39
]+[ www.e-e-e.gr ΠΗΓΗ: http://users.otenet.gr/∼aper/t2t.htm Θουκυδίδου ΙΣΤΟΡΙΩΝ Ε [5.1.1] Τοῦ δ' ἐπιγιγνομένου θέρους αἱ μὲν ἐνιαύσιοι σπονδαὶ διελέλυντο μέχρι Πυθίων, καὶ ἐν τῇ ἐκεχειρίᾳ Ἀθηναῖοι ∆ηλίους ἀνέστησαν ἐκ ∆ήλου, ἡγησάμενοι κατὰ παλαιάν τινα αἰτίαν οὐ καθαροὺς ὄντας ἱερῶσθαι, καὶ ἅμα ἐλλιπὲς σφίσιν εἶναι τοῦτο τῆς καθάρσεως, ᾗ πρότερόν μοι δεδήλωται ὡς ἀνελόντες τὰς θήκας τῶν τεθνεώτων ὀρθῶς ἐνόμισαν ποιῆσαι. καὶ οἱ μὲν ∆ήλιοι Ἀτραμύττιον Φαρνάκου δόντος αὐτοῖς ἐν τῇ Ἀσίᾳ ᾤκησαν, οὕτως ὡς ἕκαστος ὥρμητο. [5.2.1] Κλέων δὲ Ἀθηναίους πείσας ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία ἐξέπλευσε μετὰ τὴν ἐκεχειρίαν, Ἀθηναίων μὲν ὁπλίτας ἔχων διακοσίους καὶ χιλίους καὶ ἱππέας τριακοσίους, τῶν δὲ ξυμ- [5.2.2] μάχων πλείους, ναῦς δὲ τριάκοντα. σχὼν δὲ ἐς Σκιώνην πρῶτον ἔτι πολιορκουμένην καὶ προσλαβὼν αὐτόθεν ὁπλίτας τῶν φρουρῶν, κατέπλευσεν ἐς τὸν Κωφὸν λιμένα τῶν Τορω- [5.2.3] ναίων ἀπέχοντα οὐ πολὺ τῆς πόλεως. ἐκ δ' αὐτοῦ, αἰσθό- μενος ὑπ' αὐτομόλων ὅτι οὔτε Βρασίδας ἐν τῇ Τορώνῃ οὔτε οἱ ἐνόντες ἀξιόμαχοι εἶεν, τῇ μὲν στρατιᾷ τῇ πεζῇ ἐχώρει ἐς τὴν πόλιν, ναῦς δὲ περιέπεμψε δέκα <ἐς> τὸν λιμένα περι- [5.2.4] πλεῖν. καὶ πρὸς τὸ περιτείχισμα πρῶτον ἀφικνεῖται, ὃ προσπεριέβαλε τῇ πόλει ὁ Βρασίδας ἐντὸς βουλόμενος ποιῆσαι τὸ προάστειον, καὶ διελὼν τοῦ παλαιοῦ τείχους μίαν [5.3.1] αὐτὴν ἐποίησε πόλιν. βοηθήσαντες δὲ ἐς αὐτὸ Πασιτελίδας τε ὁ Λακεδαιμόνιος ἄρχων καὶ ἡ παροῦσα φυλακὴ προσβα- λόντων τῶν Ἀθηναίων ἠμύνοντο. καὶ ὡς ἐβιάζοντο καὶ αἱ νῆες ἅμα περιέπλεον <αἱ> ἐς τὸν λιμένα περιπεμφθεῖσαι, δείσας ὁ Πασιτελίδας μὴ αἵ τε νῆες φθάσωσι λαβοῦσαι ἐρῆμον τὴν πόλιν καὶ τοῦ τειχίσματος ἁλισκομένου ἐγκατα- [5.3.2] ληφθῇ, ἀπολιπὼν αὐτὸ δρόμῳ ἐχώρει ἐς τὴν πόλιν. οἱ δὲ Ἀθηναῖοι φθάνουσιν οἵ τε ἀπὸ τῶν νεῶν ἑλόντες τὴν Τορώνην καὶ ὁ πεζὸς ἐπισπόμενος αὐτοβοεὶ κατὰ τὸ διῃρημένον τοῦ παλαιοῦ τείχους ξυνεσπεσών. καὶ τοὺς μὲν ἀπέκτειναν τῶν Πελοποννησίων καὶ Τορωναίων εὐθὺς ἐν χερσί, τοὺς δὲ [5.3.3] ζῶντας ἔλαβον, καὶ Πασιτελίδαν τὸν ἄρχοντα. Βρασίδας δὲ ἐβοήθει μὲν τῇ Τορώνῃ, αἰσθόμενος δὲ καθ' ὁδὸν ἑαλωκυῖαν ἀνεχώρησεν, ἀποσχὼν τεσσαράκοντα μάλιστα σταδίους μὴ [5.3.4] φθάσαι ἐλθών. ὁ δὲ Κλέων καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τροπαῖά τε 1

Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

]+[ wwwe-e-egr ΠΗΓΗ httpusersotenetgrsimapert2thtm Θουκυδίδου ΙΣΤΟΡΙΩΝ Ε [511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους αἱ microὲν ἐνιαύσιοι σπονδαὶ διελέλυντο microέχρι Πυθίων καὶ ἐν τῇ ἐκεχειρίᾳ Ἀθηναῖοι ∆ηλίους ἀνέστησαν ἐκ ∆ήλου ἡγησάmicroενοι κατὰ παλαιάν τινα αἰτίαν οὐ καθαροὺς ὄντας ἱερῶσθαι καὶ ἅmicroα ἐλλιπὲς σφίσιν εἶναι τοῦτο τῆς καθάρσεως ᾗ πρότερόν microοι δεδήλωται ὡς ἀνελόντες τὰς θήκας τῶν τεθνεώτων ὀρθῶς ἐνόmicroισαν ποιῆσαι καὶ οἱ microὲν ∆ήλιοι Ἀτραmicroύττιον Φαρνάκου δόντος αὐτοῖς ἐν τῇ Ἀσίᾳ ᾤκησαν οὕτως ὡς ἕκαστος ὥρmicroητο [521] Κλέων δὲ Ἀθηναίους πείσας ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία ἐξέπλευσε microετὰ τὴν ἐκεχειρίαν Ἀθηναίων microὲν ὁπλίτας ἔχων διακοσίους καὶ χιλίους καὶ ἱππέας τριακοσίους τῶν δὲ ξυmicro- [522] microάχων πλείους ναῦς δὲ τριάκοντα σχὼν δὲ ἐς Σκιώνην πρῶτον ἔτι πολιορκουmicroένην καὶ προσλαβὼν αὐτόθεν ὁπλίτας τῶν φρουρῶν κατέπλευσεν ἐς τὸν Κωφὸν λιmicroένα τῶν Τορω- [523] ναίων ἀπέχοντα οὐ πολὺ τῆς πόλεως ἐκ δ αὐτοῦ αἰσθό- microενος ὑπ αὐτοmicroόλων ὅτι οὔτε Βρασίδας ἐν τῇ Τορώνῃ οὔτε οἱ ἐνόντες ἀξιόmicroαχοι εἶεν τῇ microὲν στρατιᾷ τῇ πεζῇ ἐχώρει ἐς τὴν πόλιν ναῦς δὲ περιέπεmicroψε δέκα ltἐςgt τὸν λιmicroένα περι- [524] πλεῖν καὶ πρὸς τὸ περιτείχισmicroα πρῶτον ἀφικνεῖται ὃ προσπεριέβαλε τῇ πόλει ὁ Βρασίδας ἐντὸς βουλόmicroενος ποιῆσαι τὸ προάστειον καὶ διελὼν τοῦ παλαιοῦ τείχους microίαν [531] αὐτὴν ἐποίησε πόλιν βοηθήσαντες δὲ ἐς αὐτὸ Πασιτελίδας τε ὁ Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων καὶ ἡ παροῦσα φυλακὴ προσβα- λόντων τῶν Ἀθηναίων ἠmicroύνοντο καὶ ὡς ἐβιάζοντο καὶ αἱ νῆες ἅmicroα περιέπλεον ltαἱgt ἐς τὸν λιmicroένα περιπεmicroφθεῖσαι δείσας ὁ Πασιτελίδας microὴ αἵ τε νῆες φθάσωσι λαβοῦσαι ἐρῆmicroον τὴν πόλιν καὶ τοῦ τειχίσmicroατος ἁλισκοmicroένου ἐγκατα- [532] ληφθῇ ἀπολιπὼν αὐτὸ δρόmicroῳ ἐχώρει ἐς τὴν πόλιν οἱ δὲ Ἀθηναῖοι φθάνουσιν οἵ τε ἀπὸ τῶν νεῶν ἑλόντες τὴν Τορώνην καὶ ὁ πεζὸς ἐπισπόmicroενος αὐτοβοεὶ κατὰ τὸ διῃρηmicroένον τοῦ παλαιοῦ τείχους ξυνεσπεσών καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτειναν τῶν Πελοποννησίων καὶ Τορωναίων εὐθὺς ἐν χερσί τοὺς δὲ [533] ζῶντας ἔλαβον καὶ Πασιτελίδαν τὸν ἄρχοντα Βρασίδας δὲ ἐβοήθει microὲν τῇ Τορώνῃ αἰσθόmicroενος δὲ καθ ὁδὸν ἑαλωκυῖαν ἀνεχώρησεν ἀποσχὼν τεσσαράκοντα microάλιστα σταδίους microὴ [534] φθάσαι ἐλθών ὁ δὲ Κλέων καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τροπαῖά τε

1

ἔστησαν δύο τὸ microὲν κατὰ τὸν λιmicroένα τὸ δὲ πρὸς τῷ τειχίσmicroατι καὶ τῶν Τορωναίων γυναῖκας microὲν καὶ παῖδας ἠνδραπόδισαν αὐτοὺς δὲ καὶ Πελοποννησίους καὶ εἴ τις ἄλλος Χαλκιδέων ἦν ξύmicroπαντας ἐς ἑπτακοσίους ἀπέπεmicroψαν ἐς τὰς Ἀθήνας καὶ αὐτοῖς τὸ microὲν Πελοποννήσιον ὕστερον ἐν ταῖς γενοmicroέναις σπονδαῖς ἀπῆλθε τὸ δὲ ἄλλο ἐκοmicroίσθη [535] ὑπ Ὀλυνθίων ἀνὴρ ἀντ ἀνδρὸς λυθείς εἷλον δὲ καὶ Πάνακτον Ἀθηναίων ἐν microεθορίοις τεῖχος Βοιωτοὶ ὑπὸ τὸν [536] αὐτὸν χρόνον προδοσίᾳ καὶ ὁ microὲν Κλέων φυλακὴν κατα- στησάmicroενος τῆς Τορώνης ἄρας περιέπλει τὸν Ἄθων ὡς ἐπὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν [541] Φαίαξ δὲ ὁ Ἐρασιστράτου τρίτος αὐτὸς Ἀθηναίων πεmicroπόν- των ναυσὶ δύο ἐς Ἰταλίαν καὶ Σικελίαν πρεσβευτὴς ὑπὸ τὸν [542] αὐτὸν χρόνον ἐξέπλευσεν Λεοντῖνοι γὰρ ἀπελθόντων Ἀθη- ναίων ἐκ Σικελίας microετὰ τὴν ξύmicroβασιν πολίτας τε ἐπεγρά- ψαντο πολλοὺς καὶ ὁ δῆmicroος τὴν γῆν ἐπενόει ἀναδάσασθαι [543] οἱ δὲ δυνατοὶ αἰσθόmicroενοι Συρακοσίους τε ἐπάγονται καὶ [5432] ἐκβάλλουσι τὸν δῆmicroον καὶ οἱ microὲν ἐπλανήθησαν ὡς ἕκαστοι οἱ δὲ δυνατοὶ ὁmicroολογήσαντες Συρακοσίοις καὶ τὴν πόλιν ἐκλι- πόντες καὶ ἐρηmicroώσαντες Συρακούσας ἐπὶ πολιτείᾳ ᾤκησαν [544] καὶ ὕστερον πάλιν αὐτῶν τινὲς διὰ τὸ microὴ ἀρέσκεσθαι ἀπολι- πόντες ἐκ τῶν Συρακουσῶν Φωκαίας τε τῆς πόλεώς τι τῆς Λεοντίνων χωρίον καλούmicroενον καταλαmicroβάνουσι καὶ Βρικιν- νίας ὂν ἔρυmicroα ἐν τῇ Λεοντίνῃ καὶ τῶν τοῦ δήmicroου τότε ἐκπεσόντων οἱ πολλοὶ ἦλθον ὡς αὐτούς καὶ καταστάντες ἐκ [545] τῶν τειχῶν ἐπολέmicroουν ἃ πυνθανόmicroενοι οἱ Ἀθηναῖοι τὸν Φαίακα πέmicroπουσιν εἴ πως πείσαντες τοὺς σφίσιν ὄντας αὐτόθι ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς ἄλλους ἢν δύνωνται ξικελιώτας κοινῇ ὡς Συρακοσίων δύναmicroιν περιποιουmicroένων ἐπιστρατεῦσαι [546] διασώσειαν τὸν δῆmicroον τῶν Λεοντίνων ὁ δὲ Φαίαξ ἀφικό- microενος τοὺς microὲν Καmicroαριναίους πείθει καὶ Ἀκραγαντίνους ἐν δὲ Γέλᾳ ἀντιστάντος αὐτῷ τοῦ πράγmicroατος οὐκέτι ἐπὶ τοὺς ἄλλους ἔρχεται αἰσθόmicroενος οὐκ ἂν πείθειν αὐτούς ἀλλ ἀναχωρήσας διὰ τῶν Σικελῶν ἐς Κατάνην καὶ ἅmicroα ἐν τῇ παρόδῳ καὶ ἐς τὰς Βρικιννίας ἐλθὼν καὶ παραθαρσύνας [551] ἀπέπλει ἐν δὲ τῇ παρακοmicroιδῇ τῇ ἐς τὴν Σικελίαν καὶ πάλιν ἀναχωρήσει καὶ ἐν τῇ Ἰταλίᾳ τισὶ πόλεσιν ἐχρηmicroάτισε περὶ φιλίας τοῖς Ἀθηναίοις καὶ Λοκρῶν ἐντυγχάνει τοῖς ἐκ Μεσσήνης ἐποίκοις ἐκπεπτωκόσιν οἳ microετὰ τὴν τῶν Σικε- λιωτῶν ὁmicroολογίαν στασιασάντων Μεσσηνίων καὶ ἐπαγα- γοmicroένων τῶν ἑτέρων Λοκροὺς ἔποικοι ἐξεπέmicroφθησαν καὶ [552] ἐγένετο Μεσσήνη Λοκρῶν τινὰ χρόνον τούτοις οὖν ὁ Φαίαξ ἐντυχὼν τοῖς κοmicroιζοmicroένοις οὐκ ἠδίκησεν ἐγεγένητο γὰρ τοῖς Λοκροῖς πρὸς αὐτὸν ὁmicroολογία ξυmicroβάσεως πέρι πρὸς τοὺς [553] Ἀθηναίους microόνοι γὰρ τῶν ξυmicromicroάχων ὅτε Σικελιῶται ξυνηλλάσσοντο οὐκ ἐσπείσαντο Ἀθηναίοις οὐδ ἂν τότε εἰ microὴ αὐτοὺς κατεῖχεν ὁ πρὸς Ἱππωνιᾶς καὶ Μεδmicroαίους πόλεmicroος ὁmicroόρους τε ὄντας καὶ ἀποίκους καὶ ὁ microὲν Φαίαξ ἐς τὰς Ἀθήνας χρόνῳ ὕστερον ἀφίκετο [561] Ὁ δὲ Κλέων ὡς ἀπὸ τῆς Τορώνης τότε περιέπλευσεν ἐπὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν ὁρmicroώmicroενος ἐκ τῆς Ἠιόνος Σταγίρῳ microὲν

2

προσβάλλει Ἀνδρίων ἀποικίᾳ καὶ οὐχ εἷλε Γαληψὸν δὲ τὴν [562] Θασίων ἀποικίαν λαmicroβάνει κατὰ κράτος καὶ πέmicroψας ὡς Περδίκκαν πρέσβεις ὅπως παραγένοιτο στρατιᾷ κατὰ τὸ ξυmicromicroαχικόν καὶ ἐς τὴν Θρᾴκην ἄλλους παρὰ Πολλῆν τὸν Ὀδοmicroάντων βασιλέα ἄξοντας microισθοῦ Θρᾷκας ὡς πλείστους [563] αὐτὸς ἡσύχαζε περιmicroένων ἐν τῇ Ἠιόνι Βρασίδας δὲ πυνθα- νόmicroενος ταῦτα ἀντεκάθητο καὶ αὐτὸς ἐπὶ τῷ Κερδυλίῳ ἔστι δὲ τὸ χωρίον τοῦτο Ἀργιλίων ἐπὶ microετεώρου πέραν τοῦ ποτα- microοῦ οὐ πολὺ ἀπέχον τῆς Ἀmicroφιπόλεως καὶ κατεφαίνετο πάντα αὐτόθεν ὥστε οὐκ ἂν ἔλαθεν αὐτὸν ὁρmicroώmicroενος ὁ Κλέων τῷ στρατῷ ὅπερ προσεδέχετο ποιήσειν αὐτόν ἐπὶ τὴν Ἀmicroφί- πολιν ὑπεριδόντα σφῶν τὸ πλῆθος τῇ παρούσῃ στρατιᾷ [564] ἀναβήσεσθαι ἅmicroα δὲ καὶ παρεσκευάζετο Θρᾷκάς τε microισθω- τοὺς πεντακοσίους καὶ χιλίους καὶ τοὺς Ἠδῶνας πάντας παρακαλῶν πελταστὰς καὶ ἱππέας καὶ Μυρκινίων καὶ Χαλκιδέων χιλίους πελταστὰς εἶχε πρὸς τοῖς ἐν Ἀmicroφιπόλει [565] τὸ δ ὁπλιτικὸν ξύmicroπαν ἡθροίσθη δισχίλιοι microάλιστα καὶ ἱππῆς Ἕλληνες τριακόσιοι τούτων Βρασίδας microὲν ἔχων ἐπὶ Κερ- δυλίῳ ἐκάθητο ἐς πεντακοσίους καὶ χιλίους οἱ δ ἄλλοι ἐν [571] Ἀmicroφιπόλει microετὰ Κλεαρίδου ἐτετάχατο ὁ δὲ Κλέων τέως microὲν ἡσύχαζεν ἔπειτα ἠναγκάσθη ποιῆσαι ὅπερ ὁ Βρασίδας [572] προσεδέχετο τῶν γὰρ στρατιωτῶν ἀχθοmicroένων microὲν τῇ ἕδρᾳ ἀναλογιζοmicroένων δὲ τὴν ἐκείνου ἡγεmicroονίαν πρὸς οἵαν ἐmicroπειρίαν καὶ τόλmicroαν microετὰ οἵας ἀνεπιστηmicroοσύνης καὶ microαλακίας γενή- σοιτο καὶ οἴκοθεν ὡς ἄκοντες αὐτῷ ξυνῆλθον αἰσθόmicroενος τὸν θροῦν καὶ οὐ βουλόmicroενος αὐτοὺς διὰ τὸ ἐν τῷ αὐτῷ καθη- [573] microένους βαρύνεσθαι ἀναλαβὼν ἦγεν καὶ ἐχρήσατο τῷ τρόπῳ ᾧπερ καὶ ἐς τὴν Πύλον εὐτυχήσας ἐπίστευσέ τι φρονεῖν ἐς microάχην microὲν γὰρ οὐδὲ ἤλπισέν οἱ ἐπεξιέναι οὐδένα κατὰ θέαν δὲ microᾶλλον ἔφη ἀναβαίνειν τοῦ χωρίου καὶ τὴν microείζω παρα- σκευὴν περιέmicroενεν οὐχ ὡς τῷ ἀσφαλεῖ ἢν ἀναγκάζηται περισχήσων ἀλλ ὡς κύκλῳ περιστὰς βίᾳ αἱρήσων τὴν [574] πόλιν ἐλθών τε καὶ καθίσας ἐπὶ λόφου καρτεροῦ πρὸ τῆς Ἀmicroφιπόλεως τὸν στρατὸν αὐτὸς ἐθεᾶτο τὸ λιmicroνῶδες τοῦ Στρυmicroόνος καὶ τὴν θέσιν τῆς πόλεως ἐπὶ τῇ Θρᾴκῃ ὡς ἔχοι [575] ἀπιέναι τε ἐνόmicroιζεν ὁπόταν βούληται ἀmicroαχεί καὶ γὰρ οὐδὲ ἐφαίνετο οὔτ ἐπὶ τοῦ τείχους οὐδεὶς οὔτε κατὰ πύλας ἐξῄει κεκλῃmicroέναι τε ἦσαν πᾶσαι ὥστε καὶ microηχανὰς ὅτι οὐκ ἀνῆλθεν ἔχων ἁmicroαρτεῖν ἐδόκει ἑλεῖν γὰρ ἂν τὴν πόλιν [581] διὰ τὸ ἐρῆmicroον ὁ δὲ Βρασίδας εὐθὺς ὡς εἶδε κινουmicroένους τοὺς Ἀθηναίους καταβὰς καὶ αὐτὸς ἀπὸ τοῦ Κερδυλίου [582] ἐσέρχεται ἐς τὴν Ἀmicroφίπολιν καὶ ἐπέξοδον microὲν καὶ ἀντί- ταξιν οὐκ ἐποιήσατο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους δεδιὼς τὴν αὑτοῦ παρασκευὴν καὶ νοmicroίζων ὑποδεεστέρους εἶναι οὐ τῷ πλήθει (ἀντίπαλα γάρ πως ἦν) ἀλλὰ τῷ ἀξιώmicroατι (τῶν γὰρ Ἀθη- ναίων ὅπερ ἐστράτευε καθαρὸν ἐξῆλθε καὶ Ληmicroνίων καὶ Ἰmicroβρίων τὸ κράτιστον) τέχνῃ δὲ παρεσκευάζετο ἐπιθησό- [583] microενος εἰ γὰρ δείξειε τοῖς ἐναντίοις τό τε πλῆθος καὶ τὴν ὅπλισιν ἀναγκαίαν οὖσαν τῶν microεθ ἑαυτοῦ οὐκ ἂν ἡγεῖτο microᾶλλον περιγενέσθαι ἢ ἄνευ προόψεώς τε αὐτῶν καὶ microὴ [584] ἀπὸ τοῦ ὄντος καταφρονήσεως ἀπολεξάmicroενος οὖν αὐτὸς

3

πεντήκοντα καὶ ἑκατὸν ὁπλίτας καὶ τοὺς ἄλλους Κλεαρίδᾳ προστάξας ἐβουλεύετο ἐπιχειρεῖν αἰφνιδίως πρὶν ἀπελθεῖν τοὺς Ἀθηναίους οὐκ ἂν νοmicroίζων αὐτοὺς ὁmicroοίως ἀπολαβεῖν αὖθις microεmicroονωmicroένους εἰ τύχοι ἐλθοῦσα αὐτοῖς ἡ βοήθεια ξυγκαλέσας δὲ τοὺς πάντας στρατιώτας καὶ βουλόmicroενος παραθαρσῦναί τε καὶ τὴν ἐπίνοιαν φράσαι ἔλεγε τοιάδε [591] rsquoἌνδρες Πελοποννήσιοι ἀπὸ microὲν οἵας χώρας ἥκοmicroεν ὅτι αἰεὶ διὰ τὸ εὔψυχον ἐλευθέρας καὶ ὅτι ∆ωριῆς microέλλετε Ἴωσι microάχεσθαι ὧν εἰώθατε κρείσσους εἶναι ἀρκείτω βραχέως [592] δεδηλωmicroένον τὴν δὲ ἐπιχείρησιν ᾧ τρόπῳ διανοοῦmicroαι ποιεῖσθαι διδάξω ἵνα microή τῳ τὸ κατ ὀλίγον καὶ microὴ ἅπαντας [593] κινδυνεύειν ἐνδεὲς φαινόmicroενον ἀτολmicroίαν παράσχῃ τοὺς γὰρ ἐναντίους εἰκάζω καταφρονήσει τε ἡmicroῶν καὶ οὐκ ἂν ἐλπί- σαντας ὡς ἂν ἐπεξέλθοι τις αὐτοῖς ἐς microάχην ἀναβῆναί τε πρὸς τὸ χωρίον καὶ νῦν ἀτάκτως κατὰ θέαν τετραmicromicroένους [594] ὀλιγωρεῖν ὅστις δὲ τὰς τοιαύτας ἁmicroαρτίας τῶν ἐναντίων κάλλιστα ἰδὼν καὶ ἅmicroα πρὸς τὴν ἑαυτοῦ δύναmicroιν τὴν ἐπιχείρησιν ποιεῖται microὴ ἀπὸ τοῦ προφανοῦς microᾶλλον καὶ ἀντιπαραταχθέντος ἢ ἐκ τοῦ πρὸς τὸ παρὸν ξυmicroφέροντος [595] πλεῖστ ἂν ὀρθοῖτο καὶ τὰ κλέmicromicroατα ταῦτα καλλίστην δόξαν ἔχει ἃ τὸν πολέmicroιον microάλιστ ἄν τις ἀπατήσας τοὺς φίλους [596] microέγιστ ἂν ὠφελήσειεν ἕως οὖν ἔτι ἀπαράσκευοι θαρσοῦσι καὶ τοῦ ὑπαπιέναι πλέον ἢ τοῦ microένοντος ἐξ ὧν ἐmicroοὶ φαίνονται τὴν διάνοιαν ἔχουσιν ἐν τῷ ἀνειmicroένῳ αὐτῶν τῆς γνώmicroης καὶ πρὶν ξυνταθῆναι microᾶλλον τὴν δόξαν ἐγὼ microὲν ἔχων τοὺς microετ ἐmicroαυτοῦ καὶ φθάσας ἢν δύνωmicroαι προσπεσοῦmicroαι δρόmicroῳ κατὰ [597] microέσον τὸ στράτευmicroα σὺ δέ Κλεαρίδα ὕστερον ὅταν ἐmicroὲ ὁρᾷς ἤδη προσκείmicroενον καὶ κατὰ τὸ εἰκὸς φοβοῦντα αὐτούς τοὺς microετὰ σεαυτοῦ τούς τ Ἀmicroφιπολίτας καὶ τοὺς ἄλλους ξυmicromicroάχους ἄγων αἰφνιδίως τὰς πύλας ἀνοίξας ἐπεκθεῖν καὶ [598] ἐπείγεσθαι ὡς τάχιστα ξυmicromicroεῖξαι ἐλπὶς γὰρ microάλιστα αὐτοὺς οὕτω φοβηθῆναι τὸ γὰρ ἐπιὸν ὕστερον δεινότερον τοῖς πολε- [599] microίοις τοῦ παρόντος καὶ microαχοmicroένου καὶ αὐτός τε ἀνὴρ ἀγαθὸς γίγνου ὥσπερ σε εἰκὸς ὄντα Σπαρτιάτην καὶ ὑmicroεῖς [5993] ὦ ἄνδρες ξύmicromicroαχοι ἀκολουθήσατε ἀνδρείως καὶ νοmicroίσατε ltτρίαgt εἶναι τοῦ καλῶς πολεmicroεῖν τὸ ἐθέλειν καὶ τὸ αἰσχύ- νεσθαι καὶ ltτὸgt τοῖς ἄρχουσι πείθεσθαι καὶ τῇδε ὑmicroῖν τῇ ἡmicroέρᾳ ἢ ἀγαθοῖς γενοmicroένοις ἐλευθερίαν τε ὑπάρχειν καὶ Λακε- δαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις κεκλῆσθαι ἢ Ἀθηναίων τε δούλοις ἢν τὰ ἄριστα ἄνευ ἀνδραποδισmicroοῦ ἢ θανατώσεως πράξητε καὶ δουλείαν χαλεπωτέραν ἢ πρὶν εἴχετε τοῖς δὲ λοιποῖς Ἕλλησι [5910] κωλυταῖς γενέσθαι ἐλευθερώσεως ἀλλὰ microήτε ὑmicroεῖς microαλα- κισθῆτε ὁρῶντες περὶ ὅσων ὁ ἀγών ἐστιν ἐγώ τε δείξω οὐ παραινέσαι οἷός τε ὢν microᾶλλον τοῖς πέλας ἢ καὶ αὐτὸς ἔργῳ ἐπεξελθεῖνlsquo [5101] Ὁ microὲν Βρασίδας τοσαῦτα εἰπὼν τήν τε ἔξοδον παρε- σκευάζετο αὐτὸς καὶ τοὺς ἄλλους microετὰ τοῦ Κλεαρίδα καθίστη ἐπὶ τὰς Θρᾳκίας καλουmicroένας τῶν πυλῶν ὅπως ὥσπερ εἴρητο [5102] ἐπεξίοιεν τῷ δὲ Κλέωνι φανεροῦ γενοmicroένου αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ Κερδυλίου καταβάντος καὶ ἐν τῇ πόλει ἐπιφανεῖ οὔσῃ ἔξωθεν περὶ τὸ ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς θυοmicroένου καὶ ταῦτα

4

πράσσοντος ἀγγέλλεται (προυκεχωρήκει γὰρ τότε κατὰ τὴν θέαν) ὅτι ἥ τε στρατιὰ ἅπασα φανερὰ τῶν πολεmicroίων ἐν τῇ πόλει καὶ ὑπὸ τὰς πύλας ἵππων τε πόδες πολλοὶ καὶ ἀνθρώπων [5103] ὡς ἐξιόντων ὑποφαίνονται ὁ δὲ ἀκούσας ἐπῆλθεν καὶ ὡς εἶδεν οὐ βουλόmicroενος microάχῃ διαγωνίσασθαι πρίν οἱ καὶ τοὺς βοηθοὺς ἥκειν καὶ οἰόmicroενος φθήσεσθαι ἀπελθών σηmicroαίνειν τε ἅmicroα ἐκέλευεν ἀναχώρησιν καὶ παρήγγειλε τοῖς ἀπιοῦσιν ἐπὶ τὸ εὐώνυmicroον κέρας ὥσπερ microόνον οἷόν τ ἦν ὑπάγειν ἐπὶ [5104] τῆς Ἠιόνος ὡς δ αὐτῷ ἐδόκει σχολὴ γίγνεσθαι αὐτὸς ἐπιστρέψας τὸ δεξιὸν καὶ τὰ γυmicroνὰ πρὸς τοὺς πολεmicroίους δοὺς [5105] ἀπῆγε τὴν στρατιάν κἀν τούτῳ Βρασίδας ὡς ὁρᾷ τὸν καιρὸν καὶ τὸ στράτευmicroα τῶν Ἀθηναίων κινούmicroενον λέγει τοῖς microεθ ἑαυτοῦ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅτι rsquoοἱ ἄνδρες ἡmicroᾶς οὐ microενοῦσιν δῆλοι δὲ τῶν τε δοράτων τῇ κινήσει καὶ τῶν κεφαλῶν οἷς γὰρ ἂν τοῦτο γίγνηται οὐκ εἰώθασι microένειν τοὺς ἐπιόντας ἀλλὰ τάς τε πύλας τις ἀνοιγέτω ἐmicroοὶ ἃς εἴρηται [5106] καὶ ἐπεξίωmicroεν ὡς τάχιστα θαρσοῦντεςlsquo καὶ ὁ microὲν κατὰ τὰς ἐπὶ τὸ σταύρωmicroα πύλας καὶ τὰς πρώτας τοῦ microακροῦ τείχους τότε ὄντος ἐξελθὼν ἔθει δρόmicroῳ τὴν ὁδὸν ταύτην εὐθεῖαν ᾗπερ νῦν κατὰ τὸ καρτερώτατον τοῦ χωρίου ἰόντι τροπαῖον ἕστηκε καὶ προσβαλὼν τοῖς Ἀθηναίοις πεφοβηmicroένοις τε ἅmicroα τῇ σφετέρᾳ ἀταξίᾳ καὶ τὴν τόλmicroαν αὐτοῦ ἐκπεπλη- [5107] γmicroένοις κατὰ microέσον τὸ στράτευmicroα τρέπει καὶ ὁ Κλεαρίδας ὥσπερ εἴρητο ἅmicroα κατὰ τὰς Θρᾳκίας πύλας ἐπεξελθὼν τῷ στρατῷ ἐπεφέρετο ξυνέβη τε τῷ ἀδοκήτῳ καὶ ἐξαπίνης [5108] ἀmicroφοτέρωθεν τοὺς Ἀθηναίους θορυβηθῆναι καὶ τὸ microὲν εὐώνυmicroον κέρας αὐτῶν τὸ πρὸς τὴν Ἠιόνα ὅπερ δὴ καὶ προυκεχωρήκει εὐθὺς ἀπορραγὲν ἔφευγεν καὶ ὁ Βρασίδας ὑποχωροῦντος ἤδη αὐτοῦ ἐπιπαριὼν τῷ δεξιῷ τιτρώσκεται καὶ πεσόντα αὐτὸν οἱ microὲν Ἀθηναῖοι οὐκ αἰσθάνονται οἱ [5109] δὲ πλησίον ἄραντες ἀπήνεγκαν τὸ δὲ δεξιὸν τῶν Ἀθη- ναίων ἔmicroενέ [τε] microᾶλλον καὶ ὁ microὲν Κλέων ὡς τὸ πρῶτον οὐ διενοεῖτο microένειν εὐθὺς φεύγων καὶ καταληφθεὶς ὑπὸ Μυρκινίου πελταστοῦ ἀποθνῄσκει οἱ δὲ αὐτοῦ ξυστραφέντες ὁπλῖται ἐπὶ τὸν λόφον τόν τε Κλεαρίδαν ἠmicroύνοντο καὶ δὶς ἢ τρὶς προσβαλόντα καὶ οὐ πρότερον ἐνέδοσαν πρὶν ἥ τε Μυρκινία καὶ ἡ Χαλκιδικὴ ἵππος καὶ οἱ πελτασταὶ περι- [51010] στάντες καὶ ἐσακοντίζοντες αὐτοὺς ἔτρεψαν οὕτω δὴ τὸ στράτευmicroα πᾶν ἤδη τῶν Ἀθηναίων φυγὸν χαλεπῶς καὶ πολλὰς ὁδοὺς τραπόmicroενοι κατὰ ὄρη ὅσοι microὴ διεφθάρησαν ἢ αὐτίκα ἐν χερσὶν ἢ ὑπὸ τῆς Χαλκιδικῆς ἵππου καὶ τῶν [51011] πελταστῶν οἱ λοιποὶ ἀπεκοmicroίσθησαν ἐς τὴν Ἠιόνα οἱ δὲ τὸν Βρασίδαν ἄραντες ἐκ τῆς microάχης καὶ διασώσαντες ἐς τὴν πόλιν ἔτι ἔmicroπνουν ἐσεκόmicroισαν καὶ ᾔσθετο microὲν ὅτι νικῶσιν οἱ [51012] microεθ αὑτοῦ οὐ πολὺ δὲ διαλιπὼν ἐτελεύτησεν καὶ ἡ ἄλλη στρατιὰ ἀναχωρήσασα microετὰ τοῦ Κλεαρίδου ἐκ τῆς διώξεως [5111] νεκρούς τε ἐσκύλευσε καὶ τροπαῖον ἔστησεν microετὰ δὲ ταῦτα τὸν Βρασίδαν οἱ ξύmicromicroαχοι πάντες ξὺν ὅπλοις ἐπισπόmicroενοι δηmicroοσίᾳ ἔθαψαν ἐν τῇ πόλει πρὸ τῆς νῦν ἀγορᾶς οὔσης καὶ τὸ λοιπὸν οἱ Ἀmicroφιπολῖται περιείρξαντες αὐτοῦ τὸ microνηmicroεῖον ὡς ἥρωί τε ἐντέmicroνουσι καὶ τιmicroὰς δεδώκασιν ἀγῶνας καὶ

5

ἐτησίους θυσίας καὶ τὴν ἀποικίαν ὡς οἰκιστῇ προσέθεσαν καταβαλόντες τὰ Ἁγνώνεια οἰκοδοmicroήmicroατα καὶ ἀφανίσαντες εἴ τι microνηmicroόσυνόν που ἔmicroελλεν αὐτοῦ τῆς οἰκίσεως περι- έσεσθαι νοmicroίσαντες τὸν microὲν Βρασίδαν σωτῆρά τε σφῶν γεγενῆσθαι καὶ ἐν τῷ παρόντι ἅmicroα τὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroαχίαν φόβῳ τῶν Ἀθηναίων θεραπεύοντες τὸν δὲ Ἅγνωνα κατὰ τὸ πολέmicroιον τῶν Ἀθηναίων οὐκ ἂν ὁmicroοίως [5112] σφίσι ξυmicroφόρως οὐδ ἂν ἡδέως τὰς τιmicroὰς ἔχειν καὶ τοὺς νεκροὺς τοῖς Ἀθηναίοις ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀθηναίων microὲν περὶ ἑξακοσίους τῶν δ ἐναντίων ἑπτά διὰ τὸ microὴ ἐκ παρατάξεως ἀπὸ δὲ τοιαύτης ξυντυχίας καὶ προεκφοβήσεως [5113] τὴν microάχην microᾶλλον γενέσθαι microετὰ δὲ τὴν ἀναίρεσιν οἱ microὲν ἐπ οἴκου ἀπέπλευσαν οἱ δὲ microετὰ τοῦ Κλεαρίδου τὰ περὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν καθίσταντο [5121] Καὶ ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τελευτῶντος Ῥαmicroφίας καὶ Αὐτοχαρίδας καὶ Ἐπικυδίδας Λακεδαιmicroόνιοι ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία βοήθειαν ἦγον ἐνακοσίων ὁπλιτῶν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Ἡράκλειαν τὴν ἐν Τραχῖνι καθίσταντο [5122] ὅτι αὐτοῖς ἐδόκει microὴ καλῶς ἔχειν ἐνδιατριβόντων δὲ αὐτῶν ἔτυχεν ἡ microάχη αὕτη γενοmicroένη καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5131] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος εὐθὺς microέχρι microὲν Πιερίου τῆς Θεσσαλίας διῆλθον οἱ περὶ τὸν Ῥαmicroφίαν κωλυόντων δὲ τῶν Θεσσαλῶν καὶ ἅmicroα Βρασίδου τεθνεῶτος ᾧπερ ἦγον τὴν στρατιάν ἀπετράποντο ἐπ οἴκου νοmicroίσαντες οὐδένα καιρὸν ἔτι εἶναι τῶν τε Ἀθηναίων ἥσσῃ ἀπεληλυθότων καὶ οὐκ ἀξιόχρεων αὐτῶν ὄντων δρᾶν τι ὧν κἀκεῖνος ἐπενόει [5132] microάλιστα δὲ ἀπῆλθον εἰδότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους ὅτε ἐξ- ῇσαν πρὸς τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην ἔχοντας [5141] ξυνέβη τε εὐθὺς microετὰ τὴν ἐν Ἀmicroφιπόλει microάχην καὶ τὴν Ῥαmicroφίου ἀναχώρησιν ἐκ Θεσσαλίας ὥστε πολέmicroου microὲν microηδὲν ἔτι ἅψασθαι microηδετέρους πρὸς δὲ τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον οἱ microὲν Ἀθηναῖοι πληγέντες ἐπί τε τῷ ∆ηλίῳ καὶ δι ὀλίγου αὖθις ἐν Ἀmicroφιπόλει καὶ οὐκ ἔχοντες τὴν ἐλπίδα τῆς ῥώmicroης πιστὴν ἔτι ᾗπερ οὐ προσεδέχοντο πρότερον τὰς σπονδάς δοκοῦντες τῇ παρούσῃ εὐτυχίᾳ καθυ- [5142] πέρτεροι γενήσεσθαι καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἅmicroα ἐδέδισαν σφῶν microὴ διὰ τὰ σφάλmicroατα ἐπαιρόmicroενοι ἐπὶ πλέον ἀποστῶσι microετεmicroέλοντό τε ὅτι microετὰ τὰ ἐν Πύλῳ καλῶς παρασχὸν οὐ [5143] ξυνέβησαν οἱ δ αὖ Λακεδαιmicroόνιοι παρὰ γνώmicroην microὲν ἀπο- βαίνοντος σφίσι τοῦ πολέmicroου ἐν ᾧ ᾤοντο ὀλίγων ἐτῶν καθαιρήσειν τὴν τῶν Ἀθηναίων δύναmicroιν εἰ τὴν γῆν τέmicroνοιεν περιπεσόντες δὲ τῇ ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορᾷ οἵα οὔπω ἐγεγένητο τῇ Σπάρτῃ καὶ λῃστευοmicroένης τῆς χώρας ἐκ τῆς Πύλου καὶ Κυθήρων αὐτοmicroολούντων τε τῶν Εἱλώτων καὶ αἰεὶ προσ- δοκίας οὔσης microή τι καὶ οἱ ὑποmicroένοντες τοῖς ἔξω πίσυνοι πρὸς τὰ παρόντα σφίσιν ὥσπερ καὶ πρότερον νεωτερίσωσιν [5144] ξυνέβαινε δὲ καὶ πρὸς τοὺς Ἀργείους αὐτοῖς τὰς τριακοντού- τεις σπονδὰς ἐπ ἐξόδῳ εἶναι καὶ ἄλλας οὐκ ἤθελον σπένδε- σθαι οἱ Ἀργεῖοι εἰ microή τις αὐτοῖς τὴν Κυνουρίαν γῆν ἀπο- δώσει ὥστ ἀδύνατα εἶναι ἐφαίνετο Ἀργείοις καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroεῖν τῶν τε ἐν Πελοποννήσῳ πόλεων ὑπώπτευόν

6

τινας ἀποστήσεσθαι πρὸς τοὺς Ἀργείους ὅπερ καὶ ἐγένετο [5151] Ταῦτ οὖν ἀmicroφοτέροις αὐτοῖς λογιζοmicroένοις ἐδόκει ποιητέα εἶναι ἡ ξύmicroβασις καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐπι- θυmicroίᾳ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐκ τῆς νήσου κοmicroίσασθαι ἦσαν γὰρ οἱ Σπαρτιᾶται αὐτῶν πρῶτοί τε καὶ dagger ὁmicroοίως dagger σφίσι ξυγ- [5152] γενεῖς ἤρξαντο microὲν οὖν καὶ εὐθὺς microετὰ τὴν ἅλωσιν αὐτῶν πράσσειν ἀλλ οἱ Ἀθηναῖοι οὔπως ἤθελον εὖ φερόmicroενοι ἐπὶ τῇ ἴσῃ καταλύεσθαι σφαλέντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τῷ ∆ηλίῳ παραχρῆmicroα οἱ Λακεδαιmicroόνιοι γνόντες νῦν microᾶλλον ἂν ἐνδεξαmicroένους ποιοῦνται τὴν ἐνιαύσιον ἐκεχειρίαν ἐν ᾗ ἔδει ξυνιόντας καὶ περὶ τοῦ πλέονος χρόνου βουλεύεσθαι [5161] ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ ἐν Ἀmicroφιπόλει ἧσσα τοῖς Ἀθηναίοις ἐγεγέ- νητο καὶ ἐτεθνήκει Κλέων τε καὶ Βρασίδας οἵπερ ἀmicroφοτέ- ρωθεν microάλιστα ἠναντιοῦντο τῇ εἰρήνῃ ὁ microὲν διὰ τὸ εὐτυχεῖν τε καὶ τιmicroᾶσθαι ἐκ τοῦ πολεmicroεῖν ὁ δὲ γενοmicroένης ἡσυχίας καταφανέστερος νοmicroίζων ἂν εἶναι κακουργῶν καὶ ἀπιστό- τερος διαβάλλων τότε δὴ ἑκατέρᾳ τῇ πόλει σπεύδοντες τὰ microάλιστα τὴν ἡγεmicroονίαν Πλειστοάναξ τε ὁ Παυσανίου βασι- λεὺς Λακεδαιmicroονίων καὶ Νικίας ὁ Νικηράτου πλεῖστα τῶν τότε εὖ φερόmicroενος ἐν στρατηγίαις πολλῷ δὴ microᾶλλον πρου- θυmicroοῦντο Νικίας microὲν βουλόmicroενος ἐν ᾧ ἀπαθὴς ἦν καὶ ἠξιοῦτο διασώσασθαι τὴν εὐτυχίαν καὶ ἔς τε τὸ αὐτίκα πόνων πεπαῦσθαι καὶ αὐτὸς καὶ τοὺς πολίτας παῦσαι καὶ τῷ microέλλοντι χρόνῳ καταλιπεῖν ὄνοmicroα ὡς οὐδὲν σφήλας τὴν πόλιν διεγένετο νοmicroίζων ἐκ τοῦ ἀκινδύνου τοῦτο ξυmicroβαίνειν καὶ ὅστις ἐλάχιστα τύχῃ αὑτὸν παραδίδωσι τὸ δὲ ἀκίνδυνον τὴν εἰρήνην παρέχειν Πλειστοάναξ δὲ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διαβαλλόmicroενος περὶ τῆς καθόδου καὶ ἐς ἐνθυmicroίαν τοῖς Λακε- δαιmicroονίοις αἰεὶ προβαλλόmicroενος ὑπ αὐτῶν ὁπότε τι πταί- σειαν ὡς διὰ τὴν ἐκείνου κάθοδον παρανοmicroηθεῖσαν ταῦτα [5162] ξυmicroβαίνοι τὴν γὰρ πρόmicroαντιν τὴν ἐν ∆ελφοῖς ἐπῃτιῶντο αὐτὸν πεῖσαι microετ Ἀριστοκλέους τοῦ ἀδελφοῦ ὥστε χρῆσαι Λακεδαιmicroονίοις ἐπὶ πολὺ τάδε θεωροῖς ἀφικνουmicroένοις ∆ιὸς υἱοῦ ἡmicroιθέου τὸ σπέρmicroα ἐκ τῆς ἀλλοτρίας ἐς τὴν ἑαυτῶν [5163] ἀναφέρειν εἰ δὲ microή ἀργυρέᾳ εὐλάκᾳ εὐλαξεῖν χρόνῳ δὲ προτρέψαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους φεύγοντα αὐτὸν ἐς Λύκαιον διὰ τὴν ἐκ τῆς Ἀττικῆς ποτὲ microετὰ δώρων δοκήσεως ἀνα- χώρησιν καὶ ἥmicroισυ τῆς οἰκίας τοῦ ἱεροῦ τότε τοῦ ∆ιὸς οἰκοῦντα φόβῳ τῷ Λακεδαιmicroονίων ἔτει ἑνὸς δέοντι εἰκοστῷ τοῖς ὁmicroοίοις χοροῖς καὶ θυσίαις καταγαγεῖν ὥσπερ ὅτε τὸ πρῶτον Λακεδαίmicroονα κτίζοντες τοὺς βασιλέας καθίσταντο [5171] ἀχθόmicroενος οὖν τῇ διαβολῇ ταύτῃ καὶ νοmicroίζων ἐν εἰρήνῃ microὲν οὐδενὸς σφάλmicroατος γιγνοmicroένου καὶ ἅmicroα τῶν Λακεδαι- microονίων τοὺς ἄνδρας κοmicroιζοmicroένων κἂν αὐτὸς τοῖς ἐχθροῖς ἀνεπίληπτος εἶναι πολέmicroου δὲ καθεστῶτος αἰεὶ ἀνάγκην εἶναι τοὺς προύχοντας ἀπὸ τῶν ξυmicroφορῶν διαβάλλεσθαι [5172] προυθυmicroήθη τὴν ξύmicroβασιν καὶ τόν τε χειmicroῶνα τοῦτον ᾖσαν ἐς λόγους καὶ πρὸς τὸ ἔαρ ἤδη παρασκευή τε προ- επανεσείσθη ἀπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων περιαγγελλοmicroένη κατὰ πόλεις ὡς ltἐςgt ἐπιτειχισmicroόν ὅπως οἱ Ἀθηναῖοι microᾶλλον ἐσ- ακούοιεν καὶ ἐπειδὴ ἐκ τῶν ξυνόδων ἅmicroα πολλὰς δικαιώσεις

7

προενεγκόντων ἀλλήλοις ξυνεχωρεῖτο ὥστε ἃ ἑκάτεροι πολέmicroῳ ἔσχον ἀποδόντας τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι Νίσαιαν δ ἔχειν Ἀθηναίους (ἀνταπαιτούντων γὰρ Πλάταιαν οἱ Θη- βαῖοι ἔφασαν οὐ βίᾳ ἀλλ ὁmicroολογίᾳ αὐτῶν προσχωρησάν- των καὶ οὐ προδόντων ἔχειν τὸ χωρίον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τῷ αὐτῷ τρόπῳ τὴν Νίσαιαν) τότε δὴ παρακαλέσαντες τοὺς ἑαυτῶν ξυmicromicroάχους οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ ψηφισαmicroένων πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ Ἠλείων καὶ Μεγαρέων τῶν ἄλλων ὥστε καταλύεσθαι (τούτοις δὲ οὐκ ἤρεσκε τὰ πρασ- σόmicroενα) ποιοῦνται τὴν ξύmicroβασιν καὶ ἐσπείσαντο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους καὶ ὤmicroοσαν ἐκεῖνοί τε πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τάδε [5181] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ [5182] οἱ ξύmicromicroαχοι κατὰ τάδε καὶ ὤmicroοσαν κατὰ πόλεις περὶ microὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν θύειν καὶ ἰέναι καὶ microαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόmicroενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς τὸ δ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν ∆ελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ∆ελφοὺς αὐτονόmicroους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς [5183] ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαι- microονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Λακεδαιmicroονίων ἀδόλους καὶ [5184] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε Ἀθη- ναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε τέχνῃ microήτε microηχανῇ microηδεmicroιᾷ ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις καθ [5185] ὅτι ἂν ξυνθῶνται ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀmicroφίπολιν ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιmicroόνιοι Ἀθηναίοις ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλων- ται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ Ἀριστείδου αὐτονόmicroους εἶναι ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους microηδὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ κακῷ ἀποδιδόντων τὸν φόρον ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο εἰσὶ δὲ Ἄργιλος Στάγιρος Ἄκανθος Σκῶλος Ὄλυνθος Σπάρτωλος ξυmicromicroάχους δ εἶναι microηδετέρων microήτε Λακεδαι- microονίων microήτε Ἀθηναίων ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις βουλοmicroένας ταύτας ἐξέστω ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι [5186] αὐτοὺς Ἀθηναίοις Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν καθάπερ Ὀλύνθιοι [5187] καὶ Ἀκάνθιοι ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Πάνακτον ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακε- δαιmicroονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιmicroονίων ἐν τῷ δηmicroοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουmicroένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαι- microονίων ξύmicromicroαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέ- πεmicroψε καὶ εἴ τις τῶν ξυmicromicroάχων τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δηmicroοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι

8

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 2: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ἔστησαν δύο τὸ microὲν κατὰ τὸν λιmicroένα τὸ δὲ πρὸς τῷ τειχίσmicroατι καὶ τῶν Τορωναίων γυναῖκας microὲν καὶ παῖδας ἠνδραπόδισαν αὐτοὺς δὲ καὶ Πελοποννησίους καὶ εἴ τις ἄλλος Χαλκιδέων ἦν ξύmicroπαντας ἐς ἑπτακοσίους ἀπέπεmicroψαν ἐς τὰς Ἀθήνας καὶ αὐτοῖς τὸ microὲν Πελοποννήσιον ὕστερον ἐν ταῖς γενοmicroέναις σπονδαῖς ἀπῆλθε τὸ δὲ ἄλλο ἐκοmicroίσθη [535] ὑπ Ὀλυνθίων ἀνὴρ ἀντ ἀνδρὸς λυθείς εἷλον δὲ καὶ Πάνακτον Ἀθηναίων ἐν microεθορίοις τεῖχος Βοιωτοὶ ὑπὸ τὸν [536] αὐτὸν χρόνον προδοσίᾳ καὶ ὁ microὲν Κλέων φυλακὴν κατα- στησάmicroενος τῆς Τορώνης ἄρας περιέπλει τὸν Ἄθων ὡς ἐπὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν [541] Φαίαξ δὲ ὁ Ἐρασιστράτου τρίτος αὐτὸς Ἀθηναίων πεmicroπόν- των ναυσὶ δύο ἐς Ἰταλίαν καὶ Σικελίαν πρεσβευτὴς ὑπὸ τὸν [542] αὐτὸν χρόνον ἐξέπλευσεν Λεοντῖνοι γὰρ ἀπελθόντων Ἀθη- ναίων ἐκ Σικελίας microετὰ τὴν ξύmicroβασιν πολίτας τε ἐπεγρά- ψαντο πολλοὺς καὶ ὁ δῆmicroος τὴν γῆν ἐπενόει ἀναδάσασθαι [543] οἱ δὲ δυνατοὶ αἰσθόmicroενοι Συρακοσίους τε ἐπάγονται καὶ [5432] ἐκβάλλουσι τὸν δῆmicroον καὶ οἱ microὲν ἐπλανήθησαν ὡς ἕκαστοι οἱ δὲ δυνατοὶ ὁmicroολογήσαντες Συρακοσίοις καὶ τὴν πόλιν ἐκλι- πόντες καὶ ἐρηmicroώσαντες Συρακούσας ἐπὶ πολιτείᾳ ᾤκησαν [544] καὶ ὕστερον πάλιν αὐτῶν τινὲς διὰ τὸ microὴ ἀρέσκεσθαι ἀπολι- πόντες ἐκ τῶν Συρακουσῶν Φωκαίας τε τῆς πόλεώς τι τῆς Λεοντίνων χωρίον καλούmicroενον καταλαmicroβάνουσι καὶ Βρικιν- νίας ὂν ἔρυmicroα ἐν τῇ Λεοντίνῃ καὶ τῶν τοῦ δήmicroου τότε ἐκπεσόντων οἱ πολλοὶ ἦλθον ὡς αὐτούς καὶ καταστάντες ἐκ [545] τῶν τειχῶν ἐπολέmicroουν ἃ πυνθανόmicroενοι οἱ Ἀθηναῖοι τὸν Φαίακα πέmicroπουσιν εἴ πως πείσαντες τοὺς σφίσιν ὄντας αὐτόθι ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς ἄλλους ἢν δύνωνται ξικελιώτας κοινῇ ὡς Συρακοσίων δύναmicroιν περιποιουmicroένων ἐπιστρατεῦσαι [546] διασώσειαν τὸν δῆmicroον τῶν Λεοντίνων ὁ δὲ Φαίαξ ἀφικό- microενος τοὺς microὲν Καmicroαριναίους πείθει καὶ Ἀκραγαντίνους ἐν δὲ Γέλᾳ ἀντιστάντος αὐτῷ τοῦ πράγmicroατος οὐκέτι ἐπὶ τοὺς ἄλλους ἔρχεται αἰσθόmicroενος οὐκ ἂν πείθειν αὐτούς ἀλλ ἀναχωρήσας διὰ τῶν Σικελῶν ἐς Κατάνην καὶ ἅmicroα ἐν τῇ παρόδῳ καὶ ἐς τὰς Βρικιννίας ἐλθὼν καὶ παραθαρσύνας [551] ἀπέπλει ἐν δὲ τῇ παρακοmicroιδῇ τῇ ἐς τὴν Σικελίαν καὶ πάλιν ἀναχωρήσει καὶ ἐν τῇ Ἰταλίᾳ τισὶ πόλεσιν ἐχρηmicroάτισε περὶ φιλίας τοῖς Ἀθηναίοις καὶ Λοκρῶν ἐντυγχάνει τοῖς ἐκ Μεσσήνης ἐποίκοις ἐκπεπτωκόσιν οἳ microετὰ τὴν τῶν Σικε- λιωτῶν ὁmicroολογίαν στασιασάντων Μεσσηνίων καὶ ἐπαγα- γοmicroένων τῶν ἑτέρων Λοκροὺς ἔποικοι ἐξεπέmicroφθησαν καὶ [552] ἐγένετο Μεσσήνη Λοκρῶν τινὰ χρόνον τούτοις οὖν ὁ Φαίαξ ἐντυχὼν τοῖς κοmicroιζοmicroένοις οὐκ ἠδίκησεν ἐγεγένητο γὰρ τοῖς Λοκροῖς πρὸς αὐτὸν ὁmicroολογία ξυmicroβάσεως πέρι πρὸς τοὺς [553] Ἀθηναίους microόνοι γὰρ τῶν ξυmicromicroάχων ὅτε Σικελιῶται ξυνηλλάσσοντο οὐκ ἐσπείσαντο Ἀθηναίοις οὐδ ἂν τότε εἰ microὴ αὐτοὺς κατεῖχεν ὁ πρὸς Ἱππωνιᾶς καὶ Μεδmicroαίους πόλεmicroος ὁmicroόρους τε ὄντας καὶ ἀποίκους καὶ ὁ microὲν Φαίαξ ἐς τὰς Ἀθήνας χρόνῳ ὕστερον ἀφίκετο [561] Ὁ δὲ Κλέων ὡς ἀπὸ τῆς Τορώνης τότε περιέπλευσεν ἐπὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν ὁρmicroώmicroενος ἐκ τῆς Ἠιόνος Σταγίρῳ microὲν

2

προσβάλλει Ἀνδρίων ἀποικίᾳ καὶ οὐχ εἷλε Γαληψὸν δὲ τὴν [562] Θασίων ἀποικίαν λαmicroβάνει κατὰ κράτος καὶ πέmicroψας ὡς Περδίκκαν πρέσβεις ὅπως παραγένοιτο στρατιᾷ κατὰ τὸ ξυmicromicroαχικόν καὶ ἐς τὴν Θρᾴκην ἄλλους παρὰ Πολλῆν τὸν Ὀδοmicroάντων βασιλέα ἄξοντας microισθοῦ Θρᾷκας ὡς πλείστους [563] αὐτὸς ἡσύχαζε περιmicroένων ἐν τῇ Ἠιόνι Βρασίδας δὲ πυνθα- νόmicroενος ταῦτα ἀντεκάθητο καὶ αὐτὸς ἐπὶ τῷ Κερδυλίῳ ἔστι δὲ τὸ χωρίον τοῦτο Ἀργιλίων ἐπὶ microετεώρου πέραν τοῦ ποτα- microοῦ οὐ πολὺ ἀπέχον τῆς Ἀmicroφιπόλεως καὶ κατεφαίνετο πάντα αὐτόθεν ὥστε οὐκ ἂν ἔλαθεν αὐτὸν ὁρmicroώmicroενος ὁ Κλέων τῷ στρατῷ ὅπερ προσεδέχετο ποιήσειν αὐτόν ἐπὶ τὴν Ἀmicroφί- πολιν ὑπεριδόντα σφῶν τὸ πλῆθος τῇ παρούσῃ στρατιᾷ [564] ἀναβήσεσθαι ἅmicroα δὲ καὶ παρεσκευάζετο Θρᾷκάς τε microισθω- τοὺς πεντακοσίους καὶ χιλίους καὶ τοὺς Ἠδῶνας πάντας παρακαλῶν πελταστὰς καὶ ἱππέας καὶ Μυρκινίων καὶ Χαλκιδέων χιλίους πελταστὰς εἶχε πρὸς τοῖς ἐν Ἀmicroφιπόλει [565] τὸ δ ὁπλιτικὸν ξύmicroπαν ἡθροίσθη δισχίλιοι microάλιστα καὶ ἱππῆς Ἕλληνες τριακόσιοι τούτων Βρασίδας microὲν ἔχων ἐπὶ Κερ- δυλίῳ ἐκάθητο ἐς πεντακοσίους καὶ χιλίους οἱ δ ἄλλοι ἐν [571] Ἀmicroφιπόλει microετὰ Κλεαρίδου ἐτετάχατο ὁ δὲ Κλέων τέως microὲν ἡσύχαζεν ἔπειτα ἠναγκάσθη ποιῆσαι ὅπερ ὁ Βρασίδας [572] προσεδέχετο τῶν γὰρ στρατιωτῶν ἀχθοmicroένων microὲν τῇ ἕδρᾳ ἀναλογιζοmicroένων δὲ τὴν ἐκείνου ἡγεmicroονίαν πρὸς οἵαν ἐmicroπειρίαν καὶ τόλmicroαν microετὰ οἵας ἀνεπιστηmicroοσύνης καὶ microαλακίας γενή- σοιτο καὶ οἴκοθεν ὡς ἄκοντες αὐτῷ ξυνῆλθον αἰσθόmicroενος τὸν θροῦν καὶ οὐ βουλόmicroενος αὐτοὺς διὰ τὸ ἐν τῷ αὐτῷ καθη- [573] microένους βαρύνεσθαι ἀναλαβὼν ἦγεν καὶ ἐχρήσατο τῷ τρόπῳ ᾧπερ καὶ ἐς τὴν Πύλον εὐτυχήσας ἐπίστευσέ τι φρονεῖν ἐς microάχην microὲν γὰρ οὐδὲ ἤλπισέν οἱ ἐπεξιέναι οὐδένα κατὰ θέαν δὲ microᾶλλον ἔφη ἀναβαίνειν τοῦ χωρίου καὶ τὴν microείζω παρα- σκευὴν περιέmicroενεν οὐχ ὡς τῷ ἀσφαλεῖ ἢν ἀναγκάζηται περισχήσων ἀλλ ὡς κύκλῳ περιστὰς βίᾳ αἱρήσων τὴν [574] πόλιν ἐλθών τε καὶ καθίσας ἐπὶ λόφου καρτεροῦ πρὸ τῆς Ἀmicroφιπόλεως τὸν στρατὸν αὐτὸς ἐθεᾶτο τὸ λιmicroνῶδες τοῦ Στρυmicroόνος καὶ τὴν θέσιν τῆς πόλεως ἐπὶ τῇ Θρᾴκῃ ὡς ἔχοι [575] ἀπιέναι τε ἐνόmicroιζεν ὁπόταν βούληται ἀmicroαχεί καὶ γὰρ οὐδὲ ἐφαίνετο οὔτ ἐπὶ τοῦ τείχους οὐδεὶς οὔτε κατὰ πύλας ἐξῄει κεκλῃmicroέναι τε ἦσαν πᾶσαι ὥστε καὶ microηχανὰς ὅτι οὐκ ἀνῆλθεν ἔχων ἁmicroαρτεῖν ἐδόκει ἑλεῖν γὰρ ἂν τὴν πόλιν [581] διὰ τὸ ἐρῆmicroον ὁ δὲ Βρασίδας εὐθὺς ὡς εἶδε κινουmicroένους τοὺς Ἀθηναίους καταβὰς καὶ αὐτὸς ἀπὸ τοῦ Κερδυλίου [582] ἐσέρχεται ἐς τὴν Ἀmicroφίπολιν καὶ ἐπέξοδον microὲν καὶ ἀντί- ταξιν οὐκ ἐποιήσατο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους δεδιὼς τὴν αὑτοῦ παρασκευὴν καὶ νοmicroίζων ὑποδεεστέρους εἶναι οὐ τῷ πλήθει (ἀντίπαλα γάρ πως ἦν) ἀλλὰ τῷ ἀξιώmicroατι (τῶν γὰρ Ἀθη- ναίων ὅπερ ἐστράτευε καθαρὸν ἐξῆλθε καὶ Ληmicroνίων καὶ Ἰmicroβρίων τὸ κράτιστον) τέχνῃ δὲ παρεσκευάζετο ἐπιθησό- [583] microενος εἰ γὰρ δείξειε τοῖς ἐναντίοις τό τε πλῆθος καὶ τὴν ὅπλισιν ἀναγκαίαν οὖσαν τῶν microεθ ἑαυτοῦ οὐκ ἂν ἡγεῖτο microᾶλλον περιγενέσθαι ἢ ἄνευ προόψεώς τε αὐτῶν καὶ microὴ [584] ἀπὸ τοῦ ὄντος καταφρονήσεως ἀπολεξάmicroενος οὖν αὐτὸς

3

πεντήκοντα καὶ ἑκατὸν ὁπλίτας καὶ τοὺς ἄλλους Κλεαρίδᾳ προστάξας ἐβουλεύετο ἐπιχειρεῖν αἰφνιδίως πρὶν ἀπελθεῖν τοὺς Ἀθηναίους οὐκ ἂν νοmicroίζων αὐτοὺς ὁmicroοίως ἀπολαβεῖν αὖθις microεmicroονωmicroένους εἰ τύχοι ἐλθοῦσα αὐτοῖς ἡ βοήθεια ξυγκαλέσας δὲ τοὺς πάντας στρατιώτας καὶ βουλόmicroενος παραθαρσῦναί τε καὶ τὴν ἐπίνοιαν φράσαι ἔλεγε τοιάδε [591] rsquoἌνδρες Πελοποννήσιοι ἀπὸ microὲν οἵας χώρας ἥκοmicroεν ὅτι αἰεὶ διὰ τὸ εὔψυχον ἐλευθέρας καὶ ὅτι ∆ωριῆς microέλλετε Ἴωσι microάχεσθαι ὧν εἰώθατε κρείσσους εἶναι ἀρκείτω βραχέως [592] δεδηλωmicroένον τὴν δὲ ἐπιχείρησιν ᾧ τρόπῳ διανοοῦmicroαι ποιεῖσθαι διδάξω ἵνα microή τῳ τὸ κατ ὀλίγον καὶ microὴ ἅπαντας [593] κινδυνεύειν ἐνδεὲς φαινόmicroενον ἀτολmicroίαν παράσχῃ τοὺς γὰρ ἐναντίους εἰκάζω καταφρονήσει τε ἡmicroῶν καὶ οὐκ ἂν ἐλπί- σαντας ὡς ἂν ἐπεξέλθοι τις αὐτοῖς ἐς microάχην ἀναβῆναί τε πρὸς τὸ χωρίον καὶ νῦν ἀτάκτως κατὰ θέαν τετραmicromicroένους [594] ὀλιγωρεῖν ὅστις δὲ τὰς τοιαύτας ἁmicroαρτίας τῶν ἐναντίων κάλλιστα ἰδὼν καὶ ἅmicroα πρὸς τὴν ἑαυτοῦ δύναmicroιν τὴν ἐπιχείρησιν ποιεῖται microὴ ἀπὸ τοῦ προφανοῦς microᾶλλον καὶ ἀντιπαραταχθέντος ἢ ἐκ τοῦ πρὸς τὸ παρὸν ξυmicroφέροντος [595] πλεῖστ ἂν ὀρθοῖτο καὶ τὰ κλέmicromicroατα ταῦτα καλλίστην δόξαν ἔχει ἃ τὸν πολέmicroιον microάλιστ ἄν τις ἀπατήσας τοὺς φίλους [596] microέγιστ ἂν ὠφελήσειεν ἕως οὖν ἔτι ἀπαράσκευοι θαρσοῦσι καὶ τοῦ ὑπαπιέναι πλέον ἢ τοῦ microένοντος ἐξ ὧν ἐmicroοὶ φαίνονται τὴν διάνοιαν ἔχουσιν ἐν τῷ ἀνειmicroένῳ αὐτῶν τῆς γνώmicroης καὶ πρὶν ξυνταθῆναι microᾶλλον τὴν δόξαν ἐγὼ microὲν ἔχων τοὺς microετ ἐmicroαυτοῦ καὶ φθάσας ἢν δύνωmicroαι προσπεσοῦmicroαι δρόmicroῳ κατὰ [597] microέσον τὸ στράτευmicroα σὺ δέ Κλεαρίδα ὕστερον ὅταν ἐmicroὲ ὁρᾷς ἤδη προσκείmicroενον καὶ κατὰ τὸ εἰκὸς φοβοῦντα αὐτούς τοὺς microετὰ σεαυτοῦ τούς τ Ἀmicroφιπολίτας καὶ τοὺς ἄλλους ξυmicromicroάχους ἄγων αἰφνιδίως τὰς πύλας ἀνοίξας ἐπεκθεῖν καὶ [598] ἐπείγεσθαι ὡς τάχιστα ξυmicromicroεῖξαι ἐλπὶς γὰρ microάλιστα αὐτοὺς οὕτω φοβηθῆναι τὸ γὰρ ἐπιὸν ὕστερον δεινότερον τοῖς πολε- [599] microίοις τοῦ παρόντος καὶ microαχοmicroένου καὶ αὐτός τε ἀνὴρ ἀγαθὸς γίγνου ὥσπερ σε εἰκὸς ὄντα Σπαρτιάτην καὶ ὑmicroεῖς [5993] ὦ ἄνδρες ξύmicromicroαχοι ἀκολουθήσατε ἀνδρείως καὶ νοmicroίσατε ltτρίαgt εἶναι τοῦ καλῶς πολεmicroεῖν τὸ ἐθέλειν καὶ τὸ αἰσχύ- νεσθαι καὶ ltτὸgt τοῖς ἄρχουσι πείθεσθαι καὶ τῇδε ὑmicroῖν τῇ ἡmicroέρᾳ ἢ ἀγαθοῖς γενοmicroένοις ἐλευθερίαν τε ὑπάρχειν καὶ Λακε- δαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις κεκλῆσθαι ἢ Ἀθηναίων τε δούλοις ἢν τὰ ἄριστα ἄνευ ἀνδραποδισmicroοῦ ἢ θανατώσεως πράξητε καὶ δουλείαν χαλεπωτέραν ἢ πρὶν εἴχετε τοῖς δὲ λοιποῖς Ἕλλησι [5910] κωλυταῖς γενέσθαι ἐλευθερώσεως ἀλλὰ microήτε ὑmicroεῖς microαλα- κισθῆτε ὁρῶντες περὶ ὅσων ὁ ἀγών ἐστιν ἐγώ τε δείξω οὐ παραινέσαι οἷός τε ὢν microᾶλλον τοῖς πέλας ἢ καὶ αὐτὸς ἔργῳ ἐπεξελθεῖνlsquo [5101] Ὁ microὲν Βρασίδας τοσαῦτα εἰπὼν τήν τε ἔξοδον παρε- σκευάζετο αὐτὸς καὶ τοὺς ἄλλους microετὰ τοῦ Κλεαρίδα καθίστη ἐπὶ τὰς Θρᾳκίας καλουmicroένας τῶν πυλῶν ὅπως ὥσπερ εἴρητο [5102] ἐπεξίοιεν τῷ δὲ Κλέωνι φανεροῦ γενοmicroένου αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ Κερδυλίου καταβάντος καὶ ἐν τῇ πόλει ἐπιφανεῖ οὔσῃ ἔξωθεν περὶ τὸ ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς θυοmicroένου καὶ ταῦτα

4

πράσσοντος ἀγγέλλεται (προυκεχωρήκει γὰρ τότε κατὰ τὴν θέαν) ὅτι ἥ τε στρατιὰ ἅπασα φανερὰ τῶν πολεmicroίων ἐν τῇ πόλει καὶ ὑπὸ τὰς πύλας ἵππων τε πόδες πολλοὶ καὶ ἀνθρώπων [5103] ὡς ἐξιόντων ὑποφαίνονται ὁ δὲ ἀκούσας ἐπῆλθεν καὶ ὡς εἶδεν οὐ βουλόmicroενος microάχῃ διαγωνίσασθαι πρίν οἱ καὶ τοὺς βοηθοὺς ἥκειν καὶ οἰόmicroενος φθήσεσθαι ἀπελθών σηmicroαίνειν τε ἅmicroα ἐκέλευεν ἀναχώρησιν καὶ παρήγγειλε τοῖς ἀπιοῦσιν ἐπὶ τὸ εὐώνυmicroον κέρας ὥσπερ microόνον οἷόν τ ἦν ὑπάγειν ἐπὶ [5104] τῆς Ἠιόνος ὡς δ αὐτῷ ἐδόκει σχολὴ γίγνεσθαι αὐτὸς ἐπιστρέψας τὸ δεξιὸν καὶ τὰ γυmicroνὰ πρὸς τοὺς πολεmicroίους δοὺς [5105] ἀπῆγε τὴν στρατιάν κἀν τούτῳ Βρασίδας ὡς ὁρᾷ τὸν καιρὸν καὶ τὸ στράτευmicroα τῶν Ἀθηναίων κινούmicroενον λέγει τοῖς microεθ ἑαυτοῦ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅτι rsquoοἱ ἄνδρες ἡmicroᾶς οὐ microενοῦσιν δῆλοι δὲ τῶν τε δοράτων τῇ κινήσει καὶ τῶν κεφαλῶν οἷς γὰρ ἂν τοῦτο γίγνηται οὐκ εἰώθασι microένειν τοὺς ἐπιόντας ἀλλὰ τάς τε πύλας τις ἀνοιγέτω ἐmicroοὶ ἃς εἴρηται [5106] καὶ ἐπεξίωmicroεν ὡς τάχιστα θαρσοῦντεςlsquo καὶ ὁ microὲν κατὰ τὰς ἐπὶ τὸ σταύρωmicroα πύλας καὶ τὰς πρώτας τοῦ microακροῦ τείχους τότε ὄντος ἐξελθὼν ἔθει δρόmicroῳ τὴν ὁδὸν ταύτην εὐθεῖαν ᾗπερ νῦν κατὰ τὸ καρτερώτατον τοῦ χωρίου ἰόντι τροπαῖον ἕστηκε καὶ προσβαλὼν τοῖς Ἀθηναίοις πεφοβηmicroένοις τε ἅmicroα τῇ σφετέρᾳ ἀταξίᾳ καὶ τὴν τόλmicroαν αὐτοῦ ἐκπεπλη- [5107] γmicroένοις κατὰ microέσον τὸ στράτευmicroα τρέπει καὶ ὁ Κλεαρίδας ὥσπερ εἴρητο ἅmicroα κατὰ τὰς Θρᾳκίας πύλας ἐπεξελθὼν τῷ στρατῷ ἐπεφέρετο ξυνέβη τε τῷ ἀδοκήτῳ καὶ ἐξαπίνης [5108] ἀmicroφοτέρωθεν τοὺς Ἀθηναίους θορυβηθῆναι καὶ τὸ microὲν εὐώνυmicroον κέρας αὐτῶν τὸ πρὸς τὴν Ἠιόνα ὅπερ δὴ καὶ προυκεχωρήκει εὐθὺς ἀπορραγὲν ἔφευγεν καὶ ὁ Βρασίδας ὑποχωροῦντος ἤδη αὐτοῦ ἐπιπαριὼν τῷ δεξιῷ τιτρώσκεται καὶ πεσόντα αὐτὸν οἱ microὲν Ἀθηναῖοι οὐκ αἰσθάνονται οἱ [5109] δὲ πλησίον ἄραντες ἀπήνεγκαν τὸ δὲ δεξιὸν τῶν Ἀθη- ναίων ἔmicroενέ [τε] microᾶλλον καὶ ὁ microὲν Κλέων ὡς τὸ πρῶτον οὐ διενοεῖτο microένειν εὐθὺς φεύγων καὶ καταληφθεὶς ὑπὸ Μυρκινίου πελταστοῦ ἀποθνῄσκει οἱ δὲ αὐτοῦ ξυστραφέντες ὁπλῖται ἐπὶ τὸν λόφον τόν τε Κλεαρίδαν ἠmicroύνοντο καὶ δὶς ἢ τρὶς προσβαλόντα καὶ οὐ πρότερον ἐνέδοσαν πρὶν ἥ τε Μυρκινία καὶ ἡ Χαλκιδικὴ ἵππος καὶ οἱ πελτασταὶ περι- [51010] στάντες καὶ ἐσακοντίζοντες αὐτοὺς ἔτρεψαν οὕτω δὴ τὸ στράτευmicroα πᾶν ἤδη τῶν Ἀθηναίων φυγὸν χαλεπῶς καὶ πολλὰς ὁδοὺς τραπόmicroενοι κατὰ ὄρη ὅσοι microὴ διεφθάρησαν ἢ αὐτίκα ἐν χερσὶν ἢ ὑπὸ τῆς Χαλκιδικῆς ἵππου καὶ τῶν [51011] πελταστῶν οἱ λοιποὶ ἀπεκοmicroίσθησαν ἐς τὴν Ἠιόνα οἱ δὲ τὸν Βρασίδαν ἄραντες ἐκ τῆς microάχης καὶ διασώσαντες ἐς τὴν πόλιν ἔτι ἔmicroπνουν ἐσεκόmicroισαν καὶ ᾔσθετο microὲν ὅτι νικῶσιν οἱ [51012] microεθ αὑτοῦ οὐ πολὺ δὲ διαλιπὼν ἐτελεύτησεν καὶ ἡ ἄλλη στρατιὰ ἀναχωρήσασα microετὰ τοῦ Κλεαρίδου ἐκ τῆς διώξεως [5111] νεκρούς τε ἐσκύλευσε καὶ τροπαῖον ἔστησεν microετὰ δὲ ταῦτα τὸν Βρασίδαν οἱ ξύmicromicroαχοι πάντες ξὺν ὅπλοις ἐπισπόmicroενοι δηmicroοσίᾳ ἔθαψαν ἐν τῇ πόλει πρὸ τῆς νῦν ἀγορᾶς οὔσης καὶ τὸ λοιπὸν οἱ Ἀmicroφιπολῖται περιείρξαντες αὐτοῦ τὸ microνηmicroεῖον ὡς ἥρωί τε ἐντέmicroνουσι καὶ τιmicroὰς δεδώκασιν ἀγῶνας καὶ

5

ἐτησίους θυσίας καὶ τὴν ἀποικίαν ὡς οἰκιστῇ προσέθεσαν καταβαλόντες τὰ Ἁγνώνεια οἰκοδοmicroήmicroατα καὶ ἀφανίσαντες εἴ τι microνηmicroόσυνόν που ἔmicroελλεν αὐτοῦ τῆς οἰκίσεως περι- έσεσθαι νοmicroίσαντες τὸν microὲν Βρασίδαν σωτῆρά τε σφῶν γεγενῆσθαι καὶ ἐν τῷ παρόντι ἅmicroα τὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroαχίαν φόβῳ τῶν Ἀθηναίων θεραπεύοντες τὸν δὲ Ἅγνωνα κατὰ τὸ πολέmicroιον τῶν Ἀθηναίων οὐκ ἂν ὁmicroοίως [5112] σφίσι ξυmicroφόρως οὐδ ἂν ἡδέως τὰς τιmicroὰς ἔχειν καὶ τοὺς νεκροὺς τοῖς Ἀθηναίοις ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀθηναίων microὲν περὶ ἑξακοσίους τῶν δ ἐναντίων ἑπτά διὰ τὸ microὴ ἐκ παρατάξεως ἀπὸ δὲ τοιαύτης ξυντυχίας καὶ προεκφοβήσεως [5113] τὴν microάχην microᾶλλον γενέσθαι microετὰ δὲ τὴν ἀναίρεσιν οἱ microὲν ἐπ οἴκου ἀπέπλευσαν οἱ δὲ microετὰ τοῦ Κλεαρίδου τὰ περὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν καθίσταντο [5121] Καὶ ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τελευτῶντος Ῥαmicroφίας καὶ Αὐτοχαρίδας καὶ Ἐπικυδίδας Λακεδαιmicroόνιοι ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία βοήθειαν ἦγον ἐνακοσίων ὁπλιτῶν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Ἡράκλειαν τὴν ἐν Τραχῖνι καθίσταντο [5122] ὅτι αὐτοῖς ἐδόκει microὴ καλῶς ἔχειν ἐνδιατριβόντων δὲ αὐτῶν ἔτυχεν ἡ microάχη αὕτη γενοmicroένη καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5131] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος εὐθὺς microέχρι microὲν Πιερίου τῆς Θεσσαλίας διῆλθον οἱ περὶ τὸν Ῥαmicroφίαν κωλυόντων δὲ τῶν Θεσσαλῶν καὶ ἅmicroα Βρασίδου τεθνεῶτος ᾧπερ ἦγον τὴν στρατιάν ἀπετράποντο ἐπ οἴκου νοmicroίσαντες οὐδένα καιρὸν ἔτι εἶναι τῶν τε Ἀθηναίων ἥσσῃ ἀπεληλυθότων καὶ οὐκ ἀξιόχρεων αὐτῶν ὄντων δρᾶν τι ὧν κἀκεῖνος ἐπενόει [5132] microάλιστα δὲ ἀπῆλθον εἰδότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους ὅτε ἐξ- ῇσαν πρὸς τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην ἔχοντας [5141] ξυνέβη τε εὐθὺς microετὰ τὴν ἐν Ἀmicroφιπόλει microάχην καὶ τὴν Ῥαmicroφίου ἀναχώρησιν ἐκ Θεσσαλίας ὥστε πολέmicroου microὲν microηδὲν ἔτι ἅψασθαι microηδετέρους πρὸς δὲ τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον οἱ microὲν Ἀθηναῖοι πληγέντες ἐπί τε τῷ ∆ηλίῳ καὶ δι ὀλίγου αὖθις ἐν Ἀmicroφιπόλει καὶ οὐκ ἔχοντες τὴν ἐλπίδα τῆς ῥώmicroης πιστὴν ἔτι ᾗπερ οὐ προσεδέχοντο πρότερον τὰς σπονδάς δοκοῦντες τῇ παρούσῃ εὐτυχίᾳ καθυ- [5142] πέρτεροι γενήσεσθαι καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἅmicroα ἐδέδισαν σφῶν microὴ διὰ τὰ σφάλmicroατα ἐπαιρόmicroενοι ἐπὶ πλέον ἀποστῶσι microετεmicroέλοντό τε ὅτι microετὰ τὰ ἐν Πύλῳ καλῶς παρασχὸν οὐ [5143] ξυνέβησαν οἱ δ αὖ Λακεδαιmicroόνιοι παρὰ γνώmicroην microὲν ἀπο- βαίνοντος σφίσι τοῦ πολέmicroου ἐν ᾧ ᾤοντο ὀλίγων ἐτῶν καθαιρήσειν τὴν τῶν Ἀθηναίων δύναmicroιν εἰ τὴν γῆν τέmicroνοιεν περιπεσόντες δὲ τῇ ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορᾷ οἵα οὔπω ἐγεγένητο τῇ Σπάρτῃ καὶ λῃστευοmicroένης τῆς χώρας ἐκ τῆς Πύλου καὶ Κυθήρων αὐτοmicroολούντων τε τῶν Εἱλώτων καὶ αἰεὶ προσ- δοκίας οὔσης microή τι καὶ οἱ ὑποmicroένοντες τοῖς ἔξω πίσυνοι πρὸς τὰ παρόντα σφίσιν ὥσπερ καὶ πρότερον νεωτερίσωσιν [5144] ξυνέβαινε δὲ καὶ πρὸς τοὺς Ἀργείους αὐτοῖς τὰς τριακοντού- τεις σπονδὰς ἐπ ἐξόδῳ εἶναι καὶ ἄλλας οὐκ ἤθελον σπένδε- σθαι οἱ Ἀργεῖοι εἰ microή τις αὐτοῖς τὴν Κυνουρίαν γῆν ἀπο- δώσει ὥστ ἀδύνατα εἶναι ἐφαίνετο Ἀργείοις καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroεῖν τῶν τε ἐν Πελοποννήσῳ πόλεων ὑπώπτευόν

6

τινας ἀποστήσεσθαι πρὸς τοὺς Ἀργείους ὅπερ καὶ ἐγένετο [5151] Ταῦτ οὖν ἀmicroφοτέροις αὐτοῖς λογιζοmicroένοις ἐδόκει ποιητέα εἶναι ἡ ξύmicroβασις καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐπι- θυmicroίᾳ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐκ τῆς νήσου κοmicroίσασθαι ἦσαν γὰρ οἱ Σπαρτιᾶται αὐτῶν πρῶτοί τε καὶ dagger ὁmicroοίως dagger σφίσι ξυγ- [5152] γενεῖς ἤρξαντο microὲν οὖν καὶ εὐθὺς microετὰ τὴν ἅλωσιν αὐτῶν πράσσειν ἀλλ οἱ Ἀθηναῖοι οὔπως ἤθελον εὖ φερόmicroενοι ἐπὶ τῇ ἴσῃ καταλύεσθαι σφαλέντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τῷ ∆ηλίῳ παραχρῆmicroα οἱ Λακεδαιmicroόνιοι γνόντες νῦν microᾶλλον ἂν ἐνδεξαmicroένους ποιοῦνται τὴν ἐνιαύσιον ἐκεχειρίαν ἐν ᾗ ἔδει ξυνιόντας καὶ περὶ τοῦ πλέονος χρόνου βουλεύεσθαι [5161] ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ ἐν Ἀmicroφιπόλει ἧσσα τοῖς Ἀθηναίοις ἐγεγέ- νητο καὶ ἐτεθνήκει Κλέων τε καὶ Βρασίδας οἵπερ ἀmicroφοτέ- ρωθεν microάλιστα ἠναντιοῦντο τῇ εἰρήνῃ ὁ microὲν διὰ τὸ εὐτυχεῖν τε καὶ τιmicroᾶσθαι ἐκ τοῦ πολεmicroεῖν ὁ δὲ γενοmicroένης ἡσυχίας καταφανέστερος νοmicroίζων ἂν εἶναι κακουργῶν καὶ ἀπιστό- τερος διαβάλλων τότε δὴ ἑκατέρᾳ τῇ πόλει σπεύδοντες τὰ microάλιστα τὴν ἡγεmicroονίαν Πλειστοάναξ τε ὁ Παυσανίου βασι- λεὺς Λακεδαιmicroονίων καὶ Νικίας ὁ Νικηράτου πλεῖστα τῶν τότε εὖ φερόmicroενος ἐν στρατηγίαις πολλῷ δὴ microᾶλλον πρου- θυmicroοῦντο Νικίας microὲν βουλόmicroενος ἐν ᾧ ἀπαθὴς ἦν καὶ ἠξιοῦτο διασώσασθαι τὴν εὐτυχίαν καὶ ἔς τε τὸ αὐτίκα πόνων πεπαῦσθαι καὶ αὐτὸς καὶ τοὺς πολίτας παῦσαι καὶ τῷ microέλλοντι χρόνῳ καταλιπεῖν ὄνοmicroα ὡς οὐδὲν σφήλας τὴν πόλιν διεγένετο νοmicroίζων ἐκ τοῦ ἀκινδύνου τοῦτο ξυmicroβαίνειν καὶ ὅστις ἐλάχιστα τύχῃ αὑτὸν παραδίδωσι τὸ δὲ ἀκίνδυνον τὴν εἰρήνην παρέχειν Πλειστοάναξ δὲ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διαβαλλόmicroενος περὶ τῆς καθόδου καὶ ἐς ἐνθυmicroίαν τοῖς Λακε- δαιmicroονίοις αἰεὶ προβαλλόmicroενος ὑπ αὐτῶν ὁπότε τι πταί- σειαν ὡς διὰ τὴν ἐκείνου κάθοδον παρανοmicroηθεῖσαν ταῦτα [5162] ξυmicroβαίνοι τὴν γὰρ πρόmicroαντιν τὴν ἐν ∆ελφοῖς ἐπῃτιῶντο αὐτὸν πεῖσαι microετ Ἀριστοκλέους τοῦ ἀδελφοῦ ὥστε χρῆσαι Λακεδαιmicroονίοις ἐπὶ πολὺ τάδε θεωροῖς ἀφικνουmicroένοις ∆ιὸς υἱοῦ ἡmicroιθέου τὸ σπέρmicroα ἐκ τῆς ἀλλοτρίας ἐς τὴν ἑαυτῶν [5163] ἀναφέρειν εἰ δὲ microή ἀργυρέᾳ εὐλάκᾳ εὐλαξεῖν χρόνῳ δὲ προτρέψαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους φεύγοντα αὐτὸν ἐς Λύκαιον διὰ τὴν ἐκ τῆς Ἀττικῆς ποτὲ microετὰ δώρων δοκήσεως ἀνα- χώρησιν καὶ ἥmicroισυ τῆς οἰκίας τοῦ ἱεροῦ τότε τοῦ ∆ιὸς οἰκοῦντα φόβῳ τῷ Λακεδαιmicroονίων ἔτει ἑνὸς δέοντι εἰκοστῷ τοῖς ὁmicroοίοις χοροῖς καὶ θυσίαις καταγαγεῖν ὥσπερ ὅτε τὸ πρῶτον Λακεδαίmicroονα κτίζοντες τοὺς βασιλέας καθίσταντο [5171] ἀχθόmicroενος οὖν τῇ διαβολῇ ταύτῃ καὶ νοmicroίζων ἐν εἰρήνῃ microὲν οὐδενὸς σφάλmicroατος γιγνοmicroένου καὶ ἅmicroα τῶν Λακεδαι- microονίων τοὺς ἄνδρας κοmicroιζοmicroένων κἂν αὐτὸς τοῖς ἐχθροῖς ἀνεπίληπτος εἶναι πολέmicroου δὲ καθεστῶτος αἰεὶ ἀνάγκην εἶναι τοὺς προύχοντας ἀπὸ τῶν ξυmicroφορῶν διαβάλλεσθαι [5172] προυθυmicroήθη τὴν ξύmicroβασιν καὶ τόν τε χειmicroῶνα τοῦτον ᾖσαν ἐς λόγους καὶ πρὸς τὸ ἔαρ ἤδη παρασκευή τε προ- επανεσείσθη ἀπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων περιαγγελλοmicroένη κατὰ πόλεις ὡς ltἐςgt ἐπιτειχισmicroόν ὅπως οἱ Ἀθηναῖοι microᾶλλον ἐσ- ακούοιεν καὶ ἐπειδὴ ἐκ τῶν ξυνόδων ἅmicroα πολλὰς δικαιώσεις

7

προενεγκόντων ἀλλήλοις ξυνεχωρεῖτο ὥστε ἃ ἑκάτεροι πολέmicroῳ ἔσχον ἀποδόντας τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι Νίσαιαν δ ἔχειν Ἀθηναίους (ἀνταπαιτούντων γὰρ Πλάταιαν οἱ Θη- βαῖοι ἔφασαν οὐ βίᾳ ἀλλ ὁmicroολογίᾳ αὐτῶν προσχωρησάν- των καὶ οὐ προδόντων ἔχειν τὸ χωρίον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τῷ αὐτῷ τρόπῳ τὴν Νίσαιαν) τότε δὴ παρακαλέσαντες τοὺς ἑαυτῶν ξυmicromicroάχους οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ ψηφισαmicroένων πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ Ἠλείων καὶ Μεγαρέων τῶν ἄλλων ὥστε καταλύεσθαι (τούτοις δὲ οὐκ ἤρεσκε τὰ πρασ- σόmicroενα) ποιοῦνται τὴν ξύmicroβασιν καὶ ἐσπείσαντο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους καὶ ὤmicroοσαν ἐκεῖνοί τε πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τάδε [5181] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ [5182] οἱ ξύmicromicroαχοι κατὰ τάδε καὶ ὤmicroοσαν κατὰ πόλεις περὶ microὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν θύειν καὶ ἰέναι καὶ microαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόmicroενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς τὸ δ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν ∆ελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ∆ελφοὺς αὐτονόmicroους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς [5183] ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαι- microονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Λακεδαιmicroονίων ἀδόλους καὶ [5184] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε Ἀθη- ναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε τέχνῃ microήτε microηχανῇ microηδεmicroιᾷ ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις καθ [5185] ὅτι ἂν ξυνθῶνται ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀmicroφίπολιν ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιmicroόνιοι Ἀθηναίοις ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλων- ται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ Ἀριστείδου αὐτονόmicroους εἶναι ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους microηδὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ κακῷ ἀποδιδόντων τὸν φόρον ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο εἰσὶ δὲ Ἄργιλος Στάγιρος Ἄκανθος Σκῶλος Ὄλυνθος Σπάρτωλος ξυmicromicroάχους δ εἶναι microηδετέρων microήτε Λακεδαι- microονίων microήτε Ἀθηναίων ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις βουλοmicroένας ταύτας ἐξέστω ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι [5186] αὐτοὺς Ἀθηναίοις Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν καθάπερ Ὀλύνθιοι [5187] καὶ Ἀκάνθιοι ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Πάνακτον ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακε- δαιmicroονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιmicroονίων ἐν τῷ δηmicroοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουmicroένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαι- microονίων ξύmicromicroαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέ- πεmicroψε καὶ εἴ τις τῶν ξυmicromicroάχων τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δηmicroοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι

8

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 3: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

προσβάλλει Ἀνδρίων ἀποικίᾳ καὶ οὐχ εἷλε Γαληψὸν δὲ τὴν [562] Θασίων ἀποικίαν λαmicroβάνει κατὰ κράτος καὶ πέmicroψας ὡς Περδίκκαν πρέσβεις ὅπως παραγένοιτο στρατιᾷ κατὰ τὸ ξυmicromicroαχικόν καὶ ἐς τὴν Θρᾴκην ἄλλους παρὰ Πολλῆν τὸν Ὀδοmicroάντων βασιλέα ἄξοντας microισθοῦ Θρᾷκας ὡς πλείστους [563] αὐτὸς ἡσύχαζε περιmicroένων ἐν τῇ Ἠιόνι Βρασίδας δὲ πυνθα- νόmicroενος ταῦτα ἀντεκάθητο καὶ αὐτὸς ἐπὶ τῷ Κερδυλίῳ ἔστι δὲ τὸ χωρίον τοῦτο Ἀργιλίων ἐπὶ microετεώρου πέραν τοῦ ποτα- microοῦ οὐ πολὺ ἀπέχον τῆς Ἀmicroφιπόλεως καὶ κατεφαίνετο πάντα αὐτόθεν ὥστε οὐκ ἂν ἔλαθεν αὐτὸν ὁρmicroώmicroενος ὁ Κλέων τῷ στρατῷ ὅπερ προσεδέχετο ποιήσειν αὐτόν ἐπὶ τὴν Ἀmicroφί- πολιν ὑπεριδόντα σφῶν τὸ πλῆθος τῇ παρούσῃ στρατιᾷ [564] ἀναβήσεσθαι ἅmicroα δὲ καὶ παρεσκευάζετο Θρᾷκάς τε microισθω- τοὺς πεντακοσίους καὶ χιλίους καὶ τοὺς Ἠδῶνας πάντας παρακαλῶν πελταστὰς καὶ ἱππέας καὶ Μυρκινίων καὶ Χαλκιδέων χιλίους πελταστὰς εἶχε πρὸς τοῖς ἐν Ἀmicroφιπόλει [565] τὸ δ ὁπλιτικὸν ξύmicroπαν ἡθροίσθη δισχίλιοι microάλιστα καὶ ἱππῆς Ἕλληνες τριακόσιοι τούτων Βρασίδας microὲν ἔχων ἐπὶ Κερ- δυλίῳ ἐκάθητο ἐς πεντακοσίους καὶ χιλίους οἱ δ ἄλλοι ἐν [571] Ἀmicroφιπόλει microετὰ Κλεαρίδου ἐτετάχατο ὁ δὲ Κλέων τέως microὲν ἡσύχαζεν ἔπειτα ἠναγκάσθη ποιῆσαι ὅπερ ὁ Βρασίδας [572] προσεδέχετο τῶν γὰρ στρατιωτῶν ἀχθοmicroένων microὲν τῇ ἕδρᾳ ἀναλογιζοmicroένων δὲ τὴν ἐκείνου ἡγεmicroονίαν πρὸς οἵαν ἐmicroπειρίαν καὶ τόλmicroαν microετὰ οἵας ἀνεπιστηmicroοσύνης καὶ microαλακίας γενή- σοιτο καὶ οἴκοθεν ὡς ἄκοντες αὐτῷ ξυνῆλθον αἰσθόmicroενος τὸν θροῦν καὶ οὐ βουλόmicroενος αὐτοὺς διὰ τὸ ἐν τῷ αὐτῷ καθη- [573] microένους βαρύνεσθαι ἀναλαβὼν ἦγεν καὶ ἐχρήσατο τῷ τρόπῳ ᾧπερ καὶ ἐς τὴν Πύλον εὐτυχήσας ἐπίστευσέ τι φρονεῖν ἐς microάχην microὲν γὰρ οὐδὲ ἤλπισέν οἱ ἐπεξιέναι οὐδένα κατὰ θέαν δὲ microᾶλλον ἔφη ἀναβαίνειν τοῦ χωρίου καὶ τὴν microείζω παρα- σκευὴν περιέmicroενεν οὐχ ὡς τῷ ἀσφαλεῖ ἢν ἀναγκάζηται περισχήσων ἀλλ ὡς κύκλῳ περιστὰς βίᾳ αἱρήσων τὴν [574] πόλιν ἐλθών τε καὶ καθίσας ἐπὶ λόφου καρτεροῦ πρὸ τῆς Ἀmicroφιπόλεως τὸν στρατὸν αὐτὸς ἐθεᾶτο τὸ λιmicroνῶδες τοῦ Στρυmicroόνος καὶ τὴν θέσιν τῆς πόλεως ἐπὶ τῇ Θρᾴκῃ ὡς ἔχοι [575] ἀπιέναι τε ἐνόmicroιζεν ὁπόταν βούληται ἀmicroαχεί καὶ γὰρ οὐδὲ ἐφαίνετο οὔτ ἐπὶ τοῦ τείχους οὐδεὶς οὔτε κατὰ πύλας ἐξῄει κεκλῃmicroέναι τε ἦσαν πᾶσαι ὥστε καὶ microηχανὰς ὅτι οὐκ ἀνῆλθεν ἔχων ἁmicroαρτεῖν ἐδόκει ἑλεῖν γὰρ ἂν τὴν πόλιν [581] διὰ τὸ ἐρῆmicroον ὁ δὲ Βρασίδας εὐθὺς ὡς εἶδε κινουmicroένους τοὺς Ἀθηναίους καταβὰς καὶ αὐτὸς ἀπὸ τοῦ Κερδυλίου [582] ἐσέρχεται ἐς τὴν Ἀmicroφίπολιν καὶ ἐπέξοδον microὲν καὶ ἀντί- ταξιν οὐκ ἐποιήσατο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους δεδιὼς τὴν αὑτοῦ παρασκευὴν καὶ νοmicroίζων ὑποδεεστέρους εἶναι οὐ τῷ πλήθει (ἀντίπαλα γάρ πως ἦν) ἀλλὰ τῷ ἀξιώmicroατι (τῶν γὰρ Ἀθη- ναίων ὅπερ ἐστράτευε καθαρὸν ἐξῆλθε καὶ Ληmicroνίων καὶ Ἰmicroβρίων τὸ κράτιστον) τέχνῃ δὲ παρεσκευάζετο ἐπιθησό- [583] microενος εἰ γὰρ δείξειε τοῖς ἐναντίοις τό τε πλῆθος καὶ τὴν ὅπλισιν ἀναγκαίαν οὖσαν τῶν microεθ ἑαυτοῦ οὐκ ἂν ἡγεῖτο microᾶλλον περιγενέσθαι ἢ ἄνευ προόψεώς τε αὐτῶν καὶ microὴ [584] ἀπὸ τοῦ ὄντος καταφρονήσεως ἀπολεξάmicroενος οὖν αὐτὸς

3

πεντήκοντα καὶ ἑκατὸν ὁπλίτας καὶ τοὺς ἄλλους Κλεαρίδᾳ προστάξας ἐβουλεύετο ἐπιχειρεῖν αἰφνιδίως πρὶν ἀπελθεῖν τοὺς Ἀθηναίους οὐκ ἂν νοmicroίζων αὐτοὺς ὁmicroοίως ἀπολαβεῖν αὖθις microεmicroονωmicroένους εἰ τύχοι ἐλθοῦσα αὐτοῖς ἡ βοήθεια ξυγκαλέσας δὲ τοὺς πάντας στρατιώτας καὶ βουλόmicroενος παραθαρσῦναί τε καὶ τὴν ἐπίνοιαν φράσαι ἔλεγε τοιάδε [591] rsquoἌνδρες Πελοποννήσιοι ἀπὸ microὲν οἵας χώρας ἥκοmicroεν ὅτι αἰεὶ διὰ τὸ εὔψυχον ἐλευθέρας καὶ ὅτι ∆ωριῆς microέλλετε Ἴωσι microάχεσθαι ὧν εἰώθατε κρείσσους εἶναι ἀρκείτω βραχέως [592] δεδηλωmicroένον τὴν δὲ ἐπιχείρησιν ᾧ τρόπῳ διανοοῦmicroαι ποιεῖσθαι διδάξω ἵνα microή τῳ τὸ κατ ὀλίγον καὶ microὴ ἅπαντας [593] κινδυνεύειν ἐνδεὲς φαινόmicroενον ἀτολmicroίαν παράσχῃ τοὺς γὰρ ἐναντίους εἰκάζω καταφρονήσει τε ἡmicroῶν καὶ οὐκ ἂν ἐλπί- σαντας ὡς ἂν ἐπεξέλθοι τις αὐτοῖς ἐς microάχην ἀναβῆναί τε πρὸς τὸ χωρίον καὶ νῦν ἀτάκτως κατὰ θέαν τετραmicromicroένους [594] ὀλιγωρεῖν ὅστις δὲ τὰς τοιαύτας ἁmicroαρτίας τῶν ἐναντίων κάλλιστα ἰδὼν καὶ ἅmicroα πρὸς τὴν ἑαυτοῦ δύναmicroιν τὴν ἐπιχείρησιν ποιεῖται microὴ ἀπὸ τοῦ προφανοῦς microᾶλλον καὶ ἀντιπαραταχθέντος ἢ ἐκ τοῦ πρὸς τὸ παρὸν ξυmicroφέροντος [595] πλεῖστ ἂν ὀρθοῖτο καὶ τὰ κλέmicromicroατα ταῦτα καλλίστην δόξαν ἔχει ἃ τὸν πολέmicroιον microάλιστ ἄν τις ἀπατήσας τοὺς φίλους [596] microέγιστ ἂν ὠφελήσειεν ἕως οὖν ἔτι ἀπαράσκευοι θαρσοῦσι καὶ τοῦ ὑπαπιέναι πλέον ἢ τοῦ microένοντος ἐξ ὧν ἐmicroοὶ φαίνονται τὴν διάνοιαν ἔχουσιν ἐν τῷ ἀνειmicroένῳ αὐτῶν τῆς γνώmicroης καὶ πρὶν ξυνταθῆναι microᾶλλον τὴν δόξαν ἐγὼ microὲν ἔχων τοὺς microετ ἐmicroαυτοῦ καὶ φθάσας ἢν δύνωmicroαι προσπεσοῦmicroαι δρόmicroῳ κατὰ [597] microέσον τὸ στράτευmicroα σὺ δέ Κλεαρίδα ὕστερον ὅταν ἐmicroὲ ὁρᾷς ἤδη προσκείmicroενον καὶ κατὰ τὸ εἰκὸς φοβοῦντα αὐτούς τοὺς microετὰ σεαυτοῦ τούς τ Ἀmicroφιπολίτας καὶ τοὺς ἄλλους ξυmicromicroάχους ἄγων αἰφνιδίως τὰς πύλας ἀνοίξας ἐπεκθεῖν καὶ [598] ἐπείγεσθαι ὡς τάχιστα ξυmicromicroεῖξαι ἐλπὶς γὰρ microάλιστα αὐτοὺς οὕτω φοβηθῆναι τὸ γὰρ ἐπιὸν ὕστερον δεινότερον τοῖς πολε- [599] microίοις τοῦ παρόντος καὶ microαχοmicroένου καὶ αὐτός τε ἀνὴρ ἀγαθὸς γίγνου ὥσπερ σε εἰκὸς ὄντα Σπαρτιάτην καὶ ὑmicroεῖς [5993] ὦ ἄνδρες ξύmicromicroαχοι ἀκολουθήσατε ἀνδρείως καὶ νοmicroίσατε ltτρίαgt εἶναι τοῦ καλῶς πολεmicroεῖν τὸ ἐθέλειν καὶ τὸ αἰσχύ- νεσθαι καὶ ltτὸgt τοῖς ἄρχουσι πείθεσθαι καὶ τῇδε ὑmicroῖν τῇ ἡmicroέρᾳ ἢ ἀγαθοῖς γενοmicroένοις ἐλευθερίαν τε ὑπάρχειν καὶ Λακε- δαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις κεκλῆσθαι ἢ Ἀθηναίων τε δούλοις ἢν τὰ ἄριστα ἄνευ ἀνδραποδισmicroοῦ ἢ θανατώσεως πράξητε καὶ δουλείαν χαλεπωτέραν ἢ πρὶν εἴχετε τοῖς δὲ λοιποῖς Ἕλλησι [5910] κωλυταῖς γενέσθαι ἐλευθερώσεως ἀλλὰ microήτε ὑmicroεῖς microαλα- κισθῆτε ὁρῶντες περὶ ὅσων ὁ ἀγών ἐστιν ἐγώ τε δείξω οὐ παραινέσαι οἷός τε ὢν microᾶλλον τοῖς πέλας ἢ καὶ αὐτὸς ἔργῳ ἐπεξελθεῖνlsquo [5101] Ὁ microὲν Βρασίδας τοσαῦτα εἰπὼν τήν τε ἔξοδον παρε- σκευάζετο αὐτὸς καὶ τοὺς ἄλλους microετὰ τοῦ Κλεαρίδα καθίστη ἐπὶ τὰς Θρᾳκίας καλουmicroένας τῶν πυλῶν ὅπως ὥσπερ εἴρητο [5102] ἐπεξίοιεν τῷ δὲ Κλέωνι φανεροῦ γενοmicroένου αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ Κερδυλίου καταβάντος καὶ ἐν τῇ πόλει ἐπιφανεῖ οὔσῃ ἔξωθεν περὶ τὸ ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς θυοmicroένου καὶ ταῦτα

4

πράσσοντος ἀγγέλλεται (προυκεχωρήκει γὰρ τότε κατὰ τὴν θέαν) ὅτι ἥ τε στρατιὰ ἅπασα φανερὰ τῶν πολεmicroίων ἐν τῇ πόλει καὶ ὑπὸ τὰς πύλας ἵππων τε πόδες πολλοὶ καὶ ἀνθρώπων [5103] ὡς ἐξιόντων ὑποφαίνονται ὁ δὲ ἀκούσας ἐπῆλθεν καὶ ὡς εἶδεν οὐ βουλόmicroενος microάχῃ διαγωνίσασθαι πρίν οἱ καὶ τοὺς βοηθοὺς ἥκειν καὶ οἰόmicroενος φθήσεσθαι ἀπελθών σηmicroαίνειν τε ἅmicroα ἐκέλευεν ἀναχώρησιν καὶ παρήγγειλε τοῖς ἀπιοῦσιν ἐπὶ τὸ εὐώνυmicroον κέρας ὥσπερ microόνον οἷόν τ ἦν ὑπάγειν ἐπὶ [5104] τῆς Ἠιόνος ὡς δ αὐτῷ ἐδόκει σχολὴ γίγνεσθαι αὐτὸς ἐπιστρέψας τὸ δεξιὸν καὶ τὰ γυmicroνὰ πρὸς τοὺς πολεmicroίους δοὺς [5105] ἀπῆγε τὴν στρατιάν κἀν τούτῳ Βρασίδας ὡς ὁρᾷ τὸν καιρὸν καὶ τὸ στράτευmicroα τῶν Ἀθηναίων κινούmicroενον λέγει τοῖς microεθ ἑαυτοῦ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅτι rsquoοἱ ἄνδρες ἡmicroᾶς οὐ microενοῦσιν δῆλοι δὲ τῶν τε δοράτων τῇ κινήσει καὶ τῶν κεφαλῶν οἷς γὰρ ἂν τοῦτο γίγνηται οὐκ εἰώθασι microένειν τοὺς ἐπιόντας ἀλλὰ τάς τε πύλας τις ἀνοιγέτω ἐmicroοὶ ἃς εἴρηται [5106] καὶ ἐπεξίωmicroεν ὡς τάχιστα θαρσοῦντεςlsquo καὶ ὁ microὲν κατὰ τὰς ἐπὶ τὸ σταύρωmicroα πύλας καὶ τὰς πρώτας τοῦ microακροῦ τείχους τότε ὄντος ἐξελθὼν ἔθει δρόmicroῳ τὴν ὁδὸν ταύτην εὐθεῖαν ᾗπερ νῦν κατὰ τὸ καρτερώτατον τοῦ χωρίου ἰόντι τροπαῖον ἕστηκε καὶ προσβαλὼν τοῖς Ἀθηναίοις πεφοβηmicroένοις τε ἅmicroα τῇ σφετέρᾳ ἀταξίᾳ καὶ τὴν τόλmicroαν αὐτοῦ ἐκπεπλη- [5107] γmicroένοις κατὰ microέσον τὸ στράτευmicroα τρέπει καὶ ὁ Κλεαρίδας ὥσπερ εἴρητο ἅmicroα κατὰ τὰς Θρᾳκίας πύλας ἐπεξελθὼν τῷ στρατῷ ἐπεφέρετο ξυνέβη τε τῷ ἀδοκήτῳ καὶ ἐξαπίνης [5108] ἀmicroφοτέρωθεν τοὺς Ἀθηναίους θορυβηθῆναι καὶ τὸ microὲν εὐώνυmicroον κέρας αὐτῶν τὸ πρὸς τὴν Ἠιόνα ὅπερ δὴ καὶ προυκεχωρήκει εὐθὺς ἀπορραγὲν ἔφευγεν καὶ ὁ Βρασίδας ὑποχωροῦντος ἤδη αὐτοῦ ἐπιπαριὼν τῷ δεξιῷ τιτρώσκεται καὶ πεσόντα αὐτὸν οἱ microὲν Ἀθηναῖοι οὐκ αἰσθάνονται οἱ [5109] δὲ πλησίον ἄραντες ἀπήνεγκαν τὸ δὲ δεξιὸν τῶν Ἀθη- ναίων ἔmicroενέ [τε] microᾶλλον καὶ ὁ microὲν Κλέων ὡς τὸ πρῶτον οὐ διενοεῖτο microένειν εὐθὺς φεύγων καὶ καταληφθεὶς ὑπὸ Μυρκινίου πελταστοῦ ἀποθνῄσκει οἱ δὲ αὐτοῦ ξυστραφέντες ὁπλῖται ἐπὶ τὸν λόφον τόν τε Κλεαρίδαν ἠmicroύνοντο καὶ δὶς ἢ τρὶς προσβαλόντα καὶ οὐ πρότερον ἐνέδοσαν πρὶν ἥ τε Μυρκινία καὶ ἡ Χαλκιδικὴ ἵππος καὶ οἱ πελτασταὶ περι- [51010] στάντες καὶ ἐσακοντίζοντες αὐτοὺς ἔτρεψαν οὕτω δὴ τὸ στράτευmicroα πᾶν ἤδη τῶν Ἀθηναίων φυγὸν χαλεπῶς καὶ πολλὰς ὁδοὺς τραπόmicroενοι κατὰ ὄρη ὅσοι microὴ διεφθάρησαν ἢ αὐτίκα ἐν χερσὶν ἢ ὑπὸ τῆς Χαλκιδικῆς ἵππου καὶ τῶν [51011] πελταστῶν οἱ λοιποὶ ἀπεκοmicroίσθησαν ἐς τὴν Ἠιόνα οἱ δὲ τὸν Βρασίδαν ἄραντες ἐκ τῆς microάχης καὶ διασώσαντες ἐς τὴν πόλιν ἔτι ἔmicroπνουν ἐσεκόmicroισαν καὶ ᾔσθετο microὲν ὅτι νικῶσιν οἱ [51012] microεθ αὑτοῦ οὐ πολὺ δὲ διαλιπὼν ἐτελεύτησεν καὶ ἡ ἄλλη στρατιὰ ἀναχωρήσασα microετὰ τοῦ Κλεαρίδου ἐκ τῆς διώξεως [5111] νεκρούς τε ἐσκύλευσε καὶ τροπαῖον ἔστησεν microετὰ δὲ ταῦτα τὸν Βρασίδαν οἱ ξύmicromicroαχοι πάντες ξὺν ὅπλοις ἐπισπόmicroενοι δηmicroοσίᾳ ἔθαψαν ἐν τῇ πόλει πρὸ τῆς νῦν ἀγορᾶς οὔσης καὶ τὸ λοιπὸν οἱ Ἀmicroφιπολῖται περιείρξαντες αὐτοῦ τὸ microνηmicroεῖον ὡς ἥρωί τε ἐντέmicroνουσι καὶ τιmicroὰς δεδώκασιν ἀγῶνας καὶ

5

ἐτησίους θυσίας καὶ τὴν ἀποικίαν ὡς οἰκιστῇ προσέθεσαν καταβαλόντες τὰ Ἁγνώνεια οἰκοδοmicroήmicroατα καὶ ἀφανίσαντες εἴ τι microνηmicroόσυνόν που ἔmicroελλεν αὐτοῦ τῆς οἰκίσεως περι- έσεσθαι νοmicroίσαντες τὸν microὲν Βρασίδαν σωτῆρά τε σφῶν γεγενῆσθαι καὶ ἐν τῷ παρόντι ἅmicroα τὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroαχίαν φόβῳ τῶν Ἀθηναίων θεραπεύοντες τὸν δὲ Ἅγνωνα κατὰ τὸ πολέmicroιον τῶν Ἀθηναίων οὐκ ἂν ὁmicroοίως [5112] σφίσι ξυmicroφόρως οὐδ ἂν ἡδέως τὰς τιmicroὰς ἔχειν καὶ τοὺς νεκροὺς τοῖς Ἀθηναίοις ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀθηναίων microὲν περὶ ἑξακοσίους τῶν δ ἐναντίων ἑπτά διὰ τὸ microὴ ἐκ παρατάξεως ἀπὸ δὲ τοιαύτης ξυντυχίας καὶ προεκφοβήσεως [5113] τὴν microάχην microᾶλλον γενέσθαι microετὰ δὲ τὴν ἀναίρεσιν οἱ microὲν ἐπ οἴκου ἀπέπλευσαν οἱ δὲ microετὰ τοῦ Κλεαρίδου τὰ περὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν καθίσταντο [5121] Καὶ ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τελευτῶντος Ῥαmicroφίας καὶ Αὐτοχαρίδας καὶ Ἐπικυδίδας Λακεδαιmicroόνιοι ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία βοήθειαν ἦγον ἐνακοσίων ὁπλιτῶν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Ἡράκλειαν τὴν ἐν Τραχῖνι καθίσταντο [5122] ὅτι αὐτοῖς ἐδόκει microὴ καλῶς ἔχειν ἐνδιατριβόντων δὲ αὐτῶν ἔτυχεν ἡ microάχη αὕτη γενοmicroένη καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5131] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος εὐθὺς microέχρι microὲν Πιερίου τῆς Θεσσαλίας διῆλθον οἱ περὶ τὸν Ῥαmicroφίαν κωλυόντων δὲ τῶν Θεσσαλῶν καὶ ἅmicroα Βρασίδου τεθνεῶτος ᾧπερ ἦγον τὴν στρατιάν ἀπετράποντο ἐπ οἴκου νοmicroίσαντες οὐδένα καιρὸν ἔτι εἶναι τῶν τε Ἀθηναίων ἥσσῃ ἀπεληλυθότων καὶ οὐκ ἀξιόχρεων αὐτῶν ὄντων δρᾶν τι ὧν κἀκεῖνος ἐπενόει [5132] microάλιστα δὲ ἀπῆλθον εἰδότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους ὅτε ἐξ- ῇσαν πρὸς τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην ἔχοντας [5141] ξυνέβη τε εὐθὺς microετὰ τὴν ἐν Ἀmicroφιπόλει microάχην καὶ τὴν Ῥαmicroφίου ἀναχώρησιν ἐκ Θεσσαλίας ὥστε πολέmicroου microὲν microηδὲν ἔτι ἅψασθαι microηδετέρους πρὸς δὲ τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον οἱ microὲν Ἀθηναῖοι πληγέντες ἐπί τε τῷ ∆ηλίῳ καὶ δι ὀλίγου αὖθις ἐν Ἀmicroφιπόλει καὶ οὐκ ἔχοντες τὴν ἐλπίδα τῆς ῥώmicroης πιστὴν ἔτι ᾗπερ οὐ προσεδέχοντο πρότερον τὰς σπονδάς δοκοῦντες τῇ παρούσῃ εὐτυχίᾳ καθυ- [5142] πέρτεροι γενήσεσθαι καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἅmicroα ἐδέδισαν σφῶν microὴ διὰ τὰ σφάλmicroατα ἐπαιρόmicroενοι ἐπὶ πλέον ἀποστῶσι microετεmicroέλοντό τε ὅτι microετὰ τὰ ἐν Πύλῳ καλῶς παρασχὸν οὐ [5143] ξυνέβησαν οἱ δ αὖ Λακεδαιmicroόνιοι παρὰ γνώmicroην microὲν ἀπο- βαίνοντος σφίσι τοῦ πολέmicroου ἐν ᾧ ᾤοντο ὀλίγων ἐτῶν καθαιρήσειν τὴν τῶν Ἀθηναίων δύναmicroιν εἰ τὴν γῆν τέmicroνοιεν περιπεσόντες δὲ τῇ ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορᾷ οἵα οὔπω ἐγεγένητο τῇ Σπάρτῃ καὶ λῃστευοmicroένης τῆς χώρας ἐκ τῆς Πύλου καὶ Κυθήρων αὐτοmicroολούντων τε τῶν Εἱλώτων καὶ αἰεὶ προσ- δοκίας οὔσης microή τι καὶ οἱ ὑποmicroένοντες τοῖς ἔξω πίσυνοι πρὸς τὰ παρόντα σφίσιν ὥσπερ καὶ πρότερον νεωτερίσωσιν [5144] ξυνέβαινε δὲ καὶ πρὸς τοὺς Ἀργείους αὐτοῖς τὰς τριακοντού- τεις σπονδὰς ἐπ ἐξόδῳ εἶναι καὶ ἄλλας οὐκ ἤθελον σπένδε- σθαι οἱ Ἀργεῖοι εἰ microή τις αὐτοῖς τὴν Κυνουρίαν γῆν ἀπο- δώσει ὥστ ἀδύνατα εἶναι ἐφαίνετο Ἀργείοις καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroεῖν τῶν τε ἐν Πελοποννήσῳ πόλεων ὑπώπτευόν

6

τινας ἀποστήσεσθαι πρὸς τοὺς Ἀργείους ὅπερ καὶ ἐγένετο [5151] Ταῦτ οὖν ἀmicroφοτέροις αὐτοῖς λογιζοmicroένοις ἐδόκει ποιητέα εἶναι ἡ ξύmicroβασις καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐπι- θυmicroίᾳ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐκ τῆς νήσου κοmicroίσασθαι ἦσαν γὰρ οἱ Σπαρτιᾶται αὐτῶν πρῶτοί τε καὶ dagger ὁmicroοίως dagger σφίσι ξυγ- [5152] γενεῖς ἤρξαντο microὲν οὖν καὶ εὐθὺς microετὰ τὴν ἅλωσιν αὐτῶν πράσσειν ἀλλ οἱ Ἀθηναῖοι οὔπως ἤθελον εὖ φερόmicroενοι ἐπὶ τῇ ἴσῃ καταλύεσθαι σφαλέντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τῷ ∆ηλίῳ παραχρῆmicroα οἱ Λακεδαιmicroόνιοι γνόντες νῦν microᾶλλον ἂν ἐνδεξαmicroένους ποιοῦνται τὴν ἐνιαύσιον ἐκεχειρίαν ἐν ᾗ ἔδει ξυνιόντας καὶ περὶ τοῦ πλέονος χρόνου βουλεύεσθαι [5161] ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ ἐν Ἀmicroφιπόλει ἧσσα τοῖς Ἀθηναίοις ἐγεγέ- νητο καὶ ἐτεθνήκει Κλέων τε καὶ Βρασίδας οἵπερ ἀmicroφοτέ- ρωθεν microάλιστα ἠναντιοῦντο τῇ εἰρήνῃ ὁ microὲν διὰ τὸ εὐτυχεῖν τε καὶ τιmicroᾶσθαι ἐκ τοῦ πολεmicroεῖν ὁ δὲ γενοmicroένης ἡσυχίας καταφανέστερος νοmicroίζων ἂν εἶναι κακουργῶν καὶ ἀπιστό- τερος διαβάλλων τότε δὴ ἑκατέρᾳ τῇ πόλει σπεύδοντες τὰ microάλιστα τὴν ἡγεmicroονίαν Πλειστοάναξ τε ὁ Παυσανίου βασι- λεὺς Λακεδαιmicroονίων καὶ Νικίας ὁ Νικηράτου πλεῖστα τῶν τότε εὖ φερόmicroενος ἐν στρατηγίαις πολλῷ δὴ microᾶλλον πρου- θυmicroοῦντο Νικίας microὲν βουλόmicroενος ἐν ᾧ ἀπαθὴς ἦν καὶ ἠξιοῦτο διασώσασθαι τὴν εὐτυχίαν καὶ ἔς τε τὸ αὐτίκα πόνων πεπαῦσθαι καὶ αὐτὸς καὶ τοὺς πολίτας παῦσαι καὶ τῷ microέλλοντι χρόνῳ καταλιπεῖν ὄνοmicroα ὡς οὐδὲν σφήλας τὴν πόλιν διεγένετο νοmicroίζων ἐκ τοῦ ἀκινδύνου τοῦτο ξυmicroβαίνειν καὶ ὅστις ἐλάχιστα τύχῃ αὑτὸν παραδίδωσι τὸ δὲ ἀκίνδυνον τὴν εἰρήνην παρέχειν Πλειστοάναξ δὲ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διαβαλλόmicroενος περὶ τῆς καθόδου καὶ ἐς ἐνθυmicroίαν τοῖς Λακε- δαιmicroονίοις αἰεὶ προβαλλόmicroενος ὑπ αὐτῶν ὁπότε τι πταί- σειαν ὡς διὰ τὴν ἐκείνου κάθοδον παρανοmicroηθεῖσαν ταῦτα [5162] ξυmicroβαίνοι τὴν γὰρ πρόmicroαντιν τὴν ἐν ∆ελφοῖς ἐπῃτιῶντο αὐτὸν πεῖσαι microετ Ἀριστοκλέους τοῦ ἀδελφοῦ ὥστε χρῆσαι Λακεδαιmicroονίοις ἐπὶ πολὺ τάδε θεωροῖς ἀφικνουmicroένοις ∆ιὸς υἱοῦ ἡmicroιθέου τὸ σπέρmicroα ἐκ τῆς ἀλλοτρίας ἐς τὴν ἑαυτῶν [5163] ἀναφέρειν εἰ δὲ microή ἀργυρέᾳ εὐλάκᾳ εὐλαξεῖν χρόνῳ δὲ προτρέψαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους φεύγοντα αὐτὸν ἐς Λύκαιον διὰ τὴν ἐκ τῆς Ἀττικῆς ποτὲ microετὰ δώρων δοκήσεως ἀνα- χώρησιν καὶ ἥmicroισυ τῆς οἰκίας τοῦ ἱεροῦ τότε τοῦ ∆ιὸς οἰκοῦντα φόβῳ τῷ Λακεδαιmicroονίων ἔτει ἑνὸς δέοντι εἰκοστῷ τοῖς ὁmicroοίοις χοροῖς καὶ θυσίαις καταγαγεῖν ὥσπερ ὅτε τὸ πρῶτον Λακεδαίmicroονα κτίζοντες τοὺς βασιλέας καθίσταντο [5171] ἀχθόmicroενος οὖν τῇ διαβολῇ ταύτῃ καὶ νοmicroίζων ἐν εἰρήνῃ microὲν οὐδενὸς σφάλmicroατος γιγνοmicroένου καὶ ἅmicroα τῶν Λακεδαι- microονίων τοὺς ἄνδρας κοmicroιζοmicroένων κἂν αὐτὸς τοῖς ἐχθροῖς ἀνεπίληπτος εἶναι πολέmicroου δὲ καθεστῶτος αἰεὶ ἀνάγκην εἶναι τοὺς προύχοντας ἀπὸ τῶν ξυmicroφορῶν διαβάλλεσθαι [5172] προυθυmicroήθη τὴν ξύmicroβασιν καὶ τόν τε χειmicroῶνα τοῦτον ᾖσαν ἐς λόγους καὶ πρὸς τὸ ἔαρ ἤδη παρασκευή τε προ- επανεσείσθη ἀπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων περιαγγελλοmicroένη κατὰ πόλεις ὡς ltἐςgt ἐπιτειχισmicroόν ὅπως οἱ Ἀθηναῖοι microᾶλλον ἐσ- ακούοιεν καὶ ἐπειδὴ ἐκ τῶν ξυνόδων ἅmicroα πολλὰς δικαιώσεις

7

προενεγκόντων ἀλλήλοις ξυνεχωρεῖτο ὥστε ἃ ἑκάτεροι πολέmicroῳ ἔσχον ἀποδόντας τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι Νίσαιαν δ ἔχειν Ἀθηναίους (ἀνταπαιτούντων γὰρ Πλάταιαν οἱ Θη- βαῖοι ἔφασαν οὐ βίᾳ ἀλλ ὁmicroολογίᾳ αὐτῶν προσχωρησάν- των καὶ οὐ προδόντων ἔχειν τὸ χωρίον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τῷ αὐτῷ τρόπῳ τὴν Νίσαιαν) τότε δὴ παρακαλέσαντες τοὺς ἑαυτῶν ξυmicromicroάχους οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ ψηφισαmicroένων πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ Ἠλείων καὶ Μεγαρέων τῶν ἄλλων ὥστε καταλύεσθαι (τούτοις δὲ οὐκ ἤρεσκε τὰ πρασ- σόmicroενα) ποιοῦνται τὴν ξύmicroβασιν καὶ ἐσπείσαντο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους καὶ ὤmicroοσαν ἐκεῖνοί τε πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τάδε [5181] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ [5182] οἱ ξύmicromicroαχοι κατὰ τάδε καὶ ὤmicroοσαν κατὰ πόλεις περὶ microὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν θύειν καὶ ἰέναι καὶ microαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόmicroενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς τὸ δ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν ∆ελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ∆ελφοὺς αὐτονόmicroους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς [5183] ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαι- microονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Λακεδαιmicroονίων ἀδόλους καὶ [5184] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε Ἀθη- ναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε τέχνῃ microήτε microηχανῇ microηδεmicroιᾷ ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις καθ [5185] ὅτι ἂν ξυνθῶνται ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀmicroφίπολιν ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιmicroόνιοι Ἀθηναίοις ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλων- ται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ Ἀριστείδου αὐτονόmicroους εἶναι ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους microηδὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ κακῷ ἀποδιδόντων τὸν φόρον ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο εἰσὶ δὲ Ἄργιλος Στάγιρος Ἄκανθος Σκῶλος Ὄλυνθος Σπάρτωλος ξυmicromicroάχους δ εἶναι microηδετέρων microήτε Λακεδαι- microονίων microήτε Ἀθηναίων ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις βουλοmicroένας ταύτας ἐξέστω ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι [5186] αὐτοὺς Ἀθηναίοις Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν καθάπερ Ὀλύνθιοι [5187] καὶ Ἀκάνθιοι ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Πάνακτον ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακε- δαιmicroονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιmicroονίων ἐν τῷ δηmicroοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουmicroένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαι- microονίων ξύmicromicroαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέ- πεmicroψε καὶ εἴ τις τῶν ξυmicromicroάχων τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δηmicroοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι

8

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 4: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

πεντήκοντα καὶ ἑκατὸν ὁπλίτας καὶ τοὺς ἄλλους Κλεαρίδᾳ προστάξας ἐβουλεύετο ἐπιχειρεῖν αἰφνιδίως πρὶν ἀπελθεῖν τοὺς Ἀθηναίους οὐκ ἂν νοmicroίζων αὐτοὺς ὁmicroοίως ἀπολαβεῖν αὖθις microεmicroονωmicroένους εἰ τύχοι ἐλθοῦσα αὐτοῖς ἡ βοήθεια ξυγκαλέσας δὲ τοὺς πάντας στρατιώτας καὶ βουλόmicroενος παραθαρσῦναί τε καὶ τὴν ἐπίνοιαν φράσαι ἔλεγε τοιάδε [591] rsquoἌνδρες Πελοποννήσιοι ἀπὸ microὲν οἵας χώρας ἥκοmicroεν ὅτι αἰεὶ διὰ τὸ εὔψυχον ἐλευθέρας καὶ ὅτι ∆ωριῆς microέλλετε Ἴωσι microάχεσθαι ὧν εἰώθατε κρείσσους εἶναι ἀρκείτω βραχέως [592] δεδηλωmicroένον τὴν δὲ ἐπιχείρησιν ᾧ τρόπῳ διανοοῦmicroαι ποιεῖσθαι διδάξω ἵνα microή τῳ τὸ κατ ὀλίγον καὶ microὴ ἅπαντας [593] κινδυνεύειν ἐνδεὲς φαινόmicroενον ἀτολmicroίαν παράσχῃ τοὺς γὰρ ἐναντίους εἰκάζω καταφρονήσει τε ἡmicroῶν καὶ οὐκ ἂν ἐλπί- σαντας ὡς ἂν ἐπεξέλθοι τις αὐτοῖς ἐς microάχην ἀναβῆναί τε πρὸς τὸ χωρίον καὶ νῦν ἀτάκτως κατὰ θέαν τετραmicromicroένους [594] ὀλιγωρεῖν ὅστις δὲ τὰς τοιαύτας ἁmicroαρτίας τῶν ἐναντίων κάλλιστα ἰδὼν καὶ ἅmicroα πρὸς τὴν ἑαυτοῦ δύναmicroιν τὴν ἐπιχείρησιν ποιεῖται microὴ ἀπὸ τοῦ προφανοῦς microᾶλλον καὶ ἀντιπαραταχθέντος ἢ ἐκ τοῦ πρὸς τὸ παρὸν ξυmicroφέροντος [595] πλεῖστ ἂν ὀρθοῖτο καὶ τὰ κλέmicromicroατα ταῦτα καλλίστην δόξαν ἔχει ἃ τὸν πολέmicroιον microάλιστ ἄν τις ἀπατήσας τοὺς φίλους [596] microέγιστ ἂν ὠφελήσειεν ἕως οὖν ἔτι ἀπαράσκευοι θαρσοῦσι καὶ τοῦ ὑπαπιέναι πλέον ἢ τοῦ microένοντος ἐξ ὧν ἐmicroοὶ φαίνονται τὴν διάνοιαν ἔχουσιν ἐν τῷ ἀνειmicroένῳ αὐτῶν τῆς γνώmicroης καὶ πρὶν ξυνταθῆναι microᾶλλον τὴν δόξαν ἐγὼ microὲν ἔχων τοὺς microετ ἐmicroαυτοῦ καὶ φθάσας ἢν δύνωmicroαι προσπεσοῦmicroαι δρόmicroῳ κατὰ [597] microέσον τὸ στράτευmicroα σὺ δέ Κλεαρίδα ὕστερον ὅταν ἐmicroὲ ὁρᾷς ἤδη προσκείmicroενον καὶ κατὰ τὸ εἰκὸς φοβοῦντα αὐτούς τοὺς microετὰ σεαυτοῦ τούς τ Ἀmicroφιπολίτας καὶ τοὺς ἄλλους ξυmicromicroάχους ἄγων αἰφνιδίως τὰς πύλας ἀνοίξας ἐπεκθεῖν καὶ [598] ἐπείγεσθαι ὡς τάχιστα ξυmicromicroεῖξαι ἐλπὶς γὰρ microάλιστα αὐτοὺς οὕτω φοβηθῆναι τὸ γὰρ ἐπιὸν ὕστερον δεινότερον τοῖς πολε- [599] microίοις τοῦ παρόντος καὶ microαχοmicroένου καὶ αὐτός τε ἀνὴρ ἀγαθὸς γίγνου ὥσπερ σε εἰκὸς ὄντα Σπαρτιάτην καὶ ὑmicroεῖς [5993] ὦ ἄνδρες ξύmicromicroαχοι ἀκολουθήσατε ἀνδρείως καὶ νοmicroίσατε ltτρίαgt εἶναι τοῦ καλῶς πολεmicroεῖν τὸ ἐθέλειν καὶ τὸ αἰσχύ- νεσθαι καὶ ltτὸgt τοῖς ἄρχουσι πείθεσθαι καὶ τῇδε ὑmicroῖν τῇ ἡmicroέρᾳ ἢ ἀγαθοῖς γενοmicroένοις ἐλευθερίαν τε ὑπάρχειν καὶ Λακε- δαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις κεκλῆσθαι ἢ Ἀθηναίων τε δούλοις ἢν τὰ ἄριστα ἄνευ ἀνδραποδισmicroοῦ ἢ θανατώσεως πράξητε καὶ δουλείαν χαλεπωτέραν ἢ πρὶν εἴχετε τοῖς δὲ λοιποῖς Ἕλλησι [5910] κωλυταῖς γενέσθαι ἐλευθερώσεως ἀλλὰ microήτε ὑmicroεῖς microαλα- κισθῆτε ὁρῶντες περὶ ὅσων ὁ ἀγών ἐστιν ἐγώ τε δείξω οὐ παραινέσαι οἷός τε ὢν microᾶλλον τοῖς πέλας ἢ καὶ αὐτὸς ἔργῳ ἐπεξελθεῖνlsquo [5101] Ὁ microὲν Βρασίδας τοσαῦτα εἰπὼν τήν τε ἔξοδον παρε- σκευάζετο αὐτὸς καὶ τοὺς ἄλλους microετὰ τοῦ Κλεαρίδα καθίστη ἐπὶ τὰς Θρᾳκίας καλουmicroένας τῶν πυλῶν ὅπως ὥσπερ εἴρητο [5102] ἐπεξίοιεν τῷ δὲ Κλέωνι φανεροῦ γενοmicroένου αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ Κερδυλίου καταβάντος καὶ ἐν τῇ πόλει ἐπιφανεῖ οὔσῃ ἔξωθεν περὶ τὸ ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς θυοmicroένου καὶ ταῦτα

4

πράσσοντος ἀγγέλλεται (προυκεχωρήκει γὰρ τότε κατὰ τὴν θέαν) ὅτι ἥ τε στρατιὰ ἅπασα φανερὰ τῶν πολεmicroίων ἐν τῇ πόλει καὶ ὑπὸ τὰς πύλας ἵππων τε πόδες πολλοὶ καὶ ἀνθρώπων [5103] ὡς ἐξιόντων ὑποφαίνονται ὁ δὲ ἀκούσας ἐπῆλθεν καὶ ὡς εἶδεν οὐ βουλόmicroενος microάχῃ διαγωνίσασθαι πρίν οἱ καὶ τοὺς βοηθοὺς ἥκειν καὶ οἰόmicroενος φθήσεσθαι ἀπελθών σηmicroαίνειν τε ἅmicroα ἐκέλευεν ἀναχώρησιν καὶ παρήγγειλε τοῖς ἀπιοῦσιν ἐπὶ τὸ εὐώνυmicroον κέρας ὥσπερ microόνον οἷόν τ ἦν ὑπάγειν ἐπὶ [5104] τῆς Ἠιόνος ὡς δ αὐτῷ ἐδόκει σχολὴ γίγνεσθαι αὐτὸς ἐπιστρέψας τὸ δεξιὸν καὶ τὰ γυmicroνὰ πρὸς τοὺς πολεmicroίους δοὺς [5105] ἀπῆγε τὴν στρατιάν κἀν τούτῳ Βρασίδας ὡς ὁρᾷ τὸν καιρὸν καὶ τὸ στράτευmicroα τῶν Ἀθηναίων κινούmicroενον λέγει τοῖς microεθ ἑαυτοῦ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅτι rsquoοἱ ἄνδρες ἡmicroᾶς οὐ microενοῦσιν δῆλοι δὲ τῶν τε δοράτων τῇ κινήσει καὶ τῶν κεφαλῶν οἷς γὰρ ἂν τοῦτο γίγνηται οὐκ εἰώθασι microένειν τοὺς ἐπιόντας ἀλλὰ τάς τε πύλας τις ἀνοιγέτω ἐmicroοὶ ἃς εἴρηται [5106] καὶ ἐπεξίωmicroεν ὡς τάχιστα θαρσοῦντεςlsquo καὶ ὁ microὲν κατὰ τὰς ἐπὶ τὸ σταύρωmicroα πύλας καὶ τὰς πρώτας τοῦ microακροῦ τείχους τότε ὄντος ἐξελθὼν ἔθει δρόmicroῳ τὴν ὁδὸν ταύτην εὐθεῖαν ᾗπερ νῦν κατὰ τὸ καρτερώτατον τοῦ χωρίου ἰόντι τροπαῖον ἕστηκε καὶ προσβαλὼν τοῖς Ἀθηναίοις πεφοβηmicroένοις τε ἅmicroα τῇ σφετέρᾳ ἀταξίᾳ καὶ τὴν τόλmicroαν αὐτοῦ ἐκπεπλη- [5107] γmicroένοις κατὰ microέσον τὸ στράτευmicroα τρέπει καὶ ὁ Κλεαρίδας ὥσπερ εἴρητο ἅmicroα κατὰ τὰς Θρᾳκίας πύλας ἐπεξελθὼν τῷ στρατῷ ἐπεφέρετο ξυνέβη τε τῷ ἀδοκήτῳ καὶ ἐξαπίνης [5108] ἀmicroφοτέρωθεν τοὺς Ἀθηναίους θορυβηθῆναι καὶ τὸ microὲν εὐώνυmicroον κέρας αὐτῶν τὸ πρὸς τὴν Ἠιόνα ὅπερ δὴ καὶ προυκεχωρήκει εὐθὺς ἀπορραγὲν ἔφευγεν καὶ ὁ Βρασίδας ὑποχωροῦντος ἤδη αὐτοῦ ἐπιπαριὼν τῷ δεξιῷ τιτρώσκεται καὶ πεσόντα αὐτὸν οἱ microὲν Ἀθηναῖοι οὐκ αἰσθάνονται οἱ [5109] δὲ πλησίον ἄραντες ἀπήνεγκαν τὸ δὲ δεξιὸν τῶν Ἀθη- ναίων ἔmicroενέ [τε] microᾶλλον καὶ ὁ microὲν Κλέων ὡς τὸ πρῶτον οὐ διενοεῖτο microένειν εὐθὺς φεύγων καὶ καταληφθεὶς ὑπὸ Μυρκινίου πελταστοῦ ἀποθνῄσκει οἱ δὲ αὐτοῦ ξυστραφέντες ὁπλῖται ἐπὶ τὸν λόφον τόν τε Κλεαρίδαν ἠmicroύνοντο καὶ δὶς ἢ τρὶς προσβαλόντα καὶ οὐ πρότερον ἐνέδοσαν πρὶν ἥ τε Μυρκινία καὶ ἡ Χαλκιδικὴ ἵππος καὶ οἱ πελτασταὶ περι- [51010] στάντες καὶ ἐσακοντίζοντες αὐτοὺς ἔτρεψαν οὕτω δὴ τὸ στράτευmicroα πᾶν ἤδη τῶν Ἀθηναίων φυγὸν χαλεπῶς καὶ πολλὰς ὁδοὺς τραπόmicroενοι κατὰ ὄρη ὅσοι microὴ διεφθάρησαν ἢ αὐτίκα ἐν χερσὶν ἢ ὑπὸ τῆς Χαλκιδικῆς ἵππου καὶ τῶν [51011] πελταστῶν οἱ λοιποὶ ἀπεκοmicroίσθησαν ἐς τὴν Ἠιόνα οἱ δὲ τὸν Βρασίδαν ἄραντες ἐκ τῆς microάχης καὶ διασώσαντες ἐς τὴν πόλιν ἔτι ἔmicroπνουν ἐσεκόmicroισαν καὶ ᾔσθετο microὲν ὅτι νικῶσιν οἱ [51012] microεθ αὑτοῦ οὐ πολὺ δὲ διαλιπὼν ἐτελεύτησεν καὶ ἡ ἄλλη στρατιὰ ἀναχωρήσασα microετὰ τοῦ Κλεαρίδου ἐκ τῆς διώξεως [5111] νεκρούς τε ἐσκύλευσε καὶ τροπαῖον ἔστησεν microετὰ δὲ ταῦτα τὸν Βρασίδαν οἱ ξύmicromicroαχοι πάντες ξὺν ὅπλοις ἐπισπόmicroενοι δηmicroοσίᾳ ἔθαψαν ἐν τῇ πόλει πρὸ τῆς νῦν ἀγορᾶς οὔσης καὶ τὸ λοιπὸν οἱ Ἀmicroφιπολῖται περιείρξαντες αὐτοῦ τὸ microνηmicroεῖον ὡς ἥρωί τε ἐντέmicroνουσι καὶ τιmicroὰς δεδώκασιν ἀγῶνας καὶ

5

ἐτησίους θυσίας καὶ τὴν ἀποικίαν ὡς οἰκιστῇ προσέθεσαν καταβαλόντες τὰ Ἁγνώνεια οἰκοδοmicroήmicroατα καὶ ἀφανίσαντες εἴ τι microνηmicroόσυνόν που ἔmicroελλεν αὐτοῦ τῆς οἰκίσεως περι- έσεσθαι νοmicroίσαντες τὸν microὲν Βρασίδαν σωτῆρά τε σφῶν γεγενῆσθαι καὶ ἐν τῷ παρόντι ἅmicroα τὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroαχίαν φόβῳ τῶν Ἀθηναίων θεραπεύοντες τὸν δὲ Ἅγνωνα κατὰ τὸ πολέmicroιον τῶν Ἀθηναίων οὐκ ἂν ὁmicroοίως [5112] σφίσι ξυmicroφόρως οὐδ ἂν ἡδέως τὰς τιmicroὰς ἔχειν καὶ τοὺς νεκροὺς τοῖς Ἀθηναίοις ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀθηναίων microὲν περὶ ἑξακοσίους τῶν δ ἐναντίων ἑπτά διὰ τὸ microὴ ἐκ παρατάξεως ἀπὸ δὲ τοιαύτης ξυντυχίας καὶ προεκφοβήσεως [5113] τὴν microάχην microᾶλλον γενέσθαι microετὰ δὲ τὴν ἀναίρεσιν οἱ microὲν ἐπ οἴκου ἀπέπλευσαν οἱ δὲ microετὰ τοῦ Κλεαρίδου τὰ περὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν καθίσταντο [5121] Καὶ ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τελευτῶντος Ῥαmicroφίας καὶ Αὐτοχαρίδας καὶ Ἐπικυδίδας Λακεδαιmicroόνιοι ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία βοήθειαν ἦγον ἐνακοσίων ὁπλιτῶν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Ἡράκλειαν τὴν ἐν Τραχῖνι καθίσταντο [5122] ὅτι αὐτοῖς ἐδόκει microὴ καλῶς ἔχειν ἐνδιατριβόντων δὲ αὐτῶν ἔτυχεν ἡ microάχη αὕτη γενοmicroένη καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5131] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος εὐθὺς microέχρι microὲν Πιερίου τῆς Θεσσαλίας διῆλθον οἱ περὶ τὸν Ῥαmicroφίαν κωλυόντων δὲ τῶν Θεσσαλῶν καὶ ἅmicroα Βρασίδου τεθνεῶτος ᾧπερ ἦγον τὴν στρατιάν ἀπετράποντο ἐπ οἴκου νοmicroίσαντες οὐδένα καιρὸν ἔτι εἶναι τῶν τε Ἀθηναίων ἥσσῃ ἀπεληλυθότων καὶ οὐκ ἀξιόχρεων αὐτῶν ὄντων δρᾶν τι ὧν κἀκεῖνος ἐπενόει [5132] microάλιστα δὲ ἀπῆλθον εἰδότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους ὅτε ἐξ- ῇσαν πρὸς τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην ἔχοντας [5141] ξυνέβη τε εὐθὺς microετὰ τὴν ἐν Ἀmicroφιπόλει microάχην καὶ τὴν Ῥαmicroφίου ἀναχώρησιν ἐκ Θεσσαλίας ὥστε πολέmicroου microὲν microηδὲν ἔτι ἅψασθαι microηδετέρους πρὸς δὲ τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον οἱ microὲν Ἀθηναῖοι πληγέντες ἐπί τε τῷ ∆ηλίῳ καὶ δι ὀλίγου αὖθις ἐν Ἀmicroφιπόλει καὶ οὐκ ἔχοντες τὴν ἐλπίδα τῆς ῥώmicroης πιστὴν ἔτι ᾗπερ οὐ προσεδέχοντο πρότερον τὰς σπονδάς δοκοῦντες τῇ παρούσῃ εὐτυχίᾳ καθυ- [5142] πέρτεροι γενήσεσθαι καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἅmicroα ἐδέδισαν σφῶν microὴ διὰ τὰ σφάλmicroατα ἐπαιρόmicroενοι ἐπὶ πλέον ἀποστῶσι microετεmicroέλοντό τε ὅτι microετὰ τὰ ἐν Πύλῳ καλῶς παρασχὸν οὐ [5143] ξυνέβησαν οἱ δ αὖ Λακεδαιmicroόνιοι παρὰ γνώmicroην microὲν ἀπο- βαίνοντος σφίσι τοῦ πολέmicroου ἐν ᾧ ᾤοντο ὀλίγων ἐτῶν καθαιρήσειν τὴν τῶν Ἀθηναίων δύναmicroιν εἰ τὴν γῆν τέmicroνοιεν περιπεσόντες δὲ τῇ ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορᾷ οἵα οὔπω ἐγεγένητο τῇ Σπάρτῃ καὶ λῃστευοmicroένης τῆς χώρας ἐκ τῆς Πύλου καὶ Κυθήρων αὐτοmicroολούντων τε τῶν Εἱλώτων καὶ αἰεὶ προσ- δοκίας οὔσης microή τι καὶ οἱ ὑποmicroένοντες τοῖς ἔξω πίσυνοι πρὸς τὰ παρόντα σφίσιν ὥσπερ καὶ πρότερον νεωτερίσωσιν [5144] ξυνέβαινε δὲ καὶ πρὸς τοὺς Ἀργείους αὐτοῖς τὰς τριακοντού- τεις σπονδὰς ἐπ ἐξόδῳ εἶναι καὶ ἄλλας οὐκ ἤθελον σπένδε- σθαι οἱ Ἀργεῖοι εἰ microή τις αὐτοῖς τὴν Κυνουρίαν γῆν ἀπο- δώσει ὥστ ἀδύνατα εἶναι ἐφαίνετο Ἀργείοις καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroεῖν τῶν τε ἐν Πελοποννήσῳ πόλεων ὑπώπτευόν

6

τινας ἀποστήσεσθαι πρὸς τοὺς Ἀργείους ὅπερ καὶ ἐγένετο [5151] Ταῦτ οὖν ἀmicroφοτέροις αὐτοῖς λογιζοmicroένοις ἐδόκει ποιητέα εἶναι ἡ ξύmicroβασις καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐπι- θυmicroίᾳ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐκ τῆς νήσου κοmicroίσασθαι ἦσαν γὰρ οἱ Σπαρτιᾶται αὐτῶν πρῶτοί τε καὶ dagger ὁmicroοίως dagger σφίσι ξυγ- [5152] γενεῖς ἤρξαντο microὲν οὖν καὶ εὐθὺς microετὰ τὴν ἅλωσιν αὐτῶν πράσσειν ἀλλ οἱ Ἀθηναῖοι οὔπως ἤθελον εὖ φερόmicroενοι ἐπὶ τῇ ἴσῃ καταλύεσθαι σφαλέντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τῷ ∆ηλίῳ παραχρῆmicroα οἱ Λακεδαιmicroόνιοι γνόντες νῦν microᾶλλον ἂν ἐνδεξαmicroένους ποιοῦνται τὴν ἐνιαύσιον ἐκεχειρίαν ἐν ᾗ ἔδει ξυνιόντας καὶ περὶ τοῦ πλέονος χρόνου βουλεύεσθαι [5161] ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ ἐν Ἀmicroφιπόλει ἧσσα τοῖς Ἀθηναίοις ἐγεγέ- νητο καὶ ἐτεθνήκει Κλέων τε καὶ Βρασίδας οἵπερ ἀmicroφοτέ- ρωθεν microάλιστα ἠναντιοῦντο τῇ εἰρήνῃ ὁ microὲν διὰ τὸ εὐτυχεῖν τε καὶ τιmicroᾶσθαι ἐκ τοῦ πολεmicroεῖν ὁ δὲ γενοmicroένης ἡσυχίας καταφανέστερος νοmicroίζων ἂν εἶναι κακουργῶν καὶ ἀπιστό- τερος διαβάλλων τότε δὴ ἑκατέρᾳ τῇ πόλει σπεύδοντες τὰ microάλιστα τὴν ἡγεmicroονίαν Πλειστοάναξ τε ὁ Παυσανίου βασι- λεὺς Λακεδαιmicroονίων καὶ Νικίας ὁ Νικηράτου πλεῖστα τῶν τότε εὖ φερόmicroενος ἐν στρατηγίαις πολλῷ δὴ microᾶλλον πρου- θυmicroοῦντο Νικίας microὲν βουλόmicroενος ἐν ᾧ ἀπαθὴς ἦν καὶ ἠξιοῦτο διασώσασθαι τὴν εὐτυχίαν καὶ ἔς τε τὸ αὐτίκα πόνων πεπαῦσθαι καὶ αὐτὸς καὶ τοὺς πολίτας παῦσαι καὶ τῷ microέλλοντι χρόνῳ καταλιπεῖν ὄνοmicroα ὡς οὐδὲν σφήλας τὴν πόλιν διεγένετο νοmicroίζων ἐκ τοῦ ἀκινδύνου τοῦτο ξυmicroβαίνειν καὶ ὅστις ἐλάχιστα τύχῃ αὑτὸν παραδίδωσι τὸ δὲ ἀκίνδυνον τὴν εἰρήνην παρέχειν Πλειστοάναξ δὲ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διαβαλλόmicroενος περὶ τῆς καθόδου καὶ ἐς ἐνθυmicroίαν τοῖς Λακε- δαιmicroονίοις αἰεὶ προβαλλόmicroενος ὑπ αὐτῶν ὁπότε τι πταί- σειαν ὡς διὰ τὴν ἐκείνου κάθοδον παρανοmicroηθεῖσαν ταῦτα [5162] ξυmicroβαίνοι τὴν γὰρ πρόmicroαντιν τὴν ἐν ∆ελφοῖς ἐπῃτιῶντο αὐτὸν πεῖσαι microετ Ἀριστοκλέους τοῦ ἀδελφοῦ ὥστε χρῆσαι Λακεδαιmicroονίοις ἐπὶ πολὺ τάδε θεωροῖς ἀφικνουmicroένοις ∆ιὸς υἱοῦ ἡmicroιθέου τὸ σπέρmicroα ἐκ τῆς ἀλλοτρίας ἐς τὴν ἑαυτῶν [5163] ἀναφέρειν εἰ δὲ microή ἀργυρέᾳ εὐλάκᾳ εὐλαξεῖν χρόνῳ δὲ προτρέψαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους φεύγοντα αὐτὸν ἐς Λύκαιον διὰ τὴν ἐκ τῆς Ἀττικῆς ποτὲ microετὰ δώρων δοκήσεως ἀνα- χώρησιν καὶ ἥmicroισυ τῆς οἰκίας τοῦ ἱεροῦ τότε τοῦ ∆ιὸς οἰκοῦντα φόβῳ τῷ Λακεδαιmicroονίων ἔτει ἑνὸς δέοντι εἰκοστῷ τοῖς ὁmicroοίοις χοροῖς καὶ θυσίαις καταγαγεῖν ὥσπερ ὅτε τὸ πρῶτον Λακεδαίmicroονα κτίζοντες τοὺς βασιλέας καθίσταντο [5171] ἀχθόmicroενος οὖν τῇ διαβολῇ ταύτῃ καὶ νοmicroίζων ἐν εἰρήνῃ microὲν οὐδενὸς σφάλmicroατος γιγνοmicroένου καὶ ἅmicroα τῶν Λακεδαι- microονίων τοὺς ἄνδρας κοmicroιζοmicroένων κἂν αὐτὸς τοῖς ἐχθροῖς ἀνεπίληπτος εἶναι πολέmicroου δὲ καθεστῶτος αἰεὶ ἀνάγκην εἶναι τοὺς προύχοντας ἀπὸ τῶν ξυmicroφορῶν διαβάλλεσθαι [5172] προυθυmicroήθη τὴν ξύmicroβασιν καὶ τόν τε χειmicroῶνα τοῦτον ᾖσαν ἐς λόγους καὶ πρὸς τὸ ἔαρ ἤδη παρασκευή τε προ- επανεσείσθη ἀπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων περιαγγελλοmicroένη κατὰ πόλεις ὡς ltἐςgt ἐπιτειχισmicroόν ὅπως οἱ Ἀθηναῖοι microᾶλλον ἐσ- ακούοιεν καὶ ἐπειδὴ ἐκ τῶν ξυνόδων ἅmicroα πολλὰς δικαιώσεις

7

προενεγκόντων ἀλλήλοις ξυνεχωρεῖτο ὥστε ἃ ἑκάτεροι πολέmicroῳ ἔσχον ἀποδόντας τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι Νίσαιαν δ ἔχειν Ἀθηναίους (ἀνταπαιτούντων γὰρ Πλάταιαν οἱ Θη- βαῖοι ἔφασαν οὐ βίᾳ ἀλλ ὁmicroολογίᾳ αὐτῶν προσχωρησάν- των καὶ οὐ προδόντων ἔχειν τὸ χωρίον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τῷ αὐτῷ τρόπῳ τὴν Νίσαιαν) τότε δὴ παρακαλέσαντες τοὺς ἑαυτῶν ξυmicromicroάχους οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ ψηφισαmicroένων πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ Ἠλείων καὶ Μεγαρέων τῶν ἄλλων ὥστε καταλύεσθαι (τούτοις δὲ οὐκ ἤρεσκε τὰ πρασ- σόmicroενα) ποιοῦνται τὴν ξύmicroβασιν καὶ ἐσπείσαντο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους καὶ ὤmicroοσαν ἐκεῖνοί τε πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τάδε [5181] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ [5182] οἱ ξύmicromicroαχοι κατὰ τάδε καὶ ὤmicroοσαν κατὰ πόλεις περὶ microὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν θύειν καὶ ἰέναι καὶ microαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόmicroενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς τὸ δ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν ∆ελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ∆ελφοὺς αὐτονόmicroους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς [5183] ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαι- microονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Λακεδαιmicroονίων ἀδόλους καὶ [5184] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε Ἀθη- ναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε τέχνῃ microήτε microηχανῇ microηδεmicroιᾷ ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις καθ [5185] ὅτι ἂν ξυνθῶνται ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀmicroφίπολιν ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιmicroόνιοι Ἀθηναίοις ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλων- ται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ Ἀριστείδου αὐτονόmicroους εἶναι ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους microηδὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ κακῷ ἀποδιδόντων τὸν φόρον ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο εἰσὶ δὲ Ἄργιλος Στάγιρος Ἄκανθος Σκῶλος Ὄλυνθος Σπάρτωλος ξυmicromicroάχους δ εἶναι microηδετέρων microήτε Λακεδαι- microονίων microήτε Ἀθηναίων ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις βουλοmicroένας ταύτας ἐξέστω ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι [5186] αὐτοὺς Ἀθηναίοις Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν καθάπερ Ὀλύνθιοι [5187] καὶ Ἀκάνθιοι ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Πάνακτον ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακε- δαιmicroονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιmicroονίων ἐν τῷ δηmicroοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουmicroένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαι- microονίων ξύmicromicroαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέ- πεmicroψε καὶ εἴ τις τῶν ξυmicromicroάχων τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δηmicroοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι

8

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 5: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

πράσσοντος ἀγγέλλεται (προυκεχωρήκει γὰρ τότε κατὰ τὴν θέαν) ὅτι ἥ τε στρατιὰ ἅπασα φανερὰ τῶν πολεmicroίων ἐν τῇ πόλει καὶ ὑπὸ τὰς πύλας ἵππων τε πόδες πολλοὶ καὶ ἀνθρώπων [5103] ὡς ἐξιόντων ὑποφαίνονται ὁ δὲ ἀκούσας ἐπῆλθεν καὶ ὡς εἶδεν οὐ βουλόmicroενος microάχῃ διαγωνίσασθαι πρίν οἱ καὶ τοὺς βοηθοὺς ἥκειν καὶ οἰόmicroενος φθήσεσθαι ἀπελθών σηmicroαίνειν τε ἅmicroα ἐκέλευεν ἀναχώρησιν καὶ παρήγγειλε τοῖς ἀπιοῦσιν ἐπὶ τὸ εὐώνυmicroον κέρας ὥσπερ microόνον οἷόν τ ἦν ὑπάγειν ἐπὶ [5104] τῆς Ἠιόνος ὡς δ αὐτῷ ἐδόκει σχολὴ γίγνεσθαι αὐτὸς ἐπιστρέψας τὸ δεξιὸν καὶ τὰ γυmicroνὰ πρὸς τοὺς πολεmicroίους δοὺς [5105] ἀπῆγε τὴν στρατιάν κἀν τούτῳ Βρασίδας ὡς ὁρᾷ τὸν καιρὸν καὶ τὸ στράτευmicroα τῶν Ἀθηναίων κινούmicroενον λέγει τοῖς microεθ ἑαυτοῦ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅτι rsquoοἱ ἄνδρες ἡmicroᾶς οὐ microενοῦσιν δῆλοι δὲ τῶν τε δοράτων τῇ κινήσει καὶ τῶν κεφαλῶν οἷς γὰρ ἂν τοῦτο γίγνηται οὐκ εἰώθασι microένειν τοὺς ἐπιόντας ἀλλὰ τάς τε πύλας τις ἀνοιγέτω ἐmicroοὶ ἃς εἴρηται [5106] καὶ ἐπεξίωmicroεν ὡς τάχιστα θαρσοῦντεςlsquo καὶ ὁ microὲν κατὰ τὰς ἐπὶ τὸ σταύρωmicroα πύλας καὶ τὰς πρώτας τοῦ microακροῦ τείχους τότε ὄντος ἐξελθὼν ἔθει δρόmicroῳ τὴν ὁδὸν ταύτην εὐθεῖαν ᾗπερ νῦν κατὰ τὸ καρτερώτατον τοῦ χωρίου ἰόντι τροπαῖον ἕστηκε καὶ προσβαλὼν τοῖς Ἀθηναίοις πεφοβηmicroένοις τε ἅmicroα τῇ σφετέρᾳ ἀταξίᾳ καὶ τὴν τόλmicroαν αὐτοῦ ἐκπεπλη- [5107] γmicroένοις κατὰ microέσον τὸ στράτευmicroα τρέπει καὶ ὁ Κλεαρίδας ὥσπερ εἴρητο ἅmicroα κατὰ τὰς Θρᾳκίας πύλας ἐπεξελθὼν τῷ στρατῷ ἐπεφέρετο ξυνέβη τε τῷ ἀδοκήτῳ καὶ ἐξαπίνης [5108] ἀmicroφοτέρωθεν τοὺς Ἀθηναίους θορυβηθῆναι καὶ τὸ microὲν εὐώνυmicroον κέρας αὐτῶν τὸ πρὸς τὴν Ἠιόνα ὅπερ δὴ καὶ προυκεχωρήκει εὐθὺς ἀπορραγὲν ἔφευγεν καὶ ὁ Βρασίδας ὑποχωροῦντος ἤδη αὐτοῦ ἐπιπαριὼν τῷ δεξιῷ τιτρώσκεται καὶ πεσόντα αὐτὸν οἱ microὲν Ἀθηναῖοι οὐκ αἰσθάνονται οἱ [5109] δὲ πλησίον ἄραντες ἀπήνεγκαν τὸ δὲ δεξιὸν τῶν Ἀθη- ναίων ἔmicroενέ [τε] microᾶλλον καὶ ὁ microὲν Κλέων ὡς τὸ πρῶτον οὐ διενοεῖτο microένειν εὐθὺς φεύγων καὶ καταληφθεὶς ὑπὸ Μυρκινίου πελταστοῦ ἀποθνῄσκει οἱ δὲ αὐτοῦ ξυστραφέντες ὁπλῖται ἐπὶ τὸν λόφον τόν τε Κλεαρίδαν ἠmicroύνοντο καὶ δὶς ἢ τρὶς προσβαλόντα καὶ οὐ πρότερον ἐνέδοσαν πρὶν ἥ τε Μυρκινία καὶ ἡ Χαλκιδικὴ ἵππος καὶ οἱ πελτασταὶ περι- [51010] στάντες καὶ ἐσακοντίζοντες αὐτοὺς ἔτρεψαν οὕτω δὴ τὸ στράτευmicroα πᾶν ἤδη τῶν Ἀθηναίων φυγὸν χαλεπῶς καὶ πολλὰς ὁδοὺς τραπόmicroενοι κατὰ ὄρη ὅσοι microὴ διεφθάρησαν ἢ αὐτίκα ἐν χερσὶν ἢ ὑπὸ τῆς Χαλκιδικῆς ἵππου καὶ τῶν [51011] πελταστῶν οἱ λοιποὶ ἀπεκοmicroίσθησαν ἐς τὴν Ἠιόνα οἱ δὲ τὸν Βρασίδαν ἄραντες ἐκ τῆς microάχης καὶ διασώσαντες ἐς τὴν πόλιν ἔτι ἔmicroπνουν ἐσεκόmicroισαν καὶ ᾔσθετο microὲν ὅτι νικῶσιν οἱ [51012] microεθ αὑτοῦ οὐ πολὺ δὲ διαλιπὼν ἐτελεύτησεν καὶ ἡ ἄλλη στρατιὰ ἀναχωρήσασα microετὰ τοῦ Κλεαρίδου ἐκ τῆς διώξεως [5111] νεκρούς τε ἐσκύλευσε καὶ τροπαῖον ἔστησεν microετὰ δὲ ταῦτα τὸν Βρασίδαν οἱ ξύmicromicroαχοι πάντες ξὺν ὅπλοις ἐπισπόmicroενοι δηmicroοσίᾳ ἔθαψαν ἐν τῇ πόλει πρὸ τῆς νῦν ἀγορᾶς οὔσης καὶ τὸ λοιπὸν οἱ Ἀmicroφιπολῖται περιείρξαντες αὐτοῦ τὸ microνηmicroεῖον ὡς ἥρωί τε ἐντέmicroνουσι καὶ τιmicroὰς δεδώκασιν ἀγῶνας καὶ

5

ἐτησίους θυσίας καὶ τὴν ἀποικίαν ὡς οἰκιστῇ προσέθεσαν καταβαλόντες τὰ Ἁγνώνεια οἰκοδοmicroήmicroατα καὶ ἀφανίσαντες εἴ τι microνηmicroόσυνόν που ἔmicroελλεν αὐτοῦ τῆς οἰκίσεως περι- έσεσθαι νοmicroίσαντες τὸν microὲν Βρασίδαν σωτῆρά τε σφῶν γεγενῆσθαι καὶ ἐν τῷ παρόντι ἅmicroα τὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroαχίαν φόβῳ τῶν Ἀθηναίων θεραπεύοντες τὸν δὲ Ἅγνωνα κατὰ τὸ πολέmicroιον τῶν Ἀθηναίων οὐκ ἂν ὁmicroοίως [5112] σφίσι ξυmicroφόρως οὐδ ἂν ἡδέως τὰς τιmicroὰς ἔχειν καὶ τοὺς νεκροὺς τοῖς Ἀθηναίοις ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀθηναίων microὲν περὶ ἑξακοσίους τῶν δ ἐναντίων ἑπτά διὰ τὸ microὴ ἐκ παρατάξεως ἀπὸ δὲ τοιαύτης ξυντυχίας καὶ προεκφοβήσεως [5113] τὴν microάχην microᾶλλον γενέσθαι microετὰ δὲ τὴν ἀναίρεσιν οἱ microὲν ἐπ οἴκου ἀπέπλευσαν οἱ δὲ microετὰ τοῦ Κλεαρίδου τὰ περὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν καθίσταντο [5121] Καὶ ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τελευτῶντος Ῥαmicroφίας καὶ Αὐτοχαρίδας καὶ Ἐπικυδίδας Λακεδαιmicroόνιοι ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία βοήθειαν ἦγον ἐνακοσίων ὁπλιτῶν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Ἡράκλειαν τὴν ἐν Τραχῖνι καθίσταντο [5122] ὅτι αὐτοῖς ἐδόκει microὴ καλῶς ἔχειν ἐνδιατριβόντων δὲ αὐτῶν ἔτυχεν ἡ microάχη αὕτη γενοmicroένη καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5131] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος εὐθὺς microέχρι microὲν Πιερίου τῆς Θεσσαλίας διῆλθον οἱ περὶ τὸν Ῥαmicroφίαν κωλυόντων δὲ τῶν Θεσσαλῶν καὶ ἅmicroα Βρασίδου τεθνεῶτος ᾧπερ ἦγον τὴν στρατιάν ἀπετράποντο ἐπ οἴκου νοmicroίσαντες οὐδένα καιρὸν ἔτι εἶναι τῶν τε Ἀθηναίων ἥσσῃ ἀπεληλυθότων καὶ οὐκ ἀξιόχρεων αὐτῶν ὄντων δρᾶν τι ὧν κἀκεῖνος ἐπενόει [5132] microάλιστα δὲ ἀπῆλθον εἰδότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους ὅτε ἐξ- ῇσαν πρὸς τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην ἔχοντας [5141] ξυνέβη τε εὐθὺς microετὰ τὴν ἐν Ἀmicroφιπόλει microάχην καὶ τὴν Ῥαmicroφίου ἀναχώρησιν ἐκ Θεσσαλίας ὥστε πολέmicroου microὲν microηδὲν ἔτι ἅψασθαι microηδετέρους πρὸς δὲ τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον οἱ microὲν Ἀθηναῖοι πληγέντες ἐπί τε τῷ ∆ηλίῳ καὶ δι ὀλίγου αὖθις ἐν Ἀmicroφιπόλει καὶ οὐκ ἔχοντες τὴν ἐλπίδα τῆς ῥώmicroης πιστὴν ἔτι ᾗπερ οὐ προσεδέχοντο πρότερον τὰς σπονδάς δοκοῦντες τῇ παρούσῃ εὐτυχίᾳ καθυ- [5142] πέρτεροι γενήσεσθαι καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἅmicroα ἐδέδισαν σφῶν microὴ διὰ τὰ σφάλmicroατα ἐπαιρόmicroενοι ἐπὶ πλέον ἀποστῶσι microετεmicroέλοντό τε ὅτι microετὰ τὰ ἐν Πύλῳ καλῶς παρασχὸν οὐ [5143] ξυνέβησαν οἱ δ αὖ Λακεδαιmicroόνιοι παρὰ γνώmicroην microὲν ἀπο- βαίνοντος σφίσι τοῦ πολέmicroου ἐν ᾧ ᾤοντο ὀλίγων ἐτῶν καθαιρήσειν τὴν τῶν Ἀθηναίων δύναmicroιν εἰ τὴν γῆν τέmicroνοιεν περιπεσόντες δὲ τῇ ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορᾷ οἵα οὔπω ἐγεγένητο τῇ Σπάρτῃ καὶ λῃστευοmicroένης τῆς χώρας ἐκ τῆς Πύλου καὶ Κυθήρων αὐτοmicroολούντων τε τῶν Εἱλώτων καὶ αἰεὶ προσ- δοκίας οὔσης microή τι καὶ οἱ ὑποmicroένοντες τοῖς ἔξω πίσυνοι πρὸς τὰ παρόντα σφίσιν ὥσπερ καὶ πρότερον νεωτερίσωσιν [5144] ξυνέβαινε δὲ καὶ πρὸς τοὺς Ἀργείους αὐτοῖς τὰς τριακοντού- τεις σπονδὰς ἐπ ἐξόδῳ εἶναι καὶ ἄλλας οὐκ ἤθελον σπένδε- σθαι οἱ Ἀργεῖοι εἰ microή τις αὐτοῖς τὴν Κυνουρίαν γῆν ἀπο- δώσει ὥστ ἀδύνατα εἶναι ἐφαίνετο Ἀργείοις καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroεῖν τῶν τε ἐν Πελοποννήσῳ πόλεων ὑπώπτευόν

6

τινας ἀποστήσεσθαι πρὸς τοὺς Ἀργείους ὅπερ καὶ ἐγένετο [5151] Ταῦτ οὖν ἀmicroφοτέροις αὐτοῖς λογιζοmicroένοις ἐδόκει ποιητέα εἶναι ἡ ξύmicroβασις καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐπι- θυmicroίᾳ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐκ τῆς νήσου κοmicroίσασθαι ἦσαν γὰρ οἱ Σπαρτιᾶται αὐτῶν πρῶτοί τε καὶ dagger ὁmicroοίως dagger σφίσι ξυγ- [5152] γενεῖς ἤρξαντο microὲν οὖν καὶ εὐθὺς microετὰ τὴν ἅλωσιν αὐτῶν πράσσειν ἀλλ οἱ Ἀθηναῖοι οὔπως ἤθελον εὖ φερόmicroενοι ἐπὶ τῇ ἴσῃ καταλύεσθαι σφαλέντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τῷ ∆ηλίῳ παραχρῆmicroα οἱ Λακεδαιmicroόνιοι γνόντες νῦν microᾶλλον ἂν ἐνδεξαmicroένους ποιοῦνται τὴν ἐνιαύσιον ἐκεχειρίαν ἐν ᾗ ἔδει ξυνιόντας καὶ περὶ τοῦ πλέονος χρόνου βουλεύεσθαι [5161] ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ ἐν Ἀmicroφιπόλει ἧσσα τοῖς Ἀθηναίοις ἐγεγέ- νητο καὶ ἐτεθνήκει Κλέων τε καὶ Βρασίδας οἵπερ ἀmicroφοτέ- ρωθεν microάλιστα ἠναντιοῦντο τῇ εἰρήνῃ ὁ microὲν διὰ τὸ εὐτυχεῖν τε καὶ τιmicroᾶσθαι ἐκ τοῦ πολεmicroεῖν ὁ δὲ γενοmicroένης ἡσυχίας καταφανέστερος νοmicroίζων ἂν εἶναι κακουργῶν καὶ ἀπιστό- τερος διαβάλλων τότε δὴ ἑκατέρᾳ τῇ πόλει σπεύδοντες τὰ microάλιστα τὴν ἡγεmicroονίαν Πλειστοάναξ τε ὁ Παυσανίου βασι- λεὺς Λακεδαιmicroονίων καὶ Νικίας ὁ Νικηράτου πλεῖστα τῶν τότε εὖ φερόmicroενος ἐν στρατηγίαις πολλῷ δὴ microᾶλλον πρου- θυmicroοῦντο Νικίας microὲν βουλόmicroενος ἐν ᾧ ἀπαθὴς ἦν καὶ ἠξιοῦτο διασώσασθαι τὴν εὐτυχίαν καὶ ἔς τε τὸ αὐτίκα πόνων πεπαῦσθαι καὶ αὐτὸς καὶ τοὺς πολίτας παῦσαι καὶ τῷ microέλλοντι χρόνῳ καταλιπεῖν ὄνοmicroα ὡς οὐδὲν σφήλας τὴν πόλιν διεγένετο νοmicroίζων ἐκ τοῦ ἀκινδύνου τοῦτο ξυmicroβαίνειν καὶ ὅστις ἐλάχιστα τύχῃ αὑτὸν παραδίδωσι τὸ δὲ ἀκίνδυνον τὴν εἰρήνην παρέχειν Πλειστοάναξ δὲ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διαβαλλόmicroενος περὶ τῆς καθόδου καὶ ἐς ἐνθυmicroίαν τοῖς Λακε- δαιmicroονίοις αἰεὶ προβαλλόmicroενος ὑπ αὐτῶν ὁπότε τι πταί- σειαν ὡς διὰ τὴν ἐκείνου κάθοδον παρανοmicroηθεῖσαν ταῦτα [5162] ξυmicroβαίνοι τὴν γὰρ πρόmicroαντιν τὴν ἐν ∆ελφοῖς ἐπῃτιῶντο αὐτὸν πεῖσαι microετ Ἀριστοκλέους τοῦ ἀδελφοῦ ὥστε χρῆσαι Λακεδαιmicroονίοις ἐπὶ πολὺ τάδε θεωροῖς ἀφικνουmicroένοις ∆ιὸς υἱοῦ ἡmicroιθέου τὸ σπέρmicroα ἐκ τῆς ἀλλοτρίας ἐς τὴν ἑαυτῶν [5163] ἀναφέρειν εἰ δὲ microή ἀργυρέᾳ εὐλάκᾳ εὐλαξεῖν χρόνῳ δὲ προτρέψαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους φεύγοντα αὐτὸν ἐς Λύκαιον διὰ τὴν ἐκ τῆς Ἀττικῆς ποτὲ microετὰ δώρων δοκήσεως ἀνα- χώρησιν καὶ ἥmicroισυ τῆς οἰκίας τοῦ ἱεροῦ τότε τοῦ ∆ιὸς οἰκοῦντα φόβῳ τῷ Λακεδαιmicroονίων ἔτει ἑνὸς δέοντι εἰκοστῷ τοῖς ὁmicroοίοις χοροῖς καὶ θυσίαις καταγαγεῖν ὥσπερ ὅτε τὸ πρῶτον Λακεδαίmicroονα κτίζοντες τοὺς βασιλέας καθίσταντο [5171] ἀχθόmicroενος οὖν τῇ διαβολῇ ταύτῃ καὶ νοmicroίζων ἐν εἰρήνῃ microὲν οὐδενὸς σφάλmicroατος γιγνοmicroένου καὶ ἅmicroα τῶν Λακεδαι- microονίων τοὺς ἄνδρας κοmicroιζοmicroένων κἂν αὐτὸς τοῖς ἐχθροῖς ἀνεπίληπτος εἶναι πολέmicroου δὲ καθεστῶτος αἰεὶ ἀνάγκην εἶναι τοὺς προύχοντας ἀπὸ τῶν ξυmicroφορῶν διαβάλλεσθαι [5172] προυθυmicroήθη τὴν ξύmicroβασιν καὶ τόν τε χειmicroῶνα τοῦτον ᾖσαν ἐς λόγους καὶ πρὸς τὸ ἔαρ ἤδη παρασκευή τε προ- επανεσείσθη ἀπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων περιαγγελλοmicroένη κατὰ πόλεις ὡς ltἐςgt ἐπιτειχισmicroόν ὅπως οἱ Ἀθηναῖοι microᾶλλον ἐσ- ακούοιεν καὶ ἐπειδὴ ἐκ τῶν ξυνόδων ἅmicroα πολλὰς δικαιώσεις

7

προενεγκόντων ἀλλήλοις ξυνεχωρεῖτο ὥστε ἃ ἑκάτεροι πολέmicroῳ ἔσχον ἀποδόντας τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι Νίσαιαν δ ἔχειν Ἀθηναίους (ἀνταπαιτούντων γὰρ Πλάταιαν οἱ Θη- βαῖοι ἔφασαν οὐ βίᾳ ἀλλ ὁmicroολογίᾳ αὐτῶν προσχωρησάν- των καὶ οὐ προδόντων ἔχειν τὸ χωρίον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τῷ αὐτῷ τρόπῳ τὴν Νίσαιαν) τότε δὴ παρακαλέσαντες τοὺς ἑαυτῶν ξυmicromicroάχους οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ ψηφισαmicroένων πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ Ἠλείων καὶ Μεγαρέων τῶν ἄλλων ὥστε καταλύεσθαι (τούτοις δὲ οὐκ ἤρεσκε τὰ πρασ- σόmicroενα) ποιοῦνται τὴν ξύmicroβασιν καὶ ἐσπείσαντο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους καὶ ὤmicroοσαν ἐκεῖνοί τε πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τάδε [5181] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ [5182] οἱ ξύmicromicroαχοι κατὰ τάδε καὶ ὤmicroοσαν κατὰ πόλεις περὶ microὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν θύειν καὶ ἰέναι καὶ microαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόmicroενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς τὸ δ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν ∆ελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ∆ελφοὺς αὐτονόmicroους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς [5183] ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαι- microονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Λακεδαιmicroονίων ἀδόλους καὶ [5184] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε Ἀθη- ναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε τέχνῃ microήτε microηχανῇ microηδεmicroιᾷ ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις καθ [5185] ὅτι ἂν ξυνθῶνται ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀmicroφίπολιν ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιmicroόνιοι Ἀθηναίοις ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλων- ται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ Ἀριστείδου αὐτονόmicroους εἶναι ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους microηδὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ κακῷ ἀποδιδόντων τὸν φόρον ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο εἰσὶ δὲ Ἄργιλος Στάγιρος Ἄκανθος Σκῶλος Ὄλυνθος Σπάρτωλος ξυmicromicroάχους δ εἶναι microηδετέρων microήτε Λακεδαι- microονίων microήτε Ἀθηναίων ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις βουλοmicroένας ταύτας ἐξέστω ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι [5186] αὐτοὺς Ἀθηναίοις Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν καθάπερ Ὀλύνθιοι [5187] καὶ Ἀκάνθιοι ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Πάνακτον ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακε- δαιmicroονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιmicroονίων ἐν τῷ δηmicroοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουmicroένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαι- microονίων ξύmicromicroαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέ- πεmicroψε καὶ εἴ τις τῶν ξυmicromicroάχων τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δηmicroοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι

8

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 6: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ἐτησίους θυσίας καὶ τὴν ἀποικίαν ὡς οἰκιστῇ προσέθεσαν καταβαλόντες τὰ Ἁγνώνεια οἰκοδοmicroήmicroατα καὶ ἀφανίσαντες εἴ τι microνηmicroόσυνόν που ἔmicroελλεν αὐτοῦ τῆς οἰκίσεως περι- έσεσθαι νοmicroίσαντες τὸν microὲν Βρασίδαν σωτῆρά τε σφῶν γεγενῆσθαι καὶ ἐν τῷ παρόντι ἅmicroα τὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroαχίαν φόβῳ τῶν Ἀθηναίων θεραπεύοντες τὸν δὲ Ἅγνωνα κατὰ τὸ πολέmicroιον τῶν Ἀθηναίων οὐκ ἂν ὁmicroοίως [5112] σφίσι ξυmicroφόρως οὐδ ἂν ἡδέως τὰς τιmicroὰς ἔχειν καὶ τοὺς νεκροὺς τοῖς Ἀθηναίοις ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀθηναίων microὲν περὶ ἑξακοσίους τῶν δ ἐναντίων ἑπτά διὰ τὸ microὴ ἐκ παρατάξεως ἀπὸ δὲ τοιαύτης ξυντυχίας καὶ προεκφοβήσεως [5113] τὴν microάχην microᾶλλον γενέσθαι microετὰ δὲ τὴν ἀναίρεσιν οἱ microὲν ἐπ οἴκου ἀπέπλευσαν οἱ δὲ microετὰ τοῦ Κλεαρίδου τὰ περὶ τὴν Ἀmicroφίπολιν καθίσταντο [5121] Καὶ ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τελευτῶντος Ῥαmicroφίας καὶ Αὐτοχαρίδας καὶ Ἐπικυδίδας Λακεδαιmicroόνιοι ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία βοήθειαν ἦγον ἐνακοσίων ὁπλιτῶν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Ἡράκλειαν τὴν ἐν Τραχῖνι καθίσταντο [5122] ὅτι αὐτοῖς ἐδόκει microὴ καλῶς ἔχειν ἐνδιατριβόντων δὲ αὐτῶν ἔτυχεν ἡ microάχη αὕτη γενοmicroένη καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5131] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος εὐθὺς microέχρι microὲν Πιερίου τῆς Θεσσαλίας διῆλθον οἱ περὶ τὸν Ῥαmicroφίαν κωλυόντων δὲ τῶν Θεσσαλῶν καὶ ἅmicroα Βρασίδου τεθνεῶτος ᾧπερ ἦγον τὴν στρατιάν ἀπετράποντο ἐπ οἴκου νοmicroίσαντες οὐδένα καιρὸν ἔτι εἶναι τῶν τε Ἀθηναίων ἥσσῃ ἀπεληλυθότων καὶ οὐκ ἀξιόχρεων αὐτῶν ὄντων δρᾶν τι ὧν κἀκεῖνος ἐπενόει [5132] microάλιστα δὲ ἀπῆλθον εἰδότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους ὅτε ἐξ- ῇσαν πρὸς τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην ἔχοντας [5141] ξυνέβη τε εὐθὺς microετὰ τὴν ἐν Ἀmicroφιπόλει microάχην καὶ τὴν Ῥαmicroφίου ἀναχώρησιν ἐκ Θεσσαλίας ὥστε πολέmicroου microὲν microηδὲν ἔτι ἅψασθαι microηδετέρους πρὸς δὲ τὴν εἰρήνην microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον οἱ microὲν Ἀθηναῖοι πληγέντες ἐπί τε τῷ ∆ηλίῳ καὶ δι ὀλίγου αὖθις ἐν Ἀmicroφιπόλει καὶ οὐκ ἔχοντες τὴν ἐλπίδα τῆς ῥώmicroης πιστὴν ἔτι ᾗπερ οὐ προσεδέχοντο πρότερον τὰς σπονδάς δοκοῦντες τῇ παρούσῃ εὐτυχίᾳ καθυ- [5142] πέρτεροι γενήσεσθαι καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἅmicroα ἐδέδισαν σφῶν microὴ διὰ τὰ σφάλmicroατα ἐπαιρόmicroενοι ἐπὶ πλέον ἀποστῶσι microετεmicroέλοντό τε ὅτι microετὰ τὰ ἐν Πύλῳ καλῶς παρασχὸν οὐ [5143] ξυνέβησαν οἱ δ αὖ Λακεδαιmicroόνιοι παρὰ γνώmicroην microὲν ἀπο- βαίνοντος σφίσι τοῦ πολέmicroου ἐν ᾧ ᾤοντο ὀλίγων ἐτῶν καθαιρήσειν τὴν τῶν Ἀθηναίων δύναmicroιν εἰ τὴν γῆν τέmicroνοιεν περιπεσόντες δὲ τῇ ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορᾷ οἵα οὔπω ἐγεγένητο τῇ Σπάρτῃ καὶ λῃστευοmicroένης τῆς χώρας ἐκ τῆς Πύλου καὶ Κυθήρων αὐτοmicroολούντων τε τῶν Εἱλώτων καὶ αἰεὶ προσ- δοκίας οὔσης microή τι καὶ οἱ ὑποmicroένοντες τοῖς ἔξω πίσυνοι πρὸς τὰ παρόντα σφίσιν ὥσπερ καὶ πρότερον νεωτερίσωσιν [5144] ξυνέβαινε δὲ καὶ πρὸς τοὺς Ἀργείους αὐτοῖς τὰς τριακοντού- τεις σπονδὰς ἐπ ἐξόδῳ εἶναι καὶ ἄλλας οὐκ ἤθελον σπένδε- σθαι οἱ Ἀργεῖοι εἰ microή τις αὐτοῖς τὴν Κυνουρίαν γῆν ἀπο- δώσει ὥστ ἀδύνατα εἶναι ἐφαίνετο Ἀργείοις καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroεῖν τῶν τε ἐν Πελοποννήσῳ πόλεων ὑπώπτευόν

6

τινας ἀποστήσεσθαι πρὸς τοὺς Ἀργείους ὅπερ καὶ ἐγένετο [5151] Ταῦτ οὖν ἀmicroφοτέροις αὐτοῖς λογιζοmicroένοις ἐδόκει ποιητέα εἶναι ἡ ξύmicroβασις καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐπι- θυmicroίᾳ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐκ τῆς νήσου κοmicroίσασθαι ἦσαν γὰρ οἱ Σπαρτιᾶται αὐτῶν πρῶτοί τε καὶ dagger ὁmicroοίως dagger σφίσι ξυγ- [5152] γενεῖς ἤρξαντο microὲν οὖν καὶ εὐθὺς microετὰ τὴν ἅλωσιν αὐτῶν πράσσειν ἀλλ οἱ Ἀθηναῖοι οὔπως ἤθελον εὖ φερόmicroενοι ἐπὶ τῇ ἴσῃ καταλύεσθαι σφαλέντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τῷ ∆ηλίῳ παραχρῆmicroα οἱ Λακεδαιmicroόνιοι γνόντες νῦν microᾶλλον ἂν ἐνδεξαmicroένους ποιοῦνται τὴν ἐνιαύσιον ἐκεχειρίαν ἐν ᾗ ἔδει ξυνιόντας καὶ περὶ τοῦ πλέονος χρόνου βουλεύεσθαι [5161] ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ ἐν Ἀmicroφιπόλει ἧσσα τοῖς Ἀθηναίοις ἐγεγέ- νητο καὶ ἐτεθνήκει Κλέων τε καὶ Βρασίδας οἵπερ ἀmicroφοτέ- ρωθεν microάλιστα ἠναντιοῦντο τῇ εἰρήνῃ ὁ microὲν διὰ τὸ εὐτυχεῖν τε καὶ τιmicroᾶσθαι ἐκ τοῦ πολεmicroεῖν ὁ δὲ γενοmicroένης ἡσυχίας καταφανέστερος νοmicroίζων ἂν εἶναι κακουργῶν καὶ ἀπιστό- τερος διαβάλλων τότε δὴ ἑκατέρᾳ τῇ πόλει σπεύδοντες τὰ microάλιστα τὴν ἡγεmicroονίαν Πλειστοάναξ τε ὁ Παυσανίου βασι- λεὺς Λακεδαιmicroονίων καὶ Νικίας ὁ Νικηράτου πλεῖστα τῶν τότε εὖ φερόmicroενος ἐν στρατηγίαις πολλῷ δὴ microᾶλλον πρου- θυmicroοῦντο Νικίας microὲν βουλόmicroενος ἐν ᾧ ἀπαθὴς ἦν καὶ ἠξιοῦτο διασώσασθαι τὴν εὐτυχίαν καὶ ἔς τε τὸ αὐτίκα πόνων πεπαῦσθαι καὶ αὐτὸς καὶ τοὺς πολίτας παῦσαι καὶ τῷ microέλλοντι χρόνῳ καταλιπεῖν ὄνοmicroα ὡς οὐδὲν σφήλας τὴν πόλιν διεγένετο νοmicroίζων ἐκ τοῦ ἀκινδύνου τοῦτο ξυmicroβαίνειν καὶ ὅστις ἐλάχιστα τύχῃ αὑτὸν παραδίδωσι τὸ δὲ ἀκίνδυνον τὴν εἰρήνην παρέχειν Πλειστοάναξ δὲ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διαβαλλόmicroενος περὶ τῆς καθόδου καὶ ἐς ἐνθυmicroίαν τοῖς Λακε- δαιmicroονίοις αἰεὶ προβαλλόmicroενος ὑπ αὐτῶν ὁπότε τι πταί- σειαν ὡς διὰ τὴν ἐκείνου κάθοδον παρανοmicroηθεῖσαν ταῦτα [5162] ξυmicroβαίνοι τὴν γὰρ πρόmicroαντιν τὴν ἐν ∆ελφοῖς ἐπῃτιῶντο αὐτὸν πεῖσαι microετ Ἀριστοκλέους τοῦ ἀδελφοῦ ὥστε χρῆσαι Λακεδαιmicroονίοις ἐπὶ πολὺ τάδε θεωροῖς ἀφικνουmicroένοις ∆ιὸς υἱοῦ ἡmicroιθέου τὸ σπέρmicroα ἐκ τῆς ἀλλοτρίας ἐς τὴν ἑαυτῶν [5163] ἀναφέρειν εἰ δὲ microή ἀργυρέᾳ εὐλάκᾳ εὐλαξεῖν χρόνῳ δὲ προτρέψαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους φεύγοντα αὐτὸν ἐς Λύκαιον διὰ τὴν ἐκ τῆς Ἀττικῆς ποτὲ microετὰ δώρων δοκήσεως ἀνα- χώρησιν καὶ ἥmicroισυ τῆς οἰκίας τοῦ ἱεροῦ τότε τοῦ ∆ιὸς οἰκοῦντα φόβῳ τῷ Λακεδαιmicroονίων ἔτει ἑνὸς δέοντι εἰκοστῷ τοῖς ὁmicroοίοις χοροῖς καὶ θυσίαις καταγαγεῖν ὥσπερ ὅτε τὸ πρῶτον Λακεδαίmicroονα κτίζοντες τοὺς βασιλέας καθίσταντο [5171] ἀχθόmicroενος οὖν τῇ διαβολῇ ταύτῃ καὶ νοmicroίζων ἐν εἰρήνῃ microὲν οὐδενὸς σφάλmicroατος γιγνοmicroένου καὶ ἅmicroα τῶν Λακεδαι- microονίων τοὺς ἄνδρας κοmicroιζοmicroένων κἂν αὐτὸς τοῖς ἐχθροῖς ἀνεπίληπτος εἶναι πολέmicroου δὲ καθεστῶτος αἰεὶ ἀνάγκην εἶναι τοὺς προύχοντας ἀπὸ τῶν ξυmicroφορῶν διαβάλλεσθαι [5172] προυθυmicroήθη τὴν ξύmicroβασιν καὶ τόν τε χειmicroῶνα τοῦτον ᾖσαν ἐς λόγους καὶ πρὸς τὸ ἔαρ ἤδη παρασκευή τε προ- επανεσείσθη ἀπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων περιαγγελλοmicroένη κατὰ πόλεις ὡς ltἐςgt ἐπιτειχισmicroόν ὅπως οἱ Ἀθηναῖοι microᾶλλον ἐσ- ακούοιεν καὶ ἐπειδὴ ἐκ τῶν ξυνόδων ἅmicroα πολλὰς δικαιώσεις

7

προενεγκόντων ἀλλήλοις ξυνεχωρεῖτο ὥστε ἃ ἑκάτεροι πολέmicroῳ ἔσχον ἀποδόντας τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι Νίσαιαν δ ἔχειν Ἀθηναίους (ἀνταπαιτούντων γὰρ Πλάταιαν οἱ Θη- βαῖοι ἔφασαν οὐ βίᾳ ἀλλ ὁmicroολογίᾳ αὐτῶν προσχωρησάν- των καὶ οὐ προδόντων ἔχειν τὸ χωρίον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τῷ αὐτῷ τρόπῳ τὴν Νίσαιαν) τότε δὴ παρακαλέσαντες τοὺς ἑαυτῶν ξυmicromicroάχους οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ ψηφισαmicroένων πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ Ἠλείων καὶ Μεγαρέων τῶν ἄλλων ὥστε καταλύεσθαι (τούτοις δὲ οὐκ ἤρεσκε τὰ πρασ- σόmicroενα) ποιοῦνται τὴν ξύmicroβασιν καὶ ἐσπείσαντο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους καὶ ὤmicroοσαν ἐκεῖνοί τε πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τάδε [5181] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ [5182] οἱ ξύmicromicroαχοι κατὰ τάδε καὶ ὤmicroοσαν κατὰ πόλεις περὶ microὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν θύειν καὶ ἰέναι καὶ microαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόmicroενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς τὸ δ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν ∆ελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ∆ελφοὺς αὐτονόmicroους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς [5183] ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαι- microονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Λακεδαιmicroονίων ἀδόλους καὶ [5184] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε Ἀθη- ναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε τέχνῃ microήτε microηχανῇ microηδεmicroιᾷ ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις καθ [5185] ὅτι ἂν ξυνθῶνται ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀmicroφίπολιν ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιmicroόνιοι Ἀθηναίοις ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλων- ται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ Ἀριστείδου αὐτονόmicroους εἶναι ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους microηδὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ κακῷ ἀποδιδόντων τὸν φόρον ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο εἰσὶ δὲ Ἄργιλος Στάγιρος Ἄκανθος Σκῶλος Ὄλυνθος Σπάρτωλος ξυmicromicroάχους δ εἶναι microηδετέρων microήτε Λακεδαι- microονίων microήτε Ἀθηναίων ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις βουλοmicroένας ταύτας ἐξέστω ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι [5186] αὐτοὺς Ἀθηναίοις Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν καθάπερ Ὀλύνθιοι [5187] καὶ Ἀκάνθιοι ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Πάνακτον ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακε- δαιmicroονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιmicroονίων ἐν τῷ δηmicroοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουmicroένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαι- microονίων ξύmicromicroαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέ- πεmicroψε καὶ εἴ τις τῶν ξυmicromicroάχων τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δηmicroοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι

8

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 7: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

τινας ἀποστήσεσθαι πρὸς τοὺς Ἀργείους ὅπερ καὶ ἐγένετο [5151] Ταῦτ οὖν ἀmicroφοτέροις αὐτοῖς λογιζοmicroένοις ἐδόκει ποιητέα εἶναι ἡ ξύmicroβασις καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐπι- θυmicroίᾳ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐκ τῆς νήσου κοmicroίσασθαι ἦσαν γὰρ οἱ Σπαρτιᾶται αὐτῶν πρῶτοί τε καὶ dagger ὁmicroοίως dagger σφίσι ξυγ- [5152] γενεῖς ἤρξαντο microὲν οὖν καὶ εὐθὺς microετὰ τὴν ἅλωσιν αὐτῶν πράσσειν ἀλλ οἱ Ἀθηναῖοι οὔπως ἤθελον εὖ φερόmicroενοι ἐπὶ τῇ ἴσῃ καταλύεσθαι σφαλέντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τῷ ∆ηλίῳ παραχρῆmicroα οἱ Λακεδαιmicroόνιοι γνόντες νῦν microᾶλλον ἂν ἐνδεξαmicroένους ποιοῦνται τὴν ἐνιαύσιον ἐκεχειρίαν ἐν ᾗ ἔδει ξυνιόντας καὶ περὶ τοῦ πλέονος χρόνου βουλεύεσθαι [5161] ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ ἐν Ἀmicroφιπόλει ἧσσα τοῖς Ἀθηναίοις ἐγεγέ- νητο καὶ ἐτεθνήκει Κλέων τε καὶ Βρασίδας οἵπερ ἀmicroφοτέ- ρωθεν microάλιστα ἠναντιοῦντο τῇ εἰρήνῃ ὁ microὲν διὰ τὸ εὐτυχεῖν τε καὶ τιmicroᾶσθαι ἐκ τοῦ πολεmicroεῖν ὁ δὲ γενοmicroένης ἡσυχίας καταφανέστερος νοmicroίζων ἂν εἶναι κακουργῶν καὶ ἀπιστό- τερος διαβάλλων τότε δὴ ἑκατέρᾳ τῇ πόλει σπεύδοντες τὰ microάλιστα τὴν ἡγεmicroονίαν Πλειστοάναξ τε ὁ Παυσανίου βασι- λεὺς Λακεδαιmicroονίων καὶ Νικίας ὁ Νικηράτου πλεῖστα τῶν τότε εὖ φερόmicroενος ἐν στρατηγίαις πολλῷ δὴ microᾶλλον πρου- θυmicroοῦντο Νικίας microὲν βουλόmicroενος ἐν ᾧ ἀπαθὴς ἦν καὶ ἠξιοῦτο διασώσασθαι τὴν εὐτυχίαν καὶ ἔς τε τὸ αὐτίκα πόνων πεπαῦσθαι καὶ αὐτὸς καὶ τοὺς πολίτας παῦσαι καὶ τῷ microέλλοντι χρόνῳ καταλιπεῖν ὄνοmicroα ὡς οὐδὲν σφήλας τὴν πόλιν διεγένετο νοmicroίζων ἐκ τοῦ ἀκινδύνου τοῦτο ξυmicroβαίνειν καὶ ὅστις ἐλάχιστα τύχῃ αὑτὸν παραδίδωσι τὸ δὲ ἀκίνδυνον τὴν εἰρήνην παρέχειν Πλειστοάναξ δὲ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διαβαλλόmicroενος περὶ τῆς καθόδου καὶ ἐς ἐνθυmicroίαν τοῖς Λακε- δαιmicroονίοις αἰεὶ προβαλλόmicroενος ὑπ αὐτῶν ὁπότε τι πταί- σειαν ὡς διὰ τὴν ἐκείνου κάθοδον παρανοmicroηθεῖσαν ταῦτα [5162] ξυmicroβαίνοι τὴν γὰρ πρόmicroαντιν τὴν ἐν ∆ελφοῖς ἐπῃτιῶντο αὐτὸν πεῖσαι microετ Ἀριστοκλέους τοῦ ἀδελφοῦ ὥστε χρῆσαι Λακεδαιmicroονίοις ἐπὶ πολὺ τάδε θεωροῖς ἀφικνουmicroένοις ∆ιὸς υἱοῦ ἡmicroιθέου τὸ σπέρmicroα ἐκ τῆς ἀλλοτρίας ἐς τὴν ἑαυτῶν [5163] ἀναφέρειν εἰ δὲ microή ἀργυρέᾳ εὐλάκᾳ εὐλαξεῖν χρόνῳ δὲ προτρέψαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους φεύγοντα αὐτὸν ἐς Λύκαιον διὰ τὴν ἐκ τῆς Ἀττικῆς ποτὲ microετὰ δώρων δοκήσεως ἀνα- χώρησιν καὶ ἥmicroισυ τῆς οἰκίας τοῦ ἱεροῦ τότε τοῦ ∆ιὸς οἰκοῦντα φόβῳ τῷ Λακεδαιmicroονίων ἔτει ἑνὸς δέοντι εἰκοστῷ τοῖς ὁmicroοίοις χοροῖς καὶ θυσίαις καταγαγεῖν ὥσπερ ὅτε τὸ πρῶτον Λακεδαίmicroονα κτίζοντες τοὺς βασιλέας καθίσταντο [5171] ἀχθόmicroενος οὖν τῇ διαβολῇ ταύτῃ καὶ νοmicroίζων ἐν εἰρήνῃ microὲν οὐδενὸς σφάλmicroατος γιγνοmicroένου καὶ ἅmicroα τῶν Λακεδαι- microονίων τοὺς ἄνδρας κοmicroιζοmicroένων κἂν αὐτὸς τοῖς ἐχθροῖς ἀνεπίληπτος εἶναι πολέmicroου δὲ καθεστῶτος αἰεὶ ἀνάγκην εἶναι τοὺς προύχοντας ἀπὸ τῶν ξυmicroφορῶν διαβάλλεσθαι [5172] προυθυmicroήθη τὴν ξύmicroβασιν καὶ τόν τε χειmicroῶνα τοῦτον ᾖσαν ἐς λόγους καὶ πρὸς τὸ ἔαρ ἤδη παρασκευή τε προ- επανεσείσθη ἀπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων περιαγγελλοmicroένη κατὰ πόλεις ὡς ltἐςgt ἐπιτειχισmicroόν ὅπως οἱ Ἀθηναῖοι microᾶλλον ἐσ- ακούοιεν καὶ ἐπειδὴ ἐκ τῶν ξυνόδων ἅmicroα πολλὰς δικαιώσεις

7

προενεγκόντων ἀλλήλοις ξυνεχωρεῖτο ὥστε ἃ ἑκάτεροι πολέmicroῳ ἔσχον ἀποδόντας τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι Νίσαιαν δ ἔχειν Ἀθηναίους (ἀνταπαιτούντων γὰρ Πλάταιαν οἱ Θη- βαῖοι ἔφασαν οὐ βίᾳ ἀλλ ὁmicroολογίᾳ αὐτῶν προσχωρησάν- των καὶ οὐ προδόντων ἔχειν τὸ χωρίον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τῷ αὐτῷ τρόπῳ τὴν Νίσαιαν) τότε δὴ παρακαλέσαντες τοὺς ἑαυτῶν ξυmicromicroάχους οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ ψηφισαmicroένων πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ Ἠλείων καὶ Μεγαρέων τῶν ἄλλων ὥστε καταλύεσθαι (τούτοις δὲ οὐκ ἤρεσκε τὰ πρασ- σόmicroενα) ποιοῦνται τὴν ξύmicroβασιν καὶ ἐσπείσαντο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους καὶ ὤmicroοσαν ἐκεῖνοί τε πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τάδε [5181] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ [5182] οἱ ξύmicromicroαχοι κατὰ τάδε καὶ ὤmicroοσαν κατὰ πόλεις περὶ microὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν θύειν καὶ ἰέναι καὶ microαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόmicroενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς τὸ δ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν ∆ελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ∆ελφοὺς αὐτονόmicroους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς [5183] ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαι- microονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Λακεδαιmicroονίων ἀδόλους καὶ [5184] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε Ἀθη- ναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε τέχνῃ microήτε microηχανῇ microηδεmicroιᾷ ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις καθ [5185] ὅτι ἂν ξυνθῶνται ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀmicroφίπολιν ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιmicroόνιοι Ἀθηναίοις ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλων- ται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ Ἀριστείδου αὐτονόmicroους εἶναι ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους microηδὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ κακῷ ἀποδιδόντων τὸν φόρον ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο εἰσὶ δὲ Ἄργιλος Στάγιρος Ἄκανθος Σκῶλος Ὄλυνθος Σπάρτωλος ξυmicromicroάχους δ εἶναι microηδετέρων microήτε Λακεδαι- microονίων microήτε Ἀθηναίων ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις βουλοmicroένας ταύτας ἐξέστω ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι [5186] αὐτοὺς Ἀθηναίοις Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν καθάπερ Ὀλύνθιοι [5187] καὶ Ἀκάνθιοι ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Πάνακτον ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακε- δαιmicroονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιmicroονίων ἐν τῷ δηmicroοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουmicroένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαι- microονίων ξύmicromicroαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέ- πεmicroψε καὶ εἴ τις τῶν ξυmicromicroάχων τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δηmicroοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι

8

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 8: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

προενεγκόντων ἀλλήλοις ξυνεχωρεῖτο ὥστε ἃ ἑκάτεροι πολέmicroῳ ἔσχον ἀποδόντας τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι Νίσαιαν δ ἔχειν Ἀθηναίους (ἀνταπαιτούντων γὰρ Πλάταιαν οἱ Θη- βαῖοι ἔφασαν οὐ βίᾳ ἀλλ ὁmicroολογίᾳ αὐτῶν προσχωρησάν- των καὶ οὐ προδόντων ἔχειν τὸ χωρίον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τῷ αὐτῷ τρόπῳ τὴν Νίσαιαν) τότε δὴ παρακαλέσαντες τοὺς ἑαυτῶν ξυmicromicroάχους οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ ψηφισαmicroένων πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ Ἠλείων καὶ Μεγαρέων τῶν ἄλλων ὥστε καταλύεσθαι (τούτοις δὲ οὐκ ἤρεσκε τὰ πρασ- σόmicroενα) ποιοῦνται τὴν ξύmicroβασιν καὶ ἐσπείσαντο πρὸς τοὺς Ἀθηναίους καὶ ὤmicroοσαν ἐκεῖνοί τε πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τάδε [5181] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ [5182] οἱ ξύmicromicroαχοι κατὰ τάδε καὶ ὤmicroοσαν κατὰ πόλεις περὶ microὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν θύειν καὶ ἰέναι καὶ microαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόmicroενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς τὸ δ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν ∆ελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ∆ελφοὺς αὐτονόmicroους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς [5183] ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαι- microονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις τοῖς Λακεδαιmicroονίων ἀδόλους καὶ [5184] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε Ἀθη- ναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους microήτε τέχνῃ microήτε microηχανῇ microηδεmicroιᾷ ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις καθ [5185] ὅτι ἂν ξυνθῶνται ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀmicroφίπολιν ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιmicroόνιοι Ἀθηναίοις ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλων- ται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ Ἀριστείδου αὐτονόmicroους εἶναι ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους microηδὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ κακῷ ἀποδιδόντων τὸν φόρον ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο εἰσὶ δὲ Ἄργιλος Στάγιρος Ἄκανθος Σκῶλος Ὄλυνθος Σπάρτωλος ξυmicromicroάχους δ εἶναι microηδετέρων microήτε Λακεδαι- microονίων microήτε Ἀθηναίων ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις βουλοmicroένας ταύτας ἐξέστω ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι [5186] αὐτοὺς Ἀθηναίοις Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν καθάπερ Ὀλύνθιοι [5187] καὶ Ἀκάνθιοι ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι Πάνακτον ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακε- δαιmicroονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιmicroονίων ἐν τῷ δηmicroοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουmicroένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαι- microονίων ξύmicromicroαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέ- πεmicroψε καὶ εἴ τις τῶν ξυmicromicroάχων τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δηmicroοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι

8

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 9: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ἄρχουσιν ἐν δηmicroοσίῳ ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων [5188] κατὰ ταὐτά Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερmicroυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι Ἀθηναίους βου- λεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ [5189] αὐτοῖς ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαι- microονίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν microέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκά- στης πόλεως ὁ δ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ ταῖς ξυν- θήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως ἔστω δὲ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος [51810] πρὸς Ἀθηναίους τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ ἐνιαυτὸν ἀmicroφοτέρους στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυmicroπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθmicroοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίmicroονι ἐν [51811] Ἀmicroυκλαίῳ εἰ δέ τι ἀmicroνηmicroονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι λόγοις δικαίοις χρωmicroένοις εὔορκον εἶναι ἀmicroφοτέροις ταύτῃ microεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀmicroφοτέροις Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις [5191] lsquoἌρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν microὲν Λακεδαίmicroονιgt ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεmicroισίου microηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος microηνὸς ἕκτῃ φθί- [51914] νοντος ὤmicroνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιmicroονίων microὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐmicroπεδίας Μη- νᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςrsquo [5201] Αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος ἅmicroα ἦρι ἐκ ∆ιονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡmicroερῶν ὀλίγων παρενεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέmicroου [5202] τοῦδε ἐγένετο σκοπείτω δέ τις κατὰ τοὺς χρόνους καὶ microὴ τῶν ἑκασταχοῦ ἢ ἀρχόντων ἢ ἀπὸ τιmicroῆς τινὸς ἐς τὰ προ- γεγενηmicroένα σηmicroαινόντων τὴν ἀπαρίθmicroησιν τῶν ὀνοmicroάτων πιστεύσας microᾶλλον οὐ γὰρ ἀκριβές ἐστιν οἷς καὶ ἀρχο- [5203] microένοις καὶ microεσοῦσι καὶ ὅπως ἔτυχέ τῳ ἐπεγένετό τι κατὰ θέρη δὲ καὶ χειmicroῶνας ἀριθmicroῶν ὥσπερ γέγραπται εὑρήσει ἐξ ἡmicroισείας ἑκατέρου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν δύναmicroιν ἔχοντος δέκα microὲν θέρη ἴσους δὲ χειmicroῶνας τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷδε γεγενηmicroένους [5211] Λακεδαιmicroόνιοι δέ (ἔλαχον γὰρ πρότεροι ἀποδιδόναι ἃ εἶχον) τούς τε ἄνδρας εὐθὺς τοὺς παρὰ σφίσιν αἰχmicroαλώτους ἀφίεσαν καὶ πέmicroψαντες ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης πρέσβεις Ἰσχα- γόραν καὶ Μηνᾶν καὶ Φιλοχαρίδαν ἐκέλευον τὸν Κλεαρίδαν τὴν Ἀmicroφίπολιν παραδιδόναι τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοὺς ἄλλους [5212] τὰς σπονδάς ὡς εἴρητο ἑκάστοις δέχεσθαι οἱ δ οὐκ ἤθελον νοmicroίζοντες οὐκ ἐπιτηδείας εἶναι οὐδὲ ὁ Κλεαρίδας παρέδωκε τὴν πόλιν χαριζόmicroενος τοῖς Χαλκιδεῦσι λέγων [5213] ὡς οὐ δυνατὸς εἴη βίᾳ ἐκείνων παραδιδόναι ἐλθὼν δὲ

9

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 10: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

αὐτὸς κατὰ τάχος microετὰ πρέσβεων αὐτόθεν ἀπολογησόmicroενός τε ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα ἢν κατηγορῶσιν οἱ περὶ τὸν Ἰσχα- γόραν ὅτι οὐκ ἐπείθετο καὶ ἅmicroα βουλόmicroενος εἰδέναι εἰ ἔτι microετακινητὴ εἴη ἡ ὁmicroολογία ἐπειδὴ ηὗρε κατειληmicro- microένους αὐτὸς microὲν πάλιν πεmicroπόντων τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ κελευόντων microάλιστα microὲν καὶ τὸ χωρίον παραδοῦναι εἰ δὲ microή ὁπόσοι Πελοποννησίων ἔνεισιν ἐξαγαγεῖν κατὰ τάχος ἐπορεύετο [5221] Οἱ δὲ ξύmicromicroαχοι ἐν τῇ Λακεδαίmicroονι αὐτοὶ ἔτυχον ὄντες καὶ αὐτῶν τοὺς microὴ δεξαmicroένους τὰς σπονδὰς ἐκέλευον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ποιεῖσθαι οἱ δὲ τῇ αὐτῇ προφάσει ᾗπερ καὶ τὸ πρῶτον ἀπεώσαντο οὐκ ἔφασαν δέξεσθαι ἢν microή τινας [5222] δικαιοτέρας τούτων ποιῶνται ὡς δ αὐτῶν οὐκ ἐσήκουον ἐκείνους microὲν ἀπέπεmicroψαν αὐτοὶ δὲ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ξυmicromicroαχίαν ἐποιοῦντο νοmicroίζοντες ἥκιστα ἂν σφίσι τούς τε Ἀργείους ἐπειδὴ οὐκ ἤθελον Ἀmicroπελίδου καὶ Λίχου ἐλθόν- των ἐπισπένδεσθαι νοmicroίσαντες αὐτοὺς ἄνευ Ἀθηναίων οὐ δεινοὺς εἶναι καὶ τὴν ἄλλην Πελοπόννησον microάλιστ ἂν ἡσυχάζειν πρὸς γὰρ ἂν τοὺς Ἀθηναίους εἰ ἐξῆν χωρεῖν [5223] παρόντων οὖν πρέσβεων ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ γενοmicroένων λόγων ξυνέβησαν καὶ ἐγένοντο ὅρκοι καὶ ξυmicromicroαχία ἥδε [5231] lsquoΚατὰ τάδε ξύmicromicroαχοι ἔσονται Λακεδαιmicroόνιοι ltκαὶ Ἀθη- ναῖοιgt πεντήκοντα ἔτη ἢν [δέ] τινες ἴωσιν ἐς τὴν γῆν πολέmicroιοι τὴν Λακεδαιmicroονίων καὶ κακῶς ποιῶσι Λακεδαι- microονίους ὠφελεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίους τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἀmicroφοτέρων κατα- λύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ [5232] προθύmicroως καὶ ἀδόλως καὶ ἤν τινες ἐς τὴν Ἀθηναίων γῆν ἴωσι πολέmicroιοι καὶ κακῶς ποιῶσιν Ἀθηναίους ὠφελεῖν Λακε- δαιmicroονίους ltἈθηναίουςgt τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπ ἀmicroφοτέρων καταλύειν δὲ ἅmicroα ἄmicroφω τὼ πόλεε [5233] ταῦτα δ εἶναι δικαίως καὶ προθύmicroως καὶ ἀδόλως ἢν δὲ ἡ δουλεία ἐπανιστῆται ἐπικουρεῖν Ἀθηναίους Λακεδαιmicroονίοις [5234] παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν ὀmicroοῦνται δὲ ταῦτα οἵπερ καὶ τὰς ἄλλας σπονδὰς ὤmicroνυον ἑκατέρων ἀνανεοῦσθαι δὲ ltτὸν ὅρκονgt κατ ἐνιαυτὸν Λακεδαιmicroονίους microὲν ἰόντας ἐς Ἀθήνας πρὸς τὰ ∆ιονύσια Ἀθηναίους δὲ ἰόντας ἐς Λακε- [5235] δαίmicroονα πρὸς τὰ Ὑακίνθια στήλην δὲ ἑκατέρους στῆσαι τὴν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι παρ Ἀπόλλωνι ἐν Ἀmicroυκλαίῳ τὴν [5236] δὲ ἐν Ἀθήναις ἐν πόλει παρ Ἀθηνᾷ ἢν δέ τι δοκῇ Λακε- δαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ὅτι ἂν δοκῇ εὔορκον ἀmicroφοτέροις εἶναι [5241] rsquoΤὸν δὲ ὅρκον ὤmicroνυον Λακεδαιmicroονίων microὲν οἵδε Πλει- στοάναξ Ἆγις Πλειστόλας ∆αmicroάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος ∆άιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄν- τιππος Ἀλκινάδας Τέλλις Ἐmicroπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ Λάmicroπων Ἰσθmicroιόνικος Λάχης Νικίας Εὐθύ-

10

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 11: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

δηmicroος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιmicroοκράτης Λέων Λάmicroαχος ∆ηmicroοσθένηςlsquo [5242] Αὕτη ἡ ξυmicromicroαχία ἐγένετο microετὰ τὰς σπονδὰς οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ἐκ τῆς νήσου ἀπέδοσαν οἱ Ἀθηναῖοι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὸ θέρος ἦρχε τοῦ ἑνδεκά- του ἔτους ταῦτα δὲ τὰ δέκα ἔτη ὁ πρῶτος πόλεmicroος ξυν- εχῶς γενόmicroενος γέγραπται [5251] Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν τῶν Λακεδαι- microονίων καὶ τῶν Ἀθηναίων αἳ ἐγένοντο microετὰ τὸν δεκέτη πόλεmicroον ἐπὶ Πλειστόλα microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι ἐφόρου Ἀλ- καίου δ ἄρχοντος Ἀθήνησι τοῖς microὲν δεξαmicroένοις αὐτὰς εἰρήνη ἦν οἱ δὲ Κορίνθιοι καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεών τινες διεκίνουν τὰ πεπραγmicroένα καὶ εὐθὺς ἄλλη ταραχὴ [5252] καθίστατο τῶν ξυmicromicroάχων πρὸς τὴν Λακεδαίmicroονα καὶ ἅmicroα καὶ τοῖς Ἀθηναίοις οἱ Λακεδαιmicroόνιοι προϊόντος τοῦ χρόνου ὕποπτοι ἐγένοντο ἔστιν ἐν οἷς οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκει- [5253] microένων ἃ εἴρητο καὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη microὲν καὶ δέκα microῆνας ἀπ- έσχοντο microὴ ἐπὶ τὴν ἑκατέρων γῆν στρατεῦσαι ἔξωθεν δὲ microετ ἀνοκωχῆς οὐ βεβαίου ἔβλαπτον ἀλλήλους τὰ microάλιστα ἔπειτα microέντοι καὶ ἀναγκασθέντες λῦσαι τὰς microετὰ τὰ δέκα ἔτη σπονδὰς αὖθις ἐς πόλεmicroον φανερὸν κατέστησαν [5261] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ἑξῆς ὡς ἕκαστα ἐγένετο κατὰ θέρη καὶ χειmicroῶνας microέχρι οὗ τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τὰ microακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύmicroπαντα ἐγένετο τῷ πολέmicroῳ ἑπτὰ καὶ [5262] εἴκοσι καὶ τὴν διὰ microέσου ξύmicroβασιν εἴ τις microὴ ἀξιώσει πόλεmicroον νοmicroίζειν οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει τοῖς [τε] γὰρ ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην αὐτὴν κριθῆναι ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ ἀπεδέξαντο ἃ ξυνέθεντο ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι- δαύριον πόλεmicroον καὶ ἐς ἄλλα ἀmicroφοτέροις ἁmicroαρτήmicroατα ἐγέ- νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύmicromicroαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέmicroιοι [5263] ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήmicroερον ἦγον ὥστε ξὺν τῷ πρώτῳ πολέmicroῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ microετ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο- κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέmicroῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα ἔτη λογιζόmicroενος κατὰ τοὺς χρόνους καὶ ἡmicroέρας οὐ πολλὰς παρενεγκούσας καὶ τοῖς ἀπὸ χρησmicroῶν τι ἰσχυρισαmicroένοις [5264] microόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυmicroβάν αἰεὶ γὰρ ἔγωγε microέmicroνηmicroαι καὶ ἀρχοmicroένου τοῦ πολέmicroου καὶ microέχρι οὗ ἐτελεύτησε προ- φερόmicroενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι [5265] αὐτόν ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόmicroενός τε τῇ ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώmicroην ὅπως ἀκριβές τι εἴσοmicroαι καὶ ξυνέβη microοι φεύγειν τὴν ἐmicroαυτοῦ ἔτη εἴκοσι microετὰ τὴν ἐς Ἀmicroφίπολιν στρατηγίαν καὶ γενοmicroένῳ παρ ἀmicroφοτέροις τοῖς πράγmicroασι καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν [5266] φυγήν καθ ἡσυχίαν τι αὐτῶν microᾶλλον αἰσθέσθαι τὴν οὖν microετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεmicroήθη ἐξηγήσοmicroαι [5271] Ἐπειδὴ γὰρ αἱ πεντηκοντούτεις σπονδαὶ ἐγένοντο καὶ

11

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 12: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ὕστερον ἡ ξυmicromicroαχία καὶ αἱ ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου πρε- σβεῖαι αἵπερ παρεκλήθησαν ἐς αὐτά ἀνεχώρουν ἐκ τῆς [5272] Λακεδαίmicroονος καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐπ οἴκου ἀπῆλθον Κορίνθιοι δὲ ἐς Ἄργος τραπόmicroενοι πρῶτον λόγους ποιοῦνται πρός τινας τῶν ἐν τέλει ὄντων Ἀργείων ὡς χρή ἐπειδὴ Λακε- δαιmicroόνιοι οὐκ ἐπ ἀγαθῷ ἀλλ ἐπὶ καταδουλώσει τῆς Πελο- ποννήσου σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς Ἀθηναίους τοὺς πρὶν ἐχθίστους πεποίηνται ὁρᾶν τοὺς Ἀργείους ὅπως σω- θήσεται ἡ Πελοπόννησος καὶ ψηφίσασθαι τὴν βουλοmicroένην πόλιν τῶν Ἑλλήνων ἥτις αὐτόνοmicroός τέ ἐστι καὶ δίκας ἴσας καὶ ὁmicroοίας δίδωσι πρὸς Ἀργείους ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι ὥστε τῇ ἀλλήλων ἐπιmicroαχεῖν ἀποδεῖξαι δὲ ἄνδρας ὀλίγους ἀρχὴν αὐτοκράτορας καὶ microὴ πρὸς τὸν δῆmicroον τοὺς λόγους εἶναι τοῦ microὴ καταφανεῖς γίγνεσθαι τοὺς microὴ πείσαντας τὸ πλῆθος ἔφασαν δὲ πολλοὺς προσχωρήσεσθαι microίσει τῶν [5273] Λακεδαιmicroονίων καὶ οἱ microὲν Κορίνθιοι διδάξαντες ταῦτα [5281] ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ἀκού- σαντες ἐπειδὴ ἀνήνεγκαν τοὺς λόγους ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὸν δῆmicroον ἐψηφίσαντο Ἀργεῖοι καὶ ἄνδρας εἵλοντο δώδεκα πρὸς οὓς τὸν βουλόmicroενον τῶν Ἑλλήνων ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι πλὴν Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιmicroονίων τούτων δὲ microηδετέροις [5282] ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήmicroου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι ἐδέξαντό τε ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι microᾶλλον ὁρῶντες τόν τε Λακεδαιmicroονίων σφίσι πόλεmicroον ἐσόmicroενον (ἐπ ἐξόδῳ γὰρ πρὸς αὐτοὺς αἱ σπονδαὶ ἦσαν) καὶ ἅmicroα ἐλπίσαντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι κατὰ γὰρ τὸν χρόνον τοῦτον ἥ τε Λακεδαίmicroων microάλιστα δὴ κακῶς ἤκουσε καὶ ὑπερώφθη διὰ τὰς ξυmicroφοράς οἵ τε Ἀργεῖοι ἄριστα ἔσχον τοῖς πᾶσιν οὐ ξυναράmicroενοι τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀmicroφοτέροις δὲ microᾶλλον ἔνσπονδοι [5283] ὄντες ἐκκαρπωσάmicroενοι οἱ microὲν οὖν Ἀργεῖοι οὕτως ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν προσεδέχοντο τοὺς ἐθέλοντας τῶν Ἑλλήνων [5291] Μαντινῆς δ αὐτοῖς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν πρῶτοι προσ- εχώρησαν δεδιότες τοὺς Λακεδαιmicroονίους τοῖς γὰρ Μαν- τινεῦσι microέρος τι τῆς Ἀρκαδίας κατέστραπτο ὑπήκοον ἔτι τοῦ πρὸς Ἀθηναίους πολέmicroου ὄντος καὶ ἐνόmicroιζον οὐ περι- όψεσθαι σφᾶς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἄρχειν ἐπειδὴ καὶ σχολὴν ἦγον ὥστε ἄσmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ἐτράποντο πόλιν τε microεγάλην νοmicroίζοντες καὶ Λακεδαιmicroονίοις αἰεὶ διάφορον [5292] δηmicroοκρατουmicroένην τε ὥσπερ καὶ αὐτοί ἀποστάντων δὲ τῶν Μαντινέων καὶ ἡ ἄλλη Πελοπόννησος ἐς θροῦν καθίστατο ὡς καὶ σφίσι ποιητέον τοῦτο νοmicroίσαντες πλέον τέ τι εἰδότας microεταστῆναι αὐτοὺς καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἅmicroα δι ὀργῆς ἔχοντες ἐν ἄλλοις τε καὶ ὅτι ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ἀττικαῖς ἐγέγραπτο εὔορκον εἶναι προσθεῖναι καὶ ἀφελεῖν ὅτι ἂν ἀmicroφοῖν τοῖν πολέοιν δοκῇ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀθηναίοις [5293] τοῦτο γὰρ τὸ γράmicromicroα microάλιστα τὴν Πελοπόννησον διεθορύβει καὶ ἐς ὑποψίαν καθίστη microὴ microετὰ Ἀθηναίων σφᾶς βούλωνται Λακεδαιmicroόνιοι δουλώσασθαι δίκαιον γὰρ εἶναι πᾶσι τοῖς [5294] ξυmicromicroάχοις γεγράφθαι τὴν microετάθεσιν ὥστε φοβούmicroενοι οἱ πολλοὶ ὥρmicroηντο πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ αὐτοὶ ἕκαστοι ξυmicromicroαχίαν ποιεῖσθαι

12

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 13: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

[5301] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ αἰσθόmicroενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενοmicroένους καὶ αὐτοὺς microέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος πέmicroπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόmicroενοι προκαταλαβεῖν τὸ microέλλον καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύmicromicroαχοι ἔσονται παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς εἰρηmicroένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυmicromicroάχων ψηφίσηται [5302] ἢν microή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖ Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυmicromicroάχων ὅσοι οὐδ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον) ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἃ microὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνα- κτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόmicroιζον ἐλασσοῦσθαι πρόσχηmicroα δὲ ποιούmicroενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης microὴ προδώσειν ὀmicroόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε ὅτε microετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον [5303] ἀφίσταντο καὶ ἄλλους ὕστερον οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς θεῶν γὰρ πίστεις ὀmicroόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς εἰρῆσθαι δ ὅτι rsquoἢν microὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυmicroα ᾖlsquo φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυmicroα [5304] θεῖον τοῦτο καὶ περὶ microὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας microετὰ τῶν φίλων [5305] βουλευσάmicroενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ microὴ microέλλειν οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον [5311] ἥκειν ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυmicromicroαχίαν πρῶτον ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες καθάπερ προείρητο Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐγένοντο διαφερόmicroενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιmicroονίοις [5312] περὶ Λεπρέου πολέmicroου γὰρ γενοmicroένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λε- πρεατῶν ἐς ξυmicromicroαχίαν ἐπὶ τῇ ἡmicroισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεmicroον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεmicroοmicroένοις αὐτοῖς τοῖς Λε- πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ ∆ιὶ τῷ Ὀλυmicroπίῳ ἀποφέρειν [5313] καὶ microέχρι microὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέmicroου ἀπέφερον ἔπειτα παυ- σαmicroένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέmicroου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον οἱ δ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ δίκης Λακε- δαιmicroονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι microὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεmicroον [5314] οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόmicroους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους καὶ ὡς οὐκ ἐmicromicroεινάντων [5315] τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεmicroψαν ἐς Λέπρεον οἱ δὲ Ἠλεῖοι νοmicroίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιmicroονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεmicroον καθίσταντό τινες ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν ὥσπερ προείρητο

13

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 14: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

[5316] καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς microετ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύmicro- microαχοι Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον περιορώmicroενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ νοmicroίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δηmicroοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουmicroένοις ἧσσον ξύmicroφορον εἶναι τῆς Λακεδαιmicroονίων πολιτείας [5321] Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου Σκιω- ναίους microὲν Ἀθηναῖοι ἐκπολιορκήσαντες ἀπέκτειναν τοὺς ἡβῶντας παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν καὶ τὴν γῆν Πλαταιεῦσιν ἔδοσαν νέmicroεσθαι ∆ηλίους δὲ κατήγαγον πάλιν ἐς ∆ῆλον ἐνθυmicroούmicroενοι τάς τε ἐν ταῖς microάχαις ξυmicro- [5322] φορὰς καὶ τοῦ ἐν ∆ελφοῖς θεοῦ χρήσαντος καὶ Φωκῆς καὶ Λοκροὶ ἤρξαντο πολεmicroεῖν [5323] Καὶ Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι ἤδη ξύmicromicroαχοι ὄντες ἔρχονται ἐς Τεγέαν ἀποστήσοντες Λακεδαιmicroονίων ὁρῶντες microέγα microέρος ὂν καί εἰ σφίσι προσγένοιτο νοmicroίζοντες ἅπασαν ἂν [5324] ἔχειν Πελοπόννησον ὡς δὲ οὐδὲν ἂν ἔφασαν ἐναντιωθῆναι οἱ Τεγεᾶται Λακεδαιmicroονίοις οἱ Κορίνθιοι microέχρι τούτου προ- θύmicroως πράσσοντες ἀνεῖσαν τῆς φιλονικίας καὶ ὠρρώδησαν [5325] microὴ οὐδεὶς σφίσιν ἔτι τῶν ἄλλων προσχωρῇ ὅmicroως δὲ ἐλθόντες ἐς τοὺς Βοιωτοὺς ἐδέοντο σφῶν τε καὶ Ἀργείων γίγνεσθαι ξυmicromicroάχους καὶ τἆλλα κοινῇ πράσσειν τάς τε δεχηmicroέρους ἐπισπονδάς αἳ ἦσαν Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς πρὸς ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον γενόmicroεναι [τούτων] τῶν πεντηκοντουτίδων σπονδῶν ἐκέλευον οἱ Κορίνθιοι τοὺς Βοιωτοὺς ἀκολουθήσαντας Ἀθήναζε καὶ σφίσι ποιῆσαι [ὥσπερ Βοιωτοὶ εἶχον] microὴ δεχοmicroένων δὲ Ἀθηναίων ἀπει- πεῖν τὴν ἐκεχειρίαν καὶ τὸ λοιπὸν microὴ σπένδεσθαι ἄνευ [5326] αὐτῶν Βοιωτοὶ δὲ δεοmicroένων τῶν Κορινθίων περὶ microὲν τῆς Ἀργείων ξυmicromicroαχίας ἐπισχεῖν αὐτοὺς ἐκέλευον ἐλθόντες δὲ Ἀθήναζε microετὰ Κορινθίων οὐχ ηὕροντο τὰς δεχηmicroέρους σπον- δάς ἀλλ ἀπεκρίναντο οἱ Ἀθηναῖοι Κορινθίοις εἶναι σπονδάς [5327] εἴπερ Λακεδαιmicroονίων εἰσὶ ξύmicromicroαχοι Βοιωτοὶ microὲν οὖν οὐδὲν microᾶλλον ἀπεῖπον τὰς δεχηmicroέρους ἀξιούντων καὶ αἰτιω- microένων Κορινθίων ξυνθέσθαι σφίσιν Κορινθίοις δὲ ἀνοκωχὴ ἄσπονδος ἦν πρὸς Ἀθηναίους [5331] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους πανδηmicroεὶ ἐστράτευσαν Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου Λακεδαιmicroονίων Βασιλέως ἡγουmicroένου τῆς Ἀρκαδίας ἐς Παρρασίους Μαντινέων ὑπη- κόους ὄντας κατὰ στάσιν ἐπικαλεσαmicroένων σφᾶς ἅmicroα δὲ καὶ τὸ ἐν Κυψέλοις τεῖχος ἀναιρήσοντες ἢν δύνωνται ὃ ἐτείχισαν Μαντινῆς καὶ αὐτοὶ ἐφρούρουν ἐν τῇ Παρρασικῇ [5332] κείmicroενον ἐπὶ τῇ Σκιρίτιδι τῆς Λακωνικῆς καὶ οἱ microὲν Λακεδαιmicroόνιοι τὴν γῆν τῶν Παρρασίων ἐδῄουν οἱ δὲ Μαν- τινῆς τὴν πόλιν Ἀργείοις φύλαξι παραδόντες αὐτοὶ τὴν ξυmicromicroαχίδα ἐφρούρουν ἀδύνατοι δ ὄντες διασῶσαι τό τε ἐν Κυψέλοις τεῖχος καὶ τὰς ἐν Παρρασίοις πόλεις ἀπῆλθον [5333] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τούς τε Παρρασίους αὐτονόmicroους ποιή- σαντες καὶ τὸ τεῖχος καθελόντες ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου [5341] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους ἤδη ἡκόντων αὐτοῖς τῶν ἀπὸ Θρᾴκης microετὰ Βρασίδου ἐξελθόντων στρατιωτῶν οὓς ὁ Κλεα-

14

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 15: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ρίδας microετὰ τὰς σπονδὰς ἐκόmicroισεν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐψη- φίσαντο τοὺς microὲν microετὰ Βρασίδου Εἵλωτας microαχεσαmicroένους ἐλευθέρους εἶναι καὶ οἰκεῖν ὅπου ἂν βούλωνται καὶ ὕστερον οὐ πολλῷ αὐτοὺς microετὰ τῶν νεοδαmicroώδων ἐς Λέπρεον κατ- έστησαν κείmicroενον ἐπὶ τῆς Λακωνικῆς καὶ τῆς Ἠλείας ὄντες [5342] ἤδη διάφοροι Ἠλείοις τοὺς δ ἐκ τῆς νήσου ληφθέντας σφῶν καὶ τὰ ὅπλα παραδόντας δείσαντες microή τι διὰ τὴν ξυmicroφορὰν νοmicroίσαντες ἐλασσωθήσεσθαι καὶ ὄντες ἐπίτιmicroοι νεωτερίσωσιν ἤδη καὶ ἀρχάς τινας ἔχοντας ἀτίmicroους ἐποίη- σαν ἀτιmicroίαν δὲ τοιάνδε ὥστε microήτε ἄρχειν microήτε πριαmicroένους τι ἢ πωλοῦντας κυρίους εἶναι ὕστερον δὲ αὖθις χρόνῳ ἐπίτιmicroοι ἐγένοντο [5351] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους καὶ Θυσσὸν τὴν ἐν τῇ Ἄθω Ἀκτῇ ∆ιῆς εἷλον Ἀθηναίων οὖσαν ξύmicromicroαχον [5352] Καὶ τὸ θέρος τοῦτο πᾶν ἐπιmicroειξίαι microὲν ἦσαν τοῖς Ἀθη- ναίοις καὶ Πελοποννησίοις ὑπώπτευον δὲ ἀλλήλους εὐθὺς microετὰ τὰς σπονδὰς οἵ τε Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ [5353] τὴν τῶν χωρίων ἀλλήλοις οὐκ ἀπόδοσιν τὴν γὰρ Ἀmicroφί- πολιν πρότεροι λαχόντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἀποδιδόναι καὶ τἆλλα οὐκ ἀπεδεδώκεσαν οὐδὲ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης παρεῖχον ξυmicromicroάχους τὰς σπονδὰς δεχοmicroένους οὐδὲ Βοιωτοὺς οὐδὲ Κορινθίους λέγοντες αἰεὶ ὡς microετ Ἀθηναίων τούτους ἢν microὴ θέλωσι κοινῇ ἀναγκάσουσιν χρόνους τε προύθεντο ἄνευ ξυγγραφῆς ἐν οἷς χρῆν τοὺς microὴ ἐσιόντας ἀmicroφοτέροις πολε- [5354] microίους εἶναι τούτων οὖν ὁρῶντες οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἔργῳ γιγνόmicroενον ὑπώπτευον τοὺς Λακεδαιmicroονίους microηδὲν δίκαιον διανοεῖσθαι ὥστε οὔτε Πύλον ἀπαιτούντων αὐτῶν ἀπεδίδο- σαν ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκ τῆς νήσου δεσmicroώτας microετεmicroέλοντο ἀποδεδωκότες τά τε ἄλλα χωρία εἶχον microένοντες ἕως σφίσι [5355] κἀκεῖνοι ποιήσειαν τὰ εἰρηmicroένα Λακεδαιmicroόνιοι δὲ τὰ microὲν δυνατὰ ἔφασαν πεποιηκέναι τοὺς γὰρ παρὰ σφίσι δεσmicroώτας ὄντας Ἀθηναίων ἀποδοῦναι καὶ τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης στρατιώτας ἀπαγαγεῖν καὶ εἴ του ἄλλου ἐγκρατεῖς ἦσαν Ἀmicroφιπόλεως δὲ οὐκ ἔφασαν κρατεῖν ὥστε παραδοῦναι Βοιωτοὺς δὲ πειράσεσθαι καὶ Κορινθίους ἐς τὰς σπονδὰς ἐσαγαγεῖν καὶ Πάνακτον ἀπολαβεῖν καὶ Ἀθηναίων ὅσοι ἦσαν ἐν Βοιωτοῖς [5356] αἰχmicroάλωτοι κοmicroιεῖν Πύλον microέντοι ἠξίουν σφίσιν ἀπο- δοῦναι εἰ δὲ microή Μεσσηνίους γε καὶ τοὺς Εἵλωτας ἐξαγαγεῖν ὥσπερ καὶ αὐτοὶ τοὺς ἀπὸ Θρᾴκης Ἀθηναίους δὲ φρουρεῖν [5357] τὸ χωρίον αὐτούς εἰ βούλονται πολλάκις δὲ καὶ πολλῶν λόγων γενοmicroένων ἐν τῷ θέρει τούτῳ ἔπεισαν τοὺς Ἀθη- ναίους ὥστε ἐξαγαγεῖν ἐκ Πύλου Μεσσηνίους καὶ τοὺς ἄλλους Εἵλωτάς τε καὶ ὅσοι ηὐτοmicroολήκεσαν ἐκ τῆς Λακωνικῆς καὶ κατῴκισαν αὐτοὺς ἐν Κρανίοις τῆς Κεφαλ- [5358] ληνίας τὸ microὲν οὖν θέρος τοῦτο ἡσυχία ἦν καὶ ἔφοδοι παρ ἀλλήλους [5361] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος (ἔτυχον γὰρ ἔφοροι ἕτεροι καὶ οὐκ ἐφ ὧν αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἄρχοντες ἤδη καί τινες αὐτῶν καὶ ἐναντίοι ltταῖςgt σπονδαῖς) ἐλθουσῶν πρεσβειῶν ἀπὸ τῆς ξυmicromicroαχίδος καὶ παρόντων Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων καὶ πολλὰ ἐν ἀλλήλοις εἰπόντων καὶ οὐδὲν

15

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 16: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ξυmicroβάντων ὡς ἀπῇσαν ἐπ οἴκου τοῖς Βοιωτοῖς καὶ Κοριν- θίοις Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης οὗτοι οἵπερ τῶν ἐφόρων ἐβούλοντο microάλιστα διαλῦσαι τὰς σπονδάς λόγους ποιοῦνται ἰδίους παραινοῦντες ὅτι microάλιστα ταῦτά τε γιγνώσκειν καὶ πειρᾶσθαι Βοιωτούς Ἀργείων γενοmicroένους πρῶτον αὐτοὺς ξυmicromicroάχους αὖθις microετὰ Βοιωτῶν Ἀργείους Λακεδαιmicroονίοις ποιῆσαι ξυmicromicroάχους (οὕτω γὰρ ἥκιστ ἂν ἀναγκασθῆναι Βοιω- τοὺς ἐς τὰς Ἀττικὰς σπονδὰς ἐσελθεῖν ἑλέσθαι γὰρ Λακε- δαιmicroονίους πρὸ τῆς Ἀθηναίων ἔχθρας καὶ διαλύσεως τῶν σπονδῶν Ἀργείους σφίσι φίλους καὶ ξυmicromicroάχους γενέσθαι τὸ γὰρ Ἄργος αἰεὶ ἠπίσταντο ἐπιθυmicroοῦντας τοὺς Λακεδαι- microονίους καλῶς σφίσι φίλιον γενέσθαι) ἡγούmicroενοι τὸν ἔξω [5362] Πελοποννήσου πόλεmicroον ῥᾴω ἂν εἶναι τὸ microέντοι Πάνακτον ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδώσουσι Λακεδαιmicroονίοις ἵνα ἀντ αὐτοῦ Πύλον ἢν δύνωνται ἀπολαβόντες ῥᾷον καθι- [5371] στῶνται Ἀθηναίοις ἐς πόλεmicroον καὶ οἱ microὲν Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι ταῦτα ἐπεσταλmicroένοι ἀπό τε τοῦ Ξενάρους καὶ Κλεοβούλου καὶ ὅσοι φίλοι ἦσαν αὐτοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων [5372] ὥστε ἀπαγγεῖλαι ἐπὶ τὰ κοινά ἑκάτεροι ἀνεχώρουν Ἀρ- γείων δὲ δύο ἄνδρες τῆς ἀρχῆς τῆς microεγίστης ἐπετήρουν ἀπιόντας αὐτοὺς καθ ὁδὸν καὶ ξυγγενόmicroενοι ἐς λόγους ἦλθον εἴ πως οἱ Βοιωτοὶ σφίσι ξύmicromicroαχοι γένοιντο ὥσπερ Κορίνθιοι καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς νοmicroίζειν γὰρ ἂν τούτου προχωρήσαντος ῥᾳδίως ἤδη καὶ πολεmicroεῖν καὶ σπένδεσθαι καὶ πρὸς Λακεδαιmicroονίους εἰ βούλοιντο κοινῷ λόγῳ χρω- [5373] microένους καὶ εἴ τινα πρὸς ἄλλον δέοι τοῖς δὲ τῶν Βοιωτῶν πρέσβεσιν ἀκούουσιν ἤρεσκεν κατὰ τύχην γὰρ ἐδέοντο τούτων ὧνπερ καὶ οἱ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος αὐτοῖς φίλοι ἐπεστάλκεσαν καὶ οἱ τῶν Ἀργείων ἄνδρες ὡς ᾔσθοντο αὐτοὺς δεχοmicroένους τὸν λόγον εἰπόντες ὅτι πρέσβεις πέmicro- [5374] ψουσιν ἐς Βοιωτοὺς ἀπῆλθον ἀφικόmicroενοι δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἀπήγγειλαν τοῖς βοιωτάρχαις τά τε ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος καὶ τὰ ἀπὸ τῶν ξυγγενοmicroένων Ἀργείων καὶ οἱ βοιωτάρχαι [53744] ἠρέσκοντό τε καὶ πολλῷ προθυmicroότεροι ἦσαν ὅτι ἀmicroφοτέ- ρωθεν ξυνεβεβήκει αὐτοῖς τούς τε φίλους τῶν Λακεδαιmicroονίων τῶν αὐτῶν δεῖσθαι καὶ τοὺς Ἀργείους ἐς τὰ ὁmicroοῖα σπεύδειν [5375] καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πρέσβεις παρῆσαν Ἀργείων τὰ εἰρη- microένα προκαλούmicroενοι καὶ αὐτοὺς ἀπέπεmicroψαν ἐπαινέσαντες τοὺς λόγους οἱ βοιωτάρχαι καὶ πρέσβεις ὑποσχόmicroενοι ἀπο- στελεῖν περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἐς Ἄργος [5381] Ἐν δὲ τούτῳ ἐδόκει πρῶτον τοῖς βοιωτάρχαις καὶ Κοριν- θίοις καὶ Μεγαρεῦσι καὶ τοῖς ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεσιν ὀmicroόσαι ὅρκους ἀλλήλοις ἦ microὴν ἔν τε τῷ παρατυχόντι ἀmicroυνεῖν τῷ δεοmicroένῳ καὶ microὴ πολεmicroήσειν τῳ microηδὲ ξυmicroβήσεσθαι ἄνευ κοινῆς γνώmicroης καὶ οὕτως ἤδη τοὺς Βοιωτοὺς καὶ Μεγαρέας (τὸ γὰρ αὐτὸ ἐποίουν) πρὸς τοὺς Ἀργείους σπένδεσθαι [5382] πρὶν δὲ τοὺς ὅρκους γενέσθαι οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσιν καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσιν ὅσαι [5383] βούλονται ἐπ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνοmicroνύναι οἱ δ ἐν ταῖς βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ὄντες οὐ προσδέχονται τὸν λόγον

16

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 17: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

δεδιότες microὴ ἐναντία Λακεδαιmicroονίοις ποιήσωσι τοῖς ἐκείνων ἀφεστῶσι Κορινθίοις ξυνοmicroνύντες οὐ γὰρ εἶπον αὐτοῖς οἱ βοιωτάρχαι τὰ ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος ὅτι τῶν τε ἐφόρων Κλεόβουλος καὶ Ξενάρης καὶ οἱ φίλοι παραινοῦσιν Ἀργείων πρῶτον καὶ Κορινθίων γενοmicroένους ξυmicromicroάχους ὕστερον microετὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων γίγνεσθαι οἰόmicroενοι τὴν βουλήν κἂν microὴ εἴπωσιν οὐκ ἄλλα ψηφιεῖσθαι ἢ ἃ σφίσι προδιαγνόντες [5384] παραινοῦσιν ὡς δὲ ἀντέστη τὸ πρᾶγmicroα οἱ microὲν Κορίνθιοι καὶ οἱ ἀπὸ Θρᾴκης πρέσβεις ἄπρακτοι ἀπῆλθον οἱ δὲ βοιω- τάρχαι microέλλοντες πρότερον εἰ ταῦτα ἔπεισαν καὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν πειράσεσθαι πρὸς Ἀργείους ποιεῖν οὐκέτι ἐσή- νεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλάς οὐδὲ ἐς τὸ Ἄργος τοὺς πρέσβεις οὓς ὑπέσχοντο ἔπεmicroπον ἀmicroέλεια δέ τις ἐνῆν καὶ διατριβὴ τῶν πάντων [5391] Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ χειmicroῶνι τούτῳ Μηκύβερναν Ὀλύνθιοι Ἀθηναίων φρουρούντων ἐπιδραmicroόντες εἷλον [5392] Μετὰ δὲ ταῦτα (ἐγίγνοντο γὰρ αἰεὶ λόγοι τοῖς τε Ἀθη- ναίοις καὶ Λακεδαιmicroονίοις περὶ ὧν εἶχον ἀλλήλων) ἐλπίζοντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἰ Πάνακτον Ἀθηναῖοι παρὰ Βοιωτῶν ἀπολάβοιεν κοmicroίσασθαι ἂν αὐτοὶ Πύλον ἦλθον ἐς τοὺς Βοιωτοὺς πρεσβευόmicroενοι καὶ ἐδέοντο σφίσι Πάνακτόν τε καὶ τοὺς Ἀθηναίων δεσmicroώτας παραδοῦναι ἵνα ἀντ αὐτῶν Πύλον [5393] κοmicroίσωνται οἱ δὲ Βοιωτοὶ οὐκ ἔφασαν ἀποδώσειν ἢν microὴ σφίσι ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν ποιήσωνται ὥσπερ Ἀθηναίοις Λακε- δαιmicroόνιοι δὲ εἰδότες microὲν ὅτι ἀδικήσουσιν Ἀθηναίους εἰρη- microένον ἄνευ ἀλλήλων microήτε σπένδεσθαί τῳ microήτε πολεmicroεῖν βουλόmicroενοι δὲ τὸ Πάνακτον παραλαβεῖν ὡς τὴν Πύλον ἀντ αὐτοῦ κοmicroιούmicroενοι καὶ ἅmicroα τῶν ξυγχέαι σπευδόντων τὰς σπονδὰς προθυmicroουmicroένων τὰ ἐς Βοιωτούς ἐποιήσαντο τὴν ξυmicromicroαχίαν τοῦ χειmicroῶνος τελευτῶντος ἤδη καὶ πρὸς ἔαρ καὶ τὸ Πάνακτον εὐθὺς καθῃρεῖτο καὶ ἑνδέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5401] Ἅmicroα δὲ τῷ ἦρι εὐθὺς τοῦ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους οἱ Ἀργεῖοι ὡς οἵ τε πρέσβεις τῶν Βοιωτῶν οὓς ἔφασαν πέmicroψειν οὐχ ἧκον τό τε Πάνακτον ᾔσθοντο καθαιρούmicroενον καὶ ξυmicromicroαχίαν ἰδίαν γεγενηmicroένην τοῖς Βοιωτοῖς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἔδεισαν microὴ microονωθῶσι καὶ ἐς Λακεδαιmicroονίους πᾶσα ἡ ξυmicromicroαχία [5402] χωρήσῃ τοὺς γὰρ Βοιωτοὺς ᾤοντο πεπεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαι- microονίων τό τε Πάνακτον καθελεῖν καὶ ἐς τὰς Ἀθηναίων σπονδὰς ἐσιέναι τούς τε Ἀθηναίους εἰδέναι ταῦτα ὥστε οὐδὲ πρὸς Ἀθηναίους ἔτι σφίσιν εἶναι ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρότερον ἐλπίζοντες ἐκ τῶν διαφορῶν εἰ microὴ microείνειαν αὐτοῖς αἱ πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδαί τοῖς γοῦν Ἀθηναίοις [5403] ξύmicromicroαχοι ἔσεσθαι ἀποροῦντες οὖν ταῦτα οἱ Ἀργεῖοι καὶ φοβούmicroενοι microὴ Λακεδαιmicroονίοις καὶ Τεγεάταις Βοιωτοῖς καὶ Ἀθηναίοις ἅmicroα πολεmicroῶσι πρότερον οὐ δεχόmicroενοι τὰς Λακε- δαιmicroονίων σπονδάς ἀλλ ἐν φρονήmicroατι ὄντες τῆς Πελοπον- νήσου ἡγήσεσθαι ἔπεmicroπον ὡς ἐδύναντο τάχιστα ἐς τὴν Λακεδαίmicroονα πρέσβεις Εὔστροφον καὶ Αἴσωνα οἳ ἐδόκουν προσφιλέστατοι αὐτοῖς εἶναι ἡγούmicroενοι ἐκ τῶν παρόντων κράτιστα πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδὰς ποιησάmicroενοι ὅπῃ ἂν

17

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 18: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

[5411] ξυγχωρῇ ἡσυχίαν ἔχειν καὶ οἱ πρέσβεις ἀφικόmicroενοι αὐτῶν λόγους ἐποιοῦντο πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐφ ᾧ ἂν σφίσιν [5412] αἱ σπονδαὶ γίγνοιντο καὶ τὸ microὲν πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι ἠξίουν δίκης ἐπιτροπὴν σφίσι γενέσθαι ἢ ἐς πόλιν τινὰ ἢ ἰδιώτην περὶ τῆς Κυνουρίας γῆς ἧς αἰεὶ πέρι διαφέρονται microεθορίας οὔσης (ἔχει δὲ ἐν αὑτῇ Θυρέαν καὶ Ἀνθήνην πόλιν νέmicroονται δ αὐτὴν Λακεδαιmicroόνιοι) ἔπειτα δ οὐκ ἐώντων Λακεδαιmicroονίων microεmicroνῆσθαι περὶ αὐτῆς ἀλλ εἰ βούλονται σπένδεσθαι ὥσπερ πρότερον ἑτοῖmicroοι εἶναι οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τάδε ὅmicroως ἐπηγάγοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους ξυγχωρῆσαι ἐν microὲν τῷ παρόντι σπονδὰς ποιήσασθαι ἔτη πεντήκοντα ἐξεῖναι δ ὁποτεροισοῦν προκαλεσαmicroένοις microήτε νόσου οὔσης microήτε πολέmicroου Λακεδαίmicroονι καὶ Ἄργει διαmicroάχεσθαι περὶ τῆς γῆς ταύτης ὥσπερ καὶ πρότερόν ποτε ὅτε αὐτοὶ ἑκάτεροι ἠξίωσαν νικᾶν διώκειν δὲ microὴ ἐξεῖναι περαιτέρω τῶν πρὸς Ἄργος καὶ [5413] Λακεδαίmicroονα ὅρων τοῖς δὲ Λακεδαιmicroονίοις τὸ microὲν πρῶτον ἐδόκει microωρία εἶναι ταῦτα ἔπειτα (ἐπεθύmicroουν γὰρ τὸ Ἄργος πάντως φίλιον ἔχειν) ξυνεχώρησαν ἐφ οἷς ἠξίουν καὶ ξυνεγράψαντο ἐκέλευον δ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι πρὶν τέλος τι αὐτῶν ἔχειν ἐς τὸ Ἄργος πρῶτον ἐπαναχωρήσαντας αὐτοὺς δεῖξαι τῷ πλήθει καὶ ἢν ἀρέσκοντα ᾖ ἥκειν ἐς τὰ Ὑακίνθια τοὺς ὅρκους ποιησοmicroένους καὶ οἱ microὲν ἀνεχώρησαν [5421] ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ᾧ οἱ Ἀργεῖοι ταῦτα ἔπρασσον οἱ πρέσβεις τῶν Λακεδαιmicroονίων Ἀνδροmicroένης καὶ Φαίδιmicroος καὶ Ἀντιmicroενίδας οὓς ἔδει τὸ Πάνακτον καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς παρὰ Βοιωτῶν παραλαβόντας Ἀθηναίοις ἀποδοῦναι τὸ microὲν Πάνακτον ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν αὐτῶν καθῃρηmicroένον ηὗρον ἐπὶ προφάσει ὡς ἦσάν ποτε Ἀθηναίοις καὶ Βοιωτοῖς ἐκ διαφορᾶς περὶ αὐτοῦ ὅρκοι παλαιοὶ microηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον ἀλλὰ κοινῇ νέmicroειν τοὺς δ ἄνδρας οὓς εἶχον αἰχmicroαλώτους Βοιωτοὶ Ἀθηναίων παραλαβόντες οἱ περὶ τὸν Ἀνδροmicroένη ἐκόmicroισαν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἀπέδοσαν τοῦ τε Πανάκτου τὴν καθαί- ρεσιν ἔλεγον αὐτοῖς νοmicroίζοντες καὶ τοῦτο ἀποδιδόναι πολέmicroιον γὰρ οὐκέτι ἐν αὐτῷ Ἀθηναίοις οἰκήσειν οὐδένα [5422] λεγοmicroένων δὲ τούτων οἱ Ἀθηναῖοι δεινὰ ἐποίουν νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων τοῦ τε Πανάκτου τῇ καθαι- ρέσει ὃ ἔδει ὀρθὸν παραδοῦναι καὶ πυνθανόmicroενοι ὅτι καὶ Βοιωτοῖς ἰδίᾳ ξυmicromicroαχίαν πεποίηνται φάσκοντες πρότερον κοινῇ τοὺς microὴ δεχοmicroένους τὰς σπονδὰς προσαναγκάσειν τά τε ἄλλα ἐσκόπουν ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης καὶ ἐνόmicroιζον ἐξηπατῆσθαι ὥστε χαλεπῶς πρὸς τοὺς πρέσβεις ἀποκρινάmicroενοι ἀπέπεmicroψαν [5431] Κατὰ τοιαύτην δὴ διαφορὰν ὄντων τῶν Λακεδαιmicroονίων πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἐν ταῖς Ἀθήναις αὖ βουλόmicroενοι [5432] λῦσαι τὰς σπονδὰς εὐθὺς ἐνέκειντο ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου ἀνὴρ ἡλικίᾳ microὲν ἔτι τότε ὢν νέος ὡς ἐν ἄλλῃ πόλει ἀξιώmicroατι δὲ προγόνων τιmicroώmicroενος ᾧ ἐδόκει microὲν καὶ ἄmicroεινον εἶναι πρὸς τοὺς Ἀργείους microᾶλλον χωρεῖν οὐ microέντοι ἀλλὰ καὶ φρονήmicroατι φιλονικῶν ἠναντιοῦτο ὅτι Λακεδαιmicroόνιοι διὰ Νικίου καὶ Λάχητος ἔπραξαν τὰς σπονδάς ἑαυτὸν κατά τε τὴν νεότητα ὑπεριδόντες καὶ κατὰ

18

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 19: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

τὴν παλαιὰν προξενίαν ποτὲ οὖσαν οὐ τιmicroήσαντες ἣν τοῦ [54329] πάππου ἀπειπόντος αὐτὸς τοὺς ἐκ τῆς νήσου αὐτῶν αἰχmicroαλώ- [5433] τους θεραπεύων διενοεῖτο ἀνανεώσασθαι πανταχόθεν τε νοmicroίζων ἐλασσοῦσθαι τό τε πρῶτον ἀντεῖπεν οὐ βεβαίους φάσκων εἶναι Λακεδαιmicroονίους ἀλλ ἵνα Ἀργείους σφίσι σπεισάmicroενοι ἐξέλωσι καὶ αὖθις ἐπ Ἀθηναίους microόνους ἴωσι τούτου ἕνεκα σπένδεσθαι αὐτούς καὶ τότε ἐπειδὴ ἡ διαφορὰ ἐγεγένητο πέmicroπει εὐθὺς ἐς Ἄργος ἰδίᾳ κελεύων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν προκαλουmicroένους ἥκειν microετὰ Μαντινέων καὶ Ἠλείων ὡς καιροῦ ὄντος καὶ αὐτὸς ξυmicroπράξων τὰ microάλιστα [5441] Οἱ δὲ Ἀργεῖοι ἀκούσαντες τῆς τε ἀγγελίας καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν οὐ microετ Ἀθηναίων πραχθεῖσαν τὴν τῶν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀλλ ἐς διαφορὰν microεγάλην καθεστῶτας αὐτοὺς πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους τῶν microὲν ἐν Λακεδαίmicroονι πρέσβεων οἳ σφίσι περὶ τῶν σπονδῶν ἔτυχον ἀπόντες ἠmicroέλουν πρὸς δὲ τοὺς Ἀθηναίους microᾶλλον τὴν γνώmicroην εἶχον νοmicroίζοντες πόλιν τε σφίσι φιλίαν ἀπὸ παλαιοῦ καὶ δηmicroοκρατουmicroένην ὥσπερ καὶ αὐτοὶ καὶ δύναmicroιν microεγάλην ἔχουσαν τὴν κατὰ θάλασσαν ξυmicroπολεmicroήσειν σφίσιν ἢν καθιστῶνται ἐς πόλε- [5442] microον ἔπεmicroπον οὖν εὐθὺς πρέσβεις ὡς τοὺς Ἀθηναίους περὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ξυνεπρεσβεύοντο δὲ καὶ Ἠλεῖοι καὶ Μαντινῆς [5443] Ἀφίκοντο δὲ καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις κατὰ τάχος δοκοῦντες ἐπιτήδειοι εἶναι τοῖς Ἀθηναίοις Φιλοχαρίδας καὶ Λέων καὶ Ἔνδιος δείσαντες microὴ τήν τε ξυmicromicroαχίαν ὀργιζόmicroενοι πρὸς τοὺς Ἀργείους ποιήσωνται καὶ ἅmicroα Πύλον ἀπαιτή- σοντες ἀντὶ Πανάκτου καὶ περὶ τῆς Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίας ἀπολογησόmicroενοι ὡς οὐκ ἐπὶ κακῷ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσαντο [5451] καὶ λέγοντες ἐν τῇ βουλῇ περί τε τούτων καὶ ὡς αὐτοκρά- τορες ἥκουσι περὶ πάντων ξυmicroβῆναι τῶν διαφόρων τὸν Ἀλκιβιάδην ἐφόβουν microὴ καί ἢν ἐς τὸν δῆmicroον ταῦτα λέγωσιν ἐπαγάγωνται τὸ πλῆθος καὶ ἀπωσθῇ ἡ Ἀργείων ξυmicromicroαχία [5452] microηχανᾶται δὲ πρὸς αὐτοὺς τοιόνδε τι ὁ Ἀλκιβιάδης τοὺς Λακεδαιmicroονίους πείθει πίστιν αὐτοῖς δούς ἢν microὴ ὁmicroολογή- σωσιν ἐν τῷ δήmicroῳ αὐτοκράτορες ἥκειν Πύλον τε αὐτοῖς ἀποδώσειν (πείσειν γὰρ αὐτὸς Ἀθηναίους ὥσπερ καὶ νῦν [5453] ἀντιλέγειν) καὶ τἆλλα ξυναλλάξειν βουλόmicroενος δὲ αὐτοὺς Νικίου τε ἀποστῆσαι ταῦτα ἔπρασσε καὶ ὅπως ἐν τῷ δήmicroῳ διαβαλὼν αὐτοὺς ὡς οὐδὲν ἀληθὲς ἐν νῷ ἔχουσιν οὐδὲ λέγουσιν οὐδέποτε ταὐτά τοὺς Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ [5454] Μαντινέας ξυmicromicroάχους ποιήσῃ καὶ ἐγένετο οὕτως ἐπειδὴ γὰρ ἐς τὸν δῆmicroον παρελθόντες καὶ ἐπερωτώmicroενοι οὐκ ἔφασαν ὥσπερ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοκράτορες ἥκειν οἱ Ἀθηναῖοι οὐκέτι ἠνείχοντο ἀλλὰ τοῦ Ἀλκιβιάδου πολλῷ microᾶλλον ἢ πρότερον καταβοῶντος τῶν Λακεδαιmicroονίων ἐσήκουόν τε καὶ ἑτοῖmicroοι ἦσαν εὐθὺς παραγαγόντες τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐ- τῶν ξυmicromicroάχους ποιεῖσθαι σεισmicroοῦ δὲ γενοmicroένου πρίν τι [5461] ἐπικυρωθῆναι ἡ ἐκκλησία αὕτη ἀνεβλήθη τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίᾳ ὁ Νικίας καίπερ τῶν Λακεδαιmicroονίων αὐτῶν ἠπατη- microένων καὶ αὐτὸς ἐξηπατηmicroένος περὶ τοῦ microὴ αὐτοκράτορας

19

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 20: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ὁmicroολογῆσαι ἥκειν ὅmicroως τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἔφη χρῆναι φίλους microᾶλλον γίγνεσθαι καὶ ἐπισχόντας τὰ πρὸς Ἀργείους πέmicroψαι ἔτι ὡς αὐτοὺς καὶ εἰδέναι ὅτι διανοοῦνται λέγων ἐν microὲν τῷ σφετέρῳ καλῷ ἐν δὲ τῷ ἐκείνων ἀπρεπεῖ τὸν πόλεmicroον ἀναβάλλεσθαι σφίσι microὲν γὰρ εὖ ἑστώτων τῶν πραγmicroάτων ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἄριστον εἶναι διασώσασθαι τὴν εὐπραγίαν ἐκείνοις δὲ δυστυχοῦσιν ὅτι τάχιστα εὕρηmicroα εἶναι διακινδυ- [5462] νεῦσαι ἔπεισέ τε πέmicroψαι πρέσβεις ὧν καὶ αὐτὸς ἦν κελεύσοντας Λακεδαιmicroονίους εἴ τι δίκαιον διανοοῦνται Πάνακτόν τε ὀρθὸν ἀποδιδόναι καὶ Ἀmicroφίπολιν καὶ τὴν Βοιωτῶν ξυmicromicroαχίαν ἀνεῖναι ἢν microὴ ἐς τὰς σπονδὰς ἐσίωσι [5463] καθάπερ εἴρητο ἄνευ ἀλλήλων microηδενὶ ξυmicroβαίνειν εἰπεῖν τε ἐκέλευον ὅτι καὶ σφεῖς εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν ἤδη ἂν Ἀργείους ξυmicromicroάχους πεποιῆσθαι ὡς παρεῖναί γ αὐτοὺς αὐτοῦ τούτου ἕνεκα εἴ τέ τι ἄλλο ἐνεκάλουν πάντα ἐπιστείλαντες ἀπέ- πεmicroψαν τοὺς περὶ τὸν Νικίαν πρέσβεις [5464] Καὶ ἀφικοmicroένων αὐτῶν καὶ ἀπαγγειλάντων τά τε ἄλλα καὶ τέλος εἰπόντων ὅτι εἰ microὴ τὴν ξυmicromicroαχίαν ἀνήσουσι Βοιωτοῖς microὴ ἐσιοῦσιν ἐς τὰς σπονδάς ποιήσονται καὶ αὐτοὶ Ἀργείους καὶ τοὺς microετ αὐτῶν ξυmicromicroάχους τὴν microὲν ξυmicromicroαχίαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι Βοιωτοῖς οὐκ ἔφασαν ἀνήσειν ἐπικρα- τούντων τῶν περὶ τὸν Ξενάρη τὸν ἔφορον ταῦτα γίγνεσθαι καὶ ὅσοι ἄλλοι τῆς αὐτῆς γνώmicroης ἦσαν τοὺς δὲ ὅρκους δεοmicroένου Νικίου ἀνενεώσαντο ἐφοβεῖτο γὰρ microὴ πάντα ἀτελῆ ἔχων ἀπέλθῃ καὶ διαβληθῇ ὅπερ καὶ ἐγένετο αἴτιος δοκῶν εἶναι τῶν [5465] πρὸς Λακεδαιmicroονίους σπονδῶν ἀναχωρήσαντός τε αὐτοῦ ὡς ἤκουσαν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐκ τῆς Λακεδαίmicroονος πεπραγmicroένον εὐθὺς δι ὀργῆς εἶχον καὶ νοmicroίζοντες ἀδικεῖσθαι (ἔτυχον γὰρ παρόντες οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι) παραγαγόντος Ἀλκι- βιάδου ἐποιήσαντο σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν πρὸς αὐτοὺς τήνδε [5471] rsquoΣπονδὰς ἐποιήσαντο ἑκατὸν Ἀθηναῖοι ἔτη καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι ltπρὸς ἀλλήλουςgt ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἑκάτεροι ἀδόλους καὶ [5472] ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ὅπλα δὲ microὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πηmicroονῇ microήτε Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπὶ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι microήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ltὧν ἄρχουσιν Ἀθηναῖοιgt ἐπὶ Ἀργείους καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους τέχνῃ microηδὲ [5473] microηχανῇ microηδεmicroιᾷ κατὰ τάδε ξυmicromicroάχους εἶναι Ἀθηναίους καὶ Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους ἑκατὸν ἔτη ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀθηναίων βοηθεῖν Ἀργείους καὶ Μαντινέας καὶ Ἠλείους Ἀθήναζε καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλ- λωσιν Ἀθηναῖοι τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ Ἀθη- ναίοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τῶν πόλεων τούτων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν [5474] microηδεmicroιᾷ τῶν πόλεων ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ βοηθεῖν δὲ καὶ Ἀθηναίους ἐς Ἄργος καὶ Μαντίνειαν καὶ Ἦλιν ἢν πολέmicroιοι ἴωσιν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν Ἀργείων ἢ τὴν Μαντινέων ἢ τὴν

20

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 21: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

Ἠλείων καθ ὅτι ἂν ἐπαγγέλλωσιν αἱ πόλεις αὗται τρόπῳ ὁποίῳ ἂν δύνωνται ἰσχυροτάτῳ κατὰ τὸ δυνατόν ἢν δὲ δῃώσαντες οἴχωνται πολεmicroίαν εἶναι ταύτην τὴν πόλιν Ἀθη- ναίοις καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι καὶ Ἠλείοις καὶ κακῶς πάσχειν ὑπὸ ἁπασῶν τούτων τῶν πόλεων καταλύειν δὲ microὴ ἐξεῖναι τὸν πόλεmicroον πρὸς ταύτην τὴν πόλιν ltmicroηδεmicroιᾷ τῶν [5475] πόλεωνgt ἢν microὴ ἁπάσαις δοκῇ [ταῖς πόλεσιν] ὅπλα δὲ microὴ ἐᾶν ἔχοντας διιέναι ἐπὶ πολέmicroῳ διὰ τῆς γῆς τῆς σφετέρας αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ὧν ἄρχουσιν ἕκαστοι microηδὲ κατὰ θάλασσαν ἢν microὴ ψηφισαmicroένων τῶν πόλεων ἁπασῶν τὴν δίοδον εἶναι Ἀθηναίων καὶ Ἀργείων καὶ Μαντινέων καὶ [5476] Ἠλείων τοῖς δὲ βοηθοῦσιν ἡ πόλις ἡ πέmicroπουσα παρεχέτω microέχρι microὲν τριάκοντα ἡmicroερῶν σῖτον ἐπὴν ἔλθωσιν ἐς τὴν πόλιν τὴν ἐπαγγείλασαν βοηθεῖν καὶ ἀπιοῦσι κατὰ ταὐτά ἢν δὲ πλέονα βούληται χρόνον τῇ στρατιᾷ χρῆσθαι ἡ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη διδότω σῖτον τῷ microὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡmicroέρας ἑκάστης τῷ δ [5477] ἱππεῖ δραχmicroὴν Αἰγιναίαν ἡ δὲ πόλις ἡ microεταπεmicroψαmicroένη ltτῇ στρατιᾷgt τὴν ἡγεmicroονίαν ἐχέτω ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ [54773] πόλεmicroος ᾖ ἢν δέ ποι δόξῃ ltἁπάσαιςgt ταῖς πόλεσι κοινῇ στρατεύεσθαι τὸ ἴσον τῆς ἡγεmicroονίας microετεῖναι ἁπάσαις ταῖς [5478] πόλεσιν ὀmicroόσαι δὲ τὰς σπονδὰς Ἀθηναίους microὲν ὑπέρ τε σφῶν αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων Ἀργεῖοι δὲ καὶ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι τούτων κατὰ πόλεις ὀmicroνύντων ὀmicroνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἕκαστοι τὸν microέγιστον κατὰ ἱερῶν τελείων ὁ δὲ ὅρκος ἔστω ὅδε ἐmicromicroενῶ τῇ ξυmicromicroαχίᾳ κατὰ τὰ ξυγκείmicroενα δικαίως καὶ ἀβλαβῶς καὶ ἀδόλως καὶ οὐ [5479] παραβήσοmicroαι τέχνῃ οὐδὲ microηχανῇ οὐδεmicroιᾷ ὀmicroνύντων δὲ Ἀθήνησι microὲν ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἔνδηmicroοι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ πρυτάνεις ἐν Ἄργει δὲ ἡ βουλὴ καὶ οἱ ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἀρτῦναι ἐξορκούντων δὲ οἱ ὀγδοήκοντα ἐν δὲ Μαντινείᾳ οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ ἡ βουλὴ καὶ αἱ ἄλλαι ἀρχαί ἐξορκούντων δὲ οἱ θεωροὶ καὶ οἱ πολέmicroαρχοι ἐν δὲ Ἤλιδι οἱ δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ τὰ τέλη ἔχοντες καὶ οἱ ἑξακόσιοι ἐξορκούντων δὲ οἱ [54710] δηmicroιουργοὶ καὶ οἱ θεσmicroοφύλακες ἀνανεοῦσθαι δὲ τοὺς ὅρκους Ἀθηναίους microὲν ἰόντας ἐς Ἦλιν καὶ ἐς Μαντίνειαν καὶ ἐς Ἄργος τριάκοντα ἡmicroέραις πρὸ Ὀλυmicroπίων Ἀργείους δὲ καὶ Ἠλείους καὶ Μαντινέας ἰόντας Ἀθήναζε δέκα ἡmicroέραις πρὸ [54711] Παναθηναίων τῶν microεγάλων τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυmicromicroαχίας ἀναγράψαι ἐν στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους microὲν ἐν πόλει Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ ∆ιὸς τῷ ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυmicroπίασι στήλην [54712] χαλκῆν κοινῇ Ὀλυmicroπίοις τοῖς νυνί ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄmicroεινον εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειmicroένοις ὅτι [δ] ἂν δόξῃ ταῖς πόλεσιν ἁπάσαις κοινῇ βουλευοmicroέναις τοῦτο κύριον εἶναιlsquo [5481] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία οὕτως ἐγένοντο καὶ αἱ τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Ἀθηναίων οὐκ ἀπείρηντο τούτου ἕνεκα [5482] οὐδ ὑφ ἑτέρων Κορίνθιοι δὲ Ἀργείων ὄντες ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐσῆλθον ἐς αὐτάς ἀλλὰ καὶ γενοmicroένης πρὸ τούτου Ἠλείοις

21

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 22: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

καὶ Ἀργείοις καὶ Μαντινεῦσι ξυmicromicroαχίας τοῖς αὐτοῖς πολεmicroεῖν καὶ εἰρήνην ἄγειν οὐ ξυνώmicroοσαν ἀρκεῖν δ ἔφασαν σφίσι τὴν πρώτην γενοmicroένην ἐπιmicroαχίαν ἀλλήλοις βοηθεῖν ξυνεπι- [5483] στρατεύειν δὲ microηδενί οἱ microὲν Κορίνθιοι οὕτως ἀπέστησαν τῶν ξυmicromicroάχων καὶ πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους πάλιν τὴν γνώmicroην εἶχον [5491] Ὀλύmicroπια δ ἐγένετο τοῦ θέρους τούτου οἷς Ἀνδροσθένης Ἀρκὰς παγκράτιον τὸ πρῶτον ἐνίκα καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τοῦ ἱεροῦ ὑπὸ Ἠλείων εἴρχθησαν ὥστε microὴ θύειν microηδ ἀγωνί- ζεσθαι οὐκ ἐκτίνοντες τὴν δίκην αὐτοῖς ἣν ἐν τῷ Ὀλυmicro- πιακῷ νόmicroῳ Ἠλεῖοι κατεδικάσαντο αὐτῶν φάσκοντες ltἐςgt σφᾶς ἐπὶ Φύρκον τε τεῖχος ὅπλα ἐπενεγκεῖν καὶ ἐς Λέπρεον αὐτῶν ὁπλίτας ἐν ταῖς Ὀλυmicroπιακαῖς σπονδαῖς ἐσπέmicroψαι ἡ δὲ καταδίκη δισχίλιαι microναῖ ἦσαν κατὰ τὸν ὁπλίτην [5492] ἕκαστον δύο microναῖ ὥσπερ ὁ νόmicroος ἔχει Λακεδαιmicroόνιοι δὲ πρέσβεις πέmicroψαντες ἀντέλεγον microὴ δικαίως σφῶν κατα- δεδικάσθαι λέγοντες microὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίmicroονα [5493] τὰς σπονδάς ὅτ ἐσέπεmicroψαν τοὺς ὁπλίτας Ἠλεῖοι δὲ τὴν παρ αὐτοῖς ἐκεχειρίαν ἤδη ἔφασαν εἶναι (πρώτοις γὰρ σφίσιν αὐτοῖς ἐπαγγέλλουσιν) καὶ ἡσυχαζόντων σφῶν καὶ οὐ προσδεχοmicroένων ὡς ἐν σπονδαῖς αὐτοὺς λαθεῖν ἀδική- [5494] σαντας οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ὑπελάmicroβανον οὐ χρεὼν εἶναι αὐτοὺς ἐπαγγεῖλαι ἔτι ἐς Λακεδαίmicroονα εἰ ἀδικεῖν γε ἤδη ἐνόmicroιζον αὐτούς ἀλλ οὐχ ὡς νοmicroίζοντας τοῦτο δρᾶσαι καὶ [5495] ὅπλα οὐδαmicroόσε ἔτι αὐτοῖς ἐπενεγκεῖν Ἠλεῖοι δὲ τοῦ αὐτοῦ λόγου εἴχοντο ὡς microὲν οὐκ ἀδικοῦσι microὴ ἂν πεισθῆναι εἰ δὲ βούλονται σφίσι Λέπρεον ἀποδοῦναι τό τε αὑτῶν microέρος ἀφιέναι τοῦ ἀργυρίου καὶ ὃ τῷ θεῷ γίγνεται αὐτοὶ ὑπὲρ [5501] ἐκείνων ἐκτίσειν ὡς δ οὐκ ἐσήκουον αὖθις τάδε ἠξίουν Λέπρεον microὲν microὴ ἀποδοῦναι εἰ microὴ βούλονται ἀναβάντας δὲ ἐπὶ τὸν βωmicroὸν τοῦ ∆ιὸς τοῦ Ὀλυmicroπίου ἐπειδὴ προθυmicroοῦνται χρῆσθαι τῷ ἱερῷ ἐποmicroόσαι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἦ microὴν [5502] ἀποδώσειν ὕστερον τὴν καταδίκην ὡς δὲ οὐδὲ ταῦτα ἤθελον Λακεδαιmicroόνιοι microὲν εἴργοντο τοῦ ἱεροῦ [θυσίας καὶ ἀγώνων] καὶ οἴκοι ἔθυον οἱ δὲ ἄλλοι Ἕλληνες ἐθεώρουν πλὴν Λε- [5503] πρεατῶν ὅmicroως δὲ οἱ Ἠλεῖοι δεδιότες microὴ βίᾳ θύσωσι ξὺν ὅπλοις τῶν νεωτέρων φυλακὴν εἶχον ἦλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἀργεῖοι καὶ Μαντινῆς χίλιοι ἑκατέρων καὶ Ἀθηναίων [5504] ἱππῆς οἳ ἐν Ἁρπίνῃ ὑπέmicroενον τὴν ἑορτήν δέος δ ἐγένετο τῇ πανηγύρει microέγα microὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ καὶ Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου Λακεδαι- microόνιος ἐν τῷ ἀγῶνι ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων πληγὰς ἔλαβεν ὅτι νικῶντος τοῦ ἑαυτοῦ ζεύγους καὶ ἀνακηρυχθέντος Βοιωτῶν δηmicroοσίου κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως προελθὼν ἐς τὸν ἀγῶνα ἀνέδησε τὸν ἡνίοχον βουλόmicroενος δηλῶσαι ὅτι ἑαυτοῦ ἦν τὸ ἅρmicroα ὥστε πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐπεφόβηντο πάντες καὶ ἐδόκει τι νέον ἔσεσθαι οἱ microέντοι Λακεδαιmicroόνιοι ἡσύχασάν τε καὶ ἡ ἑορτὴ αὐτοῖς οὕτω διῆλθεν [5505] Ἐς δὲ Κόρινθον microετὰ τὰ Ὀλύmicroπια Ἀργεῖοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ἀφίκοντο δεησόmicroενοι αὐτῶν παρὰ σφᾶς ἐλθεῖν καὶ Λακεδαιmicroονίων πρέσβεις ἔτυχον παρόντες καὶ πολλῶν

22

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 23: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

λόγων γενοmicroένων τέλος οὐδὲν ἐπράχθη ἀλλὰ σεισmicroοῦ γενοmicroένου διελύθησαν ἕκαστοι ἐπ οἴκου καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5511] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Ἡρακλεώταις τοῖς ἐν Τραχῖνι microάχη ἐγένετο πρὸς Αἰνιᾶνας καὶ ∆όλοπας καὶ [5512] Μηλιᾶς καὶ Θεσσαλῶν τινάς προσοικοῦντα γὰρ τὰ ἔθνη ταῦτα τῇ πόλει πολέmicroια ἦν οὐ γὰρ ἐπ ἄλλῃ τινὶ γῇ ἢ τῇ τούτων τὸ χωρίον ἐτειχίσθη καὶ εὐθύς τε καθισταmicroένῃ τῇ πόλει ἠναντιοῦντο ἐς ὅσον ἐδύναντο φθείροντες καὶ τότε τῇ microάχῃ ἐνίκησαν τοὺς Ἡρακλεώτας καὶ Ξενάρης ὁ Κνίδιος Λακεδαιmicroόνιος ἄρχων αὐτῶν ἀπέθανε διεφθάρησαν δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ δω- δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5521] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους εὐθὺς ἀρχοmicroένου τὴν Ἡρά- κλειαν ὡς microετὰ τὴν microάχην κακῶς ἐφθείρετο Βοιωτοὶ παρέ- λαβον καὶ Ἀγησιππίδαν τὸν Λακεδαιmicroόνιον ὡς οὐ καλῶς ἄρχοντα ἐξέπεmicroψαν δείσαντες δὲ παρέλαβον τὸ χωρίον microὴ Λακεδαιmicroονίων τὰ κατὰ Πελοπόννησον θορυβουmicroένων Ἀθηναῖοι λάβωσιν Λακεδαιmicroόνιοι microέντοι ὠργίζοντο αὐτοῖς [5522] Καὶ τοῦ αὐτοῦ θέρους Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου στρατηγὸς ὢν Ἀθηναίων Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων ξυmicroπρασσόντων ἐλθὼν ἐς Πελοπόννησον microετ ὀλίγων Ἀθηναίων ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν καὶ τῶν αὐτόθεν ξυmicromicroάχων παραλαβὼν τά τε ἄλλα ξυγκαθίστη περὶ τὴν ξυmicromicroαχίαν διαπορευόmicroενος Πε- λοπόννησον τῇ στρατιᾷ καὶ Πατρέας τε τείχη καθεῖναι ἔπεισεν ἐς θάλασσαν καὶ αὐτὸς ἕτερον διενοεῖτο τειχίσαι ἐπὶ τῷ Ῥίῳ τῷ Ἀχαϊκῷ Κορίνθιοι δὲ καὶ Σικυώνιοι καὶ οἷς ἦν ἐν βλάβῃ τειχισθὲν βοηθήσαντες διεκώλυσαν [5531] Τοῦ δ αὐτοῦ θέρους Ἐπιδαυρίοις καὶ Ἀργείοις πόλεmicroος ἐγένετο προφάσει microὲν περὶ τοῦ θύmicroατος τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Πυθαέως ὃ δέον ἀπαγαγεῖν οὐκ ἀπέπεmicroπον ὑπὲρ βοτα- microίων Ἐπιδαύριοι (κυριώτατοι δὲ τοῦ ἱεροῦ ἦσαν Ἀργεῖοι) ἐδόκει δὲ καὶ ἄνευ τῆς αἰτίας τὴν Ἐπίδαυρον τῷ τε Ἀλκι- βιάδῃ καὶ τοῖς Ἀργείοις προσλαβεῖν ἢν δύνωνται τῆς τε Κορίνθου ἕνεκα ἡσυχίας καὶ ἐκ τῆς Αἰγίνης βραχυτέραν ἔσεσθαι τὴν βοήθειαν ἢ Σκύλλαιον περιπλεῖν τοῖς Ἀθηναίοις παρεσκευάζοντο οὖν οἱ Ἀργεῖοι ὡς αὐτοὶ ἐς τὴν Ἐπίδαυρον διὰ τοῦ θύmicroατος τὴν ἔσπραξιν ἐσβαλοῦντες [5541] Ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους πανδηmicroεὶ ἐς Λεῦκτρα τῆς ἑαυτῶν microεθορίας πρὸς τὸ Λύκαιον Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάmicroου βασιλέως ἡγουmicroένου ᾔδει δὲ οὐδεὶς ὅποι στρατεύουσιν οὐδὲ αἱ πόλεις ἐξ ὧν ἐπέmicroφθη- [5542] σαν ὡς δ αὐτοῖς τὰ διαβατήρια θυοmicroένοις οὐ προυχώρει αὐτοί τε ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ τοῖς ξυmicromicroάχοις περιήγγειλαν microετὰ τὸν microέλλοντα (Καρνεῖος δ ἦν microήν ἱεροmicroηνία ∆ωριεῦσι) [5543] παρασκευάζεσθαι ὡς στρατευσοmicroένους Ἀργεῖοι δ ἀναχω- ρησάντων αὐτῶν τοῦ πρὸ τοῦ Καρνείου microηνὸς ἐξελθόντες τετράδι φθίνοντος καὶ ἄγοντες τὴν ἡmicroέραν ταύτην πάντα τὸν χρόνον ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν καὶ ἐδῄουν [5544] Ἐπιδαύριοι δὲ τοὺς ξυmicromicroάχους ἐπεκαλοῦντο ὧν τινὲς οἱ microὲν τὸν microῆνα προυφασίσαντο οἱ δὲ καὶ ἐς microεθορίαν τῆς

23

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 24: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

[5551] Ἐπιδαυρίας ἐλθόντες ἡσύχαζον καὶ καθ ὃν χρόνον ἐν τῇ Ἐπιδαύρῳ οἱ Ἀργεῖοι ἦσαν ἐς Μαντίνειαν πρεσβεῖαι ἀπὸ τῶν πόλεων ξυνῆλθον Ἀθηναίων παρακαλεσάντων καὶ γιγνοmicroένων λόγων Εὐφαmicroίδας ὁ Κορίνθιος οὐκ ἔφη τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις ὁmicroολογεῖν σφεῖς microὲν γὰρ περὶ εἰρήνης ξυγκαθῆσθαι τοὺς δ Ἐπιδαυρίους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ τοὺς Ἀργείους microεθ ὅπλων ἀντιτετάχθαι διαλῦσαι οὖν πρῶτον χρῆναι ἀφ ἑκατέρων ἐλθόντας τὰ στρατόπεδα καὶ [5552] οὕτω πάλιν λέγειν περὶ τῆς εἰρήνης καὶ πεισθέντες ᾤχοντο καὶ τοὺς Ἀργείους ἀπήγαγον ἐκ τῆς Ἐπιδαυρίας ὕστερον δὲ ἐς τὸ αὐτὸ ξυνελθόντες οὐδ ὣς ἐδυνήθησαν ξυmicroβῆναι ἀλλ οἱ Ἀργεῖοι πάλιν ἐς τὴν Ἐπιδαυρίαν ἐσέβαλον καὶ [5553] ἐδῄουν ἐξεστράτευσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς Καρύας καὶ ὡς οὐδ ἐνταῦθα τὰ διαβατήρια αὐτοῖς ἐγένετο ἐπανε- [5554] χώρησαν Ἀργεῖοι δὲ τεmicroόντες τῆς Ἐπιδαυρίας ὡς τὸ τρίτον microέρος ἀπῆλθον ἐπ οἴκου καὶ Ἀθηναίων αὐτοῖς χίλιοι ἐβοήθησαν ὁπλῖται καὶ Ἀλκιβιάδης στρατηγός πυθόmicroενος δὲ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐξεστρατεῦσθαι καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι αὐτῶν ἔδει ἀπῆλθεν καὶ τὸ θέρος οὕτω διῆλθεν [5561] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι λαθόντες Ἀθηναίους φρουρούς τε τριακοσίους καὶ Ἀγησιππίδαν ἄρ- [5562] χοντα κατὰ θάλασσαν ἐς Ἐπίδαυρον ἐσέπεmicroψαν Ἀργεῖοι δ ἐλθόντες παρ Ἀθηναίους ἐπεκάλουν ὅτι γεγραmicromicroένον ἐν ταῖς σπονδαῖς διὰ τῆς ἑαυτῶν ἑκάστους microὴ ἐᾶν πολεmicroίους διιέναι ἐάσειαν κατὰ θάλασσαν παραπλεῦσαι καὶ εἰ microὴ κἀκεῖνοι ἐς Πύλον κοmicroιοῦσιν ἐπὶ Λακεδαιmicroονίους τοὺς Μεσ- [5563] σηνίους καὶ Εἵλωτας ἀδικήσεσθαι αὐτοί Ἀθηναῖοι δὲ Ἀλκιβιάδου πείσαντος τῇ microὲν Λακωνικῇ στήλῃ ὑπέγραψαν ὅτι οὐκ ἐνέmicroειναν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τοῖς ὅρκοις ἐς δὲ Πύλον ἐκόmicroισαν τοὺς ἐκ Κρανίων Εἵλωτας λῄζεσθαι τὰ δ ἄλλα [5564] ἡσύχαζον τὸν δὲ χειmicroῶνα τοῦτον πολεmicroούντων Ἀργείων καὶ Ἐπιδαυρίων microάχη microὲν οὐδεmicroία ἐγένετο ἐκ παρασκευῆς ἐνέδραι δὲ καὶ καταδροmicroαί ἐν αἷς ὡς τύχοιεν ἑκατέρων τινὲς [5565] διεφθείροντο καὶ τελευτῶντος τοῦ χειmicroῶνος πρὸς ἔαρ ἤδη κλίmicroακας ἔχοντες οἱ Ἀργεῖοι ἦλθον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαυρον ὡς ἐρήmicroου οὔσης διὰ τὸν πόλεmicroον βίᾳ αἱρήσοντες καὶ ἄπρακτοι ἀπῆλθον καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα καὶ τρίτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5571] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους microεσοῦντος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς αὐτοῖς οἵ τε Ἐπιδαύριοι ξύmicromicroαχοι ὄντες ἐταλαιπώρουν καὶ τἆλλα ἐν τῇ Πελοποννήσῳ τὰ microὲν ἀφειστήκει τὰ δ οὐ καλῶς εἶχε νοmicroίσαντες εἰ microὴ προκαταλήψονται ἐν τάχει ἐπὶ πλέον χωρήσεσθαι αὐτά ἐστράτευον αὐτοὶ καὶ οἱ Εἵλωτες πανδηmicroεὶ ἐπ Ἄργος ἡγεῖτο δὲ Ἆγις ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακε- [5572] δαιmicroονίων βασιλεύς ξυνεστράτευον δ αὐτοῖς Τεγεᾶταί τε καὶ ὅσοι ἄλλοι Ἀρκάδων Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοι ἦσαν οἱ δ ἐκ τῆς ἄλλης Πελοποννήσου ξύmicromicroαχοι καὶ οἱ ἔξωθεν ἐς Φλειοῦντα ξυνελέγοντο Βοιωτοὶ microὲν πεντακισχίλιοι ὁπλῖται καὶ τοσοῦτοι ψιλοὶ καὶ ἱππῆς πεντακόσιοι καὶ ἅmicroιπποι ἴσοι Κορίνθιοι δὲ δισχίλιοι ὁπλῖται οἱ δ ἄλλοι ὡς ἕκαστοι Φλειάσιοι δὲ πανστρατιᾷ ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων ἦν τὸ στρά-

24

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 25: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

τευmicroα [5581] Ἀργεῖοι δὲ προαισθόmicroενοι τό τε πρῶτον τὴν παρασκευὴν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ ἐπειδὴ ἐς τὸν Φλειοῦντα βουλό- microενοι τοῖς ἄλλοις προσmicroεῖξαι ἐχώρουν τότε δὴ ἐξεστρά- τευσαν καὶ αὐτοί ἐβοήθησαν δ αὐτοῖς καὶ Μαντινῆς ἔχοντες τοὺς σφετέρους ξυmicromicroάχους καὶ Ἠλείων τρισχίλιοι ὁπλῖται [5582] καὶ προϊόντες ἀπαντῶσι τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἐν Μεθυδρίῳ τῆς Ἀρκαδίας καὶ καταλαmicroβάνουσιν ἑκάτεροι λόφον καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι ὡς microεmicroονωmicroένοις τοῖς Λακεδαιmicroονίοις παρε- σκευάζοντο microάχεσθαι ὁ δὲ Ἆγις τῆς νυκτὸς ἀναστήσας τὸν στρατὸν καὶ λαθὼν ἐπορεύετο ἐς Φλειοῦντα παρὰ τοὺς [5583] ἄλλους ξυmicromicroάχους καὶ οἱ Ἀργεῖοι αἰσθόmicroενοι ἅmicroα ἕῳ ἐχώρουν πρῶτον microὲν ἐς Ἄργος ἔπειτα δὲ ᾗ προσεδέχοντο τοὺς Λακεδαιmicroονίους microετὰ τῶν ξυmicromicroάχων καταβήσεσθαι [5584] τὴν κατὰ Νεmicroέαν ὁδόν Ἆγις δὲ ταύτην microὲν ἣν προσεδέ- χοντο οὐκ ἐτράπετο παραγγείλας δὲ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀρκάσι καὶ Ἐπιδαυρίοις ἄλλην ἐχώρησε χαλεπὴν καὶ κατέβη ἐς τὸ Ἀργείων πεδίον καὶ Κορίνθιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι ὄρθιον ἑτέραν ἐπορεύοντο τοῖς δὲ Βοιωτοῖς καὶ Μεγαρεῦσι καὶ Σικυωνίοις εἴρητο τὴν ἐπὶ Νεmicroέας ὁδὸν καταβαίνειν ᾗ οἱ Ἀργεῖοι ἐκάθηντο ὅπως εἰ οἱ Ἀργεῖοι ἐπὶ σφᾶς ἰόντες ἐς τὸ πεδίον βοηθοῖεν ἐφεπόmicroενοι τοῖς [5585] ἵπποις χρῷντο καὶ ὁ microὲν οὕτω διατάξας καὶ ἐσβαλὼν ἐς [5591] τὸ πεδίον ἐδῄου Σάmicroινθόν τε καὶ ἄλλα οἱ δὲ Ἀργεῖοι γνόντες ἐβοήθουν ἡmicroέρας ἤδη ἐκ τῆς Νεmicroέας καὶ περιτυ- χόντες τῷ Φλειασίων καὶ Κορινθίων στρατοπέδῳ τῶν microὲν Φλειασίων ὀλίγους ἀπέκτειναν ὑπὸ δὲ τῶν Κορινθίων αὐτοὶ [5592] οὐ πολλῷ πλείους διεφθάρησαν καὶ οἱ Βοιωτοὶ καὶ οἱ Μεγαρῆς καὶ οἱ Σικυώνιοι ἐχώρουν ὥσπερ εἴρητο αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Νεmicroέας καὶ τοὺς Ἀργείους οὐκέτι κατέλαβον ἀλλὰ καταβάντες ὡς ἑώρων τὰ ἑαυτῶν δῃούmicroενα ἐς microάχην παρε- τάσσοντο ἀντιπαρεσκευάζοντο δὲ καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι [5593] ἐν microέσῳ δὲ ἀπειληmicromicroένοι ἦσαν οἱ Ἀργεῖοι ἐκ microὲν γὰρ τοῦ πεδίου οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εἶργον τῆς πόλεως καὶ οἱ microετ αὐτῶν καθύπερθεν δὲ Κορίνθιοι καὶ Φλειάσιοι καὶ Πελ- ληνῆς τὸ δὲ πρὸς Νεmicroέας Βοιωτοὶ καὶ Σικυώνιοι καὶ Μεγαρῆς ἵπποι δὲ αὐτοῖς οὐ παρῆσαν οὐ γάρ πω οἱ Ἀθηναῖοι microόνοι τῶν ξυmicromicroάχων ἧκον [5594] Τὸ microὲν οὖν πλῆθος τῶν Ἀργείων καὶ τῶν ξυmicromicroάχων οὐχ οὕτω δεινὸν τὸ παρὸν ἐνόmicroιζον ἀλλ ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ microάχη ἔσεσθαι καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἀπειληφέναι ἐν [5595] τῇ αὐτῶν τε καὶ πρὸς τῇ πόλει τῶν δὲ Ἀργείων δύο ἄνδρες Θράσυλός τε τῶν πέντε στρατηγῶν εἷς ὢν καὶ Ἀλκίφρων πρόξενος Λακεδαιmicroονίων ἤδη τῶν στρατοπέδων ὅσον οὐ ξυνιόντων προσελθόντε Ἄγιδι διελεγέσθην microὴ ποιεῖν microάχην ἑτοίmicroους γὰρ εἶναι Ἀργείους δίκας δοῦναι καὶ δέξασθαι ἴσας καὶ ὁmicroοίας εἴ τι ἐπικαλοῦσιν Ἀργείοις Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τὸ λοιπὸν εἰρήνην ἄγειν σπονδὰς ποιη- [5601] σαmicroένους καὶ οἱ microὲν ταῦτα εἰπόντες τῶν Ἀργείων ἀφ ἑαυτῶν καὶ οὐ τοῦ πλήθους κελεύσαντος εἶπον καὶ ὁ Ἆγις δεξάmicroενος τοὺς λόγους αὐτός καὶ οὐ microετὰ τῶν πλεόνων

25

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 26: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

οὐδὲ αὐτὸς βουλευσάmicroενος ἀλλ ἢ ἑνὶ ἀνδρὶ κοινώσας τῶν ἐν τέλει ξυστρατευοmicroένων σπένδεται τέσσαρας microῆνας ἐν οἷς ἔδει ἐπιτελέσαι αὐτοὺς τὰ ῥηθέντα καὶ ἀπήγαγε τὸν [5602] στρατὸν εὐθύς οὐδενὶ φράσας τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι εἵποντο microὲν ὡς ἡγεῖτο διὰ τὸν νόmicroον ἐν αἰτίᾳ δ εἶχον κατ ἀλλήλους πολλῇ τὸν Ἆγιν νοmicroίζοντες ἐν καλῷ παρατυχὸν σφίσι ξυmicroβαλεῖν καὶ [56025] πανταχόθεν αὐτῶν ἀποκεκλῃmicroένων καὶ ὑπὸ ἱππέων καὶ πεζῶν οὐδὲν δράσαντες ἄξιον τῆς παρασκευῆς ἀπιέναι [5603] στρατόπεδον γὰρ δὴ τοῦτο κάλλιστον Ἑλληνικὸν τῶν microέχρι τοῦδε ξυνῆλθεν ὤφθη δὲ microάλιστα ἕως ἔτι ἦν ἁθρόον ἐν Νεmicroέᾳ ἐν ᾧ Λακεδαιmicroόνιοί τε πανστρατιᾷ ἦσαν καὶ Ἀρ- κάδες καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Πελληνῆς καὶ Φλειάσιοι καὶ Μεγαρῆς καὶ οὗτοι πάντες λογάδες ἀφ ἑκάστων ἀξιόmicroαχοι δοκοῦντες εἶναι οὐ τῇ Ἀργείων microόνον [5604] ξυmicromicroαχίᾳ ἀλλὰ κἂν ἄλλῃ ἔτι προσγενοmicroένῃ τὸ microὲν οὖν στρατόπεδον οὕτως ἐν αἰτίᾳ ἔχοντες τὸν Ἆγιν ἀνεχώρουν [5605] τε καὶ διελύθησαν ἐπ οἴκου ἕκαστοι Ἀργεῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ ἔτι ἐν πολλῷ πλέονι αἰτίᾳ εἶχον τοὺς σπεισαmicroένους ἄνευ τοῦ πλήθους νοmicroίζοντες κἀκεῖνοι microὴ ἂν σφίσι ποτὲ κάλλιον παρασχὸν Λακεδαιmicroονίους διαπεφευγέναι πρός τε γὰρ τῇ σφετέρᾳ πόλει καὶ microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων τὸν [5606] ἀγῶνα ἂν γίγνεσθαι τόν τε Θράσυλον ἀναχωρήσαντες ἐν τῷ Χαράδρῳ οὗπερ τὰς ἀπὸ στρατείας δίκας πρὶν ἐσιέναι κρίνουσιν ἤρξαντο λεύειν ὁ δὲ καταφυγὼν ἐπὶ τὸν βωmicroὸν περιγίγνεται τὰ microέντοι χρήmicroατα ἐδήmicroευσαν αὐτοῦ [5611] Μετὰ δὲ τοῦτο Ἀθηναίων βοηθησάντων χιλίων ὁπλιτῶν καὶ τριακοσίων ἱππέων ὧν ἐστρατήγουν Λάχης καὶ Νικό- στρατος οἱ Ἀργεῖοι (ὅmicroως γὰρ τὰς σπονδὰς ὤκνουν λῦσαι πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους) ἀπιέναι ἐκέλευον αὐτοὺς καὶ πρὸς τὸν δῆmicroον οὐ προσῆγον βουλοmicroένους χρηmicroατίσαι πρὶν δὴ Μαντινῆς καὶ Ἠλεῖοι (ἔτι γὰρ παρῆσαν) κατηνάγκασαν [5612] δεόmicroενοι καὶ ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι Ἀλκιβιάδου πρεσβευτοῦ παρόντος ἔν τε τοῖς Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις ταῦτα ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ ἄνευ τῶν ἄλλων ξυmicromicroάχων καὶ γένοιντο καὶ νῦν (ἐν καιρῷ γὰρ παρεῖναι σφεῖς) ἅπτεσθαι χρῆναι τοῦ [5613] πολέmicroου καὶ πείσαντες ἐκ τῶν λόγων τοὺς ξυmicromicroάχους εὐθὺς ἐχώρουν ἐπὶ Ὀρχοmicroενὸν τὸν Ἀρκαδικὸν πάντες πλὴν Ἀργείων οὗτοι δὲ ὅmicroως καὶ πεισθέντες ὑπελείποντο πρῶτον [5614] ἔπειτα δ ὕστερον καὶ οὗτοι ἦλθον καὶ προσκαθεζόmicroενοι τὸν Ὀρχοmicroενὸν πάντες ἐπολιόρκουν καὶ προσβολὰς ἐποιοῦντο βουλόmicroενοι ἄλλως τε προσγενέσθαι σφίσι καὶ ὅmicroηροι ἐκ [5615] τῆς Ἀρκαδίας ἦσαν αὐτόθι ὑπὸ Λακεδαιmicroονίων κείmicroενοι οἱ δὲ Ὀρχοmicroένιοι δείσαντες τήν τε τοῦ τείχους ἀσθένειαν καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ πλῆθος καί ὡς οὐδεὶς αὐτοῖς ἐβοήθει microὴ προαπόλωνται ξυνέβησαν ὥστε ξύmicromicroαχοί τε εἶναι καὶ ὁmicroή- ρους σφῶν τε αὐτῶν δοῦναι Μαντινεῦσι καὶ οὓς κατέθεντο [5621] Λακεδαιmicroόνιοι παραδοῦναι microετὰ δὲ τοῦτο ἔχοντες ἤδη τὸν Ὀρχοmicroενὸν ἐβουλεύοντο οἱ ξύmicromicroαχοι ἐφ ὅτι χρὴ πρῶτον ἰέναι τῶν λοιπῶν καὶ Ἠλεῖοι microὲν ἐπὶ Λέπρεον ἐκέλευον Μαντινῆς δὲ ἐπὶ Τεγέαν καὶ προσέθεντο οἱ Ἀργεῖοι καὶ

26

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 27: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

[5622] Ἀθηναῖοι τοῖς Μαντινεῦσιν καὶ οἱ microὲν Ἠλεῖοι ὀργισθέντες ὅτι οὐκ ἐπὶ Λέπρεον ἐψηφίσαντο ἀνεχώρησαν ἐπ οἴκου οἱ δὲ ἄλλοι ξύmicromicroαχοι παρεσκευάζοντο ἐν τῇ Μαντινείᾳ ὡς ἐπὶ Τεγέαν ἰόντες καί τινες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνεδίδοσαν τὰ πράγmicroατα [5631] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν ἐξ Ἄργους τὰς τετραmicroήνους σπονδὰς ποιησάmicroενοι Ἆγιν ἐν microεγάλῃ αἰτίᾳ εἶχον οὐ χειρωσάmicroενον σφίσιν Ἄργος παρασχὸν καλῶς ὡς οὔπω πρότερον αὐτοὶ ἐνόmicroιζον ἁθρόους γὰρ τοσούτους ξυmicro- [5632] microάχους καὶ τοιούτους οὐ ῥᾴδιον εἶναι λαβεῖν ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ Ὀρχοmicroενοῦ ἠγγέλλετο ἑαλωκέναι πολλῷ δὴ microᾶλλον ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ [5633] δέκα microυριάσι δραχmicroῶν ζηmicroιῶσαι ὁ δὲ παρῃτεῖτο microηδὲν τούτων δρᾶν ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα- [5634] τευσάmicroενος ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται οἱ δὲ τὴν microὲν ζηmicroίαν καὶ τὴν κατασκαφὴν ἐπέσχον νόmicroον δὲ ἔθεντο ἐν τῷ παρόντι ὃς οὔπω πρότερον ἐγένετο αὐτοῖς δέκα γὰρ ἄνδρας Σπαρτιατῶν προσείλοντο αὐτῷ ξυmicroβούλους ἄνευ ὧν microὴ κύριον εἶναι ἀπάγειν στρατιὰν ἐκ τῆς πόλεως [5641] Ἐν τούτῳ δ ἀφικνεῖται αὐτοῖς ἀγγελία παρὰ τῶν ἐπιτη- δείων ἐκ Τεγέας ὅτι εἰ microὴ παρέσονται ἐν τάχει ἀποστή- σεται αὐτῶν Τεγέα πρὸς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους καὶ [5642] ὅσον οὐκ ἀφέστηκεν ἐνταῦθα δὴ βοήθεια τῶν Λακεδαι- microονίων γίγνεται αὐτῶν τε καὶ τῶν Εἱλώτων πανδηmicroεὶ ὀξεῖα [5643] καὶ οἵα οὔπω πρότερον ἐχώρουν δὲ ἐς Ὀρέσθειον τῆς Μαιναλίας καὶ τοῖς microὲν Ἀρκάδων σφετέροις οὖσι ξυmicromicroά- χοις προεῖπον ἁθροισθεῖσιν ἰέναι κατὰ πόδας αὐτῶν ἐς Τεγέαν αὐτοὶ δὲ microέχρι microὲν τοῦ Ὀρεσθείου πάντες ἐλθόντες ἐκεῖθεν δὲ τὸ ἕκτον microέρος σφῶν αὐτῶν ἀποπέmicroψαντες ἐπ οἴκου ἐν ᾧ τὸ πρεσβύτερόν τε καὶ τὸ νεώτερον ἦν ὥστε τὰ οἴκοι φρουρεῖν τῷ λοιπῷ στρατεύmicroατι ἀφικνοῦνται ἐς Τεγέαν καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ ξύmicromicroαχοι ἀπ Ἀρκάδων [5644] παρῆσαν πέmicroπουσι δὲ καὶ ἐς τὴν Κόρινθον καὶ Βοιωτοὺς καὶ Φωκέας καὶ Λοκρούς βοηθεῖν κελεύοντες κατὰ τάχος ἐς Μαντίνειαν ἀλλὰ τοῖς microὲν ἐξ ὀλίγου τε ἐγίγνετο καὶ οὐ ῥᾴδιον ἦν microὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιmicroείνασι διελθεῖν τὴν πολεmicroίαν (ξυνέκλῃε γὰρ διὰ microέσου) ὅmicroως δὲ ἠπείγοντο [5645] Λακεδαιmicroόνιοι δὲ ἀναλαβόντες τοὺς παρόντας Ἀρκάδων ξυmicromicroάχους ἐσέβαλον ἐς τὴν Μαντινικήν καὶ στρατοπεδευ- σάmicroενοι πρὸς τῷ Ἡρακλείῳ ἐδῄουν τὴν γῆν [5651] Οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ὡς εἶδον αὐτούς κατα- λαβόντες χωρίον ἐρυmicroνὸν καὶ δυσπρόσοδον παρετάξαντο ὡς [5652] ἐς microάχην καὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς αὐτοῖς ἐπῇσαν καὶ microέχρι microὲν λίθου καὶ ἀκοντίου βολῆς ἐχώρησαν ἔπειτα τῶν πρεσβυτέρων τις Ἄγιδι ἐπεβόησεν ὁρῶν πρὸς χωρίον καρ- τερὸν ἰόντας σφᾶς ὅτι διανοεῖται κακὸν κακῷ ἰᾶσθαι δηλῶν τῆς ἐξ Ἄργους ἐπαιτίου ἀναχωρήσεως τὴν παροῦσαν ἄκαιρον [5653] προθυmicroίαν ἀνάληψιν βουλόmicroενον εἶναι ὁ δέ εἴτε καὶ διὰ τὸ ἐπιβόηmicroα εἴτε καὶ αὐτῷ ἄλλο τι ἢ κατὰ τὸ αὐτὸ δόξαν ἐξαίφνης πάλιν τὸ στράτευmicroα κατὰ τάχος πρὶν ξυmicromicroεῖξαι

27

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 28: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

[5654] ἀπῆγεν καὶ ἀφικόmicroενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν ἐς τὴν Μαντινικήν περὶ οὗπερ ὡς τὰ πολλὰ βλάπτοντος ὁποτέρωσε ἂν ἐσπίπτῃ Μαντινῆς καὶ Τεγεᾶται πολεmicroοῦσιν ἐβούλετο δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου βοηθοῦντας ἐπὶ τὴν τοῦ ὕδατος ἐκτροπήν ἐπειδὰν πύθωνται καταβιβά- σαι [τοὺς Ἀργείους καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους] καὶ ἐν τῷ ὁmicroαλῷ [5655] τὴν microάχην ποιεῖσθαι καὶ ὁ microὲν τὴν ἡmicroέραν ταύτην microείνας αὐτοῦ περὶ τὸ ὕδωρ ἐξέτρεπεν οἱ δ Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι τὸ microὲν πρῶτον καταπλαγέντες τῇ ἐξ ὀλίγου αἰφνιδίῳ αὐτῶν ἀναχωρήσει οὐκ εἶχον ὅτι εἰκάσωσιν εἶτα ἐπειδὴ ἀναχωροῦντες ἐκεῖνοί τε ἀπέκρυψαν καὶ σφεῖς ἡσύχαζον καὶ οὐκ ἐπηκολούθουν ἐνταῦθα τοὺς ἑαυτῶν στρατηγοὺς αὖθις ἐν αἰτίᾳ εἶχον τό τε πρότερον καλῶς ληφθέντας πρὸς Ἄργει Λακεδαιmicroονίους ἀφεθῆναι καὶ νῦν ὅτι ἀποδιδράσκοντας οὐδεὶς ἐπιδιώκει ἀλλὰ καθ ἡσυχίαν οἱ microὲν σῴζονται σφεῖς δὲ [5656] προδίδονται οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐθορυβήθησαν microὲν τὸ παραυ- τίκα ὕστερον δὲ ἀπάγουσιν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ λόφου καὶ προελθόντες ἐς τὸ ὁmicroαλὸν ἐστρατοπεδεύσαντο ὡς ἰόντες ἐπὶ τοὺς πολεmicroίους [5661] Τῇ δ ὑστεραίᾳ οἵ τε Ἀργεῖοι καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι ξυνε- τάξαντο ὡς ἔmicroελλον microαχεῖσθαι ἢν περιτύχωσιν οἵ τε Λακεδαιmicroόνιοι ἀπὸ τοῦ ὕδατος πρὸς τὸ Ἡράκλειον πάλιν ἐς τὸ αὐτὸ στρατόπεδον ἰόντες ὁρῶσι δι ὀλίγου τοὺς ἐναντίους ἐν τάξει τε ἤδη πάντας καὶ ἀπὸ τοῦ λόφου προεληλυθότας [5662] microάλιστα δὴ Λακεδαιmicroόνιοι ἐς ὃ ἐmicroέmicroνηντο ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἐξεπλάγησαν διὰ βραχείας γὰρ microελλήσεως ἡ παρα- [56623] σκευὴ αὐτοῖς ἐγίγνετο καὶ εὐθὺς ὑπὸ σπουδῆς καθίσταντο ἐς κόσmicroον τὸν ἑαυτῶν Ἄγιδος τοῦ βασιλέως ἕκαστα ἐξη- [5663] γουmicroένου κατὰ τὸν νόmicroον βασιλέως γὰρ ἄγοντος ὑπ ἐκεί- νου πάντα ἄρχεται καὶ τοῖς microὲν πολεmicroάρχοις αὐτὸς φράζει τὸ δέον οἱ δὲ τοῖς λοχαγοῖς ἐκεῖνοι δὲ τοῖς πεντηκοντῆρσιν αὖθις δ οὗτοι τοῖς ἐνωmicroοτάρχοις καὶ οὗτοι τῇ ἐνωmicroοτίᾳ [5664] καὶ αἱ παραγγέλσεις ἤν τι βούλωνται κατὰ τὰ αὐτὰ χω- ροῦσι καὶ ταχεῖαι ἐπέρχονται σχεδὸν γάρ τι πᾶν πλὴν ὀλίγου τὸ στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων ἄρχοντες ἀρ- χόντων εἰσί καὶ τὸ ἐπιmicroελὲς τοῦ δρωmicroένου πολλοῖς προσήκει [5671] τότε δὲ κέρας microὲν εὐώνυmicroον Σκιρῖται αὐτοῖς καθίσταντο αἰεὶ ταύτην τὴν τάξιν microόνοι Λακεδαιmicroονίων ἐπὶ σφῶν αὐτῶν ἔχοντες παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ἀπὸ Θρᾴκης Βρασίδειοι στρα- τιῶται καὶ νεοδαmicroώδεις microετ αὐτῶν ἔπειτ ἤδη Λακεδαιmicroόνιοι αὐτοὶ ἑξῆς καθίστασαν τοὺς λόχους καὶ παρ αὐτοὺς Ἀρκά- δων Ἡραιῆς microετὰ δὲ τούτους Μαινάλιοι καὶ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ Τεγεᾶται καὶ Λακεδαιmicroονίων ὀλίγοι τὸ ἔσχατον ἔχοντες [5672] καὶ οἱ ἱππῆς αὐτῶν ἐφ ἑκατέρῳ τῷ κέρᾳ Λακεδαιmicroόνιοι microὲν οὕτως ἐτάξαντο οἱ δ ἐναντίοι αὐτοῖς δεξιὸν microὲν κέρας Μαντινῆς εἶχον ὅτι ἐν τῇ ἐκείνων τὸ ἔργον ἐγίγνετο παρὰ δ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι Ἀρκάδων ἦσαν ἔπειτα Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες οἷς ἡ πόλις ἐκ πολλοῦ ἄσκησιν τῶν ἐς τὸν πόλεmicroον δηmicroοσίᾳ παρεῖχε καὶ ἐχόmicroενοι αὐτῶν οἱ ἄλλοι Ἀργεῖοι καὶ microετ αὐτοὺς οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν Κλεωναῖοι καὶ Ὀρνεᾶται ἔπειτα Ἀθηναῖοι ἔσχατοι τὸ εὐώνυmicroον κέρας

28

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 29: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ἔχοντες καὶ ἱππῆς microετ αὐτῶν οἱ οἰκεῖοι [5681] Τάξις microὲν ἥδε καὶ παρασκευὴ ἀmicroφοτέρων ἦν τὸ δὲ [5682] στρατόπεδον τῶν Λακεδαιmicroονίων microεῖζον ἐφάνη ἀριθmicroὸν δὲ γράψαι ἢ καθ ἑκάστους ἑκατέρων ἢ ξύmicroπαντας οὐκ ἂν ἐδυνάmicroην ἀκριβῶς τὸ microὲν γὰρ Λακεδαιmicroονίων πλῆθος διὰ τῆς πολιτείας τὸ κρυπτὸν ἠγνοεῖτο τῶν δ αὖ διὰ τὸ ἀν- θρώπειον κοmicroπῶδες ἐς τὰ οἰκεῖα πλήθη ἠπιστεῖτο ἐκ microέντοι τοιοῦδε λογισmicroοῦ ἔξεστί τῳ σκοπεῖν τὸ Λακεδαι- [5683] microονίων τότε παραγενόmicroενον πλῆθος λόχοι microὲν γὰρ ἐmicroά- χοντο ἑπτὰ ἄνευ Σκιριτῶν ὄντων ἑξακοσίων ἐν δὲ ἑκάστῳ λόχῳ πεντηκοστύες ἦσαν τέσσαρες καὶ ἐν τῇ πεντηκοστύι ἐνωmicroοτίαι τέσσαρες τῆς τε ἐνωmicroοτίας ἐmicroάχοντο ἐν τῷ πρώ- τῳ ζυγῷ τέσσαρες ἐπὶ δὲ βάθος ἐτάξαντο microὲν οὐ πάντες ὁmicroοίως ἀλλ ὡς λοχαγὸς ἕκαστος ἐβούλετο ἐπὶ πᾶν δὲ κατέ- στησαν ἐπὶ ὀκτώ παρὰ δὲ ἅπαν πλὴν Σκιριτῶν τετρακό- σιοι καὶ δυοῖν δέοντες πεντήκοντα ἄνδρες ἡ πρώτη τάξις ἦν [5691] Ἐπεὶ δὲ ξυνιέναι ἔmicroελλον ἤδη ἐνταῦθα καὶ παραινέσεις καθ ἑκάστους ὑπὸ τῶν οἰκείων στρατηγῶν τοιαίδε ἐγίγνοντο Μαντινεῦσι microὲν ὅτι ὑπέρ τε πατρίδος ἡ microάχη ἔσται καὶ ὑπὲρ ἀρχῆς ἅmicroα καὶ δουλείας τὴν microὲν microὴ πειρασαmicroένοις ἀφαιρεθῆναι τῆς δὲ microὴ αὖθις πειρᾶσθαι Ἀργείοις δὲ ὑπὲρ τῆς τε παλαιᾶς ἡγεmicroονίας καὶ τῆς ἐν Πελοποννήσῳ ποτὲ ἰσοmicroοιρίας microὴ διὰ παντὸς στερισκοmicroένους ἀνέχεσθαι καὶ ἄνδρας ἅmicroα ἐχθροὺς καὶ ἀστυγείτονας ὑπὲρ πολλῶν ἀδικη- microάτων ἀmicroύνασθαι τοῖς δὲ Ἀθηναίοις καλὸν εἶναι microετὰ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν ξυmicromicroάχων ἀγωνιζοmicroένους microηδενὸς λεί- πεσθαι καὶ ὅτι ἐν Πελοποννήσῳ Λακεδαιmicroονίους νικήσαντες τήν τε ἀρχὴν βεβαιοτέραν καὶ microείζω ἕξουσι καὶ οὐ microή ποτέ [5692] τις αὐτοῖς ἄλλος ἐς τὴν γῆν ἔλθῃ τοῖς microὲν Ἀργείοις καὶ ξυmicromicroάχοις τοιαῦτα παρῃνέθη Λακεδαιmicroόνιοι δὲ καθ ἑκάστους τε καὶ microετὰ τῶν πολεmicroικῶν νόmicroων ἐν σφίσιν αὐτοῖς ὧν ἠπίσταντο τὴν παρακέλευσιν τῆς microνήmicroης ἀγαθοῖς οὖσιν ἐποιοῦντο εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ microελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν [5701] Καὶ microετὰ ταῦτα ἡ ξύνοδος ἦν Ἀργεῖοι microὲν καὶ οἱ ξύmicro- microαχοι ἐντόνως καὶ ὀργῇ χωροῦντες Λακεδαιmicroόνιοι δὲ βρα- δέως καὶ ὑπὸ αὐλητῶν πολλῶν ὁmicroοῦ ἐγκαθεστώτων οὐ τοῦ θείου χάριν ἀλλ ἵνα ὁmicroαλῶς microετὰ ῥυθmicroοῦ βαίνοντες προσ- έλθοιεν καὶ microὴ διασπασθείη αὐτοῖς ἡ τάξις ὅπερ φιλεῖ τὰ [5711] microεγάλα στρατόπεδα ἐν ταῖς προσόδοις ποιεῖν ξυνιόντων δ ἔτι Ἆγις ὁ βασιλεὺς τοιόνδε ἐβουλεύσατο δρᾶσαι τὰ στρατόπεδα ποιεῖ microὲν καὶ ἅπαντα τοῦτο ἐπὶ τὰ δεξιὰ κέ- ρατα αὐτῶν ἐν ταῖς ξυνόδοις microᾶλλον ἐξωθεῖται καὶ περι- ίσχουσι κατὰ τὸ τῶν ἐναντίων εὐώνυmicroον ἀmicroφότεροι τῷ δεξιῷ διὰ τὸ φοβουmicroένους προσστέλλειν τὰ γυmicroνὰ ἕκαστον ὡς microάλιστα τῇ τοῦ ἐν δεξιᾷ παρατεταγmicroένου ἀσπίδι καὶ νοmicroίζειν τὴν πυκνότητα τῆς ξυγκλῄσεως εὐσκεπαστότατον εἶναι καὶ ἡγεῖται microὲν τῆς αἰτίας ταύτης ὁ πρωτοστάτης τοῦ δεξιοῦ κέρως προθυmicroούmicroενος ἐξαλλάσσειν αἰεὶ τῶν ἐναντίων τὴν ἑαυτοῦ γύmicroνωσιν ἕπονται δὲ διὰ τὸν αὐτὸν [5712] φόβον καὶ οἱ ἄλλοι καὶ τότε περιέσχον microὲν οἱ Μαντινῆς

29

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 30: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

πολὺ τῷ κέρᾳ τῶν Σκιριτῶν ἔτι δὲ πλέον οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Τεγεᾶται τῶν Ἀθηναίων ὅσῳ microεῖζον τὸ στράτευmicroα [5713] εἶχον δείσας δὲ Ἆγις microὴ σφῶν κυκλωθῇ τὸ εὐώνυmicroον καὶ νοmicroίσας ἄγαν περιέχειν τοὺς Μαντινέας τοῖς microὲν Σκιρίταις καὶ Βρασιδείοις ἐσήmicroηνεν ἐπεξαγαγόντας ἀπὸ σφῶν ἐξισῶσαι τοῖς Μαντινεῦσιν ἐς δὲ τὸ διάκενον τοῦτο παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεmicroάρ- χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα- λόντας πληρῶσαι νοmicroίζων τῷ θ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετά- [5721] ξεσθαι ξυνέβη οὖν αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ ὀλίγου παραγγείλαντι τόν τε Ἀριστοκλέα καὶ τὸν Ἱππονοΐ- δαν microὴ θελῆσαι παρελθεῖν ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο τὸ αἰτίαmicroα ὕστερον φεύγειν ἐκ Σπάρτης δόξαντας microαλακισθῆναι καὶ τοὺς πολεmicroίους φθάσαι τῇ προσmicroείξει καὶ κελεύσαντος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς Σκιρίτας ὡς οὐ παρῆλθον οἱ λόχοι πάλιν αὖ σφίσι προσmicroεῖξαι microὴ δυνηθῆναι ἔτι microηδὲ τούτους ξυγ- [5722] κλῇσαι ἀλλὰ microάλιστα δὴ κατὰ πάντα τῇ ἐmicroπειρίᾳ Λακε- δαιmicroόνιοι ἐλασσωθέντες τότε τῇ ἀνδρείᾳ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον [5723] περιγενόmicroενοι ἐπειδὴ γὰρ ἐν χερσὶν ἐγίγνοντο τοῖς ἐναν- τίοις τὸ microὲν τῶν Μαντινέων δεξιὸν τρέπει αὐτῶν τοὺς Σκιρίτας καὶ τοὺς Βρασιδείους καὶ ἐσπεσόντες οἱ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι αὐτῶν καὶ τῶν Ἀργείων οἱ χίλιοι λογάδες κατὰ τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθὲν τοὺς Λακεδαιmicroονίους διέφθειρον καὶ κυκλωσάmicroενοι ἔτρεψαν καὶ ἐξέωσαν ἐς τὰς ἁmicroάξας καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐπιτεταγmicroένων ἀπέκτεινάν [5724] τινας καὶ ταύτῃ microὲν ἡσσῶντο οἱ Λακεδαιmicroόνιοι τῷ δὲ ἄλλῳ στρατοπέδῳ καὶ microάλιστα τῷ microέσῳ ᾗπερ ὁ βασιλεὺς Ἆγις ἦν καὶ περὶ αὐτὸν οἱ τριακόσιοι ἱππῆς καλούmicroενοι προσπεσόντες τῶν [τε] Ἀργείων τοῖς πρεσβυτέροις καὶ πέντε λόχοις ὠνοmicroασmicroένοις καὶ Κλεωναίοις καὶ Ὀρνεάταις καὶ Ἀθηναίων τοῖς παρατεταγmicroένοις ἔτρεψαν οὐδὲ ἐς χεῖρας τοὺς πολλοὺς ὑποmicroείναντας ἀλλ ὡς ἐπῇσαν οἱ Λακεδαιmicroόνιοι εὐθὺς ἐνδόντας καὶ ἔστιν οὓς καὶ καταπατηθέντας τοῦ microὴ φθῆναι τὴν ἐγκατάληψιν [5731] Ὡς δὲ ταύτῃ ἐνεδεδώκει τὸ τῶν Ἀργείων καὶ ξυmicromicroάχων στράτευmicroα παρερρήγνυντο ἤδη ἅmicroα καὶ ἐφ ἑκάτερα καὶ ἅmicroα τὸ δεξιὸν τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ Τεγεατῶν ἐκυκλοῦτο τῷ περιέχοντι σφῶν τοὺς Ἀθηναίους καὶ ἀmicroφοτέρωθεν αὐτοὺς κίνδυνος περιειστήκει τῇ microὲν κυκλουmicroένους τῇ δὲ ἤδη ἡσσηmicroένους καὶ microάλιστ ἂν τοῦ στρατεύmicroατος ἐταλαι- πώρησαν εἰ microὴ οἱ ἱππῆς παρόντες αὐτοῖς ὠφέλιmicroοι ἦσαν [5732] καὶ ξυνέβη τὸν Ἆγιν ὡς ᾔσθετο τὸ εὐώνυmicroον σφῶν πονοῦν τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας καὶ τῶν Ἀργείων τοὺς χιλίους παραγγεῖλαι παντὶ τῷ στρατεύmicroατι χωρῆσαι ἐπὶ τὸ νικώ- [5733] microενον καὶ γενοmicroένου τούτου οἱ microὲν Ἀθηναῖοι ἐν τούτῳ ὡς παρῆλθε καὶ ἐξέκλινεν ἀπὸ σφῶν τὸ στράτευmicroα καθ ἡσυχίαν ἐσώθησαν καὶ τῶν Ἀργείων microετ αὐτῶν τὸ ἡσ- σηθέν οἱ δὲ Μαντινῆς καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι καὶ τῶν Ἀργείων οἱ λογάδες οὐκέτι πρὸς τὸ ἐγκεῖσθαι τοῖς ἐναντίοις τὴν γνώmicroην εἶχον ἀλλ ὁρῶντες τούς τε σφετέρους νενικηmicroένους

30

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 31: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

καὶ τοὺς Λακεδαιmicroονίους ἐπιφεροmicroένους ἐς φυγὴν ἐτράποντο [5734] καὶ τῶν microὲν Μαντινέων καὶ πλείους διεφθάρησαν τῶν δὲ Ἀργείων λογάδων τὸ πολὺ ἐσώθη ἡ microέντοι φυγὴ καὶ ἀποχώρησις οὐ βίαιος οὐδὲ microακρὰ ἦν οἱ γὰρ Λακεδαιmicroόνιοι microέχρι microὲν τοῦ τρέψαι χρονίους τὰς microάχας καὶ βεβαίους τῷ microένειν ποιοῦνται τρέψαντες δὲ βραχείας καὶ οὐκ ἐπὶ πολὺ τὰς διώξεις [5741] Καὶ ἡ microὲν microάχη τοιαύτη καὶ ὅτι ἐγγύτατα τούτων ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου microεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ ὑπὸ [5742] ἀξιολογωτάτων πόλεων ξυνελθοῦσα οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι προθέmicroενοι τῶν πολεmicroίων νεκρῶν τὰ ὅπλα τροπαῖον εὐθὺς ἵστασαν καὶ τοὺς νεκροὺς ἐσκύλευον καὶ τοὺς αὑτῶν ἀνεί- λοντο καὶ ἀπήγαγον ἐς Τεγέαν οὗπερ ἐτάφησαν καὶ τοὺς [5743] τῶν πολεmicroίων ὑποσπόνδους ἀπέδοσαν ἀπέθανον δὲ Ἀρ- γείων microὲν καὶ Ὀρνεατῶν καὶ Κλεωναίων ἑπτακόσιοι Μαν- τινέων δὲ διακόσιοι καὶ Ἀθηναίων ξὺν Αἰγινήταις διακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ ἀmicroφότεροι Λακεδαιmicroονίων δὲ οἱ microὲν ξύmicromicroαχοι οὐκ ἐταλαιπώρησαν ὥστε καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπο- γενέσθαι αὐτῶν δὲ χαλεπὸν microὲν ἦν τὴν ἀλήθειαν πυθέσθαι ἐλέγοντο δὲ περὶ τριακοσίους ἀποθανεῖν [5751] Τῆς δὲ microάχης microελλούσης ἔσεσθαι καὶ Πλειστοάναξ ὁ ἕτερος βασιλεὺς ἔχων τούς τε πρεσβυτέρους καὶ νεωτέρους ἐβοήθησε καὶ microέχρι microὲν Τεγέας ἀφίκετο πυθόmicroενος δὲ τὴν [5752] νίκην ἀπεχώρησεν καὶ τοὺς ἀπὸ Κορίνθου καὶ ἔξω Ἰσθmicroοῦ ξυmicromicroάχους ἀπέστρεψαν πέmicroψαντες οἱ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ αὐτοὶ ἀναχωρήσαντες καὶ τοὺς ξυmicromicroάχους ἀφέντες (Κάρνεια [5753] γὰρ αὐτοῖς ἐτύγχανον ὄντα) τὴν ἑορτὴν ἦγον καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τότε ἐπιφεροmicroένην αἰτίαν ἔς τε microαλακίαν διὰ τὴν ἐν τῇ νήσῳ ξυmicroφορὰν καὶ ἐς τὴν ἄλλην ἀβουλίαν τε καὶ βραδυτῆτα ἑνὶ ἔργῳ τούτῳ ἀπελύσαντο τύχῃ microέν ὡς ἐδόκουν κακιζόmicroενοι γνώmicroῃ δὲ οἱ αὐτοὶ ἔτι ὄντες [5754] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡmicroέρᾳ ξυνέβη τῆς microάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδηmicroεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆmicroον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελ- [5755] θόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς microάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύmicromicroαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον ἕως οἱ Λακεδαι- microόνιοι Κάρνεια ἦγον καὶ διελόmicroενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον [5756] καὶ οἱ microὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο Ἀθηναῖοι δέ ὥσπερ προσε- τάχθησαν τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσmicroατι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5761] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος ἀρχοmicroένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον ἐξεστράτευσαν καὶ ἀφικόmicroενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεmicroπον ἐς τὸ Ἄργος [5762] ξυmicroβατηρίους ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτή- δειοι καὶ βουλόmicroενοι τὸν δῆmicroον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι καὶ ἐπειδὴ ἡ microάχη ἐγεγένητο πολλῷ microᾶλλον ἐδύναντο πεί- θειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁmicroολογίαν ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιmicroονίους αὖθις ὕστερον

31

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 32: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

[5763] καὶ ξυmicromicroαχίαν καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήmicroῳ ἐπιτίθεσθαι καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιmicroονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος τὸν microὲν καθ ὅτι εἰ βούλονται πολεmicroεῖν τὸν δ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν καὶ γενοmicroένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκι- βιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις πράσσοντες ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολmicroῶντες ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυmicroβατήριον λόγον ἔστι δὲ ὅδε [5771] rsquoΚαττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicro- βαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχοmicroενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις ἀποδιδόντας καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας [5772] αἰ δέ κα microὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω πολεmicroίως ἦmicroεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιmicroονίων ξυmicromicroάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυmicromicroάχοις [5773] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι παῖδα ἔχοντι ἀποδόmicroεν ταῖς [5774] πολίεσσι πάσαις περὶ δὲ τῶ σιῶ σύmicroατος αἰ microὲν λῆν [5775] τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόmicroεν ltαἰgt δέ αὐτὼς ὀmicroόσαι τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ καὶ microικρὰς καὶ microεγάλας [5776] αὐτονόmicroως ἦmicroεν πάσας καττὰ πάτρια αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ ἀλεξέmicroεναι ἁmicroόθι βωλευσαmicroένως ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ [5777] τοῖς Πελοποννασίοις ὅσσοι δ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιmicroονίων ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicro- microαχοι ἐν τltῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοιgt [5778] τὰν αὐτῶν ἔχοντες ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυmicromicroάχοις ξυmicro- βαλέσθαι αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυmicromicroάχοις οἴκαδ ἀπιάλληνlsquo [5781] Τοῦτον microὲν τὸν λόγον προσεδέξαντο πρῶτον οἱ Ἀργεῖοι καὶ τῶν Λακεδαιmicroονίων τὸ στράτευmicroα ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Τεγέας ἐπ οἴκου microετὰ δὲ τοῦτο ἐπιmicroειξίας οὔσης ἤδη παρ ἀλλήλους οὐ πολλῷ ὕστερον ἔπραξαν αὖθις οἱ αὐτοὶ ἄνδρες ὥστε τὴν Μαντινέων καὶ τὴν Ἀθηναίων καὶ Ἠλείων ξυmicro- microαχίαν ἀφέντας Ἀργείους σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ποιήσασθαι πρὸς Λακεδαιmicroονίους καὶ ἐγένοντο αἵδε [5791] rsquoΚαττάδε ἔδοξε τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ Ἀργείοις σπονδὰς καὶ ξυmicromicroαχίαν ἦmicroεν πεντήκοντα ἔτη ἐπὶ τοῖς ἴσοις καὶ ὁmicroοίοις δίκας διδόντας καττὰ πάτρια ταὶ δὲ ἄλλαι πόλιες ταὶ ἐν Πελοποννάσῳ κοινανεόντω τᾶν σπονδᾶν καὶ τᾶς ξυmicromicroαχίας αὐτόνοmicroοι καὶ αὐτοπόλιες τὰν αὐτῶν ἔχοντες καττὰ πάτρια [5792] δίκας διδόντες τὰς ἴσας καὶ ὁmicroοίας ὅσσοι δὲ ἔξω Πελοπον- νάσω Λακεδαιmicroονίοις ξύmicromicroαχοί ἐντι ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐσσίονται τοῖσπερ καὶ τοὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύmicromicroαχοι ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι τὰν αὐτῶν [5793] ἔχοντες αἰ δέ ποι στρατείας δέῃ κοινᾶς βουλεύεσθαι Λακεδαιmicroονίως καὶ Ἀργείως ὅπᾳ κα δικαιότατα κρίναντας [5794] τοῖς ξυmicromicroάχοις αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀmicroφίλλογα ἢ τᾶν ἐντὸς ἢ τᾶν ἐκτὸς Πελοποννάσω αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός διακριθῆmicroεν αἰ δέ τις τῶν ξυmicromicroάχων πόλις

32

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 33: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

πόλι ἐρίζοι ἐς πόλιν ἐλθῆν ἅντινα ἴσαν ἀmicroφοῖν ταῖς πολίεσσι δοκείοι τὼς δὲ ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαιlsquo [5801] Αἱ microὲν σπονδαὶ καὶ ἡ ξυmicromicroαχία αὕτη ἐγεγένητο καὶ ὁπόσα ἀλλήλων πολέmicroῳ ἢ εἴ τι ἄλλο εἶχον διελύσαντο κοινῇ δὲ ἤδη τὰ πράγmicroατα τιθέmicroενοι ἐψηφίσαντο κήρυκα καὶ πρεσβείαν παρ Ἀθηναίων microὴ προσδέχεσθαι ἢν microὴ ἐκ Πελοποννήσου ἐξίωσι τὰ τείχη ἐκλιπόντες καὶ microὴ ξυmicroβαίνειν [5802] τῳ microηδὲ πολεmicroεῖν ἀλλ ἢ ἅmicroα καὶ τά τε ἄλλα θυmicroῷ ἔφερον καὶ ἐς τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ ὡς Περδίκκαν ἔπεmicroψαν ἀmicroφότεροι πρέσβεις καὶ ἀνέπεισαν Περδίκκαν ξυνοmicroόσαι σφίσιν οὐ microέντοι εὐθύς γε ἀπέστη τῶν Ἀθηναίων ἀλλὰ διενοεῖτο ὅτι καὶ τοὺς Ἀργείους ἑώρα ἦν δὲ καὶ αὐτὸς τὸ ἀρχαῖον ἐξ Ἄργους καὶ τοῖς Χαλκιδεῦσι τούς τε παλαιοὺς [5803] ὅρκους ἀνενεώσαντο καὶ ἄλλους ὤmicroοσαν ἔπεmicroψαν δὲ καὶ [58032] παρὰ τοὺς Ἀθηναίους οἱ Ἀργεῖοι πρέσβεις τὸ ἐξ Ἐπιδαύρου τεῖχος κελεύοντες ἐκλιπεῖν οἱ δ ὁρῶντες ὀλίγοι πρὸς πλείους ὄντες τοὺς ξυmicroφύλακας ἔπεmicroψαν ∆ηmicroοσθένη τοὺς σφετέρους ἐξάξοντα ὁ δὲ ἀφικόmicroενος καὶ ἀγῶνά τινα πρόφασιν γυmicroνικὸν ἔξω τοῦ φρουρίου ποιήσας ὡς ἐξῆλθε τὸ ἄλλο φρούριον ἀπέκλῃσε τὰς πύλας καὶ ὕστερον Ἐπιδαυ- ρίοις ἀνανεωσάmicroενοι τὰς σπονδὰς αὐτοὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδοσαν [5811] τὸ τείχισmicroα microετὰ δὲ τὴν τῶν Ἀργείων ἀπόστασιν ἐκ τῆς ξυmicromicroαχίας καὶ οἱ Μαντινῆς τὸ microὲν πρῶτον ἀντέχοντες ἔπειτ οὐ δυνάmicroενοι ἄνευ τῶν Ἀργείων ξυνέβησαν καὶ αὐτοὶ τοῖς Λακεδαιmicroονίοις καὶ τὴν ἀρχὴν ἀφεῖσαν τῶν πόλεων [5812] καὶ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ Ἀργεῖοι χίλιοι ἑκάτεροι ξυστρατεύ- σαντες τά τ ἐν Σικυῶνι ἐς ὀλίγους microᾶλλον κατέστησαν αὐτοὶ οἱ Λακεδαιmicroόνιοι ἐλθόντες καὶ microετ ἐκεῖνα ξυναmicroφό- τεροι ἤδη καὶ τὸν ἐν Ἄργει δῆmicroον κατέλυσαν καὶ ὀλιγαρχία ἐπιτηδεία τοῖς Λακεδαιmicroονίοις κατέστη καὶ πρὸς ἔαρ ἤδη ταῦτα ἦν τοῦ χειmicroῶνος λήγοντος καὶ τέταρτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5821] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους ∆ιῆς τε οἱ ἐν Ἄθῳ ἀπέ- στησαν Ἀθηναίων πρὸς Χαλκιδέας καὶ Λακεδαιmicroόνιοι τὰ ἐν Ἀχαΐᾳ οὐκ ἐπιτηδείως πρότερον ἔχοντα καθίσταντο [5822] Καὶ Ἀργείων ὁ δῆmicroος κατ ὀλίγον ξυνιστάmicroενός τε καὶ ἀναθαρσήσας ἐπέθεντο τοῖς ὀλίγοις τηρήσαντες αὐτὰς τὰς γυmicroνοπαιδίας τῶν Λακεδαιmicroονίων καὶ microάχης γενοmicroένης ἐν τῇ πόλει ἐπεκράτησεν ὁ δῆmicroος καὶ τοὺς microὲν ἀπέκτεινε τοὺς [5823] δὲ ἐξήλασεν οἱ δὲ Λακεδαιmicroόνιοι ἕως microὲν αὐτοὺς microετε- πέmicroποντο οἱ φίλοι οὐκ ἦλθον ἐκ πλέονος ἀναβαλόmicroενοι δὲ τὰς γυmicroνοπαιδίας ἐβοήθουν καὶ ἐν Τεγέᾳ πυθόmicroενοι ὅτι νενίκηνται οἱ ὀλίγοι προελθεῖν microὲν οὐκέτι ἠθέλησαν δεοmicroένων τῶν διαπεφευγότων ἀναχωρήσαντες δὲ ἐπ οἴκου τὰς γυmicroνο- [5824] παιδίας ἦγον καὶ ὕστερον ἐλθόντων πρέσβεων ἀπό τε τῶν ἐν τῇ πόλει [ἀγγέλων] καὶ τῶν ἔξω Ἀργείων παρόντων τε τῶν ξυmicromicroάχων καὶ ῥηθέντων πολλῶν ἀφ ἑκατέρων ἔγνωσαν microὲν ἀδικεῖν τοὺς ἐν τῇ πόλει καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν [5825] ἐς Ἄργος διατριβαὶ δὲ καὶ microελλήσεις ἐγίγνοντο ὁ δὲ δῆmicroος τῶν Ἀργείων ἐν τούτῳ φοβούmicroενος τοὺς Λακεδαι- microονίους καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων ξυmicromicroαχίαν πάλιν προσαγό-

33

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 34: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

microενός τε καὶ νοmicroίζων microέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελῆσαι τειχίζει microακρὰ τείχη ἐς θάλασσαν ὅπως ἢν τῆς γῆς εἴργωνται ἡ κατὰ θάλασσαν σφᾶς microετὰ τῶν Ἀθηναίων ἐπαγωγὴ τῶν [5826] ἐπιτηδείων ὠφελῇ ξυνῄδεσαν δὲ τὸν τειχισmicroὸν καὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ τινὲς πόλεων καὶ οἱ microὲν Ἀργεῖοι πανδηmicroεί καὶ αὐτοὶ καὶ γυναῖκες καὶ οἰκέται ἐτείχιζον καὶ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν αὐτοῖς ἦλθον τέκτονες καὶ λιθουργοί καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [5831] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι ὡς ᾔσθοντο τειχιζόντων ἐστράτευσαν ἐς τὸ Ἄργος αὐτοί τε καὶ οἱ ξύmicromicroαχοι πλὴν Κορινθίων ὑπῆρχε δέ τι αὐτοῖς καὶ ἐκ τοῦ Ἄργους αὐτόθεν πρασσόmicroενον ἦγε δὲ τὴν στρατιὰν Ἆγις [5832] ὁ Ἀρχιδάmicroου Λακεδαιmicroονίων βασιλεύς καὶ τὰ microὲν ἐκ τῆς πόλεως δοκοῦντα προϋπάρχειν οὐ προυχώρησεν ἔτι τὰ δὲ οἰκοδοmicroούmicroενα τείχη ἑλόντες καὶ καταβαλόντες καὶ Ὑσιὰς χωρίον τῆς Ἀργείας λαβόντες καὶ τοὺς ἐλευθέρους ἅπαντας οὓς ἔλαβον ἀποκτείναντες ἀνεχώρησαν καὶ διελύθησαν κατὰ [5833] πόλεις ἐστράτευσαν δὲ microετὰ τοῦτο καὶ Ἀργεῖοι ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ δῃώσαντες ἀπῆλθον ὅτι σφῶν τοὺς φυγάδας ὑπεδέχοντο οἱ γὰρ πολλοὶ αὐτῶν ἐνταῦθα κατῴκηντο [5834] κατέκλῃσαν δὲ τοῦ αὐτοῦ χειmicroῶνος καὶ Μακεδόνας Ἀθη- ναῖοι Περδίκκᾳ ἐπικαλοῦντες τήν τε πρὸς Ἀργείους καὶ Λακεδαιmicroονίους γενοmicroένην ξυνωmicroοσίαν καὶ ὅτι παρασκευα- σαmicroένων αὐτῶν στρατιὰν ἄγειν ἐπὶ Χαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Ἀmicroφίπολιν Νικίου τοῦ Νικηράτου στρατηγοῦντος ἔψευστο τὴν ξυmicromicroαχίαν καὶ ἡ στρατεία microάλιστα διελύθη ἐκείνου dagger ἀπάραντος dagger πολέmicroιος οὖν ἦν καὶ ὁ χειmicroὼν ἐτελεύτα οὗτος καὶ πέmicroπτον καὶ δέκατον ἔτος τῷ πολέmicroῳ ἐτελεύτα [5841] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου θέρους Ἀλκιβιάδης τε πλεύσας ἐς Ἄργος ναυσὶν εἴκοσιν Ἀργείων τοὺς δοκοῦντας ἔτι ὑπόπτους εἶναι καὶ τὰ Λακεδαιmicroονίων φρονεῖν ἔλαβε τριακοσίους ἄνδρας καὶ κατέθεντο αὐτοὺς Ἀθηναῖοι ἐς τὰς ἐγγὺς νήσους ὧν ἦρχον καὶ ἐπὶ Μῆλον τὴν νῆσον Ἀθηναῖοι ἐστράτευσαν ναυσὶν ἑαυτῶν microὲν τριάκοντα Χίαις δὲ ἕξ Λεσβίαιν δὲ δυοῖν καὶ ὁπλίταις ἑαυτῶν microὲν διακοσίοις καὶ χιλίοις καὶ τοξόταις τριακοσίοις καὶ ἱπποτοξόταις εἴκοσι τῶν δὲ ξυmicromicroάχων καὶ [5842] νησιωτῶν ὁπλίταις microάλιστα πεντακοσίοις καὶ χιλίοις οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιmicroονίων microέν εἰσιν ἄποικοι τῶν δ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι νησιῶται ἀλλὰ τὸ microὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν γῆν ἐς πόλεmicroον [5843] φανερὸν κατέστησαν στρατοπεδευσάmicroενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ στρατηγοὶ Κλεοmicroήδης τε ὁ Λυκοmicroήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιmicroάχου πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς λόγους πρῶτον ποιησοmicroένους ἔπεmicroψαν πρέσβεις οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς microὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν [5851] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε rsquoἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος οἱ λόγοι γίγνονται ὅπως δὴ microὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες

34

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 35: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

ἡmicroῶν ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκοmicroεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡmicroῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή) ὑmicroεῖς οἱ καθήmicroενοι ἔτι ἀσφαλέ- στερον ποιήσατε καθ ἕκαστον γὰρ καὶ microηδ ὑmicroεῖς ἑνὶ λόγῳ ἀλλὰ πρὸς τὸ microὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι εὐθὺς ὑπολαmicroβάνοντες κρίνετε καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέ- [5861] γοmicroεν εἴπατεlsquo οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο rsquoἡ microὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται τὰ δὲ τοῦ πολέmicroου παρόντα ἤδη καὶ οὐ microέλ- λοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται ὁρῶmicroεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑmicroᾶς τῶν λεχθησοmicroένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενοmicroένοις microὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι αὐτὸ microὴ ἐνδοῦσι πόλεmicroον ἡmicroῖν φέρουσαν πεισθεῖσι δὲ δουλείανlsquo [5871] ΑΘ Εἰ microὲν τοίνυν ὑπονοίας τῶν microελλόντων λογιούmicroενοι ἢ ἄλλο τι ξυνήκετε ἢ ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε περὶ σωτηρίας βουλεύσοντες τῇ πόλει παυοίmicroεθ ἄν εἰ δ ἐπὶ τοῦτο λέγοιmicroεν ἄν [5881] ΜΗΛ Εἰκὸς microὲν καὶ ξυγγνώmicroη ἐν τῷ τοιῷδε καθεστῶτας ἐπὶ πολλὰ καὶ λέγοντας καὶ δοκοῦντας τρέπεσθαι ἡ microέντοι ξύνοδος καὶ περὶ σωτηρίας ἥδε πάρεστι καὶ ὁ λόγος ᾧ προκαλεῖσθε τρόπῳ εἰ δοκεῖ γιγνέσθω [5891] ΑΘ Ἡmicroεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ microετ ὀνοmicroάτων καλῶν ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχοmicroεν ἢ ἀδικούmicroενοι νῦν ἐπεξερχόmicroεθα λόγων microῆκος ἄπιστον παρέξοmicroεν οὔθ ὑmicroᾶς ἀξιοῦmicroεν ἢ ὅτι Λακεδαιmicroονίων ἄποικοι ὄντες οὐ ξυνεστρατεύ- σατε ἢ ὡς ἡmicroᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαι πείσειν τὰ δυνατὰ δ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦmicroεν διαπράσ- σεσθαι ἐπισταmicroένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια microὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν [5901] ΜΗΛ Ἧι microὲν δὴ νοmicroίζοmicroέν γε χρήσιmicroον (ἀνάγκη γάρ ἐπειδὴ ὑmicroεῖς οὕτω παρὰ τὸ δίκαιον τὸ ξυmicroφέρον λέγειν ὑπέθεσθε) microὴ καταλύειν ὑmicroᾶς τὸ κοινὸν ἀγαθόν ἀλλὰ τῷ αἰεὶ ἐν κινδύνῳ γιγνοmicroένῳ εἶναι τὰ εἰκότα καὶ δίκαια καί τι καὶ ἐντὸς τοῦ ἀκριβοῦς πείσαντά τινα ὠφεληθῆναι καὶ [59016] πρὸς ὑmicroῶν οὐχ ἧσσον τοῦτο ὅσῳ καὶ ἐπὶ microεγίστῃ τιmicroωρίᾳ σφαλέντες ἂν τοῖς ἄλλοις παράδειγmicroα γένοισθε [5911] ΑΘ Ἡmicroεῖς δὲ τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς ἢν καὶ παυθῇ οὐκ ἀθυmicroοῦmicroεν τὴν τελευτήν οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων ὥσπερ καὶ Λακεδαιmicroόνιοι οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσιν (ἔστι δὲ οὐ πρὸς Λακεδαιmicroονίους ἡmicroῖν ὁ ἀγών) ἀλλ ἢν οἱ ὑπήκοοί που [5912] τῶν ἀρξάντων αὐτοὶ ἐπιθέmicroενοι κρατήσωσιν καὶ περὶ microὲν τούτου ἡmicroῖν ἀφείσθω κινδυνεύεσθαι ὡς δὲ ἐπ ὠφελίᾳ τε πάρεσmicroεν τῆς ἡmicroετέρας ἀρχῆς καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ νῦν τοὺς λόγους ἐροῦmicroεν τῆς ὑmicroετέρας πόλεως ταῦτα δηλώσοmicroεν βουλόmicroενοι ἀπόνως microὲν ὑmicroῶν ἄρξαι χρησίmicroως δ ὑmicroᾶς ἀmicroφοτέροις σωθῆναι [5921] ΜΗΛ Καὶ πῶς χρήσιmicroον ἂν ξυmicroβαίη ἡmicroῖν δουλεῦσαι ὥσπερ καὶ ὑmicroῖν ἄρξαι [5931] ΑΘ Ὅτι ὑmicroῖν microὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπα- κοῦσαι ἂν γένοιτο ἡmicroεῖς δὲ microὴ διαφθείραντες ὑmicroᾶς κερδαί-

35

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 36: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

νοιmicroεν ἄν [5941] ΜΗΛ Ὥστε [δὲ] ἡσυχίαν ἄγοντας ἡmicroᾶς φίλους microὲν εἶναι ἀντὶ πολεmicroίων ξυmicromicroάχους δὲ microηδετέρων οὐκ ἂν δέξαισθε [5951] ΑΘ Οὐ γὰρ τοσοῦτον ἡmicroᾶς βλάπτει ἡ ἔχθρα ὑmicroῶν ὅσον ἡ φιλία microὲν ἀσθενείας τὸ δὲ microῖσος δυνάmicroεως παράδειγmicroα τοῖς ἀρχοmicroένοις δηλούmicroενον [5961] ΜΗΛ Σκοποῦσι δ ὑmicroῶν οὕτως οἱ ὑπήκοοι τὸ εἰκός ὥστε τούς τε microὴ προσήκοντας καὶ ὅσοι ἄποικοι ὄντες οἱ πολλοὶ καὶ ἀποστάντες τινὲς κεχείρωνται ἐς τὸ αὐτὸ τιθέασιν [5971] ΑΘ ∆ικαιώmicroατι γὰρ οὐδετέρους ἐλλείπειν ἡγοῦνται κατὰ δύναmicroιν δὲ τοὺς microὲν περιγίγνεσθαι ἡmicroᾶς δὲ φόβῳ οὐκ ἐπιέναι ὥστε ἔξω καὶ τοῦ πλεόνων ἄρξαι καὶ τὸ ἀσφαλὲς ἡmicroῖν διὰ τὸ καταστραφῆναι ἂν παράσχοιτε ἄλλως τε καὶ νησιῶται ναυκρατόρων καὶ ἀσθενέστεροι ἑτέρων ὄντες εἰ microὴ περιγένοισθε [5981] ΜΗΛ Ἐν δ ἐκείνῳ οὐ νοmicroίζετε ἀσφάλειαν δεῖ γὰρ αὖ καὶ ἐνταῦθα ὥσπερ ὑmicroεῖς τῶν δικαίων λόγων ἡmicroᾶς ἐκβιβά- σαντες τῷ ὑmicroετέρῳ ξυmicroφόρῳ ὑπακούειν πείθετε καὶ ἡmicroᾶς τὸ ἡmicroῖν χρήσιmicroον διδάσκοντας εἰ τυγχάνει καὶ ὑmicroῖν τὸ αὐτὸ ξυmicroβαῖνον πειρᾶσθαι πείθειν ὅσοι γὰρ νῦν microηδε- τέροις ξυmicromicroαχοῦσι πῶς οὐ πολεmicroώσεσθε αὐτούς ὅταν ἐς τάδε βλέψαντες ἡγήσωνταί ποτε ὑmicroᾶς καὶ ἐπὶ σφᾶς ἥξειν κἀν τούτῳ τί ἄλλο ἢ τοὺς microὲν ὑπάρχοντας πολεmicroίους microεγαλύνετε τοὺς δὲ microηδὲ microελλήσαντας γενέσθαι ἄκοντας ἐπάγεσθε [5991] ΑΘ Οὐ γὰρ νοmicroίζοmicroεν ἡmicroῖν τούτους δεινοτέρους ὅσοι ἠπειρῶταί που ὄντες τῷ ἐλευθέρῳ πολλὴν τὴν διαmicroέλλησιν τῆς πρὸς ἡmicroᾶς φυλακῆς ποιήσονται ἀλλὰ τοὺς νησιώτας τέ που ἀνάρκτους ὥσπερ ὑmicroᾶς καὶ τοὺς ἤδη τῆς ἀρχῆς τῷ ἀναγκαίῳ παροξυνοmicroένους οὗτοι γὰρ πλεῖστ ἂν τῷ ἀλο- γίστῳ ἐπιτρέψαντες σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ ἡmicroᾶς ἐς προῦπτον κίνδυνον καταστήσειαν [51001] ΜΗΛ Ἦ που ἄρα εἰ τοσαύτην γε ὑmicroεῖς τε microὴ παυθῆναι ἀρχῆς καὶ οἱ δουλεύοντες ἤδη ἀπαλλαγῆναι τὴν παρακινδύ- νευσιν ποιοῦνται ἡmicroῖν γε τοῖς ἔτι ἐλευθέροις πολλὴ κακότης καὶ δειλία microὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν [51011] ΑΘ Οὔκ ἤν γε σωφρόνως βουλεύησθε οὐ γὰρ περὶ ἀνδραγαθίας ὁ ἀγὼν ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑmicroῖν microὴ αἰσχύνην ὀφλεῖν περὶ δὲ σωτηρίας microᾶλλον ἡ βουλή πρὸς τοὺς κρείσσονας πολλῷ microὴ ἀνθίστασθαι [51021] ΜΗΛ Ἀλλ ἐπιστάmicroεθα τὰ τῶν πολέmicroων ἔστιν ὅτε κοινοτέρας τὰς τύχας λαmicroβάνοντα ἢ κατὰ τὸ διαφέρον ἑκατέρων πλῆθος καὶ ἡmicroῖν τὸ microὲν εἶξαι εὐθὺς ἀνέλπιστον microετὰ δὲ τοῦ δρωmicroένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς [51031] ΑΘ Ἐλπὶς δὲ κινδύνῳ παραmicroύθιον οὖσα τοὺς microὲν ἀπὸ περιουσίας χρωmicroένους αὐτῇ κἂν βλάψῃ οὐ καθεῖλεν τοῖς δ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει) ἅmicroα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί [51032] τις αὐτὴν γνωρισθεῖσαν οὐκ ἐλλείπει ὃ ὑmicroεῖς ἀσθενεῖς τε

36

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 37: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

καὶ ἐπὶ ῥοπῆς microιᾶς ὄντες microὴ βούλεσθε παθεῖν microηδὲ ὁmicroοιωθῆ- ναι τοῖς πολλοῖς οἷς παρὸν ἀνθρωπείως ἔτι σῴζεσθαι ἐπει- δὰν πιεζοmicroένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται microαντικήν τε καὶ χρησmicroοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα microετ ἐλπίδων λυmicroαίνεται [51041] ΜΗΛ Χαλεπὸν microὲν καὶ ἡmicroεῖς (εὖ ἴστε) νοmicroίζοmicroεν πρὸς δύναmicroίν τε τὴν ὑmicroετέραν καὶ τὴν τύχην εἰ microὴ ἀπὸ τοῦ ἴσου ἔσται ἀγωνίζεσθαι ὅmicroως δὲ πιστεύοmicroεν τῇ microὲν τύχῃ ἐκ τοῦ θείου microὴ ἐλασσώσεσθαι ὅτι ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάmicroεθα τῆς δὲ δυνάmicroεως τῷ ἐλλείποντι τὴν Λακεδαιmicroονίων ἡmicroῖν ξυmicromicroαχίαν προσέσεσθαι ἀνάγκην ἔχουσαν καὶ εἰ microή του ἄλλου τῆς γε ξυγγενείας ἕνεκα καὶ αἰσχύνῃ βοηθεῖν καὶ οὐ παντάπασιν οὕτως ἀλόγως θρασυνόmicroεθα [51051] ΑΘ Τῆς microὲν τοίνυν πρὸς τὸ θεῖον εὐmicroενείας οὐδ ἡmicroεῖς οἰόmicroεθα λελείψεσθαι οὐδὲν γὰρ ἔξω τῆς ἀνθρωπείας τῶν microὲν ἐς τὸ θεῖον νοmicroίσεως τῶν δ ἐς σφᾶς αὐτοὺς βουλήσεως [51052] δικαιοῦmicroεν ἢ πράσσοmicroεν ἡγούmicroεθα γὰρ τό τε θεῖον δόξῃ τὸ ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διὰ παντὸς ὑπὸ φύσεως ἀναγκαίας οὗ ἂν κρατῇ ἄρχειν καὶ ἡmicroεῖς οὔτε θέντες τὸν νόmicroον οὔτε κειmicroένῳ πρῶτοι χρησάmicroενοι ὄντα δὲ παραλαβόντες καὶ ἐσόmicroενον ἐς αἰεὶ καταλείψοντες χρώmicroεθα αὐτῷ εἰδότες καὶ ὑmicroᾶς ἂν καὶ ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάmicroει ἡmicroῖν γενοmicroένους [51053] δρῶντας ἂν ταὐτό καὶ πρὸς microὲν τὸ θεῖον οὕτως ἐκ τοῦ εἰκότος οὐ φοβούmicroεθα ἐλασσώσεσθαι τῆς δὲ ἐς Λακεδαι- microονίους δόξης ἣν διὰ τὸ αἰσχρὸν δὴ βοηθήσειν ὑmicroῖν πιστεύετε αὐτούς microακαρίσαντες ὑmicroῶν τὸ ἀπειρόκακον οὐ [51054] ζηλοῦmicroεν τὸ ἄφρον Λακεδαιmicroόνιοι γὰρ πρὸς σφᾶς microὲν αὐτοὺς καὶ τὰ ἐπιχώρια νόmicroιmicroα πλεῖστα ἀρετῇ χρῶνται πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους πολλὰ ἄν τις ἔχων εἰπεῖν ὡς προσ- φέρονται ξυνελὼν microάλιστ ἂν δηλώσειεν ὅτι ἐπιφανέστατα ὧν ἴσmicroεν τὰ microὲν ἡδέα καλὰ νοmicroίζουσι τὰ δὲ ξυmicroφέροντα δίκαια καίτοι οὐ πρὸς τῆς ὑmicroετέρας νῦν ἀλόγου σωτηρίας ἡ τοιαύτη διάνοια [51061] ΜΗΛ Ἡmicroεῖς δὲ κατ αὐτὸ τοῦτο ἤδη καὶ microάλιστα πιστεύοmicroεν τῷ ξυmicroφέροντι αὐτῶν Μηλίους ἀποίκους ὄντας microὴ βουλήσεσθαι προδόντας τοῖς microὲν εὔνοις τῶν Ἑλλήνων ἀπίστους καταστῆναι τοῖς δὲ πολεmicroίοις ὠφελίmicroους [51071] ΑΘ Οὔκουν οἴεσθε τὸ ξυmicroφέρον microὲν microετ ἀσφαλείας εἶναι τὸ δὲ δίκαιον καὶ καλὸν microετὰ κινδύνου δρᾶσθαι ὃ Λακεδαιmicroόνιοι ἥκιστα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τολmicroῶσιν [51081] ΜΗΛ Ἀλλὰ καὶ τοὺς κινδύνους τε ἡmicroῶν ἕνεκα microᾶλλον ἡγούmicroεθ ἂν ἐγχειρίσασθαι αὐτούς καὶ βεβαιοτέρους ἢ ἐς ἄλλους νοmicroιεῖν ὅσῳ πρὸς microὲν τὰ ἔργα τῆς Πελοποννήσου ἐγγὺς κείmicroεθα τῆς δὲ γνώmicroης τῷ ξυγγενεῖ πιστότεροι ἑτέρων ἐσmicroέν [51091] ΑΘ Τὸ δ ἐχυρόν γε τοῖς ξυναγωνιουmicroένοις οὐ τὸ εὔνουν τῶν ἐπικαλεσαmicroένων φαίνεται ἀλλ ἢν τῶν ἔργων τις δυνάmicroει πολὺ προύχῃ ὃ Λακεδαιmicroόνιοι καὶ πλέον τι τῶν ἄλλων σκοποῦσιν (τῆς γοῦν οἰκείας παρασκευῆς ἀπιστίᾳ καὶ microετὰ ξυmicromicroάχων πολλῶν τοῖς πέλας ἐπέρχονται) ὥστε οὐκ εἰκὸς ἐς νῆσόν γε αὐτοὺς ἡmicroῶν ναυκρατόρων ὄντων

37

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 38: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

περαιωθῆναι [51101] ΜΗΛ Οἱ δὲ καὶ ἄλλους ἂν ἔχοιεν πέmicroψαι πολὺ δὲ τὸ Κρητικὸν πέλαγος δι οὗ τῶν κρατούντων ἀπορώτερος ἡ [51102] λῆψις ἢ τῶν λαθεῖν βουλοmicroένων ἡ σωτηρία καὶ εἰ τοῦδε σφάλλοιντο τράποιντ ἂν καὶ ἐς τὴν γῆν ὑmicroῶν καὶ ἐπὶ τοὺς λοιποὺς τῶν ξυmicromicroάχων ὅσους microὴ Βρασίδας ἐπῆλθεν καὶ οὐ περὶ τῆς microὴ προσηκούσης microᾶλλον ἢ τῆς οἰκειοτέρας ξυmicromicroαχίδος τε καὶ γῆς ὁ πόνος ὑmicroῖν ἔσται [51111] ΑΘ Τούτων microὲν καὶ πεπειραmicroένοις ἄν τι γένοιτο καὶ ὑmicroῖν καὶ οὐκ ἀνεπιστήmicroοσιν ὅτι οὐδ ἀπὸ microιᾶς πώποτε [51112] πολιορκίας Ἀθηναῖοι δι ἄλλων φόβον ἀπεχώρησαν ἐν- θυmicroούmicroεθα δὲ ὅτι φήσαντες περὶ σωτηρίας βουλεύσειν οὐδὲν ἐν τοσούτῳ λόγῳ εἰρήκατε ᾧ ἄνθρωποι ἂν πιστεύσαντες [511124] νοmicroίσειαν σωθήσεσθαι ἀλλ ὑmicroῶν τὰ microὲν ἰσχυρότατα ἐλπι- ζόmicroενα microέλλεται τὰ δ ὑπάρχοντα βραχέα πρὸς τὰ ἤδη ἀντιτεταγmicroένα περιγίγνεσθαι πολλήν τε ἀλογίαν τῆς διανοίας παρέχετε εἰ microὴ microεταστησάmicroενοι ἔτι ἡmicroᾶς ἄλλο τι [51113] τῶνδε σωφρονέστερον γνώσεσθε οὐ γὰρ δὴ ἐπί γε τὴν ἐν τοῖς αἰσχροῖς καὶ προύπτοις κινδύνοις πλεῖστα διαφθείρουσαν ἀνθρώπους αἰσχύνην τρέψεσθε πολλοῖς γὰρ προορωmicroένοις ἔτι ἐς οἷα φέρονται τὸ αἰσχρὸν καλούmicroενον ὀνόmicroατος ἐπα- γωγοῦ δυνάmicroει ἐπεσπάσατο ἡσσηθεῖσι τοῦ ῥήmicroατος ἔργῳ ξυmicroφοραῖς ἀνηκέστοις ἑκόντας περιπεσεῖν καὶ αἰσχύνην [51114] αἰσχίω microετὰ ἀνοίας ἢ τύχῃ προσλαβεῖν ὃ ὑmicroεῖς ἢν εὖ βουλεύησθε φυλάξεσθε καὶ οὐκ ἀπρεπὲς νοmicroιεῖτε πόλεώς τε τῆς microεγίστης ἡσσᾶσθαι microέτρια προκαλουmicroένης ξυmicromicroάχους γενέσθαι ἔχοντας τὴν ὑmicroετέραν αὐτῶν ὑποτελεῖς καὶ δοθεί- σης αἱρέσεως πολέmicroου πέρι καὶ ἀσφαλείας microὴ τὰ χείρω φιλονικῆσαι ὡς οἵτινες τοῖς microὲν ἴσοις microὴ εἴκουσι τοῖς δὲ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται πρὸς δὲ τοὺς ἥσσους microέτριοί [51115] εἰσι πλεῖστ ἂν ὀρθοῖντο σκοπεῖτε οὖν καὶ microεταστάντων ἡmicroῶν καὶ ἐνθυmicroεῖσθε πολλάκις ὅτι περὶ πατρίδος βου- λεύεσθε ἧς microιᾶς πέρι καὶ ἐς microίαν βουλὴν τυχοῦσάν τε καὶ microὴ κατορθώσασαν ἔσται [51121] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναῖοι microετεχώρησαν ἐκ τῶν λόγων οἱ δὲ Μήλιοι κατὰ σφᾶς αὐτοὺς γενόmicroενοι ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς [51122] παραπλήσια καὶ ἀντέλεγον ἀπεκρίναντο τάδε rsquoοὔτε ἄλλα δοκεῖ ἡmicroῖν ἢ ἅπερ καὶ τὸ πρῶτον ὦ Ἀθηναῖοι οὔτ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πόλεως ἑπτακόσια ἔτη ἤδη οἰκουmicroένης τὴν ἐλευθερίαν ἀφαιρησόmicroεθα ἀλλὰ τῇ τε microέχρι τοῦδε σῳζούσῃ τύχῃ ἐκ τοῦ θείου αὐτὴν καὶ τῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ Λακεδαιmicroονίων τιmicroωρίᾳ πιστεύοντες πειρασόmicroεθα σῴζεσθαι [51123] προκαλούmicroεθα δὲ ὑmicroᾶς φίλοι microὲν εἶναι πολέmicroιοι δὲ microηδε- τέροις καὶ ἐκ τῆς γῆς ἡmicroῶν ἀναχωρῆσαι σπονδὰς ποιησα- microένους αἵτινες δοκοῦσιν ἐπιτήδειοι εἶναι ἀmicroφοτέροιςlsquo [51131] Οἱ microὲν δὴ Μήλιοι τοσαῦτα ἀπεκρίναντο οἱ δὲ Ἀθηναῖοι διαλυόmicroενοι ἤδη ἐκ τῶν λόγων ἔφασαν rsquoἀλλ οὖν microόνοι γε ἀπὸ τούτων τῶν βουλευmicroάτων ὡς ἡmicroῖν δοκεῖτε τὰ microὲν microέλλοντα τῶν ὁρωmicroένων σαφέστερα κρίνετε τὰ δὲ ἀφανῆ τῷ βούλεσθαι ὡς γιγνόmicroενα ἤδη θεᾶσθε καὶ Λακεδαιmicroονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβληmicroένοι καὶ

38

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39

Page 39: Θουκυδίδης - Ιστοριών Ε

πιστεύσαντες πλεῖστον καὶ σφαλήσεσθεlsquo [51141] Καὶ οἱ microὲν Ἀθηναίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐς τὸ στρά- τευmicroα οἱ δὲ στρατηγοὶ αὐτῶν ὡς οὐδὲν ὑπήκουον οἱ Μήλιοι πρὸς πόλεmicroον εὐθὺς ἐτρέποντο καὶ διελόmicroενοι κατὰ πόλεις περι- [51142] ετείχισαν κύκλῳ τοὺς Μηλίους καὶ ὕστερον φυλακὴν σφῶν τε αὐτῶν καὶ τῶν ξυmicromicroάχων καταλιπόντες οἱ Ἀθηναῖοι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀνεχώρησαν τῷ πλέονι τοῦ στρα- τοῦ οἱ δὲ λειπόmicroενοι παραmicroένοντες ἐπολιόρκουν τὸ χωρίον [51151] Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν [51152] σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιmicroονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον καὶ Λακεδαιmicroόνιοι δι αὐτὸ τὰς microὲν σπονδὰς οὐδ ὣς ἀφέντες ἐπολέmicroουν αὐτοῖς ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν [51153] Ἀθηναίους λῄζεσθαι καὶ Κορίνθιοι ἐπολέmicroησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις οἱ δ ἄλλοι Πελοποννήσιοι [51154] ἡσύχαζον εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσmicroατος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάmicroενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιmicroα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἄmicroεινον τὴν φυλακὴν τὸ ἔπειτα παρεσκευά- ζοντο καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα [51161] Τοῦ δ ἐπιγιγνοmicroένου χειmicroῶνος Λακεδαιmicroόνιοι microελλή- σαντες ἐς τὴν Ἀργείαν στρατεύειν ὡς αὐτοῖς τὰ διαβατήρια [ἱερὰ ἐν τοῖς ὁρίοις] οὐκ ἐγίγνετο ἀνεχώρησαν καὶ Ἀρ- γεῖοι διὰ τὴν ἐκείνων microέλλησιν τῶν ἐν τῇ πόλει τινὰς ὑπο- πτεύσαντες τοὺς microὲν ξυνέλαβον οἱ δ αὐτοὺς καὶ διέφυγον [51162] καὶ οἱ Μήλιοι περὶ τοὺς αὐτοὺς χρόνους αὖθις καθ ἕτερόν τι τοῦ περιτειχίσmicroατος εἷλον τῶν Ἀθηναίων παρόντων οὐ [51163] πολλῶν τῶν φυλάκων καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης ὡς ταῦτα ἐγίγνετο ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ ∆ηmicroέου καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούmicroενοι γενοmicroένης καὶ προδοσίας τινός ἀφ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις [51164] ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι οἱ δὲ ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον παῖδας δὲ καὶ γυναῖκας ἠνδραπόδισαν τὸ δὲ χωρίον αὐτοὶ ᾤκισαν ἀποίκους ὕστερον πεντακοσίους πέmicroψαντες

39


Σκυλίτση Σύνοψις Ιστοριών

Σκυλίτση Σύνοψις Ιστοριών

Documents
Θουκυδίδης Σκουτερόπουλου

Θουκυδίδης Σκουτερόπουλου

Education
Θουκυδίδης - Ιστοριών Γ

Θουκυδίδης - Ιστοριών Γ

Documents
Θουκυδίδης "Περικλέους Επιτάφιος" Γ' Λυκείου: Εισαγωγή, Ερωτήσεις & Απαντήσεις για τα κριτήρια αξιολόγησης

Θουκυδίδης "Περικλέους Επιτάφιος" Γ' Λυκείου: Εισαγωγή, Ερωτήσεις & Απαντήσεις για τα κριτήρια αξιολόγησης

Education
Συγγραφή δύο ιστοριών · 2016-02-03 · Ευρωπαϊκό πρόγραμμα στο οποίο επίσης συμμετείχαμε (Teachers4 Europe). Άρα,

Συγγραφή δύο ιστοριών · 2016-02-03 · Ευρωπαϊκό πρόγραμμα στο οποίο επίσης συμμετείχαμε (Teachers4 Europe). Άρα,

Documents
Το Ε. Κ. Φ. Ε Αγ. Αναργύρων

Το Ε. Κ. Φ. Ε Αγ. Αναργύρων

Documents
αρχαία ελληνικά α΄λυκείου θουκυδίδης

αρχαία ελληνικά α΄λυκείου θουκυδίδης

Education
Ο Θουκυδίδης η προέλευση των Ελλήνων και το όνομα Ελλάς.doc

Ο Θουκυδίδης η προέλευση των Ελλήνων και το όνομα Ελλάς.doc

Documents
Θουκυδίδης και Ξενοφών - Δύο Αθηναίοι ιστορικοί της κλασικής εποχής ~ Αντώνης Τσακμάκης

Θουκυδίδης και Ξενοφών - Δύο Αθηναίοι ιστορικοί της κλασικής εποχής ~ Αντώνης Τσακμάκης

Documents
Θουκυδίδης- Περικλέους Επιτάφιος, Γ΄Λυκείου, Μεταφράσεις

Θουκυδίδης- Περικλέους Επιτάφιος, Γ΄Λυκείου, Μεταφράσεις

Education
Θουκυδίδης - Ιστοριών Η

Θουκυδίδης - Ιστοριών Η

Documents
ΕΔ ÿ Ε ΕΦΔΑ Ε Γ: Α Α Ε Η 71 ΕΓΑΩ ΑΔΩ Α ΧΩ ΑΘΕΗ Η Ε ÿΑ ΗΗ Ε ... · PDF fileΔΣΕ 1.4 ροϊ στάμενη Αρχή:

ΕΔ ÿ Ε ΕΦΔΑ Ε Γ: Α Α Ε Η 71 ΕΓΑΩ ΑΔΩ Α ΧΩ ΑΘΕΗ Η Ε ÿΑ ΗΗ Ε ... · PDF fileΔΣΕ 1.4 ροϊ στάμενη Αρχή:

Documents
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ‘ΡΧΑΙΑ... · 3/28 -Αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί (Ηρόδοτος από την Αλικαρνασσό, Θουκυδίδης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ‘ΡΧΑΙΑ... · 3/28 -Αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί (Ηρόδοτος από την Αλικαρνασσό, Θουκυδίδης

Documents
της Ε Ε Ε Ε Γ Μ - HSSMGE

της Ε Ε Ε Ε Γ Μ - HSSMGE

Documents
Γιάννου Βασιλική, 2ο ΓΕΛ Ευόσμου, Αρχαία Α΄ Λυκείου,Θουκυδίδης Ολόρου Αλιμούσιος, Εισαγωγή

Γιάννου Βασιλική, 2ο ΓΕΛ Ευόσμου, Αρχαία Α΄ Λυκείου,Θουκυδίδης Ολόρου Αλιμούσιος, Εισαγωγή

Education
Θουκυδίδης, Φιλολογική Ομάδα Κάκτου μετάφραση Ιστοριών Α Αιτίες και αφορμές του πελοποννησιακού πολέμου

Θουκυδίδης, Φιλολογική Ομάδα Κάκτου μετάφραση Ιστοριών Α Αιτίες και αφορμές του πελοποννησιακού πολέμου

Documents
το περίστροφο, ένα εξάγωνο ιστοριών – κωνσταντίνος ποζουκίδης

το περίστροφο, ένα εξάγωνο ιστοριών – κωνσταντίνος ποζουκίδης

Documents
Κ. Ε. Ε. - ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Κ. Ε. Ε. - ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Documents
Θουκυδίδης B

Θουκυδίδης B

Documents
Παρακαταθήκη Ιστοριών Παπαδημητρη Παπαναγιωτου

Παρακαταθήκη Ιστοριών Παπαδημητρη Παπαναγιωτου

Documents
04. ε ε! άρη, έλα!

04. ε ε! άρη, έλα!

Education
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α - media.public.grmedia.public.gr/Books-PDF/9789604610365-0266605.pdf5 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Πρόλογος .....11

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α - media.public.grmedia.public.gr/Books-PDF/9789604610365-0266605.pdf5 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Πρόλογος .....11

Documents
Copolymers of ε-caprolactone and quaternized ε

Copolymers of ε-caprolactone and quaternized ε

Documents
ΔΑΩΑΑ Ω Α ; Ε ;Ε F 8 GΕΩ Ε G Δ @ C G ;Ε G Ε ;Ε G · των ενδιαφερομένων για θέματα εφαρμογής της σχετικής εγκυκλίου

ΔΑΩΑΑ Ω Α ; Ε ;Ε F 8 GΕΩ Ε G Δ @ C G ;Ε G Ε ;Ε G · των ενδιαφερομένων για θέματα εφαρμογής της σχετικής εγκυκλίου

Documents
Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου - Ξενοφώντας - Θουκυδίδης

Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου - Ξενοφώντας - Θουκυδίδης

Documents
Θουκυδίδης - Ιστοριών Α

Θουκυδίδης - Ιστοριών Α

Documents
04. Ε ε! άρη, έλα!

04. Ε ε! άρη, έλα!

Education
ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ 1.Θουκυδίδης, Ἱστοριῶν, Α, 3, …‘ρχαία... · ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ 1.Θουκυδίδης,

ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ 1.Θουκυδίδης, Ἱστοριῶν, Α, 3, …‘ρχαία... · ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ 1.Θουκυδίδης,

Documents
Θουκυδίδης, Ιωάννης Μπάρμπας μετάφραση Δημηγορίες Πλαταιέων και Θηβαίων, Κλέωνα και Διοδότου 2006

Θουκυδίδης, Ιωάννης Μπάρμπας μετάφραση Δημηγορίες Πλαταιέων και Θηβαίων, Κλέωνα και Διοδότου 2006

Documents
Θουκυδίδης "Περικλέους Επιτάφιος" : Κριτήρια αξιολόγησης Κ.Ε.Ε

Θουκυδίδης "Περικλέους Επιτάφιος" : Κριτήρια αξιολόγησης Κ.Ε.Ε

Education