υδατογενή παθογόναυδατογενή παθογόνα

Βακτήρια, παράσιτα, ιοίΒακτήρια, παράσιτα, ιοί Βρίσκονται στο νερό (πόσιμο, αναψυχής, Βρίσκονται στο νερό (πόσιμο, αναψυχής,

χρήσης)χρήσης) Μεταδίδονται με κατάποση, εισπνοή, Μεταδίδονται με κατάποση, εισπνοή,

επαφή με το δέρμαεπαφή με το δέρμα Προκαλούν λοιμώξεις του γαστρεντερικού, Προκαλούν λοιμώξεις του γαστρεντερικού,

του αναπνευστικού, του νευρικού του αναπνευστικού, του νευρικού συστήματοςσυστήματος

αποτελέσματα της επιτήρησης αποτελέσματα της επιτήρησης των υδατογενών λοιμώξεων των υδατογενών λοιμώξεων

ΗΠΑ 2001-2002ΗΠΑ 2001-2002

τα τα biofilmsbiofilms στα συστήματα στα συστήματα διανομής νερούδιανομής νερού

Τα Τα biofilmsbiofilms είναι επικαλήψεις είναι επικαλήψεις οργανικών και ανοργάνων οργανικών και ανοργάνων ουσιών στα τοιχώματα ουσιών στα τοιχώματα σωλήνων διανομής νερού. σωλήνων διανομής νερού. Περιέχουν, προστατεύουν και Περιέχουν, προστατεύουν και επιτρέπουν να επιτρέπουν να πολλαπλασιάζονται παθογόνα πολλαπλασιάζονται παθογόνα όπως η όπως η LegionellaLegionella και τα του και τα του συμπλέγματος συμπλέγματος Mycobacterium Mycobacterium aviumavium (MAC) (MAC)

Οι αλλαγές στην πίεση του Οι αλλαγές στην πίεση του νερού προκαλούν είσοδο νερού προκαλούν είσοδο ακαθάρτων στο σύστημα και ακαθάρτων στο σύστημα και ανάπτυξη μικροβίωνανάπτυξη μικροβίων

εμφάνιση επιδημικής χολέρας εμφάνιση επιδημικής χολέρας στην Λατινική Αμερική 1991-στην Λατινική Αμερική 1991-

19941994 1 000 000 κρούσματα και 10 000 θάνατοι το 1 000 000 κρούσματα και 10 000 θάνατοι το

1994 στην Λατ. Αμερική1994 στην Λατ. Αμερική ενοχοποιείται το υδάτινο έρμα των πλοίωνενοχοποιείται το υδάτινο έρμα των πλοίων ο τρόπος μετάδοσης δείχνει εστίες αποθήκευσης ο τρόπος μετάδοσης δείχνει εστίες αποθήκευσης

του παθογόνου στην θάλασσατου παθογόνου στην θάλασσα επιδημιολογικές έρευνες πεδίου υπέδειξαν τα επιδημιολογικές έρευνες πεδίου υπέδειξαν τα

μέτρα προφύλαξης μέτρα προφύλαξης (αυστηρή επεξεργασία (αυστηρή επεξεργασία πόσιμου νερού, αποφυγή κατανάλωσης ωμών πόσιμου νερού, αποφυγή κατανάλωσης ωμών θαλασσινών). θαλασσινών).

λεπτοσπείρωση σε αθλητές λεπτοσπείρωση σε αθλητές

Malaysian Borneo, 2000Malaysian Borneo, 2000

σε σύνολο 215 αθλητών από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες

80 (42%) συμφωνούσαν με το case definition

29(36%) ασθενείς νοσηλεύθηκαν

κανένας θάνατος

επιδημία λεπτοσπείρωσης επιδημία λεπτοσπείρωσης σε αθλητές σε αθλητές raftingrafting Costa Rica, 1996Costa Rica, 1996

26 αθλητές (μέση ηλικίας: 34 ετών) 26 αθλητές (μέση ηλικίας: 34 ετών) 9 (34.6%) συμφωνούσαν με το 9 (34.6%) συμφωνούσαν με το case definitioncase definition.. χρόνος επώασης (από την πρώτη μέρα της αθλητικής χρόνος επώασης (από την πρώτη μέρα της αθλητικής

δοκιμασίας) 12 ημέρες. δοκιμασίας) 12 ημέρες. σε 3 ασθενείς τα συμπτώματα αυτό-περιορίστηκαν και σε 3 ασθενείς τα συμπτώματα αυτό-περιορίστηκαν και

σε 6 χορηγήθηκε θεραπεία. 2 νοσηλεύθηκαν. Κανένας σε 6 χορηγήθηκε θεραπεία. 2 νοσηλεύθηκαν. Κανένας θάνατος. θάνατος.

η μόλυνση αποδόθηκε σε κατάποση νερού του ποταμού.η μόλυνση αποδόθηκε σε κατάποση νερού του ποταμού.

επιδημίαεπιδημία Escherichia coli Escherichia coli O157:H7 από λίμνηO157:H7 από λίμνη

Illinois, 1995 Illinois, 1995

12 κρούσματα σε ηλικίες 2-12 ετών12 κρούσματα σε ηλικίες 2-12 ετών επιβεβαίωση με καλλιέργειαεπιβεβαίωση με καλλιέργεια μέσος χρόνος έναρξης της νόσου από την μέσος χρόνος έναρξης της νόσου από την

κολύμβηση: 4 κολύμβηση: 4 9 κρούσματα με αιματηρή διάρροια9 κρούσματα με αιματηρή διάρροια 3 κρούσματα με HUS3 κρούσματα με HUS

Pseudomonas DermatitisPseudomonas Dermatitis/Folliculitis από πισίνες και /Folliculitis από πισίνες και SpaSpa Colorado και Maine, 1999--2000 Colorado και Maine, 1999--2000

πνευμονία σε θαμώνες πισίναςπνευμονία σε θαμώνες πισίνας λοίμωξη από μυκοβακτηρίδιο σε θερμά λουτράλοίμωξη από μυκοβακτηρίδιο σε θερμά λουτρά νόσος των λεγεωναρίων από πισίνα-νόσος των λεγεωναρίων από πισίνα-SpaSpa

Virginia,1996Virginia,1996 επιδημία επιδημία ShigellaShigella από μη χλωριωμένη παιδική πισίνα από μη χλωριωμένη παιδική πισίνα

Iowa, 2001Iowa, 2001

επιδημία επιδημία γαστροεντερίτιδας από γαστροεντερίτιδας από

πηγή νερού σε πηγή νερού σε παραθαλάσσιο πάρκο παραθαλάσσιο πάρκο

Florida, 1999Florida, 1999

Στο 36% των νοσούντων απομονώθηκε Στο 36% των νοσούντων απομονώθηκε S. S. sonneisonnei

Στο 14% ανιχνεύθηκαν ωοκύστεις Στο 14% ανιχνεύθηκαν ωοκύστεις Cryptosporidium parvumCryptosporidium parvum

Συμπτώματα: διάρροια, κοιλιακό άλγος, Συμπτώματα: διάρροια, κοιλιακό άλγος, πυρετός, έμμετος και αιματηρή διάρροιαπυρετός, έμμετος και αιματηρή διάρροια

παθογόνα νερών παθογόνα νερών αναψυχήςαναψυχής

ποια είναι;

που βρίσκονται ;

ποιος διατρέχει κίνδυνο μόλυνσης;

πως μπορούμε να προστατευτούμε;

πως διασπείρονται;γιατί το χλώριο δεν τα σκοτώνει;

παθογόνα νερών αναψυχήςπαθογόνα νερών αναψυχής ποια είναιποια είναι;;

βακτήρια:βακτήρια: E. coli O157:H7, Campylobacter, Leptospira, Legionella

πρωτόζωα:πρωτόζωα: Cryptosporidium, Giardia

ιοί:ιοί: Norwalk, Hepatitis A

παθογόνα νερών αναψυχήςπαθογόνα νερών αναψυχής που βρίσκονταιπου βρίσκονται;;

σε επεξεργασμένα με απολύμανση νερά (πισίνες, θαλάσσια πάρκα, θερμά λουτρά)

σε μη επεξεργασμένα φυσικά ύδατα (λίμνες, ποταμοί, θάλασσα)

παθογόνα νερών αναψυχήςπαθογόνα νερών αναψυχής πως μεταδίδονταιπως μεταδίδονται;;

κατάποση, εισπνοή και επαφή με ακατάλληλο νερό

-μολυσμένο από ατύχημα με διάρροια

-από γειτνίαση με χώρους εκτροφής ζώων

-μη επαρκώς χλωριωμένο

παθογόνα νερών αναψυχήςπαθογόνα νερών αναψυχής ποιος διατρέχει κίνδυνο ποιος διατρέχει κίνδυνο

μόλυνσηςμόλυνσης;;

παιδιάπαιδιά ηλικιωμένοιηλικιωμένοι ανοσοκατεσταλμένοιανοσοκατεσταλμένοι γυναίκες στην εγκυμοσύνηγυναίκες στην εγκυμοσύνη

παθογόνα νερών αναψυχήςπαθογόνα νερών αναψυχής γιατί το χλώριο δεν τα γιατί το χλώριο δεν τα

σκοτώνεισκοτώνει;;

παθογόνα όπως το παθογόνα όπως το Cryptosporidium Cryptosporidium έχουν έχουν ανθεκτικό περίβλημα και ανθίστανται στο χλώριο ανθεκτικό περίβλημα και ανθίστανται στο χλώριο

έχουν μικρό μέγεθος και περνούν από τα φίλτραέχουν μικρό μέγεθος και περνούν από τα φίλτρα 11ppm ppm χλωρίου χλωρίου (1mg/l) (1mg/l) σκοτώνει σε 1’ την σκοτώνει σε 1’ την E. coli E. coli

αλλά σε 7 ημέρες το αλλά σε 7 ημέρες το CryptosporidiumCryptosporidium

παθογόνα νερών αναψυχήςπαθογόνα νερών αναψυχής πως μπορούμε να πως μπορούμε να προστατευτούμεπροστατευτούμε;;

καλή προσωπική υγιεινή και συνήθειες των καλή προσωπική υγιεινή και συνήθειες των χρηστώνχρηστών

αποχή για χρονικού διαστήματος αποχή για χρονικού διαστήματος κολύμβησης μετά από διάρροια λοιμώδους κολύμβησης μετά από διάρροια λοιμώδους προέλευσηςπροέλευσης

καλή συντήρηση και χλωρίωσηκαλή συντήρηση και χλωρίωση επαρκή διερεύνηση των κρουσμάτωνεπαρκή διερεύνηση των κρουσμάτων

αναπάντητα ερωτήματααναπάντητα ερωτήματα

πως τα υδατογενή παθογόνα μεταδίδονται στα πως τα υδατογενή παθογόνα μεταδίδονται στα ζώα, και πως μπορεί να αποφευχθείζώα, και πως μπορεί να αποφευχθεί;;

ποιο είναι το μικροβιακό αίτιο των επιδημιών ποιο είναι το μικροβιακό αίτιο των επιδημιών κατά τις οποίες δεν ανιχνεύεται κάποιο κατά τις οποίες δεν ανιχνεύεται κάποιο παθογόνο με τις υπάρχουσες μεθόδουςπαθογόνο με τις υπάρχουσες μεθόδους;;

αναπάντητα ερωτήματααναπάντητα ερωτήματα

πως μπορούμε να κάνουμε ασφαλή την τροφή πως μπορούμε να κάνουμε ασφαλή την τροφή και το νερό των ζώωνκαι το νερό των ζώων;;

πως μπορούμε να χρησιμοποιούμε την κοπριά, πως μπορούμε να χρησιμοποιούμε την κοπριά, χωρίς να βάζουμε σε κίνδυνο τον υδροφόρο χωρίς να βάζουμε σε κίνδυνο τον υδροφόρο ορίζοντα και το περιβάλλονορίζοντα και το περιβάλλον;;

πως μπορεί να γίνει αποτελεσματική πως μπορεί να γίνει αποτελεσματική εκπαίδευση στα σχολεία για τις βασικές αρχές εκπαίδευση στα σχολεία για τις βασικές αρχές υγιεινήςυγιεινής;;

αναδυόμενες υδατογενείς αναδυόμενες υδατογενείς λοιμώξεις στα λοιμώξεις στα

νοσοκομείανοσοκομεία

LegionellaLegionella spp. και ελεύθερα πρωτόζωα spp. και ελεύθερα πρωτόζωα Η Η Legionella ευδοκιμεί στα στάσιμα νερά και μπορεί να Legionella ευδοκιμεί στα στάσιμα νερά και μπορεί να

επιζήσει της χλωρίωσης προστατευμένη σε επιζήσει της χλωρίωσης προστατευμένη σε biofilmbiofilm η η μέσα σε πρωτόζωα. πχ μέσα σε πρωτόζωα. πχ AcanthamoebaAcanthamoeba, , HartmannellaHartmannella, , και και Tetrahymena Tetrahymena spp. spp.

Η Η LegionellaLegionella απενεργοποιείται σε 1 ppm ή 2 ppm απενεργοποιείται σε 1 ppm ή 2 ppm χλωρίου, όμως οι ωοκύστεις των πρωτοζώων επιζούν χλωρίου, όμως οι ωοκύστεις των πρωτοζώων επιζούν μέχρι 50 ppm.μέχρι 50 ppm.

Η ενδοκυττάρια Η ενδοκυττάρια LLegionellae φαίνεται ότι είναι ακόμα πιο egionellae φαίνεται ότι είναι ακόμα πιο ανθεκτική από τις πλακτονικές μορφές.ανθεκτική από τις πλακτονικές μορφές.

1

αναδυόμενες αναδυόμενες υδατογενείς λοιμώξεις υδατογενείς λοιμώξεις

στα νοσοκομείαστα νοσοκομεία

Περιβαλλοντικά μυκοβακτηρίδια όπως το Περιβαλλοντικά μυκοβακτηρίδια όπως το M. chelonaeM. chelonae μπορούν να αντισταθούν σε μπορούν να αντισταθούν σε θερμοκρασίες 45°C θερμοκρασίες 45°C

αλλά και σε αντισηπτικά όπως 2% αλλά και σε αντισηπτικά όπως 2% γλουταραλδεϋδηγλουταραλδεϋδη

2

αναδυόμενες αναδυόμενες υδατογενείς λοιμώξεις υδατογενείς λοιμώξεις

στα νοσοκομείαστα νοσοκομεία Νερό έκπλυσης ενδοσκοπίων μπορεί να περιέχει Νερό έκπλυσης ενδοσκοπίων μπορεί να περιέχει

περιβαλλοντικά βακτήριαπεριβαλλοντικά βακτήρια ((mycobacteria, mycobacteria, legionellae, και αερόβιοι gram-αρνητικοί legionellae, και αερόβιοι gram-αρνητικοί βάκιλλοιβάκιλλοι))

Εμβάπτιση σε νερό κατά την υδροθεραπεία: η Εμβάπτιση σε νερό κατά την υδροθεραπεία: η υψηλή θερμοκρασία νερού καθώς και η χρήση υψηλή θερμοκρασία νερού καθώς και η χρήση των χώρων από ποικίλους ασθενείς ευνοεί την των χώρων από ποικίλους ασθενείς ευνοεί την ανάπτυξη και μετάδοση παθογόνων ανάπτυξη και μετάδοση παθογόνων (έχουν (έχουν αναφερθεί μολύνσεις από αναφερθεί μολύνσεις από Legionella, E.coli Legionella, E.coli O157QH7, Pseudomonas O157QH7, Pseudomonas κακα))

3

πηγές μόλυνσης με υδατογενή πηγές μόλυνσης με υδατογενή παθογόνα στο νοσοκομείοπαθογόνα στο νοσοκομείο

Υδατόλουτρα για την θέρμανση των παραγώγων έχουν Υδατόλουτρα για την θέρμανση των παραγώγων έχουν ενοχοποιηθεί για μόλυνση από ενοχοποιηθεί για μόλυνση από Acinetobacter Acinetobacter calcoaceticus calcoaceticus varvar anitratum anitratum καικαι P. aeruginosa. P. aeruginosa.

Ο Αγιασμός μπορεί να αποτελέσει πηγή Ο Αγιασμός μπορεί να αποτελέσει πηγή εντεροβακτηριοειδών όπως εντεροβακτηριοειδών όπως A. baumanii A. baumanii και και Aeromonas Aeromonas hydrophila. hydrophila. Οι ασθενείς με εκτετασμένα εγκαύαμτα Οι ασθενείς με εκτετασμένα εγκαύαμτα βρίσκονται σε κίνδυνο με την χρήση τέτοιων νερών.βρίσκονται σε κίνδυνο με την χρήση τέτοιων νερών.

Οι μηχανές πάγου έχουν ενοχοποιηθεί για την μετάδοση Οι μηχανές πάγου έχουν ενοχοποιηθεί για την μετάδοση εντεροβακτηριοειδών και περιβαλλοντικών εντεροβακτηριοειδών και περιβαλλοντικών μυκοβακτηριδίων μυκοβακτηριδίων M. Gordonae.M. Gordonae.

εργαστηριακή διερεύνηση εργαστηριακή διερεύνηση τροφογενούς επιδημίας από τροφογενούς επιδημίας από E. coliE. coli

O157:H7O157:H7

2-5: απομονώσεις από διάφορες πολιτείες των ΗΠΑ

6: στέλεχος από χάμπουργκερ που ενοχοποιήθηκε για την επιδημία

7,8: στελέχη από χάμπουργερ που δεν σχετίζονται με την επιδημία

ανίχνευση με ανίχνευση με PCRPCR της της Shiga Shiga toxin toxin (γονίδια (γονίδια stx1stx1 και και stx2stx2) )

στο νερό στο νερό

Dianna J. Bopp J of Clin Microbiology, 2003, p. 174-180, Vol. 41, No. 1

1-3: πηγάδι και σύστημα διανομής νερού

4-6: παρακείμενη φάρμα

7-8: από κενό πηγάδι

9-10: από παγάκια

επιδημιολογική διερεύνηση επιδημιολογική διερεύνηση υδατογενούς επιδημίας από υδατογενούς επιδημίας από E. coli E. coli

O157:H7 O157:H7 Νέα ΥόρκηΝέα Υόρκη 1999 1999

2-9: κλινικά στελέχη

11-14: περιβαλλοντικά στελέχη

τυποποίηση του τυποποίηση του Campylobacter jejuniCampylobacter jejuni

με με PFGEPFGE

2-8: στελέχη της επιδημίας

10-14: στελέχη άσχετα της επιδημίας

multiplex PCR for multiplex PCR for diarrheagenic diarrheagenic

E. coli identificationE. coli identification

2: ETEC

3: STEC

4: EPEC

5: EIEC

6-11: patient isolates

12-15: food isolates

specific amplification of 7 virulence traits

Catalina López-Saucedo, et al Emerg Inf Dis • Vol. 9, No. 1, J 2003