40
1 اﻟﺮﺣﯿﻢ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﷲ ﺑﺴﻢ ﻣﻌﺪن و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﯾﻤﻨﯽSafety in Construction and Mining Reza Gholamnia MSc in Occupational Safety and Health Phd Student

ایمنی ساختمان و معدن

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ایمنی ساختمان و معدن

1

بسم اهللا الرحمن الرحیم

ایمنی ساختمان و معدن

Safety in Construction and Mining

Reza Gholamnia

MSc in Occupational Safety and Health Phd Student

Page 2: ایمنی ساختمان و معدن

2

)بر اساس فایلهاي درسی (فهرست مطالب

3.................................................... ...........................................مقدمه و تاریخچه

10.. ..................................................................................داربست و داربست بندي

18... ....... ...........................................................ماشین آالت و تجهیزات ساختمانی

22... ..........................................................................عملیات تخریب در ساختمان

Excavation Safety................................................................................. ..24

29.. ......................................................................... ....ایمنی در معدن معدن کاري

30 ....................................................... گازهاي بیماري زاي موجود در هواي معدن

34................... .............................................)فصل ششم (آیین نامه ایمنی معادن 35 ...................................................................... مقررات عمومی) الف 36 .................................................................. انبارهاي مواد ناریه) ب 37........................................................... ....حمل و نقل مواد ناریه)پ 38 ..................................................................................... آتشباري) ت

Page 3: ایمنی ساختمان و معدن

3

مقدمه و تاریخچهیادي از کارگران جان هر ساله تعداد ز. بخش ساخت یکی از خطرناك ترین صنایع در کشور محسوب می شود

. شان را بواسطه کار در محیط هاي ساخت و ساختمانی از دست می دهند و کارگران زیادي نیز آسیب می بیند نفر در سال می 2000 تا بیش از 100در ایاالت متحده براورد می شود که تعداد مرگ و میر از محدوده اي از

. قایسه مخاطرات در حوزه ساهت با دیگر صنایع و مشاغل استتعداد مرگ و میر وسیله و میزانی براي م. باشدجداي از مرگ و میر، اطالعات مربوط به علل این حوادث مهمتر از تعداد مرگ و میر است زیرا این نوع

.اطالعات می تواند براي توسعه برنامه ها و بهبود ایمنی ساخت از طریق کاهش حوادث بکار رود تا 1985 میزان مرگ و میر در بخش ساخت را از سال OSHAحرفه اي آمریکا اداره کل ایمنی و بهداشت

حادثه بوده است را مورد ببرسی قرار داده است و نتایج آن را به 3496 ساله که شامل 5 در یک دوره 1989 :شرح زیر انتشار داده است

و میر در روزهاي آخر تفاوت معنی داري در بین مرگ و میر در روزهاي هفته پیدا نشد ولی درصد مرگ .1 .هفته بواسطه ساعات کاري کمتر در این روزها کمتر بود

و کارگران 25 سال بیشترین میزان مرگ و میر را داشتند و کارگران زیر 45 تا 25گروههاي سنی بین .2 .پیرتر تجربه کمتري نسبت به حادثه داشتند

میرهاي کارهاي ساخت بود بعد از آن تمام مرگ و %)33( سقوط از ارتفاع و بلندي بزرگترین علت .3از سهم مرگ و میر را % 17و % 18، %22گیر افتادن در داخل یا بین شی، برق گرفتگی به ترتیب , برخورد باشی

.تشکیل می دادند .کار روي سقف و داربست محل هاي عمده مرك و میر ناشی از سقوط از ارتفاع بود .4 .ك و میر ناشی از سقوط از ارتفاع بودکار روي سقف و داربست محل هاي عمده مر .5

25. متر بود9 فوت یا 30مرك و میر ناشی از سقوط از ارتفاع شامل سقوط بیشتر از ارتفاع % 40تقریبا .6 . متر بود6 متري تا 3درصد مرگ و میر رخ داده بین

کامیون، درصد از مرگ و میر ناشی از برخورد با ماشین شامل تجهیزات سنگین براي ساخت نظیر75 .7جراثقیل، گریدر یا صاف کن ها بود و بیشتر مرگ و میرها بواسطه برخورد با مواد به علت هدایت ضعیف

.بارهاي معلق و انبارداري ضعیف مواد بود درصد 38 متر رخ داد و 5/4 درصد مرگ و میر ناشی از حفر گودال در گودال هایی به عمق کمتر از 29 .8

. متر رخ داد3از در گودال هایی با عمق کمتر . ولت بود480 درصد از مرگ و میر ناشی از برق گرفتگی شامل منابع برقی با ولتاژ متجاوز از 24 .9

این نتایج حاکی از آن است بخش ساخت و ساختمان از اهمیت ویژه اي برخوردار است و می توان از این :نتایج در جهت اهداف زیر استفاده شایانی بر

Page 4: ایمنی ساختمان و معدن

4

هاي ایمنی و بهداشت در پروژه هاي ساخت و ساختمانیهدفمند شدن برنامه .1 بهبود و ارتقاء آموزش و قوانین مرتبط به علل حوادث در پروژه هاي ساخت و ساختمانی .2بهبود دستوالعمل هاي جمع آوري اطالعات حوادث در بخش ساخت و ساختمان به منظورشناسایی علل .3

حوادث

درساهداف

هدف کلیر طرح هاي ساخت و ساختمانی در صنایع فراهم نمودن راهنماي عملی در جهت هدف کلی کتاب ایمنی د

مرانی عچهارچوبه قانونی، اداري، فنی و آموزشی در زمینه مدیریت ایمنی و بهداشت در طرح هاي ساختمانی و .است

اهداف اختصاصی :یر خواهد بوداهدف اختصاصی کتاب ایمنی در طرح هاي ساخت و ساختمانی در صنایع بهبود شرایط ز

پیشگیري حوادث و بیماري ها و اثرات زیان آور عوامل روي سالمت کارگران بواسطه اشتغال به کار در .1 کارهاي ساختمانی و عمرانی

تضمین طراحی و اجراي طرح هاي ساختمانی و عمرانی از دیدگاه ایمنی و بهداشت .2ر و فرایند ساخت در طرح هاي ساختمانی و امکان تجزیه و تحلیل از نقطه نظر ایمنی، بهداشت، شرایط کا .3

عمرانیایجاد توانایی اقدامات شایسته و مناسب در زمینه برنامه ریزي، اجرا و کنترل طرح هاي ایمنی و بهداشت در .4

طرح هاي ساختمانی و عمرانی

تعریف فعالیت هاي ساختمانی و عمرانی : می باشدبطور کلی فعالیت هاي ساختمانی و عمرانی شامل موارد زیر

کارهاي ساختمانی شامل گودبرداري، ساخت، تغییرات سازه اي، نوسازي، تمعیر، نگهداري، تخریب، :الف .رنگ کاري و غیره براي تمامی انواع بناها و سازه ها تمییزکاري،

ییر ساختار، تعمیر و نگهداري و غ ت،مله گودبراري و ساختج مهندسی عمران و تاسیسات عمومی از :ب تاسیساتی مانند فرودگاهها، باراندازها، بندرگاهها، راه هاي آبی، کارهاي سدسازي،راه سازي، ساخت راه تخریب

و کارهایی مربوط به تدارکات و خدمات نظیر ارتباطات، زهکشی ها، آهن ها، پل ها، تونل ها، مجاري فرعی .راه هاي فاضالب، تاسیسات آب و انرژي

Page 5: ایمنی ساختمان و معدن

5

و سازه هاي پیش ساخته و همچنین ساخت قطعات پیش ساخته در محل نصب و تخریب ساختمان هاي :ج هاي ساخت

.ساخت و نصب تجهیزات نفتی و تاسیسات فراساحل در حالیکه در روي خشکی ساخته می شوند: د

وظایف کلی مقامات ذي صالح، کارفرمایان، کارگران، طراحان، مهندسان و صاحبان کار

وطایف مقامات ذي صالحصالح بایستی بر اساس ارزیابی هاي مخاطرات ایمنی و بهداشت موجود و همچنین مشاوره با مقامات ذي .1

نمایندگان کارگران و کارفرمایان در تصویب و اجراي قوانین و مقرارت ملی به منظور تضمین ایمنی و بهداشت جاور در محل هاي کارگران شاغل در طرح هاي ساخت و ساختمانی و محافظت از افراد در حال کار و افراد م

این مقرارت و قوانین ملی بایستی از طریق روش هاي . ساخت تالش و هماهنگی هاي الزم را بعمل آورند مناسب با شرایط ملی سازگار بوده و خدماتی به منظور بازرسی مناسب براي اجراي یا اداره قوانین و مقررات

.فراهم شودهمکاري بین کارفرمایان و کارگران براي ارتقاء ایمنی و مقامات ذي صالح بایستی تضمین نماییند که .2

:بهداشت در محل هاي ساخت خوب سازماندهی شده و چنین اقداماتی باید حداقل شرایط ذیل را پوشش دهدü ایجاد کمیته هاي ایمنی و بهداشت متشکل از نمایندگان کارگران و کارفرایان ü ا قدرت و وظایف و حوزه اختیارات مشخصانتخاب و انتصاب نماییندگان ایمنی و بهداشت ب ü انتصاب افراد مجرب و ماهر براي ارتقاء ایمنی و بهداشت ü آموزش نمایندگان ایمنی و اعضاي کمیته و همچنین کلیه کارگران با توجه به نیازهاي آموزشی آنها شتریان، یکی دیگر از وظایف اصلی مقامات ذي صالح ندوین قوانین و مقرارتی است که وظایف کلی م .3

طراحان، مهندسان و معماران را در مقابل جنبه هاي ایمنی و بهداشت در طرح هاي ساختمانی و عمرانی .مشخص می کند

وظایف کارفرمایانکارفرمایان نقش کلیدي در برنامه هاي موفق ایمنی و بهداشت در طرح هاي ساختمانی و عمرانی ایفا می کنند

چنین طرح هایی کم یا نادیده انگاشته شود و بایستی به نقش شان در بهبود لذا نقش کارفرمایان نبایستی در :لذا براي بهبود این امر بایستی حداقل شرایط ذیل را فراهم نمایید. شرایط ایمنی و بهداشت واقف و آگاه باشند

وب در محیط باید ابزارها و مدیریت مناسبی را ایجاد نمایند تا قوانین و مقرارات ملی مصوب به نحوي مطل .1 .کار به اجرا در بیایند

Page 6: ایمنی ساختمان و معدن

6

کارفرما همانطور که محیط کار، وسایل، تجهیزات، ابزارآالت و ماشین آالت را فراهم می نماید باید کارهاي .2به خصوص . ساختمانی و عمرانی را طوري سازماندهی نماید که خطر حادثه یا آسیب به کارگر به حداقل برسد

: برنامه ریزي شود که کارهاي ساختمانی و عمرانی طوريØ از خطرات ناشی از محیط کار تا حد امکان و سریع پیشگیري شود. Ø از موقعیت هاي کاري غیر ضروري و حرکات فزاینده غیر ضروري اجتناب شود. Ø ایمنی و بهداشت در راس امور قرار گیرد. Ø ت مناسب باشندمواد و محصوالت که مورد استفاده قرار می گیرند از نقطه نظر ایمنی و بهداش. Ø روشهاي کاري که در حال انجام است طوري سازماندهی شوند که کارگران را در برابر اثرات مضر عوامل

.قیزیکی، شیمیایی، ارگونومیکی و بیولوژیکی حفاظت نمایدکارفرما باید کمیته هاي متشکل از نمایندگان کارگر و مدیریت در زمینه ایمنی و بهداشت با نگرشی مبتنی .3 .ر اجراي قوانین و مقرارت ملی و همچنین مشارکت کارگران براي تضمین شرایط کاري ایجاد نمایدب

باید احتیاطات و اقدامات شایسته و مناسبی را براي حفاظت اشخاص در حین کار و اشخاص در مجاورت .4 .محل هاي ساختمانی از تمامی مخاطراتی که می تواند ناشی از محل کار باشد بعمل آورد

اید ترتیبی براي بازرسی هاي منظم ایمنی و بهداشت توسط اشخاص ذي صالح در فواصل مناسب از ب .5تمامی ساختمان ها، واحدها، تجهیزات، ابزارآالت، ماشین آالت، محل کار و سیستم هاي کاري تحت کنترل

.کارفرما در محل هاي ساخت مطابق با مقرارت، قوانین و استانداردهاي ملی ایجاد نمایدوقتی کارفرما ابزاراالت، ماشین آالت یا تجهیزاتی را دریافت یا فراهم میکند باید اطمینان حاصل نماید که .6

در طراحی این وسایل اصول ارگونومیکی در نظر گرفته شده است و با مقرارت، قوانین، استانداردهاي ملی داشت تجهیزات فوق باید طوري اگر چنین مشخصه اي وجود ن. هماهنگی و مطابقت دارد و تایید می شود

.طراحی و محافظت شوند که بتوانند بطور ایمن و بدون خطر براي سالمتی بکار گرفته شوند

کارفرما سیستم نظارتی را ایجاد نماید که تضمین نماید که کارگران کارهایشان را مطابق با اصول ایمنی و .7 .بهداشت انجام می دهند

ار بگمارند که از نظر سن، وضعیت جسمانی و روحی، مهارت و هماهنگی با کارفرما باید کارگرانی را به ک .8 .کار مربوطه را دارند

کارفرما باید سیستم آموزشی را ایجاد نماید که تمامی کارگران در ارتباط با مخاطرات مربوط به کار و .9 احتیاطات ضروري محیط شان تعلیم و آموزش ببیند و همچنین آموزش هاي الزم و ضروري را در ارتباط با

.براي جلوگیري از حوادث و آسیب به سالمت را داده شود

کارفرما باید اقداماتی عملی را اتخاذ نماید تا اطمینان حاصل شود که کارگران از قوانین، مقرارات، .10 .اسنتانداردها، دستورالعمل هاي ملی و محلی در ارتباط با پیشگیري از حوادث و آسیب به سالمتی آگاه شوند

Page 7: ایمنی ساختمان و معدن

7

هرجا خطر برجسته و مهمی براي ایمنی کارگران وحود دارد کارفرما باید اقدامات فوري براي متوقف کردن .11 .کار و خارج کردن کارگران از آن محل انجام دهد

هر . کارفرما باید وسایل کمک هاي اولیه مناسب، تسهیالت آموزشی و رفاهی براي کارگران فراهم نماید .12و در دسترس نبود تجهیزات حفاظت فردي مناسب براي کارگران فراهم نماید و وقت چنین اقداماتی عملی

.همچنین تضمین نماید که کلیه کارگران به خدمات بهداشت حرفه اي دسترسی دارند وظایف و حقوق کلی کارگران

کارگران بایستی در تضمین شرایط کاري ایمن با احاطه بر اقدامات کنترلی شان روي تجهیزات و روش .1اي کاري ایمن و اتخاذ دستورالعمل هاي کاري مطابق با اصول ایمنی و بهداشت مشارکت جدي، موثر و ه

.مستمر داشته باشندکارگران باید حق دست یابی به اطالعات درست از کارفرما در ارتباط با مخاطرات و اقدامات ایمنی و .2

این اطالعات باید به شکل و زبانی ارائه . شندبهداشت مرتبط با فرایندهاي کاري ساختمانی و عمرانی داشته با .شود که براي کارگران به آسانی قابل درك باشد

:مطابق قوانین کارگران داراي حق داشتن موارد ذیل هستند .3ü همکاري تا حد ممکن نزدیک با کارفرمایشان در بکارگیري اقدامات ایمنی و بهداشت توصیه شده در طرح

هاي ساختمانی و عمرانیü اذ مراقبت هاي قابل قبول براي ایمنی و سالمتی خودشان و اشخاص دیگري که ممکن است بواسطه اتخ

.کار آنها تحت تاثیر قرار بگیرندü استفاده از وسایل حفاظت فردي، لباس هاي حفاظتی، تسهیالت بهداشتی و عدم استفاده از تجهیزات

.معیوبü منی و بهداشت در طرح هاي ساختگزارش هاي فوري به سرپرستان در زمینه موضوعات ای ü مشارکت در جلسات منظم ایمنی و بهداشت .کارگران نبایستی بدون مجوز در کار ماشین آالت و تجهیزات دخالت کنند .4

کارگران نبایستی در مکان هاي خطرناك بخوابند یا استراحت کنند مکان هاي نظیر روي داربست ها، .5 و خطرناك، ماشین هاي در حال حرکت و تجهیزات سنگین در کامیون ها، مجاورت حریق، کنار مواد سمی

.حال حرکت و غیرهوقتی دالیل منطقی و عینی بر این است که خطرات جدي و برجسته براي ایمنی و بهداشت کارگران وجود .6

وراٌ کارگران وظیفه دارند این شرایط را ف. دارد کارگران حق دور ماندن از آن محل و خارج شدن از آن را دارند .به سرپرستان خودشان اطالع دهند

وظایف کلی طراحان، مهندسان و معماران

Page 8: ایمنی ساختمان و معدن

8

کسانی که در طراحی و برنامه ریزي طرح هاي ساختمانی و عمرانی شرکت می کنند باید آموزش هاي الزم .1 هاي را در زمینه ایمنی و بهداشت دریافت کنند و باید این اصول را در فرایند برنامه ریزي و طراحی پروژه

.ساختمانی و عمرانی مطابق با قوانین و مقرارات ملی و محلی در نظر بگیرندمهندسان، طراحان و معماران نباید طراحی هاي غلط و خطرناك ساختمانی، مواد، سازه یا تجهیزات داشته .2

.باشند برنامه ریزي ایمنی و بهداشت در طرح هاي ساخت

:ه ریزي موفق آمیز در طرح هاي ساخت عبارتند ازهفت نکته مهم براي دست یابی به یک برنام

تعهد به کار ایمن .1 دانش یا تخصص .2 مدیریت موثر و کارآمد .3 همکاري، ارتباطات خوب و پسخوراند یا فیدبک .4 داشتن اطالعات .5 آموزش .6 پایش، بازبینی و گزارش دهی .7

چه مکان هایی نیاز به برنامه ریزي ایمنی و بهداشت است و چه کسی مسئول است؟

چه کسی مسول است؟ چه نواحی کار باید مد نظر قرار گیرد؟

مشتري، صاحب کار، طراحان و مشاوران برنامه ریزي و طراحی مشتري، طراحان، مشاوران و پیمانکاران اماده سازي طرح هاي ایمنی و بهداشت

مشتري، طراحان و مشاوران انتخاب طراحان و پیمانکاران طراحان، مشاوران و پیمانکاران مانبندي کاربرنامه ریزي و جدول ز

مشاوران و پیمانکاران انجام کارهاي ساخت یا بخش هاي آن

Health Hazards in Construction

of the various health hazards to which general overviewThis slides gives a construction workers may be exposed: • Mechanical Hazard • Chemical Hazards

Page 9: ایمنی ساختمان و معدن

9

• Physical Hazards • Biological Hazards • Ergonomic Hazards • Psycho-social Hazards Introduction Construction workers are at risk of exposure to various health hazards that can result in injury, illness, permanent disability, or even death. Construction work is dynamic, diverse, and constantly changing.

Risk Factors in Construction Factors increasing the health risk of construction workers include: • constantly changing job site environments and conditions • multiple contractors and subcontractors • high turnover; unskilled laborers • constantly changing relationships with other work groups • diversity of work activities occurring simultaneously • exposures to health hazards resulting from own work as well as from nearby activities (“bystander exposure”)

داربست و داربست بندي

Scaffold and Scaffolding

Page 10: ایمنی ساختمان و معدن

10

: Scaffold تعریف داربست داربست ساختاري است موقتی شامل یک یا چند جایگاه کار، اجزاء نگهدارنده، اتصاالت و تکیه گاه ها

یا مصالح که در حین اجراي هر گونه عملیات ساختمانی به منظور دسترسی به بنا، حفظ و نگهداري کارگر .در ارتفاع مورد استفاده قرار می گیرد

Competent Personشخص ذي صالح شخص ذي صالح کسی است که می تواند شرایط کاري خطرناك را شناسایی کند و مجوز و اختیارات

این فرد مسولیت اولیه . الزم براي اقدامات اصالحی فوري به منظور حذف این خطرات را دارا می باشدظارت، هدایت، نصب، برداشت و تغییر تمامی داربست ها را دارد و باید به مسائل زیر آگاهی کامل براي ن

:داشته باشد .باید شرایط کاربرد انواع داربست ها را بداند

.قادر به شناسایی و اصالح مخاطرات در مواجهه با کار داربست بندي باشد . آموزش دیده باشددر زمینه ساختار انواع داربست هاي مورد استفاده

وظایف شخص ذي صالح تعیین دسترسی هاي عملی ایمن براي نصب و برداشت و استفاده از داربست .1

بازرسی داربست ها، قطعات و اجزاي آن قبل از شروع به کار و بعد از هر حادثه اي که می تواند روي .2 داشتن آن و تغییر محل کارنظارت و هدایت روي نصب داربست، بر.درستی قطعات داربست تاثیر بگذارد

تعیین اقدامات عملی براي حفاظت از سقوط افراد در هنگام نصب و برداشت داربست .3 .تعیین اینکه آیا کار بر روي داربست در روزهاي طوفانی و بادخیز ایمن است .4 مورد تعیین اینکه آیا قطعات و اجزاي داربست که از مواد مختلف ساخته شده اند، می توانند با همدیگر .5

.استفاده قرار بگیرند شناسایی علل قطعات معیوب داربست و اصالح مخاطرات آن .6 بازرسی طناب هاي مورد استفاده در داربست هاي معلق و شناسایی نواقصات آن .7 .بازرسی طناب ها و ریسمان هاي مصنوعی مورد استفاده براي گارد ریل هاي میانی یا باالیی داربست .8ش افرادي که داربست را نصب می کنند و بر می دارند و محل ان را تغییر می انتخاب، هدایت و آموز .9

.دهندآموزش کارگران در زمینه نصب، برداشتن داربست، حرکت دادن، کار کردن، تعمیر کردن، نگهداري یا .10

.بازرسی داربست ها براي شناسایی مخاطرات کاري مربوطه

Page 11: ایمنی ساختمان و معدن

11

مخاطرات داربستü خوردن، دسترسی ناایمن، فقدان تجهیزات حفاظت از سقوطسقوط از ارتفاع، ناشی از سر

ü صدمه بواسطه سقوط ابزار، تجهیزات، و مواد زائد ü برق گرفتگی ناشی از برخورد و تماس با خطوط انتقال نیرو و برق ü صدمه دیدن و خراب شدن داربست بواسطه عدم تعادل یا بارگذاري بیش از حد

ü تخته گذاري ناایمن و بد ر داربستمسائل مهم د

:مسائل مهم در داربست عبارتند از Erecting and Dismantling نصب و برداشت داربست

درصد آسیب هاي ناشی از داربست شامل نصب و برداشت داربست 20 تا 15از معمول ترین مسئله نقص فراهم نمودن سکوي کاري مناسب براي کارگر در . است

سئله بعدي شامل اجزاي داربست نظیر اتصاالت م. موقع نصب و برپایی داربست است این نقص موجب عدم ثبات داربست یا بی ثباتی داربست می شود، شاید این نقص موجب واژگونی. می باشد

این بیشتر زمانی رخ می . یا فروریختن داربست نشود اما منجر به آن می شود که داربست نوسان و حرکت کندي سکوي کار باشد یا اینکه میله هاي حفاظتی وجود نداشته باشند و در طی دهد که فقط یک یا دو تخته رو

.نصب و برداشت داربست این مسئله عادي است

Climbing Up and Downباال رفتن و پایین آمدن از داربست ن از درصد آسیب هاي ناشی از داربست زمانی رخ می دهد که کارگران در حال باال رفتن و پایین آمد15تقریباٌ

باال رفتن و پایین آمدن از چهارچوبه داربست یک امر شایع است اما پیامد ناخوشایند آن آسیب . داربست هستندباال رفتن و پایین آمدن از تیرك هاي مهار داربست علل بعدي حوادث می . هاي فراوان و مرگ و میر است

.کردبراي غلبه بر این مسئله باید نردبان هاي مناسبی فراهم . باشد Planks Sliding Off or Breaking لغزیدن یا شکستن تخته هاي سکوي کاراگر تخته هاي داربست خوب با طناب یا تسمه بسته نشود یا .بیشتر آسیب ها شامل مسائلی با تخته ها هستند

. ناایمن باشند به آسانی لیز می خورند و سبب آسیب هاي جدي می شونداربست در شرایط نامناسب نگهداري شوند یا اضافه بار همچنین اگر تخته هاي د

بنابرین استفاده از درجه . بیش از ظرفیت شان روي آنها قرار گیرد، شکسته شوندمسئله شایع . اي درست الوار و بازرسی تخته ها قبل از نصب خیلی مهم است

می دیگر آیزان بودن بیش از اندازه یا کم اندازه داربست روي تکیه گاه هایش

Page 12: ایمنی ساختمان و معدن

12

آویزان بودن بیش از حد تخته موقعی که کارگر روي بخش آویزان ایستاده است، سبب می شود که تخته .. باشدولی آویزان بودن بیش از کم منجر به لغزش و سر خوردن تخته روي تکیه . به سمت باال بیاید و واژگون شود

.گاه می شود

er Loading or OverloadingImprop بارگذاري نامناسب یا بیش از حد بارگذاريبارگذاري بیش از حد سبب خمش بیش از اندازه تخته ها می شود و می تواند منجر به خراب شدن و شکسته

وزن بارگذاري بش از حد بیشتر اغلب در کارهاي سنگ کاري و بنایی رخ می دهد که. شدن تخته ها شوداگر مواد روي سکوي داربست بطور آویزان رها . ز کند کیلوگرم روي تخته ها تجاو1500مواد می تواند از

شود می تواند سبب عدم توازن و تعادل روي داربست شود که در نهایت منجر به واژگون شدن داربست می .شود

Platforms Not Fully Decked عدم تنظیم کامل سکوها

شود بلکه موقع استفاده داربست نیز این موقعیت نه تنها در مرحله نصب و برداشت داربست منجر به آسیب می اینچ پهنا داشته 18 سانتی متر یا 45طبق قوانین تمام سکوها بایستی حداقل . آسیب و حادثه ایجاد می کند

.باشند Platforms without Guardrails سکوهایی بدون میله هاي حفاظ

یله هاي حفاظ نه تنها براي م. سکوهایی بدون میله حفاظ مشکل جدي ایمنی در طرح هاي ساخت استبیش از . سکوهاي بلند اقدام پیشگیرانه حفاظت از سقوط هستند بلکه براي سکوهاي کم ارتفاع هم مهم هستند

بنابراین، میله هاي . متر می باشد3یک سوم سقوط ناشی از داربست ها بر روي سکوهایی با ارتفاع کمتر از میله هاي . متر ارتفاع توصیه می شود5/1سکوهاي کاري بیش از حفاظ در طی استفاده معمولی براي تمامی

.حفاظ براي تمامی سکوهاي کاري باید متشکل از میله باالیی، میله میانی و پاخور باشد

Failure to Install All Required Components نقص نصب تمام اجزاء مورد نیازدر داربست بندي تمام موارد . مشکل جدي ایمنی استنقص استفاده از تمام قطعات و اجزاء درست داربست

باید درست و کامل نصب شوند نظیر صفحات پایه داربست، مهاربندها یا پشت بندها یا بست ها، وسایل ایمن .باید تضمین نماید که داربست ایمن است. کننده مناسب

تماس الکتریکی با سیم هاي باالي سر Electrical Contact with Overhead Wires

اغلب اوقات داربست ها با خطوط الکتریکی باالي سر تماس ایجاد می کنند ولی اگر چنین چیزي اتفاق بیافتد نقص در نگهداشتن فواصل ایمن از خطوط انتقال برق باالي سر در . تقریباٌ نتیجه همیشه مرگ و میر است

اي حرکت روي نواحی باز خارجی قبل از تالش بر. هنگام حرکت کردن روي داربست مشکل جدي است

Page 13: ایمنی ساختمان و معدن

13

در . داربست، براي تضمین اینکه سیم هاي باالي سر در نزدیکی نیست باید به خوبی بررسی و وارسی شوندبرخی موقیعت ها براي تضمین اینکه فواصل ایمن مورد نیاز از خطوط برق وجود دارد، برداشتن جزئی

لیف تراك یا وسایل مکانیکی دیگر مستلزم برنامه بلند کردن اجزاء داربست توسط . داربست ضروري استکارگران حمل کننده مواد یا . ریزي دقیق است و باید از مجاورت و نزدیکی با خطوط انتقال نیرو اجتناب شود

حداقل فواصل ایمن در جدول یک فهرست .تجهیزات روي سکوي داربست باید مراقب تماس الکتریکی باشند .شده است

حداقل فاصله وط نیرومیزان ولتاژ خط

فوت10 متر یا 3 ولت1500000 تا 750

فوت15 متر یا 5/4 ولت250000 تا 150001

فوت20 متر یا 6 ولت250000بیش از

حرکت دادن داربست با کارگر روي سکوي کار

Moving Rolling Scaffolds with Workers on the Platform هرجا که براي پایین آمدن . گر روي سکوي کار می تواند خطرناك باشدحرکت دادن داربست به همراه کار

متر ارتفاع دارد، هر کارگر باید با یراق و طناب کوتاه در کل بدن 3کارگران مشکل است و داربست بیش از طناب نجات باید به نقطه مناسب متصل شود. بسته شود

مالحظات انتخاب داربست

Ø ،و تجهیزات حمل شده روي داربستوزن کارگر، ابزارآالت، مواد

Ø ،شرایط کار براي مثال، داخل، خارج، کف هاي سیمانی، نوع و شرایط دیوار، دسترسی به تجهیزات .تغییرات ارتفاع

Ø ارتفاع یا ارتفاع هائیکه در آن داربست نصب می شود. Ø ،نقاشی، فلزکاري، نوع کاري که قرار است روي داربست انجام گیرد نظیر کارهاي بنایی، سندبالستینگ

تاسیسات مکانیکی نصب سقف کاذب یا معلقØ مدت کار Ø تجربه ناظر و کارکنان یا انواع داربست هاي موجود Ø شرایط آب و هوایی پیش بینی شده Ø نردبان یا وسایل دسترسی به سکوي کار Ø موانع Ø ساختار ساختمان یا سازه در حال انجام کار

Page 14: ایمنی ساختمان و معدن

14

Ø ط فرد داربست بند یا نصابمشکالت نصب و برداشت نظیر حفاظت از سقو Ø استفاده تجهیزات مکانیکی براي کمک به نصب داربست Ø شرایط پیاده روي زیر محوطه داربست

انواع داربست هاØ داربست هاي معلق Suspended Scaffolds

Ø داربست هاي حمایت شده Supported Scaffolds Ø داربست هاي مخصوص یا دیگر Specialty and Other Scaffolds

Suspended scaffoldهاي معلق داربستü وسایل الزم را براي کار بر اساس میزان بار وارده تجهیزات و قبل از نصب ،از محل کار بازدید کنید و

آماده نمایید

ü با صالحیت براي این کار استفاده نمایید حتما از افراد ماهر و. ü ل کابل به داربست مطمئن شوید از محکم بودن محل اتصال کابلها به ویژه محل اتصا. ü برابر وزن داربست مقاومت داشته باشد6کابل بکار رفته در این داربستها حداقل باید . ü تاب خوردن داربست در نظر گرفته شود تمهیدات الزم براي جلوگیري از پیچ و. ü وسایل بی مورد روي داربست خودداري کنید از تجمع بار و. ü استفاده از سیستمPFAS( Personal Fall Arrest System) براي جلوگیري از خطر سقوط

.افراد الزامیست ü به سیم ارت مجهز مطمئن شوید که تمامی تجهیزات برقی ،کابلهاي برق والکتروموتور ها سالم بوده و

.باشندü قابل اشتعال مانند بنزین روي داربست معلق خودداري کنید از قرار دادن مواد آتش گیر و.

ü نایستید ...براي افزایش دامنه دسترسی در هنگام کار روي بشکه ،چهار پایه ،جعبه و. ü وزنه هاي تعادلی داربست معلق بایستی بیشتر از ماکزیمم وزن داربست باشد. ü به جاي محکمی مانند ستون اصلی ساختمان ببنیدید واز کابلها وسیم هاي مهاري داربست معلق را

. جدا خودداري کنید ...بستن به دور دودکش وü ترمز ایمنی داربست معلق راهمیشه قبل کار بازدید کنید. ü سیستمPFAS باید به طناب نجات LIFE LINEبسته شود نه به داربست معلق .

Page 15: ایمنی ساختمان و معدن

15

Moving scaffoldحرکت دادن داربست .هنگام جابجایی داربستهاي متحرك افراد نباید روي داربست باشند .1

.ترمز داربست مطمئن شوید از صحت ودرستی چرخ ها و .2 .سطحی که داربست روي آن جابجا میشود صاف،محکم وعاري از برآمدگی وفرو رفتگی باشد .3 .در طرفین داربست تعبیه شده باشد چرخ دارOUT RIGGERSجکهاي تعادلی .4 از قسمت پایین داربست هل دهید .5

فونداسیون داربست شده باشدCOMPACTباشد وخاك آن نیز زمین زیر داربست باید مقاومت کافی داشته .1

. براي زیر استاندارد ها استفاده شودBASE&SOLE PLATEاز .2

براي زیر داربست استفاده میشود منطقه زیر هر کدام از استانداردها باید sole plateموقعی که از .3 استفاده sole plate میلیمتر باشد واگرا ز الوار به منظور 220 سانتیمتر مربع با حداقل قطر 1000حدقل

. میلیمتر کمتر باشد 35میشود نباید قطر آن از

هاي sole plate سانتی متر کمتر بوده وبراي 1700 نباید از sole plateدر زمینهاي نرم منطقه .4 سانتی متر مربع میرسد3400خاص این منطقه به

ظرفیت عملی داربستØ خودشان را و حداقل چهار برار حداکثر بار اعمال داربست ها و اجزاي آن باید قادر باشند که وزن

).بار اعمال شده شامل وزن کارگر، وزن تجهیزات و مصالح است. ( شده را بدون عیب و نقص تحمل کنند

Ø برابر ظرفیت عملی داربست بدون نقص و عیب 6هر یک از طناب هاي معلق باید قادر به حمایت .باشدØ پوند نیرو بر اینچ مربع را داشته باشند1500 الوارهاي حامل باید حداقل تحمل . Ø اتصاالت و وزن هاي تعادل مورد استفاده برا ي توازن و باالنس داربست هاي معلق قابل تنظیم باید

.تحمل چهار برابر ظرفیت داربست را داشته باشد Scaffold Platformسکوهاي داربست

Ø گذاري و پوشیده شودهر یک از سکوهاي سطوح کار باید بطور کامل تحته.

Ø هر یک از بخش هاي سطح کار یا سگو نظیر تخته باید طوري نصب شود که فضاي تخته هاي مجاور . سانتی متر بیشتر نباشد54/2وکنار هم از یک اینچ یا

Ø سانتی متر بیشتر باشد30 اینچ یا 12حداقل پهناي سطوح کار یا جایگاه کارنباید از .

Page 16: ایمنی ساختمان و معدن

16

Ø سانتی متر از جلوي جبهه کار بیشتر 36 اینچ یا 14 جایگاه هاي کار نباید از لبه جلوي تمام سکوها یا .باشدØ سانتی متر گذشته باشد15 اینچ یا 6انتهاي جایگاه کار باید از روي دستک به اندازه. Ø سکوهاي چوبی نباید با مواد رنگی یا جال دهنده پوشش داده شوند زیرا ممکن است نواقصات و ترك

لبه هاي الوار چوبی م یتواند براي شناسایی و نشانه گذاري عالمت گذاري . وب دیده نشودخوردگی هاي چ .شودØ سانتی متر باشد180حداقل فاصله بین دو سکو . فضاي خالی باالي سر باید در نظر گرفته شود . Ø جایگاه داربست باید حداقل یک متر پایین تر از منتهی الیه تیرهاي عمودي باشد. Ø سانتی متر کمتر نباش و ضخامت هاي مساوي داشته باشند5دي ضخامت الوار از در هیچ موار . Ø سانتی متر باشد25و حداقل .عرض آنها مساوي . Ø الوارها نباید روي هم قرار بگیرند چون خطر برخورد پاي کارگران به لبه الوار و افتادن آنها وجود دارد

.می شودو همچنین جابجایی چرخ هاي دستی با مشکل مواجهه Ø الوارها یاید حداقل روي سه تکیه گاه یا دستک عبورکرده باشد.

Platform Planking تخته گذاري سکوي کار در داربستمالحظات Ø براي سکوهاي کار باید از الوارهاي مخصوص که براي این کار درجه بندي شده اند استفاده شود .

:کیفیت الوار با موارد زیر اندازه گیري می شود

Ø یا تعداد بیشتر حلقه6( تعداد حلقه ها در هر اینچ ( Ø تعداد نواقصات و عیب ها نظیر گره ها، برامدگی ها و فرو رفتگی ها Ø تخته اي که شکاف هاي عمیق در دو طرف تخته یاالوار دارند باید از رده خارج شوند Ø ازبینی وبررسی شود تخته هایی که درزها و شکاف هاي ریز در یک سطح چوب دارند باید به دقت ب

.چون در طول زمان می تواند عمیق تر و طوالنی تر شود و تبدیل به شکاف هاي دوطرفه شودØ تخته ها بایداز نظر شکاف هاي ایجاد شده در انتهاي الوار بررسی شود تا عمیق تر و طویل تر نشوند.

Ø شوند یا آلودگی زدایی تخته هایی که روي آنها رنگ و مواد روغنی نشسته است باید از رده خارج .شوند

ها مشخصات چوبØ میلیمتر باشند 150گره هاي روي چوب در مجموع نباید بیشتر از

Ø میلیمتر تجاوز نماید75پهناي گره ها در یک طرف نباید از Ø ،میلیمتر می باشد150فاصله بین گروهی از گر ه ها

Page 17: ایمنی ساختمان و معدن

17

Ø یلیمتر ضخامت هستند م38 میلیمتر پهنا و5/22تخته چوب هاي استاندارد داراي Ø میلیمتر تجاوز نمایند50گره هاي لبه داربست نباید از Ø ند نباید مورد استفاده قرار گیرندرتخته هایی که شکستگی وشکاف دا Ø بریدگی ،سوختگی،آلودگی به روغن وگازوییل ومیخ نباید در تخته باشد Ø تخته ها نباید رنگ شوند Ø ه شوند وسر آنها با تسمه فلزي بسته شده باشدتخته ها باید به صورت مربع مستطیل برید

Allowable Spansطول مجاز الوار

Ø نکته. طول مجاز الوار ان فاصله اي است که بین تکیه گاه ها قرار می گیرد:

Ø هر چه طول الوار زیاد تر می شود میزان خمش یا خمیدگی بیشتر خواهد شد و به همان نسبت میزان .الوارها یاید حداقل روي سه تکیه گاه یا دستک عبورکرده باشد. خواهد یافتتحمل یا ظرفیت تخته کاهش

Allowable Deflectionخمش یا خمیدگی مجاز الوار Ø طول الوار می باشد60/1میزان خمیدگی یا خمش مجاز براي الوار یک شصتم .

Ø و کار بیش ز اندازه کارگر باید از میزان خمش اگاه باشد چون می تواند تشخیص دهد که چه زمانی سک .بارگذاري شده است SCAFFOLD COMPONENTSاجزاي داربست

Ø حداقل اجزاي مورد نیاز داربست عبارتند از:

Ø ند نباید مورد استفاده قرار گیرندرتخته هایی که شکستگی وشکاف دا Ø بریدگی ،سوختگی،آلودگی به روغن وگازوییل ومیخ نباید در تخته باشد Ø ندتخته ها نباید رنگ شو Ø تخته ها باید به صورت مربع مستطیل بریده شوند وسر آنها با تسمه فلزي بسته شده باشد

ماشین آالت و تجهیزات ساختمانی

هاي الزم در مورد نحوه کار با کلیه رانندگان یا اپراتورهاي ماشین آالت و تجهیزات ساختمانی باید آموزش .1رار گرفته و داراي پروانه مهارت فنی یا گواهی نامه ویژه از این وسایل را طبق قوانین و مقررات مربوطه ف

.مراجع ذیربط باشند

Page 18: ایمنی ساختمان و معدن

18

رد بکار بردن ماشین آالت و تجهیزات ساختمانی در نزدیکی خطوط انتقال نیروي برق باید با رعایت موا .2 . گیردایمنی صورت

اي یا معاینه فنی و هاي دورهها و وسایل باالبر باید طبق برنامه ذیل مورد بازدید هاي مختلف دستگاه قسمت .3 .آزمایش قرار گیرند

ها و غیره، از ها، زنجیره ها، اتصاالت، کابل بازدید روزانه کلیه لوازم بستن و بلند کردن بار از قبیل قالب-الف . هر نوع عیوب ظاهري دیگر، توسط اپراتور و مسئول دستگاهشنظر فرسودگی، شکستگی و

اي یک بار، توسط شخص متخصص یا مسئول فنی دستگاه و هاي دستگاه، هفته بازدید فنی کلیه قسمت –ب .ارایه گزارش به سرپرست مربوطه

نامه اجازه کار هر هاي دستگاه توسط اشخاص متخصص و صدور گواهی معاینه فنی و آزمایش کلیه قسمت–ج .ونه جابجایی و نصب در محل جدیدسه ماه یک بار و همچنین قبل از استفاده براي اولین بار و یا پس از هرگ

شود، باید در دفتر کلیه تعمیرات اساسی و تعویض قطعات و لوازم اصلی که بر روي دستگاه باالبر انجام می .4باید نزد مالک هاي اجازه کار، نامه این دفتر همراه با گواهی. اي ثبت و توسط متخصص مربوطه امضاء گردد ویژه

.ري و در هنگام لزوم ارایه گرددو کارفرماي دستگاه نگاهداها و وسایل باالبر و اجزاء آنها باید با رعایت اصول و قواعد فنی و هاي تشکیل دهنده دستگاه کلیه قسمت .5

آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و «طبق استانداردها و ضرائب اطمینان مندرج در و ساخته شده و توسط اشخاص ذیصالح نصب، تنظیم و آماده به کار طراحی، محاسبه» ها اشیاء در کارگاه

.شوند

اي نوشته و در حداکثر ظرفیت بار مجاز و همچنین سرعت کار مطمئن هر وسیله باالبر باید بر روي لوحه .6 .محل مناسبی بر روي دستگاه نصب و مفاد آن دقیقاً رعایت گردد

: شرایط زیر باشدها و وسایل باالبر باید داراي قالب دستگاه .7 . مجهز به شیطانک یا ضامن باشد تا مانع جدا شدن اتفاقی بار از آن گردد–الف .طور واضح بر روي آن حک شده باشد وسیله آن بلندنمود، به توان به می حداکثر باري که–بحالت تعلیق، تغییر در صورتی که نوع کار ایجاب نماید، مجهز به دستگیره مناسبی باشد که بتوان آن را در –ج

.مکان داده و در وضع مناسب قرار دادها و سایر وسایل بلند کردن و بستن بار باید بر روي پالك میزان حداکثر مجاز بار بدون خطر زنجیرها، کابل .8

.فلزي درج و به آنها متصل باشدید به طور مطمئن در ها با و وینچ(Tower Cranes)هاي برجی هاي باالبر ثابت از قبیل جرثقیل دستگاه .9

هاي تعادل آنها متناسب با حداکثر میزان حمل بار محاسبه و درنظر گرفته محل نصب خود مهار گردیده و وزنههاي برجی، استحکام و مقاومت زمین محل استقرار دستگاه قبل از شروع عملیات نصب در مورد جرثقیل. شود

Page 19: ایمنی ساختمان و معدن

19

ها باید به ترتیبی باشد که در مقابل حوه مهار این دستگاههم چنین ن. و مونتاژ باید مورد بررسی قرار گیرد .حداکثر نیروي باد و طوفان در محل، مقاومت کافی داشته باشند

این . هر دستگاه باالبر عالوه بر اپراتور یا راننده، باید داراي یک نفر کمک اپراتور یا عالمت دهنده نیز باشد .10ها یا وسایل هشدار دهنده و نوع عالیم مشخصه و یکنواخت، شخص باید در مورد نحوه عالمت دادن با دست

در مواردي که به علت محدود بودن میدان دید اپراتور و یا هرگونه شرایط و . آموزش الزم را دیده باشدهاي خاص، به بیش از یک نفر عالمت دهنده نیاز باشد، باید عالیم حرکت فقط توسط یکی از آنها که موقعیت

اما در عین حال اپراتور باید از عالمت توقفی که در موارد خطر توسط هر کدام از . ، داده شودنفر اصلی است .شود، تبعیت نماید آنان داده می

ها و دیگر وسایل باالبر باید قبالً به طور دقیق بازدید و بررسی شود تا مسیر حرکت و محل استقرار جرثقیل .11هاي برق یا تاسیسات و بناهاي موجود و یا د با سیم و کابلدر موقع حرکت و کار، خطري از طریق برخور

.هاي حفاري شده و غیره، متوجه اپراتور، کارگران و افراد دیگر نشود سقوط در محلهاي باالبر عبور از روي معابر و فضاهاي عمومی مجاور کارگاه ساختمانی نباید هیچ باري به وسیله دستگاه .12

کار اجتناب ناپذیر باشد، باید این معابر و فضاها با استفاده از وسایل مناسب داده شود و چنانچه انجام این هاي مخصوص تابلوها،پرچم محصور، محدود و یا مسدود گردیده و هم چنین عالیم هشداردهنده موثر از قبیل

.زن بکاربرده شود هاي چشمک یا چراغهمچنین افراد مزبور در . د کار دیگري ارجاع شودها و وسایل باالبر نبای به رانندگان یا اپراتورهاي دستگاه .13

.باشند هنگام روشن بودن دستگاه و یا آویزان بودن بار، مجاز به ترك و رها کردن دستگاه نمیراننده یا اپراتور دستگاه باالبر و افراد کمکی و عالمت دهنده، در هنگام انجام وظیفه، حق خوردن، آشامیدن .14

.ندو استعمال دخانیات را نداربه هیچ وجه نباید اجازه داده شود که کارگران بر روي بار مورد حمل سوار شوند و یا براي جابجا شدن از .15

.وسایل باالبر استفاده نمایند

ها به طور صحیح استفاده و در هاي سیار موتوري باید دقت شود که جک در هنگام بهره برداري از جرثقیل .16 .محل مناسب استقرار یابند

.ها و وسایل باالبر خودداري شود باد، طوفان و بارندگی شدید، باید از کار کردن با دستگاهدر هنگام .17 :زیر باشد سازي و ساختمانی بایدداراي شرایط آالت راه کابین راننده یا اپراتور ماشین .18

و نیز میدان به ترتیبی باشد که راننده یا اپراتور را در برابر شرایط جوي و گرد و غبار محافظت نموده –الف .دید کافی براي او تامین نماید

.ها از نوع مقاوم و نشکن باشند هاي درها و پنجره کلیه شیشه–ب .اي باشد که راننده یا اپراتور بتواند به راحتی و با ایمنی کامل سوار و پیاده شود داراب رکاب و دستگیره-ج

Page 20: ایمنی ساختمان و معدن

20

گل و الي بر روي آن متراکم نشده و باعث لغزش پاي اي باشد تا و رکاب ترجیحاً مشبک و پنجره پله–د .ضمناً از آلوده شدن آن به روغن، گریس یا سایر مواد لغزنده باید جلوگیري بعمل آید. راننده و اپراتور نگردد

در مواردي که میدان دید راننده یا اپراتور ماشین آالت راه سازي و ساختمانی محدود باشد، وجود یک نفر .19 .مت دهنده الزامی استکمک یا عال

راننده یا اپراتور قبل از ترك ماشین آالت راه سازي و ساختمانی باید دستگاه را ترمز و در صورت وجود .20 .تیغه یا باکت یا خاکبردار، آن را پایین آورده و بر روي زمین قرار داده و دستگاه را خاموش نماید

و جابجایی مصالح ساختمانی باید نکات زیر مورد در بارگیري و تخلیه وسایل نقلیه موتوري ویژه حمل .21 :توجه قرار گیرد

. وزن تقریبی مصالح بار شده از ظرفیت مجاز وسیله نقلیه تجاوز ننماید–الف هاي اطاق بارگیري تجاوز ننماید و در مواردي که نوع و وضعیت بار به ترتیبی باشد ارتفاع بار از دیواره –ب

گردد، باید به وسیله کابل فلزي یا طناب مناسب نسبت به مهار آن به طور مطمئن و که این امر اجتناب ناپذیر .ایمن اقدام شود

هاي محکم پوشیده و محفوظ شوند، مصالحی از قبیل آجر، سنگ و غیره باید به وسیله برزنت یا توري–ج د مصالح ریزدانه پوشش بار الزامی هاي اطاق بارگیري کمتر باشد، در مور مگر آنکه ارتفاع بار از ارتفاع دیواره

.استهاي در هنگام بار زدن قطعات و مصالح سنگین و حجیم از قبیل تیرآهن، قطعات ساخته شده اسکلت–د

هاي اطاق هاي بزرگ و غیره، باید طوري روي هم چیده شوند که هنگام تخلیه بار و باز کردن دیواره فلزي، لولههم چنین نحوه بارگیري و توزیع قطعات . هم و ایجاد حادثه پیشگیري بعمل آیدبارگیري، از لغزش آنها بر روي

مذکور در اطاق بارگیري باید به ترتیبی باشد که مرکز ثقل کامیون را به یک سمت آن متوجه نساخته و تعادل آن .در هنگام حرکت حفظ شود

.استفاده شود مکانیکی یلباید ازوسا در بارگیري و تخلیه قطعات و مصالح سنگین و حجیم-هـ در موقع باززدن مواد ومصالحی از قبل شن، ماسه، سنگ، آجر، خاك، نخاله و ضایعات ساختمانی به وسیله –و

باید سرنشینان وسیله نقلیه آنرا لودر و بیل مکانیکی و یا قطعات و مصالح سنگین و حجیم به وسیله جرثقیل، .مستقر شوند مناسبی درمحل ترك و تا پایان بارگیري

در هنگام بارگیري یا تخلیه نقلیه موتوري، باید عالوه بر استفاده از ترمز دستی، از موانع مناسب از قبیل –ز .هاي چوبی نیز براي جلوگیري از حرکت اتفاقی و مهار وسایل مذکور استفاده شود بلوك

شود، باید تهویه الزم و کافی صورت هاي بسته انجام می در مواردي که کار تخلیه و بارگیري در محیط –ح .در غیر این صورت باید موتور وسیله نقلیه خاموش شود. گیرد

Page 21: ایمنی ساختمان و معدن

21

برداري به خطر افتد، نباید آن را در شرایطی که به دلیل سستی بستر یا ازدیاد شیب آن، تعادل دستگاه خاك .22 .به کار انداخت یا مورد استفاده قرار داد

الت خاك برداري و یا وسایل نقلیه موتوري ویژه حمل و جابجایی مصالح هایی که از ماشین آ در کارگاه .23هاي ورود و خروج ایمن و مناسب براي آنها ایجاد و نسبت به نصب عالیم شود، بایدراه ساختمانی استفاده می

.خطر و هشدار دهنده مناسب اقدام گردد، ورودي افراد به داخل شعاع عمل آنها هنگامی که ماشین آالت راه سازي و ساختمانی در حال کار هستند .24

.باید ممنوع گرددچنانچه در . هاي عمومی متوقف نمود ها در حاشیه جاده ماشین آالت راه سازي و ساختمانی را نباید شب .25

باید اطراف آنها با وسایل مناسب هشدار دهنده از قبیل پرچم قرمز، موارد خاص، این کار اجتناب ناپذیر گردد، .نگ، چراغ قرمز چشمک زن و غیره، محدود و عالمت گذاري شودعالیم شبر

.باشد استفاده از ماشین آالت راه سازي و ساختمانی در غیر از موضوع تعریف شده ممنوع می .26

در هنگام حرکت بیل مکانیکی، باکت یا خاك بردار آن باید خالی از بار باشد، همچنین بوم آن باید در .27 .جهت حرکت قرار گیرد

هاي آن، باید آن را قبالً در محل وقع تعمیر باکت یا خاك بردار بیل مکانیکی یا لودر با تعویض ناخندر م .28 .خود محکم نمود تا از حرکت ناگهانی آن و ایجاد حادثه جلوگیري بعمل آید

.هاي بولدوزر نباید به عنوان ترمز استفاده شود، مگر در مواردي استثنایی و اضطراري از تیغه .29اي سیلوهاي مصالح ساختمانی و قیف تغذیه کننده تراك میکسر و پمپ بتن باید به وسیله چند میله ه دهانه .30

.ها جلوگیري بعمل آید عمود بر هم حفاظ گذاري شوند تا از سقوط افراد به داخل آنکف توقفگاه ماشین آالت سنگین ساختمانی و وسایل نقلیه موتوري ویژه حمل و جابجایی مصالح .31

:باید داراي شرایط زیر باشدساختمانی

.هموار و حتی االمکان قابل شستشو باشد –الف از در از استحکام کافی برخوردار باشد تا در هنگام زدن جک در زیر ماشین آالت و وسایل نقلیه موتوري،–ب

.رفتن جک و ایجاد حادثه جلوگیري بعمل آید صورت ریزش یا نشت مواد سوختی، مواد مذکور به مجاري مناسبی در آن پیش بینی شده باشد تا در–ج

.ها و مخازن قابل تخلیه هدایت گردند چاله

Page 22: ایمنی ساختمان و معدن

22

عملیات تخریب در ساختمان demolition

عملیات هاي مقدماتی و آماده سازي قبل از مجوز شروع کار براي عملیات هاي تخریب ساختمان، بررسی هاي مهندسی توسط شخص ذي -1

شرایط کف ها، دیوارها ، چارچوبها و اسکلت و امکان خراب شدن بدون برنامه بخشهاي صالح براي تعیین کارفرما . ساختمان مجاور که افراد ممکن است درآن باشد باید چک و بررسی شود. ساختمان صورت گیرد

. بایستی گواهی یا مجوز مکتوب براي عملیات هاي تخریب داشته باشد

در بین ساختمانهاي درحال تخریب شدن کار کنند ممکن است بواسطه حریق، وقتی کارگرانی که الزم است-2 انفجار یا علل دیگر آسیب یا صدمه ببینند دیوارها و کف باید در مقابل فشار و ضربات مقاوم شوند

قبل از اینکه عملیات تخریب شروع شود تمام خطوط آب، گاز، برق، غبار باید بسته شوند و درپوش -3 . دگذاشته شو

اگر نگه داشتن و برقراري خطوط آب و برق در طی عملیات تخریب نیاز و ضروري است، باید چنین -4 . خطوطی بطور موقت جابجا شوند و محافظت گردند

اگر هر نوع مواد مخاطره آمیز شیمیایی، گازها، مواد انفجاري و قابل اشتعال در لوله ها، مخازن یا تجهیزات -5 . ه قرار می گیرد باید شناسایی شوددیگر مورد استفاد

. هر جا خطر خرد شدن شیشه و شکسته شدن شیشه وجود دارد باید چنین مخاطراتی حذف شود-6 اینچ 42 هر جا خطر سقوط کارگران از داخل دهانه یا چاه وجود دارد دهانه ها باید تا ارتفاع تقریبا -7

.محافظت شوند ریق سوراخها و چاله ها بدون استفاده از سرسره روي کف ریخته می شود هرجا مواد زاید و آشغال از ط-8

فوت از محل 6 اینچ و حداقل 42نواحی که در آن مواد ریخته می شود باید کامال با موانع حداقل ارتفاع ریزش مواد محصور شود عالئم و نشانه هاي اخطار دهنده خطر سقوط مواد باید در هریک از محلها نصب و

.داده شودقرار تمام دهانه هاي کف، که به عنوان محل ریزش مواد استفاده نمی شود، باید با مواد محکم پوشانده شود و به -9

.حد کافی تحمل وضع و باري که اعمال می شود را داشته باشد

مت عملیاتهاي تخریب باید از باالترین نقطه ساختمان و دیوارهاي خروجی شروع شود و به ترتیب به س-10 .پایین انجام گیرد

قبل از شروع و حذف دیوارهاي خارجی و کف طبقه زیرین، باید مواد و نخاله هاي هریک از دیوارها و -11 . کف طبقات باالیی برداشته شوند و به محل انبار مواد برده شوند

Page 23: ایمنی ساختمان و معدن

23

ظت شود تمام ورودیهاي کارگران و ساختمانهاي چند طبقه در حال تخریب باید از طریق اتاقکهاي حفا-12 . اتاقکها حداقل بایستی دو فوت پهنا از ورودي ساختمان یا دهانه ها داشته باشند

پلکانها گذرگاهها و نردبانها فقط پلکانها، مسیرهاي گذر و نردبانهایی که براي دسترسی به سازه ساختمان اختصاص یافته اند باید مورد -1

استفاده قرار گیرند یرهاي گذر و نردبانهاي مورد استفاده باید به طور روتین بازرسی شوند و در شرایط ایمن و تمام پلکانها، مس-2

سالم نگه داشته شوند در ساختمانهاي چند طبقه، وقتی که پلکان مورد استفاده قرار می گیرد باید مسیر پلکان به درستی با منابع -3

. روشنایی مصنوعی و طبیعی روشن شود ا براي ریزش موادناودان ها و سرسره

هیچ موادي نباید در هر نقطه خارج از دیواره هاي خارجی ساختمان ریخته شود مگر اینکه آن ناحیه بطور -1 .موثر حفاظت شده باشد

درجه باید بطور کامل 45 کانال هاي فلزي یا چوبی براي ریزش مواد و نخاله ها در زوایاي بیش از -2 .ایین زیر طبقات باال، وقتی که مورد استفاده قرار نمی گیرند بسته شونددهانه هاي طبقات پ. محصور شوند

وقتی عملیات هاي تخریب در حال انجام نیست، نواحی اطارف دهانه تخلیه کانال بطور ایمن بسته نگه -3 .داشته شود

. ت شوند اینچ محافظ42 دهانه هاي کانال هاي تخلیه باید با حفاظ هاي نرده اي تقریبا به ارتفاع -4 برداشت دیوارها، بخش هاي بتونی و دودکش ها

. دیوارهاي بتونی یا بخش هاي دیگر نبایستی بطور ناگهانی روي کف ساختمان خراب شوند و ریزش کنند-1 . در ساختمان هاي بیش از یک طبقه دیوارهاي ساختمان نباید بدون مهار جانبی رها شوند-2 .خراب است کارگران نبایستی باالي دیوارها کار کنند وقتی شرایط آب و هوایی بد و -3 . در ساختمان هاي با اسکلت فوالدي، چهارچوبه آهنی و فوالدي در طی عملیات تخریب باید برداشته شوند-4 راهروها یا نردبان هایی براي دسترسی ایمن کارگران براي دسترسی به داربست یا دیوارها فراهم شود -5

هابرداشت یا حذف کف قبل از تخریب طاق کف، آشغال ها و نخاله هاي ساختنمانی باید از روي طاق یا دیگر نواحی مجاور طاق -1

.برداشته شود سانتی متر براي ایستادن کارگر روي تیرهاي طاق و 25 سانتی متر و به عرض 5 تخته هایی با ضخامت -2

.سقف فراهم شود

Page 24: ایمنی ساختمان و معدن

24

تی زیر سقف قرار بگیرند و باید موانعی براي جلوگیري از هنگام برداشت طاق سقف کارگران نبایس-3 .دسترسی آنها به این منطقه ایجاد شود

Excavation Safety

Excavation hazards Surface Encumbrances موانع سطحی

خته سنگ ها و نظیر ساختمان ها، جاده ها، درختان، خاشاك، ت( تمام تجهیزات، مواد، انرژي، تاسیسات دائمیدیگر اشیاء در سطوح محل کار که می توانند مخاطراتی را براي کارگران در عملیات حفاري و گودبرداري

.ایجاد کنند باید براي حفاظت کارگران برداشته و حذف شوند یا به نحو مطلوبی حفظ شوند nderground Installations تاسیسات زیر زمینی

ن، سوخت، برق و آب و تاسیسات زیر زمینی دیگر که ممکن است هنگام کار محل فاضالب روها، خطوط تلفحفاري و گودبرداري با آن مواجهه شویم باید قبل از شروع حفاري و گودبرداري مشخص و عالمت گذاري

با توجه به ضرورت تمهیداتی توسط شخص ذي صالح متناسب با عوامل جانبی مناسب براي حفاظت، . شود دن و جانمایی مجدد تاسیسات زیرزمینی انجام گیردحذف، تعطیل کر

اگر امکان مشخص کردن محل دقیق تاسیسات زیرزمینی وجود نداشت کار با احتیاط همراه با فراهم نمودن . وسایل تشخیص یا وسایل ایمن دیگر ادامه یابد

حفاري و گودبرداري را کار حفاري به نحوي انجام گیرد که تاسیسات زیرزمینی و کارگران درگیر در کار .درخطر نیاندازد

Page 25: ایمنی ساختمان و معدن

25

Access and Egress دسترسی یا ورود و خروج از گودال حفاري فوت یا بیشتر شوند باید پلکان ها، نردبان ها یا سطح 4هر جا که گارگران نیاز دارند وارد گودال هایی به عمق

بدار استفاده می شود باید مطابق هرجا که پلکان ها، نردبان ها و سطوح شی. هاي شیبدار فراهم شود فوت تجاوز 25حداکثر فاصله حرك از گودال حفاري به وسایل خروج نباید از . بااستانداردهاي مربوطه باشد

کند Vehicular Traffic ترافیک وسایل نقلیه

مناسب دیگر با کارگران در مواجهه با ترافیک وسایل نقلیه باید مجهز به جلیقه هاي اخطار دهنده یا لباس هاي جلیقه هاي . عالمت مشخص و یا ساخته شده از مواد قابل دیدن آسان یا مواد منعکس کننده نور باشند

اخطاردهنده فرد پرچمدار باید قرمز یا نارنجی باشد و اگر در طی ساعات شب مشغول به کار است باید از مواد . منعکس کننده نور ساخته شده باشد

zardous AtmospheresHa اتمسفرهاي خطرناك نظیر نواحی دفن بهداشتی، نزدیک انبارهاي مواد ( هر جا که امکان اتمسفرهاي خطرناك دور از انتظار نیست

. فوت انجام گیرد4خطرناك و لوله هاي گاز، آزمایش هوا باید براي گودال هاي با عمق درصد اکسیژن یا 5/19 حاوي کمتر از احتیاطات کافی باید براي جلوگیري از تماس کارگران با اتمسفرهاي

این احتیاطات و اقدامات شامل فراهم نمودن وسایل حفاظت تنفسی و . دگیر اتمسفرهاي خطرناك انجام گیرد درصد 10تهویه اجباري یا وسایل موثر دیگر براي هواي حاوي گاز قابل اشتعال بیش از . تهویه اجباري است

.اده قرار گیردحد پایین اشتعال باید مورد استف پایش هوا با استفاده از وسایل قرائت مستقیم با آالرم صوتی و بصري انجام گیرد

و حفاري گودبرداري مقدماتی عملیات . شود زیر باید انجام شود، اقدامات شروع و حفاري گودبرداري عملیات ازاینکه قبل

. قرار گیرد مورد بررسی دقیقاً استحکام مورد نظر از لحاظ زمین- الف، آب کشی ، لوله فاضالب هاي کانال از قبیل زیرزمینی تاسیسات موقعیت- ب

عملیات انجام در حین است ممکن که و غیره ، تلفن برق هاي گاز، کابل شوند، گردند و یا خود دچار خسارت بروز خطر و حادثه موجب گودبرداري

یا تغییر مسیر دائم به نسبت لزوم و در صورت قرار گرفته ساییباید مورد شنا . گردد آنها اقدام جریان و یا قطع موقت

در بند ب مندرج تاسیسات جریان تغییر مسیر یا قطع که در صورتی- ج و یا طور معلق به نگهداشتن از قبیل مقتضی طرق پذیر نباشد باید به امکان

Page 26: ایمنی ساختمان و معدن

26

. شود ها اقدام آن حفاظت به ، نسبت و غیره ور کردنمحص

. گردند مورد نظر خارج از زمین و غیره سنگ ، تخته درخت از قبیل موانعی- د مجاور هاي دیوارها و ساختمان پایداري براي خطري احتمال و حفاري گودبرداري عملیات که در صورتی–هـ

و رعایت فاصله مناسب و ایمن گودبرداري مناسب ، سپر و مهارهاي شمع نصب اید از طریق باشد، ب در برداشته . هاي نگهبان قبل از شروع عملیات، ایمنی و پایداري آنها تامین گردد و در صورت لزوم با اجراي سازه

و حفاري گودبرداري کلی اصول احتیاطی باشند، باید اقدامات کار دیگري به مشغول کارگرانی و حفاري گودبرداري محل اگر در مجاورت .1

. آید عمل به آنان ایمنی براي

باشد، وجود داشته خطر ریزش و احتمال سانتیمتر بوده120 از بیش آن عمق که هر گودبرداري هاي دیواره .2 شیب ها داراي دیواره ردد، مگر آنکه گ حفاظت و مناسب محکم ، سپر و مهارهاي شمع نصب وسیله باید به .باشند) خاکریزي پایدار شیب کمتر از زاویه ( مناسب

ها و یا مراکز و ، بزرگراه آهن راه خطوط در مجاورت و حفاري گودبرداري عملیات که در مواردي .3 ، سپر و مهارهاي شمع نصب قبیل از شود باید تدابیر احتیاطی نماید، انجام می تولید ارتعاش که تاسیساتی . اتخاذ گردد از خطر ریزش جلوگیري براي مناسب

و در و بازدید قرار گرفته باید دقیقاً مورد بررسی در موارد ذیل و حفاري گودبرداري محل هاي دیواره .4 . گردد ت آنها اقدام و یا نسبت به تقوی نصب ایمنی ، وسایل است بوجود آمده خطر ریزش که نقاطی . یا بیشتر در کار ساعته24 وقفه بعد از یک- الف . انفجاري عملیات بعد از هرگونه- ب . ناگهانی هاي بعد از ریزش- ج . مهارها به اساسی بعد از صدمات- د . شدید هاي بعد از یخبندان–هـ . شدید هاي بعد از باران– و این همچنین. شود گود ریخته متر از لبه کمتر از نیم فاصله نباید به و حفاري ز گودبرداري ا حاصل مصالح .5

. عبور و مرور گردد مانع شود که انباشته نحوي به روها و معابر عمومی نباید در پیاده مصالح

براي حفاظتی د دارد، باید موانع وجو و حفاري گودبرداري محل اشیاء به سقوط احتمال که هایی در محل .6 و افراد کارگران از سقوط پیشگیري براي همچنین. گردد بینی پیش کارگران به آسیب از وارد شدن جلوگیري، گودبرداري محوطه محصور کردن از قبیل احتیاطی نیز باید اقدامات و حفاري گودبرداري محل داخل عابر به . شود و غیره انجام هشدار دهنده ، وسایل کنترل مسیر، عالیم موانع ها، نرده نصب

Page 27: ایمنی ساختمان و معدن

27

شود و تامین کافی باید روشنایی و حفاري گودبرداري محوطه اطراف روهاي معابر و پیاده ها در کلیه شب .7 منطقه در اطراف غیره و شبرنگ ، تابلوهاي احتیاط هاي چراغ از قبیل شبانه هشدار دهنده عالیم همچنین

گردد، به طوري که کلیه عابران و رانندگان وسایل نقلیه از فاصله کافی و به موقع متوجه نصب محصور شده .خطر گردند

و یا انباشتن و غیره ، کامیون مکانیکی ، بیل جرثقیل از قبیل مکانیکی و وسایل آالت ماشین از قراردادن قبل .8، سپر و گود، باید شمع هاي لبه در نزدیکی ساختمانی و مصالح و حفاري از گودبرداري صل حا هاي خاك

. گردد گود نصب در دیواره اضافی بارهاي در مقابل مقاومت افزایش جهت الزم مهارهاي

شود، باید استفاده ي و حفار از گودبرداري و مواد حاصل خاك حمل باالبر براي از وسایل که در صورتی .9 و هاي ایمن و مواد مذکور نیز باید با محفظه و خاك گردیده نصب و مطمئن طور محکم به وسایل این هاي پایه

. شود باال آورده مطمئن

هاي مهار وسیله قرار گیرد باید به مورد استفاده گودبرداري هاي از دیواره یکی حفاظت جهت دیواري هرگاه .10 . شود تامین آن پایداري الزم ، گازهاي شود، باید با اتخاذ تدابیر فنی گود استفاده درداخل داخلی احتراق ازموتورهاي که درصورتی .11

. گردد تخلیه کار کارگران طور موثر از منطقه از کار موتور به حاصله شود باید جهت نمی تامین با نور طبیعی کافی ایی روشن که است نحوي گود یا شیار به وضعیت چنانچه .12

. شود استفاده نور مصنوعی از منابع از فقدان روشنایی، ناشی از حوادث جلوگیري باشد باید با کانال وجود داشته در داخل و خطرناك سمی گازهاي و تجمع نشت احتمال که درصورتی .13

همچنین در . گردد طور موثر تهویه به کارگران تنفسی منطقه ، هواي تهویه ل وسای و نصب اتخاذ تدابیر فنی .صورت تجمع آب در کانال باید نسبت به تخلیه آن اقدام شود

اقدامات از خطر ریزش پیشگیري باشد، باید جهت روها ضروري در زیر پیاده حفاري که درمواردي .14، هشداردهنده ها و عالیم ، نرده موانع و با نصب انجام کافی با استقامت مناسب مهارهاي نصب از قبیل احتیاطی . آید عمل به محصور و از عبور و مرور افراد جلوگیري طور کلی خطر به منطقه

.رد به کار گما تنهایی را به متر بیشتر باشد، نباید کارگران ها از یک آن عمق که در گودها و شیارهایی .15 . شوند گمارده کار ازیکدیگر به کافی فاصله به بایدکارگران و کلنگ با بیل درحفاري .16 ، یک متر طول ازاء حداکثر هر سی متر باشد، باید به از یک آنها بیش عمق که و طوالنی عمیق در شیارهاي .17

. باشد داشته شیار ادامه متر باالتر از لبه باید تا حدود یک نردبان باالیی لبه. شود کار گذارده نردبان

و حفاري گودبرداري محل به ورود و خروج هاي راه در نظر گرفته و ایمن مناسب و خروجی ورودي هاي باید راه گودبرداري محل به و آمد کارگران رفت براي .1

سکو یا پاگرد براي متر یک هر شش باید براي متر باشد، 6 از بیش آن عمق که گودهایی در محل. شود

Page 28: ایمنی ساختمان و معدن

28

دار و شیب هاي راه سکوها یا پاگردها و همچنین این. گردد بینی دار پیش شیب هاي ها و راه ها، پله نردبان . شوند محافظت مناسب هاي نرده وسیله ها باید به پلکان

باید موانع آن نباید کمتر از چهارمتر باشد و در طرفین نقلیه وسایل دار ویژه شیب هاي معابر و راه عرض .2 سانتیمتر نباید از بیست قطر آن. شود ساخته از چوب حفاظ این که در صورتی. گردد نصب و مناسبی محکم

.کمتر باشد سنگین آالت شینها و ما کامیون بر ورود و خروج نظارت مسئول نفر نگهبان باید یک گودبرداري در محل .3

ها و ماشین کامیون در معبر ورود و خروج هشداردهنده و سایر افراد، عالیم کارگران آگاهی باشد و نیز براي . گردد مذکور نصب آالت

شود باید می ساخته) چوبی هاي از تخته استفاده بدون ( سخت هاي در زمین که دار و معابري شیب هاي راه .4 . باشد و ناهمواري و بلندي پستی بدون

شوند، باید داراي تجربه کافی بوده و همچنین افرادي که در عملیات گودبرداري و حفاري بکار گرفته می .5 .افراد ذیصالح بر کار آنان نظارت نمایند

ایمنی در معدن و معدنکاريSafety in Mine and Mining

مخاطرات معدنکاري متان: عادنخطر انفجار گاز در م

)ذرات ریز زغال، اکسیژت و منبع آتش( خطر انفجار گردوغبار قابل اشتعال : راه پیشگیري

جلوگیري از اتش جلوگیري از تجمع گردوغبار

خطر حریق ناشی از جوشکاري ناشی از مواد منفجره خودسوزي

مخاطرات آتش سوزي COایجاد

Page 29: ایمنی ساختمان و معدن

29

تولید گرما تولید دود کمبود اکسیژن انفجار

روش هاي جلوگیري از حریقü استفاده از گازکروماتوگرافی براي تجزیه مداوم گازهاي آتش به منظور به حداقل رساندن خطر انفجار ü کنترل سیستم تهویه ü روش هاي محدود کردن آتش با استفاده از ماسه و مواد دیگر ü استفاده از کپسول هاي اطفا حریق ü استفاده از آب و شلینگ آتش نشانی ü ي دوره هاي آموزشی در زمینه حفاظت از حریقبرگزار

مخاطرات ناشی از سروصدا و کاهش شنوایی

مخاطرات ناشی از کمبود نور مخاطرات ناشی از ریزش مواد معدنی مخاطرات ناشی از گردوغبار و در نتیجه بیماري هاي ریوي مخاطرات ناشی از جریان الکتریسته مخاطرات ناشی از ارتعاش از ماشین آالت ثابت در کار معدنکاريمخاطرات ناشی مخاطرات ناشی از ماشین آالت سیار مخاطرات ناشی از گرما مخاطرات ارگونومیکی

Page 30: ایمنی ساختمان و معدن

30

گاز هاي بیماري زاي موجود در هواي معدن

l همیشه مقداري ذرات جامد نیز در هوا . درصد گازهاي آن را چندان تغییر نمی دهد,وجود بخار آب در هوا . بخش غیر گازي را تشکیل می دهد که قابل چشم پوشی استوجود دارد که

l گرچه محیط معدن . ترکیب هوا با آنچه ذکر شد متفاوت است,در محیط هاي بسته شامل معادن زیر زمینی اما این ارتباط براي جریان ,و یا چاه به سطح زمین یعنی هواي آزاد ارتباط دارد ) دریل( باال رو ,به وسیله تونل

وا غالبا کافی نیست و الزم است هواي تازه با استفاده از وسایل مختلف و به صورت مصنوعی به داخل کامل ه .معدن وارد شود

l ترکیب هواي داخل معدن در اثر فرآیندهاي مختلف دائما در حال تغییرات است.

l در عین . می یابد مقدار اکسیژن کاهش یافته و مقدار دي اکسید کربن افزایش ,مثال در اثر تنفس کارکنانانفجار مواد . از شکاف سنگها به داخل معدن راه می یابند, گازهاي مختلف که معموال مضر هستند ,حال

.منفجره گاز سمی تولید می کندl مهمترین اجزاي تشکیل دهنده هواي معدن از نظر تهویه عبارتند از: ش باري گازهاي ناشی از آت♠ اکسیژن ♠ گاز زغال ♠ دي اکسید کربن ♠ گرد زغال ♠ مونو اکسید کربن ♠ گرد و غبار ♠ هیدروژن سولفوره ♠ آنیدرید سولفوره ♠

:2Oاکسیژن l آن نسبت به وزن مخصوص. اکسیژن گازي است بی رنگ بی بو و بی مزه که اندکی در آب حل می شود

. و بنابراین از هوا سنگین تر است11/1هوا l درصد 5/19اکسیژن نبایستی از ) عیار(براي اینکه هواي معدن براي کارکنان زیرزمین مناسب باشد درصد

سبب ,کمتر باشد % 14 باعث تسریع تنفس و اگر از ,کمتر باشد % 18اگر درصد هواي معدن از . کمتر شود در مواردي که درصد . کمبود اکسیژن سبب کبودي رنگ بدن می شود,باشد % 10گر کمتر از استفراغ و ضعف ا

. مرگ آنی را سبب خواهد شد,باشد % 5اکسیژن کمتر از l است % 19.5 ,عیار دقیق مجاز اکسیژن در هواي معدن براساس استاندارد کشور امریکا .

:علل کاهش اکسیژن در هواي معدن

Page 31: ایمنی ساختمان و معدن

31

l اکسیداسیون , استفاده از چراغ هاي شعله دار , تنفس ,سیژن در هواي معدن عوامل اصلی کاهش اک .تدریجی مواد آلی و معدنی و باالخره رقیق شدن نسبی اکسیژن در اثر ورود سایر گازها به هواي معدن است

:طریقه اندازه گیري مقدار اکسیژن چراغ اطمینان شعله اي .1

دستگاه هاي دیگر .2

: ايچراغ اطمینان شعلهl امروزه بیشتر براي اندازه گیري مقدار گاز متان و در پاره اي موارد اکسیژن و دي اکسید کربن به کار می . رود

l هر چه . چراغ اطمینان را به محل کار برده و به شعله آن توجه می کنند,براي اندازه گیري میزان اکسیژن% 17و موقعی که درصد اکسیژن از . در هوا استقدر شعله چراغ کوتاه تر باشد نشانه وجود اکسیژن کمتري

.کمتر شود چراغ خاموش می شود :دستگاه هاي دیگر

l هنگام ورود هوا به داخل ,طرز کار این دستگاه ها بدین صورت است که اکسیژن موجود در هواي معدن بنابراین فشار جذب می شوند و,دستگاه به وسیله محلول هاي شیمیایی که فقط اکسیژن را جذب می کنند

.هواي وارد شده کاهش می یابد

l کاهش فشار هوا به وسیله یک سري ,میزان کاهش فشار هوا با مقدار اکسیژن موجود در هوا متناسب است .اهرم به لبه عقربه دستگاه منتقل شده و میزان اکسیژن را می توان بر حسب درصد قرائت کرد

):CO( مونو اکسید کربنl و بنابراین تقریبا % 97 بی مزه که چگالی آن نسبت به هوا , بی بو , گازي است بی رنگ مونو اکسید کربن

. هم وزن هواست

l علت این امر . موجب مرگ انسان می شود,این گاز فوق العاده سمی است و در درصد هاي بسیار پایینل ترکیبی اکسیژن با برابر بیشتر از می300 تا 250 , با هموگلوبین خون Coآن است که میل ترکیبی

.هموگلوبین است :Coمنابع تولید

l مهمترین منابع تولیدCoعبارتند از : حریق هاي معدنی ♠ اکسیداسیون زغال ♠

Page 32: ایمنی ساختمان و معدن

32

انفجار مواد منفجره ♠ کار لکوموتیو و موتور هاي دیزلی♠

:طریقه تشخیص و اندازه گیريl متداولترین روش براي اندازه گیريCo ,ل هاي شیشه اي کوچک حاوي موادي نظیر پنتا استفاده از کپسو

ید احیا می شود و , از داخل این لوله عبور می کند Coهنگامی که هواي حاوي . است) I2O5(اکسید ید درصد موجود در محیط با طول قسمتی از کپسول که تغییر رنگ داده متناسب . بنابراین تغییر رنگ می دهد

.است

)2Co(دي اکسید کربن l برابر سنگین تر از 54/1این گاز . ید کربن گازي ست بی رنگ که اندکی مزه و بوي اسیدي دارددي اکس

.هواست و در قسمت هاي کف کار معدنی قرار گرفته و در حقیقت جاي هوا را می گیرد

l Co2 برسد باعث % 1 ولی اگر عیار آن به ,زیان آور نیست %) 04/0( در عیار موجود در هواي معمولی . برابر حالت عادي می شود3 شدت حالت تنفس به ,برسد % 3فس و هنگامی که به تندي تنl الی 20باعث بیهوشی و باالخره در عیار % 10در عیار . تنفس خیلی شدید و مشکل است,% 5در عیار .آن به مرگ منتهی می شود% 25

l عیار مجازCo2 تعیین % 5/0 امریکا و در کشور% 75/0 در هواي معدن بر اساس مقررات کشور روسیه .شده است

:طرز تشخیص و اندازه گیريl چون گازCo2 لذا دستگاه اندازه گیري یا وسیله نمونه گیري را باید در پایین , از هوا سنگین تر است

به همین علت در مواقع بازدید از مورب هاي کور یعنی تونل هاي موربی که . ترین قسمت کار معدنی قرار دارد را تعیین Co2 باید قبال با احتیاط کامل و قدم به قدم مقدار ,سته و براي مدتی متروك مانده است انتهاي آن ب

می توان مقداري از هواي معدن را به وسیله شیشه Co2براي اندازه گیري درصد .کرد و سپس به آنجا رفت . نمونه گیري و در آزمایشگاه تجزیه کرد,هاي مخصوص

l ن براي تشخیص سریع تر میزاCo2 ,ولی از آنجا . می توان از شعله چراغ اطمینان شعله اي کمک گرفت لذا ,که عوامل دیگري مانند اکسیژن و سرعت جریان هوا نیز باعث خاموش شدن شعله این چراغ می شود

. با این وسیله به دست نمی آیدCo2درصد دقیق

l ساده ترین وسیله براي اندازه گیريCo2است که شرح آن قبال گفته شد دستگاه کپسول داري . :غالذگاز

Page 33: ایمنی ساختمان و معدن

33

l غال سنگ از الیه هاي زغال و یا سنگها درون گیر آن ذ گاز زغال گازي است که در معادن مقصود از لذا غالبا آن را گاز ,تشکیل شده است ) CH4(از متان %) 99تا ( از آنجا که بیشتر این گاز. متصاعد می شود

.متان نیز می خوانند

l گاز زغال در کارگاههاي استخراج و تونل هاي اصلی خروج هوا یک درصد و در تونل هاي عیار مجازدر نظر % 1بهتر است براي رعایت اصول ایمنی عیار مجاز در تمام قسمتهاي معدن .است% 5/1فرعی هوا .است% 1 و بر اساس معیار امریکا% 75/0 عیار مجاز این گاز ,براساس مقررات ایمنی کشور روسیه .گرفته شود

:غالذطرز تشخیص گاز l مقدار زیادي گاز متان و سایر گازهاي موجود در گاز ,هنگام تجزیه مواد گیاهی و تبدیل آنها به انواع زغال

بیشتر این گاز ها در الیه هاي زغال محبوس و مقداري از آن نیز در سنگهاي درون گیر . زغال تشکیل می شود هنگام حفاري در سنگ هاي اطراف زغال نیز بایستی همیشه ,همین خاطر الیه هاي زغال جمع می شود و به

.هواي معدن را از نظر میزان گاز کنترل کرد

:غالذوامل موثر در تصاعد گاز عl مهمترین عوامل . به عوامل مختلفی بستگی دارد,تصاعد گاز از الیه هاي زغالی و سنگهاي درون گیر آنها

:ی آن موثر است عبارتند ازذاتی زغال که در میزان گاز ده

. گاز دهی آن نیز بیشتر است, که هر چه زیادتر باشد :شدت دگرگونی زغال .1در مورد یک الیه واحد نیز میزان گاز خیزي قسمتهاي عمیق الیه زیادتر از قسمتهاي کم : عمق الیه زغال .2

.عمق آن است فرار گاز تسهیل یا مشکل , منطقه بسته به وضعیت زمین شناسی:ساختمان زمین شناسی حوضه زغالی .3

سهولت فرار گز و در نتیجه کاهش باعث ,مثال از قسمتهایی از حوضه چین خوردگی پیدا کند . می شود .میزان گاز دهی می شود

:غالذطریقه اندازه گیري گاز نمونه گیري مستقیم •

استفاده از چراغ اطمینان شعله اي •

گاز سنج نوري •

گاز سنج مقاومتی •

گاه هاي اعالم کنندهدست •

Page 34: ایمنی ساختمان و معدن

34

نامه ایمنی معادن آیین :آتشباري

به عملیات خرجگذاري و انفجار مواد منفجره براي تخریب سنگ آتشباري گفته .شود می

:آتشبار .شخصی که مسئولیت عملیات آتشباري را به عهد دارد

مواد ناریه و آتشباري–فصل ششم مقررات عمومی–الف .هاي مربوطه تایید شود دوره آموزشی الزم را گذرانده و صالحیت وي توسط سازمانآتشبار باید : 97 مادهپس از اتمام هر . هر آتشبار باید دفتر مخصوصی جهت ثبت مقدار ناریه دریافتی و مصرفی داشته باشد: 98 ماده

.ماه نگهداري شود دفتر، آتشبار باید آن را به انبار تحویل داده و در انبار حداقل تا شش .بکار بردن باروت در معادن زیرزمینی ممنوع است: 99 ماده .قراردادن ماده منفجره در مجاورت برف، یخ و آتش ممنوع است: 100 ماده .بکار بردن مواد ناریه یخ زده یا فاسد ممنوع است: 101 ماده تاثیر حرارت و برودت قرار اي که حتی یک بار رطوبت به آن نفوذ کرده و یا تحت بکار بردن فتیله: 102 ماده

.گرفته و یا به نحو دیگري مشخصات فنی خود را از دست داده باشد ممنوع استپیدا شدن یا مفقود شدن مواد ناریه و دستگاه آتش کن در داخل یا خارج معدن باید فوراً به مسئول : 103 ماده

.گزارش شود) استاد کار و مسئول ایمنی(مربوطه اري فقط با خرجگذاري در چال مجاز بوده و استفاده از مواد منفجره در خارج از چال با کسب آتشب: 104 ماده

.باشد مجوز از مسئول معدن و مسئول ایمنی میسر میبه منظور اطالع از سالم بودن فتیله و همچنین سرعت اشتعال آن قبل از استفاده از هر صندوق باید : 105 ماده

.ایش شوداز آن نمونه برداري و آزمبایست منحصراً توسط مسئولین ذیربط و با رعایت اصول ایمنی مربوط به امحاء مواد ناریه فاسد می: 106 ماده

.شود مخاطرات و آلودگی ناشی از عملیات امحاء انجام میبا توجه به نقش اصلی آب در خاموش کردن آتش الزم است در جایی که مواد منفجره : 107 ماده

Page 35: ایمنی ساختمان و معدن

35

.ی قرار دارد جریان آب کافی وجود داشته باشدغیرامولسیونباید تا تاریخ ) مواد منفجره مایع(به منظور پیشگیري از سفت و خشک شدن مواد منفجره امولسیونی : 108 ماده

هفته پس از ساخته شدن در انبار 6مشخصی پس از ساخت مصرف شود به طوري که این مواد نباید بیش از .نگهداري شود

رهاي مواد ناریه انبا–ب انبار مواد ناریه باید طبق ضوابط و مقررات اعالم شده از طرف سازمان ذیربط و همچنین با توجه به : 109 ماده

.مفاد آیین نامه مواد خطرناك و قابل اشتعال مصوب شورایعالی حفاظت فنی ساخته شودجایگاه . شود رف یک روز نگهداري میجایگاه موقت مواد ناریه محلی است که در آن حداکثر مص: 110 ماده

. متر نباشد15موقت فتیله و چاشنی باید مجزا از جایگاه موقت سایر مواد ناریه بوده و فاصلۀ بین آنها کمتر از در و . این جایگاه نباید در جاهاي سرد و مرطوب، پر رفت و آمد و در معرض بروز آتش سوزي و انفجار باشد

» مواد ناریه« باید کامالً محکم بوده و بر روي درب ورودي تابلوي اخباري با عبارت ها قفل و بست این جایگاه .با خط خوانا نصب گردد

آن مقدار از مواد ناریه پیش بینی شده براي مصرف روزانه که به مصرف نرسیده است، یا مواد : 111 مادهباید فقط در جایگاه موقت نگهداري اي که به علت عدم نقص در عملیات انفجاري باقی مانده است منفجره .شودآتشبار نباید با همراه داشتن مواد منفجره به جایگاه موقت چاشنی و همچنین با همراه داشتن چاشنی : 112 ماده

.به جایگاه موقت مواد منفجره وارد شودز وجود کلیه مواد سریع متري باید ا50داخل انبار مواد ناریه و همچنین محوطه اطراف آن تا فاصله : 113 ماده

.هاي پارچه، کاغذ، خار، بته و غیره پاکیزه نگهداري شود االحتراق مانند مواد نفتی، تکه .مقدار مواد ناریه وارده و صادره انبار باید با ذکر دقیق زمان در دفتر مخصوص ثبت گردد: 114 ماده :در انبارها باید نکات زیر رعایت شود: 115 ماده .ها به صورت قائم قرار نگیرد شود که فشنگ حاوي مواد ناریه طوري قرار دادهصندوق –الف . صندوق مواد ناریه و چاشنی در داخل انبار باز نشود–ب . صندوق مواد ناریه و چاشنی باید به آرامی جابجا گردد و از پرتاب کردن و یا لغزاندن آن خودداري شود–پ .ار مواد ناریه و چاشنی شد با کفش میخ دار نباید وارد انب–ت 5 متر یا 2هاي محتوي مواد ناریه و چاشنی باید طوري روي هم چیده شوند که ارتفاع آنها از ق صندو–ث

ضمناً . صندوق در هر ردیف بیشتر نبوده و بین هر دو ردیف فضاي کافی براي تهویه مناسب وجود داشته باشدهاي زیرین باید صندوق. سانتیمترباشد30بار با دیوار باید حداقلهاي مجاور دیوارهاي ان فاصله ردیف صندوق

Page 36: ایمنی ساختمان و معدن

36

.شود روي الوارهاي مناسب چیدهها به وسایل پیشگیري در آتش انبار باید به استناد آیین نامه پیشگیري و مبارزه با آتش سوزي در کارگاه–ج

.سوزي مجهز گردداختمان انبار باید به وسایل و تجهیزات اعالم و اطفاء به منظور پیشگیري از بروز و گسترش آتش، س: 116 ماده

.حریق خودکار مجهز باشد .درب انبار مواد ناریه باید به طرف بیرون بازشود: 117 ماده .هاي دینامیت باید با آب داغ تمیز شود نشت کارتن: 118 ماده .خص شودراهروهاي انبار مواد ناریه باید با عالیم اخباري شبرنگ مش: 119 مادهاي که ها بردن کبریت، فندك و هر وسیله به استناد آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه: 120 ماده

.بتواند تولید جرقه و شعله نماید به انبار ممنوع استهر نوع در انبارهاي مواد ناریه فقط باید از چراغ ایمنی براي روشنایی استفاده گردد و از بکار بردن : 121 ماده

.چراغ دیگر و سیم کشی برق خودداري شودنصب گرماسنج که حداقل و حداکثر درجه حرارت را در داخل انبار نشان دهد، براي کنترل درجه : 122 ماده

.باشد حرارت ضروري می . درجه سانتیگراد کمتر باشد10 درجه سانتیگراد باالتر و از 30درجه حرارت انبار نباید از : 123 مادهانباردار مواد ناریه باید داراي صالحیت کافی بوده و صالحیت وي به تایید رسیده باشد و دوره : 124 ماده

.آموزشی الزم را در مراکز ذیربط گذرانده باشد .ورود اشخاص غیرمجاز به انبار اکیداً ممنوع است: 125 مادهصرف روزانه را با تسلیم رسید فقط در مقابل در آتشبار باید مواد منفجره و چاشنی پیش بینی شده م: 126 ماده

.ورود وي و سایر افراد به استثناء متصدي انبار به انبارهاي مواد ناریه ممنوع است. انبار دریافت نماید متري از انبار و با وسایل مخصوص 50باز کردن صندوق محتوي مواد ناریه باید حداقل در فاصله : 127 ماده

.انجام شودقبل از انجام هرگونه عملیات تعمیراتی در انبار مواد ناریه باید کلیه مواد موجود را به محل امنی : 128 ماده

.منتقل و پس از بازرسی و تمیز نمودن انبار شروع به تعمیر نمود حمل و نقل مواد ناریه–پ .ي سازمان ذیربط انجام شودحمل و نقل مواد ناریه به معدن باید طبق آیین نامه ارایه شده از سو: 129 مادهجابجا کردن مواد ناریه در داخل معدن و حمل آن از انبار به محل کار و نظیر آن باید تحت نظارت : 130 ماده

.و با مسئولیت آتشبار انجام گیردحمل مواد منفجره به مقدار مورد احتیاج باید در کیسه برزنتی یا جعبه مخصوصی که بدین منظور : 131 ماده

Page 37: ایمنی ساختمان و معدن

37

. ها باید داراي بست و قفل بوده و کلید آن در اختیار آتشبار باشد ها یا جعبه کیسه. اخته شده صورت گیردسحمل بیش از یک کیسه . کیلوگرم است25 کیلوگرم و حداکثر ظرفیت هر صندوق 15حداکثر ظرفیت هر کیسه

.یا یک صندوق به وسیله یک نفر ممنوع است . یا مایع باید توسط وسایل نقلیه مخصوص حمل شودمواد منفجره پودري: 132 مادهقرار دادن چاشنی همراه با ماده منفجره اصلی در یک کیسه یا یک صندوق یا یک وسیله نقلیه ممنوع : 133 ماده .است .قراردادن لوازم و اشیاء متفرقه درون کیسه برزنتی یا جعبه محتوي مواد ناریه ممنوع است: 134 مادهدر صورت حمل مواد ناریه به وسیله لوکوموتیو در داخل معدن، قطار مربوطه باید داراي واگن : 135 ماده

.مخصوص بوده و روي آن عالیم خطر نصب شود . حمل چاشنی به وسیله واگن حامل مواد منفجره ممنوع است–الف .ه ممنوع استموادناری او، استفاده سایرافراد ازقطارحمل غیر از راننده و آتشبار و کمک به-ب

. دقیقه با قطارهاي نفربر فاصله زمانی داشته باشد5 قطار حامل مواد ناریه باید حداقل –پ هاي معدنی، باید کلیه مقررات مربوط به حمل هنگام حمل مواد ناریه با وسایل حمل و نقل در چاه: 136 ماده

کمک او از وسایل حمل و نقل حامل مواد افراد در چاه رعایت شود و نباید اشخاص دیگري غیر از آتشبار و متصدي باالبر چاه باید قبالً ماموران . حمل مواد ناریه و چاشنی تواماً ممنوع است. ناریه استفاده نمایند

.شود مطلع نماید پذیرگاهی را که محموله در آنجا تخلیه می .وع استدر زمان رعد و برق و در خالل آن حمل و نقل مواد ناریه ممن: 137 ماده آتشباري–ت آتشباري در معدن باید به وسیله آتشباري که از طرف مسئول معدن به این سمت گمارده شده است : 138 ماده

.انجام گیردتواند یک نفر کمک داشته باشد ولیکن مسئولیت انجام عملیات از هر حیث برعهده هر آتشبار می: 139 ماده

.آتشبار است .ک نفر کمک آتشبار در معادن ذغال و زیرزمینی الزامی است استفاده از ی–تبصره عملیات آتشباري باید پس از اتمام عملیات حفاري و تخلیه جبهه کار از کلیه تجهیزات و مواد قابل : 140 ماده

.اشتعال و دور کردن افراد غیرمجاز از محل انجام شود .زنی هستند ممنوع است شغول چالحمل مواد ناریه به محلی که کارگران هنوز م: 141 ماده .وسایلی که ممکن است در اثر آتشباري آسیبی به آنها برسد باید به نحو مناسبی حفاظت شوند: 142 مادهآتشبار نباید غیر از وسایلی که مسئول معدن اجازه استفاده از آن را داده است از وسایل دیگري براي : 143 ماده

.انجام عملیات استفاده نماید

Page 38: ایمنی ساختمان و معدن

38

ها در جبهه کار، آتشباري باید طبق طرح مصوب مورد تایید مسئول معدن شامل نقشه قرارگیري چال: 144 ماده شیب و مقدار مواد منفجره و طریقۀ خرجگذاري هر چال، شماره تاخیر –نوع مواد منفجره و چاشنی، عمق

تریکی و سایر مشخصات مورد نیاز براي هاي الک ها، طریقۀ بستن مدار در چاشنی ها یا ترتیب انفجار چال چاشنی .آتشباري و با نظارت مسئول ایمنی انجام گیرد

.ها باید فقط در محل آتشباري بالفاصله قبل از خرجگذاري صورت گیرد چاشنی گذاري فشنگ: 145 مادهي در نزدیکی جبهه کار باید محل مطمئنی که در معرض ریزش سنگ نباشد براي چاشنی گذار: 146 ماده

.انتخاب شودتواند در یک مرحله منفجر نماید و یا ماشین آتش کن آتشبار مجاز است فقط تعداد چالی را که می: 147 ماده

.توانایی انفجار آن را دارد خرجگذاري نماید متري محل آتشباري نباید هواي فشرده آزدانه جریان 30قبل از خرجگذاري و تا لحظه انفجار تا : 148 ماده .ه باشدداشت متر از یکدیگر قرار گرفته باشند، آتشباري هم زمان آن دو 10چنانچه دو جبهه کار به فاصله کمتر از : 149 ماده

.جبهه ممنوع استآتشبار باید قبل از خرجگذاري، چال را کامالً تمیز نماید و از آزاد بودن چال براي فشنگ گذاري : 150 ماده

.مطمئن شودبکار بردن . ورد استفاده براي خرجگذاري باید چوبی، مقاوم و کامالً راست و صاف باشدسنبه م: 151 ماده .هاي فلزي ممنوع است سنبه .گیرد فتیله اطمینان باید منحصراً توسط انبردست مخصوص انجام اتصال چاشنی به:152ماده از آتش کردن خود را به محل امنی اي باشد که آتشبار بتواند پس طول فتیله اطمینان باید به اندازه: 153 ماده

20ماند از برساند و در هر صورت طول این فتیله نباید از یک متر کمتر ومقداري از فتیله که از چال بیرون می .متر کمتر باشد سانتی . چال در یک نوبت ممنوع است10در آتشباري با فتیله اطمینان، انفجار بیش از : 154 مادهصورت عمودي و طرفی را که شود، به د طرف دیگر فتیله اطمینان را که به چاشنی متصل میآتشبار بای:155ماده

.شود به صورت مورب قطع کند براي آتش کردن درنظر گرفته میبایست چاشنی ابتداء در فشنگ ماده منفجره و سپس در داخل چال قرار در آتشباري با چاشنی می: 156 ماده

.حداقل یک فشنگ فعال خرجگذاري شوددر هر حال باید . داده شود .خالی کردن چال خرجگذاري شده به هر علت ممنوع است: 157 مادهها کامالً بهم هاي با قطر و طول کم باید دقت شود فشنگ در آتشباري با چاشنی معمولی در چال: 158 ماده

توان با استفاده از خرجگذاري را میهاي عمیق معادن روباز، در چال. بچسبد و فضاي خالی بین آنها باقی نماند

Page 39: ایمنی ساختمان و معدن

39

.فتیله انفجاري یا چاشنی اضافی به طور منقطع انجام داد .دار باید به آرامی و بدون وارد کردن هرگونه فشار در داخل چال قرار داده شود فشنگ چاشنی: 159 مادهام شود و سپس چاشنی در بایست با رعایت فاصله الزم از فشنگ انج اتصال چاشنی به فتیله می: 160 ماده

.داخل فشنگ ماده منفجره قرار گیردساخت یک (شوند باید از یک نوع چاشنی الکتریکی هایی که در یک نوبت آتشباري می در کلیه چال: 161 ماده

.استفاده شود) کارخانهمتر آزمایش نموده اهمقبل از اتصال کابل هدایت برق به دستگاه آتش کن، مدار انفجار را باید توسط : 162 ماده

.هاي اصلی هدایت برق را به دستگاه متصل کرد و پس از حصول اطمینان از صحت مدار، سیمها و همچین به دستگاه آتش کن منحصراً توسط آتشبار و اتصال کابل هدایت برق به سیم چاشنی: 163 ماده

. جبهه کار انجام گیردپس از اتمام خرجگذاري و آزمایش مدار و دور شدن کمک آتشباران ازها را به طور معین و با موادي که طبق طرح تعیین شده است مسدود پس از خرجگذاري باید چال: 164 ماده .نمود .زمان و محل عملیات آتشباري باید با اطالع مسئول معدن و مسئول ایمنی باشد: 165 ماده :یات آتشباري بعمل آوردآتشبار موظف است اقدامات زیر را هنگام عمل: 166 ماده

. از برقراري تهویه در جبهه کارهاي زیرزمینی اطمینان حاصل نماید–الف .ها را به اندازه کافی در اختیار داشته باشد گل یا مواد مسدود کننده چال–ب دستگاه آتش کن برقی را قبل از هر نوبت عملیات آتشباري آزمایش و نتیجه را در دفتر مخصوص ثبت –ج

.نمایددر معادن زیرزمینی . قبل از آتشباري از ورود اشخاص به محل عملیات جلوگیري نماید آتش بار باید –د

.باشد متر می80حداقل فاصله اشخاص تا محل عملیات . چند دقیقه قبل از انفجار با صداي بلند یا هر وسیله مطمئن دیگر شروع انفجار را به سایرین خبر دهد–هـ

.س از انفجار با همان وسیله خاتمه عملیات را اعالم نمایدهمچنین پ . بعد از همه محل کار را ترك کند–و

کند، فاصله پناهگاه تا محل در صورتی که آتشبار جهت حفاظت از پناهگاه خاصی استفاده می: 167 مادهاصله آتشبار از محل آتشباري در معادن زیرزمینی در صورت نبودن پناهگاه ف. متر باشد80آتشباري باید حداقل

. متر باشد200هاي مستقیم باید حداقل در تونل 15حداقل (ها و سپري شدن مدت کافی آتشبار باید پس از حصول اطمینان از انفجار کلیه چال: 168 مادهده و به اتفاق استادکار محل را بازدید و در صورتی که خطري از نظر گازهاي سمی و مضر موجود نبو) دقیقه

.کارگاه را ایمن تشخیص دهد اجازه ادامه کار بدهد

Page 40: ایمنی ساختمان و معدن

40

چنانچه . ها، آتشبار باید تعداد انفجارها را با دقت شمارش نماید در آتشباري با تاخیر انفجار در چال: 169 ماده متوجه شود که چالی آتش نگرفته است، در آتشباري با فتلیه اطمینان پس از نیم ساعت و در آتشباري با چاشنی

. دقیقه اقدامات الزم براي از بین بردن خطر چال آتش نگرفته را آغاز نماید15الکتریکی پس از :ترتیب زیر عمل شود بردن خطرات ناشی از چال آتش نگرفته باید به براي ازبین:170ماده

جدیدي حفر و سانتیمتر از دهانه چال آتش نگرفته و به موازات آن چال 40اي به فاصله حداقل از نقطه–الف .پس از خرجگذاري آن را آتش نمود

شود باید با حضور استاد کار انجام گیرد تا در هایی که در انفجار اخیر فرو ریخته می بارگیري سنگ–ب .اي باقی مانده به جایگاه موقت نگهداري مواد تحویل گردد هاي منفجر نشده صورتی که فشنگ

.ندارند ممنوع است اي یرافرادي که دراین مورد وظیفهتا خاتمه کلیه عملیات فوق، ورودسا–جهاي خرجگذاري شده را رها نموده و قبل از آتشباري آنها به کار دیگري مشغول آتشبار نباید چال: 171 ماده .شود .هاي خرجگذاري شده باید در یک نوبت منفجر شوند کلیه چال: 172 مادهها را با قطعه استاد کار موظف است این قبیل چال. ی ممنوع استحفر چال جدید در ته چال قبل: 173 ماده

.چوبی مسدود نمایدچنانچه هنگام لق گیري و خاك برداري به وجود چال منفجر نشده پی برده شد و یا احتمال وجود : 174 ماده

ه و مراتب به چال منفجر نشده وجود داشته باشد باید بالفاصله کار متوقف و کلیه افراد محل را ترك نمود .اطالع مسئولین رسانده شود

.شود نظارت آتشبار انجام بردن چال منفجرنشده منحصراً با اقدام الزم براي از بین: 175 مادهچنانچه آتشبار نتواند براي از بین بردن چال منفجر نشده اقدام کند الزم است بالفاصله مسئول معدن : 176 ماده

.ریان امر قرار دهدیا مسئول ایمنی معدن را در جاگر به عللی یک یا چند فشنگ چاشنی گذاري شده مورد استفاده قرار نگیرد، آتشبار موظف است : 177 ماده

ها را خارج کرده و آنها را به جایگاه موقت نگهداري ها، چاشنی این فشنگ بالفاصله و قبل از آتش کردن چال .مواد منتقل نماید

ها اگر احتمال رعد و برق وجود داشت باید کار را تا قطع کامل رعد اري در چالدرحال چاشنی گذ: 178 ماده .و برق تعطیل کرد

متري از محل نباید از رادیو، وسایل ترانزیستوري 30ها به همدیگر تا شعاع در زمان اتصال چاشنی: 179 ماده .و کلیه وسایل پخش امواج الکتریکی استفاده شود

استفاده . هاي بدون روپوش استفاده کرد ر کردن مواد ناریه به طریق الکتریکی نباید از سیمبراي منفج: 180 ماده .از برق شبکه معدن براي انفجار چاشنی ممنوع است