به رپرس���ێكی بااڵی پارت���ی په یوه ندی به نه وشیروان مسته فاوه ده كات و داوای لێده كات به مه به ستی گه ڕانه وه ی دۆخی هه رێم بۆ پێش 12ی ئۆكتۆبه ر د.یوسف محه مه د ده ست له كاربكێشێته وه ، هه ر یه ك له عوس���مانی حاج���ی مه حمود و سه رۆكی په رله مانیش له گه ڵ رێكخه ری گش���تی بزوتنه وه ی گ���ۆڕان له ئه وروپا

كۆده بنه وه .تایبه ت به ئاوێنه : به پێی زانیارییه كانی ئاوێنه ، به رپرس���ێكی ب���ااڵی پارتی له له ن���ده ن په یوه ندی به نه وش���یروان مس���ته فاوه كردوه و ئه و پێش���نیاره ی پارت���ی پێڕاگه یاندوه كه به مه به س���تی گه ڕان���ه وه ی دۆخ���ی هه رێ���م بۆ پێش 12ی ئۆكتۆب���ه ر، د.یوس���ف محه مه د ده ست له پۆستی س���ه رۆكی په رله مان بكێشێته وه ، به اڵم نه وشیروان مسته فا ئه و داوایه ی ره تكردوه ته وه و "سوربونی بزوتن���ه وه ی گۆڕانی له س���ه ر مانه وه ی د.یوسف محه مه د له پۆسته كه یدا دوپات

كردوه ته وه ".له الیه كی تره وه ، پاش تێپه ڕینی دو مانگ به سه ر سه فه ركردنی نه وشیروان مس���ته فادا بۆ ئه وروپا، هه ڵسوڕاوێكی

"عوس���مانی گۆڕان بزوتنه وه ی دیاری ناوبراو س���ه ردانی مه حم���ود" حاجی به مه به س���تی له ن���ده ن ل���ه ده كات س���ه باره ت گۆڕین���ه وه ڕا پ���رس و كوردس���تان و گۆڕانكاریه كانی ب���ه دوا هه ڵوێس���ته كانی بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان گۆڕانكاریانه . پێشهات و به و سه باره ت س���ه فه ری له دوای یه كه مینجاره ئه مه نه وش���یروان مس���ته فاوه ب���ۆ ئه وروپا به رپرس���ێكی گۆڕان س���ه ردانی بكات و راسته وخۆ پرس و رای له سه ر روداوه كان

وه ربگرێت.لێدوان���ی به پێ���ی هه روه ه���ا س���ه رچاوه یه كی ئاگادار بۆ ئاوێنه ، كار بۆ ئه وه ش ده كرێت د.یوسف محه مه د كوردس���تان په رله مان���ی س���ه رۆكی ئه وروپا ب���ۆ له میانه ی گه ش���ته كه یدا چاوی به نه وش���یروان مسته فا بكه وێت، سه رچاوه كه وتی "گرفتی یه كتر بینینی ئه م دوانه ئه وه یه ئێس���تا وه رگرتنی ڤیزه ی به ریتانیا له برۆكسل به النیكه مه وه پێویستی به س���ێ هه فته یه ، له به رئه وه كار بۆ ئ���ه وه ده كرێت له به رلین یاخود برۆكسل، نه وشیروان مسته فا و د.یوسف

محه مه د كۆببنه وه ".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )505( سێشەممە 2015/12/1

w w w . a w e n e . c o m

ریکالم

2

سلێامنی: زیاتر له 100 که س له سه ر

ماده ی هۆشبه ر ده ستگیرکراون

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3202416 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی ته الری زارا - نهۆمی سێه م - شوقه ی ژماره 32

بێناسنامه كان ئه و گۆڕانه ی

كه س نیه گوڵێكیان له سه ر دابنێت

16 93

به‌رپرسێكی‌‌بااڵی‌‌پارتی‌‌په‌یوه‌ندی‌‌به‌نه‌وشیروان‌مسته‌فاوه‌‌ده‌كاتعوسمانی حاجی مه حمودو د.یوسف له گه ڵ رێكخه ری بزوتنه وه ی گۆڕان كۆده بنه وه

دراما توركییه كان خوی منداڵیشیان

شه ڕكردوه

پارتی زۆر دڵی به په یوه ندی

له گه ڵ ئۆرشه لیم خۆشه

هه رزانبازاڕپێشانگای ئۆتۆمبیلیشی گرته وه

11

2

ژنه ئێزیدییه پاکیزه کان

17 به‌رسڤێك‌بۆ‌فه‌رید‌ئه‌سه‌سه‌ردو‌"ریشه‌ی‌بیروباوەڕی‌‌بارزانیه‌كان‌"

دوا وێنه ی باڵوکراوه ی نه وشیروان مسته فا

بەپێی داتای یەكێتی وەبەرهێنەرانی كوردستان بەهۆی قەیرانی داراییەوە خۆماڵی بیانی و سەرمایەی بەلێشاو رو لەدەرەوەی كوردس���تان دەكات، وتەبێ���ژی یەكێت���ی وەبەرهێن���ەران دەڵێ���ت "تەنه���ا لەمس���اڵدا 1350 سەرمایەداری كورد شوقەو خانویان

لەتوركیا كڕیوە".یاسین مه حمود ئاوێنە، سلێمانی: وه به رهێنه رانی یه كێت���ی وته بێ���ژی كوردستان بەئاوێنەی راگەیاند كە ئه و كۆمپانیا بیانیانه ی پێش دروستبونی

قه یرانی سیاس���ی و دارای���ی و ئه منی س���ه رمایه كانیان له هه رێم هه ڵڕشتبو ئێس���تا ژماره یان له په نجه ی ده ست تێپه ڕناكه ن، ئەو وتی "سه رمایه داره كورده كانیش به لێشاو سه رمایه كانیان ب���ه ره و ده ره وه ده ب���ه ن، ئ���ه وه ش به كۆچی سه رمایه داده نرێت له هه رێمی كوردس���تان كه زیانه كه ی تائێس���تا

خۆی له 60 ملیار دۆالر دەدات".قه یرانه ك���ه ی "ئ���ه وه ی وتیش���ی كۆمپانیا كۆچ���ی قوڵكردوه ت���ه وه ، نه وتیه بیانیه كانه كه به نرخێكی گران

ئێس���تا هاتونه ته هه رێم هه ندێكیان زۆر به ئاسانی به هۆی ئه و قه یرانه وه هه ندێكی به جێده هێڵن كوردس���تان تریش���یان رۆژانه گ���وێ هه ڵده خه ن بزانن دۆخی كوردس���تان به ره و كوێ

ده ڕوات له حاڵه تی ترسدا ده ژین".لەماوەی ئەمساڵدا چوار كۆمپانیای هیس���ی نەمس���ایی و OMVی ئەمریك���ی و تالیس���مانی كەن���ەدی و رێپس���ۆڵی ئیس���پانی كارەكانی���ان كوردس���تانیان هەرێمی راگرت���وەو بەجێهێش���توەو پش���كەكانی خۆیان

فرۆش���توە. هەروەها سێ كۆمپانیای دیك���ەش ك���ه پێكهات���ون له مۆڵی هەن���گاری و ئۆیڵ س���ێرچ و كۆمێتی رۆمانی و وێس���ترن زاگرۆسی كەنەدی بڕیاری بەجێهێش���تنی كوردستانیان فرۆش���تنی لەس���ەروبەندی داوەو ئەوانەش سەرباری پشكەكانیاندان، ش���ێڤرۆنی ئه مریكی بەنیازە بڕیارێك ب���ۆ هەڵپەس���اردن و بەجێهێش���تنی دەرب���كات كوردس���تان هەرێم���ی یان هەتا س���اڵی2017 بەشێوەیەك

2018 بۆی نەگەڕێتەوه .

تەنها‌لەمساڵدا‌‌1350سەرمایەداری‌كورد‌شوقەو‌خانویان‌لەتوركیا‌كڕیوە

عیرفان عه بدولعه زیز، ڕابه ری بزوتنه وه ی ئیس���المی ئام���اژه ب���ه وه ده كات كه له كوردس���تان ئێس���تا ئ���ه و دۆخه ی نائاس���اییه ، حاڵه تێكی ده گوزه رێ���ت وه ك كه س���ێك وای���ه كه نه خۆش���ه و ده رمانێكی مس���ه كینی پێدرابێت، ئه و

ده ڵێت "كێشه كانی هه رێمی كوردستان به رده وام قوڵ ده بنه وه ".

عیرف���ان س���لێمانی : ئاوێن���ه ، عه بدولعه زیز له چاوپێكه وتنێكی تایبه ت به ئاوێن���ه دا رایگه یان���د كه ه���ۆكاری جێهێش���تنی هه ولێر و نیش���ته جێبونی

ئێس���تای له س���لێمانی ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ی له س���لێمانی شه ش مه ڵبه ندیان هه ی���ه ، به اڵم له س���نوری هه ولێر ته نها دو مه ڵبه ندی���ان هه ی���ه ، ئ���ه و وت���ی "مه ڵبه نده كان���ی س���لێمانی جۆرێ���ك له په راوێزخس���تنی پێ���وه دیاربو بۆیه

هاتمه وه بۆ س���لێمانی تامه ڵبه نده كانی سنوری پارێزگاری س���لێمانی به باشی

ئیش وكاره كانیان به ڕێوه بچێت".ناوب���راو جه غت���ی له وه ش ك���رده وه كه شتێك له ئێس���تادا به ناوی به ره وه نه م���اوه و چوارحی���زب له حكومه تدایه

ته نها گ���ۆڕان نه بێت، گۆڕان كۆمه ڵێك قس���ه ی هه ی���ه ، پارتی���ش كۆمه ڵێك دیكه ش حیزبه كان���ی هه یه ، قس���ه ی بونه ته ته ماش���اكه رو بینه رن، ئه و وتی "بزوتن���ه وه ی ئیس���المیش وه ك باقی حیزبه كانی دیكه ی كوردس���تان له گه ڵ

ئێران���دا په یوه ندیم���ان باش���ه ، ئێران دو ج���ۆر ڕه فت���ار ده كات وه ك الیه نی سیاس���ی و الیه نه ك���ه ی دیك���ه ی وه ك

باڵوكردنه وه ی شیعه گه ری ".

عیرفان‌عه‌بدولعه‌زیز:‌كێشه‌كانی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌به‌رده‌وام‌قوڵ‌ده‌بنه‌وه‌

نوێنه ری حكومه تی هه رێمی كوردس���تان له مۆس���كۆ، د.ئاس���ۆ جه نگ���ی تاڵه بانی ئام���اژه به وه ده كات كه كوردس���تان به م بارودۆخ���ه ی ئێس���تایه وه ئاماده ییه ك���ی راس���ته قینه ی بۆ ئ���ه و گۆڕانكاریانه نیه كه روس���یا ده یكات له ناوچه ك���ه دا، ئه و ده ڵێت "روسیا دژی سه ربه خۆیی هه رێمی

كوردستان نیه ".تایب���ه ت به ئاوێن���ه : د.ئاس���ۆ جه نگی تاڵه بانی له گفتوگۆیه كی تایبه ت به ئاوێنه دا رایگه یاند ك���ه ئاس���تی په یوه ندییه كانی حزب���ه كان له گ���ه ڵ واڵتان���ی خۆرئ���اواو هه روه ها ئه مریكاش، ئاس���تی په یوه ندی هه رێ���م و روس���یا، هه روه ه���ا حزبه كان و

روس���یاش دیاریده كه ن، ئه و وتی "روسیا دژی سه ربه خۆیی هه رێمی كوردستان نیه ، به اڵم هه لومه رجی ئێستا له باره ی روسیاوه واده خوازێ كه ئێستا له گه ڵ جیابونه وه ی

هه رێمی كوردستان له عێراق نه بێ".ناوب���راو ئه وه ش���ی رونك���رده وه ك���ه هه ڵكه وته ی جوگرافی كوردستان و گرنگی كوردس���تانیش له ڕوی سیاسی و ئابوری و س���ه ربازییه وه ب���ۆ ده وڵه ت���ان واده كات پریش���كی ئه و گۆڕانكارییانه ی راسته وخۆ ب���ه ر بك���ه وێ ك���ه ئێس���تا له رۆژهه اڵتی

ناوه ڕاستدا له ئارادایه .

نوێنه ری حكومه تی هه رێم له مۆسكۆ:روسیا‌دژی‌سه‌ربه‌خۆیی‌هه‌رێمی‌كوردستان‌نیه‌

5

4

3(505( سێشه ممه ‌2015/12/1هه‌نوکه

ئا: وریا حسێن

سه رده مێكی زۆره هه رێمی كوردستان و ئیسرائیل وه ك دو دڵداری دور له یه ك مه یلیان بۆ په یوه ندیه كی ئاشكرا هه یه

وه كو له وه ی ئێستا به نهێنی و دور له چاوی میدیاو واڵتان جارجار یه كتری

به سه رده كه نه وه وه كو باسده كرێت، بۆیه ئیسرائیل له دوره وه جارجار ئه و مه یله بۆ كورد دوباره ده كاته وه و پشتگیریی

له سه ربه خۆیی كوردستان ده كات.

بینیامین ناتانیاهۆی س���ه رۆك وه زیرانی ئیس���رائیل له دواهه مین لێدوان���ی له باری په یوه ندی���ه كوردس���تانه وه هه رێم���ی دێرینه ك���ه ی نه ش���اردوه ته وه و ئام���اژه ی نه ته وه یه ك���ی "ك���ورده كان ب���ه وه داوه جه نگاوه رن، سه لماندوش���یانه كه ده توانن پابه ندی سیاس���یی بپارێزن و شایس���ته ی

سه ربه خۆیین". بۆن���ی ناتانیاه���ۆ قس���انه ی ئ���ه م په یوه ندیه كی دێرینی لێدێت به رپرس���انی كورد به ش���ێوه ی ناڕێكخ���راو له گه ڵ ئه و واڵته بچوكه هه یانب���ووه كه زۆرجار وه ك باس���ده كرێت " دڵ���ی سیاس���ه ت و ئابوری جیهان���ی له چنگدای���ه "، به اڵم هێش���تاش نه كورد و ن���ه ئیس���رائیل نایانه وێت ئه و

په یوه ندیه ئاشكرابێت.سیاس���ه تمه دای عوس���مان د.مه حمود كورد، كه له س���ه رده می شۆڕشی ئه یلولدا یه كێ���ك ب���وه ل���ه و كه س���انه ی ئ���اگای له په یوه ندیه كانی كوردو ئیس���رائیل بوه و ته نانه ت جارێكیش به هاوڕێیه تی مس���ته فا ئه یلول و شۆڕش���ی س���ه ركرده ی بارزانی باوكی مه س���عود بارزانی سه رۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان سه ردانی ئیسرائیلی كردوه ، كه پرس���یاری ره گ و ریشه ی ئه و په یوه ندیان���ه ی لێده كرێت، نایه وێت خۆی له قواڵیی باس���ه كه بدات، ب���ه اڵم ئه وه ی

له ئاوێنه نه ش���ارده وه كه ئ���ه و په یوه ندیه دێرین���ه هه ب���وه و ئ���ه وكات په یوه ندیه كه ش���ای له ڕێگه ی ئه مه ریكاو به ئ���اگاداری ئێرانه وه دروس���تكراوه به شێوه ی نهێنی، ئه و وتی "له س���ه رده می ش���ادا ئیسرائیل مه شقی به پێش���مه رگه كورده كان كردوه و

چه كیشی پێبه خشیون".له گه ڵ ئه وه ش���دا عوس���مان ئه وه ش���ی نه شارده وه كه "بونی په یوه ندی له ئاستی به ڵكو س���ه ركردایه تی نه ب���و، تاكه كه س شۆڕش���ی ئه یلول به كۆی ده نگ بڕیاریداوه

ئه و په یوه ندیه هه بێت".پێچه وانه ی جاران، ئێس���تا زۆرتر باس له وه ده كرێت كه ئیس���رائیل په یوه ندیه كی پته وی سیاسی و بازرگانی له گه ڵ باشوری كوردستان هه یه ، ته نانه ت به پێی هه واڵه كان كڕیاری س���ه ره كی نه وت���ی هه نارده كراوی

كوردستان، واڵتی ئیسرائیله . راست و درۆی ئه م په یوه ندیه ی ئێستای كوردو ئیسرائیل زۆر رون نیه ، به اڵم زۆرجار سه ری ڕمه كان له نێو پارته سیاس���یه كانی باش���ور ڕوه و

ناوچه وانی پارتی ده ته قێنرێن.س����ه الم عه بدواڵ سه رنوسه ری ڕۆژنامه ی خه بات����ی زمانحاڵ����ی پارت����ی دیموكراتی كوردستان و ئه ندامی پێشوی سه ركردایه تی ئه و حیزبه ، هیچی به ئاوێنه نه وت له باره ی له گ����ه ڵ حیزبه ك����ه ی په یوه ندییه كان����ی ئیس����رائیل، به اڵم بونی په یوه ندیه كی له و جۆره ئ����ه و زۆر خۆش����حاڵ ده كات، ئه و وتی "ئێمه نابێت له عه ره ب عه ره بتر بین، له كاتێكدا واڵتێكی گه وره ی وه كو میس����ر به فه رمی ئیسرائیلی ناسیبێت، ئێمه له چی

بترسین؟"دیموكرات����ی پارت����ی به رپرس����ه كه ی

كوردستان هه رچه نده زانیاری نه دا له سه ر په یوه ن����دی حیزبه كه ی به ئیس����رائیله وه ، به اڵم هه مو ڕاكان ب����ۆ ئه وه ده چن ئه گه ر په یوه ندیه كی����ش هه بێ����ت له نێوان كوردو ئیس����رائیلدا ئ����ه وا پارت����ی دیموكرات����ی كوردس����تان ڕه س����می ئ����ه و په یوه ندی����ه

ده كات.دكتۆر فایه ق گوڵپی كه له شۆرشی نوێی كورد ش����ایه تی زۆرێك له ڕوداوه كان بوه ، له باره ی په یوه ندی نێوان ئیسرائیل و كورد وای بۆده چێت ئه گه ر په یوه ندیه ك هه بێت له نێوان كورد و ئیس����رائیل په یوه ندییه كی فه رمی حیزبی س����نورداره و چوارچێوه ی وه رنه گرتوه و پارتی����ش به حوكمی نزیكی له هاوپه یمانی س����وننه كان ڕه س����می ئه و

په یوه ندییه ده كات".گوڵپی كه كه س����ێكی نزیك����ه له پارتی

كرێكارانی كوردستان )په كه كه ( له باره ی حیزب����ه وه ، دو ئ����ه و په یوه ندییه كان����ی ده ڵێت "په كه كه مه یلی په یوه ندی له گه ڵ ئیسرائیل نیه ، بۆیه كاتێك ئیسرائیلیه كان هه ڕه ش����ه یان له توركیا ك����رد به په كه كه ،

ئه وان وه اڵمێكی ئه رێنیان نه بو".گوڵپ����ی، جگه به قس����ه كانی ئام����اژه له وه ی كورد په یوه ندی����ی نهێنی و حیزبی ناڕێكخ����راوی هه بوه ، ه����اوكات پێده چێت ئ����ه و په یوه ندی����ه له ئاس����تێكی زۆر بااڵو له چوارچێوه س����ندوقێكی ڕه ش����ی پۆاڵین هێڵرابێت����ه وه كه ته نها بارزانی و كه س����ه

نزیكه كانی ده زانێت كلیله كه ی له كوێیه .د.زمكان عه لی ك����ه خاوه نی بڕوانامه ی نێوده وڵه تیه كان له په یوه ندی����ه دكتۆرایه جه ختی له س����ه ر ئه وه كرده وه "ئیسرائیل دۆس����ت و دوژمنی به رده وامی نیه ، به ڵكو

به رژه وه ندی به رده وامی هه یه ، بۆیه كاتێك كه ئیس����رائیل توڕه ده بێ����ت له عه ره ب و توركه كان ئه وسا سه ربه خۆیی كورد وه كو

كارتێكی فشار دژیان به كارده هێنێت".عه لی جه خت له س����ه ر گرنگی هه رێمی كوردس����تان ده كات����ه وه بۆ ئیس����رائیل و پێش����یوایه ؛ ئه گه ر كورد بۆ سه ربه خۆیی یارمه ت����ی ئیس����رائیلی بوێت ب����ێ دودڵی هاوكاری ده كات، چونكه پێگه ی ئیسرائیل

له ناوچه كه به هێز ده كات. هاوشانی قسه ی پسپۆڕه كه كه ئاینده ی ئیس����رائیل ل����ه م ناوچه ی����ه به ته موژاوی ده بینێت، هه موان هاوڕان له س����ه ر ئه وه ی كورد هه میش����ه له و به اڵیه ده ترسێت كه له كاردانه وه ی ئاشكرابونی په یوه ندیه كانی له گه ڵ ئه و واڵته له الیه ن )تورك و فارس و عه ره به كانه وه ( بۆی دێته پێش����ه وه بۆیه په یوه ندیه كان س����ه ره داوی هه رجارێ����ك كاردان����ه وه ی ئ����ه وان ده ركه وتبێ����ت

جۆربه جۆریان هه بوه .دكت����ۆر مه حمود عوس����مان هه رچه نده پێش����تر یه كێكبوه له و س����ه ركردایه تیه ی پارتی ك����ه الیه نگری ئه وه بوه په یوه ندی له گه ڵ ئیسرائیل هه بێت، به اڵم ئێستا دژی ئه و بۆچونه یه چونكه پێیوایه ئیس����رائیل ناتوانێت هیچ ش����تێك بۆ ك����ورد بكات، ته نان����ه ت جیهانی عه ره بی و ئیس����امی و ئێران و عێراق ده بێته دوژمنی كورد به بێ س����ود"، هاوكات دكت����ۆر فایه ق گوڵپیش به باشی نازانێت كه ئه و په یوه ندیه هه بێت

پێیوایه زیانی بۆ كورد هه یه .ئیس����رائیلیه كان و موجامه له ی له نێوان چ����اوی س����وری واڵتانی ده ورب����ه ر، ئه م پێناچێت ئیس����رائیل ك����وردو مه یل����ه ی هه روا ئاس����ان بێت، هاوكات هه میشه ئه و ترسه ش هه یه ئیسرائیل له ئه گه ری كه وتنه بخاته وه كورد به رژه وه ندیه كانی مه ترسی چوارچێوه ی یه كه م كاره س����اتێك ڕوبدات

كه هیچ كات قه ره بوكردنه وی نه بێت.

ئا: ئاوێنه

حاكم قادر ئه ندامی مه كته بی سیاسی و وه فدی دانوستانكاری یه كێتی ، له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "ئێمه پاشكۆی هیچ حزب و الیه نێك نین".

ئاوێنه : وه ك باس ده كرێت ناكۆكیه كانی نێوان گ���ۆڕان و پارت���ی ، یه كێتی كردوه به دو به ره وه ، قس���ه كانی ئه مدوایه ی مه ال به ختیاریش سه باره ت به گرنگی په یوه ندی نێوان یه كێتی و پارتی ئه وه ده رده خات،

بۆ ئه مه ده ڵێن چی ؟حاكم ق���ادر: تێڕوانین���ی ئێمه وه كو یه كێتی نیشتمانی كوردستان ئه وه یه كه هه مو هاوڕاین له سه ر ئه وه ی چاره سه ری كوردستان، ئه مڕۆی كێشه كانی قه یران و رێگ���ه ی گفتوگ���ۆو دانیش���تن و دیالۆگه له نێوان س���ه رجه م الیه نه سیاسیه كاندا، بۆ ئه م مه به س���ته ش ئێم���ه هه نگاومان ناوه ، له گه ڵ گۆڕان و كۆمه ڵ و یه كگرتو و پارتی كۆبوینه ته وه ، به جیا كۆبوینه ته وه ب���ۆ ئه وه ی چاره س���ه ری كێش���ه كانمان بكه ی���ن، ئێمه وه كو یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تان خوازیارین كێش���ه كانی ئه م هه رێمه ك���ه ده س���كه وته كانی به رهه می هه م���و الیه كمان���ه ، له پێش���ه وه خوێنی ش���ه هیدان و ره نج و ماندوبونی پێشمه رگه ته نها دانیش���تن و گفتوگۆی���ه . له به رئه وه ئه م قۆناغه ی ئه مڕۆی ئێمه جیاوازه و رۆژ له گه ڵ رۆژ شتی نوێ دێته پێشه وه له ڕوی سیاسی و ده ستێوه ردانی نێوده وڵه تیه وه ، بۆی���ه ئه ركی هه مو الیه كمانه كه پێكه وه هاوڕابی���ن، یه كگرتو بین بۆ به رژه وه ندی گه ل و نه ته وه كه مان، ئه گه ر یه كڕیز نه بین ناتوانی���ن ده س���تكه وته كانمان بپارێزین. له به رئه وه ئه ركی نیشتمانی و نه ته وه یمانه ك���ه به رژه وه ندیی���ه ب���ااڵكان له به رچاو بگری���ن، كه ئه م���ه هه نگاوێك���ی جدی و دروس���ت و هه نگاوی به كرده وه ی ده وێت ته نه���ا به قس���ه كردن نیی���ه ، له به رئه وه پێویس���ته هه موم���ان هه ن���گاوی جدی

هه ندێكجار راس���ته له به رئ���ه وه بنێین، له ما ی���ان له وال لێپرس���راوێكی یه كێتی یان سه ركردایه تییه كی یه كێتی لێدوانێك ده دات و قس���ه ده كات، به اڵم حه زده كه م زۆر به ڕاش���كاوی رایبگه یه ن���م ئێم���ه بۆ چاره س���ه ری ته واوی كێشه سیاسیه كانی الیه نه سیاس���ه كان به تایبه ت���ی له نێوان برایانی گۆڕان و پارتیدا رێگه ی گفتوگۆمان داناوه ، ك���ه ئه مه ش به ته نه���ا الیه نێك

ناكرێت.ئاوێنه : له كاتی گه ڕانه وه ی كۆس���ره ت ره سوڵدا له ده ره وه ی واڵت، پێشوازیكردنی وه فدێك���ی مه كته ب���ی سیاس���ی پارتی له ناوبراو به ره سمی له فڕۆكه خانه ی هه ولێر زیاد له ئاماژه یه ك له خۆده گرێت، قسه ش هه یه ك���ه پارتی چه ندی���ن كۆبونه وه ی له گه ڵ د.به رهه م هه بوه ، ئایا ئه مانه ئه وه ده رناخه ن كه هه مو یه كێتی س���ه باره ت هه ڵوێست یه ك گرفته كان به چاره سه ری

نین؟حاكم ق���ادر: ئێمه ده ستخۆش���ی له و برایانه ده كه ین كه پێش���وازییان له برای به ڕێزم���ان جێگری س���كرتێری گش���تی

یه كێت���ی ك���ردوه و هه م���و الیه ن���ه كان سه ردانیان كردوه ، ئه وه نیشانه ی وه فا و له به رئه وه په یوه ندیه كانیانه . دڵس���ۆزی به ڵ���ێ ئێم���ه وه ك خ���ۆم وه ك ئه ندامی لیژنه ی دانوس���تانكار له گه ڵ هه مو الیه نه سیاس���یه كاندا كه ئ���اگادارم له نزیكه وه ، به ڵێ هه مومان وه كو یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تان هاوڕاین بۆ چاره سه ركردنی كێش���ه ی الیه نه سیاس���یه كان له هه رێمی دانیش���تن و به گفتوگ���ۆو كوردس���تان

دیالۆگ.ئاوێنه : راتان چییه له س���ه ر قسه كانی مه ال به ختیار سه باره ت به په یوه ندیه كانی یه كێتی له گه ڵ پارت���ی به په یوه ندییه كی

گرنگ و چاره نوسسازی ناوده بات؟حاك���م ق���ادر: وه ك���و یه كێت���ی ئێمه رێككه وتن له گه ڵ الیه نێك له دژی الیه نێك ناكه ین، له گه ڵ هیچ الیه نێك له دژی هیچ الیه نێك���ی تر رێكناكه وین، ئێمه حزبێكی سیاسی و س���ه ربه خۆین، حزبێكی خاوه ن ئه جنداو به رنامه و س���تراتیژی خۆمانین، به اڵم په یوه نیدمان له گه ڵ برایانی پارتی و یه كگرتو و گۆڕان و الیه نه كانی كۆم���ه ڵ و

الیه نه كانی تری كوردس���تان هه یه ، ئێمه الیه نێكی سیاسی سه ربه خۆین، پاشكۆی هیچ ح���زب و الیه نێك نی���ن، له به رئه وه به چاره س���ه ركردنی هاوڕاین هه موم���ان گفتوگ���ۆو به دانیش���تن و كێش���ه كانمان دیال���ۆگ نه ك به ته نها له ناوخۆی هه رێمی كوردستان به ڵكو ئه م تێڕوانینه شمان بۆ

عێراقیشه .ئاوێنه : وه اڵمه كه ت رون نیه ، رات چییه سه باره ت به قس���ه كانی ئه مدواییه ی مه ال

به ختیار؟حاك���م ق���ادر: وه اڵمه كه ی م���ن رون و ئاش���كرایه ، ئێمه بۆ چاره سه ری كێشه ی الیه ن���ه كان له گه ڵ دانیش���تن و دیالۆگ و گفتوگۆداین، له گه ڵ هیچ الیه نێك له دژی

هیچ الیه نێكی تر رێكناكه وین.

"پارتی زۆر دڵی به په یوه ندی له گه ڵ ئۆرشه لیم خۆشه "ئیسرائیل‌ئه‌و‌دڵداره‌ی‌زیاتر‌له‌‌‌40ساڵه‌‌به‌نهێنی‌مه‌یلی‌كورد‌ده‌كات

حاكم‌قادر:‌له‌گه‌ڵ‌‌هیچ‌الیه‌نێك‌له‌دژی‌‌هیچ‌الیه‌نێكی‌‌تر‌رێكناكه‌وین

سه‌رۆكایه‌تیه‌كانی‌هه‌رێم‌له‌نێوان‌به‌رداشی‌پارتی‌و‌

گۆڕاندا‌ئیفلیجكراون

راسته هه ندێكجار لێپرسراوێكی یه كێتی

یان سه ركردایه تییه كی یه كێتی لێدوانێك

ده دات و قسه ده كات به اڵم حه زده كه م زۆر به ڕاشكاوی

رایبگه یه نم ئێمه بۆ چاره سه ری کێشه کانی گۆڕان و پارتی رێگه ی

گفتوگۆمان داناوه

ئێمه نابێت له عه ره ب عه ره بتر بین

له كاتێكدا واڵتێكی گه وره ی وه كو میسر ئیسرائیلی به فه رمی

ناسیبێت، ئێمه له چی بترسین؟

حاكم قادر

ئا: وریا

له كاتێكدا گۆڕان و پارتی شه ڕیانه له سه ر سێ سه رۆكایه تیه كه ی هه رێمی

كوردستان، مه سعود بارزانی له ئه بوزه بیه و سه رۆكی په رله مانی كوردستانیش

له ئه وروپا شه رحی حاڵی خۆیده كات، حكومه تیش كه به ڕای گۆڕان شكشتی

خواردوه "له دوای 12 ئۆكتۆبه ره وه هیچ كۆبونه وه یه كی نه كردوه ".

به هار مه حم���ود فه ت���اح په رله مانتاری فراكس���یۆنی گ���ۆڕان ه���اوكات جێگ���ری په رله مانی یاس���ای لیژن���ه ی س���ه رۆكی كوردس���تانه ، ئ���ه م دۆخ���ه ی هه رێم���ی كوردستان به كوده تا وه سفده كات و پێیوایه ل���ه ده ره وه ی یاس���ا گ���وزه ر ده كات، ئه و زیاتر ڕونیكرده وه "په رله مانی كوردس���تان ئیفلیجكراوه ، حكومه تیش شكستی هێناوه به س شكسته كه ی ڕانه گه یه نراوه "، هاوكات په رله مانتاره ك���ه ی گ���ۆڕان زیاتر جه ختی له سه ر س���ه رۆكایه تی هه رێم كرده وه " كه كه سێك به نایاسایی و خۆسه پاندن له دوای 19 مانگ���ه وه تێیدا دانیش���توه كاری تێدا

ده كات".12ی ئۆكۆتۆب���ه ر هێزێك���ی تایبه ت���ی پارتی دیموكراتی كوردس���تان نه یانهێشت د.یوس���ف محه مه د س���ه رۆكی په رله مانی كوردس���تان بڕواته هه ولێ���رو وه زیره كانی گۆڕانیش ه���ه ر هه م���ان ڕۆژ له حكومه ت ده ركران، له وس���اته وه تائێستا نه دۆخی سیاس���ی جێگیره نه هه رێمی كوردستان چوەته وه قاڵبی جارانی، گۆڕانیش پارتی وایه پێی تۆمه تبارده كات و به كوده تاكردن سێ سه رۆكایه تیه كه شه رعیه تیان نه ماوه .

ده ورژێنێت پرس���یارێك هه رسین ئاری ك���ه په رله مانتاره كانی گ���ۆڕان به ئیفادی جه عف���ه ر ئیمنیكی ده چنه واڵتانی ده ره وه به اڵم نایه نه شه نگال؟ هاوكات پێچه وانه ی پێیوای���ه گۆڕانی���ش په رله مانتاره ك���ه ی دامه زراوه كانی هه رێم ش���ه رعین و له وه اڵمی

ئه وه ی گۆڕان ئه و دامه زراوانه به ناشه رعی ده زانن وتی "ئه گه ر ئه مریكاو فه ڕه نس���او ڕوس���یاو چین حس���اب بۆ بارزانی بكات، گۆڕان حسابی بۆ بكات یان نه یكات چیه؟ " وتیش���ی "ئه وه ی بۆردومانی داعش ده كات فڕۆكه كان���ی كاك نه وش���یروانه یان ئێف

شانزه ی ئه مریكی".هه ڵوێس���تی له ب���اره ی هه رس���ین الیه نه كانیش���ه وه جگه له گۆڕان سه باره ت به دام���ه زراوه كان ئاماژه ب���ۆ ئه وه ده كات "جگه ل���ه و بزوتنه وه یه هه مویان مامه ڵه ی فه رم���ی له گه ڵ س���ه رۆكایه تیه كان ده كه ن كۆس���ره ت كاك ئه گ���ه ر به جۆرێ���ك سه رۆكایه تی هه رێمی به دامه زراوه نه زانیایه

ده ستی له كارده كێشایه وه" .یه كێتی نیشتمانی له نێوان پارتی و گۆڕان ڕای تایبه تی خۆی هەیە ، س���االر مه حمود له په رله مان���ی یه كێت���ی په رله مانت���اری "په رله مان شه رعیه تی پێیوایه كوردستان ماوه و پێویسته دۆخه کە بگه ڕێته وه پێش هه رێمیش ئۆكتۆب���ه رو حكومه ت���ی 12ی خه ڵك���ی هه ڵبژێ���ردراوی حكومه ت���ی كوردس���تانه ، به اڵم بۆشایی یاسایی هه یه له س���ه رۆكایه تی هه رێم پێویسته په رله مان

ئه و بۆشاییه پڕبكاته وه ".ڕه نگه هیوای په رله مانتاره كه ی یه كێتی هیچی لێ سه وز نه بێت، چونكه سه فه ره كه ی بارزانی بۆ چاره س���ه ری كێشه ی داناغازه و س���ه فه ره كه ی س���ه رۆكی په رله مانیش بۆ ش���ه رحی حاڵی خۆی و ئه و كێشانه یه كه له دوای 12ی ئۆكۆتۆبه ر هاتونه ته ئاراوه .

ئه گه رچی سه فه ره كه ی یوسف محه مه دو مه س���عود بارزان���ی په یوه ن���دی به دۆخی هه رێمی كوردس���تانه وه هه یه و هه ردوكیان وه كو دو س���ه ركرده ی كورد پێش���وازیان لێده كرێت، ب���ه اڵم پێناچێت هیچ له دۆخی هه رێمی كوردس���تان بگۆڕێ���ت به تایبه ت كاتێك هه ردوكیان په یامی س���ه فه ره كه یان ئه وه بێت كه ئه وان ش���ه رعیه تی یاساییان هه یه له ناوه نده نێوده وڵه تیه كان حسابیان

بۆ ده كرێت".

ئیسرائیل: بارزانی و چه ند سه رکرده یه کی کوردو ئیسرائیلی

تایبه‌ت(505( سێشه ممه 22015/12/1

ئا: وریا جه مال

بڕیارده ری لیژنه ی ژنان له په رله مانی عێراق ئاماژه به وه ده كات كه

له ئێستادا چه ند ژنێكی ئیزیدی گه ڕاونه ته وه و له كاتی منداڵبوندان، ناتوانرێت منداڵه كانیان له بارببرێت، به شێك له په رله مانتارانی عێراقیش

قبوڵی ناكه ن "منداڵی داعش له عێراقدا گه وره بكرێت".

ئه ندام���ی دلێ���ر ش���یخ رێ���زان په رله مان���ی عێ���راق له فراكس���یۆنی یه كێت���ی و بڕی���ارده ری لیژنه ی ژنان به ئاوێنه ی ڕاگه یاند كه زیاتر له هه زار ژنی ئێزیدی براونه ته ده ره وه ی واڵت، به تایبه تی ئه وان���ه ی ته مه نیان خوار هه ژده س���اڵه ، ئه و وت���ی "چۆنیه تی مامه ڵه كردنی داعش له گه ڵ ئه وان زۆر دڕندانه بوه ، كۆمه ڵگای ئه وانیش زۆر داخراون و ئێس���تا له كێشه دان له گه ڵ

خێزانه كانیان".وتیشی "ئه وانه ی منداڵیان له سكدا بو زۆربه ی ه���ه ره زۆریان له باربران، ژنی���ك له ئێس���تادا چه ن���د ب���ه اڵم گه ڕاونه ت���ه وه له كاتی منداڵدابوندان، ناتوانرێ���ت منداڵه كانیان له بارببرێت، چۆن بتوانی���ن خزمه تی ئه و مندااڵنه له به رنامه كانی یه كێكه ئه مه بكه ین؟

ئێمه ، به اڵم كاتێك ئه مه م باس���كرد په رله مانتارێك عێ���راق له په رله مانی دام���ه وه و وه اڵم���ی به تون���دی زۆر وت���ی قبوڵی ناكه ی���ن منداڵی داعش له عێراق���دا گه وره بكرێ���ت. به اڵم ئه و

منداڵه گوناهی چیه ؟!"

ئام���اژه ی په رله مانت���اره ئ���ه و بۆئه وه ش���كرد ك���ه ئ���ه و لیژنه یه ی پێیده وترێ���ت لیژن���ه ی گه ڕان���ه وه ی ئیزیدی���ه كان وه ك���و پێوس���ت كاری نه ك���ردوه ، ئه وان���ه ی ده گه ڕێن���ه وه تاكو لێوه رناگیرێت، وته یان یه كسه ر

به دۆكیۆمێنت���ی ره س���می هه بێ���ت، عێ���راق ئه وه ی ك���ردوه هه م���و ئه و تاوانانه به جینۆس���اید بناسرێت، ئه و وتی "به رپرس���یاریه تی گه وره له سه ر هه رێمی كوردس���تانه له سه ره تاشه وه وتم���ان بائه مه نه بێت به مه س���ه له ی

ئه نفال ئه بێت شته كان به دۆكیومێنت بكرێ���ت، په رته وازه یی هه بو له س���ه ر

ئه م مه سه له قورسه ".س���ه باره ت به وه ی چی پێویس���ته بكرێت بۆ ئه و ژنانه ی كه تائێستا الی داعش ماون، رێ���زان وتی "رێگه یه ك نیه ب���ۆ ئازادكردنی ژنانی ش���نگال، پێشتر هه ندێك ژن ئازادكران به پاره ، دواتر داعش پیێزانی ئه و ڕێگه یه شی گ���رت. ده اڵڵ هه ی���ه ك���ه پاره ی���ان ئه ده نێ و ئه وانی���ش ئازادیان ده كه ن له م نێوه نده دا ئیزیدیه كان زیانمه ندن كه پاره یان داوه هه ندێجارو ئازادیش نه ك���راون، ناتوان���ی رێكه وتن بكه یت

له گه ڵ تیرۆریستدا وه ك حكومه ت".مه س���ه له یه كی دیكه ی جێی سه رنج ئه و له گه ڵ مامه ڵه كردن���ه چۆنیه تی ژنانه ی له ده س���تی داعش رزگاركراون

له ناو ئێزیدییه كان خۆیاندا.خ���در دومڵی چاالك���وان و ئه ندامی كۆمیته ی خۆبه خش���ی هاوكاری ئه و له ده س���تی داعش ئیزیدیانه ی ژن���ه ڕزگاربون به ئاوێنه ی ڕاگه یاند یه كێك له هه نگاوه هه ره گ���ه وره كان كه بوه جێگه ی سه رنجڕاكێشان و ده ستخۆشی له هه مو جیهان���دا ئه وه بو كۆمه ڵگای ئیزی���دی پێش���وازیه كی زۆرجوان���ی له و ژنان���ه ك���رد، به تایبه ت���ی ئه و به یاننامه یه ی بابا شیخی ئیزیدیه كان

ده ریكرد كه ئ���ه م ژنانه پاكن و كه س مافی ئه وه ی نیه بڕیار له سه ر ژیانیان ب���دات و هه مویان ئ���ازادن، ئه و وتی "ئه م بڕی���اره ش به كردار جێبه جێكراو مامه ڵه یه ك���ی زۆر شارس���تانیانه یان

له گه ڵ كرا". س���ه باره ت ئه و ژنانه ی ده گه ڕێنه وه دوگیان���ن، دومڵ���ی وتی "تائێس���تا هیچ كێش���ه یه ك له و ب���واره دا نیه ، زۆرینه ی ئه و ژنانه ی دێن من یه كێكم له وكه س���انه ی ده یانبین���م یارمه تیان ئه ده ی���ن، به اڵم ب���اری ده رونیان زۆر خراپه ، ئه و كرداره ی له ده ست داعشیان بینی���وه دژی هه مو پره نس���یبه كانی مرۆڤایه تیه ، پێوس���ته بزانرێت چۆن ئیش له سه ر ئه و دۆسیه یه ده كرێت".

وتیش���ی "به شێكی زۆری ئه و ژنانه كار به ش���داری چاالكیه كان ده كه ن و خێزانیان هه ندێكیش���یان ده ك���ه ن، نیش���انه ی ئه مه ش دروس���تكرده وه ئه وه ی���ه ئیزیدی���ه كان به هێزن، تاكو ئێستا هیچ كێشه یه كی خێزانی نه بوه ، حكومه تی عێراقی زۆر به ڵێن و سۆزی داوه ك���ه هاوكاریان بكات به س تاكو

ئێستا هیچی نه كرده وه ".دوملی ئاماژه ی به وه ش كرد كه تاكو ئێستا 1080 ژن و منداڵی ئێزیدی كه براونه ته له ده ست داعش رزگاركراون

ئه ڵمانیا بۆ چاره سه ركردن.

ماده هۆشبه ره كان به شی به رپرسی له ئاسایشی سلێمانی ئاشكرایده كات له س���ه ره تای ئه مس���اڵی 2015ه وه تا ئێس���تا زیاتر له 100 هاواڵتییان به تۆمه ت���ی ده س���تگیركردوه بازرگانیكردن و به كارهێنانی ماده ی هۆشبه ر، كه به شێكیان حكومدراون و به شێكیشیان كه یسه كانیان یه كالیی

نه بوه ته وه .كارزان تارق، ئاوێنه : عه مید جه الل مینه به گ، به رپرسی به شی ماده ی س���لێمانی له ئاسایشی هۆش���به ر "له س���ه ره تای راگه یاند به ئاوێنه ی ئه مس���اڵه وه زیاتر ل���ه 100 كه س الی ئێمه به ه���ۆی به كارهێنان یان بازرگانیكردن به ماده ی هۆشبه ره وه ده س���تگیركراون، له و رێژه یه ش 4

ئافره تی تێدایه ". ل���ه و "هه ندێ���ك وتیش���ی كه سانه ی ده س���تگیركراون له دادگا بوه ته وه و یه كالیی كه یس���ه كانیان حوكم دراون و هه ندێكیشیان هێشتا حوكمیان دادگاییكردنن و چاوه ڕێی

به سه ردا نه سه پیوه ".عه مید جه الل ئاماژه ی بۆ ئه وه ش ك���رد كه حوكمه كانیش بۆ ئه وانه ی به کارده هێنن هۆش���به ره كه مادده شه ش مانگ و یه ك ساڵ و دو ساڵی تێدایه و ئه وانه ش���ی بازرگانی پێوه ده ك���ه ن حوكمه كانیان زیاتر له 10

ساڵه یان زیندانی هه میشه ین.به ره گه زنام���ه ی س���ه باره ت ده س���تگیركراوه كانیش، ئ���ه و وتی "خه ڵك���ی كوردس���تان و واڵتان���ی تریش���یان تێدایه و ئێمه به مادده ی هۆش���به ر كارده كه ی���ن و حوكم���ی

راگیراوان ده ده ین".

ئه ندامێكی لیژنه ی بااڵی سه ندیكای ڕایده گه یه نێت هه رێ����م پزیش����كانی "پێوس����ته خه ڵ����ك نه ترس����ێنرێت، هیچ ئه ندامێكی جه س����ته ی ئه و ژنه ن����ه دزراوه به ڵك����و ده رهێنراوه ، ئه و دكت����ۆره ی ئه وه ش����ی ك����ردوه هیچ

نیه تێكی خراپی نه بوه ".وری����ا جه مال، ئاوێنه : د. محه مه د بااڵی لیژن����ه ی ئه ندام����ی ئه می����ن س����ه ندیكای پزیش����كانی هه رێم����ی ڕاگه یاند" به ئاوێن����ه ی كوردس����تان لێدوان له بواری ته ندروستیدا ئه گه ر ئه درێت ئه بێت زۆر زانس����تیانه بێت چونكه ده بێته هۆی ترساندنی خه ڵك، پێشتر واباڵوكرایه وه كه گورچیله ی ژنێك دزراوه ، ئه م قسه یه زۆرقورسه مان����ای وایه ك����ه س ئامانی نیه له م واڵته دا، ڕاستیه كه شی وانیه ، كاتێك دكتۆرێك نه ش����ته رگه ری منداڵ بون بۆ ژنێ����ك ده كات، ده نێرێت به دوای دكتۆرێك����ی جه راح����دا ب����ۆ ئه وه ی هاوكاری بكات، ئه مه ش له زانس����تی پزیشكیدا ئاس����اییه ، ده بێت كاتێك ده كه ی كه س����ێك بۆ نه شته رگه ری ڕای خۆی وه ربگ����ری له واڵتی ئێمه وه رده گرێت كه سوكاره كه ش����ی ڕای

له به رئه وه ی یاسا سه روه ر نیه ".وتیشی "به شێوه یه كی گشتی كاتێك پارچه یه كی جه سته له جێگه ی خۆیدا نه بێت، توشی ئه و نه خۆشیه ده بێت له كوردس����تاندا ئێمه له ئاین����ده دا،

مه حكه م����ه ی ته ندروس����تیمان نیه ، ئه و رای به وه رگرتن����ی س����ه باره ت یه كالی����ی مه حكه مه ی����ه كێش����ه ی ئێمه وه ب����ه الی ئ����ه وه ی كات����ه وه گرنگه ئه و دكت����ۆره ی بانگكراوه بۆ نه ش����ته رگه یه كه ئامانجێكی باش����ی هه بوه ، بۆئه وه ی ته ندروس����تی ئه و باش����تربكاته وه خۆ دوژمنی ئه و نیه بۆئه وه ی ئه و گورچیله یه ده ربێنێت،

بۆ ئیشی باش چوه ".ئه و ئه ندامه ی سه ندیكای پزیشكان ئه وه ش����ی ڕونكرده وه "ئ����ه و دكتۆره باش����كراوه ، ش����تێكیش به ئامانجی گورچیله وه ، دزین����ی به ن����اوی نیه نه ریتێكی خراپ هه ی����ه له مكاره دا، نابێت خه ڵك بترسێنرێت ڕاگه یاندن خه ڵكدابێت، له خزمه ت����ی ئه بێ����ت له خه ته ر ده رچوه ئێمه ته ندروستی به ره و هه ڵدێ����ر ده ڕوات، نه لۆمه ی دكتۆره كه ده كه ین نه نه خۆش����ه كه ، ئ����ه وه ش����تی زانس����تیه و ئه بێ����ت مه حكه مه یه كالی����ی بكاته وه ، تاكو ئێستاش لیژنه كه دوجار كۆبونه ته وه پێده چێت داوای پس����پۆڕێك بكرێت له ده ره وه ی كوردستان یان سلێمانی بۆئه وه ی ش����ته كه زۆرت����ر جێگه ی بكرێت ئ����ه وه ئه گ����ه ر باوه ڕبێ����ت زۆرباش����ه ، چونكه دكتۆره كه ئاگای له هی����چ نه بوه بانگیانك����ردوه وه ره یارمه تیمان بده ، ئه وكه سه نه خۆشی

خۆی نه بوه ".

زۆرێ���ك له قوتابخانه كانی س���لێمانی كاغ���ه زی بڕوانام���ه ی قوتابیانی���ان لێب���ڕاوه ، به ڕێوه به ری پ���ه روه رده ی س���لێمانیش ده ڵێت "ئه و كێش���ه یه

چاره سه ر ده كه ین".زریان محه مه د، ئاوێنه : هاواڵتیه كی شاری سلێمانی به ناوی "رێبه ر نه جم" كه به مه به ستی داواكردنی بڕوانامه ی سه ردانی ئاماده یی دوانزه ی قۆناغی قوتابخانه ك���ه ی ك���ردوه ، به ئاوێنه ی راگه یاند كه له قوتابخانه كه پێیوتراوه كاغه زی بڕوانامه مان نه ماوه و ساڵێكه داوای ده كه ین بۆمان دابین نه كراوه .

ڕێبه ر وتی "ڕۆژی 11/29سه ردانی قوتابخان���ه ی پیره مێ���ردم ك���رد تا بڕوانام���ه م بۆ بكه ن، ب���ه اڵم وتیان ناتوانی���ن له ئێس���تادا بڕوانامه ت بۆ بكه ی���ن چونك���ه كاغ���ه زی تایبه ت

به بڕوانامه مان نه ماوه ".قوتابخانه كه "به ڕێوه به ری وتیشی

پێی وت���م س���اڵێكه داوای كاغه زی بڕوانام���ه ده كه م، بۆی���ان نه ناردوین

ناشزانم كه ی بۆمان دێت".نه مانی ئه م كاغه زه له قوتابخانه كاندا كێشه بۆ ئه و ده رچوانه ش دروستده كات كه له زانك���ۆو په یمان���گاكان ناویان دێته وه و داوای بڕوانامه یان لێده كرێت له كاتێك���دا قوتابخان���ه كان به تاڵ���ن

له كاغه زی بڕوانامه .ب���ۆ به دواداچونی ئه م كێش���ه یه ، ئاوێنه په یوه ندی كرد به به ڕێوه به ری گشتی په روه رده ی سلێمانی "دڵشاد عومه ر"، ئ���ه و به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند كه "س���ااڵنه قوتابیم���ان لێده ڕوات و ناونوس���ینی گشتی تۆماری نه مانی هه م���و قوتابخانه كان نی���ه هه ندێك قوتابخانه هه یه جه ڵدی وه س���یقه ی زۆر وه رگرتوه و به ش���ی ده كات به اڵم هه یه قوتابی زۆر لێڕۆیش���توه به شی

ناكات".

ڕۆژه 10 م���اوه ی وتیش���ی" نوس���راومان ك���ردوه ب���ۆ وه زاره ت له ئاینده یه كی ئاماده ی���ه و هه م���وی نزیكدا بۆمان دێت و دابه شی ده كه ین به سه ر قوتابخانه كانداو ئه مه شتێكی

ئاساییه ".له باره ی ده رچوان گه ر پێویستیان بو بۆ زانكۆو په یمانگاكان، به ڕێوه به ری گش���تی په روه رده ی سلێمانی ئه وه ی میكانیزمێك���ی ك���ه رونك���رده وه ئه لكترۆنی هه یه زۆر كێش���ه دروست هه مو له زانكۆالیندا چونك���ه نابێت، ناوه كان هه یه كه ئه وانه ی ده رچون.

به ڕێوه به ری گش���تی پ���ه روه رده ی س���لێمانیش نه بونی ئ���ه و بڕوانامانه ناگه ڕێنێته وه بۆ قه یرانی دارایی، ئه و وتی"ئ���ه وه تێچونێكی ئه وه نده زۆری ناوێت تا بڵێین هۆكاره كه ی قه یرانی دڵنیاده كه ینه وه قوتابی���ان داراییه ،

ئه وه نابێته كێشه بۆیان".

سلێمانی : زیاتر

له 100 هاواڵتی به هۆی ماده ی

هۆشبه ره وه ده ستگیركراون

سه ندیكای پزیشكان له باره ی ده رهێنانی گورچیله ی ژنه كه وه

ڕونكردنه وه ده دات

نه بونی كاغه زی بڕوانامه له قوتابخانه كاندا كێشه بۆ هاواڵتیان دروستده كات

زیاتر له 1000 ژنی ئێزیدی براونه ته ده ره وه ی واڵتبابا شێخ: ئه م ژنانه هه مویان داوێنپاكن

جێگری پێش����وی نوێنه ری حكومه تی له واش����نتۆن كوردس����تان هه رێم����ی له لێدوانێكی تایبه ت به ئاوێنه ی راگه یاند "له س����ه فه ره كه ی ب����ۆ واڵت����ی ئیمارات مه سعود بارزانی داوای له سه ركرده كانی ئ����ه و واڵته ك����ردوه كه ئ����ه و پاره یه ی وه زاره تی سامانه سروشتیه كان ده بێت بی����دات به كۆمپانیای داناغ����از پێكه وه مانگانه قیس����تی به ش����ێوه ی نه درێ و

بدرێت". عه بدولڕه حم����ان هێ����رش ئاوێن����ه : جێگری پێش����وی نوێن����ه ری حكومه تی هه رێمی كوردستان له واشنتن سه باره ت ئیمارات ب����ۆ بارزانی به س����ه ردانه كه ی وتی "مه س����عود بارزانی بۆ ئ�ه وه چوه ب����ۆ واڵتی ئیم����ارات تائ�����ه و پاره یه ی داناغاز ك����ه ده بێت هه رێم له ماوه ی 28 رۆژدا بیدات به شێوه ی قیستی مانگانه

بدرێت". هه روه ه����ا وتیش����ی "بارزان����ی داوای لێك����ردون هه ندێ����ك له و ب����ڕه پاره یه

(2ملی����ار دۆالر( به ش����ێوه ی قیس����تی بیداته وه هه رێ����م حكومه تی مانگان����ه داناغاز و هه ندێكی دیكه ی به كۆمپانیای بكرێ����ت به وه به رهێنان له كوردس����تان و

له هه ندێكی دیكه ش خۆش ببن". هێ����رش عه بدولڕه حم����ان رایگه یان����د له باره ی له كۆبونه وه كه دا "ئیماراتیه كان ئ����ه و پێش����نیارانه وه هی����چ وه اڵمێكی بارزانی����ان نه داوه ت����ه وه و پێی����ان وتوه دوات����ر دیراس����ه ی ده كه ی����ن و وه اڵمتان

ده ده ینه وه ". جێگری پێش����وی نوێنه ری حكومه تی هه رێمی كوردستان له واشنتۆن له باره ی سیاس����تی نه وت����ی هه رێمی����ش وت����ی "سیاس����ه تی نه وتی هه رێم سیاس����ه تی پارتیی����ه له وه ی هه رێم بێت". وتیش����ی "ئ�ه بێت ئ�ێمه دڵخۆش نه بین به دۆڕانی ئ�ه و كه یس����ه چونكه پارتی باجه كه ی

نادات و خه ڵك ئ�ه یدات". هه روه ها راشیگه یاند "سیاسه تی نه وت ناشه فافه و سه ره ڕای نه بونی موچه پارتی

به رده وام ڕۆژانه نه وتی هه ر فڕۆش����توه ، جگه له پاره ی داناغاز حكومه ت قه رزاری ئ�ۆیه ڵ س����ێرچ و گه نێڵ ئ�ه نه رجیشه كه

نزیكه ی٧00 ملیۆن دۆالر ئ�ه بێت". هێ����رش عه بدولڕه حمان راش����یگه یاند "پێویس����ته به رپرس����انی ئ����ه م هه رێمه واز له سیاس����ه تی خۆڵكردن����ه چ����اوی خه ڵ����ك بهێن����ن و سیاس����ه تی نه وت����ی هه رێم به سیس����تماتیك و به پێی یاس����او به ئ����اگاداری هه م����وان رێكبخه ن، دواتر داه����ات و بودج����ه ی فرۆش����ی نه وتیش پشتبه ست به پره نسیپه كانی شه فافیه ت

ده ستنیشان بكه ن".به پێی ڕاگه یه نراوێكی داناغاز دادگای له ن����ده ن له 2٧ی نۆڤه مبه ری ئه مس����اڵ بڕیاری كۆتایی ده ركرد له سه ر كێشه ی حكومه تی هه رێم و شه ریكه كانی داناغازی ئیمارات����ی و به وپێیه ش بێت" حكومه تی هه رێمی كوردستان ده بێت تا28 ڕۆژی ب����دات دۆالر 1,981,951,322 ت����ر

به كۆمپانیاكه یان.

"بارزانی داوای له ئیماراتیه كان كردوه پاره كه ی داناغاز به مانگانه بده ن"

چه ند ژنێکی ئێزیدی

5(505( سێشه ممه 2015/12/1 هەنوکە

ئا: وریا حسێن

د. ئاسۆ جه نگی تاڵه بانی نوێنه ری حكومه تی هه رێمی كوردستان

له مۆسكۆ له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "ئاستی په یوه ندییه كانی

حزبه كان له گه ڵ واڵتانی خۆرئاواو هه روه ها ئه مریكاش، ئاستی په یوه ندی

هه رێم و روسیا، هه روه ها حزبه كان و روسیاش دیاریده كه ن".

ئاوێن���ه : دۆخ���ی په یوه ندییه كان���ی هه رێمی كوردستان و ڕوسیا ئێستا له چ

ئاستێكدایه ؟تاڵه بان���ی: جه نگ���ی د.ئاس���ۆ وه ك مامناوه نددای���ه ، له ئاس���تێكی ت���ری نوێنه رایه تیه كان���ی زۆرب���ه ی حكومه ت���ی هه رێ���م له واڵتان، پرس���ه له ڕێ���ی یه كالك���ه ره وه كان گرن���گ و حكومه تی فیدراڵ���ی عێراقه وه بڕیاری به هۆكاری ئه مه ش بێگومان لێده درێ؛ ئه وه ی كوردستان سه ربه خۆنیه ، به ڵكو عێراقداو له چوارچێ���وه ی هه رێمێك���ه له په یوه ندییه ته واومان س���ه ربه خۆیی

نێوده وڵه تیه كان نیه .به شێكه هه رێمی كوردستان ئاوێنه : له ئه جێن���دای ڕوس���یا وه ك���و هه رێم؟

ئه جێنداكه ی چیه ؟د.ئاسۆ جه نگی تاڵه بانی: ناتوانم بڵێم به ڵێ! به اڵم بونی هه رێمی كوردستان و بایه خی ناوچه كه ، جێگ���ه ی گرنگ���ی زۆرب���ه ی ده وڵه تان بوه ، هه میش���ه ش وابوه كه ده وڵه ته زلهێزه كان ئه جێندای خۆیان له س���ه ر بنه م���ای به رژه وه ندی چۆنیه ت���ی چه ندێت���ی و داده ڕێ���ژن، به رژه وه ندی روس���یا له هه رێم ئاس���تی روس���یا ئه جێندای په یوه ندیی���ه كان و

له باره ی هه رێمه وه دیاری ده كات.ئاوێنه : له ڕوی حیزبیه وه كام حیزب زۆرتر سیاس���ه ته كانی ڕوسیای به الوه

په سه نده و په یوه ندی باشتری هه یه ؟د.ئاس���ۆ جه نگی تاڵه بانی: ده توانن له حزبه كان بپرس���ن كه به چ رێژه یه ك په سه ندی سیاسه تی روسیا ده كه ن، به اڵم به رله كردنه وه ی نوێنه رایه تی حكومه تی هه رێم له روس���یا، په یوه ندییه كان زیاتر له رێی یه كێت���ی و پارتیه وه بون، دوای كردنه وه ی نوێنه رایه تی ئه و په یوه ندییه

حزبیانه ، كزتر بون.ئاوێنه : روسیا له گه ڵ ئه وه یه هه رێمی

كوردستان سه ربه خۆ بێت؟د.ئاس���ۆ جه نگی تاڵه بانی: روس���یا دژی س���ه ربه خۆیی هه رێمی كوردستان نیه ، به اڵم هه لومه رجی ئێستا له باره ی روس���یاوه واده خوازێ كه ئێستا له گه ڵ جیابون���ه وه ی هه رێمی كوردس���تان له

عێراق، نه بێ.گۆڕان پارت���ی و یه كێتی و ئاوێن���ه :

كامیان پێیان خۆشه ڕوسیا هاوبه شی بكات له هه رێمی كوردس���تان و پش���كی

هه بێت له نه خشه ی سیاسی هه رێم؟د.ئاسۆ جه نگی تاڵه بانی: باوه ڕناكه م هیچ كامێك له و حزبانه دژی په یوه ندی ب���ن له گ���ه ڵ روس���یا، كامی���ان زیاتر پێیخۆشه و پێیباشه ، بۆ ئه مه ده توانن له خۆیان بپرسن، به اڵم پێموایه ئاستی په یوه ندییه كانی حزبه كان له گه ڵ واڵتانی ئاستی ئه مریكاش، هه روه ها خۆرئاواو په یوه ن���دی هه رێم و روس���یا، هه روه ها

حزبه كان و روسیاش دیاریده كه ن.ئاوێنه : زۆرج���ار باس له وه ده كرێت غازی سروشتی هه رێم ناكۆكی له نێوان روسیاو هه رێم دروستده كات ئایا ئه مه

راسته ؟د.ئاسۆ جه نگی تاڵه بانی: باوه ڕناكه م غازی سروشتی هه رێم مایه ی مه ترسی بێ���ت ب���ۆ س���ه ر غ���ازی سروش���تی سروشتی، غازی ده رهێنانی روس���یا، هه نارده ك���ردن و ب���ازاڕ په یداكردن���ی، پێویستی به بڕیاری هۆشمه ندانه ی بوار بۆ ره خس���ێندراوه له روی ته كنه لۆجی و سیاس���ه تی جێگیری مامه ڵه و نرخه وه هه یه ، زیاتر له وه ش پێویستی به بڕیاری سیاس���ی و جێگیری ئاسایشه وه هه یه ، به بێ به رقه راری ئاس���ایش و پاراستنی بۆری���ه كان، هه روه ها بازاڕی به رده وام، سروش���تی غ���ازی هه نارده كردن���ی ئه س���ته مه ، ئه م���ه ش له ئێس���تادا بۆ هه رێمی كوردستان كارێكی ئاسان نیه و پێ���م وایه تاچه ند س���اڵێكی داهاتوش

مه حاڵه .ئاوێنه : روداوه كان���ی ئه مدواییه چی

له هه رێمی كوردستان ده گۆڕێت؟

د.ئاسۆ جه نگی تاڵه بانی: روداوه كان وا ده رده خه ن كه گۆڕانكارییه كی گه وره ناوه ڕاس���تدا به ڕێوه یه . له ڕۆژهه اڵت���ی خس���تنه خواره وه ی فڕۆكه جه نگیه كه ی روس���یا له الی���ه ن توركی���اوه ، وایكرد روسیا راس���ته وخۆ به په یوه ندییه كانیدا بچێته وه له گه ڵ توركیا، پێموایه روسیا ئه مه به ئاس���انی تێناپه ڕێنێ، هۆكاری به په له ش س���ه ربازی وه اڵمنه دانه وه ی دژی توركی���ا پێمانده ڵێ كه روس���یا رژده له س���ه ر ئه وه ی وردو ژیرانه بڕیار بدات و ئێس���تاش ده بینین كه روس���یا قۆن���اغ به قۆن���اغ بڕی���ارده دات، ئه مه بیانویه كی به هێزه بۆ گۆڕانكاری گه وره له ناوچه ك���ه ، بێگوم���ان هه ڵكه وت���ه ی هه روه هاش كوردس���تان و جوگراف���ی گرنگی كوردس���تان له ڕوی سیاس���ی، ئابوری، سه ربازی و...هتد، بۆ ده وڵه تان واده كات پریش���كی ئه و گۆڕانكارییانه

راسته وخۆ به ر ئێمه ش بكه وێ.ئاوێن���ه : پێتوای���ه ئ���ه م ڕوداوان���ه سه ره تای جه نگێكی نوێن له ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاس���ت و پریش���كی به ر كوردیش

ده كه وێت؟د.ئاس���ۆ جه نگی تاڵه بان���ی: به ڵێ، بێگوم���ان! س���ه ره تای جه نگێك���ه كه ره نگه ته نها جه نگی س���ه ربازی نه بێ، به ڵك���و جه نگ���ی تاودان���ی ئه س���پی ده وڵه تان���ه و كێبڕكێی ك���ێ پترو زوتر قورس���ایی خۆی له ناوچه ك���ه جێگیرو جێگیرت���ر ده كات. ئام���اژه م پێدا كه ته واوی ئه و گۆڕانكارییانه راس���ته وخۆ به ڵكو كوردس���تان و ب���ۆ كاریگ���ه ره ده توانم بڵێم كوردس���تان له نێو چه قی

ئه و گۆڕانكارییانه دایه .

ئاوێن���ه : كوردس���تان ل���ه م دۆخه دا پێتوایه ئاماده ی ئه و گۆڕانكاریانه بێت

كه روسیا ده یكات له ناوچه كه دا؟تاڵه بان���ی: جه نگ���ی د.ئاس���ۆ پرسیارێكی گرنگه ، مایه ی هه ڵوه سته و لێوردبونه وه یه ! سه ره تا ده بێ یه كڕیزی له بڕیاری سیاس���ی هه ب���ێ به وه ی ئایا به هاتن���ی روس���یاو هه وڵه كان���ی ب���ۆ گۆڕان���كاری له ناوچه ك���ه ، دژ یاخ���ود ده بین، بێده نگ یانیش هاوهه ڵوێست، ئه مه بڕیارێكه به بێ یه كڕیزی بڕیارێكی له به رژه وه ندی ده رده چ���ێ و نات���ه واو كوردستاندا نیه ، تاكالیه نی له بڕیاردان گه رچی به رژه وه ن���دی كاتی بۆ خودی الیه نه كه هه یه ، جا هه رالیه ك بێ بیه وێ ته نه���ا بڕیارب���دات، نات���ه واو ده بێت و له به رژه وه ندی كوردس���تاندا نابێ. به م كوردس���تانه وه ئێس���تای بارودۆخه ی پێموانی���ه ئاماده ییه كی راس���ته قینه ی راس���ت و دروست هه بێ. بڕیارلێدراوی خۆڕێكخس���تنه وه ی پێداچون���ه وه و له س���ه رجه م كوردس���تان هه رێم���ی ب���واره كان به هه ن���گاوی یه كه م ده بینم به ئاڕاسته ی ئاماده یی بۆ سودوه رگرتن له هه ر ئه گه رێ���ك له ئه گه ره كان به ڕوی

گۆڕانكارییه كان.له ئاینده دا پێتوایه روسیاش ئاوێنه : له هاوپه یمانیه ت���ی به ش���دارده بێت ڕوبه ڕوبون���ه وه ی داع���ش له هه رێم���ی

كوردستان؟تاڵه بان���ی: رۆڵی د.ئاس���ۆ جه نگی روسیا له به ره نگاربونه وه ی تیرۆریستانی داع���ش رۆڵێك���ه ناتوان���رێ نكوڵ���ی لێبكرێ، بۆردومانی فڕۆكه كانی روسیاو حه شارگه كانی مۆڵگه و به ئامانجكردنی

داعش به ت���ه واوی هاوكێش���ه ی هێزی گۆڕی. چڕتر له سوریا ده بینرێت، به اڵم به ش���داری روسیا له هاوپه یمانێتی دژی داعش له هه رێمی كوردستان، بۆ روسیا بڕیارێكه پێویستی به هه ماهه نگی له گه ڵ پێموانیه فی���دراڵ هه ی���ه و حكومه تی روس���یا راس���ته وخۆ بێ گه ڕانه وه ئه و بڕیاره بدات گه ر ئه گه ری نوێتر له ئارادا

نه بێ. نوێنه رایه تی وه ك���و ئێ���وه ئاوێنه : هه رێمی كوردس���تان له روسیا تائێستا چ په یامێكت���ان گه یاندوه ته س���ه روی

خۆتان؟به ڵێ تاڵه بان���ی: د.ئاس���ۆ جه نگی قۆناغێ���ك، ه���ه ر ب���ۆ بێگوم���ان، به رپرس���یارێتی ب���ه به هه س���تكردن په یامی خۆمانم���ان گه یاندوه ، بۆ ئه م قۆناغ���ه و دركی ئه ركی سه رش���انمان، په یامێكم���ان وه ك نوێنه ری حكومه تی هه رێمی كوردس���تان له روسیای فیدراڵ باڵوك���رده وه ، تیای���دا داوای یه كڕیزی و ئاش���ته وایی ده كه ین، به ش���ێكی باش له میدی���اكان گرنگیان ب���ه و په یامه دا، مه به س���تمان له و په یام���ه ئه وه یه كه ئه مڕۆ له هه مو رۆژێ زیاتر پێویستیمان به یه كڕی���زی هه ی���ه ، به گرنگی ده زانین بۆ ئه م قۆناغه س���ه رجه م ناكۆكیه كان له ناوده س���ت ده س���ت وه البنرێ���ن و كورد نێوماڵ���ی ئارام���ی بائاش���تی و رێكبخه ینه وه و ئاماده ی گۆڕانكارییه كان بی���ن، په یامه كه م���ان ئاڕاس���ته بو بۆ سه ركردایه تی سه رجه م هێزو الیه نه كان، هه روه ه���ا ب���ۆ كۆمه اڵن���ی خه ڵك���ی هه ریه كه و كه به گش���تی كوردس���تان له ئاست خۆیه وه به رپرسیارێتی مێژویی

سه رشانی خۆی رابپه ڕێنێ و هاوكاربێت ب���ۆ ئ���ه و یه كڕیزی���ه ، گرنگت���ر له وه راگه یاندن���ه كان كه به ش���ێكیان ئاگری دوبه ره كی و لێكترازان خۆش���تر ده كه ن وازبهێنن له وه و ئه وانه ش كه هاوكارن، زیاتر هاوكاربن، تێكڕا پێویس���ته ئه م ته نهاو تێبپه ڕێنین و مێژویی���ه قۆناغه بااڵی به رژوه ن���دی ئامانجمان ته نه���ا

كوردستان بێت.به هه ن���د په یامه كانت���ان ئاوێن���ه :

وه رگیران؟بۆمێژو تاڵه بانی: جه نگی د.ئاس���ۆ ده یڵێم، به خوێندنه وه ی وردی مێژووی كوردوكوردس���تان ده رده ك���ه وێ ك���ه ئه گه رچ���ی له به رژه وه ن���دی ده وڵه تان نه بوه كه كوردس���تان سه ربه خۆبێت و زوتر به مافه ره واكانی ش���ادبێت، به اڵم ناكۆكی و دژێتی یه كتر هۆكاری سه ره كی بوه و كاری ده وڵه تانی ئاسانتركرد. بۆیه گ���ه ر به هه ند وه رنه گیرێ���ن له به رامبه ر مێژو به رپرس���یارده بین و حوكمی مێژو ئاسان نیه و راستیه كان گه رچی تاڵیش بن، به اڵم ون نابن، بۆیه دوباره دووپات له وه ده كه مه وه كه په یامی ئێمه و هه ر په یامێك به ئاڕاسته ی یه كڕیزی و ته بایی و پێك���ه وه هه ڵك���ردن بێت، پێویس���ته به هه ن���د وه ربگی���رێ و كاری له س���ه ر بكرێت. به اڵم به داخه وه ده یڵێم تائێستا هیچ هه نگاوێ���ك نه نراوه و ئاماده ییه كی باش ته نان���ه ت كۆبونه وه یه كی فراوانی هێ���زو الیه نه كانی���ش نه ك���راوه كه بۆ ئه م قۆناغ���ه چ ئاماده كارییه ك بكرێ و گۆڕانكارییانه دا ئه و به ڕوی كوردستان

چ پێگه یه كی هه یه و ده بێت. ئاوێنه : په یامی تۆ بۆ به رپرس���انی

هه رێم چیه ؟د.ئاس���ۆ جه نگی تاڵه بانی: په یامی من بۆ به رپرس���انی هه رێم ئه وه یه كه كات���ی هه ڵدانه وه ی الپ���ه ڕه تاڵه كانی مێژو نیه ، زیاتر له هه ركاتێ پێویس���ته ئارام و لێبورده بی���ن، گه ر هه ر الیه ك له الیه كان له هه ر پارچه یه كی كوردستان هاوكاری هه رێمی كوردس���تانی كردبێ به سوپاس���كردنیان و هه س���تكردن به و ئه ركه گرنگ و پیرۆزه یان گه وره ترده بین و هه روه ه���اش ئه مه ده بێت���ه هه نگاوی گرنگی یه كه م به ئاراسته ی ئاشته وایی و پێك���ه وه هه ڵك���ردن، هه رپارچه یه كی كوردس���تان پێویستی به هاوكاری ئێمه بێ���ت ئه رك���ی مێژویی سه رش���انمانه هاوكاری���ان بی���ن. بۆیه دوب���اره داوا له به رپرس���انی هه رێ���م ده ك���ه م چیتر دوانه ك���ه ون له وه ی زوت���ر هه نگاوبنێن بۆ چاره سه ركردنی كێشه كانی ئه مڕۆی هه رێم���ی كوردس���تان و كارێك نه كه ن له ئاس���ت نه وه كانمان ش���ه رمه زاربین و كوردس���تان بخه ینه به ر چاره نوسێكی

نادیار.

ئا: ئاوێنه

حكومه تی هه رێمی كوردستان له پالنیدایه به پرۆژه یه ك رێگری

له میدیای داعش بكات كه سنوری هه رێمی كوردستان ببه زێنێت و

به ڕێوه به ری گشتی راگه یاندن و چاپ و باڵوكردنه وه له وه زاره تی رۆشنبیری هه رێمی كوردستان رایده گه یه نێت "پڕۆژه یه كی به رفراوانمان هه یه بۆ

ئه وه ی رێگری له میدیای داعش بكه ین سنوری هه رێمی كوردستان

نه به زێنێت".

به ڕێوه به ری عه بدولوه هاب هه ڵگورد گش����تی راگه یاندن و چاپ و باڵوكردنه وه هه رێم����ی رۆش����نبیری له وه زاره ت����ی كوردس����تان له لێدوانێك����ی به ئاوێنه ی ئه مساڵ له س����ه ره تای "ئێمه راگه یاند

دركمان به ترسناكی میدیای داعش كرد، ك����ه ده ڵێین میدیای داع����ش بێگومان زۆر الیه ن ده گرێته وه به اڵم راسته وخۆ ئه وه ی له پارێزگای دهۆك و به شێك له و ناوچانه ی كه سنوری شێخانن په خشی رادی����ۆی داعش����یان ل����ێ وه رده گیرا و له هه ندێك ش����وێندا له ن����او دهۆك زۆر

به ڕونی ئه و په خشه وه رده گیرێت". له به ڕێوه به رایه تی "ئێم����ه وتیش����ی گش����تی راگه یاندن و چاپ و باڵوكردنه وه به وه زاره تی راپۆرتێكماندا له وباره یه وه رۆش����نبیری و پاشان لیژنه یه ك له نێوان وه زاره تی رۆشنبیری و الوان و وه زاره تی ناوخۆ و وه زاره تی گواستنه وه و گه یاندن

پێكهات". به رێوه ب���ه ری گش���تی راگه یان���دن و له وه زاره ت���ی باڵوكردن���ه وه چ���اپ و ئاماژه كوردستان هه رێمی رۆشنبیری بۆ ئه وه ده كات كه بڕیاردرا به پارازێت

واته سیس���تمی ته ش���ویش )ژاوه ژاو( دروس���ت بكرێت بۆ ئ���ه وه ی په خش و ده نگ���ی رادیۆك���ه ی داع���ش نه گاته كوردستان و وتیشی "هه روه ها داوامان كرد كه ئاگاداری ژوری ئۆپراسیۆنه كان بكرێته وه له شاری هه ولێر كه هاوبه شن له گه ڵ هاوپه یمانان كه به ش���ێوه یه كی س���ه ربازی هه ڵس���وكه وت له گه ڵ ئه و رادیۆی���ه ی داع���ش بكرێ���ت و بكرێته

ئامانج". جوندیانی رونیكرده وه "ئه وه ده زانین ئه و رادیۆی داعش���ه كه ناوی )رادیۆی جێگیرنییه به ش���ێوه یه كی به ی���ان(ه ك���ه له ش���وێنێك بێت به ڵكو له س���ه ر ئۆتۆمبێله و چه ند وێستگه یه كی جواڵو و گه ڕۆكه كه به رده وام ش���وێنی خۆیان ده گ���ۆڕن و بێگومان ئه م���ه ش ده بێته هۆی ئ���ه وه ی كه ده ستنیش���انكردنی

شوێنه كه ی زه حمه ت بێت".

به دابینكردن���ی س���ه باره ت پڕۆژه كه ی���ان، پێداویس���تیه كانی "هه مو وت���ی هه ڵگ���ورد جوندیان���ی وه كو كردوه دابین پێداویستیه كانمان پاره و كه لوپه له كان بۆ دروستكردنی دو دروستیشكران، ته شویش و وێستگه ی به اڵم ئه و لیژنه ی���ه ی كه له م دواییه دا دامه زرا ئه وه یان خس���ته ڕو كه میدیای داعش ته نه���ا رادیۆكه ی نییه كه جێی مه ترس���یه به ڵك���و ئه وه ی ك���ه پێی ئه ویش كۆمه اڵیه تی ت���ۆڕی ده وترێت به ش���ێكه له و مه ترسیه و ده گاته هه مو

ماڵ و هه مو مۆبایلێك". له س���ه روبه ندی "ئێم���ه وتیش���ی ئه وه بوین كه ئه و دو وێستگه ژاوه ژاوه )ته شویش(ه دابنێین به اڵم هه ستمانكرد پێویستمان به وه بو كه تۆزێك بوه ستین بۆ ئه وه ی پڕۆژه ك���ه فراوانتر بكه ین و بواری تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یس���بوك و

تویته ر و ئه وانی تریش بگرێته وه ". جوندیان���ی راش���یگه یاند "پ���اره ی پێویس���ت بۆ ئه و كاره ته رخان كراوه و ئه مانه وێت پڕۆژه ك���ه به رفراوان بێت و ئ���ه وه ی رادیۆكه ده نگی ك���ه ده گاته كوردس���تان ئه وه نده مه ترس���ی نییه به هێنده ی تۆڕه كۆمه اڵیه تیه كان چونكه ت���ۆڕی كۆمه اڵیه ت���ی كارلێكردنه و ئه و خه ڵكه ی كه پۆس���ته كان ده خوێننه وه كۆمێنتی���ان ده نوس���ن و وه اڵمی���ش

ده بێت". وتیش���ی "ئه و وه اڵمدانه وانه ش شتی تری ل���ێ دروس���ت ده بێ���ت و ره نگه خه ڵكێك هه بێت الوازبێت به رامبه ر ئه و گوتاره ی ئ���ه وان هه یانه چونكه ئه وان به گوتارێك���ی هه س���تیار و به گوتارێك به ناوی خ���ودا و پێغه مب���ه ران خه ڵك ده دوێن���ن ك���ه ره نگ���ه خه ڵكانێ���ك

هه ڵبخه ڵه تێنێت".

نوێنه‌ری‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌له‌مۆسكۆ:كوردستان‌به‌م‌بارودۆخه‌ی‌ئێستایه‌وه‌‌ئاماده‌ییه‌كی‌راسته‌قینه‌ی‌

بۆ‌ئه‌و‌گۆڕانكاریانه‌‌نیه‌‌كه‌‌روسیا‌ده‌یكات‌له‌ناوچه‌كه‌دا

هه‌رێمی‌‌كوردستان‌به‌پارازێت‌رێگری‌‌له‌رادیۆی‌‌داعش‌ده‌كات

روسیا دژی سه ربه خۆیی هه رێمی كوردستان

نیه ، به اڵم هه لومه رجی ئێستا له باره ی روسیاوه

واده خوازێ كه ئێستا له گه ڵ جیابونه وه ی هه رێمی كوردستان

له عێراق نه بێ

له هه ندێك شوێندا له ناو دهۆك زۆر به ڕونی ئه و

په خشه وه رده گیرێت

د.ئاسۆ جه نگی تاڵه بانی

‌‌‌ئا:‌مه‌زهه‌ر‌که‌ریم‌

عیرفان‌عبدولعزیز،‌ڕابه‌ری‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ئیسالمی‌‌كوردستان‌له‌م‌گفتوگۆیه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌ده‌ڵێت‌"ئه‌و‌دۆخه‌ی‌‌ئێستا‌له‌كوردستان‌ده‌گوزه‌رێت‌حاڵه‌تێكی‌‌نائاساییه‌،‌وه‌ك‌كه‌سێك‌وایه‌‌كه‌‌نه‌خۆشه‌‌ده‌رمانێكی‌‌مسه‌كینی‌‌

پێدرابێت".

ئاوێنه‌:‌زۆرح���ار‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كرێت‌كه‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ئیس���المی‌‌زیاتر‌پشتی‌‌له‌پرس���ی‌‌ ده‌گرێت‌ پارت���ی‌‌ ب���ه‌ره‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیدا‌و‌وه‌ك‌هاوپه‌یمانی‌‌پارتی‌‌

ده‌رده‌كه‌وێت،‌ئه‌مه‌‌بۆچی‌؟ئێم���ه‌‌ عه‌بدولعه‌زی���ز:‌ عیرف���ان‌هه‌ڵوێس���تی‌‌ ك���ه‌‌ ده‌رمانخس���ت‌خۆم���ان‌هه‌یه‌‌و‌س���ورین‌له‌س���ه‌ر‌ئه‌و‌به‌رژه‌وه‌ندیانه‌ی‌‌كه‌‌خه‌ڵكی‌‌كوردستان‌پێ���ی‌‌ڕازیبێت،‌ش���تێك‌له‌ئێس���تادا‌به‌ن���اوی‌‌به‌ره‌وه‌‌نه‌م���اوه‌‌و‌چوارحیزب‌له‌حكومه‌تدای���ه‌‌ته‌نها‌گ���ۆڕان‌نه‌بێت،‌گۆڕان‌كۆمه‌ڵێك‌قسه‌ی‌‌هه‌یه‌،‌پارتیش‌حیزبه‌كانی‌‌ هه‌یه‌،‌ قس���ه‌ی‌‌ كۆمه‌ڵێك‌دیكه‌ش‌بونه‌ته‌‌ته‌ماشاكه‌رو‌بینه‌رن.

ئاوێنه‌:‌بۆچی‌‌هه‌ڵوێستی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ئیسالمی‌‌له‌پرسی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێمدا‌

رون‌نییه‌؟ئێم���ه‌‌ عه‌بدولعه‌زی���ز:‌ عیرف���ان‌له‌سه‌ره‌تاوه‌‌تائێستا‌یه‌ك‌هه‌ڵوێستمان‌هه‌بوه‌‌هه‌ر‌ئه‌و‌هه‌ڵوێسته‌مان‌ده‌بێت،‌ده‌بێت‌ په‌رله‌مانیه‌،‌ له‌عێراق‌ سیسته‌م‌له‌هه‌رێم���ی‌‌كوردس���تانیش‌په‌رله‌مانی‌‌بێت‌ئێمه‌‌وه‌ك‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ئیس���المی‌‌ئه‌وه‌م���ان‌ ش���ورا‌ له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌په‌س���ه‌ندكرد.‌ئێم���ه‌‌ده‌ڵێی���ن‌به‌ڵێ‌‌ده‌بێت‌په‌رله‌مان‌ڕه‌قیب‌بێت‌به‌س���ه‌ر‌

ده‌سه‌اڵتی‌‌جێبه‌جێكاره‌وه‌.ئاوێنه‌:‌ئێوه‌‌وه‌ك‌بزوتنه‌وه‌‌ماوه‌یه‌ك‌نێوه‌ندگیریتان‌له‌نێوان‌الیه‌نه‌كاندا‌كرد‌

بۆچی‌‌ئه‌نجامی‌‌نه‌بو؟مه‌كته‌بی‌‌ عه‌بدولعه‌زی���ز:‌ عیرف���ان‌سیاسی‌‌بزوتنه‌وه‌‌به‌جیا‌له‌گه‌ڵ‌هه‌مو‌حیزبه‌كان‌دانیشتوه‌،‌سێ‌‌جار‌له‌گه‌ڵ‌برایانی‌‌پارتی‌‌دوج���ار‌له‌گه‌ڵ‌برایانی‌‌دیكه‌ش،‌ له‌گ���ه‌ڵ‌حیزبه‌كانی‌‌ گۆڕان‌و‌به‌اڵم‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌برایانه‌‌زۆر‌دورن‌له‌یه‌كه‌وه‌،‌وازم���ان‌له‌نێوه‌ندگیرییه‌كه‌‌

هێنا.ئاوێنه‌:‌ئایا‌دۆخی‌‌ئێستای‌‌كوردستان‌

جێی‌‌مه‌ترسییه‌؟‌

عیرفان‌عه‌بدولعه‌زی���ز:‌ئه‌و‌دۆخه‌ی‌‌ده‌گوزه‌رێ���ت‌ له‌كوردس���تان‌ ئێس���تا‌حاڵه‌تێكی‌‌نایاس���اییه‌،‌وه‌ك‌كه‌سێك‌وایه‌‌كه‌‌نه‌خۆشه‌‌ده‌رمانێكی‌‌مسه‌كینی‌‌پێدرابێ���ت،‌وه‌هایه‌‌به‌هه‌مان‌ش���ێوه‌‌دۆخی‌‌كوردس���تان‌ده‌رمانی‌‌مسه‌كینی‌‌پێدراوه‌‌و‌بارودۆخه‌كه‌‌نائاساییه‌‌و‌باش‌نییه‌.‌ئه‌و‌نائاس���اییه‌ی‌‌ك���ه‌‌له‌دۆخی‌‌دۆخه‌كه‌‌ به‌رده‌وامه‌،‌ هه‌یه‌‌ سیاس���یدا‌ناڕوات‌ یاسایی‌‌ قانونی‌‌و‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‌به‌ڕێوه‌‌و‌كێشه‌كانی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌

به‌رده‌وام‌قوڵ‌ده‌بنه‌وه‌.ئاوێنه‌:‌ئایا‌ئێستا‌به‌ره‌و‌دو‌ئیداره‌یی‌‌

گه‌ڕاوینه‌ته‌وه‌؟عیرف���ان‌عه‌بدولعه‌زیز:‌دو‌ئیداره‌یی‌‌هه‌رهه‌ب���وه‌و‌ 1992ه‌وه‌‌ له‌س���اڵی‌‌به‌رده‌وامه‌،‌به‌اڵم‌له‌ساڵی‌‌‌2003ویسترا‌كه‌مێ���ك‌كه‌مڕه‌نگ‌بكرێ���ت‌كۆمه‌ڵێك‌دامه‌زراوه‌‌دروس���تكرا‌كه‌‌سه‌رتاسه‌ری‌‌بێت،‌له‌زاخۆوه‌‌ب���ۆ‌خانه‌قین‌تاببێته‌‌دو‌ ئ���ه‌و‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‌ ب���ۆ‌ بناغه‌ی���ه‌ك‌ئیداره‌ییه‌‌كه‌مڕه‌ن���گ‌بكرێته‌وه‌،‌به‌اڵم‌نه‌توان���را‌چاره‌س���ه‌ربكرێت‌كۆمه‌ڵێك‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌‌له‌وال‌هه‌ی���ه‌‌و‌كۆمه‌ڵێك‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌‌له‌م���ال‌هه‌یه‌‌ك���ه‌‌له‌وه‌‌

ده‌ترسن‌ئه‌و‌به‌رژه‌وه‌ندیانه‌‌كه‌مبێته‌وه‌‌ی���ان‌له‌ناوبچێت‌له‌هه‌وڵی‌‌پاراس���تنی‌‌

به‌رژه‌وه‌ندی‌‌خۆیاندان.ئاوێن���ه‌:‌ئێ���وه‌‌وه‌ك‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌‌بارزان���ی‌‌ ده‌تانه‌وێ���ت‌ ئیس���المی‌‌

له‌پۆسته‌كه‌یدا‌به‌رده‌وام‌بێت؟پرس���ی‌‌ عه‌بدولعه‌زی���ز:‌ عیرف���ان‌له‌ڕێگ���ه‌ی‌‌ هه‌رێمم���ان‌ س���ه‌رۆكی‌‌پڕۆژه‌یه‌كی‌‌چاكس���ازی‌‌هه‌رێم‌و‌كایه‌ی‌‌سیاس���یی‌‌هه‌رێ���م‌خس���تۆته‌ڕو،‌كه‌‌له‌گه‌ڵ‌ڕۆشنبیران‌و‌هێزه‌‌سیاسیه‌كاندا‌قسه‌مان‌له‌سه‌ر‌كردوه‌،‌ئێمه‌‌پێمانوایه‌‌پڕۆس���ه‌ی‌‌چاكس���ازی‌‌له‌سیس���ته‌می‌‌هه‌رێمدا‌بریتییه‌‌له‌پرسی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌قه‌زایی‌،‌ ده‌زگای‌‌ په‌رله‌م���ان‌و‌ هه‌رێم‌و‌كه‌‌پێویست‌ده‌كات‌زۆر‌به‌حیكمه‌ته‌وه‌‌مامه‌ڵ���ه‌ی‌‌له‌گه‌ڵدا‌بكرێت،‌پێویس���ت‌ده‌كات‌باری‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌بخوێنرێته‌وه‌‌و‌ئه‌و‌هێزانه‌‌بخوێنرێنه‌وه‌‌كه‌‌له‌گۆره‌پانی‌‌

سیاسیدان.ئاوێنه‌:‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ئیسالمی‌‌ده‌بوایه‌‌مانگ���ی‌‌حه‌وتی‌‌ئه‌م‌س���اڵ‌كۆنگره‌ی‌‌ببه‌س���تایه‌‌بۆ‌له‌كات���ی‌‌خۆیدا‌كۆنگره‌‌نه‌به‌س���ترا‌هیچتان‌كردوه‌‌بۆ‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌‌به‌م‌زوانه‌‌هیچ‌ئه‌گه‌رێك‌هه‌یه‌‌

بۆ‌به‌ستی‌‌كۆنگره‌؟‌عیرفان‌عبدوالعه‌زیز:‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌‌بۆیه‌‌نه‌ك���را‌ده‌كه‌وته‌‌مانگی‌‌ڕه‌مه‌زان،‌دوامانخس���ت‌ئێمه‌‌له‌مانگی‌‌ڕه‌مه‌زاندا‌ناوه‌ندی‌‌ ش���ورای‌‌ نابه‌ستین،‌ كۆنگره‌‌ئه‌و‌س���ه‌الحیاتانه‌ی‌‌هه‌ی���ه‌‌كه‌‌ماوه‌ی‌‌كۆنگره‌‌درێژبكات���ه‌وه‌‌هه‌ربۆیه‌‌ماوه‌ی‌‌به‌س���تنی‌‌كۆنگ���ره‌ی‌‌درێژ‌ك���رده‌وه‌‌و‌مه‌ڵبه‌نده‌كان‌ كۆنفرانس���یی‌‌ ل���ه‌دوای‌‌بڕیار‌له‌سه‌ر‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌‌ده‌درێت،‌لیژنه‌كان‌كۆمه‌ڵێك‌مه‌رجیان‌هه‌بو‌كه‌‌

هه‌مویانمان‌ته‌واوكردوه‌.ئاوێن���ه‌:‌ب���اس‌ل���ه‌وه‌‌ده‌كرێت‌كه‌‌كامیلی‌‌حاجی‌‌عه‌لی‌‌ئه‌ندامی‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاس���ی‌‌ده‌یه‌وێت‌خۆی‌‌كاندید‌بكات‌بۆ‌ڕابه‌ری‌‌گشتی‌‌بزتنه‌وه‌ی‌‌ئیسالمی‌،‌

راتان‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌چییه‌؟‌كامیل‌ عه‌بدولعه‌زیز:‌حاجی‌‌ عیرفان‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ له‌ن���او‌ مان���دوه‌‌ پیاوێكی‌‌ئیس���المیدا‌و‌خۆم‌پێموت���وه‌‌دو‌به‌دو‌كه‌‌زۆر‌ئاس���اییه‌‌ده‌ستاوده‌ستكردنی‌‌ده‌سه‌اڵت،‌ئه‌و‌باهه‌وڵی‌‌خۆی‌‌بدات‌من‌یه‌كه‌م‌كه‌س‌ده‌بم‌به‌یعه‌تی‌‌پێده‌كه‌م،‌هیچ‌حیزبێكی‌‌سیاس���ی‌‌به‌قه‌ده‌ر‌ئێمه‌‌ده‌ستاوده‌ستكردنی‌‌ده‌سه‌اڵتی‌‌نه‌كردوه‌‌

له‌كوردستاندا.ئاوێن���ه‌:‌ئێوه‌‌بۆچ���ی‌‌وه‌ك‌رابه‌ری‌‌به‌جێهێش���ت‌و‌ هه‌ولێرتان‌ بزوتن���ه‌وه‌‌

ئێستا‌له‌سلێمانی‌نیشته‌جێن؟عیرف���ان‌عه‌بدولعه‌زیز:‌له‌س���لێمانی‌‌به‌اڵم‌ هه‌ی���ه‌،‌ مه‌ڵبه‌ندم���ان‌ ش���ه‌ش‌له‌سنوری‌‌هه‌ولێر‌ته‌نها‌دو‌مه‌ڵبه‌ندمان‌هه‌یه‌،‌مه‌ڵبه‌نده‌كانی‌‌سلێمانی‌‌جۆرێك‌له‌په‌راوێزخس���تنی‌‌پێ���وه‌‌دیاربو‌بۆیه‌‌تامه‌ڵبه‌نده‌كانی‌‌ سلێمانی‌‌ بۆ‌ هاتمه‌وه‌‌س���نوری‌‌پارێزگاری‌‌سلێمانی‌‌به‌باشی‌‌

ئیش‌وكاره‌كانیان‌به‌ڕێوه‌بچێت.ئاوێن���ه‌:‌ئێ���وه‌‌وه‌ك‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌‌ئیس���المی‌‌له‌گه‌ڵ‌ئێراندا‌په‌یوه‌ندیتان‌

چۆنه‌؟عیرفان‌عه‌بدولعه‌زیز:‌بزوتنه‌وه‌‌وه‌ك‌كوردس���تان‌ دیكه‌ی‌‌ باقی‌‌حیزبه‌كانی‌‌له‌گ���ه‌ڵ‌ئێراندا‌په‌یوه‌ندیمان‌باش���ه‌،‌ئێ���ران‌دو‌جۆر‌ڕه‌فت���ار‌ده‌كات‌وه‌ك‌الیه‌نی‌‌سیاس���ی‌‌و‌الیه‌نه‌ك���ه‌ی‌‌دیكه‌ی‌‌

وه‌ك‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌‌شیعه‌گه‌ری‌.ك���ورد‌ ئێ���وه‌‌ به‌ب���ڕوای‌‌ ئاوێن���ه‌:‌له‌سیاسه‌ت‌كردندا‌سه‌ركه‌وتوه‌‌له‌گه‌ڵ‌‌

واڵتانی‌‌ده‌ره‌وه‌؟عیرفان‌عه‌بدولعه‌زیز:‌وشه‌ی‌‌ئه‌خالق‌

له‌سیاس���ه‌تدا‌نی���ه‌،‌هی���چ‌ده‌وڵه‌تێك‌به‌ئه‌خ���الق‌سیاس���ه‌ت‌ن���اكات‌ئه‌وه‌‌ئێمه‌ی‌‌كوردین‌به‌و‌ئه‌قڵه‌‌خێڵه‌كییه‌وه‌‌سیاس���ه‌ت‌ده‌كه‌ین‌و‌س���ه‌یری‌‌واڵتانی‌‌ئه‌وروپ���ی‌‌و‌عه‌ره‌ب���ی‌‌ده‌كه‌ی���ن،‌ئه‌و‌ده‌وڵه‌تانه‌‌له‌سه‌ر‌بنه‌مای‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌كار‌ده‌كه‌ن‌ده‌بێت‌سه‌ركردایه‌تی‌‌كورد‌له‌س���ه‌ر‌بنه‌مای‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌سیاسی‌میله‌تی‌‌كورد‌كارب���كات‌كه‌‌به‌داخه‌وه‌‌میله‌تی‌‌كورد‌به‌و‌ش���ێوه‌یه‌‌كارناكات،‌گه‌وره‌ترین‌كێشه‌ی‌‌ئه‌قڵی‌‌سیاسی‌‌كورد‌كه‌‌ده‌بێت‌ره‌خنه‌ی‌‌لێبگرین‌ئه‌قڵێكی‌‌قه‌بیله‌یه‌،‌تائێستا‌سیاسیه‌كانی‌‌كورد‌به‌ئه‌قڵێكی‌‌سیاس���ی‌‌له‌گه‌ڵ‌ده‌ره‌وه‌دا‌

هه‌ڵسوكه‌وتیان‌نه‌كردوه‌.خاڵ���ی‌‌ داع���ش‌ ئێ���وه‌‌و‌ ئاوێن���ه‌:‌هاوبه‌ش���تان‌هه‌ی���ه‌‌وه‌ك‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌

ئیسالمی‌؟دروس���تبونی‌‌ عه‌بدولعه‌زیز:‌ عیرفان‌هه‌ڵداوه‌‌ له‌كێشه‌یه‌كه‌وه‌‌سه‌ری‌‌ داعش‌كه‌كێش���ه‌ی‌‌په‌راوێزخس���تنی‌‌سونه‌یه‌‌ك���ه‌‌زۆر‌هه‌وڵ���درا‌چاره‌س���ه‌ر‌بكرێت‌نه‌كرا،‌ چاره‌س���ه‌ر‌ عێراق‌ له‌س���وریاو‌ئه‌وه‌‌بو‌له‌ئه‌نبار‌و‌ش���اره‌كانی‌‌دیكه‌ی‌‌عێراق‌سونه‌كان‌خۆپیشاندانیان‌كرد،‌ب���ه‌اڵم‌مالیك���ی‌‌گوێی‌‌نه‌گ���رت‌ئه‌وه‌‌له‌ش���اره‌كانی‌‌عێراق‌ بو‌خوێنڕش���تن‌سه‌ریهه‌ڵدا‌ئه‌مه‌ش‌ژینگه‌یه‌كی‌‌له‌باربو‌بۆئه‌وه‌ی‌‌هه‌موش���تێك‌به‌رهه‌مبهێنێت‌ئه‌وه‌‌بو‌داع���ش‌به‌رهه‌م‌هات،‌داعش‌له‌مه‌دره‌س���ه‌ی‌‌س���ه‌له‌فی‌‌زاهی���ره‌وه‌‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌‌ وه‌ك‌ ئێم���ه‌‌ هات���ون‌و‌ئیس���المی‌‌له‌مه‌دره‌س���ه‌ی‌‌مه‌قاسیدین‌ك���ه‌‌زۆر‌جیاوازین‌له‌یه‌كت���ری‌،‌خاڵی‌‌هاوبه‌شمان‌زۆر‌كه‌مه‌‌له‌گه‌ڵ‌داعشدا‌و‌ئ���ه‌و‌ئایه‌تان���ه‌ی‌‌س���ه‌رانی‌‌داع���ش‌ده‌یخوێنن���ه‌وه‌‌و‌په‌یڕه‌وی‌‌ده‌كه‌ن‌ئێمه‌‌

به‌و‌شێوه‌یه‌‌نایخوێنینه‌وه‌.ئاوێنه‌:‌له‌گه‌ڵ‌حیزبه‌‌ئیسالمیه‌كانی‌‌په‌یوه‌ندیت���ان‌ كۆم���ه‌ڵ‌‌ یه‌كگرت���و‌و‌

چۆنه‌؟‌هی���چ‌ عه‌بدولعه‌زی���ز:‌ عیرف���ان‌حیزب���ه‌‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ كێش���ه‌یه‌كمان‌له‌گه‌ڵ‌ نیه‌‌و‌ كوردستان‌ ئیسالمیه‌كانی‌‌برایانی‌‌كۆمه‌ڵ‌به‌ینمان‌زۆر‌خۆش���ه‌،‌باپیر‌ به‌تایبه‌ت���ی‌‌مامۆس���تا‌عه‌ل���ی‌‌ئه‌میری‌‌كۆمه‌ڵی‌‌ئیس���المی‌‌له‌زۆربه‌ی‌‌بۆنه‌كان���دا‌به‌یه‌كه‌وه‌ین،‌ئه‌و‌كێش���ه‌و‌گله‌ییانه‌ی‌‌هه‌یه‌‌له‌ئاس���تی‌‌ئه‌ندامانی‌‌خواره‌وه‌ی���ه‌‌كه‌‌ئ���ه‌وه‌ش‌له‌ناو‌هه‌مو‌

حیزبێكدا‌ده‌بێت.

‌‌‌ئا:‌بنار‌هیدایه‌ت

دوای‌تێكچونی‌په‌یوه‌ندییه‌كانی‌نێوان‌هه‌ریه‌ك‌له‌پارتی‌دیموكراتی‌كوردستان‌و‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان،‌له‌ئێستادا‌پارته‌كانی‌

دیكه‌ی‌‌سه‌رگۆڕه‌پانی‌سیاسیی‌كوردستان‌داوای‌هێوربونه‌وه‌ی‌‌

بارودۆخه‌كه‌‌ده‌كه‌ن،‌به‌اڵم‌هه‌ریه‌ك‌له‌پارتی‌دیموكرات‌و‌گۆڕان‌پێشمه‌رجیان‌

هه‌یه‌‌بۆ‌كۆبونه‌وه‌.

پارتی:‌ئه‌سته‌مه‌‌جارێكی‌تر‌زه‌مینه‌سازی‌بكه‌ین‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌كۆبونه‌وه‌‌

بكه‌ینس���ه‌عید‌س���ه‌لیم‌ئاغا‌به‌رپرس���ی‌لقی‌چ���واری‌پارتی‌به‌ئاوێن���ه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌واقیعه‌كان‌و‌ لێكدان���ه‌وه‌ی‌‌ "له‌چواچێوه‌ی‌‌بڕوابون‌به‌و‌سیاس���ه‌ته‌‌واقیعیه‌‌زۆرمان‌بینی���وه‌و‌ئه‌زمونمان‌زۆره‌،‌ه���ه‌م‌له‌ناو‌خودی‌خۆمان‌هه‌م‌له‌و‌مێژوه‌‌سیاسییه‌ی‌‌ك���ه‌‌خوێندومانه‌ته‌وه‌،‌ئ���ه‌وه‌ش‌ئه‌وه‌یه‌‌ناكۆكی‌به‌رده‌وام‌به‌شێكه‌‌له‌چوارچێوه‌ی‌‌چاره‌س���ه‌ره‌كانیش‌ مرۆڤایه‌تی‌و‌ ژیان���ی‌به‌هه‌مان‌ش���ێوه‌،‌شتی‌راس���تی‌ئه‌وه‌یه‌‌كاتێ���ك‌دو‌هێ���زی‌سیاس���یی‌ده‌گه‌ن���ه‌‌لوتكه‌ی‌‌بێمتمانه‌یی،‌له‌م‌قۆناغ‌و‌س���اته‌‌مێژوییه‌ی‌پێی���دا‌گوزه‌رده‌كه‌ین،‌ناكرێت‌پێكه‌وه‌‌كۆببین���ه‌وه‌و‌باس‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌نیش���تیمانی‌و‌نه‌ته‌وه‌یی‌بكه‌ین،‌له‌وانه‌یه‌‌ئه‌س���ته‌م‌بێت‌جارێكی‌تر‌زه‌مینه‌سازی‌بكه‌ی���ن‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌كۆبون���ه‌وه‌‌بكه‌ین‌له‌م‌قۆناغه‌‌به‌یه‌كه‌وه‌‌ببینه‌وه‌‌به‌شه‌ریك‌و‌براو‌

درێژه‌‌به‌قۆناغه‌كه‌ی‌‌خۆمان‌بده‌ین".به‌رپرس���ی‌لقی‌چ���واری‌پارتی‌ئاماژه‌‌به‌وه‌شده‌كات‌"‌له‌الیه‌كی‌تره‌وه‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌كه‌‌هێزێكی‌سیاسییه‌و‌له‌چوارچێوه‌ی‌دیموكراسی‌ به‌پره‌نسیپه‌كانی‌ بڕوابونمان‌

ئه‌وان‌ده‌نگیان‌هێن���اوه‌و‌بونه‌ته‌‌ده‌نگی‌دوهه‌م���ی‌هه‌رێم���ی‌كوردس���تان،‌گۆڕان‌پارتی‌به‌كوده‌تاچی‌وه‌سف‌ده‌كات،‌هه‌ر‌پێناسه‌یه‌ك‌كه‌‌دژ‌به‌واقیعی‌ئێمه‌یه‌‌ئه‌وان‌دایده‌تاشن،‌چۆن‌ده‌گونجێت‌الیه‌نێك‌كه‌‌به‌كوده‌تاچیم���ان‌بزانێت‌بێ���ن‌و‌له‌گه‌ڵیدا‌دانیش���تن‌و‌كۆبونه‌وه‌‌بكه‌ن،‌له‌حكومه‌ت‌و‌ده‌سه‌اڵتی‌سیاس���یی‌هه‌رێمی‌كوردستان‌پێكه‌وه‌‌درێژه‌‌به‌‌به‌رده‌وامیدان‌و‌قۆناغی‌سیاسیی‌ئه‌مڕۆی‌كوردستان‌بكه‌ن،‌ئه‌وه‌‌ش���تێكی‌نامه‌نتیقییه‌‌كاتێك‌گۆڕان‌ئێمه‌‌به‌كوده‌تاچی‌وه‌سف‌بكات،‌كه‌واته‌‌ئه‌وان‌ده‌بێت‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌ده‌س���ه‌اڵتی‌سیاسیی‌بگه‌ڕێن���ه‌وه‌‌ب���ۆ‌ئۆپۆزس���یۆن‌و‌درێ���ژه‌‌به‌خه‌باتی‌خۆیان‌بده‌ن‌و‌هه‌وڵ‌بده‌ن‌ئه‌و‌

ئامانجانه‌ی‌‌هه‌یانه‌‌به‌دیبهێنن".س���ه‌عید‌س���ه‌لیم‌ده‌ڵێت‌"‌پێشتر‌وتم‌له‌چوارچێ���وه‌ی‌‌لێكدان���ه‌وه‌ی‌‌واقیع���ی،‌بینیومان���ه‌‌له‌رابردو‌له‌ناوخ���ۆو‌ده‌ره‌وه‌،‌زۆرن‌ئ���ه‌و‌ناكۆكیانه‌ی‌‌له‌پێش���دا‌رویان‌داوه‌و‌دواتر‌چاره‌س���ه‌ربوه‌،‌ئه‌وه‌‌عه‌قڵ‌و‌دڵس���ۆزی‌ب���ۆ‌نیش���تیمان‌و‌پرۆس���ه‌ی‌‌دیموكراتی‌پێویس���ته‌،‌ئایا‌ئه‌و‌مه‌رجانه‌‌به‌دیدێت‌له‌ناو‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌ئه‌وه‌‌داهات���و‌وه‌اڵمی‌ده‌دات���ه‌وه‌،‌ئه‌گه‌ر‌باس‌له‌راب���ردو‌بكه‌ی���ن‌ئه‌وا‌توش���ی‌جۆرێك‌له‌نائومێ���دی‌ده‌بی���ن،‌ره‌نگ���ه‌‌له‌داهاتو‌

جۆرێ���ك‌له‌گۆڕانكاری‌له‌ن���او‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌دروس���ت‌ببێت‌كه‌‌جارێكی‌دیكه‌‌ئومێ���د‌به‌پارت���ی‌و‌ته‌واوی‌جه‌م���اوه‌ری‌‌

كوردستان‌ببه‌خشێته‌وه‌".

گۆڕان:‌پارتی‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌كه‌موكورتی‌هه‌یه‌‌چۆن‌ده‌ستی‌بۆ‌ببه‌یت‌عه‌یبه‌ی‌‌

لێده‌دۆزیته‌وه‌‌دكتۆر‌ئاس���ۆ‌مه‌حمود‌ئه‌ندامی‌جڤاتی‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌ گۆڕان‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‌ نیشتیمانی‌نه‌رم���ی‌ هی���چ‌ "به‌ڕه‌س���می‌ راگه‌یان���د‌نواندنێكی‌پارتی‌به‌گۆڕان‌نه‌گه‌یش���توه‌،‌جگه‌‌له‌و‌هه‌وڵ���ه‌ی‌‌براده‌ران���ی‌یه‌كێتی‌ك���ه‌‌س���ێ‌پێش���نیاریان‌هه‌ب���و‌ئه‌وه‌ش‌له‌ئاس���تی‌چاوه‌ڕوانی‌و‌تموح���ی‌ئێمه‌دا‌نه‌بوه‌،‌به‌راستی‌ئه‌و‌پێشنیاره‌مان‌به‌دڵ‌نه‌بوه‌،‌به‌شێكی‌ئه‌و‌بێده‌نگییه‌ی‌‌هه‌مانه‌‌ك���ه‌‌خه‌ڵ���ك‌چاوه‌ڕوانی‌ده‌ك���رد‌گۆڕان‌مه‌وقیفێكی‌سیاسی‌زۆر‌به‌هێز‌بنوێنێت،‌به‌اڵم‌كه‌‌نه‌ماننواندوه‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌و‌دۆخه‌‌سیاس���یی‌و‌هاوكێشه‌‌هه‌رێمییه‌وه‌‌بوه‌‌كه‌‌له‌ناوچه‌كه‌دایه‌،‌نامانه‌وێت‌جارێكی‌دیكه‌‌هه‌رێم‌وه‌كو‌مێژو‌دابه‌ش���بێته‌وه‌‌به‌سه‌ر‌زلهێزه‌كانی‌دنیا،‌ویستومانه‌‌ئه‌م‌فرسه‌ته‌‌بقۆزین���ه‌وه‌‌كه‌‌ق���ه‌رار‌بێت‌له‌س���ااڵنی‌داهاتو‌چانس���ێك‌بۆ‌كورد‌بێته‌‌پێشه‌وه‌‌ئه‌م‌فرس���ه‌ته‌‌له‌ده‌س���ت‌نه‌چێ���ت،‌هه‌ر‌

له‌به‌رئه‌وه‌‌بوه‌،‌زۆر‌كارتمان‌له‌به‌رده‌ست‌بوه‌‌ك���ه‌‌ده‌مانتوانی‌به‌رامب���ه‌ر‌به‌پارتی‌به‌كاریبهێنی���ن،‌ده‌مانتوان���ی‌گێچه‌ڵ���ی‌سیاس���ی‌زۆر‌گ���ه‌وره‌‌به‌پارت���ی‌بكه‌ین،‌گۆڕان‌ده‌یتوانی‌ته‌نازوالتی‌زۆر‌گه‌وره‌ی‌‌پێبكه‌ین،‌چونكه‌‌پارتی‌له‌حكومڕانییه‌كه‌ی‌‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌ له‌ته‌جروب���ه‌‌سیاس���ییه‌كه‌ی‌،‌كه‌موكورتی‌هه‌یه‌‌چۆن‌ده‌ستی‌بۆببه‌یت‌

عه‌یبه‌ی‌‌لێده‌دۆزیته‌وه‌".دكتۆر‌ئاس���ۆ‌مه‌حمود‌ب���اس‌له‌وه‌ش‌ده‌كات‌"كۆتایی‌رێگه‌كه‌‌دانوستانه‌‌به‌بێ‌هیچ‌شه‌رتێك،‌له‌كاتی‌ناردنه‌وه‌ی‌‌سه‌رۆكی‌په‌رله‌مان‌و‌وه‌زیره‌كان‌باسم‌له‌وه‌كردوه‌‌كه‌‌ده‌چینه‌وه‌‌سه‌ر‌مێزی‌دانوستان،‌ئێستاش‌ده‌ڵێم‌ده‌چینه‌وه‌‌س���ه‌ر‌مێزی‌دانوستان،‌به‌اڵم‌دانوس���تانێك‌كه‌‌هه‌مو‌الیه‌ك‌تێیدا‌براوه‌بێت‌نه‌ك‌ئه‌و‌دانوستانه‌ی‌‌كه‌‌پارتی‌ده‌یه‌وێت،‌كه‌‌بیه‌وێت‌له‌ژێره‌وه‌‌سه‌رۆكی‌په‌رله‌مان‌و‌وه‌زیره‌كان‌بنێرێته‌وه‌و‌ئێس���تا‌داوای‌دانوس���تان‌بكات،‌ئه‌مه‌‌فشاره‌‌بۆ‌گۆڕان،‌ئێمه‌ش‌له‌ژێر‌فش���اردا‌دانوستان‌

ناكه‌ین".نیش���تیمانی‌ جڤات���ی‌ ئه‌ندامه‌ك���ه‌ی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌جه‌خت‌له‌وه‌شده‌كاته‌وه‌‌"كارتێكی‌زۆری‌فش���ارمان‌له‌به‌رده‌سته‌،‌به‌اڵم‌به‌كاری‌ناهێنین،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بۆ‌مێژو‌بڵێین‌ك���ه‌‌ئه‌مانه‌مان‌نه‌ك���رد،‌ناوچه‌كه‌‌

گه‌وره‌دایه‌و‌ گۆڕانكارییه‌ك���ه‌ی‌‌ له‌به‌رده‌م‌هاتنی‌ئ���ه‌م‌زلهێزانه‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ئابوری‌زۆر‌گ���ه‌وره‌ی‌‌له‌پش���ته‌وه‌یه‌،‌به‌داخه‌وه‌‌ره‌نگه‌‌به‌شێكی‌ئه‌مه‌ش‌به‌هۆی‌سیاسه‌تی‌نه‌وت���ی‌ك���ورده‌وه‌‌بێ���ت‌و‌ش���ه‌ڕه‌كه‌ش‌گۆڕه‌پانی‌سیاسیی‌ئێمه‌ش‌بگرێته‌وه‌".

یه‌كێتی:‌ده‌بێت‌پارتی‌ته‌نازوالت‌بكات‌و‌نه‌رمی‌بنوێنێت

ئه‌ندامێك���ی‌س���ه‌ركردایه‌تی‌یه‌كێت���ی‌نیشتیمانی‌كوردستان‌ئاماژه‌‌به‌وه‌ده‌كات‌"ئه‌گه‌ر‌پارتی‌بیه‌وێت‌كێش���ه‌كانی‌هه‌رێم‌وه‌ك‌ ده‌بێ���ت‌ ئ���ه‌وا‌ چاره‌س���ه‌ربكات،‌ته‌نازوالت‌ كوردس���تان‌ ت���ری‌ هێزه‌كانی‌

بكات‌و‌نه‌رمی‌بنوێنێت".له‌تیف‌شێخ‌عومه‌ر‌به‌رپرسی‌مه‌ڵبه‌ندی‌سلێمانی‌و‌ئه‌ندامی‌سه‌ركردایه‌تی‌یه‌كێتی‌راگه‌یاند‌"هێزه‌‌سیاسییه‌كانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‌كوردس���تان‌هیچ‌بژارده‌یه‌ك���ی‌دیكه‌یان‌له‌پێش‌نیه‌،‌جگه‌‌له‌دانوستاندن‌و‌دانیشتن‌به‌یه‌كه‌وه‌و‌گوێگرتن‌له‌یه‌كتری،‌دواجاریش‌هه‌مو‌ له‌س���ه‌ر‌ سیاس���ی‌ رێكه‌وتنێك���ی‌كێشه‌كان‌و‌هه‌مو‌قه‌یرانه‌كان‌بێته‌‌ئاراوه‌،‌هه‌مومان‌شه‌ڕو‌توندوتیژیمان‌به‌الوه‌ناوه‌،‌جارێك���ی‌ت���ر‌به‌ئاواته‌وه‌ین‌ده‌س���تی‌بۆ‌نه‌به‌ین���ه‌وه‌،‌ه���ه‌ر‌الیه‌نێك���ی‌سیاس���ی‌پاڵپشتی‌شه‌ڕو‌توندوتیژی‌ده‌كات‌ده‌بێت‌ئاماده‌یی‌هه‌بێت‌بۆ‌گفتوگۆكردن،‌قه‌ده‌ری‌كورد‌وایه‌‌جارێكی‌دیكه‌‌ده‌ست‌نه‌باته‌وه‌‌بۆ‌شه‌ڕ،‌ئه‌وه‌ش‌ده‌یگه‌یه‌نێت‌به‌دیالۆگ‌و‌

گه‌یشتن‌به‌رێگاچاره‌ی‌كۆتایی.له‌تیف‌ش���ێخ‌عومه‌ر‌ده‌شڵێت‌"ئه‌گه‌ر‌پارت���ی‌دیموكرات���ی‌كوردس���تان‌نیازی‌ئه‌وه‌ی‌‌هه‌بێت‌كێشه‌كان‌چاره‌سه‌ربكات،‌بارودۆخه‌كه‌‌ئ���ارام‌بكاته‌وه‌و‌قه‌یرانه‌كان‌نه‌مێنێت،‌ئ���ه‌وه‌‌ده‌بێ���ت‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌بارودۆخی‌سیاس���ی‌هه‌رێمی‌كوردستان‌و‌

پێك���ه‌وه‌‌قه‌یرانه‌كان‌چاره‌س���ه‌ر‌بكه‌ین،‌ئه‌بێ���ت‌پارتی���ش‌وه‌ك‌هێزه‌كان���ی‌تری‌سه‌رگۆڕه‌پانی‌سیاسیی‌هه‌رێم‌ته‌نازوالت‌

بكات‌و‌نه‌رمی‌بنوێنێت.

یه‌كگرتوی‌ئیسالمی:‌یان‌گه‌ڕانه‌وه‌‌بۆ‌دو‌ئیداره‌یی‌یان‌مێزی‌گفتوگۆ‌چاره‌سه‌ره‌

ئه‌بوبه‌كر‌هه‌ڵه‌دنی‌ئه‌ندامی‌سه‌ركردایه‌تی‌یه‌كگرتوی‌ئیسالمی‌كوردستان‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌كوردستان‌ ئیسالمی‌ راگه‌یاند"یه‌كگرتوی‌پێش���وازی‌له‌هه‌مو‌هه‌وڵه‌كان‌ده‌كات‌بۆ‌نزیكبونه‌وه‌ی‌‌پارتی‌و‌گۆڕان‌كه‌‌دو‌هێزی‌س���ه‌ره‌كی‌كوردس���تانن،‌چونك���ه‌‌ئه‌وان‌به‌شێكی‌س���ه‌ره‌كین‌له‌پرۆسه‌ی‌‌سیاسی‌له‌بژارده‌ی‌‌ هه‌رێمی‌كوردس���تان،‌جگ���ه‌‌دانیش���تن‌و‌گفتوگ���ۆ،‌هی���چ‌بژارده‌یه‌كی‌دیكه‌مان‌له‌پێشدا‌نیه‌،‌پرۆسه‌ی‌‌سیاسی‌یه‌كه‌میان‌ بژارده‌دای���ه‌،‌ س���ێ‌ له‌به‌رده‌م‌مانه‌وه‌ی‌ئه‌م‌دۆخه‌‌بۆ‌ماوه‌ی‌‌دو‌س���اڵی‌دروس���تبونی‌ لێكترازان‌و‌ دوهه‌م‌ داهاتو،‌حاڵه‌تی‌دو‌ئیداره‌یی،‌س���ێهه‌م‌گه‌ڕانه‌وه‌‌بۆ‌مێ���زی‌گفتوگۆو‌دانوس���اندنه‌كان‌بۆ‌چاره‌س���ه‌ركردنی‌كێش���ه‌كان‌كه‌‌هه‌ردو‌الی���ه‌ن‌رازی‌بكات‌و‌له‌خزمه‌ت‌پرۆس���ه‌ی‌‌دیموكراتی���دا‌بێت،‌بۆیه‌‌پێش���وازی‌له‌و‌هه‌واڵنه‌‌ده‌كات‌كه‌‌له‌ئێستادا‌له‌ئارادایه‌و‌لێدوانی‌به‌رپرس���انی‌پارت���ی‌دیموكراتی‌كوردس���تان‌و‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌گ���ۆڕان‌ئه‌وه‌‌نیش���ان‌ده‌دات‌ك���ه‌‌ده‌رگای‌گفتوگۆكان‌

هێشتا‌كراوه‌یه‌".هه‌ڵه‌دنی‌زیاتر‌وتی‌"‌ئه‌گه‌ر‌مه‌به‌ست‌له‌و‌نزیكبونه‌وه‌یه‌‌بۆ‌سه‌رقاڵكردنی‌هاواڵتیانی‌هه‌رێ���م‌بێت‌و‌بۆ‌كاتكوش���تن‌بێت،‌ئه‌وا‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌هیچ‌الیه‌ن‌و‌كه‌سێكدا‌نیه‌،‌به‌اڵم‌ئه‌گه‌ر‌خه‌ڵك‌به‌رهه‌می‌ئه‌و‌هه‌واڵنه‌‌ببینێت‌و‌بچێته‌‌ب���واری‌جێبه‌جێكردنه‌وه‌‌

ئه‌وا‌له‌‌سودی‌هه‌مو‌الیه‌كه‌".

عیرفان‌عه‌بدولعه‌زیز:‌كێشه‌كانی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌به‌رده‌وام‌قوڵ‌ده‌بنه‌وههەنوکە(505(‌سێشه‌ممه‌‌42015/12/1

نزیكبونه‌ی‌‌گۆڕان‌و‌پارتی‌ئه‌گه‌رێكی‌زه‌حمه‌ته‌پارته‌‌سیاسییه‌كان‌داوای‌گه‌ڕانه‌وه‌‌بۆ‌مێزی‌گفتوگۆ‌ده‌كه‌ن‌و‌گۆڕان‌و‌پارتی‌پێشمه‌رجیان‌هه‌یه‌

به‌ڕه‌سمی‌هیچ‌نه‌رمی‌نواندنێكی‌پارتی‌به‌گۆڕان‌نه‌گه‌یشتوه‌،‌جگه‌‌له‌و‌هه‌وڵه‌ی‌‌براده‌رانی‌یه‌كێتی‌كه‌‌سێ‌پێشنیاریان‌هه‌بو‌ئه‌وه‌ش‌له‌ئاستی‌چاوه‌ڕوانی‌و‌تموحی‌ئێمه‌دا‌نه‌بوه‌،‌به‌راستی‌ئه‌و‌پێشنیاره‌مان‌به‌دڵ‌نه‌بوه‌

شتێك‌له‌ئێستادا‌به‌ناوی‌‌به‌ره‌وه‌‌

نه‌ماوه‌‌و‌چوارحیزب‌له‌حكومه‌تدایه‌‌ته‌نها‌

گۆڕان‌نه‌بێت،‌گۆڕان‌كۆمه‌لێك‌

قسه‌ی‌‌هه‌یه‌‌پارتیش‌كۆمه‌ڵێك‌قسه‌ی‌‌هه‌یه‌‌حیزبه‌كانی‌‌دیكه‌ش‌بینه‌رن

عیرفان‌عه‌بدولعه‌زیز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌مه‌زهه‌ر

7 (505( سێشه ممه 2015/12/1 تایبه‌ت

ئا: به رهه م ئه حمه دو عه بدواڵ گۆران

عه تا سه راوی ، ئه ندامی ئه نجومه نی ناوه ندی یه كێتی له م گفتوگۆیه ی

ئاوێنه دا ده ڵێت "ئێمه به ڕونی به پارتیمان راگه یاندوه كه ئێمه سورین

له سه ر پڕۆژه هاوبه شه كه مان له گه ڵ گۆڕان و یه كگرتو و كۆمه ڵ و سازشیشی

له سه ر ناكه ین".

ئاوێنه : ڕۆڵی یه كێتی له كێش���ه كانی نێوماڵی كوردی به تایبه تی له كێشه كانی سه رۆكایه تی هه رێم چییه ، ئایا یه كێتی نێوه ندگی���ر ده بێت یان ه���ه وڵ ئه ده ن

به رژه وه ندییه كانی خۆتان بپارێزن؟عه تا س���ه راوی : به داخ���ه وه ئه وه ی ل���ه 19ی ئاب���ه وه بۆش���ایی یاس���ایی دروس���تبو، چوار حیزبه كه نه گه یشتنه ب���ۆ پارت���ی له گ���ه ڵ ڕێككه وت���ن هه مواركردنه وه ی یاسایی سه رۆكایه تی و دروستنه بونی بۆشایی یاسایی و له سه ر پرۆژه ی ده س���تورو شێوازی سیسته می حوكمڕانیش گه یشتنه بنبه ست، له رۆژو شه وی 18 له سه ر 19ی ئاب به به رچاوی فه ره نس���او ئه مریكاو UNو نوێنه ری به ریتانیاو ئه ڵمانیاو دونیاوه شكس���تی خۆم���ان نیش���انداو به داخ���ه وه پارتی له كات���ی زایه عدا داوایه كی نایاس���ایی بۆ مانه وه ی بارزانی پێش���كه ش كردو ده رئه نج���ام ئاماده ش نه ب���و داوایه كی سیاس���ی و له 100% یاس���ایی ئه و چوار حیزبه قبوڵ بكات تاگه یشته كۆده تای ب���ه رواره وه ل���ه و ئۆكتۆب���ه رو 12ی ماڵ���ی كورد بو به چه ن���د ماڵێك و ئه م هه رێم���ه نه س���ه رۆكی هه رێمی هه یه و حكومه تیش له كارخراوه و په رله مانیش ئیفلیج ب���وه ، بۆیه ده ڵێ���م به داخه وه پرۆسه ی سیاسی ئه م هه رێمه به ده ستی خۆمان به ره و داڕمان و گه ڕانه وه به ره و یه كێتی ده روات، خاڵ���ی س���ه ره تایی نابێت و نه بوه و ناوبژیوان نیشتیمانیش هه رگیزیش به دوای به رژه وه ندی خۆیه وه نه بوه و نابێ���ت، به دڵنییاییه وه چیمان له ده س���ت بێت ب���ۆ ئاس���ایكردنه وه ی وه زعه كان بۆ پێش12 ئۆكتۆبه ر ئه ویش به گه ڕان���ه وه ی س���ه رۆكی په رله مان بۆ كاری خۆی و چاودێریكردنی حكومه ت و په س���ه ندكردنی یاس���ا و ده رچواندنی بودجه و گه ڕانه وه ی وه زیره كانی گۆڕان بۆ كاره كانیان و دواتر ده ستپێكردنه وه ی كۆبونه وه پێنج قۆڵییه كان بۆ گه یشتن به چاره سه ری بۆشایی یاسایی سه رۆكی هه رێ���م و پێكهاتن له س���ه ر ش���ێوازی

حوكمڕانی به رده وام ده بین.ئاوێن���ه : ئه و كێش���انه ی كه له نێوان هه یه عێراق���دا هه رێ���م و حكومه ت���ی به تایبه تی كێشه ی دارایی یه كێتی چی

پێده كرێت؟عه ت���ا س���ه راوی : كێش���ه ی هه رێم و به غ���دا ته نها كێش���ه ی دارای���ی نییه ، به داخه وه چه ندین كێش���ه ی سیاسی و یاس���ایی گه وره مان هه یه هه ر له ماده ی 140و بودج���ه و میزانیی���ه و كێش���ه ی كوردو رێژه ی كورد له س���وپای عێراق و چه ندین گرفت���ی رۆژانه ی تر پێموانییه ئێس���تاش به م وه زعه نه خ���وازراوه كه هه رێم نه س���ه رۆكی هه رێمی هه یه و نه حكومه تێكی یه ك ده نگ و نه په رله مانی هه یه بتوانین له گه ڵ به غدا ده نگمان دلێر بێت و بتوانین هیچ كێشه یه ك چاره سه ر بكه ی���ن، له ئاوه ه���ا هه لومه رجێكدا كێ نوێنه ری هه رێم ده بێت تابچێته به غدا؟ پێموایه ده بێت س���ه ره تا ماڵی خۆمان رێكبخه ین���ه وه ئینج���ا ده توانین بچینه به غ���داو داوای مافی خۆم���ان بكه ین، به م وه زعه وه كه س گوێمان لێناگرێت و

هیچمان پێناكرێت.له بڕیاره كانی یه كێتی بۆچی ئاوێنه : پارت���ی له س���ه ر خه ڵ���ك و حكومه ت و

په رله مان هه ڵوێستی ڕون نییه ؟هه ڵوێس���تی س���ه راوی : چۆن عه تا نییه ؟ یه كێتی شه ڕ بكات؟ ئێمه به ڕونی به پارتیمان راگه یاندوه كه ئێمه سورین له گه ڵ هاوبه ش���ه كه مان پڕۆژه له سه ر گۆڕان و یه كگرتو و كۆمه ڵ و سازشیشی ناكه ی���ن و ده ب���ێ وه زعه كان له س���ه ر بگه ڕێن���ه وه پێ���ش 12ی ئۆكتۆب���ه ر، دڵنیاش���م نابێ سیاسه تی ئه مری واقع

قبوڵ بكرێت. له گ���ه ڵ به غدا وه زعمان خراپه و له باكورو رۆژئاوای كوردس���تان وه زعه كه ئاڵۆزو دروستبونی جه مسه ری نێوده وڵه تی تازه و هاتنه كایه ی روسیاو به و ش���ێوه یه چاوه ڕوان بین تا قه ده ر

چاره نوسمان دیاریبكات.ئاوێنه : ئایا ڕون نه بونی هه ڵوێس���تی یه كێت���ی ه���ۆكاری فره مینب���ه ری ناو یه كێتیی���ه ی���ان یه كێتی ه���ه ر الوازه

به رامبه ر پارتی ؟عه تا س���ه راوی : پێمبڵێن له سه ر كام كه یس یه كێتی هه ڵوێس���تی ڕون نییه ؟ له سه ر فه راغی پۆستی سه رۆكی هه رێم پرۆژه ی هاوبه شمان له گۆڕان و یه كگرتو و كۆم���ه ڵ پێشكه ش���كردوه و به هی���چ ش���ێوه یه ك سازشی له س���ه ر ناكه ین، سورین له س���ه ر ئه وه ی كه وه زعه كان بگه ڕێن���ه وه پێ���ش 12ی ئۆكتۆب���ه ر، رۆئ���اوای باكورو ب���ۆ هه ڵوێس���تمان كوردس���تان ته واو ڕون و نیش���تیمانی و نه ته وه یی���ه ، بۆ به غدا بۆچونمان ڕونه ، ئیت���ر له چی ڕون نین؟ پێمناڵێن له چی ده تانه وێت الوازی���ن؟ پارتی به رامبه ر ناوخۆ ده ستپێبكه ینه وه . كه س شه ڕی جورئه تی تاقیكردنه وه ی یه كێتی ناكات و ئێمه هه رگی���ز له گ���ه ڵ دو ئیداره یی و نابین، نه بوین و یه كتركوش���تن شه ڕی رێ���گاش به كه س ناده ین رامانبكێش���ێ بۆ ئاوه ه���ا كارێك. بائه وه ش رون بێت الی هه موان یه كێتی فره مینبه ری نییه به ڵكو ڕای جیاوازی تێدایه و سروش���تی ئه م حیزبه ی ئێمه له 40 س���اڵی ڕابردو

وابوه و هه رواش به رده وام ئه بین.ئاوێنه : كێش���ه كانی ناو یه كێتی زۆر زه ق���ن ئایا ئه و كێش���انه وا له یه كێتی

ناكات كه له پارتی نزیك بێته وه ؟عه تا سه راوی : ئێمه نه مانشاردۆته وه كه له ناو یه كێتی���دا رای جیاواز هه یه ، یه كێتی و به ڕێوه بردنی شێوازی له سه ر ڕای جیاوازیش هه یه له سه ر چۆنییه تی مامه ڵه ك���ردن له گ���ه ڵ به غداوئه نقه ره و گۆڕان و پارتی و ده ره ئه نجام ڕای زۆرینه ده بێته ڕای یه كێتی و ده بێت بۆ كێش���ه ناوخۆییه كان���ی یه كێتی به هه ر نرخێك بێت كۆنگره بگرین و له به ر به رژه وه ندی یه كێتی كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردستان و چیت���ر ئه و وه زعه بۆ ق���ه ده رو زه مه ن جێنه هێڵین به بێ س���ڵه مینه وه خۆمان یه كالی���ی بكه ینه وه ، دڵنی���اش بن نه كێشه ی ناوخۆیی وامان لێناكات كه نه له پارتی و نه له هیچ حیزبێکی تر نزیك بینه وه ، به ڵك���و دوری و نزیكی یه كێتی له هه رالی���ه ك له س���ه ر دوری و نزیك���ی یه كێت���ی له به رژه وه ن���دی خه ڵك بڕیار

ده درێت نه ك شتی تر.ئاوێنه : نزیكبونه وه ی یه كێتی و گۆڕان

هۆكاری ترستان نییه له پارتی ؟عه تا سه راوی : زۆر به داخه وه ره نگه هه ڵه تێگه یش���تنی پارتی ترسی پارتی ل���ه و نزیكبون���ه وه ی یه كێت���ی و گۆڕان هۆكارێك بێت بۆ ئه وه ی كه پارتی 12ی ئۆكتۆبه ری خوڵقان���د، نه خێر یه كێتی هه رگیز له كه س نه ترس���اوه خۆ پارتی دوژمنمان نین بۆ گه له كۆمه كی . ئێمه و گۆڕان نزیكبینه وه له یه ك به پێچه وانه وه له یه كێتی گۆڕان به ش���ی ه���ه ره زۆری جیابۆته وه ، بۆیه دڵنیام ئه مڕۆ بێت یان سبه ی ده بێت له ژێر چه ترێك كۆببینه وه ، به ڵی به بۆچونی من ده گه ینه ڕێكه وتنی

زۆر باش له گه ڵ گۆڕان.

ئاوێن���ه : لێدوانی به رپرس���انی بااڵی یه كێتی دژ به یه كن، بۆچی ؟

عه تا سه راوی : پێش���تر وتم كه ڕای جیاواز له ناو یه كێتی هه یه و ئه وه كۆنه و شاراوه نییه ، بۆ پارتیش خۆ مالكه مه ناكه ین كێ به هێ���زه و كێ الواز، پێوه ر رابردو بێت یه كده ناس���ین، ئێس���تاش پارچه كان���ی ئاس���ته كانی له هه م���و كوردستان په یوه ندییه كانمان دیاره كه كێ زۆرترین دۆس���تی هه یه و به ره كانی ش���ه ڕی داعش���یش دی���اره ك���ه كێ خاوه نی زۆرترین ش���ه هیدی فه رمانده و پێشمه رگه یه بۆ ده بێ مونافه سه ی نێوان به ده ستش���كانه وه ی پارتی یه كێت���ی و

یه كتر بسپێرێت.ئاوێنه : به بۆچونی ت���ۆ گه ڕانه وه بۆ پێش 19ی ئاب چاره سه ری كێشه كانه ی���ان گه ڕانه وه یه بۆ خاڵی س���ه ره تایی

كێشه كان؟عه تا س���ه راوی : به ڵێ ئه وه به شێكی ئاس���ایی ئه ویش ك���ه وا چاره س���ه ره كردنه وه ی دۆخه كه یه و به گه ڕخستنه وه ی په رله مان و حكومه تی بنكه فراوانه ، به اڵم چاره سه ركردنی س���ه ره كییه كه كێشه بۆش���ایی یاس���ایی پۆستی س���ه رۆكی هه رێمه ، هه روه ها رێككه وتنه له شێوازی سیسته می سیاسی ئه م هه رێمه كه ئایا سیس���ته م په رله مانی بێت یان تێكه ڵ له په رله مانی و سه رۆكایه تی بێت، به اڵم وێڕای رێكه وتنیش له سه ر ئه و دو خاڵه گرفته كه له وه یه كه ئایا به ڕێز بارزانی به نی���ازه بۆ هه ڵبژاردنی س���اڵی 2017 خۆی كاندید بكاته وه ؟ ئه گه ر وه اڵمه كه به ڵێ بێت، ئه وا دوباره ده گه ڕێینه وه بۆ

چوارگۆشه ی یه كه م.

مه كته ب هه ندێ ماوه یه ك���ه ئاوێنه : سیاسی یه كێتی باسی حكومه تی نوێ به به شداری یه كێتی و پارتی و یه كگرتو ده كه ن، ئای���ا ئه وه راس���ته ، یه كێتی شتی وا ده كات له م كاته پڕ كێشه یه ی

هه رێمدا؟عه ت���ا س���ه راوی : یه كێت���ی هه رگیز س���ێقۆڵی یان دوقۆڵی له حكومه ت���ی به شداری ناكات، بڕیارێكی له و شێوه یه پێویس���تی به ره زامه ن���دی مه كته ب���ی ئه نجومه نی س���ه ركردایه تی و سیاسی و ناوه ن���د هه یه ، هیچ ك���ه س و گروپێك ماف و ده س���ه اڵتی ئ���ه وه ی نیه بڕیاری له و ش���ێوه یه ب���دات، به ش���داریكردن له حكومه تی له و شێوه یه به شداریكردنه په رله مان و حكومه ت و كردنی له ئیفلیج به سه رۆكی ش���ه رعیه تدانه وه یه دوباره هه رێ���م، هه رگی���ز یه كێت���ی ناچێته

كایه یه كی نادیموكراسی له و شێوه یه .ئاوێنه : ڕۆڵ���ی كورد چی ده بێت له و گۆڕانكاریه نێوده وڵه تیه ی له ئێس���تادا باس ده كرێت، به تایبه ت رۆڵی ئه مریكاو

روسیا؟ ئایا كورد له كام ال نزیكتره ؟عه ت���ا س���ه راوی : زۆر به داخه وه كه كورد نه یه كگرتوین و نه له گه ڵ هیچكام له و دروس���تبونی دوجه مس���ه رییه كه به رنامه یه كی نیش���تیمانی و كوردستانی رونی���ان هه ی���ه ، ئه وه ی ك���ه ده بینرێ دی���اره ئێمه ب���ێ هی���چ رێكه وتنێكی له س���ه ر ڕون س���ه ربازی سیاس���ی و نیشتیمانییه كه مان نه ته وه یی و مه سه له رێككه وتوین و وه ك هه میشه دابه شبوین جه مس���ه ره كه داو ه���ه ردو به س���ه ر ده ره نج���ام زۆر به داخه وه ئه وه ی دوای شه ڕی داعش به ده ستی به تاڵ دێته ده ر باشوری كوردستانه ، پێموایه رۆژئاوای كوردس���تان به و كه م ئه زمونیه یان زۆر باش���ترو ڕونتر كارده ك���ه ن و خوابكات توركی -ئێران���ی ش���ه ڕی ده رئه نج���ام به ش���ه ڕی وه كاله تی تورك���ی و ئێرانی كۆتای���ی نه ی���ه ت، ئه مریكاو روس���یا به دوای به رژه وه ندی سیاس���ی و ئابوری خۆیانه وه ن كوردیش جگه له داش���ێكی بچوكی ئ���ه م یارییه هیچ���ی تر نییه ، ئه گ���ه ر ئێم���ه بمانه وێت ل���ه م یارییه ده ره وه نه كرێین���ه به تاڵ به ده س���تی ده توانین ماڵی خۆم���ان رێكبخه ینه وه گ���ه ر یه ك ده نگ و یه كگرتو بین دڵنیام ده توانین ده ستكه وتی باشمان هه بێت، گه ر به م شێوه یه ی ئێستاش بین ده بێ ش���ومی ڕێكه وتننامه یه كی چاوه ڕێ���ی تری 6ی ئازاری جه زائیر بین ئه مجاره

له سه ر ده ستی تورك و ئێران.

ئا: كارزان تاریق

كاوه عه بدواڵ، سه رۆكی پێشوی ئه نجومه نی پارێزگای سلێمانی كه ئێستا پێشانگایه كی كێبڵفرۆشتنی هه یه له ناو بازاڕی شار، له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا

ده ڵێت "ئێمه ده توانین له سلێمانی و هه ولێر و دهۆك سێ ئیداره ی پته ومان

هه بێت، به اڵم حكومه تێكی یه كگرتومان هه بێت".

ئاوێنه : هه ڵسه نگاندنی تۆ بۆ كاره كانی پارێزگاری سلێمانی و سه رۆكی ئه نجومه ن

چیه ؟كاوه عه بدواڵ: ده توانم بڵێم ئه نجومه نی پارێ���زگای س���لێمانی قۆناغێكی باش���ی بڕی���وه و س���ه ره تایه كی زۆر گرنگ بو بۆ ده ستكردن به كاری المه ركه زی له هه رێمی كوردس���تان به ده رچونی یاس���ای ژماره 3 س���اڵی 2009 ئه توان���م بڵێ���م گۆڕانكاری ل���ه ڕوی ئیداری���ه وه ، به اڵم گه وره رویدا به ه���ۆی هه بونی ئ���ه و هه م���و قه یرانه ، به تایبه تی كه قه یرانی درایی و سیاسیشی چوه ته س���ه ر هی���چ روئیایه ك���ی رون نیه پارێزگاكان، له ئه نجومه ن���ی كاركردن بۆ ئه وه ش هۆكاره كه ی ئه وه نده ی په یوه ندی به ژینگ���ه ی سیاس���ی و دارای���ی هه یه و به به رپرس���یاریه تی په یوه ندی ئه وه نده ی حكومه ته وه هه یه په یوه ندی به ئه نجومه نی

ئه نجومه نی چونك���ه نیه ، پارێزگاكانه وه پارێزگاكان به راس���تی تائێس���تا له هه رێم نه كه وتونه ت���ه س���ه ر س���كه ی خۆی���ان تاوه ك���و گله ییان لێبكه ین و س���ه اڵحیه تی ئه نجومه ن���ی پارێ���زگاكان و پارێزگاره كان

زۆر دیاریكراوه .دیاریكردنی ب���ۆ ه���ۆكاره ئاوێنه :چی

ده سه اڵتیان؟كاوه عه ب���دواڵ: نه بون���ی بودجه و ئه و قه یران���ه دارایه ی���ه ی هه یه ، ده س���ه اڵتی سیاس���یی كوردی���ش ئه وه ن���ده ی م���ن تێده گه م له سه رده می ئێمه شدا هه ر وابوه بڕوایان به المه ركه زی نیه ، ده ش���یانه وێت له فۆڕم���ی هه بێ���ت المه ركه زیه تێ���ك

مه ركه زیه تدا.ئاوێن���ه : له س���ه رده می ئێ���وه جوڵ���ه له ئه نجومه ن هه بو، به اڵم ئێستا ئه نجومه ن سسته هۆكاره كه ی بۆچی ده گه ڕێنیته وه ؟

كاوه عه ب���دواڵ: ئه وه نه خه تای هه ڤاڵ ئه بوبه ك���ر نه ئاس���ۆ فه ره یدون���ه به ڵكو په یوه ندی به و باره ئابوریه وه هه یه به سه ر هه رێمی كوردس���تاندا هاتوه ئێمه كاتێك له ئه نجومه نی پارێزگا بوین به سوپاسێكی زۆره وه حكومه ت���ی عێ���راق پاره یه كی بۆ ناردی���ن به ناوی گه ش���ه ی هه رێمه كانه وه دابه ش���یانكرد ئه نجومه نیش ئه ندامان���ی به پێی سه رژمێری ناوچه كان، جگه له وه ش كاك عومه ر فه تاح دوجار هاوكاری كردوین جارێكی���ان به 200 ملیار جارێكی تر 160

ملی���ار دینار، ئه و پاره یه مان له حكومه ت وه رگرت���وه ، من دڵنیام ئ���ه م ئه نجومه نی پارێزگایانه ی ئێس���تا نه یانتوانیوه فلسه سورێك له حكومه تی هه رێم وه ربگرن ته نها ئه و پاره یه هه یه هی گه شه ی هه رێمه كانه ئه وی���ش زۆر كه مبوه ت���ه وه به ه���ۆی ئه و كێشمه كێش���مه ی له نێ���وان به غداو هه رێم

هه یه .ئاوێنه : پێتوایه دوای ته واوبونی ئه و دو ساڵه كه پارێزگار الی یه كێتیه راده ستی

گۆڕانی بكه نه وه ؟كاوه عه ب���دواڵ: م���ن پێموایه ئێس���تا گۆڕان و له نێوان سیاس���ی رێككه وتنێكی یه كێت����ی هه ی���ه نابێ���ت وا بیربكه نه وه په یوه ندی هه بێت به حزبه كانیانه وه ده بێت بیربكه ن���ه وه په یوه ن���دی به ئه نجومه ن���ی پارێزگای س���لێمانی و ت���ه واوی هه رێمه وه هه یه . بۆی���ه پێموایه گۆڕانكاری ده كرێت چونكه یه كێتی و گۆڕان تێگه یش���تون كه به ئاڵۆزی و گرژی نێوانیان ته نها پارێزگای سلێمانی زیان ده كات بۆیه هیچكام خۆیان له قه ره ی ئه و زیانه نایه ن چونكه زیانی بۆ ئه نجومه نی پارێزگای س���لێمانی ده بێت،

پێموایه گۆڕانكاریه كه روده دات.به شایس���ته دكت���ۆر هه ڤاڵ ئاوێن���ه : ده زانیت بۆ ئه و پۆس���ته له ناو گۆڕان یان

كه سی تر؟كاوه عه بدواڵ: من پێموایه هه ركه سێك بێت بیه وێت خزمه تی ئه م پرۆسه یه بكات و

خزمه تی پارێزگای س���لێمانی بكات هه مو كه س ده توانێت ببێته پارێزگارو خزمه تی پارێزگا بكات، ئه گه ر خۆش���ی نه یتوانی كاره كان جێبه جێ بكات به ته نیا ده توانێت خه ڵكانی پسپۆڕو شاره زا هاوكاری بكه ن، پێم وایه هه مو ئه وانه ی بیانه وێت خزمه ت بكه ن ده توانن له پۆس���ته كان كاری باش بكه ن ئێمه ش ش���اره زاییمان نه بوه و كاری

باشمان كردوه .گۆڕان و نزیكبون���ه وه ی له گه ڵ ئاوێنه : یه كێت���ی ده وترێ���ت هه وڵێ���ك هه یه بۆ دورخستنه وه یان له یه ك به تایبه تی له الیه ن پارتیه وه ئای���ا هیچ حزبێ���ك ده توانێت هۆكاربێت ب���ۆ ئه وه ی یه كێت���ی و گۆڕان

له یه ك دوربخاته وه ؟كاوه عه بدواڵ: پێ���م وانیه هیچ حزبێك یه كێتی و نێوانی بتوانێت به پارتیش���ه وه گ���ۆڕان تێك ب���دات، له وانه ی���ه هه وڵێك هه بێت له ناو هه ندێ���ك ده زگای پارتیدا، به اڵم سه ركرده كانی یه كێتی و گۆڕان له وه گه وره ت���رن پیالنی بچ���وك كاریگه رییان

له سه ر دروست بكات.ئاوێنه : جیاكردنه وه ی هه رێمی سلێمانی زۆر له ن���او گ���ۆڕان باس ده كرێ���ت ئایا ئه گ���ه ر ببێت���ه هه رێم س���ه ركه وتو ده بن

له ئیداره دانی ؟كاوه عه بدواڵ: جیابونه وه ی س���لێمانی ناڵێ���م هه قێك���ه ب���ه اڵم هه وڵ���دان ب���ۆ دروس���تكردنی ئیداره كی باش له هه ولێرو

س���لێمانی و دهۆك ئه وه مانای جیابونه وه نی���ه ، م���ن پێموای���ه ئێم���ه ده توانی���ن س���ێ ئی���داره ی پته ومان هه بێ���ت به اڵم حكومه تێك���ی یه كگرتومان هه بێت، به اڵم به داخ���ه وه تاك���و ئێس���ته حكومه تێكی هه رێمی یه كگرتومان نیه ، ئێس���تاش دو ئیداره یمان هه یه له هه رێمی كوردس���تان، پۆلیس یه ك���ی نه گرتوه ته وه ، ئاس���ایش یه كی نه گرتوه ت���ه وه ، دارایی زۆر به جدی یه ك���ی نه گرتوه ته وه ، هێزی پێش���مه رگه به داخی زۆره وه یه كی نه گرتوه ته وه ، بۆیه هه ندێكج���ار ده ڵێم هێزێك���ی یه كگرتوی

نیشتمانی نیه .ئاوێن���ه : تۆ جڤاتی نیش���تمانی بویت و دوای پۆسته كه ت ئێسته دوریت له گۆڕان،

بۆ؟كاوه عه ب���دواڵ: به پێچه وانه وه من وازم له گۆڕان نه هێناوه من خۆم به هه ڵسوڕاوێكی دڵس���ۆزی گۆڕان ده زانم، به اڵم پێكهاته ی گۆڕان وایه به هۆی پۆس���تێكه وه ده بیته ئه ندامی جڤات، ئێس���تا هه ڤاڵ ئه بوبه كر له ش���وێنم دانراوه ، كه ئه وه داهێنانه كه هه تاهه تایه له پۆستێك نامێنیته وه . ئێسته هه ڵس���وڕاوێكی ئاس���ایی جدی دڵسۆزی بزوتنه وه ی گۆڕانم له وانه یه كاریگه ریی من له بازاڕدا له م ش���وێنه ی كاری تێداده كه م له ئه ندامێكی جڤاتی نیشتمانی زیاتر بێت به س كاره كه ی من دیارنیه به اڵم كاره كه ی

ئه و فه رمیه .

عه‌تا‌سه‌راوی‌:یه‌كێتی‌هه‌رگیز‌له‌حكومه‌تی‌دوقۆڵی‌یان‌سێقۆڵیدا‌به‌شداری‌ناكات

سه رۆکی پێشوی ئه نجومه نی پارێزگای سلێمانی: له‌وانه‌یه‌‌كاریگه‌ری‌‌من‌له‌بازاڕ‌له‌ئه‌ندامێكی‌‌جڤاتی‌‌نیشتمانی‌‌گۆڕان‌زیاتر‌بێت

ئێمه نه مانشاردۆته وه كه له ناو یه كێتیدا رای جیاواز هه یه له سه ر شێوازی

به ڕێوه بردنی یه كێتی

یه كێتی و گۆڕان تێگه یشتون كه

به ئاڵۆزی و گرژی نێوانیان ته نها

پارێزگای سلێمانی زیان ده كات

عه تا سه راوی

په‌رله‌مان(505( سێشه ممه 662015/12/1 parlaman.awene@gmail.com

ئا: زانكۆ سه ردار

له م دۆخه قه یراناویه ی هه رێمی كوردستاندا، بێده نگی په رله مانتارانی هه ڵبژێردراوی ده نگی هاواڵتیان بۆته پرسیارو مانه وه ی په رله مانتارانیش

له ژێر هه یمه نه ی حزبه كانیان و چوارچێوه ی بڕیاره كانی حزبدا

سه ره ڕای قه یرانه كان بۆته مایه ی زیاتر ناڕه حه تتربونی هاواڵتیان،

په رله مانتارێكیش ئه وه راده گه یه نێت" كه ئه وان له رێگه ی حزبه وه چونه ته

په رله مان".

په رله مانت���اری عه زی���ز ع���ادل ك���ه حزبه كه ی گ���ۆڕان بزوتن���ه وه ی خاوه ن���ی )24( كورس���ی په رله مانه و س���ه رۆكی په رله مانی���ش له حیزبه كه ی ئه وان���ه به ئاوێنه ی راگه یان���د " ئه وه شتێكی رونه كه ئێمه وه ك فراكسیۆنی گ���ۆڕان له رێگه ی بزوتن���ه وه ی گۆڕان و به رنامه و س���تراتیجی گۆڕانه وه خۆمان هه ڵبژاردوه ، پاش���ان ئێم���ه به رده وام قسه ی خۆمان هه بوه و بێده نگ نه بوین و توندیش���مان هه ندێك ج���ار ره خنه ی كردوه ، ئاراس���ته ی حزبه كه ی خۆمان ئه و قس���ه یه بۆ ئێمه ره نگه هه ندێكی له سه داس���ه د باوه ڕناكه م به اڵم وابێت

راست بێت".وتیش���ی " نازانی���ن له گ���ه ڵ ك���ێ دابنیشین، له گه ڵ چ الیه نێك دابنیشین كه نایاسایی به هه مو ده زگا شه رعیه كانی ئه م واڵته ده دات، كێش���ه كه له وه دایه ئێمه هه مویم���ان وتوه ، ئێمه ئاماده ین دابنیش���ین و ئێمه هێزێك���ی مه ده نین و

ده رگای گفتوگۆمان دانه خستوه ، ئێمه پارتی و یه كێتی نین هێزی چه كدارمان هه بێت و ش���ه ڕی ناوخۆ دروست بكه ین ئه و هێزه ین كه هه رچی هه ڵده س���تێت و

به ئێمه ده وێرێت".گۆڕانیش وه ك ئ���ه وه ی له وه اڵم���ی فراكس���یۆنه كانی تر چاوه ڕێی وه اڵمی حیزبه كه یانه و ب���ۆ مۆدێلێكی جیاوازتر نیش���ان ناده ن وتی" ئێم���ه رێگریمان رێگ���ری له كاره كانمان���دا، لێك���راوه له س���ه رۆكی په رله مان كراوه كه سه ر به بزوتنه وه ی گۆڕانه ، ئێمه چی بكه ین ده بێت ئ���ه م دۆخ���ه بگه ڕێته وه پێش 12ی ئۆكتۆب���ه رو ئه وكاته دانیش���ین و ئێمه ش قس���ه ی خۆمان ده بێت له گه ڵ

حیزبه كه ی خۆماندا".ئه و په رله مانت���اره ی گۆڕان ئاماژه ی بۆ ئه وه ش���كرد " كاروب���اری لیژنه كان زۆر به ئیفلیجی ده ڕوات، ئه و لیژنانه ش كاره كانیان ده ڕوات كه سه رۆكه كانیان

به ده ست پارتیه وه یه ".ناوبراو ده شڵێت" ئه م خوله ی ئێستا ده س���تیان بردوه بۆ كۆمه ڵێك ش���تی حه س���اس كه پێش���تر هیچ كه س���ێك نه یوێراوه ده ستی بۆبه رێت، له به رئه وه ئ���ه م خول���ه ی ئێس���تا زۆر چ���االك و ئه كتیڤ بوه ب���ه اڵم الیه نێك ده یه وێت به كوده تا،ده یه وێ���ت ئیفلیج���ی بكات و دراوه ، په رله مانی���ش له هه یمه ن���ه ی له ده نگی خه ڵك دراوه ، ئه گه ر خه ڵكێك به ته زوی���ر هاتبێت���ه په رله م���ان ئه وا هه قیقی به ده نگی گ���ۆڕان بزوتنه وه ی

خه ڵك هاتۆته په رله مان".له به رامبه ریش���دا محه م���ه د عوم���ه ر پارتی فراكس���یۆنی وته بێژی س���اڵح

له په رله مان���ی كوردس���تان به ئاوێنه ی راگه یاند" له هه رێمی كوردستان هێزێك نیه زۆرین���ه پێكبهێنێت، كه زۆرینه ش نه ب���و ئه وكاته حكومه ت���ی بنكه فراوان دروس���ت ده بێت ب���ه اڵم به داخه وه ئه و حكومه ته بنكه فراوانه ی كه دروس���تكرا تێی���دا الیه نێك پابه ن���د نه بو، كاتێك

له و رێكه وتنه ده رچو ئێستا بژارده كان به تایبه ت كراوه ن حزبه كاندا له به رده م حزب���ی براوه بۆ ئه وه ی كه له فۆرمێكی تری دیموكراسی بكۆڵێته وه ، له به رئه وه ی دیموكراسی ته وافقی سه ری نه گرت بۆیه له وانه یه یه كێك له بژارده كان ئه وه بێت كه حكومه تی زۆرینه پێكبهێنرێت، یان بژارده ی سه ره كی كه ئێستا بونی هه یه گفتوگۆی الیه نه كان بێت بۆ گه یش���تنه

رێككه وتن".وتیش���ی " س���ه رۆكی په رله مان كه كارده كات و دیاریك���راو له حزبێك���ی نه یتوان���ی له هه یمه نه ی حزبه كه ی بێته ده كرد مامه ڵه ی به حزبایه تی ده ره وه و نه ك وه ك س���ه رۆكی په رله مان، ئێستا له هه ولێ���ر نیه و ئێم���ه ش وه كو پارتی به سیفه تی سه رۆكی په رله مان مامه ڵه ی له گ���ه ڵ ناكه ی���ن، جێگری س���ه رۆكی په رله مان له وێیه و ئیش وكاره كان به ڕێوه ده ب���ات، په رله مانتارانی���ش كاره كانی

خۆیان ده كه ن".هه روه ها ده ش���ڵێت " دۆخی هه رێمی كوردس���تان به هه ڵپه ساردنی كاره كانی ئێم���ه چاره س���ه ر نابێ���ت، به داخه وه له پێشوداو له ژێر سایه ی ئه و سه رۆكه ی په رله مان ب���و كه له په رله مان پێش���و به حزبی كرابو، به اڵم ئێستا ئێمه هه وڵ ده ده ین به شێك بین له چاره سه ركردنی كێشه كان نه ك وه ك ئه وه ی كه پێشتر ئه وان به ش���ێك ب���ون له قوڵكردنه وه ی

كێشه كان".په رله مانی ئه ندام���ی ئ���ازاد گۆران كوردس���تان له فراكس���یۆنی یه كێت���ی به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند " ژماره ی ئه م دو به ره یه لێكبده ره وه نه الیه نی به رامبه ر

كه پارتی���ه و نه چوار الیه نه كه به ته نیا ده توانن زۆرینه بن، له كۆتایشدا كاری ده كرێت، ده نگ به زۆرینه ی په رله مانی ئه و چوار فراكسیۆنه ی تر به هه رچواریان 58 كورس���یان هه یه ك���ه له ئه گه رێكدا ده س���ت بۆهه رهه نگاوێ���ك بب���ه ن من پێموای���ه ته جروبه یه كمان هه یه له 19ی ئابدا ك���ه 53 په رله مانت���ار ئاماده بوه له كاتێكدا ئه وكات دۆخه كه زۆر له ئێستا ئاساییتر بوه و به ڵێنی زۆر گه وره تریش درابو به خه ڵك به اڵم نیس���ابی یاسایی ته واونه ب���و، كه وات���ه تۆ ده س���ت بۆ هه ركارێك ببه یت به دڵنیاییه وه له الیه ن پارتیه وه یاخود فراكسیۆنه كه وه چوار ناتوانیت نیسابی یاسایی ته واو بكه یت بریتیه په رله مانت���اری فش���اری بۆیه

له ژماره ".ناوبراو جه ختی له وه شكرده وه " بڕیار پێبهێنرێت، كۆتایی په رله مان نه دراوه ئه م���رۆ یان س���به ی ده بێت ده س���ت بكاته وه به كاره كان���ی خۆی ، كه ئیش ده كاته وه یه كه م ش���ت له س���ه ر كاری لیژنه كان ده س���ت پێده كاته وه ، پاشان ئیش���ی حكوم���ه ت به رده وامه و زۆرێك له په رله مانتارانی���ش كاری���ان له گ���ه ڵ چاودێری كاری چونك���ه حكومه تدایه ده كه ن، بۆیه وه س���تان و نه وه ستاندنی كاری په رله م���ان نابێته مایه ی فش���ار

بۆسه ر حكومه ت".ئ���ازاد وتیش���ی "هه ر هێزێك گۆران بیتوانیای���ه زۆرینه به ده س���ت بهێنێت بێگومان باسی ته وافقی نه ده كرد، بۆیه به یه كتر پێویس���تیان هێزه كان ئێستا هه ی���ه بۆیه چه مكی ته واف���وق هاتۆته

ئاراوه ".

ڕاگرتنی‌‌كاری‌‌په‌رله‌مان‌نابێته‌‌مایه‌ی‌‌فشار‌بۆسه‌ر‌حكومه‌تپه رله مانتاران له ژێر فه رمانی حزبه كانیاندان؟

سیاسه‌تمه‌دارو‌پیاوی‌ده‌وڵه‌ت

رابون مه عروف

یه كێك له نه خۆش���یه كوش���نده كانی بواری سیاس���ه ت و ده وڵه ت له كوردستان نه بونی پیاو )ی���ان خان���م(ی ده وڵه ته . له ب���ه ر كاریگه ریه خراپه كان���ی ئ���ه م په تای���ه ، كاتێ���ك له 2011 له به ریتانی���اوه گه ڕام���ه وه كوردس���تان، خێرا موحازه ره یه ك���ی تێرو ته س���ه لم له س���ه ر ئه و كێش���ه یه ئاماده كردو به هاوكاری میدیاكارانی گۆڕان له هه ولێر پێشكه ش���م كردو كه ناڵی كه ی

ئێن ئێن هه موی باڵوكرده وه . ئه گه رچ���ی خه ریك���ه الف���اوی ئه وانه ی كه به خۆی���ان ده ڵێن 'سیاس���ه تمه دار' واڵته كه مان راده ماڵێت، به اڵم قاتی و نه بونی پیاوی ده وڵه ت گه له كه مانی خس���توه ته ب���ه رده م داهاتویه كی زۆر حه ش���اماتێكی مه ترس���یداره وه . ره ش و له كوردستان ده م له سیاسه ت ده كوتن، به اڵم ئه م گه ل و واڵته وه ك ده رمانی چاوئێشه پێویستی به پیاوی ده وڵه ته . س���ه ره ڕای ئه و راس���تیه ، روبه ڕوی دۆخێ���ك بوینه ته وه كه به پێچه وانه ی 'سیاس���ه تمه دار'ه كانه وه ، پیاوانی ده وڵه ت، كه زۆر كه من، خۆشه ویس���ت و جه م���اوه ری نین،

گوێیان لێناگیرێت و خراونه ته په راوێزه وه . سیاس���ه تمه دارو پیاوی ده وڵ���ه ت هه ڵگری خه س���ڵه ت و سروش���تی جی���اوازن. له كاتێكدا سیاس���ه تمه دار زۆرجار هێز له حیزبی سیاسی به ئه زمون و وه رده گرێت و پش���ت ده به س���تێت باكگراون���دی كۆمه اڵیه ت���ی و مێژوی���ی، پیاوی ده وڵ���ه ت به كارس���ازی و كارامه یی و پس���پۆڕی ده وڵه ت پیاوان���ی ده كرێ���ت ده ناس���رێته وه . هیچ ئه زمونێكی حیزبی���ان نه بێت، به اڵم دیدو پس���پۆڕیه كانیان، ئه گ���ه ر بایه خیان پێبدرێت، گه وره تری���ن خزم���ه ت به گ���ه ل و واڵت ده كه ن. س���ه نته ری چاالكی سیاس���ه تمه دار پاراستنی پێگ���ه ی حی���زب و جه ماوه ره كه یه ت���ی، به اڵم ئامانجی سه ره كی پیاوانی ده وڵه ت جێخستن و زاڵكردنی كۆمه ڵێك به هاو پره نس���یپه به سه ر

ئاراسته ی ده وڵه ت و چاالكی ده زگاكانی.ك���ه سیاس���ه تمه دارانه وه به پێچه وان���ه ی زۆرجار پۆپۆلیس���تن و به نرخی رۆژ ده جوڵێن و دیسكۆرس���ێك په یڕه وده كه ن كه الی جه ماوه ر ش���یرین و ویس���تراوبێت، ئه گه رچ���ی ره نگ���ه زیانبه خش���یش بێت، ژیری و دوربینی پیاوانی ده وڵه ت ده خاته دۆخێكه وه كه زیاتر له خه می چاره نوس و داهاتوی گه ل و واڵته كه یان بن نه ك ره زامه ندی جه ماوه ری. سیاس���یه كان ده كه ونه دوی حه ش���امات و هه میشه له خه می پاراستنی س���ه نگ و س���ۆزی جه ماوه رین. به اڵم پیاوانی هاتوهاوارو شین وش���ه پۆڕی ده وڵه ت ملكه چی پره نس���یپه كان به ه���او ناب���ن و حه ش���امات ئاراس���ته یان ده كه ن. سیاس���یه كان سه رقاڵ و گیرۆده ی باب���ه ت و پێویس���تیه رۆژانه ییه كانی خه ڵك���ن، ب���ه اڵم پیاوانی ده وڵ���ه ت له خه می بابه ته س���تراتیجی و چاره نوسسازه كانن. بۆیه كاتێك هۆش���یاری كۆمه ڵگا الوازه و به ها نۆبڵ و نه بیله كان باونی���ن، پیاوانی ده وڵه ت روبه ڕوی تێزه كانیان ده بنه وه و حه ش���امات سه ركۆنه ی

پشتگوێ ده خرێن و ده خرێنه الوه . خه می پاراس���تنی س���ه نگ و پێگه ی حیزب زۆر ج���ار 'سیاس���ه تمه دار' ده كات���ه گیرۆده ی حه شامات و خولیاو خه ونه بچوكه كانیان. ئه مه ش دۆخێ���ك پێكدێنێت، كه حه ش���امات جڵه وی سیاس���ه تمه دار ده گرێته ده س���ت و به گوێره ی خواس���تی خۆی ئاراس���ته ی ده كات. پرۆسه ی سیاسی ده كه وێته ده س���ت حه شامات و له بری حیكمه ت و ژیری، كۆڕوكۆبونه وه جه ماوه ریه كان چاره نوسی واڵت دیاری ده كه ن. به پێچه وانه ی سیاس���ه تمه داره وه ، ناوه ن���دی بیركردن���ه وه ی پیاوان���ی ده وڵه ت چاره ن���وس و داهاتوی واڵته نه ك حیزب و بزوتنه وه ی سیاس���ی. بۆیه ئه گه ر به هاو ده س���تبه رداری بمێنن���ه وه ، ته نه���اش

پره نسیپه كانیان نابن.دیقه تێكی زۆری ناوێ تاده ركی ئه و راس���تیه بكه ین كه كوردس���تان گیرۆده ی ده س���تی ئه و هه میش���ه واڵت و ك���ه 'سیاس���ه تمه داران'ه یه به ه���ا بااڵكانی���ان كردوه ته قوربان���ی خولیاو خه ونی رۆژانه و س���ه نگ و پێگه ی حیزبه كانیان. خاوه ن 'سیاس���ه تمه دار' ده كرێت له راس���تیدا هه مان كارزان���ی و كارامه یی پی���اوی ده وڵه ت بێ���ت، به اڵم جێگه ی داخه كه زۆرینه ی ره های نوخبه ی سیاس���ی كورد، جگه له به رژه وه ندی تایبه تی، پابه ندی هیچ به هاو پره نسیپێك نین كه ئاراس���ته ی سیاسیان دیاری بكات. گومانی تێدانیه ، س���ه ركه وتنی پرۆس���ه ی سیاس���ی و رزگاری ئه م واڵته له ش���ه وه زه نگی سته مكاری، له گره وی س���ه رهه ڵدان و گه ش���ه كردنی توێژێك ك���ه كارامه ی���ه كارزان و پی���اوی ده وڵه ت���ی س���ه ركردایه تی واڵت و پرۆسه ی سیاسی بگرنه شكستخواردوه كان له 'سیاسه تمه دار'ه ده ست و

رزگاری بكه ن.

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

ئا: وریا جه مال

وه فدێكی په رله مانی كوردستان كه نوێنه ری فراكسیۆنه ناكۆكه كانی په رله مانی كوردستانی تێدایه ، سه ردانی چه ند واڵتێكیان كرد،

به واژۆی جێگری سه رۆكی په رله مان، په رله مانتارێكی فراكسیۆنی گۆڕان ڕایده گه یه نێت" كه سه فه ركردنی

په رله مانتاران په یوه سته به ده سه اڵتی سه رۆكی په رله مانه وه "و له به رامبه ردا په رله مانتارێكی پارتیش ڕایده گه یه نێت"سه فه ركردن به واژۆی

جێگری سه رۆك داننانه به وه ی په رله مان سه رۆكی نیه ".

په رله مانتارێكی گۆڕان ڕایده گه یه نێت "كاتێك س���ه رۆكی په رله مان هه بێت ناتوانێت جێگری سه رۆكی په رله مان ده سه اڵته كانی س���ه رۆكی په رله مانی

هه بێت".په رله مانی ئه ندامی عومه رعینایه ت كوردس���تان له فراكس���یۆنی گ���ۆڕان به پێ���ی ڕاگه یان���د" به ئاوێن���ه ی په یڕه وی ناوخ���ۆی په رله مان له كاتی ئاماده نه بون���ی س���ه رۆكی په رله ماندا جێگری سه رۆك هه مو ده سه اڵته كانی هه ی���ه ، په رله مان���ی س���ه رۆكی ب���ه اڵم پرس���یاره كه لێ���ره دا ئه مه یه س���ه رۆكی په رله مان ئاماده یه ناكرێ ده س���ه اڵته كانی س���ه رۆكی په رله مان به كاربێنێت، سه فه ركردن له ده سه اڵتی

سه رۆكی په رله ماندایه ".مه رج���ه كان و وتیش���ی "ئه گه ر ده سه اڵتی سه رفكردن و ڕه زامه ندیه كه ئاس���ایی نه بێت سه فه رناكه م و ناڕۆم،

تائێستاش سه رفه رم نه كردوه ".ئه وپه رله مانت���اره ی گۆڕان ئاماژه ی به قه ده ر كه سێك "هیچ بۆئه وه شكرد سه رۆكی په رله مان شه رعیه تی نه بوه ، س���ه رۆكی په رله م���ان له ن���او هۆڵی وه رگرتوه ، ش���ه رعیه تی په رله م���ان په رله مان���دا له ناوهۆڵ���ی ده كرێ���ت

شه رعیه تی لێوه ربگرێته وه ".فراكس���یۆنی ئه ندامانی له كاتێكدا پارت���ی ده ڵێن س���ه رۆكی په رله مان

ب���ه اڵم ئه ندامانی ش���ه رعیه تی نیه ، ب���ه واژۆی گ���ۆڕان فراكس���یۆنی جێگری س���ه رۆك س���ه فه ر ده كه ن، عوم���ه ر عینای���ه ت وت���ی " ئ���ه وه ناخۆش���ه وگرفتێكی گه وره یه ، ناكرێ كاتێ���ك م���ن به رژه وه ندییه كی خۆم هه بێت فه رمانه كانی جێگره كه به ڕه وا بزانم، ب���ه اڵم كاتێك من ئیش���م پێ نه بێت به ن���اڕه وای بزانم، من جێگری به شه رعی ده زانم په رله مان سه رۆكی به اڵم به سنوری ده سه اڵته كانی خۆی ، كاتێك سه رۆكی په رله مان هه بێت ئه و بێت، په رله مان س���ه رۆكی ناتوانێت خۆشی ده ڵێت من سه رۆكی په رله مانم،

تۆزێك دوفاقی له ئیشه كه دا هه یه .كاتێك ئه وان دان به بونی سه رۆكی په رله مانتاری به اڵم نانێن په رله ماندا گۆڕان به واژۆی ئه و س���ه رفه رده كات داننان نیه به و واقیعه ی له په رله ماندا هه ی���ه وتی " ئێمه ناڵێین دان نانێین به جێگری س���ه رۆكی په رله ماندا به اڵم كاتێك تۆ به واژۆی ئه و سه فه رده كه یت

چونه ژێر ئه و باره یه ".په رله مانی ئه ندام���ی مه ردان خدر كوردس���تان له فراكس���یۆنی پارت���ی به ئاوێنه ی ڕاگه یاند"ئێس���تا سه رۆكی په ی���ڕه وی به پێی نی���ه په رله م���ان ناوخۆی په رله مان هه ركاتێك سه رۆكی جێگری ئاماده نه بێ���ت، په رله م���ان س���ه رۆكی په رله مان ده س���ه اڵته كانی په رله مانتاره كان���ی به كاردێنێ���ت، گۆڕان خۆیان مامه ڵه له گه ڵ جێگری سه رۆكی په رله مان ده كه ن، لیژنه كانی په رله مان كه ئه ن���دام په رله مانه كانی گ���ۆڕان ئه ندام���ن تیای���دا كاره كانی خۆیان ده كه ن، س���ه فه ری ده ره وه ش ده كه ن ب���ه واژۆو ڕه زامه ندی جێگری س���ه رۆكی په رله مان، ئێستا جێگری س���ه رۆكی په رله مان ده س���ه اڵته كانی به كارده هێنێت په رله مان س���ه رۆكی به پێی په یڕه وی ناوخۆی په رله مان".

وتیش���ی " گله ییه كان���ی گ���ۆڕان له جێگای خۆیدا نه بو، ئێستا سه رۆكی په رله مان نیه به پێی یاس���ا جێگری

س���ه رۆكی په رله م���ان موماره س���ه ی ئه وان���ه ی ده كات، ده س���ه اڵته كانی س���ه فه ری ده ره وه ده ك���ه ن و به ناوی سه فه ره وه به واژۆی جێگری سه رۆكی

په رله مان ئه وه دروسته ".ئ���ه وه ی ب���ه وه ی س���ه باره ت نیه ئه وپه رله مانتارانه كردیان داننان به و واقیعه ی له په رله ماندا بونی هه یه په رله مانتاره كه ی پارتی وتی " ئه وه ڕاستیه ئێستا په رله مان بێ سه رۆكه دروس���ت ئه وه یه كه ئه وان به واژۆی جێگ���ری س���ه رۆك س���ه فه رده كه ن، ئه وانه ش���ی گله یی ده ك���ه ن هه ڵه ن، ئ���ه وه ی به واژۆی جێگری س���ه رۆكی په رله مان بچێته ده ره وه كه واته دانی ناوه به و ڕاس���تیه ی ئێستا په رله مان

بێ سه رۆكه ". ئه ندام���ی عه بدولرحم���ان به ه���ار په رله مانی كوردس���تان له فراكسیۆنی یه كگرتو به ئاوێنه ی ڕاگه یاند"ڕاستیه ك ڕێ���كاره یاس���او له س���ه رو هه ی���ه ئیدارییه كان���ه وه ك���ه هه یه ئێس���تا

ل���ه م كوردس���تان په رله مان���ی حاڵه ته دایه ، ئه و لیژنانه ی سه فه ریان كردوه واده زانن پێش���وه خت بڕیاریان په یوه س���ته ئه وه ش له س���ه ردراوه ، كاری لیژنه كان���ه وه ، به كاروب���اری لیژنه كانی���ش له ده س���ه اڵتی جێگری

سه رۆكی په رله ماندایه ".واقیعه وه ئه مری وتیش���ی "له ڕوی ئێس���تا جێگری س���ه رۆكی په رله مان كاروب���اره كان په رله مان���دا له ن���او كاروباری به تایبه تی ڕاده په ڕێنی���ت،

لیژنه كان".یه كگرت���و په رله مانت���اره ی ئ���ه و بۆئه وه شكرد"س���ه فه ركردن ئاماژه ی په رله ماندایه له ده سه اڵتی س���ه رۆكی له ڕاس���تیدا من ئاگادارنی���م ئایا ئه م سه فه ره سه رۆكی په رله مان ئاگاداره یان ئاگادارنیه ، ل���ه و ڕوه ی ئه ندامی فراكسیۆنی هه مو الیه نه كانی تێدایه ، فراكس���یۆنی ئه ندامانی به تایبه ت���ی گۆڕان و پارتی ك���ه نه یاری یه كترن،

ئه وه داننانه به وه ی هه یه ".

سه‌فه‌ركردن‌فراكسیۆنه‌‌ناكۆكه‌كانی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌كۆده‌كاته‌وه‌

هه ر هێزێك بیتوانیایه

زۆرینه به ده ست بهێنێت بێگومان باسی ته وافقی نه ده كرد، بۆیه ئێستا هێزه كان

پێویستیان به یه كتر هه یه بۆیه چه مكی

ته وافوق هاتۆته ئاراوه

ئه و لیژنانه ی سه فه ریان كردوه واده زانن

پێشوه خت بڕیاریان له سه ردراوه ئه وه ش

په یوه سته به كاروباری لیژنه كانه وه ،

كاری لیژنه كانیش له ده سه اڵتی جێگری سه رۆكی په رله ماندایه

په رله مانی کوردستان

9 (505( سێشه ممه 2015/12/1 کۆمه‌اڵیه‌تی

ئا: ئاریان كه ریم

بێناسنامه كان، كۆمه ڵه گۆڕێكی بێنازی به شی خواره وه ی گردی

سه یوانن، ئه وانه ی لێره دا به خاك ده سپێردرێن ئه وه نده بێكه سن كه

ده ستێك گوڵێك ناخاته سه ر گۆڕیان.

گۆڕستانی بێناسنامه كان ده كه وێته به ش���ی خواری خواره وه ی گۆڕستانی س���ه یوان له شاری سلێمانی ، گۆڕه كانی له بێكه سی گوزارش���ت گۆڕستانه ئه م ئه وانه ده كه ن كه تیا به خاك سپێردراون، كێلی به ردی كورت و خوار، گۆڕی به گڵ

داپۆشراو، ناڕێك وپێك و داماو، كه ئه وه ده رده خات ئه وانه ی له ژیانیاندا به دبه خت

بون، له مردنیشیاندا به دبه ختن.ژماره ی گۆڕه كانی ئه م گۆڕستانه 2000 گۆڕ ده بێت، مردوشۆرو گۆڕهه ڵكه نێك ماوه ی چه ند س���اڵێكه سه روكاری ئه و مردوانه ده كات كه بێ ناسنامه ن و رێی مردن و به خاك س���پاردنیان ده كه وێته

ئه م گۆڕستانه وه .عومه ر ساڵحی مردوشۆر و گۆڕهه ڵكه ن، ب���ه ده م س���ه یری كردنی گ���ۆڕه زۆرو زه به نده كانی به رده میه وه ، به ده س���تی گۆڕس���تانه كه ی به روبه ری ئام���اژه ی كردو وتی "ماوه ی ده ساڵ ده بێت ئه م

گۆڕس���تانه دروستكراوه ، ئه وانه ی لێره نیه و ده س���پێردرێن خاوه نیان به خاك بێكه س���ن، دوای ئه وه ی چه ند مانگێك له بنكه ی پزیشكی دادوه ری ده مێننه وه

دواتر لێره به خاك ده سپێردرێن".كارێك���ی ئ���ه وه ی وه ك عوم���ه ر پێچه وانه ی یاس���اكانی سروشتی به دی كردبێ���ت، په نجه ی ب���ه ره و گۆڕه كه ی سنور راكێشا، ئه و كچه ی كه به مدواییه له باخچه ی دایك له ش���اری س���لێمانی له الی���ه ن باوكی���ه وه ك���وژراو ئێس���تا له گۆڕس���تانی بێناس���نامه كان به خاك س���پێردراوه ، ئ���ه و وت���ی "ده س���اڵه گۆڕێكی بێناسنامه م نه بینیوه كه سێك

بێت س���ه ردانی ب���كات ی���ان گوڵێك له س���ه ریان دابنێت، ته نانه ت ناویشیان له س���ه ر گۆڕه كانیان نه نوسراوه و كه س نازانێت كێن، ب���ه اڵم ته نها گۆڕێك كه گۆڕی گۆڕستانه دا له م هه ڵبه سترابێت س���نوره كه له الیه ن یه كیه تی ژنانه وه

هه ڵبه سراوه ".ئه م گۆڕهه ڵكه ن���ه دێرینه باس له وه ده كات ئ���ه م گۆڕس���تانه مێژویه ك���ی ده گه ڕێته وه ك���ه هه یه ، دورودرێ���ژی ب���ۆ زۆر دورتر له ده س���اڵ ، ئه و وتی "گۆڕستانه كه مێژویه كی زۆر كۆنی هه یه ، پێش گۆڕستانی سه یوان دروستكراوه ، پێش���تر پێیانده وت گۆڕستانی كاسه و

كه وچك، دواتر پێیانده وت گۆڕس���تانی مه ركه زه كه و ئێستا پێیده ڵێن گۆڕستانی

بێناسنامه كان".ناوبراو ئه وه شی رونكرده وه كه دوای ئ���ه وه ی له الیه ن پۆلیس و ئاس���ایش و په یوه ندییان ته ندروستیه وه وه زاره تی پێوه ده كرێ���ت ئ���ه وكات ده چن به ده م به خ���اك رێوره س���می ئاماده كردن���ی س���ه ره تا مردوه كان���ه وه ، س���پاردنی له پزیشكی دادوه ری ته رمی مردوه كه یان له الیه ن شاره وانی و پزیشكی دادوه ریه وه پێده درێ���ت، ئه گه ر ژن بێ���ت له الیه ن ژنه وه ده ش���ۆردرێت و م���ردوی پیاوش له الی���ه ن پیاوه وه كه خ���ۆی ئه و كاره

ده كات و ده یش���ۆرێت، دوات���ر له الیه ن مامۆستایه كی ئاینییه وه نوێژی مردوی خۆیان به ئوتومبێلی له س���ه رده كرێت و ده یبه نه ئه و گۆڕس���تانه ی كه تایبه ته له وێ بێناس���نامه كان و به گۆڕس���تانی

به خاك ده سپێردرێت.عومه ر وتی "ئه و كه س���انه ی ده برێنه ئ���ه و گۆڕس���تانه ، ئه و كه س���انه ن كه له خه ڵوه تگه ی پیرین یان كه سوكاریان نیه و كه سانێكن كه سوكاره كه یان لێیان

ناپرسنه وه ".وتیش���ی "ش���اره وانی س���لێمانی بۆ شۆردن و به خاكسپاردنی هه ر مردویه ك

بڕی 450 هه زار دینارمان پێده دات".

ئا: ئیمان زه ندی

به شێك له و كه سانه ی توشی نه خۆشی ده رونی ده بن، له الیه ن كه سوكاریانه وه ده برێنه الی ئه و

شێخ و مه الیانه ی خه ریكی نوشته و جادو كردنن، له هه شت مانگی

ئه مساڵدا نزیكه ی 362 حاڵه تی نه خۆشی ده رونی تۆماركراوه .

دانیش���توی فه یم كچێك���ی گه نجی عه ربه ت���ه ، ماوه یه كی زۆره توش���ی نه خۆشی ده رونی بوه ، كه سوكاره كه ی بیروباوه ڕی داب و زاڵبون���ی به ه���ۆی كۆنه وه چه ن���د جارێك به مه به س���تی چاره س���ه ركردنی په نایان بردوه ته به ر شێخه كان، به تایبه تی دوای ئه وه ی كه بتوانێت پزیش���ك له وه ی نائومێدبون چاری ده ردی بكات، ئه و وتی "كه باری ده رونیم به ره و خراپی ڕۆشت پێیانوتم مه چۆ بو الی دكتۆر بڕۆ بۆ الی ش���ێخ ده كات، چاره س���ه ر نه خۆش���یه كه ت ش���ێخه كه كه بینیمی پێیوتم تۆ جنت له ناو گیاندایه ، ئه و بۆ ئه وه ی جنه كه م به ژێر به تون���دی ئه وه نده ده رب���كات پێكانمی كێشا، پێم زۆر ئاوسا و ماوه ی

ساڵێكه ناتوانم بڕۆم به ڕێگادا".كچه عه ربه تیه ك���ه ئاماژه ی به وه ش كرد كه ئه و هه مو لێدانه ی ش���ێخه كه هیچ چاره سه رێكی نه كردوه ، كاتێك كه

دواتر بردویانه بۆ الی دكتۆر پێیوتوه هۆكاره ك���ه ت حاڵه ت���ی ده رونییه هیچ

په یوه ندی به جنه وه نیه .هه ندێكجار نه خۆش ده برێت بۆ الی ش���ێخ ته نها پ���اره ی لێوه رده گیرێت، به اڵم هه ندێك له وانه ی دوچاری بێزاری له ژی���ان پێیانوایه پزیش���كیش ده بن

توانای چاره سه ركردنیانی نیه .محه مه د گه نجێكی دانیشتوی شاری ده ربه ندیخانه و بێزاره له هه مو ش���تێك ك���ه پێیبڵێن چاره س���ه ر، ئ���ه و وتی "خێزانه كه م ل���ه الی مه ال دۆعایان بۆ كردم، به اڵم هیچ س���ودێكم لێنه بینی دكتۆریش نه یتوانی چاره سه رم بكات، به اڵم باش���تربوم كه دكتۆر ڕێگای بۆ

دانام".ب���ه اڵم بابا كه ریم ش���ێخی گه وره ی ش���اره زور كه بۆ چاره سه ر زۆر كه س له شاره كانی كوردستان ده چن بۆ الی ، ئام���اژه ب���ه وه ده كات كه ئ���ه و ته نها هه ر پاره وه رناگرێ���ت، به ڵكو به پێی فه رموده كان���ی پێغه مب���ه رو قورئ���ان چاره س���ه ری ئه و نه خۆشانه ش ده كات ك���ه ده چنه الی ، ئ���ه و وتی "من وه ك ش���ێخه كانی تر نیم، بۆ نمونه كه سێك ك���ردوه ش���ێخێكی س���ه ردانی چوه پێیوتوه س���ه ره تا 500 ه���ه زار دینارم بده رێ تا دو حه ی���وان بۆ جنۆكه كان بكه ین به قوربانی ، كه س���ێكی تر چوه بۆ الی ش���ێخێكی ت���ر پێیوتوه نابێت

له خێزانه ك���ه ی ئێوه كه س���تان نه ژن بێنێ���ت و نه ش���وبكات چونكه جنۆكه

ده وروبه ری ماڵتانی داوه ".مه به ست له نه خۆشی ده رونی ئه وه یه ه���ه ر حاڵه تێك كاربكاته س���ه ر بیرو هۆش و ڕه فتار، یاخ���ود هه ر الدانێكی نه رێنی كه مرۆڤ به شێوه یه كی ئاسایی مامه ڵه نه كات ئه وه پێیده وترێ حاڵه تی قورس���تربێت حاڵه ته كه گه ر ده رونی ئه وا پێیده وترێ نه خۆش���ی ده رونی ، دكتۆر جه مال پزیشكی نه خۆشییه كانی ده رون���ی ئام���اژه ب���ه وه ده كات ك���ه "نه خۆش���ی ده رون���ی نه خۆش���ییه كی دیاریكراو هۆكاره كان���ی ش���اراوه یه و

نیه ".ئه وه ش���ی رونك���رده وه ك���ه مرۆڤ زۆر پی���رۆزه به رامب���ه ر ب���ه وه ی كه بیه وێت به ناوی چاره سه ر هه ركه سێك ب���ه كاری بهێنێت و ئیس���تغاللی بكات، وتی "له مێ���ژه وه نه خۆش���ی ده رون���ی به شێخ و مه ال چاره سه ر نه كراوه ، لێره دا مێژو ئ���ه م بابه ته یان تێك���ه ڵ كردوه

له گه ڵ فه لسه فه و ڕوحی ده رونی ".باسیش���ی ل���ه وه كرد ك���ه یه كێك م���رۆڤ مافه كان���ی له گرنگتری���ن ب���ۆ ش���ێخ ب���ه اڵم ڕێزگرتنیه ت���ی ، ده س���كه وتنی پاره به ه���ه زاران جۆرو ش���ێوه ئه ش���كه نجه ی خه ڵك ده دا كه گوای���ه ئه م نه خۆش���ییه ده رونی نیه ، به ڵكو جنه له جه س���ته ی مرۆڤدا، وتی

"نه خۆشی ده رونی و جن زۆر له یه كه وه دورن، دوجۆر نه خۆشی ده رونی هه یه یه كێكیان ده ره كیه ، دوه میان ناوه كی ، په یوه ندی ده ره كییه كان نه خۆش���ییه كه نادروس���ته وه یه به بیركردن���ه وه ی كارده كات���ه س���ه رڕژێنه كانی مێش���ك حاڵه تێكی ده رونی بۆ كه سه كه دروست ده كات، به اڵم دوه میان تاكێكی كۆمه ڵ

له باوانه وه بۆی ده مێنێته وه ".ئه وه شی وت"ئه و كه سانه ی كه توشی نه خۆشی ده رونی ده بن بیركردنه وه یان ئاڵ���ۆزه ، هه روه ها زۆر كه س���یش كه توشی ئه و حاڵه تانه ده بن هۆکاره که ی

نه بونی وشیاریی و زانیارییه ".لێكۆڵینه وه زانستییه كان ده ریانخستوه كه زۆر جۆر له نه خۆشی ده رونی هه یه و له هه مانكات���دا زۆر هۆكاریش هه ن كه

ببنه هۆی ده ركه وتنی نه خۆشییه كه .بژوێن كه توێ���ژه ری ده رونیه ئاماژه به وه ده كا كه شێخه كان به بێ زانیاری و وشیاری له باره ی نه خۆشی ده رونییه وه به ن���اوی جن ك���ه گوایه له جه س���ته ی زۆری ئه ش���كه نجه یه كی مرۆڤدای���ه نه خۆش ده ده ن كه به م ئه ش���كه نجه یه هیچ چاره س���ه رێك بۆ ئه و نه خۆش���یه

نادۆزێته وه .ئه و وتی "كاری ئێمه وه ك توێژه رێك ئه وه یه كه دكتۆره كان چاره سه رو ڕێگا بۆ نه خۆشه كه داده نێن، بۆ جێبه جێكردنی ئ���ه و ڕێگایانه توێژه ر قۆن���اغ به قۆناغ

هه وڵده دات چاره س���ه رێكی گونجاو بۆ نه خۆشه كه دابنێت".

له پیاوانی له هه مان كاتیشدا به شێك ئایینی نوش���ته و فاڵی ش���ێخه كان بۆ چاره سه ركردنی نه خۆشییه ده رونییه كان

به كارێكی شه رعی و گونجاو نازانن.مه ال موحس���ین مامۆس���تای ئاینی و وتارخوێن بۆ ئاوێن���ه ی ڕونكرده وه كه هه ندێ ك���ه س به ناوی چاره س���ه ره وه نوش���ته و فاڵ و قاوه گرتنه وه وه دۆعای هاكه زایی���ه وه كه خه ڵكی لێی تێناگات خه ڵكی پێفریو ده ده ن، به اڵم له ڕاستیدا گۆش���ه گیرده كه ن، زیاتر مرۆڤ���ه كان وتی "نه خۆش���ی ده رونی له 90% به هیچ ش���ێوه یه ك په یوه ندی به جن���ه وه نیه

ئه مه شتێكی دیارو ئاشكرایه ".مامۆس���تا ئاینیه كه ڕونیشی كرده وه كه هه ندێك له شێخه كان له پێناو پاره دا كه هیچ زانیارییه ك له باره ی نه خۆشی ده رونیی���ه وه نازانن، هه مو تواناو ڕزق و ماڵیان بۆ ئ���ه و كاره ته رخان ده كه ن، گه ر نه ش���زانن به هه زاران جۆرو شێوه درۆ بۆ نه خۆش ده كه ن له پێناو پاره دا، وتی "نه خۆشی ده رونی له الیه ن دكتۆره چاره س���ه رده كرێن، ده رونییه كان���ه وه چاره سه ری ناتوانن شێخه كان هه رگیز

ده رونی بكه ن".

ناوێک���ی که ری���م باب���ا تێبین���ی: خوازراووه

بێناسنامه كان، ئه و گۆڕانه ی كه س نیه گوڵێكیان له سه ر دابنێت

"نابێت خێزانه كه ی ئێوه ژن بهێنن و شو بكه ن چونكه جنۆكه ده وری ماڵتانی داوه "به هۆی لێدانه وه شێخێك ئافره تێك له پێ ده خات

ئه و كه سانه ی كه توشی نه خۆشی

ده رونی ده بن بیركردنه وه یان

ئاڵۆزه ، هه روه ها زۆر كه سیش

كه توشی ئه و حاڵه تانه ده بن

هۆکاره که ی نه بونی وشیاریی و زانیارییه

10 ساڵه گۆڕێكی بێناسنامه م

نه بینیوه كه سێك بێت سه ردانی

بكات یان گوڵێك له سه ریان دابنێت، ته نانه ت ناویشیان له سه ر گۆڕه كانیان نه نوسراوه و كه س

نازانێت كێنگۆڕستانی بێناسنامه کان

ئابوری(505( سێشه ممه 2015/12/1 8

ئا: وریا حسێن

ئه و كۆمپانیا بیانیانه ی پێش دروستبونی قه یرانی سیاسی و دارایی و

ئه منی سه رمایه كانیان له هه رێم هه ڵڕشتبو ئێستا ژماره یان له په نجه ی

ده ست تێپه ڕناكه ن، سه رمایه داره كورده كانیش به لێشاو سه رمایه كانیان

به ره و ده ره وه ده به ن، ئه وه ش به كۆچی سه رمایه داده نرێت له هه رێمی كوردستان كه زیانه كه ی تائێستا خۆی له 60 ملیار

دۆالر داوه هاوشانی قه یرانه كانی تر.

یاس���ین مه حم���ود وته بێ���ژی یه كێتی زۆری ترس���ێكی ك���ه وه به رهێن���ه ران له سه ر كۆچی س���ه رمایه هه یه له هه رێمی كوردس���تان تایب���ه ت به ئاوێن���ه ئاماژه ب���ۆ ئ���ه وه ده كات "چه ندی���ن كۆمپانیای براندو به ناوبانگ له هه رێمی كوردس���تان باریانكردوەو ڕۆیشتون ، به جۆرێك ئێستا ته نها چه ند كۆمپانیایه كی بیانی زۆر كه م ماون ك���ه ژماره یان له په نجه ی ده س���ت كاره كیان چاالكانه ئه وانیش تێپه ڕناكات

ڕاناپه ڕێنن".له هه رێم���ی كۆمپانی���ا ه���ه زار 10كوردستان تۆماركراون3 هه زار له وانه زۆر به چاالكی كاره كانیان ڕاده په ڕێنن و به های وه به رهێنانی ئ���ه و كۆمپانیانه 43 ملیۆن دۆالره كه 12 ملیار دۆالری وه به رهێنانی كۆمپانیا له نێ���وان هاوبه ش���ه بیان���ی و بیان���ی و خۆماڵی���ه كان، له گ���ه ڵ هاتنی قه یرانی دارایی و سیاس���ی و ئه منی جگه له پاشه كشه ی15 ملیار دۆالر هاوكات ئه و

12 ملیار دۆالره ش پاشه كشه ی كردوه .مه حمود بۆ یه كه مجارو تایبه ت به ئاوێنه مه ترس���یه كی تریش ده خات���ه ڕو ئه ویش كۆچی سه رمایه ی خۆماڵیه بۆ ده ره وه ی هه رێم، ئه و ئاماری ئه و س���ه رمایه دارانه باڵوده كاته وه كه سه رمایه كانیان بردوه بۆ توركیاو ته نانه ت خانوشیان له وێ كڕیوه ، وتی "ته نها له ساڵی 2015 دا هه زارو 350

س���ه رمایه داری كورد خانوی���ان له توركیا كڕیوه ".

ئ���ه وه ی قه یرانه ك���ه ی قوڵكردوه ته وه ، كۆچ���ی كۆمپانیا نه وتی���ه بیانیه كانه كه به نرخێكی گران هاتونه ته هه رێم هه ندێكیان ئێستا زۆر به ئاسانی به هۆی ئه و قه یرانه وه كوردستان به جێده هێڵن هه ندێكی تریشیان رۆژانه گ���وێ هه ڵده خ���ه ن بزانن دۆخی كوردستان به ره و كوێ ده ڕوات له حاڵه تی زانیاریه كان هه روه ك���و ده ژین، ترس���دا ده ریده خه ن "لەماوەی ئەمس���اڵدا س���ێ نەمس���ایی و OMVی كۆمپانیاكان���ی كەنەدی و تالیس���مانی ئەمریكی و هیسی راگرتوەو كارەكانیان ئیسپانی رێپسۆڵی بەجێهێش���توەو كوردس���تانیان هەرێمی

فرۆش���توە. هەروەها پشكەكانی خۆیان چوار كۆمپانیای دیك���ەش كه پێكهاتون له مۆڵی هەنگاری و ئۆیڵ سێرچ و كۆمێتی رۆمان���ی و وێس���ترن زاگرۆس���ی كەنەدی بڕیاری بەجێهێشتنی كوردستانیان داوەو پشكەكانیاندان، فرۆشتنی لەسەروبەندی ئه مریكی ئەوانەش ش���ێڤرۆنی سەرباری هەڵپەس���اردن و بۆ بڕیارێ���ك بەنی���ازە بەجێهێشتنی هەرێمی كوردستان دەربكات بەشێوەیەك هەتا ساڵی2017 یان 2018

بۆی نەگەڕێتەوه ".فای���ه ق موس���ته فا ئه ندام���ی لیژنه ی س���ه رچاوه وزه و پیشه س���ازی و سروش���تیه كانی په رله مانی كوردس���تان جێهێشتنی كۆمپانیا بیانیه كان به مه ترسی

ده زانێت له س���ه ر به رهه می نه وت و ئاماژه بۆ ئه وه ده كات "كێش���ه ی س���ه رۆكایه تی هه رێمی كوردس���تان كاریگه ری له س���ه ر جهێشتی ئه و كۆمپانیایانه هه یه، چونكه ئه وان له ش���وێنێك كارناكه ن كه نائارامی

سیاسی و ئه منی هه بێت".موسته فا پێشی وایه "حكومه تی هه رێمی كوردستان هه ر له مه دا شكسخواردو نه بو، بۆ به رهه مهێنایش���یان پالنه كانی به ڵكو نه چوه س���ه ر كه پێشكه ش���ی په رله مانی

كوردستانیان كردبو".ژوره بازرگانیه كانیش كه جاران جمه یان ده هات له كونس���وڵ و كۆمپانیا بیانیه كان ئێس���تا ئه و جوڵه یەیان نه م���اوه ، به اڵم له كۆچ���ی كۆمپانیاكان چونكه بێهوانین

پێیانوایه كۆچه كه كاتییه و ئه گه ری هه یه دوای ئاس���ایی بونه وه ی دۆخی هه رێمی

كوردستان ئه و كۆمپانیانه بگه ڕێنه وه .ژوری س���ه رۆكی محم���ه د س���یروان بازرگانی سلێمانی كه یه كێكه له پێكهاته سه ره كیه كانی یه كێتی ژوره بازرگانیه كانی هه رێم مه ترسی خۆی ناشارێته وه له باره ی ئه و كۆچه ی كۆمپانیا بیانیه كان ده یكه ن، به اڵم هێش���تاش هی���وای به وه ماوه ئه و كۆمپانیایانه ڕۆژێك بێت بگه ڕێنه وه هه رێم، ئه و وت���ی "ئه و كۆمپانیایانه به ش���ێوه ی كاتی گه ڕاونه ته وه شوێنی خۆیان تاكاتی

ئاسایكردنه وه ی دۆخه كه ".ئه و بۆ ئاوێنه ئاماژه ی بۆ ئه وه ش���كرد "وه كو ژوره بازرگانیه كان ڕونكردنه وه یان

له س���ه ر ئه و دۆخه به كۆمپانیاكان داوه ، پێویسته حكومه تی هه رێمیش له وباره یه وه

ڕونكردنه وه بۆ كۆمپانیاكان بدات".به هەمان ش���ێوه ش، وته بێژه ی یه كێتی وه به رهێن���ه ران جه خت���ی له س���ه ر ئه وه كرده وه ك���ه حكوم���ه ت كۆبونه وه یه كی

به په له بكات و ئه و دۆخه تاوتوێ بكات".هه رچ���ی بێت ئه م دۆخ���ه بۆ هه رێمی كوردس���تان واتای س���ه ره تای داڕوخانی گ���ه وره ی ئاب���وری، ك���ه به رده وامبونی دۆخێ���ك دروس���تده كات ڕه نگ���ه ن���ه ك حكومه ت به رێته وه خاڵی س���فره ، به ڵكو ده یبات���ه وه خاڵێ���ك خه ونه كه ش���ی كه سه ربه خۆیی ئابورییه له ڕێگه ی هه نارده ی

نه وته وه ئه ویشی له ده ستبچێت.

ئا: وریا

هه رچه ند تائێستا واده ی سه ردانی وه فدی ئێرانی نیه بۆ هه رێمی كوردستان

سه باره ت به ڕاكێشانی دو بۆری نه وت و غازی سروشتی، به اڵم ئێران به جدی

كار له سه ر ئه و كه یسه ده كات و نێچیرڤان بارزانیش به ڵێنی به ئێرانیه كان

داوه هاوبه شیان پێبكات له هه نگوینه ڕه شه كه ی كه شیرینیه كه ی تامی

گه یشتوه ته دڵی توركه كان، ئه وه ش ئه گه ری ملمالنێكان له سه ر كه رتی نه وت و

غازی هه رێم له نێو ئێران و توركیا زیاتر ده كات.

نازم ده ب����اغ نوێنه ری حكومه تی هه رێم له ت����اران تایب����ه ت به ئاوێن����ه ی ئ����ه وه ی ڕونك����رده وه له دوای س����ه ردانی نێچرڤان بارزانی س����ه رۆكی حكومه ت����ی هه رێم بۆ تاران ئه و باس����ه كراوه ته وه و به ڵێندراوه به رنامه ی����ه ك گونج����اودا له كاتێك����ی دیاریبكرێ����ت و ش����اندی حكومه تی ئێران سه ردانی هه رێمی كوردستان بكات، به اڵم تائێستا به فه رمی هیچ ئاگاداركردنه وه كیان

بۆ نه هاتوه.س����اڵی ڕاب����ردو وه فدێك����ی وه زاره تی نه وت����ی ئێران هاته هه رێمی كوردس����تان له گ����ه ڵ حكومه تی هه رێمی كوردس����تان ڕێكه وتن له س����ه رئه وه ی دو بۆری نه وت و غازی سروش����تی له نێ����وان هه رێم و ئێران ڕابكێش����رێت، به اڵم دواتر ئ����ه و پڕۆژه یه بێده نگی لێك����را، كۆتایی مانگی ڕابردوش كاتێ����ك نێچیرڤ����ان بارزانی چ����وه تاران ئه و باس����ه دوباره كراوه ت����ه وه و هه ردوال هاوڕابون له سه رئه وه ی ئه و پڕۆژه یه كاری

تێدابكرێت.ده باغ مێژوی ئه و پرۆژه یه بۆ سه رده می ئه حمه ی ن����ه ژاد ده گێڕێت����ه وه كه ئێران ڕه زامه ندی له س����ه ر ده ربڕی����وه ، ئه و پێی

وای����ه "ئێرانیه كان ئه م پڕۆژه که یان به الوه گرنگه، چونك����ه ده یانه وێت به رژه وه ندییه ئابورییه كانی له گه ڵ هه رێمی كوردس����تان پته وبێت"، هاوكات زیاتر جه خت له س����ه ر ئه وه ده كاته وه " ئه گه ر ئه م پڕۆژه یه به الی ڕه زامه ندیان نه بوایه گرنگ ئێرانیه كانه وه

ده رنه ده بڕی له سه ر پڕۆژه كه ".ئه و دو بۆریه ی ڕاده كێش����رێت بۆ ئێران ئیدارەی پارێزگای س����لێمانی و له سنوری ك����ه ده وڵه مه ندترین گه رمیانه وه ده ڕوات ناوچه ی هه رێمی كوردس����تانن له یه ده گی غ����ازی سروش����تی و ن����ه وت ك����ه به پێی س����امانه وه زاره ت����ی هه ژماره كان����ی سروشتیه كان بێت27 بلۆكی نه وتی و زیاتر

له یه ك بلۆكی غ����ازی تێدایه ، واش بڕیاره ئه گه ر پرۆژه هاوبه شه كه ی ئێران و هه رێم س����ه ربگرێت نه وت و غازی ئه م پارێزگایه

بگه یه نرێته بازاڕه كانی ئاسیا.بێوار خونس����ی ڕاوێژكاری ئاسایش����ی ئابوری له ئاژانس����ی پاراستنی كوردستان زانی����اری له وباره یه وه هه ی����ه ، هه رچه نده هه م����و زانیاریه كان����ی به ئاوێنه نه دا به اڵم ئام����اژه ی ب����ۆ ئه وه كرد وه ف����دی ئێرانی به زوترین كات دێنه هه رێمی كوردس����تان، ئه وه ش كاریگه ری ئابوری باشی بۆ هه رێمی كوردستان ده بێت چونكه سیاسەته كه وایه تاچه ند ده رگاكان زیاتربن ئه وا ئاسایش����ی ئابوری زیاتر ده بێت، خونس����ی پێی وایه"

هه نارده ك����ردن له ڕێگه ی ئێرانه وه كه متری تێده چێت وه ك توركیا چونكه كێڵگه كانی سلێمانی غازیان زۆره و نێوانی سلێمانی و

ئیرانیش كه متره".ئه نجومه نی پارێزگای سلێمانی و ئیداره ی ئه وشاره تائێستا ئاگایان له وه نیه سه رۆكی حكومه ت چی له ب����اره ی ئاینده ی نه وت و غازی سروش����تی ش����اره كه یانه وه له گه ڵ ئێرانیه كان باسكردوه ، به اڵم ئه وان جه خت له س����ه ر گرنگی ئه و پڕۆژه ی����ه ده كه نه وه پێیان وایه ئه مڕۆ بكرێت باش����تره بخرێته

سبه ی.هاوش����انی خونس����ی، ڕێك����ه وت زه كی له ئه نجومه نی فراكسیۆنی سه وز سه رۆكی

پارێزگای سلێمانی به گرنگییەوە ده ڕوانێته ئه و پڕۆژه یه ، پێیی وایه نابێت حكومه تی به تاك����ه هه رێم����ی كوردس����تان پش����ت سه رچاوه یه ك ببه ستێت بۆ هه نارده كردنی نه وت����ی خۆی، ه����اوكات پێش����یوایه ئه م پڕۆژه یه ئه گه ر س����ه ربگرێت بۆ سلێمانی چونك����ه ده بێ����ت، گ����ه وره ی بایه خ����ی له ئه گ����ه ری المه رکه زی مالیدا س����لێمانی سود له و داهاته وه رده گرێت كه له نه وت و غازه كه ی����ه وه ده س����تده كه وێت و پاش����ان له ڕێگه ی ئه و نه وته وه هه نارده ده كرێت بۆ

ئێران و دواتر بۆ واڵتان.ئێ����ران تائێس����تا تەنها پالن����ی هه یه ، ب����ه اڵم توركی����ا ڕاس����ته وخۆ وه به رهێنان

ده كات له نه وت و غازی پارێزگای سلێمانی ته نان����ه ت ئ����ه و كێڵگه یه ی ك����ه ئه وروپا چ����اوی له س����ه ریه تی و جێگ����ه ی ئومێدی توركه كانه له س����لێمانیه ئه ویش كێڵگه ی غ����ازی )میران����ه (و له الی����ه ن كۆمپانیای گنه ڵ ئینێرج����ی توركیاوە به ڕێوه ده برێت به جۆرێ����ك تۆن����ی هایواردی س����ه رۆكی غازی ئاین����ده ی پێیوای����ه كۆمپانیاك����ه سروش����تی هه رێم بۆ ئه وروپاو توركیا زۆر گرنگه ، بۆیه هی����چ گومانی تێدایه هه رێم له نێو به رداشی ئه نكه ره و تاران ئه م یاریه

به ئاسانی تێپه ڕناكات.ڕێك����ه وت زه ك����ی هیواداره ڕاكێش����انی بۆریه كان بۆ ئێران ڕاس����تكردنه وه ی ئه و هه ڵه كوشنده یه بێت كه حكومه تی هه رێم كردی به جۆرێك پش����تی له تاران و به غداو ڕوی له توركی����ا كرد ئه و وت����ی" هه رێمی كوردستان خاوه ن قەوارەو سه روه ری نیه و هه رێمێكی بچوكی نێ����وان دو ئیمپراتۆی سه فه وی و عوس����مانیه و ئه و سیاسه ته بۆ

ئه و ناشێت".پاراس����تنی ئاژانس����ی ڕاوێژه كاره كه ی هه رێمیش كه زۆر به بایه خه وه له م پڕۆژیه ده ڕوانێت داوا لەحكومه تی هه رێم ده كات پڕۆژه كه بخاته به رده م توركیا قس����ه یان له گه ڵب����كات، ئه وه ش وه كو هه س����تكردن به و مه ترسیه ی كه به هۆی ئه و پڕۆژه یه وە

توركیا ڕوبه ڕوی هه رێمی ده كاته وه .ئه م����ڕۆ بێت ی����ان س����به ی ئێرانیش كه وچكه ک����ەی ده خات����ه ئ����ه و هه نگوینه ڕه ش����ه وه ك����ه س����ااڵنێكە توركی����ا لێی ده خوات، ئه وه ش بۆ توركه كان ئاسان نیه كه ش����ه ریكێكی نوێ و ڕكابه رێكی دێرین له ناوچه كه دا دروستبێت له هه مو ڕوه كانه وه زیان ل����ه وه ن دەدا ت، ئه م����ه ش ده رگای زۆر ئه گه ر ب����ه ڕوی هه رێمدا ده كاته وه كه یه كه میان دروستبونی ملمالنێییه له نێوان توركی����او ئێ����ران كه باجه ك����ه ی خه ڵكی

هه رێمی كوردستان بیدات.

"سه رمایه داره بیانیه كان 12 ملیار دۆالریان له هه رێم كشاندوه ته وه "كۆچی سه رمایه له هه رێمی كوردستان گەیشتوه ته ئه وپه ڕی مه ترسی

"نێچیرڤان بارزانی به ڵێنی به ئێرانیه كان داوه دو بۆری نه وت و غازی هه رێمیان بداتێ"ئێران كه وچكی بۆ هه نگوینه ڕه شه كه ی سلێمانی ئاماده كردوه

سیاسه تی پشتکردنه ئێران و روکردنه تورکیا

هه ڵه بو

جێهێشتنی كۆمپانیا بیانیه كان مه ترسییه له سه ر به رهه مهێنانی

نه وت له هه رێمی کوردستان

سه ردانێکی نێچیرڤان بارزانی بۆ کۆماری ئیسالمی ئێران

کۆچی سه رمایه مه ترسییه له سه ر ئابوری کوردستان

rangalayawene@gmail.com (505( سێشه ممه ‌2015/12/1ره‌نگاڵه

خ���ۆت ئاماده بك���ه چه ن���د كارێكی ماڵه كه ت هه یه كه پێویسته به زوترین

كات ئه نجامی بده یت.

سه برو ته حه مول و په یوه ندیت له گه ڵ ئه مه ش نامێنێ���ت چوارده وره ك���ه ت واتلێ���ده كات ك���ه ب���اری خێزانی���ت

تێكبچێت.

واده رده كه وێت ك���ه خه ریكه له دۆڕان نزیك ده بیته وه ، پێویستت به وه هه یه

كه پشویه ك وه رگریت.

له ڕوی سۆزداریه وه به تاقیكردنه وه یه كی نوێ���دا ئه ڕۆی���ت، ئه م���ه هه نگاوێكی باشه بۆس���ه رله نوێ ده ستپێكردنه وه

به الپه ره یه كی نوێ .

به هه مو ش���ێوه یه ك خۆت به دوربگره له كێش���ه و ئاژاوه ، باری داراییت زۆر باش نیه و پێویس���تت به پاڵپش���تی

هه یه .

ناتوانی���ت خ���ۆت یه كالبكه یت���ه وه هه رئه مه شه كه واتلێده كات بڕیارێكی

دروست بده یت و جێگیربیت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازو

11

ئا: ئازاد بایز

له م دیمانه یه ی ئاوێنه دا هونه رمه ندی گۆرانیبێژی كورد میكایل، ڕازی ژیانی پێشمه رگایه تی و چۆنێتی برینداربونی

ده گێڕێته وه و دواتر دێته سه ر وێستگه كانی دڵم مه شكێنه و چاوه كه م چاوی ڕه شی

تۆو په یوه ستبونی ڕۆحی خۆی به هێمنی موكریانییه وه و دواتر گوزه رێك ده كات

به دنیا به رینه كه ی كالسیكداو ئاوڕێكیش له ژیانی تاڵو ترشی تاراوگه ی ده داته وه .

)س���او ئه لبوم���ی ب���ه س���ه باره ت له خۆشه ویستان( كه ئاشنای كرد به باشوری كوردس���تان، میكیایل وتی "ئ���ه و ئه لبومه له دایكبوی س���اڵی)1٩٩1(ی واڵتی سویده و ده نگدانه وه یه ك���ی باش���ی هه ب���و به تایبه ت

له باشوری كوردستاندا". وتیشی "ئه و ده مه ی پێشمه رگه ی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران بوم له شه ڕێكدا زۆر به س���ه ختی برینداربوم ه���ه ر به بڕیاری شۆڕش نێردرامه واڵتی سوید منیش ئه وده مه ده مزانی ناسڕی ڕه زازی تازه هاتۆته سوید و برینه كه ش���م چڵكێكی زۆری كردبو كه س���م نه ده ناسی له س���وید جوابم نارد كاك ناسرم بۆبێنن ئیتر بۆ به یانییه كه ی وه رگێڕه كه مان به كاك ناس���ری وتبو كاك ناس���رو ش���ه ش ڕه فیق���ی تری هات���ن بۆ ژوره ك���ه م بۆ من

به ڕاستی وره بو له و سه رده مه دا".میكایل له باره ی دامه زراندنی كه ناڵی مید تیڤی رایگه یاند "ئه وكه ناڵ���ه له گه ڵ ئه وه ی كولفه یه ك���ی كه می ب���ۆ دابینكراب���و به اڵم ده ستپێكی شۆڕشێكی ڕۆشنبیری و میدیایی بو له كوردستان و شه وانه خه ڵكی كۆده كرده وه له ماڵه كان���دا و ده یانگ���وت ئه مش���ه و فانه پرۆگرام���ه و خه رمانێكی به بڕش���تی هونه ری هه بو له سه دا هه شتای ئه و تێچوه ی كه ده كرا ده خرایه خزمه تی به رنامه هونه رییه كانه وه ". وتیش���ی "هه رچه نده له سه ره تای په خشدا چه ند هونه رمه ندێك حه زی���ان نه ده كرد من به شداربم له به رنامه كانی ئه وێدا، ئه و كه ناڵه هۆكارێ���ك بو بۆ ئه وه ی ده یان كۆنس���ێرت و ئاهه نگ���ی هونه ری بكرێت و گروپی جوانییان ده هێنا به شێوازی ڕاس���ته وخۆ گروپ كاری

خۆی ده كرد". میكای���ل ئام���اژه ب���ۆ ئ���ه وه ده كات كه ئه و كه ناڵه ئێس���تاش باش���ترین خه رمانی ئه رش���یفكراوی هونه ریی���ان هه ی���ه و ده ڵێ "هه میشه مید تیڤیم به عیشقه وه خۆشویستوه ڕاس���تگۆبون و جیاوازییان به ڕاستی چونكه دیكه ناوچه كانی دیالێكت���ه كان و له نێ���وان

نه ده كرد".ده رباره ی چڕینی مه قامی سه بای ناوچه ی كۆیه به تێكس���تی مامۆستا هێمن موكریانی، میكایل وتی "من به هۆی ئه وه ی له سه ره تای مامۆستا به الس���ایی كردنه وه ی منداڵیمه وه تایه ر تۆفیق ده س���تم پێك���رد له وانه یه گه ر ئه و نه بوایه هه س���ته نه ته وه ییه كه ی منیش به و شێوه یه ئه ستور نه بوایه جابۆیه من هه ر به وحیرسه وه گوتومه خۆشحاڵم گه ر په سه ند

بێت له نێوه نده هونه رییه كه دا". هونه رییه كان���دا، ن���ه وه له باس���كردنی

میكای���ل وت���ی "من پێ���م وایه له ئێس���تادا چه ن���د هونه رمه ندێ���ك هه ن ك���ه ترۆپكی هون���ه ری كوردین ب���ۆ نمون���ه له وانه كاك مه زه���ه ری خالق���ی و كاك ناس���ری ڕه زازی كه هه میش���ه كه ڵكیان له باش���ترین شیعره باش���یان كاری وه رگرتوه و كالس���یكیه كان تێداكردوه و به ئێستاشه وه خه ڵكان زۆرن كه الس���ایكه ره وه ی ئه وانن كاتێ گۆرانی ده ڵێن واده زانی ڕه زازی و خالقین به الوی و به رده وامی

به كاره كانی ئه وان ده ده ن". ئ���ه و هونه رمه ندانه وتیش���ی "پێموای���ه له خزم���ه ت زۆر زیاتریان كردوه ، ش���وانێك له بن به ردێكی ئه م كوردس���تانه چریكه یه كی كردبێت ئ���ه وان هێناویانه ته وه و دیس���انه وه كاریان له سه ر كردوه و میلۆدیان له سه رداناوه هه ر بۆیه ئێس���تا هه زاران ه���ه زار گوێگریان

هه یه ".س���ه باره ت به س���ه نته ربونی هونه رمه ن���د له نێ���وان گوێگری كالس���یك و هاوچه رخدا، میكای���ل وت���ی "به ڕاس���تی ڕاگرتن���ی ئه م بااڵنس���ه ئه وه یه كه ده بێ���ت هونه رمه ندی نه وه ی ئێمه س���ه ره تا كالس���یك بێت دواتر له گ���ه ڵ سه رده میش���دا ب���ڕوات. من بۆخۆم نایش���ارمه وه تواوه ی هونه ری كالسیكم گه ر بمه وێت ئاوپرژێن���ی دڵی خۆم بكه م بۆخۆم

گۆرانییه كی كالسیك ده ڵێم". وتیشی "من به ڕاستی مه قام چاكتر ده ڵێم به اڵم هه میش���ه پێموابوه م���ن ده بێ كاری دیكه ش بكه م و ئه لبوم و س���ێدیم هه بێت بۆ ته مه نی 15بۆ٣0 س���اڵ و خۆش���حاڵم به وه ی خه ڵكی كالسیك و هاوچه رخ كاره كانی منیان

به دڵ بێ". میكای���ل ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه ئه گه ر هونه رمه ند بونی خۆی سه لماندبێت پێویستی به بانگه شه كردن نییه و وتی "كاریزما دروست

ناكرێت ده بێت بۆ خۆی هه بێت". له نێ���وان به جیاوازیك���ردن س���ه باره ت هونه رمه ندان له پێدانی هاوكاریی و پاداش���تی مادیدا، میكایل وتی "ته خش���ان و په خشان به پاره ی میله ته وه كراوه و باوه ڕبكه ن من وه ك هونه رمه ندێك تائێستا یه ك دینارم له پاداشتی هونه ردا وه رنه گرتوه . هونه رمه ند گه ر به مانا هونه رمه ند بێت حی���زب ناتوانێت كاریگه ری له سه ر دابنێت گه ر به رهه مه كانیشی بایكۆت

بكرێت كاریگه رییه كی به رچاوی نابێت". وتیش���ی "له پاش���ان چ���ی ل���ه و ئاپۆرا جه ماوه ریی���ه ده كات له هه رچ���وار پارچ���ه به ملیۆن گوێگ���ر له گه ڵ گۆرانییه كانم ده ژین ده با هه مو كه ناڵه كان بتوانن ناسری ڕه زازی بایكۆت بكه ن بزانه ده توانن؟ چونكه ناس���ر خۆی هونه رمه نده پێویستی به كه ناڵ نییه ". "كاتێ���ك ده ڵ���ێ میكای���ل هه روه ه���ا له گۆرانیبێژێك ده پرس���ن ح���ه زت به ده نگی چ گۆرانیبێژێكه تاوێك���ی باش بیرده كاته وه ده چێ���ت هونه رمه ندێك دێنێت كه 50س���اڵ پێش ئێستا مردوه واده زانێ پێی كه م ده بێ بڵێ ح���ه زم به میكایله یان ئ���ه رده اڵن یان

هه ركه سێكی دی".میكای���ل دێت���ه وه سه رباس���ی هون���ه ری خ���ۆی و ده ڵ���ێ "له ڕاس���تیدا ده نگ���ی من ده نگێكی ته كنیكی نییه به اڵم زیاتر ده نگی من هه س���تاوی و عیش���قییه بۆی���ه گه ر من

گۆرانییه ك���ی ڕیتمی خێ���راش بڵێم غه مه كه هه ر به دی ده كرێت تیایدا".

له باره ی سرود وتنیش���ه وه ، میكایل وتی "سرودم بۆ ئه وه نه وتوه ببێ به به رهه مێكی مێژوی���ی به ڵكو بۆئه وه وتومه هه ڵوێس���تی خ���ۆم بۆ ئه م دۆخ���ه ی میله ته كه م ده رببڕم خۆ ڕه نگیش���ه زۆر باش���م نه وتب���ێ به اڵم

خه ڵكانێكیش به دڵیان بوه ". س���ه باره ت به و شیعره ی س���ه ید كامیلی ئیمام���ی ك���ه س���ه ره تا محه م���ه دی ماملێ به ئاوازی خ���ۆی كردویه تی به گۆرانی و دواتر ئه م وتویه تیه وه ، میكایل وتی "له ڕاس���تیدا ئه و تێكس���ته ی س���ه ید كامی���ل وێنای زۆر جوانی تێدایه ماملێ���ش ئه و ئاوازه جوانه ی كردوه به به را هه ربۆیه منیش به حیرس���ه وه وتومه ته وه و له نێوه نده هونه رییه كه دا زۆریان

به دڵ بوه كه ئه وه ش شانازییه ". وتیش���ی "من زۆر زۆر سه رسامی مامۆستا له گۆرانییه كانیش���مدا موكریانیش���م هێمنی

ڕه نگی داوه ته وه ". میكایل ئام���اژه بۆ ئه وه ده كات كه هێمن شاعیرێكی نمونه ییه وه كو نالی و هه ژار و ده ڵێ "به اڵم نهێنی س���ه ركه وتنی مامۆس���تا هێمن ئه وه یه به زمانێكی ئه وه نده پاراو و شیرینی كوردی نوس���یوییه تی كه هه م كه وینی كوڕم كه 15س���اڵه لێی تێده گات هه م منیش و هه م پرۆفیس���ۆرێكیش. ئه وانه وایلێكردم زۆر كار له س���ه ر مام هێمن بكه م ب���ۆ نمونه گۆرانی چاوه كه م چاوی ڕه شی تۆ یان ته شیڕێس كه به س���ه با وتومه دواتر ده بینی كارێكی باش

ده رچون".س���ه باره ت به ڕیتمه هونه رییه كان، میكایل وتی "ئێم���ه وه ك���و هونه رمه ندانێكی خاك داگیرك���راو و چه وس���اوه ناكرێ���ت ته نه���ا به رژه وه ن���دی تایبه ت���ی خۆم���ان له به رچاو بگرین به ڵكو ده بێت به رژه وه ندی نه ته وه یی و

كۆمه اڵیه تی له به رچاوبگرین". وتیش���ی "ئه و ئاهه نگانه ی ك���ه ده كرا الی میلله تی خۆمان پێی ده گوترێت ڕیتمی شاد ئاس���تی هه مو هونه رمه ندێ���ك داده به زێنێت له به رئ���ه وه ی ئه وه پێ���ی ناوترێت هونه ری

تایبه تمه ند". سه باره ت به هونه ری نه ته وه ییش، میكایل وتی "هون���ه ر به گش���تی ناتوان���ێ به ته نیا له ڕوانگه ی ناسیۆنالیستانه وه سه یری بكه یت و ناتوانی بڵێی تۆ هونه رمه ندی كوردی ده بێت نه ته وه په رس���ت بی���ت و له هه مان كاتیش���دا

ناشتوانی كوردبونه كه ی لێ بسه نیته وه ". میكای���ل ئاماژه ب���ه وه ده كات وه ك كورد هێرش���ێكی گه وره ی كولتوریمان له س���ه ره و ده ڵێ "به شێكی زۆری گۆرانیبێژه كانی كورد خزمه ت به هونه ری توركی و كۆمه ڵگه كانی تر

ده كه ن". راشیگه یاند "من ناڵێم باتازه گه ری نه بێت ب���ه اڵم له هه مانكات���دا باالیه ن���ه نه ته وه یی و كولتورییه كه ش���یان بیرنه چێت. ئه مڕۆ به زۆر وه كو ده رزی كولتوری بێگانه مان تێده كه ن و وای لێهاتوه راگه یاندنه كانیش بۆیان په خش

ده كه ن". میكای���ل گله یی له وه زاره تی رۆش���نبیری ده كات كه پاره بۆ كه سانی واخه رجده كات و ده ڵ���ێ "پ���اره ب���ده به گۆرانیبێژێ���ك كه

ده ربه س���تی كولتوره كه م���ان دێ���ت نه وه كو بیده ی به كه س���ێك هه مو جوڵه ی له خزمه تی كۆمه ڵگه ی توركیدای���ه . ئه م دیارده یه جگه له وه ی باری كولتورم���ان ده ڕوخێنێت ئێمه ده چین پاره ش ده ده ین ب���ۆ ماڵوێرانكردنی

خۆمان". ئ���ه و ئام���اژه ب���ۆ ئ���ه وه ده كات ك���ه ئێم���ه پێ���ش ن���ه وه ی ئه وجموجواڵن���ه ی ب���وه پارێ���زگاری باش���ترین كردویان���ه "ئه گینا ده ڵێ كولتوره كه م���ان و له مانه وه ی خۆ سیاس���ه ت ئێم���ه ی قوتار نه ك���ردوه له له ناوچون چونكه ئێمه ی كورد نه سوپایه كی به هێزو نه چه ك و ئه س���له حه یه كی وه هامان هه ی���ه ب���ۆ پارێزگاریك���ردن به ڵك���و ته نها مه س���ه له هونه رییه كه ده ربازی كردوین له و

قه یرانانه ".

میكایل:‌تائێستا‌یه‌ك‌دینارم‌له‌پاداشتی‌هونه‌ردا‌وه‌رنه‌گرتوه‌له هه رچوار پارچه به ملیۆن گوێگر له گه ڵ گۆرانییه كانم ده ژین

ئا: مه زهه ر كه ریم

له پێشانگاكانی ئۆتۆمبێل له شاری سلێمانی پێشانگایه ك به هۆی هه رزانی نرخی

ئۆتۆمبێله كانه وه زۆرترین گرێبه ستی تێدا ده كرێت و زۆرترین ئۆتۆمبیلی تێدا ده فرۆشرێت و به هه رزانبازاڕی پێشانگه ی فرۆشتنی ئۆتۆمبێل

ناوزه دكراوه .

ده ڵێ����ت پێش����انگاكه ش سه رپه رش����تیاری پێش����انگاكه مان دێن����ه ئۆتۆمبیالن����ه ی ئ����ه و به ش����ێوه ی هه رزانبازاڕ ده فرۆشرێن و به به راورد به پێش����انگاكانی تر زۆرترین گرێبه س����تمان له ال

ده كرێت."

هه رێم ڕه ئوف حه مه ئه مین سه رپه رش����تیاری پێشانگه كه سه باره ت به هه رزانی ئۆتۆمبێلی نێو پێشانگه كه یان و له لێدوانێكی به ئاوێنه ی راگه یاند "پێش����انگاكه مان به نرخێكی هه رزان گرێبه ستی ئۆتۆمبێل بۆ هاواڵتی����ان ده كات و به هۆی زۆری سه رپه رش����تیارانی ژم����اره ی كاره كانمان����ه وه پێش����انگاكه مان ل����ه ده ك����ه س زیات����ره به ده ر له و كه س����انه ی ب����ۆ مامه ڵ����ه ی ئۆتۆمبیل دێنه

پێشانگاكه مان كه ژماره یان نازانرێت".ئۆتۆمبیالن����ه ی ئ����ه و "نرخ����ی وتیش����ی له پێشانگاكه مان ده فرۆش����رێت هه رزانه و نرخی ئۆتۆمبیل����ه كان له خان����ه ی دو ه����ه زار دۆالره وه ده گرێته وه به ره و س����ه ر كه ئۆتۆمبیلیش هه بوه

فرۆشراوه به شه ش هه زار دۆالر".

هه رێ����م ڕه وف حه مه ئه مین ئام����اژه بۆ ئه وه ده كات ك����ه پێش����انگاكه یان زۆرتری����ن كڕین و فرۆش����تنی تێداده كرێت و وتیشی "وه ك هه رزان ب����ازاڕی ئۆتۆمبێ����ل خه ڵكانێك����ی زۆر دێن����ه پێش����انگاكه مان كه زۆرترینیان ئه و هاواڵتیانه ن كه له م دۆخه ی ئێس����تادا ناتوان����ن ئۆتۆمبیلی

گرانبه ها بكڕن". پێشانگاكه مان "ئۆتۆمبێله كانی راش����یگه یاند

له ڕوی نرخه وه زۆر هه رزانه ".سه رپه رشتیاری پێشانگاكه ش ده ڵێ "هاوكاری له ئاسایش����ی تامۆڵه ت ئه منیه كانی����ن و هێ����زه به خه ڵكی ئۆتۆمبێ����ل وه رنه گیرێت س����نوره كه ده ره وه ی هه رێم نافرۆشن و مامه ڵه ی پێوه ناكه ن

كه زۆركات پاره ی زیادیان پێداون".

هه رزانبازاڕ پێشانگای ئۆتۆمبیلیشی گرته وه

پێشانگایه کی ئۆتۆمبێل فۆتۆ: مه زهه ر

فۆتۆ: ئازاد

‌ره‌نگاڵه(505( سێشه ممه 2015/12/1 rangalayawene@gmail.com

گاکاوڕ

چه ند رۆژێكی جیاواز به س���ه ر ده بێت، ئه ویش به هۆی ئه و هه وااڵنه ی بیستوته

له سه ر شوێنی كاركردنت.

ه���ه ر پالنێك���ت هه ی���ه دوای بخه ، ئه م ده ڵێن فه له كناسی شاره زایانی چه ن���د رۆژه له بار نیه بۆتۆ بۆ هیچ

شتێك.

كه سێكت توش ده بێت كه ده توانیت ته نانه ت بگونجێنێت له گ���ه ڵ خۆتی

كێشه كانیشت بۆچاره سه ر ده كات.

به وریایی���ه وه مامه ڵه بك���ه ، چونكه ك���ه روب���دات كارێ���ك له وانه ی���ه په یوه ندی به خۆشه ویس���ته كه ت یاخود

خێزانه كه ته وه هه بێت.

هیچت نه كرد ده رباره ی ئه و كارانه ی كه بۆیه سه ركه وتو هه ر سپێردرابو، پێت

نابیت له م كاره ی ئێستات.

قرژاڵدوانه‌‌

له ئامێ���ره كێش���ه ت هه ن���دێ ده بێت، بۆدروس���ت ئه لكترۆنیه كانت كه ئه مه ش ئه بێت���ه هۆی دواكه وتنی

كاره كانی رۆژانه ت.

فه‌‌ریکشێر

1010

ئا:شۆڕش محه مه د

میدیا ره ئوف بێگه رد هونه رمه ندی شانۆكاری كورد رایده گه یه نێت "من به وه ده ڕۆم به ڕێوه كه

ئیحساسه كانم پێم ده به خشێ. تا ئێستا رقم له كه س نه بوه و كه سیش

به رقه وه هه ڵسوكه وتی له گه ڵ نه كردوم".

س����ه باره ت به قۆناغی گروپی شانۆی ئه زمونگ����ه ری ك����ه میدی����ا یه كێ����ك بو له روخس����اره دیاره كان����ی ، له لێدوانێكی بۆ ئاوێن����ه وت����ی "زۆر راش����كاوانه ده ڵێم له و قۆناغه دا زۆرمان له س����ه ر نوسرا و زۆریش قسه مان له سه ر كرا، به اڵم ئێمه ده زانین و خه ڵكیش ده زانێت ئاسته كان چین و چی

نین".میدی����ا هێم����ا بۆ ئ����ه وه ده كات كه له و قۆناغه دا كۆمه ڵێك له ش����انۆكاری ئه وانیان باش پشتیوانی گروپه كه ی ده كرد و چه ند ناوێك به بیردێنێته وه و ده ڵێ "ئێمه كۆمه ڵێك شانۆكارمان له پشت بو له وانه مامۆستا ئه حمه د ساالر و مامۆستا به دیعه دارتاش و مامۆس����تای خوالێخۆشبو جیهاد دڵپ����اك و زۆرێ����ك له هونه رمه ند و شانۆكاری تر. هه روه ها پێكیشه وه

كارمان ده كرد". وتیش����ی "بۆ نمونه هه رگیز بیرم ناچێته وه كه له كوردستاندا شانۆگه رییه ك هه ڵده بژێ����ردرا بۆ ئه وه ی له به غ����دا نمایش بكرێت ئه و س����اڵه كه لیژنه كه ی به غدا هاتن ته ماش����ای نمایشی )له چاوه ڕوانی سیامه ند(ی شانۆی ئه زمونگه ری كوردی و به رهه مێكی ش����انۆیی مامۆستا ئه حمه د س����االریان كرد ه����ه ردو ئیش����ه كه یان به دڵ بو ب����ه اڵم ده بو یه ك به رهه م هه ڵبژێرن. مامۆس����تا ئه حمه د س����االر زۆر به دڵێكی فراوانه وه وتی "من زۆر چوم له به غدا نمایشی شانۆییم كردوه ، میدیا ئه مجاره ئێوه بڕۆن. له س����ه ر ئه و قس����ه یه لیژنه كه وتیان ئه بێت هه ردو نمایش����ه كه بێن

بۆ به غدا نمایش بكه ن".ئ����ه و هێما بۆ ئ����ه وه ده كات ك����ه زۆرجار مرۆڤ كه ده یه وێت ش����تێك بكات و هه ستی كرد راسته ، ئه وا نابێت بیر له هیچ شتێكی تر بكاته وه و وتیش����ی "ئیدی زه مه ن شایه تحاڵه ب����ه وه ی كه تۆ چیت كردوه و چیت نه كردوه ، ه����ه ر نه بێت بین����ه ر ده زانێت ك����ه تۆ چیت كردوه ." س����ه باره ت به كاریان له نمایشه كانی ش����انۆی ئه زمونگه ری ك����وردی، میدیا وتی" ئێمه له پێش نمایش����كردنی شانۆگه رییه كانی تیپم����ان )تیپ����ی ش����انۆی ئه زمونگ����ه ری( نه ریتێكم����ان هه بو ك����ه په یڕه ومان ده كرد، كه پێش نمای����ش نوخبه یه كمان بانگده كرد گوێش����مان لێده گرتن و ته نانه ت نه ك به ته نها شانۆكاران به ڵكو نوسه رانیشمان بانگده كرد.

من له و كاته ش گوێم له هه مو كه سێك ده گرت ته نانه ت گوێم له و كه سه ش ده گرت كه پێی ده وتم تۆ ئیش����ێكی خراپ����ت كردوه ". میدیا پێی وایه كه ئه و كه س����ه ی ڕه خنه ده گرێت ده بێت پشت به بنه مایه كی زانستی و ئه كادیمی له كاره كه دا كه موكورتی ئه گه ر ببه س����تێت و هه بو ده بێت توانای ئه وه ی هه بێت كه ئه وه

رونبكاته وه كاره كه له كوێدا خراپ بوه . میدیا له و بڕوایه دایه كه هیچ ئیشێك نییه موته كامیل و ته واو بێت و سه باره ت به پێگه ی خۆی له شانۆی كوردیشدا وتی "من له شانۆی كوردیدا هه س����تده كه م نازێكی زۆرم دراوه تێ تائێستاش نازانم كێ دژی من وه ستاوه ته وه و كێ رقی له من����ه ، من ب����ه وه ده ڕۆم به ڕێوه كه ئیحساس����ه كانم پێم ده به خشێ. تائێستا رقم له ك����ه س نه ب����وه و كه س����یش به ڕقه وه

هه ڵسوكه وتی له گه ڵ نه كردوم".

میدیا ره وف بێگه رد ده رچوی ساڵی1989ی ئه كادیمیای هونه ره جوانه كانی به غدا به ش����ی نواندنه ، س����اڵی1992عێراقی به جێهێش����ت و چوه س����وریا و له وێ له بواری نواندندا كاری كرد و چه ند شانۆگه رییه كی پێشكه ش كرد.

وه ك چۆن یه كێك بوه له ئه ندامانی شانۆی نه ته وه یی س����وری و س����اڵی 2000س����وریای به جێهێش����ت و چوه واڵتی دانیمارك. له وێش تیپی شانۆی)ئه نانا(ی دامه زراند كه چه ندین

ئه كته ری فره نه ته وه ی له خۆگرتوه .

میدیا‌ره‌ئوف‌بێگه‌رد: رقم له كه س نه بوه و كه سیش به ڕقه وه هه ڵس���وكه وتی له گه ڵ نه كردوم

ئا: كارزان تارق

به گوزه ركردن به ناو هه ڵه بجه و هه ورامان به هه ڵواسینی وێنه و گوێبیستن

له چیرۆك و مانه وه ی ئاسه واره كان به شێك له كاره ساتی هه ڵه بجه دێته

به رچاو و گوێ ، به اڵم ئه وه ی جیاواز كار بۆ هێشتنه وه ی ئه و كاره ساته ده كات چه ند هونه رمه ندێكن كه یه كێك له وانه سه نعان فایه قه و له رێگه ی دروستكردنی ته سبیحێكه وه كه له 5 هه زار قه زوان

پێكهاتوه ده یه وێت گوزارشت له شه هیدانی ئه و كاره ساته بكات.

س���ه نعان فایه ق سه باره ت به و پرۆژه یه و له لێدوانێكی به ئاوێن���ه ی راگه یاند "به هۆی ئه وه ی كه له س���نوری هه ڵه بجه داده نیشم و خزم و ناسراوم له كیمیاباران شه هیدبون، بۆیه بیرم كرده وه به ته س���بیح دروستكردنه كه م ته عبیرێك له هه ڵه بجه و شه هیدانی هه ڵه بجه بك���ه م، بۆیه ده س���تمدایه دروس���تكردنی له )5000(پێنج پێكهاتوه كه ته س���بیحێك

هه زار دانه ق���ه زوان، كه ره مزه بۆ 5هه زار شه هیدی هه ڵه بجه و درێژی ته سبیحه كه ش

18مه ترو نیوه ".وتیش���ی "ته س���بیحه كه 5هه زار دانه یه ، پێكهاتوه له ده نكه قه زوانی بچوك و گه وره ، كه گوزارش���ت له 5هه زار شه هیدی هه ڵه بجه ده كات ك���ه منداڵ و گه وره ی تێدا ش���ه هید

بوه ". سه نعان ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه "جیا له و 5هه زار دانه قه زوانه ، ته سبیحه كان دو گوڵنگه یان هه یه ، كه به شێوه یه ك له نێوان گوڵنگ���ه كان و ته س���بیحه كه ، گوزارش���ت له به رواری كاره ساتی كیمیاباران ده كات".

دانه 16 "له ته س���ه بیحه كه وه وتیش���ی قه زوانی پێوه ی���ه ، گرێیه ك له نێوانیاندایه و ئیجا 3دانه قه زوان و دواتریش دو گوڵنگه كه ، ك���ه هه ریه كه یان 8 قه زوان���ی پێوه یه كه كاره ساتی له 1988/3/16كه گوزارش���ته

كیمیابارانی هه ڵه بجه له و رۆژه دا رویدا".س���ه نعان هێما بۆ ئ���ه وه ده كات كه دو گوڵنگه ك���ه ی ب���ه به كره دروس���تكردوه و پێكهاتون له 5هه زار تاڵه به كره و له وباره یه وه

وتی "به ڕه نگه كانی )س���ور، زه رد، سپی ، سه وز( كه ره نگی ئااڵی كوردستانه ، ڕه نگ

كراون". وتیشی "ئه م ته س���بیحانه له مۆنۆمێنتی هه ڵه بجه داده نێم بۆ ئه وه ی له وێ وه ك ئه و كه لوپه النه ی تر كه هه ن ل���ه و مۆنۆمێنته بمێنێت���ه وه ب���ۆ ئ���ه وه ی گوزارش���ت له و

كاره ساته بكات". ناوبراو راش���یگه یاند "پرۆژه ی گه وره ترم له به رده م���دا هه یه و له ئێس���تادا له 20%یم ته واو كردوه و له داهاتودا هه ر به ته س���بیح

كارێكی جوانتر ده كه م".س���ه نعان فای���ه ق ته نه مه نی 40س���اڵه و خه ڵكی گوندی هانه یدنی س���ه ر به ناحیه ی بیاره یه و له ئێس���تادا له ناحی���ه ی خورماڵ نیش���ته جێیه ، جگه ل���ه وه ی ك���ه رۆژانه به ده یان ته سبیح دروستده كات، له چه ندین كاری شانۆیی و دراماشدا به شداری كردوه ، 10 ك���ردوه ، كاری ده رهێنه ری���ش وه ك به رهه می ش���انۆیی هه یه ، جی���ا له مانه ش له بواری مندااڵندا چه ندین شیعرو چیرۆك و

گۆرانی تۆماركراوی هه یه .

كاتێك بیر له وه ده كه یته وه موی لێبكه یته وه ، ئه وه له شت به شیله بزان����ه كه ره نكه هه ندێ كێش����ه بۆ پێس����تت دروس����ت بێ����ت كه ناشیرینبونی پێستت ببێته هۆی بۆماوه یه ك����ی كات����ی ، هه ربۆی����ه به كارهێنانی له پ����اش ده كرێ����ت

شیله ئه مانه بكه یت:

-كرێمی دژه خۆر به كاربێنه جه س����ته ت م����وی كاتێ����ك زیاتر پێس����ته كه ت لێده كه یته وه

ناسك ده بێت و كه هه تاویش به ری ده كه وێت ئه بێته هۆی دروستبونی په ڵه ی قاوه یی بۆسه ر پێست، هه ر بۆیه باش����تر وایه نه چیته ده ره وه ب����ه اڵم له گه ڵ چون����ه ده ره وه ش

كرێمی دژه خۆر به كاربێنه .

-خۆت مه شۆچونكه كه موه كان لێده كه یته وه پێس����ت زیاتر هه س����تیار ده بێت هه روه ها هه وك����ردن، بۆبه كتریاو مه ك����ه له ب����ه ر ته س����ك جل����ی

چونكه كۆنه كانی له ش به باش����ی كراونه ت����ه وه بهێڵه باله ش هه وای

پاك وه ربگرێت له وكونانه وه .

- ئارایشت مه كه هه ركاتێ����ك م����وی ده موچاوت لێئه كه یته وه بهێڵه پێس����تت پشو ئارایش����تێك هی����چ وه رگرێ����ت و مه كه ، چونكه كونه كان به باش����ی كراونه ت����ه وه مكیاجه ك����ه زیات����ر ئه چێت����ه قواڵیی پێس����ت و زیانی

پێده گه یه نێت.

له‌دوای‌‌به‌كار‌هێنانی‌‌شیله‌‌ئه‌مانه‌‌مه‌كه‌

ته سبیحێكی 5000 دانه یی سیحری جوانیدروستده كرێت

ئێمه وه ك كۆمه ڵێك نوسه رو رۆژنامه نوس هه رگیز له و بڕوای���ه دا نه بوین كه پارتی به م شێوه یه ی ئێس���تا مامه ڵه له گه ڵ بارودۆخی ب���كات، كوردس���تاندا هه رێم���ی سیاس���ی به تایبه تیش به رامبه ر به حكومه ت و په رله مان ب���ه و ش���ێوه س���اده یه ئی���داره ی ملمالنێ سیاسیه كان بكات و وێنه ی خۆی بۆ ناوخۆی هه رێ���م و ناوچه كه و جیهان نمایش بكات. ئه و دیدو تێڕوانین���ه ی ئێمه بۆ پارتی دیموكراتی كوردس���تان هه مان بو. زۆر جیاوازبو له وه ی خۆی پێ نمایش كرد، چونكه ئێمه وا وێنای پارتیمان ده كرد كه ناكرێت له مێژه وه وێنه ی بگرین و هه ڵس���ه نگاندنی بۆ بكه ین و حوكمی به س���ه ردا بده ین. چونكه پێم���ان وابو ئه م پارتیه ی ئێستا پارتیه كی جیاوازه و پارتێكه بۆ زه مه نی ئێستاو توانیویه تی دۆخه مێژوییه ناهه مواره كه ی كوردستان له ملمالنێی نابه جێ و ش���ه ڕی ناوخ���ۆی جه مس���ه رگیری ئیقلیمی

تێپه ڕان���دوه و پارتێك���ه بۆ زه مه نی ئێس���تا، ئێس���تایه ك كه به به رده وام���ی له گۆڕاندایه ، به تایبه تیش له بواری سیاسیداو ئه و رۆڵه ی كه ده بێت پارتی سیاس���ی هه یبێت به تایبه تیش ئه گه ر ئه و پارت���ه ئه زمونی قوڵی له خه باتی ش���اخ و شاردا هه بێت و پالنیش���ی هه بێت كه ببێته پارتی ئاینده ، ئێمه له و بڕوایه دابوین كه پارتی به سیفه تی ئه وه ی كه رۆژانه تێكه اڵوی سیاس���ه تمه دارانی جیهانی و كونس���وڵگه ری و س���ه فاره ته كانی ده ره وه ده بێت و وه ك باسی ده كه ن چه ندان راوێژكاری سیاس���ی و ئابوری رۆژئاوایی���ان هه یه كه ب���ه رده وام رێنماییان ده كه ن بۆ سیاس���ه تێكی ئیجابی و بنیاتنه ر، هه روه ها به رده وام س���ه ركرده كانی ئه م پارته هاتوچ���ۆی ئه مریكاو ئه وروپا ده كه ن و له گه ڵ زۆر پارتی ئه و واڵتانه دا دۆستایه تیان هه یه و كه س���ایه تیه الی ئه وروپاو له رۆژنامه كان���ی سیاس���یه كان و ده س���ه اڵتداره كانی رۆژئ���اوا ده یانه وێ���ت خۆی���ان به لیبراڵ و پێش���كه وتو عه لمان���ی له قه ڵ���ه م بده ن و وانیش���ان بده ن ك���ه ئه مان پارێ���زه ری دیموكراس���ی و مافی به شداری له ئێستاش���دا لیبراڵیه تن و مرۆڤ و كارایان هه یه له ش���ه ڕی داعش و تیرۆریستان بۆ پاراس���تنی ئازادی و كه رامه ت و مافه كانی

مرۆڤ.ئێمه له و بڕوایه دابوین ئه م پارتیه ی ئێستا به سه رۆك وه زیره گه نجه كه ی و كۆمه ڵێك ئه ندام په رله مان���ی نوێ و ئه و له ش���كره ئه كادیمی و مامۆستای زانكۆو رۆش���نبیرو خوێنده واره ی

كه له گه ڵیه تی نمونه یه بۆ پارتێكی پێشڕه وی دیموكراسیخواز عه لمانی پێش���كه وتوخوازی كه خاوه نی س���تراتیجیه تی تایبه تی خۆیه تی بۆ گه شه پێدانی دیموكراسی و بواری ئابوری و پێشكه ش���كردنی خزمه ت���ی زیات���ر به چین و

توێژه كانی گه لی كوردستان.ئێمه له و بڕوایه دابوین له وكاته وه كه پارتی ئاماده ی پێكهێنانی حكومه تی بنكه فراوان بو، ئیتر ئه مه قۆناغێكی نوێیه له ژیانی سیاسیی هه رێمی كوردستانداو ئیتر كۆتایی به هه ژمونی ده س���ه اڵتی حیزبی دێت و رێگه خۆش ده بێت بۆ هه مو الیه نه كان كه به ش���داری سیاس���ی بكه ن و ئه و به رنامه چاكس���ازیه ی كه پێیانه جێبه جێی بكه ن و ئه مه ش سه ره تایه ك ده بێت بۆ بنه بڕكردنی گه نده ڵ���ی و ئیتر لێره وه ئه و حكومه ت���ه چاكه ی كه هه موان خه ومان پێوه ده بینی دروست ده بێت و گه نده ڵكاران ده برێنه به رده م دادگاو به مه ش جه ماوه ر هه مو ده بێته پاڵپشتی گه وره ی حكومه ت و كێشه ی ره وای

گه له كه مان له پارچه كانی تریش.ئێمه وامان ده زانی پارتی له م سه ده ی بیست و یه كه داو له تێڕوانینی بۆ چاره نوسی ده سه اڵته عه سكه رتارو گه نده ڵ و سته مكاره كانی وانه ی نوێ فێربوه و ئه و ئه زمونان���ه بونه وانه یه ك ب���ۆ ئ���ه وه ی مێ���ژوی ئاینده ی خ���ۆی پێ بنوس���ێته وه و كه ڵك له و روداوانه وه ربگرێت و پالنێك دابڕێژێ���ت كه به پێچه وانه ی ئه وانه وه بكات، به هێ���ز نیش���تمانیه كان دام���ه زراوه گرنگی به ش���ه فافیه ت بدات له حكومه تداو كار

بۆ له ناوبردن���ی گه نده ڵی و زیاتر فراوانكردنی به دیموكراس���ی و بكات و گه ش���ه ئازادیه كان فره یی و ئازادی سیاس���یی ب���دات. ئێمه له و بڕوایه دابوی���ن كه پارتی له دی���دو تێڕوانینی ب���ۆ میدیای ئازادو رۆڵبینین���ی وه ك یه كێك له بنه م���ا گرنگه كانی دیموكراس���ی هاوكاری ئه م كه رته ب���كات و داوای لێ بكات كه زیاتر رۆڵی چاودێری ببینێ به سه ر دامه زراوه كانی رێكخراوه كانی ته نان���ه ت حكومه ت و حیزب و

كۆمه ڵگه ی مه ده نیش.هه روه ه���ا له و بڕوایه دابوین كه زیاتر هه وڵ بدات پێگه ی په رله م���ان به هێز بكات و زیاتر بوار بڕه خس���ێنێت ك���ه به ئه ركه كانی خۆی هه ڵبس���تێت و رێز له و دامه زراوه یه بگرێت كه موڵكی هه مو هاواڵتیانی كوردستانه و موڵكی هی���چ حیزبێك���ی دیاریكراو نی���ه و ره مزێكی پی���رۆزی نیش���تمانیه و وه ك ناس���نامه وایه بۆ هه رێمی كوردس���تان، له ب���ه ر ئه وه زیاتر گرنگی پێ بداو ش���انازی پێوه بكات و وه ك پارتی زۆرینه ی ئه و به رپرس���یارێتیه بگرێته ئه ستۆ. ئێمه له و بڕوایه دابوین كه پارتی له و دروش���مه ی كه به رزی كردۆت���ه وه و له هه وڵی بنیاتنان���ی ده وڵه ت���ی كوردیدایه ، له ئاس���ت هه ستكردنی به م به رپرس���یارێتیه مێژوییه دا پ���ڕۆژه ی س���تراتیجی هه ی���ه و ل���ه م روانگه نیشتمانیه گه وره یه وه مامه ڵه ده كات و بۆ ئه م مه به سته ش به به رنامه كار ده كات و له م هه له مێژوییه ناس���كه دا كارێك ن���اكات زیان له م پالنه س���تراتیجی بدات و ئه م خه ونه مێژوییه

له بار بچێ���ت، ئه مه و چه ندان دیدو تێڕوانینی تر كه هه موی خزمه ت بو به ئاینده ی پارتی و هێش���تنه وه ی بو ب���ۆ ماوه یه ك���ی زۆرتر كه زیاتر كوردس���تانیش جه ماوه ری ده سه اڵت و متمانه یان پێده كردو ده یتوانی له گه ڵ گه شه و به ره وپێش���چونی گۆڕانكاری���ه سیاس���یه كان له س���ه ر ئاستی كوردس���تان و جیهان ئه ویش

به ره وپێش بچێت.ئه مه سه ره ڕای ئه وه ی كه ئێمه كاریگه ری ئ���ه و توندوتیژیه نابه جێی���ه ش ده بینین كه به رامب���ه ر به هه ندێ���ك ب���اره گای پارتی كرا له ده ڤه ری سلێمانی ، به اڵم سه ره ڕای ئه وه ش ده بوایه پارتی بۆ ئه م���ه ش كارێكی بكردایه كه خزمه ت به س���تراتیجیه تی ئاینده ی بكات و كارێك���ی بكردای���ه كه جێگ���ه ی ره زامه ندی جه م���اوه رو پارته سیاس���یه كان بوایه و زیاتر پێگه ی حكومه ت و په رله مانی به هێز بكردایه و زیاتر ش���كۆی دادگاكان و یاسای بپاراستایه ، به اڵم س���ه د مه خابن ئه وه ی كه ئێمه بینیمان زۆر ل���ه وه جیاوازبو ك���ه له خه یاڵی خۆماندا وێنامانكردبو، چونكه له زۆربه ی هه نگاوه كانیدا به پێچه وانه ی ئه و خه یااڵته ی ئێمه وه هه نگاوی ناو ئێستاش نازانین ئه و پرسیارانه ی له سه ر پارتی دروست بون چۆن وه اڵمیان بده ینه وه ، ئ���ه و وه اڵمان���ه ش ك���ه خۆی���ان ده یده نه وه زۆربه ی���ان ناتوانن ب���اوه ڕ به هاواڵتیان بكه ن كه بۆچی واده ك���ه ن؟ چونكه ئه و هه نگاوانه پێش ئه وه ی زیان به هه ر كه س���ێك بگه یه نێت

به زیانی گه وره ی پارتی ته واو ده بێت.

Facebook: Hemn Qaradaghy

ئایا په یوه ندی نێ���وان زانین و جوانی چۆن���ه ؟ چ ج���ۆره زانینێ���ك خزم���ه ت به جوانبین���ی ده كات؟ ئای���ا زانینی زۆر وامانلێده كات جوانتر ژیان ببینین؟ ئایا دەتوانین پەیوەندییەک لەنێوان جوانی و نەیاری���دا بدۆزین���ەوە؟ ئای���ا دەتوانین بەکەرەستەکانی جوانی باس لەناشرینی بکەین؟ چی بزانین باش���ه و چی نه زانین

خراپه ؟ بەوەاڵمی دوا پرسیار دەستپێدەکەم، چ���ی بزانین باش���ە؟ لە ڕاس���تیدا هیچ نه زانین باش���ه ، بەاڵم تازە هەمومان زۆر ش���ت دەزانی���ن، له پێ���ش زانین���دا تۆ كانیاوێكی���ت هێش���تا لیخ���ن نه ب���وه ، فریوی هێش���تا س���اماڵیت ئاسمانێكی هه ورو بارانی نه خ���واردوه ، هێالنه یه كی هێمنیت هێشتا جادوی فڕینی نه ناسیوه ، له الدێیه كی ئاسوده یت گڵی خانوه یه كی دوره ده ست كه هێش���تا فێری فێڵه كانی خۆڕازاندنه وه نه ب���وه ... پێش زانین تۆ خه یاڵ���ی منداڵێكیت كه هێش���تا فێری گوم���ان نه ب���وه و توانای ئ���ه وه ی هه یه بێ���ت، چاوی به چیرۆكه كان سه رس���ام بێگ���ه ردی پاكیزه یه كی���ت كه هێش���تا ئیره ی���ی و دڵدزین خیان���ه ت فێرنه بوه ، فێرنه بوه ... به اڵم مه خابن كه هه مومان ده زانی���ن، هه موم���ان تام���ی ش���یرینی زانینم���ان كرد، خودا خ���ۆی زانینی دا به باوه گه وره م���ان، هه ر له س���ه ر هه مان زانینیش س���زای داین... چیرۆكی زانین چیرۆكێك���ی ته ژییه به تراژیدیا، چیرۆكی فه زیله ت و ڕه زاله تیشه ، مرۆڤ هه ر له ڕێی زانین���ه وه ده گات به دوڕیانه كانی جوانی و ناش���رینی، ده گات به توله ڕێكانی باشه و خراپه ش... باشتر بو كه ممان بزانیایه ، به اڵم به ناچاری زۆرمان زانی، ده ستمان برد بۆ زۆرشت كه پێویست نه بو ده ستی بۆ ببه ی���ن، بۆنی زۆر ش���تمان كرد كه بۆنی ژیانی لێشێواندین، ڕه نگی زۆرمان بینی كه ڕه نگی س���اده ی ژیانی لێ لێڵ كردی���ن... زانین قه ده رێ���ك بو مرۆڤ به سه روگوێالكه وه تێیكه وت، چه مێك بو هه ڵدرایه ن���اوی، چه مێك مرۆڤ له جێی ئ���ه وه ی هێمنان���ه مه له ی تێ���دا بكات و نه خنكێت، كردیی���ه ده ریایه كی بێ بنی سوێری تینو، ده ریایه ك تاخۆی بخواته وه تینوتر ده بێت، تا قوڵبیته وه قوڵترو بێ ب���ن ده بێ���ت، ده ریایه ك ئه م���ڕۆ هه مو مرۆڤایه تی له ناویدا په رێش���ان په له قاژه گه یاندوین���ی ده ریای���ه ك ده كات...

به ش���وێنێك كه تێیدا چیت���ر زانین هیچ نییه ، بێ ئه رزش���ه ، زۆره ، په رش وباڵو و بێ قه دره ، ه���ه زاران ده ن���گ و هه زاران ڕه نگی زۆروزه به نه ی بێنرخه ، سه رده مێك چیت���ر زانی���ن تیایدا ن���ه فه زیله ته و نه له عن���ه ت، ن���ه باش���ه یه و ن���ه خراپه ، س���ه رده مێك چیت���ر زانین ئه رزش���ێكی نه ماوه . پێش���تر ئینسان هه وڵی ئه دا بۆ دیاریكراوه وه ش���تێكی له باره ی ئه وه ی بزانێت، ئه م زانین���ه ش به هاداربو، قوڵ خاوه نه ك���ه ی ب���و، به رهه م���دار ب���و، تێڕامانه وه بیركردن���ه وه و له ئاس���تێكی ده ب���رد ب���ۆ ئاس���تێكی ت���ر، هه ندێجار ده یكرده خاوه نی فه زیله ت، هه ندێجاریش ده یخسته به ر له عنه ت و توڕه یی ئه وانیتر، زانین���ه گالیل���ۆ ده خاته ب���ه ر له عنه ت و ده ی���كات به زندیق، ه���ه ر زانینه غه زالی ده كات���ه قوتب���ی زه مانی خ���ۆی، واته پێش���تر زانین له ناو خۆی���دا به هایه كی هه ڵگرتبو، به ده س���تده هێنرا، هه وڵئه درا بۆ ده ستخس���تنی، له كاتێك���دا هه نوكه زانی���ن ڕژاوه ، وه ك دۆی داده به هه م���و الیه ك���دا باڵوبۆته وه ، به ڵكو خراپتر له وه وه ك بارانێكی بێ هه ور له هه مو شوێنێك ئه بارێت، به س���ه ر سه وزایی و دڕك و داڵ و بیابانیش���دا هه ر ئه بارێت، بوه به الفاو و له ده رگاو په نجه ره و درزی دیواره كانیشه وه دێته ناومانه وه ، بارانێك چیتر حیكمه تی ئاودانی بیرچۆته وه و ته نها بۆ نوقمكردن و خنكاندنمان ئه بارێت، تۆ پێویستت بێت ی���ان نا ئه بێ���ت بزانیت چ���ی له دونیادا ده گوزه رێ���ت، بته وێ���ت یان ن���ا ده بێت بزانی���ت ئه م���ڕۆ چه ن���د ك���ه س ل���ه م به خۆشی خۆت كوژراوه ، هه س���اره یه دا نییه ئه بێت بزانی���ت به په تاته و وایه رێك گڵۆپ ئیش���ده كات كه درۆی���ه ، ئه بێت بزانی���ت ئ���ه و سیاس���یانه ی ژیانی تۆو س���امانی تۆو خه یاڵی تۆیان دزیوه ، چی له به رده ك���ه ن و چی ده خۆن���ه وه و چه ند دۆس���تیان هه یه ، ئه بێ بزانیت تازه ترین نوێتری���ن س���ێلفێ و س���تایله كانی چییه ، ئۆپۆزسیۆن جنێوه سیاسییه كانی هه روه ك چۆن گرنگه بزانیت هه واڵه كان له س���ه ر جلی ژێره وه ی كیم كارداش���یان چیی���ه ، ئه كت���ه ره كان بااڵی���ان چه نده و له گه ڵ چەند كه سدا خه وتون... به كورتی ت���ۆ خنكاویت، تۆ بویت به ژێر زانینه وه ، ته نها گوێچكه ت دیاره ، هه ناس���ه بڕكێت پێكه وت���وه ، له س���ه رده مێكدا ده ژیت كه زانی���ن حورمه تی نه ماوه ، ك���ه زانین نه فه زیله ت���ه نه ت���اوان، نه باش���ه یه و نه خراپه ، سه رده مێك تۆ قودره تی ئه وه ت نه ماوه هه ڵبژێریت چ���ی ده زانیت و چی پش���تگوێ ده خه یت. له دۆخێكی وادا تۆ هه م���و ش���تێكیت خۆت نه بێ���ت، پڕیت ل���ه ژاوه ژاو كه هیچی ده نگی خۆت نییه ، بویت���ه ڕه نگدان���ی ه���ه زاران ڕه نگ كه هیچكامیان خۆت هه ڵتنه بژاردوه ، زه ردو له حه قیقه تیش���دا ئه چیت���ه وه و س���ور بێڕه نگیت، تام���ی هه مو دونیا ده ده یت و بێتامی���ت، له باخێك ده چی���ت چه ندین داری ب���ه رداری تێدابێ���ت و خاوه نه كه ی له برس���ا سكئێش���ه ی گرتبێ���ت، چون

هه موی داری الس���تیكن، هه موی میوه ی باغ���ه و بێ ڕۆح���ن، زانین ئه م���ڕۆ توند ده س���تی ناوه ته بینی جوانی، په نجه ی گیرك���ردوه له ملی خه یاڵ، یه ك مش���ت خۆڵ���ی كردۆته چاوته وه ت���ا نه توانیت ڕوناكی ببینیت، گوێی پڕكردویت له هاوار له پش���ته مله وه نه بیستیت، تامۆس���یقا س���ه ری گرتویت به سه ر س���ه دان گوڵی باغه دا شۆڕیكردۆته وه ، تانه توانیت بۆنی گوڵێك���ی ڕاس���ته قینه بكه یت...جوانیی ئ���ه وكات ده مرێت كه م���رۆڤ نه توانێت پۆلێن���ی زانینه كان���ی خ���ۆی ب���كات، بێژه نگێك���ی نه بێت بۆ بینین و بیس���تن و باوه ڕه كانی خۆی، ئ���ه م فۆڕمه نوێیه ی زانین له دونیای نوێدا كه بێ ئامانج و بێ پرس���یار دێته ناومانه وه ، سات له دوای سات قودره تی جوانبینی و خه یاڵفراوانی و ئارامیم���ان ئه دزێت، ب���ه ره و دۆخێكمان ده ب���ات چیتر گرنگ���ی به وه نه ده ین چی ش���ایه نی چ���ی زانین���ه و ش���ایه نی فه رامۆش���كردنه ، چی مرۆڤدۆس���تترمان ده كات و چ���ی دڕنده ترمان ده كات، چی ده مانكاته مه سخێكی بێئیراده ی به رده م شاش���ه و نێ���ت و تۆڕه كۆمه اڵیه تییه كان، چی���ش وامانلێ���ده كات مرۆڤێكی خاوه ن كتێب ئه ندێش���ه بین، خه ی���اڵ و دیدگاو بیركردن���ه وه تێڕام���ان و ئه كوژێ���ت، خه ڵوه ت���ی ته نیای���ی و ئه خنكێنێ���ت، پێ���ده كات، قه اڵچ���ۆ بیركردن���ه وه وامانلێده كات هه مومان ببینه عه مبارێكی ئان���ی و كورتب���ڕو زانین���ی گ���ه وره ی بۆته عه مباری ماڵه كانمان موزه یه ف... ئه و كتێبانه ی زایفۆن له ڕۆمانی )سێبه ری با( دا به عه مباری كتێبه فه رامۆشكراوه كان ناویده ب���ات، ه���ه زاران كتێب ك���ه بێناز ده ب���ن، ك���ه له الی���ه ن خاوه نه كانیانه وه فه رامۆش ك���راون، له كاتێكدا هێمنترین و ڕاس���تگۆترین زانین وا له ناو كتێبه كاندا نوس���توه ، له م دۆخه دا ئ���ه وه ی كۆتایی پێدێ���ت داهێنان���ه ، تێڕامان���ه ، خه یاڵی فانتازیی و خودس���ه نته رییه كی ڕه سه نه ، ئیدی ش���تی قوڵ نامێنێت، هه مو شتێك به س���ه ر ڕوی ئه م الفاوی زانینه وه وه ك پارچه ی كه ش���تییه كی تێكش���كاو دێت و بیركردنه وه ده چێت، ئاسته كانی گوتارو نامێنێ���ت، هه م���وان به ی���ه ك نه ف���ه س بیركردنه وه ی ده ڵێنه وه ... س���اده گۆیی جیاوازو ئه فراندنی ق���وڵ و گوتاری به رز نامێنێت، قسه ی ڕۆش���نبیره جدییه كان وه ك قس���ه ی خه ڵكی ئاس���ایی لێدێت، باش���ترین داهێنان و تێڕامان و نوس���ین و بیركردنه وه ی فه زای ئێمه ده بێته ئه وه ی كێ سیاسیانه تر بنوسێت، كێ ئازایانه تر باسی ناش���رینیی س���ه رۆك و ده سه اڵته به س���ه رچوه كه ی بكات، س���ه رۆكێك كه هه مومان ئه زانین چیتر س���ه رۆك نییه ، له ڕاستیدا ڕۆژێك سه رۆك نه بوه ، دۆخێك دێت���ه كایه وه په یوه ندی نێ���وان زانین و جوان���ی ده پچڕێ���ت، په یوه ن���دی نێوان زانی���ن و داهێنان ونده بێ���ت، په یوه ندی نامێنێ���ت، زانی���ن داهێن���ان و نێ���وان بیركردنه وه به مان���ا قوڵه كه ی نامێنێت، هه م���وان بیر له ش���تێك ده كه ن���ه وه كه

پێش���وه خت هه مو ده یزانی���ن، هه موان ڕێكده كه ون له سه ر ئه وه ی بیرنه كه نه وه ، ش���تانی نوێ و ئه فراندنی نوێیان نه بێت، ڕێكده كه ون له سه ر ئه وه ی جیاوازو قوڵ بیرنه كه نه وه ، ته واو لێره دایه كۆجیتۆكه ی دی���كارت پێچه وانه ده بێت���ه وه ، ده بێت به وه ی )م���ن بیرناكه م���ه وه كه واته من هه م(، من ش���تانی جی���اوازو دژه مێگه ل به رهه مناهێن���م كه واته م���ن هه م، هه ر بیركردنه وه یه كی���ش ل���ه ده ره وه ی ئ���ه م ئه ده ب���ی و خه یاڵ���ی وه ك ڕێكه وتن���ه س���ه له فییه تی ڕۆش���نبیری و شیعرییه تی فانتازیی پێناس���ه ده كرێت، ئه م گوتاره ك���ه داوا له هه موان ده كات جیاواز نه بن، داوا له هه م���وان ده كات خه یاڵی ئه ده بی و بیركردن���ه وه ی فیكری و تێڕامانی تیۆریی بوه س���تێنن و ته نه���ا به ناش���رینییه كانی گوتارێك���ه ده س���ه اڵته وه خه ریكب���ن، بیریچۆت���ه وه نه یاریی فیك���ری و ئه ده بی ده بێت نه یارییه كی بااڵتربێت له ده ركردنی بااڵتربێ���ت سیاس���ی، به یاننام���ه ی له وتنه وه ی كۆمه ڵێك شیكاری سیاسیی ك���ه ئیش���ی ڕۆژنامه ن���وس و چاودێ���ره سیاسییه كانه ، له بیریچۆته وه كه نه یاریی بااڵت���ره له ئاس���ته مه عریفییه كه ی���دا له وتنه وه ی كۆمه ڵێك ڕسته كه مندااڵنی سه ر ش���ه قامیش ده یزانن، له بیریچۆته وه كه ) ج���ۆرج ئۆرێل( بەڕۆمانێک لەبارەی ئاژەاڵن���ەوە هەمو واڵتانی ئیش���تراکیی سەردەمی خۆی توش���ی هیستریا کرد، مەزرای ئ���اژەاڵن لەناوەڕۆکدا نەیاریی بو

بەکەرەس���تەیەکی بااڵکەیدا، لەئاس���تە جوانی وەک ڕۆمان، کەرەستەیەک سەر فانتازیاو خەیاڵ و شیعرییەتە، بەدونیای ئه مه یه نه یاریی بااڵ، ئه مه ئه و ش���ته یه تێڕام���ان تی���ۆرو ك���ه ئ���ه ده ب و كه داهێنان زانی���ن و به رهه میده هێنێت، له ڕێی ده كەن، له ناشرینییه كانیش باس كه ره سته كانی جوانییه وه باسی لێده كه ن، له ڕێی تیۆرو شیعرو ڕۆمانه وه ده یخه نه ڕو، ت���ۆ ده توانیت به ش���یعرێك ك���ه خۆی كه ره سته یه كی جوانییە، باس له ناشرینیی بكه یت، ده توانیت له ڕێی ڕۆمانێكه وه كه خ���ۆی په نجه ره یه ك���ی جوانیی���ه باس له ناشرینی سه رده مێكی ته واو بكه یت، چ ساده ییه كه هه مو ده الله ته كانی نه یاریی سیاسیدا به یانی سیاسی و له هه ڵوێستی نه ڵێت ئه وه ی پێتوابێ���ت كۆبكه یته وه ، سه رۆك سوڵتانه ، خه ریكی سه له فییه تی ڕۆش���نبیرییه ؟!! ئه وەن���دەی خەی���اڵ و )ڕۆبن وەک کارەکتەرێکی ئەندێش���ەی هود( بەدرێژایی مێژو کاریگەریی هەبوە لەس���ەر نەیاریی و بەگژاچونەوەی ستەم، بەیاننام���ە سیاس���ییەکان نەیانبوە.... ئ���ه وە هێزی خه یاڵه كه ده توانێت له ڕێی زانی���ن و جوانیی���ه وه قوڵت���ر نه یاربێت، ئاس���ت به رزتر نه یاریی خۆی ده ربڕێت، له نه یاریی بااڵت���ر نه مرترو نه یاریی���ه ك سیاس���یی ڕوت. بێگومان پێویسته ئێمه ڕه خنه ی سیاس���یمان هه بێت، پێویسته سیاسیمان گوتاری سیاسیی و چاودێری هه بێت، به اڵم ناكرێت هه مو ئاس���ته كانی بیركردن���ه وه و ئه فراندنی ئێمه زانی���ن و كورتبكرێته وه ، سیاس���یدا له ڕه خن���ه ی ناكرێت هه مو زانی���ن و خه یاڵ و تێڕامان و تێۆرو جوانناس���ی ئێم���ه ببێته ئه وه ی چه ند ج���ار به پارتی بڵێی���ن خراپ كه هه مو ده زانین خراپه ، بڵێین ده س���ه اڵتی كوردی سوڵتانیزمه كه هه مومان ده زانین له وه نزمت���رو ش���ێواوتره پێ���ی بوترێت ماف���ی س���وڵتانیی، ده س���ه اڵتێكی سیاس���ی و چاالك���ی ئۆپۆزس���ێۆن و ئه م ڕۆژنامه نوس���ه كانه ڕۆژی هه زارجار ش���تانه بڵێنه وه ، ش���ه ڕی له سه ر بكه ن، شانامه ی له سه ر بنوسن، مافی خۆیانه و ئیش���ێكی باش���یش ده ك���ه ن، ده بێ���ت ئیش���ی ب���ه اڵم بیك���ه ن، ب���ه رده وام ڕۆش���نبیرێكی پله یه ك نییه كه بەهه مان ڕیتم و به هه مان ئاواز له م كۆڕاڵه دا هاوار ب���كات، ئ���ه وه ش وه ك ئ���ه و ن���ه كات به سه له فی ڕۆش���نبیریی ناوزه دی بكات، به ڵك���و ئیش���ی ئه و گواس���تنه وه ی ئه م نه یاریه ی���ه بۆ ئاس���تێكی بااڵتر، بۆ ناو تیۆرو لێكۆڵینه وه و ئه ده ب، ده نا شتێك نامێنێت به ناوی گوت���اری قوڵ و تیۆری فكریی و ده ق���ی ئه ده بیی بااڵ، ش���تێك نامێنێ���ت به ن���اوی جوانی���ی و داهێنان و ئه فراندن. دۆستانی من، ئاوڕێك بده نه وه ببینن چ خه راباتێكه گوزه ری ڕۆشنبیری ئێمه ، كوا گۆڤاره جدییه كان له سه ر ئه م خه راباته ی ناوی نیش���تیمانه ؟ كوا كۆڕو س���یمیناره فكریی���ه كان له س���ه ر ئ���ه و جه س���ته یه له برین كه ناوی نیشتیمانه ؟ كوا گفتوگۆ ئه ده بییه بااڵكان له سه ر ئه و

س���ه دان كتێبه ی ڕۆژانه باڵوده كرێنه وه ؟ ب���ۆ ده ستخس���تنی وه اڵمێ���ك لێ���ره دا به كورت���ی ئام���اژه به تێكه ڵبونی س���ێ بیركردن���ه وه و گوتار زانی���ن و ئاس���تی ده ده م: یه كه م: ئاس���تی ڕوكه ش. دوه م: ئاستی مامناوه ند. سێهه م: ئاستی قوڵ. ئاستی ڕوكه ش���ی بیركردنه وه كه هه مو مرۆڤێكی ئ���ه م كۆمه ڵگه یه خاوه نییه تی دێته ئاستی قوڵ و له وێوه ته عبیر له خۆی ده كات، كه سێكی ئاس���ایی كه ده زانێت سوڵتان به دیكتاتۆرو خراپه و س���ه رۆك ناویده ب���ات، دێت���ه ناو گه روی ئاس���تی ڕۆش���نبیره ئێم���ه وه و گوت���اری قوڵی جدییه كانی ئه م فه زایه ش والێده كات ئه م ڕس���ته خه به رییه بڵێن���ه وه ، له كاتێكدا ئاس���تی ب���ااڵی زانین پێویس���ته قوڵتر له ڕوی تیۆرو تێڕامان و گوتاری مه عریفی و داهێنان���ی ئه ده بیی���ه وه ئیش له س���ه ر تێپه ڕاندنی ئه م زانینه س���اده یه بكات، ن���ه ك هه م���و ئه فراندنێك���ی مه عریفی و س���تاتیكی و فانتازیی ئێمه ببێته ئه وه ی وه ك مرۆڤێك���ی ناڕازیی و توڕه كه ته نها ده توانێ���ت هاوارب���كات، ئه ویش هاواری سیاس���ی بكات و به یانی سیاس���ی ئیمزا مه عریفیی و س���ه رمایه ی هه م���و بكات، مێژوی ئه فران���دن و خه یاڵی داهێنه رانه ی ببێته ئ���ه وه ی پێمانبڵێت پارتی حیزبه كوردییه كان ده سته مۆ ده كات... دۆستی م���ن پارتی ژیان���ی ده س���ته مۆ كردوه ، خه یاڵی من و تۆی ده س���ته مۆ كردوه كه به باسكردنی ببێت ئه فراندنێكمان هه مو ئه و، پارتی ئ���ه وه ی ده وێت له مناڵێكی س���ه ر بێش���كه وه تاپیرترین مرۆڤی ئه م كۆمه ڵگه ی���ه ب���اس له و ب���كات، تۆ بۆ ئ���ه وه ی زه ل���كاوی پارتی و سیاس���ه ت تێپه ڕێنی���ت، ئه بێ���ت قودره تی ئه وه ت هه بێ���ت فه زایه كی تر ب���ۆ بیركردنه وه ی ئینس���انی بخوڵقێنیت، فه زایه ك مرۆڤی ئێمه بێئه وه ی باسی پارتی یان یه كێتی البكه یت، بزانێ���ت مرۆڤبونی ئه و مانای چی، ئازادی و نه ی���اری ئه و وه ك مرۆڤ مانای چ���ی، خه یاڵ و حه زو فانتازیاكانی ئه و مان���ای چی، مرۆڤێك عه ش���قی بۆ خۆی و بۆ ژی���ان و بۆ جوانی���ی له هه مو سیاس���ه ت به الوه گه وره تر بێت، مرۆڤێك قودره ت���ی ئه وه ی هه بێ���ت جگه له وێنه ناش���رینه كانی سیاس���ه ت ش���تێكی تر ببینێ���ت، ده نگێك���ی ت���ر ببیس���تێت، خه یاڵێك���ی ت���ری هه بێت، باس���كردن فه رامۆش���كردنی مان���ای له جوانی���ی قوتاربونه به ڵكو نییه ، ناش���رینییه كان له ناشرینییه كان باسكردن له دۆخێك كه خۆی ناش���رین بوه ، س���اده ب���وه ، بێ خه یاڵ و ب���ێ تیۆر بوه ، مرۆڤ ده توانێت جوان باس له ناش���رینیش بكات، شێركۆ له ڕێی )ئێس���تا كچێك نیشتیمانمه (ه وه هێنده ی په نجا س���اڵی جنێوی سیاسی و کەشفکرد، سیاس���ەتی عەورەتی ساده لێسه نده وه ، شانازییه كانی ڕوتیكرده وه ، هێن���د دور توڕیدا ك���ه س نه یدۆزێته وه ، هه جوكردنی بااڵك���ه ی ئه مه یه ئاس���ته بااڵكه ی ئه مه ی���ه ئاس���ته سیاس���ه ت،

نه یاریی.

)505( سێشه ممه 2015/12/1 birura.awene@gmail.com13بیروڕا

پارتی‌‌چۆن‌وێنای‌‌خۆی‌‌كرده‌وه‌؟

ده بوایه پارتی كارێكی بكردایه كه خزمه ت

به ستراتیجیه تی ئاینده ی بكات جێگه ی ره زامه ندی جه ماوه رو

پارته سیاسیه كان بوایه و زیاتر پێگه ی

حكومه ت و په رله مانی به هێز بكردایه و زیاتر

شكۆی دادگاكان و یاسای بپاراستایه

لەبارەی‌‌نەیاریی‌و‌زانین‌و‌جوانییەوە

هێمن قەرەداغی بێگومان پێویسته ئێمه

ڕه خنه ی سیاسیمان هه بێت، پێویسته

چاودێری سیاسیی و گوتاری سیاسیمان

هه بێت، به اڵم ناكرێت هه مو ئاسته كانی زانین و بیركردنه وه و ئه فراندنی

ئێمه له ڕه خنه ی سیاسیدا كورتبكرێته وه

عومه ر عه لی محه مه د

بیروڕا(505( سێشه ممه 2015/12/1 birura.awene@gmail.com 12

) 1 )با ل���ەو خاڵە س���ادەیەوە دەس���تپێبکەم ک���ە داعش بەش���ێکە لەئیس���ام، بەش���ێکە لەلێکدانەوەو وێناکردنێکی تایبەتی ئیس���ام. هه م���و هه وڵدانێ���ک ب���ۆ دابڕان���ی داع���ش لەئیس���ام هه وڵدانێک���ی ناڕاس���تە، چونکە ناهێڵێت ئەو ڕەهه ندە ترس���ناکانە ببینین کە ئیسام تایبەتیی تەفس���یرکردنێکی دەشێت بەرهه میبهنێت. ئاسانترین و نابەرپرسیارترین ش���ێوازی وێناکردنی داعش ئەوەیە کە بڵێین هیچ پەیوەندییەکی بەئیسامەوە نییەو ئیسام ل���ەم گروپە بێبەرییە، وەکچۆن بەهه مان ڕادە ناڕاس���ت و س���ادەو نابەرپرس���یارە کە بڵێین ئەوەی داعش دەیکات تاکە شێوازی ئیسامە، یان ش���ێوازە هه رە ڕاستەقینەکەی ئیسامە. هه ردو ڕوانینەکە تەواو دۆگمایی و کورتهێنن. داعش بەس���ەدان ڕایەڵەی دینییەوە گرێدراوە بەس���ەلەفیەتیی دینیی���ەوە، بەتایبەتی ئەو سەلەفییە دینییە کە لەوەهابیزمی سعودییەوە س���ەرچاوەی گرتوەو لەپەنجا ساڵی ڕابردودا بەهۆی دۆالری نەوتەوە بەدونیادا باڵوبۆتەوە.

سعودیە بۆ ناوخۆی خۆی "سەلەفیەتێکی ناسیاسیی" دروستکردوە کە لەسەر گوێڕایەڵییەکی سیاسیی و کۆمەاڵیەتیی و بەرفراوان کاردەکات، بۆ دەرەوەی خۆیش���ی "س���ەلەفیەتێکی جیهادیی" کە لەس���ەردەمی شەڕی ئەفگانستانەوە بەم ناوچەیەو بەدونیادا تێکەڵبونێکی بەرهه می داعش باڵوبونەتەوە. ت���ەواوی ئەم دو ش���ێوازەیە لەس���ەلەفیەت بەیەکتری، ئەم دو ش���ێوازەش لەسەلەفیەت بەش���ێکی تایبەت���ی سیاس���ەتی لێکدانەوەو تەفسیرکردنی ئیسامن، چ تەفسیری قورئان خۆی و چ تەفس���یری ئەوەی ناوی "سونە"ی پێغەمبەری لێنراوە. ئینکارکردنی ئەم ڕاستییە س���ادانە وادەکات ئەو مەترسیانە نەبینین کە تێکس���تە دینیی���ەکان و ش���ێوازێکی تایبەتی لێکدانەوەی ئەو تێکس���تانە هه ڵگرین. بەاڵم هێ���زی داعش تەنها لەڕەهه ن���دە دینییەکەیدا نیی���ە، بەڵکو ل���ەو ئەزمون���ە کۆمەاڵیەتیی و دەرونییە ناوەکییەدایە کە هه س���تیپێدەکەن. ئەوان���ەی دەچنە ناو داع���ش، بەتایبەتی ئەو نەوە گەنجەی لەئەوروپ���او ئەمریکاو واڵتانی ترەوە دەچنە ناو ئ���ەم بزوتنەوەیە، تەنانەت ئ���ەو ن���ەوە گەنج���ەش لەناوچەک���ە خۆیدا پەیوەندی���ی بەداعش���ەوە دەک���ەن، بەتەنها دین و دینداری���ی نایانباتە ناو ئ���ەو هێزەوە. دەرونیی هۆکاری سۆس���یۆلۆژیی و کۆمەڵێک دیکە هه یە کە من لێ���رەدا هه وڵئەدەم هه رە سەرەکیی و گرنگەکانیان کۆبکەمەوە: یەکەم: ئامادەگیی یۆتۆپیایەکی دینیی. داعش تەنها هێزک���ی دیندار نییە، تەنه���ا لەناو مزگەوت و جێبەجێکردن���ی پێنج فەرزەک���ەوە نەهاتوە، دی���ن الی ئەم هێ���زە تەنه���ا دینداریی نییە، داعش لەپاڵ ئەمانەدا خاوەنی "یۆتۆپیایەکی دینیی"شە. یۆتۆپیا بەمانای دۆخێکی ئایدیالیی بێخەوش، بەب���ێ خراپەکارییەکانی ناو مێژو، بەبێ نوقس���انییەکانی م���رۆڤ. یۆتۆپیایەک مرۆڤەکان دەکات بەبرای دینیی یەکترو هه مو جیاوازیی���ەک لەنێوانیاندا دەس���ڕێتەوە. ئەم یۆتۆپیای���ە نە یۆتۆپیایەک���ی چینایەتیی نە نەتەوەی���ی و نە ئەتنییە، بەهیچ پاش���خانێکی گرێن���ەدراوە، نەتەوەیی���ەوە کولتوری���ی و کراوەی���ە بەڕوی هه مو ئەوانەدا کە دەیانەوێت لەڕێگای دینەوە پاکببنەوەو ببن بە بەش���ێک ل���ەو بزوتنەوە دینییە ک���ە لەهه مو بزوتنەوە پاکترە. بەرزت���رو ت���ر س���ەرزەمینییەکانی ئەوانەی ل���ەم یۆتۆپیایەدا دەژین و کاردەکەن وا وێنادەکرێن وەک ئەوەی نە تەماح و ویستی تاکەکەسیان هه بێت، نە بەدوای چێژو لەزەتی ڕۆژانەو مادییەوە بن، نە قازانجێکی تایبەتیش بیانجوڵێنێت، بەڵکو خەونێکی دینیی گەورە ک���ە دەیەوێت س���ەرلەنوێ دەیانجوڵێنێ���ت نەخش���ەی دونیا دابڕژێتەوە لەشوێنی ئەوەی تائێس���تا دروس���تکراوە تاق���ە مەملەکەت���ی ڕاس���تەقینە، مەملەکەت���ی دی���ن و برایەتی، دروس���تبکەن. دانیش���توانی ناو ئەم یۆتۆپیا دینییە زیاتر لەفریش���تەوە نزیکن تا لەمرۆڤی ئاس���اییەوە، بون بە بەش���ێک لەم یۆتۆپیایە مانای گۆڕان لەمرۆڤەوە، زۆرجار لەمرۆڤێکی گوناهبارەوە، بۆ فریش���تە. ئ���ەم یۆتۆپیایە درێژکراوەی هیچ س���ەرزەمین و نیشتیمانێکی نەتەوەی���ی نیی���ە، بەڵک���و جواگرافییایەکی تازەیە کە خشت بەخشتی بەهیمەتێکی دینی نوێوە دروستدەکرێت. چونە ناو داعش چونە ناو ئەم پرۆژە یۆتۆپییە گەورەیەیە. چەمکی "هیجرە"، کە یەکێکە لەچەمکە بنەڕەتییەکانی ناو ئایدیۆلۆژیای داعش، چەمکی داوەتکردنی خەڵکە بەناو ئەم یۆتۆپیا دینییە. کۆچکردن بۆ ناو ئ���ەم یۆتۆپیایە وەک واجبێکی دینیی دەرچون وەک نەچونی���ش نمایش���دەکرێت و لەدین، یان نوقسانییەکی گەورە لەدینداریدا.

ئەمە لەدایکبون���ەوە. س���ەرلەنوێ دوەم: لەدایکبونەوەیەک���ی س���ەرلەنوێ تەنه���ا

ڕۆحیی نییە، تەنها دەس���کاریکردنی دونیای ناوەکی���ی و دەرونی���ی نییە، بەڵک���و بونە بە بەش���ێک لە"کۆمەڵە"یەک���ی ت���ازە. ئەوانەی دەچن���ە ن���او داعش���ەوە النیکەم س���ێ جار لەدایکدەبن، یەکەمجار لەدایکبونیێکی فیزیایە لەن���او خێزانێک���ی دیاریک���راودا، دوهه میان لەدایکبونێک���ی کۆمەاڵیەتیی���ە لەناو ژینگەو جاریش س���ێهه م دیاریکراودا، کۆمەڵگایەکی "دەرونی"یە یان لەدایکبونەوەیەکی"ڕۆحی"ی لەڕێگای پش���تکردنە ئەو کۆمەڵگاو ژینگەیەو بەجێهێشتنی و چونە ناو ڕیزەکانی داعشەوە. داع���ش ب���ەم مانای���ە "ڕەحم"ێک���ی ڕەمزیی گەورەی���ە کە ئەم کەس���انە لەناویدا جارێکی ت���رو بەناوەڕۆکێکی ت���رەوە لەدایکدەبنەوە. لەم لەدایکبونەی���ەدا ئەمانە دەبن بەئەندامی "کۆمەڵە"یەک���ی ت���ازە ک���ە "هاودینیی"یان "برایەت���ی دینیی"بەیەک���ەوە کۆیاندەکاتەوە. لەدایکبونەوەی���ە ئ���ەم ل���ەدوای ئ���ەوەی گ���ەورەی ئیرادەیەک���ی دەیانجوڵێنێ���ت دەس���کاریکردنی ژیانی خۆیان و دونیایە. ئەم ڕەهه ندە ئیرادەییە ڕەهه ندێکی هێجگار گرنگیی ئ���ەم س���ەرلەنوێ لەدایکبونەوەیەیە، چونکە خ���ودی لەدایکبونەوەک���ە خ���ۆی کردەیەکی ئیرادەگەرانەی ڕوتە، جێهێش���تنی جیهانێکە بۆ جیهانێکی تر، کۆچێک���ی گەورەیە بەرەو ژیان و سیستمێکی ڕەمزیی تر. لەم کۆچکردنە نوێیەدا بون بە بەش���ێک لەم کۆمەڵە تازەیە تەنه���ا کردەیەک���ی کۆمەاڵیەتی���ی نییە، کە لەڕادەبەدری گرنگییەکی کردەیەکە بێگومان هه ی���ەو م���رۆڤ لەتەنهاکەوت���ن و پەراوێزبون ڕزگاردەکات، بەڵک���و مانایەک���ی دەرونی���ی گرنگیشی هه یە کە هێما بۆ جۆرێک لەکردەی ڕزگارب���ون دەکات، ڕزگارب���ون لەدونیایەکی وێ���ران و گەن���دەڵ و بێم���ۆراڵ. ب���ەم مانایە لەدایکبونەوە مانای دۆزینەوەی س���ەرلەنوێ وزەیەکی ناوەکی���ی دەگەیەنێت کە دەتوانێت بون���ی مادیی و نامادیی مرۆڤ بەش���ێوەیەکی بەرفراوان دەستکاریبکات، تواناو ورەی ئەوە بەتاکەکەس بدات کە بتوانێت پشتبکاتە ئەو دونی���او خەڵ���ک و کۆمەڵگایەی تائەو س���اتە لەدایکبونەوەیدا لەپێناوی لێی، بەش���ێکبوە لەن���او ژینگەو کۆمەڵەو کەس���انێکی دیکەدا، باس���مکرد یەکەم���دا لەخاڵ���ی وەک ک���ە ئاکارێک���ی یۆتۆپییان هه یە، ئەم مەس���ەلەی لەدایکبونەوەیە دەش���ێت تائ���ەو خاڵە بڕوات مرۆڤ لەژینگە نوێکەیدا هه س���ت بەشێوازی نوێ و پەیوەندی���ی ن���وێ و خۆشەویس���تیی لەگەڵدابونی نوێ بکات، هه س���ت بەوە بکات لەتاریکییەوە بەرەو ڕوناکیی و لەجاهیلیەتەوە ب���ەرەو ئیمان���ی تەواوەت���ی کۆچیک���ردوە. ئ���ەم ژینگە نوێیە چەند بەش���ێکە لەو دونیا کۆنکرێتییەی ئ���ەم مرۆڤانە تیای���دا دەژین، ئەوەندەش بەشێکە لەخەونێکی دینیی گەورە بۆ گۆڕینێکی ڕادیکاڵ و ڕیشەیی دونیا. هه مو ئەمانە هه سێک بەم کەسانە ئەدەن وایلێبکات ئەوان لەکەسانیتر ڕاس���تەقینەترو دیندارترو بەئەخاقترن، لەهه موانیش مرۆڤترن و کاریان ئەوەی���ە هه مو دونیا وەک خۆی���ان لێبکەن و ئەوەشی لەڕێگەیاندا بوەستێت لەناوی ببەن.

سەرەتایەک بۆ داعشناسیی

ئەوانەی دەچنە ناو داعشەوە النیکەم

سێ جار لەدایکدەبن، یەکەمجار لەدایکبونیێکی فیزیایە لەناو خێزانێکی دیاریکراودا، دوهه میان

لەدایکبونێکی کۆمەاڵیەتییە لەناو

ژینگەو کۆمەڵگایەکی دیاریکراودا،

سێهه م جاریش لەدایکبونەوەیەکی

"ڕۆحی"ی یان "دەرونی"یە

ڕوداوه كانی ماوه ی پێشوی باشوری كوردس����تان ، ڕه وڕه وه ی دۆخه كه ی بۆ ئاستی گه ڕانه وه بۆ بناغه و سه ره تاكان گێڕاوه ت����ه وه . ئ����ه م ڕوداوان����ه ته نها ئه وه مان پێ ناڵێن كه ئێمه گه ڕاوینه وه بۆ دواوه و به شێ له وه ی بنیاتمان نابو

ڕوخاندمانه وه .به ڵكو له وه ڕیش����ه یی و قوڵتر پێمان به پێش����كه وتن ئێمه ئ����ه وه ی ده ڵێن، ناومان بردوه ڕاسته قینه نه بوه و ئه وه ی بنیاتیش����مان ناوه له س����ه ر بناغه یه كی الوازو فش����ه ڵه . هێن����ده ی پێكهێنان و كات به ڕێكردن و دڵخۆشكردن بوه ، به و ئه ندازه ده ستكه وتی كۆنكرێتی نه بوه ، ئه مه واتای ئه وه ناگه یه نێت هه مو شتێك س����فر بكه ین، به ڵك����و ئیراده گه رایانه و هۆشیارانه گه ڕانه وه یه بۆ سفری بناغه ، له پێناو دوباره بیناكردنه وه و درێژه نه دان به س����ه رخانێكی له رزۆك. ئاماژه یه بۆ بایه خی گه ڕانه وه بۆ ژێرخان و بنچینه و قواڵیی ئه و شوێنانه ی كه ده بنه له خۆگری نوێ كۆمه اڵیه تی و سیاسی په یمانێكی له كوردستاندا. له ڕاستیشدا كوردستانی كوردی ناسیۆنالیزمی تێكڕای باشورو له س����ه ر ئاس����تی هه م����و پارچه كاندا ڕێكه وتنێكی به گرێبه ست و پێویستیان نوێی كۆمه اڵیه تی و سیاس����ییه . چونكه ئه وه ی تاكو ئێس����تا هه بوه به رهه می ڕێكه وت����ن و س����ازان نه ب����وه ، به ڵك����و باوه ڕنه بون دیفاكتۆی ده رهاویش����ته و به ڕێكه وتن و یه كترقبوڵنه كردن و شه ڕی ناوخۆ بوه ، ڕێكه وتنی ستراتیژی نێوان یه كیه تی و پارتی گرێبه س����تی سیاسی نیه . فۆڕمێكی ناچاری به یه كه وه ژیان و دابه ش����كردنی )امتی����ازات(و دوب����اره درێژه پێدانی ب����ۆ ش����ه ڕو نه گه ڕانه وه قۆناغێك����ی ناونه ن����راوی نه ش����ه ڕ نه ئاش����تی و واڵتێكی كه رتبوی به ڕواڵه ت یه كپارچه ب����و. هێنده ی پێكهاتن بو ، ڕێكه وتن نه ب����و ، هێنده ی تاكتیكی و كاتیش بو ، ستراتیژی نه بو، هێنده ی پ����ه رده دان ب����و، به نه بونی ئی����راده ی ڕێكه وتن����ی الیه ن����ه كان له چوارچێوه ی نه خش����ه ڕێگایه كی س����تراتیژو نیش����تمانی هه مه الیه ن����ه دا، ئه وه ن����ده چوارچێوه یه ك نه ب����و بۆ بنیاتنانه وه ی متمان����ه . ڕێكه وتنام����ه ی س����تراتیژی ته نها توانی ش����ه ڕ نه بێ����ت، نه یتوانی سیاس����ی و ده رون����ی و ش����وێنه واره كارگێڕی و جوگرافییه كانی ش����ه ڕ وه ك ئه وه ی پێویس����ته بس����ڕرێته وه . هێزه سیاسییه كانی باشور زۆر باسی سازان ده كه ن. له ئێستاشدا بوه به دروشمێكی ناوه ندی س����ه رجه م هێزه كان، هه ڵبه ت

به لێكدانه وه ی جیاوازه وه . به اڵم زۆر هه ست ناكرێت ئه م هێزانه سازان وه ك ده ربڕینێكی تر بۆ ڕێكه وتنی سیاس����ی به كاربێنن به وجۆره ی تیۆری په یمان����ی كۆمه اڵیه ت����ی و لیبڕالیزم����ی سیاس����ی و دیموكراس����ی ده یخه ینه ڕو ناسیویانه . ڕاسته به شێ له م هوشیارییه له هه وڵدانی هاوبه شیان بۆ نوسینه وه و سه ره نجام په س����ه ند كردنی ده ستوری هه رێمی كوردستاندا ده رده كه وێت، به اڵم له و ئاسته ش����دا پێناچێت هوشیاریه كه به ئه ندازه ی پێویست قوڵ و هه مه الیه ن بێت. چونكه هاوس����ه نگی هێزو جۆری مه یدانیه كان ملمان����ێ ئیداره كردن����ی به شێ له ئاڕاسته ی داڕێژه رانی ده ستور دی����اری ده كات. ئه مه جگه له وه ی كه ئاماژه كانی ئێس����تا م����ژده ی ئه وه مان ده ستورس����االری گیانی ن����اده ن، پێ

له نێوهێزه كاندا به هێزبێت .بون����ی پێویس����ت مه س����ه له ی په یمان و ڕێكه وتنێكی سیاس����ی نوێ له كوردستاندا، به و ئه ندازه ی پرسێكی كلتوری و فكری و دامه زراوه ییه ، هه ناسه و ڕۆحیه ت و ئاماده گ����ی ده رونی و توانای ئاس����تی شارس����تانی گونجاندن و خۆ بونیش����ه . گرنگیش����ه گه ر پرس����ه كه

له چوارچێ����وه ی په یمانی كۆمه اڵیه تیدا س����ه یر بكه ین، كه گرێبه ست پێشنیار ده كات بۆ سه رچاوه ی ڕه وایی و بناغه ی ده وڵه ت و ده سه اڵت، ده بێت له مشتومڕو بێنه وبه ره ی داخ����راوی نێو حیزبه كان ده ربهێنرێ����ت و له پانتاییه ك����ی فراوانتر به ش����دارو كراوه ت����ردا بخرێت����ه ڕو. بۆ ئه وه ی هاونیش����تمانیان ڕاسته وخۆترو به ش����داری تیدابكه ن كاریگه رانه ت����ر چونك����ه به قه تیس هێش����تنه وه ی ئه م بابه ت����ه له نێ����و نوخب����ه ی حیزب����ی و ده سه اڵتدار خۆ یدا، له گه ڵ بونی هه مو ئه و كێش����انه ی له ژیان����ی حیزبی و ئه و ناته واویانه ی له كه ناڵه كانی به ش����داری سیاسی و ناكامڵی ئه زمونی دیموكراسی له دیدی ڕێكه وتنه ك����ه به دیده كرێ����ت، )هۆب����ز(ی نزیك ده كات����ه وه . چونكه نابێت ڕێكه وتنه كه به ناوی هاواڵتیانه وه بێ����ت، به ڵكو ده بێت ب����ۆ ئه وان بێت و خۆش����یان الیه نێكی ڕه سه ن بن تیایدا. ب����ۆ ئه م����ه ش ده بێت زه مین����ه ی ئه وه س����از بكرێت هاواڵتیان ئازادانه توانای ویست و له خواست و گوزارشتدانه وه یان ئاڕاس����ته ی خۆیان هه بێ����ت. هه ڵبه ت ده بێت ئه وه مان له بیربێت كه ناوه ڕۆكی هاواڵت����ی یاخ����ود تاك����ه كان له تیۆری خواس����تێكی كۆمه اڵیه تیدا په یمان����ی ده س����ته جه معی گریمانه كراوی مێژویی

عه داله تخوازانه دیاری ده كات.

وات����ه هاواڵتی����ان ه����ه ر به وجۆره ی )راولز( له مه س����ه له ی په رده ی نه زانیدا ده یوروژێنێت، له پێش دۆخی دابه شبونی كۆمه ڵگاو ناس����نامه جۆراوجۆره كانه وه بیر ده كه نه وه . ئه و قۆناغه ی قورئانیش به دۆخی پێش سه رهه ڵدانی جیاوازی و دابه شبونه كۆمه اڵیه تییه كانی داناوه .

( كان الناس أم������ة واحدة فبعث الله النبين مبش������رين ومندري������ن وانزل معهم الكتاب بالح������ق ليحكم بين الناس فيما اختلف������وا فية( البقره / 213 له م دیده سروشتیمان دۆخێكی قورئانییه ش����دا هه ی����ه كه خه ڵك����ی به تێك����ڕا گروپ و

نه ته وه یه كیان پێكهێناوه . ئه كه ر قۆناغی گریمانه ك����راوی په یمان����ی كۆمه اڵیه تی تایب����ه ت و موڵكایه ت����ی ده ركه وتن����ی بونی به بناغه ی پێویست جیاوازیه كان كۆمه ڵ����گای مه ده ن����ی و شارس����تانی و بون����ی ده س����ه اڵتێكی داوه ر بزانێ����ت، دی����ده قورئانیه ك����ه ش س����ه رهه ڵدانی جیاوازی له نێو خه ڵكی����دا، بێ ئه وه ی جۆره كانی ئاس����ت و ورده كاری بچێته لێكه وت����ه و ده ركه وت����ه و جی����اوازی و ناردن����ی به پاس����اوی هۆكاره كان����ی، په یامی خ����وداو پێغه مبه ران ده زانێت و ده ستنیشان ده كات، سیاقی ئایه ته كه پێمان ده ڵێت كۆمه ڵگای پێش دۆخی جیاوازی كۆمه ڵگه ی )فگره (و زگماكی پۆخڵنه ب����وی مرۆڤایه تی ب����وه ، دوای ئ����ه وه ی ئه م دۆخه به ه����ه ر هۆكارێك و ئاڵوگۆڕێك����دا ه����ه ر له به ره نجام����ی سه رهه ڵد جیاوازییه كان تێكده چێت و ه ده ن، له وێ����دا خ����ودا په یام����ی خۆی ده نێرێت و پێغه مبه ران ڕه وانه ده كات بۆ ئه وه ی له ڕێ����ی میكانیزمی فكری و ده رونی و هۆش����یاری پێدان و ترساندن و مزگێنی پێدان و دوات����ر داوه ری كردن له نێوانیاندا به هه ق له هه مبه ر جیاوازی نێوانی����ان هه وڵ����ی داوه ، له قۆناغ����ی ب����ون به گروپه كان )أم����م( له به ر یه ك هه ندێ به ده ربڕین����ی هه ڵنه وه ش����ێن و په یمانی تی����ۆری له فه یله س����وفه كانی كۆمه اڵیه تی شه ڕی هه موان دژ به هه موان ڕو نه دات. ئه مه ش پێمان ده ڵێت یه كێ له و هۆكارانه ی پێویستبونی ڕێكخستنی سیاس����ی و ده سه اڵت و الیه نی ناوبژیوان ده سه پێنێ . س����ه رهه ڵدانی جیاوازییه . هه میشه ش جۆری مامه ڵه كردن له گه ڵ جی����اوازی ، یه كێ له جیاك����ه ره وه كان و ده ستنیش����انكه رانی فك����رو س����یته مه فۆڕمه كانی جۆراوجۆره كان و سیاسییه ده س����ه اڵت بوه . هه ڵبه ت ئێمه لێره دا نامانه وێت به درێژی ب����اس له بیرۆكه ی جیاوازی بكه ی����ن، هێنده ی ده مانه وێت سه رنجی بۆ الڕابكێشین و بیبه ستینه وه به دۆخی ئێستای كوردستانی باشوره وه . له و س����ۆنگه یه وه ئه م دۆخه ی ئێس����تا تاڕاده ی����ه ك ڕه نگدانه وه ی دۆخی بونی جیاوازی ڕێكنه خراو و ئاڕاسته نه كراوه . نه بونی ده س����تورو س����ازانیش له سه ر مه س����ه له بنه ڕه تیی����ه كان و كراوه بونی له یه كپارچه یی هه ڕه ش����ه ملمانێكان و له ڕواڵه ته هێزی����ش، كۆمه ڵگاو خاك و

دیاره كانی ئه و واقیعه ن . سیاس����ی كۆمه اڵیه تی و ڕێكه وتن����ی ڕێده گرێ����ت له وه ی جی����اوازی بگۆڕێت به ناكۆك����ی و ناكۆكییه كانی����ش به ره و شه ڕو پێكدادان و خوێناوی بون بڕۆن. فه لسه فه ی بونی ده سه اڵت له ڕێگری له م ش����ه ڕو ئاژاوه و په الماردانی یه كترییه دا خ����ۆی ده بینێت����ه وه ، هه ربۆیه كاتێك له زی����اد ل����ه واڵت و ش����وێن و بڕگه یه كی مێژوییدا ده سه اڵت خۆی ده بێته بابه تی شه ڕو ملمانێ و خوێنڕێژی ، به الدانێكی ده سه اڵتیش ده درێت. له قه ڵه م گه وره له كاتێك����دا ب����ه و ج����ۆره ی لێدێت كه پیاده كردن و له س����ه ر جۆری ڕێكه وتن

دابه شكردنی نه كرابێت.ل����ه ده ره وه ی ده س����ه اڵتیش كاتێك ڕێكه وتنی كۆمه اڵیه تییه وه خاوه نداری و س����یفه تی له جه وهه ردا پیاده ده كرێت، له ده س����تده داو ده س����ه اڵتداربون ده بێ����ت به هێزێكی داماڵراو له یاس����او به تایبه تی����ش یاس����ایه كی عادیان����ه . گشتی مه رجه عیه ت و یاسا له دۆخێكدا له ده س����تده دا، س����یفه تی بونی خۆی یاسایی بونیش له ده ست ده داو ده بێته ئامڕازێك����ی كۆنترۆڵك����ردن و ملمانێی سیاس����ی . ئه وه ی ئێستاش له هه رێمدا ڕوده دات، الوازی ده س����ه اڵتمان نیشان ده دات . ڕوداوه كان كارێكی����ان كردوه هێزی داڕنراو له یاس����ا به زه قترو ڕونتر ده ربكه وێ. به شێكی گرنگ له ئاڵۆزبونی كێشه كان و س����ه رنه كه وتنی گفتوگۆكان ده گه ڕێت����ه وه ب����ۆ ئه م خاڵ����ه ، الیه نه سیاس����ییه كانی هه رێ����م و پێكهاته كانی گ����ه ر ئاماده نه بن بچن����ه چوارچێوه ی په یمانێك����ی كۆمه اڵیه تی و ڕێكه وتنێكی سیاس����ی نوێوه . پڕۆسه ی له ڕێ الدراو بناغ����ه ی نه ش����ێلراو الوازه كه ی هه ر وا له خه م نابێته وه و ڕاس����ت به س����انایی

ناڕه خسێت .چاوپۆش����ینی زیاتر ل����ه وه ی هه یه و ده گوزه رێت، هه روه ها ده ست نه بردن

ب����ۆ جه وهه رو ماكی كێش����ه كان، نه ك هه ر خزمه ت به ژیانی سیاسی و ئاینده ی ناكات، به ڵكو ده مانخاته نه ته وه ییمان به رده م هه ڕه ش����ه ی گه وره تره وه ، وزه و ده دات، له ده ست زۆرترمان توانایه كی ڕێده گرێ����ت له كه ڵه كه بون����ی ئه زمون و قۆناغه كانی بڕینی ده س����تكه وته كان و گه ش����ه كردن و گه وره بون به شێوه یه كی

سروشتی . به گشتی باشور كوردستانی هه رێم و پێویستی به ڕێكه وتنێكی كۆمه اڵیه تییه ، بۆ دوباره پێناس����ه كردنه وه ی ماهیه ت و وه زیف����ه ی ده س����ه اڵت و په یوه ندی ئه و به یاساو كۆمه ڵگه ی مه ده نی و ده وڵه ت و هاواڵتی����ان و ئازادییه كان����ی م����اف و ڕه وایه ت����ی سیاس����ییه وه . ب����ۆ ئه وه ی نیه و تێبگه ین ده س����ه اڵت غه نیم����ه ت س����ه یربكرێت، به وچاوه ش����ه وه نابێت موڵك����ی هیچ هێ����زو ك����ه س و الیه ن و نییه ، موڵكی ناس����نامه یه ك بنه ماڵه و گه ل و هاونیش����تمانیانی ئ����ازاده ، هه ر ده بێت له پێناو خێرو خۆشی ئه وانیش و له چوارچێ����وه ی خواس����ت و ویس����ت و مه رجه كان����ی ئه واندا پی����اده بكرێت. كوردی كۆمه اڵیه تی په یمان����ی ده بێت په یمانی دوباره پێناسه كردنه وه و واتا ڕه خنه له خۆگرتن پێداچونه وه و پێدان و بێت. گرێبه ستی سیاسیشمان پێویسته بۆ چۆنیه تی و میكانیزمه كانی گه یشتن به و ده سه اڵته و ش����ێوازی پیاده كردن و دابه ش����كردن و ده س����ته به ری مانه وه ی له چوارچێوه ی یاساو بنه مای ئاڵوگۆڕی ئاشتیانه ی ده س����ه اڵت و ماف و ئازادی هاواڵتیاندا. كه ده بێت له ده س����تورێكی مه ده نی ڕێزلێگیراودا به رجه سته ببێت

.ده وڵه ت����ی له س����ه ر ڕێكه وت����ن تێكه ڵه یه ك ده بێت����ه كوردس����تانیش له په یمانی كۆمه اڵیه تی و سیاسی . گه ر به م جۆره بیرمان كرده وه و بناغه مان بۆ ڕێكه وتنێكی نوێی كۆمه اڵیه تی و سیاسی دانا، ب����ه ش����ێوه یه كی هه مه الیه نه ش بیرمان له ناوه ڕۆك و ڕه هه ندو الیه نه كانی ئه م ڕێكه وتنه ش كرده وه ، ڕه زامه ندیش بو، ڕێكه وتنه كه توخم����ی س����ه ره كی كه س����یش ماف����ی هه ڵوه ش����اندنه وه ی له ده ره وه ی سیاس����ییه كانی ڕێكه وتنه یاساو ڕێس����اكانی گرێبه سته كان نه بو، ده توانین سه ره تای قۆناغێكی بنیاتنان و ئاب����وری و سیاس����ی و گه ش����ه كردنی كۆمه اڵیه تیمان ده ستپێبكه ین و واز له و بێهوده ییه ش بێنین كه له ئێستادا بۆته سیمایه كی دیاری سیاسه تی كوردی .

هه رێمی كوردستان له چاوه ڕوانی ڕێكه وتنێكی كۆمه اڵیه تی و سیاسی نوێدا

ئه بوبه كر عه لی

بۆ ئه وه ی تێبگه ین ده سه اڵت غه نیمه ت

نیه و نابێت به وچاوه شه وه

سه یربكرێت، موڵكی هیچ هێزو كه س و الیه ن و بنه ماڵه و

ناسنامه یه ك نییه موڵكی گه ل و

هاونیشتمانیانی ئازاده هه ر ده بێت له پێناو

خێرو خۆشی ئه وانیش و له چوارچێوه ی

خواست و ویست و مه رجه كانی ئه واندا

پیاده بكرێت كاتێك ده سه اڵت له ده ره وه ی ڕێكه وتنی

كۆمه اڵیه تییه وه خاوه نداری و

پیاده ده كرێت له جه وهه ردا سیفه تی

ده سه اڵتداربون له ده ستده داو ده بێت به هێزێكی داماڵراو

له یاساو به تایبه تیش یاسایه كی عادیانه .

له دۆخێكدا یاسا مه رجه عیه ت و

گشتی بونی خۆی له ده ستده دا،

سیفه تی یاسایی بونیش له ده ست

ده داو ده بێته ئامڕازێكی

كۆنترۆڵكردن و ملمانێی سیاسی

هۆکارە ناپزیشکیەکانی نەخۆشیی

روداوەکانی ئەم داواییەی کوردس���تان و ئ���ەو هەڵەبون���ی جیه���ان ناوچەک���ەو دنیابینی���ەی پێوتی���ن کە تەندروس���تی یەکس���ان دەکات بەکۆمەڵێک نەخۆشی و حەب و دەرم���ان. روداوەکانی ئەم دواییە زۆر بەزەقی کاریگەری کۆمەڵێک پێدراوی سیاس���ی و ئابوری و ژینگەییان دەرخست لەس���ەر تەندروس���تی. لەبەرامب���ەر ئەم بۆ تێگەیش���تنمان پێویس���تە پێدراوانە تەندروستی و شێوازی کارکردنی سیستمی تەندروس���تی لەڕەگ���ەوە گۆڕانکاری تێدا

بکرێت. قەیرانە سیاسیەکانی هەرێمی کوردستان لەپەیوەن���د بەدرێژکردنەوەی نایاس���ایی ماوەی سەرۆکی هەرێم و دەرئەنجامەکانی دەریانخس���ت ک���ە کای���ەی سیاس���ی چ کاریگەریەک���ی گ���ەورەی هەیە لەس���ەر قەیرانێکی تەنه���ا تەندروس���تی. بواری سیاسی وایکرد کە خەڵکێکی زۆر توشی دەرونی و شڵەژانی ناجێگیری دڵەراوکێ و ئاسایشی کۆمەاڵیەتی و تەنانەت کوشتن و مردن و برینداربونیشی لێ بکەوێتەوە. ئەم ئاکامە تەندروس���تیانەی کێشەی سیاسی بۆی دەرخس���تین کە بۆ ئ���ەوەی ژیان و تەندروستی خەڵک بەرەوپێشەوە بەرین، بەنەخۆش���خانەو پێویس���تیمان بەتەنها بنکەی تەندروستی و حەب و دەرمان نیە، بەڵکو پێویستیشمان بەچاالکی سیاسی و گۆڕانکاری ڕیشەیی هەیە لەکایەی سیاسی ئەم هەرێمە. ش���ەڕی داعش و ئاکامەکانی بەهەمان شێوە نمونەیەکی تری کاریگەری کایەی سیاسیە لەس���ەر تەندروستی کە

لێرە بوارنیە بەدرێژی باسیان بکەین. لەسەر ئاس���تی ژینگەییدا، روداوەکانی ئەم دواییەی کوردستان و ناوچەکەو جیهان بۆیان دەرخس���تین کە ژیان و تەندروستی هەڕەش���ەیەکی چ لەب���ەردەم م���رۆڤ گەوەرەدایە. گۆڕانکارییە ژینگەیەکان کە بەهۆی گەرمبونی کەش وهەواوە رودەدەن بەتەنها لەسنوری ناوچەیەک یا دەوڵەتێک ئ���ەو گۆڕانکارییانە هەمو قەتیس نەبو. زەوی���ان گرتوەت���ەوە. الفاوەکان���ی ئەم هەڵکش���انی کوردس���تان و دوایی���ەی پلەکان���ی گەرما لەهاوی���ن و دابەزینێکی زۆر لەزستان تەنها سەرەتای گۆڕانکاری گەورەت���رو تۆقێنەرترن. ئەم پێش���هاتە ژینگەییان���ە دەرکەوت���ەو دەرئەنجام���ی کوش���ندەیان هەیە بۆ سەر تەندروستی. س���ەرهەڵدانەوەی نەخۆشیگەلێکی وەکو کولێرا لەکوردس���تان هەیە لەبەش���ێکیدا ب���ۆ گۆڕانی کەش���وهەوا دەگەڕێتەوە. بۆ نمون���ە توێژینەوەکان س���ەلماندویانە کە وشکەس���اڵی و دواتر بارانی بەخوڕو الفاو کۆلێران. گرنگی سەرهەڵدانی هۆکارێکی هەروەه���ا س���ەرهەڵدان و باڵوبون���ەوەی نەخۆش���یەکی ترس���ناکی وەک���و ئیبۆال بەهەمان شێوە لەبەشێکیدا بۆ گۆڕانکاری کەش���وهەوا دەگەڕێتەوە. دەبێت ئەوەش بڵێین کە هەرچەندە زۆرێک لەو پێشهاتە ناودەبرێن، سروشتی بەڕودای ژینگەیانە بەاڵم زۆربەیان دەرئەنجامی خودی مرۆڤ خۆیەتی کە بەش���ێویەکی نابەرپرسیارانە غازی دوەم ئۆکسیدی کاربۆنی لەژینگەدا چاالکی فراوانبونی بەه���ۆی باڵوکردەوە پیشەسازی و بەکارهێنانی نەوت...هتد.

لەسەر ئاستە لۆکاڵیەکەی، ڕوداوەکانی ئ���ەم دوایی���ە ئەوەی���ان س���ەلماند کە خەستەخانەو بنکەی تەندروستی و حەب و دەرمان نەک تەنها چارەس���ەری کۆتایی کێش���ە تەندروس���تیەکان نی���ن، بەڵکو ئەگەر بەدەس���تی کۆمەڵێک بەرپرس���ی گەن���دەڵ و نەزان���ەوە بێ���ت دەکرێت ببن ب���ەچ ئامرازێک���ی کوش���ندە. دەرکردنی گورچیلەی ژنێک لەسلێمانی بەبێ ئەوەی خۆی بزانێت لەکاتی نەشتەرگەری منداڵ ب���ون نمونەیەکی تازەیە لەس���ەر ئەو بێ س���ەروبەری و بەڕەاڵییەی کە سیس���تمی تەندروس���تی تێدایە. هاوکات کوێرکردنی چاوی سی هاواڵتی بێ گوناه و تێپەڕینی دۆزینەوەو س���زادانی بەب���ێ تاوانەک���ە ئەنجامدەرەکانی نمونەیەکی ترە لەس���ەر

ئەو قسەیەی سەرەوەمان.ئ���ەو روداو و نمونان���ە پێم���ان دەڵێن ک���ە دەبێ���ت تێگەیش���تنی خۆم���ان بۆ کارێکی بگۆڕین. پزیشکیی تەندروستی و ت���ەواو بێهودەیە کە خۆمان س���ەرقاڵی گرانبەها نەخۆش���خانەی دروس���تکردنی بکەی���ن لەکاتێکدا کە کۆمەڵێک فاکتەری سیاسی و ئابوری و کۆمەاڵیەتی و ژینگەیی هەن کە هۆکاری سەرەکی نەخۆشکەوتنن. ئەو جیهانبینیەی کە سیستمی تەندروستی ئێم���ە کاری پێ دەکات چ���ی تر بۆ ئەم بارودۆخەی ئێستا دەس���تنادات و دەبێت

لەڕیشەوە بگۆڕدرێت.

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

15 (505( سێشه ممه 2015/12/1 tandrostyawene@gmail.comته‌ندروستی

ئه م خواردنه وانه بكه به هاورێی زستانت

له 39% پیاوان توشی خێرایی ده رهاویشنت ده بن

بۆچی ژنان زیاتر توشی هه وكردنی

كۆئه ندامی میزه ڕۆ ده بن؟

پێویس���ته ئه و بزانی���ت كه هه ندی ب���ۆ وه رزی خواردن���ه وه به س���وده زستان و وزه و گه رمیت پێده به خشێت، ئه مان���ه ی خواره وه ئ���ه و خواردنه وه گه رمان���ه ن كه ده توانیت س���ودیان

لێوه ربگریت.

1. خواردنه وه ی جوكه اڵتی گه رم

كوپێك ش���یری گ���ه رم، 50گرام گ���رام 20 ره ش، جوكه اڵت���ه ی جوكه اڵت���ه ی س���پی ، نی���و كه وچك ڤانیالی شل، دارچین، شه كر به پێی

پێویست.ئاماده كردنی : سه رجه م كه ره سته كان بخه ره ناو شیره كه وه له سه ر ئاگرێكی تێكه ڵ به باش���ی تاوه كو هێ���واش و

ده بن و دواتر بیخۆره وه .

2. خواردنه وه ی شیر به گوێزچوار كوپ ش���یر، چ���وار كه وچك نیشاس���ته ، چوار كه وچك ش���ه كر،

گوێزو دارچینی .چۆنێت���ی ئاماده كردنی : س���ه ره تا ش���یره كه بخ���ه ره س���ه رئاگرو دواتر

له سه ر تێبكه و كه ره س���ته كانی تری تێكی له گه ڵیشیدا هێواش و ئاگرێكی بده ب���ۆ ماوه ی دو خول���ه ك. دواتر

بیخۆره وه .

3. زه نجه فیل به دارچینی دو كه وچ���ك زه نجه فیلی هاڕراو، دو

كه وچك دارچینی هاڕراو، ش���ه كر یان هه نگوین، چه ند قاشه لیمۆیه ك.

دارچینه كه ئاماده كردن���ی : چۆنێتی له كوپێك ئاودا بتوێنه وه له سه ر ئاگرێك دایبنێ ، له سه ر ئاگره كه الیبه ره و دواتر زه نجه فیله ك���ه ی تێكه ڵ بكه و پاش���ان

هه نگوین و قاشه لیمۆكه .

كێشه سێكسییه كان زۆرن و جیاوازن، به ئاس���انی ده توانی���ن هه ندێكی���ان به سه ریدا زاڵبین، هه ندێكیان پێویست ب���ه وه ده كات كه س���ه ردانی پزیش���ك بكرێت، زۆرجاریش هه مان نه خۆش���ی له كه س���ێكه وه بۆیه كێكی تر ده گۆرێت، ب���ه اڵم ئه وه ی ك���ه زۆرتر ب���اڵوه له و له ده رهاویشتنه خێرای نه خۆش���یانه پیاواندا ك���ه ئه م جۆره گرفته له نیوان پیاواندا زۆرتر باڵوه له جۆره كانی تری

نه خۆشییه سێكسیه كان، ئه م گرفته ش چه ندین ناڕه حه تی ده رونی و كۆمه اڵیه تی بۆ كه س���ه كه دروس���ت ده كات. به پێی راپۆرته پزیش���كیه كان له 39% پیاوان له نێوان ته مه نه كانی 18 بۆ64 توش���ی خێ���رای ده رهاویش���تن ده بن، ئه مه ش ئ���ه وه ده گه یه نێ���ت كه ئ���ه م گرفته سێكسیه په یوه ندی به ته مه نه وه نیه .

هۆكاره كان���ی خێرایی ده رهاویش���تن چیه ؟

چه ندین ه���ۆكار هه یه ب���ۆ خێرایی ه���ۆكاری له وان���ه ده رهاویش���تن بۆماوه ، ه���ۆكاری ده رون���ی ، هۆكاری كێش���ه بون���ی وه ك جه س���ته یی ، ) ن ۆ س���تیر تیستۆ نی ) مۆ ر له هۆ

به كارهێنانی ده رمانی نه خۆش���یه كانی ده رمانه كانی یاخود په س���تانی خوێن نه خۆش���ی عه قڵی و ده رون���ی ، هه ندێ جاریش زیاد رشتنی غوده ی ده ره قی ، هه وكردنی ده رونی���ه كان، نه خۆش���یه ت���ری هۆكارێك���ی پرۆس���تاتیش

نه خۆشیه كه یه . ئ���ه و كێش���انه چین كه توش���ی ئه م

كه سانه ده بن؟ئه م نه خۆشیه له س���ه ره تای كرداری سێكس���ی روئه دات، هه ربۆیه كه سه كه باوه ڕی ده كات و به نائومێدی هه س���ت به خ���ۆی نامێنێ���ت هه روه ها هه س���ت به ناڕه حه تی و دڵه ڕاوكێ ده كات واهه ست ده كات خێزانه ك���ه ی بێزار ده بێت لێی ، هه ربۆیه هه ندێ جار جیابونه وه دروست ده بێت و كێش���ه ی كۆمه اڵیه تی به دوای

خێیدا ده هێنێت.چاره س���ه ری ئه م نه خۆش���یه چۆن

ده بێت؟به س���ێ رێ���گا چاره س���ه ر ده كرێت.

له وانه :چاره سه ری ده رونی . ئه ویش .1ده بێت كه س���ه كه باس له كێش���ه كانی خۆی یاخود كێشه ی هاوسه رگیریه كه ی بكات و بتوانرێت چاره سه ری ئه و كێشانه

بكرێت كه هه ردو هاوسه ره كه هه یانه .كه ره فتاری . چاره س���ه ری .2ئه ویش پێویسته هاوسه ره كه ی هاوكاری ب���كات و هه روه ه���ا هه ن���دێ راهێنانی بۆده نوس���رێت ك���ه پێویس���ته بیكات به تایبه تی له كاتی س���ێكس به هاوكاری

هاوسه ره كه ی .ده رم���ان. چاره س���ه ری .3كه پزیش���ك هه ن���دێ ج���ار ده رمان بۆچاره س���ه ركردنی به كارده هێنێ���ت

گرفتی زو ده رهاویشتن.

ش���اره زایانی بواری میزو میزه ڕۆ ئاماژه ب���ه وه ده كه ن كه ژنان زۆر له پیاوان توشی هه وكردنی میزه ڕۆ ده بن ئه م���ه ش ده گه ڕێته وه بۆئه م

هۆكارانه :1. چونك���ه رێ���ڕه وی میزكردن له ژن���ان نزیكه ل���ه ده ره وه یاخود كورتت���ره به م���ه ش به كتریا زوتر

پێده گات.2. ك���ۆم و كۆئه ندامی زاوزێ زۆر نزیكن له ی���ه ك هه ربۆیه به كتریای كۆم ده چێت بۆ كۆئه ندامی زاوزێ و می���زه ڕۆ، بۆیه پێویس���ته له كاتی تاراتگرتن س���ه ره تا پێشه وه پاك

بكه یته وه دواتر بچیت بۆدواوه .3. گۆڕانكاری���ه به كتریاكان كه روئ���ه دات و زاوزێ له كۆئه ندام���ی

ئه چێت بۆ میزه ڕۆ.4. وه س���تانی س���وڕی مانگانه

له دوای ته مه نی نائومێدی .

• نیشانه كانی نه خۆشییه كه :- میزه چوڕك���ێ یان زو زو چونه

سه رئاو- گۆڕان���ی ره نگ���ی میزه كه بۆ

سورباو- بۆنی میزه كه ناخۆشه

- ئازار یاخود سوتانه وه له كاتی میزكردن

ی ری

گاۆژ

امئ

ته ه ف

ه

پیاز یه كێكه له وخۆراكانه ی كه ڤیتامین سی و ئی و بی و هه روه ها كالسیۆم و كانزاو سۆدیۆم و فۆسفاتی تێدایه ، كه هه مو ئه مانه چه ندین س���ودیان هه یه وه ك نه هێشتنی هه وكردن، یارمه تی رۆیشتنی خوێن ده دات به مه ش ب���ه دورت ده خات له جه ڵده ی دڵ و په س���تانی خوێن رێ���ك ده كات، یارمه تی به رزبونه وه ی كۆلیس���ترۆڵی س���ودبه خش ده دات له له شدا. هه ربۆیه خواردنی پیازێك

بۆ دوركه وتنه وه له ش���ێرپه نجه و جۆره كانی پێویستت زۆر پێویسته له رۆژێكدا.به مانه یه ، خواردنێكی ته ندروس���ت و پاك، وه رزشكردنی كه���ول و له خواردن���ه وه ی دوركه وتن���ه وه ب���ه رده وام، جگه ره كێش���ان، هه روه ها پێویس���ته هه ر شه ش مانگ

جارێك پشكنینی گشتی بۆخۆی بكات.

گه ر ده ته وێت له ش���وێنی كاره كه ت خۆت له هه اڵمه ت بپارێزیت ئ���ه وه پێویس���ته ئه مانه بكه یت: باش���تر وای���ه نه چیت بۆكارو پشو وه رگریت، گه ر چویت پێویس���ته زو ده سته كانت بشۆیت، ده س���تت نه ده ی له ده موچاوت، س���ه رمێزو كۆمپیوته ره كه ت زۆر پ���اك بك���ه ره وه ، هه وڵبده هه وای ژوره ك���ه ت زۆر گه رم نه بێت و هه واگۆڕكێی تێدابێت جاروبار بڕۆ ده ره وه ی ژوره كه ت و پیاسه یه ك

بكه و هه وای پاك هه ڵمژه .

خۆت له هه اڵمه ت بپارێزه خۆت به دور بگره له شێرپه نجه سودی پیاز

بیرورا 14(505( سێشه ممه 2015/12/1

گۆشه‌یه‌که‌دو‌هه‌فته‌‌جارێک‌"شێرکۆ‌کرمانج"‌ده‌ینوسێت

که‌سک‌و سۆر

ئەگەرەکانی شەڕ لەنێوان ڕوسیاو تورکیا

دوای ئەوەی فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا فڕۆکەیەکی جەنگی "ڕوسی"یان لەئاسمانی س���وریا خس���تەخوارەوە قسەوباسێکی زۆر لەمیدیاکان لەسەر ئەگەرەکانی هەڵگیرسانی ش���ەڕ دەس���تیپێکرد. لێرە لەژێر تیش���کی نێودەوڵەتییەکان پەیوەندیی���ە تیۆرەکانی لەس���ەر قسەوباس���ێک هەوڵدەدەی���ن ئەگەرەکانی هەڵگیرس���انی ش���ەڕ لەنێوان

ڕوسیاو تورکیادا بکەین. بەگش���تی دو نزیکبون���ەوە هەی���ە ب���ۆ دیاریکردنی هۆکارەکانی هەڵگیرسانی شەڕ. نزیکبونەوە وەس���فگەریی و نزیکبون���ەوەی

تیۆرییەکان. ک���ە نزیکبونەوەیەک���ە وەس���فگەریی مێژونوسە سوننەتییەکان پێیانڕاستە. ئەوان هەڵگیرسانی ش���ەڕ دەگێڕنەوە بۆ هۆکارە ڕاس���تەوخۆکان. بۆنمون���ە وەس���فگەراکان پێیانوای���ە کە کوش���تنی فران���ز فێردیناند بوە هۆی هەڵگیرس���انی ش���ەڕی یەکەمی جیهان���ی. بەگوێرەی ئەم تێگەیش���تنەبێت خستنەخوارەوەی فڕۆکەکەی ڕوسیا لەوانەیە

ببێتە هۆی هەڵگیرسانی شەڕ.زیات���ر تیۆریی���ەکان نزیکبون���ەوە توێژەران���ی بواری سیاس���ەت و پەیوەندییە ئەوان���ە بەکاریدێن���ن. نێودەوڵەتیی���ەکان پێیانوایە کە لەپش���ت هەڵگیرس���انی شەڕ

هۆکاری زۆرو ئاڵۆزو قوڵ هەن. بۆنمونە، ڕیالیس���تەکان پێداگری لەسەر ئەوە دەکەن کە ش���ەڕو پێکدادان لەنێوان واڵتان���دا کارێک���ی ئاس���اییەو ب���ەردەوام ڕویداوەو ڕودەدات و دەش���گەڕێتەوە بۆ ئەو بڕیارە عەقاڵنیانەی س���ەرکردەکانی واڵتان، بەلەبەرچاوگرتن���ی قازان���ج و زەرەرەکان���ی ش���ەڕ، دەیاندەن. ئەگەر ئەم تیۆرە بکەین بەپێوەر ئەوە ئەگەری هەڵگیرس���انی شەڕ هەم هەیە هەم نییە. ئەگەری هەیە چونکە ه���ەم ڤالدیمێر پوتین ه���ەم رەجەب تەیب ئۆردوگان چاوەڕوانی ئەوەیان لێدەکرێت کە لەهەڵسەنگاندنەکانیان بۆ قازانج و زەرەرەکانی شەڕ کورتبێنن، هەڵەبکەن یان هەر بەڕاستی واتێبگەن کە شەڕ لەقازانجیاندایە، ئەمەش لەوانەیە هەڵگیرسانی شەڕی لێبکەوێتەوە. پێچەوانەکەش���ی ڕاس���تە، وات���ە دەکرێت واتێبگ���ەن کە ش���ەڕ لەقازانجی���ان نییە،

بەمەش خۆ لەشەڕ دوربگرن.خۆ ئەگەر تیۆری گۆڕانی تەرازوی هێز، کە تێگەیشتنێکی دیکەی ڕیالیستەکانە، بکەین بەپێوەر ئەوە دەبینین دیسان ئەگەرەکانی ش���ەڕ هەم هەن و هەم نین. بەگوێرەی ئەم تیۆرە ش���ەڕ کاتێ���ک هەڵدەگیرس���ێت کە هەڕەشە لەهەڵکش���اندابێت و نوێ هێزێکی بۆس���ەر هێ���زە هەژمونگەرییەکان���ی دیکە دروس���تبکات. ئەگەر ئەوە ڕەچاوبکەین کە ڕوس���یا ماوەی چەند ساڵێکە بەهێزو گوڕو ئابوریی و س���ەربازی خەریکی توانایەک���ی هەڵکش���انەو خەریکیش���ە دەبێتە هەڕەشە لەس���ەر هێزە هەژمونگەرەک���ە )ئەمریکاو ناتۆ، ک���ە تورکی���ا ئەندامە لێ���ی(، ئەوە دەکرێت بڵێین ئەگەری ش���ەڕ هەیە. بەاڵم ئەگەر تورکیاو ڕوس���یا وەک دو هێزەکەی تەرازوەک���ە وەربگرین، ئ���ەوە ئەگەرەکانی ش���ەڕ کەمن چونک���ە تواناکانی تورکیا زۆر کەمترن لەڕوس���یاو ناکرێت وەک هەڕەشەی

جدی لەسەر ڕوسیا ببینرێن. دیموکراس���یی ئاش���تی تی���ۆری جەخ���ت ک���ە )democratic peace)لەس���ەر کارەکتەرەکانی دەوڵەت و کۆمەڵگە دەکاتەوە پێیوایە ک���ە کۆمەڵگەو دەوڵەتە دیموکراتیی���ەکان دورە ش���ەڕو کۆمەڵگەو دەوڵەتە نادیموکراتییەکان نزیکە ش���ەڕن. لەژێر ڕۆشنایی ئەم تیۆرە، سەرەڕای ئەوەی کە هەم لەتورکیا هەم لەڕوس���یا هەڵبژاردن دەکرێت بەاڵم ه���ەردو دەوڵەت و کۆمەڵگە هەڵگری هەندێک کاراکتەری نادیموکراسین، بەتایبەت���ی ئەگەر کارەکتەرە خۆس���ەپێن و مەیل بەدیکتاتۆرییەکانی پوتین و ئۆردوگان ڕەچاوبکەین، ئەوە ئەگەرەکانی هەڵگیرسانی

شەڕ زۆرە.پێیانوای���ە مارکس���ییەکان لەوالش���ەوە لەواڵتەکان ک���ە سیس���تەمی حوکمڕان���ی واڵتەک���ە ش���ەڕانگێزی کارەکت���ەری دیاریدەکەن. ئ���ەوان پێیانوایە کە دەوڵەتە تەماح���کارە س���ەرمایەدارەکان فراوانخواز و ش���ەڕانگێزن چونک���ە ب���ۆ دامرکاندنەوەی تەماحەکانی���ان و پڕکردن���ەوەو خاڵیکردنی بازاڕەکانیان هەڵپ���ەی داگیرکاریی دەدەن. مارکسییەکان تێگەیش���تنەکانی بەگوێرەی بێت ئەگەری شەڕ هەیە چونکە سیستەمی س���ەرمایەداری لە هەردو دەوڵەتی تورکی و

ڕوسی بەرقەرارە.

ئەگەر تیۆری کێبڕکێی خۆچەکدارکردنیش بکەین���ە پێوەر ئ���ەوە ه���ەر دەبینین کە لەئارادان ش���ەڕ هەڵگیرسانی ئەگەرەکانی چونکە ه���ەردو دەوڵەتی ڕوس���ی و تورکی ب���ەردەوام خەریک���ی دەیەی���ە چەندی���ن خۆپڕچەکردن و نوێکردنەوەی چەکەکانیانن.

ئەگ���ەر لەئاس���تی جیهانیش پرس���ەکە هەڵس���ەنگێنین ئەوە دو تیۆری دیکە هەن کە قسەیان لەسەر ئەگەرەکانی شەڕ هەیە. تیۆری س���وڕانەوە )cyclical( یەکێکیانە. بەپێ���ی ئەم تی���ۆرە هەر پەنجا س���اڵ یان س���ەد س���اڵێک بەهۆکاری قەیرانی ئابوری جیهان���ی ی���ان الوازبونی نیزام���ی جیهانی ئەگەری هەڵگیرس���انی شەڕ دروستدەبێت. ئەگ���ەر ش���ەڕی یەکەمی جیهان���ی بکەینە خاڵی دەستپێک ئەوە س���ەد ساڵ و ئەگەر ش���ەڕی دوەمی جیهانی���ش بکەینە خاڵی دەس���تپێک ئەوە زیاتر لەشەس���ت س���اڵ دەبێت کە ش���ەڕێکی جیهان���ی ڕوینەداوە. هاوکات بەڕەچاوکردن���ی ئەوەی کە جیهان نیزامە س���ەخت و ئاب���وری بەقەیرانێک���ی دەڕوات و الوازی ب���ەرەو عالەمییەکەش���ی جڵەوی خەریک���ە ئەمریکا، زلهێزەک���ەی، فەرمانڕەوایی لەدەس���تدەدات، ئەوە ئەگەر قەبوڵبکەین، تیۆرە ئەم تێگەیش���تنەکانی ئەوە ئەوکات دەکرێت بڵێین کە ئەگەرەکانی هەڵگیرسانی شەڕێکی جیهانی بونی هەیە. خۆ ئەگەر کەڵک لەتێگەیشتنەکانی تیۆری theory گۆڕانی ڕاس���تەوانەیی درێژخایەنof linear long-term change وەربگرین دەبینین ئەگەرەکانی هەڵگیرسانی شەڕ زۆر کەمن چونکە بەپێی تێگەیش���تنەکانی ئەم تیۆرە شەڕو پێکدادانەکان لەگەڵ تێپەڕبونی زەم���ەن کەمترو کەمتربونەت���ەوە، هۆکاری ئەمەش دەگێڕنەوە بۆ گەشەی تەکنۆلۆجی و

نۆرم و بەها نێودەوڵەتییەکان. لەتی���ۆری زۆر تێگەیش���تنە ئ���ەم لەپەیوەندییە ئایدیالیستەکان )لیبرالەکان( چونک���ە نزیک���ە نێودەوڵەتیی���ەکان ئەوانی���ش پێیانوای���ە ک���ە بەتێکەڵب���ون و ئاب���وری ئامێزان���ی پشتبەیەکتربەس���تن و جیهان���ی ئەگەرەکان���ی ش���ەڕ زۆر ک���ەم دەبن. ئ���ەوەی بەدی دەکرێ���ت لەجیهاندا لەگەڵ شۆڕش���ی تەکنۆلۆجیاو ئینتەرنێت و پەیوەندییەکان، کە جیهانگیریی بەدوایخۆیدا هێن���اوە، ئابوری جیهان���ی تاڕادەیەکی زۆر ئامێزانی بەخۆیەوە بینیوەو واڵتان ئێجگار زیات���ر لەجاران پش���تبەیەکتر دەبەس���تن و ئابوریان تێکهەڵکێشی یەکدی بوە، ئەمەش

ئەگەرەکانی شەڕ کەمدەکات. لەژێ���ر ڕۆش���نایی ئ���ەم تیۆران���ە بێت ئەگەرەکانی هەڵگیرسانی شەڕ بونیان هەیەو نییە. من پێموایە ئەگەرەکانی هەڵگیرسانی

شەڕ کەمن لەبەر چەند هۆیەک:یەک���ەم، ئاب���وری ڕوس���یاو تورکیا زۆر بەیەک���ەوە بەس���تراونەتەوە بەڕادەیەک کە بازرگانی نێوانیان گەیشتۆتە٣5 ملیار دۆالر سااڵنەو واچاوەڕواندەکرێت کە تا2020 بگات

بە 100 ملیار دۆالر.دوەم، ڕوسیا سەرقاڵە بەپرسی ئۆکرانیاو کرایمیی���ەو پش���تیوانیکردن لەڕژێمەک���ەی بەشار ئەس���ەد بۆیە ناتوانێت و ناشیەوێت

بەرەیەکی دیکە بۆ خۆی بکاتەوە.ڕوس���یاو لەنێ���وان ئ���ەوەی س���ێیەم، تورکیا لەس���وریا دەگ���وزەرێ ملمالنێیەکە لەس���ەر هێش���تنەوەو الدانی ئەسەد، هەر بەوشێوەیەش دەمێنێتەوە، نەک ملمالنێیەکی ڕاس���تەوخۆبێت لەس���ەر خاکی تورکیا یان ڕوس���یا. ئەگەرەکانی س���ەرکەوتنی ڕوسیا لەهێش���تنەوەی "بەشار" ێک کە دەسەاڵتی نەک بەسەر تەواوی سوریا بەڵکو بەشێکی سوریادا بش���کێ ئێجگار زۆرترە لەوەالنانی

بەشار.چوارەم، ڕوسیا دەتوانێت بەپشتیوانیکردن لەهێزە کوردییەکان لەسوریا دەستی تورکیا لەس���وریا ببڕێت، یان النیک���ەم تواناکانی

گەمەکردنی تورکیا کەمبکاتەوە.پێنجەم، ڕوس���یا بەهەڵگیرساندنی شەڕ دۆست بۆ تورکیا زیادو بۆ خۆی کەمدەکات، ل���ەم ئانوساتەش���دا کە ڕوس���یا ئابڵوقەی کۆمەڵگەی لەالی���ەن لەس���ەرەو ئاب���وری نێودەوڵەت���ی کەنارگیرکراوە لەهەمو کاتێک زیاتر پێویستی بەهاوڕێ و هاوپەیمان هەیە.

بەتاوانبارک���ردن و ڕوس���یا شەش���ەم، ئاش���کراکردنی پەیوەندیی���ە ڕاس���تەوخۆو داعش تورکیاو نێ���وان ناڕاس���تەوخۆکانی باشتر دەتوانێت تورکیا کەنارگیربکات نەک

بەهێرشکردنە سەری.لەبەر ئەم هۆیانە ئەگەرەکانی هەڵگیرسانی

شەڕ کەمن بەاڵم ناکرێت بڵێین نین.

له جه وهه رێكی ئ���ازادی مرۆڤ���ه كان نكوڵیلێنه ك���راوی به هایه ك���ی ب���ااڵو بنه ڕه تی بون���دا جێگیرو قه بوڵده كه ن، ئ���ه وه ی لێ���ره دا ده بێت���ه س���ه ره تای قه بوڵكردنه ئه و كێش���ه كه مان خودی ئازادی گرفتاربونی ده سته جه معییه یه . به پێناس���ه ی گه لی و گش���ته وه بوه ته ئاژاوه یه كی ناوه وه ی ئازادی و شێواندنی ن���اوه ڕۆك و دیاریكردنه كان س���ه باره ت ب���ه و دۆخ���ه بونه ویی���ه . له به رئه وه ی ئه م چه مك���ه ره تناكرێته وه ، بۆیه پێی ناوه ته دۆخێكی ئاڵ���ۆزی ئه وتۆوه كه دروستكردوه ، بۆ شێواوی شوناسێكی به ئه ندازه یه ك���ی زۆر ئ���ه و شوناس���ه فره خاوه نی له س���ه رچاوه ی ش���ێواوه ئازادی خۆیه وه به رهه مهاتوه . ته نانه ت ئه و كه س و كۆمه اڵنه ی نه تێگه یش���تن و نه موماره س���ه و پراكتیك���ی ئازادییان هه ی���ه ، وه ك بون���ی ئ���ازادو خ���ودان ده رفه ت و بژارده ی ئازاد خۆیان نمایش و

وه سفده كه ن. خاوه ندارێتی ئازادی بۆ كه س���ێتی گه شه كردنیه تی. بنه ڕه تی پێشمه رجی به هۆی ئازادییه وەیه كه سێتی مرۆڤ نه به ته نها توانای گونجان له گه ڵ واقیعی ده وروبه ردا پێكئه هێنێ، به ڵكو ده كارێ ئه و داكه وته ش بگ���ۆڕێ و دایبڕێژێته وه هاوئاهه نگ له ته ك ئامانجه كانیدا. به اڵم پێویس���ته ئه وه بێژین، ئازادی ره های كه س���ێتی بونی نییه و ناش���توانێ ببێ له هیچ كۆمه ڵگه یه كدا. ره وشی سروشتی و كۆمه اڵیه تی بونی كه س���ێتی گرێدراوه به چوارچێوه یه كی دیاریكراوی ئه خالق و ره فتار. ئه خالق ئازادی سنوردار ده كاو ئازادییه ك���ی پۆزه تیڤ فۆرموڵه ده كات وه ك توانای خۆسه لماندنی حه قیقه ت، چاكه و جوانی. ئه م ئازادییه پۆزه تیڤه له ئ���ازادی ئاژاوه ئامێ���ز جوداده بێته وه ك���ه وه ك "هه مو ش���تێ رێگه پێدراوه " خۆی ده رده خ���ات. ئه وه ی له گه وهه ری كه س���ێتی ئازاددا سه قامگیره جۆرێكه له ناسه قامگیری باوه ڕو ئاماده یی گومانه له س���ه ر خودی ئه و ناسه قامگیرییه ش، له پاڵی���دا ب���ون و ئاماده ی���ی داننان���ه به پێویس���تی ملدان���ی ئازادانه بۆ ئه و پره نس���یپانه ی كه ئه ش���ێ له زۆر باردا پای���ه ی ئه خالقی و به های���ی كاریگه ری كه س���ێتی و خودی جه وهه ری كه سێتی

پێكبهێنن. هاوس���ه نگی پاراس���تنی نێ���وان ناس���ه قامگیری بونه وییان���ه ی به رهه مهێنراوی ئازادی و ئه و بنه ڕه تانه ی ئازادی پۆزه تیڤ هه ڵگریه تی پێشمه رجی بونێكی ره سه ن و ئازادی مرۆییه . ئێمه لێ���ره دا له باره ی ئازادیی���ه وه ده دوێین به اڵم هه رخۆمان ئه و ئازادییه سنوربه ند ده كه ین ، ئایا ئه م كاره مان واتای لێدان لێدان ئه گ���ه ر ده گه یه نێ؟ له ئ���ازادی پره نسیپ و له به بنه ڕه تگرتنی له ئازادی به ه���ا ئه خالقیی���ه گه ردونییه كان���ه وه بیخه ینه ئێم���ه ش س���ه رچاوه بگرێ و هه ن���اوی ئازادی و به ش���ێ له كۆنتڕۆڵی پێبینابكه ی���ن، چیدی ده توانین ئازادی ته حقیقكردنی ره نگه بكه ین؟ ته حقیق ئازادی هه ندێ جار به ترازان و ده رچونی به هایه ك له هه م���و كۆنت���رۆڵ و مرۆڤ هێم���ای پێكرابێ، به ج���ۆرێ كه زیاتر به ئ���ازادی ره ه���ای ناس���نامه یه كی داوه ، ئه م دی���ده نه یتوانیوه هیچێكی ئازادییه وه قوڵ و كاریگ���ه ر له ب���اره ی دۆخی له جه وهه ری بتوانێ بخوڵقێنێ و مرۆیی بگ���ۆڕێ و په ره ی پێبدات، زیاتر روئیایه كی خاپوركاری دژه پره نس���یپ و ناڕاس���ته وخۆ مۆڕاڵه ك���ه دواج���ارو له په یوه ند به خ���ودی ئازادییه وه وه كو پره نس���یپ و پێش���مه رجێكی بنه ڕه تی بونی م���رۆڤ هه مان رۆڵی خاپوركاری وازیكردوه ، ئه مه ش ده ریده خات ئازادی به بێ به هاو پره نسیپ نامومكینه بۆ بون و هه م���و ته قه الیه كیش ب���ۆ گۆڕینی ئه و نامومكینیه ته بۆ مومكین ده بێته هۆی كاركردی خراپی به ته واو مانا له س���ه ر شیاوێتی و مومكینیه تی هه ر ده ركه وته و خه سڵه تێكی بنچینه یی ئازادی. كێشه ی گه وره ی ئه م روانینه كه خۆی له س���ه ر بیناكردوه ، رێگه پێدراوه " "هه مو شتێ

یه كه م شتێ ده یكاته قوربانی و لێیده دا خ���ودی ئازادییه ، نه ك ئ���ه و له مپه ره بنه ڕه تییان���ه ی به رقه راربون���ی ئازادی ئه گه ر پێده ده ن. رێگه ی پێشده خه ن و هه م���و ش���تێ رێگه پێدراوب���ێ، هه مو شتێكیش خاپورده بێ له پێشه وه خودی ئ���ازادی، ته نانه ت ئه گ���ه ر ئه م "هه مو س���نورداربكه ین رێگه پێدراوه " ش���تێ ب���ه وه ی كه هه مو ش���تێ رێگه پێدراوه ته نه���ا تێپه ڕاندن���ی س���نوری ئازادی ئه وانیتر نه بێ، هێش���تا ئه و ئازادییه ی خۆیدا له جه وه���ه ری ده كه ین باس���ی ئازادییه ك���ی بێ ئه خالقه . پێویس���ته مه به س���تمان ئه وه رۆش���نبكه ینه وه ، له وه ی ئ���ازادی له وه ش س���نوردارتره ئاماژه مانپێكرد، ئه وه نییه كه س���گه لی دیكه ده رفه ت و مافی ئه وه یان پێبدرێ ئازادی به رانبه ره كانیان سنورداربكه ن، ئاماژه ی���ه به ئاش���كرایی به ڵك���و به س���نوردارێتی ناچارییان���ه ی ئازادی به هۆی به هاو پره نسیپه نكوڵیلێنه كراوه پێشمه رجكراوه كانه وه هه م له په یوه ندی پۆزه تی���ڤ و ئازادییه ك���ی به بون���ی له گه ڵ گرێ���دراو هه م به ڕه وش���ته وه ،

بونێكی مرۆیی ئازادو ره سه نه وه . كه س���ێتی مرۆڤ ته نه���ا له توانای رێژه ییدایه ، ئازادییه كی به رهه مهێنانی كاتێك ئه و دۆخی بونی خۆی ده ناسێ و خاوه ندارێتی ده كا. هه وڵدان بۆ ناسین و مرۆڤ و سروش���تی یه كااڵكردن���ه وه ی مانای ژیان و بونی ئه و به چه ش���نێكی سروش���تییانه ب���ه ره و چه مكی مرۆڤی كام���ڵ ده ڕوات، كه له خ���ودی خۆیدا به رجه س���ته ی چاك���ه ده كا. ئ���ازادی رێژه یی له ئاستێكدا گرێدراوی خه سڵه ته مرۆڤ ئۆنتۆلۆژیی���ه بنه ڕه تییه كان���ی خۆیه تی و له ئاستێكی دیكه په یوه ستی ئه و ره وشه به هایی و ئه خالقییانه ، یان كه لتوری و شارستانییانه یه كه ئه و بونه فڕێدراوه ته ناوی وه ك ئه وه ی هایدیگه ر پێیوای���ه بونی مرۆڤ بونێكی فڕێدراوه بۆ جیه���ان. فڕێ���دان و كه وتنی مرۆڤ له جیهان نه ك هه ر له به رپرس���یارێتی و پابه ندێتییه ئۆنتۆلۆژی و ئه خالقییه كان ده ربازی ناكات، ت���ه واو به پێچه وانه وه بنه ڕه ت���ی پێش���مه رجی كۆمه ڵێ���ك بونه وییانه ی هه ن، ئه گه ر موماره سه ی پراكتیكییان نه كات به هیچ ش���ێوه یه ك ن���ه وه ك بونێكی ئازادو نه وه ك بونێكی ره س���ه ن ده كرێ ئام���اژه ی پێبكه ین. ئاماده بون���ی پێش���مه رجانه ی م���رۆڤ له جیهان و له شوێنێكی دیاریكراودا ئه و

ئیلتیزامات���ه خۆلێالنه دراوانه بۆ مرۆڤ پێشئه هێنێ كه له جه وهه ردا پابه ندێتی و ئه وه ی له ته ك ئازادین. س���نوردارێتی ناچاریی���ه ، له ش���وێندا ئاماده ب���ون بونیش له گه ڵ ئه وانیتردا پێش���مه رجه و ره س���ه ناێتی م���رۆڤ داده ڕێژن. هه مو ئ���ه وه ده زانین "له ت���ه ك ئه وانیتربون" ته نها كاتێك ده س���ته به رو ته ندروست ده بێ كه له بناغه ی���دا مۆڕاڵێكی به هێز له كاردابێ و ئه و په یوه ندییانه رێكبخات و مرۆڤ خراپه ی چاك���ه و به ڕێوه به رێ و ی���ان ده رفه تیانبدات���ێ بنرخێن���ێ و،

ئاسته نگییانبكات. په یوه ندیی���ه كان ئ���ه و پانتاییه ی م���رۆڤ پێویس���ته تیای���دا ئاماده بێ هه ڵگری جه وهه رێكی ئه خالقین، به بێ ئ���ه و جه وهه ره پرۆس���ه ی خاڵیبونه وه روده دات، مان���ه وه وه ك بونێكی پوچ، بێ ن���اوه ڕۆك و س���ه ربه ئاژاوه ی ڕۆحی ده بێت���ه ته نها ب���ژارده ی به رئه نجامی لێ���ره دا خاڵیبونه وه ك���ه . پرۆس���ه ی ره وش���ێكی قوتاربو له به ه���اكان دێته ئ���اراوه كه له بناغه دا مایلی پوچی و بێ واتایی ت���ه واوه . ئه گه ر ئازادی ئه وه بێ كه هیچ مۆڕاڵێك و به هایه كی دیاریكراو به م ش���ێوه یه به ڕێوه نه با، كۆنت���رۆڵ به هه ڵ���ه دا ناچین ئه گ���ه ر ئازادییه كی به "به رئاوه اڵیی" ئاژاوه ئامێ���ز ئه وه���ا ناوببه ی���ن، ك���ه له ده ربڕینی ئاس���ایی كۆمه ڵگه دا ب���ه به ره اڵیی ناوده هێنرێ. "به رئاوه اڵیی" دۆخێكه مرۆڤ پابه ندی هیچ پره نس���یپ و به هایه ك نابێت، یان ئاسته نگێكی كۆنترۆڵ و به هیچ داننانێ سیاس���ی و كۆمه اڵیه ت���ی، مۆڕاڵ���ی به رئاوه اڵیی ئه زمونكردن���ی رۆحی���دا؛ به ن���اوی ئازادبون���ه وه ره نگه دیارترین ژیانی هاوچه رخی دونیای ده ركه وته ی ژیانی ناوه ڕۆك���ی ب���ێ. مرۆڤایه ت���ی هاوچه رخ كااڵخوازی و ته كنه لۆژیازاڵییه و چوارچێوه یه كی بۆ ژیان نه خشكردوه و په ره پێدان���ی له ڕێگ���ه ی له پاڵی���داو گۆڕین���ی نامومكینبون���ی ئایدی���ای دونی���او نه ش���یاو بۆبون���ی دونیایه كی جیاوازتره وه ده ستبه سه رداگرتنی خۆی بۆ ئینس���ان سه رڕێ خس���توه ، به اڵم له هه ناویدا هه مو ئ���ه و هێزو كاركردانه ئام���اده ن كه توانیویان���ه ئایدۆلۆژیای نامومكینبون���ی دونیایه كی تر پایه دارو پته وبكه ن. ئه م دونیایه جیا له ئازادییه سیاس���ی و كه لتوریی���ه كان، هه ڵگ���ری ج���ۆرێ له به رئاوه اڵكردن���ه وه ی مرۆڤه به هاو پره نس���یپه گه ردونییه له ئاست ئه خالقییه كاندا، جۆرێك له " هه مو شتێ رێگه پێ���دراوه " ی هێناوه ت���ه ژیانه وه و ئاژاوه ی رۆحی، ئه خالقی و كۆمه اڵیه تی فراوانكردوه ، سه رباری ئاژاوه سیاسییه مه ترس���یداره كان كه بونه ته هه ڕه شه ی رۆژانه ی���ی وێران���كار به س���ه ر بون���ی مرۆڤ و كۆمه ڵگه كان���ه وه . به رئاوه اڵیی یان به ده ربڕینه گش���تییه كه "به ره اڵیی" چركه ساتی داڕنینی ئه خالق و ئازادییه ، پچ���ڕان و هه وڵ���ی لێكترازانی ئه خالق و ئازادییه ، كه ده رگای به رئاوه اڵبونه وه ی ته نه���ا ئ���ه وه ده كات���ه وه . م���رۆڤ به ه���اكان و په یوه ندیی���ه ته ندروس���ته به ڵكو كاولده بن، نین ئینس���انییه كان خودی ئازادیش ریش���ه ییانه كاولده بێ. له فاكته ره بنچینه ییه كان���ی یه كێ���ك دیلكردنی مرۆڤ به رئاوه اڵبونه له هه مو ش���تێ، ملكه چی و شۆڕبونه وه ی مرۆڤ جێكه وتی كارك���ردو له به رئاوه اڵیی���دا كه مت���رو ته نكترنیی���ه له خ���ودی ئه و سیس���ته مانه ی به ڕۆش���نی به ره نگاری ده بن���ه وه . ئ���ازادی ده ركه وته كان���ی كۆنتڕۆڵكاری ته كنه لۆژی سیس���ته می ئه م س���ه رده مه به ناوی ئاس���انكاری و زیات���ره وه ئ���ازادی فه راهه مكردن���ی س���ه رقاڵبونی مرۆڤی به ته واوی داگیرو ئاراسته كردوه بۆ س���ه ر ئه و سه حنه ش���انۆییه ی وێن���ه و ئایكۆنه كانی تیادا حه قیقه ت���دا. له به رگ���ی نمایش���ده كا ل���ه م پنته ی گ���ه ردون و ل���ه م چركه ی مێ���ژوی هه نوكه دا م���رۆڤ له دۆخێكی تائه ندازه یه ك���ی گ���ه وره گه ڕاوه دای���ه ئه فالت���ون. ئه ش���كه وته كه ی ب���ۆ س���ێبه ره ئێمه بوینه ت���ه بارهه ڵگری ده ركه وت���ه ی به حه قیقه تك���راوه كان، حه قیقه ت���ه كان س���ێبه ری وێنه ی���ی و ده بینی���ن جیهانیی���دا له ش���انۆیه كی ك���ه ئێرنس���ت دیب���ۆر له په رتوكێكیدا له وتارێكماندا ئێمه ش كردوه و باس���ی به ناونیش���انی "كۆمه ڵگه ی ته ماشاكار" بگه ڕێینه وه ئه گه ر دواوین. له س���ه ری بۆ چیرۆك���ی ئه ش���كه وتی ئه فالتون و ل���ه و روانگه ی���ه وه ته ماش���ای دۆخی بون���ی م���رۆڤ و ژیان���ی هاوچه رخ���ی بكه ین، ته كنه لۆژیك���راو كۆمه ڵگ���ه ی

رۆش���نمان تێگه یش���تنێكی ئه ش���ێ له ب���اره ی ماهیی���ه ت و ش���وێنی بونی مرۆیی پێ ببه خش���ێ، چونكه ره وشی كه س���انی نیشته جێی ئه ش���كه وته كه و ناوقواڵیی دونیای شانۆیی دانیشتوانی ئه م���ڕۆ تائه ندازه یه ك���ی مه ترس���یدار له ئه ش���كه وتدا مرۆڤگه لێك وێكده چن. ك���ه كۆت وبه ندك���راون به چه ش���نێك ئاوڕدانه وه دانی���ن و ئه مه ش له توان���ای ئاش���كراكردنی بینین و مومكینیه ت���ی حه قیقه تی لێ بێب���ه ری كردون، بۆیه ته نها ئه و سێبه رانه ده بینن كه له سه ر ئه ش���كه وته كه ده ركه وتون، دی���واری هه رئه مه ش بۆ ئه وان حه قیقه ته و مایه ی دیاره كۆتوبه ندی نیی���ه . نكوڵیلێكردن ئ���ه وان ئاماژه یه كی ره مزیی���ه بۆ ئه و بی���رو ئایدیایانه ی ئاس���ته نگی به رده م ه���زری و كران���ه وه ی ئاوه اڵبون���ه وه و ئه وانه ، بیركردن���ه وه ی گه ش���ه كردنی ئه و دۆخ���ه وه س���تاو و جامیده یه كه له س���ه رده می هاوچه رخدا ئایدۆلۆژیای زاڵكراوی دواهه مین ژیان و شارستانێتی گوزارشتیلێكردوه . ئه وه ی له ئه شكه وت ده چێته ده ره وه تێده گات حه قیقه ته كان له جێگ���ه ی دیكه ن و دونی���ای ناوه وه ی ئه ش���كه وت هیچ نییه جگه له ش���انۆی نمایشكردنی وێنه و سێبه ره كان. ئازادی به یان نابێ ئه گه ر ئ���ه و كۆتوبه ندانه ی نیش���ته جێبوانی ئه ش���كه وتی گیرداوه نه خرێته س���ه ر گوم���ان نه كرێن���ه وه و ره گوریش���ه ی ئایدیایان���ه ی ئ���ه و ئه گه ر پێكهێن���اوه . كۆتوبه نده كانیان له ژێرب���اری ده رچ���ون پێمانواب���ێ دیاریكراوی كۆتوبه ندگه لی ئایدیاگه ل و كات و ش���وێنێكی دیاریك���راو ئی���دی به رقه رار ئازادی پایه داری مس���ۆگه رو ده كا، ئ���ه وه ده كه وین���ه هه ڵه یه ك���ی پرۆس���ه ی له به رئه وه ی بنچینه ییه وه ، ئازادی و ئازادبون له ره وشی ئاماژه پێدراو دیكه ی هه ڵگری ده مانخاته دونیایه كی بیرو ئایدیای نوێ، به م ش���ێوه یه ئێمه ده بین���ه وه بارهه ڵگ���ری پره نس���یپ و روانینێك���ی دیاریكراو. ئ���ه وه ی لێره یا گرینگه س���ه رنجی بده ینێ فۆرمه كانی كه ئه ش���ێ ئازادیی���ه ، ده ركه وتن���ی ئازادی ئیفلیج و كۆتكراو به رهه مبهێنرێ به ه���ۆی زاڵبون���ی ئایدۆلۆژیاو ره گه زه به رئاوه اڵیی یان یارمه تیده ره كانییه وه ، "به ره اڵی���ی" بێت���ه گ���ۆڕێ به ه���ۆی تێپه ڕاندن و شكاندنی هه مو كۆنتڕۆڵێكی س���ه رچاوه گرتو له پره نسیپه ئه خالقی و به ها بااڵكان���ی مرۆڤ���ه وه . ئاماژه مان ك���ردو ئه مه ش ئازادی به رێژه یبون���ی گ���ه ڕان و دۆزین���ه وه ی بارێكی تایبه تی ئازادییه كه نه ئازادییه كی به ته واو مانا كۆتكراوبێ و نه ئازادییه كی به رئاوه اڵبێ. پێویس���ته ئازادی له و ماناو شوناس���ه ئه فس���انه ییه ده ربهێنین و به ڕوانینێكی رێژه ییان���ه و ئه خالقییان���ه ی گه ردونی تێیبگه ین و بونیادیبنێین. له ئاس���تێكی دیاریكراودا ده رباره ی ئازادی پۆزه تیڤ و قس���ه مانكرد ئاژاوه ئامێ���ز ئ���ازادی له په یوه ند به ژیانی كۆمه اڵیه تی و گیانی به گشتی و رۆش���نتریش هه ڵسه نگاندنی له په یوه ندییه كانماندا دۆخه ب���و ئ���ه م به تایب���ه ت ره خنه كردن���ی به رئاوه اڵیی ئازادی جێگره وه ی ده ركه وته یان وه ك له هه ن���اوی ژیانی هاوچه رخ���دا. ته نها هێماگه لێك���ی بچوكمان بۆ ئه و چه مكه له بواری سیاسییا كردوه ، كه زیادترین گفتوگۆو مشتومڕو له هه مانكاتا كێشه ی بۆ تاك و كۆمه ڵگه خوڵقاندوه . پانتایی كوش���نده بونی مه نزڵگه ی سیاس���ه ت كێش���ه كانی ئازادیی���ه به ش���ێوه یه كی به رچاوت���رو كاریگه رت���ر به ب���ه راورد به ره هه نده كانی دیكه ی ژیانی گش���تی، هه ربۆی���ه هان���ا ئارێنتی فه یله س���وف ئ���ه و هه رێمه ی هه میش���ه پێیوای���ه ، ئ���ازادی تیایدا ناس���راوبوه ، بێگومان وه ك كێش���ه نا، به ڵكو وه ك فاكتێكی ژیانی رۆژانه یی، ده سه اڵتی سیاسییه . ته نانه ت ئه مڕۆ، بزانین یان نا، پرس���ی سیاسه ت و ئه و فاكته ی كه مرۆڤ بونێكه ك���رده ی پێ به خش���راوه ، ب���ه رده وام له بی���رو زیهنی ئێمه دا ئاماده ییان هه یه له هه مو ئه و كاتانه ی ده رباره ی ئازادی قس���ه ده كه ین. كرده و سیاسه ت له نێو مومكینیه ته كانی توانایی���ه كان و هه مو ژیانی مرۆییدا، كرۆكی راستییه كن، كه به هیچ شێوه یه ك توانای تێگه یشتنمان ناب���ێ به بێ رێگه دان به وه ی كه ئازادی بونی هه یه و زه حمه تیشه بتوانین له هه ر كێشه یه كی سیاسی نزیك ببینه وه به بێ راش���كاوانه مان زمنی و به ریه ككه وتنی

له ته ك پرسی ئازادی مرۆییدا.

ئه فسانه ی ئازادی

ئومێد حه مه عه لی

سیسته می ته كنه لۆژی

كۆنتڕۆڵكاری ئه م سه رده مه به ناوی

ئاسانكاری و فه راهه مكردنی

ئازادی زیاتره وه سه رقاڵبونی مرۆڤی

به ته واوی داگیرو ئاراسته كردوه بۆ سه ر ئه و سه حنه شانۆییه ی وێنه و

ئایكۆنه كانی تیادا نمایشده كا له به رگی

حه قیقه تدا

19 »»

ئا: بارام‌سوبحی‌

مامۆستایه‌كی‌‌ئاینی‌‌كتێبێك‌له‌سه‌ر‌كوشتنی‌‌ژنان‌ده‌نوسێت،‌تیایدا‌

رایده‌گه‌یه‌نێت‌كاتێك‌ده‌قێك‌له‌قورئانی‌‌پیرۆز‌یان‌فه‌رموده‌ی‌‌پێغه‌مبه‌ر‌"د.خ"‌ده‌خوێنرێته‌وه‌و‌راڤه‌‌ده‌كرێت،‌پێویسته‌‌تێبینی‌‌ئه‌وه‌‌بكرێت‌كه‌‌مه‌به‌ست‌له‌و‌

ژنانه‌یه‌‌كه‌‌ده‌قه‌كان‌له‌باره‌یانه‌وه‌‌هاتون‌نه‌وه‌كو‌ژنانی‌‌ئه‌مڕۆ.‌هه‌روه‌ها‌جه‌خت‌له‌وه‌ده‌كاته‌وه‌‌به‌پێی‌‌رێنماییه‌كانی‌‌ئاینی‌‌ئیسالم‌ژنان‌ده‌توانن‌رازی‌‌نه‌بن‌به‌رێساو‌یاسایه‌ك‌كه‌‌ماف‌و‌

ئازادییه‌كانیان‌زه‌وت‌ده‌كات.

م���ه‌ال‌ئیدریس‌ژاڵه‌یی‌‌كه‌‌پێش���نوێژو‌وتارخوێن���ی‌‌یه‌كێ���ك‌له‌مزگه‌وته‌كان���ی‌‌ش���اری‌‌كه‌الره‌،‌كتێبێك‌به‌ناونیش���انی‌:‌كوشتنی‌‌ژنان‌به‌بیانوی‌‌شه‌ره‌ف‌و‌ئابڕو،‌له‌نێوان‌نه‌ریتی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‌شه‌ریعه‌تی‌‌كتێبه‌‌ ئ���ه‌م‌ ده‌نوس���ێت.‌ ئیس���المیدا،‌له‌باڵوكراوه‌كانی‌‌پڕۆژه‌ی‌‌تیشكه‌‌و‌له‌سه‌د‌الپه‌ڕه‌و‌دو‌به‌ش‌پێكهاتوه‌،‌به‌شی‌‌یه‌كه‌م‌تایبه‌ت���ه‌‌به‌مافه‌كانی‌‌ئافره‌تان‌و‌به‌ش���ی‌‌دوه‌م‌باس‌له‌كوش���تنی‌‌ژن���ان‌به‌بیانوی‌‌ش���ه‌ره‌ف‌و‌ئاب���ڕو‌ده‌كات.‌بۆ‌نوس���ینی‌‌كتێبه‌ك���ه‌ش‌نوس���ه‌ر‌جگ���ه‌‌له‌قورئانی‌‌پیرۆز،‌پش���تی‌‌ب���ه‌)26(‌س���ه‌رچاوه‌ی‌‌

كوردی‌‌و‌عه‌ره‌بی‌‌به‌ستوه‌.

ناعه‌داله‌تی‌‌و‌شكاندنی‌‌بێده‌نگی‌نوس���ه‌ر‌ كتێبه‌ك���ه‌دا،‌ له‌پێش���ه‌كی‌‌رونیده‌كات���ه‌وه‌‌یه‌كێك‌ل���ه‌و‌هۆكارانه‌ی‌‌وایلێكردوه‌‌ئه‌م‌كتێبه‌‌بنوس���ێت‌ئه‌وه‌یه‌‌"پێویس���ته‌‌هه‌ڵوێس���تم‌هه‌بێت‌به‌رامبه‌ر‌ئ���ه‌و‌هه‌مو‌ناعه‌داله‌تیه‌ی‌‌به‌بیانوی‌‌ئایین‌ده‌كرێ���ت".‌هه‌روه‌ها‌ به‌ژنان‌ به‌رامب���ه‌ر‌ده‌ڵێت:‌ئه‌و‌كوشتارو‌ره‌شه‌كوژییه‌ی‌‌كه‌‌به‌رامبه‌ر‌به‌ژنان‌ده‌كرێت،‌یان‌ئه‌و‌فشارو‌سزا‌ده‌رونیانه‌ی‌‌كه‌‌واده‌كات‌ژنان‌خۆیان‌بس���وتێنن،‌به‌گوێره‌ی‌‌ته‌عالیم‌و‌رێنمایی‌‌ئایه‌ته‌كانی‌‌قورئانی‌‌پیرۆزو‌فه‌رموده‌كانی‌‌پێغه‌مب���ه‌ر‌"د.خ"،‌كارگه‌لێكی‌‌نابه‌جێ‌‌و‌له‌قه‌ڵه‌م‌ گ���ه‌وره‌‌ به‌تاوان���ی‌‌ ن���اڕه‌وان‌و‌

ده‌درێن،‌ه���ه‌ر‌ئه‌مه‌ش‌بو‌ك���ه‌‌هانیدام‌ئه‌م‌چه‌ند‌الپه‌ڕه‌یه‌‌بنوسم،‌كه‌‌ئه‌ركێكی‌‌ئاینی‌‌و‌ئه‌خالقی‌‌و‌نه‌ته‌وه‌ییه‌‌هه‌مو‌تاك‌و‌چین‌و‌توێژه‌كانی‌‌كۆمه‌ڵگه‌كه‌مان‌له‌ئاستی‌‌

ئه‌م‌تاوانانه‌‌بێده‌نگ‌نه‌بن.ده‌رباره‌ی‌‌ئه‌و‌بۆچونانه‌ی‌‌له‌م‌كتێبه‌دا‌باڵویكردۆته‌وه‌،‌نوسه‌ر‌داوایه‌ك‌ئاراسته‌ی‌‌خوێنه‌ران‌و‌زانایانی‌‌ئاینی‌‌ده‌كات‌و‌ده‌ڵێت‌"داواكارم‌نه‌ڵێن‌ئه‌م‌مه‌الیه‌‌له‌م‌نوسینه‌دا‌ده‌رگای‌‌ب���ه‌ڕوی‌‌فه‌س���ادا‌كردۆت���ه‌وه‌،‌به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌‌ئه‌م‌نوس���ینه‌‌له‌كاتێكدا‌نوسراوه‌‌كه‌‌س���ته‌مێكی‌‌زۆر‌له‌توێژێكی‌‌گه‌وره‌ی‌‌میلله‌ته‌كه‌م���ان‌ده‌كرێت...‌ئه‌م‌نوسینه‌‌له‌بارودۆخ‌و‌سه‌رده‌مێكی‌‌تایبه‌تدا‌نوس���راوه‌،‌ده‌رمانه‌‌بۆ‌نه‌خۆش���یه‌ك‌كه‌‌په‌ره‌یس���ه‌ندوه‌،‌نه‌ك‌خۆراكێك‌بۆ‌هه‌مو‌

كات‌و‌سه‌رده‌مێك".

ژنان‌ده‌توانن‌ببنه‌‌كاربه‌ده‌ستله‌به‌ش���ی‌‌یه‌كه‌می‌‌كتێبه‌كه‌دا‌كه‌‌باس‌له‌مافه‌كانی‌‌ژنان‌ده‌كات،‌نوسه‌ر‌ده‌ڵێت:‌چۆن‌ده‌بێت‌به‌بیانوی‌‌ئاینی‌‌خواوه‌‌سته‌م‌له‌ژنان‌بكرێت‌و‌ماف‌و‌ئازادییه‌كانی‌‌به‌ژێر‌پێ���وه‌‌بكرێت،‌ژن‌هیچ���ی‌‌له‌پیاو‌كه‌متر‌نیی���ه‌،‌به‌ڵكو‌به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌‌له‌زۆربه‌ی‌‌بواره‌كاندا‌ده‌وری‌‌ژن‌چاالك‌و‌كاریگه‌رتره‌،‌ژن‌بۆ‌خزمه‌تكردنی‌‌پیاو‌دروستنه‌كراوه‌،‌

ئه‌ویش‌مرۆڤێكه‌‌ئازادو‌سه‌ربه‌خۆ.نوس���ه‌ر‌جه‌خت‌له‌وه‌ده‌كاته‌وه‌‌به‌پێی‌‌ش���ه‌ریعه‌تی‌‌ئیسالم،‌ژن‌هه‌مو‌مافه‌كانی‌‌رونكردنه‌وه‌ی‌‌ له‌مباره‌یه‌وه‌‌ هه‌یه‌،‌ پیاوی‌‌زیاتر‌ده‌دات‌و‌ده‌ڵێت:‌ئه‌وه‌ی‌‌بۆ‌پیاو‌ره‌وا‌بێت،‌بۆ‌ژنیش‌به‌هه‌مان‌ش���ێوه‌‌ره‌وایه‌،‌ئه‌گه‌ر‌ره‌وا‌بێت‌بۆ‌پیاو‌بچێته‌‌ده‌ره‌وه‌و‌كاربكات،‌فه‌رمانبه‌ر‌بێت،‌كاربه‌ده‌س���ت‌بێت،‌خاوه‌ن‌كارگه‌و‌س���ه‌رمایه‌دار‌بێت،‌

بۆ‌ژنیش‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌ره‌وایه‌.‌ئاینی‌‌ به‌رێنماییه‌كانی‌‌ به‌پشتبه‌س���تن‌ئیسالم،‌نوس���ه‌ر‌ده‌ڵێت:‌ژنان‌ده‌توانن‌رازی‌‌نه‌بن‌به‌رێس���او‌یاسایه‌ك‌كه‌‌ماف‌و‌ئازادییه‌كانیان‌زه‌وت‌ده‌كات.‌من‌لێره‌وه‌‌به‌ب���ێ‌‌دودڵی‌‌و‌به‌پشتبه‌س���تن‌به‌‌به‌ڵگه‌‌سوننه‌ت(،‌ )قورئان‌و‌ ره‌وانه‌كان‌ راست‌و‌ده‌ڵێم:‌ئ���ه‌ی‌‌ژنی‌‌به‌ڕێز‌كاف���ر‌نابیت‌و‌

كارێكی‌‌ناشه‌رعیت‌نه‌كردوه‌‌ئه‌گه‌ر‌رازی‌‌نه‌بیت‌به‌و‌سته‌م‌و‌چه‌وساندنه‌وه‌یه‌ی‌‌كه‌‌به‌رامبه‌رت‌ده‌كرێت،‌چونكه‌‌تۆ‌ئازادیت‌و‌پاشكۆ‌نیت،‌شێت‌نیت‌تاكو‌من‌له‌جیاتی‌‌ت���ۆ‌بڕیارب���ده‌م،‌تۆ‌ته‌كلی���ف‌و‌ئه‌ركت‌له‌سه‌رش���انه‌،‌تۆش‌وه‌ك���و‌من‌مرۆڤیت،‌قازانج‌و‌زه‌ره‌رت‌خۆت‌باش���تر‌ده‌یزانیت،‌بڕیار‌له‌ده‌ستی‌‌خۆتدایه‌،‌رازی‌‌مه‌به‌‌من‌به‌ناوی‌‌دینه‌وه‌‌كۆیله‌و‌ده‌ستبه‌سه‌رو‌ژێر‌

چه‌پۆكت‌بكه‌م.كاتێك‌نوسه‌ر‌دێته‌‌س���ه‌ر‌باسكردنی‌‌چه‌وساندنه‌وه‌ی‌‌ژنان‌هۆكاره‌كه‌ی‌‌ده‌خاته‌‌ئه‌ستۆی‌‌پیاوان،‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌ده‌ڵێت:‌ئه‌و‌ناهه‌قیه‌‌گه‌وره‌ی���ه‌ی‌‌كه‌‌پیاو‌له‌به‌رامبه‌ر‌ژندا‌كردویه‌تی‌‌دزێوترین‌و‌س���امدارترین‌تاوانه‌‌ك���ه‌‌له‌مێژوی‌‌بون���ه‌وه‌ردا‌كراوه‌،‌ته‌ماش���ای‌‌مێژو‌بكه‌‌هه‌ر‌له‌زینده‌به‌چاڵ‌كردن‌و‌س���وتاندن‌و‌به‌خۆڵه‌مێش���كردنی‌‌هه‌تاك���و‌به‌كۆیله‌كردن‌و‌حس���ابی‌‌مرۆڤ‌بۆ‌نه‌كردن‌و‌به‌ش���مه‌ك‌كردن‌و‌ئازاردانی‌‌به‌هه‌مو‌ش���ێوه‌یه‌ك،‌به‌ڵگه‌ن‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌راستیه‌.‌هه‌ڵوێست‌نه‌بون‌و‌بێده‌نگ‌بون‌له‌به‌رامبه‌ر‌درێژه‌پێدان���ی‌‌ئه‌م‌ناهه‌قیانه‌‌

خۆی‌‌له‌خۆیدا‌گه‌وره‌ترین‌بێویژدانیه‌.هه‌رچه‌ن���ده‌‌زۆرجار‌چه‌وس���اندنه‌وه‌ی‌‌ژن‌ده‌خرێته‌‌ئه‌س���تۆی‌‌ئایین،‌به‌اڵم‌مه‌ال‌ئیدریس‌پێیوایه‌‌س���ه‌رچاوه‌ی‌‌س���ته‌م‌و‌ناڕه‌واییه‌كان‌له‌دژی‌‌ژنان‌ئاینی‌‌پیرۆزی‌‌ئیس���الم‌نه‌بوه‌،‌به‌ڵكو‌"كلتوری‌‌رزیو‌و‌داته‌پیوی‌‌چاخ‌و‌سه‌رده‌مه‌‌دواكه‌وتوه‌كانه‌،‌كه‌‌ئه‌م‌س���ته‌م‌و‌بێویژدانیانه‌ی‌‌له‌س���ه‌ر‌

بیناكراوه‌".

بۆچونی‌‌زانایان‌كۆن‌بونله‌باره‌ی‌‌ده‌رچونی‌‌ژنان‌له‌ماڵ‌نوس���ه‌ر‌ئاش���كرای‌‌ده‌كات،‌به‌ڵگه‌ی���ه‌ك‌نییه‌‌كه‌‌پێغه‌مب���ه‌ر‌"د.خ"‌قه‌ده‌غ���ه‌ی‌‌ده‌رچونی‌‌ژنانی‌‌كردبێ���ت،‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌"زۆربه‌ی‌‌جار‌هانیداون‌له‌س���ه‌ر‌چون���ه‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌هه‌ندێك‌ به‌بۆچون���ی‌‌ س���ه‌باره‌ت‌ ماڵ".‌له‌زانایانی‌‌ئیس���الم‌ده‌رباره‌ی‌‌مافه‌كانی‌‌ژن���ان‌ده‌ڵێت:‌ك���ه‌ی‌‌ره‌وای���ه‌‌بۆچونی‌‌زانای���ه‌ك‌كه‌‌نزیكه‌ی‌‌هه‌زار‌س���اڵ‌پێش‌ئێستا‌ده‌ریبڕیوه‌‌به‌سه‌ر‌كچانی‌‌ئه‌مڕۆدا‌

جێبه‌ج���ێ‌‌بكرێ���ت؟‌بۆ‌نمون���ه‌‌كچێك‌له‌ئاس���تێكی‌‌هۆش���یاری‌‌به‌رزدایه‌‌چۆن‌باوكێكی‌‌نه‌خوێن���ده‌وار‌وه‌كو‌مه‌ڕ‌بیدات‌له‌ب���ه‌ر،‌كچێك‌به‌نابه‌دڵ‌بدرێت‌به‌ش���و‌)..(‌چ���ی‌‌دڵێكی‌‌به‌ژی���ان‌خۆش‌بێت،‌چی‌‌ئومێدێكی‌‌به‌م‌دین‌و‌ئاینه‌‌هه‌بێت‌كه‌‌

ئه‌مه‌ی‌‌به‌دروست‌داناوه‌.ئاش���كرایه‌‌زاناو‌فوقه‌هاكانی‌‌ئیس���الم‌به‌ده‌قه‌كانی‌‌ پش���تیان‌ له‌بۆچونه‌كانیاندا‌ئیس���الم‌به‌س���توه‌،‌به‌اڵم‌مه‌ال‌ئیدریس‌خۆی‌‌ تایبه‌تی‌‌ بۆچون���ی‌‌ له‌مباره‌ی���ه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌كه‌‌به‌م‌جۆره‌‌گوزارشتی‌‌لێده‌كات:‌خ���ودی‌‌ده‌قه‌‌پیرۆزه‌كانی���ش‌به‌حوكمی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‌له‌ناو‌كۆمه‌ڵگایه‌كدا‌دابه‌زی���ون‌ك���ه‌‌ژن‌به‌حوكم���ی‌‌واقیعه‌‌

كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كه‌ی‌‌ژێر‌ده‌سته‌و‌چه‌وساوه‌و‌به‌زیو‌بوه‌،‌بۆیه‌‌پێویسته‌‌كاتێك‌ده‌قێك‌له‌قورئانی‌‌پیرۆز‌یان‌فه‌رموده‌ی‌‌پێغه‌مبه‌ر‌راڤه‌ده‌كرێ���ت‌ ده‌خوێنرێت���ه‌وه‌و‌ "د.خ"‌تێبین���ی‌‌ئه‌وه‌‌بكرێت‌كه‌‌مه‌به‌س���ت‌له‌و‌ژنانه‌یه‌‌كه‌‌ده‌قه‌كان‌له‌باره‌یانه‌وه‌‌هاتون‌نه‌ك‌ژنانی‌‌ئه‌مڕۆ،‌كه‌‌ئاستی‌‌رۆشنبیری‌‌و‌كه‌س���ایه‌تیان‌له‌گ���ه‌ڵ‌ئه‌و‌س���ه‌رده‌مه‌دا‌به‌جیاوازی‌‌شه‌و‌و‌رۆژ‌جیاوازه‌،‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌ی���ه‌‌بڵێ���م‌ئیجتیه���ادو‌هه‌ڵهێنجانی‌‌پیرۆزه‌كانی‌‌ له‌ده‌قه‌‌ حوكمه‌‌شه‌رعیه‌كان‌

قورئان‌و‌س���وننه‌ت‌به‌گۆڕانی‌‌س���ه‌رده‌م‌و‌شوێن‌و‌بارودۆخه‌كان‌ده‌گۆڕێن.

س���ه‌باره‌ت‌به‌كوشتنی‌‌ژنان‌له‌روانگه‌ی‌‌ئیس���المه‌وه‌،‌نوس���ه‌ر‌ده‌ڵێ���ت:‌به‌هیچ‌بیانویه‌ك‌رێگه‌نه‌دراوه‌‌به‌هیچ‌ئیماندارێك‌ژنێكی‌‌ئیماندار‌بكوژێت.‌كوشتنی‌‌ژنێك‌له‌وێرانكردنی‌‌هه‌مو‌سه‌رزه‌وی‌‌تاوانه‌كه‌ی‌‌گه‌وره‌ت���ره‌.‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌ژنێ���ك‌بكوژێت‌له‌‌رۆژی‌‌قیامه‌تدا‌له‌ره‌حمه‌ت‌و‌به‌زه‌یی‌‌خودا‌بێبه‌ش���ه‌.‌كوش���تنی‌‌ژنێك‌له‌روخاندنی‌‌

كه‌عبه‌‌له‌الی‌‌خوا‌ناله‌بارتره‌.

)به‌شی‌یه‌كه‌م(

نوس���ینێکم‌‌له‌ژم���اره‌ی‌‌‌502ی‌مانگ���ی‌تش���رینی‌‌دوەمی‌‌2015رۆژنام���ه‌ی‌ئاوێنه‌دا‌‌خوێن���دەوە،‌ك���ه‌‌پێداچونه‌وه‌ی���ەك‌بو‌بۆ‌كتێبەک���ەی‌فه‌رید‌ئه‌سه‌س���ه‌رد‌"ریش���ه‌ی‌‌بیروب���اوەڕی‌‌بارزانیه‌كان"‌،‌حه‌وت‌رۆژ‌خۆم‌به‌م‌گوتاره‌وه‌س���ەرقاڵ‌ک���رد‌،‌جارێكی‌تر‌س���ه‌یری‌كتێبی‌)اصول‌العقائد‌البارزانیه‌(ی‌فه‌ری���د‌ئه‌سه‌س���ه‌ردم‌ك���ردو‌گوتارێكم‌نوس���ی،‌گوتاره‌كه‌م‌ده‌كه‌م‌به‌دو‌به‌شەوە:‌به‌ش���ێك‌پێداچونەوەو‌گه‌نگه‌ش���ه‌‌له‌س���ه‌ر‌ئه‌و‌س���ه‌رچاوانه‌ی‌ئه‌سه‌سه‌رد‌پێی‌ده‌ڵێت:‌اص��ول العقائد‌البارزانیه‌و‌به‌ش���ی‌دوه‌میش‌به‌س���ه‌رچاوه‌‌ ده‌بێت‌ تایبه‌ت‌ له‌گوتاره‌ك���ه‌‌بارزانی���ه‌كان،‌ئه‌و‌ حه‌قیقیه‌كان���ی‌ه���زری‌سه‌رچاوانه‌ی‌ئه‌سه‌سه‌رد‌له‌كتێبه‌كه‌یدا‌باسی‌

لێوه‌‌ناكات.رۆژنامه‌ی‌ئاوێنه‌‌ش���اره‌زایه‌‌كه‌‌گوتاره‌كه‌‌له‌به‌ش���ی‌سیاس���ی‌له‌س���ه‌ر‌ماڵپه‌ره‌ك���ه‌ی‌خۆی‌دان���اوه‌،‌)دوای‌ئه‌وه‌ی‌له‌رۆژنامه‌كه‌دا‌باڵوكراوەته‌وه‌(،‌چونكه‌‌به‌راس���تی‌ئامانجی‌

ئه‌م‌كتێبه‌‌سیاس���ییه‌،‌نه‌وه‌ك‌لێكوڵینه‌وه‌و‌ئه‌كادیم���ی‌ك���ه‌‌وه‌ك‌كتێ���ب‌ح���ه‌زده‌كات‌بێت���ه‌‌‌پێش���چاو،‌دوای‌ئ���ه‌وه‌ی‌گوتاره‌كه‌م‌خوێن���دەوەو‌گه‌ڕامه‌وه‌‌بۆ‌كتێب���ی‌ناوبراو،‌په‌یام‌و‌ئامانجه‌كانی‌ئه‌م‌كتێبه‌‌له‌سێ‌خاڵدا‌

ده‌بینم:1.‌بارزانی‌باش���ن‌و‌به‌عه‌داله‌ت���ن،‌به‌اڵم‌بۆ‌

خۆیان‌و‌له‌ناو‌خۆیاندا.2.‌س���ه‌رچاوه‌ی‌ه���زری‌بارزانی���ه‌كان‌دورە‌

له‌كه‌لتورو‌هزری‌كورد.3.‌بارزان���ی‌دورن‌له‌ئاین���ی‌راس���ته‌قینه‌ی‌

ئیسالم.

پێشه‌كی‌:پێ���ش‌ئ���ه‌وه‌ی‌ده‌س���ت‌به‌گوتاره‌ك���ه‌م‌بك���ه‌م،‌حه‌زده‌كه‌م‌ئەوە‌دی���اری‌بكه‌م‌کە‌چون‌لێكوڵینه‌وه‌ی‌ئه‌كادیمی‌و"س���تراتیجی‌"‌ده‌نوس���رێن،‌بۆ‌ئه‌مه‌ش‌باشه‌‌ئێمه‌‌بابه‌تی‌ئیسماعیلیه‌كان‌و‌قه‌رامیته‌كان‌بكه‌ینه‌‌نمونه‌،‌كاتێك‌ئێمه‌‌كتێبێك‌له‌سه‌ر‌ئیسماعیلیه‌كان‌به‌مه‌به‌ستی‌ ده‌خوێنینەوە‌ قه‌رامیته‌كان‌ یان‌لێكۆڵینه‌وه‌،‌پێویس���ته‌‌تەماش���ا‌بکەین‌کە‌

نوسه‌ری‌كتێبه‌كه‌‌‌كێیه‌؟ئه‌گه‌ر‌ده‌رکەوت‌مه‌سیحییە،‌ئەوا‌تۆزێك‌مه‌به‌س���ته‌كەمان‌بۆ‌دەردەکەوێ���ت،‌ئه‌گه‌ر‌دەرک���ەوت‌كه‌‌پی���اوی‌‌ئاینی‌‌مه‌س���یحییه‌‌)قه‌ش���ه‌یە(‌ئه‌وه‌‌مه‌به‌سته‌كە‌ڕونتر‌ده‌بێت،‌ئه‌گه‌ر‌ده‌ریش���کەوت‌ئه‌و‌کەسەی‌كتێبەکەی‌قه‌رامیت���ه‌كان‌ ئیس���ماعیلیه‌كان‌و‌ له‌س���ه‌ر‌نوس���یوه،‌‌چوهتە‌‌یه‌كێتی‌سۆڤیه‌ت،‌له‌وێ‌خوێندویه‌ت���ی‌و‌چه‌ندی���ن‌پۆس���تی‌گرنگی‌وه‌رگرت���وه‌،‌ئینج���ا‌كتێبه‌كه‌ی‌نووس���یوە،‌ئ���ەوا‌لێره‌دا‌مه‌به‌س���ته‌كانی‌نوس���ه‌ر‌زیاتر‌ده‌دات‌ ه���ه‌وڵ‌ نوس���ه‌ر‌ ئاش���كراده‌بن:‌له‌كتێبەک���ەی‌خۆیدا‌بڵێت‌ئیس���الم‌خراپه‌،‌له‌هه‌مان‌كاتیش���دا‌ده‌نوس���ێت‌ریش���ه‌كانی‌كۆمۆنیزم���ی‌له‌ناوچه‌ك���ه‌‌ك���ۆن‌و‌مێژویین‌.‌هه‌ر‌هیچ‌نه‌بێت‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌نوس���ه‌ر‌رێگا‌بۆ‌كۆمۆنیزم‌له‌ناوچه‌كه‌دا‌خۆش‌بكات‌و‌قه‌رزی‌یه‌كێتی‌سۆڤیه‌ت‌له‌سه‌ر‌خۆی‌هه‌ڵبگرێت.

بێگومان‌مه‌به‌س���تم‌ئه‌وه‌‌نییه‌‌بڵێم‌فه‌رید‌ئه‌سه‌س���ه‌رد‌ده‌یه‌وێ‌ریشه‌ی‌كۆمۆنیزمه‌كان‌له‌ناوچ���ه‌ی‌ب���ارزان‌په‌ی���دا‌ب���كات،‌ته‌نها‌نمونه‌یەكم‌هێنایەوە‌كه‌‌چ���ۆن‌لێكوڵینه‌وه‌‌ئ���ه‌و‌ كتێبه‌ك���ه‌ی‌ چونك���ه‌‌ ده‌نوس���رێت،‌له‌"س���ه‌نته‌ری‌كوردس���تان‌بۆ‌لێكوڵینه‌وه‌ی‌

ستراتیژی"‌چاپ‌بوه‌.

بارزانی‌‌و‌ئسماعیلی‌‌وقه‌رامیته‌كان‌‌له‌كتێبەکەی‌ئه‌سه‌سه‌ردا:

له‌كتێبەک���ەی‌ الپ���ه‌ره‌‌ ده‌‌ ئه‌سه‌س���ه‌رد‌خۆی‌ته‌رخانك���ردوه‌‌بۆ‌ئیس���ماعیلیه‌كان‌و‌ده‌ڵێ���ت‌ ئ���ه‌وه‌‌ دوای‌ قه‌رامیت���ه‌كان‌و‌ه���زری‌بارزانی���ه‌كان‌دەگەرێت���ەوە‌س���ەر‌ئیسماعیلیه‌كان‌،‌ئینجا‌هه‌مو‌كتێبه‌كه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌پەیوەندییەوە‌‌دروس���ت‌ده‌كا‌ت.‌هه‌وڵ‌ده‌دات‌هه‌ر‌بابه‌تێك‌كه‌‌په‌یوه‌س���ته‌‌به‌هزری‌ئیس���ماعیلیه‌كان‌یان‌قه‌رامیته‌كانه‌وه‌،‌وه‌كو‌"خوشاردنه‌وه‌و‌ئاشکرایی"‌)گوتاری‌ئاوێنه‌(‌له‌ناو‌بارزانیه‌كاندا‌ده‌بینێت‌و‌له‌الیەكی‌تره‌وه‌‌هه‌ر‌تایبه‌تمه‌ندیەك‌هه‌بێت‌راس���ته‌وخۆ‌یان‌ناراس���ته‌وخۆ‌په‌یوه‌ستده‌كات‌به‌و‌دو‌گروپه‌‌ئیس���المیه‌وه‌،‌وه‌ك���و‌"چه‌مك���ی‌‌میلله‌ت"و‌

"جامانه‌ی‌‌سور"و‌"خودان".ئێم���ه‌‌گوتارەکەی‌خۆمان‌ته‌رخان‌ناكه‌ین‌بۆ‌ئیس���ماعیلیه‌كان‌و‌قه‌رامیته‌كان‌و‌هزریان.‌له‌به‌رئه‌وه‌ی:‌یەک،‌سه‌رچاوه‌‌ئه‌وه‌نده‌‌زۆرن‌پێویست‌ناكات‌ئێمه‌‌بچین‌هزره‌كانی‌ئه‌وان‌كۆپی‌په‌یس���ت‌بكه‌ین‌له‌ن���او‌كتێبه‌كانداو‌ناوی‌خۆمان‌له‌س���ه‌ری‌دابنێین،‌دوەمیش:‌بابه‌تەک���ەی‌ئێمه‌‌ه���زری‌بارزانیه‌كانه‌‌نه‌ک‌ش���تێكی‌ت���ر،‌بۆیه‌‌ته‌نه���ا‌له‌س���ه‌ر‌ئه‌وه‌‌راده‌وه‌ستین‌كه‌‌چۆن‌ئه‌سه‌سه‌رد‌پەیوەندی‌لەنێوان‌دو‌بابه‌تی‌زۆر‌له‌یه‌كتر‌دورو‌جیاوازدا‌دروس���تکردوە:‌بارزانیه‌كانی‌سۆفی‌شافیعی‌نه‌قش���به‌ندی‌له‌الی���ەك‌و‌ئیس���ماعیلیه‌كانی‌

شیعه‌ی‌حه‌وت‌ئیمامی‌لەالیەکی‌تر:‌هه‌رچه‌ن���د‌ئامانج‌و‌خواس���تی‌س���ه‌‌ره‌كی‌په‌یدابونیان‌ سیاس���ییه‌و‌ ئیس���ماعیلیه‌كان‌كام���ه‌‌ پێویس���ته‌‌ ك���ه‌‌ هات���وه‌‌ ل���ه‌وه‌وه‌‌

كوڕی)ئیمامی‌‌شیعه‌‌جه‌عفه‌ر‌سادق(‌ببێته‌‌ده‌س���ه‌اڵتداری‌جیهان���ی‌ئیس���المی،‌به‌اڵم‌كتێبه‌كه‌ی‌ئه‌سه‌س���ه‌رد‌زیاتر‌له‌سه‌ر‌الیه‌نی‌

هزری‌ئیسماعیلیه‌كان‌راده‌وه‌ستێت.ئینجا‌ئیس���ماعیلیه‌كان‌به‌قه‌رامیته‌كانه‌وه‌‌په‌یوه‌س���ت‌ده‌كات،‌ك���ه‌‌ئه‌م���ه‌ش‌جێگای‌گومانه‌،‌ی���ان‌هه‌ر‌هیچ‌نه‌بێت‌رای‌جیاوازی‌له‌س���ه‌ر‌هه‌یه‌،‌ئینجا‌باس���ی‌قه‌رامیته‌كان‌ده‌كات‌ك���ه‌‌ئ���ه‌وان‌سیس���ته‌می‌ئابورییان‌هه‌بوه‌و‌سیس���ته‌می‌ئه‌وان‌نه‌‌سیس���ته‌می‌ده‌ره‌به‌گایه‌تی‌بوەو‌ته‌نها‌سیس���تمی‌هزری‌ئەوان‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌داڕێژراوه‌‌)نوسه‌ری‌ئه‌م‌گوتاره‌‌ئاگاداری‌كتێبێكه‌‌كه‌‌حه‌زده‌كات‌بڵێت‌

بنه‌مای‌كۆمۆنیزم‌له‌ناوچه‌كانی‌موس���ڵمانان‌كۆن���ن‌و‌هه‌روه‌ها‌ئ���اگاداری‌ئایینی‌خاوه‌نی‌ئه‌م‌كتێبه‌و‌شوێنی‌په‌روه‌رده‌بونیه‌تی،‌ئه‌مه‌‌بابه‌ت���ی‌گوتاره‌كه‌نیی���ه‌و‌به‌دوایدا‌ناچین،‌هه‌رچه‌ن���د‌ئه‌م‌كتێبه‌‌بوەتە‌‌س���ه‌رچاوه‌‌بۆ‌‌‌

)اصول‌العقائد‌البارزانیه‌‌‌(.له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ لێره‌دا‌ئه‌سه‌س���ه‌رد‌دەڵێت:‌قه‌رامیته‌كان‌بەم‌شێوەیە‌بیریان‌كردوەتەوە‌،‌له‌الی‌ت���ره‌وه‌‌ش���ێخه‌كانی‌ب���ارزان‌نه‌بونه‌‌ده‌ره‌به‌گ‌و‌زه‌ویان‌به‌س���ه‌ر‌جوتیاره‌كانیاندا‌دابه‌ش���ی‌ده‌كرد،‌ئه‌وه‌واتاكه‌ی‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌سه‌رچاوه‌ی‌هزری‌بارزانیه‌كان‌ئیسماعیلیه‌.

راسته‌‌شێخه‌كانی‌بارزان‌نه‌بونه‌‌ده‌ره‌به‌گ،‌به‌پێی‌به‌دواداچونی‌نوس���ه‌ری‌ئه‌م‌گوتاره‌،‌ئه‌م‌تێبینیی���ه‌‌یه‌كه‌م‌جار‌رۆژهه‌اڵتناس���ی‌هوڵه‌ندی‌ڤان‌براوس���ن‌نوسیویەتی‌،‌براوسن‌ده‌ڵێ���ت:‌ئه‌مه‌‌ته‌نه���ا‌فێنومێنته‌)ظاهرة (‌

له‌جیهانی‌ئیسالمیدا.بەبارزانی���ه‌كان‌و‌ س���ه‌باره‌ت‌ ب���ه‌اڵم‌ئیسماعیلی‌و‌قه‌رامیته‌كان‌هیچ‌كتێب‌یاخود‌به‌ڵگه‌نامه‌یەک‌نییە‌كه‌‌ئاشكرای‌بکات‌رۆژێك‌له‌رۆژان‌یان‌س���ه‌رده‌مێك‌له‌س���ه‌رده‌مه‌كان‌كه‌سێك‌له‌ئیسماعیلیه‌كان‌هاتبێته‌‌چیاكانی‌ده‌ڤه‌ری‌بارزان،‌یان‌كه‌سێك‌له‌بارزانیه‌كان‌چوبێته‌‌ناو‌ئیس���ماعیلیه‌كان‌و‌قه‌رامیته‌كان‌و‌

هزروبیریانی‌گواستبێته‌وه‌.ته‌نها‌ب���ۆ‌زانینتان‌نزیكترین‌س���ه‌نته‌ری‌‌لق���ی‌‌رۆژئ���اوای‌ئیس���ماعیلیه‌كان‌٨2٤كم‌له‌بارزانه‌وه‌‌دوره‌،‌سه‌نته‌ری‌لقی‌رۆژهه‌اڵتی‌ئیس���ماعیلیه‌كان‌له‌ئالموتەی‌‌س���ه‌ر‌ده‌ریای‌قه‌زوین‌بوه‌و‌فه‌رید‌ئه‌سه‌س���ه‌رد‌به‌درێژیی‌باسی‌لقی‌رۆهه‌التی‌ئیسماعیلیه‌كان‌ده‌كات،‌به‌اڵم‌ناڵێ���ت‌كه‌‌چۆن‌ه���زری‌بارزانیه‌كان‌

له‌سه‌ر‌ده‌ریای‌قه‌زوین‌هاتوه‌.به‌راستی‌ئه‌مه‌‌نه‌‌ش���ێوازی‌نوسینه‌وه‌ی‌ئه‌كادیم���ی‌و‌س���تراتیژییه‌،‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ئه‌وه‌ی‌كه‌‌ئێمه‌‌له‌زانكۆ‌فێربوین،‌پێویس���ته‌‌هه‌ر‌رسته‌یه‌كی‌زانیاری‌به‌ڵگەت‌‌بۆی‌هه‌بێت‌یاخود‌نوس���ه‌ر‌ئاشكرای‌بكات‌ئه‌و‌زانیارییە‌كێ‌دیاری‌كردوه‌و‌له‌كوێ.‌ئه‌و‌"س���ه‌نته‌ری‌

لێكۆڵینه‌وەی‌س���تراتیژی"،‌ك���ه‌‌كتێبه‌كه‌ی‌ئه‌سه‌سه‌ردی‌چاپ‌كردوه‌‌پێویست‌بو‌‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌چاپ���ی‌بكات‌هزرێك���ی‌بكردایەوە،‌هه‌رچه‌ن���ده‌‌ئه‌سه‌س���ه‌رد‌ده‌ڵێ���ت‌)حه‌وت‌س���اڵ(‌‌ی‌پێویس���ت‌بوە‌تاوه‌كو‌ئه‌و‌كتێبه‌‌

بنوسێ.‌

بارزانی‌‌و‌سۆ‌فیگه‌رایی‌له‌كتێبی‌ئه‌سه‌سه‌ردا:البارزانی���ه‌‌ العقائ���د‌ اص��ول‌ به‌پێ���ی‌رەگوڕیش���ه‌كانی‌دوه‌م���ی‌ه���زری‌بارزانیان‌لێره‌ش‌ئه‌سه‌س���ه‌رد‌ س���ۆفیایەتییه‌‌.‌به‌اڵم‌ه���ه‌وڵ‌ده‌دات‌رامان‌و‌گوم���ان‌بچێنێ.‌وه‌ك‌باسمان‌كرد‌هه‌مو‌شتێك‌به‌ئیسماعیلیه‌كان‌و‌قه‌رامیته‌كان���ه‌وه‌‌پەیوەس���ت‌دەکا،‌ئیتر‌چ‌بەراسته‌وخۆ‌بێ‌یانیش‌له‌رێگه‌ی‌گرۆپێكەوە،‌

كه‌‌نزیكی‌هزریی‌هه‌بێت‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وان.راس���تییەک‌هه‌ی���ه‌‌كه‌‌كتێب���ی‌اصول العقائد‌حه‌ز‌ناكات‌باس���ی‌لێبكات‌و‌به‌هه‌مان‌راس���تیه‌كان‌بابه‌ته‌كه‌‌ك���ورت‌ده‌كه‌ینه‌وه‌:‌مه‌والنا‌خالید‌له‌سلێمانیه‌وه‌‌به‌رێگا‌ی‌بارزان‌و‌ده‌ڤه‌ری‌‌نه‌هرێوه‌‌چوە‌واڵتی‌هیند،‌ته‌ریقه‌تی‌نه‌قش���به‌ندی‌له‌گه‌ڵ‌خۆی‌هێن���او‌به‌هه‌مان‌رێگه‌دا‌گه‌ڕایه‌وه‌‌بۆ‌س���لێمانی،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌هه‌ڕه‌شه‌ی‌كوش���تن‌له‌مه‌والنا‌خالید‌هه‌بو،‌رایكردو‌چو‌بۆ‌ش���ام‌)دیمه‌ش���ق(.‌كاتێك‌مه‌والنا‌خالید‌كۆچی‌دوایی‌كرد‌خاوه‌نی‌65 خه‌لیف���ه‌‌بو،‌زیاتریان‌كوردبون‌و‌یه‌كێك‌له‌و‌خه‌لیفانه‌‌ش���ێخ‌عه‌بدولسه‌المی‌بارزانی‌بو،‌هه‌ندێك‌سه‌رچاوه‌ش‌ده‌ڵێن،‌شێخ‌خه‌لیفه‌ی‌یه‌كێ���ک‌له‌خه‌لیفه‌كان���ی‌مه‌والنا‌ب���وه‌‌كه‌‌له‌نه‌هرێ‌بوە،‌ده‌یان‌سه‌رچاوه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌مه‌‌هه‌ن‌و‌ئاشكرای‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌چۆن‌سۆفیایه‌تی‌هاتوەتە‌‌بارزان‌و‌سه‌رچاوه‌كان‌باس‌له‌هزری‌‌

نه‌قشه‌به‌ندیه‌كان‌ده‌كه‌ن.له‌به‌شی‌دوه‌می‌گوتاره‌كه‌ماندا‌كه‌‌له‌سه‌ر‌وه‌اڵمی‌فه‌رید‌ئه‌سه‌س���ه‌رده‌،‌باس‌له‌س���ه‌ر‌سه‌رچاوه‌‌‌راسته‌قینەکانی‌هزری‌بارزانیەکان‌

ده‌كه‌ین. *‌ماسته‌ر‌له‌رۆژهه‌اڵتناسی‌‌و‌زانسته‌‌سیاسیه‌كان

17)505(‌سێشه‌ممه‌‌2015/12/1 کتێب

مامۆستایه‌كی‌‌ئاینی‌‌كتێبێك‌له‌سه‌ر‌ژن‌كوشتن‌ده‌نوسێت"كوشتنی‌‌ژنێك‌له‌روخاندنی‌‌كه‌عبه‌‌له‌الی‌‌خوا‌ناله‌بارتره‌"

به‌رسڤێك‌بۆ‌فه‌رید‌ئه‌سه‌سه‌ردو‌"ریشه‌ی‌بیروباوەڕی‌‌بارزانیه‌كان‌"

ئه‌و‌ناهه‌قیه‌‌گه‌وره‌یه‌ی‌‌كه‌‌پیاو‌له‌به‌رامبه‌ر‌ژندا‌

كردویه‌تی‌‌دزێوترین‌و‌سامدارترین‌تاوانه‌‌

كه‌‌له‌مێژوی‌‌بونه‌وه‌ردا‌كراوه‌

محه‌مه‌د‌عامر‌دێرشه‌وی‌*

مه‌والنا‌خالید‌له‌سلێمانیه‌وه‌‌

به‌رێگا‌ی‌بارزان‌و‌ده‌ڤه‌ری‌‌نه‌هرێوه‌‌چوە‌واڵتی‌هیند‌

ته‌ریقه‌تی‌نه‌قشبه‌ندی‌له‌گه‌ڵ‌خۆی‌هێناو‌به‌هه‌مان‌رێگه‌دا‌

گه‌ڕایه‌وه‌‌بۆ‌سلێمانی

هه‌رجاره‌و‌که‌سێک‌ده‌ینوسێت

ته‌خته سپی

خوێندنه وه یه كی كورت بۆ پرۆگرامی

نوێی بیركاری‌‌ڕێبین‌قادر‌ــ‌زانكۆی‌ئۆهایۆ

گـــه‌ر‌ســـه‌رنج‌له‌پڕۆگرامـــی‌نوێی‌بیركاری‌بده‌یت‌له‌هه‌رێمی‌كوردستان‌بۆ‌ كه‌متریـــن‌خۆێندنه‌وه‌ی‌ ده‌بینیت‌كراوه‌،‌هۆكاری‌پشت‌ئه‌مه‌یش‌زۆرن،‌له‌وانه‌‌پرۆسه‌ی‌پشـــت‌ئاماده‌كردنی‌پرۆگرامه‌كه‌‌تاڕاده‌یه‌كی‌زۆر‌ناشه‌فاف‌و‌به‌حزبیكراوه‌.‌‌واته‌‌به‌ده‌ســـتكه‌وتنی‌زانیاری‌له‌ســـه‌ر‌پرۆســـه‌كه‌‌لهتوانای‌گه‌وره‌تـــره‌ لێكۆڵه‌ره‌وه‌یـــه‌ك‌ هـــه‌ر‌‌هـــه‌ر‌بۆ‌نمونه‌‌به‌نده‌‌بـــۆ‌زیاتر‌له‌دو‌ساڵه‌چاوه‌ڕێی‌وه‌اڵمی‌١٢پرسیارده‌كه‌م‌پرۆگرامـــه‌كان)م.‌ له‌به‌ڕێوه‌بـــه‌ری‌سه‌رپه‌رشـــتیاری‌ له‌گـــه‌ڵ‌ ئـــاراس(‌پرۆگرامی‌بیركاری‌)م.سه‌الح(‌تاوه‌كو‌

هه‌نوكه‌یش‌به‌رێزیان‌بێ‌وه‌اڵمن.‌كه‌واته‌‌هه‌ر‌قسه‌كردنێك‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌پرۆگرامه‌‌جۆرە‌ریســـكێكی‌تیادایه‌و‌پڕیـــش‌ده‌بێـــت‌له‌گریمانـــه‌و‌زیاتر‌له‌كارێكی‌شـــارلێك‌هۆلمزانه‌‌ده‌چێت‌لێكۆڵه‌ره‌وه‌یه‌ك‌ كاری‌ لـــه‌وه‌ی‌ وه‌ك‌بێت.‌ئه‌نجام‌ده‌بێت‌زیاتر‌قسه‌‌له‌سه‌ر‌خـــودی‌كتێبـــه‌كان‌بكه‌یـــت‌له‌وێوه‌‌له‌هه‌وڵـــی‌ئه‌وه‌دابێـــت‌گریمانه‌كانت‌بســـه‌لمێنیت،‌من‌بـــۆ‌خوێندنه‌وه‌ی‌پرۆگرامی‌بیركاری‌هه‌رێمی‌كوردستان‌كارم‌بـــه‌م‌میتۆده‌‌كردوه‌.‌له‌خواره‌وه‌

‌دو‌سه‌رنج‌به‌كورتی‌باس‌ده‌كه‌م:‌

١.‌پرۆگرامی‌بیركاری‌سه‌رچاوه‌كه‌ی‌دیار‌نیه‌:‌یه‌كێك‌له‌ره‌خنه‌‌جددیه‌كان‌له‌پرۆگرامی‌نوێی‌بیركاری‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌ســـه‌رچاوه‌ی‌وه‌رگێڕانه‌كـــه‌‌دیارنیه‌؟‌له‌هیچ‌جێگایه‌كدا‌ئاماژه‌‌به‌سه‌رچاوه‌كه‌له‌ئینگلیزیـــه‌وه‌ ئایـــا‌ ‌نه‌كـــراوه‌؟‌‌وه‌رگێـــڕدراوه‌‌یـــان‌له‌عه‌ره‌بیـــه‌وه‌؟‌به‌شـــێوه‌یه‌كی‌ وه‌زاره‌ت‌ هه‌ڵبـــه‌ت‌ناڕاســـته‌خۆ‌باســـی‌پرۆگرامه‌كانـــی‌ده‌كات‌ ئه‌مه‌ریكـــی‌ كۆمپانیایه‌كـــی‌به‌نـــاوی‌‌Holtبه‌و‌جۆره‌یش‌خه‌ڵك‌تێگه‌یەندراوه‌،‌به‌الم‌بۆ‌كه‌ســـێك‌كه‌‌تۆزێـــك‌فزوڵی‌هه‌بێ‌هه‌ســـتده‌كات‌ئه‌مه‌‌درۆیه‌كی‌گه‌وره‌یه...‌‌چۆن؟‌گه‌ر‌بـــه‌راوردی‌ئـــه‌و‌دو‌پرۆگرامه‌‌بكه‌یت‌ئاســـتی‌جیاوازیان‌ئه‌وه‌ندە‌زۆره‌‌كه‌‌زه‌حمه‌ته‌‌باوه‌ڕ‌به‌و‌قســـانه‌‌بكه‌یت.‌بۆ‌نمونه‌‌له‌ڕوی‌چه‌ندایه‌تیه‌وه‌‌كتێبه‌‌ئینگلیزیه‌كه‌‌خۆی‌له‌‌١٠٠٠په‌ڕه‌‌ده‌دات‌به‌اڵم‌كتێبـــه‌‌كوردیه‌كه‌‌له‌‌٢٥٠الپه‌ڕه‌‌تێپه‌ڕناكات‌یانی‌نزیكه‌ی‌ده‌كاته‌‌یه‌ك‌له‌ســـه‌ر‌چواری‌پرۆگرامه‌‌ئه‌سڵیه‌كه‌.‌بۆیـــه‌‌گریمانه‌یه‌كی‌تر‌هه‌یه‌‌له‌ســـه‌ر‌ســـه‌رچاوه‌كه‌‌‌كه‌‌من‌خۆم‌به‌قورسی‌پشـــتیوانی‌ئه‌و‌نه‌زه‌ریه‌یه‌‌ده‌كه‌م‌كه‌‌ده‌ڵێت:‌پرۆگرامه‌‌بیركاریه‌‌‌كوردیه‌كه‌كه‌نداوی‌ تـــری‌ واڵتێكی‌ ‌له‌پرۆگرامی‌عه‌ره‌بیـــه‌وه‌‌وه‌رگیراوه‌،‌به‌ڵگه‌یش‌بۆ‌ئه‌مه‌‌چه‌ند‌شتێكه‌‌له‌وانه‌:‌نمونه‌‌هه‌یه‌‌له‌كتێبه‌كه‌دا‌باس‌له‌جه‌دده‌و‌سه‌نعای‌ئاماده‌كه‌رانـــی‌ ده‌كات،‌ ســـعودی‌نازانـــن،‌ پرۆگرامه‌كـــه‌‌ئینگلیـــزی‌زاراوه‌كان‌له‌عه‌ره‌بیه‌وه‌‌وه‌رگێڕدراوه.٢.‌نه‌گونجاندنـــی‌له‌گـــه‌ڵ‌هه‌رێمی‌هه‌ر‌ بیركاری‌ پرۆگرامی‌ كوردستاندا:‌بارودۆخی‌ له‌گه‌ڵ‌ پێویســـته‌‌ واڵتێك‌سروشـــتی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‌ سیاســـی‌و‌ئه‌و‌و‌اڵتـــه‌‌بگونجێنرێـــت،‌بۆ‌نمونه‌‌پانتایه‌كـــی‌زۆر‌له‌پرۆگرامی‌بیركاری‌بـــۆ‌ئامار‌ته‌رخانكـــراوه‌،‌وه‌ئاماریش‌به‌ڕاده‌یه‌كی‌زۆر‌پشت‌به‌داتاو‌زانیاری‌كۆكراوه‌‌ده‌به‌ســـتێت‌وه‌ده‌ستكه‌وتنی‌ئه‌و‌زانیاریانه‌‌بۆ‌كه‌ســـێكی‌ئاسایی‌ئاســـانه‌)له‌ڕێگه‌ی‌میدیـــای‌بینراوو‌بیســـتراو(‌‌چ‌جای‌حكومـــه‌ت‌به‌اڵم‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌پرۆگرامه‌كان‌ئه‌مه‌یان‌نه‌كـــردوه‌،‌بـــۆ‌نمونه‌‌تـــۆ‌له‌یه‌كێك‌له‌كتێبه‌كانـــی‌پرۆگرامـــی‌بیـــركاری‌هه‌رێمی‌كوردســـتان‌هاتون‌باســـیان‌له‌پلـــه‌ی‌گه‌رمـــای‌واڵتێكـــی‌كه‌نداو‌كردوه‌،‌‌یاخود‌هاتون‌له‌پرســـیارێكدا‌له‌ســـه‌ر‌گۆڕین‌و‌گونجێكان‌باســـیان‌له‌ژمـــاره‌ی‌ئۆتۆمۆبیلـــی‌ئه‌مه‌ریـــكا‌كردوه‌،‌یـــان‌بـــاس‌له‌كاره‌كته‌رێكی‌‌دەکەن‌كه‌‌ Yodaكارتۆنـــی‌وه‌كـــو‌منداڵی‌كورد‌نازانێـــت‌چیه‌؟‌یاخود‌باس‌له‌یاریه‌ك‌بكه‌یت‌به‌ناوی‌كه‌شتی‌جه‌نگی‌كه‌‌منداڵی‌كـــورد‌ئاگای‌لێ‌نیه‌،‌مه‌به‌ســـت‌پرۆگرامـــی‌بیركاری‌هه‌رێـــم‌ده‌بێت‌مۆركـــی‌خۆماڵیبونی‌پێوه‌دیاربێت‌له‌نمونه‌‌كرداریه‌كاندا‌كه‌

‌دیاره‌‌ئه‌مه‌‌بونی‌نیه‌.

‌ئا:‌سروه‌‌جه‌مال

مامۆستایانی‌‌سلێمانی‌‌بڕیاریان‌داوه‌‌به‌رده‌وام‌بن‌له‌خۆپیشاندان‌تائامانجه‌كانیان‌به‌دیده‌هێنن،‌

مامۆستایه‌كی‌‌خۆپیشانده‌ر‌ده‌ڵێت‌"ئێمه‌‌برسیمانه‌،‌قه‌رزارین،‌كرێ‌‌

خانومان‌له‌سه‌ره‌،‌ئازاری‌‌سه‌ختمان‌هه‌یه‌،‌مامۆستا‌خۆی‌‌كوشتوه‌،‌به‌اڵم‌

پێمان‌ڕه‌وا‌نابینن‌هاوار‌بكه‌ین".

مامۆستا‌‌هه‌ورامان‌نیعمه‌ت‌كه‌‌یه‌كێكه‌‌له‌مامۆستا‌چاالكه‌كانی‌‌خۆپیشاندانه‌كانی‌‌مامۆســــتایان‌له‌بــــاره‌ی‌‌به‌رده‌وامیــــان‌ڕاگه‌یاند‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‌ له‌خۆپیشاندانه‌كان‌كه‌‌ئــــه‌و‌ئامانجه‌ی‌‌ئــــه‌وان‌له‌پێناویدا‌ده‌ســــتیانپێكرد‌هێشتا‌پێینه‌گه‌یشتون،‌ئــــه‌و‌داوایانه‌ی‌‌ئه‌وان‌هه‌یانبو‌هێشــــتا‌هیچییــــان‌جێبه‌جــــێ‌‌نه‌كــــراوه‌،‌ئــــه‌و‌قه‌یرانــــه‌ی‌‌ئه‌وانی‌‌هێنایه‌‌سه‌رشــــه‌قام‌به‌رده‌وامــــه‌و‌توندتــــر‌بوه‌،‌ئــــه‌و‌وتی‌‌"حكومه‌ت‌هیچ‌هه‌نگاوێكی‌‌بۆ‌چاره‌سه‌ر‌كردنی‌‌نه‌نــــاوه‌‌به‌ڵكو‌ده‌ستیده‌ســــتی‌‌به‌تــــه‌واوی‌‌خه‌ڵكی‌‌كوردســــتان‌ده‌كات‌به‌تایبــــه‌ت‌مامۆســــتایانیش‌به‌گوێره‌ی‌‌ئــــه‌وه‌ی‌‌كه‌ئێمــــه‌‌له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانــــه‌وه‌‌ده‌یبینین‌و‌ده‌یبیســــتین‌و‌ده‌یخوێنینه‌وه‌‌حیزبه‌كانــــی‌‌ده‌ســــه‌اڵت‌قــــوت‌و‌ژیانی‌‌خه‌ڵكییان‌كردوه‌تــــه‌‌قوربانی‌‌ملمالنێی‌‌

حیزبه‌كانیان".هه‌رچه‌نده‌‌ئه‌و‌مامۆستایه‌‌بێ‌‌ئاگایی‌‌خۆی‌‌پیشاندا‌له‌ســــزادانی‌‌مامۆستایان‌ســــلێمانی‌،‌ پــــه‌روه‌رده‌ی‌‌ له‌ســــنوری‌‌بــــه‌اڵم‌جه‌غتــــی‌‌لــــه‌وه‌‌كــــرده‌وه‌‌كه‌‌

"چاوسوركردنه‌وه‌و‌ترساندن‌هه‌بوه‌".خۆپیشاندانی‌‌مامۆستایان‌له‌سه‌ره‌تای‌‌ئه‌مســــاڵی‌‌خوێندنه‌وه‌‌ده‌ســــتیپێكردو‌ماوه‌ی‌‌‌٢6ڕۆژ‌‌له‌به‌رده‌م‌به‌ڕێوبه‌رایه‌تی‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌ڕۆژئاوا‌له‌سلێمانی‌‌به‌رده‌وام‌بو،‌مامۆســــتایان‌ڕۆژانــــه‌‌بۆ‌ماوه‌ی‌‌‌٢داده‌خست،‌ ســــالمیان‌ شاڕێی‌‌ كاتژمێر‌بــــه‌اڵم‌ئێســــتا‌ته‌نها‌ڕۆژانی‌‌شــــه‌ممه‌‌و‌به‌ژماره‌یه‌كــــی‌‌كه‌م‌كۆده‌بنــــه‌وه‌‌و‌وتار‌ده‌خوێننه‌وه‌،‌كه‌‌به‌پۆلیســــی‌‌چاالكییه‌‌به‌وته‌ی‌‌ ده‌ورده‌درێــــن،‌ مه‌ده‌نیــــه‌كان‌هه‌ورامان‌نیعمه‌ت‌"‌به‌هۆی‌‌به‌كارهێنانی‌‌هێز‌شه‌قامه‌كه‌یان‌پێ‌چۆڵكردین,له‌ته‌ل‌وه‌رده‌وه‌‌هێزیــــان‌بــــۆ‌هێنایــــن‌له‌ژێر‌فشارو‌هه‌ڕه‌شــــه‌ی‌‌غیابات‌به‌سینارێوی‌‌جۆراوجۆرو‌به‌ڵێنی‌‌درۆ‌بایكۆت‌شكێنرا‌دواتــــر‌مامۆســــتایان‌پێیــــان‌باش‌بو‌گردبونه‌وه‌كه‌‌بكه‌ن‌به‌هه‌فته‌ی‌‌یه‌ك‌ڕۆژ‌‌

كه‌‌شه‌ممان‌ده‌ستنیشانكرا".هه‌رچه‌نــــده‌‌مامۆســــتایان‌به‌رده‌وامن‌له‌خۆپیشاندان‌به‌اڵم‌ژماره‌ی‌‌مامۆستایان‌به‌‌به‌راورد‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وكاتانه‌ی‌‌كه‌‌ڕۆژانه‌‌كه‌متره‌،‌ بو‌ به‌رده‌وام‌ خۆپیشاندانه‌كان‌خۆپیشــــاندانه‌كانی‌‌ چاالكــــه‌ی‌‌ ئــــه‌و‌مامۆســــتایان‌باوه‌ڕی‌‌وایه‌‌"ڕێژه‌و‌ژماره‌‌له‌كارێكــــی‌‌وادا‌بایه‌خێكی‌‌ئه‌وتۆی‌‌نیه‌،‌به‌شداری‌‌ مامۆستایان‌ هه‌رچه‌نده‌‌هه‌مو‌ناكه‌ن‌لــــه‌‌گردبونه‌وه‌كه‌‌بــــه‌اڵم‌هه‌مو‌له‌كه‌ناری‌‌ ناڕه‌زاییه‌كانیــــش‌ ناڕازیــــن‌و‌ته‌قینه‌وه‌دایــــه‌‌نابێــــت‌ســــه‌یری‌‌ژماره‌‌بكرێت‌ئه‌بێت‌له‌و‌گۆشه‌نیگایه‌وه‌‌سه‌یری‌‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌بكه‌ین‌كه‌‌پرســــێكی‌‌ڕه‌وایه‌‌ژیانی‌‌هه‌زاران‌مامۆســــتای‌‌پێوه‌‌به‌نده‌،‌ژمــــاره‌‌كه‌مبۆته‌وه‌‌بــــه‌اڵم‌ئه‌وانه‌ی‌‌كه‌‌

ئامــــاده‌‌ده‌بــــن‌خاوه‌نــــی‌‌ئیراده‌یه‌كی‌‌به‌هێزن‌و‌بوێرو‌پشودرێژن‌و‌هیوای‌‌هه‌مو‌

مامۆستایانی‌‌كوردستانن".ئاشــــكرایكرد‌ نیعمــــه‌ت‌ هه‌ورامــــان‌كه‌"تائێستا‌به‌رپرسان‌و‌الیه‌نی‌‌حكومی‌‌هیچ‌به‌ڵێنێكی‌‌كۆنكرێتی‌‌ڕاستگۆیانه‌ی‌‌

به‌ئێمه‌‌نــــه‌داوه‌‌به‌داخه‌وه‌‌چه‌ند‌جارێك‌وه‌زیری‌‌په‌روه‌رده‌‌ســــه‌ردانی‌‌سلێمانی‌‌كردوه‌‌خۆی‌‌تێناگه‌یه‌نێت‌له‌و‌مامۆستا‌مامۆستایانن‌ كه‌له‌مه‌یدانی‌‌ ناڕه‌زاییانه‌ی‌‌هه‌ســــت‌ له‌جــــۆره‌كان‌ به‌جۆرێــــك‌ده‌كه‌یــــن‌خۆی‌‌ده‌دزێتــــه‌وه‌‌له‌گرفته‌كه‌‌له‌بــــری‌‌ئه‌وه‌ی‌‌بێــــت‌و‌له‌نزیكه‌وه‌‌ئێمه‌‌ببینێــــت‌ده‌چێت‌له‌گــــه‌ڵ‌خه‌ڵكی‌‌تردا‌كۆده‌بێته‌وه‌,له‌بری‌‌ئه‌وه‌ی‌‌بێت‌و‌به‌ئێمه‌‌بڵێــــت‌چیتــــان‌ده‌وێت‌وه‌كــــو‌ده‌نگۆ‌بیستومانه‌‌كه‌‌جیهاتی‌‌تری‌‌ڕاسپاردوه‌و‌به‌ڵێنی‌‌لێ‌‌وه‌رگرتــــون‌كه‌‌ئه‌و‌مه‌یدانه‌‌به‌ئێمه‌‌چۆڵ‌بكه‌ن‌و‌كۆتایی‌‌به‌ناڕه‌زایه‌تی‌‌مامۆســــتایان‌بهێنن،‌ئێمه‌‌برســــیمانه‌‌قه‌رزارین‌كرێ‌‌خانومان‌له‌سه‌ره‌‌ئازاری‌‌سه‌ختمان‌هه‌یه‌‌مامۆستا‌خۆی‌‌كوشتوه‌‌به‌اڵم‌پێمان‌ڕه‌وا‌نابینن‌هاواربكه‌ین‌له‌م‌واڵته‌دا‌دادگا‌ســــه‌ربه‌خۆ‌نیه‌‌شوێنێك‌نیــــه‌‌دادی‌‌بــــۆ‌به‌رین‌ئه‌گینــــا‌له‌گه‌ڵ‌حكومه‌ت‌و‌وه‌زاره‌تــــی‌‌په‌روه‌رده‌‌بچینه‌‌دادگاوه‌‌وه‌كو‌داناغاز‌لێیان‌ده‌به‌ینه‌وه‌‌مافــــی‌‌خۆمانه‌‌له‌چاویــــان‌ده‌رده‌هێنین‌

ئه‌وه‌نده‌‌داواكانمان‌ڕه‌وان".ئــــه‌و‌چاالكــــه‌ی‌‌خۆپیشــــاندانه‌كانی‌‌مامۆستایان‌نیگه‌رانی‌‌خۆی‌‌نه‌شارده‌وه‌‌"به‌داخــــه‌وه‌‌ وتــــی‌‌ له‌ڕاگه‌یاندنــــه‌كان‌لــــه‌دوای‌‌ئه‌وه‌وه‌‌كه‌‌به‌هێز‌شــــه‌قامیان‌پێ‌‌چۆڵكردیــــن،‌كه‌ناڵه‌كانی‌‌ڕاگه‌یاندن‌روماڵكردنی‌‌ له‌مه‌یدانه‌كــــه‌و‌ ده‌ركــــران‌ڕوداوه‌كــــه‌‌بو‌به‌بڤه‌و‌خه‌ته‌ر‌بۆ‌ســــه‌ر‌ئه‌منی‌‌قه‌ومــــی‌‌و‌حیزبی‌،‌هیچ‌كه‌ناڵێك‌نایه‌ت‌ڕوماڵی‌‌ڕوداوه‌كه‌‌بكات‌باشه‌‌خۆ‌ئه‌گه‌ر‌هێزه‌‌ئه‌منیییه‌كان‌ناهێڵن‌كامێراو‌تیم‌بێته‌‌ئــــه‌وێ‌‌ئه‌ی‌‌ڕۆژنامه‌نوســــان‌

ناتوانن‌به‌ته‌له‌فون‌مامۆستایان‌وه‌ربگرن‌یان‌بانگهێشتی‌‌ستۆدیۆیان‌بكه‌ن،‌باشه‌‌ڕۆژنامه‌نوســــی‌‌ بایه‌خی‌‌ پڕۆفیشــــناڵی‌‌ژمــــاره‌‌‌ زۆری‌‌ له‌كه‌مــــی‌‌و‌ له‌ئیشــــێك‌ببینێته‌وه‌و‌له‌وه‌‌نه‌پرسێته‌وه‌‌ئه‌م‌پرسه‌‌هی‌كێیه‌؟‌هی‌‌مامۆستایه‌‌كاریگه‌رترین‌چینــــی‌‌كۆمه‌ڵگایه‌‌كه‌‌پرســــی‌‌قوته‌و‌

ژیانی‌‌خه‌ڵكی‌‌پێوه‌به‌نده‌".مامۆســــتایه‌‌ ئــــه‌و‌ بۆیــــه‌‌ڕوماڵی‌‌ بێــــن‌و‌ دواده‌كات"كه‌ناڵــــه‌كان‌

ژیانی‌‌مامۆستا‌بكه‌ن"‌.هه‌رچه‌نده‌‌به‌شێكی‌‌زۆری‌‌مامۆستایان‌به‌شــــداری‌‌له‌م‌خۆپیشاندانانه‌ی‌‌رۆژانی‌‌شــــه‌ممه‌دا‌ناكــــه‌ن،‌به‌اڵم‌پشــــتگیری‌‌خۆیان‌بــــۆ‌به‌رده‌وامبونی‌‌ئه‌و‌هه‌نگاوه‌‌

ده‌رده‌بڕن.مامۆستا‌دیاری‌‌كه‌‌مامۆستای‌‌فیزیایه‌‌و‌خۆپیشــــاندانه‌كانی‌‌ به‌شــــداری‌‌ پێشتر‌پێویسته‌‌ پێیوایه‌‌ كردوه‌،‌ مامۆستایانی‌‌كارایی‌‌و‌ به‌ئه‌ندازه‌یــــه‌ك‌ مامۆســــتایان‌كاریگــــه‌ری‌‌خۆیــــان‌ده‌رخــــه‌ن،‌كــــه‌‌په‌یوه‌ندیــــداره‌كان‌ الیه‌نه‌‌ حكومــــه‌ت‌و‌نادیده‌یــــان‌نه‌گرن،‌ئه‌و‌وتــــی‌‌"ئه‌گه‌ر‌له‌دوای‌‌ پــــه‌روه‌رده‌‌ موچه‌ی‌‌ تائێســــتا‌هێزی‌‌پێشــــمه‌رگه‌و‌وه‌زاره‌تی‌‌ناوخۆوه‌‌له‌ڕاســــتیدا‌ ده‌درێــــت،‌ راســــته‌وخۆ‌هۆكاره‌كه‌ی‌‌ئاماده‌بونی‌‌مامۆستایانه‌‌بۆ‌

خۆپیشاندان".تاجێبه‌جێكردنی‌‌ "پێویســــته‌‌ وتیشی‌‌موچه‌پێدان‌له‌كاتی‌‌خۆیدا‌و‌پێدانی‌‌سێ‌‌موچه‌ی‌‌رابردوی‌‌مامۆســــتایان‌و‌دانانی‌‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان‌به‌هه‌ڵبژاردن‌مامۆستایان‌بێده‌نگ‌نه‌بن‌و‌له‌خۆپیشاندان‌به‌رده‌وام‌

بن".

‌ئا:‌سروه‌‌

دوباره‌كردنه‌وه‌ی‌‌وته‌و‌ڕه‌فتاره‌كانی‌‌دراما‌دۆبالژكراوه‌كان‌له‌الیه‌ن‌قوتابیانه‌وه‌‌جێی‌‌ناڕه‌زایی‌‌

مامۆستایانه‌،‌مامۆستایه‌ك‌ده‌ڵێت‌"ڕۆژانه‌خوێندكار‌هه‌مان‌ڕۆڵی‌‌ئه‌كته‌ره‌كانی‌‌شه‌و‌ده‌بینێت"،‌توێژه‌رێكی‌‌ده‌رونیش‌ده‌ڵێت‌"كه‌ناڵه‌كانی‌‌ڕاگه‌یاندنن‌‌هیچ‌

پااڵوته‌یه‌كیان‌بۆ‌هه‌ندێ‌‌دراما‌نییه‌‌به‌بێ‌‌گوێدانه‌‌ئاستی‌‌ڕۆشنبیری‌‌و‌

په‌روه‌رده‌ی‌‌كۆمه‌ڵگا‌په‌خشی‌‌دراماكان‌ده‌كه‌ن".

داســـتان‌مه‌جید،‌توێـــژه‌ری‌‌ده‌رونی‌‌دۆبالژكراوه‌كان‌ دراما‌ له‌كاریگه‌ری‌‌ باس‌ده‌كات‌له‌ســـه‌ر‌خوێنـــدكارو‌بـــاوه‌ڕی‌‌وایه‌‌وابه‌ســـته‌بونیان‌به‌زنجیـــره‌‌دراما‌دۆبالژكـــراوه‌‌بیانییه‌كانـــه‌وه‌‌كاریگه‌ری‌‌نه‌رێنـــی‌‌ده‌بێـــت‌بـــۆ‌ســـه‌ر‌ده‌رون‌و‌په‌روه‌رده‌یان‌به‌شـــێكی‌‌زۆریان‌منداڵن‌الســـایكه‌ره‌وه‌ن‌ بونه‌وه‌رێكی‌‌ ئه‌وان‌ كه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ده‌یبینێت‌و‌ده‌یبیستێت‌دوباره‌ی‌‌ئه‌كاته‌وه‌‌بێ‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ڕاســـت‌و‌دروستی‌‌بابه‌تی‌‌السایكردنه‌وه‌كه‌‌بزانێت‌بۆیه‌‌ئه‌وه‌‌تاوانی‌‌منداڵ‌نییه‌‌الســـایی‌‌ئه‌و‌زنجیره‌‌درامایانه‌‌ده‌كاته‌وه‌‌‌تاوانباری‌‌سه‌ره‌كی‌‌دایـــك‌و‌باوكن‌و‌دواتریـــش‌كه‌ناڵه‌كانی‌‌ڕاگه‌یانـــدن‌كه‌‌هیـــچ‌پااڵوته‌یه‌كیان‌بۆ‌هه‌ندێ‌‌دراما‌نییه‌‌به‌بێ‌‌گوێدانه‌‌ئاستی‌‌كۆمه‌ڵـــگا‌ پـــه‌روه‌رده‌ی‌‌ ڕۆشـــنبیری‌‌و‌

په‌خشی‌‌دراماكان‌ده‌كه‌ن."تا‌ئه‌و‌درامایه‌‌وه‌ســـتابێت‌ســـه‌عی‌‌

ناكه‌م"‌ئه‌مه‌‌وته‌ی‌‌پێشـــه‌وای‌‌خوێندكاره‌‌كه‌‌شه‌وانه‌‌به‌په‌رۆشـــییه‌وه‌‌چاوه‌ڕێی‌‌كاتی‌‌ده‌ســـتپێكردنی‌‌دراماكه‌یه‌،‌"درامایه‌كی‌‌زۆرخۆشـــه‌"‌وه‌ك‌پێشه‌وا‌باسی‌‌ده‌كات‌كۆمه‌ڵـــێ‌‌وته‌ی‌‌خۆشـــی‌‌تیایـــه‌‌جگه‌‌لـــه‌وه‌ی‌‌پێشـــه‌وا‌بینـــه‌ری‌‌پڕۆگرامـــه‌‌كۆمیدیه‌كانیشـــه‌"به‌رده‌وام‌حه‌زئه‌كـــه‌م‌

وته‌كانیان‌دوباره‌‌بكه‌مه‌وه‌".به‌وتـــه‌ی‌‌‌ناجـــی‌‌دایكـــی‌‌محه‌مـــه‌د‌یه‌كه‌مـــی‌‌ پۆلـــی‌‌ خوێنـــدكاری‌‌ كـــه‌‌بنه‌ڕه‌تییه‌"محه‌مه‌د‌به‌رده‌وام‌ئه‌گری‌‌بۆیه‌‌ئێمه‌ش‌ســـه‌یری‌‌ئه‌و‌درامایانه‌‌ده‌كه‌ین‌و‌

چه‌ند‌جاریش‌بیكات‌به‌رده‌وام‌ســـه‌یری‌‌ده‌كاتـــه‌وه‌و‌هه‌میشـــه‌ش‌حـــه‌زده‌كات‌

وته‌كانی‌‌بڵێته‌وه‌"ناجی‌‌باسی‌‌له‌وه‌شكرد"كه‌‌له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌دایـــكان‌و‌باوكانی‌‌كوڕه‌كه‌م‌له‌قوتابخانه‌‌داوایـــان‌لێكردویـــن‌كـــه‌‌منداڵه‌كانمان‌له‌سه‌یركردنی‌‌ئه‌و‌درامایانه‌‌به‌دوربگرین‌بـــه‌اڵم‌كاتێ‌‌دراماكه‌‌به‌شـــێوه‌یه‌كه‌‌كه‌‌

ناتوانین"له‌به‌ڕێوبـــه‌ری‌‌ ڕوخســـه‌تی‌‌ هێـــرۆ‌قوتابخانه‌كه‌ی‌‌وه‌رگرت‌تا‌له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌پێبدات‌ هه‌لێكـــی‌‌ باوكانـــدا‌ دایـــكان‌و‌تاچه‌ند‌وته‌یه‌ك‌پێشكه‌ش‌بكات،‌هێرۆ‌كه‌‌مامۆســـتای‌‌وانـــه‌ی‌‌كوردییه‌‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌شانۆییه‌ك‌كاریگه‌ری‌‌‌نه‌رێنی‌و‌له‌دوباره‌كردنه‌وه‌ی‌‌ مامۆستایانی‌‌ بێزاری‌‌وته‌و‌ڕه‌فتاره‌كانی‌‌ئـــه‌و‌دراماو‌به‌رنامه‌‌كۆمیدیانه‌‌له‌ناو‌پۆلدا‌خســـته‌ڕو،‌دواتر‌داوای‌له‌دایـــكان‌وباوكان‌كرد‌كه‌‌چیتر‌ڕێگه‌‌نه‌ده‌ن‌ئـــه‌و‌درامایانه‌‌له‌وه‌‌زیاتر‌كاریگه‌ری‌‌نه‌رێنی‌‌له‌ســـه‌ر‌منداڵه‌كانیان‌

دروستكات.هێـــرۆ‌به‌ئاوێنـــه‌ی‌‌ڕاگه‌یاند"هه‌ندێك‌له‌و‌درامایانه‌‌كاره‌كته‌ری‌‌شـــه‌ڕه‌نگێزی‌‌تیایه‌‌كه‌‌ده‌بێته‌‌هۆی‌‌الدانی‌‌خوێندكارو‌به‌داخه‌وه‌‌خوێندكارمان‌هه‌یه‌‌كه‌‌هه‌مان‌ڕۆڵی‌‌ئه‌و‌ئه‌كته‌رانه‌‌ده‌بینێت‌كه‌‌شـــه‌و‌له‌دراماكاندا‌بینیویه‌تی‌،‌بۆنمونه‌‌ئه‌كته‌ر‌هه‌یـــه‌‌كه‌ســـایه‌تیه‌كی‌‌فێڵبـــازی‌‌هه‌یه‌‌له‌دراماكاندا‌ئه‌ویـــش‌له‌ناو‌خوێندنگادا‌هه‌مـــان‌ڕۆڵ‌ده‌گێڕێـــت،‌جگه‌لـــه‌وه‌ی‌‌به‌شێك‌له‌خوێندكاران‌هۆش‌و‌خه‌یاڵیان‌

له‌الی‌‌دراماكه‌یه‌"له‌وباره‌یه‌وه‌‌داستان‌مه‌جید،‌توێژه‌ری‌‌له‌هه‌ندێ‌‌ "ئێستا‌ ئاشـــكرایكرد‌ ده‌رونی‌‌خوێندنگا‌هه‌ڵمه‌تی‌‌سه‌یرنه‌كردنی‌‌به‌شێك‌له‌و‌درامایانه‌و‌له‌وانه‌‌درامای‌‌وێستگه‌ی‌‌ته‌كســـی‌‌ده‌ســـتی‌‌پێكـــردوه‌‌له‌الیه‌ن‌به‌ڕێوبـــه‌رو‌مامۆســـتایانی‌‌خوێندنگه‌وه‌‌ئه‌نجام‌ بـــاوكان‌ دایكان‌و‌ كۆبونـــه‌وه‌ی‌‌ده‌درێت‌له‌ســـه‌ر‌هه‌مـــان‌بابه‌ت‌چونكه‌‌له‌زۆربـــه‌ی‌‌خوێندنـــگاكان‌خوێندكاران‌

وته‌كانی‌‌نـــاو‌دراماكان‌دوباره‌ده‌كه‌نه‌وه‌‌وه‌ك‌گاڵته‌كـــردن‌به‌رامبـــه‌ر‌به‌یه‌كتری‌‌

ده‌ریده‌بڕن"‌)خوێندكارێكی‌‌كوڕ‌به‌كچێك‌ده‌ڵێت‌تۆ‌ســـنگت‌وه‌ك‌ســـافییه‌‌بـــۆ‌ناچی‌‌سلیكۆنی‌‌تێبكه‌ی‌(‌)یان‌خوێندكارێكی‌‌كچ‌به‌كوڕێك‌ده‌ڵێت‌تۆ‌عوســـمانیت‌وه‌‌كوڕیش‌به‌كـــچ‌ده‌ڵێت‌تۆ‌شـــازیمانی‌(‌)منداڵێك‌به‌دایكی‌‌ده‌ڵێت‌باكوڕمان‌بێت‌چونكه‌‌شه‌ره‌فه‌(‌ئه‌وانه‌‌نمونه‌ی‌‌وته‌كانی‌‌ئه‌و‌توێژه‌ره‌ن‌كه‌‌له‌زاری‌‌مامۆستاكانی‌‌وه‌رگرتـــوه‌‌ده‌ڵێت"ئه‌و‌وتانـــه‌‌به‌ڵگه‌ن‌له‌ســـه‌ر‌كاریگه‌ری‌‌خراپی‌‌ئه‌و‌درامایانه‌‌له‌ســـه‌ر‌ده‌رونی‌‌منداڵ،‌ئه‌گه‌رنا‌ئه‌وان‌چوزانن‌سلیكۆن‌چییه‌؟‌شه‌ره‌ف‌چییه‌؟‌به‌اڵم‌ئه‌وه‌ی‌‌بیســـتویه‌تی‌‌و‌وبینیویه‌تی‌‌

دوباره‌ی‌‌ده‌كاته‌وه‌"بۆیـــه‌‌ئه‌و‌توێژه‌ره‌‌پێشـــنیار‌ده‌كات‌له‌پێنـــاو‌كه‌مكردنـــه‌وه‌ی‌‌كاریگه‌رییـــه‌‌پێویسته‌‌ درامایانه‌دا‌ ئه‌م‌ نه‌رێنییه‌كانی‌‌خێزان‌كات‌بۆ‌سه‌یركردنی‌‌تیڤی‌‌منداڵ‌

ڕاگه‌یاندنه‌كانیش‌ هه‌روه‌هـــا‌ دابنێـــت،‌به‌رنامـــه‌و‌درامایه‌ك‌په‌خـــش‌بكه‌ن‌كه‌‌شیاوی‌‌ئاستی‌‌ڕۆشنبیری‌‌كۆمه‌ڵگا‌بێت‌زیاتر‌‌بۆ‌په‌روه‌رده‌ی‌‌دروســـتی‌‌منداڵ‌و‌تاكـــی‌‌كۆمه‌ڵگا‌بێـــت‌و‌له‌قوتابخانه‌ش‌كـــه‌‌خێزانـــی‌‌دوه‌می‌‌منداڵه‌پێویســـته‌‌مامۆســـتایان‌هانـــده‌ری‌‌خوێندكاربـــن‌به‌رنامـــه‌‌ كه‌نـــاڵ‌و‌ بـــۆ‌ســـه‌یركردنی‌‌

په‌روه‌رده‌ییه‌كان.‌ئه‌و‌مامۆستایه‌‌باسی‌‌له‌وه‌شكرد‌كه‌‌ڕاسته‌‌مامۆستایان‌پێویسته‌‌ڕۆڵ‌بگێڕن‌به‌اڵم‌به‌رپرسیارێتی‌‌یه‌كه‌م‌له‌سه‌رشانی‌‌

دایك‌و‌باوك‌و‌خێزانه‌كانه‌"

درامـــای‌ به‌په‌خشـــی‌ ســـه‌باره‌ت‌درامایه‌کی‌‌ که‌‌ ته‌کســـی‌ وێســـتگه‌ی‌تورکی‌به‌کوردی‌دۆبالژکراوه‌و‌له‌که‌ناڵی‌ئاوێنـــه،‌ په‌خشـــده‌کرێت‌ ‌NRT2وه‌‌چه‌ند‌جارێک‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌به‌رپرسانی‌که‌ناڵه‌که‌وه‌‌کرد،‌به‌اڵم‌ئاماده‌‌نه‌بون‌

له‌م‌باره‌وه‌‌لێدوان‌بده‌ن.‌

خوێندن)٥٠٥(‌سێشه‌ممه‌‌16٢٠١٥/١٢/١ xwendn.awene@gmail.com

خۆپیشاندانه كانی مامۆستایان هه فته ی هه شته می تێپه ڕاند"ئێستا‌كه‌‌موچه‌ی‌‌په‌روه‌رده‌‌‌ده‌درێت‌ئازایه‌تی‌‌خۆپیشاندانیانه‌"

دراما توركییه كان خوی منداڵیشیان شه ڕكردوه مامۆستایان‌بێزارن‌له‌دوباره‌كردنه‌وه‌ی‌‌وته‌و‌ڕه‌فتاری‌‌دراما‌دۆبالژكراوه‌كان

پێویسته‌‌مامۆستایان‌به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك‌

كارایی‌‌و‌كاریگه‌ری‌‌خۆیان‌ده‌رخه‌ن،‌كه‌‌حكومه‌ت‌و‌الیه‌نه‌‌په‌یوه‌ندیداره‌كان‌نادیده‌یان‌نه‌گرن

پێویسته‌‌خێزان‌كات‌بۆ‌سه‌یركردنی‌‌

تیڤی‌‌منداڵ‌دابنێت،‌هه‌روه‌ها‌ڕاگه‌یاندنه‌كانیش‌به‌رنامه‌و‌درامایه‌ك‌په‌خش‌بكه‌ن‌كه‌‌شیاوی‌‌ئاستی‌‌

ڕۆشنبیری‌‌كۆمه‌ڵگا‌بێت

درامای‌وێستگه‌ی‌ته‌کسی

(505( سێشه ممه 2015/12/1 19تایبه‌ت

ونـــــبون* ســـێ پســـوله ی ســـه رۆكایه تی شـــاره وانی رزگاری به ژماره )35021، 45020،45019( له به رواری 2015/6/21 ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ

كتێبخانه ی خاك له كه الر.* تابلۆیه كی پێشـــه وه ی ئۆتۆمبێل جۆری )مارســـیدس( ژماره )153093 ســـلێمانی ( به ناوی )هێمن خلیل محمد( ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ

كتێبخانه ی خاك له كه الر.* هه وێیه كی هێزه كانی پشـــتیوانی دووی وه زاره تی پێشـــمه رگه به ناوی )محمد عبدالوهاب احمد( ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك

له كه الر.* مۆڵه تێكی شۆفێری گشتی به نای )هادی مجید عبدالكریم مارف( ونبوه ،هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.

* پێناسێكی باری شارستانی به ناوی )محمد عبدالله رحیم( ونبوه هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.* پێناسێكی باری شارستانی به ناوی )سامان صاڵح محمد( ونبوه هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.

* ناسنامه یه كی ژووری بازرگانی سلیمانی ونبوه به ناوی )فاروق محمد حه مه علی رۆسته م (هه ركه س دۆزیه وه بیگه رێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .* ناسنامه یه كی ژووری بازرگانی سلیمانی ونبوه به ناوی )سعید قادر عبدلله (هه ركه س دۆزیه وه بیگه رێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* هه ویه یه كی كۆمپانیایی په ڵكۆ ونبوه به ناوی ) سعید قادر عبدالله ( هه ركه س دۆزیه وه بیگه رێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

ئه نجومه نی دادوه ری ژماره 430/ب/2015 دادگا به رایی كه الر به روار: 2015/11/25

ئاگانامه داواكار )اراز حبیب عبدعلی ( داوای ژماره ی ســـه ره وه ی له م دادگایه تۆماركردووه له ســـه ر داوا له سه ركراو ڕاستگری باری شارستانی پێباز سه ره ڕای كاره كه ی كه تیایدا داوای گۆڕینی ناوی خۆی ده كات له )اراز( بۆ )ئاری ( جا هه ركه سێك ناڕه زای هه یه له سه ر ئه و ناوگۆڕینه باسه ردانی ئه م دادگایه بكات له ماوه ی )10(

ڕۆژدا پاش باڵوكردنه وه ی ئه م ئاگاداریه ،به پێچه وانه وه داواكه ده بینین به پێی یاسا.

دادوه رعباس محمد امین

ده كه ن كه په یه ده ، ســـودی له ناكۆكییه كانی مۆسكۆو واشـــنتۆن وه رگرتوه ، بۆ نه كه وتنی كۆبانێ و عفرین، هه وڵیداوه ده ســـت به سه ر عه زازدا بگرێت، كه له ژێر ده ستی ئۆپۆزسیۆنی ســـوریادایه و كۆنتڕۆڵی جه رابلوسیش بكات،

كه كۆبانێ و عفرین به یه كه وه گرێ ده دات.ئه گه رچی یه كێك له و سه رچاوانه پێیوایه روســـییه كه ، فرۆكه خـــواره وه ی خســـتنه وه اڵمێك بو بۆ ئه و یاریه ی روســـیا به كارتی

كوردی كردوه .به اڵم پێده چێت په یوه ندییه كانی مۆسكۆو كورد پێشـــتر بێت، به تایبه ت كه ته نها یانزه رۆژ دوای هێرشه كانی مۆسكۆ بۆ سه ر داعش، میخائیـــل بوگدانۆڤ یاریـــده ده ری وه زیری ده ره وه ی روسیاو نوێنه ری تایبه تی ڤالدمێر پۆتین بۆ خۆرهه اڵتی ناوه ڕاســـت له پاریس چاویكه وت به ســـاڵح موســـلیم هاوسه رۆكی

په یه ده .له الیه كی تریشـــه وه رۆژی 21 تشـــرینی یه كـــه م )ئۆكتۆبـــه ر( رابـــردو له مۆســـكۆ بۆگدانۆڤ پێشوازیكرد له هاوسه رۆكی په یه ده كۆبانێ و نوێنه رانی عپمان)عبدوڵاڵ(و ئاسیا

رێگادان به كردنه وه ی نوێنه رایه تی له روسیا.له الیه كی تریشـــه وه ، 23 تشرینی یه كه م )ئۆكتۆبـــه ر(ی رابردو پۆتیـــن داوایكردبو، په یـــه ده یه كبگرن له گـــه ڵ هێزه كانی رژێمی

ئه سه د بۆ شه ڕی نه یاران.له رۆژئـــاوا، كـــورد كارتـــی ســـه ره ڕای په یوه ندییه كانی ده كه ن پێشبینی چاودێران مۆســـكۆ له گه ڵ پارتی كرێكارانی كوردستان چه كـــی رابـــردودا له چـــاو به هێزتربێـــت دژه فڕۆكه ی پێشـــكه وتوی پێبـــدات و ره نگه په كه كه ش له ناوخۆ هێرشه كانی زیاتر بكات و

فشاری زۆرتریش بخاته سه ر ئه نكه ره .ســـه ره ڕای كارتی كورد، ئه م بارودۆخه ی روسیا له كاتێكدایه ، یه كێك له هه ره هاوپه یمانه به هێزه كان كـــه ئێرانه ، له وپه ڕی به هێزیدایه له ناوچه كه داو كاریگه ری زۆرو زه وه ندی له سه ر له )عێراق، ناوه ڕاست ناوچه كه و خۆرهه اڵتی سوریا، لوبنان، یه مه ن و ئه فغانستان( داناوه و خامنه ئی رابه ری كۆماری ئیســـالمی ئێران، پۆتینـــی به سیاســـه تمه دارێكی عاقڵ و ژیرو

به توانا داناوه .ئه وه له كاتێكدایه ، ئه مه ریكا سه رسه خترین دوژمـــن و نه یاری روســـیاو ئێران، ئێســـتا داوای هـــاوكاری زۆرتـــری ئێـــران ده كات، بـــۆ ده رپه ڕاندنی داعش له عێراق و ســـوریاو شكســـتی قاعیده و تاڵیبان له ئه فغانســـتان و

هێمنكردنه وه ی بارودۆخی یه مه ن.یه كێكی تر له دۆســـته نزیكه كانی پێشوی توركیا له ناوچه كه دا، ئیســـرائیل رایگه یاندوه "هێرش ناكرێته سه ر هیچ فڕۆكه یه كی روسی، گه ر ئاسمانی ئیسرائیل ببه زێنێت"، ئه مه ش په یامێكه بۆ توركیا كه په یوه ندی مۆســـكۆو

ته لئه بیب له وپه ڕی باشیدایه .

هه مو ئاماژه كان بـــاس له وه ده كه ن، له م قه یرانـــه دا ئه نكه ره زه ره رمه نـــدی یه كه مه ، چونكه ســـه ره ڕای ئـــه و ئامـــارو داتایانه ی خستمانه ڕو، گه ر شه ڕیش روبدات به راوردی توانا ســـه ربازییه كانی مۆسكۆو ئه نكه ره زۆر

قورسه .روسیا خاوه نی 766095 هه زار سه ربازه و خاوه نـــی 2,485,000 ملیـــۆن ســـه ربازی یه ده گه ، كه توركیـــا ته نها خاوه نی 410500

سه رباز، 185630 سه ربازی یه ده گه .له بواری توانای ئاسمانی ، مۆسكۆ خاوه نی 5000 فڕۆكه ی جۆراوجـــۆرو توركیا خاوه نی

1600 فڕۆكه یه .له بواری توانا ئاوییه كان روســـیا خاوه نی 270 كه شـــتیگه ل و ژێرده ریایـــی و جۆریتره ، توركیا خاوه نی 100 جۆره ، جگه له وه ی روسیا خاوه نی یه كـــه م و زۆرترین چه كـــی ناوه كی كاڵوه ی ئه تۆمییـــه و ئه ندامـــی ئه نجومه نـــی

ئاسایشه .ئه وه ش كه دو مانگ له وه وپێش، ئه ردوگان ســـه ردانی مۆســـكۆی كـــرد، رایگه یاند كه په یوه ندییه بازرگانییه كانی مۆسكۆ- ئه نكه ره بۆ ســـاڵی 2023 ده گاته )100( ملیار دۆالر،

له كاتێكدا ئه و په یوه ندییانه :- ســـاڵی 2007 (22,512( ملیـــار دۆالر

بو.- ســـاڵی 2008 (33,849( ملیـــار دۆالر

بو.- ساڵی 2013 (31( ملیار دۆالر بو.- ساڵی 2014 (44( ملیار دۆالر بو.

گه ر ئـــه وه ش بزانین توركیـــا پێنجه مین هاوبه شـــی بازرگانـــی گه وره ی روســـیایه ، به رێـــژه ی )4,6%( دوای هه ریه كه له چین،

ئه ڵمانیا، هۆڵه ندا، ئیتاڵیا.جیا له هه مو ئه وانه ، ئێســـتا روسیا به گاز پـــرۆم ده ناســـرێته وه ، كـــه بۆتـــه یه كێك له گه وره تریـــن كۆمپانیا زه به الحه كانی بواری

نه وت و گاز.ئاماره كان باس له وه ده كه ن، به های گازی پرۆم له 10 ملیار دۆالره وه له 2000 به رزبۆته وه بۆ 300 ملیار دۆالر له ســـاڵی 2006، ره نگه ره وشه كه ئاســـایی بێته وه و قه یرانی قه به تر سه ر هه ڵبدات، به اڵم توركیا هه رچی چۆنێك بێت له ســـه ر ئـــه م سیاســـه تانه ی ئه كه په و ئـــه ردوگان به شـــی شـــێری ئه و ئاریشـــه و قه یرانانـــه ی به رده كه وێـــت و ده بێت له وه ش تێبگات ئه مه ریكا ئێستا له جیهاندا سیاسه تی پارادۆكـــس پیـــاده ده كات و زۆرتر له جاران بـــه دوای به رژه وه ندییه كانیـــدا وێڵـــه و هیچ گه ره نتیه كیش نییه ناوچه كه توشـــی شه ڕو نائارامی نه بێت و كێرڤـــی ملمالنێكان زۆرتر

ئاڵۆز نه بن.له وانه ش گرنگتر ئێســـتا وه كو باراك خانا ده ڵێـــت "جیهـــان رو له ئه مه ریكایی نه بون

ده كات".

ره هه ندی ملمالنێكانی روسیاو توركیائارێنــــت روانینــــی بۆ باســــی ئــــازادی روانینێكی مه حكومكارانه یه و پرسی ئازادی به م پێیه خۆلێالنه دراوه و ناكرێ فه رامۆشی لێبكرێ. كرده ی سیاسی به بێ بیركردنه وه له ئــــازادی كرده یه كــــی بێ ئــــه رزش و بێ ناوه ڕۆكــــه ، هه رچه نده به راســــته وخۆ یان ناراســــته وخۆ ده رگیری ئه م پرسه ده بین، بــــه اڵم ته قــــه الی خۆدزینــــه وه له كێشــــه سیاســــییه كان به ناوی پۆخڵی سیاسه ته وه كه م نین. خۆدورگرتن له پرســــی سیاسی و پرسی ئازادی ئینسان له ده سه اڵتی سیاسیدا تائه ندازه یه كی به پێشمه رج و نه بونه پابه ند گــــه وره به دۆخێكــــی ئۆنتۆلــــۆژی ژیانــــی كۆمه ڵگه ییه وه ، كه ناكرێ هیچ كه ســــێكی به رپرســــیار نادیده ی بگرێت. خه ســــڵه تی كێشــــه ی ئازادی ناكۆتابون و دوایینه هاتنه ، هه ر ئه م تایبه تمه ندییه ی وایكردوه هه میشه وه ك پرۆســــه یه كی ته واونه كراو بمێنێته وه . چه مكێكــــه له ناخیدا هه ڵگری مه ترســــی و هه ڕه شــــه ی بــــه ركاری له ده ره وه شــــیدا به رده وامــــه . له هه ردو باردا، چ مه ترســــی هه ڕه شــــه ی چ ئــــازادی و ناخه كییانــــه ی به رده وامی ده ره وه له سه ری ده رهاویشته ی

ئه خالق و سیسته مه . مه ترسی ناخه كییانه ی ئــــازادی له فۆرمی به رئاوه اڵیــــی كاولكردنی به ها ئه خالقییه گه ردونییه كانا ده رده كه وێ و هه ڕه شه ی سه ر ئازادیش له سایه ی سیسته مه ئایدۆلۆژی، ته كنه لۆژیازاڵی و سیاسییه كاندا به رجه ســــته ده بێ. پرسی ئازادی پرسێكی كۆیله كــــراوه كان و ته نهــــا ناچارییانه یــــه و ئاســــوده ن به دۆخی كۆیالیه تی ئه وانــــه ی لێیــــان زه وتكراوه یان فه رامۆشــــیده كه ن. واتای ئــــازادی پرســــی ناچارییانه بونــــی ناچارییانه ی كامڵبونی پرۆســــه ی ئازادبون ناگه یه نێ، به ڵكو جه وهه ری پرسی ئازادی به رده وامێتی و نه گه یشتنه جێیه . بیری زاڵبوی سه ر ئێمه ئه وه یه : ئازادی به رجه سته بونی كرده ی ئیراده گه رییانه ی تاكه كه سه ، مرۆڤه به گشتی، به اڵم گرفتی كاریگه ر له په یوه ند بابه تــــه وه ئاســــته نگگه لی داكه وته بــــه م كه لتورییه كانه ، كۆمه اڵیه تــــی و سیاســــی، كه ئه گــــه ر له هه ندێ بــــاردا رێگریكردنیان زیــــاده ره وا ئــــازادی له به رجه ســــته بونی نه بێ، ئــــه وا له هه نــــدێ ره وشــــی دیكه دا پێویستی و پێشمه رجی پاراستنی ناوه ڕۆكی پۆزه تیڤانــــه ی خودی ئازادیــــن. په یوه ندی

ئــــازادی و سیاســــه ت په یوه ندییه كــــی پڕ گرفتاوییه . ناجێگیرو داچونه ، له هه ڵچون و ئازادی و سیاســــه ت دوانه یه كــــن پێكه وه بن كێشــــه دان، هه میشــــه له به ریه ككه وتــــن و جیابونه وه شــــیان هه ریه كه یــــان ده خاتــــه قه یــــران و ئــــاژاوه وه . به اڵم له بــــاره ی ئه و ئازادییه ی له سیاسه تا ئاماده یی هه یه ، هانا ئارێنت جودای ده كاته وه و ســــه رچاوه كه ی ناباتــــه وه بۆســــه ر ئیــــراده ، ده نوســــێ:" ئــــه و ئازادییــــه ی له سیاســــه تدا شــــوێنی هه یه ، دیارده و ده ركه وتــــه ی ئیراده نییه . ئێمه لێــــره دا له گه ڵ ئــــازادی هه ڵبژاردندا داوه ریكردن و به واتــــای به ریه كناكه ویــــن، هه ڵبژاردن له نێوان دو شتی دراودا، یه كێكی بــــاش و یه كێكی خراپ، كــــه بڕیارلێدانیان په یوه ســــتی مۆتیڤ و ئه رگۆمێنته ". ئه وه ی ئه م بیریــــاره باســــی ده كا به ته نها ئاماژه نییه بــــۆ ئــــه و سیســــته مانه ی راشــــكاوانه دژبه ری ئازادین، ده رخه ری جه وهه ری ئه و سیاسییانه شــــه كۆمه اڵیه تی و سیســــته مه خۆیان به نزیكی پرســــی ئازادی له پێنوس ده ده ن. له هه مو دۆخێــــكا ئازادی رێژه یی و دورونزیــــك هه ڵبــــه ت چوارچێــــوه داره .

ئــــازادی ســــنورداركردنی ئه رگۆمێنتــــی ناخوڵقێنین و جوڵه ی پرۆسێســــی ئازادبون روبه ڕوی نائومێــــدی نێگه تیڤ ناكه ینه وه ، هه ڵسه نگاندنێكی تێگه یشــــتن و ئه وه نده ی بابه تییانــــه ی ئاماده یی ئازادی به گشــــتی و به تایبه تی له دونیای سیاسه تدا ده خوڵقێنین. له سیاســــه تا، ئازادی ده ركه وته ی ئیراده ی مرۆڤ نییه ،یان ئــــازادی ناتوانێ له رێگه ی كرده ی به ته واو ئیراده گه رییانه وه مانفێست ببێ، چونكه جه وهه ری سیاسه ت و ده سه اڵتی سیاسی به چه شنێكه پێویستی به ڕێكخستن هه یــــه ، هه مو رێكخســــتنیش له حه قیقه تی

خۆیدا سنورداركردنه . شوناســــی ئه فســــانه یی ئازادی واتای نامومكینبونــــی ره های ئــــازادی ناگه یه نێ، نــــه به ته نها ئازادی، ژیانیش ئه فســــانه ییه به بێ ئــــه وه ی وایلێكردبین له ئه زمونكردنی رابكه ین. ئه فسانه ی ئازادی جیهانێكی به رزو تایبه ته بۆ ئاماده بون، هه میشــــه به فۆرمێ له فۆرمه كان له ناویداین و به رپرسیارانه ترین و له ئه فســــانه ی ئاماده بــــون ئه خالقیتریــــن ئازادیدا ئه وه یه نــــه ئازادییه كی كۆتكراو و

نه به ره اڵیی قه بوڵبكه ین.

ئه فسانه ی ئازادی... پاشماوه

النه چون و لەالیه کی تر زو هێزه ئیسالمیه تیرۆریســـته كان بون بەرێبه ری خواستی خه ڵک. ده رئه نجام به هاره كه بو بەپایز.

لەســـه رۆکه بەوانه وه رگرتـــن ئۆبامـــا پێشـــینه كه ی، وه هـــای مامه ڵـــە لەگه ڵ کـــه ده كـــرد ناوه ڕاســـتدا رۆژهه اڵتـــی جێگایه كه نابێت ئه مریکا وزه یەكی زۆری تیـــادا به فیڕۆبـــدات، چونکه پرۆســـه ی ده ســـتێوه ردان و بونیادنانـــی نه ته وه یان ده وڵه ت شکســـتی هێنـــا. لەهه مانکاتدا خه ڵكـــی ئه مریـــکا بەتـــه واوی ماندوبون پێکـــه وه ده ســـتێوه ردان. لەپرۆســـه ی گرێدانی ئـــه م دو ده رئه نجامه بو بەهۆی هاتنەئـــارای سیاســـه تی که مترین هه وڵ سیاســـه ته ئـــه م . minimum effortهه ندێک بەسیاسه تی وازلێهێنانی ته واوی

رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست لەقه ڵه می ئه ده ن.بـــه اڵم ئه مریـــکا وازی لەرۆژهه اڵتـــی ناوه ڕاست نه هێنا، یان بەڕاستی رۆژهه اڵتی نه هێنـــا. لەئه مریـــکا وازی ناوه ڕاســـت بۆیـــه لەنێـــوان نه بونی وزەو خواســـت لەگـــه ڵ نه بونی توانا بـــۆ دورکه وتنه وه ی یه کجاره کی، جۆرێک لەسیاســـه تی نوێی هێنایـــه ئاراوه که بریتی بـــو لەهه وڵدان بۆ هاوســـه نگکردنی رۆژهه اڵتی ناوه راست

لەهه ناوی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست خۆیدا.ده بێت ئاماژه به وه بده ین که سیاسه تی ئۆبامـــا زه مینه ره خســـێن بـــو بۆ ڕۆڵی زیاتـــری هێزه ناوچه ییـــه كان، لەنێویاندا ئێران و ســـعودیەو تورکیا. لەدیدی منه وه لەئه نجامـــی بۆشـــایی بەدروســـتبونی کشـــانه وه ی رۆژئاوا هه ریه كه له م هێزانه که وتنه هه ڵپه ی زیاتر بۆ دروســـتکردنی روبه روبونه وه ی لەئه نجامـــدا قه ڵه مڕه وی

ناڕاسته وخۆی یه كتری.

لێره دا ده كرێـــت بڵێین، ئه گه ر قه یرانی ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاســـت ده وڵه ته، ئه وا ئه م قه یرانه بەدو جۆر ده شـــکێته وه، جۆرێک ئـــه و واڵتانه ن که ده خـــوازن گه وره تربن لەده وڵـــه ت، به ڵکـــو ده خـــوازن جۆرێک لەئیمپراتۆریـــه ت بن، جۆرێکـــی تر ئه و واڵتانـــه ن کـــه ناتوانن ببنـــه ده وڵه ت. لەنێوان ئـــه م دو دیارده یـــه دا، دیارده ی لۆکاڵ، لەگه ڵ دیارده ی ئیمپراتۆریه تێکی بـــون، ملمالنێکان شکســـتی بەده وڵه ت درێژه یـــان هه یه بەئامـــرازو ئایده لۆژیایی

جیاوازه وه. گۆڕه پانـــه، لـــه م به شـــێکه عێـــراق هه روه ها کوردستانیش. ده رئه نجامی ئه م ملمالنێیانه بریتیـــە لەالوازبونی ئه کته ره ناوخۆییه كان، دروستبونی کێشەو نه بونی توانا بۆ ئاراسته كردن یان کۆنترۆڵکردنی ده رئه نجام و ده رهاوێشـــته کانیان. لێره وه ئیـــداره ی په راوێـــز یـــان پێریفیری دێته ئـــاراوه. چـــۆن ناوه نـــد په راوێزی خۆی

ئیداره ئه دات لەپێناو بااڵیی ناوه نددا. ئـــه م سیاســـه ته ی ئۆبامـــا لێگه ڕانی رۆژهه اڵتـــی ناوه ڕاســـت یان عێـــراق بو بـــۆ خه ڵکه که ی. دیدێکه کـــه چه په کان لەگه ڵیانـــدا ده کـــه ن، پشـــتیوانی زۆر ئیســـالمیه کانیش. ئـــه م دیـــده وه هـــا ده بینێت که هه مو کێشـــه كانی ناوچه كه له وێوه سه رچاوه ی گرتوه که رۆژئاوایی و ئه مریکیه كان لێره ن. ئـــه م دیده لەچه ند رویه که وه ســـه قه ته. وه ك مێـــژو پێمان ده ڵێت که هێشـــتا خه ڵکی ئه م ناوچەیە لەئاستێکدا نین که بتوانن حوکمی خۆیان بکه ن. کێشـــه كه له وه دایه کـــه خه ڵکی ئه م ناوچه یه برینـــدارن بەمۆدێرنه. ئه م برینداریـــه له وه دا خـــۆی ده بینێته وه که

لـــەده ره وه ی ناتوانن مۆدرێـــن و ناتوانن مۆدێرنە بـــن، ئیتر دۆخێکی نه خۆشـــی دێته ئـــاراوه، که لەهه ناوی دونیایه كدایت به بـــێ ئـــه وه ی په یوه ندی ڕاســـته وخۆت بتوانیت ئـــه وه ی به بـــێ پێوه هه بێـــت و به باشی لێیتێبگه یت یان کاریگه ری لەسه ر دابنێیت. هه مو هه ڵچونه دژه مۆدرێنه کان خێڵگه رایی و هه تا سیاسیەوه لەئیسالمی دژەمۆدێرنه هه مو ده رکه وته ی ئه م دۆخه نه خۆشـــه ن. دیاره رونه کـــه ئۆباما که میانه ی جۆری سیاســـه ته که ی لەهه ناوی کۆمه ڵێـــک لەدژایه تیدایـــه. چۆن لەگه ڵ ئێرانـــدا رێککبکه وێـــت به بـــێ ئـــه وه ی به هێـــزی بکات، چـــۆن شـــه ڕی داعش بکات به بێ ئه وه ی ئه ســـه د به هێز بکات، چۆن لەرۆژهه اڵتی ناوه ڕاســـت کاریگه ری و ئاماده یی هه بێ به بێ ئه وه ی پێبخاته سه ر زه وی. ئه م دیده گریگۆری فه واز بەجوانی

رونی ده کاته وه.خه ڵکی عێـــراق ناتوانن حوکمی خۆیان بکه ن. ئایا ئه مه ش بۆ کوردستان ڕاسته. سیســـته می سیاســـی هه رێـــم لەمێژوی ڕابـــوردودا هه ندێـــک ئامـــاژه ی ئه وه یدا دیموکراتیزه بوندا بەڕێـــگای ڕه نگـــه که بێت. بێگومان به شـــێکی باش لەخه ڵکی دیموکراســـین، هـــه واداری کوردســـتان هه رچه نـــده بەتێگه یشـــتنێکی ته نکه وه. ئه م دۆخه پێویســـتی بەپاڵپشتیه. هه رێم لەبـــه رده م دوڕیانێکدایه، یان سیاســـه ت بەچه که وه یـــان به ره و سیاســـه ت به بێ چـــه ک. زاڵبونی سیاســـیه چه کداره كان مانای کۆتایی هه مـــو به هاکانی مۆدێرن و دروســـتبونی دۆخـــی عه شـــیره تگه رایی لەدۆخـــی مۆدرێندا. جۆرێـــک لەیه مه ن. دۆخی بەبنبه ستگه یشتنی لەساتە وه ختی

سیاســـی هه رێم، ده بو ئه مریکا جیاکاری بکردایه لەنێوان کوردســـتان و جێگاکانی تـــری رۆژهه اڵتـــی ناوه ڕاســـت بـــه وه ی رێگـــه ی نه دایه چه ک ببێتـــه ئامرازێکی سیاسی ناوخۆیی. چونکه وه ك ده یبینین ده رئه نجامـــی هاتنی چـــه ک په ککه وتنی هه مو ده زگاکان و هاتنەئارای شـــه رعیه تی گونده ییـــه. ئه م جۆره شـــه رعیه ته ته نها

وێرانکاری لێبه رهه م دێت. هه رێـــم لەئه نجامـــی ئه مه زۆر شـــتی کوردســـتان دونیا ئه مـــڕۆ لەده ســـتدا. بەجێگایه كی جودا نابینێت لەبه شـــه كانی تری ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاست. وه ها نابینێت که ئه م ناوچه یه به ره و ئاراسته ی بەمه ده نی بونـــی سیاســـه ت ده ڕوات. لەهه مانکاتدا ئه وه بۆ دونیـــا رون بوه ته وه که هه رچی هه بو کارتۆنـــی و الواز بو. بەمه ده نی بون پێویســـتی بەگۆڕانی سیسته می ئابوریه، لەهه مانکاتدا گۆڕانی سیسته می خوێندن، ده زگا، هێنانەئارای سیاســـی، که لتوری زیاتر بەئینســـان بون. دیاره ئینسان یان مرۆڤ چه مکێکی مۆدرێنه که بەئاســـانی پێشـــمۆدرێندا کایه ی سیاســـه تی لەناو

جێگای نابێته وه. لێگه ڕانـــی ئـــه وه ی که هه رێـــم ببێته به شـــێک لەرۆژهه اڵتی ناوه ڕاســـت، لەژێر دروشمی جه نگی دژەداعش، مامه ڵه كردن بو بەهه رێمه وه وه ك بێنرخێک، که گرنگ نیـــه هه رچـــی هه یـــەو خه ڵکه كه ی چی ده خوازێـــت ببێته قوربانـــی جه نگی دژه

داعش. لەده رئه نجامـــی هه مو ئه مانـــه، ئۆباما نیـــه. جـــاران ئه کته ره کـــه ی چیـــدی بەنزیکبونه وه ی واده ی ڕۆیشـــتنی ڕه نگه

ئینتباعێکی ته واو جیاواز به جێبهێڵێت.

ئۆبامای من: چیرۆکی ئاشنابون و تۆران لەئۆباما

ئۆباما

تایبه‌ت (505( سێشه ممه 182015/12/1

"روسیا مه ته ڵێكی به ئاڵۆزی ته نراوی ناو توناوتونی گه وره ترین لوغزه شپرزه كاره كانی

دنیایه "چه رچڵ

په یوه ندییه كان���ی مۆس���كۆ – ئه نك���ه ره ئاڵۆزبون، به جۆرێ���ك باش���یدا له وپ���ه ڕی چ���اوه ڕوان نه كراو ب���و، له كاتێكدا دو مانگ پێش ئێس���تا ئه ردوگان سه ردانی مۆسكۆی

كردو چه ند گرێبه ستی گرنگی ئیمزاكرد.به اڵم خستنه خواره وه ی فڕۆكه یه كی جۆری M24 روسی له ئاس���مانی سوریا له الیه ن توركیاوه ، هێنده بارودۆخه كه ی گرژ كرده وه و گه یشتۆته راده یه ك )میخائیل ئه لسكندرۆڤ( له ناوه ندی توێژینه وه ی سه ربازی - سیاسی ده ڵێت "پێویس���ته مۆس���كۆ چه كی ناوه كی له دژی ئه نك���ه ره به كاربێنێت" ئه وه ش زیاد ده كات كه "پێویس���ته هێرش���ه كان به هێز، ف���راوان، خێراب���ن و بنكه س���ه ربازییه كان، س���ه ربازییه كان و گه نجینه په یوه ندییه كان و فرۆكه خان���ه كان و ش���وێنه س���تراتیژییه كان

بكرێنه ئامانج".ئ���ه م بۆچونه ئه گه رچی زۆر لۆژیكی نییه ، ب���ه اڵم ئاماژه یه ب���ۆ توڕه بونی س���ه ركرده سیاسی و سه ربازییه كانی مۆسكۆ له به رامبه ر

توركیا.ب���ه دوای روداوه كان���ی به ه���اری عه ره بی له كۆتایی 2010 و س���ه ره تای 2011، ره وشی سیاس���ی خۆرهه اڵتی ناوه ڕاست به یه كجاری شێوا، به اڵم كاتێك گه یشته سوریا نه یاره كانی پێیانوابو هاوش���ێوه ی لیبیا، تونس، میسر، یه مه ن س���یناریۆكانیان ده چێته پێش، له م روداوانه فه ره نسا ده خاله تی جدی كرد، به اڵم روسیا پشتی له دۆس���ته كانی كردو بێده نگی

هه ڵبژارد.توركیا وه كو دراوس���ێ و نه یاری دیمه شق رق و نیگه رانی چه ند ساڵه ی وه كو كاره كته ری س���ه ره كی پرۆس���ه كه خۆیده رخست بۆ ئه و كاره ، به اڵم ده ركه وت توركیا ناتوانێت رۆڵی

زلهێزێكی یه كالكه ره وه ببینێت.ئه ردوگان پێش���تر چوبوه لیبیا، یارمه تی ئیخوانه كان���ی میس���ریداو لینكێك���ی له گه ڵ ئیس���المییه كانی تون���س كردب���وه وه ، به اڵم نه له س���وریا، توانی ئه و رۆڵ���ه بگێرێت، نه

روخانی )به شار ئه سه د(یشی بۆ بوه واقیع.س���ه رئه نجام سوریا بوه مه یدانی كێبڕكێ و ملمالنێی هێزه ناوچه ییه كان )ئێران، عێراق هاوپه یمانه كانی (و )توركیاو سعودیه و قه ته رو هاوپه یمانه كان���ی (، ی���ان مه یدانی ملمالنێی جیهانییه كانی )ئه مه ریكاو ئه وروپاو روسیا(.

نه خشه ی سیاسی و سیناریۆكانی ناوچه كه و به تایبه تی له فایلی س���وریا له پ���اش مانگی ئۆكتۆبه رو ده خاله تی راس���ته وخۆی روس���یا له شه ڕی داعش زۆربه ی هاوكێشه كانی گۆڕی، به ش���ێوه یه ك كه چاوه ڕواننه ك���راو بو، یان ده كرێت بڵێین له پاش ش���ه ڕی ئه فغانستانی ده ی���ه ی حه فتاكان ئ���ه وه یه ك���ه م جار بو روسیا له ده ره وه شه ڕبكات و هێزه كانی بخاته

جوڵه .روخانی به شار ئه س���ه د به ساده و سانایی به ده سته وه نه هات بۆ ئه و گه رایشه ی قوالپی بۆ هه ڵدابو، دره نگ له وه ش تێگه یش���ت، كه ئه م حكومه ته له الیه ن مۆسكۆ، تاران، به غدا، حزبوڵاڵ له ناوچه ی هیاللی ش���یعی پاڵپشتی دارای���ی، س���ه ربازی و هه واڵگ���ری ده كرێت و

راوكردنی هێنده ئاسان و ساده نییه .له ده ره وه ی ئه م هیالله شیعیه ش، جوڵه ی كارته كان په یوه ندی به ئه جێندای س���وریاوه هه ب���وه ، له بابه ت���ی قه یرانه كان���ی یه مه ن و حوسییه كان، كێش���ه كانی شیعه له به حرێن، قوڵبونه وه ی ملمالنێكانی ئه نكه ره –په كه كه ، سه رهه ڵدانی داعش و په الماردانی كوردستان و

عێراق و ئاریشه كانی به غدادو هه ولێر.به اڵم:

كۆی روداوه كانی پشتی په رده و كاره كته ره دۆس���ت و دوژمنه كان له گه ڵ یه كه م س���اتی ، رۆژی 2015/11/24 و خس���تنه خ���واره وه ی فرۆكه یه ك���ی س���یخۆی 24 روس���ی له الیه ن

ئه نكه ره وه ، خۆی نمایشكرد.ده خاله تی ئاش���كرای روس���یا بۆ لێدانی بنكه كان���ی داع���ش به بێ پ���رس و گه ڕانه وه بۆ الیه ن���ه خۆرئاواییه كان ی���ان ئه نجومه نی ئاس���ایش ئه وكاته بو كه روس���یا هه ستیكرد هێزه عه ره ب و توركمانه كانی نه یاری ئه سه دو دۆس���تی ئه نكه ره ده یانویس���ت نزیكببنه وه له الزقیه دڵی پێگه ی ش���یعه عه له وییه كانی

سوریاو بنكه كانی روسیا.یان هه وڵه مه ترس���یداره كانی ئه نكه ره ، بۆ ده ستڕاگه یشتنی هێزه نه یاره كانی ئه سه د به عه زایزو جه رابلوس تا رێگ���ری له هێزه كانی په یه ده و په یه ژه بكه ن، ده ستیان به و ناوچانه

نه گات و نه چنه سه ر ده ریای ناوه ڕاست.روسیا بۆ تێكشكاندنی سیناریۆی یه كه م و هاوكاری هێ���زه كوردییه كان له س���یناریۆی دوه م، پێیواب���و دو كارتی گرنگ له ده س���ت

ئه نكه ره ده ردێنێت.بۆیه توركیا، هه ڵه یه ك���ی گه وره یكرد كه پێیواب���و به كه وتنه خ���واره وه ی فڕۆكه یه كی روسی ده توانێت روس���یا له و دو سنورو دو

ئامانجه دوربخاته وه .ئاخر چۆن ده وڵه تی سیاسی و سه ركرده ی عاقڵ هه ڵه ی واده كات، ئه و هه مو ئاریش���ه و قه یرانه بۆ خۆی دروستده كات، كه تۆمه تباره به ده یان كێش���ه ی ناوخۆی���ی و ده ره كی ، كه بزانێ���ت رۆڵی جارانی نه م���اوه له ناوچه كه و

ئاڵوگۆڕ به سه ر كۆی هاوكێشه كاندا هاتوه .به اڵم عاقیبه تی كاره كه توڕه بونی مۆسكۆی به ش���ێوه یه ك لێكه وته وه ، كه توركیا چه ند ده یه یه توش���ی حاڵه تی وا پڕ له شه رمه زاری نه بۆت���ه وه ، توركی���ا دیاره ئه و رس���ته یه ی چه رچڵ���ی نه بیس���تبو كه وتبوی "روس���یا مه ته ڵێكی به ئاڵۆزی ته نراوی ناو توناوتونی گه وره ترین لوغزه شپرزه كاره كانی دنیایه ".

ئه نكه ره هێن���ده قه یران ده وریداوه له گه ڵ ئێران، عێراق، سوریا، په كه كه ، فایلی كۆچ، خوڵقاندنی داع���ش ..... ده ره قه تی زۆریان نایه ت، بۆیه هه میش���ه بیر له شه ڕی نه یارانی ده كاته وه ، ئه م���ه ش ئاماژه یه بۆ ئه و تێزه ی كه ده ڵێت "جه نگ ئامرازی سیاس���ی نییه ، به ڵك���و نیش���انه ی شكس���تخواردنه .... !" بێگومان ئه مه بۆ ئه نكه ره ش راس���ته ، به اڵم له هی���چ كام له و جه نگانه دا براوه نه بوه ، به م

جه نگه سارده ی روسیاشه وه .توركیا ده بێت له وه تێبگات به م ده موچاوه سیاس���ییه وه ، به م حاڵه ی���ه وه ئیتر ناتوانێ رۆڵی جه نگی س���اردو ملمالنێ���ی ئه مه ریكاو سۆڤیه ت بگێرێ، ئیتر ئه مه ریكاو ئه وروپاش تاقه ت���ی ئه و هه مو نازكێش���انه ی ئه نكه ریان

نه ماوه .راپرسییه ك له وباره یه وه ئه نجامدراوه كه :

- ئایا ملمالنێكانی مۆسكۆ- ئه نكه ره زیاد ده بن؟ 80% ده ڵێن به ڵێ.

یانده بێت���ه وه ؟ ئ���ارام بارودۆخه ك���ه -

19,8% ده ڵێن به ڵێ.خۆ ئه گه ر وه اڵمه كانی یه كه م راست بێت،

كێ زه ره رمه نده ؟ بێگومان ئه نكه ره .ئاماره كان باس له وه ده كه ن:

* 55% غازی سروش���تی توركیا له الیه ن روسیاوه دابینده كرێت.

* ژماره ی گه ش���تیارانی روسی بۆ توركیا چوار ساڵی دوایی به مشێوه یه یه :

- 2012 --3,6 ملیۆن گه شتیار.- 2013 -- 4,3 ملیۆن گه شتیار.

- 2014 -- 4,5 ملیۆن گه شتیار.ئه یل���ول مانگ���ی ت���ا 2015 -

3,3 ملیۆن گه شتیار.* رێژه ی هه نارده ی توركیا بۆ روس���یاش به مشێوه یه ، كه س���ااڵنه ده گاته )5 ملیارو

943 ملیۆن دۆالر( به مشێوه یه یه :- له ب���واری رس���تن و چنی���ن 910 ملیۆن

دۆالر.- له بواری ئۆتۆمبێل 680 ملیۆن دۆالر.

كه لوپ���ه ل ئامێ���رو له ب���واری -

610,7 ملیۆن دۆالر.- به رهه مه كیمیاوییه كان 378,6 ملیۆن

دۆالر.- له ب���واری جلوب���ه رگ 303,2 ملی���ۆن

دۆالر.- له ب���واری پالس���تیك 297,7 ملی���ۆن

دۆالر. وات���ا ل���ه م ریزبه ندیی���ه دا توركی���ا پله ی حه وته م داگیرده كات، له ناو واڵتانی هه نارده بۆ روسیا، كه كۆی ئه و پرۆژه ته واوكراوانه ی توركیا راده س���تی روس���یای كردوه ، به بڕی (3,9( ملی���ار دۆالر به رێ���ژه ی 47 پرۆژه ، جگه له وه توركیا پله ی سێیه م داگیرده كات، كه روس���ه كان ئاره زوی كڕینی زه وییان هه یه

له توركیا.ئاماره كان ب���اس له په یوه ن���دی بارزگانی روس���یاو توركیا ده كه ن و به )25 - 50( ملیار

دۆالری سااڵنه ده ژمێردرێن.

له كاتێك���دا په یوه ن���دی بازرگان���ی نێوان روس���یاو توركی���ا له س���اڵی 2010 نزیكه ی (26,2( ملیار دۆالر بو، به اڵم ئه م ئاڵوگۆڕه به رێژه ی )17,3%( به رزبۆته وه بۆ )31,2(

ملیار دۆالر بۆ ساڵی 2014.به ته نها ئاڵوگۆڕی نۆ مانگی س���اڵی 2015

ئه و رێژه یه گه یشته )18,5( ملیار دۆالر.ئه مه له كاتێكدایه كۆی گش���تی هه نارده ی توركیا بۆ س���اڵی رابردو ب���ڕی )157,6( ملی���ار دۆالر بوه ، كه )5,9( ملیار دۆالر بۆ روسیا بوه ، به رێژه ی )3,8%(ی كۆی گشتی

هه نارده ی توركیا. به اڵم له ن���ۆ مانگی 2015، كۆی گش���تی هه ن���ارده ی توركی���ا )107,3( ملیار دۆالر بوه و له و رێژه یه )2,7( ملیار بۆ روسیا بوه به رێژه ی )2,5%( كۆی گش���تی هه نارده ی

توركیا.ئام���اره كان باس له وه ده ك���ه ن له ماوه ی 5 س���اڵی راب���ردودا، هه نارده ی روس���یا بۆ توركیا )10 – 11%( كۆی گشتی هاورده ی توركی���ای پێكهێناوه ، به تایبه ت���ی له بواری

غازی سروشتی و ئاسن و گه نم.له كاتێكدا كۆی گش���تی هاورده ی توركیا له ماوه ی ساڵی 2014 (242,2( ملیار دۆالر بوه ، بۆ نۆ مانگی س���اڵی 2015 (156,3(

ملیار بوه .به اڵم له رابردودا كۆی گش���تی هه نارده ی روس���یا بۆ س���اڵی 2014 (496,6( ملیار دۆالر بو له به رامبه ر رێژه ی هاورده ی )380( ملیار دۆالر بوه ، له و رێژه یه ش بایی )5,1( ملیاری له توركیاوه هاورده كردوه ، كه ده كاته

رێژه ی )1%( كۆی گشتی هاورده ی روسیا.سه ره ڕای ئه و ژماره و ئاڵوگۆڕه بازرگانیانه ،

روسیا چه ند بڕیارێكی داوه :- بێبه ش���بونی توركیا له غازی سروش���تی روس���یا، ك���ه به ه���ای س���ااڵنه ی 22 ملیار

دۆالره .- ب���ێ به ش���بونی توركی���ا ل���ه به رهه مه نه وتییه كانی روس���یا كه 12% له روس���یاوه

دابین ده بێت.- هه ڵوه شاندنه وه ی پڕۆژه ی )ا كیو( كه به وزه ی ناوه كی كارده كات، بۆ به رهه مهێنانی كاره با، كه بڕیار بو له شاری مێرسین به بڕی (22( ملیار دۆالر دابمه زرێت بۆ ساڵی 2019 ته واو ببێت، كه توانای به رهه مهێنانی 4800

مێگاوات كاره بای هه بو.- شكستی پڕۆژه ی ناردنی غازی سروشتی روس���یا بۆ توركیاو ناردنی ب���ۆ بازاڕه كانی ئه وروپا، به ناوی )رێژه ی توركی (، كه سااڵنه توانای ره وانه كردنی )63( ملیار م3 هه یه .- رێگری له گه شتیارانی روسیا بۆ توركیا.

- له مه ودوا وه رگرتنی فیزه بۆ هاواڵتیانی توركیا بۆ روسیا كه پێشتر پێویست نه بو.

- دابه زینی به های لیره ی توركی .خس���تنه خواره وه ی فڕۆكه روس���ییه كه ،

گه ر توانیبێتی مه س���جێك بداته ئه مه ریكاو ئه وروپا، كه ده توانێت به نوێنه رایه تی ئه وان شه ڕی روسیا بكات، وه كو چۆن له سه رده می جه نگی س���ارد كردویه تی ، یان س���ه رله نوێ ئه مه ریكاو خۆرئاوایه ، راكێشانی س���ه رنجی تاپاش ئه و نیگه رانیانه ی هه یانبو له پشتیوانی توركی���ا له داعش، كردن���ه وه ی ده رگا به روی به رژه وه ندییه كانی نه پاراستنی كۆچبه راندا،

ئه وان، هاوكاری ئه وان به ده ست بێنێته وه .یان مه س���جێكی دابێت به واڵتانی كه نداوی فارس���ی )س���عودیه و قه ته ر( ك���ه ده توانێ به رده وام بێت له فش���ار بۆ س���ه ر س���وریاو ئێران���ی نه ی���اری ئ���ه وان، ب���ه اڵم ئه وه ش راس���ته هاتنی روسیا بۆ پش���تیوانی ئێران و

هاوپه یمانه كانیشیه تی .به اڵم له هه مانكات���دا، كاریگه ری نێگه تیڤ بارودۆخی سیاس���ی و له س���ه ر جێده هێڵێت

ئابوری توركیا.ره نگه پ���اش هه ر س���ه وداو رێككه وتنێك له نێوان مۆس���كۆو ئه نكه ره ، باجه كه ی زۆرتر توركیا بیدات و له ئاستی دیبلۆماسیش توشی

ئیحراجی بێت.ی���ان روداوه كه له ئاس���تی به رزت���ر ببێته وه ره قه یه ك له نێوان مۆس���كۆو واش���نتۆن، به وه ی مۆس���كۆ هیچ كاردانه وه یه كی زۆرتری له كه یسی چاوپۆش���ی له به رامبه ردا نه بێت و ئۆكرانی���او دورگه ی ق���رم و ئه بخازیا بكه ن و سزاكانیش���ی له سه ر سوك بكه ن، كه شه ش

مانگی تر درێژ كراوه ته وه .جگه له وه ی ئه م روداوه ، گه ر به یه كجاریش نه بێ���ت، به اڵم بۆ چه ند س���اڵی تر روخانی سوریاو رژێمی به ش���ار ئه سه دی دواخست و ناس���نامه ی داعش و هاوكاره كانیش���ی باشتر ده رخست و ده س���تی روسیاشی زۆرتر ئاوه اڵ ك���رد تازیاترو زۆرتر له دۆس���ته كانی توركیا بدات و یارمه تی زۆرتری نه یارانی ئه نكه ره ش

بدات.دانوس���تانیش رێككه وت���ن و بێ���ت و گه ر روبدات و ره وش���ه كه ئاس���ایی بێته وه ، به اڵم روسیا ره نگه كارته سورو گه رمه كان به نهێنی

به كاربێنێت له جاران باشتر.ئه ندریه كورتۆنۆڤ س���ه رۆكی ئه نجومه نی په یوه ندیه گشتیه كانی روس���یا رایگه یاندوه "ده كرێت سود له كارتی كورد وه كو وه اڵم بۆ هێرش���ه كانی توركیا، چاوی لێ بكرێت" ئه م بۆچون���ه ی له به رنامه یه كی كه ناڵی جه زیره دا

ده ربڕی .كه راگه یان���دوه ئه وه ش���ی كورتۆن���ۆڤ "پێویسته پش���تیوانی ئۆپۆزسیۆنی كوردی بكرێت له ناوخ���ۆو ده ره وه ی توركیاو جه خت له س���ه ر لێدانی ئامانجه كانی له سه ر سنورو

توركیاو سوریا بكرێت".سه رچاوه روس���ییه كان له و باره یه وه باس له په یوه ندییه كان���ی نێوان روس���یاو یه كێتی دیموكرات���ی )PYD( ده كه ن، ب���اس له وه

ره هه ندی ملمالنێكانی روسیاو توركیا

ئه نوه ر حسێن )بازگر(

لەس���ه ره تای ناسینیه وه حه زم لێیکرد. لەخۆی���دا دڵگی���ری خه س���ڵه تی زۆر هه ڵده گرت. ئه و رۆژان���ه من خوێندکاری دواساڵه کانی به که لۆریۆس بوم لەزانکۆی ک���ۆرک لەئایرله ن���دا. ئه مری���کا ب���ۆ من هه وه س���ێک بو لێی تێر نه ده بوم. لەچوار س���اڵی خوێندنی به که لۆریۆسدا هه میشه سیاس���ه تی ئه مریکام الی پرۆفێسۆر نیڵ به وپه ڕی چێژه وه هه ڵده بژارد. هه رچه نده من ئه مریکام نه دیبو به اڵم وه هام هه ست ده ك���رد که ناچارم بەخه ی���اڵ بۆی بڕۆم. Karl Roßmann لەهه ن���دێ روه وه ل���ه-De Verscho ده چوم پاڵه وانی ڕۆمانیlene به ئه ڵمانی یان���ی ئه و پیاوه ی که ون بو، که ڕۆمانێکی س���ه ره تایی کافکایه لەرۆژان���ی س���ه ره تای جه نگ���ی جیهانی یه که م���دا نوس���یویه تی، ڕۆمانه كه زیاتر

به ناوی ئه مریکاوه ناسراوه . کاتێک ئۆباما ده س���تی بەبانگه شه كرد لەنزیکبونه وه م ب���و ت���ر کاراکته رێک���ی لەئه مریکا. س���ااڵنێک بو خولیای هێنری کیس���نجه ر بوم. نامه ی به که لۆریۆسه که م ده رباره ی کیسنجه رو کورد بو. کیسنجه ر هێنده ئه مریکایی نیه. بێگومان ئۆباماش

هێنده ئه مریکایی نی���ه. به اڵم هه ریه كه و کۆمه ڵێ���ک خه س���ڵه تی جیاوازیان هه یه. ڕه نگه لەزۆر ئاستدا دو بونی دژەیه ک بن. به اڵم ئه مری���کا جێگای هه ردوکیانی تیادا

ده بێته وه. لەرۆژان���ی س���ه ره تای جه نگ���ی عێراق کیسنجه رم دی، کاتێک هات بۆ زانکۆکه مان بۆ س���یمینارێک. جه نگی البردنی سه دام بۆ من خاڵێک���ی وه رچه رخان بو. جه نگ فاکت���ه ری گۆڕان���کاری فره ی���ه. پێ���ش جه ن���گ زۆر هاوڕێی چه پ���م هه بو لەواڵته جیاوازه كان���ی ئه وروپا، ه���ه ر لەنه رویژه ت���ا ئیتاڵیا. به اڵم جه نگ و پاڵپش���تی من بۆ البردنی س���ه دام زۆرێک لەهاوڕێکانمی

لێکردم. بەخه ڵکانێک���ی چه په کان���م م���ن ئایده لۆژپه رست لەقه ڵه م ئه دا، خه ڵکانێک ژیانی ئازاره کانی به رامب���ه ر خه مس���ارد ژێرده ستی دیکتاتۆریه ت. ئه وانیش منیان بەهه لپه رس���ت یان بێئاگا لەقه ڵه م ئه دا. کیسنجه ر یه كێک بو له و که سانه ی که زۆر ناوی ده هێن���را. چه په كان بۆ من دیدێکی ئه خالقیان هه بو بۆ مێژو. ئه مریکا خراپ ب���و، بۆیه ه���ه ر ش���تێکی بکردایه خراپ بو. لەبه رامب���ه ردا هه مو دژەئه مریکاییه ك هه رچۆنێ���ک بوای���ه ب���اش ب���و، ئه گه ر خراپیش بوایه. ئه م دیده بۆ من س���ادهو

ساویلکه بو. ک���ه ئۆباما هات جه نگ رویدابو و هه مو ش���تێک وێران بوبو. ئه مریکا لەرۆژانێکدا ده ژیا که لەدونیادا جوان بو دژەئه مریکایی بیت. ئۆباما ئه و کاراکته ره بو که دیسانه وه ئه مری���کای لەدونیادا جوانک���رده وه. ئه م وێنایه ی ئه مریکا کرۆکی ده سه اڵتی نه رمی ئه مریکای���ه لەدونیادا. تێزێک که جۆزێف

ن���ای لەس���ه ره تای نه وه ده كان���دا بره وی پێدا.

کۆمه ڵێ���ک کاراکت���ه ری ئۆبام���ا س���ه ربورده بو. پیاوێکی هه ژار، لەته مه نی بیس���تویه ك س���اڵیدا لەنیویۆرک ژیاوه، وه ك خ���ۆی لەکتێبی خه ونه کانی باوکمدا ده نوسێت: ئه و رۆژانه لەجێگایه كی بێناودا لەنه وه دوچوار لەنێوان دو و یه کدا ده ژیام، که ده كه وته س���نوری نێ���وان رۆژهه اڵتی هارل���م و مانهاتن���ه وه. جێگای���ه ک بو که به هیچ شێوه یه ك به خێرهاتنی نه ئه كردی، روت و بێ���دار، زۆربه ی رۆژ بەهۆی دیواره ناشیرینه كانه وه لەسێبه ردا بو. شوققه که م بچوک بو. زه ویه که ی خواربو. به باشی گه رم نه ده بو و زه نگی ده رگاکه ی خواره وه کاری نه ئه ك���رد. ئه گه ر میوانێ���ک بهاتایه ده بو لەبه نزینخانه ی سه ر سوچه که لەته له فونی ئه مانه بکردمایه ته وه. ئ���اگاداری ئه رزی جێگ���ه ی بایه خ نه بون چونک���ه ئه وه نده میوانم نه ئه هاتن. دیاره ئۆباما بەنیازه وه هێنده جه ختی کردوه ته وه لەس���ه ر ژیانی وه ك کەسێکی ڕه شپێست چونکه پرۆژه ی کتێبه ک���ه بەئامانجی ئه وه ب���وه که چۆن په یامێک���ی وه ه���ا بدات که س���ه رکه وتن ئه و لەئه مریکا. ڕه شپێسته كانیشه به شی رۆژگاره ئۆباما به رپرسی گۆڤاری یاسایی

هارڤه رد لۆ ریڤیو بو.ئه گه ر چیرۆکی ئۆباما خه ونی ئه مریکایی لەخۆی ده گرت هه روه ها ده ربڕی ملمالنێی چینایه تی و ڕه گه زیی بو لەئه مریکا. ئۆباما هه ر لەسه ره تاوه دیارده یه كی جیهانی بو. ئ���اره زوی ئه وه ی کردبێت ڕه نگه جیهان که پاڵه وانێک بدۆزێت���ه وه هه تا جارێکی ت���ر ئه مری���کای الخۆشه ویس���ت بکات. جیهانگ���ه ری دونیایه كی نوێی خوڵقاندوه

ب���ه رده وام ک���ه ئه كت���ه ره كان ده بێ���ت س���ه ربورده ی نوێی بۆ بهۆننه وه. یه که م بانگه ش���ه ی ئۆبام���ا لەرۆژگارێکی ته واو جیاوازدا رویدا. رۆژگارێک که کوردستان بوبو بە به ش���ێک لەت���ۆڕی ته کنه لۆجی جیهان���ی. ئه م���ه وه هایکرد ک���ه کاتێک رۆژنامه ی ئاوێنه پێش���نیاری ئه وه ی کرد که بانگه ش���ه ی هه ڵبژاردنی ئۆباما روماڵ بکه ین، ئه نجامدانی کارێکی ئاس���ان بو. ئاس���ان ب���و بەگه یاندنی بەکوردس���تان و هه روه ها ئاس���ان بو بەگه یشتن بەئه مریکا به بێ ئه وه ی ناچار بیت بچیته ئه مریکا.

من و هاوه ڵێکم روماڵه که مان ده ستپێکرد. ئه مه زیاتر هانی���دام که وردتر لەئه مریکا بن���واڕم. ئه و رۆژانه هێش���تا قس���ه هه بو لەسه ر چه مکی ئیمپراتۆریه ت. ئه م چه مکه بەچه ندی���ن دیدی جیاواز لێک ده درایه وه. هه رچه نده هاوڕاییه ك هه بو که ئیمپریالیزم به س���ه رچوه، به اڵم ئیمپراتۆریه ت هێشتا زین���دوه. ڕه نگه ئیمپراتۆری���ه ت بنه مای دونیایه کی ن���وێ دابڕێژێت که دونیایه کی گه ردونی باش بێت، وه ك نێگرێ و هاردت ئیمپایه ردا ناس���راوی لەکتێب���ی ه���ه رە بانگه ش���ه یان بۆ ئه كرد. ئ���ه م کتێبه که هاوڕێی ئه نارکیستی ئیتاڵی الپۆ ڤه نینی پێیناس���اندم کتێبێکی مانیفێستۆییانه بو. ب���ه اڵم لەپه ن���ای ئه م���ه دا تێ���زی نایل فێرگه س���ن هه بو که ب���ڕوای وه هابو که ده بێت واڵتێکی وه ك ئه مریکا شان بداته به ر به ڕێوەبردنی خه ڵکانی تر لەدونیادا، چونکه خۆی���ان ناتوانن کاروباری خۆیان به ڕێوه ب���ه رن. ئه و رۆژانه بۆ من ئاس���ان نه بو تێزی فێرگه س���ن قبوڵ بکه م. به اڵم بەزیاتر ئاگابون و خوێندنه وەو وردبونه وه، ب���ۆم ده رده كه وێت که گه النێکی زۆر هه ن

لەدونیادا که ناتوانن حوکمی خۆیان بکه ن بەش���ێوه یه كی مرۆڤانه. ئه م دیده کرۆکی مۆدێرنه یه. پرسیاره که ش به م شێوه یه یه، ئایا لەرۆژگاری پێگه یش���تنی مۆدێرنه دا، لەرۆژگاری بااڵده س���تی مۆدێرنه دا، چۆن

ده توانیت بژیت وه ك خه ڵکانێکی نامۆدرێن یان دژەمۆدرین، ک���ه لەکاتێکدا ناتوانیت

به بێ به ربومه کانی مۆدێرنه بژیت.ئه م پرسیاره کرۆکی تێزی دوکتۆراکه م بو. تێزه که م باس لەسه رهه ڵدانی جۆرێک لەده وڵه ت ده كات لەرۆژهه اڵتی ناوه ڕاست که ن���ه مۆدرێنن و نه ترادیش���یون، به اڵم په یوه ندیه ک���ی ئام���رازی هه ی���ه لەنێوان ده وڵ���ه ت ی���ان نوخب���ه ی ده س���ه اڵتدار لەگه ڵ هه ردو مۆدێرنه و ترادیش���یون. ئه م په یوه ندی���ه ئامرازیه وه ها ده کات که ئه م ده وڵه تانه بتوانن ئامرازو به ها مۆدێرنه کان ترادیش���یونه کاندا به ها ئام���رازو لەگه ڵ پێکه وه لەهه ناوی ده وڵه تدا جێگابکه نه وه به بێ ئه وه ی رێگا بده ن که په یوه ندیه کی

دیالیکتیکی لەنێوانیاندا دروست بێت. ک���ه م���ن خه ریک���ی نام���ه ی دوکتۆرا بوم، رۆژانی یه ک���ه م ده وره ی ئۆباما بو. لەماوه ی ئۆبامادا رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس���ت بەگه وره ترین وه رچه رخاندا تێپه ڕی لەسه د ساڵی مێژویدا. رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستی نوێ که لەالی���ه ن کۆلۆنیالیزمی ئه وروپاییه وه، مۆدرێ���ن، بەخه یاڵێک���ی پشتبه س���تو داڕێژراب���و. به اڵم رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس���ت لەئاس���ت مامه ڵه ك���ردن و ئه فراندندا نه بو لەگه ڵ ئه و سیس���ته م و خه یاڵ���ه دا بۆیه

ده رئه نجام جیاوازبو.روخانی سیستمه س���ته مکاره كان، که به به ه���اری عه ره بی ناس���راوبو، کۆتایی کۆمه ڵێ���ک ده زگاو ش���ێوازی په یوه ندی حوکمڕانی بو. بۆ یه كه م جار خه ڵك بونه ئه كته رێکی سیاسی لەناوچه كه دا. هاتنی خه ڵك بۆ ناو هاوکێشه ی سیاسی لەهه ناوی عه قڵێکی دژەخه ڵكیدا، ده رئه نجامی باشی لێنه كه وت���ه وه. لەالیه ك نوخبه ی پێش���و

ئۆبامای من: چیرۆکی ئاشنابون و تۆران لەئۆباما

ئۆباما بەوانه وه رگرتن لەسه رۆکه پێشینه كه ی وه های مامه ڵە لەگه ڵ رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستدا ده كرد که جێگایه كه

نابێت ئه مریکا وزه یەكی زۆری تیادا به فیڕۆبدات

چونکه پرۆسه ی ده ستێوه ردان و

بونیادنانی نه ته وه یان ده وڵه ت شکستی هێنا

سه ره ڕای كارتی كورد له رۆژئاوا، چاودێران

پێشبینی ده كه ن په یوه ندییه كانی مۆسكۆ له گه ڵ

پارتی كرێكارانی كوردستان به هێزتربێت

له چاو رابردودا چه كی دژه فڕۆكه ی

پێشكه وتوی پێبدات و ره نگه په كه كه ش

له ناوخۆ هێرشه كانی زیاتر بكات و فشاری زۆرتریش بخاته سه ر

ئه نكه ره

سه ردار عه زیز

ته بعه ن قه یرانی دارایی مه ترسیدارترین قه یرانه !

‌ئاری‌عه‌بدوڵـاڵ

قوبـــاد‌تاڵه‌بانی‌جێگری‌ســـه‌رۆكی‌حكومه‌تی‌هه‌رێمی‌كوردســـتان،‌له‌‌كۆبونـــه‌وه‌ی‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌ندامانی‌فراكســـیۆن‌و‌وه‌زیرو‌بریـــكاری‌وه‌زیره‌كانی‌یه‌كێتی‌له‌حكومه‌تـــی‌هه‌رێم،‌ڕایگه‌یاند،‌قه‌یرانی‌دارایی‌مه‌ترســـیدارترین‌قه‌یرانـــه‌و‌كه‌می‌ســـه‌رچاوه‌كانی‌داهـــات‌و‌زۆری‌خه‌رجییه‌كانی‌حكومه‌تی‌

هه‌رێم‌گه‌یشتوه‌ته‌‌ئاستێكی‌مه‌ترسیدار.ته‌بعه‌ن‌ئێستا‌به‌ده‌ستی‌به‌تاڵه‌وه‌‌له‌كۆتایی‌تونێله‌كه‌داین،‌هه‌مو‌شتێك‌ده‌ركـــه‌وت،‌كه‌س‌نیه‌‌ئه‌و‌راســـتیه‌‌نه‌زانێت‌كه‌‌گه‌نده‌ڵـــی‌قه‌دی‌و‌گیانی‌ئه‌زمونی‌حكومڕانی‌كوردی‌كلۆر‌كردوه‌.‌كاتی‌خۆی‌ســـه‌رۆكی‌حكومه‌تی‌هه‌رێمی‌كوردســـتان‌له‌به‌رده‌م‌كۆســـپه‌كانی‌ده‌رهێنان‌و‌فرۆشتنی‌نه‌وت،‌

ده‌یگوت‌"بۆ‌هه‌مو‌ئه‌گه‌رێك‌پالنمان‌هه‌یه‌!"به‌اڵم‌بینیمان‌پالنه‌كان‌له‌بێ‌موچه‌یی‌و‌هه‌ژاركردن‌و‌هێنانه‌خواری‌‌ئاستی‌‌داهاتی‌‌خێزانه‌كان‌و‌به‌رزكردنه‌وه‌ی‌‌رێژه‌ی‌‌بێكاری‌‌و‌برسی‌كردنی‌هاواڵتیان‌خۆی‌ده‌بینییه‌وه‌.‌قســـه‌كانی‌قوباد‌تاڵه‌بانیش‌گه‌واهی‌ئه‌و‌واقیعه‌‌تاڵه‌یه‌،‌

كه‌‌ده‌سه‌اڵتداران‌خه‌ریكی‌شاردنه‌وه‌‌و‌رازاندنه‌وه‌ی‌ناشرینیه‌كان‌بون.دوای‌ساڵی‌‌2003،‌بودجه‌و‌پاره‌یه‌كی‌بێ‌ئه‌ژمار‌روی‌‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌كردو‌داهاتێكی‌‌زۆرو‌زه‌به‌ند‌رژایه‌‌ئه‌م‌هه‌رێمه‌وه‌،‌به‌اڵم‌به‌رپرســـان‌له‌بری‌‌ئه‌وه‌ی‌‌مشـــوری‌‌ســـبه‌ینێ‌‌بخۆن‌و‌ئاینده‌یه‌كی‌‌گه‌ش‌بۆ‌ئێستاو‌داهاتومان‌بنیات‌بنێن،‌بێ‌ســـڵه‌مینه‌وه‌‌راســـت‌و‌چـــه‌پ‌ته‌راتێنیان‌تێـــدا‌ده‌كرد‌و‌

هه‌ڵیانپاچی‌‌و‌خۆیان‌پێده‌وڵه‌مه‌ند‌كرد.‌له‌به‌رامبه‌ردا،‌زۆرێك‌له‌نوســـه‌رو‌رۆژنامه‌نوس‌و‌رۆشنبیره‌‌خه‌مخۆره‌كان‌شه‌وو‌رۆژ‌هاواریان‌ده‌گه‌یشت‌به‌كه‌شكه‌النی‌فه‌له‌ك،‌ره‌خنه‌و‌قسه‌ی‌جدیان‌ئاڕاســـته‌ی‌‌به‌فه‌رهوت‌بردنی‌سه‌روه‌ت‌و‌سامانی‌ئه‌م‌مه‌مله‌كه‌ته‌‌ده‌كرد‌كه‌‌خێـــر‌و‌بێرێكـــی‌‌زۆر‌روی‌‌تێكردبو،‌كۆی‌ئیداره‌ی‌كوردیان‌ده‌خســـته‌‌ژێر‌پرســـیاره‌وه‌،‌به‌اڵم‌ده‌ســـه‌اڵتداران‌بێباك‌و‌بێئاگا،‌گاڵته‌شیان‌پێده‌هات،‌جارێكیـــان‌مه‌ســـعود‌بارزانی‌به‌ته‌نزه‌وه‌‌گوتی‌‌"ســـه‌یرم‌پێدێت‌ئه‌و‌خۆڵ‌

بارینه‌ش‌ناخه‌نه‌‌ئه‌ستۆی‌حكومه‌ته‌وه‌".ته‌بعه‌ن‌قه‌یرانی‌دارایی‌مه‌ترسیدارترین‌قه‌یرانه‌،‌ئێوه‌‌"با"تان‌چاندو‌ئێستا‌"ره‌شـــه‌با"‌ده‌دورنه‌وه‌‌و‌له‌به‌رده‌م‌دروێنه‌ی‌خه‌رمانی‌كه‌ڵه‌كه‌بوی‌گه‌نده‌ڵی‌ســـااڵنی‌رابردوداین،‌كه‌‌دوای‌ســـاڵی‌‌‌1992بناغه‌ی‌بۆ‌دانراوه‌،‌مه‌سئولی‌ســـه‌رمایه‌داریی‌گه‌وره‌‌زۆر‌خێرا‌پێگه‌یشتن،‌قاسه‌ی‌"حكومه‌تیش"‌خاڵی‌و‌ژێرخانیی‌دارایی‌مایه‌پوچ‌و‌شكســـتی‌سیاســـه‌تی‌نه‌وتی،‌ده‌سته‌وه‌ستان‌له‌به‌رده‌م‌گه‌نده‌ڵی‌گه‌نده‌ڵكاران،‌نه‌بونـــی‌ئیراده‌یه‌كی‌جدیش‌بۆ‌گۆڕینی‌ئه‌و‌واقیعه‌،‌كه‌‌ســـه‌راپای‌له‌‌نـــادادی‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌گاڵوه‌،‌ته‌بعه‌ن‌قه‌یرانی‌دارایی‌مه‌ترسیدارترینه‌.‌ده‌رئه‌نجامی‌ئه‌و‌ئه‌زمونه‌‌"حكومه‌تێكی"مایه‌پوچ‌و‌موفلیس‌و‌دو‌حزبی‌ده‌وڵه‌مه‌ندو‌چه‌ند‌ســـه‌د‌مه‌ســـئولێكی‌سه‌رمایه‌داری‌به‌رهه‌مهێناوه‌.‌روداوه‌كانی‌12ی‌ئۆكتۆبه‌رو‌دواتری،‌ئه‌و‌تروسكه‌‌هیوایه‌ی‌به‌دامه‌زراوه‌كردنی‌موئه‌سه‌سات‌هه‌بو،‌نه‌یهێشت.‌گه‌ڕاینه‌وه‌‌خاڵی‌سه‌ره‌تاو‌

كۆمه‌ڵگه‌‌له‌نێو‌نائومێدی‌گوزه‌ر‌ده‌كات.

Awene خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

کوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی،‌سەردەشت‌عوسمان،‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر

کورد

عه‌فرینکوبانێ

گرێ‌سپی

شاخی‌عه‌بدولعزیز

تورکیا

عێراق

شه‌نگال‌

قامیشلۆ

سوپای‌سوریاداعش

به‌ره‌ی‌نوسره‌و‌هاوپه‌یمانه‌کانیئۆپه‌راسیۆنی‌هێزه‌کانی‌سوریای‌دیموکرات

ئۆپه‌راسیۆنی‌"سوپای‌سوریاینوێ"

تیرۆركردنـــی‌‌تاهیر‌ئێڵچی‌‌ســـه‌رۆكی‌‌ده‌سته‌ی‌‌پارێزه‌رانی‌‌شاری‌‌ئامه‌د‌هه‌مو‌ئازادیخوازانی‌‌توركیا‌و‌جیهانی‌‌نیگه‌ران‌كرد،‌ئـــه‌و‌یه‌كێك‌بو‌له‌ناســـراوترین‌پارێزه‌رانی‌‌مافی‌‌مـــرۆڤ‌له‌توركیادا،‌له‌بـــه‌رده‌م‌ رونـــاك‌و‌ بـــه‌رۆژی‌‌ كـــه‌‌له‌كۆنفرانســـێكی‌‌ میدیاكان‌و‌ كامێرای‌‌

رۆژنامه‌نوسیدا‌تیرۆر‌كرا.نزیكـــه‌ی‌‌دو‌مانگ‌له‌مه‌وبـــه‌ر‌تاهیر‌به‌تۆمه‌تی‌‌ریكالمكـــردن‌بۆ‌رێكخراوه‌‌تیرۆریســـتیه‌كان‌ده‌ستگیر‌كراو‌چونه‌‌كـــرا،‌ لێقه‌ده‌غـــه‌‌ واڵتـــی‌‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‌ســـه‌پاندنی‌‌ داوای‌‌ گشـــتی‌‌ داواكاری‌‌حوكمی‌‌حه‌وت‌ســـاڵ‌و‌شـــه‌ش‌مانگ‌زیندانی‌‌بۆ‌ئه‌و‌كرد،‌ته‌نها‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌له‌چاوپێكه‌وتنێكیـــدا‌له‌گـــه‌ڵ‌‌كه‌ناڵی‌‌ســـی‌‌ئێن‌ئێن‌تورك‌وتبوی‌‌"په‌كه‌كه‌‌

رێكخراوێكی‌‌تیرۆریست‌نیه‌".بـــه‌ر‌ خوله‌كێـــك‌ چه‌نـــد‌ ئێلچـــی‌‌چه‌كدارێكه‌وه‌،‌ له‌الیه‌ن‌ له‌تیرۆركردنی‌‌له‌شـــه‌ڕ‌و‌ له‌چه‌ك،‌ "ئێمه‌‌ رایگه‌یانـــد‌

ئۆپه‌راسیۆنی‌‌سه‌ربازی‌‌بێزارین".

عه‌فریـــن،‌ده‌كه‌وێته‌‌به‌ر‌هه‌ڕه‌شـــه‌ی‌‌به‌ره‌ی‌‌نوسره‌و‌داعش‌و‌ئه‌حراری‌‌شام‌به‌ره‌ی‌‌نوسره‌و‌ئه‌حراری‌‌شام‌له‌گه‌ڵ‌‌داعش‌رێكده‌كه‌ون‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌پێكه‌وه‌‌هێرش‌بكه‌نه‌‌ســـه‌ر‌عه‌فریـــن،‌ئه‌مه‌‌له‌كاتێكدایه‌‌كه‌‌توركیایه‌ش‌گه‌مارۆی‌خستوه‌ته‌‌سه‌ر‌ئه‌و‌كانتۆنه‌‌كوردییه‌.

مســـته‌فا‌عه‌بدی‌،‌كۆبانـــی‌:‌داعش‌و‌به‌ره‌ی‌‌نوسره‌‌كه‌‌دو‌گروپی‌‌چه‌كداری‌‌توندڕه‌وی‌‌ئیسالمین،‌له‌گه‌ڵ‌‌"حه‌ره‌كه‌ی‌‌ئه‌حراری‌‌شام"‌كه‌‌گروپێكی‌‌چه‌كداری‌‌ســـوریایه‌و‌ به‌توركومانه‌كانی‌‌ ســـه‌ر‌له‌الیـــه‌ن‌میـــت‌و‌ســـوپای‌‌توركیاوه‌‌پشـــتیوانی‌‌ده‌كرێت،‌پێكه‌وه‌‌له‌سه‌ر‌

هێرش‌كردنه‌‌ســـه‌ر‌كانتۆنی‌‌عه‌فرین‌رێككده‌كه‌ون.

ئێســـتا‌ئـــه‌و‌ســـێ‌‌هێـــزه‌‌ناكۆكه‌‌عه‌فریـــن،‌ كانتۆنـــی‌‌ له‌ده‌وروبـــه‌ری‌‌ده‌ســـتبه‌رداری‌‌ناكۆكیه‌كانی‌‌خۆیان‌و‌گه‌مارۆیان‌ بون‌و‌ شـــه‌ڕی‌‌چه‌كداریان‌خستوه‌ته‌‌ســـه‌ر‌گونده‌‌كوردییه‌كانی‌‌

ســـه‌ر‌به‌كانتۆنی‌‌عه‌فرین‌و‌بۆردومانی‌‌چه‌ندین‌گوندی‌‌ســـه‌ر‌بـــه‌و‌كانتۆنه‌‌

ده‌كه‌ن.ئه‌حمه‌د‌حه‌ســـۆ‌كـــه‌‌فه‌رمانده‌یه‌كی‌‌له‌په‌یوه‌ندییه‌كدا‌ به‌YPGیـــه‌‌ ســـه‌ر‌به‌ئاوێنـــه‌ی‌‌راگه‌یانـــد‌كه‌‌تائێســـتا‌توانیویانـــه‌‌چه‌ندین‌هێرشـــی‌‌به‌ره‌ی‌‌

نوســـره‌‌تێبشـــكێنن‌له‌میحوه‌ره‌كانی‌‌ته‌نب‌و‌شه‌واریقه‌و‌مالكیه‌.‌

ناوبـــراو‌جه‌غتی‌‌لـــه‌وه‌ش‌كرده‌وه‌‌كه‌‌ســـیناریۆی‌‌ دوباره‌بونه‌وه‌ی‌‌ ئه‌گه‌ری‌‌كوبانـــی‌‌له‌عه‌فریـــن‌به‌هێـــزه‌،‌كـــه‌‌گروپه‌‌چه‌كداره‌كان‌له‌ســـاڵی‌‌2013دا‌

گه‌مارۆیان‌خسته‌‌سه‌ر.‌

كانتۆنی‌‌عه‌فریـــن،‌كانتۆنێكی‌‌دابڕاوه‌‌لـــه‌دو‌كانتۆنه‌كه‌ی‌‌دیكـــه‌ی‌‌رۆژئاوای‌‌كوردســـتان،‌هاوســـنوری‌‌توركیایه‌‌و‌

ماوه‌ی‌‌دو‌ساڵه‌‌له‌الیه‌ن‌ئه‌و‌واڵته‌وه‌‌گه‌مارۆی‌‌خراوه‌ته‌‌ســـه‌ر‌و‌به‌قاچاخ‌خۆراكی‌‌بۆ‌

ده‌برێت.

تاهیر ئێلچی : له چه ك بێزارم

عه فرین، له الیه ن به ره ی نورسه و داعش و ئه حراری شامه وه هه ڕه شه ی لێده کرێت