Өвөрхангай аймгийн танилцуулага

МУБИС-ДУТС-ТД 3а Т.Даваачимэг

Өвөрхангай аймгийн танилцуулага

Өвөрхангай аймаг үүссэн тухай товч замнал

Өвөрхангай аймгийг БНМАУ-ын Бага Хурлын Тэргүүлэгчдийн 1931 оны 02 дугаар сарын 07-ны өдрийн 05 тогтоолоор тухайн үеийн Цэцэрлэг мандал уулын аймгийн гол хошуудаас, одоогийн Өвөрхангай, Баянхонгор аймгийн нутаг дэвсгэрийг хамарсан 31 сумтай Түйн голын Цагаан эрэгт төвлөрүүлж нэг том аймаг болон анх байгуулагдсан түүхтэй.

Өвөрхангай аймгийн танилцуулага

Түүх Соёлын дурсгал

Булш, хэрэгсүүр Хөшөө Үзэсгэлэнт

газрууд

Нэрт, түүхэн хүмүүс

Алдартан

Түүх, Соёлын дурсгалХархорум сум

Монгол нутагт өөрийн төр улсыг байгуулж ирсэн ард түмнүүд Хангай нурууны зүүн бие, Орхон голын сав нутагт төвлөрөхийг эрмэлзэж зарим нь өөрийн нийслэл хотоо байгуулж ирсэн түүхэн уламжлалтай билээ. Их монгол улсын нийслэл Хархорум хотын суурь тавигдсан нь 8-р зуунаас эхэлсэн бөгөөд түүнийг эхлээд "Тайгал шивээ" хэмээн нэрлэж байв.

Түүх, Соёлын дурсгал

Эрдэнэ зуу нь Монгол Улс дахь хамгийн эртний Бурханы шашны хийд юм. Тус хийд нь Өвөрхангай аймгийн Хархорин сумын төвийн ойролцоо, эртний хот Хархорумын туурийн хажууд байрладаг. Энэ хийд Дэлхийн өвд бүртгэгдсэн Орхоны хөндийн соёлын дурсгалд багтдаг.

Эрдэнэ зуу хийд

Түүх, Соёлын дурсгалТөвхөний хийд

Өвөрхангай, Архангай аймгуудын зааг Өвөрхангай аймгийн Бат-Өлзийт сумын төвөөс күүн хойш 20 гаруй км зайд Төвхөн-Ширээт хэмээх уулын орой болох түшлэгт суудал мэтээр тогтсон байц хадны дундах багавтар тавцан дээр төвхөн хийд оршдог.

Түүх, Соёлын дурсгалУянга сум Онгийн голын дурсгал

Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын нутаг, сумын төвөөс урагш 17 км зайд Мааньтын голын хөндийд эртний түрэгийн нэгэн цогцолбор хүн чулууд бий

Онгын голын Эльтерес хааны дурсгал

Түүх, Соёлын дурсгал

Монгол түмний морины их шүтээн Өвөрхангай аймгийн Арвайхээр сумаас 15 километр газарт буюу алдарт Арвайн талд байрладаг.

Монгол түмний морины их шүтээн

Булш хэрэгсүүр, хөшөөӨвөрхангай аймаг, Бат-өлзий сум Тэмээн чулууны амны буган хөшөө

“Гонзгой урт чулууг засч, гурав зааглан, оройн хэсэгт нар сар, доогуур нь олон эгнээ хонхор, эх биеийг ороолгон төв хэсэгт сүрэг бугыг загварчилсан байдалтайгаар ихэд сүрлэг сийлж, доогуур нь бүс татан зэр зэвсгийг зүүсэн байдалтай дүрсэлсэн хөшөө чулууг буган хөшөө”хэмээн нэрлэдэг.

Булш хэрэгсүүр, хөшөө

Өвөрхангайд байх эртний билэгдэл домтой боов хадтай зэрэгцүүлэн нэгэн том боовон хөшөө босгосон нь нутгийн иргэдийн гайхлыг ихэд төрүүлж, гадныханы нүдийг хужирлах болжээ. Нэг л өглөө Хархорины ойролцоо асар том боовон хөшөөтэй болчихсон нь энэ.

Боовон хөшөө

Булш хэрэгсүүр, хөшөө

Дайны баатруудын хөшөө самбар

Ерөнхий сайд Гэндэний хүрэл хөшөө

Үзэсгэлэнт газрууд

Тэвш уул. Тэвш уулын  эргэн тойронд  олон төрлийн  хадны сүг зураг байхаас гадна булг хэрэгслүүдч олон байна.

Үзэсгэлэнт газрууд

Арц богд:  Орой дээрээ  элдэв өнгийн  цахиур үелэн тогтсон  дэл хадтай уг толгойн бэлд  8:12 км урт талбай эзэлсэн шинэ чулуун зэвсгийн үеийн дарханы газар байдаг аж.

Арц богд

Үзэсгэлэнт газрууд

Хужиртын рашаан: Хужирт рашаан сувиллын эргэн тойрон Орхон голын  сав газарт  эртний түүхтэй Хархорин , Эрдэнэуу, Төвхөн, Шанхын хийдүүд, Улаан цутгалан,  Бага хүрээ зэрэг  байгалийн үзэсгэлэнт газрууд байх тул  сувиллын эмчилгээ хийлгэхээс гадна аялал жуулчлалаар  явах боломжтой

Хужиртын рашаан

Үзэсгэлэнт газрууд

Үзэсгэлэнт газрууд

Үзэсгэлэнт газруудЭлсэн тасархай

Үзэсгэлэнт газруудХүйсийн найман нуур

Хүйсийн найман нуур нь Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын нутаг Хангайн нурууны баруун урд хэсэгт Д.Т.Д 2800-3170м-ийн өндөрт өргөгдсөн үзэсгэлэнт сүрлэг уулсын дунд орших Ширээт, Халиут, Бугат, Хаяа, Хүйс, Шанага, Дөрөө, Баян уулын гэсэн хоорондоо гүний судлаар холбоотой цэнгэг усны нөөц бүхий галт уулын гаралтай найман нуур, хүрээлэн буй орчны үзэсгэлэнт цогцолбороор бүрдсэн байгалийн дурсгалт газар юм..

Нэрт хүмүүс

Төмөр Ариунаа Гавьяат жүжигчинНацагийн Жацанноров /Төрийн шагналт хөгжмийн зохиолч/

Нэрт хүмүүс

Дархан Аварга Д.Цэрэнтогтох

Монгол Улсын Аварга Д.Сумьяабазар

Их Аварга Д.Давгадорж

Түүхэн хүмүүс

Өндөр гэгээн Занабазар бол Монгол улсын төр-нийгэм, шашин-соёлын нэрт зүтгэлтэн, анхдугаар Богд Жавзандамба хутагт байв.Тэрээр 1635 онд Халхын Түшээт хан Гомбодоржийн анхдугаар хөвгүүн болж, Ханджамц хатангаас одоогийн Өвөрхангай аймгийн Зүйл сумын Есөн зүйл гэдэг газар Ишдорж нэртэйгээр төржээ. 1640 онд Далай лам , Банчин Богдоос Жавзундарнатын хувилгаанаар тодруулан Занабазарыг 5 настай байхад нь анхдугаар Богд Жавзандамба хутагтын ширээнд залж Халх Монголын шарын шашны тэргүүнд өргөмжилжээ.

Түүнчлэн Өвөрхангай Аймагт их олон дурсгалт газар, хөшөө, хүмүүс байдаг нь нууц биш билээ.

Монгол орон Мандан бадраг

Анхаарал хандуулсан тань талархалаа.

Өвөрхангайн сүлд дуу