21
ใบความรู 1. เครื่องหมายและสัญลักษณ์ทางดนตรี 1.1 เครื่องหมายและสัญลักษณ์ทางดนตรีไทย โน้ตบทเพลงไทยอัตราจังหวะ 2 ชั ้น และ 3 ชั ้น บทเพลงไทยในอัตราจังหวะ 2 ชั ้น และ 3 ชั ้น เป็นบทเพลงที่นิยมนามาขับร้อง เนื่องจากมีอัตราจังหวะที่ไม่เร็วจนเกินไป จึงง่ายต่อการฝึกขับร้อง เช่น เพลงแขกบรเทศ 2 ชั ้น เนื้อร ้อง หม่อมเจ้าหญิงพิจิตรจิราภา เทวกุล ทำนอง 2 ชั้น ของเดิม อันความผิดนิดหนึ ่งอย่าพึงโกรธ ควรงดโทษกันและกันให้พลันหาย อย่าอาฆาตบาดหมางจนวางวาย เป็นกรรมร้ายติดตัวชั่วกัปกัลป์ ข้างหนึ ่งโกรธข้างหนึ ่งนิ่งเสียนั ้นไซรเป็นบุญได้ดับร้อนช่วยผ่อนผัน เหมือนตบมือข้างเดียวไม่ดังพลัน เรารักกันดีกว่าเกลียดเดียดฉันท์เอย แผนภูมิการร้องเพลงแขกบรเทศ 2 ชั ้น

ใบความรู้ ม.5 ปี 55

  • Upload
    -

  • View
    1.679

  • Download
    4

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ใบความร 1. เครองหมายและสญลกษณทางดนตร

1.1 เครองหมายและสญลกษณทางดนตรไทย โนตบทเพลงไทยอตราจงหวะ 2 ชน และ 3 ชน บทเพลงไทยในอตราจงหวะ 2 ชน และ 3 ชน เปนบทเพลงทนยมน ามาขบรอง

เนองจากมอตราจงหวะทไมเรวจนเกนไป จงงายตอการฝกขบรอง เชน

เพลงแขกบรเทศ 2 ชน

เนอรอง หมอมเจาหญงพจตรจราภา เทวกล ท ำนอง 2 ชน ของเดม

อนความผดนดหนงอยาพงโกรธ ควรงดโทษกนและกนใหพลนหาย อยาอาฆาตบาดหมางจนวางวาย เปนกรรมรายตดตวชวกปกลป

ขางหนงโกรธขางหนงนงเสยนนไซร เปนบญไดดบรอนชวยผอนผน เหมอนตบมอขางเดยวไมดงพลน เรารกกนดกวาเกลยดเดยดฉนทเอย

แผนภมการรองเพลงแขกบรเทศ 2 ชน

Page 2: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

เพลงเขมรไทรโยค 3 ชน

เนอรอง–ท ำนอง พระนพนธในสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ บรรยายความตามไทเสดจยาตร ยงไทรโยคประพาสพนาสณฑ

นองเอย เจาไมเคยเหน ไมไรหลายพนธคละขนปะปน ทชายชลเขาชะโงกเปนโตรกธาร

น าพพงซา ไหลฉาฉาดฉาน เหนตระการ มนไหลจอกโครม มนดงจอกจอก จอกจอกโครมโครม

น าใสไหลจนดหมมศยา กเหลาหลายวายมากเหนโฉม นองเอย เจาไมเคยเหน

ยนปกษาซองเสยงเพยงประโคม เมอยามเยนพยบโพยมรองเรยกรง เสยงนกยงทอง มนรองโดงดง หเราฟง มนรองดงกระโตงหง มนดงกอกกอก กอกกอกกระโตงหง

แผนภมการรองเพลงเขมรไทรโยค 3 ชน

Page 3: ใบความรู้ ม.5 ปี 55
Page 4: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ใบความร เครองหมายและสญลกษณทางดนตรสากล

1) เครองหมายก าหนดอตราจงหวะ (Time–Signature) หมายถง เครองหมายทใชก าหนดอตราจงหวะ และลกษณะตวโนต ใชบนทกในบทเพลง จะบนทกไวตอนหนาของบทเพลง ถดจากกญแจประจ าหลก มลกษณะคลายเลขเศษสวน ประกอบดวย 2 สวน คอ

- เลขตวบน คอ เลขบอกจ านวนของตวโนตวาในหองเพลงหนง ๆ จะตองมตวโนตหรอตวหยดลกษณะใด ๆ กตาม เมอรวมกนแลวจะพอดกบจ านวนตวเลขตวบน

- เลขตวลาง คอ ลกษณะของตวโนตทตองการใหเปน 1 จงหวะ ดงน 1 บนทกแทน โนตตวกลม 2 บนทกแทน โนตตวขาว

4 บนทกแทน โนตตวด า 8 บนทกแทน โนตตวเขบต 1 ชน 16 บนทกแทน โนตตวเขบต 2 ชน 32 บนทกแทน โนตตวเขบต 3 ชน 64 บนทกแทน โนตตวเขบต 4 ชน

(1.) การนบจงหวะ นบจากกลมจงหวะในแตละหอง ในหองหนงหองอาจม 2 จงหวะ 3 จงหวะ 4 จงหวะ หรอมากกวากได ทงนขนอยกบเครองหมายก าหนดจงหวะ เชน

(2.) ความหมายของตวเลขทใชเขยนเปนเครองหมายก าหนดจงหวะ (2.1) เลขตวบน หมายถง จ านวนจงหวะในแตละหอง จะตองมจ านวนจงหวะเทากบคาของตวเลขตวบน

ทใชเขยนเครองหมายก าหนดจงหวะ เชน เลข 2 หมายความวา หองหนงตองม 2 จงหวะ เลข 3 หองหนงจะตองม 3 จงหวะ และเลข 4 หองหนงจะตองม 4 จงหวะ เปนตน

(2.2) เลขตวลาง หมายถง ลกษณะของตวโนตหนงตว ใชนบเปนเกณฑ 1 จงหวะ เชน

Page 5: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

2) เครองหมายก าหนดบนไดเสยง (Key Signatures) หรอเรยกอกอยางหนงวา คยดนตร หรอ คย หมายถง กลมของเครองหมายแปลงเสยง (ชารปและแฟลตหรอแนเจอรล) ในบางกรณ ท าหนาทก ากบบรรทด 5 เสน หลงกญแจประจ าหลก เปนตวบงบอกใหเลนตวโนตสงขนหรอต าลงงครงเสยงตามต าแหนงทก าหนดหากไมมเครองหมายอนอยกอน แทนทจะเปนเสยงตวโนตปกต การก าหนดบนไดเสยงเชนนจะมผลบงคบทงบรรทดจนกวาจะมการเปลยนคยใหม

จดประสงคในการใชเครองหมายก าหนดบนไดเสยงแตละประเภท (ชารปและแฟลตหรอแนเจอรล) เพอลดจ านวนในการเขยนเครองหมายแปลงเสยงในบรรทด 5 เสน และท าใหอานงายขน

การใชเครองหมายก าหนดบนไดเสยงจะสามารถก าหนดหรอบงคบตวโนตอน ๆ ไดอกหลายหอง หรอทงบรรทด หรอแมแตทงเพลง เวนแตจะถกยกเลกดวยเครองหมายก าหนดบนไดเสยงประเภทอน เครองหมายก าหนดบนไดเสยงสามารถแบงออกเปน 2 ชนด

1) เครองหมายก าหนดบนไดเสยงทางชารป ซงจะก าหนดใหใชชารปแรกคอ F ชารป ชารปตวท 2 ใหนบจากชารปตวแรกขนไปขนค 5 (หรอนบลงขนค 4) จะได C ชารป ชารปตวท 3 ใหนบจากชารปตวท 2 ขนไปขนค 5 จะได G ชารป ชารปตวตอไปกใหใชวธนบเชนเดยวกน ซงจะไดโนตทถกบงคบดวยเครองหมายชารปเรยงตามล าดบครบ 7 เสยง คอ F C G D A E และ B

2) เครองหมายก าหนดบนไดเสยงทางแฟลต ซงจะก าหนดใหใชแฟลตแรกคอ B แฟลต แฟลตตวท 2 ใหนบจากแฟลตตวแรกขนไปขนค 4 (หรอนบลงขนค 5) จะได E แฟลต แฟลตตวท 3 ใหนบจากแฟลตตวท 2 ขนไปขนค 4 จะได A แฟลต แฟลตตวตอไปกใหใชวธนบ เชนเดยวกน ซงจะไดโนตทถกบงคบดวยเครองหมายแฟลตเรยงตามล าดบครบ 7 เสยง คอ B E A D G C และF

เครองหมายจะถกก าหนดบนไดเสยงทนยมใชจะมรปแบบทตายตว โดยจะมชารปทงชดหรอแฟลตทงชด และจะสมพนธกบบนไดเสยงเมเจอรและบนไดเสยงไมเนอร ดงตาราง

Page 6: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ตารางแสดงเครองหมายก าหนดบนไดเสยง

แผนภาพแสดงเครองหมายก าหนดบนไดเสยง (ทางชารปและแฟลต)

ใบความร

Page 7: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

เทคนคและการถายทอดอารมณเพลงดวยการรองหรอบรรเลงเครองดนตรเดยวและรวมวง เทคนคและการถายทอดอารมณเพลงดวยการรองเดยว

1) เทคนคในการรองเพลงไทย (1) การใสอารมณลงไปในบทเพลงไทย การใสอารมณหรอความรสกใหเหมาะสมกบเพลง ผขบรอง

จะตองมประสบการณและผานการฝกหดมาเปนอยางด ดงนนจงตองพยายามฝกหดสรางอารมณในการขบรองเพลงตาง ๆ โดยจะตองใชความรความเขาใจในเรองอน ๆ ชวย ไดแก ความเขาใจเกยวกบเนอรอง การเนนค า การแบงวรรคตอน การเออน และการใชเสยง เปนตน ในการใสอารมณลงไปในบทเพลงนนเปนสงส าคญทผขบรองจะตองสอใหผฟงเขาใจอยางชดเจน ซงสามารถแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

(1.1) การใสอารมณเพลงลงไปในถอยค า ผขบรองจะตองศกษาถอยค าในบทรองวากลาวถงสงใด หรอพยายามจะสอถงอะไร เชน เพลงลาวดวงเดอน 2 ชน ตรงเนอรองทรองวา “โอละหนอ นวลตาเอย พนรกแสนรกดงดวงใจ” ถอยค าทรองวา “รก” เราจะตองใชการเปลงเสยงทมลกษณะนมนวล โดยการผอนเสยงหรอใชเทคนคการเออนเสยง เปนตน

(1.2) การใสอารมณเพลงลงไปในบทรอง บทรองของเพลงไทยสวนใหญนน จะนยมน ามาจากวรรณคดไทยในเรองตาง ๆ ซงจะมความแตกตางกนในแตละบทหรอแตละตอน เชน บทรก บทเศราโศก บทโกรธ เปนตน ดงนนในการขบรองเพลงไทยจงมความจ าเปนอยางยงทจะตองใสอารมณความรสกลงไปในบทรอง เพอชวยใหผฟงเขาถงอารมณความรสกของตวละครและเหตการณในตอนนนจรง ๆ

(2) การแสดงบคลกภาพ บคลกภาพของนกเรยนหรอนกดนตรมความส าคญมาก ในขณะทบรรเลงหรอขบรอง จะตองอยในอากปกรยาทสภาพเรยบรอย มองดนมนวล ออนโยน ไมกระดาง หรอลกลลกลน ซงเปนลกษณะทไมชวนมอง นกรองเพลงไทยทดควรมบคลกภาพ ดงน

(2.1) นงพบเพยบเรยบรอย ล าตวตรง ไมเอยงซายเอยงขวา (2.2) ขณะทก าลงรองเพลงควรยมเลกนอย มองดออนโยน ไมควรยมมากเกนไป หรอแสดงหนาตาบงตง (2.3) การเคาะจงหวะ ควรใชปลายนวมอเคาะเพยงเลกนอยเทานน ไมควรใชเทาเคาะจงหวะเพราะเปน

กรยาทไมเหมาะสม 2) เทคนคในการรองเพลงไทยสากล การรองเพลงใหไพเราะนนขนอยกบปจจยตาง ๆ หลาย ๆ ปจจย เมอเราตองการรองเพลงใดเพลงหนงใหผอนฟงและเขาถงอารมณเพลงนน นอกจากจะเปนผทฝกรองมาอยางดแลว ทงวธการหายใจ วธการใชเสยง หรอวธการออกเสยงตาง ๆ อยางถกตอง และการทจะรองเพลงเพอถายทอดอารมณเพลงใหผฟงไดเขาใจนน เราจะตองท าความเขาใจถงเรองราวทผแตงไดพยายามสอออกมาถงผ ฟง ในฐานะทเราเปนผรอง เราตองสอความหมายของเพลงไปยงผฟงใหได และจะตองสอไปอยางไดอารมณของเพลงมากทสด ทงนเมอเราเขาใจความหมายของเพลงอยางดแลว เราถงจะสามารถสอความหมายของเพลงออกมาได ผฟงกจะสามารถเขาถงอารมณเพลงไดเปนอยางดเชนกน

จากนนเราจะตองพยายามคดอยเสมอวาเราคอผถายทอดเพลงนน ๆ ไปสผฟง พยายามท าอารมณเพลงใหสอดคลองและคลอยตามเนอหาของเพลงใหมากทสด แลวสอออกมาดวยน าเสยงทเปนตวเรามากทสด พยายามหา

Page 8: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

วธการขบรองทเปนตวเราเองมากทสด ออกแบบการใชน าเสยงใหเหมาะกบอารมณและทอนเพลง และฝกฝนอยางสม าเสมอ นอกจากนลกษณะทาทางประกอบการรองเพลงกถอเปนสวนส าคญอกประการหนงทสามารถชวยใหการถายทอดอารมณเพลงออกมาไดเปนอยางด การออกแบบทาทางประกอบการรองเพลงนนสามารถท าไดอยางหลากหลาย เมอเราเขาใจเนอเพลงแลว เพยงแตสอออกมาตามเนอหาเพลง และจดทาทางใหดเหมาะสม พอด และสวยงาม รวมไปถงสายตากสามารถถายทอดอารมณดวยการมองผฟงอยางลกซงตามความหมายของเพลง

ในการรองเพลงนน เราจะตองรจกเลอกใชวธการทเหมาะสม จงจะท าใหการขบรองเพลงมความไพเราะยงขน

Page 9: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

เทคนคและการถายทอดอารมณเพลงดวยการบรรเลงเครองดนตรเดยว ในการบรรเลงดนตรจะตองบรรเลงตามเครองหมายหรอสญลกษณทางดนตรใหถกตองและตามเจตนา

แหงการประพนธ รวมถงศพททบญญตไวใชเฉพาะในวงการดนตรและขบรอง ศพทสงคตทควรทราบ มดงตอไปน

1) ศพทสงคตทางดนตรไทย ศพทสงคตทางดนตรไทยนนมอยมากมาย เชน

ศพทสงคตทางดนตรไทย

ค าศพท ความหมาย

กรอ วธการบรรเลงดนตรประเภทเครองตด าเนนท านองทท าใหเกดเสยงตอเนองกนเปนเสยงยาวสม าเสมอ โดยใชสองมอตสลบกนถ ๆ เหมอนรวเสยงเดยว ซงมกจะตเปนค 2 ค 3 ค 4 ค 5 ค 6 และ ค 8 เปนตน

เกบ การบรรเลงดนตรใหมพยางคถขนกวาเนอเพลงธรรมดา สะบด การบรรเลงดนตรโดยแทรกเสยงเขามาในเวลาบรรเลงท านอง “เกบ” อก 1 พยางค

ขย การบรรเลงดนตรใหมพยางคถขนไปอก 1 เทาตว การบรรเลงดวยวธนสามารถบรรเลงตอเนองไปทงประโยคเพลง หรอบรรเลงสนยาวเพยงใดกไดแลวแตผบรรเลงจะเหนสมควร

คลอ การบรรเลงดนตรไปพรอม ๆ กบการรองเพลงในท านองเดยวกน

เคลา การบรรเลงดนตรไปพรอม ๆ กบการรองเพลง โดยใชเพลงเดยวกน แตจะด าเนนท านองไปในทางของตวเอง

ค เสยงสองเสยงซงอาจบรรเลงพรอมกน หรอบรรเลงคนละครงกได เสยงทงสองหางกนเทาใดกเรยกวาคเทานน

โยน ท านองเพลงพเศษตอนหนงทไมมความหมายในตวแตอยางใด การบรรเลงโยนนจะไมถกบงคบในเรองของการก าหนดจงหวะ สามารถบรรเลงมากนอยกจงหวะกได การบรรเลงนจะมการแทรกอยในหนาทบสองไมเทานน

ลกบท เพลงเลก ๆ ทบรรเลงตอจากเพลงใหญ ซงถอวาเพลงใหญนนเปนเพลงแมบท และเพลงเลก ๆ ทบรรเลงตอจากเพลงแมบทนนกคอลกบท เพลงลกบทนอาจเปนเพลง 2 ชน ชนเดยว ครงชน หรอเพลงภาษาตาง ๆ กได

ลกหมด เพลงสน ๆ จงหวะเรวบรรเลงตอทายเพลงใหญ เพอแสดงวาจบการบรรเลงชดนน ๆ

Page 10: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

2) ศพทสงคตทางดนตรสากล ศพทสงคตทางดนตรสากลนนมอยมากมาย สามารถแบงออกไดหลายลกษณะ เชน

(1) ศพทสงคตทใชแสดงความดง–เบาของเสยง

ค าศพท ค าอาน ความหมาย สญลกษณ

Piano เปยโน เสยงเบาหรอนมนวล p Pianissimo เปยนสซโม เสยงเบามากหรอนมนวลมาก pp Forte ฟอรเต เสยงดง f Fortissimo ฟอรตสซโม เสยงดงมาก ff Mezzo Piano เมซโซ เปยโน เสยงคอนขางเบาหรอเบาพอสมควร mp Mezzo Forte เมซโซ ฟอรเต เสยงดงพอสมควร mf Crescendo เกรเชนโด ดงขนเปนล าดบ

Decrescendo เดเกรเชนโด เบาลงเปนล าดบ

(2) ศพทสงคตทใชแสดงความเรว–ชาของจงหวะ

ค าศพท ค าอาน ความหมาย

Adagio อาดาจโอ ชา Ritardando รตารดนโด ชาลงทละนอย Lento เลนโต ชามาก Accelerando อชเชเลรนโด เพมใหเรวขนกวาเดม Moderato โมเดราโต ปานกลาง Allegretto อลเลเกรตโต เรว Allegro อลเลโกร เรวมาก

Page 11: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ใบความร เทคนคและการถายทอดอารมณเพลงดวยการรองและบรรเลงดนตรรวมวง 1) เทคนคการรองและบรรเลงรวมวง

การบรรเลงรวมวง หมายถง การทกลมของนกดนตร ผบรรเลงเครองดนตร หรอผขบรองมารวมบรรเลงรวมกน และมหลกในการบรรเลงรวมกนเปนวงดงน

(1) หลกปฏบตในการบรรเลงรวมวง มวธปฏบตดงตอไปน (1.1) แสดงความเคารพผสอนกอนและจบการด าเนนการสอนในแตละครง (1.2) เรมฝกโดยการฟงการบรรเลงของบทเพลงทจะใชฝกการบรรเลงรวมวงกอนฟงซ าบอย ๆ จน

สามารถจดจ าแนวท านองและจงหวะได (1.3) ฝกทองโนตเพลงส าหรบเครองดนตรแตละเครองทละประโยคเพลง แลวทองตอไปเรอย ๆ จนจบ

ทอน และจบเพลงตามล าดบ (1.4) เมอทองโนตไดแลวใหน าโนตไปใชฝกรวมวง ฝกรวมวงไปทละนอย คอยแกไขสงบกพรองไป

จนกวาจะส าเรจ (1.5) เครองดนตรแตละชนดอาจแยกฝกกอนน ามาฝกรวมวงไดตามความเหมาะสม (1.6) ผบรรเลงเครองก ากบจงหวะตาง ๆ ตองมความแมนย า โดยเฉพาะผตกลองท าจงหวะตองฝกตให

ครบจงหวะไมขาดหรอเกน โดยเฉพาะอยางยงการเขาเพลงตองไมใหครอมจงหวะ (1.7) เมอเสรจสนการเรยนการสอนแลวตองเกบรกษาเครองดนตรใหเรยบรอย (1.8) เมอเสรจสนการเรยนการสอนแลวผเรยนตองทบทวนสงทศกษาไปจนเกดความช านาญ (2) คณสมบตของนกดนตรหรอนกรองทจะบรรเลงรวมวงไดด มดงน (2.1) สามารถอานโนตแบบแรกเหนได หรอภาษาดนตรเรยกวา “ไซดลดง” (Sight reading) ซงหมายถง

การทสามารถอานโนตไดทนทเมอเหนโนตหรอกางโนต และสามารถบรรเลงเครองดนตรตามโนตได (2.2) มการฝกฝนหรอมประสบการณทางดานการบรรเลงเครองดนตรหรอดานการรองเพลงตามโนตมา

เปนอยางด (2.3) มสมาธและสามารถควบคมการบรรเลงเครองดนตรหรอการรองใหเปนไปตามแนวปฏบตและ

ลกษณะการบงคบของโนตเพลงได (2.4) มระเบยบวนยในการปฏบตตามสญญานของผอ านวยการเพลงหรอวาทยกร (Conductor) และครฝก

หรอผควบคมวงอยางเครงครด (2.5) มไหวพรบปฏภาณในการแกปญหาเฉพาะหนาไดอยางดเยยม เชน เมออปกรณหรอเครองดนตรเกด

ช ารดกะทนหน กสามารถแกแกปญหาเฉพาะหนาใหผานไปไดดวยด เปนตน (2.6) มมนษยสมพนธทดกบเพอนรวมวง ครฝกหรอผควบคมวง ตลอดจนผทเกยวของกบการบรรเลงรวมวง

Page 12: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

2) เทคนคในการบรรเลงเครองดนตรสากล เทคนคในการบรรเลงเครองดนตรสากล ไดแก (1) การเลอกเครองดนตรทเหมาะสม ผฝกหดตองเลอกเครองดนตรทเหมาะสมกบสรระรางกายของ

ตนเอง ในเบองตนใหสงเกตอวยวะตาง ๆ ทส าคญ และมสวนเกยวของกบการฝกหดดนตรเสยกอน ไดแก (1.1) รมฝปาก ตองมความพอดไมบางหรอหนาเกนไป ผทเลอกฝกหดเปาเครองดนตรประเภทแตร ควรม

รมฝปากคอนขางบาง (1.2) ฟน เปนอวยวะทส าคญมาก ผเลนเครองเปาจะตองเปนผทมฟนแขงแรง ไมผกรอนหรอหก ไมเปน

โรคเหงอก ฟนไมเหยนจนเกนไปโดยเฉพาะถาเลอกเปาเครองดนตรประเภทแตรจะตองมฟนทแขงแรงและคอนขางเรยบมาก

(1.3) นวมอ คนทนวมอยาว เรยว สวยงามและแขงแรง ควรเลอกเครองดนตรประเภทป เชน ฟลต คลารเนต แซกโซโฟน เปนตน ถานวมอธรรมดาหรอคอนขางสน ใหเลอกเครองดนตรประเภทแตร

(1.4) ชวงแขน ถาเปนคนทมชวงแขนสนไมควรเลอกสไลดทรอมโบน (1.5) ขนาดของรางกาย ผฝกหดตองดตนเองวามรปรางหรอรางกายเหมาะสมกบเครองดนตรชนดใด บาง

ชนดไมเหมาะกบคนทมรางกายเลก บางชนดไมเหมาะกบคนทมรางกาย ใหญโตเกนไป

(1.6) สภาพภายใน ผฝกหดตองตรวจสภาพภายในของตนเองดวยวามความพรอมหรอไมมโรคทเปนอปสรรค ระบบหายใจและปอดเปนอยางไร ถาทกอยางพรอมผฝกหดกสามารถเปนนกดนตรทดและมฝมอได

(2) การประกอบ การถอด และการดแลรกษาเครองดนตร การฝกเลนเครองดนตรจ าเปนตองรจกวธประกอบและถอดสวนประกอบตาง ๆ ของเครองดนตรนน ๆ ตลอดจนการดแลรกษาอยางถกตอง มฉะนนเวลาประกอบหรอถอดอาจท าใหเครองช ารดเสยหายได เครองดนตรแตละชนดมสวนประกอบและหลกกลไกทซบซอน ท าใหการประกอบหรอถอดยากล าบากมากขน ซงถาปฏบตไมถกวธอาจท าใหเครองดนตรเสยหายได ดงนน ผฝกหดจงควรศกษารายละเอยดของเครองดนตรทตนฝกหดและฝกประกอบหรอถอดใหเกดความช านาญ โดยศกษาขนตอนในการประกอบและถอดทถกตอง

(3) การเทยบเสยงและการเลอนระดบเสยง (Transposing) 3.1 การเทยบเสยง เครองดนตรแตละชนดจะมบนไดเสยงหลกของแตละเครองโดยเฉพาะ เวลาบรรเลง

รวมกนจะตองเทยบเสยงใหแตละเครองมระดบเสยงเทากน เพอใหการบรรเลงบทเพลงตาง ๆ มความไพเราะนาฟง การเทยบเสยงเครองดนตรถอวาเปนเรองส าคญเรองหนง ทนกดนตรจะตองตระหนก และใหความส าคญ และควรฝกหดเทยบเสยงเครองดนตรของตนเองใหมระดบเสยงเขากบคนอน ๆ การเทยบเสยงใหเขากบผอนไดจะตองฝกหดอยเสมอโดยปฏบต ดงน

(1) ฝกฟงเสยงเครองดนตรบอย ๆ (2) ฝกหดเทยบเสยงโดยเปาเสยงยาว ๆ พยายามเปาใหเสยงนงและคงทสม าเสมอ

Page 13: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

(3) ฝกหดฟงเสยงเครองของตนเองกบเครองดนตรชนดอนทมระดบเสยงคงท เชน เปยโน เปนตน แลวพยายามปรบเสยงของตนเองใหเขากบเปยโน ถาเสยงเขากนจะมลกษณะดงน

(3.1) เสยงทงสองจะเทากนกลมกลนสนท โดยไมมเสยงสนไหว (3.2) เสยงทงสองฟงดแลวรสกวากลมกลน ไมกระดางห (3.3) ใหสงเกตความถของเสยงทงสองถาความถเทากนแสดงวามระดบเสยงเทากนแตถาความถ

ตางกนเสยงจะไมเรยบ รสกเหมอนกบมเสยงกระทบกน บาดห ระดบเสยงทเทากนจะมลกษณะเรยบ นง กลมกลน นาฟง ไมบาดห

การเทยบเสยงในวงดนตรประเภทตาง ๆ นยมใชเครองทมเสยงหลกอยในบนไดเสยง C เปนหลกในการตงเสยง แลวใหเครองดนตรชนดอน ๆ เทยบเสยงตามหรอเทยบเสยงใหเขากบเครองทใชเปนหลก เชน ในวงดรยางคใชโอโบเปนเครองหลกในการเทยบเสยง โดยโอโบจะเปาเสยง A แลวใหเครองดนตรชนดอนทใชบรรเลงในวงเทยบเสยงตาม โดยผบรรเลงเครองดนตรแตละชนด จะตองรวาเครองดนตรทตนเองใชบรรเลงจะมระดบเสยงหลกอยในบนไดเสยงอะไร และจะตองเปาเสยงใดจงจะมระดบเสยงเทากบเสยง A ของโอโบ ซงถอวาเปนเสยง Concert key เปนตน

3.2 หลกในการเลอนระดบเสยง (Transposing) เนองจากเครองดนตรถกสรางขนมาหลายประเภท หลายชนด และหลายขนาด จงท าใหเครองดนตรเหลานนมระดบเสยงหลากหลายระดบเสยง เชน ระดบเสยง C ระดบเสยง B Flat ระดบเสยง A ระดบเสยง F ระดบเสยง E Flat เปนตน ดงนน เวลาน ามาบรรเลงรวมกน จงจ าเปนตองเทยบเสยงใหแตละเครองมเสยงเทากนหรอแมแตเครองดนตรทอยในบนไดเสยงเดยวกนกตามเวลาบรรเลงรวมกนกตองเทยบเสยงใหเทากนกอน ส าหรบเครองทอยในบนไดเสยงตางกน ผเปาหรอผบรรเลง จะตองรวาเครองดนตรทตนเองเปาหรอบรรเลงจดอยในกลมของเครองดนตรทอยในบนไดเสยงอะไร เปนเครองดนตรทตองเปลยนหรอเลอนระดบเสยงหรอไม จงจะท าใหการเทยบเสยงถกตอง 3.3 การแบงกลมเครองดนตร (เฉพาะเครองดนตรประเภทเครองเปา) แบงตามกลมเสยงได 2 กลมใหญ ๆ ไดแก

(3.3.1) กลมเครองดนตรทไมตองเปลยนหรอเลอนระดบเสยง (Non transposing instruments) เปนเครองดนตรทไมตองเลอนหรอเปลยนระดบเสยงเมอเทยบกบเสยงเปยโน เปนเครองทอยในบนไดเสยง C ซงถอวาเปน Concert key เครองดนตรเหลานเปาโนตตวใดกตามระดบเสยงทไดจะตรงกบชอของโนตตวนน เชน เปาโนตตว C กจะตรงกบเสยง C ของเปยโน ถาเปาโนตตว A กจะตรงกบเสยง A ของเปยโน เปนตน เครองดนตรกลมน เชน ฟลต ปกโกโล โอโบ บาสซน ทรอมโบน ยโฟเนยม ทบา เปนตน

(3.3.2) กลมเครองดนตรทตองเลอนระดบเสยง (Transposing instruments) เปนเครองดนตรทตองเลอนระดบเสยงเมอเทยบกบเสยงเปยโนหรอเครองกลมทหนง เชน ถาเปยโนเลนเสยง G ทรมเปตจะเปาโนตตว G ไมไดเพราะเสยงทเกดจากทรมเปตจะมระดบเสยงไมเทากบเสยง G ของเปยโน เพราะวาทรมเปตไมใชเครองดนตรในกลมเครอง C แตเปนเครองทอยในบนไดเสยง B Flat จะเหนวาทรมเปตมระดบเสยงหลกต ากวาเปยโนหนงเสยง (จาก B Flat ถง C) ถาเปยโนเลนเสยง G ทรมเปตจะตองเลอนเพมขนจากเสยง G ขนไปหนงเสยงซงจะ

Page 14: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ตรงกบโนตตว A เพราะฉะนนทรมเปตจะตองเปาโนตตว A จงจะไดระดบเสยงเทากบ G ของเปยโน เปนตน เครองดนตรทตองเลอนระดบเสยง เชน ทรมเปต คอรเนต เฟรนชฮอรน บารโทน คลา รเนต แซกโซโฟน เปนตน

3.4 วธเลอนระดบเสยง (Transposing) การบรรเลงเปนกลม หรอการบรรเลงรวมวงกด สงส าคญทผ บรรเลงตองตระหนกและค านงอยเสมอ คอเรองเสยงของเครองดนตร กอนอนทกคนจะตองตงเสยงเครองดนตรของตนใหเขากบคนอน ๆ เสยกอน โดยหลกการแลว การเทยบเสยงเครองดนตรนน เครองดนตรทกชนดจะเทยบกบเครองทเปนหลกของกลมหรอของวง และเครองดนตรทเปนหลกนนสวนมากจะเปนเครองทอยในระดบเสยง C เครองทอยในบนไดเสยงอน ๆ จะตองเปลยนหรอเลอนเสยงเครองดนตร (Transposing) ใหเขากบเครองหลกเสยกอน ระดบเสยงทเครองหลกหรอเครอง C ใชตงเสยงใหเครองดนตรอน ๆ เทยบตาม คอเสยง A สวนเครองทอยในบนไดเสยงอน ๆ ตองเปลยนหรอเลอนระดบเสยง มวธการปฏบตดงน

(3.4.1) เครองดนตรทอยในบนไดเสยง E Flat เครองดนตรทอยในบนไดเสยง E Flat เทยบกบเครองทอยในบนไดเสยง C

(ขอสงเกต) เครองดนตรทอยในบนไดเสยง E Flat จะมระดบเสยงสงกวาโอโบ ซงเปนเครองในบนไดเสยง C จ านวนค 3 ไมเนอร (3 Minor) เมอตองการจะเทยบเสยงใหเทากน หรอมระดบเสยงเดยวกน เครอง E Flat จงตองเปาใหมระดบเสยงต ากวาโอโบลงมาค 3 ไมเนอร เพราะฉะนนถาโอโบเปาเสยง A เครอง E Flat จงตองเปาเสยง F Sharp

(3.4.2) เครองดนตรทอยในบนไดเสยง B Flat การเทยบเสยงของเครองดนตรทอยในบนไดเสยง B Flat กบเครองดนตรทอยในบนไดเสยง C

Page 15: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

(ขอสงเกต) เครองดนตรทอยในบนไดเสยง B Flat จะมระดบเสยงต ากวาเสยงของโอโบหนงเสยงเตม ถาตองการจะเทยบเสยงใหมระดบเสยงเดยวกน เครอง B Flat จะตองเปาใหมระดบเสยงสงกวาเสยงของโอโบขนไปหนงเสยง เสยงทไดจงจะมระดบเสยงเทากนพอด เชน ถาโอโบเปาเสยง A เครอง B Flat ตองเปาเสยง B ซงสงกวาเสยง A ของโอโบหนงเสยงจงจะท าใหระดบเสยงของเครองดนตรทงสองเทากน

(3.4.3) เครองดนตรทอยในบนไดเสยง F การเทยบเสยงเครองดนตรทอยในบนไดเสยง F กบเครองดนตรทอยในบนไดเสยง C

ถาโอโบเปาเสยง A เครอง F เปาเสยง E

Page 16: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ใบความร 1. ลกษณะเดนของดนตรในแตละวฒนธรรม

ดนตร เปนสงสรางสรรคจรรโลงโลก ถอเปนมรดกของทกชนชาต ทกชาตทกภาษายอมมดนตรทเปนเอกลกษณประจ าชาตนน ๆ บางกเอาไวขบกลอม ไวผอนคลายความตงเครยด ไวเปนสอเปนตวแทนในสงตาง ๆ ไวเปนหนาเปนตาของเมองหรอของชาตนน ๆ หรออาจมไวเพอเปนการตอนรบแขกบานแขกเมองกได ดนตรในแตละวฒนธรรมลวนมววฒนาการทสงสมมาจากภมปญญาชนสงของบรรพบรษ ไมวาจะเปนดนตรพนบานหรอดนตรคลาสสก ลวนก าเนดมาจากพนฐานทางดนตรดวยกนทงสน ดงนน ดนตรจงเปนเหมอนภาษา ๆ หนงทสามารถท าใหมนษยทกชนชาตเขาใจกนและกนได และดนตรสามารถกลอมเกลาจตใจของมนษยได ไมวาจะเปนดนตรของ ชนชาตใด ๆ ในโลกกตาม

1.1ลกษณะเดนของดนตรไทยในวฒนธรรมไทย ลกษณะเดนของดนตรไทยในวฒนธรรมไทยมอยหลายดาน ดงน 1) ดานเครองดนตร เครองดนตรไทยสามารถแบงออกได 4 ประเภท ไดแก

(1) เครองดด เชน จะเข กระจบป เปนตน (2) เครองส เชน ซออ ซอดวง ซอสามสาย เปนตน (3) เครองต เชน กรบ ระนาด ฆอง ฉง ฉาบ กลองชนดตาง ๆ เปนตน (4) เครองเปา เชน ขลยเพยงออ ขลยอ ขลยหลบ ปชวา ปนอก ปใน เปนตน ลกษณะเดนของเครองดนตรไทยอาจถกแบงไวตามลกษณะเฉพาะเครองและแบงตามบทบาทหนาทในการบรรเลง ลกษณะเฉพาะเครองกคอ รปราง ลกษณะ วสดทใชท าเครองดนตร ตลอดจนวธท าใหเกดเสยง ซงถอวาเปนปจจยส าคญเบองตนในการก าหนดลลาการด าเนนท านอง สวนบทบาทหนาทในการบรรเลงของเครองดนตรไทยจะถกก าหนดไว 2 กลม คอ (1) กลมน า ประกอบดวยเครองดนตรทมเสยงสงทงหมด ท าหนาทในการบรรเลงน าท านอง เชน ระนาดเอก ฆองวงเลก ซอดวง ขลยหลบ เปนตน (2) กลมตาม ประกอบดวยเครองดนตรทมเสยงทมต าทงหมด ท าหนาทในการบรรเลงตามท านอง เชน ระนาดทม ฆองวงใหญ ซออ เปนตน

2) ดานวงดนตร ส าหรบวงดนตรไทยนน ถกแบงออกเปนประเภทตาง ๆ ตามลกษณะของการบรรเลงและระเบยบของวธการเลน ในปจจบนนน มอย 3 ประเภทใหญ ๆ ไดแก วงเครองสาย วงปพาทย และวงมโหร (1) ลกษณะเดนของวงเครองสาย วงเครองสายจะมลลาในการด าเนนท านอง โดยเฉพาะ “ซอ” ซงจดไดวาเปนเอกลกษณทโดดเดน ซอมการเคลอนทของท านองจากต าไปสงและจากสงลงมาต าไดโดดเดนกวาเครองบรรเลงท านองชนดอน เนองจากเปนเครองดนตรทมความกวางของชวงเสยงหรอพสยเสยง (Range) ทแคบกวาเครองดนตรชนดอน การเคลอนทของท านองจงถกก าหนดอยในกรอบของระดบเสยงทจ ากด การเคลอนทของท านองลกษณะนจงถอเปนเสนหเฉพาะตวของวงดนตรประเภทนไดเปนอยางด

Page 17: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

(2) ลกษณะเดนของวงปพาทย ในวงปพาทยสวนใหญจะประกอบไปดวยเครองดนตรประเภทเครองตและคอนขางมเสยงดงเปนหลก จะมเพยงปเทานนทเปนเครองเปารวมอยดวย โดยธรรมชาตของการสรางเสยงส าหรบเครองดนตรประเภทต คอ เมอต 1 ครงจะใหเสยงได 1 เสยง ลกษณะดงกลาวนจงท าใหวงปพาทยเปนวงดนตรทมลลาการบรรเลงแบบเกบในเพลงประเภททางพนไดอยางโดดเดน (3) ลกษณะเดนของวงมโหร วงมโหรจดเปนวงดนตรทมความหลากหลายและสมบรณในดานเสยงมากทสด เนองจากประกอบไปดวยเครองดนตรหลกในวงเครองสายและวงปพาทย เพยงแตปรบเปลยนเพยงบางสวน คอ จะไมใชปแตจะใชขลยแทน เนองจากขลยมเสยงทกลมกลนไปกบเครองสาย และใชไมนวมตระนาดเอก เพอใหเสยงทบรรเลงออกมามความนมนวลและประสานกลมกลนกน นอกจากนการปรบเปลยนลลา การบรรเลงท านองของระนาดเอกซงมชวงเสยงทกวาง ใหมความกลมกลนและใกลเคยงกบเครองสายประเภทซอ ซงมชวงเสยงทแคบกวา นบวาเปนลลาและเอกลกษณเฉพาะตวและโดดเดนของวงดนตรประเภทน 3) ดานภาษา เนอรอง ลกษณะภาษาทใชในเพลงไทยเปนภาษาทเปนมาตรฐานและค ารอยกรอง มความวจตรบรรจง หรอใชภาษาหนงสอตามแบบแผน เนอรองอาจกลาวถงเรองราวตาง ๆ เชน เรองราวในนทานชาดก นทานเกยวกบพทธประวต วรรณคดลายลกษณของไทย ตลอดจนการพรรณาชมธรรมชาต ความรก ความงามตาง ๆ เปนตน สวนการขบรองจะออกเสยงตรงตามวรรณยกตของภาษามาตรฐานทเปนแบบแผน 4) ดานส าเนยง ส าเนยงของเพลงไทยไดรบอทธพลจากตางชาตมาตงแตสมยกรงศรอยธยา จะเหนไดจากชอเพลงทใชชอตามภาษาเดม ตอมาในสมยกรงรตนโกสนทรไดมการปรบปรงใหมโดยการน าชอชนชาตทเปนเจาของส าเนยงนนมาตงน าหนาชอเพลง เชน เพลงลาวเจรญศร เพลงจนหลวง เปนตน เพลงส าเนยงภาษาตาง ๆ เหลานถกน ามาบรรเลงตดตอกนเปนชด ม 12 ภาษา หรอเรยกอกชอวา “เพลงออกภาษา” ส าเนยงทง12 ภาษานประกอบดวย ไทย จน พมา มอญ ลาว แขก ฝรง มลาย ญปน ญวน เขมร และเงยว ซงแตละส าเนยงจะถกหยบมาเฉพาะทเปนเอกลกษณของชนชาตนน ๆ สวนเพลงไทยเดมทเปนของไทยแท ๆ เชน เพลงเทพทอง เพลงตนวรเชษฐ เปนตน 5) ดานองคประกอบบทเพลง เมอพจารณาบทเพลงไทยใหถองแทจะพบวา เพลงไทยบางเพลงมความหวานซง ไพเราะจบใจ ในขณะทเพลงบางเพลงฟงแลวรสกคกคกหรอฮกเหม ซงบทเพลงตาง ๆ เหลานนตางกใหอรรถรสทแตกตางกนออกไป การทผฟงดนตรแลวกอเกดอารมณและความรสกเหมอนกนหรอตางกนออกไปนน เกดไดจากปจจยหรอองคประกอบของบทเพลงหลายอยางทง เนอรอง คนรอง ทางของเพลง ส านวนการประพนธ และอน ๆ อกมากมาย แตสงทเปนพนฐานทเพลงสามารถท าใหผฟงเขาถงอรรถรสไดด กคอ ลลาของเพลง นนเอง

1.2 ลกษณะเดนของดนตรสากลในวฒนธรรมสากล ดนตรสากลในแตละยคแตละสมยลวนมความแตกตางกนออกไป รปแบบของเพลงและเครองดนตรนนไดถกพฒนามาสปจจบน และเปนทนยมกนแพรหลายไปทวโลก เครองดนตรสากลทนยมใชกนในชนชาตตาง ๆ สวนใหญจะเปนมาตรฐานเดยวกน เนองจากมการบนทกท านองเพลงโดยใชสญลกษณแบบเดยวกน คอโนตสากล และยงเปนบทเพลงสากลทเปนมาตรฐานอยางมากมาย สวนภาษา เนอรอง และส าเนยงกเปนไปตามเอกลกษณของชนชาตทผลตผลงานออกมา

Page 18: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ลกษณะเดนของดนตรสากลทโดดเดนทสดคอ การทดนตรสากลมรากฐานมาจากเพลงศาสนา และมตนก าเนดมาจากโบสถ ทงนเรมใชครงแรกในพธทางศาสนา โดยเรมจากค าพดธรรมดาทใชประกอบพธ ในเวลาตอมาจงไดประดษฐใหมระดบเสยงตาง ๆ ขน จนกลายเปนท านองเพลงในทสด จงถอไดวาดนตรตะวนตกมความสมพนธใกลชดกบศาสนามาก บทเพลงทเกยวกบศาสนานน ไดแตงขนอยางถกหลกเกณฑ ตามหลกวชาการทางดนตร นอกจากนยงแตงขนดวยความตองการพนฐานจากความมงหวงในการกาวไปสชวตทดกวา ดงนนดนตรสากลจงถอเปนมรดกทางวฒนธรรมทส าคญของชาวตะวนตก

Page 19: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ใบความร

ปจจยในการสรางสรรคผลงานดนตรในแตละวฒนธรรม ในการสรางสรรคผลงานดนตรในแตละวฒนธรรมมปจจยในการสรางสรรคหลายอยาง ไดแก 1. ความเชอกบการสรางสรรคงานดนตร

วฒนธรรมความเชอทเกยวของกบดนตรนน มมาตงแตสมยดกด าบรรพ ซงมอยมากมายหลายอยาง บางอยางยงคงถอปฏบตกนอย บางอยางไดหายไปจากสงคมแลว เชน ในอดตมนษยมความเชอวา เสยงจากธรรมชาตทไดยนนน มอ านาจสามารถทจะบนดาลสงตาง ๆ ได ขณะทไดยนเสยงจากธรรมชาต จงพยายามทจะท าทาทางประกอบและเลยนแบบเสยงธรรมชาตใหเหมอนจรง นอกจากนยงเชอวาเสยงดนตรเปนมนตวเศษทสามารถขบไลภตผปศาจได และท าใหนกรบมอ านาจ ดงนน ดนตรจงกลายเปนสวนหนงของพธกรรม เปนตน แตกมบางวฒนธรรมทมความเชอทางวฒนธรรมดนตรทแตกตางกนออกไป ตวอยางเชน

1) วฒนธรรมกรก ชาวกรกโบราณมความเชอกนวา ศลปนทขบรองและบรรเลงดนตรเพอขบกลอมผคนนน เรยกวา “มนสเตรล” (minstrel) ซงเปนทโปรดปรานของพระเจา และเปรยบไดกบทตสวรรค โดยท าหนาทเปนผสอสารค าสอนของพระเจาดวยการขบรองและบรรเลงดนตรประกอบพธกรรมตาง ๆ

2) วฒนธรรมยว ชาวยวโบราณเชอวา “จบาล” ผเปนทายาทของอดม ซงเชอกนวาเปนมนษยคนแรกของโลก เปนผสรางพณฮารปและออรแกนขนมาใชบรรเลงดนตร

3) วฒนธรรมฮนด ชาวฮนดเชอวาดนตรนนถกสรางขนโดยพระพรหม สวนนาฏศลปเชอกนวาถกสรางขนโดยพระอศวร และพระภรตฤษเปนผจดจ าทาร าทเปนพนฐานไว แลวใชสงสอนใหมนษยน าไปฝกหด จดจ า และน าไปแสดง

4) วฒนธรรมจน ชาวจนเชอวามาตรฐานเสยงหรอบนไดเสยง (Scale) ของดนตรจนไดมาจากการเลยนแบบเสยงรองของนกฟนกซ

5) วฒนธรรมลาว ชาวลาวเชอวาแคนซงเปนเครองดนตรประจ าชาตของลาวนน สามารถสอถงพระยาแถนบนฟาได จงเปรยบเครองดนตรชนดน เปนเสมอนมาอาชาไนย เพอทจะใหพระยาแถนข และเสดจมายงบรเวณพธกรรมทมการอนเชญ 2. ศาสนากบการสรางสรรคงานดนตร

เรองของศาสนากบการสรางสรรคงานดนตรนน หากมองในแงมมทางโลกกบทางธรรม ในสายตาของบคคลทวไปนนแทบไมมความเกยวของกนเลย เพราะศาสนาเปนเรองทเกยวกบการละกเลส สวนดนตรเปนเรองของกเลส แตทงนเมอน าศาสนาสามารถเขาไปผสมผสานในงานดนตร กยอมสามารถกระตนสนชาตญาณแหงความถกตองขนแทนความตองการทางกเลสไดเชนกน เชน

1) ครสตศาสนา ครสตศาสนานบวามความสมพนธใกลชดกบดนตรตะวนตกมาก โดยไดเขามามบทบาทในยโรปและมสวนส าคญในการพฒนาดนตรตะวนตก บทเพลงทางครสตศาสนาไดผสมผสานกบเพลงศาสนาของกรกและโรมน ท าใหเพลงทางศาสนามลกษณะและทวงท านองใหม ๆ ทน ามาใชในพธการสมยตนครสต

Page 20: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

ศาสนา ศาสนาจงเปนบอเกดแหงเพลง โบสถจงเปนทรวบรวมและกอก าเนดเพลงศาสนามากมาย นบตงแตครสตศาสนาเรมแพรหลาย ดนตรของโลกกเจรญขนเปนล าดบจนทกวนน

2) พทธศาสนา ดนตรกบพทธศาสนามความสมพนธกนในฐานะทดนตรสามารถเปนตวกลางในการสอความรความคดทเกยวของกบพทธศาสนา นบตงแตสมยยคตนประวตศาสตรมาแลว ดนตรกลวนแตแสดงออกถงความผกพนกบพทธศาสนา แมปจจบนการสรางสรรคผลงานทางดนตรตาง ๆ ไดเขาสยคของดนตรสมยใหม แตในสวนของเนอหาในบทเพลงนนยงถกก ากบหรอเชอมโยงดวยหลกความจรงทางพทธศาสนาอยเสมอ เชน ความรก โลภ โกรธ หลง ด ชว ถก ผด เปนตน ซงสามารถแสดงออกถงคตนยมตามแบบพทธศาสนาอยเสมอ 3. วถชวตกบการสรางสรรคผลงานดนตร

วถชวตกบการสรางสรรคผลงานดนตรมความสมพนธเกยวของกนมาตงแตอดต เชน มนษยรจกวธการถายทอดความรสกหรอพฤตกรรมพนฐานของมนษย เชน การรองไห การหวเราะ เปนตน มาเปนภาษาพด แลวน าค าพดเหลานนมาประดษฐเปนท านองหรอเสยงสง ๆ ต า ๆ และไดน ามารองบอย ๆ เขาจนเกดเปนบทเพลงตาง ๆ ขน เชน เพลงพนเมอง เพลงกลอม เปนตน

นอกจากนนในอดตมนษยสามารถใชเพลงหรอใชดนตรเพอการด ารงชวต เชน นกลาสตวใชธนเปนอปกรณหรอเครองมอในการลาสตว โดยใชปากอมปลายธนไวขางหนงสวนอกขางหนงจบดวยมอ แลวดดสายธนดวยมออกขางหนง ในขณะทดดสายธนกจะเปลยนรปปากทอมไปเรอย ๆ เพอใหเสยงทเกดจากการดดสายธนมเสยงแตกตางกน สงบางต าบาง มนษยยคนนเชอวาเสยงทเกดขนประดจมนตวเศษ สามารถเรยกกวางหรอสตวใหออกมาได ทงยงสามารถท าใหสตวเชองอกดวย

นอกจากนนเสยงทเกดจากการตะโกน การตบมอ การตเกราะเคาะไมการกระแทกเทา เปนการแสดงอ านาจ และเชอวาเสยงเหลานสามารถรกษาโรค เรยกฝน และท าใหเกดความเจรญรงเรองในกลมชนของตนได

ทกลาวมาแสดงใหใหเหนวา เสยงสง ๆ ต า ๆ เหลานคอเสยงดนตรทมสวนเกยวของกบวถชวตของมนษย ตอมามนษยจงไดพยายามน าเอาวสดเครองไมเครองมอทมอยมาประดษฐเปนเครองประกอบใหเกดเสยงดนตร และกลายเปนเครองดนตรในปจจบนน 4. เทคโนโลยกบการสรางสรรคงานดนตร เมอโลกของเรามการพฒนาอยางตอเนอง ดนตรกมการพฒนาตามไปดวยเชนกน โดยการประยกตใชเทคโนโลยสมยใหม รวมทงมการน าอปกรณหรอเครองไมเครองมอตาง ๆ เขามาชวยในการสรางสรรคผลงานดนตร โดยเฉพาะการใชเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอร (Computer) ซงนบวนจะยงพฒนาขนเรอย ๆ จนท าใหสามารถเขยนโปรแกรมทซบซอนตาง ๆ ได ทงนในการใชคอมพวเตอรเขามาชวยในการสรางสรรคบทเพลงหรอผลงานทางดนตรตาง ๆ นน ท าไดโดยการใชโปรแกรมคอมพวเตอรดนตร (Sequencer) ซงมการผลตออกมาแขงขนกนอยางมากมายและมคณภาพ เชน โปรแกรม Sonar, Cakewalk, Nuendo, Logic, และ Cuebase เปนตน ซงโปรแกรมหลาน สามารถรวบรวมเสยงของเครองดนตรทมอยในโลกเกอบทกเสยงมาใสลงในผลงานเพลงทตองการไดโดยไมตองอาศยนกดนตรอาชพมาชวยในการบนทกเสยงเลย

Page 21: ใบความรู้ ม.5 ปี 55

โปรแกรมดนตรตาง ๆ ทกลาวในขางตนน สามารถบนทกเสยงตาง ๆ ทตองการใชดวยระบบรหสดจตอล (Digital) และสามารถแปลงสญญาณดจตอลออกมาไดในหลาย ๆ รปแบบ เชน แปลงออกมาเปนโนต (Note) คอรด (Chord) หรอโนตเพลงทจดเรยงกนในรปแบบของสกอรเพลง (Score) นอกจากนยงสามารถปรบเปลยนคย (Key) คอรด (Chord) ความยาวของเสยง (Duration) รวมไปถงสามารถปรบเปลยนจงหวะ (Tempo) ทไมสม าเสมอกนใหกลมกลนกนได เปนตน ซงการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยในปจจบนหรอในอนาคตนน สามารถท าใหผลงานการสรางสรรคทางดนตรเปลยนแปลงและมความแปลกใหม ไมวาจะเปนบทเพลง รปแบบและโครงสรางเพลงทแปลกใหม หรอสวนอน ๆ ทมความเกยวของกบการสรางสรรคทางดนตรใหเปลยนแปลงตามไปดวย อยางไรกตาม การทเราจะสรางสรรคผลงานทางดนตรจากคอมพวเตอรหรอเทคโนโลยสมยใหมใหไพเราะและเปนธรรมชาตนน กไมใชเรองทงายนก ถงแมจะรและเขาใจวธการท างานของเครองมอหรอโปรแกรมดนตรทงหมด แตถาเราไมเคยเลนดนตรจรง ๆ กยากทจะเรยบเรยงใหเหมอนจรงได ดงนนจงจ าเปนตองมความสามารถทางดานดนตรมาชวยเชนกน