په ی���ام و ڕێنماییه كان���ی ، به جڤین و كۆبوونه وه كان���ی ...ب���ه و حاڵه وه هه ڵس���وكه وتی س���ه رۆكێكی ته واو قه ندی���ل ده كات، ئ���ازاد ئ���ازا و )به قه ولی شه هید مه ال عه لی شاعیر( كراوه ته واڵت، دڵگیری كوێستانی مه كۆی ش���ۆڕش و وه ك كۆش���كی س���پی و كرملن ش���وێنی بڕیاردانی چاره نووسی به شێكی هه ره سه ره كی گه لی ك���ورده ، قه ندیل و زاپ و ئه و چیا سه ركه ش���انه ی ك���ه به تۆپزی كراونه ته س���نوری جیاك���ه ره وه ی باش���ور و ڕۆژهه اڵت جمه ی باكور و دێت له گه ریال، شار و شارۆچكه كانی باكوریش گه لێ���ك پێكڕا به پێوه ن مه ده ن���ی و خه بات���ی ناب���ه زن، په رله مانی و یاسایی ده كه نه سه ربار بۆ خه باتی گه ریال، له ئامه د و وان و ش���ه رناخ و ماردینه وه هاوپشتی بۆ

قه ندیل زیاتر و زیاتر ئه كه ن...له ڕۆژئ���اواوه ك���ورد وێنه یه ك���ی نوێ���ی هاویش���ته ناو ئه رش���یفی گه له كه مان، ڕزگاریخوازی خه باتی له ب���ری گش���ت مرۆڤایه تی ئه وان پێش���ڕه وایه تی جه نگی دژ به تیرۆر ئه كه ن، له به رامبه ر نه خشه ی واڵتانی دژه كورد و دژه مرۆییدا وه ستانه وه ، س���اڵه ح موس���لیم ئ���ه و كۆپییه ی ئاپۆ خۆی و هاوڕێكانی وه ك ش���ێر خه باتی گه ریال و شه ڕڤانیان ئاوێزان خۆبه ڕێوه به ریی به خه باتی كردووه وێنه كه جوانتر پێكڕا كانتۆنه كان و ئه خه نه به رچاوی دۆست و ده ژمنانی كورد، خه ریكه بڵێین هه ر له ئێستاوه

له خه م ڕه خسیون...تێبینی و )به هه م���وو له باش���ور س���ه رنجێكی قوڵمان���ه وه له س���ه ر فه رمانڕه وایه ت���ی ( به ڕێوه ب���ردن و باش���وری خه ڵك���ی ب���ه اڵم كوردس���تان ته نانه ت به م ئاسته ی خه ونی ناڕازی���ن و خۆبه ڕێوه به ری كوردس���تانه وه به هه رێمی جوانتر سیاس���ییه كان الیه ن���ه ئه بین���ن،

ه یه ك���ی نه و و بو و و به ڕ و و له ڕبه هه ژمونی دژ حاش���الێنه كراودان له هه وڵ���ی بنه ماڵه گه رای���ی و له ده س���تی خۆڕاپس���كاندندان

تۆتالیتاریه ت���ی ك���وردی ، ته نانه ت س���ه قه ت و به فه رمانڕه وایه ت���ی ناله ب���اری كوردی���ش ڕازی نی���ن و

دۆخه كه له حاڵه تی هه یه جاندایه !دۆخه كه له ڕۆژهه اڵت���ه وه كه چی جۆرێكیت���ره ؛ به ژم���اره حی���زب و س���ازمان و ڕێكخ���راو زۆر و ده نگ و ڕه نگ و بوونی فیزیكی و به رجه سته ! ش���یعره كانی نیی���ه له گۆڕێ���دا )سواره ی ئیلخانیزاده ( مانیفێستۆی ڕۆحی ئه م نه وه )به ناو(خه باتگێڕه ی كوردی ڕۆژهه اڵته ، شیعره كانی وی به ت���ه واوی پڕ به به ری ئه م )به ناو( س���ه ركردانه ی ئێس���تای ك���وردی ڕۆژهه اڵته ، ئه و كه دێت و ئه ندامانی ت���وده * حیزبی ڕۆژێ���ی ئ���ه وێ ده چوێنێ���ت به ب���وك )بوكێك كه تارای سوری به سه ره وه بێت!(، هه ر بۆ وێناكردنی پارته كانی ڕۆژهه اڵت ب���اش و گونجاوه ، كه دانیش���توون ماره ییه كه یان���دا و له س���ایه ی یه كێتی و كه خۆراكێك به كۆبوونی پارتی له كۆی���ه و زڕگوێزه ڵه بۆیان دروست كردوون و ئه وانیش ده نگیان بۆ س���اخته ئه كه ن و بژێوی خۆیان به و جۆره په یدا ئه كه ن، چی سه وز ئه كه ن؟ ئ���ه وان بۆ ماوه ی نزیكه ی كوردستان، له باش���ووری 35ساڵه به بێ هیچ ده س���كه وتێكی سیاسی ژیان ئه گوزه رێنن بوون و نه بوونیان ئ���ه و چ جیاوازییه ك���ی هه ی���ه ؟! كاری له س���ه ره تاكانی كه مناڵه ی

س���ه روه ختی پێش���مه رگایه تی و س���ه رانی له گ���ه ڵ تێكچوونی���ان باشووری له س���ه رخاكی ئینقیالبدا كوردس���تان له دایك بووه ، ئێس���تا ته مه ن���ی نزیكه ی 35س���اڵه ، ئه م دووریی كێشانه له زادگای باوباپیری

بۆچی ؟!ئێستا ناوچه كه هه مووی له ساتی ك���واڵن و چه پۆكاندای���ه ؛ س���نه و كرماشان و ئیالم و مه هاباد و سه قز و مه ریوان و نه غه ده و جوانڕۆ و قوروه و كامیاران و... هه ر چاوله ڕێی یارانن

)یاری غاری هۆده !(....

ئێوه كێن؟ خێڵی درۆ!گه لی ده م پڕ له هه را

به گرم������ه و ش������اری نیش������ته جێی دووكه ڵ

پێم بڵێنئێوه چكاره ن؟

چكه سن؟ئێوه ئه ی كرمی كتێب

یاری غاری هۆدهبه گه رووی قاسپه كه ری كه وتارێن

ج������اڕی كام گومب������وو ئ������ه ده ن وا به هه ڵپه و به ده هۆ؟

ئێوهمیراتگری كام جێ له وه ڕن؟

ئێوهحاشارگری ڕووبه ندی وشهبووكی بن تارای سوور

خوا نه كا بای به ته وژمی كوێستانالبه رێ په رده له سه ر بااڵتان

ده ركه وێ هه ر ده كوژن دووراودوور.ئێوه

كه ی شێری چیان؟به رده ماوخۆری توڵه و گورگی گه ڕن

قاقڕه گیانه هه وای به ر پشتێنش������ۆره كاتێكه ك������وژه ی خه ڵف������ی

ده ستزه لكه یه كۆڕه كه تان، ئێوه زه لن

ه������ه ر به بای������ه ک ئه گه ڕێ������ن بێ ده ربه ست

كام به ی������ان به رب������وو له به ن������دی شه وه زه نگ؟

كام كوله ی ش������ۆڕ به نه فه س������تان الچوو؟

وش������ه ی به به رم������ووری م������ل ڕه نگاوڕه نگ!

كامه پێ كه وته پیاسه ی ڕێتان؟ئێسته وا گرمه له كێوان به رزه

مێش ئه خاته له شی گا بووله رزهئێوه ن و ئێوه ن و لۆكه ی گوێتان

به سیه تی، به سیه تیوا هات، وا چوو!

*حیزب���ی )ت���وده ( پارتێك���ی كۆمۆنیس���تی بوو بۆ سه رانسه ری له س���ه ره تای الویدا سواره ئێران، خۆی ده بێته ئه ن���دام تیایدا به اڵم پاش ئه وه ی ب���ۆی ڕوون ئه بێته وه بزاڤ���ه وه ك پارت���ه ئ���ه م ك���ه ئااڵی دنی���ا، كۆمۆنیس���تییه كانی س���وور ب���ۆ ش���ۆڕش و به رخۆدان ده سكه وتی بۆ به ڵكو به كارناهێنن كه س���ی به كاری ئه هێنن، ئیتر ئه م ش���یعره یان وه ك ڕه خنه و توانج بۆ

ئه هۆنێته وه .

له ڕۆژهه اڵت به ژماره حیزب و

سازمان و ڕێكخراو زۆر و ده نگ و ڕه نگ و

بوونی فیزیكی و به رجه سته

له گۆڕێدا نییه !

تایبه‌ت )490( سێشه ممه 182015/8/11

له و رۆژانه دا رێژه یه کی به ژماره زۆر له به ناو روناکبی���ر، هونه رمه ند، نوس���ه ر، لێکۆڵه ر، پڕۆفیس���ۆر، وانه بێژ، ش���اعیر و س���ه رۆکی حیزب داواده که ن، که پشتیوانی له مانه وه ی مه سعود بارزانی وه ک سه رۆکی هه رێم بکرێ. ئه گه رچی مرۆڤ ل���ه دوره وه نازانێ، که ئایا ئه و ناوانه ی له لیسته که دان وه ک که سایه تی، خۆی���ان ناویان نوس���یوه ی���ان به وه کاله تی له لیسته که دا ناوه کانیان خۆیان دۆس���تانی ده رچوه . بێجگه ل���ه وه ، ره نگه کۆکه ره وه ی واژوکه ره کانیان به شێوازی خۆیان واژوه کان له خشته بردبێ و ئامانجی راسته قینه ی خۆیان

له کۆکردنه وه ی واژوه کان ئاشکرا نه کردبێ.ئه رکی روناکبیر و ش���اره زاکان ره خنه گرتن به تایبه ت کۆمه ڵگا و نه رێنیه کان���ی له الیه نه به گژداچون���ه وه ی ده س���ه اڵتێکه ، ک���ه رێز ناگ���رێ. هاواڵتی���ان گ���ه ل و له ئی���راده ی

له هه م���و هه میش���ه وه ک ک���ورده کان نه ته وه کانی دنیا جی���اواز ده رکه وتن و توێژه به ناو بژارده که ی هه مو یاس���ا و رێسایه کیان له بیرکرد. چاوه ڕوانی خه ڵکی کوردس���تان و ته نان���ه ت هێ���زه سیاس���ییه کان له توێ���ژ ی بژارده ی کۆمه ڵگا پێش���ڕه وبون له پاراستنی بنه ماکانی ده س���ه اڵتی خه ڵک و کارکردن بۆ په ره پێدانی کولتوری دێموکڕاس���ییه . ره نگه ئه وه ش رۆژڕه ش���ی کوردان بێ، که خاوه نی تاکی ئازا و نه به س���تراوه به ئ���ه م و ئه و نییه . ئه و تاک���ه ئازایانه ی، ک���ه له رۆژانی دژوار و چاره نوسسازدا له به ره ی گه ڵن و هه رگیز نابنه سه ربازی واژوکه ری تۆمارێکی دور و درێژ بۆ

شکاندنی یاسا و رێسا باوه کان.هاوکێشه که ئاسانه و پێویستی به وه نییه ، که پڕۆفیس���ۆری زمانی کوردیی، وانه بێژی زانکۆ و شاعیر و هتد. به ناوی هونه ر، زانست، سیاس���ه ت و وێ���ژه وه له ن���اوه کان ریزبکه ن. مه س���عود بارزانی پ���اش 10 س���اڵ ئاماده نیی���ه واز له کورس���ی س���ه رۆکایه تی بێنێ.

ئه وان شێت و ش���ه یدای نه ک کورسییه که ی س���ه رۆکایه تین، به ڵک���ۆ دڵیان بۆ وش���ه ی س���ه رۆک لێده دا. ئ���ه وان له ژێر پاس���اوی جۆراوج���ۆردا به نیازن وه ک رابردو ش���کۆی یاس���ا و پارله مان بش���کێنن و خه ڵکی کورد ئیراده ی ته سلیمی له باشوری کوردس���تاندا ناپی���رۆزی خۆیان بک���ه ن. الیه نه کان و یه ک له وان یه کێتی نیش���تمانی کوردستان که دو س���اڵ له وه پێش له گه ڵ پارت���ی دێموکڕاتی کوردس���تان ماوه ی س���ه رۆکایه تی مه سعود بارزانی���ان درێژکرده وه ، ئام���اده نییه وه ک

رابردو ئه و هه ڵه گه وره یه دوپات کاته وه .بارزان���ی که س���ێکی ئه گ���ه ر مه س���عود دیموکراتخ���واز بوایه له و رۆژانه دا سپاس���ی خه ڵ���ک و الیه ن���ه سیاس���ییه کانی ده کرد و له ده ستاوده س���تکردنی ده سه اڵتدا هه نگاوی کرده یی هه ڵده گرت. جێ���گای خۆی بو، که بارزانی راس���توێژ بێ و رێز له یاس���ا بگرێ. ئاخ���ر له نیش���تمانی ئێم���ه دا خاوه نی ئه و له ش���کره له توێ���ژی ب���ژارده ی کۆمه ڵگاین،

بۆیه یاس���ا شکاندن بۆته سوننه ت و زۆربه ی ڤایرۆس���ی الیه نه سیاس���ییه کان گیرۆده ی خۆشه ویس���تی ب���ۆ ق���ارداش و به راده رانی

پاسداڕن!رۆژانێک دێن، که به شێک له و ناوانه ی که له لیس���ته که دا هه ن، پێکه نیان به و واژوانه ی خۆی���ان دێ و تام���ی تاڵ���ی کرده وه کانیان ده که ن. رۆژانێک دێن، که به شێک له خاوه ن واژوه کان شایه تی ئه وه ده ده ن، که چه نده و چ���ۆن فێڵی���ان لێک���راوه . ئاخر س���اتێک ویژدان���ه کان ده م���رن، ب���ژارده ی کۆمه ڵگا له جیات���ی پاڵپش���تیکردن له سیس���ته مێکی دێموک���ڕات و ک���راوه ، س���واڵی پۆس���ت بۆ مه سعود بارزانی ده که ن. ئه گه ر سیاسه تکاره کورده کان ناڕاست و به رژه وه ندیخوازن، بۆچی ده ب���ێ بژارده که ی گیرۆده ی س���ێبه ری ئه و که بێ، به رژه وه ندیخوازن���ه سیاس���ه تکار و گه ل و نیش���تمان فیدای حه ز و ویسته کانیان

ده که ن.رێگا دور و درێژه و واژوکه ره کان له داهاتودا

زیاتر و زۆرتر له ش���ه ڕی کورس���یی و پڕۆژه ی النه چون له سه ر کورسی سه رۆکایه تی هه رێم تێده گه ن. له مێژودا زۆرج���ار دیکتاتۆره کان به پاره و پول و ته نانه ت به هه ڕه شه و تۆقاندن خامه و پێنوس و هونه رمه نده کانی واڵته کانیان کردۆته پاڵپش���تی خۆیان، به اڵم مرۆڤ له و توێژه ی ک���ورد ناگات، ک���ه له پێناوی کام ئامانجی پیرۆزدا تێک���ه ڵ به و کاراوانه بون. کورد گوته نه ی بناخ���ه ی روناکبیرانی کورد ره نگه هه ر له س���ه ره تاوه وێ���ران و له رزۆک ببێ و به رده وام خه ریکی په سنی ده سه اڵت و خواپێداوه کان بوبن، بۆیه ئه وان له نێو خه ڵکی ئاس���اییدا پێگه و جێگه ی ش���یاوی خۆیان نه دۆزیته وه . ئه گه ر وه رزی مردنی ویژدانه کان نه بێ، کام لۆژیک و مه نتق واده کات، که زیاتر له 2 هه زار واژو بۆ مانه وه ی مه سعود بارزانی له س���ه ر کورس���ییه زێڕینه که کۆبکرێنه وه ، که چی ئه و توێژه له سه ر چاکردنی سیستم و گه ش���ه پێدانی کولتوری ده ستاوده ستکردنی

ده سه اڵت خۆیان کڕ و بێده نگ کردوه.

کاڵبونه‌وه‌ی‌هه‌ڵوێسته‌کان‌یا‌مردنی‌ویژدانی‌واژوه‌کان

دواجار سەرۆکی هه رێمی کوردستان لەس���ەر کورس���یەکەی دوا هه ڵوێستی خۆی راگەیاند، له راگەیەندراوێکی چڕو درێ���ژدا وەاڵمی ئ���ەو گوتەیەی خۆیی دایەوە )کە ئەو هه ر کاتێک ئەرکەکەی ت���ەواو ب���و له هه م���و کەس ئاس���انتر

کورسیەکەی جێدەهێڵێت(ح���ەوت به بەیاننام���ە ب���ەراورد گ���ۆڕان بزوتن���ەوەی خاڵیەک���ەی )2011/1/29(دا له رێکەوت���ی ک���ە باڵویکردەوە پەیامەکەی بارزانی هه مان ناوەڕۆکی هه یە، لێرەدا هه وڵەدەم خاڵە هاو ب���ەش و ناکۆکەکانی نێوان هه ر دو راگەیەندراوەکەو جیاوازییە بونیادیەکانی نێ���وان هه ر دو پارت���ە فەرمانڕەواکەی ئەمڕۆ )پارتی دیموکراتی کوردستان و

بزوتنەوەی گۆڕان( بخەمەڕو.هۆکاری س���ەرەکی نوس���ینی ئ���ەم وتارە بەراوردکاریە، بونی س���ێ خاڵی سەرەکی هاوبەشە لەنێوان دوا پەیامی بارزانی و بەیاننام���ە حەوت خاڵیەکەی )2011/1/29(ی بزوتنەوەی گۆڕان کە

بریتین لە:حکومەت���ی هه ڵوەش���انەوەی /1

هه رێمی کوردستان.پەرلەمان���ی هه ڵوەش���انەوەی /2

کوردستان.هه ڵبژاردن���ی ئەنجامدان���ی /3

پێشوەخت.ب���ەاڵم کاردان���ەوەی بەیاننام���ەکان بەتایب���ەت له روانگەی پ���ارت و الیەنە سیاس���ی و رێکخراوەکان���ی کۆمەڵگەی مەدەنیی���ەوە جی���اوازی زۆریان هه یە، به جۆرێ���ک لەدەرەنجام���ی بەیانەکەی جگەله هه رس���ێ گۆڕاندا بزوتن���ەوەی س���ەرۆکایەتییەکە بەیاننام���ە به زیاتر له )50( کۆمەڵ���ەو رێکخراوی کۆمەڵی مەدەن���ی راگەیەندرا ک���ە له زۆربەیاندا به ئاژاوەگێ���ڕو گ���ۆڕان بزوتن���ەوەی پیالنگێڕ و ئینقالبچی تەخوین و تۆمەتبار ک���را، ب���ەاڵم دەنگەکان���ی ناڕەزای���ی بارزانیدا هێندە لەبەرامبەر پەیامەکەی کزو الوازن لەجێی نەبوانن. هه رچەندە بارزانیش به هه مان شێوە هه مان داوای

ئەوکاتەی بزوتنەوەی گۆڕانی هه یە.خاڵە جیاوازو ناکۆکەکانی نێوان دو

راگەیەندراوەکە:1/ بزوتن���ەوەی گ���ۆڕان ئ���ەو کات پارتێکی سیاسی مەدەنی بێ چەک بو کەچی به )ئینقالبچی( ناوزەندکرا، بەاڵم پارتی دیموکراتی کوردس���تان هه رچی جومگە هه س���تیارەکانی ئ���ەم هه رێمە هه یە، بەهه ستیارترین جومگە ئەمنی و به دەس���تیەتی و موخابەراتیەکان���ەوە دەی���ان هه زار چەکداری س���ەربه خۆیی هه ی���ە و راس���تەوخۆ گەورەترین هێزی هه رێمی ناوچەکە پش���تگیری دەکات و

بنکەی س���ەربازی لەناو هه رێمدا هه یە کەس���یش به )ئیقالبچی( ن���اوی پارتی

نابات.2/ ئ���ەو کات بزوتن���ەوەی گ���ۆڕان مەدەن���ی سیاس���ی پارتێک���ی وەک بەیاننامەک���ەی دەس���ەاڵت دەرەوەی راگەیاند، ب���ەاڵم بارزانی و پەیامەکانی هێندە تێکەڵ ب���ه کارو ئامانجی پارتی لەنێوان بون به ئەس���تەمیش جیاوازی پارتیدا هه رێم و س���ەرۆکی س���ەرۆکی

بەدیناکرێت.3/ راگەیەن���دراوە حەوت خاڵیەکەی بزوتن���ەوەی گۆڕان ک���ورت و پوختەو ته نها له )53٧( وشە پێکهاتوەو بەهیچ جۆرێک باس و پیاهه ڵدانی به هیچ کەس و الیەنێکدا تێدانیی���ە، بەاڵم پەیامەکەی بارزانی زیاتر له )2200( وشەیەو بەشی هه رەزۆری وابەس���تەی ژیان و خەبات و چاالکیەکان���ی بارزان���ی و پیاهه ڵ���دان

به بارزانییە.دوای بەیاننام���ە ح���ەوت خاڵیەکەی پارت���ی میدیاکان���ی )2011/1/29(

چیانکرد.؟راستەوخۆ پاش راگەیاندنی بەیاننامە حەوت خاڵیەک���ەی بزوتنەوەی گۆڕان به هه رچی توانای هزری و ماددی ئۆرگان و راگەیاندنەکان���ی پارت���ی هه یە بەچڕی

کەوتنە تەخوی���ن و توانج و بەکارهێنانی زبرترین ج���ۆری زمانی گوتن بەرامبەر بزوتنەوەی گۆڕان و خ���ودی رێکخەری گش���تی بزوتنەوەکە به جۆرێک له )10( ژمارەی یەک ل���ەدوای یەکی رۆژنامەی )خەبات و هه ولێر(ی ئۆرگانی پارتیدا:

1/ )1415(ج���ار ن���اوی بزوتنەوەی گ���ۆڕان و )401(جار ناوی نەوش���یروان

مستەفا هاتوە.گ���ۆڕان )٦٦3(جار بزوتنەوەی /2وەک ئاژاوەچی و کودەتاچی و ژەهراوی و ناوبراوەو )٦2( پیالنگێڕ سوکوڕسواو

جاریش وەک خیانەتکار.3/ ناوی نەوش���یروان مستەفا )25(

جار لەگەڵ )ئوسامە بن الدن، ئەیمەن زەواهیری، ح���ارس زاری، عەبولکەریم زیدان، ئەسیل نوجەیفی، وائیل عەبدول

لەتیف، مەال کرێکار(دا هاتوە.4/ نەوش���یروان مس���تەفا )50(جار

به دەرون نەخۆش باسکراوە.5/ نەشیروان مستەفا )٦3( جار وەک

پیاوکوژو خیانەتکار پێناسەکراوە.کەچ���ی لەبەرامبەر هه مان ناوەڕۆکدا گ���ۆڕان بزوتن���ەوەی میدیاکان���ی به دەرونێکی ئارامەوە ته نها وەک هه واڵ کاریان لەسەر پەیامەکەی بارزانی کرد، هاوکات پارتی دیموکراتی کوردس���تان دوا پەیام���ی بارزانی دەکاتە نەخش���ە

رێگای خۆی بۆ ئەم قۆناغە.هه ڵوێس���تی ئ���ەو کات���ەی بارزانی لەبارەی بەیاننام���ە حەوت خاڵیەکەی بزوتنەوەی گۆڕان���ەوە کە تیایدا داوای )هه ڵوەشانەوەی پەرلەمان و حکومەت و

هه ڵبژاردنی پێشوەخت(ی کردبو:هه رێم���ی س���ەرۆکی پەیام���ی /1کوردس���تان/ 29ی کانون���ی دوەم���ی 2011 )گ���ۆران له رێگ���ەی ک���ەی ئێن ئێنەوە بەش���ێوەیەکی نایاسایی داوای گۆڕان���ی پەرلەمان و حکومەتی هه رێمی

کوردستان و هه مو وەزعەکە دەکات.هه ر گۆڕانکارییەک له وەزعی هه رێمی کوردس���تان بکرێت دەبێ���ت له رێگەی س���ندوقی دەنگدان���ەوە بێ���ت ن���ەک

بەشێوەی نا دەستوری و ناقانونی.ئ���ەم وەزعەی هه رێمی کوردس���تان ئەنجام���ی هه ڵبژاردنێک���ی ئ���ازاد بوە وه���ه ر گۆڕانکارییەکیش بێت له رێگەی

سندوقی دەنگدانەوە دەبێت.له هی���چ الیەنێکی���ش قب���وڵ ناکرێت ژیان���ی خەڵکەکەی هه رێم و رەوش���ی تێک ب���دات، داوا له هه م���و جەماوەری کوردستان و الیەنگران و ئەندامانی هه مو حزب و الیەنە سیاسییەکانی کوردستان دەکەین کە وریا و ئاگاداری ئەم پیالنە بن ک���ە بەمەبەس���تی لەدەس���تچونی ک���ە دەس���تکەوتانەیە ئ���ەو هه م���و به خوێنی ش���ەهیدان بەدەست هاتون و به زوترین کاتیش واڵمی ئەم بانگەوازە

تێکدەرانەیە دەدرێتەوە.(

عه زیز شێخانی

ئه گه ر مه سعود بارزانی که سێکی دیموکراتخواز

بوایه له و رۆژانه دا سپاسی خه ڵک و الیه نه سیاسییه کانی ده کرد و له ده ستاوده ستکردنی ده سه اڵتدا هه نگاوی کرده یی هه ڵده گرت

ئاهێك‌له‌كوردستانی‌‌ڕۆژهه‌اڵته‌وه‌! هه‌ڵبژاردنی‌پێشوەخت...!بۆ‌گۆڕان‌ئینقالب‌و‌

بۆ‌پارتی‌نەخشەڕێ‌و‌چارەسەرمه هدی حه مه ڕه شید

عەلی فەتاح

بارزانی و پەیامەکانی هێندە

تێکەڵ به کارو ئامانجی پارتی

بون به ئەستەمیش جیاوازی لەنێوان سەرۆکی هه رێم و سەرۆکی پارتیدا

بەدیناکرێت

19 »»

(490( سێشه ممه 2015/8/11 19تایبه‌ت

ئه نجومه نی دادوه ری ژماره 105/ب/2015دادگا به رایی رزگاری به روار: 2015/8/5

ئاگاداری داواكار )فرحان فرج احمد( داوای ژماره ی س���ه ره وه ی له م دادگایه تۆماركردووه له س���ه ر داوا له س���ه ركراو / ڕاس���تگری باری شارستانی رزگاری وێڕای كاره كه ی كه تیایدا داوای گۆڕینی ناوی كچه ناكامه كه ی ده كات له )گوڵبه ند( بۆ)گالرا( به پێی ماده ی (21( له یاسای باری شارستانی بڕیاردرا به باڵوكردنه وه ی ئه م ئاگانامه یه له یه كێك له ڕۆژنامه ناوخۆییه كان، هه ركه س ناڕه زایی له سه ر ئه و ناوگۆڕینه هه یه باسه ردانی ئه م دادگایه بكات له ماوه ی )10( ڕۆژدا پاش باڵوكردنه وه ی ئه م ئاگاداریه ، به پێچه وانه وه

به پێی یاسا داواكه ی ده بینین.دادوه رعزیز محمود عبدالقادر

ونبون * ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی ) بێستون محمد الله کرم ( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی

ئاوێنه .* ناسنامه یه كی باری شارستانی به ناوی )عبدالکریم علی نجم ( ونبوه ، هه ر كه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

** ناسنامه یه كی باری شارستانی به ناوی ) ده ریا عبدالکریم علی نجم ( ونبوه ، هه ر كه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

*دوو تابلۆی پاش���ه وه ی ئۆتۆمبیل ) ژماره )22230 ( كاتی دهۆك جۆری )مان/ ڕه نگ س���پی ( مۆدێل 2007 (و ) ژماره (22598( كاتی دهۆك جۆری )مان/ ڕه نگ سوور( مۆدێل 2005( به ناوی )دیار جبار عبدالكریم( ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه

بێگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.

گرنگ���ی ئەم پیش���ەیە ئەوەیە کە هەم لەالیەک هەموان ئەیناس���نەوە و هەم بەرپرسیارێتی و مەترسی و ئەگەر هەڵگرتووە. خۆیدا لەناو زیانکردنی کاتێک بەرهەمەکانی ژان پۆل سارتەر یان برتراند راسل ئەخوێنمەوە، ئەوە دەنگی تایبەتی ئەوانە زیاتر له چەند و چونەکانیان، هەس���ت و ئیدارکی من دروستئەکەن. چونکە ئەوانە شتیک ئەڵێن کە بڕوای���ان پێیەتی. ناکرێت ئەمان���ە لەگ���ەل فەرمانبەرێکی بێ ناو یان بیرۆراتێکی خۆپارێز تێکەڵ بکرێت(. رۆش���نبیر ئەو کەسەیە کە ) ه���ۆ و بەهانەی بونی، بەس���تراوە نوێنەرایەت���ی دەوری به بینین���ی

بابەتانەی ئ���ەو خەڵ���ک و هەم���وو له دۆخ���ی ئاس���ایدا ی���ان فەرامۆش زۆال ش���اراوەتەوە(. ی���ان ک���راوە کاتێک لەبەرگریکردن له دریفۆس���دا، سەرانی گەوەرەی سوپای فەڕانسەی تۆمەتبار ئەکرد، ئەو شتانەی ئاشکرا ئەکرد کە شاراوە بوون و بەمکارەش هیچ الری لەوە نەبوو ریسک به ژیانی

خۆی بکات، وەک کردی. به پێچەوان���ەی مانهای���م کارل مارکس���ەوە کە رۆش���نبیرانی وەک ئەبینی، بااڵدەست له چینی بەشێک ب���روای وا بووە رۆش���نبیران س���ەر به هی���چ چینێک���ی کۆمەڵ���گا نین و ش���تیک لەس���ەربەخۆییان بەرامبەر

به چینەکان هەیە. بیرۆکەی سەرەکی مانهایم ئ���ەوە بوو کە رۆش���نبیران پیکهات���وون خوێندەواران���ە ل���ەو زانکۆکەکانەوە له قوتابخان���ەو ک���ە دەرچوون. بەوەشدا کە ئەوانەی لەم ش���وێنانەدا ئەخوێنن سەر بەچینی جیاوازی کۆمەالیەتین، ئەوا ناتوانین بیانگەڕێنن���ەوە ب���ۆ چینێک، بەالم ئەتوانی���ن ب���ەو کاران���ەی ئەیکەین لەیەک پیشەدا کۆیان بکەیەنەوە کە فێرکاری���ە. رۆش���نبیران هەر کاریک کۆمەڵگادا، بەش���ێکی لەهەر بکەن دەوری فێرکاریان بەرجەستە ئەبێت. لەبەرئەوە یەکەم شت کە رۆشنبیران ک���ۆ ئەکات���ەوە ه���ەر ئ���ەم کاری

لەبەرئەوەی رۆشنبیران فێرکاریەیە. وسەر به چینی کۆمەالیەتی جیاوازن و رۆش���نبیر وەک ت���ر به مانایەک���ی بێ چین���ن، ئەتوانن به ش���یوەیەکی سەربەخۆ له بەرژەوەندیە چینایەتی و شەخسیەکان، رەخنەگری کۆمەڵگا و بەرگ���ری ب���ن و ئایدۆلۆژیاکان���ی

له بەرژەوەندی گشتی بکەن. ئەگەرچ���ی مانهایمی���ش ئ���ەوەی لەس���ەردەمی ک���ە ئەکرد قەب���وڵ مۆدێرنەدا رۆش���نبیران ل���ەم ئەرکە دور کەوتونەتەوە، بەالم بروای وابوو به گشتی ئەنجامدانی ئەم ئەرکە وەک شتیکی مێژووی و مومکین لەئەستۆی

رۆشنبیرانە.

لویس���نگون( )كوین به ب���اوه ری 1920 ده ی���ه ی 1840 و له م���اوه ی ته له گ���راف" گرنگتری���ن راگه یاندنی نێو ده وڵه تی ب���وه ، ده توانرێت ئه و ماوه یه ش به عه ص���ری ته له گراف ناو بنێ���ن، چونك���ه له ماوه یه كی كه مدا له سه رانسه ری جیهاندا باڵو بویه وه ."

له ماوه ی یه ك س���ه ده و نیو دوای ت���ا پێنش���یاركردنی )ته له گراف توانیویانه رۆژنامه نوس���ان مۆبایل( له رێگای هۆكاره كانی په یوه ندیكردنی ن���وێ س���ود وه ربگرن، ئاس���نبونی گواس���تنه وه ی خێرا به كارهێن���ان و له تایبه تمه ندییه كان���ی هه واڵ���ه كان

رۆژنامه گه ری مۆبایله . بۆنمونه له رێ���گای ئه م ئامێره وه به كارهێنانی ئیمه ی���ل و گه ران به ناو سایته كاندا ئاس���ان بوه ، گۆرانكاری په یامنێریدا كاری له فروانبون گرنگ روی���داوه ، له كۆتاییه كان���ی س���اڵی گه یش���تن ده س���ت به ه���ۆی 2007هه واڵنێر مۆبایلی ، به رۆژنامه گ���ه ری ئامێ���ری له رێ���گای ده توانێ���ت مۆبایله كه ی���ه وه كۆكردنه وه و ناردنی هه واڵ س���ودمه ند بێ���ت. هه واڵنێری مۆبایلی ده توانێت ڤیدیۆی زیندو وێنه به تۆری میدیایه كه ی بگه یه نێت هه مو مۆبایله كه یه وه له رێگای په یامه كانی

رێك بخات و بینێرێت.له س���اڵی 2009 دا ش���یكه ره وانی )دامه زراوه ی نیلس���ن( له چل ملیۆن به كارهێنه ری ل���ه %17 ئه مریكی���دا مۆبای���ل بون، هه روه ه���ا له ئیتالیادا ته له فۆن���ی به كاهێنه ران���ی 28%هۆشمه ندن، له ئیسپانیادا 23% باالتر هۆش���مه نده ، مۆبایل به كاهێن���ه ری فه ره نس���ا و ئه لمانیا و سوید و بریتانیا هۆش���مه ند مۆبایل���ی ل���ه %13-11 به كارده هێنن، زیاتر 41 ملیۆن كه س له جیهاندا مۆبایلی هۆش���مه ند به كار ده هێنن له كۆتایه كانی 2010 دا 54.3 ملیۆن كه س مۆبایلی هۆش���مه ندیان

به كارهێناوه .ت���ۆری هه واڵ���ی cnn ئ���ه وه ی خۆیدا له راپۆرتێك���ی باڵوك���رده وه له س���اڵی 2007 ك���ه زۆربه ی ڤیدیۆ و مۆبایل���ی له رێ���گای وێنه كان���ی ده نێرێ���ت، بۆی���ان هۆش���مه نده وه هه روه ها تۆری CBS وێب سایتێكی تایبه ت���ی خۆیه وه هاواڵتیان ده توانن ببن���ه ئه ندام���ی ، له و رێگایه ش���ه وه رۆژنامه نوس���ی هاواڵتی )خه ڵكانێك ك���ه له س���ه ر كوچه و ش���ه قامه كانی مۆبایله هۆشمه نده كانیانه وه له رێگای وێنه كان ده گوێزن���ه وه ( ده نێرنه ئه و

سایته .پێویس���ته میدی���ا ناوه نده كان���ی خول���ی په ره پێدانی رۆژنامه گه ری بۆ رۆژنامه نوس���ه كانیان بكه ن���ه وه له و مۆبایلی رۆژنامه گه ری رێگه یش���ه وه ببێت���ه كاری پراكتیكیان بۆ ئه وه ی رۆژنامه نوس شێوازی رۆماڵی هه واڵ و روداوه كان بكات و هه روه ها هۆشیاریش بده ن���ه هاواڵتیان هانی���ان بده ن بۆ ناردن���ی وێن���ه كان و ڤیدیۆكانیان بۆ باڵكردنه وه ی���ان دامه زراوه كانی���ان و به ناویان خۆیانه وه بۆ ئه وه ی خێرای گواستنه وه هه واڵه كان به كوالیتیه كی باشتر له رێگای ئه وانه وه باڵو بكه نه وه

تا تۆره كۆمه اڵیه تیه كان.ئه وه ی جێگای نیگه رانیه تۆره كانی مۆبایل له هه رێمی كوردستاندا تاوه كو ئێستا نه یانتوانیوه ئه وه مان پێ بڵین كه ژماره ی به كارهێنه كانیان چه ندن و ل���ه و رێژه ی���ه ش چه ندی���ان مۆبایل هۆش���مه ند به كارده هێن و ئ���اگاداری له رێ���گای زانیاریی���ه كان ه���ه واڵ و

مۆبایله كانیانه وه .سود له كتێبی :

روزنامه نگاری جدید: روزنامه نگاری مۆبایلی ، محمود سلتان ابادی 1393

شه مسی وه رگیراوه .

ل���ه ماس���ته ر *خوێن���دكاری كۆمه ڵناسی میدیا له زانكۆی تاران.

چەند‌تێزێک‌لەسەر‌رۆشنبیر‌...‌پاشماوه‌

رۆژنامه‌گه‌ری‌‌مۆبایلی‌...‌پاشماوه‌

شوێنی گواس���تنەوەی س���ێیەم، کراوەکان���ی ل���ه ژوورە بڕی���اردان پەرلەم���ان بۆ ب���ارەگا داخراوەکانی ئەمەش لێدەکەوێتەوە. حزبەکان���ی ڕاس���ت پێچەوان���ەی خەون���ی ب���ە بڕیاردانە پرۆس���ەی شەفافیکردنی دژایەتی هاوکاتیش له کوردس���تان، دەکات لەگ���ەڵ بەڵێنێک���ی دیکەی نێچیرڤان بارزانی کە هەر له وتارەکەی دەنگدەرانی بە دەس���تبەکاربوونیدا

هەرێمی دا. بێجگ���ە لەمانە س���ازان لەس���ەر درێژنەکردنەوە ی���ان درێژکردنەوەی ماوەی سەرۆکایەتی سەرۆکی هەرێم، مەس���عود بارزانی، هەڵەقەبوڵناکات کە هەر دەبێ���ت له پەرلەمان بکرێت لەبەر هۆیەکی یاسایی سادە ئەویش

ئەوەیە کە ئ���ەوە پەرلەمانی هەرێم ب���وو کە ل���ه 30 حوزەیران���ی 2013 ماوەی سەرۆکایەتییەکەی بۆ بارزانی ش���ەرعیەتی بارزانی درێژک���ردوە. سەرۆکێکی ڕاستەوخۆ هەڵبژێردراوی لەالیەن خەڵک ل���ه 30 ی حوزەیران دەس���ەاڵتێکی هی���چ لەدەس���تدا. دیکە نییە کە بتوانێت یاس���ایەک و دەریکردبێت پەرلەم���ان بڕیارێ���ک خۆی پەرلەمان هەڵوەش���ێنێتەوە،

نەبێت. واچاک���ەو گرنگیش���ە ک���ە پارتی بەش���داربێت لەو پڕۆسەیەی ئێستا نەک بەڕێوەدەچێ���ت له پەرلەم���ان لەبەرئ���ەوەی ک���ە چ���وار الیەن���ە س���ەرەکییەکەی دیک���ە بەش���دارن تێیدا بەڵکو لەبەرئەوەی له پرسێکی

ناکرێت ئاوەها نیش���تیمانی گرنگی پارت���ی پەراوێزبخرێ���ت ی���ان خۆی

پەراوێزبخات. ه���اوکات، ناکرێ���ت پارتی، وەک بارزان���ی نێچیرڤ���ان له قس���ەکانی دەردەکەوێت ئەو هەواڵنە بە "یەكتر شكاندن و ئێسك شكاندن" وێنابکات. هەندێک له بەرپرسانی پارتی و دەزگا میدیاییەکان���ی الیەنە بەش���دارەکان ب���ە پڕۆس���ەکە تەخویندەک���ەن و هەوڵێکی ئێران دادەنێن له ڕێگریکردن

له مانەوەی مەسعود بارزانی. س���ازان زەمین���ەی بۆئ���ەوەی خۆش���بکرێت پێش هەموو ش���تێک واچاکە پارت���ی کۆتایی بەو گوتارە بهێنێت و بەهەڵەدابەرە تەخوینکەرو هەوڵب���دات کە پەرلەمان بکرێت بەو

چەترەی کە سازانی لەژێردابکرێت.س���ازان و بڕیاردان بگێڕدرێتەوە بۆ پەرلەمان ئ���ەوە وەک چۆن ئایاری 1992 ب���وو ب���ە س���ەرەتایەک ب���ۆ پرۆسەی دامەزراندنی دامودەزگاکانی حکومەت و پڕۆس���ەی دیموکراس���ی له هەرێ���م؛ هەروەه���ا وەک چ���ۆن تەموزی 2009 بوو بە وەرچەرخانێک ئۆپۆزس���یۆن و دروس���تبوونی ب���ۆ تەکانێک بۆ دیموکراتیزەکردن، ئەوا بەهەمانشێوە س���ازان لەژێر قوبەی پەرلەم���ان هەنگاوێکی فعلی دەبێت له بەدامەزراوەییکردنی دامودەزگاکانی پێچەوانەکەش���ی هەرێ���م. بەدامەزراوەییک���ردن و پرس���ی دیموکراتیزەک���ردن له هەرێم چەندین

هەنگاوە دەگێڕێتەوە دواوە.

نێچیرڤان‌بارزانی:‌بەدامەزراوەییکردن‌یان...‌پاشماوه‌

2/ بەش����ێک پەیام����ی س����ەرۆکی هه رێمی کوردستان و سەرجەم حیزب و جگەله بزوتنەوەی سیاسیەکان الیەنە

گۆڕان )30ی کانونی دوەمی 2011( )ئێم����ە وەک ح����زب و الیەن����ەکان دوبارەی دەکەینەوە کە هه ر هه ولێک بۆ چاکس����ازی و گۆران����کاری دەبێت شەرعیەتی پرۆس����ە و له چوارچێوەی سیاسی و یاس����ایی بێت، و پارێزگاری ل����ەو دام و دەزگایان����ەش بێ����ت ک����ە ئیرادەی هه لب����ژاردن و دەرئەنجام����ی دەنگدەران����ی کوردس����تانە. وە هه مو ش����ێوازێک له هه ر الیەکەوە بێت رەتی دەکەینەوە کە ببێت����ە هۆی تێکدانی

باری ئاس����ایش و هێمن����ی و بەیەکەوە ژیانی ئاش����تی خوازانەی نێوان هێز و الیەن و س����ەرجەم پێکهاتەکانی گەلی

کوردستان(س����ەرۆکایەتی راگەیەن����دراوی /3له رێکەوت����ی کوردس����تان هه رێم����ی

2011/2/9)هه ر کەسێک دەتوانێ داوای دەست له کارکێشانەوەی حکومەت بکات بەاڵم مافی ئەوی نییە داوای هه ڵوشانەوەی پەرلەم����ان ب����کات ، چونک����ە ئەگەر پەرلەم����ان هه ڵوەش����ایەوە ئەو کات

هه مو شتێک کۆتایی پێ دێت.نەتەوەییمان ئاسایش����ی پاراستنی

له هه مو کەس و الی����ەن گرنگترە و هه ر کەس و الیەنێکیش دژی ئەو ئاسایشە رەفتار بکات پێویستە داوای لێبوردن

له خەڵک بکات(بزوتنەوەی بەیاننامەک����ەی دواجار گ����ۆڕان و دوا پەیامی بارزانی لەبارەی ناوەڕۆکیان هه م����ان پۆس����تەکەیەوە هه بو، ب����ەاڵم بۆ بزوتن����ەوەی گۆڕان له روانگەی پارت����ی و تەنانەت یەکێتی ئەو کاتەش����ەوە وەک خاڵێکی رەشی س����ەرجەم لەقەڵەم����دراو خیان����ەت کوردس����تان حیزبه سیاس����یەکانی روبەڕوی بونەوە تا ئاستی لەشکرکێشی ب����ۆ گردەکەش به چەکی قورس����ەوە،

بەاڵم هه مان ن����اوەڕۆک لەپەیامەکەی بارزانی����دا دەبێتە نەخش����ەی رێگەی پارتی و سەرجەم حیزبه سیاسیەکانیش

لەبەرامبەردا بێدەنگی هه ڵدەبژێرن.تێبینی: بۆ راست و دروستی سەرجەم بەڵگ����ەو زانیاری����ە ژمارەییەکانی ناو

راپۆرتەکە بڕوانە:1/ ماڵپەڕی س����ەرۆکایەتی هه رێمی

کوردستان.ل����ه دوای ی����ەک ژم����ارەی دە /2)خەب����ات و رۆژنامەکان����ی یەک����ی هه ولێر( له ب����ەرواری )2011/1/30 تا

.)2011/2/103/ ماڵپەڕی سبەی

هه‌ڵبژاردنی‌پێشوەخت...!...‌پاشماوه‌

ریکالم

www.awene.com

ڕۆشنبیری گوند‌‌سه‌ردار‌عه‌زیز

ڕۆشنبیربوون‌له‌کوردستان‌شێوازی‌ده‌گۆڕێت.‌به‌ئاڵۆزبوونی‌کۆمه‌ڵگای‌کوردی‌و‌سه‌رهه‌ڵدانی‌چین‌و‌پێکهاته‌و‌به‌رژه‌وه‌ندیه‌جیاوا‌زه‌کان،‌ڕۆشنبیرانیش‌دابه‌شده‌بن‌به‌سه‌ر‌ئه‌م‌چین‌و‌پێکهاته‌و‌به‌رژه‌وه‌ندیانه‌دا.‌ئه‌گه‌ر‌له‌ڕابوردوودا‌دیدێک‌هه‌بو‌بۆ‌ڕۆش���نبیر‌وه‌ك‌بونه‌وه‌رێکی‌گه‌ردونی‌یان‌وه‌ك‌بونه‌وه‌رێکی‌نیشتمانی‌یان‌وه‌ك‌بونه‌‌وه‌رێکی‌راستی‌دۆست،‌هه‌موو‌ئه‌مانه‌خواستێکی‌ئێدوارد‌سه‌عیدیانه‌‌بون.ئێمه‌چی���دی‌خۆمان‌فریوئه‌ده‌ی���ن‌ئه‌گه‌ر‌باس‌له‌ڕۆش���نبیر‌بکه‌ین‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌سیس���ته‌می‌ئابوری‌و‌ئامرازه‌کانی‌هێش���تنه‌وه‌یان‌داکۆکیکردن‌له‌سیس���ته‌می‌سیاسی‌و‌ئابوری‌جیاواز.‌هه‌مو‌سیس���ته‌‌مێکی‌ئابوری‌و‌سیاسی‌پێویستی‌به‌دو‌

جۆر‌ڕۆشنبیره:‌رۆشنبیرێک‌بونیادی‌بنێت،‌ڕۆشنبیرێک‌بیڕازێنێته‌وه.به‌اڵم‌سه‌رباری‌ئه‌مه‌ئه‌وه‌ی‌پێیده‌وترێت‌رۆشنبیر‌له‌ئه‌نجامی‌گۆڕانی‌کۆمه‌ڵگای‌کوردستانه‌وه‌گۆڕانکاری‌به‌سه‌ردادێت.‌هه‌تا‌ئه‌مڕۆ‌ڕۆشنبیری‌کورد‌وه‌ها‌بینراوه‌که‌بونه‌وه‌رێکه‌ده‌بێت‌داکۆکیکه‌ربێت‌له‌چاکه‌ی‌گش���تی‌و‌ڕاس���تی‌به‌ده‌س���ه‌اڵت‌بڵێت،‌ئیتر‌ئایا‌ئه‌و‌ده‌س���ه‌اڵته‌خۆماڵیه‌یان‌ده‌ره‌كی.‌به‌اڵم‌به‌گۆڕانی‌شێوازی‌ئابوری‌و‌سه‌رهه‌ڵدانی‌چین‌له‌هه‌ناوی‌کۆمه‌ڵگای‌کوردیدا،‌به‌زه‌قبونه‌وه‌ی‌قه‌یرانه‌کۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌كان‌له‌رێگای‌ملمالنێیان���ه‌‌وه.‌چیدی‌ناتوانین‌باس‌له‌ڕۆش���نبیری‌هه‌موان،‌یان‌ڕۆش���نبیری‌نه‌ته‌وه‌بکه‌ین.‌ئیتر‌له‌م���ه‌ودوا‌پێکهاته‌كان‌و‌هێزه‌كان‌ڕۆشنبیری‌خۆیان‌هه‌یه.‌ئه‌مه‌زیاتر‌دیدێکی‌گرامشیانه‌یه.‌هه‌رچینێک‌له‌کۆمه‌ڵگا‌

کوردیدا‌ڕۆشنبیری‌خۆی‌ده‌بێت.ئه‌گه‌ر‌له‌ئاستی‌سیاسی‌و‌کۆمه‌اڵیه‌تی‌و‌فیکریدا‌کۆمه‌ڵگای‌کوردی‌دابه‌ش‌بکه‌ین‌ده‌بینین‌که‌عه‌قڵی‌الدێ‌و‌گوند،‌له‌گه‌ڵ‌عه‌قڵی‌شاردا‌له‌به‌ریه‌ککه‌وتندان.‌عه‌قڵی‌الدێ‌ئه‌و‌عه‌قڵه‌یه‌که‌بڕوای‌به‌چه‌سپیوو‌نه‌گۆڕاو‌جێگیرو‌هه‌میشه‌یی‌و‌سه‌قامگیر‌هه‌یه.‌ئه‌مه‌خه‌س���ڵه‌تی‌پێش‌س���ه‌رد‌‌ه‌می‌هاتنی‌که‌لتوری‌س���ه‌رمایه‌‌داریه،‌که‌

مارکس‌زۆر‌شاعیرانه‌و‌جوان‌له‌مانیفێستدا‌باسی‌ده‌كات.‌کاتێک‌قسه‌له‌روبه‌‌روبونه‌‌وه‌ی‌دونیای‌فیودال‌و‌دونیای‌بۆرژوازی‌ئه‌كات.‌دونیای‌فیودال‌به‌وه‌ناس���راوه‌که‌له‌س���ه‌ر‌چه‌س���پیوو‌نه‌گۆڕه‌دێڕینه‌كان‌بونیادنراوه.‌ده‌س���ه‌اڵته‌کان‌دیارن‌بۆ‌کێ‌ده‌بن،‌زۆرێک‌خه‌ڵک‌خه‌می‌بێبه‌ری‌بونیان‌ناخۆن.‌له‌دونیای‌ده‌ره‌به‌گی‌گونددا‌داهاته‌كان‌دیاره‌بۆ‌کێ‌ده‌بن،‌خه‌ڵک‌ده‌زانێت‌پێگه‌ی‌نه‌گۆڕاوی‌کوێیه‌و‌ده‌بێت‌به‌کاری‌س���ه‌پانی‌و‌خزمه‌تکاری‌خۆی‌هه‌ستێت.‌عه‌قڵی‌گوند‌ته‌نها‌بریتی‌نیه‌له‌هه‌ره‌می‌چینه‌کۆمه‌اڵیه‌تیه‌کان،‌هه‌روه‌ها‌بریتیه‌له‌دونیای‌ب���اوه‌ڕه‌نه‌گۆڕه‌کان.‌ئ���ه‌و‌باوه‌ڕانه‌ی‌له‌ئه‌نجامی‌نه‌گۆڕیی���ان‌جۆرێک‌له‌پیرۆزی‌وه‌رده‌گرن.‌له‌س���ه‌رد‌‌ه‌می‌بۆرژوادا،‌له‌سه‌رده‌می‌مۆدرێندا،‌له‌پانتایی‌شاردا،‌هیچ‌شتێکی‌س���ه‌قامگیرو‌نه‌گۆڕاو‌نامێنێت.‌هه‌موو‌پیرۆزیه‌ساخته‌كانیش‌زو‌ده‌بنه‌دونیایی‌و‌ناتوانن‌به‌ئاس���انی‌خۆیان‌له‌س���ه‌ر‌پێبگرن.‌له‌دونیای‌سه‌رمایه‌داریدا‌ته‌مه‌نی‌هه‌موو‌ش���تێک‌کورته‌چونکه‌جۆری‌شته‌كان‌زۆره.‌له‌دونیای‌ده‌ره‌به‌گی‌گوندیدا‌ته‌مه‌نی‌شته‌كان‌و‌به‌هاکان‌و‌کاریزماکان‌درێژه‌چونکه‌جێگره‌وه‌یان‌نیه.‌‌رۆش���نبیری‌گوند‌ده‌ترس���ێت‌له‌ڕۆشتنی‌که‌س���ێک،‌له‌گۆڕانی‌به‌هایه‌ک،‌له‌هه‌مو‌گۆڕانکاری���ه‌ك.‌بۆیه‌نه‌گۆڕان‌الی‌ئه‌و‌تاک���ه‌به‌هایه‌که‌ده‌بێت‌بپارێزرێت.‌چۆن‌نه‌گۆڕێیت،‌لێره‌دا‌چینی‌فیودال‌پێویس���تی‌به‌ڕۆش���نبیره.‌رۆش���نبیری‌ده‌بێت‌

بیڕازێنێته‌وه‌که‌گۆڕان‌مه‌ترسیه‌بۆ‌ژیان.عه‌قڵی‌ش���ار‌که‌له‌دروس���تبووندایه‌کرۆکه‌كه‌ی‌بریتی���ه‌له‌چۆنیه‌تی‌دابینکردنی‌ژیانێکی‌باش‌بۆ‌زۆرینه‌یان‌هه‌موان.‌کرۆکی‌ئه‌م‌فه‌لسه‌فه‌یه‌شلیه‌نه‌ک‌چه‌سپیو‌

که‌‌گۆڕانکاری‌هه‌میشه‌یی‌له‌کرۆکیدایه.‌

www.awene.com ماڵپه ڕی ئاوێنه نوێترین هه واڵ و زانیاری‌ریکالم

Awene خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

کوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی،‌سەردەشت‌عوسمان،‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر

ملیۆن

ملیۆن

ملیۆن

ملیۆن

ملیۆن

ملیۆنملیۆن

تویت‌ده‌کرێتریکالم‌نمایش‌ده‌کرێت

له یه ک خوله کی ئینته رنێتدا چی روده دات؟

له‌یه‌ک‌خوله‌کی‌ئینته‌رنێتدا‌چی‌روده‌دات؟

ژماره‌کان‌له‌داهاتودا‌

گه‌شه‌‌ده‌که‌ن

له‌‌2017دا‌بۆ‌5ساڵی‌داهاتو‌‌مۆبایل‌‌13هێنده‌‌گه‌شه‌‌

ده‌کات

له‌‌2017دا‌پارچه‌‌پێکه‌وه‌‌‌گه‌یه‌نراوه‌کان‌‌3جار‌زیاتر‌ده‌بن‌

له‌مرۆڤ

هه‌مو‌داتاکانی‌ساڵی‌‌2013گه‌یشتوه‌ته‌

1‌zettabyte‌‌=‌

1000000000000000000000‌bytes

نامه‌‌ده‌نێردرێت‌

زیاتر‌‌له‌نیوه‌ی‌به‌کارهێنه‌رانن‌‌

سێرچ‌ده‌کرێت

ڤیدیۆ‌له‌کاتژمێرێکداده‌بینرێت

ڤیدیۆ‌له‌کاتژمێرێکدائه‌پلۆد‌ده‌کرێت

په‌یج‌ده‌بینرێت‌

وێنه‌‌ئه‌پلۆد‌ده‌کرێت

کاتژمێر‌موزیک‌لێده‌درێت

فرۆشتن

ئه‌پلیکه‌یشن‌داونلۆد‌ده‌کرێت

نامه‌‌ئاڵوگۆڕی‌پێده‌کڕیت‌

ویکیپیدیا‌ده‌بینرێت

نامه‌ی)MiM(‌ده‌نێردرێت

له‌پێگه‌ی‌عه‌لی‌بابا‌ده‌فرۆشرێت

ڤیدیۆ‌له‌کاتژمێرێکداده‌بینرێت

نێت‌فلێکس‌و‌یوتیوب‌بابه‌ت‌شه‌یر‌ده‌کرێت‌