21
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Άννα-Μαρία Βαφειάδου, Marleen De Troch, Tom Moens

Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Embed Size (px)

DESCRIPTION

10ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 7-11 Μαΐου 2012, Αθήνα Βιοποικιλότητα, απειλούμενα είδη στα υδάτινα συστήματα. Βιο-γεω-χημικές διεργασίες - Τροφικά πλέγματα

Citation preview

Page 1: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ

ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Άννα-Μαρία Βαφειάδου, Marleen De Troch, Tom Moens

Page 2: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ

Εισαγωγή

Σημαντικοί οικότοποι

Μεγάλη πρωτογενής παραγωγή

Μεγάλη βιοποικιλότητα

Ποικίλα μικρό-ενδιαιτήματα

Διαθεσιμότητα τροφικών πόρων

Πολύπλοκο τροφικό πλέγμα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 3: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Περιοδικές αλλαγές στα ενδιαιτήματα θαλάσσιων

φανερόγαμων αντανακλούν στη διαθεσιμότητα και

κατανομή του οργανικού υλικού

και επηρεάζουν σημαντικά τη δυναμική των

μειοβενθικών βιοκοινοτήτων.

(Danovaro and Gambi 2002)

Εισαγωγή

Page 4: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Συμμετέχουν στις διεργασίες ανοργανοποίησ

ης στο ίζημα και

αναγέννησης θρεπτικών

Αποτελούν τροφή για ανώτερους οργανισμούς (μακροπανίδα, βενθικά

ψάρια, πουλιά)

Γρήγορη ανταπόκριση σε περιβαλλοντικές αλλαγές

γρήγορη ανάκαμψη

Συνδετικός κρίκος

ανάμεσα στο φυτοβένθος

και τους καταναλωτές

ανωτέρων τροφικών επιπέδωνΜΕΙΟΠΑΝΙΔΑ

Εισαγωγή

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 5: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Φύλλα και ρίζες φανερόγαμου

Οργανικά θρύμματα στο ίζημα

Βενθικά διάτομα

Επίφυτα

Άλλα μικροφύκη

Βακτηριακό βιοφίλμ

Πιθανές τροφικές πηγές μειοπανίδας

Συμβολή της κάθε τροφής στη δίαιτα της

μειοπανίδας

Εισαγωγή

?

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 6: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

• Τα σταθερά ισότοπα είναι φυσικά, μη-ραδιενεργά ισότοπα ενός

στοιχείου, πχ. 12C και 13C, 14N και 15N.

• Η αναλογία σταθερών ισοτόπων ενός στοιχείου

συνήθως διαφέρει ανάμεσα σε διαφορετικές πηγές οργανικού υλικού

(πχ. MPB vs φυτοπλαγκτόν vs C3-φυτά vs C4 φυτά…)

• Η αναλογία σταθερών ισοτόπων των στοιχείων

για τους καταναλωτές ‘μοιάζει’ με αυτές

της τροφής τους, με μια μικρή διαφορά

εμπλουτισμού (≈ +1‰ για τον C και +3.5 ‰ για το N).

Σύντομη εισαγωγή για τα ισότοπα

Εισαγωγή

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 7: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Εισαγωγή

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

More depleted in13C

Page 8: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Σύντομη εισαγωγή για τα ισότοπα

Εισαγωγή

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Η αναλογία σταθερών ισοτόπων (C και N) μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε τις πηγές τροφής του κάθε οργανισμού και το τροφικό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται (καταναλωτής 1ου, 2ου, 3ου βαθμού).

Θεωρία «είσαι ό,τι τρως»

Έλλειψη πληροφορίας για τη μειοπανίδα σε λιβάδια θαλάσσιων φανερόγαμων (Vizzini et al. 2002a, 2000b; Baeta et al. 2009)

Page 9: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Σημασία των φανερόγαμων για την λειτουργικότητα των μειοβενθικών βιοκοινοτήτων

Διερεύνηση χρονικής και χωρικής ετερογένειας

Αξιολόγηση πηγών τροφής για τη μειοπανίδα

Μελέτη της δομής του μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φανερόγαμων

ΣΚΟΠΟΣΕισαγωγή

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 10: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Υλικά & Μέθοδοι

• Μικρό μέσο-παλιρροιακό σύστημα

• Λιβάδια Zostera noltii στο κατώτερο

τμήμα του

• Δειγματοληψία κατά την άμπωτη σε

2 εποχές: καλοκαίρι (Ιούνιος 2010)

και χειμώνα (Φεβρουάριος 2011)

• 2 περιοχές δειγματοληψίας (A & B)

στη μεσοπαραλιακή ζώνη

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Εκβολικό σύστημα ποταμού Mira (ΝΑ Πορτογαλία)

Page 11: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Περιοχή

Εποχή

Σταθμός

Δείγμα

A

καλοκαίρι χειμώνας

A1 A2 A1 A2

A1.1A1.2A1.3 A2.1A2.2A2.3 .…….

B

B1 B2 B1 B2

B1.1B1.2B1.3 B2.1B2.2B2.3 ……..

Υλικά & Μέθοδοι

Σχέδιο δειγματοληψίας

καλοκαίρι χειμώνας

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 12: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Πιθανές πηγές οργανικού άνθρακα:

* Φυτικό οργανικό υλικό: φύλλα, ρίζες,

τμήματα υπό αποσύνθεση

Συλλογή και ανάλυση δειγμάτωνΥλικά & Μέθοδοι

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Μειοπανίδα:

Νηματώδεις (γένη) και

κωπήποδα (οικογένειες)

* Επίφυτα * Οργανικό υλικό ιζήματος (SOM)

* Μικροφυτοβένθος (MPB) * SPOM

Page 13: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

όπου: Χ =13C ή 15N και R = 13C/12C ή 15N/14N

Διορθώσεις:

Αναλογία σταθερών ισοτόπων

Υλικά & Μέθοδοι

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

1000*1

standard

sample

RR

X

..

....

**matorg

blankmatorgmatorg

amplitudeamplitudeamplitude blanksample -

Page 14: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Υποθέσεις:

(1) H0: Διαφοροποίηση της διατροφής της μειοπανίδας σε σταθμούς με και χωρίς βλάστηση

(2) H0: Εποχιακές διαφορές στη σύνθεση του μειοβενθικού τροφικού πλέγματος

Συγκρίσεις σταθμών & εποχών

(pair-Student’s t-test, Mann-Whitney U test)

Ανάλυση αποτελεσμάτων

Υλικά & Μέθοδοι

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 15: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

SL- Seagrass leaves; SR- Seagrass roots; SLD- Leaves decomposition; EP- Epiphytes;

MPB-Microphytobenthos; SOM- Sediment organic matter SPOM- Suspended particulate organic matter

Πιθανές πηγές οργανικού άνθρακαΑποτελέσματα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 16: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

δ13C και δ15Ν για κάθε γένος/οικογένεια

Αποτελέσματα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 17: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Pa- Paracomesoma; Sph- Sphaerolaimus; Da- Daptonema; Sp- Spirinia; Me- Metachromodora; Te- Terchellingia; Co- Copepoda as a bulk; Cl- Cletodidae

Τροφικό πλέγμα μειοπανίδαςΑποτελέσματα

δ15

Ν (

‰ )

δ13C (‰ )

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 18: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Φυτικό οργανικό υλικό (φύλλα-ρίζες) η πιο πλούσια σε 13C τροφή

Χρήση ποικίλων πηγών τροφής από τη μειοπανίδα, ακόμα και σε περιπτώσεις του ίδιου γένους

Επίφυτα και βενθικά μικροφύκη σημαντική τροφή για αρκετούς νηματώδεις και αρπακτικά κωπήποδα

Διακριτά τροφικά επίπεδα: καταναλωτές 1ου και 2ου επιπέδου

Τρέφονται με φυτικούς ιστούς οι νηματώδεις:

Theristus, Metachromadora, Daptonema

Συμπεράσματα/Συζήτηση

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Page 19: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

(1) Χωρική ετερογένεια Η0 απορρίπτεται!

Σταθμοί με και χωρίς βλάστηση

Είτε ο οργανικός άνθρακας φυτικής προέλευσης επεκτείνεται πέρα από τις περιοχές με βλάστηση στα παρακείμενα υποστρώματα

είτε οι περισσότεροι μειοβενθικοί οργανισμοί στηρίζονται κυρίως σε μη φυτικής προέλευσης οργανικό άνθρακα για τη διατροφή τους

(2) Εποχική ετερογένεια Η0 απορρίπτεται!

Με βάση τη βιβλιογραφία:

αμφίβολη εποχιακή διαφοροποίηση για τους φυτικούς ιστούς (Zostera)

Μη εποχιακή διαφοροποίηση για τους καταναλωτές

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Συμπεράσματα/Συζήτηση

Page 20: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Εξαιρετικά χαμηλές τιμές ;

Cletodidae (κωπήποδα)

Terschellingia (νηματώδεις)

Ενδείξεις για εναλλακτικές οδούς πρόσληψης C και Ν στο

τροφικό πλέγμα

Κατανάλωση χημειο-αυτότροφων βακτηρίων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΙΟΒΕΝΘΙΚΟΥ ΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΙΒΑΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΦΑΝΕΡΟΓΑΜΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

Συμπεράσματα/Συζήτηση

Page 21: Αξιολόγηση μειοβενθικού τροφικού πλέγματος σε λιβάδια θαλάσσιων φενερόγαμων σε εκβολικό σύστημα

Ευχαριστώ!