Ανθρώπινα Δικαιώματα

Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα — 2ο Γυµνάσιο Αιγίου 2011 40

ΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΜΑΣ

Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα — 2ο Γυµνάσιο Αιγίου 2011

22οο Γυµνάσιο ΑιγίουΓυµνάσιο Αιγίου

Υπεύθυνοι Καθηγητές:Υπεύθυνοι Καθηγητές:

Αναστάσης ΣτρατουδάκηςΑναστάσης Στρατουδάκης

Στράτος ΧαριτωνίδηςΣτράτος Χαριτωνίδης

Περ

ιβα

λλο

ντι

κό

Πρ

όγ

ρα

µµ

α. Σ

χο

λικ

ή Χ

ρο

νιά

: Π

ερ

ιβα

λλο

ντι

κό

Πρ

όγ

ρα

µµ

α. Σ

χο

λικ

ή Χ

ρο

νιά

: 2

010

20

10

-- 11

11

Α

νθρ

ώπ

ινα

∆ικ

αιώ

µα

τα

Ανθ

ρώ

πιν

α ∆

ικα

ιώµ

ατα

Σχέδιο: Ανδριάνα Ροδάκου


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 3 ΙΝ∆ΙΑΝΟΣ ΣΙΑΤΛ. Ένα παλιό µήνυµα για το σύγχρονο κόσµο 3 Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα 6 Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα 8 Απόψεις, Θέσεις & Γνώµες για τα ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ∆ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 11 Τα Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα 13 Καταδίκη εφήβων σε θάνατο 15 ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΟΣ. Μέρος ∆εύτερο - Ατοµικά και κοινωνικά δικαιώµατα 18 7+1 ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ∆ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 19 ΑΝΟΙΧΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟΥΣ ∆ΑΣΚΑΛΟΥΣ ΤΟΥΣ 20 «Ο∆ΗΓΙΕΣ» ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΠΡΟΣ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΠΟΥ ΤΟΛΜΟΥΝ ΝΑ ∆Ι∆ΑΣΚΟΥΝ 23 ∆ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ και ∆ΙΕΚ∆ΙΚΗΣΕΙΣ 28

Ο πόλεµος στερεί την ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ σε 28 εκατ. Παιδιά 36

ΜΑΘΗΤΕΣ:

Μελίνα Σιαβελή

Ανδριάνα Ροδάκου

Τάκης Βασιλακόπουλος

Παναγιώτης Νοµικός

Χρήστος Χριστόπουλος

Βασίλης Παπαηλιόπουλος

Φωτεινή Παναγοπούλου

Φιλίτσα Μουτούση

∆έσποινα Αναστασίου

Παναγιώτα Αλεξοπούλου

Τζένη Γιδά

Αµαλία Θανασούλια

Σιντορέλα Σινοµάτι

∆ήµητρα Ελευθεριώτη

Χρήστος Αβράµης

Τάσος Βαγενάς

Νίκος Γούσας

Τάσος Γκοτσόπουλος

Αλέξανδρος Πράσινος

Μαρίνος Σπήλιος

Χριστόφορος Παπαναγιώτου

Ηλίας Αργυρόπουλος

Αλέξανδρος Γκιώνης

Άκης ∆ηµόπουλος

Μήτσος Αθανασόπουλος

Παναγιώτης Θανόπουλος

Σταύρος Αναγνωστόπουλος

Θάνος Αγγελόπουλος

Χριστίνα Χαντζή

Ελευθερία-∆ανάη Σταµατοπούλου

Σπύρος Ιατρόπουλος

Το περιοδικό µας είναι ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟ σ’ όλες τις φάσεις δηµιουργίας του έως και

την εκτύπωση. Όλα έγιναν στο Σχολείο µας.

Σχεδίαση - Επιµέλεια - Εξώφυλλο - ∆ηµιουργικό: ΣΤΡΑΤΟΥ∆ΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ (ΠΕ8) web-site: http://users.ach.sch.gr/Stratoudakis, e-mail: [email protected]

2Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΙΓΙΟΥ. Π. ΜΕΛΑ 6. 25100. ΑΙΓΙΟ. ΤΗΛ: 2691022273, FAX: 2691062246, E-MAIL ΣΧΟΛΕΙΟΥ: [email protected]

39 Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα — 2ο Γυµνάσιο Αιγίου 2011

αλλά και τις υπόλοιπες α-ναρτήσεις:

••• Πολλά κενά στην Πολλά κενά στην Πολλά κενά στην

προστασία των αν-προστασία των αν-προστασία των αν-

θρωπίνων δικαιωµά-θρωπίνων δικαιωµά-θρωπίνων δικαιωµά-

των για το των για το των για το 2010 2010 2010 δια-δια-δια-

πιστώνει το Συµβού-πιστώνει το Συµβού-πιστώνει το Συµβού-

λιο της Ευ-λιο της Ευ-λιο της Ευ-

ρώπηςρώπηςρώπης

••• Οι ειρηνοποι-Οι ειρηνοποι-Οι ειρηνοποι-

οί της σχολι-οί της σχολι-οί της σχολι-

κής αυλήςκής αυλήςκής αυλής

••• Ισχυρότερα Ισχυρότερα Ισχυρότερα

δ ικα ιώµατα δ ικα ιώµατα δ ικα ιώµατα

για τα παιδιάγια τα παιδιάγια τα παιδιά

••• Η πικρή γεύ-Η πικρή γεύ-Η πικρή γεύ-

ση της σοκο-ση της σοκο-ση της σοκο-

λάταςλάταςλάτας

••• Η θανατική ποινήΗ θανατική ποινήΗ θανατική ποινή---

φύσηφύσηφύση---πετρέλαιοπετρέλαιοπετρέλαιο

••• ΑυτισµόςΑυτισµόςΑυτισµός

••• Ανοιχτά µυαλά σε Ανοιχτά µυαλά σε Ανοιχτά µυαλά σε

κλειστά κελιάκλειστά κελιάκλειστά κελιά

••• 10000 10000 10000 παιδιά προϊό-παιδιά προϊό-παιδιά προϊό-

ντα εµπορίου στην ντα εµπορίου στην ντα εµπορίου στην

τηλεόρασητηλεόρασητηλεόραση

Η οµάδα µας στο Η οµάδα µας στο Η οµάδα µας στο 888ο ο ο

ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΝΕ-ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΝΕ-ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΝΕ-

∆ΡΙΟ: ∆ΡΙΟ: ∆ΡΙΟ: «««Ανθρώπινα Ανθρώπινα Ανθρώπινα

δικαιώµατα & περι-δικαιώµατα & περι-δικαιώµατα & περι-

βάλλονβάλλονβάλλον»»»

καθώς και το:

• ∆ελτίο Τύ-∆ελτίο Τύ-∆ελτίο Τύ-

που που που για το 8ο Συ-νέδριο των Υπεύ-θυνων της περι-βαλλοντικής Εκ-παίδευσης του Νο-

µού Αχαΐας κ.κ. Ιωάν-νας Παπαιωάννου, Γιάννη Βλάχου.

Ευχαριστούµε...

Σχέδιο: Βασίλης Παπαηλιόπουλος


Η Unesco προτείνει τη σύσταση µιας διεθνούς Επιτροπής για τους βιασµούς και τη σεξουαλική κακο-ποίηση, η οποία θα έχει την υπο-στήριξη του ∆ιεθνούς Ποινικού ∆ι-καστηρίου και βελτίωση του συστή-µατος ανθρωπιστικής βοήθειας. Όσον αφορά την εκπαίδευση γενι-κότερα στον κόσµο, η Unesco δια-πιστώνει ότι ο αριθµός των παιδιών που δεν πηγαίνουν στο σχολείο ενώ βρίσκονται σε ηλικία φοίτησης στο δηµοτικό, µειώθηκε από 106 σε 67 εκατοµµύρια στο διάστηµα από το 1999 ως το 2008. Εκ-φράζει, ωστόσο, τη λύπη της επειδή ο α-ριθµός αυτός «δε µει-ώνεται µε γρήγορο ρυθµό» για να επιτευ-χθεί «ο στόχος 'Εκπαίδευση για όλους' που έθεσαν για το 2015 160 χώρες στο Ντακάρ για το 2015. Μόνο στην υποσαχάρεια Αφρική, 10 εκατοµµύρια παιδιά δεν ολοκλη-ρώνουν τον κύκλο της πρωτοβάθµι-ας εκπαίδευσης κάθε χρόνο, επιση-µαίνει τέλος η έκθεση. skai.gr Αναρτήθηκε από tromaktiko

Επίσης Επίσης Επίσης

ΜΗΝ ξεχάσετε να δείτε ΜΗΝ ξεχάσετε να δείτε ΜΗΝ ξεχάσετε να δείτε

και:και:και: τις καταχωρήσεις σε tabs / υποσέλιδα στο BLOG µας:

••• Ο ΟΗΕ αναζητεί νε-Ο ΟΗΕ αναζητεί νε-Ο ΟΗΕ αναζητεί νε-

ρό για ρό για ρό για 3,5 3,5 3,5 δισ. αν-δισ. αν-δισ. αν-

θρώπουςθρώπουςθρώπους

••• a Human a Human a Human

RightRightRight---orgorgorg

••• Η Γη σε α-Η Γη σε α-Η Γη σε α-

ριθµούς και εικό-ριθµούς και εικό-ριθµούς και εικό-

νεςνεςνες

τις φωτογραφίες στο:

http://2gymhttp://2gymhttp://2gym---aigioaigioaigio---

human-human-human-

rights.blogspot.com/p/rights.blogspot.com/p/rights.blogspot.com/p/

blogblogblog---page_2561.htmlpage_2561.htmlpage_2561.html

••• χωρίς σχόλια ...χωρίς σχόλια ...χωρίς σχόλια ...


Για το φετινό µας Περιβαλλο-ντικό Πρόγραµµα µε υπεύθυ-νους καθηγητές: τον Αναστάση Στρατουδάκη και Στράτο Χαριτω-

νίδη εκτός από το βιβλιαράκι µας [το οποίο κρατάτε στα χέρια σας] µε τις εργασίες µας απο-φασίσαµε να δηµιουργήσουµε

ένα SITE και ένα BLOG [πράγµα πρωτοπόρο, όπως

νοµίζουµε, για µαθητικό πρό-γραµµα] στο οποίο ανεβάζαµε τα άρθρα µας, τα σχέδιά µας αλλά και διάφορες άλλες ειδή-σεις που µας έκαναν εντύπωση.

Ελπίζουµε να σας

αρέσει.

Η ∆ιεύθυνση του BLOG είναι:

h t t p : / / 2 g y m - a i g i o -humanrights.blogspot.com Η ∆ιεύθυνση του SITE είναι:

https://sites.google.com/site/anthropinadikaiomata2gy-maigio όπου υπήρχε υλικό για έµπνευση σχετικά µε την θεµα-τολογία / αρθρογραφία µας.

Ακόµα µια αντιπροσωπευτική οµάδα του προγράµµατος µας συµµετείχε στο 8ο

ΜΑΘΗΤΙΚΟ

ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ περιβαλλοντικής

ε κ π α ίδ ε υσ η ς , µ ε θ έµ α : «Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα και Περιβάλλον»

Περισσότερες λεπτοµέρειες, για το συνέδριο, θα βρείτε στο:

h t t p : / / 2 g y m - a i g i o -h u m a n -rights.blogspot.com/2011/05/8.html

Ένα παλιό µήνυµα

για το σύγχρονο κόσµο.

(Υιοθετήθηκε από το περιοδικό - το 2006-7 - και αποφασίστηκε να µας ακολουθεί για πάντα).

Το παρακάτω κείµενο χρονολογείται γύρω στα 1855 και αποτελεί την απά-ντηση τον Σιάτλ, αρχηγού µιας φυλής Ινδιάνων, στον πρόεδρο των Ηνωµέ-νων Πολιτειών Αµερικής Φραγκλίνο Πηρς, ο οποίος ζήτησε από τους Ινδιά-


νους να πουλήσουν τη γη τους στην αµερικανική κυβέρνηση. Η πρόταση αυτής της αγοραπωλησίας ήταν εντε-λώς ξένη στις αντιλήψεις και στον τρό-πο ζωής των Ινδιάνων, ο δεσµός των οποίων µε τη φύση είναι ιερός και αδιά-σπαστος, όπως η αδερφική αγάπη. Ο Σιάτλ εκφράζει µε περηφάνια και σεβα-σµό στην παράδοση τον τρόπο σκέψης της φυλής του, ο οποίος διαφέρει πλή-ρως από τις υλικές αξίες και τον κατα-κτητικό πολιτισµό των λευκών. Οι σκέ-ψεις που διατυπώνει ο Σιάτλ απέχουν από εµάς ενάµιση σχεδόν αιώνα, είναι όµως εξαιρετικά επί-καιρες στην εποχή µας, τώρα που όλοι πλέον βιώ-νουµε τις ολέθριες συνέ-πειες από την υπερβολική εκµετάλλευση των φυσι-κών πόρων, τη µόλυνση του περιβάλλοντος και τη διαρκώς επεκτεινόµενη οικολογική καταστροφή τον πλανήτη µας. Ο µεγάλος αρχηγός στην Ουάσιγκτον µηνάει* πως θέλει να αγοράσει τη γη µας. Ο µεγάλος αρχηγός µηνάει ακόµα λόγια φιλικά και καλοθέλητα. Καλοσύνη του, γιατί ξέροµε πως αυτός λίγο τη χρειά-ζεται αντίστοιχα τη φιλία µας. Την προσφορά του θα τη µελετήσαµε, γιατί ξέροµε πως, αν δεν το πράξαµε, µπορεί ο λευκός να προφτάσει µε τα όπλα και να πάρει τη γη µας. Πώς µπορείτε να αγοράζετε ή να που-λάτε τον ουρανό - τη ζέστα της γης; Για µας µοιάζει παράξενο. Η δροσιά του αγέρα ή το άφρισµα του νερού ωστόσο δε µας ανήκουν. Πώς µπορείτε να τα

αγοράσετε από µας; Κάθε µέρος της γης αυτής είναι ιερό για το λαό µου. Κάθε αστραφτερή πευκοβελόνα, κάθε αµµούδα στις ακρογιαλιές, κάθε θο-λούρα στο σκοτεινό δάσος, κάθε ξέφω-το και κάθε ζουζούνι που ζουζουνίζει είναι στη µνήµη και στην πείρα του λαού µου, ιερό. Ξέροµε πως ο λευκός δεν καταλαβαίνει τους τρόπους µας. Τα µέρη της γης, το ένα µε το άλλο, δεν κάνουν γι' αυτόν διαφορά, γιατί είναι ένας ξένος που

φτάνει τη νύχτα και παίρ-νει από τη γη όλα όσα του χρειάζονται. Η γη δεν εί-ναι αδερφός του, αλλά εχθρός που πρέπει να τον καταχτήσει, και αφού τον καταχτήσει, πηγαίνει πα-ρακάτω. Με το ταµάχι* που έχει θα καταπιεί τη γη και θα α-φήσει πίσω του µια έρηµο. Η όψη που παρουσιάζουν οι πολιτείες σας, κάνει κακό στα µάτια του ερυ-θρόδερµου. Όµως αυτό µπορεί και να συµβαίνει επειδή ο ερυθρόδερµος

είναι άγριος και δεν καταλαβαίνει. Αν αποφασίσω και δεχτώ, θα βάλω έναν όρο. Τα ζώα της γης αυτής ο λευ-κός θα πρέπει να τα µεταχειριστεί σαν αδέρφια του. Τι είναι ο άνθρωπος δί-χως τα ζώα; Αν όλα τα ζώα φύγουν από τη µέση, ο άνθρωπος θα πεθάνει από µεγάλη εσωτερική µοναξιά, γιατί όσα συµβαίνουν στα ζώα, τα ίδια συµβαί-νουν στον άνθρωπο. Ένα ξέροµε, που µπορεί µια µέρα ο λευκός να το ανακαλύψει: ο θεός µας είναι ο ίδιος θεός. Μπορεί να θαρρείτε πως Εκείνος είναι δικός σας, όπως ζη-

Σχέδιο: Ηλιάννα θεοδωρακοπούλου


τόνισε ο συντάκτης της έκθεσης Κέβιν Ουάτκινς. Έτσι, στο Αφγανιστάν, 613 επιθέ-σεις σε σχολεία κατεγράφησαν το 2009, έναντι 347 το 2008. Στη βό-ρεια Υεµένη «220 σχολεία κατα-στράφηκαν, υπέστησαν ζηµιές ή λεηλατήθηκαν στη διάρκεια συγκρού-σεων µεταξύ κυ-βερνητικών και ανταρτικών δυνά-µεων το 2009 και το 2010», σύµφω-να µε την Unesco. Εξάλλου, η σεξουα-λική κακοποίηση και οι βιασµοί «χρησιµοποιήθηκαν ευρέως ως τακτικές πολέµου». Ο φόβος της σεξουαλικής κακοποίη-σης, είναι ένας παράγοντας που «εµποδίζει τα παιδιά να πηγαίνουν στο σχολείο, ιδιαίτερα τα κορίτσι-α», επισηµαίνει ακόµα η έκθεση.

Πέρα από την ευθύνη που φέρουν οι ίδιες οι χώρες, στις οποίες ση-µειώνονται συγκρούσεις, η Unesco ενοχοποιεί το σύστηµα ανθρωπιστικής βοήθειας, το

οποίο «περνάει δίπλα από τα παιδιά» των χωρών αυτών, τονίζει η έκθεση. Κι αυτό επειδή «λιγότερο από το 2% της ανθρωπιστικής

βοήθειας» (108 εκατοµµύρια ευρώ) διατίθεται για την εκ-παίδευση, «γεγονός που δεν επιτρέπει παρά την ικανο-ποίηση ελάχιστων αιτηµά-των για βοήθεια στον τοµέα αυτόν», εξηγεί ο Ουάτκινς.

Η Unesco, σύµφωνα µε την οποία το σύ-στηµα ανθρωπιστι-κής βοήθειας είναι «ανεπαρκώς χρηµα-τοδοτούµενο», κα-ταγγέλλει µια µεγά-λη ανισοµέρεια µε-ταξύ των χωρών όσον αφορά τη βοή-

θεια αυτή. Για παράδειγµα, η βοή-θεια για τη βασική εκπαίδευση πε-νταπλασιάστηκε στο Αφγανιστάν τα τελευταία πέντε χρόνια, αλλά µειώθηκε στην Ακτή του Ελεφαντο-στού. «Εάν οι πλούσιες χώρες διέθεταν απλά τις στρατιωτικές δαπάνες έξι ηµερών για την εκπαίδευση, θα µπορούσαν να εξοικονοµηθούν τα 16 δισεκατοµµύρια δολάρια που είναι απαραίτητα για την εκπαίδευ-ση όλων», υπογραµµίζει η έκθεση. Η Unesco υπογραµµίζει ακόµα τις δυσκολίες που αντιµετωπίζουν πρό-σφυγες και εκτοπισµένοι προκειµέ-νου ν’ αποκτήσουν πρόσβαση στη βασική εκπαίδευση.


http://www.alfavita.gr/fakeloi/fakel20071118a.php#a1

Παναγιώτης Πάπουλης

UNESCO.

«Εάν οι πλούσιες χώρες διέ-θεταν απλά τις στρατιωτικές

δαπάνες έξι ηµερών για την εκπαίδευση, θα µπορούσαν να εξοικονοµηθούν τα 16 δισεκα-τοµµύρια δολά-ρια που είναι α-παραίτητα για την εκπαίδευση όλων».

28 εκατοµ-µύρια παι-διά στερού-

νται της εκ-παίδευσης εξαιτίας των ένοπλων συγκρούσεων που τα εκθέτουν κυρίως σε επι-θέσεις που έχουν στόχο τα σχολεία τους ή σε σεξουαλι-

κή βία, καταγγέλλει έκθεση της Unesco που δηµοσιεύθηκε την Τρίτη [1η Μαρτίου 2011] και η οποία ζητεί την αναθεώρηση του συ-στήµατος ανθρωπιστικής βοή-θειας. Από τα 67 εκατοµµύρια παιδιά που βρίσκονται σε ηλικία φοίτησης στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση και τα οποία δεν πηγαίνουν στο σχολεί-ο, το 42%, δηλαδή 28 εκατοµµύρια, ζουν σε φτωχές χώρες στις οποίες µαίνονται συγκρούσεις, τονίζει η Unesco στην έκθεσή της, η οποία έχει τον τίτλο «Η λανθάνουσα κρί-ση: ένοπλες συγκρούσεις και εκπαί-δευση». Ο αριθµός αυτός των 28 εκατοµµυρίων αφορά το 2008, δι-ευκρινίζει η Unesco, η οποία τονίζει ότι δε διαθέτει στατιστικά στοιχεία

προηγουµένων ε-τών. Από το 1999 ως το 2008, 35 χώρες υπήρξαν θέατρο ένοπλων συγκρού-σεων, αναφέρει η Unesco, η οποία διαπιστώνει ότι µια µεσαίας κλίµακας

σύρραξη σε µια φτωχή χώρα διαρ-κεί περίπου 10 χρόνια. «Ένα από τα κύρια προβλήµατα είναι ότι οι πλευρές που εµπλέκο-νται στις συγκρούσεις βάζουν στο στόχο τους παιδιά και σχολεία»,


τάτε να γίνει δική σας η γη µας. Αλλά δεν το δυνόσαστε.* Εκείνος είναι θεός των ανθρώπων. αι το έλεος Του µοιρα-σµένο απαράλλαχτα σε ερυθρόδερµους και λευκούς. Αυτή η γη Του είναι ακρι-βή. Όποιος τη βλάφτει, καταφρονάει το ∆ηµιουργό της. θα περάσουν οι λευ-κοί - και µπορεί µάλιστα γρηγορότερα από άλλες φυλές. Όταν µαγαρίζεις* συνέχεια το στρώµα σου, κάποια νύχτα θα πλαντάξεις από τις µαγαρισιές σου. Όταν όλα τα βουβάλια σφαχτούν, όταν όλα τα άγρια αλόγατα µερέψουν, όταν την ιερή γωνιά του δάσους τη γιο-µίσει το ανθρώπινο χνώτο και το θέαµα των φου-ντωµένων λόφων το κηλι-δώσουν τα σύρµατα του τηλέγραφου µε το βουητό τους, τότες πού να βρεις το ρουµάνι;* Πού να βρεις τον αϊτό; Και τι ση-µαίνει να πεις έχε γεια στο φαρί* σου και στο κυνήγι; Σηµαίνει το τέλος της ζωής και την αρχή του θανάτου. Πουθενά δε βρίσκεται µια ήσυχη γωνιά µέσα στις πολιτείες του λευκού. Πουθενά δε βρίσκεται µια γωνιά να σταθείς να ακούσεις τα φύλ-λα στα δέντρα την άνοιξη ή το ψιθύρι-σµα που κάνουν τα ζουζούνια πεταρί-ζοντας. Όµως µπορεί, επειδή, καταπώς είπα, είµαι άγριος και δεν καταλαβαί-νω - µπορεί µονάχα για το λόγο αυτόν ο σαµατάς* να ταράζει τα αυτιά µου. Μα τι µένει από τη ζωή, όταν ένας άνθρωπος δεν µπορεί να αφουγκρα-στεί τη γλυκιά φωνή που βγάνει το νυ-χτοπούλι ή τα συνακούσµατα των βα-τράχων ολόγυρα σε ένα βάλτο µέσα

στη νυχτιά; Ο ερυθρόδερµος προτιµάει το απαλόηχο αγέρι λαγαρισµένο* από την καταµεσήµερη βροχή ή µοσχοβο-ληµένο µε το πεύκο. Του ερυθρόδερ-µου του είναι ακριβός ο αγέρας, γιατί όλα τα πάντα µοιράζονται την ίδια πνοή - τα ζώα, τα δέντρα, οι άνθρωποι. Ο λευκός δε φαίνεται να δίνει προσοχή στον αγέρα που ανασαίνει. Σαν ένας που χαροπολεµάει για µέρες πολλές, δεν οσµίζεται* τίποτα. Αν ξέραµε, µπορεί να καταλαβαίναµε -

αν ξέραµε τα όνειρα του λευκού, τις ελπίδες που περιγράφει στα παιδιά του τις µακριές χειµωνιά-τικες νύχτες, τα οράµατα που ανάφτει στο µυαλό τους, ώστε ανάλογα να δέονται για την αυριανή. Αλλά εµείς είµαστε άγριοι. Μας είναι κρυφά τα όνειρα του λευκού. Και επειδή µας είναι κρυφά, θα εξακολουθήσαµε το δρόµο µας. Αν τα συµφω-νήσαµε µαζί, θα το πρά-ξαµε, για να σιγουρέψαµε τις προστατευόµενες πε-

ριοχές που µας τάξατε. Εκεί θα ζήσοµε, µπορεί, τις µετρηµένες µέρες µας κα-ταπώς το θελήσαµε. Όταν ο στερνός ερυθρόδερµος λείψει από τη γη, και από τη µνήµη δεν αποµείνει παρά ο ίσκιος από ένα σύννεφο που ταξιδεύει στον κάµπο, οι ακρογιαλιές αυτές και τα δάση θα φυλάγουν ακόµα τα πνεύ-µατα του λαού µου - τι* αυτή τη γη την αγαπούν, όπως το βρέφος αγαπάει το χτύπο της µητρικής καρδιάς. Αν σας την πουλήσαµε τη γη µας, αγαπήστε την, καθώς την αγαπήσαµε εµείς, φρο-ντίστε την, καθώς τη φροντίσαµε εµείς,


κρατήστε ζωντανή στο λογισµό σας τη µνήµη της γης, όπως βρίσκεται τη στιγ-µή που την παίρνετε, και µε όλη σας τη δύναµη, µε όλη την τρανή µπόρεση σας, µε όλη την καρδιά σας, διατηρή-στε τη για τα τέκνα σας, και αγαπήστε την, καθώς ο θεός αγαπάει όλους µας. Ένα ξέροµε - ο θεός σας είναι ο ίδιος θεός. Η γη Του είναι ακριβή. Ακόµα και ο λευκός δε γίνεται να απαλλαχτεί από την κοινή µοίρα.*

° µηνάει; στέλνει µήνυµα * ταµάχι: πλεονεξία * δεν το δυνόσαστε: δεν µπορείτε * µαγαρίζεις: λερώνεις * ρουµάνι: δάσος * φαρί: άλογο * σαµατάς: φασαρία * λαγαρισµένος: καθαρισµένος * οσµίζεται: µυρίζει * τι: γιατί * η κοινή µοίρα: εννοεί το θάνατο

Μετάφραση:

Ζήσιµος Λορεντζάτος

Το Βήµα, 16/1/1977

Ιδέα της µαθήτριας:

Ευγενίας Στρατουδάκη-

Χόνδρου.

Άµα µπορούσαµε να γράψουµε έναν όρο που να περιγράφει απολύτως τα

ανθρώπινα δικαιώµατα τότε αυτός θα ήταν ο εξής: Ανθρώπινα δικαιώµατα είναι δικαιώµατα και ελευθερίες στα οποία έχουν δικαίωµα όλοι οι άνθρωποι. Αυτή η πρόταση και µόνο επεξηγεί πλήρως και χωρίς αµφιβολίες την κατάσταση που πρέπει να επικρα-τεί σχετικά µε τα δικαιώµατα, ατοµικά και µη. Όµως όπως αναφέρθηκε πριν σε χώρες στις οποίες δεν κυριαρχεί ακόµα η δηµοκρατία αυτό είναι ένα σενάριο επιστηµονικής φαντασίας. ∆ικαίωµα στην τροφή, στο νερό, στη στέγαση, καθιερωµένα προνόµια που πρέπει να δίνονται στον καθένα ανε-ξαιρέτως οικονοµικής κατάστασης ή φύλου. Βέβαια αυτά είναι τα βασικά µόνο και µόνο για να επιβιώσει κά-ποιος. Το ερώτηµα είναι, τι γίνεται αν καταστρατηγηθούν αυτά τα δικαιώµα-τα; Τα αποτελέσµατα τα βλέπουµε στην Αφρική, µια ήπειρος διάσηµη για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης που

προσφέρει στους κατοί-κους της. Εξαθλίωση, φτώχεια, αρρώστιες είναι οι πιο συνηθισµένες λέ-ξεις που περιγράφουν το χάος που επικρατεί εκεί. Βέβαια τώρα πια αυτό δεν είναι φαινόµενο αποκλειστικά στην Αφρι-κή αλλά παγκόσµιο. Ακό-µα και στην Ευρώπη και την Αµερική, τα φαινοµε-νικά πιο εύπορα µέρη του

πλανήτη. Ίσως το λάθος που γίνεται είναι, ότι εξισώνουµε τον πλούτο µε τα δικαιώµατα. Απλούστατα σε µια ήπειρο που διαρκώς προοδεύει και ζητάει λογικό είναι οι άνθρωποι -ροµπότ στους οποίους στηρίζεται η


θέµατα που αυτά θεωρούν ότι πρέπει να προβάλλουν. ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ Γ2/4094/23.9.86 ∆/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ.( Φ.Ε.Κ. 619 τ. Β΄) Άρθρο 6 ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΑ-ΘΗΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ 4. Η ελευθερία της έκφρασης αναγνω-ρίζεται ως βασικό µέσο αγωγής και επι-κοινωνίας. Το δικαίωµα αυτό στο σχολικό περιβάλ-λον υλοποιείται µε τα πα-ρακάτω: α) Με ευθύνη του µαθητι-κού συµβουλίου του σχο-λείου υπάρχει στο σχολείο πίνακας µαθητικών ανα-κοινώσεων για µαθητικά θέµατα. H διεύθυνση του σχολείου θα πρέπει, σε συνεννόηση µε το µαθητι-κό συµβούλιο, να παρα-χωρήσει το χώρο που θα αναρτηθεί ο πίνακας σε κεντρικό σηµείο του σχολείου. Ευνόητο είναι πως ο πί-νακας αυτός θα χρησιµοποιείται και από τις µαθητικές κοινότητες, για µαθη-τικά θέµατα. 14. Εξαιτίας κάποιου ο οποίος χάλα-σε την ηλεκτρική εγκατάσταση του σχολείου µας ζήτησαν να ανοίξουµε τις τσάντες µας για να δουν αν έχουµε κατσαβίδια. Νοµίζω ότι αυτό είναι προσβλητικό. Επιτρέπονται τέτοιες έρευνες στα σχολεία; ∆εν επιτρέπονται αυτού του τύπου οι έρευνες στα σχολεία. 15. Με αφορµή κάτι κοπέλες από άλλο τµήµα που φορούσαν κοντές φούστες η λυκειάρχης µας έκανε µια διάλεξη για το «προκλητικό ντύσι-

µο» και είπε ότι θα ελέγχει τι φορά-µε. Η απορία µου είναι ποιος κανο-νίζει τι είναι «προκλητικό ντύσι-µο»… ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ Γ2/4094/23.9.86 ∆/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ. Φ.Ε.Κ. 619 τ. Β΄ Άρθρο 6

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗ-ΤΩΝ.

5. Η αµφίεση µέσα στο σχολείο ανήκει στην προ-σωπική ευθύνη των ίδιων των µαθητριών και των µαθητών. Η µαθητική κοι-νότητα έχει το δικαίωµα να επεµβαίνει, όταν παρατη-ρούνται ακρότητες ή εκκε-ντρισµοί και να συστήνει συµµόρφωση σε ότι θεω-

ρείται αντικειµενικά ευπρεπές και εί-ναι πλατιάς κοινωνικής αποδοχής. Τα οποιαδήποτε προβλήµατα όµως σχετι-κά µε την εµφάνιση των µαθητριών ή των µαθητών αντιµετωπίζονται µε πνεύµα διαλόγου, καλής θέλησης και µε συνεννόηση των µαθητικών κοινο-τήτων µε τη διεύθυνση του σχολείου, το σύλλογο των καθηγητών και το σύλ-λογο γονέων και κηδεµόνων. Αν ανάλο-γο θέµα παραπεµφθεί για συζήτηση και απόφαση στο σύλλογο των καθηγη-τών, όπου ανήκει και η όποια τελική απόφαση, στη συζήτηση του συλλόγου καθηγητών παραβρίσκονται, µε δικαί-ωµα λόγου, ο πρόεδρος της µαθητικής κοινότητας, στην οποία ανήκει η µαθή-τρια ή ο µαθητής που κρίνεται, καθώς και το τριµελές προεδρείο του µαθητι-

κού συµβουλίου του σχολείου.


µαθήµατα τους, ούτε αποβολή εκ περι-τροπής. Κάτι τέτοιο θα ήταν αντιπαιδα-γωγικό και όχι σύµφωνο µε το πνεύµα και τους στόχους της εκπαίδευσης. Άλλωστε δεν είναι δυνατόν να επιβάλ-λεται κύρωση σε µαθητές που δεν δια-πιστώθηκε η προσωπική τους ευθύνη και η παρέκκλιση τους από την « προ-σήκουσα διαγωγή », όπως αυτή περι-γράφεται στο Π.∆. 104/79 11. Ζητήσαµε να παρευρίσκεται το δεκαπενταµελές στη συνεδρίαση του συλλόγου των καθηγητών που είχε θέµα την τιµωρία ενός συµµα-θητή µας για κάποιο παράπτωµα. Μας το απαγόρευσαν. Έχουν το δι-καίωµα; ∆εν έχουν τέτοιο δικαίωµα. Σύµφωνα µε τη νοµοθεσία σε κάθε περίπτωση που συζητούνται στο σύλλογο των κα-θηγητών πειθαρχικά θέµατα παραβρί-σκονται στις σχετικές συνεδριάσεις µε δικαίωµα λόγου και οι εκ-πρόσωποι των µαθητών. Γ2/4094/23.9.86 ΥΠ.Ε.Π.Θ. Αρ.3 5.Μαθητής παραπεµπόµε-νος για παράπτωµα στο σύλλογο των καθηγητών, έχει δικαίωµα της απολογί-ας. 6.Σε κάθε περίπτωση που συζητούνται στο σύλλογο των καθηγητών πειθαρχικά θέµατα παραβρίσκονται στις σχετικές συνεδριάσεις µε δικαίωµα λόγου και οι εκπρόσωποι των µαθητών. Ε3/873/31/31.12.84 ΥΠ.Ε.Π.Θ. ∆ιευκρινίζουµε ότι στις συνεδριάσεις του συλλόγου των καθηγητών όταν

συζητούνται πειθαρχικά θέµατα µαθη-τών, οι εκπρόσωποι των µαθητών πα-ρευρίσκονται µε δικαίωµα µόνο λόγου και αποχωρούν κατά την ώρα της διά-σκεψης και ψηφοφορίας. 12. Στο σχολείο µας το δεκαπεντα-µελές αποφάσισε να έχουµε και ε-µείς γνώµη όταν συζητά ο σύλλογος των εκπαιδευτικών πολιτιστικές, αθλητικές και γενικά µαθητικές δρα-στηριότητες. Έχουµε τέτοιο δικαίω-µα; Βεβαίως. ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ Γ2/4094/23.9.86 ∆/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ.( Φ.Ε.Κ. 619 τ. Β΄) Άρθρο 6 ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΑ-ΘΗΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Στις συνεδριάσεις του συλλόγου των καθηγητών, όταν συζητιούνται πολιτι-στικές, αθλητικές και γενικά µαθητικές δραστηριότητες (π.χ. συγκρότηση βι-

βλιοθήκης, µορφωτικές επι-σκέψεις και εκδροµές, διορ-γάνωση σχολικών εορτών, δηµιουργία και συντήρηση σχολικού µουσείου κ.λ.π.) συµµετέχει µε δικαίωµα λόγου, το προεδρείο του µαθητικού συµβουλίου του σχολείου. 13. Ζητήσαµε από την Λυκειάρχη να µπορούµε να τοποθετούµε κάπου στο χώρο του σχολείου

τις ανακοινώσεις µας για διάφορα µαθητικά θέµατα. Μας είπε ότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται. Έχει δίκιο; Όχι. Τα µαθητικά συµβούλια µπορούν να αναρτούν µέσα στο σχολικό χώρο, σε πίνακα ανακοινώσεων, τα µαθητικά


παραγωγή να µετατρέπονται σε απρό-σωπα και άβουλα όντα τα οποία χά-νουν τον αυτοσεβασµό τους µα πιο ση-µαντικό να χάνουν την ψυχή τους. Που σηµαίνει πως δέχονται ένα µεγάλο πλήγµα στην ψυχική τους ηρεµία χωρίς να το καταλαβαίνουν, και αυτό πιστεύ-ω είναι το µεγαλύτερο δικαίωµα που µπορεί να χάσει κάποιος. Ζώντας σε µια εποχή µε οικονοµικές δυσκο-λίες, σε µια εποχή που ανασυνθέτουµε ότι µας είναι γνωστό το ίδιο γίνεται και µε τους θεσµούς µας, τις αξίες µας, καθώς και µε τα δικαιώµατα µας. Ναι τα δικαιώ-µατα µας, όσο παράδοξο και αν ακού-γεται αυτό αρχίζουν να φθίνουν και αυτό επειδή στην προσπάθεια µας να επιβιώσουµε, οικονοµικά και κοινωνι-κά τα θεωρούµε δεδοµένα, σχεδόν α-σήµαντα κάποιες φορές. Τι γίνεται όµως ταυτόχρονα σε άλλες χώρες, τρι-τοκοσµικές όπως τις αποκαλούµε, στις οποίες η δηµοκρατία δεν είναι και τόσο διαδεδοµένη; Ως άνθρωποι σιγά-σιγά χάνουµε τον αυτοσεβασµό µας, την αξιοπιστία µας, την εµπιστοσύνη µας και υποβαθµίζου-µε τον ίδιο µας τον εαυτό σε έναν α-πλώς ζωντανό οργανισµό. Οπότε γίνε-ται προφανές ότι στους πιο πολλούς ανθρώπους σε σχεδόν όλο τον κόσµο γίνεται µια µερική ή ολική παράβλεψη των δικαιωµάτων τους, φυσικών και ψυχικών. Σίγουρα οι δια-φωτιστές δεν θα οραµατιζόντουσαν ένα τέτοιο ευοίωνο µέλλον για αυτό που πάλεψαν πιο πολύ. Αυτό το συµπέ-ρασµα µας οδηγεί σε τρεις λύσεις επί-

λυσης του προβλήµατος. Να βρούµε την αρχή του προβλήµατος, να ψάξου-µε λύσεις για την τωρινή λύση του ή να κάνουµε πως δεν βλέπουµε και δεν ξέρουµε για άλλη µια φορά. Παγκο-σµίως γνωστή και εφαρµόσιµη είναι η Τρίτη λύση, παρόλα αυτά υπάρχουν

και µικρές µειονότητες που προσπαθούν να εφαρµόσουν την δεύ-τερη λύση. Σίγουρα η προσπά-θεια τους είναι φιλότι-µη. Όµως δεν φαίνεται να αποδίδει καρπούς. Εποµένως µήπως ήρθε η ώρα να στραφούµε

προς την πρώτη λύση; ∆εν νοµίζετε; Ο κύριος σκοπός της πρώτης λύσης είναι να αναλύσει τα αίτια και µετά να βρει λύσεις. Όπως αναφέρθηκε η πλειονό-τητα των ανθρώπων παροδικά και προοδευτικά αρχίζει να έχει πιο σηµα-ντικές ασχολίες από το να σκέφτεται σοβαρά τα δικαιώµατα της. Σίγουρα σε αυτό συµβάλλει τα µέγιστα ο εργασια-κός φόρτος που έχουν, που έχει ως α-ποτέλεσµα να µην νοιάζονται ιδιαίτερα για τα δικαιώµατα τους. Σαφώς και οι καθηµερινές δουλειές που πρέπει να διατελέσουµε κάθε µέρα είναι µια καλή δικαιολογία, µια πολύ καλή δικαιολογί-α για να κρύψουµε τον κύριο ένοχο, εµάς. Ναι, ΕΜΕΙΣ είµαστε οι κύριοι υπεύθυνοι για το χάσιµο των δικαιω-µάτων, ΕΜΕΙΣ φταίµε που ακόµα δεν έχουµε κατανοήσει το µεγαλύτερο δι-καίωµα µας, το δικαίωµα στην ΖΩΗ. Σε µια ζωή χωρίς άγχος για την οικονοµι-κή σου επιβίωση, αλλά για το πόσο δη-µιουργικός µπορείς να γίνεις. Αυτό εί-ναι το µέλλον των δικαιωµάτων. ∆εν


φαίνεται ωραίο; Εξάλλου όλοι κάτω από την ίδια στέγη δεν είµαστε;

Τάκης Βασιλακόπουλος

Τα ανθρώπινα δικαιώµα-τα είναι «βασικά δικαιώ-µατα και θεµελιώδεις ε-λευθερίες που δικαιούνται όλοι οι άνθρωποι», τα ο-ποία περιλαµβάνουν αστι-κά και πολιτικά δικαιώµα-τα όπως το δικαίωµα στη ζωή και την ελευθερία, την ελευθερία σκέψης και έκφρασης, καθώς και την ισότητα ενώ-πιον του νόµου. Στα ανθρώπινα δι-καιώµατα περιλαµβάνονται, επίσης, κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονοµικά δικαιώµατα, όπως το δικαίωµα της συµµετοχής στον πολιτισµό, το δικαίω-µα στην τροφή, την εργασία και την εκπαίδευση. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύ-θεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώµατα. Είναι προικισµένοι µε λο-γική και συνείδηση, και οφείλουν να συµπεριφέρονται µεταξύ τους µε πνεύ-µα αδελφοσύνης. — 1ο Άρθρο της Οικουµενικής ∆ιακή-ρυξης για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα του Ο.Η.Ε Η Οικουµενική ∆ιακήρυξη για τα Αν-θρώπινα ∆ικαιώµατα είναι µια διακή-ρυξη που υιοθετήθηκε από τη Γενική

Συνέλευση του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών (A/RES/217, 10 ∆εκεµβρίου 1948), περιγράφοντας την άποψή τους για τα βασικά ανθρώπινα δικαιώµατα. Το προσχέδιο γράφτηκε από τον Τζων Πήτερς Χάµφρεϋ από τον Καναδά, µε τη βοήθεια της Ελέανορ Ρούσβελτ από

τις ΗΠΑ, του Ρενέ Κασίν από τη Γαλλία, του Π. Σ. Τσάνγκ από την Κίνα και άλλων. Παρ' όλο που δεν είναι ν ο µ ι κ ά δ ε σ µ ε υ τ ι κ ό έγγραφο, έγινε η βάση για δύο νοµικές συνθήκες, το ∆ιεθνές Σύµφωνο για τα Ατοµικά και Πολιτικά ∆ι-καιώµατα και το ∆ιεθνές Σύµφωνο για τα Οικονοµι-

κά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά ∆ικαιώ-µατα. Συνεχίζει να αναφέρεται από ακαδηµαϊκούς, νοµικούς και συνταγ-µατικά δικαστήρια. Υπάρχει ασυµφω-νία µεταξύ διεθνών δικηγόρων για το ποια σηµεία της αντιπροσωπεύουν διε-θνές εθιµικό δίκαιο. Οι απόψεις κυµαί-νονται µεταξύ µερικών άρθρων και ολόκληρης της διακήρυξης. Το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο Ανθρωπί-νων ∆ικαιωµάτων (Ε∆Α∆), συχνά ανα-φ έ ρ ε τ α ι α ν ε π ί σ η µ α κ α ι ω ς «∆ικαστήριο του Στρασβούργου», ι-δρύθηκε µε σκοπό να συστηµατοποιή-σει την εξέταση προσφυγών που αφο-ρούν τα ανθρώπινα δικαιώµατα κατά των κρατών µελών βάσει της Ευρωπαϊ-κής Σύµβασης για τα ∆ικαιώµατα του Ανθρώπου (ΕΣ∆Α), η οποία υιοθετήθη-κε από το Συµβούλιο της Ευρώπης το 1950. Έργο του ∆ικαστηρίου είναι ο έλεγχος της εφαρµογής της Σύµβασης,


α, πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, καθώς και για τα Φροντι-στήρια, µόνο για το προσωπικό που επιθυµεί να καπνίσει, για δε τις σχολές τις τριτοβάθµιας εκπαίδευσης για τους εργαζόµενους (επιστηµονικό και διοικη-τικό και βοηθητικό προσωπικό) και για τους φοιτητές. Οι χώροι θα οριστούν από τους διευθυ-ντές - προϊσταµένους των αρµοδίων φορέων ανάλογα µε τις ανάγκες τους, µε σκοπό να µην παρεµποδίζεται η ουσιαστική λειτουργία της υπηρεσίας. 8. Θέλω να κάθοµαι στο θρανίο µε µια κοπελιά. Είναι δικαίωµά µου ή όχι; Υπάρχει τέλος πάντων κανόνας που να λέει µε ποιους να καθόµα-στε; Σε ένα δηµοκρατικό σχολείο η παρα-πάνω ερώτηση δεν έχει καµιά ουσία µε την έννοια ότι ο µαθητής/τρια µπορεί να κάθεται στο θρανίο µε αυτόν/ήν που επιλέγει. Ωστόσο, στα θέµατα αυτά υπάρχουν µερικές φορές και άλλες πα-ράµετροι. Παράδειγµα ο εκπαιδευτικός έχει το δικαίωµα, εφόσον θεωρήσει ότι µια συγκεκριµένη «συγκατοίκηση» δη-µιουργεί πρόβληµα (αταξία, παρακώλυ-ση του µαθήµατος κλπ) να επέµβει ή και να καθορίσει τη διά-ταξη µέσα στην τάξη, κυρίως σε µικρές τάξεις, σπάνια σε µεγαλύτερες. Παρά-δειγµα µπορεί να τοποθετήσει τους µαθητές/τριες στα θρανία µε αλφαβητι-κή σειρά, όπως γίνεται µε τον χωρισµό τµηµάτων.

9. Λέγονται διάφορα για τα κινητά τον τελευταίο καιρό στο σχολείο µου και κάτι ακούω ότι ο λυκειάρχης θα τα απαγορεύσει. Μπορεί; Προ-βλέπεται αυτό κάπου; Σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία η χρήση των κινητών τηλεφώνων απα-γορεύεται µόνο στις αίθουσες διδασκα-λίας κατά τη διάρκεια των διδακτικών ωρών. Εγκύκλιος Γ2/2827/30-01-2003 ΥΠ.Ε.Π.Θ. Χρήση κινητών τηλεφώνων Προκειµένου να µην παρακωλύεται η οµαλή διεξαγωγή των µαθηµάτων; σας υπενθυµίζουµε ότι εξακολουθεί να ι-σχύει η µε αρ. πρ. Γ2/4696/10-09-2001 εγκύκλιος της Υπηρεσίας µας, η οποία απαγορεύει τη χρήση των κινητών τη-λεφώνων στις αίθουσες διδασκαλίας κατά τη διάρκεια των διδακτικών ω-ρών. 10. Στον πίνακα της τάξης µου ήταν γραµµένη µια βρισιά για µια καθηγή-τρια. Ο ∆ιευθυντής απείλησε όλη την τάξη µε οµαδική αποβολή αν

δεν βρισκόταν αυ-τός που έγραψε τις βωµολοχίες. Έχει τέτοιο δικαίωµα; ∆εν έχει τέτοιο δικαίω-µα. Σύµφωνα µε την νοµοθεσία δεν υπάρ-χει διάταξη που να επιτρέπει οµαδική αποβολή µαθητών από τα µαθήµατα

τους, ούτε αποβολή εκ περιτροπής. Εγκύκλιος Γ2/6563/21-11-1996 ΥΠ.Ε.Π.Θ. ∆εν υπάρχει διάταξη που να επιτρέπει οµαδική αποβολή µαθητών από τα


θα αποθαρρύνει το κάπνισµα και θα µειώσει την κοινωνική αποδοχή του, ορισµένα µέτρα είναι απαραίτητα: 1. Κατά πρώτο λόγο, απαιτείται ενηµέ-ρωση των µαθητών, σε όλες τις βαθµί-δες της εκπαίδευσης, για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσµατος και τις δυ-νατότητες ν` αποφύγουν τη συνήθεια… 2. Οι εκπαιδευτικοί αποτελούν πρότυ-πα για τους µαθητές, που δέχονται από αυτούς έµµεσα και άµεσα µηνύµατα για το τι είναι κοινωνικά αποδεκτό και επιθυ-µητό. Πρέπει λοιπόν ν` αποφεύγουν, κατά το δυνατόν, να καπνί-ζουν δηµόσια στους χώρους του σχολεί-ου, γιατί έτσι το παράδειγµά τους αναι-ρεί όσα µπορούν να ειπούν στους µα-θητές. 3. ∆εν επιτρέπεται στους µαθητές, τό-σο στην Πρωτοβάθµια όσο και στη ∆ευτεροβάθµια Εκπαίδευση, να καπνί-ζουν στους χώρους του σχολείου. Το κάπνισµα δεν πρέπει όµως ν` αντι-µετωπίζεται ως πειθαρχικό παράπτω-µα. Στους µαθητές που τυχόν καπνί-ζουν θα πρέπει να γίνονται συστάσεις και να εξηγούνται οι λόγοι για τους ο-ποίους δεν πρέπει να καπνίζουν. Το πρόβληµα αναµφισβήτητα είναι δυσκο-λότερο στο Λύκειο και η ευθύνη των εκπαιδευτικών είναι ακόµη βαρύτερη εκεί. Οι σύλλογοι των διδασκόντων σε κάθε µονάδα και ο κάθε εκπαιδευτικός πρέπει να αντιµετωπίσουν το θέµα ανάλογα µε τις ιδιοµορφίες και ανάγκες κάθε µονάδας. ΥΙ/Γ.Π./Οικ. 76017/29-07-2002 ΦΕΚ 1001 τ. Β΄ Απαγόρευση του καπνίσµα-

τος σε δηµόσιους χώρους, µεταφορικά µέσα και µονάδες παροχής Υπηρεσιών Υγείας Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙ-ΑΣ (ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ) Έχοντας υπόψη τις διατάξεις … απο-φασίζουµε: Ι. Απαγορεύουµε το κάπνισµα στους

παρακάτω αναφερό-µενους χώρους... γ. Σε όλους τους χώ-ρους που παρέχεται εκπαίδευση όπως: 1) Σχολεία Πρωτο-βάθµιας Εκπαίδευσης (∆ηµόσια ή Ιδιωτικά). 2) Σχολεία ∆ευτερο-βάθµιας και Μεταδευ-τεροβάθµιας εκπαί-

δευσης (∆ηµόσια ή Ιδιωτικά). 3) Πανεπιστήµια, Τεχνολογικά Ιδρύµα-τα και γενικά Ιδρύµατα Τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. 4) Φροντιστήρια δ. Στα νηπιαγωγεία, παιδικούς σταθ-µούς, βρεφονηπιακούς σταθµούς, παι-δότοπους. Στα κτίρια των ∆ηµοσίων Υπηρεσιών, Νοµικών Προσώπων ∆ηµοσίου ∆ικαί-ου, Νοµικών Προσώπων Ιδιωτικού ∆ι-καίου που εποπτεύονται και επιχορη-γούνται από το Κράτος, Οργανισµών και άλλων Ιδρυµάτων (Ο.Τ.Ε., ∆.Ε.Η., ΕΛ.ΤΑ. κλπ.) στα Νοσηλευτικά Ιδρύµα-τα, Ιδιωτικές Κλινικές, Κέντρα Υγείας, Ιατρεία Νοµικών Προσώπων ∆ηµοσίου ή Ιδιωτικού ∆ικαίου (Ι.Κ.Α., κλπ.), ορί-ζονται ειδικοί χώροι (καπνιστήρια), στους οποίους θα υπάρχει ισχυρή ε-γκατάσταση συστήµατος εξαερισµού για τους εργαζόµενους καπνιστές. Τα ανωτέρω ισχύουν και για τα σχολεί-


εκδικάζοντας προσφυγές πολιτών κατά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιω-µάτων οι οποίες διαπράχθηκαν από κράτη µέλη. Πρόκειται για τον πρώτο σε διεθνές επίπεδο δικαστικό µηχανισµό προστα-σίας των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Παρέχει τη δυνατότητα τόσο διακρατι-κής όσο και ατοµικής προσφυγής, µετά την εξάντληση των εσωτερικών ένδικων µέσων. Η Επιτροπή Υπουργών επιµελείται της πιστής εφαρµογής και εκτέλεσης των αποφάσεων του Ε∆Α∆ εκ µέρους των κρατών µελών. Το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο Ανθρωπί-νων ∆ικαιωµάτων εδρεύει στο Στρα-σβούργο. Κάθε κράτος µέλος της Σύµ-βασης διαθέτει σε αυτό έναν δικαστή. Από ελληνικής πλευράς, µετέχει, µε την παράλληλη ιδιότητα του Αντιπροέδρου του ∆ικαστηρίου, ο Καθηγητής κ. Χρή-στος Ροζάκης. Το Ευρωπαϊκό ∆ικαστή-ριο Ανθρωπίνων ∆ικαι-ωµάτων είναι τελείως διαφορετικό από το ∆ι-καστήριο των Ευρωπαϊ-κών Κοινοτήτων, το ο-ποίο είναι όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εδρεύει στο Λουξεµ-βούργο και µεριµνά για την ορθή εφαρµογή του κοινοτικού δικαίου. Το ιστορικό των ανθρωπίνων δι-καιωµάτων Στήλη µε τον Κώδικα του Χαµουραµπί

Στην αρχαία Μεσοποταµία µαρτυρού-νται από το 2350 Π.Κ.Χ. περίπου οι αρχαιότεροι νοµικοί κώδικες οι οποίοι περιλάµβαναν σε κάποιο βαθµό την έννοια του δικαιώµατος. Ο αρχαιότε-ρος νοµικός κώδικας που σώζεται ως σήµερα είναι ο νεοσουµερικός Κώδικας του Ουρ-Ναµµού (περ. 2050 Π.Κ.Χ.). Στη γνωστότερη σειρά νόµων, τον Κώ-δικα του Χαµουραµπί (περ. 1780 Π.Κ.Χ.), περιέχονται κανόνες —και ποινές σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων— που ρυθµίζουν µια σειρά από ζητήµατα όπως τα δικαιώµατα των γυναικών, των παιδιών και των δού-λων. Στους προλόγους αυτών των κωδίκων γίνεται επίκληση στους Μεσοποτάµι-ους θεούς µε σκοπό την θεϊκή επικύρω-ση. Η προέλευση των ανθρωπίνων δι-καιωµάτων στις κοινωνίες συχνά πήγα-ζε από θρησκευτικά ιερά κείµενα. Οι

Βέδες, η Βίβλος, το Κο-ράνι και τα Ανάλεκτα του Κοµφούκιου είναι µεταξύ των αρχαίων γραπτών πηγών που πραγµατεύονται µε ζη-τήµατα όπως τα καθή-κοντα, τα δικαιώµατα και οι υποχρεώσεις του ατόµου. Παρόµοια, ποι-κίλες φιλοσοφικές ιδέες

περιλάµβαναν αντιλήψεις που θα µπο-ρούσαν να θεωρηθούν ως ανθρώπινα δικαιώµατα. Ο Κύλινδρος του Κύρου του Μέγα, ι-δρυτή της αχαιµενιδικής Περσικής Αυ-τοκρατορίας (Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο)


Αξιοσηµείωτη θέση στο ιστορικό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων έχει ο Κύ-λινδρος του Κύρου του 539 Π.Κ.Χ., ο οποίος έχει περιγραφεί ως «η πρώτη διακήρυξη ανθρωπίνων δικαιωµάτων» τ η ς ι σ τ ο ρ ί α ς . [ 4 ] Τ α Ή δ ι κ τ α (∆ιατάγµατα) του αυτοκράτορα Ασόκα της Ινδίας (272-231 Π.Κ.Χ.) αποτελούν κοινωνικές και ηθικές εφαρµογές αρ-χών του Βουδισµού. Το Σύνταγµα της Μεδίνας του 622 Κ.Χ., το οποίο συντά-χθηκε από τον Μωάµεθ, αποτέλεσε επίσηµη συµφωνία µεταξύ των φυλών που ζούσαν στη Μεδίνα και περιλάµ-βανε Μουσουλµάνους, Εβραίους και παγανιστές. Η αγγλική Magna Carta του 1215 έπαιξε ιδιαίτερα σηµαντικό ρόλο στην ιστορία της αγγλικής νοµο-θεσίας, αλλά και στη σύγχρονη διεθνή και συνταγµατική νοµοθεσία. Η ∆ιακήρυξη των ∆ικαι-ωµάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, η οποία κυρώθηκε από την Γαλ-λική Εθνοσυνέλευση στις 26 Αυγούστου 1789. Πολλοί από τους σύγ-χρονους νόµους και οι περισσότερες από τις σύγχρονες ερµηνείες περί ανθρωπίνων δικαι-ωµάτων προέρχονται από την σχετικά πρόσφατη ιστορία. Η αγγλική ∆ιακήρυξη των ∆ικαιωµάτων (Bill of Rights) του 1689 καθιστούσε παράνοµες µια σειρά καταπιεστικών κρατικών ενεργειών στο Ηνωµένο Βα-σίλειο. ∆ύο σηµαντικές επαναστάσεις έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, η µία στις Ηνωµένες Πολι-

τείες το 1776 και η άλλη στη Γαλλία το 1789, οι οποίες οδήγησαν στην υιοθέ-τηση της ∆ιακήρυξης της Ανεξαρτησί-ας των Ηνωµένων Πολιτειών της Αµε-ρικής και της ∆ιακήρυξης των ∆ικαιω-µάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη αντίστοιχα, κατοχυρώνοντας ορισµένα βασικά δικαιώµατα. Επιπρόσθετα, η ∆ιακήρυξη των ∆ικαιωµάτων της Βιρ-τζίνια του 1776 καθιέρωσε κάποια θε-µελιώδη δικαιώµατα και ελευθερίες. Ακολούθησε η πρόοδος στη φιλοσοφία περί ανθρωπίνων δικαιωµάτων από φιλοσόφους όπως ο Αµερικανός Τόµας Πέιν, ο Άγγλος Τζον Στιούαρτ Μιλ και ο Γερµανός Γκέοργκ Χέγκελ κατά τη διάρκεια του 18ου και του 19ου αιώνα. Ο όρος «ανθρώπινα δικαιώµατα» ήρθε σε ύπαρξη πιθανώς στην περίοδο µετα-ξύ του έργου ∆ικαιώµατα του Ανθρώ-

που του Πέιν και των κειµένων του Γουίλιαµ Λόιντ Γκάρισον στην ε φ η µ ε ρ ί δ α T h e Liberator ο οποίος έγραψε ότι προσπαθού-σε να στρατεύσει τους αναγνώστες του «στο µεγάλο αγώνα των αν-θρωπίνων δικαιωµά-των». Στην Ελλάδα τα ανθρώ-πινα δικαιώµατα είναι

κατοχυρωµένα σύµφωνα µε το σύνταγ-µα (άρθρα 4 έως 25) Το ∆ιεθνές Βραβείο αλ-Καντάφι για τα ανθρώπινα δικαιώµατα (Al-Gaddafi International Prize for Human Rights) είναι ένα ετήσιο βραβείο, το οποίο θε-σµοθετήθηκε από τον ηγέτη της Λιβύ-


συνεργασία µε άλλα σχολεία και µε τη σύµφωνη γνώµη του ∆ιευθυντή ∆.Ε. 6. Ο καθηγητής των µαθηµατικών δεν µε πάει µία. Εκτός του ότι µε βαθµολογεί χαµηλά συστηµατικά βρίσκει την ευκαιρία για διάφορα σχολιάκια σε βάρος µου την ώρα του µαθήµατος. Έχω δικαίωµα να κάνω αναφορά κάπου εκτός σχολεί-ου, όπου θα τον στηρίξουν, στο υ-πουργείο παιδείας ίσως; Προβλήµατα αυτού του χαρακτήρα πρέ-πει να λύνονται µε διάλογο. Σε καµιά περίπτωση ο εκπαι-δευτικός δεν έχει το δικαίωµα ούτε να βαθµολογεί άδικα ούτε πολύ περισσό-τερο, εκµεταλλευόµενος τις σχέσεις εξουσίας, να ειρωνεύεται το µαθητή/τρια. Εάν δεν έχει αποτέλεσµα µια συζήτηση µε τον εκπαιδευτικό και το µαθητή/τρια ή µε τον γονέα του µαθητή/τριας, τότε το θέµα πρέπει να έρθει στο σύλλογο των εκπαιδευτικών. Αν και µετά από αυτό ο µαθητής /τρια θεωρεί ότι το πρόβληµα συνεχίζεται τότε ο γονέας του µαθητή πρέπει να εκθέσει το πρό-βληµα στη ∆ιεύθυνση Εκπαίδευσης στην οποία υπάγεται το σχολείο. 7. Με έπιασαν να καπνίζω εκτός αί-θουσας στο διάλειµµα και µε απει-λούν µε αποβολή. Παίζει κάτι τέτοιο ή είναι φούµαρα; Πρόσφατες µελέτες στην Ελλάδα έδειξαν ότι ένα υψηλό ποσοστό µαθη-τών του Γυµνασίου και του Λυκείου καπνίζουν συστηµατικά. Το κάπνισµα

είναι βέβαια ένα κοινωνικό φαινόµενο, που δεν περιορίζεται στα σχολεία ή στις νεανικές ηλικίες και δεν αντιµετω-πίζεται µόνο µε απαγορεύσεις και απει-λές κυρώσεων. Σύµφωνα µε τη νοµοθεσία «∆εν επι-τρέπεται στους µαθητές, τόσο στην Πρωτοβάθµια όσο και στη ∆ευτερο-βάθµια Εκπαίδευση, να καπνίζουν στους χώρους του σχολείου» Ωστόσο

σύµφωνα µε την ίδια νοµοθεσία «το κάπνι-σµα δεν ν` αντιµετω-πίζεται ως πειθαρχικό παράπτωµα. Στους µαθητές που τυχόν καπνίζουν θα πρέπει να γίνονται συστάσεις και να εξηγούνται οι

λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει να καπνίζουν. Το πρόβληµα αναµφισβή-τητα είναι δυσκολότερο στο Λύκειο και η ευθύνη των εκπαιδευτικών είναι ακό-µη βαρύτερη εκεί. Οι σύλλογοι των δι-δασκόντων σε κάθε µονάδα και ο κάθε εκπαιδευτικός πρέπει να αντιµετωπί-σουν το θέµα ανάλογα µε τις ιδιοµορφί-ες και ανάγκες κάθε µονάδας». Εγκύκλιος Γ2/89/09-01-1990 ΥΠ.Ε.Π.Θ. Μαθητές και κάπνισµα Έχει αποδειχτεί επιστηµονικά ότι το κάπνισµα βλάπτει σοβαρά την υγεία. … Τα σχολεία έχουν την υποχρέωση να µην επιτρέψουν τη δηµιουργία ενός περιβάλλοντος που θα ενθαρρύνει την εξάπλωση του καπνίσµατος. Η κύρια ευθύνη ανήκει κατ` ανάγκην στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, τόσο στους διευθυντές των σχολείων όσο και σε όλους τους διδάσκοντες και είναι µέρος της όλης παιδαγωγικής λειτουργίας. Μέσα σ` αυτό το πλαίσιο και µε στόχο τη δηµιουργία ενός περιβάλλοντος που


κάποια µαθήµατα κατά τις προαγωγι-κές ή απολυτήριες εξετάσεις Ιουνίου ή απορρίφθησαν κατά την εξεταστική περίοδο Σεπτεµβρίου, δύνανται, εφό-σον το επιθυµούν να ζητήσουν επανε-ξέταση στα µαθήµατα που υστέρησαν. Η νέα αυτή εξέταση πραγµατοποιείται στο σχολείο που φοίτησαν ενώπιον επιτροπής συγκροτούµενης από το ∆/ντή και δύο καθηγητές ειδικότητας ή συγγενούς ειδικότητας για κάθε µάθη-µα. Η αίτηση για επανεξέταση υποβάλλεται στο σχολείο φοίτησης σε προθεσµία που ορίζεται από το Π.∆. 123/87. 5. Οι καθηγητές µας απειλούν ότι θα αναβληθεί η 5ήµερη για τη χρονιά µας. Έχουν το δικαίωµα; Τις εκδροµές επιβάλλουν εκπαιδευτικοί λόγοι οι οποίοι απορρέουν από τον παιδαγωγικό-µορφωτικό χαρακτήρα του σχολείου, και εποµένως κρίνεται σκόπιµο να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για την πραγµατοποίησή τους. Ωστόσο για να πραγµα-τοποιηθεί η 5νθήµερη εκδροµή απαιτείται να υπάρχουν συνοδοί εκ-παιδευτικοί. Η νοµοθε-σία δεν καθιστά υπο-χρεωτική τη συµµετοχή των εκπαιδευτικών στις πολυήµερες εκδροµές γεγονός που σηµαίνει ότι αν δεν εξασφαλιστεί ο απαιτούµενος αριθµός των συνοδών δεν µπορεί να γίνει η εκδροµή Ωστόσο, το θέµα της πολυήµερης εκ-δροµής σε καµιά περίπτωση, δεν µπο-ρεί να γίνει όχηµα απειλής από τη µε-ριά των εκπαιδευτικών προκειµένου να

επιτευχθεί ο α ή β στόχος τους. Υπουργική Απόφαση Γ2/13324/01-02-2006 ΘΕΜΑ: «Σχολικοί περίπατοι και εκπαι-δευτικές εκδροµές µαθητών ∆ηµοσίων και Ιδιωτικών σχολείων της ∆ευτερο-βάθµιας Εκπαίδευσης» Προϋποθέσεις για την πραγµατοποίηση ηµερήσιας και πολυήµερης εκπαιδευτι-κής εκδροµής 1. Για την πραγµατοποίηση των εκπαι-δευτικών εκδροµών (ηµερήσιων και πολυήµερων) απαιτούνται: α. Απόφαση του Συλλόγου των ∆ιδα-σκόντων Καθηγητών του σχολείου, η οποία λαµβάνεται τουλάχιστον ένα (1) µήνα πριν από την πραγµατοποίηση των πολυήµερων εκδροµών κατά το χρονικό διάστηµα Οκτωβρίου-∆εκεµβρίου και τουλάχιστον σαράντα (40) ηµέρες πριν από την πραγµατο-ποίηση των πολυήµερων εκδροµών κατά το χρονικό διάστηµα Μαρτίου-Μαΐου, καθώς και δεκαπέντε (15) του-

λάχιστον ηµέρες πριν από την πραγµατοποίη-ση των ηµερήσιων εκ-δροµών. Στην απόφαση ορίζονται απαραιτήτως: Συµµετοχή στην εκδρο-µή των ¾ του αριθµού των µαθητών της τάξης ή του σχολείου. Ειδικά για τις πολυήµερες εκ-δροµές των µαθητών

των Τ.Ε.Ε. απαιτείται η συµµετοχή των ¾ των µαθητών της τάξης ή του τοµέα ή της ειδικότητας. Σχολεία µε µικρό α-ριθµό µαθητών στη Γ΄ τάξη είναι δυνα-τόν να πραγµατοποιούν πολυήµερες εκδροµές µετά από σύµπραξη-


ης, Μοαµάρ Καντάφι, του οποίου το όνοµα φέρει. Καθιερώθηκε το 1988 και συνοδευόταν αρχικά από το ποσό των 10 εκατ. δολα-ρίων ΗΠΑ. Αρµόδιος για την απονοµή ήταν ο οργανισµός Βορ-ράς-Νότος, µε έδρα την Ελβετία. Απονέµεται σε διεθνείς προσωπικότητες ή οργανισµούς για την ξεχωριστή συνεισφορά τους στο χώρο της βοή-θειας προς τον άνθρωπο και της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωµά-των, µε την υποστήριξη της διεθνούς ειρήνης. Σήµερα το ποσό που α-πονέµεται είναι της τά-ξης των 250.000 δολαρίων και σε περί-πτωση που οι βραβευόµενοι είναι πάνω από ένας, το ποσό αυτό διαµοιράζεται.

Παναγιώτης Νοµικός

Η απόλαυση βασικών ανθρώπινων δικαιωµάτων αποτελεί, ακόµα και σή-µερα, περισσότερο µια θεωρητική δια-κήρυξη παρά µια κατοχυρωµένη και εφαρµοσµένη πραγµατικότητα.

Τα ανθρώπινα δικαιώµατα είναι επινόηση του ∆υτικού κόσµου. Όµως δεν αφορούν µόνο τους ∆υτικούς, αλλά σε κάθε άτοµο αδιακρίτως φυλής, χρώ-µατος, φύλου, θρησκείας.

Μια κοινωνία και ένα κράτος ειδι-κότερα, µπορεί να θεω-ρηθεί πολιτισµένο, εάν και εφόσον αποδέχεται ειλικρινά και ανεπιφύ-λακτα την οικουµενική διακήρυξη των ανθρώπι-νων δικαιωµάτων.

Στις δηµοκρατικά οργανωµένες κοινωνίες τα δικαιώµατα των άλλων είναι οι δικές µας υποχρεώσεις.

Οι ισχυροί της γης, δυστυχώς, χρησιµοποιούν τα ανθρώπι-να δικαιώµατα κατά το «δοκούν». Άλλοτε, µε πρόσχηµα την καταπάτηση των δικαιωµάτων επεµβαίνουν εξυπη-ρετώντας τα συµφέροντά τους. Άλλοτε, πάλι, αδιαφορούν για την καταπάτησή τους.

Αν δεχθούµε ότι τα ανθρώπινα δι-καιώµατα απορρέουν από το ανθρωπι-σµό, το ζητούµενο, στην εποχή µας, είναι να στραφούµε στον άνθρωπο. Τα ανθρώπινα δικαιώµατα αποτελούν τη λογική απόληξη του αιτήµατος για µια κοινωνία αγάπης, για έναν κόσµο θε-µελιωµένο στα ανθρωπιστικά ιδεώδη. «Κάθε µέρα πεθαίνουν στον κόσµο από πείνα 27.000 άνθρωποι , 1 0 . 0 0 0 . 0 0 0 τ ο χ ρ ό ν ο . Ε ν ώ 400.000.000 άνθρωποι παρουσιάζουν µια κατάσταση οξύτατου υποσιτισµού, κάποια επιχείρηση προσφέρει στην αγορά τροφές αδυνατίσµατος για γά-τες». Π. Βότσης


Σήµερα το ζήτηµα των ανθρώπι-νων δικαιωµάτων δεν είναι πλέον «εσωτερική υπόθεση» της κάθε χώρας και της κάθε κυβέρνησης. Ο Ο.Η.Ε. αναγορεύεται σε θεσµικό παγκόσµιο προστάτη των δικαιωµάτων του αν-θρώπου. «Ο πληθυσµός των παιδιών έχουν πλη-ρώσει ακριβά την κατακτητική µανία των ενηλίκων. Έχουν σκοτωθεί παιδιά στις βοµβαρδισµένες πόλεις, έχουν εξοριστεί µε τους γονείς τους, έµειναν νηστικά από τις επιτάξεις των τροφί-µων, έµειναν αµόρφωτα, έµειναν ορ-φανά στους δρόµους». Χρ. Μαλαβίτσης «Οι αυριανοί άνθρωποι δε θα έχουν περίπου παιδική ηλικία». Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος «Γυναίκα, αν θες α-ντρίκια να δουλέψεις για τον ξεσκλαβωµό σου, δε φτάνει να κά-ψεις, να σκορπίσεις, να ξοδέψεις το χρυσά-φι, τη σµύρνα στο νέο βωµό. Μέσα σου πρώ-τα κάψε το τριπλό ξό-ανο που τους δούλους κάνει: συνήθεια, κέρ-δος, προλήψεις. Και κάψε και του παλαιού καιρού τα παραµύθια κι ας είναι όµορφα, µια για πάντα κάψε». Κ. Παλαµάς

Από κάθε πλευρά ο αγώνας για την πραγµατική ισότητα ανάµεσα στα δύο φύλα είναι υπόθεση παιδείας και αν-θρωπισµού.

Η τρίτη ηλικία είναι οι απόµαχοι της ζωής. Εργάστηκαν, κουράστηκαν, πρόσφεραν. Σ’ αυτή, λοιπόν, την κρίσι-µη καµπή χρειάζονται τη βοήθειά µας, τη ζεστασιά, τη θαλπωρή και όχι την αδιαφορία και την περιφρόνηση. «Η επαιτεία είναι πολιτικό ζήτηµα. Ο πλούτος έχει τριπλασιαστεί σε όλο τον πλανήτη, αλλά η κοινωνία της υπεραφ-θονίας είναι για τους λόγους που τον µοιράζονται, έχοντας εξοστρακίσει στο περιθώριο εκατοµµύρια ανθρώπους». Άρτεµις Καλαβάνου

Μια µορφή περιθωριοποίησης και αποκλεισµού (από την κοινωνία και την πολιτεία) βιώνουν και τα άτοµα µε ειδικές ανάγκες. Παρότι γίνονται κά-ποιες προσπάθειες, δεν µπορούµε να πούµε ότι είναι πλήρως ενταγµένοι στα

κοινωνικά δρώµενα.

Η «άλωση» του ιδιωτικού βίου µαρτυ-ρεί την αδυναµία του σύγχρονου ανθρώπου να ζει ελεύθερος και αυτόνοµος.

«Άνθρωπος χωρίς θρησκεία είναι ίππος χωρίς χαλινό». «Είναι καλύτερο να µην έχει κανείς Θεό παρά να έχει έναν ώµο και βάρβαρο, ο αθεϊ-σµός είναι προτιµητέος

από το φανατισµό και την έλλειψη α-νοχής».

Βολταίρος

Σκότωµα του περιβάλλοντος ση-µαίνει ενσυνείδητη ή ασυνείδητη αυτο-κτονία των ανθρώπων, όσων νοµίζουν,


ενήλικος ή των γονέων του αν είναι ανήλικος στην οποία θα αναφέρει ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύµατος στο οποίο ανήκει. Σε περίπτωση απαλλαγής του µαθητή από την παρακολούθηση του µαθήµα-τος των θρησκευτικών, στη θέση "θρήσκευµα" στον Απολυτήριο Τίτλο δεν υπάρχει λόγος αναγραφής ενδείξε-ως. 4. Σε ποιες περιπτώσεις ένας µαθη-τής µπορεί να ζητήσει την επανα-βαθµολόγηση του γραπτού του; Σε ποιον πρέπει να αποτανθώ; Αναβαθµολόγηση γραπτών γίνεται σε οποιαδήποτε τάξη. Σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία µέσα σε 5 εργάσι-µες ηµέρες από την έκδοση των προα-γωγικών και απολυτηρίων αποτελε-σµάτων εξεταστικής περιόδου Μαΐου - Ιουνίου οι κηδεµόνες των µαθητών ή οι ίδιοι εφόσον είναι ενήλικες, µπορούν να ζητήσουν την αναβαθµολόγηση ε-νός ή περισσοτέρων γραπτών τους, υπο-βάλλοντας σχετική αίτηση στο σχολείο φοίτησης τους µαζί µε το προβλεπόµενο κάθε φορά παράβολο. Επί-σης όσοι εξετάζονται προφορικά αντί γρα-πτά µπορούν, εφόσον το επιθυµούν, να ζητή-σουν επανεξέταση στα µαθήµατα που υστέρησαν. Ν.2009/92 Αρ.19 Για την αναβαθµολόγηση κάθε γρα-πτού δοκιµίου προαγωγικών, απολυτη-ρίων και κατατακτηρίων εξετάσεων µαθητών ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευ-

σης, εκδίδεται παράβολο, το οποίο αποτελεί δηµόσιο έσοδο. Το ύψος του παραβόλου αυτού καθορίζεται µε κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Παι-δείας και Θρησκευµάτων και Οικονοµι-κών. Π.∆. 123/87 Αρ. 5 (όπως τροποποιή-θηκε µε τα Π.∆. 232/88 και το Π.∆.185/90) §1.Μέσα σε 5 εργάσιµες ηµέρες από την έκδοση των προαγωγικών και απο-λυτηρίων αποτελεσµάτων εξεταστικής περιόδου Μαΐου - Ιουνίου οι κηδεµόνες των µαθητών ή οι ίδιοι εφόσον είναι ενήλικες, των δηµοσίων λυκείων κα-θώς και των ΤΕΣ µπορούν να ζητή-σουν την αναβαθµολόγηση ενός ή πε-ρισσοτέρων γραπτών δοκιµίων τους, υποβάλλοντας σχετική αίτηση στο σχο-λείο φοίτησης τους µαζί µε το προβλε-πόµενο κάθε φορά παράβολο. §8. Τα γραπτά δοκίµια των ανακεφα-λαιωτικών εξετάσεων περιόδου Ιουνίου καθώς και εκείνα των µαθηµάτων που διδάσκονται κατά το πρώτο ήµισυ του

διδακτικού έτους και εξετάζονται κατά τις ανακεφαλαιωτικές εξε-τάσεις Ιανουαρίου, των δηµοσίων και ιδιωτι-κών Γυµνασίων, υπό-κεινται σε αναβαθµο-λόγηση µε τις ίδιες προϋποθέσεις και δια-δικασίες που καθορίζο-νται στις ανωτέρω πα-

ραγράφους αυτού του άρθρου. Π.∆. 376/93 Αρ.35 §3.Μαθητές σχολείων ∆.Ε. οι οποίοι σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις εξετάζονται προφορικά αντί γραπτά, (σε υποκατάσταση γραπτής εξέτασης από προφορική) εφόσον υστέρησαν σε


κή - µαθησιακή διαδικασία είναι η εν-θάρρυνση.

1. Στο ιδιωτικό σχολείο που πη-γαίνω δεν µας επέτρεψαν φέτος να κάνουµε µαθη-τικές εκλογές. Έχουν το δικαίω-µα; ∆εν έχουν τέτοιο δικαίωµα. Οι µαθη-τικές εκλογές αφορούν τα δηµόσια και τα ιδιωτικά σχολεία (Κανονισµός λει-τουργίας Μαθητικών Κοινοτήτων - Γ2/4094/23.9.86 ∆/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ. - Φ.Ε.Κ. 619 τ. Β΄). ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ Γ2/4094/23.9.86 ∆/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ. ( Φ.Ε.Κ. 619 τ. Β΄) Άρθρο 7 ΤΕΛΙΚΕΣ ∆ΙΑΤΑΞΕΙΣ Ο κανονισµός αυτός εφαρµόζεται υπο-χρεωτικά σε όλες τις σχολικές µονάδες της δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, δη-µόσιες και ιδιωτικές. 2. Ο υπεύθυνος για το τµήµα µου καθηγητής είναι εντελώς αδιάφορος. Μπορούµε να κάνουµε κάποια ενέρ-γεια για να τον αλλάξουµε; Μπορείτε να το συζητήσετε αρχικά στα πλαίσια συνέλευσης του τµήµατός σας.

Αµέσως µετά µπορεί το προεδρείο του τµήµατος να κάνει µια συζήτηση µε τον συγκεκριµένο εκπαιδευτικό. Αν δεν υπάρχει συµφωνία, µπορείτε να φέρετε το θέµα στην διεύθυνση του σχολείου και αν δεν υπάρχει µια αλλαγή της κα-τάστασης µπορείτε να φέρεται το θέµα στο σύλλογο των εκπαιδευτικών του σχολείου. Παράλληλα έχετε τη δυνατό-τητα να απευθυνθείτε γραπτά ή προ-φορικά και στη ∆ιεύθυνση Εκπαίδευ-

σης στην οποία υπάγεται το σχο-λείο. 3. Έχω το δικαίω-µα να µην παρα-κολουθώ τα µα-θήµατα θρησκευ-τικών; Η νοµοθεσία προ-βλέπει ότι ο µαθητής/τρια µπο-

ρεί να µην παρακολουθεί το µάθηµα των θρησκευτικών εάν δηλώσει ο ίδιος, εφόσον είναι ενήλικος, ή ο γονέας του, εφόσον είναι ανήλικος, ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος. Με τον ίδιο τρόπο µπορεί ο µαθητής /τρια να α-παλλαγεί και από την προσευχή καθώς και από τον εκκλησιασµό. Γ2/61723/13-06-2002 ΥΠ.Ε.Π.Θ. Εγκύκλιος Γ2/61723 Απαλλαγή από το µάθηµα των θρησκευτικών Ύστερα από την υποβολή ερωτηµάτων σχετικά µε το θέµα της απαλλαγής των µαθητών της ∆ευτεροβάθµιας Εκπαί-δευσης από το µάθηµα των θρησκευτι-κών, την προσευχή και τον εκκλησια-σµό, σας κάνουµε γνωστό ότι η απαλ-λαγή αυτή πρέπει να στηρίζεται σε δή-λωση του ίδιου του µαθητή αν είναι


ανοήτως, ότι θα µπορέσουν να εξαιρε-θούν.

Η φιλοζωία συνιστά δείκτη προό-δου στον τοµέα της ηθικής και του πο-λιτισµού. Οι συµπολίτες µας που ενισχύουν τους ζωολογικούς κήπους, όπου τα ζώα ζουν στη φυλακή χωρίς να έχουν καταδικαστεί για κάτι, είναι συνη-θισµένοι στη λογική της φύσης – θεάµα-τος, της φύσης σαν καταναλωτικό προ-ϊόν.

Χρήστος Χριστόπουλος

Ανθρώπινα είναι τα δικαιώµατα εκείνα, τα οποία έχει ο άνθρωπος από τη στιγµή που θα γεννηθεί µόνο και µόνο επειδή είναι άνθρωπος, χωρίς να λαµβάνεται υπόψιν καµία άλλη κοινω-νική, οικονοµική ή πολιτική παράµε-τρος. Από την αρχαιότητα ακόµα, υ-πήρξαν φανατικοί υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωµάτων: από τον Σοφοκλή στο έργο του «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» όπου η πρωταγωνίστρια επικαλείται τον ύψιστο νόµο της φύσης, τα φυσικά δικαιώµατα του ανθρώπου¨ έως τη

Γαλλική Επανάσταση του Λόκ, του Μο-ντεσκιέ και του Ροβεσπιέρου που υ-πήρξε ύµνος στην διεκδίκηση των δι-καιωµάτων του ανθρώπου. Με την πάροδο των χρόνων, ∆ιε-θνείς Συνθήκες του Οργανισµού Ηνω-

µένων Εθνών (ΟΗΕ), δηµιούργησαν άρθρα µε τα οποία όλα τα µέλη δεσµεύονται να αναλάβουν δράση σε συνεργασία µε τον οργανισµό, µε σκοπό την επίτευξη του πα-γκόσµιου σεβασµού και την αναγνώριση των ανθρωπίνων δι-καιωµάτων και των

θεµελιωδών δικαιωµάτων για όλους. Στην Ελλάδα συγκεκριµένα , τα αν-θρώπινα δικαιώµατα προστατεύουν: την προσωπική ασφάλεια και ελευθερί-α, την απαγόρευση βασανιστηρίων, το άσυλο της κατοικίας και το απαραβία-στο της ιδιωτικής ζωής, της ελευθερίας θρησκευτικής συνείδησης και τέλεσης της λατρείας, του ελεύθερου στοχα-σµού και έκφρασης µε λόγό, γραφή, ή Τύπο, τη δωρεάν παιδεία, την ιδιοκτη-σία, την εργασία και την ελευθερία στην Τέχνη ,την επιστήµη, την έρευνα, και τη διδασκαλία.

Το θέµα όµως είναι ότι όλα τα πα-ραπάνω ακούγονται κάπως «τέλεια», κάπως «ουτοπικά»… Ένας όµορφος κόσµος αγγελικά πλασµένος… Πώς όµως µιλάς για ανθρώπινα δικαιώµατα όταν στις τριτοκοσµικές χώρες οι άνθρωποι πεινούν και διψούν? Πώς µιλάς για ισότητα ανάµεσα στα δύο φύλα όταν οι γυναίκες στο Κονγκό, αφού βιαστούν, συγκεντρώνονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αιχµαλώ-


των και αναγκάζονται να παντρευτούν έναν από τους βιαστές τους, για να κα-ταφέρουν να επιβιώσουν? Πώς µιλάς για δωρεάν παιδεία και ελευθερία σκέ-ψης και έκφρασης σε έναν άνθρωπο που βλέπει την οικογένειά του να απο-δεκατίζεται από ελονοσία και AIDS? Ακόµα όµως και στις ανεπτυγµένες χώρες άνθρωποι δεν µπορούν να δικαι-ωθούν οι οικονοµικοί ή πολιτικοί πρό-σφυγες, οι µετανάστες, οι αλλόθρη-σκοι , οι άνθρωποι κατώτερων κοινωνι-κών τάξεων και ασθενέστερων κοινω-νικά οµάδων, είναι φανερό ότι δεν έχουν τα ίδια δικαιώµατα µε τους µεσί-τες και τους βαρόνους των επιχειρήσε-ων. Ζουν στο περιθώριο, παραγκωνίζο-νται, και βιώνουν το ρατσισµό από όλους µας. Και παρ’ όλ’ αυτά δεν µπο-ρούν να αντιδράσουν. Αλλά και να το κάνουν κανένας πλέον δεν τους α-κούει. Είναι όλοι απασχοληµένοι µε την οικονοµική κρί-ση. Τροµάρα τους!!!!!! Κι όµως η τραγική διαπίστωση είναι άλλη: έχουµε φτάσει κι εµείς σε τέτοιο σηµείο κατά-ντιας ώστε να αρ-νούµαστε να δώ-σουµε το χέρι µας στον άλλο άνθρωπο δίπλα, που ζητά απεγνωσµένα τη βοήθεια µας. Κι όµως παρόλο που λέµε ότι οι άνθρωποι αυτοί στερούνται τα δικαιώ-µατά τους, ούτε κι εµείς πάµε πίσω. Γιατί τουλάχιστον αυτοί είναι θύµατα τεράστιων οικονοµικών συµφερόντων και συγκυριών. Εµείς όµως δεν έχουµε κανένα ελαφρυντικό. Ας το πάρουµε

όµως από την αρχή το θέµα. Τα ανθρώ-πινα δικαιώµατα έχουν να κάνουν εξ ορισµού µε τον άνθρωπο. Ποιος όµως θεωρείται «άνθρωπος» σήµερα? Και απαντώ: αυτός που µπορεί να πληρώ-σει για να πάρει τον τίτλο αυτό, αυτός που έχει ένα «καλό» όνοµα στην κοι-νωνία ή αυτός, που σαν εκ γενετής γυ-µνοσάλιαγκας, επισκέπτεται τακτικά τα γραφεία της εκάστοτε πολιτικής παράταξης που βρίσκεται στην εξουσί-α. Στην καθηµερινότητά µας βέβαια η καταπάτηση είναι λίγο πιο «αδιαφανής». Κι όµως υπάρχει. Υπάρ-χει στις διαδηλώσεις των νέων όταν αστυνοµικοί ξυλοκοπούν και διαλύουν τα πλήθη µε δακρυγόνα. Υπάρχει στην απουσία ανθρωπισµού και συµπόνιας, που εκδηλώνεται µε ρατσιστική συµπε-ριφορά εναντίον των µεταναστών και

των αλλόθρησκων, στους οποίους αρ-νούµαστε τόσο δι-κτατορικά το δικαί-ωµα σε µια αξιοπρε-πή εργασία, µια αξι-οπρεπή ζωή και µια αξιοπρεπή λατρεία της θρησκείας τους. Υπάρχει στην τρο-ποποίηση δηµοσιο-γραφικών άρθρων από τους εκδότες τους προκειµένου να

µην ενοχληθούν οι καλοπληρωτές τους. Υπάρχει στην προώθηση συγκεκριµέ-νων πολιτικών παρατάξεων από τα ΜΜΕ. Υπάρχει στην κατευθυνόµενη ενηµέρωση. Υπάρχει στο σχολείο, δί-πλα µας, όταν εµείς οι ίδιοι αρνούµα-στε στους συµµαθητές µας το δικαίωµα στη µόρφωση µε την δήθεν «επαναστατική» συµπεριφορά µας


εφαλτήριο για το κοινωνικό status του ακυρώνει γρήγορα την επικοινωνιακή σύµβαση, αποξηραίνει κάθε δυνατότη-τα δηµιουργικής - ουσιαστικής σχέσης µε τους µαθητές του. ∆ιδάσκουµε µα-θαίνοντας, σηµαίνει όχι µόνο ότι διαλε-κτικά προσεγγίζουµε τη γνώση, αλλά και ότι παίρνουµε από την τάξη καθετί το κοινωνικά χρήσι-µο, το αξιοποιήσι-µο. Ο καλός δάσκα-λος δεν ξέρει µόνο να µιλάει και να µεταδίδει. ξέρει πρώτα να ακούει. 7 . ∆ Ω Σ Ε «ΧΡΩΜΑ» ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ! ∆ιδασκαλία δεν µπορεί να αποτελέ-σει ο ξύλινος µονό-λογος που µετατρέπει τη µαθησιακή διαδικασία σε µια από τις πιο «στηµένες» και πιο ασφυκτικές επικοι-νωνίες στις οποίες συµµετέχει καθηµε-ρινά ο µαθητής. Παράλληλα ο σχολικός χώρος δεν είναι απλό θέµα γεωµετρίας ή απλής και ουδέτερης διευθέτησης για τη στέγαση της µαθησιακής διαδικασί-ας. Η διάταξη των πραγµάτων στην τάξη (θρανία, πίνακες, έδρα, κατά πα-ράταξιν καθίσµατα) έχει συγκεκριµένη εσωτερική συνοχή και λογική, το ίδιο και η αρχιτεκτονική των σχολικών χώ-ρων. Η γλώσσα της κίνησης του σώµα-τος µπορεί να αλλάξει. ∆ώστε στις τά-ξεις ένα άλλο χρώµα πιο ανθρώπινο, πιο ζωηρό, πιο κοινωνικό. 8. ΑΣΕ ΜΕ ΝΑ ΚΑΝΩ ΛΑΘΟΣ! Στη διάρκεια της µαθησιακής διαδικα-σίας, ο µαθητής, αρκετές φορές, είναι

υποχρεωµένος να απαντήσει στις ερω-τήσεις του εκπαιδευτικού που αφορούν κατά βάση το περιεχόµενο του µαθή-µατος. Η όχι εύστοχη απάντηση του µαθητή, γίνεται αρκετές φορές αντικεί-µενο επικρίσεων , γεγονός που προε-τοιµάζει το έδαφος για «αφοπλισµό» του µαθητή. Αντίθετα µια λειτουργική

εκµετάλλευση του λάθους, µια δυνα-µική κατανόησή του µέσα από την οποία δε νοείται πλέον ως αποτυχία, η αναδόµηση του σωστού µέσα από την ευκαιρία του λάθους µπορεί όχι µόνο να µην απογο-ητεύσει το µαθητή αλλά και να ανοίξει το σύνθετο δρόµο

της µάθησης. Η γνώση είναι και αποτέ-λεσµα σύγκρουσης του σωστού µε το λαθεµένο και ακριβώς το λαθεµένο είναι απαραίτητο για τη διατύπωση του ορθού και του κοινωνικά αναγκαί-ου.

9. ΕΝΘΑΡΡΥΝΕ ΜΕ! Ο καλός δάσκαλος είναι αυτός που α-πλώνει το χέρι στην ψυχή του παιδιού και τονώνει αυτό που διαθέτει το καθέ-να (Μίλτος Κουντουράς) Το σχολικό σύστηµα δεν έχει το δικαί-ωµα να δηµιουργεί «παραµεληµένα» παιδιά. Η ενθάρρυνση µπορεί να γίνει θετικό κίνητρο, ενώ η µείωση της αξίας πλήττει το µαθητή καίρια στην εικόνα που έχει για τον εαυτό του. Το πρώτο βήµα για µια επιτυχηµένη επικοινωνια-


λογία, τον διαχωρισµό και την απροκά-λυπτη εκτίµηση. Αυτά είναι τα λεγόµε-να «αντικειµενικά µέσα» που έχει ο δάσκαλος στη διάθεσή του ώστε να εκφράσει την εκτίµησή του για την εργασία του παιδιού. Περισσότερο «ύπουλα» όµως είναι τα υποκειµενικά µέσα, που πολλές φορές ο δάσκαλος δεν συγκρατείται να µην χρησιµοποιή-σει. Φανερώνονται µέσα στις κρίσεις, τους συλλογισµούς, τις υποτιµητικές µιµήσεις, την ειρωνεία. Φανερώνονται ακόµα µέσα στη λησµονιά, την εγκατά-λειψη, την έλλειψη εκτίµησης, την αδι-αφορία. Η φυσική ποινή έχει θεωρητι-κά αποδυναµωθεί, χωρίς να έχει εντε-λώς εξοβελιστεί και συνυπάρχει µε τη µη λεκτική επίκριση (παιχνίδι βλεµµά-των, γκριµάτσες αποδοκιµασίας) και µε τις πιο πολιτισµένες, όχι λιγότερο οδυνηρές µορφές επίπληξης (ειρωνεία, οίκτος, αδιαφορία). Μπορεί η υποτίµη-ση να συντελέσει στη σχολική αποτυχί-α και σε διαταραχές στη φοίτηση; Έχει αποδειχθεί ότι όχι δύσκολα µπορεί το υποτιµηµένο παιδί να οδηγηθεί στην παθητικότητα, την αδιαφορία ή να πε-ράσει στην αντεπί-θεση... 5. ΝΑΙ ΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ - ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ Η σχολική ζωή έχει συρρικνωθεί, η σχολική µάθηση κυριαρχεί έναντι της κοινωνικής µάθησης και αξίες όπως δηµοκρατία, συνεργασία, αλληλεγγύη έχουν «παραχωρήσει» τη θέση τους στον ανταγωνισµό, την αντιπαράθεση,

τον ατοµικισµό, το φθόνο, τη βαθµοθη-ρία, την υποτέλεια, την κυριαρχία. Η συλλογική προσπάθεια και ευθύνη, η οµαδικότητα -και µέσα σ΄ αυτήν η α-νάπτυξη της ατοµικότητας- δίνουν τη θέση τους στην παράλογη διάσπαση και σπατάλη δυνάµεων, σ΄ έναν αδιέ-ξοδο ανταγωνισµό που βρίσκεται σε πλήρη αντίφαση µε τις ανάγκες και τις προδιαθέσεις της νέας γενιάς που διψά για διανθρώπινη επαφή, οµαδικότητα και συναδελφικότητα. Πολύ σωστά επισηµαίνεται από πλήθος ειδικών, εκπαιδευτικών, κοινωνιολόγων και ψυ-χολόγων ότι αυτό το κλίµα ευνοεί τη δηµιουργία αντικοινωνικών συναισθη-µάτων και τάσεων, όπως η υπεροψία, ο φθόνος, η µνησικακία, η κακεντρέχεια, η υποκρισία και η παθολογική φιλο-πρωτία. Στις απαντήσεις των πρώην µαθητών η συνεργασία και η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων αποτελεί µια από τις θετικές εµπειρίες και τα ευχάριστα

βιώµατά τους. Ο δάσκαλος µπορεί να υπονοµεύει την α-νταγωνιστική σχολι-κή ατµόσφαιρα, δη-µιουργώντας όρους συνεργασίας, επι-βραβεύοντας τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη, επιχειρηµατολογώ-ντας υπέρ της θέσης,

ότι «τα καλύτερα όνειρα στη ζωή µας είναι τα συλλογικά!» 6. ∆Ι∆ΑΞΕ ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ! ΑΚΟΥΣΕ ΚΑΙ ΜΕΝΑ! Ο δάσκαλος που βολεύεται στο «κοστούµι» - πανοπλία της αυθεντίας και την χρησιµοποιεί µάλιστα και ως


(µόνο ένας µου έρχεται που θα µπο-ρούσε δικαίως να διαδηλώσει). Υπάρ-χει στην υποτιθέµενη δωρεάν εκπαί-δευση, στην ανεργία. Υπάρχει στο υπε-ροπτικό βλέµµα µε το οποίο κοιτάζου-µε τη γειτόνισσα γιατί πήρε καινούρια έπιπλα για το σπίτι, την ίδια στιγµή που εµείς έχουµε τα ίδια εδώ και έξι ολόκληρα χρόνια. Υπάρχει παντού γύρω µας. Υπάρχει στα πιο απλά καθη-µερινά πράγµατα κι ας προσπαθούµε να την αγνοήσουµε. Βγάζουµε µεγαλεπή-βολους λόγους για το τι πρέπει να κάνουν οι κυβερνήσεις ανά τον κόσµο υπέρ των ανθρωπίνων δικαιω-µάτων. Κι όµως η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει από µέσα. Από εµάς τους ίδιους. ∆εν είναι δυνα-τόν 300 βουλευτές να υπερνικήσουν τη θέληση 10.999.700 ανθρώπων. Μπο-ρούµε να αλλάξουµε τον κόσµο, απλά αλλάζοντας τους εαυτούς µας. Γιατί πολύ απλά εµείς είµαστε ο κόσµος.

Φωτεινή Παναγοπούλου

Η καταδίκη εφήβων σε θάνατο αντικα-τοπτρίζει την πολυπλοκότητα των συ-µπεριφορών σχετικά µε την εσχάτη

των ποινών στις Ηνωµένες Πολιτείες. Αν και οι 23 από τις 32 Πολιτείες που εφαρµόζουν τη θανατική ποινή επιτρέ-πουν την εκτέλεση ανήλικων εγκληµα-τιών, λίγες από αυτές έχουν πραγµατο-ποιήσει τέτοιες εκτελέσεις. Υπάρχουν όµως 80 ανήλικοι εγκληµα-

τίες σε όλη τη χώρα που έχουν καταδικα-στεί σε θάνατο πρό-κειται για εκείνους που ήταν 18 ετών όταν τέλεσαν το αδί-κηµα. Αποτελούν βέβαια ένα µικρό ποσοστό στο σύνολο των θανατοποινιτών. Και φέτος αναµένε-ται να εκτελεστούν περισσότεροι από κάθε άλλη φορά από

την εποχή που επανήλθε η θανατική ποινή, το 1976. Οι µισοί από τους κατα-δικασθέντες ανηλίκους βρίσκονται στο Τέξας και στην Αλαµπάµα και τέσσερις εκτελέστηκαν εφέτος. Πρόκειται για τον µεγαλύτερο αριθµό εκτελεσθέντων από το 1954, όταν εκτελέστηκαν έξι έφηβοι στις Πολιτείες της Φλόριδας και της Γεωργίας. Το Ανώτατο ∆ικαστήριο της Γεωργίας αποφάσισε πρόσφατα να αναστείλει επ' αόριστον την εκτέλεση του Αλεξά-ντερ Γουίλιαµς, 32 ετών σήµερα, ενός διανοητικά άρρωστου κρατουµένου ο οποίος επρόκειτο να οδηγηθεί στην ηλεκτρική καρέκλα για έναν φόνο που διέπραξε σε ηλικία 17 ετών. Θα περά-σουν µήνες προτού ληφθεί οριστική απόφαση για την τύχη του.


Στον Γουίλιαµς χορηγήθηκε αναστολή, επειδή στην Πολιτεία της Γεωργίας οι εκτελέσεις σε ηλεκτρική καρέκλα έχουν προσβληθεί δικαστικώς µε το επιχείρηµα ότι αποτελούν µια απάν-θρωπη και ασυνήθιστη τιµωρία. Σε αυτή την Πολιτεία έχει να γίνει εκτέλε-ση από το 1998. Στη Νότια Καρολί-να, όπου τέσσερις νεαροί είναι κατα-δικασµένοι σε θά-νατο, ο εισαγγελέ-ας Γουέιν Μπέιλι εξέφρασε µια αρ-κετά δηµοφιλή στους υποστηρι-κτές της θανατικής ποινής άποψη για όσους διέπραξαν σοβαρά εγκλήµατα όταν ήταν µικρότεροι από 18 ετών. «Αν διαπράξεις ένα έγκληµα» είπε ο κ. Μπέιλι «οι ένορκοι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τη θανατική ποινή». Αλλά ακόµη και αρκετοί εισαγγελείς που τάσσονται υπέρ της θανατικής ποινής, όπως επίσης και εθνικές οργα-νώσεις που είναι ουδέτερες στο θέµα αυτό, εκφράζουν ανησυχία για την κα-ταδίκη σε θάνατο εκείνων που, µε βά-ση τους περισσότερους νόµους, ήταν ακόµη παιδιά όταν διέπραξαν το έγκληµα για το οποίο κατηγορούνται. Οι Ηνωµένες Πολιτείες είναι µια από τις επτά χώρες στον κόσµο που επιτρέ-πουν τέτοιες εκτελέσεις, σύµφωνα µε το αµερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Σε αρκετές διεθνείς συµβάσεις για την

προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµά-των υπάρχουν διατάξεις που απαγο-ρεύουν αυτή την πρακτική, συµπερι-λαµβανοµένης και της Σύµβασης των Ηνωµένων Εθνών για τα ∆ικαιώµατα των Παιδιών, την οποία δεν έχουν επι-κυρώσει µόνον οι Ηνωµένες Πολιτείες και η Σοµαλία.

Το Ανώτατο ∆ικα-στήριο των Ηνωµέ-νων Πολιτειών τά-χθηκε υπέρ της συνταγµατικότη-τας της θανατικής ποινής για όσους είναι 16 ή 17 ετών µε απόφαση του 1989, η οποία ε-γκρίθηκε µε µία ψήφο διαφορά. Οι γνώµες των νοµι-

κών διίστανται όµως για το κατά πόσον η απόφαση αυτή συνιστά απαγόρευση της εκτέλεσης των ατόµων αυτών. Από την εποχή που επανήλθε η θανατική ποινή δεν έχει εκτελεστεί κανένας µε ηλικία µικρότερη των 16 ετών όταν διέπραττε το αδίκηµα για το οποίο κα-τηγορείται. Εκτελέστηκε µόνο ένας που ήταν 16 ετών. Ο Αλεξάντερ Γουίλιαµς είναι από πολ-λές απόψεις ένας τυπικός ανήλικος εγκληµατίας: κατάγεται από τον Νότο, είναι µαύρος, φτωχός και άνδρας και το θύµα του ήταν µια λευκή γυναίκα. Ήταν 17 ετών το 1986 όταν απήγαγε τη 16χρονη Αλέτα Μπαντς από ένα εµπο-ρικό κέντρο, στη συνέχεια τη βίασε και την πυροβόλησε θανάσιµα. Η µητέρα της Αλέτα, η Κάρολαϊν


ΑΝΤΙΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΣ! Η συζήτηση που αφορά τις σχολικές ποινές συνήθως επικεντρώνεται στη χρησιµότητα ή όχι των κυρώσεων και ποτέ σχεδόν στο τι προκαλεί τις κυρώ-σεις. Εµφανίζονται έτσι στους σχολι-κούς χώρους οι «οπαδοί» των ποινών και οι «αρνητές» τους οι οποίοι δροµο-λογούν τις θεωρητικές τους αντιθέσεις στο αν πρέπει να επιβάλλονται ποινές, πότε και ποιες, χωρίς, όπως σηµειώνει ο Θανάσης Γκότοβος, να αναφέρονται στη γέννηση και τη «βιογραφία» του µαθητικού παραπτώµατος το οποίο «ελκύει» την ποινή. Η παραπάνω λογική, ενώ για τους «οπαδούς» των ποινών παραπέµπει στην αυταρχικότητα, για τους «αρνητές» τους, κοντολογίς γι εκείνους που «καταργούν» τις ποινές, κλείνο-ντας τα µάτια στο πλαίσιο που λιπαίνει το έδαφος των µαθητικών παραπτωµά-των, γρήγορα οδηγείται σε αδιέξοδο και πολλές φορές στην «κάθετη» αναθεώρηση της προηγούµενης στά-σης τους. Μια αντίπαλη πρόταση στη λειτουργί-α του σχολικού ποινο-λογίου δεν µπορεί να αντιπαραθέτει στον όποιο θεσµοθετηµένο αυταρχισµό µια ηθικι-στική λογική που µοιά-ζει µε την «ελεηµοσύνη στην επαιτεία που ησυ-χάζει την ψυχή χωρίς η ζητιανιά να εξαλείφεται». Ο µαθητής δεν έχει ανάγκη ούτε από την αυστη-ρότητα ούτε από την ανεκτικότητα του εκπαιδευτικού. Αυτό που χρειάζεται είναι η ουσιαστική συµµετοχή του σε µια διαδικασία που θα δροµολογεί τους

όρους θέσπισης και τήρησης των κανό-νων της σχολικής ζωής που θα εξασφα-λίζουν δικαιώµατα και καθήκοντα σε όλους. Η στάση του δασκάλου ορίζεται µε το αν και κατά πόσο εξυπηρετεί µια ολόκληρη κίνηση προς τα µπρος, µε άλλα λόγια αν διαπαιδαγωγεί και δια-παιδαγωγείται σωστά ολόκληρη η οµά-δα. 4. ΟΧΙ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ! «Θυµάµαι ακόµη µια καθηγήτρια που δεν έχανε ευκαιρία να µε ξεφτιλίζει µέσα στην τάξη. Είχε πάρει κάποτε µια έκθεσή µου και τη διάβαζε µεγαλόφω-να στην τάξη, µε ειρωνευόταν συνέχεια προκαλώντας έντεχνα και τα γέλια των συµµαθητών µου» (Ε.Ν. 36 ετών σήµε-ρα) ΟΤΑΝ Ο ΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΝΕΤΑΙ «∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ» ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΤΗ

Η πρώτη εικόνα που ένα παιδί µπορεί να έχει για τον ίδιο του τον εαυτό είναι συχνά διαµορφωµένη από το σχολείο. Εκεί βρίσκεται για πρώτη φορά αντι-µέτωπο µε οµάδες παι-διών της ηλικίας του και συγκρίνει τον εαυ-τό του µε τα άτοµα που αποτελούν αυτές τις οµάδες. Περισσότερο όµως από τη συµπερι-

φορά των συµµαθητών του, οι εκτιµή-σεις ου γίνονται από τους δασκάλους θα συντελέσουν στο να αναπτύξει το παιδί µέσα του διαθέσεις αυτοεκτίµη-σης ή αυτοϋποτίµησης. Η εξουσία του δασκάλου φανερώνεται µε τη βαθµο-


1. Η ΤΑΞΗ ∆ΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΙΑΙΑ! «∆εν χρειάζεται να σαι µάντης για να καταλάβεις. Αρκεί να κοιτάξεις του γονείς συγκεντρωµένους κάθε µέρα στην είσοδο του σχολείου, τους χο-ντρούς και τους λεπτούς, τους καλο-ντυµένους και τους φτωχοντυµένους, τους εξαντληµένους και τους ακµαί-ους» (Dupasc) Το µαθητικό σώµα εί-ναι ανοµοιογενές κα-θώς προέρχεται από διαφορετικά κοινωνικά στρώµατα και διαπερ-νάται από τις υπάρχου-σες κοινωνικές αντιθέ-σεις. Η σχολική τάξη δεν είναι ενιαία και αυτή η πραγµατικότη-τα είναι τεκµηριωµένη από την έρευνα και την καθηµερινή εµπειρία. «Τι ξέρουµε για τους µαθητές µας; επί-δοση, διαγωγή, θέση στο θρανί-ο» (Γ.Κ., εκπαιδευτικός) Κάθε µαθητής «κουβαλάει» µαζί του ένα ολόκληρο φορτίο προσωπικών, οικογενειακών και κοινωνικών «αποσκευών». Η γνώση που αποκτά ο καθηγητής για τους µαθητές του µοιά-ζει, πολλές φορές, µε τη γνώση που αποκτά ο θεατής για τον ηθοποιό που παίζει κάποιο ρόλο στη θεατρική σκη-νή. Η γνώση του δασκάλου για το µα-θητή δεν µπορεί να «ρυµουλκείται» µε το αυστηρό κριτήριο της επιτυχίας ή της αποτυχίας του στο σχολείο, αλλά πρέπει να περιλαµβάνει τα βασικά στοιχεία της ταυτότητας του παιδιού για την καλύτερη «χαρτογράφηση»

της τάξης. Κι αυτό, βέβαια, όχι από την αίσθηση µιας αφηρηµένης δικαιοκρισί-ας αλλά από τη βεβαιότητα ότι µόνο έτσι θα είναι σε θέση να προσεγγίσει τις στάσεις και τις πρακτικές των µα-θητών. 2. ∆Ι∆ΑΞΕ ΜΕ! Μια σύγχρονη µορφή διδασκαλίας κά-

νει το µαθητή παρατη-ρητή - δράστη, του διε-γείρει την παρατηρητι-κότητα, τον αναγκάζει να πάρει αποφάσεις, του δίνει επιχειρήµατα αντί να τον ταυτίζει µε ιδέες, συναισθήµατα ή πρόσωπα, τελικά ωθεί τα συναισθήµατά του στη συνειδητοποίη-ση.Στο παραδοσιακό µάθηµα η τάξη είναι τάξη και η κοινωνία

είναι κοινωνία. Όµως οι τοίχοι της σχο-λικής αίθουσας δεν µπορεί να είναι τα όρια της επικοινωνίας και χρειάζεται η σχολική οµάδα να γίνει κοινωνός των προβληµάτων της τοπικής κοινωνίας, µάρτυρας, παρατηρητής και αναλυτής των κοινωνικών ζητηµάτων. Ο εκπαι-δευτικός απαιτείται να έχει τη γνώση και την ικανότητα να φέρει όλη την κοινωνία στην τάξη όχι µε µια παραδο-σιακή «επίσκεψη» αλλά αναλύοντας µε κάθε ευκαιρία το σύνολο των αντιφά-σεων και συγκρούσεών της. Στα πλαί-σια αυτά, ο ολιγόλεπτος σχολιασµός πριν από κάθε µάθηµα, µε οξυδέρκεια και διεισδυτικότητα, των χτεσινών συµβάντων, δεν είναι καθόλου άσχηµη ιδέα. 3. ΟΥΤΕ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΣ, ΟΥΤΕ


Μπαντς, δήλωσε σε πρόσφατη συνέ-ντευξή της για τον δολοφόνο της κόρης της: «∆εν µε νοιάζει πόσο ετών ήταν. Ήταν αρκετά µεγάλος για να γνωρίζει καλύτερα. Θα µπορούσα να πατήσω τον διακόπτη και να µην έχω καµία τύψη. Την πυροβόλησε τρεις φορές στο µέτωπο. Της έβγαλε το µάτι έξω. Την πυροβόλησε στην καρδιά». Ο Ντάνιελ Κρεγκ, εισαγγελέας της Ο-γκούστα, δήλωσε ότι αντιτάχθηκε στη χορήγηση χάρης στον κ. Γουίλιαµς ε-πειδή οι ένορκοι έκριναν ότι η κατάλ-ληλη απάντηση µιας πολιτισµένης κοι-νωνίας είναι η θανατική ποινή. Με βά-ση τους νόµους της Γεωργίας, στον Γουίλιαµς, που ήταν 17 ετών όταν διέ-πραξε τον φόνο, αποδό-θηκαν κατηγορίες σαν να ήταν ενήλικος, αλλά ο εισαγγελέας ήταν ε-κείνος που αποφάσισε να ζητήσει την εσχάτη των ποινών. Ο Γουίλιαµς χαρακτηρί-ζεται στα έγγραφα της φυλακής διανοητικά άρρωστος. Αναφέρουν ότι πάσχει από σχιζο-φρενική διαταραχή, εξαιτίας της οποίας λα-τρεύει σαν θεό την ηθο-ποιό Σιγκούρνι Γουίβερ και ντύνεται στο κελί του µε τα ρούχα του Λόουν Ρέιντζερ. Οταν ήταν έφηβος είχε κατηγορηθεί για διάφορα αδική-µατα σε µια περίπτωση είχε απειλήσει µε µαχαίρι έναν 13χρονο συµµαθητή του.

Η αδελφή τού Γουίλιαµς, Αλεξάντρια Κλέµονς, και ο ετεροθαλής αδελφός του Ρόντνεϊ Μπλερ έχουν δώσει ένορκες καταθέσεις στις οποίες περι-γράφουν την κακοµεταχείριση που υφίσταντο από τη µητέρα τους όταν ήταν παιδιά. «Μια φορά τον χτυπούσε στα πόδια µε ένα κατσαβίδι και ένα σφυρί» είπε η κυρία Κλέµονς. Στη δίκη ο δικηγόρος του κ. Γουίλιαµς Ο. Λ. Κόλινς, ο οποίος στο µεταξύ έχει πεθάνει, δεν παρουσίασε κανένα στοι-χείο για την παιδική ηλικία του πελάτη του. Πέντε ένορκοι βεβαίωσαν µε κα-ταθέσεις τους τον Σεπτέµβριο ότι αν γνώριζαν όσα είχε περάσει ο κ. Γουίλι-αµς στην παιδική του ηλικία, καθώς

και την ψυχική του α-σθένεια, δεν θα τον κα-ταδίκαζαν σε θάνατο. Γι' αυτόν τον λόγο ζήτη-σαν να του δοθεί χάρη. Οι ειδικοί που έχουν µελετήσει το πρόβληµα των νεαρών θανατοποι-νιτών υποστηρίζουν ότι οι περισσότεροι µεγά-λωσαν σε διαλυµένες οικογένειες και σε ένα περιβάλλον µε ναρκωτι-κά, αλκοόλ, βία και ψυ-χασθένειες. Άλλοι λένε επίσης ότι δεν επιβε-βαιώνεται από επιστη-µονικά στοιχεία η στε-

ρεότυπη εικόνα των έφηβων δολοφό-νων ως αρπακτικών που δεν µπορούν να βρουν λύτρωση. «Ακόµη και εκείνοι που είναι κυνικοί σχετικά µε την αποκατάσταση των ε-


νηλίκων παραδέχονται ότι οι έφηβοι είναι διαφορετικοί» δήλωσε ο Κρεγκ Χάνεϊ, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πα-νεπιστήµιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ. «Η ανθρώπινη φύση εξελίσσε-ται. Πολύ αργότερα στη ζωή κάποιου είσαι πρόθυµος να σηκώσεις τα χέρια και να πεις ότι δεν µπο-ρείς να κάνεις πια τίποτα».

Τάσος Βαγενάς

1. H τέχνη και η επιστήµη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τoυς αποτε-λεί υποχρέωση τoυ Kράτoυς. H ακαδη-µαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από τo καθήκον της υπακοής στo Σύνταγµα. 2. H παιδεία απoτελεί βασική απoστoλή τoυ Kράτoυς και έχει σκoπό την ηθική, πνευµατική, επαγγελµατική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτι-κής συνείδησης και τη διάπλασή τoυς

σε ελεύθερoυς και υπεύθυνoυς πoλίτες. 3. Tα έτη υπoχρεωτικής φoίτησης δεν µπoρεί να είναι λιγότερα από εννέα. 4. Όλoι oι Έλληνες έχoυν δικαίωµα

δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθµίδες της, στα κρατικά εκπαιδευ-τήρια. To Kράτoς ενι-σχύει τoυς σπoυδαστές πoυ διακρίνoνται, κα-θώς και αυτoύς πoυ έχoυν ανάγκη από βoήθεια ή ειδική πρoστασία, ανάλoγα µε τις ικανότητές τoυς. 5. H ανώτατη εκπαί-

δευση παρέχεται απoκλειστικά από ιδρύµατα πoυ απoτελoύν νoµικά πρό-σωπα δηµoσίoυ δικαίoυ µε πλήρη αυτoδιoίκηση. Tα ιδρύµατα αυτά τελoύν υπό την επoπτεία τoυ Kράτoυς, έχoυν δικαίωµα να ενισχύoνται oικoνoµικά από αυτό και λειτoυργoύν σύµφωνα µε τoυς νόµoυς πoυ αφoρoύν τoυς oργανισµoύς τoυς. Συγχώνευση ή κατάτµηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων µπoρεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάτα-ξη, όπως νόµoς oρίζει. Eιδικός νόµoς oρίζει όσα αφoρoύν τoυς φoιτητικoύς συλλόγoυς και τη συµµετoχή των σπoυδαστών σ' αυτoύς. 6. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαι-δευτικών ιδρυµάτων είναι δηµόσιoι λειτoυργoί. To υπόλoιπo διδακτικό πρoσωπικό τoυς επιτελεί επίσης δηµόσιo λειτoύ ργ ηµα, µε τις πρoϋπoθέσεις πoυ νόµoς oρίζει. Tα σχετικά µε την κατάσταση όλων αυτών


Η «αποµαγνητοφώνηση» των µαθητικών συνοµι-λιών θα έφερνε στο προ-σκήνιο τη «γραµµατική και το συντακτικό» ενός αισθήµατος δυσαρέσκειας και έλλειψης ικανοποίη-σης από τη συµµετοχή τους στη σχολική ζωή και τη µαθησιακή διαδικασία, σε ένα εκ-παιδευτικό σύστηµα - κέντρο πιέσεων και αρένα ανελέητου ανταγωνισµού, στο οποίο τα περιθώρια για αυθορµητι-σµό, ανάληψη πρωτοβουλιών, άσκηση κριτικής, προώθηση διαλόγου -λειτουργίες που «δένονται» µε ένα νή-µα µε τις ανάγκες και τις προδιαθέσεις της νέας γενιάς- «αραχνιάζουν» στα «πρακτικά» των διακηρύξεων της επί-σηµης εκπαιδευτικής πολιτικής. Μέσα στο κύµα των µαθητικών επικρί-σεων και της αµφισβήτησης της λογι-κής του υπαρκτού σχολείου ξεχωρίζει ένα πρόσωπο, ο εκπαιδευτικός. Είναι ο «σηµαντικός άλλος», η µόνη εµφανής φιγούρα της «ανώνυµης» σχολικής µηχανής, που στα «επεισόδια» των µαθητικών συζητήσεων παρουσιάζεται, υπαινικτικά, µε µια θαυµατουργική δύναµη, άλλοτε θεία και άλλοτε διαβο-λική, άλλοτε σα φορέας σωτηρίας και

άλλοτε σα φορέας απώλειας. Ο δάσκα-λος που αγαπήθηκε και ο δάσκαλος που µισήθηκε, είναι προφανώς δύο διαφορετικά πρόσωπα, χαραγµένα βαθιά, στις εµπειρίες και στις αναπα-ραστάσεις όλων, µαθητών και αποφοί-των, µικρών και µεγάλων, γεγονός που υποδηλώνει τον κεντρικό ρόλο που πι-στεύεται ότι διαδραµατίζει ο εκπαιδευ-

τικός στη σχολική «σταδιοδροµία» του µα-θητή. Βέβαια, η σχέση εκπαιδευτικού - µαθητή είναι, στα βασικά και α-ποφασιστικά της σηµεία, µια σχέση θεσµική, όσο κι αν πολλές φορές στα µά-τια των µαθητών φαντά-ζει ως προσωπική. Αυτό σηµαίνει ότι σε γενικές

γραµµές προσδιορίζεται µε νόµους και διατάξεις, ανεξάρτητα από τις προσω-πικές διαθέσεις καθώς κάθε εκπαιδευ-τικός είναι «θεσµικά» υποχρεωµένος να χρησιµοποιήσει προς τους µαθητές του ένα minimum από την εξουσία που του παρέχει η θέση του στο σχολείο (διδασκαλία ορισµένης ύλης, εξέταση, βαθµολογία, απουσίες, ποινές, κ.λπ) π ρ α κ τ ι κ ή π ο υ δ η µ ι ο υ ρ γ ε ί «αυτεπαγγέλτως» αντιθέσεις, σε κά-ποιες περιπτώσεις εκρηκτικές. Όµως, αν είναι δύσκολη µε τη συγκεκριµένη δοµή και λειτουργία του υπαρκτού εκ-παιδευτικού συστήµατος, η λύση βασι-κών αντιθέσεων µεταξύ εκπαιδευτικών και εκπαιδευοµένων σε διαπροσωπική βάση, είναι σίγουρο ότι η ανίχνευση του «µαύρου κουτιού» της αίθουσας διδασκαλίας και των µαθητικών βιω-µάτων, οριοθετούν τα χαρακτηριστικά του «δασκάλου που αγαπήσαµε».


τα συλλογικά!». Γνώρισε τους µαθητές σου όχι µόνο µε το αυστηρό κριτήριο της επιτυχίας ή της αποτυχίας τους στο σχολείο, αλλά µε τα βασικά στοιχεία της κοινωνικής τους ταυτότητας. ∆ώσε στις τάξεις ένα άλλο χρώµα, πιο ανθρώπινο, πιο ζωη-ρό, πιο κοινωνικό. Επισήµανε σε όλους τους τόνους και προς όλες τις κατευ-θύνσεις ότι το σχολικό σύστηµα δεν έχει το δικαίωµα να δηµιουργεί παρα-µεληµένα παιδιά. Σκύψε πάνω στα παιδιά των «τελευταίων θρανίων», αφουγκράσου τις ανάγκες τους, µάθε τους γράµµατα. Στάσου στα ξένα παιδιά, πλησίασέ τα, κατάλαβε ότι δεν είναι αυτά το πρό-βληµα, αντίθετα αυτά έχουν χίλια προ-βλήµατα. Μην επιτρέψεις, από συνα-δελφική αλληλεγγύη, σε κανέναν να κάνει το «στιγµατισµό» διδακτέα ύλη για το µαθητή. Πείσε τους µαθητές σου ότι οι σχέσεις σας µπορούν να πά-ψουν να είναι αντα-γωνιστικές όταν η ουσιαστική συµµετο-χή τους στη σχολική ζωή θα δροµολογηθεί στους όρους θέσπι-σης και τήρησης κα-νόνων που θα εξα-σφαλίζουν δικαιώµα-τα και καθήκοντα σε όλους. Αφόπλισε τον ωχαδελφισµό, τη λογική τού «τόσα παίρνω, τόσο δουλεύω». Κατέβασε την καρδιά σου από την

έδρα, αφουγκράσου τα χτυποκάρδια, µετάτρεψε τους µαθητές σου σε παρα-τηρητές - δράστες, διέγειρε την παρα-τηρητικότητά τους, ανάγκασέ τους να πάρουν αποφάσεις, δώσε τους επιχει-ρήµατα, ώθησέ τους στη συνειδητοποί-ηση. Αρνήσου τη λογική των «πέτσινων προγραµµάτων» της ενισχυτικής διδα-σκαλίας, ενίσχυσε, όπως εσύ πολύ κα-λά ξέρεις, την ουσιαστική ενισχυτική διδασκαλία, διεκδικώντας τους µαθη-τές από τους εργολάβους των εξετάσε-ων (φροντιστήρια) αναδεικνύοντας το πρότυπο του δηµόσιου δασκάλου, αγω-νιστή της γνώσης. Πρόβαλε το ρόλο του δασκάλου - εµ-ψυχωτή, αρνήσου τη µετατροπή σου σε µικρόψυχο ελεγκτή, σε συµβολαιογρά-φο επιδόσεων, µην αφήνεις να σε µε-τατρέψουν σε κακοπληρωµένο τεχνικό χωρίς διάθεση και χαµόγελο.

∆είξε στην ελληνική κοινωνία, στους ερ-γαζόµενους, στη νε-ολαία, ότι απέναντι στην εκπαιδευτική πολιτική που δηµι-ουργεί «εξεταστικά ναρκοπέδια», που ροκανίζει τους οικο-γενειακούς προϋπο-λογισµούς µετατρέ-ποντας τη γνώση σε εµπόρευµα, εσύ ο

εκπαιδευτικός, µε τη δουλειά σου, µε την ευθύνη σου, µε τους αγώνες και τις διεκδικήσεις σου, προβάλλεις το σχο-λείο των αναγκών και των οραµάτων σου.


των πρoσώπων καθoρίζoνται από τoυς oργανισµoύς των oικείων ιδρυµάτων. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευ-τικών ιδρυµάτων δεν µπoρoύν να παυθoύν πρoτoύ λήξει σύµφωνα µε τo νόµo o χρόνoς υπηρεσίας τoυς παρά µόνo µε τις oυσιαστικές πρoϋπoθέσεις πoυ πρoβλέπoνται στo άρθρo 88 παράγραφoς 4 και ύστερα από απόφα-ση συµβoυλίoυ πoυ απoτελείται κατά π λ ε ι o ψ η φ ί α α π ό α ν ώ τ α τ o υ ς δικαστικoύς λειτoυργoύς, όπως νόµoς oρίζει. Nόµoς oρίζει τo όριo της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαι-δευτικών ιδρυµάτων εωσότoυ εκδoθεί o νόµoς αυτός oι καθηγητές πoυ υπηρετoύν απoχωρoύν αυτoδικαίως µόλις λήξει τo ακαδηµαϊκό έτoς µέσα στo oπoίo συµπληρώνoυν τo εξηκoστό έβδoµo έτoς της ηλικίας τoυς. 7. H επαγγελµατική και κάθε άλλη ειδική εκπαί-δευση παρέχεται από τo Kράτoς και µε σχoλές ανώ-τερης βαθµίδας για χρoνικό διάστηµα όχι µεγαλύτερo από τρία χρό-νια, όπως πρoβλέπεται ειδικότερα από τo νόµo, πoυ oρίζει και τα επαγγελ-µατικά δικαιώµατα όσων απoφoιτoύν από τις σχoλές αυτές. 8. Nόµoς oρίζει τις πρoϋποθέσεις και τoυς όρoυς χoρήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτoυργία εκπαιδευτηρίων πoυ δεν ανήκoυν στo Kράτoς, τα σχετι-κά µε την επoπτεία πoυ ασκείται πάνω σ' αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κ α τ ά σ τ α σ η τ o υ δ ι δ α κ τ ι κ o ύ

πρoσωπικoύ τoυς. H σύσταση ανώτα-των σχoλών από ιδιώτες απαγoρεύεται. 9. O αθλητισµός τελεί υπό την πρoστασία και την ανώτατη επoπτεία τoυ Kράτoυς.To Kράτoς επιχoρηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σω-µατείων κάθε είδoυς, όπως νόµoς oρίζει. Nόµoς oρίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων πoυ παρέχoνται κάθε φoρά στις επιχoρηγoύµενες ενώσεις σύµφωνα µε τoν πρooρισµό τoυς.

Το δικαίωµα στην εκπαί-δευση µεταξύ άλλων περι-λαµβάνει: 1. ∆ικαίωµα εγγραφής και φοίτησης : Κάθε παιδί δικαιούται να εγγράφεται στο σχολείο και να παρα-κολουθεί τα διδασκόµενα µαθήµατα. Στο σχολείο γίνονται δεκτά και τα παι-διά που οι γονείς τους δεν έχουν νόµιµη διαµονή στη χώρα, καθώς και αυτά που δεν διαθέτουν νόµιµα δι-καιολογητικά, αρκεί να έχουν εµβολιασθεί και οι γονείς ή κηδεµόνες τους

να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση για τα στοιχεία τους. Μέχρι την ηλικία των 16 χρόνων και έως την Γ΄ τάξη του Γυ-µνασίου (9χρονη υποχρεωτική εκπαί-δευση) οι γονείς έχουν υποχρέωση να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο, ειδάλλως διαπράττουν ποινικό αδίκη-


µα (ν. 1566/85). Τα σχολεία πρέπει να παίρνουν άµεσα και ουσιαστικά µέτρα για να αποτρέπουν την εγκατάλειψη και να ενθαρρύνουν τη συνέχιση των σπουδών από τους µαθη-τές. 2. ∆ικαίωµα διευκόλυνσης στην πρόσβαση : Τα παι-διά που µένουν µακριά από το σχολείο πρέπει να διευκολύνονται από τη νοµαρχία ή τον δήµο της περιοχής τους για να πη-γαίνουν στην σχολική µο-νάδα που βρίσκεται πιο κοντά στην κατοικία τους (µίσθωση λεωφορείων, ταξί κλπ). Το µέτρο αυτό ισχύει και για τα παιδιά που µένουν σε καταυλισµούς ή αποµο-νωµένους οικισµούς. 3. ∆ικαίωµα µη διάκρισης: Κανένα παι-δί δεν πρέπει να γίνεται αντικείµενο διάκρισης στο σχολείο, για το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα, την καταγωγή, τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις ή την κ α τ ά σ τ α σ η τ η ς υ γ ε ί α ς τ ο υ . 4. ∆ικαίωµα ποιότητας σπουδών - ∆ι-καίωµα υγιεινής και ασφάλειας: Η δω-ρεάν εκπαίδευση για όλα τα παιδιά πρέπει να συνδυάζεται µε κατάλληλες σχολικές εγκαταστάσεις, έγκαιρο διο-ρισµό επαρκούς αριθµού εκπαιδευτι-κών, παροχή σχολικών βοηθηµάτων και διεξαγωγή των µαθηµάτων, σύµ-φωνα µε το εγκεκριµένο εκπαιδευτικό πρόγραµµα. Οι σχολικοί χώροι πρέπει να παρέχουν ασφάλεια και να πληρούν τους όρους υγιεινής, µε τακτική καθα-ριότητα και αποτροπή περιβαλλοντικών

επιπτώσεων στην υγεία των µαθητών.

5. ∆ικαίωµα εξειδικευµένης εκπαίδευσης:

Οι µαθητές που δεν µιλούν την Ελληνική

γλώσσα πρέπει να διευκολύνονται µε από

τη λειτουργία τάξεων υποδοχής και υπο-

στηρικτικών µαθηµάτων µε τη βοήθεια

ειδικών σχολικών εγχειριδίων, ενώ τα παι-

διά άτοµα µε ειδικές εκπαιδευτικές ανά-

γκες πρέπει να αξιολογούνται

από τα αρµόδια κέντρα

(Κ.∆.Α.Υ.) και να έχουν κα-

τάλληλη στήριξη και δυνατό-

τητα συµµετοχής στην εκπαί-

δευση σύµφωνα µε τις κλί-

σεις και ικανότητές τους.

6. ∆ικαίωµα σεβασµού της

προσωπικότητας και της αξι-

οπρέπειας: Κάθε µαθητής και

µαθήτρια πρέπει να αντιµε-

τωπίζεται µε σεβασµό ως

αυτόνοµη προσωπικότητα που έχει δικαιώ-

µατα και δυνατότητες. Η εφαρµογή της

σχολικής πειθαρχίας πρέπει να γίνεται µε

τρόπο που σέβεται την ανθρώπινη αξιο-

πρέπεια, εξαντλώντας τα παιδαγωγικά µέ-

σα σωφρονισµού, και αποφεύγοντας το

στιγµατισµό και τη διαπόµπευση.

7. ∆ικαίωµα ενηµέρωσης, έκφρασης από-

ψεων και διαλόγου: Το σχολείο έχει υπο-

χρέωση να ενηµερώνει τους µαθητές για τα

δικαιώµατά τους και οι µαθητές έχουν δι-

καίωµα έκφρασης των απόψεών τους ατο-

µικά και συλλογικά. Ο διάλογος και η συµ-

µετοχή των παιδιών στη λήψη αποφάσεων

για ζητήµατα που τα αφορούν πρέπει να

είναι βασικό συστατικό της εκπαιδευτικής

διαδικασίας.

8. ∆ικαίωµα προστασίας από τη βία: Οι

µαθητές πρέπει να προστατεύονται από

κάθε µορφής βία και προσβλητική συµπε-

ριφορά.


Καλή σχολική χρονιά, δάσκαλε! Καλώς ξανάρθες στο «µαγικό» κόσµο της εκπαίδευσης. Προσγειώσου! Προσγειώσου στο µισθό που σε εξαναγκάζει σε δεύτερη δου-λειά... Προσγειώσου στο συνωστισµό των τάξεων των παιδιών από διαφορε-τικές πατρίδες... Προσγειώσου στο σχολείο - «φυλακή», στη διπλή βάρδια, στο «γραφείο των καθηγητών» όπου πιθανόν να µην έχεις ούτε γραφείο ού-τε καρέκλα... Προσγειώσου στο σχολεί-ο - αποµίµηση φροντιστηρίου... Προσ-γειώσου στον παιδαγωγικό σου ρόλο που όλο και περισσότερο εξουθενώνε-ται από το ρόλο του εξεταστή, του επι-τηρητή, του συµβολαιογράφου επιδό-σεων... Προσγειώσου στα διδακτικά καθήκοντά σου που όλο και περισσότε-ρο «χαρακώνονται» από τις γραφειο-κρατικές - διοικητικές υ-ποχρεώσεις που θα σου αναθέσουν... Προσγειώ-σου στα δεκάδες µάτια των δυσαρεστηµένων µα-θητών οι οποίοι προετοι-µάζονται µέρα - νύχτα στο διπλανό φροντιστήριο... Προσγειώσου στα καχύ-ποπτα µάτια των γονιών που πληρώνουν µια περιουσία έξω από το σχολείο για την εκπαίδευση των παιδιών τους και έχουν µάθει να σε θεωρούν υπεύθυνο γι' αυτό... Προσ-γειώσου στη λάσπη του «τεµπέλη», του «ιδιαιτεράκια», στις ταµπέλες που σου έχουν έντεχνα φορέσει οι κυβερνήσεις

µέσω των ηλεκτρονικών τους κουβερ-νάντων... Προσγειώσου στην ευθυνο-φοβία κάποιου διευθυντή που δεν σε εµπιστεύεται και «επικοινωνεί» µαζί σου µέσω της απειλής της αξιολόγησης που έρχεται... Προσγειώσου στη νοο-τροπία κάποιων συναδέλφων που περι-µένουν να σου φορτώσουν ιεραρχικά ό,τι κάποιοι άλλοι παλιότερα φόρτω-σ α ν σ ' α υ τ ο ύ ς . . . Προσγειώσου και αµέσως απογειώσου! Υπολόγισε τις δυσκολίες και ταυτόχρο-να περιφρόνησέ τες! Άφησε τα οράµα-τά σου, τις προσδοκίες σου να υπερ-βούν τους τέσσερις τοίχους του σχολεί-ου και τους χαµηλούς ορίζοντες ενός προκατασκευασµένου ρεαλισµού. Αρνήσου στο κράτος - εργοδότη να σου φέρεται σαν επιχειρηµατίας και θέλει το σχολείο ένα εµπορικό µαγαζί και τον εκπαιδευτικό έναν κακοπληρωµένο και υπάκουο υπάλληλό του. Απαίτησε ό,τι σου ανήκει για να ζεις µε αξιοπρέπεια. Μετάτρεψε το σχολείο από χώρο

«εξεταστικής θυσίας», από µια άχαρη και ψυχρή «αίθουσα αναµονής» στην οποία αναγκαστικά περι-µένει ο µαθητής µέχρι να έρθει η ώρα του µοιράσµα-τος των τίτλων, σε χώρο γνώσης, διεκδίκησης, ζωής.

Υπονόµευσε την ανταγωνιστική σχολι-κή ατµόσφαιρα, δηµιουργώντας όρους συνεργασίας, επιβραβεύοντας τη συλ-λογικότητα και την αλληλεγγύη, επιχει-ρηµατολογώντας υπέρ της θέσης, ότι «τα καλύτερα όνειρα στη ζωή µας είναι

Documents

Ανθρώπινα Δικαιώματα