ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

«ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΣΑ ΑΠ΄ ΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ»

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 6ο ΛΥΚΕΙΟ ΒΟΛΟΥ

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ

• Η καταγραφή του σχολικού περιβάλλοντος μέσα από κείμενα λογοτεχνίας-πεζογραφίας και ποίησης

• Πώς προσεγγίζουν οι μαθητές τη λογοτεχνία εκτός σχολικού προγράμματος

• Να επιλέξουν μόνοι τους τα κείμενα που τους αντιπροσωπεύουν

• Να βιώσουν καταστάσεις του τότε με το σήμερα και να τις αναλύσουν

• Να απολαύσουν την ευφορία και τη χαρά αναζήτησης και ανάγνωσης ενός κειμένου

• Είναι το μάθημα της λογοτεχνίας απαραίτητο στο σχολείο?

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΟι μαθητές• κάνουν βιβλιογραφική αναζήτηση• ερευνούν τη βιβλιοθήκη του σχολείου τους• ερευνούν τη βιβλιοθήκη του σπιτιού τους• χρησιμοποιούν οπτικοακουστικά μέσα ( Υπολογιστές, DVD )• καταγράφουν• συγκρίνουν• αξιολογούν δεδομένα• συζητούν• διαβάζουν κείμενα• αναλύουν• έρχονται σε επαφή με μαθητές λογοτέχνες• συλλέγουν• συνθέτουν• παρουσιάζουν

ΟΜΑΔΕΣ-ΤΑ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ

1Η ΟΜΑΔΑ-ΧΤΥΠΟΚΑΡΔΙΑ ΣΤΟ ΘΡΑΝΙΟ ( ή αλλιώς χόρευε τουίστ!)Έρωτες, φιλίες, μαθητική ζωή

2η ΟΜΑΔΑ- ΟΙ ΚΕΦΑΤΟΙ ( μεσ’ την τρελή χαρά!)Εκδρομές, γιορτές, σχολικός χώρος

3η ΟΜΑΔΑ-ΤΟ ΠΑΡΕΑΚΙ (όλοι για κανέναν κι ο καθένας για πάρτη του! Σχέσεις καθηγητών-μαθητών μέσα στην τάξη , παρέες

4η ΟΜΑΔΑ-ΤΑ ΒΑΡΕΜΕΝΑ ( τύφλα να’ χει ο … Βαρεμένος!)Τιμωρίες καθηγητών σε μαθητές, φάρσες, τρόπος διδασκαλίας

«Οσάκις..» άρχιζε τη φράση του ο φιλόλογος.«Ναι. Ναι.Ο Σάκης! Ο Σάκης!» φώναζαν όλες οι μαθήτριες γελώντας.Κι ο καθηγητής τρελαινόταν.(Ο Σάκης ήταν ηλεκτρολόγος σε μαγαζί,20-25 ετών. Τα είχε φτιάξει με μαθήτρια τηςΤάξης)

«…πρέπει να ήμουν δέκα ή έντεκα χρονώ, όταν στην τάξη μας, στο 13ο Δημοτικό Σχολείο Αχαρνών, στα Σεπόλια, εμφανίστηκε ξαφνικά ένα γαλανομάτικο κορίτσι με αθλητικό κορμί…δεν έκανε καμώματα και νάζια και δεν έβαζε με το παραμικρότα κλάματα. Επίσης να προσθέσω ότι σε ένα σχολείο γεμάτο Λίτσες, Νίτσες, Κικίτσες,αυτή είχε το ατόφιο, υπέροχο όνομα ΑΓΛΑΪΑ!»

«Το καραβάκι μου το έδειξα στη Στέλλα και με φίλησε. Η Στέλλα ήταν συμμαθήτριά μου. Ήταν δεκάξι χρονώ και «Αμερικάνα». Και τι κορίτσι! Δέκα χρόνια μεγαλύτερή μου!»

« Η Σχολή Γαλανοπούλου, είναι ένας επίγειος παράδεισος…Και πάνω απ΄όλα νιώθω ελεύθερη…η τιμωρία σ΄αυτό το σχολείο έχει καταργηθεί. Η διευθύντρια έχει δικούς της τρόπους να αντιμετωπίζει τις μαθήτριες. «Αν δεν κάνουν τώρα αταξίες, πότε θα τις κάνουν;»

«…στο μεταξύ στο γυμνάσιο είχε χωριστεί σε μαύρες ποδιές και σε πηλίκια. Και φυσικά αν ήταν κοντοκουρεμένο το κεφάλι. Στα κορίτσια, αρχίζανε με το μαλλί. Όχι αφέλειες ή μπούκλες ή μιζανπλί. Κοτσίδες μια ή δυο αν ήτανε μακρύ. Και βέβαια απαγορευμένα ο οξυζενές και η αμμωνία. Έλα όμως που τα κορίτσια ήθελαν να μοιάζουν λίγο στη Βουγιουκλάκη!»

« Η μάνα μου μου χτένισε τα μαλλιά .Χωρίστρα στη μέση και δυο όμοιες πλεξούδες.Με κοκκαλάκι κόκκινο στην άκρη. Η ποδιά μου πλυμένη ,σιδερωμένη, η τσάντα μου, τα γαριδάκια …όλα έτοιμα. Εκεί λοιπόν, στην άσπρη τσέπη της ποδιάς, έχω ένακοριτσάκι και ένα παλικαράκι που φιλιούνται. Αυτό δε μου το’πε κανείς. Μόνη μουτο σκέφτηκα.»

«…τα σχολεία της επαρχίας, χτισμένα στις άκρες των χωριών, ανάμεσα στα χωράφια, ανάμεσα στα δέντρα…Γυρίζοντας το Σεπτέμβρη, βρήκαμε το σχολείο πνιγμένο στις χασισιές που μεγάλωναναυτοφυώς. Κλήθηκε η αστυνομία να κάψει τα ανυπάκουα φυτά και μεις φύγαμεόλοι μαστουρωμένοι από τις αναθυμιάσεις…»

«Στη Σύμη το σχολείο μας είναι πέτρινο, από πέτρα πελεκητή. Με κεραμιδένια στέγη. Με μια σκαλιστή πέτρα που γράφει «Αυγούστου 31 του 1876» Τόσο παλιό είναι.»

Απ όλα τα χρόνια στο σχολείο, κι απ΄όλα τα συμβάντα, ένα πράγμα σημάδεψετο Στάθη για όλη του τη ζωή: μια εκδρομή που τους πήγε η δασκάλα στο ρέμα του Κηφισού. …κάποια στιγμή η δασκάλα τους ζήτησε να κάνουν ησυχία. Το ρέμα ήταν κατοικία και πέρασμα πουλιών. Εκείνη την ώρα περνούσε ένα κοπάδι χελιδόνια.«Αυτά, αν προσέξετε, είναι τα πιο σπαθάτα, είναι πετροχελίδονα,» είπε η δασκάλααλλά «σωπάστε ν΄ακούσουμε τα΄αηδόνια».

Στο τέλος της γιορτής ανέβαινε ασπροντυμένη πάνω στη σκηνή η Ελλάς. Ήταν ξανθιά με μάτια γαλανά. Δίπλα της έστεκε η Κύπρος, μαυροφορεμένη σα γριά και λυπημένη, αφού ακόμη τότε ήταν αποικία αγγλική.

«Εθνική γιορτή. Παρέλαση Μαρτίου. Επέτειος βελτίωσης λιγάκι του καιρού.Μπλε ποδίτσες άσπρα συννεφάκια φοράει η αίθρια από μια σκοπιά ημέρα.Σημαιοφόρα πράσινα φύλλα, σημειωτόν το έαρ. Νικητήρια παιδάκια κρατούνχάρτινες σημαιούλες κυματίζουν υπερήφανες μάνες».

«Οι γυμναστικές επιδείξεις στο τέλος της χρονιάς. Φοράμε μπλέ σορτσάκιαμε κόκκινες μπλούζες και κάνουμε τούμπες. Φοράμε σακιά και πηδάμε σακαγκουρώ. Φουσκώνουμε μπαλόνια, κι όποιος το σκάσει πρώτος κερδίζει. Κάνει μπαμ στα μούτρα, αλλά φυσάω σαν τρελή, γιατί μ΄ αρέσει να με χειροκροτάνε καιγιατί κάθονται οι γονείς μου στην πρώτη σειρά.»

«…μεσ΄τη βαριά ανία της τάξης/ όταν φέρναν δάκρυα τα΄ανούσια δευτερόλεπτα/μόνο η ιδέα της εκδρομής άνοιγε την καρδιά μου/ τα πούλμαν σαν τα ΄βλεπα έξωαπ΄την πόρτα της αυλής/σα να΄χανε φτερά/ θα΄παιρναν το δρόμο του βουνού ήτης θάλασσας»

«…μια μέρα κάτι κορίτσια μου τραγουδούσανε ένα πειραχτικό τραγούδι : «Αστερία,Αστερία, είσαι μια μικρή κυρία». Τις πλάκωσα στο ξύλο. Με νευριάζανε. Καθόμουνα στη γωνιά μου και έτρωγα το κουλούρι μου κι αυτές εκεί « Αστερία κι Αστερία..».

« Να είστε αμείλικτος στο θέμα της καθαριότητος», είπε από την πρώτη μέρα η κ.Διευθύντρια. Κρατώντας ένα μακρύ ξύλο, σήκωνε το ρούχο των παιδιών να δει τι φορούν από μέσα, αν είναι καθαρό. «…κοιτάξτε λίγδα, κοιτάξτε βρωμισιά!»Ύστερα με το ίδιο ξύλο σκάλιζε τα μαλλιά τους, κι ανακάλυφτε κόνιδες. «…εγώ θα φέρω μηχανή να σας κουρέψω σύρριζα, γιατί κατά που πάμε, θα συρθούνε οιΨείρες κάτου στο πάτωμα».

Ο κ. Καλλιμάνης των θρησκευτικών είναι κουφός, όχι θεόκουφος, κάτι πιάνει τ΄αριστερό του αυτί. Δεν είναι ούτε νέος, ούτε γέρος, είναι ακαθορίστου ηλικίας. Οι ώμοι και η πλάτη του είναι γεμάτοι πιτυρίδα.

«…δεν είμαι απ΄τους δασκάλους που εγνωρίσατε μέχρι τούδε. Θέλω να γίνω φίλοςσας και όχι τύραννος, να σας φανώ ωφέλιμος και όχι να σας κάμω δειλούς και ταπεινούς. Να με σέβεσθε και να με αγαπάτε και όχι να με τρέμετε. Δε θ΄απαιτώ να μαθαίνετε μεγάλα πράγματα, τα οποία να μη σας αφήνουν καιρόν να παίζετε, ως απαιτεί η ηλικία σας.».

«…εδώ θα μάθεις γράμματα, να γίνεις άνθρωπος. Κάμε το σταυρό σου».Ο δάσκαλος πρόβαλε στο κατώφλι. Κρατούσε μια μακριά βίτσα και μου φάνηκε άγριος,με μεγάλα δόντια και κάρφωσα τα μάτια μου στην κορφή του κεφαλιού του να δω αν έχει κέρατα. Μα δεν είδα, γιατί φορούσε καπέλο.-Ετούτος είναι ο γιός μου, του΄πε ο πατέρας μου. Το κρέας δικό σου, τα κόκαλα δικά μου. Μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο.-Έγνοια σου καπετάν Μιχάλη, έχω εδώ το εργαλείο που κάνει τους ανθρώπους, είπε ο δάσκαλος και έδειξε τη βίτσα.

«…διατί εφόνευσεν ο Ηρακλής τας Στυμφαλίδας όρνιθας;»-Για να γεμίσει προσκέφαλα με τα πούπουλα» φώναξε ο Πανούτσος.Τα παιδιά γελάσανε, μα ο δάσκαλος σούφρωσε τα φρύδια του, κατέβηκε άγριος απ΄την έδρα του και έδωκε τέτοιο ξύλο στον Πανούτσο, που όλοι βουβάθηκαν.

«Μια των ημερών, εις την καρδίαν του χειμώνος, η δασκάλισα συνέβη να χάση την χρυσήν καδέναν του ωρολογίου της. Τι δυστύχημα! Η υποψία έπεσεν εις τας μικράςμαθητρίας, εις όλην την τάξιν. Η δασκάλα , αφού απηύθηνε μικρόν λογύδριον ειςτα πτωχά κοράσια, διεταξεν ν άδειάσουν όλον το νερόν της στάμνας εις μικράν σκάφην…το νερό ήτο κρύον, παγωμένον. Είτα είπεν: - Ορέξατε χείρας όλαι! Οι μικραίήπλωσαν τα χεράκια τους. –Εμβαπτίσατε τας χείρας εις το ύδωρ. Οποία από σαςαποσύρη πρώτη την χείρα, εκείνη είναι η κλέπτρια. Πολλαί συγχρόνως ηναγκάσθηκαν ν΄αποσύρουν τα τρυφερά παπουδιασμένα χεράκια τους, και η ένοχοςδεν ανεκαλύφθη.

Η ερευνητική εργασία είναι ένα μάθημα που μας έφερε πιο κοντά. Μας έκανε να γνωριστούμε καλύτερα και να συνεργαστούμε για να επιτύχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα τόσο στην απόδοσή μας όσο και στην ποιότητα της τελικής εργασίας μας.Το καλό κλίμα που επικράτησε, το χιούμορ και η αλληλοβοήθεια μας βοήθησαννα δημιουργήσουμε αυτό που βλέπετε.Κι όταν χρειάστηκε κάποια στιγμή να χαλαρώσουμε, δύο ταινίες απ΄ τον ξένο κινηματογράφο πραγματικά μας ταξίδεψαν..

“Freedom Writers” και “Entre les murs”

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΕΙ ….ΣΧΟΛΕΙΟ!

Έξι βραβεία, πέντε για διήγημα και ένα για ποίημα, σε πανελλήνιο λογοτεχνικό διαγωνισμό απέσπασε το το 1ο ΓΕΛ Βόλου,το οποίο πλέον τείνεινα δημιουργήσει μια παράδοση στη σύνδεση των μαθητών με τη λογοτεχνία.Εκεί βρεθήκαμε κάποιο πρωϊνό του Απριλίου και συζητήσαμε με τρεις από τις πέντε μαθήτριες που διακρίθηκαν. Μας τόνισαν ότι τους αρέσει να διαβάζουν λογοτεχνία εκτός σχολείου γιατί τους βοηθάει να εκφράζονται, τους πλουτίζει συναισθηματικά και τους βοηθάεινα βλέπουν τη ζωή με αισιοδοξία έστω και μέσα από ανατροπές και δυσκολίες.

Χρησιμοποιήθηκαν αποσπάσματα από τα παρακάτω βιβλία:

Αστραδενή-Ευγενία Φακίνου Σε ένα γυμνάσιο θηλέων-Κατίνα ΠαπάΌταν ήμουν δάσκαλος-Ιωάννης Κονδυλάκης Ε.Π –Ζώρζ ΣαρρήΑναφορά στο Γκρέκο-Ν. Καζαντζάκης Χρήστος Χωμενίδης-το σοφό παιδίΗ Κασσάνδρα και ο λύκος-Μαργ.Καραπάνου Νάνος Βαλαωρίτης-η πρώτη μέραΗ Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα-’Αλκη Ζέη Τα 14 παιδιά-Νικηφ. Βρεττάκος…καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς-Χρ. Μίσσιος Ο κοψοπόδαρος-Αντ. ΤραυλαντώνηςΜοσχοσάπουνο και σοκολάτα-Αργ.Χιόνης Η κυρία Ντορεμί- Λιλίκα ΝάκουΓ’ Χριστιανικόν Παρθεναγωγελιον-Ελ.Αλεξίου Στο γυμνάσιο-Βούλα ΜάστορηΆφετε τα παδία ήσυχα-Κική Δημουλά Το μεγάλο παιδί-Κ. Παρορίτης Η νοσταλγός-Αλέξ.Παπαδιαμάντης Το σχολειό-Κ.ΠαλαμάςΓια μια καινούρια ζωή-Λιλίκα Νάκου Σχολικές γιορτές-Κώστας ΛογαράςΜια χαραμάδα φως-Κίρα Σίνου

Οι μαθητές :

Βασιλού ΧαρίκλειαΜπάκου ΑνδρεάναΜπλάνα ΓεωργίαΜυλωνά ΧριστίναΞηροφώτου ΑικατερίνηΠαπαγιώτου ΣοφίαΠαππά ΜαρίναΠέτση ΣοφίαΣίμου ΗλιάναΣουλής Κων/νοςΣουρλίγκας ΑνδρέαςΣταματάκη ΦωτεινήΣτρέπη Κων/ναΤάρε ΑικατερίνηΤσιανάκας ΙάσοναςΤσιατσιάνη ΚαλλιρρόηΤσιπέλη ΝίναΤσιρίκου ΑρετήΧατζηβασιλείου Μύριαμ

Η καθηγήτρια: Κατερίνα Κολοκοτρώνη