Όταν το ρήμα λήγει σε: Παραδείγματα

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ -ω ή -μι Λύω, δείκνυμι

ΜΕΣΗ -ομαι ή -μαι Λύομαι, δείκνυμαι

Το Υποκείμενο Παραδείγματα

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΕνεργεί

ὁ διδάσκαλος γυμνάζει τον παίδα(μτβ. ρήμα)ὁ παῖς χορεύει(αμετβ. ρήμα)

ΠΑΘΗΤΙΚΗΠαθαίνει ( από κάποιον)

ὁ παῖς γυμνάζεται ὑπό τοῦ διδασκάλου

ΜΕΣΗΕνεργεί και παθαίνει ( από μόνο του)

ὁ παῖς γυμνάζεται(= γυμνάζει τον εαυτό του)

ΟΥΔΕΤΕΡΗΒρίσκεται σε μια κατάσταση

ὁ παῖς ὑγιαίνει, ἡσυχάζει, καθεύδει.

Φ Ω

Ν Ε

Σ

Δ

Ι

Α

Θ

Ε

Σ

Ε

Ι Σ

Για την αποφυγή σύγχυσης μεταξύ των εννοιών ΦΩΝΗ και ΔΙΑΘΕΣΗ, είναι απαραίτητη η παρακάτω διευκρίνιση:

Η ΦΩΝΗ, αφορά την γραμματική κλίση του ρήματος και ενδιαφέρει την ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ, ενώ

Η ΔΙΑΘΕΣΗ αφορά τη σημασία του ρήματος και ενδιαφέρει το ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ.

π.χ. λέγω ενεργ. φωνή και ενεργ. διάθεση = λέω κάτι πάσχω ενεργ. φωνή αλλά παθητ. διάθεση = παθαίνω από καποιον ἡγοῦμαι μέση φωνή αλλά ενεργητική διάθεση =νομίζω. ἁλίσκομαι μέση φωνή αλλά παθητ.διάθεση = συλλαμβάνομαι, κυριεύομαι από κάποιον.

XΕυάγγελος Παπαδημητρίου