ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΘΕΜΑ: « ΟΙ ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ»

Στην πλατεία Παναγοπούλου (Σιντριβάνι)

ΣΧ. ΕΤΟΣ: 2011-2012

ΣΧΟΛΕΙΟ: 5Ο

∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ

ΤΑΞΗ: Ε1΄

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΟΣ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΠΠΑ

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Επιδιώκεται οι µαθητές να γνωρίσουν την ιστορία κάθε πλατείας, το

ρόλο της πλατείας στη συλλογική ζωή της πόλης, να προτείνουν τρόπους

βελτίωσης της λειτουργικότητας της πλατείας και να προσεγγίσουν

εικαστικά τα έργα τέχνης που βρίσκονται σ΄αυτές.

ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

1) Ανάπτυξη της έννοιας της µεταβολής στο χώρο και στο χρόνο.

2) ∆ηµιουργία κριτικής σκέψης και απόκτηση γνωστικών δεξιοτήτων

µέσω της παρατήρησης και της περιγραφής.

3) Απόκτηση δεξιοτήτων και αξιών επικοινωνίας και

συνεργατικότητας.

4) Ενεργητική- βιωµατική συµµετοχή των µαθητών και ενίσχυση της

αυτοεκτίµησής τους.

ΓΕΝΙΚΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΛΑΤΕΙΑ

Μια πλατεία της πόλης είναι ένας ανοιχτός δηµόσιος χώρος, που

βρίσκεται συνήθως στην καρδιά ενός παραδοσιακού οικισµού και

χρησιµοποιείται για εκδηλώσεις της κοινότητας. Άλλα ονόµατα για

πλατεία της πόλης είναι: πολιτικό κέντρο, αστική πλατεία, η πλατεία και

δηµόσια πλατεία.

Οι περισσότερες πλατείες της πόλης είναι κατάλληλες για ανοικτές

αγορές, µουσικές συναυλίες, πολιτικές συγκεντρώσεις και άλλες

εκδηλώσεις που απαιτούν σταθερό έδαφος. Όντας σε κεντρική

τοποθεσία, η πλατείες της πόλης περιβάλλεται συνήθως από τα µικρά

καταστήµατα όπως τα αρτοποιεία, καταστήµατα τροφίµων και

καταστήµατα ειδών ένδυσης. Στο κέντρο τους είναι συχνά µια πηγή, ένα

µνηµείο, ή άγαλµα.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Στην πολεοδοµία, µια πλατεία της πόλης ή αστική πλατεία είναι µια

προγραµµατισµένη ανοικτή περιοχή στην πόλη, συνήθως ή αρχικά σε

ορθογώνιο σχήµα. Μερικές πλατείες της πόλης είναι αρκετά µεγάλες

ώστε να δρουν ως ένα είδος «εθνικής πλατείας".(Πλατεία Συντάγµατος-

Αθήνα)

Οι πρώτοι αστικοί σχηµατισµοί άρχισαν να εµφανίζονται τουλάχιστον

6.000 χρόνια πριν. Εντός των αστικών περιοχών, ανοιχτός δηµόσιος

χώρος πάντα υπήρχε. Μαζί µε την ανάπτυξη της ανθρώπινης κοινωνίας

και την ανάπτυξη των πόλεων, οι πλατείες απέκτησαν ολοένα και

περισσότερες λειτουργίες.

Στην αρχή, οι πλατείες ιδρύθηκαν στο σταυροδρόµι σηµαντικών

εµπορικών οδών, όπου πραγµατοποιείτο η ανταλλαγή των αγαθών,

καθώς και των ιδεών. Έτσι στις πλατείες έγινε η πολιτισµική ανταλλαγή,

που είχε σαν αποτέλεσµα την πρόοδο. Για παράδειγµα, εφευρέθηκε η

αριθµητική και η γλωσσική εικονογραφική (επιγραφές) από την ανάγκη

για την καταγραφή των συναλλαγών.

Μια άλλη πολύ σηµαντική λειτουργία της δηµόσιας πλατείας ήταν ότι

λειτούργησε ως µια ευκαιρία για να ασκήσει την εξουσία των ηγεµόνων

µε στρατιωτικές παρελάσεις και λιτανείες.

Οι πόλεµοι και οι εφευρέσεις των επικίνδυνων όπλων, όπου η φιλοδοξία

δεν ήταν µόνο να αποκτήσεις τα αγαθά, αλλά να καταστρέψεις τους

εχθρούς, οδήγησε σε πόλεις που περιβάλλονταν από χοντρούς τοίχους

και περίπλοκα συστήµατα άµυνας. Έτσι έγιναν πολύ πυκνοκατοικηµένες,

αλλά ακόµη και υπό αυτές τις συνθήκες υπήρχε πάντα χώρος για έναν

ανοιχτό δηµόσιο χώρο.

Οι λειτουργίες της πλατείας επεκτείνονται πάρα πολύ. Τόποι λατρείας

δηµιουργήθηκαν εκεί, πλατείες χρησιµοποιήθηκαν ως τόπος µνηµείων,

µόνιµες ή προσωρινές αγορές ανεγέρθηκαν και εκεί έγιναν επαναστάσεις.

Γύρω από τις πλατείες ήταν η θέση των βασιλικών δικαστηρίων, των

κυβερνητικών κτιρίων και των αρχοντικών της πόλης ως εκδηλώσεις του

πλούτου και της εξουσίας. Επίσης, χρησιµοποιούνταν για αγώνες,

εκτελέσεις, ή ακόµα και να συλλέγουν το νερό της βροχής σε µεγάλες

υπόγειες δεξαµενές.

Τον τελευταίο καιρό, θέατρα, εστιατόρια και µουσεία, επίσης, βρίσκουν

τη θέση τους στις πλατείες. Οι πλατείες γίνονται στην πραγµατικότητα,

µια συλλογή από ανθρώπινες εµπειρίες που διατηρούν πολυάριθµες

πολιτιστικές αξίες.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και η συγκέντρωση του πληθυσµού στην

πόλη έφεραν µεγάλες αλλαγές στη µορφή της πόλης. Οι δηµόσιοι χώροι

έγιναν κατοικίες σε βάρος της συλλογικής έκτασης. Ιδιαίτερα από την

εφεύρεση της µηχανοκίνητης κυκλοφορίας, έχει καταστραφεί σχεδόν το

µεγαλύτερο µέρος των ανοικτών δηµόσιων χώρων. ∆υστυχώς, ένας

χώρος στάθµευσης αυτοκινήτων σε ένα σηµείο είχε περισσότερη αξία

από τη συσσωρευµένη ιστορική κληρονοµιά - ανθρώπινη συνεργασία,

τεχνολογικές διαδικασίες, αρχιτεκτονικός και πολεοδοµικός σχεδιασµός -

ότι δηλαδή ενσαρκώνει ένα τετράγωνο.

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Ξεκινήσαµε από το εργαστήριο της πληροφορικής. Εκεί,

χρησιµοποιώντας το Google Earth, κάναµε περιήγηση στην πόλη µας µε

σκοπό να εντοπίσουµε τις πλατείες της, να βάλουµε ετικέτες και να τις

καταγράψουµε. Οι προσωπικές εµπειρίες των µαθητών βοήθησαν και

λειτούργησαν ως παράγοντας ενδιαφέροντος και γνώσης.

Αφού εντοπίσαµε τις πλατείες της πόλης, βάλαµε τις ετικέτες για να

γνωρίζουµε την τοποθεσία της καθεµιάς.

Από την έρευνά µας καταλήξαµε στις παρακάτω σπουδαιότερες

πλατείες:

Πλατεία ∆ηµοκρατίας (Μπέλλου)

Πλατεία Ειρήνης (Στράτου)

Πλατεία Μαρίας ∆ηµάδη

Πλατεία Ανδρέα Παναγόπουλου

Πλατεία ∆ηµητρίου Τσακανίκα

Πλατεία Κωνσταντίνου Χατζόπουλου

Πλατεία Μελίνας Μερκούρη

Πλατεία Hρώων (Των 120)

Πλατεία Άρη Βελουχιώτη

Πλατεία Κουµπούρα (Νικολάου Παναγιώτου)

Πλατεία Μητροπολίτη Χρυσόστοµου (Τρία Φανάρια)

Πλατεία Αλεξάντερ Φλέµιγκ

Πλατεία 28ης Οκτωβρίου (Καραπανέικα)

Πλατεία Αγίου Κωνσταντίνου

Γνωρίζοντας ότι η ονοµασία κάθε πλατείας συνδέεται µε την ιστορία

και κυρίως µε την τοπική ιστορία της πόλης, αφού χωριστήκαµε σε

οµάδες που η καθεµιά «υιοθέτησε» ορισµένες πλατείες, ψάξαµε στο

διαδίκτυο, στη ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη και σε παλιά βιβλία από ιδιώτες να

βρούµε πληροφορίες για τα ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα που έδωσαν

το όνοµά τους στις πλατείες του Αγρινίου. Επικεντρωθήκαµε σε

πρόσωπα που πρόσφεραν πολλά στην πόλη µας ή σπουδαία ιστορικά

πρόσωπα µε αξία για τη χώρα µας.

Επισκεφτήκαµε τις κυριότερες πλατείες του τόπου µας. Σε καθεµιά απ΄

αυτές ένας µαθητής ή µαθήτρια από κάθε οµάδα διάβαζε σ΄ όλους τις

σχετικές πληροφορίες. Ένας από την οµάδα σηµείωνε τα σχόλια και τις

παρατηρήσεις µας.

Στο σχολείο συζητήσαµε για όσα είδαµε, γράψαµε το οδοιπορικό µας

και στο τέλος γράψαµε τις προτάσεις µας για το πώς µπορούν οι πλατείες

µας να γίνουν οµορφότερες για όλους, µεγάλους και µικρούς.

Σχόλια και παρατηρήσεις

Κασσιανή:

-Εντυπωσιάστηκα από την πλατεία Κουµπούρα, γιατί ήταν καθαρή µε

πολλά φυτά και ήταν περιφραγµένη. Έτσι η προτοµή του ήρωα ήταν

καθαρή.

∆ηµοσθένης: -Μου άρεσε η πλατεία Παναγοπούλου, γιατί έχει ένα σιντριβάνι, είναι

ωραία διαµορφωµένο το σχέδιό της και έχει δέντρα, λουλούδια και

παγκάκια.

Μαρία:

-Μια από τις πλατείες που µου άρεσαν είναι η πλατεία Φλέµινγκ, επειδή

είναι µικρή, όµορφη και έχει πολύ πράσινο.

Ελένη:

-Στην κεντρική πλατεία µου άρεσε πολύ το ψηφιδωτό µε τον Αχελώο και

τον Ηρακλή, που παλεύουν και η πεντάφωτη που υπάρχει εκεί.

Ελβίρα:

-Στην κεντρική πλατεία δεν έχει πολύ πράσινο. Επίσης, εκεί είναι ένα

µνηµείο από τον προηγούµενο αιώνα που ο κόσµος και οι τουρίστες δεν

το προσέχουν γιατί δεν το έχουν περιφράξει για να ξεχωρίζει.

Γιώργος: -Στην πλατεία Ειρήνης µου αρέσει το άγαλµα της Μάνας που κλαίει,

αλλά είναι δίπλα ακριβώς σε µια καφετέρια και δεν ξεχωρίζει.

Αντρέας: -Στην πλατεία Χατζοπούλου το σιντριβάνι είναι απεριποίητο και απ΄ έξω

γύρω γύρω είναι µαυρισµένο.

Κωνσταντίνα:

-Μου άρεσε η πλατεία Μερκούρη γιατί έχει χώρο για παιχνίδι και

πράσινο, αλλά είχε και πολλά σκουπίδια.

Θεοδώρα:

-Στην κεντρική πλατεία δεν έχει πολλά δέντρα και παγκάκια, αλλά

πολλές καρέκλες και τραπέζια από τα µαγαζιά.

Εριέττα:

-Η πλατεία ∆ηµάδη δεν έχει καθαρά σιντριβάνια και το µνηµείο των

ηρώων είναι βαµµένο από σπρέι και γραµµένο µε υβριστικά συνθήµατα.

Νότης:

-Θα ήταν χρήσιµο να υπάρχει ένα παγκάκι στη µικρή πλατεία

Κουµπούρα, γιατί έχει πολύ πράσινο και είναι ωραία να κάθεσαι εκεί.

Στη συνέχεια ζωγραφίσαµε πώς θα θέλαµε να είναι µια πλατεία:

Οµαδικό έργο 1

Οµαδικό έργο 2

∆ηµιουργήσαµε λεύκωµα µε φωτογραφίες παλιές και σηµερινές από

τις πλατείες της πόλης µας. Εκεί βάλαµε και τις φωτογραφίες που

βγάλαµε κι εµείς από την επίσκεψή µας σ΄αυτές.

Η πλατεία Ειρήνης παλιά

Το «Σιντριβάνι» παλιά

Το «Σιντριβάνι» τώρα

Φτιάξαµε σταυρόλεξα:

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ

1. ∆εν πετάµε στις πλατείες.

7. Τη λέµε πλατεία Σιντριβάνι.

8. Παλιό όνοµα της πλατείας ∆ηµοκρατίας.

11. Είναι δίπλα στην πλατεία Μερκούρη.

12. Στη µέση της πλατείας ∆ηµοκρατίας είναι ένα ωραίο ...

14. Οι 120 θανατώθηκαν κοντά στην Αγία ..

ΚΑΘΕΤΑ

2. Ο πρώτος ήρωας του Αγρινίου.

3. Ίδρυµα δίπλα στην πλατεία ∆ηµάδη(αρκτικόλεξο)

4. Ο κεντρικός δρόµος της πόλης.

5. Βρίσκεται στην πλατεία ∆ηµοκρατίας.

6. Ανακάλυψε την πενικιλίνη.

9. Όνοµα πλατείας αντίθετο από τον πόλεµο.

10. Στην πλατεία αυτή βρίσκεται το µνηµείο των ηρώων.

13. Τόσοι κρεµάστηκαν στην κεντρική πλατεία.

Γράψαµε ακροστιχίδες:

Π_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Λ_ _ _ _ _ _ _ _

Α_ _ _ _ _ _ _ _

Τ_ _ _ _

Ε_ _ _ _ _ _ _ _

Ι_ _ _ _ _ _

Ε_ _ _ _ _ _

Σ_ _ _ _ _ _ _ _ _

1 .Μία πλατεία είναι η πλατεία ...

2.Οι πλατείες της πόλης δεν έχουν πολλά ...

3.Το όνοµα του Φλέµινγκ.

4.Στην πλατεία Μερκούρη υπήρχε το ...

5.Σκοτώθηκαν 120 για την ... µας.

6.Κάθε πλατεία έχει την … της.

7.Πλατεία µε όνοµα αντίθετο του πολέµου.

8.∆εν πρέπει να πετάµε ... στις πλατείες µας.

Με µια φωτογραφία από την πλατεία Φλέµινγκ και µε τη βοήθεια της

δασκάλας µας φτιάξαµε παζλ, που µπορούµε να το παίζουµε στο

διαδίκτυο και το αναρτήσαµε στο blog του σχολείου µας.

Προτάσεις της τάξης

Επειδή θέλουµε οι πλατείες της πόλης µας να γίνουν οµορφότερες

προτείνουµε στο ∆ήµο µας και στους κατοίκους να τις διατηρούν

καθαρές και να σέβονται την ιστορία τους. Έτσι προτείνουµε:

• Να µπουν πινακίδες που να λένε να µην πετάµε σκουπίδια και

περισσότερα καλαθάκια σκουπιδιών.

• Να καθαριστούν τα βρώµικα σιντριβάνια και να υπάρχει κάποιος

να τα φροντίζει.

• Να καθαριστεί το µνηµείο στην πλατεία ∆ηµάδη από τα άσχηµα

λόγια και τα γκράφιτι και να υπάρχει ένας φύλακας για να

προσέχει την πλατεία.

• Να φυτευτούν περισσότερα δέντρα και φυτά για να οµορφύνει ο

χώρος και να γίνεται σκιά.

• Να τοποθετηθούν περισσότερα παγκάκια για να ξεκουραζόµαστε.

• Να µπουν ταµπέλες στα αγάλµατα και στα µνηµεία για να µάθουν

όλοι την ιστορία του τόπου µας, οι κάτοικοι και οι τουρίστες.

Οι προτάσεις αυτές είναι αποτέλεσµα των δικών µας παρατηρήσεων

και ενός ερωτηµατολογίου που ετοιµάσαµε και µοιράσαµε στους

γύρω καταστηµατάρχες και στους περαστικούς:

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (Υπογραµµίζω µία απάντηση)

1. Είστε ικανοποιηµένος/η από την καθαριότητα της πλατείας;

-ΝΑΙ

-ΟΧΙ

2. Αν απαντήσατε αρνητικά ποιος πιστεύετε ότι ευθύνεται γι΄αυτό;

-Οι περαστικοί;

-Οι γύρω καταστηµατάρχες;

-Οι πελάτες τους;

-Τα συνεργεία καθαριότητας του ∆ήµου;

-Όλοι οι παραπάνω.

3.Τι από τα παρακάτω πιστεύεται ότι πρέπει να γίνει για να βελτιωθεί

η κατάσταση;

-Να περνάει συχνότερα το συνεργείο καθαρισµού του ∆ήµου.

-Να τοποθετηθούν περισσότερα καλαθάκια σκουπιδιών.

-Να τοποθετηθούν πινακίδες για την καθαριότητα.

-Όλα τα παραπάνω.

4.(Μόνο οι καταστηµατάρχες) Βγάζετε τα σκουπίδια σας :

-Οποιαδήποτε στιγµή της ηµέρας.

-Λίγο πριν περάσει το απορριµµατοφόρο του ∆ήµου.

5.Εκτός από το κατάστηµά σας φροντίζετε για την καθαριότητα και

γύρω απ΄αυτό;

-ΝΑΙ

-ΟΧΙ

Σας ευχαριστούµε

Στο φαρµακείο

Στην καφετέρια

Ακολουθούν οι πληροφορίες που συγκεντρώσαµε και στιγµιότυπα από

την επίσκεψή µας στις πιο σπουδαίες για την ιστορία τους πλατείες :

ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΑΡΙΑΣ ∆ΗΜΑ∆Η

Η πλατεία

Μαθαίνω για τη ζωή της

Η πιο µοντέρνα πλατεία της πόλης

ΜΑΡΙΑ ∆ΗΜΑ∆Η

Μια πατριώτισσα...

Η Μαρία ∆ηµάδη θα παρέµενε ίσως µια κυρία του σαλονιού,

φιλάνθρωπη και καλλιεργηµένη, αν δεν είχε µεσολαβήσει ο πόλεµος.

Μικρό παιδί έπαιζε πιάνο, έµαθε πέντε ξένες γλώσσες, ζωγραφική,

διάβαζε και έγραφε ποιήµατα, έστελνε συνεργασίες στη «∆ιάπλαση των

Παίδων». Μεγαλώνοντας θα σπουδάσει φιλολογία στο Αµβούργο. Η

µητέρα της είναι κόρη µεγάλου εµπόρου καπνών, ο πατέρας της γιατρός

και λογοτέχνης. Η Μαρία παντρεύεται, αποκτά ένα κοριτσάκι και χωρίζει

Εκείνη µε την έναρξη του πολέµου δηµιουργεί οµίλους γυναικών που

πλέκουν για τους στρατιώτες στο Αλβανικό Μέτωπο, εργάζεται η ίδια

σαν εθελόντρια νοσοκόµα δίπλα στους τραυµατίες. Οι γείτονές της θα τη

µυήσουν στο ΕΑΜ. Στην εξοχική της βίλα, στο χωριό Πλάτανος γίνεται

η πρώτη Συνδιάσκεψη του ΕΑΜ της περιοχής και εκείνη είναι η πρώτη

γυναίκα που οργανώνεται από την Αιτωλοακαρνανία στις γραµµές της

Εθνικής Αλληλεγγύης.

Γρήγορα η οργάνωση συνειδητοποιεί ότι η Μαρία ∆ηµάδη διαθέτει

εξαιρετικές ικανότητες και δυνατότητες που πρέπει να χρησιµοποιηθούν

κάπου αλλού: Κοµψή, ντυµένη πάντα µε την τελευταία µόδα,

γλωσσοµαθής, «από τζάκι» είναι ο ιδεώδης άνθρωπος που µπορεί να

εργαστεί σαν µεταφράστρια των Γερµανών - που ζητούν ήδη διερµηνέα

για το φρουραρχείο του Αγρινίου. Αποφασιστική, ριψοκίνδυνη, η Μαρία

δέχεται.

Παρακολουθεί τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, κρυφακούει συζητήσεις,

ανοίγει βιβλία, διαβάζει απόρρητα έγγραφα και τα αποτυπώνει όλα στο

µυαλό της.

Η νέα διερµηνέας πείθει τον διοικητή του Φρουραρχείου να γίνει έρανος

για τους φτωχούς της περιοχής. Η Μαρία πληροφορεί για όλες τις

στρατιωτικές κινήσεις των κατακτητών µε συνέπεια τις ήττες τους στο

Θερµό, το Μακρινόρος και το Καρπενήσι, όπου κατευθύνονται 50.000

Γερµανοί από Αγρίνιο και Λαµία µε στόχο την κυβέρνηση της

Ελεύθερης Ελλάδας. Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ ειδοποιηµένο

έγκαιρα, δίνει τη µάχη εκεί που θέλει και έτσι η µάχη κερδίζεται - µαζί

της και η αντίσταση...

Ωστόσο δεν ήταν οι Γερµανοί που ανακάλυψαν το διπλό της πρόσωπο

και τη δολοφόνησαν. Ηταν οι «Ελληνες» συνεργάτες των Γερµανών που

τη σκότωσαν άνανδρα. Πλησίαζε ο καιρός που θα έφευγαν οι κατακτητές

και ο Τολιόπουλος, ο αρχηγός τους, ήξερε ότι η Μαρία είχε ακούσει

πολλά. Ηταν αυτή που µετέφραζε, ήταν η µόνη που γνώριζε όλες τις

συνεννοήσεις των εθνοπροδοτών, τις λεηλασίες τα καψίµατα, τις

δολοφονίες, όλα τα εγκλήµατα που είχαν κάνει οι Γερµανοτσολιάδες και

τη φοβούνταν. Επρεπε να βγει από τη µέση πριν να είναι αργά γι' αυτούς.

Ετσι άρχισε το χρονικό ενός προδιαγεγραµµένου θανάτου...

Οι Γερµανοί εγκατέλειψαν το Αγρίνιο στις 14 Σεπτέµβρη. Λίγες µέρες

πριν οι τσολιάδες πηγαίνουν στο σπίτι της Μαρίας ∆ηµάδη, κόβουν τα

τηλεφωνικά καλώδια και της λένε ψέµατα ότι τη ζητάνε επειγόντως στο

Φρουραρχείο. Τη συλλαµβάνουν, την ανακρίνουν και ισχυρίζονται ότι θα

την οδηγήσουν στη φυλακή προσωρινά µέχρι το πρωί, αλλά ο

Τολιόπουλος έχει δώσει το σύνθηµα: «Το πρωί βγάλτε της και µια

φωτογραφία». Με τη βία την οδηγούν δίπλα από τη φυλακή προς το

νεκροταφείο. Εκείνη αντιστέκεται, τη βρίζουν, τη σέρνουν. Ζητά να δει

τον Τολιόπουλο. Ο τσολιάς υποκρίνεται ότι θα εκτελέσει την παραγγελία

της αλλά δίνει το παράγγελµα στο εκτελεστικό απόσπασµα. Μια κραυγή

ξεφεύγει από τα χείλη της: «Μανούλα µου!» ∆έκα σφαίρες καρφώνονται

στην καρδιά της...

ΠΛΑΤΕΙΑ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ

Η προτοµή

Η ζωή του ποιητή

Εκδήλωση για την τοποθέτηση της προτοµής πριν χρόνια

2. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Κωνσταντίνος (Κώστας) Χατζόπουλος (1868 - 1920) ήταν σπουδαίος

µυθιστοριογράφος, ποιητής, διηγηµατογράφος, µεταφραστής και

δοκιµιογράφος, από τους πρωτοπόρους του δηµοτικισµού και του

σοσιαλισµού στην Ελλάδα. Γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1868. Κατόπιν

παρακολούθησε το γυµνάσιο Μεσολογγίου και στη συνέχεια τη Νοµική

Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Επέστρεψε ως δικηγόρος στο

Αγρίνιο, αλλά άσκησε το επάγγελµα του δικηγόρου για λίγο. Έχοντας

λύσει το βιοποριστικό του πρόβληµα, λόγω της µεγάλης κτηµατικής

περιουσίας που κληρονόµησε από τη θετή οικογένειά του (οικογένεια

Στάικου), εγκατέλειψε το επάγγελµα πολύ σύντοµα και αφιερώθηκε στη

λογοτεχνία. Έτσι εγκαταστάθηκε και πάλι στην Αθήνα και αναµίχθηκε

ενεργά στην τότε πνευµατική ζωή συµµετέχοντας στους λογοτεχνικούς

κύκλους, όπου την ίδια εποχή δρούσε και ο αδελφός του ∆ηµήτριος

(γνωστός και σαν Μποέµ). Το 1897 πήρε µέρος ως έφεδρος αξιωµατικός

του στρατού στον Ελληνοτουρκικό πόλεµο.

Στη Νεοελληνική Λογοτεχνία ο Κώστας Χατζόπουλος εµφανίστηκε σε

νεαρή ηλικία, το 1885, δηµοσιεύοντας ποίηµά του Έλα Ξανθή στην

εφηµερίδα Εβδοµάς του ∆. Καµπούρογλου. Έγραφε συνήθως µε το

φιλολογικό ψευδώνυµο Πέτρος Βασιλικός στα περιοδικά Εστία, Νουµάς,

∆ιόνυσος και Καλλιτέχνης.

Το 1900 ο Κώστας Χατζόπουλος αναχώρησε για τη Γερµανία. Σπούδασε

στο Μόναχο, στη ∆ρέσδη και στη Λειψία και εντρύφησε στη φιλολογία

και την ποίηση των βόρειων λαών, που επηρέασαν το έργο του..

Το 1914, µε την έκρηξη του Α΄ Παγκόσµιου Πόλεµου, ο Κώστας

Χατζόπουλος επέστρεψε στην Ελλάδα και άρχισε να δηµοσιεύει τα

διηγήµατα και µυθιστορήµατα που είχε γράψει κατά καιρούς στην

Ελλάδα και τη Γερµανία. Ιδιαίτερη µνεία πρέπει να γίνει στις

µεταφράσεις του, µε τις οποίες επιχείρησε να καταστήσει γνωστά στην

Ελλάδα κάποια από τα σηµαντικότερα ονόµατα της ευρωπαϊκής

λογοτεχνίας

Το 1920 και ενώ ταξίδευε µε καράβι προς την Ιταλία, πέθανε εν πλω και

θάφτηκε στο κοιµητήριο του Μπρίντεζι. Η γενέτειρα πόλη του, το

Αγρίνιο, σε ένδειξη τιµής, έδωσε το όνοµά του σε κεντρική πλατεία της

πόλης.

……………………………………………………………………………

Ένα ωραίο ποίηµα:

Άσ΄ τη βάρκα

Άσ' τη βάρκα στο κύµα όπου θέλει να τρέχει,

ας ορίζει το αέρι τιµόνι, πανί,

τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσµος δεν έχει,

είναι πιο όµορφοι οι άγνωροι πάντα γιαλοί"

η ζωή µια δροσιά είναι, ένα κύµα" ας το φέρει

όπου θέλει το αέρι, όπου ξέρει το αέρι.

Ας αλλάζουν λιβάδια µε βράχους και δάση,

γύρω ας φεύγουν πού πύργοι, πού καλύβας καπνός'

είτε ειδύλλιο γελούµενο απλώνεται η πλάση,

είτε αντάρες και µπόρες κρεµά ο ουρανός,

µη θαρρείς το πανί σου µπορείς να βαστάξεις,

όπου θέλει το κύµα µαζί του θ' αράξεις.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ

Κάτω απ΄ τον πλάτανο

Μαθαίνω για τη Μ.Μερκούρη

Μια ωραία άποψη της πλατείας

Ο σταθµός του τρένου

3. ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ

Τη χαρακτήρισαν "τελευταία ελληνίδα θεά" και "γυναίκα - φλόγα". Όλη

της η ζωή ήταν γεµάτη όνειρα, ελπίδες, αγωνίες και αγώνες. Η Μελίνα

Μερκούρη ήταν µια από τις σηµαντικότερες Ελληνίδες του 20ού αιώνα.

Υπήρξε πολύµορφη προσωπικότητα. Κορυφαία αγωνίστρια της

∆ηµοκρατίας στον αγώνα κατά της χούντας (1967-1974). Σπουδαία

ηθοποιός του θεάτρου και του κινηµατογράφου µε διεθνή καριέρα και µε

ερµηνείες που έχουν καταγραφεί στις σελίδες της Έβδοµης Τέχνης.

Πολιτικός που σηµάδεψε µε την παρουσία της τον πολιτισµό της

Ελλάδας, τον έφερε στις πρώτες σελίδες των εφηµερίδων. Πίστευε

ακράδαντα ότι ο πολιτισµός είναι η βαριά βιοµηχανία µας. Ότι είναι ένα

σοβαρό εξαγώγιµο προϊόν και ότι έχει µεγάλη σηµασία και αξία η

ανάδειξή του.

Η Μελίνα Μερκούρη υπήρξε η πλέον διάσηµη και προβεβληµένη

προσωπικότητα της Ελλάδας. Πορτραίτα της γυρίστηκαν από

τηλεοπτικούς σταθµούς σε ολόκληρο τον κόσµο και περιελάµβαναν,

συνεντεύξεις της για τον πολιτισµό, για εθνικά θέµατα και κυρίως για την

επιστροφή των Μαρµάρων του Παρθενώνα. Τιµήθηκε µε µετάλλια και

διακρίσεις από πολλούς αρχηγούς κρατών, πανεπιστήµια (Βοστόνη,

Οξφόρδη κ.α) διεθνείς οργανισµούς (Unesco κ.α) οργανώσεις, αλλά και

από δήµους ολόκληρης της χώρας για την κοινά παραδεκτή προσφορά

της στην τέχνη, στον πολιτισµό, στο κοινωνικό σύνολο. Γιατί η Μελίνα

Μερκούρη ήταν η αγαπηµένη του ελληνικού λαού. Και σήµερα, δεν είναι

µια ανάµνηση, είναι καθηµερινά µαζί µας.

ΠΛΑΤΕΙΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ( παλιά Μπέλλου)

Στην πεντάφωτη Το µνηµείο των 120

Στη βρύση

Τα πρώτα χρόνια

Αργότερα

Πριν λίγα χρόνια

Σήµερα

4. ΜΙΧΑΗΛ Μ Π Ε Λ Λ Ο Σ

Μπέλλος Μιχαήλ. Σπούδασε γιατρός καί προσέφερε τις υπηρεσίες του

δωρεάν, χάρις στη µεγάλη του οικονοµική ανεξαρτησία. Το 1879,

διαδέχτηκε στη ∆ηµαρχία το Γρηγόριο Στάικο και µε τα έργα του

αξιοποίησε την πόλη του Αγρινίου. Τα σπουδαιότερα άπ' αυτά είναι: Το

παλιό ∆ηµαρχείο, ή οµώνυµη πλατεία του (σήµερα πλατεία

∆ηµοκρατίας), το τότε δηµοσυντήρητο γυµνάσιο καί το πρώτο

ρυµοτοµικό σχέδιο.

Ό Μπέλλος εργάστηκε πολύ για το Αγρίνιο καί πέθανε επάνω στο

καθήκον του από συγκοπή την 8-11-1885 σέ στιγµή συνεδριάσεως του

δηµοτικου συµβουλίου.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Η ιστορία της πλατείας

Ξεκούραση στα σκαλάκια

Η πλατεία «Σιντριβάνι» παλιά …

και σήµερα

5. ΑΝ∆ΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1883. Φοίτησε στο γνωστό την εποχή εκείνη

εκπαιδευτήριο Βλάχου της Κερκύρας.

∆ιαδέχτηκε τον πατέρα του Αναστάσιο στο καπνεµπόριο, Παράλληλα µε

τις εµπορικές του ασχολίες, ανέπτυξε ζωηρότατη κοινωνική δράση και µε

το πολύ καλλιεργηµένο πνεύµα που διέθετε και τις βαθιές ανθρωπιστικές

του αντιλήψεις, κατάφερε να γίνει την εποχή εκείνη στα Αγρίνιο, η πηγή

κάθε ευγενικής, προοδευτικής κι εκπολιτιστικής κίνησης.

Για τη χρηστή του πολιτεία, το άψογο ήθος του και την απλότητά του, ο

αγρινιώτικος λαός τον εκτιµά όσον του αξίζει και τον εκλέγει ∆ήµαρχό

του το 1925 µέχρι τα 1933, γιατί ήταν ο µόνος που θα µπορούσε να λύσει

τα µεγάλα προβλήµατα που δηµιουργήθηκαν µε την εγκατάσταση πέντε

χιλιάδων προσφύγων, το 1923.

Συµπλήρωσε τη ρυµοτοµία της πόλης. Ασφαλτόστρωσε τους

κεντρικότερους δρόµους. Φρόντισε για τον ηλεκτροφωτισµό της πόλης,

παραχωρώντας την εκµετάλλευση για ορισµένα χρόνια στους Α/φούς

Παπαστράτου, για να καλύψουν τα έξοδα εγκατάστασης και λειτουργίας

του εργοστασίου, του οποίου το Φ/ριο του 1928 εγιναν τα εγκαίνια.

Με τις άοκνες προσπάθειες του το 1930 επέλυσε το πρόβληµα της

ύδρευσης µε συγχρονισµένο υδραγωγείο.

Το 1926 ψήφισε κονδύλιο από 80χιλ. δραχµές κι άρχισαν οι ανασκαφές

για την ανακάλυψη του αρχαίου Αγρινίου. Το δε 1932 απάλλαξε το

Αγρίνιο απ το καρκίνωµα των διασκορπισµένων ανά το κέντρο της πόλης

και σε άθλια κατάσταση χασάπικων και ιχθυοπωλείων µε την ανέγερση

της δηµοτικής αγοράς.

Το 1935 εξελέγη βουλευτής Αιτωλ/νίας και το 1951 ύστερα από παλαϊκή

αξίωση και παρά τις αντίθετες υποδείξεις των γιατρών του, γιατί είχε

κλονισθεί στα χρόνια της κατοχής πολύ η υγεία του, κατέρχεται ως

υποψήφιος ∆ήµαρχος κι εκλέγεται παµψηφεί. ∆υστυχώς όµως ο

αιφνίδιος θάνατός του, τον Ιανουάριο του 1952, θέτει γρήγορα τέρµα στο

πλούσιο έργο του.

Ως ∆ηµοτικός Άρχων τιµήθηκε µε πολλά παράσηµα. Είχε σταθεί ένας απ'

τους πέντε ιδρυτές της Ενώσεως ∆ήµων και Κοινοτήτων Ελλάδος.

Προς τιµήν του η πλατεία Σιντριβάνι (µπροστά στα ∆ηµαρχείο) και ο

συνεχόµενος δρόµος πήραν το όνοµά του.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Ή ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ

∆ίπλα στην προτοµή

Η επιγραφή στη βάση

6. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΄Η ΚΟΥΜΠΟΥΡΑΣ

Είναι ο θρυλικός ήρωας του Αγρινίου. Γεννήθηκε τό 1886, από πατέρα

καπνεργάτη. Σε ηλικία 21 χρονών, έτρεξε µε ενθουσιασµό στο

µακεδόνικο αντάρτικο σώµα του καπετάν Μητρούση, να πολεµήσει για

τη λευτεριά των αδελφών µας. Στους σκληρούς αυτούς αγώνες, µέσα στο

εχθρικό έδαφος, ό Παναγιώτου ήταν ένα απ' τα καλύτερα παλληκάρια.

Στις αρχές Νοεµβρίου 1907, ένα τµήµα στο όποιο έλαβε µέρος κι ο

αγρινιώτης ήρωας, προσέβαλε τη πόλη των Σερρών. Ο Παναγιώτου

περικυκλώθηκε από µεγάλη τουρκική δύναµη µε µερικούς άλλους

συντρόφους του. Ανέβηκε στο καµπαναριό µιας εκκλησίας της πόλης,

που ήταν κοντά του και από κει πολέµησε γενναία, µέχρι το τελευταίο

του φυσίγγι. Στις προτάσεις των Τούρκων για παράδοση απαντούσε, µε

ντουφεκιές. Όταν δεν είχε πλέον µε τι να τους πολεµήσει, πήδησε απ' το

ψηλό καµπαναριό, για να τερµατίσει τη ζωή του και να µην πέσει

ζωντανός στα χέρια του εχθρού.

Είχε τη φριχτή τύχη, να µην σκοτωθεί όπως επεδίωξε, αλλά έπεσε χωρίς

να πάθει τίποτε στα χέρια των Τούρκων, οι όποιοι αφού τον βασάνισαν

πολύ, τον κρέµασαν σ' ένα πλάτανο, στην κεντρική πλατεία των Σερρών,

στις 6 Νοεµβρίου 1907.Το Αγρίνιο αργότερα, τιµώντας το µεγάλο αυτό

ήρωα τού έστησε την προτοµή στην οµώνυµη πλατεία, κοντά στο

σιδηροδροµικό σταθµό της πόλης.

Στην µαρµάρινη στήλη, όπου στηρίζεται, υπάρχει χαραγµένο το όνοµα:

“Νικ. Παναγιώτου – Σέρραι 3 ∆εκεµβρίου 1907”.

Στη βάση δε το τετράστιχο που αποδίδεται στο δικηγόρο Ιωάννη

Κίσσαβο

«Κοίτα διαβάτη, ποιά τιµή

Η δόξα που µε σταίνει.

Για την Πατρίδα όποιος χαθεί

Ποτέ του δεν πεθαίνει».

Παλαιότερα κάθε 24 Μαρτίου σχηµατίζονταν ποµπή µε την

φιλαρµονική του ∆ήµου και µε επικεφαλής τις αρχές του τόπου,

τιµώνταν ο ήρωας.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΣΑΚΑΝΙΚΑ

7. ∆ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ

Απ' τις παλαιότερες οικογένειες προυχόντων, του Βραχωρίου.

Κωνσταντίνος. ∆ιετέλεσε πληρεξούσιος του Βραχωρίου, στη ∆'

Εθνοσυνέλευση της 11 Ιουλίου 1829 του ΄Αργους. Πέθανε το 1832 στην

Πρόνοια του Ναυπλίου κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων της ΣΤ'

Εθνοσυνελεύσεως, της γνωστής στη συνταγµατική ιστορία της Ελλάδος,

ως «τετάρτη κατά παράταση Εθνοσυνέλευση», όπου αντιπροσώπευσε και

πάλι το Βραχώρι.

Αθανάσιος. Γιός του προηγουµένου. Το Αγρίνιο τον είχε τιµήσει µε την

εκλογή του ως ∆ηµάρχου, προ του Γρηγορίου Σταΐκου.

∆ηµήτριος. Γιός του προηγουµένου. ∆ήµαρχος Αγρινίου απ' το 1914,

όταν είχε υποβιβαστεί ο ∆ήµος Αγρινίου σε Κοινότητα µε το νόµο «περί

∆ήµων και Κοινοτήτων», µέχρι το 1922. (Ό προβιβασµός πάλι σε ∆ήµο

έγινε το 1924).

Ό ∆ηµήτριος Τσακανίκας, σχολαστικά ευσυνείδητος και τίµιος,

κατόρθωσε να επανορθώσει τα άθλια οικονοµικά του ∆ήµου και να

συγκέντρωση αρκετά έσοδα στο κοινοτικό ταµείο, τα όποια βρήκαν οι

µεταγενέστεροι του και αξιοποίησαν. "Ήσυχος κι ευγενικός, έχαιρε

µεγίστης εκτιµήσεως απ' τους αγρινιώτες. Πέθανε το 1942 στο Αγρίνιο.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ (Τρία Φανάρια)

8. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ

Ό Ναυπακτίας και Ευρυτανίας Χριστόφορος. Ό Μητροπολίτης

Χριστόφορος —κατά κόσµο Γεώργιος Αλεξανδρόπουλος—γεννήθηκε

στο Αγρίνιο το 1898. Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήµιο Αθηνών.

Όταν περάτωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις (1918 - 1923),

γυρίζοντας απ' το µικρασιατικό µέτωπο, διορίστηκε καθηγητής και

διευθυντής του Ελλ. Σχολείου Πλατάνου Ναυπακτίας. Τότε πήρε

συγχρόνως και τα πτυχία φιλολογίας και παιδαγωγικής.

Απ' τον Πλάτανο, µετετέθη στο Αγρίνιο και παρέµεινε ως διευθυντής

του εκεί ελληνικού σχολείου, µέχρι της καταργήσεως του. Οικογενειακές

υποχρεώσεις, δεν του επέτρεπαν ν' αποµακρυνθεί, γι' αυτό αναγκάστηκε

να παραιτηθεί για µια πενταετία. Αναδιορίστηκε καθηγητής στο

(γυµνάσιο Αγρινίου, το 1935). Εκεί που πρόσφερε πάρα πολλά στο

Αγρίνιο, είναι στον τοµέα της δράσεως του ως θεολόγου. Μέλος της

χριστιανικής αδελφότητος «Ζωή», ίδρυσε την Χριστιανική "Ένωση

Αγρινίου(1934) και την Φιλανθρωπική Εταιρία. Τα κατηχητικά σχολεία,

το Πτωχογηροκοµείο, το Ορφανοτροφείο, το νοσοκοµείο «"Άγιοι

Ανάργυροι», οι ενοριακές φιλόπτωχες αδελφότητες κ.λπ., είναι

δηµιουργήµατα του Αλεξανδρόπουλου.

∆ιετέλεσε συνέχεια, καθηγητής του γυµνασίου Μεσολογγίου και του

ιεροδιδασκαλείου Κορίνθου και το 1942, αφού είχε περιβληθεί

προηγουµένως το ιερατικό σχήµα, µε το κληρικό όνοµα Χριστόφορος

ανέλαβε πρωτοσύγκελος της 'Αρχιεπισκοπής Αθηνών.

Ή δράση του ως πρωτοσύγκελου ήταν τέτοια, ώστε το 1945 η Ιερά

Σύνοδος ανεγνώρισε την αξία του και τον χειροτόνησε µητροπολίτη

Ναυπακτίας και Ευρυτανίας.

Από τότε στη Ναύπακτο, συνεχίζεται αθόρυβα και δηµιουργικά το

µεγάλο θρησκευτικό και κοινωνικό έργο, για το όποιο έχει τάξει τον

εαυτό του.

Το Αγρίνιο πρέπει να νοιώθει ιδιαίτερη υπερηφάνεια, για το παιδί του

αυτό, που θα ολοκληρώσει ένα απ' τα ωραιότερα κεφάλαια της νεωτέρας

εκκλησιαστικής και ελληνικής ιστορίας.

Έχει εκδώσει πολλές µελέτες, και έχει συντάξει ιερές Ακολουθίες,

παρακλητικούς κανόνες, ειδικές ευχές κλπ.

ΠΛΑΤΕΙΑ 120 ΗΡΩΩΝ

Εδώ έγινε η εκτέλεση

9. ΟΙ 120 ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

Η τρίπλευρη στήλη Το φωτογραφικό ντοκουµέντο

Χαραγµένη ανεξίτηλα στη συλλογική µνήµη των Αγρινιωτών παραµένει

η Μεγάλη Παρασκευή του έτους 1944 (14 Απριλίου). Τότε που οι

Γερµανοί κατακτητές, αντιδρώντας µε αντίποινα στο σαµποτάζ

πατριωτών της αντίστασης, αποφάσισαν και εκτέλεσαν 120

κρατούµενους αγωνιστές. Τούς τρείς, τον Πάνο Σούλο, τον Χρήστο

Σαλάκο και τον Αβραάµ Αναστασιάδη τους κρέµασαν στην πλατεία

Μπέλλου (τη σηµερινή πλατεία ∆ηµοκρατίας). Οι δύο πρώτοι ήσαν µέλη

της ΕΠΟΝ, ο τρίτος συνταξιούχος της Αγροτικής Τραπέζης. Είχε

προηγηθεί την 9-4-1944 ενέδρα των ανταρτών του ΕΛΑΣ σε σηµείο

µεταξύ των χωριών Σταµνάς και Αγγελοκάστρου όπου έγινε ανατίναξη

της αµαξοστοιχίας που κινούνταν από Κρυονέρι προς Αγρίνιο και

µετέφερε πολεµικό υλικό και καύσιµα, συνοδευµένη από Γερµανούς

στρατιώτες, µε µεγάλες απώλειες για τους Γερµανούς. Για το λόγο αυτό

οι Γερµανοί αποφάσισαν και εκτέλεσαν 120 πατριώτες (µεταξύ των

οποίων οι τρείς ανωτέρω που κρεµάστηκαν στην πλατεία). Οι υπόλοιποι

τουφεκίσθηκαν στην Αγία Τριάδα. Ένα σηµαντικό φωτογραφικό

ντοκουµένο είναι µια φωτογραφία του κρεµασµένου Αβραάµ

Αναστασιάδη (βλέπε φωτογραφία αριστερά από το αρχείο του Θ.

Πολίτη), που πήρε ο παλιός γνωστός φωτογράφος του Αγρινίου Σπ.

Ξυθάλης από µιά παρακείµενη οικοδοµή, το αρνητικό της οποίας είχε

εµπιστευθεί στον Σπ. Γερολυµάτο, όπως διατείνεται ο γιός του

Γεράσιµος Γερολυµάτος. Στη θέση του κρεµασµένου αυτού υπάρχει

σήµερα στην πλατεία ∆ηµοκρατίας µνηµείο (έγχρωµη φωτογραφία

δεξιά) στηµένο από την δηµοτική αρχή, έργο του Αγρινιώτη

γλύπτη Θύµιου Πανουργιά. Πρόκειται για µιά τρίπλευρη χάλκινη στήλη,

σε κάθε πλευρά της οποίας είναι χαραγµένες οι µορφές των τριών

κρεµασµένων, ενώ η στήλη πλαισιώνεται από αναπαραστάσεις των τριών

φαναριών στα οποία είχαν κρεµαστεί οι πατριώτες.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ

Μες στην πρασινάδα

Μαθαίνω για την ανακάλυψη

10. ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΦΛΕΜΙΝΓΚ (1881 – 1955)

Ο βιολόγος Αλεξάντερ Φλέµινγκ γεννήθηκε στις 6 Αυγούστου 1881, σ’

ένα µικρό αγρόκτηµα του Λόκφιλντ της Σκοτίας. Ήταν το τρίτο από τα

επτά παιδιά της οικογένειας.

Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πολυτεχνείο του Λονδίνου το

1897, βρήκε µια δουλειά γραφείου, όπου παρέµεινε ως το 1901, οπότε

αποφάσισε να σπουδάσει Ιατρική στο Νοσοκοµείο «St. Mary». Τα

επόµενα χρόνια εργάστηκε ως βοηθός στην ερευνητική οµάδα του

Άλµροθ Ράιτ, δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη βακτηριολογία.

Όταν ξέσπασε ο πόλεµος µεταξύ της Μ. Βρετανίας και της Αγγλίας, ο

Φλέµιγκ κατατάχθηκε στο ιατρικό σώµα του βασιλικού στρατού.

Εργάστηκε για την ανάπτυξη µιας θεραπείας που θα µείωνε τους

θανάτους στρατιωτών από τις διάφορες µολύνσεις, υποστηρίζοντας ότι

τα αντισηπτικά δεν ήταν αρκετά αποτελεσµατικά. Ωστόσο, το εγχείρηµά

του απορρίφθηκε, κυρίως λόγω έλλειψης κονδυλίων.

Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσµίου Πολέµου, ο Φλέµινγκ επέστρεψε στο

νοσοκοµείο «St. Mary» και στις 15 Σεπτεµβρίου του 1928 έκανε τυχαία

τη µεγάλη ανακάλυψη. Λίγο πριν καταστρέψει έναν δοκιµαστικό σωλήνα

µε την καλλιέργεια κάποιων βακτηριδίων, παρατήρησε ότι είχε

αναπτυχθεί ένα είδος µπλε µούχλας, που φάνηκε να είναι σε θέση να

σκοτώσει τους επιβλαβείς µικροοργανισµούς. Μια σειρά πειραµάτων

απέδειξε αργότερα τα συµπεράσµατά του και οδήγησε στην ανακάλυψη

της πενικιλίνης. ∆υστυχώς, η έρευνά του έπρεπε να σταµατήσει, καθώς

δεν κατόρθωσε να προσελκύσει το ενδιαφέρον της ιατρικής κοινότητας.

Το έργο του ολοκλήρωσαν άλλοι επιστήµονες στα τέλη της δεκαετίας

του ’30, οπότε αµερικανικές και βρετανικές φαρµακοβιοµηχανίες

άρχισαν τη µαζική παραγωγή πενικιλίνης. Το νέο φάρµακο

χρησιµοποιήθηκε ευρέως στον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, για την

αντιµετώπιση πολλών µολύνσεων.

Όταν ο Φλέµινγκ βραβεύτηκε το 1945 µε το Νόµπελ Ιατρικής δήλωσε

ταπεινά: «Η φύση δηµιούργησε την πενικιλίνη. Εγώ απλώς τη βρήκα».

Στην πραγµατικότητα, η ανακάλυψή του έφερε τα πάνω κάτω στη

σύγχρονη ιατρική, αφού άνοιξε το δρόµο για τη δηµιουργία πολλών

αντιβιοτικών και την αντιµετώπιση δεκάδων ασθενειών.

Πέθανε, από καρδιακή προσβολή, στις 11 Μαρτίου του 1955.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ

11. ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

O Άρης Βελουχιώτης (Λαµία, 27 Αυγούστου 1905 - Μεσούντα Άρτης,

16 Ιουνίου 1945) (πραγµατικό όνοµα Αθανάσιος Κλάρας ) ήταν

καπετάνιος και ηγετικό στέλεχος του ΕΛΑΣ και µέλος του

Κοµµουνιστικού Κόµµατος Ελλάδας. Ήταν ηγετική, αλλά και

αµφιλεγόµενη µορφή της Εθνικής Αντίστασης κατά την περίοδο της

γερµανοϊταλικής κατοχής της Ελλάδας. Ιδρυτής του ΕΛΑΣ και στέλεχος

του κοµµουνιστικού κινήµατος στην Ελλάδα, από τους πιο επίµονους

υπέρµαχους για τον αντιστασιακό αγώνα και την ελεύθερη διενέργεια

δηµοψηφίσµατος µετά την απελευθέρωση, που θα αποφάσιζε για την

επιστροφή του βασιλιά και τον τύπο του πολιτεύµατος. Υπήρξε ο

ουσιαστικός αρχηγός του ΕΛΑΣ και µία τραγική φιγούρα της Νεότερης

Ελληνικής Ιστορίας. Κυνηγήθηκε γιατί ήταν κοµµουνιστής και

δηµιουργός και αρχηγός ενός µεγάλου εθελοντικού στρατού µε

διαφορετική άποψη για τον ορισµό της έννοιας "καλό":

-Η ηγεσία του ΚΚΕ έλεγε: "Ό,τι είναι καλό για το κόµµα, είναι καλό και

για το λαό" Ο Άρης Βελουχιώτης έλεγε: "Ό,τι είναι καλό για το λαό,

είναι καλό και για το κόµµα"

Η φήµη του εδραιώθηκε µετά την ανατίναξη της γέφυρας του

Γοργοπόταµου τη νύχτα 25-26 Νοεµβρίου 1942, που πραγµατοποιήθηκε

µε τη συνεργασία ανταρτικών οµάδων του ΕΛΑΣ υπό τον Βελουχιώτη,

του Ε∆ΕΣ υπό τον Ναπολέοντα Ζέρβα και Άγγλων αξιωµατικών.

Στις 15 Ιουνίου 1945 ο Άρης Βελουχιώτης είχε κυκλωθεί στη Χαράδρα

του Φάγκου (Αχελώος Ποταµός) στο χωριό Μεσούντα του Ν. Άρτας από

αντίπαλες οµάδες, που τον καταδίωκαν γιατί είχε πέσει σε δυσµένεια.

Στην επίσηµη ιστοριογραφία υπήρχαν διχογνωµίες αν ο Άρης

Βελουχιώτης αυτοκτόνησε ή αν εκτελέστηκε από το απόσπασµα

καταδίωξης. Μετά το θάνατό του αποκεφάλισαν το πτώµα του και

κρέµασαν το κεφάλι του στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων την

µεθεπόµενη ηµέρα.

Στιγµιότυπα από την επίσκεψη στις πλατείες

Στην πλατεία Ειρήνης

Η προτοµή του Γρηγόρη Λαµπράκη

Στην πλατεία Χατζοπούλου

Το ωραίο ψηφιδωτό

Περπάτηµα στην πλατεία ∆ηµοκρατίας

∆ροσιζόµαστε στην κεντρική πλατεία

Το µνηµείο στην πλατεία Αγίου Κωνσταντίνου

Στο πρόγραµµα συµµετείχαν οι µαθητές:

Κωνσταντίνα Γκουρνέλου

Ιωάννης ∆ρογούτης

Ανδρέας Καντάνης

Χριστίνα Καρακώστα

Θεοδώρα Κονιώση

Μαρία Κούση

Ελένη Κουτσουπιά

Εριέττα – Πηνελόπη Κτενά

Ευάγγελος Μανιαβός

Επαµεινώνδας Μαργώνης

Παρασκευή Μπεκιράκη

Ανδρέας Παππάς

∆ηµοσθένης Πλαβός

Γεώργιος Σκαρµούτσος

Ελβίρα Σταθοπούλου

Ελένη Σταµούλη

Κασσιανή Τσερπέλη