6
1 Παναγιώτης Π. Τσούκας: «Ο ασάλευτος χρόνος της Ελληνικής Δικαιοσύνης: Εξήντα επτά κείμενα κριτικής, 1880-2011» (έκδοση Kαλλιγράφος.: Αθήναι 2012, σελ. 361) Βιβλιοκριτική Στο ΝΟΜΙΚΟ ΒΗΜΑ 2012 ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ Π.ΑΡΓΥΡΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ ΑΝΤΩΝΗ ΑΡΓΥΡΟΥ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΟΥΚΑ "Ο ΑΣΑΛΕΥΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ"

Embed Size (px)

Citation preview

1

Παναγιώτης Π. Τσούκας:

«Ο ασάλευτος χρόνος της Ελληνικής Δικαιοσύνης: Εξήντα

επτά κείμενα κριτικής, 1880-2011»

(έκδοση Kαλλιγράφος.: Αθήναι 2012, σελ. 361)

Βιβλιοκριτική

Στο ΝΟΜΙΚΟ ΒΗΜΑ 2012

ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ Π.ΑΡΓΥΡΟΥ

2

Ο κ. Παναγιώτης Π. Τσούκας , Πάρεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας παρουσίασε

το βιβλίο του με τίτλο «Ο ασάλευτος χρόνος της Ελληνικής Δικαιοσύνης: Εξήντα επτά

κείμενα κριτικής, 1880-2011».

Στο εξαίρετο αυτό βιβλίο, ένας δικαστικός λειτουργός, παράλληλα με τα

σοβαρότατα καθήκοντα του, επιδόθηκε σε μια εξαντλητική έρευνα ως ιστορικός του

δικαίου, για να συγκεντρώσει μελετήματα από 130 χρόνια ζωής της Ελληνικής Δικαιοσύνης.

Το βιβλίο περιλαμβάνει εξήντα επτά κείμενα κριτικής από το 1880 έως το 2011, με πρόλογο

του Γιάννη Αναστασόπουλου, εκλογή κειμένων-εισαγωγή-επιμέλεια του ίδιου του κ.

Παναγιώτη Π. Τσούκα.

Στην στην εισαγωγή του ο επιμελητής της ύλης κ. Τσούκας επισημαίνει: «0 ανά

χείρας τόμος περιέχει κείμενα που αφορούν τη δικαιοσύνη, το δικαστικό δηλαδή

σύστημα ως συνεκτικά αρθρωμένο σύνολο νομοθετημένων θεσμών, με τους οποίους

ασκείται η μία εκ των τριών λειτουργιών του κράτους: η δικαστική. Περιέχει, επίσης,

κείμενα που αφορούν τους λειτουργούς της δικαιοσύνης: τους δικαστές, τους εισαγγελείς

και τους δικηγόρους, με τις πρακτικές, τις συμπεριφορές και νοοτροπίες των οποίων το

δικαστικό σύστημα λειτουργεί και το δίκαιο απονέμεται. Τα κείμενα του τόμου είναι

εξαιρετικά. Αποτελούν εξαιρέσεις από τον κανόνα καθώς αποκλίνουν από το συνήθη

τρόπο, με τον οποίο η δικαιοσύνη και οι λειτουργοί της γίνονται αντικείμενο δημόσιας

συζήτησης και κριτικής. ….Τα κείμενα του τόμου δεν απηχούν τον επίσημο

δικαστικό/εισαγγελικό ή δικηγορικό λόγο….»

Η συλλογή μελετημάτων που έχουν περιληφθεί στο βιβλίο, αφορά την λειτουργία

της Δικαιοσύνης , τους δικαστές, τους εισαγγελείς αλλά και τους δικηγόρους και όπως

σοφά αναφέρει ο κ Τσούκας στην εισαγωγή του: «Στον προκείμενο τόμο περιελήφθησαν

κείμενα που δεν αφορούν μόνο τους δικαστές και τους εισαγγελείς, αλλά και τους

δικηγόρους. 0 λόγος δεν βρίσκεται μόνο στην αντίληψη του νομοθέτη (αρ. 38 του Ν.Δ.

3026/1954) ότι οι δικηγόροι είναι «άμισθοι δημόσιοι λειτουργοί1», οφείλεται πολύ

περισσότερο στη στέρεη πεποίθηση ότι οποιαδήποτε σοβαρή σκέψη και συζήτηση περί

δικαιοσύνης που παραλείπει έναν από αυτούς τους βασικούς παράγοντες λειτουργίας

του δικαστικού συστήματος είναι ανεπαρκής και ανεδαφική, αφού δικαιοσύνη με κακούς

δικαστές και εισαγγελείς ή κακούς δικηγόρους είναι κακή δικαιοσύνη, ακόμα και αν ένας

από τους παράγοντες αυτούς κατόρθωνε, παραδόξως, να είναι άριστος!»

Το βιβλίο είναι μια επιτυχής αλλά και αγωνιώδης προσπάθεια αποτύπωσης της

κατάστασης που αναφέρεται στην λειτουργία της Δικαιοσύνης στον τόπο μας. Η

Δικαιοσύνη αποτελεί το θεμέλιο κάθε «πολιτικής κοινωνίας» και τον ακρογωνιαίο λίθο της

1 Από τις διατάξεις των άρθρων 1, 38, 39, 46, 63 παρ. 3-5, 91, 92 παρ. 1-2 και 170 του Ν.Δ. 3026/1954 "περί του Κώδικος των

Δικηγόρων", σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 648 επ. και 713 επ. Α.Κ., προκύπτει ότι ο δικηγόρος είναι άμισθος

δημόσιος λειτουργός, ενεργεί ελεύθερα έναντι του εντολέος κατά την επιστημονική του πεποίθηση και η έννομη σχέση

μεταξύ αυτών είναι εκείνη της αμειβόμενης εντολής. Σε καμιά περίπτωση δεν υπάρχει εξαρτημένη εργασία και όταν ακόμη

παρέχει τις υπηρεσίες του με πάγια αμοιβή κατά το άρθρο 63 παρ. 4 του ανωτέρω Κώδικα. (Βλ ΑΠ 476/2007)

3

κοινωνικής ευρυθμίας, όπως λέγει ο Πίνδαρος «βάθρον πολιών οσφαλές δίκα»2 αλλά και ο

Αριστοτελης «Αύτη μεν ούν η δικαιοσύνη ου μέρος αρετής, αλλ' όλη αρετή εστιν»3. Xωρίς

την διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος, η οποία καθιερώνει το δικαίωμα του

πολίτη να προσφύγει στη δικαστική εξουσία και να ζητήσει την προστασία των

δικαιωμάτων του, όλες οι διατάξεις προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων που

κατοχυρώνουν το «κράτος δικαίου» θα ήταν χωρίς αντικείμενο4.

Τα εξαιρετικά μελετήματα για την Δικαιοσύνη που παρουσιάζονται στο βιβλίο

μπορούν να συμβάλλουν στο να έλθουν σε επαφή όχι μόνο οι θεράποντες Της (Δικαστές,

Δικηγόροι) στη Χώρα μας, αλλά και ο Ελληνικός Λαός και οι μελετητές της Ιστορίας του

Δικαίου, με αναλύσεις και απόψεις και την κριτική στάση, επιφανών δικαστών, δικηγόρων,

πανεπιστημιακών, πολιτικών και δημοσιογράφων, μέσα από τα οποία καταγράφεται η

διαχρονική τραγική αγωνιώδης κατάσταση και εξέλιξη και τα αδιέξοδα στα οποία έχει

περιέλθει η λειτουργία της Ελληνικής Δικαιοσύνης, αναφέρονται τα θεμελιακά

προβλήματα της και αντιμετωπίζονται με κριτική στάση οι λειτουργοί της . Η συλλογή αυτή,

εκτός από ένα χρήσιμο βοήθημα για όλους τους νομικούς , μπορεί να φωτίσει όλους

εκείνους που εργάζονται πιο συστηματικά για την ανάπτυξη λύσεων για τα σημερινά

δαιδαλώδη προβλήματα της δικαιοσύνης να προσεγγίσουν, να εμπλουτίσουν τη

θεματολογία και να βαθύνουν τον προβληματισμό τους. Νομίζω ότι όλοι πρέπει να

μελετήσουν το βιβλίο και κυρίως εκείνοι που ασκούν την κυβερνητική λειτουργία ή

νομοθετούν δήθεν, για να βελτιώσουν την απονομή της Δικαιοσύνης, ενώ με τις πρακτικές

τους επιδιώκουν με κάθε τρόπο να την «χειραγωγήσουν». Όταν οι δικηγόροι τολμούν να

αντιστέκονται στην κρατική αυθαιρεσία5, τότε τους διασύρουν και τους εξευτελίζουν.

Διαχρονικά οι εκάστοτε κυβερνώντες, δημιούργησαν ένα απαράδεκτο τριτοκοσμικού

τύπου θεσμικό πλαίσιο, ώστε: α) με τους νόμους για την ευθύνη Υπουργών και την

βουλευτική ασυλία να έχουν το πλήρες ανεύθυνο και ακαταδίωκτο β) το Δημόσιο να ασκεί

αβάσιμα ένδικα μέσα και να πλημμυρίζει τα Δικαστήρια και ιδίως τα Διοικητικά

Δικαστήρια και το ΣτΕ με δικόγραφα αμφίβολης ποιότητας, γ) να μην μπορεί να υπάρξει

πειθαρχική καταδίκη στους παραβιάζοντες την δεοντολογία και τον νόμο, δ) το δικαστήριο

αγωγών κακοδικίας6 να υπάρχει για να εκδίδει απορριπτικές αποφάσεις παγίως ε) ο

2 Θεμέλιο για τις πόλεις αποτελεί η αμερόληπτη απονομή της δικαιοσύνης, το οποίο περιέχεται σε

Ύμνο του Πίνδαρου (Ολυμπιόνικος 13, στίχος 6).

3 Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, 1130b 11-12:μ' αυτήν την έννοια η δικαιοσύνη δεν είναι απλώς

τμήμα της αρετής, αλλά ολόκληρη η αρετή.

4Βλ. Στ. Ματθία, Η ευθύνη του δικαστή για την πραγμάτωση του κράτους δικαίου (ΝοΒ 2004. 553).

5 Έτσι και η προσπάθεια να καταργηθεί το άρθρο 199ΔΚΚ,με επίκληση του οποίου οι δικηγορικοί

σύλλογοι κατέφυγαν το 2010-2011 στο ΣτΕ για μείζονος σημασίας ζητήματα (Περιβαλλοντολογικά

,Χαράτσι ΔΕΗ, Μνημόνιο κλπ)

6 Το δικαστήριο αγωγών Κακοδικίας κατά δικαστικών λειτουργών, το οποίο αποτελεί νομικό

απολίθωμα μιας άλλης εποχής και έπρεπε να έχει καταργηθεί από καιρό, αφού όπως φαίνεται το

σύνολο της αρνητικής νομολογίας του δεν βρήκε ποτέ ευθύνη, και πώς άραγε θα το έκανε, αφού

4

πολίτης με την υπερβολική αύξηση της δαπάνης της δίκης (παράβολα ,δικαστικό ένσημο,

προεισπράξεις κλπ) να οδηγείται στην αποτροπή7 προσφυγής στη Δικαιοσύνη. Θέλουν οι

εκάστοτε κυβερνήτες μας, δήθεν τον Δικαστή Ανεξάρτητο8 και όταν δεν είναι αρεστός με

τις Αποφάσεις του, τον καταδιώκουν με άδικες διώξεις και τον παραδίδουν βορά στον

λαϊκισμό.

Ταυτόχρονα, αποκαλύπτεται από τις μελέτες που δημοσιεύονται, ότι το υπάρχον

θεσμικό πλαίσιο δημιουργεί ασφυκτικές9 συνθήκες απονομής της Δικαιοσύνης, ώστε

κανόνας να γίνεται η μέχρι αρνησιδικίας10 καθυστέρηση11. Στα μελετήματα του βιβλίου

παρουσιάζονται με σχεδόν «χειρουργικό τρόπο», οι ευθύνες όλων των πλευρών, ιδίως της

Πολιτείας αλλά και των δικαστών και δικηγόρων. Η κριτική ανάγνωση και αξιοποίηση των

μελετών του βιβλίου είναι επίσης χρήσιμη επειδή στις τραγικές μέρες μας χρειάζεται ένα

νέος πρακτικός λόγος αλήθειας για την αντιμετώπιση διαχρονικών ζητημάτων για τα οποία

πολλά έχουν αποτυπωθεί και αναλύονται στο βιβλίο, όπως : η ταχύτητα απονομής της

Δικαιοσύνης, οι νομικές σπουδές, η «ανύπαρκτη» και απαράδεκτη άσκηση των νέων

δικηγόρων¸ ο εφιαλτικός δικηγορικός πληθωρισμός, ο ρόλος του δικαστή12 και του

δικηγόρου στην απονομή της δικαιοσύνης, η νομική παιδεία, η διοίκηση της δικαιοσύνης, η

επαγγελματική δεοντολογία των δικηγόρων, ο πειθαρχικός έλεγχος των δικαστικών

λειτουργών αλλά και ο ελλιπής (έως ανύπαρκτος) πειθαρχικός έλεγχος των δικηγόρων, η

όπως ορίζει το άρθρο 6 του ν. 693/1977 «οι δικαστικοί λειτουργοί ευθύνονται… ένεκα δόλου,

βαρείας αμελείας ή αρνησιδικίας, εφόσον προέκυψε ζημία στον ενάγοντα».

7 Η δικαστική προστασία είναι συνταγματικό δικαίωμα του ατόμου, δηλαδή αντιστοιχεί σε

θεμελιώδη υποχρέωση της Πολιτείας να εγγυηθεί ότι τα δικαιώματά του θα προστατευθούν από ένα

δικαστήριο (άρθρο 20 του Συντάγματος). Όταν αυτή η Πολιτεία προσθέτει διαρκώς νέα εμπόδια για

την άσκηση της δικαστικής προστασίας σημαίνει ότι παρακωλύει την ενάσκηση του συνταγματικού

δικαιώματος. Σημαίνει ότι δεν εκπληρώνει με την ευχέρεια που αναμένεται την υποχρέωσή της για

προστασία των πολιτών.

8 Βλ. Μ. Πικραμένος «Κλασσικές εγγυήσεις και αθέατες όψεις της δικαστικής ανεξαρτησίας», Δ/νη

2005. 1611.

9 Είναι χαρακτηριστικός ο μεγάλο αριθμό των εκκρεμών υποθέσεων που υπάρχει στα Διοικητικά

Δικαστήρια ο οποίος ανέρχεται στις 418.715!!.

10 Οι δικαστικές διαδικασίες είναι εξαιρετικά αργές και οδηγούν την Ελλάδα σε καταδίκες, σχεδόν

κάθε μήνα, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Κατά το διάστημα 1999-2008, η

Ελλάδα καταδικάστηκε 272 φορές για υπέρβαση του εύλογου χρόνου απονομής Δικαιοσύνης

(Ετήσια Έκθεση Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου 2008, σελ.138).

11 Βλ Απόφαση 19-3/1997 ΕΔΔΑ ,ΕΔΚΑ/1997 (497)

12 «το άδικον τούτο άνισον όν ισάζειν πειράται ο δικαστής» Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, Ε'

1132a 8-9:ο δικαστής έχει αποστολή να αποκαθιστά την ισορροπία που διαταράσσεται από την

αδικία.

5

ποιότητα του επιστημονικού λόγου στην απονομή της δικαιοσύνης, οι επεμβάσεις13 τρίτων

στην απονομή της Δικαιοσύνης14, τα «παραδικαστικά» και άλλα «κυκλώματα» που

τραυματίζουν τη δικαιοσύνη,η πολυνομια15 κ.λπ.

Αληθινά είναι αξιοθαύμαστο πως τα ζητήματα της απονομής της Δικαιοσύνης,

αποτυπώνονται τόσο έντονα σε όλες τις περιόδους του εθνικού μας βίου στα εκπληκτικά

κείμενα που παρατίθενται όπως: του μαχητικού δημοσιογράφου Βλάση Γαβριηλίδη το

1880, του νομομαθούς Γ. Φιλάρετου το 1885, του εξαίρετου πολιτικού και νομικού

Δημήτριου Γούναρη το 1907, του σοφού νομικού Νικολάου Δημητρακόπουλου, του

μεγάλου νομοδιδασκάλου Γεώργιου Μπαλή το 1923, του συγγραφέα Γιώργου Θεοτοκά το

1926, του πολιτικού Κωνσταντίνου Καλλία το 1942, του νομικού Πέτρου Ζήση, του

νομομαθούς Αλέξανδρου Βαμβέτσου το 1960, του Καθηγητή Δημήτρη Τσάτσου το 1998,

του νομοδιδασκάλου Μιχάλη Σταθόπουλου του 2001, του ετ Προέδρου του ΑΠ Στέφανου

Ματθία το 2001, του εκλεκτού καθηγητή Παύλου Σούρλα, του εμβριθέστατου Δικαστή

Γεωργίου Βελλή το 2002, του νομοδιδασκάλου Γεωργίου Κουμάντου, του Καθηγητή

Χαρίδημου Τσούκα το 2008, του Προέδρου του ΔΣΑ Γιάννη Αδαμόπουλου, αλλά και του

συγγραφέα, όπως και πολλών άλλων.

Είναι αλήθεια ότι όπως λέγει ο Δημόκριτος: «Ετεή δε ουδέν ίδμεν. Εν βυθώ η αλήθεια.»

(Στην πραγματικότητα δε γνωρίζουμε τίποτα ,η αλήθεια είναι στο βυθό). Πολλή συζήτηση

γίνεται για την Δικαιοσύνη και τους λειτουργούς της ,όμως η συλλογή των εκλεκτών αυτών

μελετών αποτελεί μια πλήρη αποκάλυψη . Η ανεξαρτησία των Ελλήνων δικαστών από την

εποχή ακόμη της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, το 1827, βρέθηκε στο στόχαστρο της

εκτελεστικής εξουσίας και η στοχοποίησή της αυτή δυστυχώς είναι πάντα επίκαιρη. Αυτό

συμβαίνει διότι τη Δικαστική Ανεξαρτησία διασφαλίζει μόνο η πραγματική δημοκρατία στη

χώρα μας. Ο κ. Π. Τσούκας έχει προσφέρει μια εξαιρετική υπηρεσία, στην διάγνωση των

φαινομένων που ταλανίζουν την Ελληνική Δικαιοσύνη με το έργο αυτό και καλό είναι όλοι

μας, να ξανασκεφτούμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την Δικαιοσύνη και τους

Λειτουργούς της. Ας μου επιτρέψει ο ευγενής αυτός δικαστικός λειτουργός να προσθέσω

ένα ακόμα κείμενο στο βιβλίο του με τίτλο «Ο ασάλευτος χρόνος της Ελληνικής

Δικαιοσύνης: Εξήντα επτά κείμενα κριτικής, 1880-2011» αυτό του αείμνηστου Εισαγγελέα

του Αρείου Πάγου Ευαγγέλου Κρουσταλάκη που εκφώνησε στην Ολομέλεια των Προέδρων

των Δικηγορικών Συλλόγων που έγινε στο Ηράκλειο στις 2 Νοεμβρίου 2002 :

13

Η διαφθορά, οι πολιτικές παρεμβάσεις και η έλλειψη πόρων διαβρώνουν την ανεξαρτησία και την

αξιοπιστία της δικαστικής εξουσίας, υποστήριξε ενώπιον της Ολομέλειας της Συνέλευσης του

Συμβουλίου της Ευρώπης ο απερχόμενος Επίτροπος για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Οργανισμού

Τόμας Χάμαρμπεργκ(26.1.2012).

14 «Δεν υπάρχει πρόβλημα ανεξαρτησίας της Διοικητικής Δικαιοσύνης. Αυτοί που μιλούν για

ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι οι ύποπτοι, οι οποίοι δεν θέλουν την ανεξαρτησία της». Αυτά

ανέφερε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΣτΕ Π. Πικραμμένος στην ετήσια Γενική Συνέλευση των

μελών της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών(20.10.2010).-

15 Ο Εμμανουήλ Ροΐδης είχε γράψει κάποτε αυτό που σήμερα λέγεται ως ανέκδοτο: Ότι η «Βουλή

πρέπει να ψηφίσει ένα νόμο που να επιβάλει την εφαρμογή όλων των νόμων».

6

"Σε μια δημοκρατική κοινωνία ο δικηγόρος έχει να επιτελέσει το ύψιστο λειτούργημα.

Λειτούργημα που συνδέεται με την ανακάλυψη της αλήθειας και με την εφαρμογή των

κανόνων του δικαίου. Και έχει να υλοποιήσει ένα έργο που στοχεύει στην υπεράσπιση των

ατομικών ελευθεριών και των κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών. Μπροστά στην

πραγματικότητα της πολύπλοκης νομοθεσίας , η ισότητα των ανύποπτων πολιτών θα ήταν

κενό γράμμα αν δεν υπήρχε η βοήθεια του νομικού συμπαραστάτη, του δικηγόρου, ο

οποίος επιτυγχάνει να εξισώσει τους εκ των πραγμάτων άνισους μεταξύ τους πολίτες , που

είναι ακόμη πιο άνισοι και αισθάνονται ανίσχυροι έναντι της ποικιλόμορφης εξουσίας.

Μεγάλος ο ρόλος των δικηγόρων στο χώρο της Δικαιοσύνης. Υψηλή η αποστολή των

Δικηγορικών συλλόγων στη σύγχρονη κοινωνία. Αντίστοιχες και οι μεγάλες ευθύνες σας.

Είσαστε οι φυσικοί υπερασπιστές της δικαστικής ανεξαρτησίας και οι κυματοθραύστες

απέναντι στα κύματα αμφισβήτησης του κύρους της Δικαιοσύνης.

Η δικαιοσύνη δεν είναι υπόθεση μόνο των δικαστικών λειτουργών (των δικαστών και των

Εισαγγελέων). Είναι και δική σας ευθύνη και μέριμνα. Είμαστε μαζί αναγκαίοι

συμμέτοχοι στην ικανοποίηση του αιτήματος ορθής απονομής της Δικαιοσύνης. Δεν

μπορεί παρά να είμαστε και αναγκαίοι ομόδικοι στην αξίωση για δίκαιες δίκες. Δεν έχει

κανένας μας το δικαίωμα να μονοπωλεί την αγάπη για τη δικαιοσύνη. Ο Ελληνικός λαός

στο όνομα του οποίου απονέμεται η Δικαιοσύνη, μας την έχει εμπιστευθεί και απαιτεί να

μη γίνεται μάρτυρας «σκηνών ζηλοτυπίας», οι οποίες μπορεί κάποτε να σημαίνουν

υπερβολική αγάπη προς την κοινή μας «αγαπημένη» τη Δικαιοσύνη , δεν παύουν όμως να

είναι πάντοτε εκδηλώσεις παθολογικές . Ο συνήγορος του Λουδοβίκου 16ου , πρόεδρος του

σώματος των δικηγόρων του Παρισιού, που ορίστηκε από αυτούς να τον υπερασπισθεί στη

Συνέλευση του λαού, άρχισε την αγόρευση του ενώπιον της – εχθρικά προκατειλημμένης –

για τον κατηγορούμενο Συνέλευσης με τη φράση: «υποβάλλω στη Συνέλευση την αλήθεια

και το κεφάλι μου. Μπορείτε να διαθέσετε το κεφάλι μου , αφού όμως ακούσετε την

αλήθεια». Πρόκειται για μια υπέροχη εικόνα της αποστολής του δικηγόρου. Επικαλείται και

προσάγει την αλήθεια και γι΄ αυτή θυσιάζει και το κεφάλι του. Ότι πολυτιμότερο δηλαδή

διαθέτει σ΄ αυτή τη ζωή.

Με τέτοιο πάθος και με τέτοιο πνεύμα αυτοθυσίας ας πορευτούμε στον κοινό δρόμο της

Δικαιοσύνης. Μπορεί να είναι, και είναι αναμφίβολα, ανηφορικός και δυσβάστακτος.

Μπορεί κάποτε να μας εκτρέπει από την ευθεία είτε εμάς, είτε εσάς. Μπορεί μερικές φορές

να μας ποτίζει με πικρίες ή απογοητεύσεις. Όλα αυτά είναι ανθρώπινα και αναμενόμενα .

Κατά πως έλεγε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος «η ανθρώπινη δικαιοσύνη δεν θεία, γι΄

αυτό δικαιούται να σφάλλει». Εκείνο που κανένας μας δεν δικαιούται να κάνει είναι να

εγκαταλείψει τον αγώνα για την αλήθεια και τη Δικαιοσύνη. "

ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ

[email protected]