ΤΕΥΧΟΣ 52

Την 12η του περασμένου Σε-πτέμβρη στο μνημείο πε-σόντων που έχει φτιαχτεί

στη δεξιά μεριά του δρόμου λίγοπριν την Κάτω Σύμη έγινε και φέ-τος το ετήσιο μνημόσυνο εις ανά-μνηση της μάχης που έγινε στοχώρο αυτό το 1943 μεταξύ των

δυνάμεων Ε.Α.Ο. Μπαντουβάδωνκαι του Γερμανικού στρατού. Συμ-μετείχαν απόγωνοι της οικογέ-νειας Μπαντουβάδων, απόγονοιτων μελών των ανταρτικών ομά-δων της εποχής εκείνης και λίγοι,μεγαλύτεροι που έφηβοι τότε εί-χαν ζήσει από κοντά τα γεγονόταο κ. Γεώργιος Μιζεράκης και οΜανώλης Γαρεφαλάκης από τονΣκινιά. Η επίσημη πολιτεία απου-σίαζε σαν η αντίσταση να ήτανπροσωπική υπόθεση μιας οικογέ-νειας, των συγγενών και των φί-λων της και όχι καθολική στάσηόλου του ντόπιου πληθυσμού απέ-ναντι στον κατακτητή! Σημάδιατων καιρών.

Αφού έγινε η επιμνημόσυνηδέηση όλοι οι παρόντες μετέβη-σαν σε κέντρο στην Κάτω Σύμηόπου παρετέθη από την κ. ΡέναΜπαντουβά-Μελά γεύμα σε όλουςτους συμμετέχοντες. Σχετική μετην μάχη ομιλία εκφώνησε ο κ.

Μανώλης Χαλκιαδάκης επίτιμοςεπιθεωρητής - σχολικός σύμβου-λος Δ.Ε. την οποία παραθέτουμεπαρακάτω:

Αγαπητοί φίλοι,Ημέρα μνήμης η σημερινή! Η 12η Σεπτεμβρίου 1943.

Σαν σήμερα, πριν από 70 χρό-νια, ακριβώς, έγινε στο χώρο πουτιμήσαμε σήμερα, ένα σπουδαίογεγονός. Στο χώρο αυτό που στή-θηκε το μνημείο για να υπενθυμί-ζει στους νεώτερους την ηρωικήδράση της Εθνικής Αντίστασηςκατά των κατακτητών Γερμανώνκαι να τιμούμε τη μνήμη, όλων αυ-τών που αγωνίστηκαν στο χώροαυτό, προσφέροντας τους εαυ-τούς τους ολοκαύτωμα για τοιδανικό της ελευθερίας, που τόσοβάναυσα στέρησε από τον Κρητι-κό λαό ο ναζισμός.

Το πρωινό εκείνο της 12ηςΣεπτεμβρίου του 1943 στην όμορ-φη φύση της χαράδρας που μαςοδηγεί στην Κάτω Σύμη, αντί ναακούγεται το κελάρισμα του γάρ-γαρου νερού και τα κελαηδήματατων αηδονιών, ακούστηκαν τακροταλίσματα των πολυβόλων καιαπό τις δύο αντίμαχες πλευρές:

το Σκινοφάραγγοτο ΣκινοφάραγγοΤΡΙΜΗΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΙΝΙΑΝΩΝ - ΛΑΓΟΥΤΙΑΝΩΝ - ΒΑΚΙΩΤΙΑΝΩΝ “Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ”

ΤΕΥΧΟΣ 52 Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2013

Γραφεία: Δημητρακοπούλου 2 Αθήνα 11141 web-site: www.skinofaraggo.gr

Λαό που δε βαστά γερά, θεό και παραδόσεις

δεν έχει ρίζες κι εύκολα θα τόνε ξεριζώσεις

ΠΑΠΑΓΟΥ

8

ΚΩΔΙΚΟΣ 21-5900

12η Σεπτεμβρίου 1943

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΚΙΝΙΑΑΓΙΑΣΜΟΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

Για 2ο χρόνο λειτουργεί φέτοςτο ενιαίο τριθέσιο Δημοτικό ΣχολείοΣκινιά - Δεματίου - Καστελλιανώνστο κτίριο και χώρο του πρώην Γυ-μνασίου Σκινιά.

Παρευρεθήκαμε την ημέρα έναρ-ξης στον Αγιασμό που τέλεσε οπαπα-Νικήτας Καπελάκης της Ενο-ρίας Σκινιά. Παρών και ο Πρόεδροςτου Τοπικού Δημοτικού Διαμερί-σματος κ. Μπουρμπαντωνάκης Νι-κόλαος, οι γονείς των παιδιών και οιδασκάλες κες Καρυωτάκη Μαρίακαι Ντάλα Μαρία. Δ/ντρια στο Σχο-λείο θα είναι η κα. Γαρυφαλάκη-

Μπουρμπαντωνάκη Φωτεινή όπωςμας ενημέρωσαν.

Τα παιδιά προέρχονται από τοΣκινιά (10), από το Δεμάτι (14), απότα Φαβριανά (1), από τα Καστελλια-νά (9) και από το Φίλιππο (1).

Από κουβέντες που έγιναν πλη-ροφορηθήκαμε ότι αρκετά παιδιάπηγαίνουν στο Αρκαλοχώρι και έτσιστερούν τη δυνατότητα με την αύ-ξηση του αριθμού να διεκδικήσουμεμαθήματα Computer - Αγγλικών - Γυ-μναστικής κ.λπ. Μήπως πρέπει ορι-σμένοι γονείς να το ξανασκεφτούν;Θα κάνουν και οικονομία από τις μι-κρότερες μετακινήσεις.

100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 1913έγινε η επίσημη τελετή έπαρσηςτης ελληνικής σημαίας στο φρού-

ριο του Φιρκά, στα Χανιά, παρουσία τουβασιλιά της Ελλάδας Κωνσταντίνου,του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενι-ζέλου και της πολιτικής ηγεσίας τηςΚρήτης. Δύο γηραιοί επαναστάτες,σύμβολα των κρητικών αγώνων, ο94χρονος Αναγνώστης Μάντακας καιο 81χρονος Χατζημιχάλης Γιάννα-ρης, από τους Λάκκους Χανίων και οιδύο, ύψωναν την ελληνική σημαίαστον ιστό του φρουρίου του Φιρκά. ΗΚρήτη ήταν πλέον τμήμα της ελληνι-κής επικράτειας. Η ένωση με την Ελ-λάδα ήταν πλέον ιστορική πραγματι-κότητα.

Μετά από αιώνες κατοχής καισκλαβιάς, αρχικά από τους Ενετούς(1211-1669) και στη συνέχεια απότους Τούρκους (1669-1898) αλλά καιμια δεκαπενταετία τυπικής αυτονο-μίας, η Κρήτη ελεύθερη πλέον ενσω-ματωνόταν στο ελληνικό κράτος. Αυ-τός άλλωστε ήταν ο στόχος όλωντων επαναστάσεων του 19ου αιώνα, γι’αυτό χύθηκαν ποταμοί αίματος, γι’αυτό θυσιάστηκαν χιλιάδες Κρητικοί.

Οι Κρήτες επαναστάτες στα λά-βαρά τους έγραφαν «Ένωσις ή θάνα-τος», δεν ζητούσαν μόνο την ελευθε-ρία τους. Αυτός ήταν ο λόγος που ου-δέποτε δέχτηκαν το αυτόνομο - υπό τιςμεγάλες δυνάμεις και την Τουρκία - πο-λίτευμα.

Το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2013και από ώρα 19:30 ο Δήμος Μινώα Πε-διάδας οργάνωσε επετειακή εκδήλω-ση στο Καστέλλι με την συμπλήρωση100 χρόνων από την ένωση της Κρή-της με την Ελλάδα. Παραβρέθηκαν οΔήμαρχος κ. Καλογεράκης Ζαχαρίας,ο πρώην Δήμαρχος κ. ΓιαννόπουλοςΧαράλαμπος, ο Δκτής της μοίρας του

Συνέχεια στη σελ. 4


Κ. Σύμη Σεπτέμβριος 2013. Ο Βερβελάκης Βασίλης ενώ περιμένει για την κατάθεση στεφάνου.

Στο αριστερό άκρο διακρίνεται ο Γαρεφαλάκης Μανώλης και πιο δεξιά η κόρη του καπετάν-Μπαντουβοχρήστου

κ. Ρένα Μπαντουβά - Μελά

Α/Α 198 22-7-2013 Σακαβέλη Ειρήνη ........................................20€ εις μνήμη Χαλαμπαλάκη Ευγενίας

Α/Α 199 25-7-2013 Ζαχαράκης Μιχάλης - Μέλπω ....................30€ εις μνήμη γονέων τους.

Α/Α 200 25-7-2013 Μιζεράκης Εμμ. του Ζαχ. ............................30€

Εφημερίδα “ΣΚΙΝΟΦΑΡΑΓΓΟ” Α/Α 201 1-8-2013 Καρτσάκης Αντώνης ....................................20€ Α/Α 202 20-8-2013 Μπριτζολάκης Εμμ. του Αλέκου ................30€ Α/Α 203 20-8-2013 Γαρεφαλάκης Ιωάννης - Ολυμπία ..............50€ Α/Α 204 29-8-2013 Πολιτιστικός Σύλλογος Σκινιά ..................200€ Α/Α 205 30-8-2013 Σακαβέλη Ειρήνη ........................................25€ Α/Α 206 14-9-2013 Χατζάκης Μιχάλης - Φιφίκα ........................50€ Α/Α 207 22-9-2013 Καρτσάκης Αντώνης ..................................20€ Α/Α 208 3-10-2013 Σακαβέλη Ειρήνη ........................................20€ Α/Α 209 3-10-2013 Καρτσάκης Κωνσταντίνος του Εμμ. ..........20€

το Σκινοφάραγγο 2 Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2013

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ

1. Πηνελόπη Γιακουμάκη του Αποστόλη και της Μαρίνας, Τμήμα Οι-κονομικών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης - Ηράκλειο.

2. Στραταντωνάκης Στυλιανός του Γεωργίου και της Κυριακής, Τμή-μα Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης - Ρέθυμνο.

3. Χανιαλάκης Θεόφιλος του Νικολάου και της Ελένης, Τμήμα Μη-χανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στο Πολυτεχνείο Κρήτης - Χανιά.

4. Πετράκης Εμμ. του Μιχαήλ και της Ελένης, Τμήμα Ψυχολογίας στοΠανεπιστήμιο Αθηνών.

5. Γαλανάκη Χρυσούλα του Κων/νου, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεωνστα ΤΕΙ Αγ. Νικολάου.

6. Διονυσόπουλος Δημήτρης του Γρηγόρη και της Σταυρούλας, Σχο-λή Μηχανικών Πληροφορικής στα ΤΕΙ Σπάρτης.

7. Κόντρας Κων/νος του Στεφάνου και της Μαρίας, Σχολή ΜηχανικώνΗλεκτρονικών Υπολογιστών στο Πολυτεχνείο Πατρών.

8. Σκαρλαύτη Μαρία του Σταύρου και της Αθηνάς Καρτσάκη, Πανε-πιστήμιο Αιγαίου Σχολή Μαθηματικών Σάμου.

9. Κεχαγιαδάκη Παρασκευή του Μιχαήλ και της Αγγελικής, Πανεπι-στήμιο Αθηνών Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας.

10. Πιπεράκη Ιερονίκη του Γεωργίου και της Χαρίκλειας, Αρχιτεκτό-νων Μηχανικών στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο.

11. Μιζεράκη Θέμης του Εμμ. και της Νεκταρίας, Νομική Σχολή Πα-νεπιστημίου Λευκωσίας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου και η Συντακτική Επιτροπή του“Σκινοφάραγγου” συγχαίρουν όλα τα παιδιά για την επιτυχία τους. Τουςυπενθυμίζουμε τα λόγια του Γέρου του Μωριά, Θεόδωρου Κολοκοτρώ-νη παραφρασμένα “Να θυμάστε πως τα γράμματα που θα μάθετε θα πρέ-πει να γίνουν εργαλεία όχι μόνο για τον εαυτό σας μα και για τους άλ-λους!”

ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΣΕ ΑΕΙ ΚΑΙ ΤΕΙ ΤΟ 2013

το Σκινοφάραγγο ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΙΝΙΑΝΩΝ - ΛΑΓΟΥΤΙΑΝΩΝ

- ΒΑΚΙΩΤΙΑΝΩΝ «Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ»

Δημητρακοπούλου 2,Α. Πατήσια

Τ.Κ. 11141 ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ.: 210 6515701 FAX: 210 6546544

52ο ΦΥΛΛΟ - 13ο ΕΤΟΣ Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2013

Εκδότης - Διευθυντής: Ιωάννης Δ. Γαρεφαλάκης

Επιτροπή Σύνταξης:

Εργαζάκης Αντώνης Πάγκαλος Κώστας Σηφάκη Σταυρούλα

Ζαμπουλάκης Στέφανος Διόρθωση Κειμένων:

Σηφάκη - Χριστόφη Μαρία Αντιπρόσωπος Σκινιά:

Γαλανάκη Μαρία Αντιπρόσωπος Λαγούτας: Παναγιωτάκη Φρειδερίκη

Ηλεκτρονική σελιδοποίηση-Εκτύπωση:

Εκδόσεις - Γραφικές τέχνες Καρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε. Θεοδοσίου 23 Ίλιον Τ.Κ. 13121

Τηλ./Fax: 210 2619003 e-mail: [email protected]

Γάμοι― Την Παρασκευή 26 Ιουλίου 2013 στον Ιερό Ναό Αγ. Ραφαήλ Σκι-

νιά παντρεύτηκαν ο Παναγιώτης Διαμαντόπουλος του Κων/νου και τηςΓεωργίας και η Μαρία Γαβριλάκη του Εμμανουήλ και της Ροδάνθης μεκουμπάρα την κα Δήμητρα Παπαζήση. Μετά το μυστήριο του γάμου έγι-νε μεγάλο γλέντι στην πλατεία του Αγ. Αντωνίου Σκινιά.

― Στις 21-9-2013 στον Ιερό Ναό του Αγ. Γεωργίου στο Πάνορμο Ρε-θύμνου παντρεύτηκε ο Μιχάλης Χαριτάκης του Στυλιανού και της Ειρή-νης Χαριτάκη με την Μαρία Τζανιδάκη του Μιχάλη και της Κυριακής Τζα-νιδάκη. Μετά την τελετή ακολούθησε γλέντι στο κέντρο “Σάλα”.

Βαπτίσεις― Στις 29 Ιουνίου 2013 στον Ιερό Ναό Αγ. Σκέπης Παπάγου ο Φάτσης

Μάκης και η σύζυγός του Βασιλάκη Ευαγγελία βάπτισαν το γιο τους καιτου έδωσαν το όνομα Κωνσταντίνος.

― Στις 30 Ιουνίου 2013 το μεσημέρι στα Πεζά ο Κώστας και η ΠόπηΣακαβέλη βάπτισαν το δεύτερο γιο τους με νονά την Λία Μεταξάκη-Κλά-δου που του έδωσε το όνομα Νίκος. Μετά το μυστήριο έγινε τραπέζι στοκέντρο «Ίριδα».

― Στις 28 Ιουλίου 2013 στον Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέα (Αγράμπε-λη) ο Αρκάδιος και η Μαρία Νερονώφ βάπτισαν τα δίδυμά τους με νονότον Α. Μπουρμπαντωνάκη και νονά την Μ. Χωματά. Μετά το μυστήριοέγινε τραπέζι στο κέντρο «Αγράμπελη».

― Την Κυριακή 25 Αυγούστου 2013 στον Ιερό Ναό Αγ. Νικολάου καιΚοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κτήμα Λυκάκη ο Στέφανος Ζαμπουλάκηςκαι η σύζυγός του Ελένη Φωτίου βάπτισαν τα δύο παιδιά τους, τον Αν-τώνη και την Μαρία με νονούς-νονά την Ελένη Καουρμά, τον Ευάγγε-λο Ρόουζ και τον Μάνο Σπινθάκη. Μετά το μυστήριο προσφέρθηκε γεύ-μα.

Θάνατοι• Χαλαμπαλάκη Ιωάννα του Κων/νου (από Μαχαιρά), στις 21-7-2013, ετών 78.• Χαλαμπαλάκη Ευγενία, στις 22-7-2013, ετών 94. • Μαγκουφάκης Μιχάλης, στις 3-9-2013, ετών 79.

Ευχές

• Την Ιερονίκη Γεωργ. Πιπεράκη που πέτυχε με καλή σειρά στοΕθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανι-κών, συγχαίρουμε και της ευχόμαστε καλή πρόοδο και σταδιοδρο-μία.

Ο παππούς και η γιαγιάΓιώργος και Ιερονίκη Μιζεράκη

• Το Διοικητικό Συμβούλιο ευχαριστεί και όλους όσους συμμε-τέχουν στην προσπάθειά μας να συνεχίσουμε την έκδοση της εφη-μερίδας πληρώνοντας 2€ κατά την παραλαβή της από την κ.Μπουρμπαντωνάκη Ξανθούλα την οποία και ευχαριστούμε για τηνταλαιπωρία στην οποία εθελοντικώς υποβάλλεται.

το Σκινοφάραγγο 3Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2013

Κατά τη διάρκεια του Ιταλοελληνικού καιΓερμανοελληνικού πολέμου, την Μάχητης Κρήτης και την Γερμανοϊταλική κατο-

χή 1941-1945, Πρόεδρος της Κοινότητας του Σκι-νιά - Μονοφατσίου βρέθηκε ο ΚωνσταντίνοςΙωαν. Παπαδάκης ή Παπαδοκω-στής.

Κατά τη σκληρή Γερμανοϊταλι-κή κατοχή, όσοι ζούν ακόμη, θα τηνθυμούνται, η ζωή του κάθε Έλληναανά πάσα στιγμή κινδύνευε, γιατί σεκάθε γωνιά του δρόμου, ο κατα-κτητής παραμόνευε, έτοιμος νασκορπίσει το θάνατο. Αν όμως κιν-δύνευε η ζωή του κάθε απλού Έλ-ληνα πολίτη, πολύ περισσότεροκινδύνευε η ζωή, αλλά και η τιμήτου κάθε Προέδρου Κοινότητας.

Κινδύνευε πολύ περισσότερο,γιατί αν καθυστερούσε να εκτελέ-σει κάποια διαταγή των αδίστα-κτων κατακτητών ήταν δυνατόν να θεωρηθεί, ότισκόπιμα καθυστερούσε και η τιμωρία του θα ήτανσκληρή.

Εάν πάλι από φόβο, και για να προλάβει ταχειρότερα έγκαιρα εκτελούσε την διαταγή τωνκατακτητών, ήταν δυνατόν να θεωρηθεί, φίλος καισυνεργάτης των Γερμανών.

Ο Παπαδοκωστής ο Πρόεδρος της Κοινότη-τας του Σκινιά, βρίσκονταν στην πλέον επικίν-δυνη θέση, γιατί γνώριζε ότι σχεδόν όλοι οι κά-τοικοι του Σκινιά, ήταν οργανωμένοι στην Εθνι-κή Αντίσταση Κρήτης στην οποία και ο ίδιος, με-σάνυκτα, είχε παραδώσει από την αποθήκητου, στους Δημήτριο Σηφάκη και Γεώργιο Μι-ζεράκη, πενήντα οκάδες κριθάρι για το ψωμί τωνανταρτών, των Ε.Α.Ο. Μπαντουβάδων.

Την 12-1-1943 ο Φρούραρχος Ηρακλείου,κάλεσε στο Αρκαλοχώρι τους Προέδρους Κοι-νοτήτων της περιοχής, μεταξύ των οποίων και τονΠρόεδρο της Κοινότητας του Σκινιά.

Αποκλειστικός ομιλητής ο Φρούραρχος, οοποίος μεταξύ των άλλων είπε: «Άγγλοι κατά-σκοποι και ντόπιοι κακοποιοί διαπράττουν σαμ-ποτάζ και άλλες αντιγερμανικές πράξεις. Για τιςπράξεις τους αυτές ευθύνεται και ο πληθυσμόςτης περιοχής γιατί δεν τους καταδίδει στις γερ-μανικές αρχές. Για κείνο σε περίπτωση σαμποτάζστην περιοχή σας, θα υποστούν και οι κάτοικοι αν-τίποινα τα οποία θα είναι πολύ σκληρά. Για νααποφύγετε τα αντίποινα, να καταδίδετε στις γερ-μανικές αρχές τους κακοποιούς αυτούς, οι οποί-οι, μας κάνουν κάποια ζημιά, αλλά τη φορά τουπολέμου δεν την αλλάσσουν και η Αγγλία και ηΡωσία θα καταστραφούν».

Μετά την ομιλία του αυτή ο Φρούραρχος πε-ριδιαβαίνοντας ανάμεσα στους Προέδρους τωνΚοινοτήτων, σταμάτησε στον Πρόεδρο της Κοι-νότητας Σκινιά και του είπε: «Στην περιοχή σου,κρύπτεται κάποιο μυστικό και εάν το ανακαλύ-ψουμε, θα το πληρώσετε όλοι πολύ ακριβά».

Όποιος άλλος και αν ήταν στη θέση του Πα-παδοκωστή θα κατελαμβάνετο από φόβο, θα έχα-νε τη φωνή του και η τρομοκρατημένη στάση του,θα επιβεβαίωνε την πληροφορία του Φρούραρχου,για το μυστικό που κρύβονταν στην περιοχή τηςΚοινότητας, αφού δεν κρύβονταν ένα αλλά πολ-λά μυστικά, όπως οι Ε.Α.Ο. Μπαντουβάδων - ηΕ.Ο.Π.Α. και ο Ελληνικός Μυστικός Ασύρματος.

Και όλα αυτά τα ήξερε. Ο Παπαδοκωστής όμως, που διακρίνονταν για

την πνευματική του ευστροφία, δηλαδή την εξυ-πνάδα, την ετοιμότητα, το θάρρος και τον πα-τριωτισμό του, απάντησε κοφτά και με σταθερή

φωνή: «Κύριε Φρούραρχε στην πε-ριφέρειά μου, δεν κρύπτεται μυ-στικό, αν κρυβόταν μυστικό θα τοήξερα εγώ και θα το ξέρατε καιεσείς».

Η αποστομωτική απάντηση τουΠαπαδοκωστή, κλόνισε τον Γερμα-νό Φρούραρχο, ο οποίος άρχισε νααμφιβάλλει για την αλήθεια τωνπληροφοριών του.

Εκτός της παραπάνω περιπτώ-σεως και από τα γερμανικά αρχεία,που τα ερευνούν Έλληνες ερευνη-τές αποδεικνύεται ο πατριωτισμόςκαι το θάρρος του Παπαδοκωστή,όπως και η παρακάτω περίπτωση.

Επειδή ο Πρόεδρος της Κοινότητας Σκινιά κα-θυστέρησε να αναφέρει τον αριθμό των αν-δρών της Κοινότητάς του, που μπορούσαν να ερ-γαστούν σε αναγκαστική εργασία (αγγαρία) στοΑεροδρόμιο Καστελλίου, οι Γερμανοί επέβαλανστην Κοινότητα πρόστιμο χίλιες οκάδες λάδι καιδιέταξαν τον Πρόεδρο, να το συγκεντρώσει καινα το παραδώσει σ’ αυτούς.

Ο Παπαδοκωστής όμως διαβεβαίωνε τους Γερ-μανούς ότι οι κάτοικοι της Κοινότητάς του, ήτανφτωχοί και το λάδι που επέβαλαν ως πρόστιμοδεν υπάρχει. Και αφού δεν υπάρχει ήταν αδύ-νατον να το εισπράξει και να το παραδώσει. ΟιΓερμανοί κατόπιν της επιμονής του Παπαδοκω-στή ότι δεν υπάρχει λάδι, μετέτρεψαν το πρό-στιμο σε έξι αρνιά να τα πάρει ο Πρόεδρος και νατα παραδώσει για να εορτάσουν οι κατακτητές τοΠάσχα. Όταν πλησίαζε το Πάσχα, ο Παπαδοκω-στής διαβεβαίωνε τους Γερμανούς ότι οι κάτοι-κοι της Κοινότητάς του είναι φτωχοί γεωργοί καιόχι κτηνοτρόφοι και αρνιά δεν υπάρχουν. Και πάλιχάρις στην επιμονή του, τελικά το πρόστιμο χα-ρίστηκε.

Τον Μάρτιο του 1943, μια ομάδα Γερμανώνεπιθεωρούσε την τηλεφωνική γραμμή από Πύρ-γο - Σκινιά - Μάρθα - Βιάννο. Έφθασε στον Σκι-νιά. Ο Πρόεδρος της Κοινότητας ενδιαφέρθηκεγια το φαγητό τους και διανυκτέρευσαν στο οί-κημα του Σταθμού Χωροφυλακής. Το πρωί τηςεπομένης προσπάθησαν να επικοινωνήσουν μετον Πύργο, αλλά δεν είχαν απάντηση. Κίνησαννα ελέγξουν την τηλεφωνική γραμμή και διαπί-στωσαν ότι την παρελθούσα νύκτα, άγνωστοι εί-χαν αφαιρέσει το τηλεφωνικό σύρμα από την το-ποθεσία «Γούσποι» ως την παλαιά Δεματιανή γέ-φυρα. Έγιναν έξω φρενών. Άρπαξαν τον εκεί πλη-σίον εργαζόμενο Φώτιο Στυλ. Ζαμπουλάκη, τονέδειραν άγρια, και με σπρωξιές και κουτουλιές τονοδήγησαν και τον έκλεισαν στο κρατητήριο τουΣταθμού Χωροφυλακής και εξαγριωμένοι ζη-τούσαν τον Πρόεδρο της Κοινότητας.

Ευτυχώς μαζί τους είχαν και διερμηνέα καιαποτεινόμενοι προς τον Πρόεδρο της Κοινότη-τας, τον Παπαδοκωστή, εξαγριωμένοι του είπανότι, Σκινιανοί έκοψαν το σύρμα του τηλεφώνου.

Ο Πρόεδρος της Κοινότητας, προσπάθησε νατους ηρεμήσει και τους οδήγησε στο καφενείοτου Βερβελονικολή. Εκεί τους πρόσφερε ρακή και

τους ετοίμασε φαγητό. Στη συνέχεια ανάμεσαστο κρασί και το φαγητό, με πειστικότητα και θάρ-ρος, τους είπε: «Εμείς εδώ στο χωριό, σαςαγαπούμε, για κείνο και τα άλλα χωριά μας εχ-θρεύονται. Την κακή αυτή πράξη που την κατα-δικάζουμε, την έκαναν ξενοχωριανοί για να μαςεκθέσουν σε εσάς. Εάν ήσαν χωριανοί - που δενήσαν - θα μπορούσαν να την κάνουν σε ένα άλλοχωριό και όχι στο χωριό τους και να κατηγορη-θούν οι κάτοικοι του άλλου και όχι οι χωριανοίτους. Και ο Φώτης που κρατείτε, άδικα έφαγε τοξύλο και άδικα τον κρατείτε».

Οι Γερμανοί δέχτηκαν σωστά τα λόγια του Πα-παδοκωστή, άλλαξαν γνώμη και μετά το φαγη-τό άφησαν το Φώτη να πάει στο σπίτι του.

Αποκατέστησαν τη ζημιά στο τηλεφωνικόσύρμα και το μικρό σαμποτάζ έληξε, μόνο με τονάδικο ξυλοδαρμό του Φώτη.

Και όμως το σαμποτάζ το είχαν κάνει τρειςΣκινιανοί και τώρα αναφέρονται απλώς για τηνιστορία. Ήταν ο Ιωάννης Συμισακάκης, ο Εμμαν.Μιζεράκης και ο Ιωάννης Θ. Βερβελάκης.

Πολλές φορές ο Πρόεδρος της Κοινότηταςτου Σκινιά, ο Παπαδοκωστής, στα χρόνια της Γερ-μανικής κατοχής, σε παρόμοιες περιπτώσεις μετην εξυπνάδα του και το θάρρος του, γλίτωσε τοχωριό από δύσκολες και επικίνδυνες καταστάσεις.

Οι μεγαλύτεροι Σκινιανοί θα θυμούνται ακό-μη τον Ιούνιο του 1944, που οι Γερμανοί κύκλω-σαν το Σκινιά και πυροβολούσαν κάθε Σκινιανόπου προσπαθούσε να φύγει. Τότε που ένας Γερ-μανός από λάθος, νόμισε ότι ήταν Σκινιανός καιτον πυροβόλησε, αλλά ήταν Γερμανός και τοντραυμάτισε σοβαρά.

Ο Πρόεδρος της Κοινότητας, ο Παπαδοκω-στής, για να μη πάθει το χωριό κακό, βοήθησεκαι μετέφεραν τον τραυματία στο Σταθμό Χω-ροφυλακής. Ειδοποίησε το γιατρό και του πρό-σφερε τις πρώτες βοήθειες, αλλά το τραύμα ήτανθανατηφόρο και ο Γερμανός στρατιώτης υπέ-κυψε.

Την επομένη πάλι ο Πρόεδρος, υποδέχτηκετους Γερμανούς Αξιωματικούς που έκαναν τηναυτοψία και την αναπαράσταση και τελικά δια-πίστωσαν ότι Γερμανός σκότωσε Γερμανό καιέτσι το χωριό και οι χωριανοί δεν έπαθαν κακό.

Αν και ο Σκινιάς και οι Σκινιανοί ανέπτυξαν σο-βαρότατη αντιστασιακή δραστηριότητα, είχαμεμόνο τρία θύματα, τον Αντώνιο Θ. Βερβελάκη,τον Χαρίλαο Κων. Τζανάκη και τον Στάθη Εμμ.Μπριτζολάκη.

Μετά την απελευθέρωση, ο Παπαδοκωστής,εξακολουθούσε να απολαμβάνει την αγάπη καιτην εκτίμηση των κατοίκων της Κοινότητας, διό-τι αναγνώριζαν ότι στη δύσκολη και επικίνδυνηεποχή της σκληρής Γερμανοϊταλικής Κατοχής χά-ρις και στην πατριωτική στάση, την εξυπνάδα καιτο θάρρος του, οι κάτοικοι πέρασαν δύσκολες καιεπικίνδυνες καταστάσεις και το χωριό δεν έπα-θε κακό.

Ο Παπαδοκωστής διετέλεσε Πρόεδρος τηςΚοινότητας του Σκινιά τα έτη 1930-1933 και 1939-1944 και μετά την απελευθέρωση τα έτη 1959-1960.

Υπήρξε καλός πατριώτης, καλός Σκινιανός,καλός οικογενειάρχης, καλός άνθρωπος.

Σκινιά την 8η Σεπτεμβρίου 2013Γεώργιος Εμμ. Μιζεράκης

Αντ/ρχης Χωροφυλακής ε.α.

Ο ΠΑΠΑΔΟΚΩΣΤΗΣ(Κων/νος Ιωαν. Παπαδάκης)


Εθνική Αντίσταση και Βέρμαχτ (Γερμανικόςστρατός).

Ας έρθουμε όμως για λίγο στα γεγονόταεκείνου του δραματικού πρωινού, που μας έφε-ρε αυτή την ηρωική επέτειο και που θα μένειστην ιστορία “Η μάχη της Κάτω Σύμης και Εθνι-κής Αντίστασης κατά των Γερμανικών δυνάμε-ων κατοχής”. Αυτή την επέτειο τιμούμε σήμερα!

Ήταν παραμονή της 12ης Σεπτεμβρίου του1943, όταν πραγματοποιήθηκε το εγχείρημα τωνανταρτών του λημεριού του καπετάν ΜανώληΜπαντουβά, για την εξουδετέρωση του φυλα-κίου του Γερμανικού στρατού, που ήταν τοπο-θετημένο στην Κάτω Σύμη. Σκοπός του φυλακίουήταν να παρακολουθεί κάθε δραστηριότητατης περιοχής, που εκδηλωνόταν προς τους αν-τάρτες της Δίκτης και όχι η παρακολούθηση τηςδιακίνησης της πατάτας της περιοχής όπως οιΓερμανοί διέδιδαν. Γι’ αυτό και οι τρεις άνδρεςτου φυλακίου είχαν πάρει από τους κατοίκουςτο παρατσούκλι “πατατάδες”. Είναι γνωστό ότιη περιοχή της Κ. Σύμης δεν είχε ποτέ αξιόλο-γη παραγωγή πατάτας.

Ο προορισμός του προκεχωρημένου αυτούφυλακίου ήταν, πέρα για πέρα, κατασκοπευτικόςκαι οι παρατηρήσεις του, μεταβιβάζονταν μεασύρματο στο αρχηγείο της Άνω Βιάννου.

Αυτούς λοιπόν τους κατασκόπους της Εθνι-κής Αντίστασης, που δυσχέραιναν τον ανεφο-διασμό των ανταρτών, αποφασίστηκε να τουςεξουδετερώσουν, απαγάγοντάς τους.

Σημειώνω ιδιαίτερα ότι οι προσφορές των κα-τοίκων της περιοχής της Βιάννου και της Ιερά-πετρας δεν υστερούσαν από τις προσφορές άλ-λων περιοχών της Πεδιάδας και του Μονοφα-τσίου. Προσφορά προς τους αντάρτες και βγαλ-μένες από το υστέρημα των κατοίκων της πε-ριοχής. Και όλα αυτά τα εφόδια διακινούνται καιαπό την Κάτω Σύμη. Αυτή η δραστηριότητα τηςΚάτω Σύμης δεν άργησε να γίνει αντιληπτή απότους Γερμανούς και αυτός ήταν ο λόγος που εγ-καταστάθηκε το φυλάκιο στην Κάτω Σύμη και τοαποτελούσαν τρεις άνδρες του γερμανικούστρατού.

Αυτό το φυλάκιο αποφασίστηκε να εξουδε-τερωθεί. Αποφασίστηκε λοιπόν από το καπε-τανάτο της Δίκτης να γίνει ένα απόσπασμα μετους Ζαχαρία Μπαντουβά, Νικόλαο Γιακουμά-κη, Χρήστο Λιοκούκουδο και Νικόλαο Παπα-μαστοράκη και ξημερώματα της 9ης Σεπτεμ-βρίου θα πραγματοποιούσαν το εγχείρημα αυτό.

Κατέβηκαν από το λημέρι με προφυλάξεις.Μπήκαν ξημερώματα στην Κάτω Σύμη για ναπραγματοποιήσουν την αποστολή. Στόχος ήταννα συλληφθούν οι τρεις φρουροί και ζωντανοίνα μεταφερθούν στο λημέρι. Το εγχείρημααυτό έγινε, όπως είπα, στις 9 Σεπτεμβρίου, δη-λαδή τρεις μέρες πριν την 12η του μήνα.

Κατά σύμπτωση τη νύχτα του εγχειρήματοςο ένας Γερμανός στρατιώτης απουσίαζε. Οι δύοφρουροί πρόβαλαν σκληρή αντίσταση και αναγ-κάστηκε η αποστολή να τους φονεύσει. Οι νε-κροί δύο στρατιώτες μεταφέρθηκαν με ζώα στονΟμαλό, όπου ετάφησαν.

Το εγχείρημα αυτό έδωσε την αφορμήστους Γερμανούς να επιτεθούν μετά από τρειςμέρες και να καταστρέψουν την Κάτω Σύμη καινα εκδικηθούν το θάνατο των δύο φρουρών. Θε-ωρώ απαραίτητο να τονίσω ιδιαίτερα την κα-τάσταση που επικρατούσε σχετικά με την πο-ρεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τις δυ-σκολίες που αντιμετώπιζαν οι Γερμανοί την πε-ρίοδο αυτή.

Την ίδια εποχή - τέλος Αυγούστου και αρχέςΣεπτεμβρίου του ’43 οι σύμμαχοι άφηναν ναδιαρρέουν πληροφορίες, ότι επίκειται απόβασησυμμαχικών δυνάμεων στα Νότια της Κρήτης.

Αυτές οι πληροφορίες δεν είχαν καμιά βάση,αλλά αποσκοπούσαν να δημιουργήσουν σύγ-χυση στους Γερμανούς για την επικείμενη από-βαση στη Σικελία. Την παραπάνω πληροφορία,που ήταν σκόπιμη, ενίσχυσε και η ρίψη μεγάλουαριθμού όπλων και εφοδίων μια νύχτα του Αυ-γούστου του ’43 στο οροπέδιο του Ομαλού τηςΔίκτης και συγκεκριμένα στις 20 Αυγούστου.

Οι Γερμανοί πίστεψαν στις διαδόσεις αυτές,για επικείμενη απόβαση στις νότιες ακτές τηςΚρήτης και γι’ αυτό είχαν συγκεντρώσει αρκε-τές δυνάμεις στη Βιάννο για να επιτηρούν τηνπεριοχή και τη δράση των ανταρτικών ομάδωντης Δίκτης.

Στόχος τους ήταν πάντοτε η εξουδετέρω-ση του αντάρτικου της Δίκτης. Την ευκαιρίατους έδωσε το εγχείρημα των ανταρτών γιαεξουδετέρωση του φυλακίου της Κάτω Σύμης.

Στις 12 Σεπτεμβρίου το πρωί ξεκίνησε απότην Άνω Βιάννο μια διλοχία με αντικειμενικό στό-χο την καταστροφή της Κάτω Σύμης και τη διά-λυση του αντάρτικου της Δίκτης.

Ο αρχικαπετάνιος του λημεριού της Δίκτηςκαπετάν Μανώλης Μπαντουβάς, όταν πληρο-φορήθηκε τις προθέσεις των Γερμανών, κάλεσετον Υπαρχηγό καπετάν Χρήστο Μπαντουβά, που“οικουρούσε” φιλοξενούμενος στο χωριό τηςΒιάννου Κρεβατάς και θεραπευόταν από τραύ-μα στο κεφάλι, να ανεβεί στο λημέρι αμέσως καιπάραυτα να καταστρώσουν το σχέδιο αντιμε-τώπισης της πιθανής επίθεσης των Γερμανώνστην Κάτω Σύμη.

Ο ίδιος ο καπετάν Μανώλης θα πήγαινε στιςΜουριές Ιεράπετρας, όπου, με εντολή του αρ-χηγείου της Μέσης Ανατολής, θα παραλάμβα-νε τον Ιταλό Στρατηγό Κάρτα και όσους Ιταλούςαξιωματικούς και στρατιώτες προσχώρησανστην Αντίσταση.

Την ίδια εποχή ήρθε πληροφορία, πως οι Γερ-μανοί σκόπευαν να επιτεθούν στους αντάρτεςκαι από τη μεριά της Εμπάρου. Με βάση τις πλη-ροφορίες αυτές, το αντάρτικο της Δίκτης χω-ρίστηκε σε τέσσερις ομάδες, που πήραν τις θέ-σεις τους ανάλογα.

Η πρώτη, με αρχηγό τον καπετάν ΧρήστοΜπαντουβά, κατέβηκε προς την Κάτω Σύμη καιοχυρώθηκε στους λόφους, που βρίσκονταιγύρω από το φαράγγι της Κάτω Σύμης, απ’ όπου,κατά πληροφορίες, θά ’μπαιναν οι Γερμανοί. Οκαπετάν Χρήστος Μπαντουβάς σχημάτισε μιαομάδα έμπιστων ανταρτών από 33 άτομα και πή-ραν τις θέσεις στα γύρω υψώματα.

Ο προπομπός του, Γεώργιος Χατζάκης, τονενημέρωσε ότι οι Γερμανοί πορεύονται προς τηνΚάτω Σύμη δια μέσου του φαραγγιού.

Αμέσως ο καπετάν Χρήστος, που είχε έμ-φυτη την επιτελική δύναμη, χώρισε τους 33 άν-δρες του σε μικρότερες ομάδες και τους τοπο-θέτησε στα γύρω υψώματα με την εντολή τηςσιγής, ώσπου αυτός να δώσει το σύνθημα με πυ-ροβολισμό στο ψαχνό.

Όταν διαπίστωσε ότι η διλοχία των Γερμα-νών μπήκε στο φαράγγι, έριξε τη συνθηματικήβολή και ακολούθησε ομοβροντία των ανταρτών.Οι Γερμανοί εγκλωβισμένοι στο φαράγγι αιφνι-διάστηκαν.

Η μάχη άρχισε στις 11 το πρωί και κράτησεπερίπου 4-5 ώρες. Οι Γερμανοί εξουδετερώ-θηκαν. Επί τόπου σκοτώθηκαν περί τους 120.Αιχμαλωτίστηκαν 13 και πάρα πολλοί τραυμα-τίες.

Από τη μεριά των ανταρτών σκοτώθηκεμόνο ένας, ο Απόστολος Βαγιωνάκης απότους Μύθους της Ιεράπετρας και δύο αντάρτεςτραυματίστηκαν: ο Γεώργιος Μαστραντωνάκηςαπό την Κάτω Σύμη και ο Εμμαν. Χριστοδου-λάκης από τον Αμιρά Βιάννου.

Απελευθέρωσαν τους 13 Κεφαλοβρυσα-νούς, που μαζί με τον παπά Μαθιό Γιαλαδάκη,τους είχαν αιχμαλωτίσει οι Γερμανοί στην εκ-κλησία του χωριού και ως ομήρους τους χρησι-μοποίησαν στην πορεία τους για την ΚάτωΣύμη, ως προφυλακή.

Η μάχη της Κάτω Σύμης ήταν από τις μεγα-λύτερες και σπουδαιότερες που έγιναν στηνΚρήτη μεταξύ ανταρτών και γερμανικού στρα-τού.

Το πάθημα των Γερμανών στην Κάτω Σύμητους εξόργισε και ο επίλογος, τόσο τραγικός,γράφτηκε τις επόμενες μέρες 13 και 14 Σε-πτεμβρίου του ’43.

Όλη τη σκληρότητα και την εκδικητική μανίατων Γερμανών τη δίνει το περιεχόμενο της δια-ταγής του Μπρόγερ, διοικητή του Φρουρίου Κρή-της, προς τον επίσης σκληροτράχηλο στρατη-γό Μίλλερ, το σφαγέα της Κρήτης, όπως χα-ρακτηρίστηκε και καταδικάστηκε στο τέλος τουπολέμου και η οποία διαταγή λέει τα εξής:

«Καταστρέψατε την επαρχία Βιάννου καιεκτελέσατε πάραυτα, χωρίς δισταγμό, τους άρ-ρενες, που είναι άνω των 16 ετών και όλους πουσυλλαμβάνονται στην ύπαιθρο, ανεξαρτήτωςφύλου και ηλικίας...»

Και η διαταγή εξετελέσθη με περίσσια σκλη-ρότητα και βαρβαρότητα.

Και το έπραξαν αυτό ανήμερα της εορτήςτου Τιμίου Σταυρού!

Η περιοχή της Βιάννου και της Δυτικής Ιε-ράπετρας πλήρωσαν ακριβά το τίμημα της ορ-γής των Γερμανών με 460 περίπου τυφεκι-σμούς και στα χωριά και την ύπαιθρο.

Ας είναι αιωνία η μνήμη των θυμάτων τηςΓερμανικής βαρβαρότητας!!!

Ας κρατήσουμε 1 λεπτού σιγή για τη μνήμητων θυμάτων αυτών και για τις ψυχές των αν-ταρτών που δεν ζούν σήμερα.

Αιωνία η μνήμη.

12η Σεπτεμβρίου 1943 Συνέχεια από τη σελ. 1


100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Α/Δ Καστελλίου, μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου καιαρκετοί επώνυμοι και ανώνυμοι. Από το Σκινιά συμ-μετείχαν αρκετοί παρά την απόσταση για να ακούσουντην κα. Μαρία Γαλανάκη, Δασκάλα και Πρόεδρο τουΠολιτιστικού Συλλόγου Σκινιά να αναφέρεται στη δρά-ση του Σκινιακού Βουλευτή της Κρητικής ΠολιτείαςΙπποκράτη Παπαδημητρόπουλου. Εκτός από τηνΜαρία μας θέματα ανέπτυξαν η κα. Άννα Πατεράκη,Δρ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων «Πρώιμα ψηφίσματα γιατην “Ένωση” της Κρήτης με την Ελλάδα (Σεπτ. 1908)των Δήμων Αρκαλοχωρίου - Καστελλίου, Σκινιά καιΠαναγίας», η κα. Ευαγγελία Πατεράκη, καθηγήτριαΦυσικής Αγωγής “Εκπαιδευτικά: Ενδεικτικά σχολεί-ων 1901-1913. Επετειακός εορτασμός στο Καστέλ-λι 25 Μαρτίου 1909”, ο κ. Γεώργιος ΚαλογεράκηςΔ/ντής Δημ. Σχολ. Καστελλίου και Υποψ. Δρ. Πανε-

πιστημίου Ιωαννίνων“Δεκέμβριος 1911.Κρήτες βουλευτέςόμηροι στα πλοία τωνπροστάτιδων δυνά-μεων”. Συντονιστήςτης εκδήλωσης ήτανο κ. Γεώργιος Πατε-ράκης, Δρ. Πανεπι-στημίου Ιωαννίνων.

Στη συνέχεια πα-ραθέτουμε αυτούσιατην ομιλία της κ. Γα-λανάκη Μαρίας δα-σκάλας και προέδρουτου Πολιτιστικού συλ-

λόγου Σκινιά.

Ο Ιπποκράτης Πα-παδημητρόπουλοςγεννήθηκε στον Πεύ-κο της Βιάννου το

έτος 1866 ή 1867. Αποφοίτησε από το Δημ. ΣχολείοΠεύκου. Ήταν γιος του Εμμ. Παπαδημητρόπουλου,γιατρού και οπλαρχηγού στις επαναστάσεις των ετών1866 και 1878 της επαρχίας Ρίζου.

Φοίτησε στο Σχολαρχείο Βιάννου και στο Γυ-μνάσιο Νεαπόλεως, ενώ, όπως μας πληροφορεί η εφη-μερίδα «Μίνως» στις 28-06-1886 αποφοίτησε από τοΓυμνάσιο Ηρακλείου και γράφτηκε στην Ιατρική Σχο-λή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Παντρεύτηκε στο Σκινιά Μονοφατσίου, όπουκαι εγκαταστάθηκε, την Κυριακούλα μια εκ τωντριών θυγατέρων του μεγαλοκτηματία ΜατθαίουΓαλανάκη ή Γαλανοχατζή. Τις άλλες δύο κόρες παν-τρεύτηκαν ο Δήμαρχος Σκινιά Εμμ. Χανιαλάκης καιο Ιερέας Σκινιά και Επαρχιακός Έφορος Μονοφατσί-ου Ι. Παπαδάκης.

(Σύμφωνα με άρθρο του Ι. Καραβαλάκη, «Ο πρώ-τος γιατρός που εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Λασίθι αρ-χές του 1900 ήταν ο Ιπποκράτης Παπαδημητρόπου-λος από το Σκινιά Μονοφατσίου, που έμενε στο Τζερ-μιάδο για δύο χρόνια περίπου.» Καθώς φαίνεται στησυνέχεια εγκαταστάθηκε στο Σκινιά).

Με την Κυριακή Γαλανάκη απέκτησε τα παρακά-τω παιδιά:

• Χαρίλαο, (πέθανε φοιτητής της Ιατρικής),• Γεώργιο (1903-1936) ο οποίος παντρεύτηκε την

Ελένη Κονιού από τα Φαβριανά,• Εμμανουήλ (1904-1982) γιατρό και βουλευτή του

Ελληνικού Κοινοβουλίου που παντρεύτηκε τη δα-σκάλα Μαρίκα Κορνάρου,

• Ευαγγελία, σύζυγο Ψυλλάκη Δημητρίου, δικη-γόρου,

• και Ευανθία, σύζυγο Παπαδάκη Στυλιανού, δι-κηγόρου (σκοτώθηκε στην Αλβανία).

Ο ίδιος έλαβε μέρος στις επαναστάσεις 1896-1898. Στο βιβλίο του Ηλία Βουτιερίδου, αξιωματικούτου Τάγματος Επιλέκτων Κρητών «Η τελευταία επα-νάσταση της Κρήτης», όπου εξαίρονται οι ιατροί πουπρόσφεραν αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους στοναγώνα, αναφέρεται και ο Ιπποκράτης Παπαδημη-τρόπουλος. Το 1897 διετέλεσε αφιλοκερδώς ιατρόςτου Τάγματος Επιλέκτων Κρητών.

Διετέλεσε γιατρός και πληρεξούσιος στην επαρ-χία Βιάννου και Μονοφατσίου από το 1901 μέχρι το1913.

Εξελέγη επανειλημμένως βουλευτής της Κρητι-κής Πολιτείας με το κόμμα του Αντωνίου Μιχελιδά-κη.

Εκλέγεται μέλος της Συντακτικής Συνέλευσης το1889 (μέλη 188), μέλος της πρώτης βουλής των Κρη-τών το 1901 (74 μέλη), της Βουλής το 1903 (74 μέλη),το 1905 (74 μέλη), στη Β΄ Συντακτική Συνέλευση (129μέλη), το 1907 (65 μέλη), το 1910 (126 μέλη).

Μάλιστα κατά τη σύσταση επιτροπών «της εν Κρή-τη Βουλής των Ελλήνων» στις 15 Νοεμβρίου 1910φαίνεται να συμμετέχει στην «Επιτροπή επί των εσω-τερικών».

Επίσης εκλέγεται μέλος της επαναστατικής Συ-νέλευσης το Νοέμβριο του 1911. Το Γενάρη του 1912,όντας πληρεξούσιος της επαρχίας Μονοφατσίου,στάλθηκε ως αντιπρόσωπος της Κρητικής Πολιτείας

«ίνα μετέχη των εργασιών της Ελληνικής Βουλής, διου μέτρου εκδηλούται η αμετάτρεπτος απόφασις τηςΕπαναστατικής των Κρητών Συνελεύσεως, ίνα η επίτοσούτον ήδη χρόνος αναβληθείσα υπόσχεσις τωνπροστατιδών μεγάλων δυνάμεων πραγματοποι-ηθή…».

Στις Αρχάνες, 30-07-1897, πραγματοποιήθηκεΓενική Συνέλευση των Κρητών αλλά λόγω διαφωνιώνδεν κατέληξαν σε απόφαση και μάλιστα οξύνθηκανπολύ τα πνεύματα με αποτέλεσμα να διαλυθεί η συγ-κέντρωση άκαρπη. Σ’ αυτή τη συνέλευση παρευρέ-θηκαν ως εκπρόσωποι της περιοχής τους και οι Σκι-νιανοί:

1) Παπαδημητρόπουλος Ιπποκράτης του Εμμ. για-τρός,

2) Μαρκατάτος Εμμανουήλ του Αντωνίου, οπλαρ-χηγός Ρίζου από το Σκινιά

3) Παπαδάκης Αντώνιος του Ιωάννου, οπλαρχη-γός Σκινιά

4) Καμπάνης Αθανάσιος του Αντωνίου, οπλαρ-χηγός Βακιωτών.

Οι παραπάνω, όταν διαπίστωσαν ότι η έκβαση τηςσυνέλευσης δεν ήταν καλή, αποχώρησαν.

Σε αναφορά του Δρ. Μανόλη Δετοράκη για τουςΚρήτες γιατρούς, αναφέρεται και ο Παπαδημητρό-πουλος:

«Μεγάλη, αλλά ήσσονος πολιτικής σημασίας, ήτανκαι η ομάδα των αντιβενιζελικών γιατρών στο ΝομόΗρακλείου, αρκετοί εκ των οποίων εκλέγονταν συχνάβουλευτές με το Εθνικόν Κόμμα, του Αντωνίου Μι-χελιδάκη. Σ’ αυτήν ανήκαν οι γιατροί Στυλ. Ματζα-πετάκης, με ευρεία απήχηση στην πεδιάδα της Μεσ-σαράς, ο Αλεξ. Παπαχατζάκης, ο Νικόλαος Συγγε-λάκης, ο Γεώργιος Βαρούχας, ο Ιπποκράτης Παπα-δημητρόπουλος, ο Νικόλαος Φουντουλάκης και ο Δευ-καλίων Πωλιουδάκης από την Πόμπια.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Ιπποκράτης Παπαδη-μητρόπουλος ανήκε στους Κρήτες που επιθυμούσαντην Ένωση της νήσου με την Ελλάδα.

Με τον τότε Δήμαρχο Σκινιά, Εμμανουήλ Χανια-λάκη είχε υπογράψει επανειλημμένως ψήφισμα γιατην πολυπόθητη Ένωση.

Αν και είχαν διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσειςμε το Δήμαρχο και μπατζανάκη του, ωστόσο η άπο-ψή τους για το μέλλον της Κρήτης ταυτιζόταν.

Στο ψήφισμα της 7ης Απριλίου 1905, περίπου έναμήνα μετά την κήρυξη της Επανάστασης του Θερίσ-σου, η Κρητική Βουλή αποφάσισε την Ένωση της Κρή-της με την Ελλάδα σε μια πανηγυρική συνεδρίαση υπότην παρουσία του Έλληνα βασιλιά Γεωργίου Α'.

Το κείμενο του Ψηφίσμα-τος ακολουθεί λίστα στηνοποία αναφέρονται τα ονό-ματα όλων των Κρητών πουυπέγραψαν. Ανάμεσά τουςυπάρχει και αυτό του Παπα-δημητρόπουλου.

Τα ψηφίσματα που είχανεκδοθεί από όλα τα δημοτικάσυμβούλια της Κρήτης, τιςλαϊκές και επαρχιακές συνε-λεύσεις στις πόλεις και ταχωριά δημοσιεύτηκαν σεπαραρτήματα της Εφημερί-δας της Κυβερνήσεως στις 13Οκτωβρίου και στις 3 Νοεμ-βρίου 1908. Στα δύο παραρ-τήματα διαβάζουμε τα ψηφί-σματα των συλλαλητηρίωνκαι των δημοτικών συμβου-λίων των δήμων του νομούΗρακλείου, κατά τη σειρά πουδημοσιεύτηκαν:

Κρουσώνα, Αγίου Μύρω-να, Ζαρού, Χάρακα, Σχοινιά(Σκινιά), Αρκαλοχωρίου, Με-γάλης Βρύσης, Δαφνών, Αρ-χανών, Αγιών Παρασκιών, Κα-στελλίου Πεδιάδος, Επισκο-πής, Παναγιάς, Λαγκάδας,Ρογδιάς, Γόρτυνας, Τυμπα-κίου, Πλατάνου.

Επίσης οι δήμοι της επαρχίας Βιάννου, Μύρτου,Αγίου Βασιλείου και Βιάννου, που τότε ανήκαν στονομό Λασιθίου.

Γενικά, καθώς προκύπτει από διάφορες μαρτυρίεςκαι έγγραφα, ο Ιπποκράτης Παπαδημητρόπουλοςήταν ένας άνθρωπος που ενδιαφερόταν για τα κοινάκαι είχε ενεργό δράση στην περιοχή του σε διάφο-ρους τομείς.

Αίτημα του Αθανασίου Καμπάνη για την ανα-γνώρισή του ως αγωνιστή προς την «επί των βοηθη-μάτων των χηρών και ορφανών, τραυματιών καιαγωνιστών επιτροπήν» συνοδευόταν από πιστοποι-ητικό του Δήμου Σκινιά υπογεγραμμένο από το Δημ.Συμβούλιο «Εν Σχοινιά τη 22α Ιανουαρίου 1902» στο

οποίο αναφέρεται ωςπρόεδρος ο ΙπποκράτηςΠαπαδημητρόπουλος.

Στις πρώτες βουλευ-τικές εκλογές, μετά τηδικτατορία Πάγκαλου,στις 7 Νοεμβρίου 1926έλαβε μέρος ως υποψή-φιος βουλευτής με τοΛαϊκό κόμμα και έλαβε401 ψήφους.

Στη ζωή του γενικάυπήρξε ανιδιοτελής εν-διαφερόταν για τουςασθενείς του και όταν αν-τιλαμβανόταν πως κάποι-ος ασθενής ήταν φτω-χός, όχι μόνο δεν του ζη-τούσε αμοιβή, αλλά τουέδινε και χρήματα.

Ο Ι. Παπαδημητρό-πουλος απεβίωσε στις 6-12-1936.

Ευχαριστώ πολύ γιατη συμβολή τους στηνπραγματοποίηση αυτήςτης εργασίας:

α) Τον κ. Γεώργιο Μι-ζεράκη, απόστρατο αξιωματικό της χωροφυλακής,για την ευγενική παραχώρηση γραπτού και φωτο-γραφικού υλικού.

β) Τον καλό φίλο, συνάδελφο και συγγραφέα Μα-νόλη Μακράκη που μου δώρισε το βιβλίο του «Κρη-τών Παιδεία» και μου επέτρεψε να αντλήσω πλη-ροφορίες.

Συνέχεια από τη σελ. 1

Ο Ιπποκράτης Παπαδημητρόπουλος

με τη σύζυγό του, ΚυριακήΜατθαίου Γαλανάκη

Απόκομμα από την εφημερίδα «ΙΔΗ», όπου στις εκλογές του 1910

ο Παπαδημητρόπουλος διακρίνεται τρίτος στο Ν. Ηρακλείου με 606 ψήφους.

Εμμανουήλ Χανιαλάκης

Δήμαρχος Σκινιά, κουνιάδος του

Ι. ΠαπαδημητρόπουλουΣυνυπέγραψε ως δήμαρχος με τον

Ιπποκράτη πολλές φορές για την

Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα

Την ιατρική και βουλευτική δράση του συνέχισε

ο γιος του Εμμανουήλ. Έλαβε μέρος στις εκλογές

του 1946 ως υποψήφιος βουλευτής Ηρακλείου με το

συνδυασμό Εθνικής Πολιτικής Ενώσεως (Κόμμα Βενιζελικών

Φιλελευθέρων) και εξελέγη με 5.461 ψήφους.


Κρήτη πατρίς της λευτεριάς και της ανδρειοσύνηςφάρος λαμπρός προς μίμηση στύλος της ρωμιοσύνης.

Σε μέγεθος το τέταρτο νησί της Μεσογείουμα ’γινες πρώτο της τιμής, θυσίας, μεγαλείου.

Ευτύχησες να δώσεις φως σ’ όλη την οικουμένηοι Μινωίτες σ’ έκαμαν για πάντα ξακουσμένη.

Μ’ ασύγκριτο πολιτισμό έχεις ανδρεία και χάρητις ομορφιές σου εξυμνεί λύρα με το δοξάρι.

Πιστή στις παραδόσεις σου και τη φιλοξενίασε μια σπηλιά σου γέννησες κι ανάθρεψαν τον Δία.

Επέρασαν κατακτητές από τ’ άγια χώματά σουόμως δε ρίζωσε κανείς, τους διώξαν τα παιδιά σου.

Ο πόθος για την λευτεριά σε είχε συγκλονίσεικαι ο Τούρκος τ’ άγριο θεριό πήγε να σ’ αφανίσει.

Ποτέ δεν τον προσκύνησες δεν του ’δωσες το χέρι,τη σπίθα έκανες φωτιά κι άστραφτε το μαχαίρι.

Η μία επανάσταση διαδέχονταν την άλληκαι λαβωμένη έπεφτες στα νύχια του και πάλι.

Μα πάλι εσηκωνόσουνα από τ’ αποκαΐδιακαι το ντουφέκι βρόνταγες και άρχιζες τα ίδια.

Με το Αρκάδι δίδαξες στον κόσμο την αξίατης λευτεριάς πως για να ’ρθεί χρειάζεται θυσία.

Μοσχάρι εκολύμπησε στο αίμα από τα παιδιά σουπολλές φορές μέχρι να βρεις πάλι τη λευτεριά σου.

Η λευτεριά ’ναι ένα δεντρί όμως για να ανθίσειπρέπει αίμα παλικαριών πολύ να το ποτίσει.

Πρώτη στον Μακεδονικό πολέμησες αγώναστη γη του Μέγα Αλέξανδρου, Έλληνα Μακεδόνα.

Το χώμα σου σαν πάτησε πρίγκιπας αρμοστήςτα σκολιανά σου φόρεσες, μα πώς ν’ αποσχιστείς.

Η μέρα η πολυπόθητη της Ένωσης εφάνηκι άπλωσες όλα τα προυκιά, εφόρεσες στεφάνι.

Πρώτη Δεκέμβρη άναψες την πιο μεγάλη δάδατο δεκατρία πού ’γινες ένα με την Ελλάδα.

Με αρχηγό το τέκνο σου στις νίκες πρωτεργάτη τον εμπνευστή, διορατικό, μεγάλο διπλωμάτηεθνάρχη Βενιζέλε μας, ήρωα επαναστάτη.

Μπροστά εις τους Βαλκανικούς πολέμους και στους δύοκαι πάλι ήσουν σύ μπροστά, το είκοσι - είκοσι δύο.

Τα τέκνα σου τα βύζαξες με αίμα και με γάλαγι’ αυτό μ’ ανδραγαθήματα σε δόξασαν μεγάλα.

Και κει που γέναν οι αλλαγές και κόντευαν να κλείσουνκοράκια από τον ουρανό ήρθαν να σε πατήσουν.

Του νέου Αττίλα οι ορδές, η Άρια φυλήπου την Ευρώπη τσάκισαν, την έκαναν χαλί.

Ο Χίτλερ απαξάπαντως σε ήθελε δικιά τουήσουν κλειδί ανεχτίμητο μέσα στα σχέδιά του.

Προς έκπληξη όλων των λαών για την ελευθερίαπολέμησες και έγραψες δική σου Ιστορία.

Αυτή η καθυστέρηση μέχρι να σε λυγίσουν ήταν η αρχή του τέλους τους κι όλοι θα σε υμνήσουν.

Πρωτ’ άρχιξες τ’ αντάρτικο με δύναμη δική σουπολέμησες τον άξονα να φύγει απ’ το νησί σου.

Κι όταν ξανά της λευτεριάς χτύπησαν οι καμπάνεςχιλιάδες μαύρα φόρεγαν χαροκαμένες μάνες.

Αιώνια η μνήμη σας πατέρες και μανάδεςανάψατε της λευτεριάς παντοτινά τις δάδες.

Φόρος, δόξα, ευλάβεια, πατέρες σάς τιμούμεεχύσατε το αίμα σας ελεύθεροι να ζούμε.

Εις το βωμό της λευτεριάς επέσατε πατέρες να ζούμε εμείς ελεύθεροι ευτυχισμένες μέρες.

Ύψιστο χρέος και τιμή η πια ’κριβή ελπίδανα πέφτεις και να πολεμάς για ελεύθερη πατρίδα.

Εγέννησες κι ανάθρεψες θεούς και βασιλιάδεςτέκνα που σε δοξάσανε και ήρωες χιλιάδες.

Ελ Γκρέκο, Καζαντζάκη μας, Φραγκούλη και Κορνάρομ’ άσβεστο φως ανάψατε της Κρήτης μας το φάρο.

Εδίδαξες πολιτισμό, τέχνες και ανθρωπιάμα πάντα υπερήφανη είσαι και μοναχιά.

Κάνεις τη θλίψη σου χαρά, τον πόνο σου τραγούδιριζώνει με το αίμα σου κι ανθίζει το λουλούδι.

Όλα εσύ τα έδωσες και τίποτα δεν πήρεςούτε στην Ιστορία μας τη θέση σου δεν ήβρες.

Παίρνεις για τις θυσίες σου φιλοφρονήσεις μόνολόγια παχιά και αισθάνεσαι πιο δυνατό τον πόνο.

Όλοι σ’ εγκαταλείψανε, όλες οι κυβερνήσειςγιατί ’σαι λέει λεβέντισσα, σου φτάνει για να ζήσεις.

Αυτή ’ναι η βοήθεια Κρήτη μου που σου δίνουνκαι μόνο κάτι ψίχουλα ποφάγια σου αφήνουν.

Όλοι σ’ εγκαταλείψανε, πεινούνε τα παιδιά σουσ’ αυτούς που επολέμησες δίνουν τα χώματά σουτις σάρκες σου, το αίμα σου, τ’ άγια κόκκαλά σου.

Αυτοί που σε κατάστρεψαν, σε ξανακαταστρέφουν τον ένα κλάδο απέναντι του αλλουνού τον στρέφουν.

Αργά-αργά μεθοδικά στη φτώχεια μάς βυθίζουνόλους στην εξαθλίωση και μασέ ξεφτυλίζουν.

Με πρόγραμμα, με συνταγή, μαζί με τους σωτήρεςτους εκλεγμένους του λαού, τους πάνσοφους φωστήρες.

Με μέσα ηλεκτρονικά κι έντυπα μας φοβίζουνεχάσανε την τσίπα τους και μασέ φοβερίζουν.

Κι άνθρωποι τι γίνανε; Των Γραμμάτων που λένεκατάπιανε τη γλώσσα τους; Τέτοια πατρίδα θένε;

Ο νικημένος νικητής ποτέ του δεν ξεχνάειτην παντοδυναμία του και δεν στο συγχωράει.

Κρήτη, μάνα ανάλαφρα το χώμα σου πατώκι όποτε φεύγω μακριά το παίρνω φυλακτό.

Αν κι όταν χρειαστεί το αίμα μου θα δώσωθυσία για χατίρι σου τέτοια τιμή ας τη νιώσω.

Κωνσταντίνος Μιχ. Μαρκατάτος(Ο Σκινιανός)

Η Κρήτη Για τα εκατό χρόνια της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα

Μετά την πτώση του Ηρακλείου και τηνολοκληρωτική κατάληψη της Κρήτηςαπό τους Γερμανούς στις 30-5-1941,

ορκίστηκε στο Σπήλαιο του Χαμαμουτζή στις 2-6-1941 ο πρώτος πυρήνας της Εθνικής Αντί-στασης Κρήτης με Αρχηγό τον καπ. ΜανώληΜπαντουβά. Όλοι προέρχονταν από τους αγω-νιστές που είχαν λάβει μέρος στην Μάχη της Κρή-της κατά των Αλεξιπτωτιστών, μεταξύ των οποί-ων ο καπ. Χρήστος Μπαντουβάς, ο Γεωργ. Νιρ-γιανός, ο Γρηγ. Χναράκης, ο Κώστας Κατσιφά-ρης, ο Πετρ. Ιατράκης, ο Χαρ. Τυμπακανάκης καιάλλοι. Από το Σπήλαιο του Χαμαμουτζή, που βρί-σκεται στην περιοχή Αγίου Σύλλα, η ανταρτικήομάδα που ολοένα μεγάλωνε, με την προσέ-λευση καινούριων αγωνιστών, μεταφέρθηκε στοχωριό των Μπαντουβάδων τις Άνω Ασίτες, πουήταν κοντά στα Ασιθιανά βουνά και τον Ψηλο-ρείτη και όπου μπορούσαν να επεκτείνουν την αν-τιστασιακή τους δράση με περισσότερη ασφά-λεια. Στις Ασίτες η Εθνική Αντίσταση πλαισιώθηκεκαι από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας τωνΜπαντουβάδων και πολλούς άλλους. Εκεί είχεεγκατασταθεί ο ασύρματος από τους Άγγλουςεπιτετραμμένους της Μέσης Ανατολής, οι οποί-οι παρέδιδαν τα δελτία ειδήσεων στη δασκάλαΖωή Χρήστου Μπαντουβά, που τα αντέγραφε σεπολλά αντίτυπα και τα διένειμαν ειδικοί αγγε-λιοφόροι στα αντιστασιακά κλιμάκια που είχανσυσταθεί στα διάφορα χωριά. Έργο της ΕθνικήςΑντίστασης ήταν η περισυλλογή των Άγγλωνστρατιωτών που είχαν ξεμείνει στην Κρήτη μετάτην επικράτηση των Γερμανών, η διατήρηση τουηθικού των κατοίκων, ώστε να μην πτοούνται απότην Γερμανική προπαγάνδα, η τιμωρία των προ-δοτών, οι δολιοφθορές και τα σαμποτάζ εναντίοντου εχθρού.

Οι Γερμανοί είχαν ανακαλύψει τη δράση τηςΕθνικής Αντίστασης από τους προδότες συνερ-γάτες τους, επικήρυξαν πολλούς από αυτούς, τονκαπ. Μαν. Μπαντουβά που ήταν και ο Αρχηγόςτης Εθνικής Αντίστασης, τον καπ. Χρήστο Μπαν-τουβά που προδόθηκε ότι πολέμησε εναντίον τωναλεξιπτωτιστών επικεφαλής ομάδας Ασιθιανών,τη δασκάλα Ζωή Χρ. Μπαντουβά που έγραφε καιδιακινούσε τα δελτία ειδήσεων και άλλους. Αμέ-σως μετά το σαμποτάζ αεροδρομίου Ηρακλείουκαι τον τουφεκισμό για αντίποινα των 62 Μαρ-τύρων τον Ιούνιο του 1942 άρχισε η καταδίωξητων επικηρυγμένων. Ο πατέρας μου καπ. Χρ.Μπαντουβάς μεταφέρθηκε με τον καπ. Μαν.Μπαντουβά και την ομάδα στον Ψηλορείτη. Η μη-τέρα μου Ζωή Χρ. Μπαντουβά και εγώ, εννέαετών τότε, καταφυγαμε τον Μάιο του 1942, στοΜετόχι Βορρού στη Μεσσαρά κοντά στην οικο-γένεια του αδελφού του πατέρα μου ΚαπετάνΚώστα Ζ. Μπαντουβά που είχε την ευθύνη τηςπαραλαβής και της φύλαξης των όπλων που έρ-χονταν από τη Μέση Ανατολή.

Η δράση του θείου μου Μπαντουβόκωσταπροδόθηκε, οι Γερμανοί επέδραμαν στο Μετό-χι Βορρού, σκότωσαν επιτόπου τον ΓιώργοΣπυριδάκη συνέλαβαν τον Μπαντουβόκωστα,τον δεκατετράχρονο γιο του Ζαχαρία, τις 4 θυ-γατέρες του Νικολ. Μπαντουβά και τη Φιλαρέ-τη Ζαχ. Μπαντουβά και τους μετέφεραν στο χω-ριό Αυγενική. Εκεί ο αιμοσταγής Σούμπερτυπέβαλε σε πρωτόγνωρα και σκληρά βασανι-στήρια τον Μπαντουβόκωστα για να ομολογή-σει που έκρυβε τα όπλα, χωρίς όμως να κατα-φέρει να του αποσπάσει ούτε μία λέξη και τελικάτον σκότωσε.

Ο πατέρας μου Καπ. Χρήστος Ζ. Μπαντου-

βάς που είχε έρθει με αποστολή στου Βορρούαπό τον Ψηλορείτη πριν 3-4 ημέρες κατάφερεμαζί με την μητέρα μου να διαφύγει από τονκλοιό των Γερμανών, καθώς και ο θείος μου Καπ.Γιάννης Γ. Μπαντουβάς που είχε έρθει μαζί μετον πατέρα μου από τον Ψηλορείτη για την ίδιααποστολή.

Μετά τα τραγικά αυτά γεγονότα, οι γονείςμου πήρανε και εμένα από του Βορρού, που είχαπαραμείνει βιώνοντας όλα, όσα, φοβερά συνέ-βηκαν εκεί και φύγαμε κακήν κακώς. Ο πατέραςμου είχε πολλούς φίλους και συντέκνους στηΜεσσαρά και πίστευε ότι κάποιος θα έκρυβε τηνμητέρα μου κι εμένα, για να μπορέσει αυτός ναεπιστρέψει στο λημέρι του Ψηλορείτη και να ενη-μερώσει τον θείο μου Καπ. Μαν. Μπαντουβά γιατα διατρέξαντα.

Δυστυχώς όμως, όπου και να πηγαίναμε μάςέδιωχναν με σκληρό τρόπο, μας έβγαζαν έξω καιμας έκλειναν την πόρτα εκτός από την οικογέ-νεια Ντελάκη στη Λούκια και τον δικηγόρο Νι-κολ. Χατζηδάκη στην Παναγιά της Μεσσαράςπου μας κράτησαν για λίγες ημέρες. Διασχίσα-με περπατώντας, μόνο νύχτα, όλα τα Αστερού-σια. Στο φαράγγι του Άη Σάββα συναντήσαμε τονθείο μου καπ. Μανώλη Μπαντουβά και τον Πε-τρακογιώργη που σκόπευαν να φύγουν για τηΜέση Ανατολή. Θα φεύγαμε κι εμείς αλλά ειδο-ποιηθήκαμε ότι έρχονταν στο κατόπιν μας 200Γερμανοί κι έτσι φύγαμε όλοι από εκεί, καθέναςκαι αλλού. Περάσαμε από πολλά χωριά αλλά οκόσμος ήταν τρομοκρατημένος και από τον του-φεκισμό των 62 Μαρτύρων αλλά και από τονσκληρό και άγριο θάνατο του Μπαντουβόκωστακαι δεν βρίσκαμε πουθενά αποκούμπι. Οι άν-θρωποι ήταν δικαιολογημένοι γιατί οι Γερμανοίείχαν σπείρει το φόβο και την τρομοκρατία, σκο-τώνοντας, φυλακίζοντας και εξορίζοντας όσουςανακάλυπταν ότι ανήκαν στην Εθνική Αντίστα-ση. Διασχίσαμε όλη τη Μεσσαρά χωρίς τροφήή νερό τις πιο πολλές φορές και φτάσαμε στηΜαχαιρά που είχαμε συγγενείς και φίλους.Εκεί μας δέχτηκε με πολλή αγάπη η οικογένειατου Αντώνη και της Κρουσταλλένιας Μαθιανά-κη που ήταν κουμπάροι μας και καλοί πατριώ-τες, μας έκρυψαν και μας περιέθαλψαν. Οι Μα-θιανάκηδες, έφεραν τον πατέρα μου σ’ επαφήμε τους Μαχαιριανούς πατριώτες Γρ. Μακρο-γαμβράκη, Στ. Δασκαλάκη, Νικολ. Αποστολάκηκαι Βασίλη Βαρδαβά, που αργότερα αποτέλεσανένα από τα δυναμικότερα κλιμάκια της ΕθνικήςΑντίστασης.

Ο πατέρας μου αποφάσισε να πάμε στην Έμ-παρο όπου είχαμε συγγενείς, να μείνουμε εμείςεκεί και εκείνος να βγει στα Λασιθιώτικα βουνά.Στην Έμπαρο πήγαμε στα μέσα Ιουλίου 1942. Μεί-ναμε στο σπίτι του συγγενή μας Γιάννη Μαν-τζαβάκη και ο πατέρας μου ανέβηκε στη Δίκτη.Τον πρώτο καιρό ζούσαμε κρυμμένες μέσα σ’ έναδωμάτιο, αργότερα παρουσίασαν την μητέρα μουτάχα, σαν εργάτρια με το όνομα Μαρία και εμέ-να με ονόμασαν Πόπη. Η μητέρα μου έβγαλε ταγυαλιά και φόρεσε τσεμπέρι, γιατί στην επικήρυξήτης την περιέγραφαν με γυαλιά.

Ο πατέρας μου, στα Λασιθιώτικα βουνά συν-δέθηκε με τους κτηνοτρόφους Κρασαναδάμη, Γ.Βροντινό και Εμμ. Βουργάκη, μεγάλους πα-τριώτες, που στήριξαν τον αγώνα της Εθνικής Αν-τίστασης και όταν, αργότερα, τον Νοέμβριο του1942, έφερε ο πατέρας μου στη Δίκτη, από τονΨηλορείτη, τον καπ. Μαν. Μπαντουβά όλη τηνομάδα. Προηγουμένως κάθε τόσο κατέβαινεαπό το βουνό και μαζί με τον συγγενή μας Γιάν-

νη Μαντζαβάκη, από την Έμπαρο, περιερχότα-νε τα χωριά της περιοχής Μάρθα, Σκινιά, Κα-στελλιανά, Μαχαιρά, Ίνι, Αρκαλοχώρι, Θραψανόκ.τ.λ. όπου πραγματοποιούσε επαφές με διά-φορους πατριώτες που οργανώνονταν έτσι,στην Εθνική Αντίσταση.

Στο Σκινιά ήταν ο πρώτος που ήρθε σε επα-φή με το Γιάννη Συμμισακό, τον Ανδρέα Γαλα-νάκη, τους Μπριτζολάκηδες, τον ΑριστόδημοΧαλαμπαλάκη, τον Μιχάλη Χαμαλάκη και τονΕνωμοτάρχη Απόστολο Κουτσιρντάκη που ήτανδιοικητής του Αστυνομικού Σταθμού Σκινιάπερί τον Σεπτέμβριο του 1942 και τους ζήτησενα βοηθήσουν τον αγώνα κατά των Γερμανών.Όλοι δέχθηκαν ομόφωνα και ο Ανδρέας Γαλα-νάκης είπε το εξής συγκινητικό: “Θα βοηθή-σουμε και εις είδος και εις χρήμα και εις αίμα!”Ο καπ. Χρήστος Μπαντουβάς του απάντησε:“Δεν ήρθα ούτε για είδος ούτε για χρήμα αλλάμόνο για ΑΙΜΑ” και από τότε το Αντιστασιακό κλι-μάκιο του Σκινιά εργάστηκε άοκνα στον Αγώνακατά των Γερμανών, όπως και το κλιμάκιο της Μα-χαιράς που οργανώθηκαν ταυτόχρονα. Ο καπ. Χρ.Μπαντουβάς γράφει στις ιδιόχειρες σημειώσειςτου, ότι πέρασε μερικές φορές από το Σκινιά κατάτην διάρκεια της Κατοχής για διάφορες απο-στολές και ο Απ. Κατσιρντάκης τον έπαιρνε νακοιμηθεί στον Σταθμό Χωροφυλακής χωρίς ναφοβάται ή να δειλιάζει και γράφει επίσης, ότι κά-ποτε ο Κατσιρντάκης του χάρισε μια χλαίνη. Γρά-φει ακόμα ότι ο Γιάννης Συμμισακός τον συνό-δευσε στη Βιάννο και του γνώρισε τον Γιατρό Γ.Σπανάκη και τους Παπαμαστοράκηδες με τουςοποίους αργότερα ο καπ. Χρ. Μπαντουβάς δέ-θηκε με αδερφική φιλία. Ο γιατρός Γεωργ. Σπα-νάκης έγινε ο γιατρός της ομάδας των Μπαν-τουβάδων, όπως και ο γιατρός Γ. Χατζάκης. Μετη συμπαράστασή τους, ο καπ. Χρ. Μπαντουβάςέκανε επαφές με πατριώτες στα χωριά τηςΒιάννου, που οργανώθηκαν με αυτόν τον τρόπο.

Εν τω μεταξύ, στον Ψηλορείτη, η ομάδα μετον καπ. Μαν. Μπαντουβά, τον καπ. ΓιάννηΜπαντουβά και τους υπόλοιπους, είχε πρόβλη-μα διατροφής και παραμονής εκεί, γιατί είχαν εν-τοπιστεί από τους Γερμανούς. Έτσι ο καπ. Χρή-στος Μπαντουβάς αφού εξασφάλισε στήριξη απότους κτηνοτρόφους της Δίκτης και από τα κλι-μάκια των χωριών πήγε στον Ψηλορείτη και έφε-ρε την ομάδα στα Λασιθιώτικα βουνά αρχές Νο-εμβρίου 1942 όπως έγραψα ήδη. Η Εθνική Αντί-σταση μεγαλούργησε στην περιοχή αυτή χάριςστον πατριωτισμό των κατοίκων, την διάθεση προ-σφοράς και αυτοθυσίας. Την ίδια εποχή η μητέ-ρα μου και εγώ μέναμε στην Έμπαρο. Λόγω όμωςτης συγγένειας με τον Μαντζαβάκη μας εντό-πισαν οι Γερμανοί και έρχονταν συνεχώς απο-σπάσματα προκειμένου να μας βρούν. Καταφύ-γαμε τότε στο Μηλιαράδο στο σπίτι του Μανώ-λη Μακράκη (ή Ξυνοχοντρομανώλη), κατόπιν στοσπίτι της Ειρήνης Κοτρωνάκη και μετά στο σπί-τι του Μιχάλη Παπαδάκη εξαιρετικοί πατριώτεςόλοι τους. Όμως, ο δάσκαλος του χωριού τηνεποχή εκείνη, όταν έμαθε για μας απείλησε ναμας καταδώσει στους Γερμανούς και επειδή οιΓερμανοί είχαν πάρει τον Μιχάλη Παπαδάκη αγ-γαρεία στο αεροδρόμιο Καστελλίου, το αντι-στασιακό κλιμάκιο Εμπάρου κανόνισε να πάμεστο χωριό Μάρθα, στο σπίτι του Μουτάφη (δενθυμάμαι το όνομά του) που ήταν αντιστασιακός.Όταν μετά από 2-3 ημέρες επέστρεψε ο Παπα-δάκης από την αγγαρεία είπε στον δάσκαλο να


ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΡΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΠΑΝΤΟΥΒΑ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΚΙΝΙΑΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ


Έχουμε μπροστά μας την απόδειξη εξό-φλησης μιας χρόνιας οφειλής… κάπως έτσιξεκίνησε την εισαγωγική του ομιλία ο Αλέ-

ξανδρος Κατσαμπρακάκης μέλος της επιτροπήςαγώνα για το στήσιμο του μνημείου προς τιμή τηςΕθνικής Αντίστασης του λαού των Αστερουσίωνκατά την Γερμανική κατοχή, που έγινε στις 15 Σε-πτεμβρίου 2013 ημέρα εορτής του Αγίου Νικήταστη θέση Βίγλα πάνω από το μοναστήρι, τόπο πουτον δέρνουν οι άνεμοι, διάσπαρτος από πέτρες καιαστιβίδες κακοτράχαλος που σμίλεψε και θέριεψετο φρόνημα των απλών ανθρώπων και τους έκα-νε τολμηρούς, ατρόμητους, άσκια-χτους, ημίθεους. Αλλά ας αφή-σουμε τον ομιλητή να βγάλει τασώψυχά του.

Λένε πως οι πέτρες είναιάκαρδες, άπονες, ανιστόρητες,αμίλητες. Αυτά ισχύουν όταν πα-ραμένουν στη θέση που τις έχτι-σε ο μεγάλος Δημιουργός. Όμωςστα χέρια ενός έμπειρου καλλι-τέχνη μορφοποιούνται σε εικόναμε περιεχόμενο, παραπέμπονταςσε ιστορικά γεγονότα μεγάλης ήμικρής σημασίας, σε μορφές, σεπρόσωπα. Όσο η πέτρα αυτή πουείναι μπροστά μας ήταν καταχω-νιασμένη κάπου εκεί στη Γόρτυναήταν απλά μια πέτρα. Σήμερα μετη μορφή που της έδωσε ο φίλοςμας ο Μπάμπης ο Χριστάκης,απέκτησε άλλη ουσία και άλλο πε-ριεχόμενο. Είναι λαλίστατη, μιλάειγια γεγονότα σπουδαία και σημαντικά που έγινανσ' αυτόν εδώ τον ευλογημένο τόπο στο Μαριδά-κι, τον Κέρκελο, τον Άγιο Νικήτα τον Αχεντριά, ταΑστερούσια. Και το θαυμάσιο είναι ότι ενώ εμείςθα διατηρούμε τις σχετικές με τα γεγονότα γνώ-σεις όσο θα ζούμε, εκείνη θα στέκει εις τους αι-ώνας φυλάσσοντας στα σπλάχνα της ευλαβικά καιυπομονετικά τη λαμπρή ιστορία του τόπου και πάν-τα στον ίδιο διδακτικό της ρόλο για τις επόμενεςγενιές. Με τη σιωπηλή πετρολαλιά της θα προ-βληματίζει τον επισκέπτη, τον περασάρη, θα ενη-μερώνει, θα διδάσκει.

Έχουμε μπροστά μας την απόδειξη εξόφλησηςμιας χρόνιας οφειλής. Σήμερα όλοι οι Αχεντριανοίαλλά και όλοι οι καταγόμενοι από τα Αστερούσια,εμείς τουλάχιστον αυτή τη διάσταση δίδουμε, μπο-ρούμε να είμαστε συνειδησιακά ήσυχοι, ότι πλη-ρώσαμε ένα οφειλόμενο εδώ και αρκετά χρόνιαχρέος προς τους δικούς μας ανθρώπους την σκο-τεινή περίοδο της πρώτης Γερμανικής κατοχής.Πρόκειται για τους παππούδες μας και τους πα-τεράδες μας οι οποίοι με γενναιότητα ψυχής καιισχυρό πατριωτικό φρόνημα συνέδραμαν με κάθετρόπο την Αντίσταση στα βουνά των Αστερουσίων,αναλαμβάνοντας με προθυμία και ζήλο αλλά καιμε πολύ ρίσκο δύσκολες αποστολές και προσφέ-ροντας κάθε δυνατή βοήθεια όπου και όποτεχρειαζόταν οι κορυφαίοι αντιστασιακοί, οι καπε-ταναίοι του αγώνα όπως ο Αλέξανδρος ο Ρα-φτόπουλος, οι Αχεντριανής καταγωγής μεγάλοιάνδρες Θωμάς Ταμιωλάκης, Μιχάλης Φιλιππάκηςκαι Δημήτρης Καράμαλος, οι Κουτεντάκηδες, οΜπουτζαλής, ο ιδιοκτήτης της βάρκας Γιάννης

Σπιθάκης που του κατέστρεψαν ολόκληρο τον αλι-ευτικό του στόλο γιατί του καταλόγισαν ότι ο ίδιοςπροσέφερε το πλεούμενό του, ο Σηφογιάννης, οΦάκαρος, ο Δεληβασίλης (τα ονόματα είναι τε-λείως ενδεικτικά). Δίπλα στο μεγάλο Βασίλη Κο-νιό και οι μοναχοί Παρθένιος και Ευμένιος, και οιλαϊκοί οι Λεφούτσηδες, οι Φιλιππάκηδες, οι Πα-παδιανοί, ο Παπά Εύθυμης, ο Γούμενος που ωςΠρόεδρος της Κοινότητας τότε αναλάμβανε απο-δεδειγμένα ευθύνες για πολλούς, σώζοντας όχιμόνο μεμονωμένα άτομα ή οικογένειες αλλάολόκληρο το χωριό από την καταστροφή, ο Δη-

μόκριτος, ο δάσκαλος ο Μήτσος που έζησε στοπετσί του την ψυχολογία του αποσπάσματος, οιΚουρνήδες (και πάλι τα ονόματα είναι τελείως εν-δεικτικά), εμείς θα προσθέταμε με πολλή άνεσηκαι όλοι οι κάτοικοι του Αχεντριά και όλων τωνΑστερουσίων με τις ελάχιστες ίσως εξαιρέσεις,προσφέροντας ο καθένας από ένα ποτήρι νερό καιλίγο ψωμί μέχρι την ελάχιστη αλλά και πολύτιμηπληροφορία για τις κινήσεις του εχθρού στον διω-κόμενο αγωνιστή - αντιστασιακό Έλληνα καισύμμαχο.

Νιώθοντας βαριά την ευθύνη της ονομαστικήςαναφοράς σε πρόσωπα σε τοπικό επίπεδο δεν μπο-ρώ να παραλείψω να αναφέρω τα θύματα του πο-λέμου που ήσαν οι Φιλιππάκης Αριστείδης τουπαπά Ευθύμη ο γιος, ο Σταυρακάκης ο Γεώργιος,ο Εύθυμης ο Παπαδάκης ούτε και τα θύματα τηςκατοχής αυτής καθ' εαυτής γιατί και αυτών οι χή-ρες και τα ορφανά που άφησαν δεν ήσαν λιγότε-ρο χήρες και ορφανά από των λοιπών θυμάτων. Καιείναι αυτοί οι Καρπετάκης Νικήτας, Μαυρομανω-λάκης Χαράλαμπος και Βατσάκης Μιχάλης.

Κυρίες και κύριοι Δώσαμε στο έργο αυτό μνημειακό χαρακτήρα,

με την έννοια του αντικειμένου που προκαλεί ανά-μνηση προσώπου, ή γεγονότος. Το συγκεκριμένοέργο πέρα από την απεικόνιση του ηρωικού τα-ξιδιού της «Αργώς» από το Μαριδάκι προς την Αί-γυπτο και της παράλληλης πορείας του υποβρυ-χίου ως αποτέλεσμα της αίσιας έκβασης του τα-ξιδιού της ψαρόβαρκας, παραπέμπει και στην αν-τίσταση των απλών ανθρώπων του Αχεντριά καιόλων των Αστερουσίων και της ρίζας και πέρα αυ-

τών ανατολικά προς τα Βιαννίτικα. Εμείς δεν μο-νοπωλούμε το μεγάλο κεφάλαιο της Εθνικής Αν-τίστασης σαν Αχεντριάς. Γι’ αυτό και καλέσαμε μεόποιο τρόπο και μέσο μπορούσαμε τον κόσμο τωνΑστερουσίων να συνεορτάσουμε όλοι μαζί τησημερινή γιορτή των αποκαλυπτηρίων που συμ-πίπτει με τη γιορτή του Αγίου Νικήτα. Να γίνουμεόλοι μια αγκαλιά αποδίδοντας το σεβασμό και τηντιμή που οφείλουμε προς τους προγόνους μας γιατην ενιαία γενναία στάση τους την περίοδο τηςΓερμανικής κατοχής. Τιμούμε και εκτιμούμε το μέ-γεθος των κορυφαίων, των πρωταγωνιστών, των

καπεταναίων γιατί το δικαιούνται. Με τονηρωισμό τους, τις καίριες επιλογές τους,με τον πολεμικό σχεδιασμό τους έφερανσε πολύ δύσκολη θέση τον κατακτητή.Όμως και εκείνοι λειτούργησαν στηριζό-μενοι στον απλό, στον ανώνυμο κόσμο,στο βοσκό, το γεωργό, τον αγράμματο κά-τοικο του βουνού, της ρίζας, της πεδιάδας.Τον άνθρωπο που παρά τις λίγες γνώσειςτου, είχε γεμάτη την ψυχή και την καρδιάτου από πατριωτικό φρόνημα και έγραψεμε τον ηρωισμό και το θάρρος του τη δικήτου λαμπρή ιστορία. Φαντάζεστε τι θα γι-νόταν αν υπήρχαν οι πρώτοι στην ιεραρχίατης αντίστασης αλλά όλοι οι υπόλοιποιήσαν απαθείς ή προδότες; Γι’ αυτό και τι-μούμε σήμερα και τους απλούς ανθρώπουςτου χωριού και της περιφέρειας για τουςοποίους οι αναφορές είναι περιορισμένες.Και όμως και εκείνοι διέθεταν ηρωισμό καιθάρρος για να φερθούν όπως φέρθηκαν.

Γιατί ηρωισμός και θάρρος χρειαζότανγια να προσφέρεις ένα ποτήρι νερό, ένα πιάτο φα-γητό στους κρυπτόμενους αγωνιστές Έλληνες καιξένους συμμάχους, πολλές φορές με μεταφορέατο μικρό παιδί όπως μαρτυρούν οι επιζώντες και μετην καθοδήγηση από τη μάνα «άνε σου παντή-ξουνε γιε μου οι Γερμανοί να τους πεις πως παςτου βοσκού ψωμί». Γενναιότητα είναι την εποχήεκείνη να προσφέρεις ένα ένδυμα, ένα κλινοσκέ-πασμα, μια καθοδήγηση προς τον κρυψώνα, μιαπληροφορία για τις κινήσεις του εχθρού για τηλήψη ανάλογων μέτρων. Πληροφορία που θαμπορούσε να είναι πολύτιμη για τη ζωή όλων....«Όταν οι πληροφορίες για τα σχέδια των Γερ-μανών γίνονταν πραγματικότητα, οι βοσκοί τωνγύρω βουνών, ολύμπιες φυσιογνωμίες, μας ενη-μέρωναν με καταπληκτική ταχύτητα. Έτσι απο-φασίζαμε τη μετακίνησή μας σε άλλα σημεία καικρύπτες δύσκολα προσβάσιμες». Έτσι γράφουν οιπρωταγωνιστές στα ημερολόγιά τους. Και ακόμη:«οι χωρικοί δεν μας άφηναν να καταναλώσουμε τί-ποτε από τα δικά μας τρόφιμα προσφέροντας απότα δικά τους όσα χρειαζόμαστε. Ηρωισμό και θάρ-ρος χρειάζεται ο χειριστής του ασυρμάτου αλλάκαι ο μεταφορέας της συσκευής και των λοιπώνόπλων και εφοδίων. Για τη μεταφορά των πολεμι-κών εφοδίων μετά την άφιξη του πρώτου υπο-βρυχίου από την παραλία στη σπηλιά (στη Χά-σκουσα) βοήθησαν οι ντόπιοι με προθυμία και σβελ-τάδα». Έτσι γράφουν οι πρωταγωνιστές.

Τα ελάχιστα αυτά ενδεικτικά αποσπάσματα απότις ιδιόχειρες σημειώσεις των πρωταγωνιστών που


ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΓΛΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΗΤΑ

Από τα Αποκαλυπτήρια του μνημείου “ΑΡΓΩ 2” για την Εθνική Αντίσταση 15 Σεπτεμβρίου 2013


βρέθηκαν στα μέρη μας στα πλαίσιατου αγώνα, δεν επιδέχονται τηνελάχιστη αμφισβήτη-ση. Πρέπει δε να ση-μειώσουμε ότι μετάπου άρχισαν να βγαί-νουν στην επιφάνειατα λίγα αυτά δείγμα-τα γραφής των προ-γόνων μας, ξύπνησανοι μνήμες και οι σχε-τικές ιστορίες άρχι-σαν να καταφτάνουνσωρηδόν από διάφο-ρες κατευθύνσεις απότους ίδιους τους χω-ριανούς, έχοντας οκαθένας να καταθέσειτη δική του εμπειρία,από τους γείτονες,από τους απογόνουςτων πρωταγωνιστώνκαι από τους ασχο-λούμενους με την το-πική ιστορία της εποχής εκείνης.Έτσι καταδεικνύεται και επιβεβαι-ώνεται η λαμπρή και γενναία στάσητων δικών μας ανθρώπων τη δύ-σκολη αυτή εποχή.

Οπότε με τα δεδομένα αυτάοφείλεις να σταθείς προσοχή και νασκεφτείς ποιο είναι τώρα το δικόσου χρέος. Τότε έρχεται σαν φυσι-κή συνέπεια η ελάχιστη υποχρέω-σή σου να αποδώσεις την τιμή καιτο σεβασμό που δικαιούνται εκείνοι.Και έτσι προέκυψε μετά τη σχετικήενημέρωση σε ευρεία λαϊκή σύσκε-ψη στις 30 Ιούνη η ομόφωνη από-φαση της κοινωνίας του Αχεντριά ναπροβεί στην κατασκευή του παρόν-τος μνημείου. Μάλιστα αποφασί-στηκε να το αναλάβει αμιγώς η κοι-νωνία του χωριού μιμούμενη τηστάση εκείνων που ήταν πρόθυμηκαι αυθόρμητη. Και μπορεί να είμα-στε σε διασπορά όπως όλα τα χωριά

αλλά μας ενώνει η κοινή καταγωγήμας. Γι’ αυτό και δεν απευθυνθήκα-με σε κάποια προϊσταμένη διοικητι-

κή αρχή. Βεβαίωςεπωμιστήκαμε ένασοβαρό φορτίο σεχαλεπούς και δύσκο-λους καιρούς πουόμως το Αχεντριανόφιλότιμο που είναιαστείρευτο, και τωνλοιπών ενδεχομένωςεξωτερικών χορηγώνσαφέστατα θα λει-τουργήσει και αυτήτη φορά και θα αντα-ποκριθούμε στις υπο-χρεώσεις μας.

Κυρίες και κύριοιΗ εσχατιά αυτή

της Ελληνικής γηςστερείται πολλώνυποδομών που διευ-κολύνουν τη διακί-νηση και τη διαμονήστην περιοχή, όπως

διαπιστώσατε και ζήσατε στο πετσίσας, όσοι φθάσατε ως εδώ οδικώς.

Δρόμος με αρκετή κίνηση λόγωτου ιερού προσκυνήματος του Αγί-ου Νικήτα και του εξαιρετικού φυ-σικού κάλλους τοπίου του οικισμούτου Μαριδάκι. Με λίγη όμως συγκί-νηση από μέρους των υπευθύνωνκαι σχετικών με τις υποδομές υπη-ρεσιών. Τους παρακαλούμε κάποιαστιγμή να συγκινηθούν. Ανάμεσασ' εκείνες τις υποδομές που έλειπανήταν και η ιστορικής σημασίας ανα-φορά που αποκαλύψαμε σήμερα.

Είναι θαρρώ ένα σοβαρότατοδείγμα πολιτισμού για τις κοινωνίεςπου κοιτάζουν και προς τα πίσω απο-δίδοντας τα οφειλόμενα εκεί που ταοφείλουν.

Ακολούθησαν ευχαριστίες σεόλους τους συντελεστές και χορη-γούς του έργου.


Με πρωτοβουλία της Ιεράς

Μητροπόλεως σε συνερ-

γασία με το Δήμο Μινώα

Πεδιάδας και την συμβολή πλή-

θους εθελοντών και ιδιαίτερα των

επαγγελματιών των κλάδων ιατρών

και φαρμακοποιών νοσηλευτών -

ψυχολόγων - κοινωνικών επιστη-

μόνων δημιουργήθηκαν σε ιδιό-

κτητο κτίριο της Ιεράς Μητροπόλε-

ως στην οδό Εμμ. Λαμπράκη στο

Αρκαλοχώρι Κοινωνικό Ιατρείο και

Φαρμακείο.

Σκοπός του Κοινωνικού Ιατρείου

και του Κοινωνικού Φαρμακείου εί-

ναι η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη

πολιτών, ανεξαρτήτως φύλου, ηλι-

κίας και εθνικότητας, οι οποίοι είναι

ανασφάλιστοι ή ανήκουν σε κοινω-

νικά ευπαθείς ομάδες και ζουν κάτω

από το όριο της φτώχειας, δεν

έχουν πρόσβαση στην παροχή δω-

ρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλ-

ψης και αδυνατούν να επωμιστούν

το κόστος της θεραπείας, των ια-

τρικών εξετάσεων ή της φαρμακευ-

τικής αγωγής τους.

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ

ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ

ΕΓΚΑΙΝΙΑΤην Κυριακή 23 Ιουνίου 2013 εγκαινιάστηκε το νέο Αγροτικό Ιατρείο

Δραπετίου.

Ο Δήμος έδωσε τα απαραίτητα υλικά, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δρα-

πετίου και κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής εργάσθηκαν εθελοντικά και

το έργο είναι έτοιμο να λειτουργήσει.

Παράδειγμα συνεργασίας προς μίμηση.

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

ΣΤΗ ΒΙΓΛΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΗΤΑ

Κατσαμπράκης Αλέκος. Από τα Αποκαλυπτήρια του Μνημείου “Αργω 2”

για την Εθνική Αντίσταση πάνω

από τον Αγ. Νικήτα


ΠΑΝΑΚΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ του ΣταύρουΚαφενείο - Ψητοπωλείο στο Σκινιά

Προσφέρουμε με περισσή ευγένεια νόστιμους καλομαγειρεμένους

μεζέδες σε πολύ χαμηλές τιμές. Παραδίδουμε και στο σπίτι.

Τηλ.: 28910 91364 - 6973094260

Ο αγαπητός μας Νίκος μέλος και συνεργάτης του Συλλόγου μαςγια πολλά χρόνια πήρε την μεγάλη απόφαση να εγκατασταθεί στο Σκι-νιά με την οικογένειά του αφήνοντας πίσω μια επιτυχημένη επαγ-γελματική τραπεζική καριέρα.

Το χωριό σίγουρα θα ωφεληθεί απ’ αυτό. Του ευχόμαστε να επι-τύχει το εγχείρημά του και να του έρθουν όλα βολικά.

Για την ταυτοποίηση των ακι-νήτων που θα χρειασθεί να απαλ-λοτριωθούν για την κατασκευήτου Α/Δ Καστελλίου άρχισε να λει-τουργεί από τις 22-7-2013 στο Καστέλλι στοπαλιό κτίριο της ΔΟΥ.Ο Δήμαρχος Μινώα Πε-διάδας κ. Ζαχαρίας Κα-λογεράκης στην συ-νάντηση που είχε μετον Δ/ντή ΕΥΔΕ τουΥπουργείου Υποδομών,Μεταφορών και Δι-κτύων κ. Γιάννη Καρ-νέση που είχε έρθειγια να εγκαταστήσειτις δύο ανάδοχες για την κτημα-τογράφηση εταιρείες ανέφερε ότιόλοι οι φορείς θα πρέπει να ερ-γάζονται προς την κατεύθυνσητης ενίσχυσης των θετικών απο-τελεσμάτων και την μείωση τωναρνητικών επιπτώσεων από τηνκατασκευή του έργου. Ότι θα πρέ-πει οι τιμές των απαλλοτριώσεωννα είναι αρκούντως ικανοποιητικές

για τους κατοίκους της περιοχήςκαι τέλος να υλοποιηθεί η δέ-σμευση του Υπουργείου για δη-μοπράτηση του έργου μέσα στο

2013.Στη σύμβαση παραχώρησης

θα περιλαμβάνεται και η κατα-σκευή συνοδών έργων που θα εί-ναι οι οδικές προσβάσεις προςΝότιο και Βόρειο Οδικό Άξονα.

Προβλέπεται η απαλλοτρίω-ση των εκτάσεων που απαιτούνταιγια την κατασκευή διαδρόμου3.800 μέτρων.


Η11η Παγκρήτια Αγροτική -Εμπορική Έκθεση διοργα-νώθηκε από το Δήμο Μι-

νώα Πεδιάδας, συνδιοργανώθηκεαπό την Περιφέρεια Κρήτης καιστηρίχθηκε από το ΕπιμελητήριοΗρακλείου, με ανάδοχο την AlfaExpo.

Με τον αριθμό των επισκε-πτών να ξεπερνά φέτος κάθεπροσδοκία, ιδιαίτερα θετικά ήτανκαι τα αποτελέσματα των συνερ-γασιών που προέκυψαν για τουςεκθέτες που έλαβαν μέρος στηδιοργάνωση, την οποία η Δημοτι-κή Αρχή Μινώα Πεδιάδας ανα-βάθμισε, δίνοντάς της για δεύτε-ρη φορά και εμπορικό εκτός απόαγροτικό χαρακτήρα, καθιστών-

τας την έτσι πρωτοπόρο εκθεσια-κό γεγονός. Η πολύτιμη αυτή συ-νέργεια του εμπορικού με τοναγροτικό κόσμο στη διάρκεια τηςαναβαθμισμένης έκθεσης ήταν γιαδεύτερη χρονιά το κλειδί της επι-τυχίας, αφού η Παγκρήτια Αγρο-τική - Εμπορική Έκθεση Αρκαλο-

χωρίου κατάφερε να δημι-ουργήσει πολλαπλές ευκαι-ρίες εξωστρέφειας για τιςεπιχειρήσεις.

Με εκατοντάδες εκθέτεςτόσο από την Κρήτη όσο καιαπό την υπόλοιπη Ελλάδα,αλλά και από την Κύπρο, φέ-τος η έκθεση αποτέλεσε ση-μείο αναφοράς για τον πα-ραγωγικό και εξαγωγικό το-μέα της Κρήτης. Επιπλέον,

στόχευσε εκτός από τον τομέα τηςπροβολής και της εξωστρέφειαςτων επιχειρήσεων και στον τομέατης ειδικής επιστημονικής ενημέ-ρωσης, μέσα από μια σειρά εσπε-ρίδων με διευρυμένη θεματολογίααπό τον πρωτογενή τομέα μέχρικαι την ενέργεια. Παράλληλα,πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικώνεκδηλώσεων πρόσφερε ψυχαγω-γία στους επισκέπτες.

11η ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ - ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ 19-24 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 Τον Οκτώβριο 2013 ξεκίνησε η λειτουργία του Κέντρου Διά Βίου Μάθη-

σης του Δήμου Μινώα Πεδιάδας, έπειτα και από τη σχετική προγραμματικήσύμβαση που υπέγραψε η Δημοτική Αρχή Μινώα Πεδιάδας με το ΥπουργείοΠαιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, μέσω της ΓενικήςΓραμματείας Διά Βίου Μάθησης και του Ιδρύματος Νεολαίας και Διά Βίου Μά-θησης.

Στο πλαίσιο λειτουργίας του Κέντρου Δια Βίου Μάθησης του Δήμου Μι-νώα Πεδιάδας, θα προσφέρονται προγράμματα γενικής εκπαίδευσης ενηλίκων,μέσα από τμήματα που θα δημιουργηθούν στις τρεις Δημοτικές Ενότητες τουΔήμου, το Καστέλλι, το Αρκαλοχώρι και το Θραψανό. Τα προσφερόμενα προ-γράμματα μπορούν να παρακολουθήσουν ενήλικες κάθε εθνικής προέλευ-σης, ηλικίας και μόρφωσης.

Για την ένταξη των ενδιαφερομένων στα τμήματα απαιτείται η συμπλή-ρωση αίτησης. Για τη σχετική αίτηση, πληροφορίες και εγγραφές οι ενδια-φερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στα:

• Κ.Ε.Π. Αρκαλοχωρίου –2891340500• Κ.Ε.Π. Θραψανού –2891041838 • Κ.Ε.Π. Καστελλίου –2891340141 • Γιώργος Αποστολάκης – 2891340305

Εmail: [email protected]

Στη διάρκεια της χειμερινής περιόδου Σεπτεμβρίου - Ιανουαρίου, στο Κέν-τρο Δια Βίου Μάθησης του Δήμου Μινώα Πεδιάδας δημιουργούνται τα πα-ρακάτω τμήματα:

ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΑγγλικά για το χώρο εργασίας ....................................................25 ώρεςΑγγλικά για τον τουρισμό ............................................................25 ώρεςΓερμανικά για τον τουρισμό..........................................................25 ώρεςΡωσικά για τον τουρισμό ..............................................................25 ώρες

ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ (ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ)Επεξεργασία Κειμένου (word) – Διαδίκτυο ..................................50 ώρεςΥπολογιστικά Φύλλα (excel) – Παρουσιάσεις..............................50 ώρεςΔημιουργία Ιστοσελίδας................................................................50 ώρες

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΑγωγή Υγείας – Πρώτες Βοήθειες ..............................................25 ώρες

ΟΙΚΟΝΟΜΙA – EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΚοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα ............50 ώρεςΕπιχειρηματικότητα και Τουριστική – Πολιτιστική Ανάπτυξη ................................................................25 ώρεςΑγροτική Επιχειρηματικότητα – Marketing Αγροτικών Προϊόντων ..............................................25 ώρεςΒιολογικά Προϊόντα: Παραγωγή – Πιστοποίηση – Διάθεση ........25 ώρεςΗλεκτρονική Επιχειρηματικότητα – e-επιχειρείν..........................25 ώρεςΕπαγγελματική ενεργοποίηση ανέργων γυναικών ......................25 ώρες

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΘεατρικό Εργαστήρι (ανεβάζω τη δική μου παράσταση) ............50 ώρες

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΟΜΑΔΩΝΜετανάστες – Υποστήριξη στην καθημερινή ζωή........................25 ώρες

Το εν λόγω έργο εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευ-σης και Διά Βίου Μάθησης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πο-λιτισμού και Αθλητισμού με τίτλο Πράξεων «Κέντρα Διά Βίου Μάθησης – Προ-γράμματα Τοπικής Εμβέλειας» ΑΠ7 και «Κέντρα Διά Βίου Μάθησης – Προ-γράμματα Τοπικής Εμβέλειας» ΑΠ8 και συγχρηματοδοτείται από το Ε.Κ.Τ.(Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και το Ελληνικό Δημόσιο.

ΞΕΚΙΝΑ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ

ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ

ΕΝΑΡΞΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ

ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΕΛΛΙ


Την 1η Νοεμβρίου 2013συμπληρώνονται 20 χρό-νια από τότε που τέθηκε

σε ισχύ η Συνθήκη για την Ευ-ρωπαϊκή Ένωση, περισσότερογνωστή ως Συνθήκη του Μάα-στριχτ. Είχε υπογραφεί στις 7Φεβρουαρίου 1992, στο Μάα-στριχτ της Ολλανδίας από τατότε 12 κράτη που συναποτε-λούσαν την Ευρωπαϊκή Κοινό-τητα. Με τη Συνθήκη του Μάα-στριχτ οι Ευρωπαίοι εταίροι προ-χώρησαν στην επέκταση τωνπολιτικών που αφορούσαν στηνΚοινή Αγορά τους και την οικο-νομική τους συνεργασία, με τηνκαθιέρωση σε διακυβερνητικήβάση μιας κοινής εξωτερικήςπολιτικής και πολιτικής ασφά-λειας καθώς και ευρύτερης συ-

νεργασίας στους τομείς της Δι-καιοσύνης και των ΕσωτερικώνΥποθέσεων.

Η Συνθήκη για την Ευρωπαϊ-κή Ένωση όπως ισχύει σήμερα,προέρχεται από τρεις τροπο-ποιήσεις που υπέστη στη διάρ-κεια των ετών που ακολούθησαν:με τη Συνθήκη του Άμστερνταμτο 1997, τη Συνθήκη της Νί-καιας το 2001 και τη Συνθήκη τηςΛισαβόνας το 2007.

1η Νοεμβρίου 199320 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ

ΤΟΥ ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ Η γέννηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ενενήντα ένα χρόνια συμ-πληρώνονται φέτος απότην καταστροφή της

Σμύρνης και τα γεγονότα τηςσφαγής του ελληνικού και αρ-μενικού πληθυσμού της πόληςαπό τους Τούρκους καθώς και

της πυρπόλησής της που συνέ-βησαν τον Σεπτέμβριο του 1922.Η καταστροφή αυτή άρχισε 7ημέρες μετά την αποχώρηση καιτου τελευταίου ελληνικού στρα-τιωτικού τμήματος από τη ΜικράΑσία και μετά την είσοδο τουτουρκικού στρατού, του ιδίουτου Μουσταφά Κεμάλ και τωνατάκτων του στην πόλη. Η φω-

τιά εκδηλώθηκε αρχικά στηναρμενική συνοικία και συγκε-κριμένα μετά την ανατίναξη τηςεκκλησίας του Αγίου Νικολάουαπό τους Τούρκους όπου είχανκαταφύγει γυναικόπαιδα. Μετη βοήθεια του ευνοϊκού για

τους Τούρκους ανέμου (πουέπνεε αντίθετα από την τουρ-κική συνοικία) και της βενζίνηςμε την οποία οι Τούρκοι ράντι-ζαν τα σπίτια, η φωτιά κατέκα-ψε όλη την πόλη, εκτός από τημουσουλμανική και την εβραϊκήσυνοικία, και διήρκεσε από τις13 έως τις 17 Σεπτεμβρίου του1922.

13-17 Σεπτεμβρίου 1922 Η καταστροφή της Σμύρνης

Tο πρωί της 27ης Σεπτεμβρί-ου 1831, ο Ιωάννης Καπο-δίστριας, ο πρώτος κυβερ-

νήτης του νέου Ελληνικού Κρά-τους, δέχθηκε δολοφονική επίθε-ση από τους Κωνσταντίνο και Γε-ώργιο Μαυρομιχάλη έξω από την

εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνατου Ναυπλίου, όπου μετέβαινε γιανα εκκλησιασθεί και έπεσε νε-κρός. Ήταν 55 ετών. Ο Κωνσταν-τίνος Μαυρομιχάλης εφονεύθηεπί τόπου από τους προστρέξαν-τες, οι οποίοι κυριολεκτικά τονλιντσάρισαν.

Ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης ζή-τησε προστασία στη Γαλλική Πρε-σβεία, κατόπιν όμως επιμόνουαπαιτήσεως του συγκεντρωμένουπλήθους, που απείλησε ότι θα κά-ψει την πρεσβεία, παραδόθηκεστις αρχές. Καταδικάσθηκε σε θά-νατο και θανατώθηκε δια τυφεκι-σμού το πρωί της 10ης Οκτωβρίου1831.

Ο Καποδίστριας από την άφι-ξή του στην Ελλάδα, τον Ιανουά-ριο του 1828, κινήθηκε προς όλεςτις κατευθύνσεις για την ανα-διοργάνωση ενός κράτους στοοποίο δεν λειτουργούσε στην ου-σία τίποτε. Επιδόθηκε με ζήλο στησυμπλήρωση των κυβερνητικώνυπηρεσιών και την οργάνωση τηςεπαρχιακής διοίκησης, την ανα-σύνταξη του στρατού και του στό-λου, την οργάνωση της παιδείαςκαι της δικαιοσύνης, την βελτίωσητης οικονομικής κατάστασης, τηνεξάλειψη της πειρατείας και τηςληστείας και της αποκατάστασητης ασφάλειας στις πόλεις, τηνύπαιθρο και τις θάλασσες.

Συγχρόνως ιεράρχησε τιςανάγκες δίνοντας προτεραιότηταστην πολεμική προσπάθεια, ενώπαράλληλα επέβαλε σε όλουςτους τομείς αυστηρή οικονομία,λογιστική τάξη και περισυλλογή,δίνοντας ο ίδιος το παράδειγμα μετο να μη δεχθεί καμία κρατική

επιχορήγηση.Ο λαός τον αγαπού-σε με πάθος και αφοσίωση, η άρ-χουσα τάξη όμως τον μισούσεεπίσης με πάθος. Επικεφαλής τηςαντιπολίτευσης οι μεγαλοκαρα-βοκύρηδες της Ύδρας και οι κο-τζαμπάσηδες της Μάνης που επι-

θυμούσαν την συνέχιση της επιρ-ροής που ασκούσαν και τον έλεγ-χο των επαρχιών που είχαν στηδιάρκεια της Τουρκοκρατίας.

Απόπειρες ανατροπής του, κα-θώς και προσπάθειες να ξεσηκώ-σουν τον Στρατό απέτυχαν. Η δο-λοφονία του Κυβερνήτη άρχισενα συζητείται ως λύση. Ο ίδιος είχεπει: «Εάν οι Μαυρομιχαλαίοι θέ-λουν να με δολοφονήσουν ας μεδολοφονήσουν. Τόσο το χειρότε-ρο δι’ αυτούς. Θα έλθει κάποτε ηημέρα κατά την οποία οι Έλληνεςθα εννοήσουν την σημασία της θυ-σίας μου».

«Ούτε ο φοβος των μηχανορ-ραφιών ούτε αι μακραί συκοφαν-τικαί στήλαι μερικών εφημερίδων,δεν θέλουν με παρεκλίνει ποτέ τηςπορείας την οποία εχάραξα εις τηνζωήν μου. Ας λέγουν και γρά-φουν ό,τι θέλουν. Θα έλθει όμωςκάποτε καιρός, ότε οι άνθρωποικρίνονται όχι σύμφωνα με όσα εί-πον ή έγραψαν περί των πράξεώντων, αλλά κατ’ αυτήν την μαρτυ-ρίαν των πράξεών των. Υπ’ αυτήςτης πίστεως, ως αξιώματος, δυ-ναμούμενος έζησα μέσα εις τονκόσμον, με θεμέλιον αυτάς ταςπνευματικάς αρχάς μέχρι τώρα,οπότε ευρίσκομαι εις την δύσιν τηςζωή μου, και υπήρξα πάντοτε ευ-χαριστημένος διά τούτο. Μου είναιαδύνατον πλέον να αλλάξω τώρα.Θα συνεχίσω εκπληρών πάντοτετο χρέος μου, ουδόλως φροντίζωνπερί του εαυτού μου, και ας γίνειό,τι γίνει…»

(Επιστολή του Ι. Καποδίστριαστις 14 Σεπτεμβρίου 1831-13 ημέ-ρες πριν τη δολοφονία του)

Ο θάνατος του Κυβερνήτη 27 Σεπτεμβρίου 1831


Νέα και Εικόνες του Πολιτιστικού Συλλόγου Λαγούτας

Μετά την αναβολή της εκδήλωσης που εί-χαμε προγραμματίσει και περιμένατε απότον Πολιτιστικό μας Σύλλογο, και φυσικά

μετά από αίτημα πολλών συγχωριανών, αποφασί-σαμε και διοργανώσαμε μια βραδιά κινηματογρά-φου σε μια μέρα γιορτής για το χωριό μας.

Την Παρασκευή 13-09-2013 μετά το πέρας τουεσπερινού, παραμονή του εορτασμού της Ύψωσηςτου Τιμίου Σταυρού, προβλήθηκε η ταινία-αφιέρωμαστον μεγάλο Κρητικό Νίκο Καζαντζάκη «ΑΚΡΟ-ΒΑΤΗΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΟΣ».

Ακολούθησε δεξίωση με φαγητό, ποτά καικρητική μουσική.

Η ανταπόκριση του κόσμου στο κάλεσμα τουΠ.Σ. Λαγούτας ήταν ιδιαίτερα συγκινητική. Γι’αυτό το λόγο το Δ.Σ. Λαγούτας ευχαριστεί όλους,όσοι μας τίμησαν με την παρουσία τους και συνέ-βαλαν στην επιτυχία της εκδήλωσης. Επίσης ευ-χαριστούμε θερμά τους προσκεκλημένους μαςΓιώργο Κουμάκη, Καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχο-λής Ιωαννίνων, και την Φιλόλογο Κατερίνα Κου-μάκη. οι οποίοι είπαν λίγα λόγια για τη ζωή και τησυγγραφική δεινότητα του Νίκου Καζαντζάκη.

Εικόνες από την εκδήλωση:

Συνεχίζοντας τις πολιτιστικές δραστηριότητεςτο Δ.Σ. του Π.Σ. Λαγούτας πραγματοποίησε την 3ηκατά σειρά Λαγουτιανή βεγκέρα, η οποία, όπως καιοι προηγούμενες, είχε μεγάλη επιτυχία. Οι νοικο-κυρές του χωριού παρασκεύασαν διάφορα παρα-δοσιακά εδέσματα τα οποία προσέφεραν στους πα-ρευρισκόμενους σε συνεργασία με το Δ.Σ. του Συλ-λόγου μας.

Εικόνες από την βεγκέρα:

Ευχόμαστε υγεία σε όλους τους χωριανούς καιφίλους, και με το καλό να παρευρισκόμαστε σετόσο ευχάριστες πολιτιστικές και κοινωνικές εκ-δηλώσεις.

Περιφορά Επιταφίου στις Βακιώτες

Ο Επιτάφιος στολισμένος

Μετά από είκοσι χρόνια περίπου έγινε φέτος περιφορά του Επιταφίου στις Βακιώτες. Οι λιγοστοί μόνιμοι κάτοικοι μαζί με τα παιδιά και τα

εγγόνια τους που είχαν έρθει για το σκοπό αυτό συμμετείχαν με κατάνυξη και βαθιά συγκίνηση.

Ας ευχηθούμε να συνεχισθεί η πρακτική αυτή, γεγονός που είναι πάγιο αίτημα των κατοίκων.

Πετράκη Χριστίνα, Μαρκαντάτος Κωνσταντίνος ενώ περνούν κάτω από τον Επιτάφιο

Στις 22 Ιουνίου 2013 έγιναν αρ-χαιρεσίες στον Πολιτιστικό Σύλλο-γο Σκινιά και το νέο Δ.Σ. του Συλ-λόγου διαμορφώθηκε ως εξής:

Πρόεδρος Γαλανάκη Μαρία του Εμμ.Αντιπρόεδρος Πανακάκης Αντώνιος του Χαρ.Γεν. Γραμματέας Πάγκαλου Χρυ-

σούλα του Κων/νουΤαμίας Ζαμπουλάκης Νικήτας του Φώτ.Μέλος Μπουρμπαντωνάκης Γε-

ώργιος του Νικ.Μέλος Μπριτζολάκης Ιωάννης του Απ.Μέλος Πανακάκης Νικόλαος του Στ.

Η περίοδος που διανύουμε τατελευταία χρόνια στη χώρα μας εί-ναι η δυσκολότερη ίσως που έχου-με ζήσει, τουλάχιστον οι νεότεροι.Η συρρίκνωση και η υποβάθμιση τηςπεριφέρειας, αλλά κυρίως η παντε-λής απουσία του κράτους, ήταν ηβασική αιτία που ώθησε τα νέαμέλη του Δ.Σ. να εμπλακούμε στοΣύλλογο. Πάνω απ’ όλα όμως, είναιη αγάπη μας για το χωριό μας, τοΣκινιά. Ξεκινήσαμε με όρεξη, ορά-ματα και θετικά συναισθήματα, συ-νεχίζοντας το έργο των προκατό-χων μας. Γνωρίζουμε πως οι δυ-σκολίες είναι μεγάλες, ειδικά όταναπουσιάζει το χρήμα, που είναι δυ-

στυχώς η κινητήρια δύναμη για ταπερισσότερα πράγματα, ευτυχώςόμως, όχι για όλα.

Ο Σκινιάς είναι ένα μεγάλο χω-ριό με πλούσια ιστορία αλλά και θε-τικές προοπτικές για το μέλλον,αρκεί κάτοικοι και φορείς να προ-σπαθήσουμε, όσο μπορεί ο καθέναςαπό τη μεριά του. Εμείς πάντως ωςΠολιτιστικός Σύλλογος έχουμε τηβούληση να συνδράμουμε και θαπροσπαθήσουμε τα μέγιστα. Επι-θυμία και χαρά μας θα είναι ναέχουμε αρωγούς στην προσπάθειάμας και τους συγχωριανούς μας.Όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμεπολλά, γιατί το χωριό μας το έχειανάγκη και το αξίζει.

Μαρία Γαλανάκη, Δασκάλα Πρόεδρος

Πολιτιστικού Συλλόγου Σκινιά

Καλοκαιρινές Δραστηριότητες-Εκδηλώσεις Χοροεσπερίδα Με μεγάλη επιτυχία πραγματο-

ποιήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013η καθιερωμένη καλοκαιρινή μας χο-ροεσπερίδα στο Σκινιά. Η προσέ-λευση του κόσμου ξεπέρασε κάθεπροσδοκία, ενώ το συγκρότημα τουσυγχωριανού μας, Μανόλη Τσαγ-καράκη, κατάφερε να διώξει για λί-γες ώρες τις σκοτούρες και τα κα-θημερινά μας προβλήματα και ναμας ταξιδέψει στην κρητική, αλλάκαι στη λαϊκή μας μουσική. Υπήρχεδιάχυτη θετική ενέργεια που ώθησεόλους τους παρευρισκόμενους ναδιασκεδάσουν μέχρι τα ξημερώμα-τα. Στο ξεφάντωμα συνέβαλε και η

γλυκιά καλοκαιρινή βραδιά.Ημερήσια εκδρομήΣτις 21 Αυγούστου πραγματο-

ποιήθηκε με μεγάλη συμμετοχήημερήσια εκδρομή από τον Πολ.Σύλλογο με την εξής διαδρομή:Σκινιάς - Ενυδρείο Κρήτης - Αγ. Γε-ώργιος Σεληνάρης - Κριτσά - ΆγιοςΝικόλαος - Ιεράπετρα - Σκινιάς.

Μελλοντικές δράσεις:1)Στη χοροεσπερίδα ανακοινώ-

θηκε η πρόθεση του Συλλόγου ναπραγματοποιήσει διήμερη εκδρο-μή στην Αθήνα το καλοκαίρι του2014. Η εκδρομή θα περιλαμβάνειεπίσκεψη στην Ακρόπολη, ΜουσείοΑκρόπολης, Αττικό Ζωολογικό Πάρ-κο και άλλα καθώς και Ναύπλιο, Μυ-κήνες, Επίδαυρο κλπ. Θα ακολου-θήσει στο μέλλον και πιο συγκε-κριμένη ανακοίνωση.

2) Πρόθεση του Συλλόγου είναινα δημιουργήσει δανειστική βι-βλιοθήκη, αξιοποιώντας δωρεές βι-βλίων που ήδη υπάρχουν στην κα-τοχή του Συλλόγου, αλλά εξασφα-λίζοντας και νέα. Κάθε δωρεά απόφορέα ή ιδιώτη είναι ευπρόσδεκτη.

3) Στο κοντινό μέλλον θα ξεκι-νήσει η ανανέωση του μητρώουμελών του Συλλόγου μας.

Μαρία Γαλανάκη,Δασκάλα,

Πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Σκινιά


Νέα Πολιτιστικού Συλλόγου Σκινιά

15 Αυγούστου 2013Η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Σοροκιανό

14 Αυγούστου 2013. Ο επιτάφιος της Παναγίας στο Σοροκιανό. 15 Αυγούστου 2013. Παναγιά στο Σοροκιανό. Κοσμοσυρροή.

Γιορτάσθηκε και φέτος η χάρη της Παναγίας με μεγάλη κατάνυξη και

τον πρέποντα σεβασμό στο Σοροκιανό.

Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο φρόντισε και είχε τοποθετήσει τέντες και

πάγκους και έτσι η κούραση από την ορθοστασία και η ζέστη από τον ήλιο

αντιμετωπίσθηκαν κατά τον καλύτερο τρόπο.

Ο παπα-Νικήτας φρόντισε για το τελετουργικό, που με τον στολισμέ-

νο Επιτάφιο και τα εγκώμια ήταν ιδιαίτερα κατανυκτικό.

Ο κόσμος τίμησε τη χάρη της και την παραμονή και ανήμερα που ση-

μειώθηκε μεγάλη προσέλευση και προσφορές βουνό! από αρτοκλασίες.

Συγχαρητήρια σε όλους, κάθε φέτος και καλύτερα.


ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣΠιάνει πάντα!!!Μια γυναίκα πηγαίνει στο γιατρό, ανησυχώντας

για την ψυχραιμία του συζύγου της. Ο γιατρός ρωτά: «Ποιο είναι το πρόβλημα;» Η γυναίκα λέει: «Γιατρέ, δεν ξέρω τι πρέπει να

κάνω. Κάθε μέρα ο σύζυγός μου φαίνεται να χάνειτην ψυχραιμία του χωρίς λόγο και με φοβίζει».

Ο γιατρός λέει: «Έχω μια θεραπεία γι’ αυτό. Ότανφαίνεται ότι ο σύζυγός σας θα θυμώσει, απλά να πά-ρετε ένα ποτήρι νερό και να αρχίσετε να το κάνετεμπουκώματα στο στόμα σας. Απλά να το στριφογυ-ρίζετε, αλλά μην το καταπιείτε, μέχρι ή την αποχώ-ρησή του από το δωμάτιο ή να πάει στο κρεβάτι νακοιμηθεί».

Δύο εβδομάδες αργότερα η γυναίκα επιστρέφειστο γιατρό, φρέσκια και ξαναγεννημένη.

Η γυναίκα λέει: «Γιατρέ ήταν λαμπρή ιδέα. Κάθεφορά που ο σύζυγός μου άρχιζε να χάνει την ψυ-χραιμία του, εγώ μπούκωνα το νερό και ηρεμούσεαμέσως. Πώς ένα ποτήρι νερό το κάνει αυτό;;;»

Ο γιατρός λέει: «Το ίδιο το νερό δεν κάνει τίπο-τα. Το κόλπο είναι ότι κρατούσατε το στόμα σας κλει-στό»!!!

Ι. Γαρεφαλάκης

ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΙΡΑΚάποιος πήγε σ’ ένα υπουργείο να πάρει ένα χαρ-

τί, από τις πληροφορίες του λένε θα πας στο τάδεγραφείο γι’ αυτό που ζητάς. Μπαίνει στο γραφείο, οδημόσιος υπάλληλος κάθεται στην πολυθρόνα τουμε τα πόδια πάνω στο γραφείο.

― Καλημέρα σας θέλω ένα χαρτί, πριν τελειώσειτη φράση του ο υπάλληλος χωρίς καν να κοιτάξειπρος το μέρος του, του λέει με ύφος αυστηρό...

― Στη σειρά σας κύριε. Κοιτάζει ο άνθρωπος δε βλέπει κανένα παίρνει

θάρρος και του λέει: ― Μα δεν υπάρχει κανείς.― Άκουσες τι σου είπα, στη σειρά σου. ― Σε παρακαλώ του λέει επειδή βιάζομαι, αν θες

εξυπηρέτησέ με. Πιο αυστηρό ύφος ο δημόσιος: ― Είπα κύριε να πάτε στη σειρά σας. Και ο άνθρωπος αγανακτισμένος πια λέει: ― Μπρε δε πας στο διάολο παλιομαλέα. Σαν ελατήριο σηκώνεται ο δικός σου, και με άγριο

ύφος του λέει: ― Είπες τίποτα; ― Εγώ όχι, μάλλον κάποιος απ’ τη σειρά.

Η ΡΑΚΗ ΤΣΟΥΖΕΙΣ’ ένα καφενείο απ’ έξω μια παρέα έχει στρωθεί

στις ρακές. Κάποια στιγμή έρχεται ένας Κινέζος - απ’αυτούς με το καλάθι και τα ηλεκτρονικά - και προ-σπαθούσε μήπως και τους πουλήσει τίποτα. Αυτοίαντί για ν’ αγοράσουν του λένε να κάτσει να πιεί μιαρακή.

Με τα πολλά λέγε - λέγε το κατάφεραν να πιείτη ρακή, του δίνουν το ποτήρι και με νοήματα του δεί-χνουν ότι πρέπει να την πιεί σφηνάκι. Μόλις την ήπιεείδε τον ουρανό σφοντύλι, κοκκίνισε, κιτρίνισε καιμόλις συνήλθε λίγο λέει:

― Τσο τσι τσα. Μάλλον στα Κινέζικα ευχαριστώ. Και ο καφετζής που ήταν δίπλα του λέει: ― Ετσά τσι.

Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΕ ΜΙΣΗΣΕΙΕΙΝΑΙ ΕΠΕΙΔΗ ΘΑ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΚΙ ΕΣΕΝΑ.

Αντωνάκης Μανώλης

ΑΝΕΚΔΟΤΑ

ΚΕΝΤΡΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΩΝ (ΚΕΦ)

Ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες λει-τουργίας και ένταξης των ΚΕΦ του Δή-μου Μινώα Πεδιάδας στο μηχανο-

γραφικό σύστημα TAXIS.Στο Καστέλλι λειτουργεί μέσα στο Δημοτικό

Κατάστημα στο Αρκαλοχώρι σε χώρο μέσαστο ιδιόκτητο κτίριο της Ιεράς Μητροπόλε-ως επί της οδού Εμμ. Λαμπράκη.

Οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους Δημό-τες είναι:

1. Παραλαβή αιτήσεων επιστροφής Φ.Π.Α.αγροτών

2. Χορήγηση όλων των φορολογικών εντύπων3. Παραλαβή γραπτών ερωτημάτων προς

απάντηση4. Παραλαβή άδειας και πινακίδων κυκλοφο-

ρίας5. Διαδικασία χορήγησης Α.Φ.Μ. (με έντυπο)6. Δήλωση έναρξης εργασιών (έντυπο Μ2)7. Δήλωση μεταβολών ατομικών στοιχείων φυ-

σικών προσώπων

8. Δήλωση μεταφοράς έδρας επιχείρησης

9. Αλλαγή κατηγορίας βιβλίων ΚΒΣ

10. Αίτηση για επανεκτύπωση βεβαίωσης

απόδοσης ΑΦΜ

11. Αίτηση για επανεκτύπωση βεβαίωσης

έναρξης εργασιών - διακοπής

12. Αίτηση για έκδοση πιστοποιητικών για τη

Διεύθυνση Μεταφορών

13. Παραλαβή αίτησης μερικής ή ολικής άρσης

απαγορευτικών μέτρων

14. Παραλαβή και διαβίβαση αιτημάτων:

i. Παραλαβής προσαυξήσεων

ii. Διαγραφής χρεών άρθρου 82 του ΚΕΔΕ

iii. Άρσης κατασχέσεων

iv. Εξάλειψης υποθηκών

v. Υποβολής δηλώσεων συμψηφισμού

vi. Υποβολής προσφυγών

vii. Χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας

viii. Επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντων

ix. Παραλαβής αιτήσεων ρυθμίσεων χρεών

ΣΧΟΛΕΙΟ Β’ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ ΣΤΟ ΚΑΣΤΕΛΛΙ

Μετά από συνεργασία του Δήμου Μινώα Πεδιάδας με τη Γενική Γραμματεία Διά ΒίουΜάθησης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού ιδρύε-ται Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας στο Καστέλλι του Δήμου Μινώα Πεδιάδας. Τη σχετικήαπόφαση υπέγραψε στις 21 Ιουνίου 2013 η Γενική Γραμματέας Διά Βίου Μάθησης κα. Ελέ-νη Καραντζόλα, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα της Δημοτικής Αρχής και των κατοίκωντης περιοχής.

Το νέο λοιπόν σχολικό έτος, δίνεται η δυνατότητα στους ενήλικες ενδιαφερόμενουςτου Δήμου Μινώα Πεδιάδας να αναζητήσουν διεξόδους δια βίου μόρφωσης, βελτιώνον-τας το επίπεδο εκπαίδευσής τους, μέσω της φοίτησής τους στο Σχολείο Β’ Ευκαιρίας Κα-στελλίου.

Σε μια κατάμεστη αίθουσα, πραγματο-ποιήθηκε με επιτυχία η λιτή και ιδιαίτερα συγ-κινητική εκδήλωση που διοργάνωσε το Σάβ-βατο 7 Σεπτεμβρίου ο Δήμος Μινώα Πεδιά-δας, προκειμένου να τιμήσει τη Διευθύντριατης Εθνικής Πινακοθήκης, κα. Μαρίνα Λαμ-πράκη – Πλάκα, που έλκει την καταγωγή τηςαπό το Αρκαλοχώρι, για την πολύχρονη προ-σφορά της στον Πολιτισμό. Η εκδήλωση τε-λέστηκε σε συνδιοργάνωση με την Περι-φέρεια Κρήτης, το Σύλλογο ΠεδιαδιτώνΑθηνών και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κα-στελλίου.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο Σεβα-σμιότατος Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου,Καστελλίου & Βιάννου κ.κ. Ανδρέας, ο Δή-μαρχος Μινώα Πεδιάδας κ. Ζαχαρίας Κα-λογεράκης, ο Πρόεδρος του Περιφερει-ακού Συμβουλίου Κρήτης κ. Γιώργος Πι-τσούλης, ο Αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείουκ. Ευριπίδης Κουκιαδάκης, ο Διοικητής της133 Σ.Μ. Σμήναρχος κ. Κωνσταντίνος Άγγος,Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, Σύμ-βουλοι Τοπικών Κοινοτήτων, Πολιτιστικοί φο-ρείς, εκπρόσωποι Συλλόγων, Σωματείωνκαι τοπικών φορέων, καθώς και πλήθος κό-σμου.

Στη διάρκεια της εκδήλωσης ο ΔήμαρχοςΜινώα Πεδιάδας, κ. Ζαχαρίας Καλογεράκης,

απένειμε τιμητική πλακέτα στην κα. Λαμ-πράκη – Πλάκα, αναφέροντας ότι με τοναγώνα ζωής και τη δράση της, αφιερώθηκε

όσο ελάχιστοι Έλληνες στη γνώση, την καλ-λιέργεια, την προβολή και την ανάδειξη τουΠολιτισμού, δίνοντας στην ιστορία μας καιτους ανυπέρβλητους θησαυρούς μας τηναπόλυτη προτεραιότητα που αξίζουν. Απότην πλευρά της η Διευθύντρια της ΕθνικήςΠινακοθήκης κα. Μαρίνα Λαμπράκη – Πλά-κα, αφού ευχαρίστησε τους διοργανωτές,εξέφρασε τη συγκίνησή της για την τιμή στοπρόσωπό της, που όπως ανέφερε έχει ιδι-αίτερη αξία, καθώς προέρχεται από τοντόπο που τη γέννησε και τους δικούς της αν-θρώπους.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ

μην τολμήσει να μας καταδώσει και ότι θα φύ-γουμε οριστικά. Το κλιμάκιο Εμπάρου σε συνεν-νόηση με τον πατέρα μου και το κλιμάκιο του Σκι-νιά, μας μετέφεραν εκεί στις 9 ή 10 Φεβρουαρί-ου 1943, στο σπίτι του Γιάννη Συμμισακού, τονοποίο ο πατέρας μου εκτιμούσε ιδιαιτέρως. ΣτοΣκινιά μας συνόδεψε ο Μηλιαριανός αντιστα-σιακός Μανώλης Μηλιαράς που μας συνόδευε σεόλες μας τις μετακινήσεις, όσο είμαστε σ’ αυτήντην περιοχή.

Μεταφερθήκαμε νύχτα στο Σκινιά στο σπίτιτου Γιάννη Συμμισακού και ο συνοδός μας Εμμ.Μηλιαράς έφυγε αμέσως, για λόγους προφύ-λαξης για να μην γίνει αντιληπτός από πολλούςανθρώπους. Στον Σκινιά δεν κρυφτήκαμε. Αμέ-σως από την επομένη ημέρα εγκατασταθήκαμεφανερά και κανείς ποτέ δεν μας ενόχλησε με πε-ρίεργα βλέμματα ή απρεπείς ερωτήσεις. Στα μά-τια των ανθρώπων διακρίναμε μια σιωπηλή κα-τανόηση και συμπάθεια. Η κυρά-Κατερίνη η μη-τέρα του Συμμισακού μια γελαστή και δραστήριαγυναίκα που βοηθούσε τον γιο της στις αντι-στασιακές του δραστηριότητες μας υποδέχτηκεπολύ ζεστά και φρόντιζε πάντα να μας περιποι-είται και να μας εξυπηρετεί. Εκεί δίπλα έμενανοι δύο κόρες της Ουρανία και Χαρίκλεια με τιςοικογένειές τους, που μας συμπαραστέκονται καιαυτές. Η μητέρα μου ήρθε αμέσως σε επαφή μετους αντιστασιακούς, τον Αριστ. Χαλαμπαλάκη,το Μιχ. Χανιαλάκη και τους Μπριτζολάκηδες πουμέσα στην οργάνωση είχαν τη μεγαλύτερη δρα-στηριότητα. Ο Συμμισακός απουσίαζε τις πε-ρισσότερες φορές γιατί πηγαινοερχότανε συ-νέχεια από τον Σκινιά, στον Τσούτσουρο που με-τέφερε Άγγλους στρατιώτες για να φυγαδευτούνστη Μέση Ανατολή, ή ανεβοκατέβαινε στο λημέρισε διάφορες αποστολές. Από τα γύρω χωριά συγ-κέντρωναν τα διάφορα τρόφιμα στο Σκινιά και απόεκεί τα προωθούσαν στην Βιάννο όπου τα πα-ραλάμβανε η Επαρχιακή Επιτροπή Βιάννου(Ε.Ε.Β.) που τα προωθούσε με την σειρά της στολημέρι πάντα την νύχτα, μέσα από δύσβατα μο-νοπάτια. Οι ομάδες των Μπαντουβάδων συντη-ρήθηκαν από το υστέρημα του Κρητικού λαού καιμόνο. Από τους συμμάχους είχαμε ρίψεις όπλωνκαι πυρομαχικών συνήθως πολλές φορές κατέ-βαιναν αγγελιοφόροι από το λημέρι για διάφορεςαποστολές, περνούσαν και από εμάς για κάποι-ες συναντήσεις με την μητέρα μου για θέματα τηςΑντίστασης.

Ο Σκινιάς είχε γίνει ο διαμετακομιστικόςσταθμός με την συγκέντρωση τροφίμων, την συ-νεχή διακίνηση των Άγγλων στρατιωτών, το ανε-βοκατέβασμα στο λημέρι των αγγελιοφόρων.Εκτός των άλλων η δραστήρια οργάνωση τουΣκινιά ασχολούνταν με την συγκέντρωση πο-λύτιμων πληροφοριών για τις κινήσεις των Γερ-μανών, που τις διοχέτευε στο λημέρι μέσω τωναγγελιοφόρων.

Μέχρι τότε, όπου πηγαίναμε η μητέρα μου κιεγώ κρυβόμαστε με άκρα μυστικότητα μέσα σεκλίμα φόβου και τρόμου. Δεν ήταν μόνο τι θα πα-θαίναμε εμείς, αν μας έβρισκαν οι Γερμανοί, αλλά,λόγω της δράσης της μητέρας μου και της επι-κήρυξής μας, θα πάθαιναν κακό, εκείνοι που μαςπεριέθαλπαν. Ο Σκινιάς όμως, ήταν μια όαση ελευ-θερίας που ανέδιδε σιγουριά και ασφάλεια.

Η μητέρα του Συμμισακού είχε στην αυλή έναδέντρο, μια μπουρνελιά νομίζω, με ένα κηπάκο2-3 τετραγωνικά. Η χαρά μου ήταν μεγάλη ότανμια μέρα, μου είπε ότι μου έδινε τον κηπάκο

αυτό να φυτεύω ό,τι θέλω. Πάντα αγαπούσα τηγη και μ’ άρεσε να σκαλίζω το χώμα. Έτσι αφο-σιώθηκα στην καλλιέργεια του κηπάκου και ήτανπολύ καλύτερα από τη ζωή έως τώρα σ’ ένα σκο-τεινό σιωπηλό δωμάτιο. Γι’ αυτό θα ευγνωμονώπάντα την κυρά-Κατερίνη. Μετά από λίγο συν-δέθηκα με τα εγγόνια της κυρά-Κατερίνης. Θυ-μάμαι που τρέχαμε στα χωράφια, παίζαμε και μα-ζεύαμε “πετσόκολα” που την μασούσαμε σαν μα-στίχα, θυμάμαι και τον Σταυρούλη της Ουρανίας2-3 χρονών τότε, που κρεμότανε συνέχεια απότη φούστα της κυρα-Κατερίνης. Ζωηρά στη μνή-μη μου έχει μείνει το Πάσχα του 1943, στο Σκι-νιά. Φορούσα στα πόδια μου ένα ζευγάρι “κλα-ρόνια” (ήμουνα 10 ετών τότε) και το φόρεμά μουήταν μπαλωμένο και καρυκωμένο. Βέβαια όλα ταπαιδιά παρουσιάζαμε την ίδια εικόνα, αλλά όσονάναι αισθανόμουνα άσχημα, όμως δεν έλεγα τί-ποτε. Φαίνεται, ότι ο καλός Θεός άκουσε το σιω-πηλό μου παράπονο και λίγες μέρες πριν το Πά-σχα, ο Σκινιανός έμπορος Νικηφόρος Πετράκηςέστειλε στη μητέρα μου ένα κομμένο ύφασμα γιανα μου φτιάξει ένα φόρεμα. Η μητέρα μου πουεπιτηδευότανε και στο ράψιμο, μου σκάρωσε γρή-γορα-γρήγορα ένα ωραίο φόρεμα που είχε λαχανίχρώμα, διάσπαρτο με πιο σκούρα λεμόνια κομ-μένα στη μέση.

Για μένα ήταν ένα “θείο δώρο” και πάντα θυ-μάμαι τον Νικηφόρο Πετράκη και όλους για τηνανθρωπιά και την καλοσύνη τους. Την Μεγ. Πα-ρασκευή του 1943, τα εγγόνια της κυρά-Κατε-ρίνης κι εγώ μαζέψαμε πολλά λουλούδια και στο-λίσαμε τον επιτάφιο του Αγίου Αντωνίου του Σκι-νιά, που μου φαινότανε σαν έργο τέχνης και μ’έκανε να ξεχνώ τους Γερμανούς και την τρομο-κρατία τους, που μου είχε γίνει εφιάλτης.

Από τις πρώτες ημέρες, που πήγαμε στο Σκι-νιά γνωρίσαμε τη Μαρία Μπριτζολάκη, που ο σύ-ζυγος και τα παιδιά της ήταν ενταγμένοι στηνΕθνική Αντίσταση. Η Μπριτζολομαρία, όπως ήτανπερισσότερο γνωστή, ήταν μια πολύ αξιόλογη γυ-ναίκα. Είχε αγνά πατριωτικά αισθήματα, ήταν τολ-μηρή και άφοβη, είχε πολλά ταλέντα και μια σπά-νια φιλοσοφική διάθεση, έγραφε επίσης στίχουςγεμάτους συναίσθημα, αν και είχε γνώσεις μόνοτου Δημοτικού Σχολείου, αλλ’ αυτό δεν τηςήταν εμπόδιο. Από τότε πηγαίναμε τακτικά στοσπίτι της και ενώ έκανε τις δουλειές της (το άλε-σμά της ή το ράψιμο) συζητούσαν με τη μητέραμου για όλα όσα μας βασάνιζαν την εποχή εκεί-νη και μου άρεσε να ακούω την ζεστή φωνή τηςγεμάτη αισιοδοξία.

Σε όποια χωριά πηγαίναμε, η μητέρα μου ζη-τούσε να μάθει ποιο δάσκαλο είχαν, ώστε αν ήτανκάποιος γνωστός και έμπιστος να τον μυήσει στοναντιστασιακό αγώνα. Έτσι από την Μπριτζολο-μαρία έμαθε, ότι γυναίκα του Σκινιανού γιατρούΕμμ. Παπαδημητρόπουλου ήταν η Μαρίκα Κορ-νάρου, που ήταν δασκάλα της στο Δημοτικό Σχο-λείο. Η μητέρα μου έκλαψε από την συγκίνησήτης, γιατί αγαπούσε και εμπιστεύονταν την δα-σκάλα της και θέλησε να την συναντήσει αμέσως.Έστειλε την Μπριτζολομαρία που συνδέοντανμαζί της να την προειδοποιήσει ότι μια παλιά τηςμαθήτρια θέλει να την συναντήσει. Εκείνη δέ-χτηκε ευχαρίστως. Η μητέρα μου με πήρε από τοχέρι και πήγαμε στο σπίτι της. Η κυρία Μαρίκαήταν προχωρημένης ηλικίας και φορούσε μαύραγυαλιά γιατί υπέφεραν τα μάτια της, φαινόταν,όμως, ότι στα νιάτα της θα ήταν πολύ ωραία γυ-ναίκα. Μας έκανε μεγάλες χαρές και ζήτησε απότη μητέρα μου να της θυμίσει λεπτομέρειες απότότε που την είχε μαθήτρια. Τα είπαν για πολλή

ώρα. Στο τέλος η μητέρα μου της εκμυστηρεύ-τηκε, χωρίς κανένα ενδοιασμό την σχέση της μετην Εθνική Αντίσταση και τον αγώνα που γινότανεκατά των Γερμανών κατακτητών, της αποκάλυψεότι είναι η σύζυγος του Χρήστου Μπαντουβά καιότι εκτός από τον άντρα της, έχει επικηρυχθεί καιη ίδια για την αντιστασιακή της δράση και ότι διώ-κεται και φυγοδικεί και ότι έχει δημιουργηθεί αν-τάρτικο στα Λασιθιώτικα βουνά από τους Μπαν-τουβάδες, με αρχηγό τον καπ. Μανώλη Μπαν-τουβά.

Η κ. Μαρίκα συγκινήθηκε και ενθουσιάστη-κε και είπε στη μητέρα μου ότι συντάσσεται καιαυτή με την Εθνική Αντίσταση και να την υπο-λογίζει σε ό,τι χρειαστεί αυτός ο αγώνας. Εν τωμεταξύ ήρθε και ο γιατρός Παπαδημητρόπουλοςκαι έγιναν οι συστάσεις, αλλά και η ενημέρωσηγια τον Αντιστασιακό Αγώνα. Αμέσως και ανε-πιφύλαχτα ο γιατρός ζήτησε να ενταχθεί σ’ αυ-τόν τον αγώνα και υποσχέθηκε αμέριστη βοήθειακαι στήριξη. Η μητέρα μου τον έφερε σ’ επαφήμε το κλιμάκιο των αντιστασιακών του Σκινιά καιαπό τότε ο γιατρός Παπαδημητρόπουλος έστελ-νε το λάδι με το βαρέλι, τρόφιμα και φάρμακαστο λημέρι που τόσο τα είχαν ανάγκη, μέσω τουκλιμακίου.

Το σπίτι του γιατρού έγινε το δεύτερο σπίτιμας και συχνά η μητέρα μου συζητούσε με εκεί-νον και την κ. Μαρίκα τα θέματα της Αντίστασηςπου προκύπτανε. Ο γιατρός, που περιερχότανεόλη την περιοχή με το άλογό του, για να επι-σκέπτεται τους αρρώστους του, είχε την δυνα-τότητα να πάει οπουδήποτε, χωρίς να δημιουρ-γηθούν υπόνοιες κι έτσι αποδείχτηκε πολύ χρή-σιμος.

Επειδή είχα πρόωρη ανάπτυξη και ήμουν κά-πως υποσιτισμένη, η κ. Μαρίκα μας έστελνε κάθεμέρα γάλα, βούτυρο και 5-6 αυγά καθώς και ότιείχε στο σπίτι της. Κάποια μέρα μου έστειλε μέσασ’ ένα μεγάλο καλάθι μια κλώσσα με τα αυγά τηςγια να την φροντίζω να τα κλωσήσει και να έχωαπασχόληση, επειδή η κλεισούρα και η απομό-νωση στα άλλα χωριά που είχαμε πάει με είχε κά-νει πολύ μοναχική. Τέτοιοι ΑΝΘΡΩΠΟΙ ήταν!

Η κ. Μαρίκα και η μητέρα μου είχαν μεταξύτους ένα συνθηματικό κώδικα συνεννόησης.Όταν ήταν να πάμε στο σπίτι της, η κ. Μαρίκαέβγαινε στη βεράντα της, που δεν ήταν μακριάαπό το σπίτι του Συμμισακού και φώναζε δύο φο-ρές διακεκομμένα το όνομα του γιού της, πουήταν κατά ένα χρόνο μεγαλύτερός μου, “Τάκη...Τάκη” και καταλαβαίναμε ότι το πεδίο ήταν ελεύ-θερο και πηγαίναμε στο σπίτι της. Όταν φώναζετρεις φορές απανωτά “Τάκη, Τάκη, Τάκη” κατα-λαβαίναμε ότι υπήρχε πρόβλημα και έπρεπε ναπροσέξουμε, γιατί συνέβαινε πολλές φορέςνάρχονται Γερμανοί να παίρνουν το λάδι από τοεργοστάσιο του γιατρού με το «έτσι θέλω». Παίρ-ναμε λοιπόν το σύνθημα και φεύγαμε στα χω-ράφια.

Στο σπίτι του γιατρού Παπαδημητρόπου-λου γνωρίσαμε την αδερφή του κ. Ευανθία νε-ότατη και πολύ αξιοπρεπή, που ο σύζυγός τηςέφεδρος ανθυπολοχαγός Στυλ. Παπαδάκης είχεσκοτωθεί στην Αλβανία. Είχε ένα κοριτσάκι χα-ριτωμένο 3-4 χρονών, τη Φιφίκα, σύζυγο σήμε-ρα του συμβολαιογράφου κ. Μιχ. Χατζάκη. Η κ.Ευανθία παρά το ότι ήταν πάντα λυπημένηλόγω της απώλειας του συζύγου της, μυήθηκεκαι αυτή στην Εθνική Αντίσταση με πολλή θέρ-μη.

Ρένα Μπαντουβά-ΜελάΣυνέχεια στο επόμενο φύλλο


ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΡΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΠΑΝΤΟΥΒΑ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΚΙΝΙΑΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ



Στις 26 Μαΐου 2013 έγιναν στοχωριό μας εκδηλώσεις τιμής για τηνεπέτειο της Μάχης της Κρήτης.

Το 3/θέσιο Δημ. Σχολείο μαςέλαβε μέρος σε αυτές δίνονταςχρώμα και ζωντάνια με την αυθεν-τικότητα και τον αυθορμητισμό τωνμικρών μαθητών του.

Καταρχήν τα παιδιά παρήλα-σαν με την ελληνική σημαία να κυ-ματίζει περήφανα στα χέρια της μα-θήτριας της Στ’ τάξης Μαρίας Συ-μιανάκη, που ήταν σημαιοφόρος.Στο μνημείο των πεσόντων κατέ-θεσαν στεφάνι οι μαθητές ΗλίαςΠαξιμαδάκης και Κωστής Δημη-τρουλάκης.

Η σχολική γιορτή πραγματο-ποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντροτου χωριού μας όπου μετά τους χαι-ρετισμούς και τις ομιλίες των επι-σήμων, ήρθε η σειρά των παιδιών.

Ο μαθητής Γιώργος Μαθιουδά-κης και οι μαθήτριες: Σοφία Σχοι-νιανάκη, Μαρία Δημητρουλάκη,Μαρία Κατσαμποξάκη και ΜαρίαΒασιλείου διάβασαν ένα χρονικόγια τον αγώνα των ημερών εκείνωνκαι ενδιάμεσα οι υπόλοιποι μαθητέςέδωσαν χρώμα και μελωδία με ποι-ήματα και τραγούδια.

Συγκεκριμένα οι μαθητές της Α’

και Β’ τάξης: Νιώτης Μανώλης,

Νιώτη Μαρίνα, Ορφανάκη Κούλα,

Συμιανάκης Σπύρος, Μαθιουδάκη

Ιωάννα, Μικρογιαννάκης Κωστής,

Ρερεράκης Νίκος, Σχοινιανάκη

Ασπασία, Τζανάκης Αντώνης και

Ορφανάκη Κατερίνα είπαν μαντι-

νάδες με το δικό τους ξεχωριστό

και χαριτωμένο ύφος.

Οι μαθητές της Γ’ και Δ’ τάξης:

Γιάννης Ζαμπουλάκης, Κωστής

Τζανάκης, Γιώργος Ορφανάκης,

Σταύρος Ρερεράκης, Μανώλης Συ-

μιανάκης, Μαρία Ζαμπουλάκη και

Τόνια Καρακωνσταντάκη απήγγει-

λαν ποιήματα και τον κύκλο των ποι-

ημάτων έκλεισαν οι μαθητές της Ε’

και Στ’ τάξης: Κωστής Ρερεράκης,

Ελευθερία Τζανάκη και ο Κωστής

Δημητρουλάκης.

Η χορωδία του σχολείου απο-

τελούμενη από όλους τους προ-

αναφερθέντες αλλά και από τους

μαθητές: Μικρογιαννάκη Σοφία,

Ρερεράκη Κατερίνα, Συμιανάκη

Ελένη, Νικολουδάκη Ελευθερία,

Μικρογιαννάκη Μιχάλη, Αγγελάκη

Ελένη, Κατσαμποξάκη Αντώνη, Νι-

κολουδάκη Γιάννη, Στρό Γιάννη,

Αεράκη Νεκτάριο και τους Τσολα-

κίδη Γιώργο και Νίκο πλαισίωσε όλη

τη σχολική γιορτή με τραγούδια

ηρωικά για τη Μάχη της Κρήτης.

Συγκινημένοι και περήφανοι

ήταν οι γονείς των παιδιών οι οποί-

οι ερχόμενοι και από τα τρία χωριά

(Σκινιά - Δεμάτι - Καστελλιανό) πα-

ρευρέθησαν στην εκδήλωση.

Τελειώνοντας, θέλω να ευχαρι-

στήσω και τις δασκάλες του σχο-

λείου μας κ. Αθανασοπούλου Ευ-

γενία και κ. Γαρδικιώτη Νικολέτα

για την πολύτιμη βοήθειά τους.

Η δασκάλα του σχολείου

Γαρεφαλάκη Φωτεινή

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΚΙΝΙΑ - ΔΕΜΑΤΙΟΥ - ΚΑΣΤΕΛΛΙΑΝΩΝ

Ηλίας Παξιμαδάκης, Κώστής Δημητρουλάκης

ΣημαιοφόροςΜαρία Συμιανάκη

ΑνακοίνωσηΟ Κωστής Πάγκαλος ασχο-

λείται εδώ και πολλά χρόνια μετην καταγραφή γεγονότων πουέχουν συμβεί στο χωριό μας τονΣκινιά, σε βίντεο.

Σκεφτήκαμε την εργασία τουνα την αναπαράγουμε και νασας τη διαθέσουμε έναντι μι-κρού αντιτίμου.

Τα έσοδα αφού αφαιρεθούντα έξοδα ανατύπωσης, θα δια-τεθούν στον Σύλλογο για ενί-σχυση των οικονομικών του (Λο-γαριασμοί - φόροι - έκδοση εφη-μερίδας).

Υπάρχουν προς αναπαραγω-γή τα παρακάτω δισκάκια: 1. ΣΚΙΝΙΑΣ 2004 30΄ 2. ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ 1985 33΄ 3. ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ 2001 44΄ 4. ΠΑΣΧΑ 2001 32΄ 5. ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ

ΕΙΚΟΝΕΣ 60΄ 6. ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ

ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ 120΄ 7. ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ

ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ 2001 113΄ Κάθε δισκάκι θα στοιχίζει 5€ Για όσους τα προμηθευτούν

όλα η τιμή θα είναι 25€ το σετ. Παρακαλούμε όσοι επιθυμούν

να τα προμηθευτούν να το δη-λώσουν:

Για την Αθήνα στο τηλέφω-νο: 6972056291 κ. Νικήτας Ζαμ-πουλάκης και 6944943316 κ.Γιάννης Γαρεφαλάκης.

Για το Ηράκλειο-Σκινιά στοτηλέφωνο: 6959262634 κ. Χρυ-σούλα Παγκάλου.

Documents

ΤΕΥΧΟΣ 52