ΘΕΜΑΤΑ

ΟΜΑΔΑ Α1. Να εξηγήσετε το περιεχόμενο των όρων: σκλαβηνίες, ανεικονικέςαντιλήψεις, Σχίσμα των δύο Εκκλησιών, μετανάστευση λαών.2. Σε καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις σημειώστε (Σ) αν το περιεχόμενοείναι σωστό ή (Λ) αν είναι λανθασμένο.α. Τα θέματα εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά επί Ιουστινιανού.β. Ο εκχριστιανισμός συνετέλεσε στην ενότητα των Σλάβων.γ. Οι μάχες του Ματζικέρτ (1071) και του Μυριοκέφαλου (1176) έκριναντην τύχη της Μικράς Ασίας.δ. Η στέψη του Καρλομάγνου ως αυτοκράτορα έγινε ευνοϊκά δεκτή από τοΒυζάντιο.3. Τι γνωρίζετε για τη συνθήκη του Βερντέν; Ποια η σημασία της για τηνεότερη Ευρώπη;4. Η ίδρυση της Σχολής της Μαγναύρας.5. Η θρησκευτική πολιτική του Μ. Κωνσταντίνου.(Απαντήστε σε τρεις από τις πέντε ερωτήσεις της ομάδας Α)

ΟΜΑΔΑ Β1. Γιατί ο Ιουστινιανός αναθεώρησε και κωδικοποίησε το Ρωμαϊκό Δίκαιο;Ποια ήταν η σημασία του νομοθετικού του έργου;2. Ο ιστορικός Προκόπιος που γνώριζε καλά τη συμπεριφορά των δήμων τουΙπποδρόμου κατά τη στάση του Νίκα, χρησιμοποιεί τον όρο δημοκρατία μετη σημασία «κυριαρχία των δήμων, έλλειψη κεντρικής εξουσίας, αναρχία».Τι σήμαινε ο όρος δημοκρατία στην αρχαία Αθήνα και τι σημαίνει σήμερα;3. Να επισημάνετε τις συνέπειες της εικονομαχίας στους τομείς της εξωτερικ΄ςπολιτικής και της τέχνης.4. Ποιες ήταν κατά τη γνώμη σας οι κυριότερες συνέπειες της πτώσης τουΒυζαντινού κράτους.(Απαντήστε στις δύο από τις τέσσερις ερωτήσεις της ομάδας Β)

ΙστορίαΕΡΩΤΗΣΕΙΣΟΜΑΔΑ Α’(Επιλέγετε τις τρεις από τις πέντε Ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 4μονάδες).1, Να εξηγήσετε τους όρους: Διάταγμα των Μεδιολάνων, Αιρέσεις, Στάση τουΝίκα, Στρατιωτόπια.2. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:Ο ΙουστινιανόςΑ α. Ευνόησε τη μεγάλη ιδιοκτησία.β. Δεν ασχολήθηκε ιδιαιτέρως με θέματα7γ. Προσπάθησε να προστατεύσει τους ελεύθερουςγαιοκτησίας.αγρότες.Β. Η καταστολή της εξέγερσης των δήμων.α. Σήμανε την αποδυνάμωση της αυτοκρατορικής εξουσίας.β. Έγινε από τον Ιουστινιανό με τη συνδρομή της συζύγου του Θεοδώρας.

γ. Έγινε από τον Ιουστινιανό με τη συνδρομή του λαού τηςΚωνσταντινούπολης.Γ. Ποιο από τα παρακάτω έργα του Ιουστινιανού περιελάμβανε γνώμες Ρωμαίωννομικών;α. Ο Ιουστιάνειος Κώδικας.β. Ο Πανδέκτης.γ. Οι Νεαρές.Δ. Ποιο από τα παρακάτω έργα ήταν γραμμένο στα Ελληνικά; α. ΟΙουστιάνειος Κώδικας. β. Οι Εισηγήσεις, γ. Οι Νεαρές.3. Τι εννοούμε με τον όρο Εικονομαχία και ποιοι λόγοι οδήγησαν στηνυιοθέτηση των ανεικονικών αντιλήψεων.

4. Να ελέγξετε την ορθότητα ή όχι των παρακάτω προτάσεων σημειώνονταςΣωστό (Χ) ή Λάθος (Λ) στο αντίστοιχο τετράγωνο.

ΓεγονόταΣωστό Λάθοςα. 0 θεσμός της Πρόνοιας συνδέονταν με την ισόβια παραχώρησηαγροκτημάτων στους ευγενείς με αντάλλαγμα την παροχήστρατιωτικών υπηρεσιών.

β. Η δυναστεία των Κομνηνών στηρίχθηκε στα λαϊκά στρώματα

γ. Η τέταρτη Σταυροφορία είχε καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα.

δ. Η νίκη των Τούρκων στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας παγίωσε τηθέση τους και επηρέασε καθοριστικά τη φυσιογνωμία της Μ. Ασίας.

5. Ποιοι οργάνωσαν τις σταυροφορίες και πού απέβλεπαν;6. Ποιοι λόγοι ευνόησαν τις σταυροφορίες;ΘΕΜΑΤΑΟΜΑ∆Α Α1. Να εξηγήσετε τους όρους: διάταγμα Μεδιολάνων, σκλαβηνίες, πρόνοια,παιδομάζωμα.2. Να κατατάξετε κατά χρονολογική σειρά τα παρακάτω γεγονότα και νασημειώσετε για το καθένα την απαραίτητη χρονολογία στις αντίστοιχεςστήλες.Γεγονότα Χρονολογική σειράΈτοςα. Άλωση Κων/πολης από Τούρκουςβ. Μάχη Ματζικέρτγ. Εγκαίνια Κων/ποληςδ. Άλωση Κων/πολης από Λατίνουςε. Άνοδος Αλεξίου Α΄ Κομνηνού στο θρόνο

3. Ο Ιουστινιανός, επειδή βρήκε τους νόμους σκοτεινούς λόγω τηςανεπίτρεπτης πληθώρας τους και σε εμφανή σύγχυση εξαιτίας τωναντιφάσεών τους, τους απάλλαξε από την αταξία των απατηλών λέξεων.Παραμέρισε τις αποκλίσεις τους και τους έδωσε διαρκή ισχύ. (Προκόπιος,Κτίσματα Ι 1, έκδ. Ο. Veh, Μόναχο 1977, 18-19)

Να μελετήσετε το παράθεμα και να εξηγήσετε τους λόγους για τουςοποίους ο Ιουστινιανός αναθεώρησε και κωδικοποίησε το ισχύον ρωμαϊκό∆ίκαιο. Τι γνωρίζετε για το νομοθετικό του έργο;4. Μυριοκέφαλο της Φρυγίας: Τι γνωρίζετε για τη μάχη που έγινε εκεί και τιςσυνέπειές της για το μικρασιατικό πληθυσμό της αυτοκρατορίας.

ΙΣΤΟΡΙΑ (ΝΕΟΤΕΡΗ & ΣΥΓΧΡΟΝΗ)

Α΄ΟΜΑΔΑ(από τις πέντε ερωτήσεις επιλέγετε τις τρείς)1.-Να εξηγήσετε τους όρους:«καθολικός άνθρωπος», «νεοελληνικός διαφωτισμός»(μονάδες 4)2.-Ποια ήταν τα αίτια των ανακαλύψεων ? (μονάδες 4)3.-Πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα στη β΄φάση της δεύτερης πολιορκίαςτου Μεσολογγίου? Ποια η σημασία της εξόδου ? (μονάδες 4).4.-Πότε υπογράφτηκε το πρωτόκολλο της Πετρούπολης και απόποιους? Τι προέβλεπε? (μονάδες 4)5.-Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις και λέξεις:α.-Ο ναυτικός αγώνας των Ελλήνων στηρίχθηκε στα πλοία τωννησιών….β.-Η μάχη της Αλαμάνας και η νίκη του Ο. Ανδρούτσου στο Χάνιτης Γραβιάς ματαίωσαν την απόπειρα των Τούρκων να εισβάλουν…γ.-Στο Κεφαλόβρυσο τραυματίστηκε θανάσιμα ο ηρωϊκόςΣουλιώτης…..δ.-Στους Μύλους της Αργολίδας οι Ελληνες αναχαίτησαν τον…..ε.-Στη μάχη……..τελευταία της Επανάστασης, οι ΄Ελληνες μεηγέτη το Δ.Υψηλάντη νίκησαν τους Τούρκους.στ.-Το μεγάλο θύμα του εμφύλιου πολέμου ήταν……ζ.-Η Τρίτη Εθνοσυνέλευση με ψήφισμα εξέλεξε στις 3 Απριλίου1827 τον …………………..η.-Η Τρίτη Εθνοσυνέλευση την 1η Μαϊου 1827 ψήφισε το……..(μονάδες 4).Β ΟΜΑΔΑ (Από τα τέσσερα θέματα επιλέγετε τα δύο)1.-Από πού ήταν επηρεασμένη η «Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας» τωνΗ.Π.Α.? Γιατί θεωρήθηκε ένα από τα σημαντικώτερα πολιτικάκείμενα της εποχής? (μονάδες 4).2.-Ποια η προσφορά της Φιλικής Εταιρείας στον αγώνα του 1821?3.-Σύμφωνα με το παράθεμα και τις ιστορικές γνωώσεις σας νααπαντήσετε στις ερωτήσεις :ποιους πρέπει να μακαρίζει η πατρίδακαι γιατί ? (μονάδες 4)4.-Γιατί έγινε η ναυμαχία τουΝαβαρίνου?Ποιά η σημασία της για τιςεξελίξεις στον τόπο μας? (μονάδες 4).

ΟΜΑΔΑ Α΄.

1. Να εξηγήσετε τους όρους: δήμοι, Επαρχικό Βιβλίο, σταυροφορίες,φεουδαρχικό συμβόλαιο.2. Ποιοι λόγοι επέβαλαν στον Κωνσταντίνο Α΄ τη μεταφορά της πρωτεύουσαςστην Ανατολή και γιατί επιλέχτηκε το Βυζάντιο;3.

Κωδικοποίηση του ΔικαίουΟ Ιουστινιανός επειδή βρήκε τους νόμους σκοτεινούς λόγω τηςανεπίτρεπτης πληθώρας τους και σε εμφανή σύγχυση εξαιτίας τωναντιφάσεών τους, τους απάλλαξε από την αταξία των απατηλών λέ-ξεων. Παραμέρισε τις αποκλίσεις τους και τους έδωσε διαρκή ισχύ.Προκόπιος, Κτίσματα Ι 1, έκδ. Ο. Veh, Μόναχο1977, 18-19.

Με βάση το κείμενο και τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε:α. Τι οδήγησε τον Ιουστινιανό στην απόφαση να αναθεωρήσει και νακωδικοποιήσει το Ρωμαϊκό Δίκαιο.β. Ποια έργα προέκυψαν και ποια η σημασία του νομοθετικού του έργου.4. Ποιες είναι οι συνέπειες της εικονομαχίας;5. Να γράψετε δίπλα σε κάθε αριθμό της στήλης Α΄ το αντίστοιχο γράμμα τηςστήλης Β΄:Α΄ Β΄1. Διάταγμα των Μεδιολάνων α. Αγία Σοφία2. Κατάργηση Ολυμπιακών αγώνων β. Αναστήλωση εικόνων3. Στάση του Νίκα γ. Ανεξιθρησκεία4. Ανθέμιος και Ισίδωρος δ. Θεοδόσιος5. Ηράκλειος ε. Ιππόδρομος6. Θεοδώρα στ. Λέων ο Φιλόσοφος7. Σχολή Μαγναύρας ζ. Βασίλειος Β΄8. Μάχη Σπερχειού η. Τίμιος Σταυρός

ΟΜΑΔΑ Β΄:1.Γένεση των θεμάτων και επικράτηση της ελληνικής. 4. Να αντιστοιχίσετε τα γεγονότα της στήλης Α΄ με τις χρονολογίες της στήλης Β΄: Α΄ Μάχη στο Κλειδί 330 μ.Χ. Άλωση Κων/πολης από τους Οθωμ. Τούρκους 843 μ.Χ Α΄ Β΄ Εγκαίνια Κων/πολης 1453 μ.Χ. Αναστήλωση Εικόνων 1014 μ.Χ. (Να απαντήσετε σε τρεις ερωτήσεις της Ομάδας Α΄ και σε δύο της Ομάδας Β΄)

ΕρωτήσειςΑ΄ ομάδα.1. Να εξηγήσετε τους όρους: υγρό πυρ, φεουδαρχικό συμβόλαιο, Φαναριώτες,αναστήλωση εικόνων.2.α) Γιατί ο Ιουστινιανός αναθεώρησε και κωδικοποίησε το ισχύον ρωμαϊκό δίκαιο;β) Να γράψετε τα νομοθετικά του έργα.3. Να επισημάνετε τις κυριότερες αιτίες του σχίσματος των δύο εκκλησιών του 1054μ.Χ.4. Σταυροφορίες: ορισμός, παράγοντες, κατάληξη της τέταρτης σταυροφορίας.5. Πότε έγινε η άλωση της Πόλης από τους Τούρκους και ποιες συνέπειες είχε για τοΒυζάντιο και για όλη την Ευρώπη;( Από τις πέντε ερωτήσεις επιλέγετε τις τρεις )

α) Σύμφωνα με το παράθεμα ποια κτίσματα της Κωνσταντινούπολης υπογραμμίζουντη σχέση της με τη Ρώμη και ποια με το χριστιανισμό; Ποιο κτίσμα τέλος παραπέμπειστον ιδρυτή της;β) Να γράψετε, σύμφωνα με τις ιστορικές σας γνώσεις, για ποιους λόγους ο Κωνστα-

ντίνος ο Α΄ μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη.2. Να αναφέρετε τους παράγοντες που συνέβαλαν στη νίκη του Ηρακλείου κατά τωνΠερσών.3. Ποιες ήταν οι σημαντικότερες μάχες των Βυζαντινών με τους ΣελτζούκουςΤούρκους που έκριναν την τύχη της Μ. Ασίας;4.ΟΜΑΔΑ Α΄1. Να εξηγήσετε τους ιστορικούς όρους: αιρέσεις, σκλαβηνίες, σταυροφορίες, φέουδο.

(4 μονάδες)2. Για ποιους λόγους το Βυζάντιο ήταν κατάλληλο για πρωτεύουσα της Ρωμαϊκήςαυτοκρατορίας;(4 μονάδες)3. Ποιοι παράγοντες ευνόησαν την ταχύτατη εξάπλωση των Αράβων σε βάρος τηςΒυζαντινής αυτοκρατορίας και ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της εξάπλωσης;(4 μονάδες)4. Τι γνωρίζετε για την α΄ φάση της εικονομαχίας;(Ποιοι αυτοκράτορες ήτανπρωταγωνιστές, ποιες ενέργειες κατά των εικονοφίλων έγιναν και με ποια Σύνοδοτερματίστηκε;)(4 μονάδες)5. Να αντιστοιχήσετε τα γεγονότα της Α΄ στήλης με τις χρονολογίες της Β΄ στήλης:(4 μονάδες)

Α΄ Β΄

Oριστική αναστήλωση εικόνων 313Άλωση Κων/πoλης από Οθωμανούς 330Μάχη στο Κλειδί 622Εγκαίνια Κων/πολης 800Άλωση Κων/πολης από Σταυροφόρους 843Στέψη Καρλομάγνου 1014Διάταγμα Μεδιολάνων1204Έτος Εγίρας 1453

ΟΜΑΔΑ Β΄1. Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται η παρακάτω πηγή και ποιες πληροφορίες δίνει; Νασυμπληρώσετε τις πληροφορίες της πηγής με τις ιστορικές σας γνώσεις.(4 μονάδες)Ιστορική Πηγή : Τσακτσίρα, Ορφανουδάκη, Θεοχάρη ,Ιστορία Ρωμαϊκή και Βυζαντινή ΒΓυμνασίου , Κείμενο 4 «Στάση του Νίκα»2. Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στη νίκη του αυτοκράτορα Ηρακλείου εναντίον των Περσών;

(4 μονάδες)3. Να συγκρίνετε την οργάνωση του βυζαντινού στρατού από τους διαδόχους του αυτοκράτορα Ηρακλείου και

από τους αυτοκράτορες της Δυναστείας των Κομνηνών. Ποιες διαφορές εντοπίζετε;(4 μονάδες)4. Ποια σημασία είχε για το κράτος η διατήρηση και προστασία της τάξης των ελεύθερων αγροτών από τηναρπακτική συμπεριφορά των δυνατών; Να απαντήσετε λαμβάνοντας υπόψη σας τις πληροφορίες που σαςδίνει η παρακάτω πηγή και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις.(4 μονάδες)Ιστορική Πηγή : σχολικό Βιβλίο Σελ 51 , «Οφέλη από την ύπαρξη των μικροκαλλιεργητών«(Νεαρά του 934)Α’ ΟΜΑΔΑ1. Ποιοι ήταν οι λόγοι μεταφοράς της πρωτεύουσας του Βυζαντίου από τη Δύσηστην Ανατολή;2. Ποιες ήταν οι συνέπειες από την άλωση της Κωνσταντινούπολης;3. Ποια προνόμια παραχωρήθηκαν στους Βενετούς από τον Αλέξιο Α’προκειμένου να εξασφαλίσει τη στρατιωτική τους βοήθεια;4. «πένητες», «Πρόνοια», «Ιερά εξέταση», «Αναγέννηση», «οικουμενικόςάνθρωπος»: Να δώσετε ένα σύντομο ορισμό για κάθε μια από τις παραπάνωέννοιες.5. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α’ με τα στοιχεία της στήλης Β’ώστε να συνδυαστούν τα γεγονότα με τους πρωταγωνιστές τους.(ένα στοιχείοτης στήλης Β’ περισσεύει)Α’ Β’1.Ιουστινιανός α. Κακώσεις2.Ηράκλειος β. Μάχη στο Κλειδί3. Νικηφόρος Α’ γ. ανάκτηση δυτικής Μ. Ασίας4.Φώτιος δ. Μάχη στη Νινευί5. Αλέξιος Α’ ε. διάσωση αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς6. Βασίλειος Β’ στ. Στάση του Νίκαζ. Κατασκευή Αγίας Σοφίας.ΟΜΑΔΑ Β’

1. Να αξιολογήσετε τις συνέπειες της Εικονομαχίας στους τομείς της εξωτερικήςπολιτικής και πολιτισμού.2. Στα χρόνια του Κωνσταντίνου Θ’ έγιναν προσπάθειες διαπραγμάτευσης για τοζήτημα της κυριαρχίας επί της χριστιανικής οικουμένης. Ποιοι ήταν οιδιαπραγματευτές και που οδήγησε η στάση τους;3. Ποια ήταν η σημασία της νομοθετικής μεταρρύθμισης των Μακεδόνων(τιπέτυχαν με τους νόμους τους); Με ποιο νόμο προστατεύονταν οι ελεύθεροιγεωργοί από τους δυνατούς;4. Να συσχετίσετε τις συνέπειες από τη μάχη στο Ματζικέρτ και τη μάχη στοΜυριοκέφαλο. Πώς αυτές οι μάχες επηρέασαν την κυριαρχία του Βυζαντίουστην Ανατολή;

Να επιλέξετε 3 ερωτήσεις απ’την ομάδα Α’ και 2 ερωτήσεις από την ομάδα Β

Ομάδα Α

1. Για ποιους λόγους ο Κωνσταντίνος ο Α΄ μετέφερε την πρωτεύουσατου Ρωμαϊκού κράτους από τη ρώμη στη θέση του αρχαίουΒυζαντίου;2. Να εξηγήσετε σύντομα το πειεχόμενο των παρακάτω όρων:Θέματα, σταυροφορίες ,παιδομάζωμα , ανθρωπισμός.3. το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού.4. Οι συνέπειες της Εικονομαχιας.5. α. Μάχη του Ματζικέρτ και μάχη στο Μυρικέφαλο: Πότε έγινε ηκαθεμία , μεταξύ ποιων αντιπάλων και ποιες οι συνέπειες αυτώνγια το Βυζάντιο.β. Άλωση της Κων/πολης: Πότε έγινε, από ποιον ΟθωμανόΣουλτάνο και ποιες οι συνέπειες αυτής.

Ομάδα Β΄

1. Ποια τα επιχειρήματα εικονομάχων και εικονολατρών,σύμφωνα με τα δύο κείμενα.

2. Ποιες εκδηλώσεις διοργάνωναν οι βυζαντινοί στονΙππόδρομο,για ποιους λόγους και ποιες από αυτές ήτανιδιάιτερα αγαπητές στο λαό;

ΟΜΑΔΑ Α1. Για ποιους λόγους ο Κωνσταντίνος μετέφερε το διοικητικό κέντρο της αυτοκρατορίαςαπό τη Ρώμη στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου;2. Ποια η στάση των Μεγάλων Πατέρων της εκκλησίας απέναντι στον ελληνισμό τον 4οαιώνα και ποια τα αποτελέσματά της;3. Ποιες οι συνέπειες για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία από την παραχώρηση τωνεμπορικών προνομίων στους Βενετούς;4. Ποια η συνεισφορά του Βυζαντίου στον Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμό;5. Διευκρινίστε τους όρους Καρολίδεια Αναγέννηση και Καρολίδεια γραφή.

B Gymnasiou Istoria ThemataΙΣΤΟΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011Γραπτές Προαγωγικές Εξετάσειςπεριόδου Μαΐου – Ιουνίου στην αρχαία ελληνική γλώσσαΤάξη : Β΄ Ονοματεπώνυμο:Εισηγητές: Επιτηρητές:

Θέματα:

Ομάδα Α΄1ον : Να ορίσετε σύντομα τους παρακάτω όρους:«εικονομαχία – σταυροφορίες – παιδομάζωμα – αναγέννηση»

2ον : Ν’ αντιστοιχήσετε τις δύο στήλες :Α΄ : ίδρυση Κων/πολης – στάση του Νίκα – Ηράκλειος – Νικηφόρος Α΄- Ίσαυροι –μάχη στο Ματζικέρτ –χρυσόβουλο 1082 – Δ΄ σταυροφορία - άλωση της Κων/ποληςΒ΄: 1071 – εικονομαχία – κακώσεις – Ιουστινιανός – 330 – προνόμια στους Βενετούς – 1204 – 1453 – πιστός εν χριστω βασιλεύς

3ον : Το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού.

4ον : Ποια τα αίτια των μεγάλων ανακαλύψεων.

5ον : Να σημειώσετε «σωστό» ή «λάθος» δίπλα σε κάθε πρόταση.α) Οι Μακεδόνες αυτοκράτορες επέβαλαν να πληρώνουν οι δυνατοί των φόρους των φτωχών με το αλληλέγγυον.β) Στο Μυριοκέφαλο το 1176 το Βυζάντιο πέτυχε μεγάλη νίκη εναντίον των Σελτζούκων Τούρκωνγ) Ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής κατέλαβε την Κων/πολη μετά από πολιορκία μόλις 5 ημερών.δ) Με το διάταγμα των Μεδιολάνων (313) αναγνωρίστηκε στους Χριστιανούς το δικαίωμα της ανεξιθρησκίας.ε) Με την τελετή της περιβολής οι βυζαντινοί αυτοκράτορες αναλάμβαναν επίσημα την εξουσία από τον Πατριάρχη.

Ομάδα Β΄

1ον : Ποιες είναι οι συνέπειες της άλωσης της Κων/πολης σε όλα τα επίπεδα.

2ον : Ποια είναι τα επιχειρήματα των εικονολατρών και των εικονομάχων (σύμφωνα με τα παραθέματα)

3ον : Πώς ψυχαγωγούνταν οι Βυζαντινοί στον Ιππόδρομο;

4ον : Πώς συμπεριφέρθηκαν οι Ευρωπαίοι στους κατακτημένους λαούς μετά τις ανακαλύψεις ;

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΑ Α΄ (Επιλέγετε 3 από τις ακόλουθες 5 ερωτήσεις)

1.Ποιο ήταν το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού και σε τι αποσκοπούσε;

2.Ποιοι παράγοντες οδήγησαν στις Σταυροφορίες,ποιο ήταν το αποτέλεσμα της τέταρτης σταυροφορίας και ποιες συνέπειες είχε αυτή;

3.Τι γνωρίζετε για την Α΄ φάση της Εικονομαχίας,πώς έληξε και ποιες ήταν οι συνέπειες της εικονομαχίας ;

4.Ποια ήταν τα αίτια και οι προϋποθέσεις των ανακαλύψεων ;

5.Ποιο γεγονός ονομάστηκε μεγάλη μετανάστευση των λαών,ποιους λαούς αφόρουσε και ποια κράτη-βασίλεια σχηματίστηκαν εξαιτίας αυτής της μετανάστευσης;

Κάθε άριστη απάντηση βαθμολογείται με (4) τέσσερις μονάδες.

ΟΜΑΔΑ Β΄ (Επιλέγετε 2 από τις ακόλουθες 4 ερωτήσεις)

1.Για ποιους λόγους ο Μ.Κωνσταντίνος έκρινε κατάλληλο το Βυζάντιο για να μεταφέρει εκεί την πρωτεύουσα του Ρωμαϊκού κράτους ;

2.Ποιες ήταν οι συνέπειες των Αραβικών κατακτήσεων για το Βυζάντιο και το μεσογειακό χώρο;

3.Με βάση το ακόλουθο παράθεμα και τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής ερωτήματα: Γιατί οι μακεδόνες αυτοκράτορες πήραν μέτρα κατά των δυνατών;Τι όριζε το «αλληλέγγυον» του Βασιλείου Β΄;

TO AΛΛΥΛΕΓΓΥΟΝ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Β΄…έβγαλε διαταγή (ο Βασίλειος Β΄): οι εισφορές των φτωχών που είχαν καταστραφεί να πληρώνονται από τους δυνατούς. Ονομάστηκε δε η τέτοιου είδους είσπραξη «αλληλέγγυον».Όταν δε ο πατριάρχης και πολλοί από τους αρχιερείς και από τους ασκητές όχι λίγοι τον παρακάλεσαν να σταματήσει αυτό το παράλογο(!) βάρος,ο βασιλιάς δεν υπάκουσε… (μετάφραση) Ιωάννης Σκυλίτζης «σύνοψις ιστοριών»

4.Αφού μελετήσετε προσεκτικά το ακόλουθο παράθεμα,να το σχολιάσετε με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις,λαμβάνοντας υπόψη και τα ακόλουθα ερωτήματα:Σε ποιο πρόσωπο αναφέρεται κατά τη γνώμη σας το κείμενο;Ποιο είναι το γεγονός που εξιστορείται;Ποιες υπήρξαν οι συνέπειες αυτού του γεγονότος για το Βυζάντιο;«Και παραχώρησε στους Βενετούς όλα τα εμπορικά καταστήματα που υπήρχαν από τη παλιά εβραϊκή σκάλα μέχρι τη Βίγλα καθώς και όλες τις ενδιάμεσες σκάλες (αποβάθρες).Ακόμη τους χάρισε πολλά ακίνητα στη Βασιλεύουσα και στο Δυρράχιο και όπου αλλού του ζητήσανε.Αλλά το σπουδαιότερο απ’όλα πως τους επέτρεψε το ελεύθερο εμπόριο σ’όλες τις περοχές που βρίσκονταν στην εξουσία των Ρωμαίων,ώστε να εμπορεύονται άνετα και όπως ήθελαν,χωρίς να πληρώνουν ούτε ένα νόμισμα για δασμούς (κομμέρκιον) και άλλους φόρους και να είναι έξω από κάθε έλεγχο». Άννα Κομνηνή, Αλεξιάς,VI, 10 23-05-08 Ο Διευθυντής Η εισηγήτρια

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΪΟΥ – ΙΟΥΝΙΟΥ 2008

ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ. ΤΑΞΗ Β’.Θ Ε Μ Α Τ Α :ΟΜΑΔΑ Α. ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ 3 ΑΠΟ ΤΑ 5 ΘΕΜΑΤΑ

1. Να δώσετε έναν ορισμό για καθένα από τους παρακάτω όρους που να αποδίδει με συντομία το περιεχόμενο του. Χριστόγραμμα – Ακρίτες – Στρατιωτόπια – Παιδομάζωμα2. Να χαρακτηρίσετε με Σ ή Λ το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων και να διορθώσετε το λάθος με το αντίστοιχο ορθό.Α) Ο Ιουστινιανός υιοθέτησε τον τίτλο «βασιλεύς» με τη χριστιανική προσθήκη «πιστός εν χριστώ».Β) Η ανεικονική τεχνοτροπία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για τη διακόσμηση των χριστιανικών ναών.Γ) Στη μάχη του Κοσσυφοπεδίου (1389) οι Λατίνοι νικήθηκαν και αναγνώρισαν την Οθωμανική επικυριαρχία.Δ) Ο Αλέξιος ο Α’ έδωσε με το χρυσόβουλο, το 1082, προνόμια στους Δυτικούς.

3. Να συνδέσετε τα στοιχεία της στήλης Α με τα αντίστοιχα τους της στήληςΒ.1. Α’ Άλωση Κων/πολης (1204) Α) Ιωάννης Τσιμισκής2. Η ένωση των δύο εκκλησιών υπογράφτηκε στη Σύνοδο της Φερράρας – Φλωρεντίας.Β) Ηράκλειος 3. Ήττα Βυζαντινών στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας. (1176)Γ) Μιχαήλ Γ’4. Κήρυξη εικονομαχίαςΔ) Ιουστινιανός 5. Ίδρυση Σχολής Μαγναύρας Ε) Λέων Γ’Ζ) Μανουήλ Α’Η) Ιωάννης Η’Θ) Αλέξιος Δ’ Άγγελος

4. Συμπληρώστε τα κενά με λέξεις που αποδίδουν σωστά το ιστορικό νόημα της περιόδου. Ο αυτοκράτορας …..-1-…….ο Α’ υπόγραψε το Διάταγμα των …..-2-….., το …..-3-….., ενώ το 325 μ.Χ. συγκάλεσε την ..-4-…. Σύνοδο στη ……-5-….. της Βιθυνίας. Εκεί καταδικάστηκε η αίρεση του …..-6-….. !!!5. Ι] Ποιος ήταν ο λόγος της παραχώρησης του χρυσόβουλου (1082) στους Δυτικούς?ΙΙ] Ποια προνόμια τους παραχωρούσε?

ΟΜΑΔΑ Β. ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ 2 ΑΠΟ ΤΑ 4 ΘΕΜΑΤΑ

1. Για ποιους λόγους ο θεματικός στρατός ήταν πιο αξιόμαχος και αποτελεσματικός από το μισθοφορικό?

2. Ποιες ήταν οι κυριότερες αιτίες της επέκτασης των Αράβων και ποια η συμβολή τους στην ανάπτυξη του παγκόσμιουεμπορίου? Για την απάντηση σας να λάβετε υπόψη και το παράθεμα (1).

3. Ι] Ποιοι παράγοντες επηρέασαν τους Ισαύρους για να εισηγηθούν την Εικονομαχία?ΙΙ] Ποια ήταν τα κυριότερα επιχειρήματα των εικονομάχων και των εικονολατρών σύμφωνα με τις ιστορικές σας γνώσεις και τα παραθέματα (2) και (3)?

4. Πως κρίνετε την εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού και τι συνέπειες (θετικές – αρνητικές) είχε? Κάθε θέμα βαθμολογείτε με 4 μονάδες. ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ:(1)Εμπορική επιστολή, σταλμένη από την Αλεξάνδρεια στο Παλαιό Κάιρο. (τέλη 11ου αι.)Παρακαλώ, λάβε υπόψη ότι δεν υπάρχουν πιπέρι, κανέλα και ζιγγίβερι (τζίντζερ, είδος αρωματικής ρίζας) διαθέσιμα στο παζάρι της Αλεξάνδρειας. Αν έχεις από αυτά, κράτησέ τα, γιατί οι ρωμαίοι έμποροι μόνο αυτά αναζητούν με πάθος.Όλοι οι ρωμαίοι

έμποροι είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν για το Παλαιό Κάιρο. Περιμένουν μόνο την άφιξη δύο πρόσθετων πλοίων από την Κωνσταντινούπολη. (2)

Επιχειρήματα των εικονολατρών. Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη, τον κάλαμο και το σπόγγο, με τα οποία οι θεοκτόνοι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, γιατί όλα αυτά στάθηκαν όργανα του έργου της σωτηρίας των ανθρώπων, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο τον σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι, αν καταστραφεί το εκτύπωμα ενός σταυρού που είναι κατασκευασμένος από ξύλο, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά. Το ίδιο συμβαίνει και με το ξύλο των εικονισμάτων, όταν αυτά καταστραφούν. (3)Επιχειρήματα των εικονομάχων.Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες […..]. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα [….]. Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών ενώ ο Θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του Θεού.

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΙΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΤΑΞΗ Β’ΟΜΑΔΑ Α’. (Να επιλέξετε τα τρία από τα πέντε θέματα)

1. Ποιοι παράγοντες επηρέασαν τους Ισαύρους για να εισηγηθούν την εικονομαχία;2. Να εξηγήσετε τους όρους: Σχίσμα των δύο Εκκλησιών, Έτος της Εγίρας, Αναγέννηση, Αντιμεταρρύθμιση.3. Να κατατάξετε κατά χρονολογική σειρά τα παρακάτω γεγονότα και να σημειώσετε για το καθένα την απαραίτητη χρονολογία.Στάση ΝίκαΜάχη ΚλειδιούΜυριοκέφαλοΕγκαίνια ΚωνσταντινούποληςΔιάταγμα των ΜεδιολάνωνΆλωση της Κωνσταντινούπολης από ΟθωμανούςΜάχη του ΜατζικέρτΆλωση της Κωνσταντινούπολης από Σταυροφόρους4. Τι ονομάζουμε “σταυροφορίες” και ποιοι παράγοντες επηρέασαν τη γένεση της σταυροφορικής κίνησης;5. Νομοθεσία του Ιουστινιανού.α) Αναφορά και περιεχόμενο του νομοθετικού έργου.β) Γιατί ο Ιουστινιανός αναθεώρησε και κωδικοποίησε το ισχύον ρωμαϊκό Δίκαιο;

ΟΜΑΔΑ Β’. (Να επιλέξετε τα δύο από τα τέσσερα θέματα)5. Ποιοι ήταν οι κυριότεροι παράγοντες που ευνόησαν την επέκταση και επικράτηση των Οθωμανών στα Βαλκάνια;2. Να μελετήσετε τις πηγές και να απαντήσετε στις ερωτήσεις: ποια ήταν τα κίνητρα τωνΑνακαλύψεων και σε ποια περιοχή νόμισε ότι έφτασε ο Κολόμβος;3. Μελετώντας το παράθεμα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετεστα ερωτήματα:

α) Γιατί οι Μακεδόνες αυτοκράτορες πήραν μέτρα κατά των δυνατών; Τι όριζε το“αλληλέγγυον” του Βασιλείου Β’;β) Ποια σημασία είχε για το κράτος η διατήρηση και προστασία της τάξης των ελεύθερων αγροτών από την αρπακτική συμπεριφορά των δυνατών;Οφέλη από την ύπαρξη των μικροκαλλιεργητών(Νεαρή του 934)Η εξουσία τέτοιων ισχυρών προσώπων αύξησε υπερβολικάτη μεγάλη ταλαιπωρία των φτωχών, διότι [οι δυνατοί] με τοπλήθος των οικόσιτων υπηρετών τους, των μίσθαρνων οργά-νων τους και των άλλων παρατρεχάμενων και ακολούθωντους προκάλεσαν βίαιες επιθέσεις, διώξεις, αγγαρείες (υπο-χρεωτική προσφορά υπηρεσιών), άλλες θλίψεις και στενοχώ-ριες (στους φτωχούς) και προξένησαν μεγάλη καταστροφήστο κοινό συμφέρον [...].Αλλά η ύπαρξη πολλών μικροϊδιοκτητών προσφέρει μεγάλαοφέλη στο κράτος καθώς αυτοί πληρώνουν φόρους και πα-ρέχουν στρατιωτικές υπηρεσίες στο κράτος. Τα οφέλη αυτάθα εκλείψουν, αν μειωθεί ο αριθμός των μικροκτηματιών.Όσοι λοιπόν είναι επιφορτισμένοι με τη δημόσια ασφάλειαπρέπει να απαλλαγούν από τους ταραξίες, να απομακρύνουντα ενοχλητικά στοιχεία και να διασφαλίσουν τη δημόσια σω-τηρία.

4. Να παρουσιάσετε το εκπαιδευτικό σύστημα στο Βυζάντιο και να το συγκρίνετε με το σύστημα που ισχύει σήμερα στην Ελλάδα.

Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θ Ε Μ Α Τ Α

ΟΜΑΔΑ Α΄

Ερώτηση 1

Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:

1. Ο Θεοδόσιος Α΄ ασχολήθηκε με την κωδικοποίηση του Ρωμαϊκού δικαίου.2. Την αναχαίτιση της προέλασης των Αράβων προς την Ευρώπη κατάφερε ο

Κάρολος Μαρτέλος στο Πουατιέ.3. Σύμφωνα με το filioque, που απορρίφθηκε στη σύνοδο του 867 το Άγιο

Πνεύμα εκπορεύεται και «εκ του Υιού».4. Με τη μάχη στο Κλειδί (1014) ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ συντρίβεται

οριστικά από τους Βούλγαρους.5. Με τον όρο «άμεσοι υποτελείς» χαρακτηρίζουμε τους ελεύθερους γεωργούς

στο φεουδαρχικό σύστημα.

Ερώτηση 2

Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:

«φεουδαρχικό συμβόλαιο»

«Πρόνοια»

«Σχίσμα των δύο εκκλησιών»

Ερώτηση 3

Ποια μέτρα σχετικά με την εσωτερική πολιτική έλαβε ο Ιουστινιανός για τη βελτίωση και την ενίσχυση της διοίκησης του κράτους;

Ερώτηση 4

α) Τι γνωρίζετε για την διαμάχη της εικονομαχίας και τους πρωτεργάτες της εικονομαχικής κίνησης;(σύντομη απάντηση)

β) Ποια η σημασία της ήττας των εικονοκλαστών και ποιες οι γενικότερες συνέπειες της εικονομαχίας;

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ … Γυμνάσιο

Ερώτηση 5

Τι γνωρίζετε για την πολιτική του Καρλομάγνου και των διαδόχων του σχετικά με την ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών;

ΟΜΑΔΑ Β

Ερώτηση1.Αφού μελετήσετε το παράθεμα που ακολουθεί και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στις βασικές αιτίες και στα σημαντικότερα γεγονότα του ιστορικού θέματος που περιγράφεται.

<< Ο Αλέξιος στοχάστηκε ότι δεν ήταν σε θέση να σηκώσει μόνος του το βάρος αυτού του πολύ σημαντικού αγώνα και συνειδητοποίησε ότι ήταν ανάγκη να συμμαχήσει με τους Ιταλούς. Πράγματι βρήκε μια θεόσταλτη πρόφαση στο ότι οι Λατίνοι θεωρούσαν ανυπόφορο που οι Τούρκοι έλεγχαν τα Ιεροσόλυμα και το ζωοποιό τάφο του Σωτήρα Χριστού. Έστειλε πρεσβείες στον επίσκοπο της πρεσβυτέρας Ρώμης και σε αυτούς που ονομάζονται βασιλείς και ευγενείς σε αυτές τις περιοχές της Δύσης και, επιστρατεύοντας κατάλληλα επιχειρήματα , παρακίνησε πολλούς να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους και πέτυχε να τους κατευθύνει προς αυτό το σκοπό.

Γι΄ αυτό χιλιάδες και μυριάδες από αυτούς […] διέσχισαν το Ιόνιο προς την Κωνσταντινούπολη. Ο Αλέξιος , αφού αντάλλαξε όρκους πίστης και έκανε συνθήκες με αυτούς, εκστράτευσε στην Ανατολή και […] ανάγκασε γρήγορα τους Πέρσες να εγκαταλείψουν τις χώρες των Ρωμαίων , απελευθέρωσε τις πόλεις και αποκατέστησε τη ρωμαϊκή δύναμη στην Ανατολή.>> (Θεόδωρος Σκουταριώτης, ιστορικός 13ου αιώνα)

Ερώτηση 2

Περιγράψτε με συντομία τα γεγονότα κατά την πολιορκία και την άλωση της Κωνσταντινούπολης . Γιατί το γεγονός αυτό θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό;

Ερώτηση 3

Παρατηρήστε τη φωτογραφία που σας δίνεται και αιτιολογήστε την απόφαση του Μ. Κωνσταντίνου να μεταφέρει την πρωτεύουσα του κράτους του στην Κωνσταντινούπολη;

Ερώτηση 4

Ποια ανάγκη υπαγόρευσε την καθιέρωση των θεμάτων, όπως προκύπτει έμμεσα από το σχετικό απόσπασμα του έργου περί θεμάτων ; πως επέδρασαν στη στρατιωτική και πολιτική διοίκηση των επαρχιών ;

Όταν ήταν αυτοκράτορας ο Ηράκλειτος (610-641) που καταγόταν από τη Λιβύη , η επικράτεια του Ρωμαικού κράτους περιορίστηκε και ακρωτηριάστηκε τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση. Τότε οι διάδοχοι του, που δεν ήξεραν που και πώς να ασκήσουν την εξουσία τους , κατέτμησαν σε μικρά τμήματα τη διοίκηση τους και τα μεγάλα στρατιωτικά σώματα και εγκατέλειψαν την προγονική τους

Λατινική , υιοθετώντας την Ελληνική γλώσσα…..Γιατί (παλαιότερα) ονόμαζαν τους χιλίαρχους λογγίνους και τους εκατόνταρχους κεντουρίωνες ………..Αλλα και η ονομασία θέμα είναι Ελληνική και όχι ρωμαική και προέρχεται από τη θέση . Κων/νος Πορφυρογέννητος, περί θεμάτων