“ДЭЛХИЙ БОЛ ГАРИГ МӨН”БҮЛЭГ СЭДЭВ

Сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар

Сарны тухай товчхон

1. Сар – Манай дэлхийн цорын ганц дагуул юм.

2. Сарны диаметр – 3476 км3. Дэлхийгээс алслагдсан дундаж зай – 384

400 км4. Татах хүч нь дэлхийгээс 6 дахин бага юм.5. Гадаргын үндсэн хэлбэр нь өрх тогоо ба

уул нурууд6. Температур нь өдөр талдаа +130°с,шөнө

талдаа -170°с байдаг

Сар бол манай дэлхийн цорын ганц дагуул бөгөөд хамгийн ойр орших тэнгэрийн эрхэс

юм.

Сар дэлхийн адил тэнхлэгээрээ

эргэхээс гадна 29,5 хоногт

дэлхийг нэг удаа тойрон эргэнэ.

Саран дээр дууны долгион дамжихгүй.Учир нь агааргүй вакум гэсэн үг.

Эзэлхүүн нь дэлхийгээс 50

дахин бага,татах хүч

нь 6 дахин сул,усны

нягтаас 3,3 дахин нягт байдаг нь дэлхийн газрын

давхаргын нягттай

ойрлцоо юм.

ыйбйөйөөы

Сарны гадаргуу нь

солирын бөмбөгдөлтөнд өртөж байсан ул мөр бүхий

өрх тогоо ихтэй.Өрх хэлбэрийн

хамгийн том нь 250 км-ийн

диаметртэй байхад зарим нь хэдхэн см-

ийн диаметртай ч

байдаг.

Сарны дэлхий харсан тал нь хүрмэн лааваар хучигдсан өргөн тал,уул нуруудтай.

Саран дээрх хамгийн

өндөр уул нь 8 км.

Саран дээрх хамгийн өргөн уудам талыг “Шуурган тэнгис” гэж нэрлэдэг.

Хойд туйл

Сарны тэнхлэгээ эргэх хугацаа нь дэлхийг тойрох хугацаатай бараг

тэнцүү учир дэлхий рүү зөвхөн нэг талаараа харна.

Саран дээр өдөр ба

шөнө тус бүр долоо

хоног үргэлжилнэ

.

Нар,сар,дэлхий гурвын харилцан байрлал өөрчлөгдөн сар өөр хэлбэртэй харагддаг.

1.Битүүн: Дэлхий ба нарны хооронд сар оршиж гэрэлтэй тал нь нар луу харж,сүүдэр тал нь дэлхий хардаг.

Сар янз бүрийн

хэлбэртэй харагдахыг

“Сарны фаз” гэнэ.

Сарны фазын үндсэн дөрвөн хэлбэр байдаг.

1.Битүүн

2.Тэргэл

3.Хавирган

4.Тал сар

2. Тэргэл сар: Бидэнд бүтэн харагдана.

Нар,сар хоёрын дунд

дэлхий орших

тохиолдолд сарны бүтэн гэрэлтэй тал

нь дэлхий рүү харах

тул бидэнд сар тэргэл үзэгдэнэ.

Билгийн жил(29,5x12сар=354хоног) аргын тооллын жилээс (365хоног) даруй 11 хоногоор

дутуу учир энэ 2 тоолол хоорондоо зөрдөг.Иймд 3 жил болоод 1 илүү сар бий

болно.

Сар дэлхийг тойрч

байгаа хугацааг

нэг сар гэж үзэн цаг хугацааг

тоолж байгаа

тооллыг “Билгийн

тоолол”гэнэ.

Саран дээр хамгийн анх хөл тавьсан АНУ-ын Сансрын нисгэгч Нейл Армстронг юм.

ШИНЭ ҮЗСЭН ХИЧЭЭЛЭЭРЭЭ 15 ТЕСТ ЗОХИО.

Гэрийн даалгаварт

Анхаарал тавьсан хайрт шавь

нартаа баярлалаа.