Upload
-
View
309
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι
Υλικό διαλέξεων του µαθήµατος
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι
Υλικό διαλέξεων του µαθήµατος
∆ιδάσκων: Ι. ΤΣΩΛΑΣ
1ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
1Εισαγωγή- Προσφορά και Ζήτηση,
Καθορισµός των Τιµών
ΜΕΡΟΣ Ι
Μικροοικονοµική
ΜΕΡΟΣ Ι
Μικροοικονοµική
2ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
3
Οικονοµική - Οικονοµική ανάλυση
• Οικονοµική
– Η κοινωνική επιστήµη που ασχολείται µε τη µελέτη της ανθρώπινης
συµπεριφοράς (ατόµων, επιχειρήσεων κλπ) η οποία εκδηλώνεται
υπό ορισµένους περιορισµούς.
• Οικονοµική ανάλυση
– Έρευνα µε στόχο την αναζήτηση των αιτιακών σχέσεων, βάσει
εργαλείων ανάλυσης, µε σκοπό την ερµηνεία των οικονοµικών
φαινοµένων
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
4
Μικροοικονοµική
• ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
• Ασχολείται µε τις επιµέρους οικονοµικές µονάδες (άτοµα, νοικοκυριά,
επιχειρήσεις), τη συµπεριφορά τους και τα προβλήµατα που συνδέονται µε αυτές.
• Θέµατα της µικροοικονοµικής αποτελούν µεταξύ άλλων:
• Η µελέτη του τρόπου κατανοµής του εισοδήµατος των ατόµων ή των νοικοκυριών
µεταξύ των διαφόρων αγαθών και των υπηρεσιών
• Η µελέτη του τρόπου λήψης αποφάσεων των επιχειρήσεων για τα συγκεκριµένα
αγαθά και τις ποσότητες που θα παράγουν καθώς και το συνδυασµό των
παραγωγικών συντελεστών που θα χρησιµοποιήσουν
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
5
Νόµος
– Νόµος: ∆ήλωση γενίκευσης για την οικονοµική
συµπεριφορά ατόµων ή άλλων οικονοµικών
µονάδων.
– Π.χ.
• Νόµος της ζήτησης
• Νόµος της προσφοράς
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
6
Θεωρία
– Θεωρία: αναφέρεται σε δήλωση γενίκευσης και
χρησιµοποιείται για την ερµηνεία παρατηρούµενων
φαινοµένων στη βάση συγκεκριµένων κανόνων και
παραδοχών.
– Π.χ.
• Θεωρία παραγωγής
• Θεωρία συµπεριφοράς του καταναλωτή
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
7
• Υπόδειγµα ή µοντέλο:
• αναφέρεται σε µια απλοποιηµένη εικόνα της
πραγµατικότητας που εκφράζεται µε τη µαθηµατική
αναπαράσταση µιας θεωρίας η οποία χρησιµοποιείται για
την πραγµατοποίηση µιας πρόβλεψης.
Υπόδειγµα ή µοντέλο
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
8
Φυσικοί πόροι
Εργασία Παραγωγικό σύστηµα Τελικό παραγόµενο προϊόν
Κεφάλαιο
Ενδιάµεσες εισροές
∆οµή τυπικού παραγωγικού συστήµατος
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
9
• γή ή έδαφος ή φυσικοί πόροι
• εργασία (ανθρώπινο δυναµικό)
• κεφάλαιο (πάγια στοιχεία)
• ενδιάµεσες εισροές (π.χ, ενέργεια, διάφορα υλικά)
Συντελεστές παραγωγής
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
10
Καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων - Οριακός λόγος
µετασχηµατισµού του Υ σε Χ (ΟΛΜΥΧ)
X
y3
0
Y
x2
y2 - y1
x3 - x2
y2
y1
x3x1
Α
Β
Γ
ΟΛΜΥΧ από το Β στο Γ = (y1
- y2)/(x3 - x2) = - ∆y/∆x
ΟΛΜΥΧ από το A στο B = (y2
- y3)/(x2 - x1) = - ∆y/∆x
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
11
X0
Y
x1
y2
y1
x2
Α
Γ
B
Καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων - Αύξηση
παραγωγικών συντελεστών
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
12
X0
Y
x1
y2
y1
x2
Α
ΓB
Καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων - Βελτίωση
παραγωγής αγαθού Χ
x3
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
13
X0
Y
x1
y2
y1
x2
Α
Γ
B
Καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων - Βελτίωση
παραγωγής αγαθού Υ
y3
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
14
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ
• Ο νόµος της προσφοράς καιζήτησης• Η έννοια της αγοράς• Η ζήτηση των αγαθών• Η προσφορά των αγαθών
• Η έννοια της ισορροπίας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
15
Η έννοια της αγοράς
Αγορά: Ο χώρος συνάντησης ή ο χώρος όπουπραγµατοποιείται η επικοινωνία µεταξύ πωλητών καιαγοραστών µέσω της οποίας διαµορφώνεται µια τιµή (ενιαία,οµοιόµορφη σε ολόκληρη την αγορά) για ένα συγκεκριµένοπροϊόν
Μορφές αγοράς• Τέλειος ανταγωνισµός• Μονοπώλιο
• Μονοπωλιακός ανταγωνισµός• Ολιγοπώλιο
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
16
Η ζήτηση των αγαθών
Ζητούµενη ποσότητα: η ποσότητα που είναι
διατεθειµένοι να αγοράσουν οι καταναλωτές
στην τρέχουσα τιµή
Η µικροοικονοµική θεωρία ενδιαφέρεται για τη
ζητούµενη ποσότητα ανά χρονική περίοδο
(µεταβλητή ροής).
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
17
Η ζήτηση των αγαθών
Νόµος της ζήτησης: Η σχέση πουσυνδέει τη ζητούµενη ποσότητα (Q)ενός αγαθού µε την τιµή του (P)
Τ ιµ ή , P
Π οσό τη τα , Q
Κ αµ π ύλ η
ζή τησ η ς
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
18
Οικονοµική αιτιολόγηση του νόµουτης ζήτησης
• Η µείωση της τιµής ενός αγαθού έχει ωςσυνέπεια την αύξηση της ζητούµενης
ποσότητας, γιατί οι καταναλωτές βρίσκουν το
συγκεκριµένο αγαθό φθηνότερο από κάποια
άλλα, των οποίων οι τιµές δεν έχουν µειωθεί ή
δεν έχουν µειωθεί το ίδιο.
• Καταναλωτές που δεν µπορούσαν να
αγοράσουν το συγκεκριµένο αγαθό στην
αρχική, υψηλότερη τιµή, εισέρχονται στην
αγορά όταν η τιµή µειώνεται.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
19
Προσδιοριστικοί παράγοντες τηςζήτησης
• Τιµή του αγαθού• Προτιµήσεις τωνκαταναλωτών• Μέσο εισόδηµα τωνκαταναλωτών• ∆ιανοµή του εισοδήµατος• Τιµές συγγενών αγαθών• Μέγεθος πληθυσµού
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
20
Προσδιοριστικοίπαράγοντες
Αύξηση/µείωση προδιοριστικωνπαραγόντων
Μετατόπιση της καµπύλης ζήτησης Κατηγορία αγαθών
Αύξηση Προς τα δεξιάΠροτιµήσεις τωνκαταναλωτών
Μείωση Προς τα αριστερά
Κανονικά αγαθάΠρος τα δεξιά
Ανώτερα αγαθά
Προς τα αριστερά Κατώτερα αγαθά
Μέσο εισόδηµα τωνκαταναλωτών
Αύξηση
∆εν µετατοπίζεται Ουδέτερα αγαθάΚανονικά αγαθάΠρος τα αριστερά
Ανώτερα αγαθά
Προς τα δεξιά Κατώτερα αγαθά
Μέσο εισόδηµα τωνκαταναλωτών
Μείωση
∆εν µετατοπίζεται Ουδέτερα αγαθά∆ιανοµή τουεισοδήµατος
Προς τα αριστερά ή προς τα δεξιά
Εάν Px µειώνεται σε σχέση µε τηνPy
Προς τα αριστερά η καµπύλη ζήτησηςτου Υ
Τιµές συγγενώναγαθών. Έστω Χ, Υδύο υποκατάστατααγαθά, µε τιµές Px, Py
Εάν Px αυξάνεται σε σχέση µε τηνPy
Προς τα δεξιά η καµπύλη ζήτησης του Υ
Εάν Px µειώνεται σε σχέση µε τηνPy
Προς τα δεξιά η καµπύλη ζήτησης του ΥΤιµές συγγενώναγαθών. Έστω Χ, Υδύο συµπληρωµατικάαγαθά, µε τιµές Px, Py
Εάν Px αυξάνεται σε σχέση µε τηνPy
Προς τα αριστερά η καµπύλη ζήτησηςτου Υ
Αύξηση Προς τα δεξιάΜέγεθος πληθυσµούΜείωση Προς τα αριστερά
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
21
Μετατοπίσεις της καµπύληςζήτησης
Τ ιµή , P
Π οσό τητα , Q
D
D ’’
D ’
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
22
Ελαστικότητα ζήτησης
Ελαστικότητα ζήτησης ωςπρος την τιµή
Τοξοειδής ελαστικότηταζήτησης ως προς την τιµή
Σηµειακή ελαστικότηταζήτησης ως προς την τιµή
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
23
Eλαστικότητα ζήτησης ως προς την τιµή
Τιµή, P
Ποσότητα, Q
P1
P2
Q1 Q2
∆Q
∆P
% µεταβολή της ζητούµενης ποσότηταςεD = ---------------------------------------------------=
% µεταβολή της τιµής
∆Q/Q1 ∆Q P1
= ---------- = ------ ----- ∆P/P1 ∆P Q1
|εD| >1 ελαστική ζήτηση|εD| <1 ανελαστική ζήτηση|εD| =1 µοναδιαία ελαστική ζήτηση
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
24
Τοξοειδής ελαστικότητα ζήτησης ωςπρος την τιµή
Τιµή, P
Ποσότητα, Q
P1
P2
Q1 Q2
∆Q (P1 + P2)/2 ∆Q P1 + P2
εD = ------ -------------- = ------ ------------ ∆P (Q1+ Q2)/2 ∆P Q1+ Q2
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
25
Σηµειακή ελαστικότηταζήτησης ως προς την τιµή
Τιµή, P
Ποσότητα, Q
P1
P2
Q1 Q2
dQ P1
εD = ------ ---- dP Q1
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
26
Εισοδηµατική ελαστικότητα ζήτησης
% µεταβολή της ζητούµενης ποσότηταςεΥ = ---------------------------------------------------
% µεταβολή του εισοδήµατος
Σταυροειδής ελαστικότητα ζήτησης
% µεταβολή της ζητούµενης ποσότηταςεC = ---------------------------------------------------
% µεταβολή της τιµής ενός άλλου αγαθού
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
27
Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιµήκαι συνολική δαπάνη
Ελαστική
ζήτηση
Ανελαστική
ζήτηση
Μοναδιαία
Ελαστική ζήτηση
Μείωση της τιµής
του αγαθού
Αύξηση της
συνολικής
δαπάνης
Μείωση της
συνολικής
δαπάνης
Αµετάβλητη η
συνολική δαπάνη
Αύξηση της τιµής
του αγαθού
Μείωση της
συνολικής
δαπάνης
Αύξηση της
συνολικής
δαπάνης
Αµετάβλητη η
συνολική δαπάνη
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
28
Προσδιοριστικοί παράγοντες τηςελαστικότητας ζήτησης ως προςτην τιµή
• Ύπαρξη υποκατάστατων• Ποσοστό του εισοδήµατος πουδαπανάται για το αγαθό
• Χαρακτήρας των αναγκών πουικανοποιούνται από το αγαθό
• Χρόνος• Εναλλακτικές χρήσεις τουαγαθού• Ύψος τιµής του αγαθού
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
29
Προσδιοριστικοί παράγοντες της ελαστικότητας ζήτησης ωςπρος την τιµήΎπαρξη υποκατάστατων: Η ελαστικότητα ενός αγαθού µε στενά
υποκατάστατα είναι µεγάλη δεδοµένου ότι οι καταναλωτές έχουν µεγάλες
δυνατότητες επιλογής (ακόµη και σε µικρή αύξηση της τιµής του η
κατανάλωση στρέφεται στα υποκατάστατα αγαθά και η ζητούµενη ποσότητά
του µειώνεται σηµαντικά)
Ποσοστό του εισοδήµατος που δαπανάται για το αγαθό: Όσο µικρότερο είναι
το ποσοστό αυτό τόσο µικρότερη είναι η σηµασία της µεταβολής της τιµής
του αγαθού και εποµένως τόσο µικρότερη είναι η ελαστικότητα ζήτησής του
(και αντίστροφα)
Χαρακτήρας των αναγκών που ικανοποιούνται από το αγαθό: Τα αγαθά που
καλύπτουν βασικές ανάγκες έχουν συνήθως µικρή ελαστικότητα ζήτησης (και
αντίστροφα)
Χρόνος: Η βραχυχρόνια ελαστικότητα ζήτησης είναι πάντοτε µικρότερη από
τη µακροχρόνια γιατί οι καταναλωτές προσαρµόζονται σταδιακά στις
µεταβολές της αγοράς
Εναλλακτικές χρήσεις του αγαθού: Όσο περισσότερες είναι τόσο µεγαλύτερη
είναι η ελαστικότητα ζήτησης
Ύψος τιµής του αγαθού: Η ελαστικότητα ζήτησης είναι συνήθως υψηλή όταν
οι τιµές των αγαθών είναι υψηλές (και αντίστροφα)
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
30
Ευθύγραµµη καµπύλη ζήτησης. Σηµειακή ελαστικότητα -Γραφικός (γεωµετρικός) υπολογισµός
εdA= (dQ/dP) PA/QA (1)
dQ/dP = ΠΣ/ΠΑ (2) (απόλυτηκλίση)
PA =0Μ=ΠΑQA=0ΠPA/QA = ΠΑ/0Π (3)
|εdA|= (ΠΣ/ΠΑ) ΠΑ/0Π =ΠΣ/0Π (4)
ΠΣΑ, ΜΑΤ όµοια ΠΣ/ΜΑ=ΠΑ/ΜΤ=ΑΣ/ΤΑΜΑ=0ΠΠΑ=0ΜΑρα ΠΣ/0Π=0Μ/ΜΤ=ΑΣ/ΤΑ (5)
(4),(5) εdA= ΠΣ/0Π = 0Μ/ΜΤ=ΑΣ/ΤΑ (6)
Αν Α µέσο του ΤΑ (ΑΣ=ΤΑ) |εdA|=1Για σηµεία αριστερά του Α|εdA|>1 και δεξιά του Α |εdA|<1
P
T
A M
0 Π Σ Q
|εd|>1
|εd|<1
|εdΑ|=1
Έστω η ευθύγραµµη καµπύλη ζήτησης ΤΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
31
Ευθύγραµµη καµπύλη ζήτησης - Ελαστική, ανελαστική καιµοναδιαία ελαστική ζήτηση
εd= (dQ/dP) PA/QA == (dQ/dP) P/Q (1)Q=a-bP (2)(1), (2) εd= -b P/(a-bP) (3)
Ελαστική ζήτηση: εd<-1 -bP/(a-bP) <-1 -bP<-a+bP a<2bP P>a/2b
a-bP>0 (αφού P<a/bPb<a Pb-a<0a-bP>0)
Όµοια ανελαστική ζήτηση:εd>-1 … P<a/2b
Μοναδιαία ελαστική ζήτηση:εd=-1 -bP/(a-bP) =-1 -bP=-a+bP a=2bP P=a/2bΓια P=a/2b Q=a/2Άρα A(P,Q)=Α(a/2, a/2b),δηλαδή το Α είναι το µέσο τουΒΓ
P
Β a/b
a/2b A
Γ
0 a/2 a Q
εd<-1, για P>a/2b
εd>-1, για P<a/2b
εdΑ=-1, για P=a/2b
Έστω η ευθύγραµµη καµπύλη ζήτησης Q=a-bp, a>0, b>0
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
32
Ευθύγραµµη καµπύλη ζήτησης - Μεγιστοποίηση συνολικήςδαπάνης
Συνολική δαπάνη = PQ == P(a-bP) = aP-bP2
Συνθήκη 1ης τάξης:d(aP-bP2)/dP =0 (1)
Συνθήκη 2ης τάξης:d2 (aP-bP2)/dP2 <0 (2)
(1) a-2bP=0 P=a/2b
d2 (aP-bP2)/dP2
= d(a-2bP)/dp=-2b<0 (αφούb>0). Άρα ισχύει η (2)
Εποµένως η συνολική δαπάνηµεγιστοποιείται για P=a/2b
Για P=a/2b Q=a/2
Άρα A(P,Q)=Α(a/2, a/2b),δηλαδή το Α είναι το µέσο τουΒΓ, το σηµείο όπου η ζήτησηείναι µοναδιαία ελαστική.
P
Β a/b
a/2b A
Γ
0 a/2 a Q
εdΑ=-1, για P=a/2b
Έστω η ευθύγραµµη καµπύλη ζήτησης Q=a-bp, a>0, b>0
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
33
Ειδικές περιπτώσεις ελαστικότητας ζήτησης
Τιµή, P
Ποσότητα, Q
εd=0
εd=-∝
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
34
Η προσφορά των αγαθώνΝόµος της προσφοράς: Η σχέσηπου συνδέει την προσφερόµενηποσότητα (Q) ενός αγαθού µε τηντιµή του (P)
Τ ιµή , P
Π οσό τη τα , Q
Κ αµπύλη
προσφοράς
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
35
Οικονοµική αιτιολόγηση του νόµου της προσφοράς• Η αύξηση της τιµής ενός αγαθού έχει ως συνέπεια την αύξηση
του κέρδους των παραγωγών ανά µονάδα προϊόντος, η οποία
αποτελεί κίνητρο για την είσοδο νέων επιχειρήσεων στην αγορά.
• Η σύµφωνα µε τα παραπάνω αύξηση της παραγωγής απαιτεί την
αύξηση των συντελεστών παραγωγής και οι πρόσθετες
ποσότητες αυτών θα είναι πιο ακριβές αφού θα πρέπει να
προσελκυσθούν από άλλους κλάδους. Η αύξηση του κόστους
παραγωγής θα πρέπει να καλυφθεί από την αύξηση της τιµής
πώλησης.
• Εάν οι πρόσθετοι παραγωγικοί συντελεστές δεν είναι πιο
ακριβοί, είναι πιθανόν η αυξηµένη χρήση τους να οδηγήσει σε
φθίνουσες αποδόσεις κλίµακας, και το αυξηµένο κόστος ανά
µονάδα προϊόντος θα πρέπει να καλυφθεί από την αύξηση της
τιµής πώλησης.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
36
Προσδιοριστικοί παράγοντες τηςπροσφοράς
• Τιµή του αγαθού• Κόστη συντελεστών παραγωγής• Τεχνολογία• Νοµικό – ρυθµιστικό πλαίσιο• Είσοδος – έξοδος παραγωγών
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
37
Προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς πλην τηςτιµής
• Κόστη συντελεστών παραγωγήςΑυξήσεις στα κόστη των συντελεστών παραγωγής έχουν ωςαποτέλεσµα τη µετατόπιση της καµπύλης προσφοράς προς τααριστερά και αντίστροφα• ΤεχνολογίαΒελτίωση του επιπέδου της τεχνολογίας που µειώνει το κόστοςπαραγωγής έχει ως αποτέλεσµα τη µετατόπιση της καµπύληςπροσφοράς προς τα δεξιά και αντίστροφα• Νοµικό – ρυθµιστικό πλαίσιο• Είσοδος – έξοδος παραγωγώνΗ αύξηση του αριθµού των παραγωγικών µονάδων (είσοδος νέωνπαραγωγών) χωρίς να µειωθεί το µέγεθος παραγωγής τωνυφιστάµενων µονάδων έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση της προσφοράςκαι αντίστροφα.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
38
Μετατοπίσεις της καµπύληςπροσφοράς
Τ ιµή , P
Π οσό τητα , Q
S
S ’’
S ’
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
39
Ελαστικότητα προσφοράς
Ελαστικότητα προσφοράς ωςπρος την τιµή
Τοξοειδής ελαστικότηταπροσφοράς ως προς την τιµή
Σηµειακή ελαστικότηταπροσφοράς ως προς την τιµή
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
40
% µεταβολή της προσφερόµενης ποσότηταςεs = -----------------------------------------------------------=
% µεταβολή της τιµής
∆Q/Q1 ∆Q P1
= ---------- = ------ ----- ∆P/P1 ∆P Q1
Τιµή, P
Ποσότητα, Q
P1
P2
Q1Q2
∆Q
∆P
εs >1 ελαστική προσφοράεs <1 ανελαστική προσφοράεs =1 µοναδιαία ελαστική προσφορά
Ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιµήS
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
41
Τοξοειδής ελαστικότηταπροσφοράς ως προς τηντιµή
Σηµειακή ελαστικότηταπροσφοράς ως προς τηντιµή
∆Q (P1 + P2)/2 ∆Q P1 + P2
εs = ------ -------------- = ------ ------------ ∆P (Q1+ Q2)/2 ∆P Q1+ Q2
dQ P1
εs = ------ ---- dP Q1
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
42
Ειδικές περιπτώσεις ελαστικότητας προσφοράς
Τιµή, P
Ποσότητα, Q
εs=0
εs=∝
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
43
Ευθύγραµµη καµπύλη προσφοράς- Ελαστική, ανελαστική καιµοναδιαία ελαστική προσφορά
εs= (dQ/dP) PA/QA ==(dQ/dP) P/Q (1)
Qs=a+bP (2)
(1), (2) εs= b P/(a+bP) (3)
Για a=0, Qs=bP (καµπύλη S)(3) εs=b P/bP = 1
Για a<0 (καµπύλη S')bP>a+bP εs>1Για a>0 (καµπύλη S'')bP<a+bP εs<1
S''
P S S'
A
0 Q
εs>1
εs<1
εs=1
Έστω η ευθύγραµµη καµπύλη προσφοράςQs=a+bP, b0
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
44
Ευθύγραµµη καµπύλη προσφοράς. Σηµειακή ελαστικότηταπροσφοράς - Γραφικός (γεωµετρικός) υπολογισµός
Για a=0, Qs=bP :Kαµπύλη SεsA= (dQ/dP) PA/QA = 0Q1/Q1A (Q1A/0Q1) = 1
εsA=1
Για a<0 : Kαµπύλη S'εs'A= (dQ/dP) PA/QA =
BQ1/Q1A (Q1A/0Q1) = BQ1/0Q1
BQ1>0Q1
εs'A>1
Για a>0 : Kαµπύλη S''εs''A= (dQ/dP) PA/QA =
ΓQ1/Q1A (Q1A/0Q1) = ΓQ1/0Q1
ΓQ1<0Q1
εs''A<1
S''
P S S'
A
B 0 Γ Q1 Q
εs>1
εs<1
εs=1
Έστω η ευθύγραµµη καµπύλη προσφοράςQs=a+bP, b0
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
45
εsA = 1 (σηµείο Α)
εsΒ > 1 (σηµείο Β)
εsΓ < 1 (σηµείο Γ)
Τιµή, P
Ποσότητα, Q
Β
Γ
Α
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
46
Προσδιοριστικοί παράγοντες τηςελαστικότητας προσφοράς ως προς την τιµή
• Ελαστικότητα προσφοράς τωνπαραγωγικών συντελεστών
• Χαρακτήρας χρονικής περιόδου(βραχυχρόνια, µακροχρόνια περίοδος)
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
47
Προσδιοριστικοί παράγοντες της ελαστικότητας προσφοράς ως προςτην τιµή
Η ελαστικότητα προσφοράς των παραγωγικών συντελεστών:Όσο πιο ευχερής είναι η µετακίνηση των παραγωγικών συντελεστών από την παραγωγή
ενός προϊόντος στην παραγωγή ενός άλλου, τόσο µεγαλύτερη είναι η ελαστικότητα
προσφοράς του τελικού προϊόντος και εποµένως τόσο µικρότερη είναι η αναγκαία αύξηση
της τιµής για την αύξηση της προσφερόµενης ποσότητας.
Χαρακτήρας χρονικής περιόδου:Σε πολύ βραχεία περίοδο η προσφορά είναι τελείως ανελαστική.
Στη βραχυχρόνια περίοδο η προσφορά µεταβάλλεται εντός των ορίων της υφιστάµενης
παραγωγικής δυναµικότητας των οικονοµικών µονάδων και η ελαστικότητα προσφοράς
παύει να είναι µηδενική.
Στη µακροχρόνια περίοδο η προσφορά µεταβάλλεται όχι µόνο εντός των ορίων της
υφιστάµενης παραγωγικής δυναµικότητας των οικονοµικών µονάδων (λόγω µεταβολής του
βαθµού χρησιµοποίησης της υφιστάµενης παραγωγικής δυναµικότητας αλλά και λόγω
µεταβολής της παραγωγικής δυναµικότητας και η ελαστικότητα προσφοράς λαµβάνει τη
µεγαλύτερη τιµή.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
48
Η ισορροπία της προσφοράς καιτης ζήτησης
PE = Τιµή ισορροπίαςQE = Ποσότητα ισορροπίας
Τ ιµή , P
Π οσό τη τα , Q
Καµπύλη
ζή τησης
Κ αµπύλη
προσφ ορά ς
P Ε
Q Ε
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
49
Τιµή, P
Ποσότητα, Q
P1
P2
Q1 Q2
PE
QE
AB
Γ∆
Ε
Σταθερότητα του σηµείου ισορροπίας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
50
Επιδράσεις των µεταβολών της ζήτησης καιτης προσφοράς ενός προϊόντος στην τιµή και
στην ποσότητα ισορροπίας
Είδος µεταβολής Επίδραση στην τιµή Επίδραση στην ποσότητα
Αύξηση της ζήτησης Αύξηση Αύξηση
Αύξηση της προσφοράς Μείωση Αύξηση
Μείωση της ζήτησης Μείωση Μείωση
Μείωση της προσφοράς Αύξηση Μείωση
Αύξηση της ζήτησης και
της προσφοράς
Μείωση ή αύξηση Αύξηση
Μείωση της ζήτησης και
της προσφοράς
Αύξηση ή µείωση Μείωση
Το αποτέλεσµα µιας ταυτόχρονης µεταβολής της
προσφοράς και της ζήτησης θα εξαρτηθεί από τη σχέση
και το µέγεθος των επιµέρους επιδράσεων των µεταβολών
της προσφοράς και της ζήτησης καθώς επίσης και από τις
κλίσεις των καµπυλών αυτών.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
51
2Θεωρίες της ζήτησης
(Συµπεριφορά του καταναλωτή)
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
52
Συµπεριφορά του καταναλωτή
• Προτιµήσεις των καταναλωτών
• Εισόδηµα των καταναλωτών
• Συνδυασµός προτιµήσεων των καταναλωτών υπό τους
περιορισµούς του εισοδήµατός των προκειµένου να καθοριστούν
οι επιλογές των καταναλωτών
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
53
Θεωρία της απόλυτης χρησιµότητας (Cardinal Utility):
Περιγράφει το βαθµό στον οποίο ένας συνδυασµός ενός ή
περισσοτέρων αγαθών (καλάθι αγαθών) είναι προτιµότερος από
έναν άλλο.
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας (Ordinal Utility):
Κατατάσσει τα καλάθια αγαθών σε φθίνουσα σειρά προτίµησης,
αλλά δεν καθορίζει πόσο προτιµάται ένα καλάθι αγαθών σε σχέση
µε κάποιο άλλο.
Θεωρία της απόλυτης χρησιµότητας, θεωρία της τακτικήςχρησιµότητας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
54
Θεωρία της απόλυτης χρησιµότητας - Συνολική χρησιµότητα, οριακήχρησιµότητα
U= f(Q)
MU= ∆U/∆Q
και για απειροστικώς
µικρές µεταβολές:
MU= dU/dQ
U
MU
Q
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
55
Θεωρία της απόλυτης χρησιµότητας - Προσθετική συνάρτησηχρησιµότητας
U= U1(X1)+ U2(X2)+ . . .+ Un(Xn)
Για ένα καταναλωτή, η συνολική χρησιµότητα (U) από
την κατανάλωση ενός καλαθιού αγαθών (X1, X2 ,…,Xn)
ισούται µε το συνολικό άθροισµα των χρησιµοτήτων που
αποκτά ο καταναλωτής ανεξάρτητα από το κάθε αγαθό.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
56
Θεωρία της απόλυτης χρησιµότητας - Ισορροπία του καταναλωτή
Ισορροπία του καταναλωτή: η κατάσταση κατά την οποία ένας
καταναλωτής µε δεδοµένο εισόδηµα σε µια συγκεκριµένη περίοδο
και για δεδοµένες τιµές των αγαθών µεγιστοποιεί τη χρησιµότητά
του διαθέτοντας ολόκληρο το εισόδηµά του.
Συνθήκες ισορροπίας καταναλωτή που έχει να επιλέξει µεταξύ
δύο αγαθών Χ και Υ:
• xPx + yPy = I
x, y = οι ποσότητες των αγαθών X και Y
Px, Py= οι τιµές (σταθερές) των αγαθών X και Y
Ι = το εισόδηµα του καταναλωτή
• MUx/Px=MUy/Py (αρχή των ίσων οριακών µεταβολών)MUx, MUy= οι οριακές χρησιµότητες των αγαθών X και Y
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
57
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας - Καµπύλες αδιαφορίας
Καµπύλες αδιαφορίας: αναπαριστούν όλους τους συνδυασµούς των
καλαθιών αγαθών που παρέχουν το ίδιο επίπεδο ικανοποίησης για τον
καταναλωτή.
Συνάρτηση χρησιµότητας:
U = f(x, y)
Η συνολική χρησιµότητα U εξαρτάται από τις ποσότητες x και y των
αγαθών X και Y αντίστοιχα που καταναλώνονται συνδυασµένα σε µια
δεδοµένη χρονική περίοδο.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
58
Χ
Υ
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας - Προτιµήσεις του καταναλωτή
Α
Ο καταναλωτής προτιµά
το συνδυασµό Α έναντι
όλων των συνδυασµών
στη γραµµοσκιαµένη
περιοχή Π1,
ενώ όλοι οι συνδυασµοί
της περιοχής Π2
προτιµώνται έναντι
του συνδυσµού Α.
Π1
Π2
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
59
Χ
10
20
30
40
10 20 30 40
Υ
50
Ζ
Γ
A
∆Ε
B
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας - Καµπύλες αδιαφορίας
U1
Οι συνδυασµοί B,A, & Γ
παρέχουν την ίδια ικανοποίηση
στον καταναλωτή.
Ο συνδυασµός ∆ προτιµάται
έναντι των συνδυασµών της
καµπύλης U1
•Οι συνδυασµοί της καµπύλης U1
προτιµώνται έναντι των
συνδυασµών Ε & Ζ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
60
U2
U3
Χ
Υ
U1
AB
Γ
Το καλάθι αγαθών A
προτιµάται έναντι του B.
Το καλάθι αγαθών B
προτιµάται έναντι του Γ.
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας - Χάρτης καµπυλών αδιαφορίας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
61
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας - Ιδιότητες καµπυλών αδιαφορίας
• Οι καµπύλες αδιαφορίας έχουν αρνητική κλίση
• Η υψηλότερη καµπύλη αντιπροσωπεύει ένα υψηλότερο επίπεδο
χρησιµότητας έναντι της χαµηλότερης
• Οι καµπύλες αδιαφορίας είναι παντού πυκνές
• Οι καµπύλες αδιαφορίας δεν τέµνονται µεταξύ τους
• Οι καµπύλες αδιαφορίας είναι κυρτές ως προς την αρχή των αξόνων
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
62
Χ
Υ
2 3 4 51
2
4
6
8
10
12
14
16A
B
D
EG
-6
1
1
1
1
-4
-2
-1
ΟΛΥxy = 6
ΟΛΥxy = 2
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας - Οριακός λόγος υποκατάστασηςτου αγαθού Υ από το αγαθό Χ
ΟΛΥxy = - ∆y/∆x
και για απειροστικώς
µικρές µεταβολές:
ΟΛΥxy = - dy/dx
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
63
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας - Ισορροπία του καταναλωτή
Ισορροπία του καταναλωτή: η κατάσταση κατά την οποία ένας
καταναλωτής µε δεδοµένο εισόδηµα σε µια συγκεκριµένη περίοδο
και για δεδοµένες τιµές των αγαθών µεγιστοποιεί τη χρησιµότητά
του διαθέτοντας ολόκληρο το εισόδηµά του.
Συνθήκες ισορροπίας καταναλωτή που έχει να επιλέξει µεταξύ
δύο αγαθών Χ και Υ:
• xPx + yPy = I
x, y = οι ποσότητες των αγαθών X και Y
Px, Py= οι τιµές (σταθερές) των αγαθών X και Y
Ι = το εισόδηµα του καταναλωτή
• ΟΛΥxυ = Px/Py
ΟΛΥxυ = οριακός λόγος υποκατάστασης του αγαθού Υ από το αγαθό Χ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
64
Θεωρία της απόλυτης και θεωρία της τακτικής χρησιµότητας -Συνθήκες ισορροπίας
Αρνητική κλίση των καµπυλών αδιαφορίας:
∆x MUx + ∆y MUy= 0
- ∆y/∆x = MUx / MUy
ΟΛΥxy= - ∆y/∆x = MUx/MUy
Συνθήκη ισορροπίας στη θεωρία της τακτικής χρησιµότητας:
ΟΛΥxy= Px/Py
ΟΛΥxy= MUx/MUy = Px/Py
Όµως εάν: MUx/MUy = Px/Py
MUx/ Px = MUy /Py :Συνθήκη ισορροπίας στη θεωρία της απόλυτης
χρησιµότητας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
65
U1
Εισοδηµατική γραµµή
A
Με την επιλογή του καλαθιού
αγαθών A ο καταναλωτής
τοποθετείται επί της
καµπύλης αδιαφορίας U2
µε δεδοµένη την εισοδηµατική γραµµή.
Στο A ισχύει:
ΟΛΥxy =Px/Py
Χ
Υ
xe xµ
ye
0
U2
U3
yµ
Θεωρία της τακτικής χρησιµότητας - Ισορροπία του καταναλωτή
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
66
Καµπύλη τιµής - κατανάλωσης
yµ
U2
U1
Καµπύλη τιµής - κατανάλωσηςΚαµπύλη τιµής - κατανάλωσης
O x0
y0
Ε0
Υ
xµ’’
U3
Ε1Ε2
xµ xµ’
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
67
Κατασκευή καµπύλης ζήτησης του καταναλωτή µε βάση την καµπύλητιµής - κατανάλωσης
Καµπύλη ζήτησηςΚαµπύλη ζήτησης
O x0
Px2
Ε0
Px
Ε1
Ε2
x1 x2
Px1
Px0
XΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι,
∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ68
Συνολικό Αποτέλεσµα, Αποτέλεσµα Υποκατάστασης και ΕισοδηµατικόΑποτέλεσµα
Συνολικό Αποτέλεσµα (ΣΑ): η µεταβολή της ζητούµενης ποσότητας ενός αγαθού λόγω µεταβολής της τιµής του
Συνολικό Αποτέλεσµα (ΣΑ) = Εισοδηµατικό Αποτέλεσµα (ΕΑ) + Αποτέλεσµα Υποκατάστασης (ΑΥ)
Εισοδηµατικό Αποτέλεσµα (ΕΑ): το αποτέλεσµα µεταβολής στη ζητούµενη ποσότητα ενός αγαθού λόγω µεταβολής
του πραγµατικού εισοδήµατος του καταναλωτή (αφορά στην προσαρµογή της ζήτησης στη µεταβολή του
πραγµατικού εισοδήµατος).
Αποτέλεσµα Υποκατάστασης (ΑΥ): το αποτέλεσµα µεταβολής στη ζητούµενη ποσότητα ενός αγαθού λόγω µεταβολής
των σχετικών τιµών (αφορά στην προσαρµογή της ζήτησης στη µεταβολή των σχετικών τιµών).
Το Αποτέλεσµα Υποκατάστασης (ΑΥ) είναι πάντοτε αρνητικό (µείωση της τιµής ενός αγαθού συνεπάγεται αύξηση του
ρυθµού κατανάλωσής του και αντίστροφα). Η πρόταση αυτή είναι γνωστή ως θεώρηµα του Slutsky.
• ΣΑ = (-)ΑΥ (±/0)ΕΑ
• ΕΑ <0 για κανονικά αγαθά
• ΕΑ >0 για κατώτερα αγαθά
• ΕΑ = 0 για ουδέτερα αγαθά
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
69
Τύποςαγαθού
ΑΥ ΑΕ ΣΑ
Κανονικό - - -
Κατώτερο - + Εάν ΑΥ+ΕΑ<0ισχύει ο νόµος της
ζήτησης
Εάν ΑΥ+ΕΑ>0 δενισχύει ο νόµος της
ζήτησης
Ουδέτερο - 0 -
Συνολικό Αποτέλεσµα, Αποτέλεσµα Υποκατάστασης και ΕισοδηµατικόΑποτέλεσµα
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
70
Αποτέλεσµα υποκατάστασης και εισοδηµατικό αποτέλεσµα: κανονικά αγαθά
Χ
O
Υ
Υµ
Χ1 Χµ’
Υ1 A
U1
Το εισοδηµατικό αποτέλεσµα
(ΕΑ) είναι το Χ3 Χ2
(από το Γ στο B).
ΕΑ
Υ2
Χ2 Χµ
U2
B
Όταν µειωθεί η τιµή του Χ, η
καταναλισκόµενη ποσότητα αυξάνει κατά Χ1Χ2
καθώς ο καταναλωτής κινείται από A στο B.
Χ3ΣΑ
ΑΥ
Γ
Το αποτέλεσµα
υποκατάστασης (ΑΥ)
είναι Χ1Χ3, (από το A στο Γ).
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
71
ΧO
Υµ
Υ
Χ1 χµΧ2 Χµ’
A
U1
Χ3
ΑΥ
Γ
ΣΑ
Στην περίπτωση ενός
κατώτερου το ΕΑ είναι θετικό
αλλά το ΑΥ είναι µεγαλύτερο από
το ΕΑ.
B
ΕΑ
U2
Αποτέλεσµα υποκατάστασης και εισοδηµατικό αποτέλεσµα: κατώτερα αγαθά
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
72
3
Θεωρία παραγωγής και κόστους
παραγωγής
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
73
Συνάρτηση παραγωγής
Τεχνολογία παραγωγής
Εισροές L, K
Συνάρτηση παραγωγής: Q = f (L, K)
Q =Συνολικό προϊόν (εκροή)
L = Ποσότητα εργασίας
Κ = Ποσότητα κεφαλαίου
∆ιαδικασία
µετασχηµατι-
σµού εισροώνΕκροή
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
74
Βραχυχρόνια, µακροχρόνιαπερίοδος παραγωγής
Βραχυχρόνια περίοδος παραγωγής: ηπερίοδος κατά την οποία ένας ήπερισσότεροι συντελεστές παραγωγήςείναι (εµφανίζονται ως) σταθεροί
Μακροχρόνια περίοδος παραγωγής: ηπερίοδος κατά την οποία όλοι οισυντελεστές παραγωγής είναι(εµφανίζονται ως) µεταβλητοί
Οριακό, µέσο προϊόν εργασίαςΟριακό προϊόν εργασίας = ∆Q/∆L
Μέσο προϊόν εργασίας = Q/L
Q =Συνολικό προϊόν
L = Ποσότητα εργασίας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
75
A P = κ λ ί σ η δ ι α ν ύ σ µ α τ ο ς α π ό τ η ν α ρ χ ή τ ω ν α ξ ό ν ω ν σ εο π ο ι ο δ ή π ο τ ε σ η µ ε ί ο σ τ η ν κ α µ π ύ λ η T PM P = κ λ ί σ η ε φ α π τ ο µ έ ν η ς σ ε ο π ο ι ο δ ή π ο τ ε σ η µ ε ί ο σ τ η νκ α µ π ύ λ η T P
60
1 12
0 2 3 4 5 6 7 8 9 1 01
A
B
C
D
8
10
20
E
0 2 3 4 5 6 7 9 1 01
30
Φ Α Σ Η Ι Φ Α Σ Η Ι Ι Φ Α Σ Η Ι Ι ΙQ
A P L ,
M P L
A P L
M P L
L
L
T P
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
76
Βραχυχρόνια περίοδος παραγωγής –Συνολικό προϊόν, οριακό και µέσο
προϊόν εργασίας
Όταν MPL = 0, το TP λαµβάνει τη µέγιστητιµή του
Όταν MPL > APL, το APL αυξάνεται Όταν MPL < APL, το APL µειώνεται Όταν MPL = APL, το APL λαµβάνει τηµέγιστη τιµή του
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
77
Μακροχρόνια περίοδος παραγωγής– Ισοκαµπύλες παραγωγής
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
0 5 10 15 20L
Κ
Q3Q1
Q2
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
78
Υποκατάσταση µεταξύ εισροών -Οριακός λόγος τεχνικής
υποκατάστασης του κεφαλαίου απότην εργασία (ΟΛΤΥLK)
Ο οριακός λόγος τεχνικής υποκατάστασης του
κεφαλαίου από την εργασία (ΟΛΤΥLK) εκφράζει τη
µέγιστη ποσότητα κεφαλαίου που είναι εφικτό να
υποκατασταθεί από µια επιπλέον µονάδα εργασίας
χωρίς να µεταβληθεί το συνολικό προϊόν.
ΟΛΤΥLK = - ∆K/∆Lή για απειροστικώς µικρές µεταβολές
ΟΛΤΥLK = - dK/dL
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
79
Υποκατάσταση εισροών και οριακόπροϊόν
Εστω η καµπύλη ίσου προϊόντος: Q=f(L,K),
Q=σταθερός αριθµός.
Τότε:
0 = (f/L) dL + (f/K) dK = MPL dL + MPK dK
ή
MPL dL + MPK dK = 0
ή
-dΚ/dL = MPL/MPK
ή
ΟΛΤΥLK= MPL/MPK
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
80
Ειδικές περιπτώσεις καµπυλών ίσου προϊόντος
• Τέλεια συµπληρωµατικές
εισροές
• Τέλεια υποκατάστατες
εισροές
LL
KK
QQ11
QQ22
ΟιΟι εισροέςεισροές χρησιµοποιούνταιχρησιµοποιούνται
σεσε σταθερέςσταθερές αναλογίεςαναλογίεςKK
QQ11
QQ22
LL
ΟΟ ΟΛΤΥΟΛΤΥ είναιείναι σταθερόςσταθερός
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
81
Αποδόσεις κλίµακας
Μεταβολή ποσότητας εισροών κατά x%
Αντίδραση παραγόµενης ποσότητας
προϊόντος:
Κατά x% : Σταθερές αποδόσεις κλίµακας
Κατά µεγαλύτερο του x% : Αύξουσες
αποδόσεις κλίµακας
Κατά µικρότερο του x% : Φθίνουσες
αποδόσεις κλίµακας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
82
Η συνάρτηση παραγωγής Q=f(L,K) για λ>0 χαρακτηρίζεται από:
• σταθερές αποδόσεις κλίµακας εάν λQ=λf(L,K)=f(λL,λK)
• αύξουσες αποδόσεις κλίµακας εάν λQ=λf(L,K)<f(λL,λK)
• φθίνουσες αποδόσεις κλίµακας εάν λQ=λf(L,K)>f(λL,λK)
Αποδόσεις κλίµακας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
83
Η απόσταση µεταξύ των
ισοκαµπυλών παραγωγής
παραµένει σταθερή
αυξανοµένης της παραγωγής
κατά µια σταθερή ποσότητα.
KK
LLQQ11=10=10
QQ22=20=20
QQ33=30=30
QQ44=40=40
Σταθερές αποδόσεις κλίµακας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
84
Αύξουσες αποδόσεις κλίµακας
Η απόσταση µεταξύ των
ισοκαµπυλών παραγωγής
µειώνεται αυξανοµένης της
παραγωγής κατά µια
σταθερή ποσότητα.
KK
LLQ=10Q=10
Q=20Q=20
Q=30Q=30
Q=40Q=40
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
85
Φθίνουσες αποδόσεις κλίµακας
Η απόσταση µεταξύ των
ισοκαµπυλών παραγωγής
αυξάνεται αυξανοµένης της
παραγωγής κατά µια
σταθερή ποσότητα.
KK
LLQ=10Q=10
Q=20Q=20
Q=30Q=30
Q=40Q=40
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
86
Q
L,K
(α) Σταθερές αποδόσεις κλίµακας
0
Q TP
L,K
(β) Αύξουσες αποδόσεις κλίµακας
0
Q TP
L,K
(γ) Φθίνουσες αποδόσεις κλίµακας
0
TC
TP
Αποδόσεις κλίµακας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
87
Q = A • K α • L β : Συνάρτηση παραγωγής Cobb-Douglas
f(λL,λK) = A • (λ K)α • (λ L) β =
= A • λ α Kα • λ β Lβ = λ α +β A • Kα • Lβ = λ α +β f(L,K)
Άρα
εάν α+β=1 --> f(λL,λK) = λQ : σταθερές αποδόσεις κλίµακας
εάν α+β<1 --> f(λL,λK) < λQ : φθίνουσες αποδόσεις κλίµακας
εάν α+β>1 --> f(λL,λK) > λQ : αύξουσες αποδόσεις κλίµακας
Συνάρτηση παραγωγής Cobb-Douglas
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
88
Θεωρία κόστους παραγωγής
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
89
• Οικονοµικό κέρδος = Συνολικά έσοδα - Συνολικό οικονοµικό κόστος
• Συνολικό οικονοµικό κόστος =άµεσο (εµφανές) κόστος + έµµεσο (αφανές) κόστος
• Λογιστικό κέρδος = Συνολικά έσοδα - Άµεσο (εµφανές) κόστος
• Κόστος ευκαιρίας µιας ιδιόκτητης και ιδιοαπασχολούµενης εισροής = χρηµατική απολαβή που αποποιείται η επιχείρηση µε το να κρατήσει τηνιδιόκτητή της εισροή ιδιοαπασχολούµενη και να µην τη χρησιµοποιήσει στηνκαλύτερη εναλλακτική παραγωγική ευκαιρία.
• Επιχειρηµατικότητα: η αµοιβή της επιχειρηµατικής λειτουργίας
• Το κόστος ευκαιρίας της επιχειρηµατικότητας είναι η ελάχιστη αµοιβή για ναπαραµείνει ο παραγωγός και ιδιοκτήτης της επιχείρησης στην παραγωγή ενόςσυγκεκριµένου προϊόντος. Η αµοιβή αυτή είναι το κανονικό κέρδος.
Κόστος παραγωγής
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
90
C0 C1 C2
CO C1 C2 :
καµπύλες
ίσου κόστους
AK1
L1
K3
L3
K2
L2
Q1
Q1: ισοκαµπύλη παραγωγής.
Η καµπύλη ίσου κόστους C0
δείχνει όλους τους συνδυασµούς των K και L
µε τους οποίους µπορεί να παραχθεί
το Q1 στο επίπεδο κόστους C0.
Η καµπύλη ίσου κόστους C2 δείχνει
ότι η ποσότητα
Q1 µπορεί να παραχθεί µε τους
συνδυασµούς
K2L2 or K3L3.
Όµως και οι δύο είναι συνδυασµοί
υψηλότερου κόστους από τον K1L1.
Παραγωγή µε το ελάχιστο κόστος
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
91
Eλαχιστοποίηση συνολικού κόστους παραγωγής
C=wL+rK
Άρα για σταθερές τιµές w, r οι γραµµές ίσου κόστους είναι:
C0=wL+rK, C1=wL+rK, C2=wL+rK κλπ
ΟΛΤΥLK= OK2/OL2=(C1/r)/(C2/w)=w/r
ΟΛΤΥLK= MPL/MPK
Εποµένως:
ΟΛΤΥLK= MPL/MPK=w/r
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
92
Μακροχρόνιο µέσο κόστος και αποδόσεις κλίµακας
Αύξουσες αποδόσεις κλίµακας: η καµπύλη µακροχρονίου
µέσου κόστους κατέρχεται
Σταθερές αποδόσεις κλίµακας: η καµπύλη µακροχρονίου
µέσου κόστους είναι οριζόντια
Φθίνουσες αποδόσεις κλίµακας: η καµπύλη µακροχρονίου
µέσου κόστους ανέρχεται
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
93
Κόστος Παραγωγής
Συνολικό κόστος (TC) = Σταθερό κόστος
(FC) + Μεταβλητό κόστος (VC)
Μέσο συνολικό κόστος (ATC) =
(Q) προϊόν Συνολικό(TC) κόστος Συνολικό
= Μέσο σταθερό κόστος (AFC) + Μέσο
µεταβλητό κόστος (AVC)
Οριακό κόστος (MC) = ∆TC / ∆Q
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
94
ΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΚΟΣΤΟΣ
25
50
75
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
FC
TC
VC
Βραχυχρόνια περίοδος παραγωγής – Σταθερό,µεταβλητό και συνολικό κόστος
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
95
25
50
75
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
MC
ATC
AVC
AFC
ΚΟΣΤΟΣ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Βραχυχρόνια περίοδος παραγωγής –Οριακό, µέσοσυνολικό, µέσο µεταβλητό και µέσο σταθερό κόστος
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
96
q
STC,
LTC
STC (K0)
STC (K1)
STC (K2)
q0 q1 q2
LTC
Καµπύλες συνολικού µακροχρόνιου καιβραχυχρόνιου κόστους
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
97
Q
SMC,
SAC,
LMC,
LAC
Q0 Q1
LAC
LMCSAC (K0)SMC (K0)
SAC (K1)SMC (K1)
Καµπύλες οριακού, µέσου µακροχρόνιου καιβραχυχρόνιου κόστους
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
98
Μακροχρόνιο και βραχυχρόνιο κόστος
Για παραγωγή στην περιοχή των αυξουσών αποδόσεων
κλίµακας: LAC=SAC>LMC=SMC
Για παραγωγή στην περιοχή των φθινουσών αποδόσεων
κλίµακας: LAC=SAC<LMC=SMC
Για παραγωγή στις σταθερές αποδόσεις κλίµακας:
LAC=SAC=LMC=SMC
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
99
Μορφές αγοράς(Πλήρης ανταγωνισµός, Μονοπώλιο, Μονοπωλιακός
ανταγωνισµός, Ολιγοπώλιο)
4
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
100
ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΠΙΧΕΙΡΗ-ΣΕΩΝ ΣΤΟΝΚΛΑ∆Ο
ΤΥΠΟΣΠΡΟΪΟΝΤΟΣ
∆ΥΝΑΤΟΤΗΤΑΕΙΣΟ∆ΟΥ ΣΤΟΝΚΛΑ∆Ο
ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΗ∆ΥΝΑΜΗ
ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ-ΤΑ
ΠΛΗΡΗΣΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
ΠΟΛΥΜΕΓΑΛΟΣ
ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΣ ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΘΟΛΟΥ ΟΡΙΣΜΕΝΟΙΓΕΩΡΓΙΚΟΙΚΛΑ∆ΟΙ
ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ ΜΙΑ ΜΟΝΑ∆ΙΚΟ ΚΑΜΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣΚΟΙΝΗΣΩΦΕΛΕΙΑΣ –ΦΥΣΙΚΑΜΟΝΟΠΩΛΙΑ
ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
ΠΟΛΛΕΣ ΕΛΑΦΡΑ∆ΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ
ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΙΚΡΗ ΛΙΑΝΙΚΟΕΜΠΟΡΙΟ,ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣΠΑΡΑΓΩΓΗΣΤΡΟΦΙΜΩΝΚΛΠ.
ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΟ ΛΙΓΕΣ ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΣΉ∆ΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ
ΣΧΕΤΙΚΑ∆ΥΣΚΟΛΗ
ΑΡΚΕΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣΧΑΛΥΒΑ,ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ,ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝΚΛΠ
Μορφές αγοράς
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
101
Πλήρως ανταγωνιστική επιχείρηση - Ζήτηση καιοριακό έσοδο
Q
P
dP1
Q1
D
P1
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΚΛΑ∆ΟΣ
Q
P
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
102
0
ΚΟΣΤΟΣ,
ΕΣΟ∆Ο,
ΚΕΡ∆ΟΣ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ
STC
q0 q*
)(qπ
ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ - ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΣΟ∆Ο, ΣΥΝΟΛΙΚΟΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ
TR
q1
• Εάν q=0 τότε π = -F
• 0<q<q0 η ζηµιά µειώνεται µέχρι το
σηµείο Α όπου και µηδενίζεται
(SΤR=TC)
• q0<q<q1 πραγµατοποιούνται κέρδη
που µεγιστοποιούνται στο q*
• q>q1 πραγµατοποιείται ζηµιά που
βαίνει αυξανόµενη
F
-F
Α
Α’
Μ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
103
ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ
dπ/dq = 0 dTR/dq - dSTC/dq = 0 dTR/dq = dSTC/dq
MR = STCMR = P = AR
MR = STC = P = AR
d2π/dq2 < 0 d2TR/dq2 - d2STC/dq2 < 0 dMR/dq -dSMC/dq < 0 dMR/dq < dSMC/dq
dMR/dq = 0 dSMC/dq>0
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
104
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ - ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑΠΕΡΙΟ∆ΟΣ
MR=P>SAC: πραγµατοποίηση κερδώνMR=P=SAC: οικονοµικό κέρδος = 0MR=P<SAC: πραγµατοποίηση ζηµιών
Στην περίπτωση που η επιχείρηση πραγµατοποιεί ζηµιά, εάν:MR=P>AVC: συνέχιση της λειτουργίαςMR=P=AVC: ζηµιά ίση µε το σταθερό κόστος. Η απόφασηθα εξαρτηθεί από τις προσδοκίες της επιχείρησης.MR=P<AVC: διακοπή της λειτουργίας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
105
Πλήρως ανταγωνιστική επιχείρηση που πραγµατοποιεί κέρδη
10
20
30
40
Τιµή,
Κόστος
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
50
60MC
AVC
ATCAR=MR=P
Qq*
A
B
D
Cq1 : MR > MC
q2: MC > MR
q0: MC = MR
αλλά το
MC µειώνεται
π = (P-0C) q* ή
ABCD
q*: MR = MC
και P > ATC
q1 q2q0
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
106
Πλήρως ανταγωνιστική επιχείρηση που πραγµατοποιεί ζηµιές
Q
AVC
ATCMC
q*
P = MR
B
F
C
A
E
D
Στο q*: MR = MC
και P < ATC
Ζηµιά = (P- 0C) x q* ή ABCD
Τιµή,
Κόστος
0
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
107
S1
Πλήρης ανταγωνισµός - Ισορροπία στη µακροχρόνια περίοδο(περίπτωση επιχείρησης που πραγµατοποιεί κέρδη)
Q
P
P1LAC
LMC
D
S2
P1
Q1q2
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΛΑ∆ΟΣ
P2
Q2
P2
•Τα έσοδα προσελκύουν νέες επιχειρήσεις
•Η προσφορά αυξάνεται έως ότου το κέρδος = 0
Q
P
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
108
S2
Πλήρης ανταγωνισµός - Ισορροπία στη µακροχρόνια περίοδο (περίπτωσηεπιχείρησης που πραγµατοποιεί ζηµίες)
Q
P
P2
LAC
LMC
D
S1
P2
Q2q2
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΛΑ∆ΟΣ
Q
P
q1
A
B Γ
0 0
P1P1
Q1
•Οι ζηµίες προκαλούν έξοδο των επιχειρήσεων
•Η προσφορά µειώνεται έως ότου η ζηµιά = 0
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
109
ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ - ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΛΑ∆ΟΥ ΚΑΙΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
Q Q
P PΚΛΑ∆ΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
D S
Q0
P0 P0D = MR = P
q0
LRACLMC
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
110
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ - ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑΠΕΡΙΟ∆ΟΣ
Εαν σε ισορροπίαP<LACη επιχείρηση εµφανίζει ζηµιά και θα διακόψει τηλειτουργίας της στον κλάδο
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
111
Μονοπώλιο - Μέσο και οριακό έσοδο
Q0
1
2
3
P
1 2 3 4 5 6 7
4
5
6
7
Μέσο έσοδο (ζήτηση)
Οριακό
έσοδο
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
112
MC
AC
Q
P1
D = AR
MR
P*
Q*
P2
Q2
Μονοπώλιο - Μεγιστοποίηση του κέρδους όταν MR=MC
P
Q1
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
113
Μονοπωλιακά ανταγωνιστική επιχείρηση στη βραχυχρόνια καιµακροχρόνια περίοδο
Q
P
Q
PMC
AC
MC
AC
DSR
MRSR
DLR
MRLR
QSR
PSR
QLR
PLR
Βραχυχρόνια περίοδος (SR) Μακροχρόνια περίοδος (LR)
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
114
Ολιγοπωλιακή επιχείρηση - Καµπτόµενη καµπύλη ζήτησης
P,
MR
Q
MR1
D1
Εάν µια επιχείρηση µειώσει την τιµή
και οι υπόλοιπες ακολουθήσουν
η ζήτηση
θα είναι ανελαστική
Εάν µια επιχείρηση αυξήσει την τιµή
και οι υπόλοιπες δεν ακολουθήσουν η ζήτηση
θα είναι ελαστική
D2
MR2
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι, ∆Ι∆ΑΣΚΩΝ: Ι.ΤΣΩΛΑΣ
115
P
D
P*
Q*
MC
MC’
Μετατοπίσεις της καµπύλης
οριακού κόστους στο ασυνεχές τµήµα
της καµπύλης οριακού εσόδου δεν επηρεάζουν
την τιµή και την ποσότητα ισορροπίας.
Q
MR
Ολιγοπωλιακή επιχείρηση - Ισορροπία και µετατοπίσεις τηςκαµπύλης του οριακού κόστους