Upload
-
View
204
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
52-01-025_COVER_new18_B.ai 1/15/2009 9:29:49 AM52-01-025_COVER_new18_B.ai 1/15/2009 9:29:49 AM
ทปรกษา วสตรประสทธศรวงศ
สวรรณเหรยญเสาวภาคย
บรรณาธการ สทธลกษณเออจตถาวร
ผชวยบรรณาธการ นสากรวรจนทร
ชยวฒนอนจาร
ผเขยน รชฎาอสสนธสกล
สมพงษฝงคน
ศศภาปรปณณะ
นชรตนสรประภาวรรณ
ประกามณวรรณ
เจาของ สำนกงานก.พ.
จดทำโดย สำนกวจยและพฒนาระบบงานบคคล
สำนกงานก.พ.
พมพท บรษทอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชงจำกด
ออกแบบ สดารตนคำอาจ
แบบอยาง
ปฏบตการบรหารคน
Success Storiesin Public SectorHR
52-001-025_001-113_B.indd 1 1/13/2009 4:24:26 PM
คำนำ
สำนกงานก.พ.มเจตนารมณในการเสรมสรางความเขมแขงดานการบรหารทรพยากร-
บคคลใหแกสวนราชการและจงหวดอยางยงยน ใหกำลงคนมความพรอมในการปฏบตหนาท
ราชการใหประสบความสำเรจตามเปาหมายและวสยทศนของสวนราชการและจงหวดสงผลให
บรรลเปาหมายของแผนปฏบตราชการแผนดนจงไดนำระบบการพฒนาสมรรถนะการบรหาร
ทรพยากรบคคล(HRScorecard) มาใช เพอใหสวนราชการและจงหวดมแนวทางในการดำเนนการ
และตดตามตรวจสอบการบรหารทรพยากรบคคลของตนเองแลวปรบปรงพฒนาตอไป
การทจะยกระดบความเขมแขงตามแนวทางHRScorecardนนสำนกงานก.พ.
ไดสงเสรมใหสวนราชการและจงหวดจดทำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลโดยในป2550
ไดจดใหมการคดเลอกสวนราชการทเปนแบบอยางทดในการจดทำแผนกลยทธการบรหาร
ทรพยากรบคคลและไดมอบรางวลการบรหารทรพยากรบคคลดเดนประจำป2550 เพอเปน
การจงใจใหแขงขนกนพฒนา
เพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนองในป2551สำนกงานก.พ.จงไดตดตามวาสวน-
ราชการและจงหวดไดมการดำเนนการเพอใหการบรหารทรพยากรบคคลบรรลตามเปาหมายท
กำหนดไวในแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล โดยมแนวทางหรอความสำเรจทสามารถ
เปนตวอยางทดใหแกสวนราชการและจงหวดอนๆการคดเลอกสวนราชการและจงหวดเปน
หนวยงานดเดนจงไดจดใหมขนตอเนองจากปทผานมา
ความสำเรจในการดำเนนการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคลน
นบไดวาเปนกาวแรก และสวนราชการและจงหวดยงตองพฒนายกระดบความสำเรจใหสงขน
อกตอไปใหตอเนองและเปนระบบนอกจากนยงจะตองดำเนนการใหสมดลครอบคลมทกมต
ตามกรอบมาตรฐานความสำเรจดานการบรหารทรพยากรบคคล โดยระดบความสำเรจท
ดำเนนการไดในป 2550 และ 2551 จะใชเปนพนฐานในการเทยบเคยง (Benchmarking)
เพอใหสวนราชการและจงหวดการพฒนาในปตอไป
สำนกงานก.พ.หวงเปนอยางยงวาการดำเนนการดงกลาวขางตนจะมสวนชวยให
สวนราชการและจงหวด สามารถพฒนาผลการดำเนนการดานการบรหารทรพยากรบคคลไปส
ความเขมแขงและยงยนตอไป
ในโอกาสนสำนกงานก.พ.ขอขอบคณสวนราชการและจงหวดทกแหงทใหความสำคญ
กบการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคลอยางตอเนอง และขอขอบคณสถาบน
เพ มผลผลตแหงชาตท ม ส วนรวมอยางสำคญในการคดเลอกและประมวลแบบอยาง
การปฏบตทดสำนกงานก.พ.เชอมนวาความรวมมอทดจากทกฝายนจะนำไปสการยกระดบ
มาตรฐานการปฏบตราชการใหสงขนตามความคาดหวงของประชาชน
สำนกงานก.พ.
52-001-025_001-113_B.indd 2 1/13/2009 4:24:27 PM
สารบญ
บทนำ บทท 1 การบรหารสมรรถนะของบคลากร หลกการและแนวคดของการบรหารสมรรถนะของบคลากร กรณตวอยาง กรมราชทณฑ กรณตวอยาง กรมการแพทย แบบอยางการปฏบตทดดานการบรหารสมรรถนะของบคลากร
บทท 2 การบรหารผลการปฏบตงาน หลกการและแนวคดของการบรหารผลการปฏบตงาน กรณตวอยาง กรมราชทณฑ กรณตวอยาง กรมการพฒนาชมชน แบบอยางการปฏบตทดดานการบรหารผลการปฏบตงาน
บทท 3 การจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ หลกการและแนวคดของการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ กรณตวอยาง กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช แบบอยางการปฏบตทดดานการจดทำเสนทางความกาวหนาในอาชพ
บทท 4 การพฒนาสมรรถนะระบบบรหารทรพยากรบคคลในระดบจงหวด กรณตวอยาง สำนกงานสาธารณสขจงหวดแพร
บทท 5 กรณตวอยางการบรหารทรพยากรบคคล กรณตวอยาง บรษทปนซเมนตนครหลวงจำกด(มหาชน) กรณตวอยาง บรษทแพนเอเซยอตสาหกรรมจำกด
บทสรป
บรรณานกรม
5
13162331
37415259
636876
81
89 96
105
112
52-001-025_001-113_B.indd 3 1/13/2009 4:24:27 PM
xxx�
HR Success Stories in Public Sector
Introduction
52-001-025_001-112_B.indd 4 1/15/2009 9:58:20 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
5
ทามกลางความทาทายของการบรหารในยคของการแขงขนดวยทนมนษย
“คน”จงเปนตนทนสำคญขององคการในการทำใหองคการบรรลเปาหมายเชงยทธศาสตร
และตอบสนองตอสภาพการเปลยนแปลงทปรบเปลยนอยตลอดเวลา บทบาทของการ
บรหารทนมนษยในภาคราชการจงจำเปนตองสรางความเขมแขงในการบรหารทรพยากร-
บคคลใหเพยงพอทจะเผชญตอการเปลยนแปลงดงกลาว และปรบเปลยนบทบาทจาก
การใหความสำคญกบการทำงานประจำและงานเอกสาร มาเปนการสนบสนนเชงกลยทธ
ใหองคการสามารถบรหารกำลงคนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอนำพา
องคการใหบรรลพนธกจและเปาหมายทตงไวได
สำนกงาน ก.พ. จงไดเสรมสรางความเขมแขงใหแกสวนราชการในการบรหาร
ทรพยากรบคคลใหสามารถขบเคลอนยทธศาสตรไดอยางบรรลเปาหมายและมความ
พรอมรบตอการเปลยนแปลงในอนาคต โดยนำการประเมนการบรหารทรพยากรบคคล
แบบสมดล(HumanResourceScorecard)มาประยกตใชในราชการพลเรอนโดย
อ.ก.พ.วสามญเกยวกบการบรหารกำลงคนภาครฐอยางมประสทธภาพไดเหนชอบขอเสนอ
ของสำนกงานก.พ.ในการกำหนดมาตรฐานความสำเรจดานการบรหารทรพยากรบคคล
ไวเปนแนวทางใหสวนราชการบรหารยทธศาสตร และเปนแนวทางในการประเมนการ
บรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการออกเปน5มตดงน
มตท1ความสอดคลองเชงยทธศาสตร
มตท2ประสทธภาพของการบรหารทรพยากรบคคล
บทนำ
52-001-025_001-113_B.indd 5 1/13/2009 4:24:27 PM
xxx�
HR Success Stories in Public Sector
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
มตท3ประสทธผลของการบรหารทรพยากรบคคล
มตท4 ความพรอมรบผดดานการบรหารทรพยากรบคคล
มตท5 คณภาพชวตและความสมดลระหวางชวตกบการทำงาน
มาตรฐานความสำเรจดานบรหารทรพยากรบคคล
ภาพท 1 มาตรฐานความสำเรจดานการบรหารทรพยากรบคคล
ความสอดคลองเชงยทธศาสตร (Strategic Alignment)
-มนโยบายแผนงานและมาตรการ ดานHRทสอดคลองกบเปาหมายพนธกจ ของสวนราชการและจงหวด-มการการวางแผนและบรหารกำลงคน-มการบรหารกำลงคนกลมทมทกษะ และสมรรถนะสง-มการสรางพฒนาและสบทอดของ ตำแหนงบรหาร
ประสทธภาพของการบรหารทรพยากรบคคล (HR Operational Efficiency)
-กจกรรมและกระบวนการบรหารทรพยากรบคคล มความถกตองและทนเวลา-ระบบฐานขอมลดานการบรหารทรพยากรบคคล ทถกตองเทยงตรงทนสมยและนำมาใชประกอบ การบรหารทรพยากรบคคล-สดสวนคาใชจายของกจกรรมการบรหาร ทรพยากรบคคลตองบประมาณรายจายเหมาะสม สะทอนผลตภาพและคมคา-นำเทคโนโลยและสารสนเทศมาใช
ความพรอมรบผดดานการบรหารทรพยากรบคคล (HR Accountability)
-การรบผดชอบตอการตดสนใจและผลของการตดสนใจดานการบรหารทรพยากรบคคลและการดำเนนการทางวนยบนหลกการของความสามารถหลกคณธรรมหลกนตธรรมหลกมนษยธรรม-ความโปรงใสของกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลและความพรอมใหมการตรวจสอบ
ประสทธผลของการ บรหารทรพยากรบคคล
(HRM Programme Effectiveness)-การรกษาไวซงขาราชการ ทจำเปนตอการบรรลเปาหมาย-ความพงพอใจของขาราชการตอ นโยบายมาตรการการบรหาร ทรพยากรบคคล-การสนบสนนใหเกดการเรยนรและ พฒนาอยางตอเนอง-การมระบบการบรหารผลงานทเนน ประสทธภาพประสทธผลและคมคา
และมระบบหรอวธการประเมนผลการปฏบตราชการทสามารถ
จำแนกและจดลำดบผลการ ปฏบตงานไดอยาง
มประสทธผล
คณภาพชวต และความสมดลของชวตและการทำงาน (Quality of Work Life)-ความพงพอใจของขาราชการตอ สภาพแวดลอมในการทำงานระบบงานและบรรยากาศการทำงาน-การจดสวสดการและสงอำนวยความสะดวกเพมเตมจากสวสดการทกฎหมายกำหนด-ความสมพนธอนดระหวางฝายบรหารกบ ขาราชการผปฏบตงานและระหวาง ขาราชการและผปฏบตงาน ดวยกน
มาตรฐานความสำเรจดานการบรหารทรพยากร บคคลในราชการพลเรอน
(HR Scorecard)
52-001-025_001-112_B.indd 6 1/15/2009 9:58:54 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
�
มตท 1 ความสอดคลองเชงยทธศาสตร (Strategic Alignment) หมายถง
การทสวนราชการและจงหวด มแนวทางและวธการบรหารทรพยากรบคคลดงตอไปน
(ก) สวนราชการมนโยบาย แผนงานและมาตรการดานการบรหารทรพยากร-
บคคล ซงมความสอดคลองและสนบสนนใหสวนราชการบรรลพนธกจ เปาหมายและ
วตถประสงคทตงไว
(ข) สวนราชการมการวางแผนและบรหารกำลงคนทงในเชงปรมาณและคณภาพ
กลาวคอ “กำลงคนมขนาดและสมรรถนะ” ทเหมาะสมสอดคลองกบการบรรลภารกจ
และความจำเปนของสวนราชการทงในปจจบนและในอนาคต มการวเคราะหสภาพกำลงคน
(Workforce Analysis) สามารถระบชองวางดานความตองการกำลงคนและมแผน
เพอลดชองวางดงกลาว
(ค) สวนราชการมนโยบาย แผนงาน โครงการและมาตรการดานการบรหาร
ทรพยากรบคคลเพอดงดดใหไดมา พฒนาและรกษาไวซงกลมขาราชการ และผปฏบตงาน
ทมทกษะหรอสมรรถนะสง ซงจำเปนตอความคงอยและขดความสามารถในการแขงขน
ของสวนราชการ (Talent Management)
(ง) สวนราชการมแผนการสรางและแผนการพฒนาผบรหารทกระดบ รวมทง
มแผนสรางความตอเนองในการบรหารราชการ นอกจากนยงรวมถงการทผนำปฏบตตน
เปนแบบอยางทดและสรางแรงบนดาลใจใหกบขาราชการและผปฏบตงาน ทงในเรอง
ของผลการปฏบตงานและพฤตกรรมในการทำงาน
มตท 2 ประสทธภาพของการบรหารทรพยากรบคคล (HR Operational
Efficiency) หมายถง กจกรรมและกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ
(HR Transactional Activities) มลกษณะดงตอไปน
(ก) กจกรรมและกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ เชน
การสรรหา คดเลอก การบรรจแตงตง การพฒนาการเลอนขนเลอนตำแหนง การโยกยาย
และกจกรรมดานการบรหารทรพยากรบคคลอนๆ มความถกตองและทนเวลา (Accuracy
and Timeliness)
(ข) สวนราชการมระบบฐานขอมลดานการบรหารทรพยากรบคคลทมความ
ถกตอง เทยงตรง ทนสมย และนำมาใชประกอบการตดสนใจและการบรหารทรพยากร-
บคคลของสวนราชการไดจรง
(ค) สดสวนคาใชจายสำหรบกจกรรมและกระบวนการบรหารทรพยากรบคคล
ตองบประมาณรายจายของสวนราชการ มความเหมาะสม และสะทอนผลตภาพของ
บคลากร (HR Productivity)ตลอดจนความคมคา (Value for Money)
(ง) มการนำเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในกจกรรมและกระบวน-
การบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ เพอปรบปรงการบรหารและการบรการ
(HR Automation)
52-001-025_001-113_B.indd 7 1/13/2009 4:23:15 PM
xxx�
HR Success Stories in Public Sector
มตท 3 ประสทธผลของการบรหารทรพยากรบคคล(HRM Program Effec-
tiveness) หมายถง นโยบาย แผนงาน โครงการ และมาตรการดานการบรหารทรพยากร-
บคคลของสวนราชการ กอใหเกดผลดงตอไปน
(ก) การรกษาไวซงขาราชการและผปฏบตงานซงจำเปนตอการบรรลเปาหมาย
พนธกจของสวนราชการ (Retention)
(ข) ความพงพอใจของขาราชการและบคลากร ผปฏบตงาน ตอนโยบาย
แผนงาน โครงการ และมาตรการดานการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ
(ค) การสนบสนนใหเกดการเรยนรและการพฒนาอยางตอเนอง รวมทง
สงเสรมใหมการแบงปนแลกเปลยนขอมลขาวสารและความร (Development and
Knowledge Management) เพอพฒนาขาราชการและผปฏบตงานใหมทกษะและ
สมรรถนะทจำเปนสำหรบการบรรลภารกจและเปาหมายของสวนราชการ
(ง) การมระบบการบรหารผลงาน (Performance Management) ทเนน
ประสทธภาพ ประสทธผลและความคมคา มระบบหรอวธการประเมนผลการปฏบตงานท
สามารถจำแนกความแตกตางและจดลำดบผลการปฏบตงานของขาราชการและผปฏบตงาน
ซงเรยกชออนไดอยางมประสทธผล นอกจากน ขาราชการและผปฏบตงานมความ
เขาใจถงความเชอมโยงระหวางผลการปฏบตงานสวนบคคลและผลงานของทมงานกบ
ความสำเรจหรอผลงานของสวนราชการ
มตท 4 ความพรอมรบผดดานการบรหารทรพยากรบคคล (HR Accountability)
หมายถง การทสวนราชการจะตอง
(ก) รบผดชอบตอการตดสนใจและผลของการตดสนใจดานการบรหารทรพยากร-
บคคล ตลอดจนการดำเนนการดานวนยโดยคำนงถงหลกความสามารถและผลงาน
หลกคณธรรม หลกนตธรรมและหลกสทธมนษยชน
(ข) มความโปรงใสในทกกระบวนการของการบรหารทรพยากรบคคล ทงนจะตอง
กำหนดใหความพรอมรบผดดานการบรหารทรพยากรบคคลแทรกอยในทกกจกรรม
ดานการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ
มตท 5 คณภาพชวตและความสมดลของชวตและการทำงาน (Quality of
Work Life) หมายถง การทสวนราชการมนโยบาย แผนงาน โครงการและมาตรการ
ซงจะนำไปสการพฒนาคณภาพชวตของขาราชการและบคลากรภาครฐ ดงน
(ก) ขาราชการและผปฏบตงานมความพงพอใจตอสภาพแวดลอมในการทำงาน
ระบบงานและบรรยากาศการทำงานตลอดจนมการนำเทคโนโลยการสอสารเขามาใชใน
การบรหารราชการและการใหบรการแกประชาชน ซงจะสงเสรมใหขาราชการและผปฏบตงาน
ไดใชศกยภาพอยางเตมท โดยไมสญเสยรปแบบการใชชวตสวนตว
(ข) มการจดสวสดการและสงอำนวยความสะดวกเพมเตมทไมใชสวสดการ
ภาคบงคบตามกฎหมาย ซงมความเหมาะสมสอดคลองกบความตองการและสภาพของ
สวนราชการ
52-001-025_001-112_B.indd 8 1/15/2009 9:59:16 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
�
(ค) มการสงเสรมความสมพนธอนดระหวางฝายบรหารของสวนราชการกบ
ขาราชการและบคลากรผปฏบตงาน และในระหวางขาราชการและผปฏบตงานดวยกนเอง
ในการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคลตามกรอบมาตรฐานความ
สำเรจทง 5 ดานทสำนกงาน ก.พ. กำหนด สวนราชการและจงหวดจะตองเรมตนดวย
การประเมนสถานภาพการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการและจงหวดเพอทราบ
จดออน จดแขง และขอมลความเปนจรงพนฐานดานตางๆ ทเกยวของกบการบรหาร
ทรพยากรบคคลของตน โดยอาจประเมนดวยแบบประเมนสถานภาพดานการบรหาร
ทรพยากรบคคล ควบคไปกบการวเคราะหจดออน จดแขง (SWOT Analysis) ดานการ
บรหารทรพยากรบคคล หรอการประเมนผลสำเรจของการดำเนนงานตามแผนกลยทธ
การบรหารทรพยากรบคคลของรอบปทผานมา หรออาจทำการศกษาเปรยบเทยบ (Bench-
mark) กบแบบอยางการปฏบตทดดานการบรหารทรพยากรบคคลของหนวยงานอนๆ
เปนตน
จากนนจงดำเนนการวางแผนกลยทธดานการบรหารทรพยากรบคคลของ
สวนราชการและจงหวด เพอสรางความสอดคลองเชงยทธศาสตรระหวางการบรหาร
ทรพยากรบคคลกบเปาหมายยทธศาสตรของสวนราชการและจงหวด โดยอาศยขอมลจาก
การวเคราะหสถานภาพดานการบรหารทรพยากรบคคลทไดในขนตอนแรก มาวเคราะห
รวมกบเปาหมาย ยทธศาสตรและวสยทศนของสวนราชการและจงหวด รวมถงนโยบาย
ของผบรหารเพอกำหนดกลยทธ เปาหมายและกจกรรมดานการบรหารทรพยากรบคคล
ในขนตอนทสาม คอการนำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลไปปฏบต
โดยมอบหมายผรบผดชอบเพอดำเนนกจกรรมตามแผนกลยทธการบรหารทรพยากร-
บคคล และจดสรรทรพยากรทจำเปนตอการดำเนนกจกรรม เพอใหบรรลผลสำเรจตาม
คาเปาหมายของตวชวดและเงอนเวลาทกำหนดไวในแผนกลยทธการบรหารทรพยากร-
บคคล
ภายหลงและระหวางการดำเนนกจกรรมตามแผนกลยทธการบรหารทรพยากร-
บคคล สวนราชการและจงหวดควรมการตดตามความกาวหนาของการดำเนนงานเปน
ระยะๆ เพอประเมนผลความคบหนาของการดำเนนการ ตลอดจนรวบรวมอปสรรคปญหา
ในการดำเนนงานเพอใหไดสารสนเทศในการปรบปรงผลการดำเนนงาน และนำมาปรบปรง
แผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลในรอบปถดไปใหมความสมบรณและสอดคลอง
กบทศทางความตองการของสวนราชการและจงหวดตอไป
จะเหนไดวากระบวนการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคลในสวน
ราชการและจงหวด มลกษณะเปนวงจรตอเนอง โดยเรมจากการประเมนสถานภาพการ
บรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการและจงหวด จากนนจงนำสารสนเทศดงกลาว
ไปวเคราะหรวมกบเปาหมาย ยทธศาสตรและวสยทศนของสวนราชการและจงหวด
เพอวางแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล ขนตอนถดมาคอการมอบหมายผรบผดชอบ
และจดสรรทรพยากรทจำเปนเพอนำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลไปปฏบต
52-001-025_001-113_B.indd 9 1/13/2009 4:23:16 PM
xxx10
HR Success Stories in Public Sector
หลงจากนนจงดำเนนการตดตามและประเมนผลความคบหนาของการดำเนนงาน โดย
คำนงถงหลกฐานและขอเทจจรงของการดำเนนการ แลวรวบรวมผลการดำเนนงาน
ปจจยความสำเรจ ปญหาอปสรรคและแนวทางปองกนแกไข เพอนำมาประเมนสถานภาพ
การบรหารบคคลของสวนราชการและจงหวดในรอบปถดไป อยางเปนวงจร
สำนกงาน ก.พ. เชอมนวาหากสวนราชการและจงหวดไดปฏบตตามกระบวนการ
ทง 4 ขนตอนอยางเปนประจำ จะทำใหการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ
และจงหวด เกดความเปนระบบ มความโปรงใส และมนใจไดวามความพรอมทจะ
ขบเคลอนองคกรไปสวสยทศน พนธกจทวางไว สำนกงาน ก.พ. จงไดสงเสรมสวน-
ราชการและจงหวดในการจดทำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลตามแนวทาง
HR Scorecard ในปงบประมาณ 2550 โดยมงเนนกระบวนการประเมนสถานภาพ
การบรหารทรพยากรบคคล และกระบวนการวางแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล
ของสวนราชการและจงหวด
โดยในปงบประมาณ 2551 สำนกงาน ก.พ. ไดเหนความสำคญของการสราง
ความเขมแขงในการบรหารทรพยากรบคคลอยางยงยน โดยเหนวาแตละสวนราชการ
และจงหวดไดมแนวทางและเปนแบบอยางในนำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล
มาปฏบตทหลากหลาย จงไดจดใหมการตดตามผลการดำเนนงานตามแผนกลยทธ
ทรพยากรบคคลของสวนราชการและจงหวด และคดเลอกแบบอยางความสำเรจดาน
การบรหารทรพยากรบคคล (HR Success Story) ของสวนราชการและจงหวดทดำเนน
ตามมาตรการ/ แนวทางการบรหารทรพยากรบคคลทสวนราชการ/จงหวดดำเนนการ
แลวประสบความสำเรจ เพอเปนแบบอยางและเปนแนวทางใหสวนราชการและจงหวด
อนๆ สามารถนำบทเรยนตางๆ (Lesson Learn) ทไดจากการดำเนนงาน ไปประกอบ
การกำหนดแนวทางการเสรมสรางความเขมแขงในการบรหารทรพยากรบคคลใหสวน
ราชการและจงหวดตอไป
สำนกงาน ก.พ. ไดรวบรวมมาตรการ/แนวทางการบรหารทรพยากรบคคล
ทสวนราชการ/จงหวดดำเนนการแลวประสบความสำเรจ และจดทำเปนกรณตวอยาง
ขน 5 หวขอดงน
หวขอ การบรหารสมรรถนะของบคลากร (Competency)
หวขอ การบรหารผลการปฏบตงาน (Performance Management)
หวขอ การจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ (Career Path)
หวขอ การพฒนาสมรรถนะระบบบรหารทรพยากรบคคลในระดบจงหวด
หวขอ กรณตวอยางการบรหารทรพยากรบคคลในภาคเอกชน
สำนกงาน ก.พ. เชอมนเปนอยางยงวากรณตวอยางเหลานจะมสวนชวยให
สวนราชการและจงหวด ในการพฒนาผลการดำเนนการดานการบรหารทรพยากรบคคล
สความเปนเลศไดในอนาคต
52-001-025_001-112_B.indd 10 1/15/2009 9:59:43 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
11
52-001-025_001-113_B.indd 11 1/13/2009 4:23:16 PM
xxx12
HR Success Stories in Public Sector
Competency Based MANAGEMENT
52-001-025_001-112_B.indd 12 1/15/2009 10:01:24 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
13
สำนกงานก.พ.ไดกำหนดนยามของสมรรถนะวาเปน“คณลกษณะเชงพฤตกรรม
ทเปนผลมาจากความร ทกษะ/ความสามารถ และคณลกษณะอนๆ ททำใหบคคลสามารถ
สรางผลงานไดโดดเดนกวาเพอนรวมงานอนๆ ในองคกร” กลาวคอ การทบคคลจะ
แสดงสมรรถนะใดสมรรถนะหนงได มกจะตองมองคประกอบของทงความร ทกษะ/
ความสามารถและคณลกษณะอนๆตวอยางเชนสมรรถนะการบรการทดซงอธบายวา
“สามารถใหบรการทผรบบรการตองการได” นน หากขาดองคประกอบตางๆ ไดแก
ความรในงานหรอทกษะทเกยวของเชนอาจตองหาขอมลจากคอมพวเตอรและคณลกษณะ
ของบคคลทเปนคนใจเยนอดทนชอบชวยเหลอผอนแลวบคคลกไมอาจจะแสดงสมรรถนะ
ของการบรการทดดวยการใหบรการทผรบบรการตองการได
กลาวอกอยางกคอสมรรถนะเปนกลมพฤตกรรมทองคการตองการจากขาราชการ
เพราะเชอวาหากขาราชการมพฤตกรรมการทำงานในแบบทองคการกำหนดแลว จะสงผล
ใหขาราชการผน นมผลการปฏบตงานด และสงผลใหองคกรบรรลเปาประสงคทตองการตวอยางเชนการกำหนดสมรรถนะการบรการทดเพราะหนาทหลกของขาราชการ
คอการใหบรการแกประชาชนทำใหหนวยงานของรฐบรรลวตถประสงคคอการทำให
เกดประโยชนสขแกประชาชน
การนำสมรรถนะไปใช ในระบบการบรหารทรพยากรบคคลดานตางๆ การนำแนวคดเรองสมรรถนะมาใชในการบรหารงานทรพยากรบคคลเชอวา
จะทำใหการบรหารทรพยากรบคคลมประสทธภาพมากยงขนไมวาจะเปนในเรองการ
คดเลอกการพฒนาและการบรหารผลงาน(หรอการรกษาไวและใชประโยชน)
การบรหารสมรรถนะของบคลากร
หลกการและแนวคดการบรหารสมรรถนะของบคลากร
52-001-025_001-112_B.indd 13 1/15/2009 10:03:36 AM
xxx14
HR Success Stories in Public Sector
• การคดเลอก
ระบบการคดเลอกขาราชการมกเนนทระดบแรกบรรจซงเนนการวดความถนด
(ภาค ก) ความรเฉพาะในงาน(ภาค ข) และการประเมนความเหมาะสมกบตำแหนง
(ภาคค)การวดความถนดเปนการประเมนความสามารถของบคคลในการเรยนรสงใหมๆ
การวดความรเฉพาะในงาน เปนการวดวาบคคลมความรทจำเปนในการทำงานหรอไม
การวดทงสองสวนนมความสำคญอยางมากตอการทำงานใหประสบความสำเรจแต
โดยหลกการของสมรรถนะสวนของนสยใจคอของบคคลมความสำคญมากตอผลการ
ปฏบตงานเชนกนดงนนในภาคความเหมาะสมกบตำแหนงควรไดมการปรบปรงเพอ
ประเมนสมรรถนะ (คณลกษณะเชงพฤตกรรม) ของบคคลดวยวามความเหมาะสมกบ
ตำแหนงงานในภาครฐหรอไมซงในอนาคตอาจมการพฒนาการสมภาษณแบบมโครงสราง
เพอใชสำหรบการประเมนสมรรถนะนอกจากนการประเมนอนๆเชนการใชบคคลอางอง
หรอการประเมนประสบการณ สามารถใชประโยชนในการประเมนความเหมาะสมกบ
ตำแหนงไดเชนกน
โดยสรประบบการคดเลอกเนนทความรทกษะความสามารถและคณลกษณะ
อนๆเชนประสบการณสำหรบสมรรถนะ(คณลกษณะเชงพฤตกรรม)เปนสวนเสรม
เขามาเพอชวยใหเลอกจางบคคลทมความเหมาะสมกบตำแหนงงานมากยงขน
อยางไรกดระบบการคดเลอกไมวาจะดอยางไร โอกาสของการเลอกบคคลผด
ยอมมเสมอ ดงนนระบบการทดลองงานควรนำมาใชใหเกดประโยชน กลาวคอ หาก
ในชวงการทดลองงานบคคลไมสามารถทำงานไดตามเปาหมาย หรอมพฤตกรรมในการ
ทำงานทไมพงประสงค ไมควรรบบรรจเปนขาราชการ เพราะตามปกตระบบราชการ
เปนการจางงานระยะยาวถาตดสนใจจางทผดพลาดผลเสยหายจะคงอยตราบเทาท
บคคลนยงคงรบราชการอยซงบางครงอาจยาวนานถง20-30ป
• การพฒนา
ในดานการพฒนาซงแตเดมอาจจะเนนเพยงเรองความร และทกษะ กตองหนมา
ใหความสำคญกบพฤตกรรมในการทำงานเพมเตมขน ตลอดจนตองหาหนทางในการ
ฝกอบรมใหขาราชการมพฤตกรรมในการทำงานอยางทองคกรตองการ
การฝกอบรมแบบองสมรรถนะนนสงทจำเปนตองมคอ(1) ชดของพฤตกรรม
ในการทำงานทแสดงถงสมรรถนะทตองการจะจดการฝกอบรม(2)กระบวนการในการ
หาขอมลวาบคลากรมระดบสมรรถนะอยในระดบใด และใครบางทตองการการพฒนา
สมรรถนะใด(หรอทมกเรยกวาneedanalysis)(3) หลกสตรการฝกอบรมทชวยให
บคลากรไดเรยนรและพฒนาสมรรถนะและ(4)การตดตามผลและชวยเหลอเพอใหแนใจ
ไดวาบคลากรมสมรรถนะจากการฝกอบรมและพฒนาจรง
52-001-025_001-112_B.indd 14 1/15/2009 10:08:36 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
15
• การบรหารผลงาน (หรอทเรยกวาเปนการรกษาไว และใชประโยชน)
การคดเลอกทมประสทธภาพเปนเพยงหนงองคประกอบของหนวยงานทม
ประสทธภาพ หากการคดเลอกผทมความเหมาะสมเขามาทำงาน แตขาดการบรหาร
ผลงานทด เชนคาตอบแทนทไมจงใจ การประเมนผลการปฏบตงานทไมเปนธรรม
บรรยากาศการทำงานไมด และขาดเทคโนโลยททนสมย เปนตน หนวยงานอาจไมสามารถ
รกษาพนกงานทดไวได หรอถารกษาไวไดกไมสามารถใชประโยชนไดอยางเตมท
การบรหารผลงานเปนกระบวนการทเรมตงแต (1) การมอบหมายงานและ
กำหนดตวชวด (2) การตดตามผลงานอยางตอเนอง (3) การพฒนาความสามารถของ
พนกงาน (4) การประเมนผลการปฏบตงาน และ (5) การใหรางวลกบผลการปฏบต
งานทด อยางไรกดในทนเนนการบรหารผลงานเฉพาะสวนทเกยวกบสมรรถนะเทานน
การบรหารผลงานในสวนของงานทมอบหมายนน จำเปนตองมการปรบปรงใหม
ประสทธภาพ สวนการประเมนสมรรถนะนนถอเปนเพยงสวนหนงของผลงานเทานน
ซงในมาตรฐานกำหนดตำแหนงมการกำหนดพฤตกรรมทตองการไวตามรายละเอยด
ในพจนานกรมสมรรถนะแลว สงทตองใหความสำคญ คอ กระบวนการประเมน
เมอมการประเมนพฤตกรรมในการทำงานแลว (รวมกบการประเมนงานท
มอบหมาย) การจายคาตอบแทนควรทำใหสมพนธกน เปนการใชคาตอบแทนเพอเปน
แรงเสรมของการมพฤตกรรมในการทำงานทพงประสงคซงหลกการของการบรหาร
ผลงานคอ บคคลทมผลงานดกวา มากกวากควรไดรบคาตอบแทนทมากกวาดวย
52-001-025_001-113_B.indd 15 1/13/2009 4:23:16 PM
xxx16
HR Success Stories in Public Sector
กรณตวอยาง: กรมราชทณฑ
แบบอยางความสำเรจทดดานการบรหารสมรรถนะของบคลากรกรมราชทณฑ กระทรวงยตธรรม
“คก/เรอนจำ” เปนสถานทใชดแลสำหรบผตองขงกระทำความผด ซงเปนแหลง
เตมไปดวยผคนทลวนผานประสบการณโชกโชนในเรองคดตางๆยงถาตองเปนผดแล
ผตองขงทกระทำความผดมาแลวยงตองใชความรทกษะคณสมบตทตองประกอบดวย
ความเขาใจและมงมนกระทำตามพนธกจของกรมราชทณฑ คอ ควบคมผตองขงอยาง
มออาชพพรอมทงบำบดพนฟและแกไขพฤตนสยของผตองขงอยางมประสทธภาพ
ตามวสยทศนของกรมราชทณฑทตองการจะเปนองคกรทมประสทธภาพในการควบคม
แกไขและพฒนาพฤตนสยผตองขงเพอคนคนดมคณคาสสงคม
งานของกรมราชทณฑเปนงานทมความเปนเอกลกษณพเศษ และเปนงานท
บคคลทวไปคงไมมโอกาสเขาไปสมผสโดยตรงหากมใชผตองขงหรอผทตองไปตดตอ
หรอญาตทเขาไปเยยมผตองขง ภาระในการดแลผตองขงของกรมราชทณฑเปนงานท
ตองปฏบตตลอด24ชวโมงอยางตอเนองและตองปฏบตทนทไมสามารถปฏเสธ
หรอผอนผนการปฏบตได รวมถงตองมความรในเรองกฎหมายเปนอยางด ปฏบตงาน
ดวยความรอบคอบระมดระวงอยางถกตองและละเอยดถถวน เนองจากเปนงานทตอง
ควบคมดแลผตองขงมใหหลบหน หากเกดความผดพลาดยอมสงผลกระทบตอความ
มนคงและความปลอดภยของสงคมอกทงเปนงานทมความยากสงโดยเฉพาะงานดาน
การแกไขผตองขง โดยการคนคนดสสงคม มใหผตองขงกลบไปกระทำผดซำอก
หลงจากทพนโทษแลว
Competency เครองมอพฒนาบคลากรทสอดคลองกบยทธศาสตรของกรมฯ
บคลากรในกรมราชทณฑเปนสวนสำคญในการปฎบตงานใหบรรลตาม
พนธกจและวสยทศนทกรมราชทณฑไดกำหนดไว ดงนน กรมราชทณฑจงมแนวคด
นำเครองมอดานการบรหารทรพยากรบคคลทเกยวของกบการพฒนาบคลากร หรอ
“ทนมนษย”(HumanCapital)ของกรมราชทณฑใหสอดคลองกบทศทางขององคกร
กรมราชทณฑจงไดนำระบบรายการสมรรถนะ(Competency)ของแตละสายงานของ
กรมราชทณฑมาเปนเครองมอสำคญในการยกระดบพฒนาบคลากรใหสอดคลองกบ
ผลการปฏบตงานขององคกร โดยนำผลการประเมนพฤตกรรมชวดของขาราชการ
มาจดทำแผนพฒนาขาราชการรายบคคล(IndividualPerformanceImprovement
Plan:IPIP)เพอเพมประสทธภาพของขาราชการกรมราชทณฑ
กองการเจาหนาทจงไดดำเนนการจดทำแผนงานโครงการพฒนาสมรรถนะ
(Competency)เพอเพมประสทธภาพการทำงานของบคลากรใหเปนมออาชพสรางความ
52-001-025_001-112_B.indd 16 1/15/2009 10:09:17 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
17
มนคงกาวหนาในงานราชทณฑ โดยกำหนดเปนโครงการนำรองใหกบหนวยงานตนแบบ
ในเรองการประเมนสมรรถนะเพอใชในการบรหารผลการปฏบตงานและการจดทำแผน
พฒนาขาราชการเปนรายบคคล เพอรวบรวมขอมลสำหรบดำเนนการจดทำเปนคมอ
ขนตอนการประเมนและจดทำแผนพฒนา เผยแพรแกหนวยงานในสงกดไดรบทราบ
รวมถงการไดขอมลสำคญสำหรบปรบปรงรายการสมรรถนะแตละสายงานของกรม-
ราชทณฑใหมประสทธภาพตอไป
โครงการพฒนาสมรรถนะเพอเพมประสทธภาพขาราชการ จงเปนแนวทางกลยทธ
การบรหารทรพยากรบคคลตอบวตถประสงคเชงกลยทธ “บรหารทรพยากรบคคลบน
รายการสมรรถนะ” ตาม HR Scorecard ในมตท 1 ความสอดคลองเชงยทธศาสตร
ตามรปท 1 การบรหารทรพยากรบคคลทสอดคลองกบยทธศาสตรของกรมฯ และ
สนองรบกบประเดนยทธศาสตรท 4 ความเปนมออาชพในงานราชทณฑตามรปท 2
ความเชอมโยงแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลทสอดคลองกบแผนปฏบตราชการ
ซงถอเปนจดเดนของการกำหนดโครงการพฒนาสมรรถนะ คอ สามารถตอบสนอง
ตามยทธศาสตรของการบรหารทรพยากรบคคลโดยแบงตามมมมอง HR Scorecard
ทโยงใหเหนความเชอมโยงสามารถตอบสนองวสยทศนขององคกรและนำเสนอใหเหน
ภาพความเชอมโยงสอดคลองตอบประเดนยทธศาสตรของแผนปฏบตราชการของกรมฯ
ไดอกดวย
รปท 1 การบรหารทรพยากรบคคลทสอดคลองกบยทธศาสตรของกรมฯ
การบรหารทรพยากร
บคคลทสอดคลองกบ
ยทธศาสตรของกรมฯ
วสยทศน : กรมราชทณฑเปองคกรชนนำของอาเซยน ในการควบคม แกไข และพฒนาพฤตนสยผตองขง เพอคนคนดมคณคาสสงคม
การควบคม การแกไข
การบรหารทรพยากรบคคลทเปนเลศ
ระบบบรหารผลปฏบตงานเชอมโยงสงจงใจ
การบรหารจดการความร
นวตกรรม การทำงาน
ความโปรงใส เสรมสรางคณธรรม จรยธรรม
สงเสรมคณภาพชวต สภาพแวดลอมการทำงาน การดำเนนชวตอยางพอเพยง เพอสรางสมดลระหวางชวตกบการทำงาน
การบรหาร HR ถกตอง ทนเวลา มประสทธภาพ
ฐานขอมลบคคล ถกตอง เทยงตรง ทนสมย
นำระบบสารสนเทศมาใชในงานHR
บรหารทรพยากร-บคคลบนรายการ
สมรรถนะ
พฒนาภาวะผนำและสงเสรม
ผมสมรรถนะสงปรบปรงโครงสรางและกรอบอตรากำลง
มตท 5 : ประสทธผลของการ บรหารงานบคคล
มตท 4 : ความพรอมรบผดดาน การบรหารงานบคคล
มตท 3 : คณภาพชวตและความ สมดลของชวตการทำงาน
มตท 2 : คณภาพของการบรหาร งานบคคล
มตท 1 : ความสอดคลองเชง ยทธศาสตร
ขบเคลอน
ขบเคลอน
ขบเคลอน
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-113_B.indd 17 1/13/2009 4:08:50 PM
xxx18
HR Success Stories in Public Sector
การดำเนนการโครงการใชรปแบบการประชมเชงปฏบตการโดยใหบคลากร
ลงมอปฏบตจรงพรอมเกบขอมลความถกตองของรายการพฤตกรรมชวด
ขนตอนการดำเนนโครงการ
1.ดำเนนการจดทำรายละเอยดแผนงาน/โครงการพฒนาสมรรถนะกำหนดรปแบบ
วธการประเมนสมรรถนะทเหมาะสมเพอของบประมาณสนบสนนการดำเนนงานตามแผน
2.คดเลอกหนวยงานในสงกดนำรองทำเรองขออนมตและกำหนดเรอนจำ/
ทณฑสถานนำรอง5แหงไดแกทณฑสถานเปดหวยโปงสถานกกขงตราดทณฑสถาน-
หญงโคราชทณฑสถานเกษตรอตสาหกรรมเขาพรกและเรอนจำอำเภอสคว
3.รวบรวมจดทำเอกสารและจดหาวทยากรทมความรความสามารถใหความร
แกเจาหนาทเรอนจำ/ทณฑสถานเปาหมาย
4.จดการประชมเชงปฏบตการกบกลมเรอนจำ/ทณฑสถานเปาหมาย(แหงละ
2วนประกอบดวยการสรางความรความเขาใจเกยวกบการใชงานรายการสมรรถนะเพอ
พฒนาขาราชการ แนวคดและวธการในการประเมนสมรรถนะและการจดทำแผนพฒนา
รปท2ความเชอมโยงแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลทสอดคลองกบ
แผนปฏบตราชการ
บรหารทรพยากรบคคลบนรายการสมรรถนะ
พฒนาภาวะผนำและสงเสรมผมสมรรถนะสง
การบรหารHRถกตองทนเวลามประสทธภาพ
ฐานขอมลบคคลถกตองเทยงตรงทนสมย
นำระบบสารสนเทศมาใช
ในงานHR
สงเสรมคณภาพชวต
เสรมสรางการ บรหารกจการ บานเมองทด
ความเปนมออาชพ
ในงานราชทณฑ
พฒนาระบบงานราชทณฑสความเปนมออาชพ
การบรหารจดการความร
นวตกรรม การทำงาน
บรหารHRดวยความเปน
ธรรมโปรงใส
ตรวจสอบได
พฒนาและเสรมสรางคณธรรมจรยธรรม
เสรมสรางประสทธภาพการควบคมและการปฏบต ตอผตองขง
พฒนาพฤตนสยเพอคนคนดสสงคม
ลดภาระภาครฐ
ปรบโครงสรางและกรอบอตรากำลง
ระบบบรหารผลปฏบตงานเชอมโยงสงจงใจ
ประเดนยทธศาสตรแผนปฏบตราชการกรมราชทณฑ
ความเชอมโยงระหวางประเดนยทธศาสตรของแผนปฏบตราชการกบแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล
ประเดนยทธศาสตรแผนปฏบตราชการ
กรมราชทณฑ
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 18 1/15/2009 10:13:04 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
19
รายบคคล และฝกปฏบตการประเมนสมรรถนะและจดทำแผนพฒนารายบคคล) โดย
ไดรายการประเมนสมรรถนะ
5. รวบรวมขอมล และวเคราะหการจดทำแผนพฒนารายบคคลของเรอนจำ/
ทณฑสถานเปาหมาย
6. สรปการจดทำแผนพฒนาสมรรถนะขาราชการรายบคคล เพอรวบรวมเปน
คมอแนวทางการพฒนาสมรรถนะเพอเพมประสทธภาพการทำงานอยางมออาชพสราง
ความมนคงกาวหนาในงานราชทณฑ
ผลการดำเนนโครงการ
การประเมนผลลพธความสำเรจของโครงการไดจากการกำหนดตวชวดของ
โครงการพฒนาสมรรถนะจำนวน 2 ตวชวดคอ
1. จำนวนหนวยงานทไดรบการเผยแพรความรเกยวกบการบรหารทรพยากร
บคคลบนรายการสมรรถนะ โดยกำหนดคาเปาหมายในป 2551 ไวจำนวน 5 หนวยงาน
ซงบรรลตามคาเปาหมายคอ 5 หนวยงาน
2. รอยละเฉลยของขาราชการในหนวยงานทไดรบการเผยแพรความรเกยวกบ
การบรหารทรพยากรบคคลบนรายการสมรรถนะมแผนพฒนารายบคคล โดยกำหนด
คาเปาหมายในป 2551 ไวรอยละ 60 ซงไดผลลพธสงกวาคาเปาหมายคอ รอยละ 80
นอกจากนผลลพธของโครงการยงไดรปแบบการประเมนสมรรถนะทเหมาะสม
กบองคกร โดยได Competency Model ทเกดจากการวเคราะหและกำหนดเปน Model
สำหรบกรมราชทณฑเอง 4 ดานคอ 1.สมรรถนะหลกขาราชการพลเรอน 2.สมรรถนะหลก
COMPETENCY MODEL
สมรรถนะหลกขาราชการ
การมงผลสมฤทธ
บรการทด
การสงสมความเชยวชาญในอาชพ
จรยธรรม
ความรวมแรงรวมใจ
สมรรถนะหลกกรมราชทณฑ
การทำงานแบบมสวนรวม
การทำงานแบบมออาชพ
เคารพในสทธมนษยชน
ความโปรงใส
ความคดสรางสรรค
สมรรถนะตามสายงาน
รปท 3 Competency Model ของกรมราชทณฑบรหารทรพยากร
บรหารงาน
บรหารคน
สมรรถนะผบงคบบญชา
คอมพวเตอรและ เทคโนโลย
สรางความรวมมอ
กำหนดแนวทาง
ทำงานดวยความเขาใจ
ประสานงานภายนอก
ทณฑปฏบตในเรอนจำ
ดแลสขภาพ
ดแลใสใจ
พฒนาการเรยนร
แกไขดวยเมตตา
ควบคมดวยใจ
ปองกนรดกม
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 19 1/15/2009 3:12:59 PM
xxx20
HR Success Stories in Public Sector
กรมราชทณฑ 3. สมรรถนะตามสายงาน (ทณฑสถาน) 4. สมรรถนะผบงคบบญชา
ตามรายละเอยดในรปท 3 Competency Model ของกรมราชทณฑ
รปท 4 แบบฟอรมและหลกเกณฑการคำนวณประเมนผลสมรรถนะ พรอมกนนยงไดแบบฟอรมและหลกเกณฑการคำนวณประเมนผลสมรรถนะ
สำหรบใชภายในองคกรตามรายละเอยดรปท 4
ผลจากการประเมนสมรรถนะ หากสมรรถนะใดทมคาความแตกตางสง ผบงคบ
บญชาและผถกประเมนจะรวมกนปรกษาหารอกำหนดรปแบบกจกรรมการพฒนาสมรรถนะ
เปนรายบคคลของบคลากรใหตรงกบตามความตองการและสอดคลองกบยทธศาสตร
รปท 5 การจดทำแผนพฒนาผลการปฏบตงาน
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 20 1/15/2009 10:21:30 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
21
หลกขององคกร รวมถงชวงเวลาในการพฒนาและการตดตามวดผลความสำเรจของ
การพฒนาตามรายละเอยดรปท 5 การจดทำแผนพฒนาผลการปฏบตงาน
นอกจากนยงไดกำหนดรปแบบการตดตามผลการพฒนารายบคคล เชน
การใหเขารบฝกอบรม การกำหนดใหอานหนงสอและมารายงานใหทประชมฟง การหมน-
เวยนงาน การกำหนดพเลยง หรอมอบหมายโครงการงานพเศษใหรบผดชอบ โดยการ
กำหนดเวลาใหเขารบการอบรมครบตามเวลาทกำหนด หรอดำเนนการตามกจกรรม
การพฒนาทไดรบมอบหมาย พรอมทงนำเสนอผลการศกษาคนควาตอผบงคบบญชา
ซงจะตองประเมนใหผานเกณฑการประเมนหลงการฝกอบรมตามรายละเอยดในรปท 6
แบบฟอรมการจดทำแผนพฒนารายบคคล
รปท 6 แบบฟอรมการจดทำแผนพฒนารายบคคล
บทเรยนทไดรบ:ปญหา/อปสรรค/ปจจยสนบสนน
เนองจากหนวยงานในสงกดกรมราชทณฑมอยทวประเทศ ภารกจงานเรอนจำ/
ทณฑสถานมปรมาณมากและลกษณะงานราชทณฑเปนงานทตองควบคมผตองขงตลอด
24 ชวโมง การใหบคลากรหยดงานเพอมาอบรมกบสวนกลางเปนไปไดยาก นอกจากน
กยงประสบปญหาระยะเวลาในการเผยแพรไมเหมาะสมและไมเพยงพอตอการดำเนนงาน
จงทำใหเกดอปสรรคตอการเผยแพรความรดานการบรหารทรพยากรบคคลบนรายการ
สมรรถนะ และการจดสรรเวลาในการดำเนนกจกรรม หนวยงานทรบผดชอบการพฒนา
บคลากรจงตองใชรปแบบประชมเชงปฏบตการ ณ หนวยงานนำรองเพออำนวยความ
สะดวก และพฒนาหารปแบบในการเผยแพรทเหมาะสมตอไป
อยางไรกตาม ปจจยสนบสนนททำใหโครงการนประสบผลสำเรจไปไดดวยด
มาจากบคลากร และหนวยงานในสงกดใหความสนใจ และขอเขารวมในโครงการนำรอง
รวมถงเปนโครงการแผนยทธศาสตรการบรหารทรพยากรบคคลทบรรจลงในแผนปฏบต-
ราชการกรมราชทณฑ ทำใหไดรบการสนบสนนงบประมาณ พรอมทงความรความสามารถ
52-001-025_001-113_B.indd 21 1/13/2009 4:26:33 PM
xxx22
HR Success Stories in Public Sector
ในการถายทอดของวทยากร ตลอดจนการอาศยหนวยงานนำรองในการเรยนรและ
พฒนารปแบบการประเมนสมรรถนะทเหมาะสมกบองคกร
แนวทางการดำเนนการในอนาคต
กรมราชทณฑจะจดดำเนนการเผยแพรความรเกยวกบการบรหารทรพยากร
บคคลบนรายการสมรรถนะอยางตอเนองตอไปปละ 5 หนวยงาน โดยกำหนดเปาหมาย
ของรอยละเฉลยของขาราชการในหนวยงานทไดรบการเผยแพรความรเกยวกบการ
บรหารทรพยากรบคคลบนรายการสมรรถนะมแผนพฒนารายบคคล ไวทระดบเดมคอ
รอยละ 60
จากรปแบบการดำเนนโครงการพฒนาสมรรถนะของกรมราชทณฑจงถอเปน
แนวทางตวอยางทดในการนำเสนอจดทำโครงการใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตร
และตอบสนองวสยทศนและทศทางขององคกรไดเปนอยางด ซงทำใหไดรบงบประมาณ
ทสนบสนนและสามารถดำเนนการไดสำเรจดวยความรวมมอของหนวยงานนำรอง และ
สามารถศกษาทดลองปฏบตจรงจนไดรปแบบและแบบฟอรมการประเมนสมรรถนะ
รวมถงรปแบบการพฒนาสมรรถนะรายบคคลทเหมาะสมกบบรบทในองคกรของตนเอง
กอนทจะเผยแพรสหนวยงานอนๆในสงกดตอไป
52-001-025_001-112_B.indd 22 1/15/2009 10:22:28 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
23
แบบอยางความสำเรจทดดานการพฒนาระบบสมรรถนะกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข
ลกษณะองคกร
กรมการแพทย เปนสวนราชการสงกดกระทรวงสาธารณสข เปนกรมวชาการ
มภารกจหลกในการพฒนาวชาการดานการบำบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพทางการ
แพทยทางฝายกาย โดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวนโยบายและแนวทาง
ปฏบตตามแผนพฒนาสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550-2554 เพอพฒนาและยกระดบ
โครงสรางพนฐานดานสาธารณสขของประเทศ มนโยบายเรองหลกประกนสขภาพถวน-
หนาทเนนการกระจายทรพยากรอยางเทาเทยมและเออตอการใชประโยชนรวมกนใน
รปแบบของเครอขาย ใหความสำคญกบพนททเกดปญหาดานสาธารณสขเพอนำไปส
การแกไขปญหาอยางมสวนรวมตามหลกธรรมาภบาล โดยมวสยทศนของกรมการแพทย
ทมงสการเปน “ผนำทางวชาการและเทคโนโลยทางการแพทยระดบสากลทสมคณคา
เพอคณภาพชวตทดกวาของประชาชน”
สภาพแวดลอมดานการบรหารทรพยากรบคคลของกรมการแพทยถอไดวาเปน
สวนราชการขนาดใหญมอตรากำลงประมาณ 15,800 คน ประกอบดวยขาราชการ 7,606 อตรา
ลกจางประจำ 2,501 อตรา พนกงานราชการ 216 อตรา และลกจางชวคราวเงนบำรง
5,500 อตรา ขาราชการและบคลากรผปฏบตงานสวนใหญของกรมการแพทยมลกษณะ
เปนบคลากรสาธารณสขเฉพาะทาง เชน แพทยผเชยวชาญทางดานมะเรงระบบประสาท
การบำบดรกษายาเสพตดเปนตน เพอใหสามารถตอบสนองตอสภาวะสขภาพและสถานการณ
โรคในปจจบนทมความหลากหลายและซบซอนมากขน
พนธกจ
กรมการแพทยมพนธกจหลกในดานการบำบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพ โดย
1. ศกษา วจย ประเมน พฒนา และถายทอดองคความรเทคโนโลยทางการแพทย
ในระดบสากล
2. พฒนาศกยภาพบคลากรทางการแพทยเฉพาะทางใหมคณภาพ
3. ใหบรการทางการแพทยเฉพาะทางในระดบตตยภมและสงกวาอยางไดมาตรฐาน
4. พฒนานโยบายดานสขภาพเชงรกเพอแกไขปญหาสขภาพของประชาชนในระดบประเทศ
ประเดนยทธศาสตร
กรมการแพทยไดกำหนดประเดนยทธศาสตรของกรมฯ ดงน
1. พฒนาสถาบนกรมการแพทยเปนสถาบนเฉพาะทางชนสง (Excellence Centers)
หรอสถาบนระดบชาต (National Institutes)
กรณตวอยาง: กรมการแพทย
52-001-025_001-113_B.indd 23 1/13/2009 4:26:33 PM
xxx24
HR Success Stories in Public Sector
2. พฒนาวชาการระบบบรการตตยภมและศนยการแพทยระดบภมภาคของประเทศ
3. ดำเนนการแกไขปญหาสขภาพทสำคญอยางเปนระบบตามบรบทของกรมการแพทย
4. พฒนาบรการทางการแพทยดานการบำบดรกษาฟนฟผตดยาและสารเสพตดอยางม
คณภาพมาตรฐาน
5. พฒนาระบบบรหารจดการกรมการแพทย
สภาพปญหาดานการบรหารทรพยากรบคคล
กรมการแพทยไดจดตงหนวยงานใหมขนหลายแหงกอนเกดภาวะวกฤตเศรษฐกจ
ในป 2540 เพอแกไขปญหาดานสาธารณสขทเรงดวน เปนปญหาสำคญระดบชาตทม
ผลกระทบตอคณภาพชวตและจำนวนประชากร เชน ศนยบำบดรกษายาเสพตดภมภาค
6 แหง ศนยมะเรงภมภาคจำนวน 7 แหงฯ ทำใหอตรากำลงไมเพยงพอตอภาระงานใหม
ทเกดขนเปนจำนวนมาก และไมสามารถหาตำแหนงขาราชการมารองรบการบรรจได
ประกอบกบการทกรมการแพทยไดปรบเปลยนบทบาทภารกจทเนนงานวชาการในป
2545 เปนตนมา ทำใหขาราชการมภาระงานทเพมขนทงบรการและวชาการ ในทางตรง
กนขามกบคาตอบแทนสำหรบแพทย พยาบาลซงเปนผมประสบการณความเชยวชาญ
ชำนาญสงอยในอตราทตำกวาตำแหนงงานเดยวกนในโรงพยาบาลภาคเอกชน จงสงผล
ใหกรมการแพทยเกดปญหาการสญเสยอตรากำลงในสายงานหลก อนเนองมาจากความ
ไมพงพอใจในอตราคาตอบแทน รวมถงความไมชดเจน โปรงใสของระบบบรหารผลการ
ปฏบตงาน ระบบความกาวหนาในอาชพ
ความสอดคลองเชงกลยทธและประเดนยทธศาสตร
เพอใหการบรหารราชการของกรมการแพทยบรรลตามวสยทศน พนธกจ
และประเดนยทธศาสตร ระบบสมรรถนะจงเปนเครองมอหนงทนำมาใชในการพฒนา
ระบบบรหารทรพยากรบคคลเพ อใหคณลกษณะเชงพฤตกรรมในการทำงานของ
ขาราชการและบคลากรของกรมการแพทยทงในดานความร ทกษะ ทศนคต/อปนสย/
แรงผลกดนสวนบคคล มความสอดคลองและชวยผลกดนการขบเคลอนยทธศาสตร
ขององคกร โดยเฉพาะอยางย งในประเดนยทธศาสตรขอท 1 ท ม งพฒนาสถาบน
กรมการแพทยเปนสถาบนเฉพาะทางชนสง (Excellence Centers) หรอสถาบน
ระดบชาต (National Institutes) และในประเดนยทธศาสตรขอท 5 ทตองการพฒนา
ระบบบรหารจดการกรมการแพทย อาจกลาวไดวาระบบสมรรถนะไดสงผลใหขาราชการ
และผปฏบตงานเหนภาพขยายทชดเจนของความเปน “คนด คนเกง” ทสอดคลองกบ
ความตองการในระดบกรมฯ ซงในทนหมายถงการปฏบตงานทเชอมโยงระหวางความสำเรจ
ระดบบคคล ระดบหนวยงาน และระดบกรมฯ รวมถงคณธรรมจรยธรรมและจรยธรรม
ของวชาชพทางดานสาธารณสข
52-001-025_001-112_B.indd 24 1/15/2009 10:23:05 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
25
การพฒนาระบบสมรรถนะอยางเปนระบบ
การดำเนนการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลบนระบบสมรรถนะนน ผบรหาร
ทกระดบและผทเกยวของใหความสำคญกบการวางแผนงานอยางเปนระบบเพอใหเกด
ความมนใจวาระบบสมรรถนะทความเชอมโยงสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ และ
ประเดนยทธศาสตรอยางแทจรง (มตท 1) อกทงยงมองภาพรวมของการนำสมรรถนะ
ไปใชงานเชอมโยงกบงานบรหารและพฒนาทรพยากรบคคลอนๆ อกดวย ไดแก การ
วางแผนอตรากำลงคนของสวนราชการในสงกด การสรรหาและคดเลอกบคคลเขามา
ในองคกร ระบบบรหารผลการปฏบตงาน การกำหนดเสนทางความกาวหนาในอาชพ
และการวางแผนสบทอดตำแหนง เปนตน อนจะสงผลใหกรมการแพทยมระบบบรหาร
ทรพยากรบคคลทมประสทธผล (มตท 3) ในทายทสด ในระยะเรมตนกรมการแพทยโดย
กองการเจาหนาทรบบทบาทเจาของโครงการไดดำเนนการพฒนาสมรรถนะควบค
ไปพรอมๆ กบการพฒนาระบบบรหารผลการปฏบตงานเพอชวยแกไขจดการกบ
สภาพปญหาดานการบรหารทรพยากรบคคลทเกดขนไดแกความไมชดเจนของระบบ
การพฒนาสมรรถนะเพอสนบสนนการบรรลตวชวดระดบบคคล และความคาดหวง
ทไมชดเจนของเสนทางความกาวหนาในอาชพ
รปแบบการดำเนนงานทสำคญไดแก ขนตอนการจดทำสมรรถนะ วธการสอสาร
เพอสรางความรความเขาใจภายในกรมฯ และรปแบบการนำไปปฏบตในรปแบบของ
กลมทดลอง (Pilot Group) และการตดตามประเมนผลเพอการปรบปรง
ขนตอนการจดทำสมรรถนะ
กองการเจาหนาทมบทบาทสำคญในการเปนผประสานความรวมมอในการพฒนา
ระบบสมรรถนะ รวมถงการวาจางทมทปรกษาเขามารวมดำเนนการพฒนาสมรรถนะ
โดยในสวนของการบรหารทมงานภายในกรมฯ ไดกำหนดใหมผรบผดชอบทชดเจน
ในรปแบบของคณะกรรมการ โดยแบงออกเปน 2 ชด ไดแก คณะกรรมการอำนวยการ
คณะกรรมการจดทำฯ และคณะกรรมการพจารณารายละเอยดและกลนกรอง มหนาท
ความรบผดชอบดงน
• คณะกรรมการอำนวยการประกอบดวย อธบดกรมการแพทยเปนประธาน
รองอธบด ผอำนวยการโรงพยาบาล/ สถาบน/ ศนยในสงกดกรมการแพทย ทำหนาท
พจารณาอนมตและรวมจดทำสมรรถนะหลกของกรมการแพทย(Core Competency)
• คณะกรรมการพจารณารายละเอยดและกลนกรอง ประกอบดวยผบรหาร
สายงานหลกตางๆ ทำหนาทพจารณากลนกรองการจดทำระบบสมรรถนะและระบบ
ประเมนผลการปฏบตงาน และนำเสนอใหคณะกรรมการอำนวยการพจารณาอนมตการ
ดำเนนการทง 2 ระบบ
52-001-025_001-113_B.indd 25 1/13/2009 4:26:33 PM
xxx26
HR Success Stories in Public Sector
•คณะทำงานจดทำฯประกอบดวยผเชยวชาญในสาขาวชาชพตางๆของกรม-
การแพทยเชนสายงานแพทยเภสชการพยาบาลสายงานสหวชาชพคณะทำงานจาก
สายงานดานทรพยากรบคคลและคณะทำงานจากหนวยงานนำรองทำหนาทในการ
กำหนดสมรรถนะหลกสมรรถนะในสายวชาชพ(FunctionalCompetency)และการ
กำหนดตวชวดผลการปฏบตงานของแตละสายงานหลก
เมอไดคณะทำงานทมหนาทความรบผดชอบชดเจนแลว ในลำดบถดไปเปน
การศกษา รวบรวม วเคราะหขอมลของกรมการแพทยเกยวกบนโยบาย วสยทศน
พนธกจยทธศาสตรการบรหารงานวฒนธรรมองคกรระบบการบรหารทรพยากรบคคล
ความคาดหวงดานสมรรถนะของผบรหารโดยการสมภาษณผบรหารระดบผอำนวยการ
หรอเทยบเทาขนไปรวมถงความคดเหนของตวแทนบคลากรสายงานตางๆและของ
หนวยงานนำรองทไดจากแบบสอบถาม ซงเมอไดขอมลตางๆทตองการครบถวนแลว
ไดจดใหมการประชมเชงปฏบตการเพ อใหความร คณะกรรมการและระดมสมอง
จดทำสมรรถนะซงแบงเปน2รอบไดแกรอบแรกสำหรบคณะกรรมการอำนวยการทม
หนาทรบผดชอบการจดทำสมรรถนะหลก และรอบทสองสำหรบคณะกรรมการจดทำฯ
เพอจดทำสมรรถนะตามสายวชาชพ
หลงจากนนคณะกรรมการจดทำฯ ไดรวบรวมและจดหมวดหมของสมรรถนะ
เพอจดทำพจนานกรมระบบสมรรถนะ(CompetencyDictionary)พรอมกบคมอการ
ประเมนผลการปฏบตงานเพอใหใชเปนมาตรฐานกลางขององคกรและเผยแพรแก
ขาราชการและผปฏบตงานทกหนวยงานไดรบทราบมหมวดสมรรถนะตางๆดงน
•สมรรถนะหลกของขาราชการพลเรอนไทย(สำนกงานก.พ.)
•สมรรถนะหลกของกรมการแพทย
•สมรรถนะหลกของสถาบน/โรงพยาบาล/หนวยงาน/ศนย
•สมรรถนะตามสายวชาชพ
-สมรรถนะรวมของทกตำแหนงในสายวชาชพ
-สายวชาชพเฉพาะทางเชนแพทยพยาบาลนกจตวทยาฯลฯ
มงเนนการสอสารทมประสทธผล
คณะกรรมการฯ และกองการเจาหนาทไดใหความสำคญกบระบบการสอสาร
ภายในองคกรเพอเปนเครองมอหนงในการบรหารความเปลยนแปลงทจะสรางการรบร
เกยวกบสมรรถนะอยางถกตอง เพอการยอมรบและนำไปสการปฏบตไดงาย ดงนน
กระบวนการสอสารจงดำเนนการอยางตอเนองแบงออกเปน2ระยะหลกๆดงน
• การเปดตวโครงการ(Kick-off) ถอเปนขนตอนแรกทสำคญในการสอสาร
โดยมวตถประสงคเพอแนะนำชแจงใหความรเกยวกบแนวคดของสมรรถนะควบคไปกบ
ระบบประเมนผลการปฏบตงานรวมถงความสำคญและประโยชนทบคลากรหนวยงาน
และกรมการแพทยจะไดรบจากการนำระบบใหมมาใชและนำเสนอแผนงานการดำเนนงาน
ของโครงการ คณะกรรมการฯ และผทเกยวของ การเปดตวโครงการจดขนในรปแบบ
ของการประชมชแจงใหแกกลมเปาหมายตางๆ ประกอบดวย ผบรหารตงแตระดบ
หวหนากลมงานหวหนาฝายรองผอำนวยการกลมภารกจรองผอำนวยการดานบรหาร
คณะทำงานดานยทธศาสตรพฒนากำลงคนผอำนวยการศนย/โรงพยาบาล/สถาบน
ผชวยอธบด รองอธบด และอธบด ตลอดจนคณะทำงานและขาราชการ บคลากร
ในสงกดกรมการแพทย
•การสอสารภายหลงการพฒนาระบบเสรจส นคณะกรรมการฯมงเนนให
ขาราชการบคลากรเกดเขาใจในผลลพธและรายละเอยดทเปนรปธรรมสามารถนำไป
ปฏบตไดของทงสองระบบโดยเนอหาสาระทสอสารประกอบดวย
-การทบทวนแนวคดหลกการประโยชนของสมรรถนะขนตอนการพฒนา
สมรรถนะ
-ชแจงนโยบายของกรมการแพทยในการการนำระบบสมรรถนะไปใชในการ
บรหารทรพยากรบคคลเพอใหเหนความเชอมโยงของสมรรถนะและการบรรล
ประเดนยทธศาสตรทสำคญของกรมฯ
-แนะนำวธการประเมนสมรรถนะทจดทำเสรจแลว
-แนะนำการจดทำแผนการพฒนารายบคคล(IndividualDevelopment
Plan:IDP)
เพอใหเกดการสอสารอยางมประสทธผล กองการเจาหนาทไดกำหนดชองทาง
การสอสารภายในกรมการแพทยไวอยางหลากหลายรปแบบเพอใหขาราชการและ
บคลากรสามารถรบทราบ เขาใจขอมลไดอยางถกตอง ทวถง และเกดความสะดวก
ในการเขาถงขอมล ทงในรปแบบการสอสารผานตวบคคล และผานสอประเภทตางๆ
ดงตวอยาง
•การสอสารผานตวบคคล
-การประชมKickoff&Implementเพอใหแนวทางการนำไปปฏบต
ใหแกผบรหารทกระดบ
-การจดRoadShowเปนทมทปรกษาภายในใหกบหนวยงานตางๆ
ในสงกดทงในสวนกลางและภมภาคนำทมโดยผอำนวยการกองการ-
เจาหนาท
-การพฒนาวทยากรตวคณหลกสตรสำหรบผปฏบตงานดานทรพยากร-
บคคลใหกบทกหนวยงานในสงกดเพอนำสอสารถายทอดขอมลท
ถกตองใหแกขาราชการในหนวยงาน
52-001-025_001-112_B.indd 26 1/15/2009 10:24:00 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
27
• คณะทำงานจดทำฯ ประกอบดวยผเชยวชาญในสาขาวชาชพตางๆ ของกรม-
การแพทย เชน สายงานแพทย เภสชการ พยาบาล สายงานสหวชาชพ คณะทำงานจาก
สายงานดานทรพยากรบคคล และคณะทำงานจากหนวยงานนำรอง ทำหนาทในการ
กำหนดสมรรถนะหลก สมรรถนะในสายวชาชพ (Functional Competency) และการ
กำหนดตวชวดผลการปฏบตงานของแตละสายงานหลก
เมอไดคณะทำงานทมหนาทความรบผดชอบชดเจนแลว ในลำดบถดไปเปน
การศกษา รวบรวม วเคราะหขอมลของกรมการแพทยเกยวกบนโยบาย วสยทศน
พนธกจ ยทธศาสตรการบรหารงาน วฒนธรรมองคกร ระบบการบรหารทรพยากรบคคล
ความคาดหวงดานสมรรถนะของผบรหารโดยการสมภาษณผบรหารระดบผอำนวยการ
หรอเทยบเทาขนไป รวมถงความคดเหนของตวแทนบคลากรสายงานตางๆ และของ
หนวยงานนำรองทไดจากแบบสอบถาม ซงเมอไดขอมลตางๆทตองการครบถวนแลว
ไดจดใหมการประชมเชงปฏบตการเพ อใหความร คณะกรรมการและระดมสมอง
จดทำสมรรถนะซงแบงเปน 2 รอบไดแก รอบแรกสำหรบคณะกรรมการอำนวยการทม
หนาทรบผดชอบการจดทำสมรรถนะหลก และรอบทสองสำหรบคณะกรรมการจดทำฯ
เพอจดทำสมรรถนะตามสายวชาชพ
หลงจากนนคณะกรรมการจดทำฯ ไดรวบรวมและจดหมวดหมของสมรรถนะ
เพอจดทำพจนานกรมระบบสมรรถนะ (Competency Dictionary) พรอมกบคมอการ
ประเมนผลการปฏบตงาน เพอใหใชเปนมาตรฐานกลางขององคกรและเผยแพรแก
ขาราชการและผปฏบตงานทกหนวยงานไดรบทราบ มหมวดสมรรถนะตางๆ ดงน
• สมรรถนะหลกของขาราชการพลเรอนไทย (สำนกงาน ก.พ.)
• สมรรถนะหลกของกรมการแพทย
• สมรรถนะหลกของสถาบน/ โรงพยาบาล/ หนวยงาน/ ศนย
• สมรรถนะตามสายวชาชพ
- สมรรถนะรวมของทกตำแหนงในสายวชาชพ
- สายวชาชพเฉพาะทาง เชน แพทย พยาบาล นกจตวทยา ฯลฯ
มงเนนการสอสารทมประสทธผล
คณะกรรมการฯ และกองการเจาหนาทไดใหความสำคญกบระบบการสอสาร
ภายในองคกรเพอเปนเครองมอหนงในการบรหารความเปลยนแปลงทจะสรางการรบร
เกยวกบสมรรถนะอยางถกตอง เพอการยอมรบและนำไปสการปฏบตไดงาย ดงนน
กระบวนการสอสารจงดำเนนการอยางตอเนองแบงออกเปน 2 ระยะหลกๆ ดงน
• การเปดตวโครงการ (Kick-off) ถอเปนขนตอนแรกทสำคญในการสอสาร
โดยมวตถประสงคเพอแนะนำชแจงใหความรเกยวกบแนวคดของสมรรถนะควบคไปกบ
ระบบประเมนผลการปฏบตงาน รวมถงความสำคญและประโยชนทบคลากร หนวยงาน
และกรมการแพทยจะไดรบจากการนำระบบใหมมาใช และนำเสนอแผนงานการดำเนนงาน
ของโครงการ คณะกรรมการฯ และผทเกยวของ การเปดตวโครงการจดขนในรปแบบ
ของการประชมชแจงใหแกกลมเปาหมายตางๆ ประกอบดวย ผบรหารตงแตระดบ
หวหนากลมงาน หวหนาฝาย รองผอำนวยการกลมภารกจ รองผอำนวยการดานบรหาร
คณะทำงานดานยทธศาสตรพฒนากำลงคน ผอำนวยการศนย/ โรงพยาบาล/ สถาบน
ผชวยอธบด รองอธบด และอธบด ตลอดจนคณะทำงานและขาราชการ บคลากร
ในสงกดกรมการแพทย
• การสอสารภายหลงการพฒนาระบบเสรจส น คณะกรรมการฯ มงเนนให
ขาราชการ บคลากรเกดเขาใจในผลลพธและรายละเอยดทเปนรปธรรมสามารถนำไป
ปฏบตไดของทงสองระบบ โดยเนอหาสาระทสอสารประกอบดวย
- การทบทวนแนวคด หลกการ ประโยชนของสมรรถนะ ขนตอนการพฒนา
สมรรถนะ
- ชแจงนโยบายของกรมการแพทยในการการนำระบบสมรรถนะไปใชในการ
บรหารทรพยากรบคคล เพอใหเหนความเชอมโยงของสมรรถนะและการบรรล
ประเดนยทธศาสตรทสำคญของกรมฯ
- แนะนำวธการประเมนสมรรถนะทจดทำเสรจแลว
- แนะนำการจดทำแผนการพฒนารายบคคล (Individual Development
Plan: IDP)
เพอใหเกดการสอสารอยางมประสทธผล กองการเจาหนาทไดกำหนดชองทาง
การสอสารภายในกรมการแพทยไวอยางหลากหลายรปแบบเพอใหขาราชการและ
บคลากรสามารถรบทราบ เขาใจขอมลไดอยางถกตอง ทวถง และเกดความสะดวก
ในการเขาถงขอมล ทงในรปแบบการสอสารผานตวบคคล และผานสอประเภทตางๆ
ดงตวอยาง
• การสอสารผานตวบคคล
- การประชม Kick off & Implement เพอใหแนวทางการนำไปปฏบต
ใหแกผบรหารทกระดบ
- การจด Road Show เปนทมทปรกษาภายในใหกบหนวยงานตางๆ
ในสงกดทงในสวนกลางและภมภาคนำทมโดยผอำนวยการกองการ-
เจาหนาท
- การพฒนาวทยากรตวคณหลกสตรสำหรบผปฏบตงานดานทรพยากร-
บคคลใหกบทกหนวยงานในสงกด เพอนำสอสารถายทอดขอมลท
ถกตองใหแกขาราชการในหนวยงาน
52-001-025_001-113_B.indd 27 1/13/2009 4:26:34 PM
xxx28
HR Success Stories in Public Sector
•การสอสารผานตวสอ(CommunicationPackage)
-การจดทำพจนานกรมระบบสมรรถนะของกรมการแพทยพรอมทง
ความหมายและคำอธบายสมรรถนะแตละสมรรถนะอยางละเอยด
ในรปแบบของหนงสอคมอ แผนซด และ Booklet ฉบบพกพา
รวมถงการเรยกชอยอของสมรรถนะอยางไมเปนทางการเพอความ
สะดวกในการจดจำ
-การจดนทรรศการเปนตน
อาจกลาวไดวาพจนานกรมระบบสมรรถนะของกรมการแพทยถอเปนผลลพธ
ทมความโดดเดน เพราะไดรวบรวมขอมลทพรอมนำไปใชงานของขาราชการและผท
เกยวของทงนในคำอธบายสมรรถนะหนงสมรรถนะจะประกอบดวยขอมลสำคญดงน
•ชอสมรรถนะ
•คำนยาม
•ระดบสมรรถนะ(จำนวน5ระดบ)
•ตวชวดพฤตกรรมหลกของแตละระดบ
•คำอธบายรายละเอยดเพมเตมของพฤตกรรม
•วธการประเมน
•แนวทางการพฒนาสมรรถนะแตละระดบ
จดเรมตนของการเดนทาง
ในป 2550-2551 กรมการแพทยไดจดทำโครงการประเมนสมรรถนะและการ
จดทำแผนพฒนารายบคคล(IDP)บนระบบคอมพวเตอร(CompetencyAssessment
On-line)ในกลมหนวยงานนำรองสวนกลางจำนวน9หนวยงานโดยกำหนดตวชวด
คอ รอยละของหนวยงานทมการประเมนสมรรถนะและผลการปฏบตงานของบคลากร
และตงคาเปาหมายดงน
ผลสำเรจในการดำเนนงาน
กรมการแพทยตดตามผลการดำเนนการประเมนสมรรถนะและการจดทำแผน-
พฒนารายบคคล (IDP) ของทง 9 หนวยงานนำรองในรปแบบของการรายงานตาม
แบบสอบถามทกองการเจาหนาทจดทำขน และพบวามหนวยงานทมผลการดำเนนงาน
ตามตวชวดในระดบคาเปาหมายทระดบ 5 คอ 14 หนวยงาน คดเปนรอยละ 36.84
ดงตารางดานลาง
ปจจยความสำเรจของกาวแรก
จากการตดตามประเมนผลอยางเปนทางการและไมเปนทางการของทมทปรกษา
ภายในพบวาการเรมนำการบรหารทรพยากรบคคลบนระบบสมรรถนะมาใชกบขาราชการ
กรมการแพทยมการเรยนรถงปจจยความสำเรจและความทาทายทจะบรหารจดการกบ
ปญหาอปสรรคของระบบสมรรถนะดงน
•บทบาทของผบรหารทกระดบในการสนบสนนผลกดนและมสวนรวมอยาง
จรงจงทำใหคณะกรรมการฯขาราชการเกดขวญกำลงใจในการปฏบตงานและไดรบ
นโยบายแนวทางการพฒนาระบบทชดเจน
•การสอสารเปนเครองมอสำคญทชวยสรางการยอมรบและผลกดนใหเกด
ความสำเรจของโครงการซงตองสอสารทงผประเมนและผถกประเมนใหมความเขาใจ
ทถกตองไปในทศทางเดยวกนและใกลเคยงกนมากทสด และสามารถสอสารใหเหนภาพ
ของแนวทางการนำระบบสมรรถนะไปปฏบตไดอยางชดเจนเปนรปธรรม
•การประเมนสมรรถนะทำใหผประเมนและผถกประเมนมโอกาสหรอกำหนดถง
ความคาดหวงทองคกรมตอพฤตกรรมทพงประสงคเออตอการปฏบตงานใหสมฤทธผล
•การจดทำแผนพฒนารายบคคล(IDP)ทำใหผปฏบตเหนภาพสมรรถนะท
สนบสนนกบความสำเรจของงานอยางชดเจน สามารถกำหนดแนวทางการพฒนาตนเอง
ใหมสมรรถนะทตรงกบงานในปจจบนและ/หรอการพฒนาสมรรถนะตามเสนทางความ
กาวหนาตามสายวชาชพโดยไดรบการสนบสนนจากผบงคบบญชา
อปสรรคทตองฝาฟน
แมวากรมการแพทยจะบรรลคาเปาหมายของตวชวดทกำหนดไวในปงบประมาณ
2551 อยางไรกตามกองการเจาหนาทในฐานะของทมทปรกษาภายในพบวายงมประเดน
ปญหาอปสรรคบางประการทยงตองไดรบการแกไขปรบปรงเพอเพมประสทธภาพของ
ระบบสมรรถนะไดแก
ระดบเปาหมาย ปงบประมาณ 2551
1 2 3 4 5
15% 20% 25% 30% 35%
ระดบเปาหมาย ปงบประมาณ 2551 ผลลพธทได
1 2 3 4 5 5
15% 20% 25% 30% 35% 36.84%
52-001-025_001-112_B.indd 28 1/15/2009 10:24:34 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
29
• การสอสารผานตวสอ (Communication Package)
- การจดทำพจนานกรมระบบสมรรถนะของกรมการแพทย พรอมทง
ความหมายและคำอธบายสมรรถนะแตละสมรรถนะอยางละเอยด
ในรปแบบของหนงสอคมอ แผนซด และ Booklet ฉบบพกพา
รวมถงการเรยกชอยอของสมรรถนะอยางไมเปนทางการเพอความ
สะดวกในการจดจำ
- การจดนทรรศการ เปนตน
อาจกลาวไดวาพจนานกรมระบบสมรรถนะของกรมการแพทยถอเปนผลลพธ
ทมความโดดเดน เพราะไดรวบรวมขอมลทพรอมนำไปใชงานของขาราชการและผท
เกยวของ ทงนในคำอธบายสมรรถนะหนงสมรรถนะจะประกอบดวยขอมลสำคญ ดงน
• ชอสมรรถนะ
• คำนยาม
• ระดบสมรรถนะ (จำนวน 5 ระดบ)
• ตวชวดพฤตกรรมหลกของแตละระดบ
• คำอธบายรายละเอยดเพมเตมของพฤตกรรม
• วธการประเมน
• แนวทางการพฒนาสมรรถนะแตละระดบ
จดเรมตนของการเดนทาง
ในป 2550-2551 กรมการแพทยไดจดทำโครงการประเมนสมรรถนะและการ
จดทำแผนพฒนารายบคคล (IDP) บนระบบคอมพวเตอร (Competency Assessment
On-line) ในกลมหนวยงานนำรองสวนกลาง จำนวน 9 หนวยงาน โดยกำหนดตวชวด
คอ รอยละของหนวยงานทมการประเมนสมรรถนะและผลการปฏบตงานของบคลากร
และตงคาเปาหมายดงน
ผลสำเรจในการดำเนนงาน
กรมการแพทยตดตามผลการดำเนนการประเมนสมรรถนะและการจดทำแผน-
พฒนารายบคคล (IDP) ของทง 9 หนวยงานนำรองในรปแบบของการรายงานตาม
แบบสอบถามทกองการเจาหนาทจดทำขน และพบวามหนวยงานทมผลการดำเนนงาน
ตามตวชวดในระดบคาเปาหมายทระดบ 5 คอ 14 หนวยงาน คดเปนรอยละ 36.84
ดงตารางดานลาง
ปจจยความสำเรจของกาวแรก
จากการตดตามประเมนผลอยางเปนทางการและไมเปนทางการของทมทปรกษา
ภายในพบวาการเรมนำการบรหารทรพยากรบคคลบนระบบสมรรถนะมาใชกบขาราชการ
กรมการแพทยมการเรยนรถงปจจยความสำเรจและความทาทายทจะบรหารจดการกบ
ปญหาอปสรรคของระบบสมรรถนะ ดงน
• บทบาทของผบรหารทกระดบในการสนบสนน ผลกดน และมสวนรวมอยาง
จรงจงทำใหคณะกรรมการฯ ขาราชการ เกดขวญกำลงใจในการปฏบตงาน และไดรบ
นโยบายแนวทางการพฒนาระบบทชดเจน
• การสอสารเปนเครองมอสำคญทชวยสรางการยอมรบและผลกดนใหเกด
ความสำเรจของโครงการซงตองสอสารทงผประเมนและผถกประเมนใหมความเขาใจ
ทถกตองไปในทศทางเดยวกนและใกลเคยงกนมากทสด และสามารถสอสารใหเหนภาพ
ของแนวทางการนำระบบสมรรถนะไปปฏบตไดอยางชดเจนเปนรปธรรม
• การประเมนสมรรถนะทำใหผประเมนและผถกประเมนมโอกาสหรอกำหนดถง
ความคาดหวงทองคกรมตอพฤตกรรมทพงประสงคเออตอการปฏบตงานใหสมฤทธผล
• การจดทำแผนพฒนารายบคคล (IDP) ทำใหผปฏบตเหนภาพสมรรถนะท
สนบสนนกบความสำเรจของงานอยางชดเจน สามารถกำหนดแนวทางการพฒนาตนเอง
ใหมสมรรถนะทตรงกบงานในปจจบน และ/ หรอการพฒนาสมรรถนะตามเสนทางความ
กาวหนาตามสายวชาชพโดยไดรบการสนบสนนจากผบงคบบญชา
อปสรรคทตองฝาฟน
แมวากรมการแพทยจะบรรลคาเปาหมายของตวชวดทกำหนดไวในปงบประมาณ
2551 อยางไรกตามกองการเจาหนาทในฐานะของทมทปรกษาภายในพบวายงมประเดน
ปญหาอปสรรคบางประการทยงตองไดรบการแกไขปรบปรงเพอเพมประสทธภาพของ
ระบบสมรรถนะไดแก
ระดบเปาหมาย ปงบประมาณ 2551
1 2 3 4 5
15% 20% 25% 30% 35%
ระดบเปาหมาย ปงบประมาณ 2551 ผลลพธทได
1 2 3 4 5 5
15% 20% 25% 30% 35% 36.84%
52-001-025_001-113_B.indd 29 1/13/2009 4:26:34 PM
xxx30
HR Success Stories in Public Sector
•ผประเมนสมรรถนะบางรายยงไมยดหลกการประเมนสมรรถนะตามรายการ
สมรรถนะทไดรวบรวมไวในพจนานกรมสมรรถนะ ยงใชความรสกหรอมอคตในการ
ประเมนสมรรถนะอย
•ผประเมนบางรายยงไมมความเทยงตรงในการประเมนสมรรถนะ
•มความคลาดคลอนในการประเมนสมรรถะของกลมบคลากรทชวยปฏบตราชการ
เนองจากตำแหนงงานและสมรรถนะประจำตำแหนงทกำหนดไวไมสอดคลองกบลกษณะงาน
จรงทปฏบตอย
ความทาทายเบองหนา
กรมการแพทยไดมแผนการขยายผลการนำระบบสมรรถนะไปใชในองคกร
ในป2552โดยจะกำหนดใหทกหนวยงานในสงกดกรมการแพทยตองมการประเมน
สมรรถนะควบคไปกบการประเมนผลการปฏบตงานและมการประเมนระดบสมรรถนะ
รายบคคลทกหนวยงาน และเรมเนนการตดตามประเมนผลเชงคณภาพ ขอด ขอเสย
ของทงสองระบบใหมากขนเพอเพมประสทธภาพประสทธผลและความเทยงตรงให
มากขนอยางตอเนองทงในดานความเปนปจจบนของสมรรถนะททนสมยสอดคลองกบ
ทศทางการปฏบตราชการระดบกรม รวมถงการพฒนาระบบเทคโนโลยเพอรองรบ
การใชงานใหมความสะดวกในการใชงานและความถกตองของขอมล
นอกจากนกรมการแพทยยงใหความสำคญกบการสอสารอยางตอเนองภายใน
องคกรเพอเนนยำความสำคญ ความจำเปน ประโยชนทจะไดรบจากการใชระบบสมรรถนะ
และสรางความเขาใจทถกตองในการนำไปปฏบตเพอเสรมสรางวฒนธรรมการบรหาร
ทรพยากรบคคลบนระบบสมรรถนะท งในกล มผ ประเมนและผ ถกประเมนท วท ง
กรมการแพทยตอไปอนจะสงผลตอระดบความพงพอใจของขาราชการบคลากรและ
การบรรลสการเปนสถาบนเฉพาะทางชนสง(ExcellenceCenters)หรอสถาบนระดบชาต
(NationalInstitutes)ตามประเดนยทธศาสตรทกำหนดไว
52-001-025_001-112_B.indd 30 1/15/2009 10:26:41 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
31
แบบอยางการปฏบตทดดานการพฒนาบคลากรบนระบบสมรรถนะ
ตวอยางองคกรทเปนเลศ: บรษท ผลตภณฑกระดาษไทย จำกด
บรษท ผลตภณฑกระดาษไทย จำกด เปนองคกรในเครอซเมนตไทยทไดรบ
รางวลคณภาพแหงชาต (ThailandQualityAward:TQA) ในป2546 ผบรหาร
ทกระดบบรหารงานโดยยดถออดมการณและมคานยมในการดำเนนธรกจ ไดแก
ตงมนในความเปนธรรมมงมนในความเปนเลศเชอมนในคณคาของคนและถอมนใน
ความรบผดชอบตอสงคมจากคานยม“การใหคณคาของพนกงาน”จงหมายถง
ความมงมนขององคกรในการสรางความพงพอใจ การพฒนาความสามารถและศกยภาพ
ใหกาวหนาไปพรอมกบองคกรและความผาสกของพนกงานเพอใหพนกงานมความ
พรอมและเกดแรงจงใจในการปฏบตงานใหบรรลตามวสยทศน พนธกจ และแผนกลยทธ
การดำเนนธรกจทบรษทฯกำหนด
ววฒนาการของการพฒนาบคลากร
การพฒนาบคลากรอยางจรงจงเร มตนข นต งแตปพ.ศ.2537เม อบรษทฯ
เรมนำระบบบรหารคณภาพโดยรวม(TotalQualityManagement–TQM)มาใช
และบรษทฯ มการปรบตวในชวงวกฤตเศรษฐกจป 2540 และฟนตวอกครงในป
พ.ศ. 2546 โดยเร มนำแนวคดการพฒนาทรพยากรบคคลบนระบบสมรรถนะ
(Competency-basedDevelopment)มาใชอยางเปนทางการนบตงแตนนเปนตนมา
ดงแผนภาพดานลาง
สภาพแวดลอมทางธรกจ
กอนวกฤตหลกสตร ฝกอบรมทวไป
ชวงวกฤต หลกสตรฝกอบรม เพอปรบปรง การเพมผลผลต
หลงวกฤตTrainingRoadmap(TRM)
2003 เปนตนไปCompetency-basedHRD
-การแขงขนตำ-ปรมาณความ ตองการกระดาษสง-การขยายกำลง การผลต
-ชวงวกฤตเศรษฐกจ-การลดคาเงนบาท-ตลาดภายใน ประเทศหดตวลง
-เศรษฐกจเรมฟนตว-การผลตมากเกน ความตองการและ มการแขงขนสง
-การเขาไปมบทบาท ระดบภมภาค-สภาพการแขงขน สงขน-ปรมาณการใช กระดาษเตบโต อยางตอเนอง
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-113_B.indd 31 1/13/2009 4:09:36 PM
xxx32
HR Success Stories in Public Sector
การดำเนนงานดานพฒนาบคลากรของบรษทฯ ผานกระบวนการวเคราะห
สภาพแวดลอมของธรกจทงปจจยภายในและภายนอกองคกร เพอใหแนใจวาแผนการ
ดำเนนงานดานการพฒนาบคลากรมความเชอมโยงกบทศทางการดำเนนธรกจมาอยาง
แทจรง ตวอยางเชน
ในป 2546 บรษทฯ ไดกำหนดใหมระบบการพฒนาบคลากรบนระบบสมรรถนะ
(Competency-based HRD Model) ขน โดยทมาของกลมสมรรถนะเกดจากการ
วเคราะหวสยทศนและพนธกจของบรษท เพอมากำหนดขดความสามารถขององคกร
ระดบความสามารถประจำตำแหนง และความสามารถรายบคคล ทสามารถสนบสนน
การบรรลวสยทศนและพนธกจของบรษทได โดยแบงเปนสมรรถนะหลกขององคกร
(Core Competency) และสมรรถนะตามสายอาชพ (Functional Competency)
โดยกำหนดระดบความคาดหวงเปน 5 ระดบ ไดแก
• ระดบ 0 หมายถง ไมร ไมไดเรยน ขาดความร
• ระดบ 1 หมายถง รเฉพาะในเทอมทฤษฎ ขาดการฝกอบรมปฏบต
• ระดบ 2 หมายถง สามารถทำไดบางสวน ขาดการฝกอบรม
• ระดบ 3 หมายถง สามารถทำไดดวยความมนใจ
• ระดบ 4 หมายถง สามารถสอนผอนได มความรความเขาใจในเรองตางๆ
โดยละเอยด
ระยะเวลา ทศทางธรกจ กจกรรม/ หลกสตรการพฒนา
2537 กอนเกดวกฤต นำระบบ TQM มาใชในองคกร
การใหความรฝกอบรมแนวคด TQM อบรมเทคนคการใชเครองมอคณภาพชนดตางๆอบรมเทคนคและกระบวนการแกไขปญหากจกรรมขอเสนอแนะกจกรรมกลมยอย QC
2540เกดวกฤต เนนความอยรอดของธรกจ
การกระตนใหพนกงานทำกจกรรมปรบปรงอยางตอเนอง และเพมความเขมขนขน เชน เพมเปาหมายกจกรรมขอเสนอแนะ กจกรรมกลมยอย QCกจกรรมกลมเพอการแกไขปญหาการเรยนรพฒนาเทคนคการผลตขนสง
หลงวกฤต เผชญกบการแขงขนทรนแรงขน ในระดบสากล
เตรยมความพรอมของบคลากรสำหรบความทาทายใหมมการกำหนดแผนพฒนารายตำแหนงระยะยาว (Training Roadmap, TRM) มแผนการพฒนารายบคคล (Individual Development Plan)
52-001-025_001-112_B.indd 32 1/15/2009 10:27:19 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
33
หลงจากนนเปนกระบวนการประเมนผลการปฏบตงานโดยผบงคบบญชาตาม
สายงาน เพอใหไดมาซง “ชองวางของความสามารถทเปนอยกบความสามารถเปาหมาย”
(คาตดลบ) จากนนบรษทฯ จะประมวลผลขอมลภาพทงหมดและวเคราะหความสำคญ
เรงดวนของสมรรถนะทบรษทฯ ตองพฒนาตามแนวทางของ Training Roadmap
กลมเปาหมายทชดเจน รปแบบการพฒนาทหลากหลาย
บรษทฯ ไดจดกลมพนกงานสำหรบการพฒนาออกเปน 3 ระดบตำแหนงงาน
และตามความคาดหวงดานสมรรถนะซงแบงออกเปนแนวคดดานธรกจ (Business
Concept) และทกษะสวนบคคล (Personal Skill) สรปไดดงน
• ระดบจดการ แบงเปน 3 กลมยอย
- AMP = Advanced Management Program
- SMC = Senior Management Program
- MDP = Management Development Program
- ทกษะสวนบคคล (Personal Skill) ทตองการไดแก
- ภาวะผนำ
- ทกษะการเจรจาตอรอง
- ทกษะการตดสนใจ
• ระดบบงคบบญชา แบงเปน 2 กลมยอย
- BCD = Business Concept Development
- ABC = Abridged to Business Concept
- ทกษะสวนบคคล (Personal Skill) ทตองการไดแก
- ทกษะการแกไขปญหา
- ทกษะการสอสาร
- ทกษะการนำเสนอ
- ทกษะการควบคมงาน
- การสรางทมงาน
• ระดบปฏบตการ
- Mini ABC
- ทกษะสวนบคคล (Personal Skill) ทตองการไดแก
- ทกษะการปฏบตงานทรบผดชอบ
- การใชภาษาองกฤษ/ การใชคอมพวเตอร
- การทำงานเปนทม
จากการแบงกลมตางๆ บรษทฯ จะลงรายละเอยดของแตละโปรแกรมเรมตงแต
ความชดเจนของวตถประสงคหลกสตร โครงรางหลกสตร วทยากรทมความเชยวชาญ
52-001-025_001-113_B.indd 33 1/13/2009 4:27:48 PM
xxx34
HR Success Stories in Public Sector
ในเนอหานนๆ และวธการตดตามประเมนผลการพฒนา ตวอยางหลกสตรการอบรม
สำหรบพนกงานระดบจดการไดแก โปรแกรมการบรหารจดการชนสง (Advanced
Management Program, AMP) ซงดำเนนการพฒนาโดยคณาจารยมหาวทยาลย
ฮาวารด โดยเปนการอบรมเตมเวลา 3 เดอนสำหรบผบรหารระดบสง เนอหาหลกสตร
มงเนนความรทกษะเกยวกบระบบรหารจดการชนสงสำหรบไปใชในอนาคต พฒนาความ
สามารถในการผนำองคกรทมประสทธผล
ตวอยางการพฒนาพนกงานระดบบงคบบญชา เชน โครงการใหทนการศกษา
แกพนกงานทมศกยภาพสงในระดบปรญญาโท สาขาเทคโนโลยเยอและกระดาษ ซงเปน
หลกสตรเฉพาะทางของบรษทไมมเปดสอนในสถาบนอน ดงนนจงเปนการพฒนา
หลกสตรรวมกนระหวางพนกงานระดบจดการ หวหนาแผนกทมความเชยวชาญ และ
นกเรยนทนของบรษททมารวมตวกนในรปแบบคณะกรรมการพฒนาพนกงานดานเทคโนโลย
วธการอนๆ ทบรษทฯ นำมาใชในการพฒนาพนกงานระดบปฏบตการนอกเหนอ
จากการใหทนการศกษาตอแลว ไดแก การสงเสรมผานกจกรรมปรบปรงคณภาพตางๆ
(Bottom up Activities) นอกเหนอจากการสรางการมสวนรวมของพนกงานแลว
บรษทฯ พบวากจกรรมเหลานไดพฒนาความสามารถของพนกงาน และสงผลตอการ
เพมผลผลตในระดบองคกรไดอกดวย เชน การลดคาใชจายจากการทำกจกรรมกลม
QC ในชวงระหวางป 2543-2545 ซงบรษทสามารถลดคาใชจายไดเกอบหนงรอยลานบาท
ตารางดานลางนแสดงรปแบบตางๆ ของการพฒนาพนกงานทงทเปนทางการ
และไมเปนทางการ
รปแบบทเปนทางการ รปแบบทไมเปนทางการ
• In-house Classroom Training• TPM Training Room
• การรวมกจกรรมปรบปรงงานของบรษท เชน กจกรรมกลม QC กจกรรมกลม Problem Solving
• On-the-Job Training • การนำเสนอผลงานกจกรรมกลม QCC
• ฝกอบรมกบสถาบนภายนอกทงในประเทศและตาง ประเทศ
• การมอบหมายงานใหเปนคณะทำงานคณะกรรมการ
• การเรยนรดวยตนเอง เชน การเรยนทางไกล ระบบ E-Learning
• การจดหองเรยนแบบ E-Classroom
• การทศนศกษา หรอดงาน Best Practice ของบรษท ชนนำในอตสาหกรรมเดยวกนหรอใกลเคยงกน
• Construction Learning (Project-based Leaning) • การแลกเปลยนบทความ วารสารใหอานภายในบรษท• การแจกหนงสอวชาการใหพนกงาน
• การใหทนการศกษาตอระดบปรญญาโทดาน Paper Science หรอ MBA ในประเทศและตางประเทศ • ระบบพเลยง (Mentoring System)
52-001-025_001-112_B.indd 34 1/15/2009 10:27:56 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
35
บทสงทาย
การบรหารทรพยากรบคคลบนระบบสมรรถนะ (Competency-based
Development) ของบรษท ผลตภณฑกระดาษไทย จำกด ถอไดวาเปนบทพสจนวา
การพฒนาบคลากรขององคกรนนเปนเรองทองคกรตองมวสยทศนดานบคลากร
ในระยะยาวอยางชดเจน และสอดคลองไปในทศทางเดยวกบวสยทศน พนธกจ
และทศทางการดำเนนธรกจ กอนทจะลงมอปลกตนกลาของความรความสามารถดวย
วธการพฒนาทหลากหลายอยางตอเนอง และรดนำพรวนดนดวยการสรางบรรยากาศ
การเรยนรและระบบการสรางแรงจงใจ เมอถงเวลาทเหมาะสมทองคกรคาดหวงดอกผล
ทผลใบ สมรรถนะในตวบคคลยอมแสดงออกมาสผลการปฏบตงานระดบบคคล
ความสำเรจของทมงาน และความสำเรจขององคกรในทายทสด
52-001-025_001-113_B.indd 35 1/13/2009 4:27:48 PM
xxx36
HR Success Stories in Public Sector
PERFORMANCEMANAGEMENT
52-001-025_001-112_B.indd 36 1/15/2009 10:29:02 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
37
การบรหารผลการปฏบตงาน
หลกการและแนวคดการบรหารผลการปฏบตงาน
การบรหารผลการปฏบตงานเกดจากแนวคดในการสรางความเชอมโยงใน
เปาหมายการปฏบตงานของทกระดบในองคกร (Organizational Alignment) โดย
การบรหารผลการปฏบต งานของคนในองคกรใหเก ดประสทธภาพสงสดเพ อ
ความสำเรจขององคกร โดยมงเนนทผลการปฏบตงาน หรอการบรหารมงผลสมฤทธ
(Performance-based หรอ Result-oriented) ทมความเปนรปธรรม มผลผลตและ
ผลลพธทชดเจน สามารถวดไดจรง มความโปรงใส และเปนธรรม ทงนเพอใหผลการ
ปฏบตงานในระดบบคคลดำเนนไปในทศทางเดยวกบเปาหมายผลการปฏบตงานท
องคกรตองการ
กระบวนการบรหารผลการปฏบตงาน
เปาหมายการปฏบตงานระดบองคกร
เนองจากเปาหมายการปฏบตงานในทกระดบขององคกรตองมความสอดคลอง
และเชอมโยงอยางเปนเหตเปนผลกน ดงนน องคกรจงจำเปนตองกำหนดทศทางและ
เปาหมายขององคกรใหชดเจนกอน จากนนจงดำเนนการถายทอดเปาหมายการปฏบตงาน
จากระดบองคกรลงสระดบสำนก/กอง จากสำนก/กอง ลงส ระดบ กลม/สวน/ฝาย
และจากระดบ กลม/สวน/ฝาย ลงสระดบผปฏบตงานในทสด
เมอมการกำหนดเปาหมายในระดบองคกรทชดเจนและถายทอดเปาหมาย
เหลานนลงมาตามลำดบขนการบงคบบญชาแลว องคกรจงเขาสวงจรกระบวนการบรหาร
ผลการปฏบตงานซงประกอบดวย (1) การวางแผนการปฏบตงาน (2) การพฒนาผลการ
52-001-025_001-113_B.indd 37 1/13/2009 4:27:48 PM
xxx38
HR Success Stories in Public Sector
ปฏบตงาน (3) การตดตามผลการปฏบตงาน และ (4) การประเมนผลการปฏบตงาน
ซงทง 4 กระบวนการเปนวงจรทเปนระบบตอเนอง เคลอนไหวทสมพนธกนอยตลอดเวลา
การวางแผนการปฏบตงาน
การวางแผนการปฏบตงานเปนการสรางความชดเจนในเปาหมายการปฏบตงาน
โดยแบงออกเปน 2 องคประกอบ คอ (1) การวางแผนเปาหมายการปฏบตงาน และ
(2) การกำหนดคณลกษณะ/สมรรถนะทคาดหวง โดยทง 2 สวนตองมความชดเจน
จดทำเปนการมอบหมายงาน (Performance Agreement) ทผ บงคบบญชาและ
ผปฏบตงานแตละคนรวมกนจดทำเปนลายลกษณอกษร รบทราบและไดยอมรบอยาง
เปนทางการ เพอกำหนดผลผลต/ผลลพธของงาน ตวชวด และคาเปาหมายหรอระดบ
ของความสำเรจของงาน ซงผปฏบตงานผนนตองบรรลในแตละปงบประมาณหรอ
แตละรอบการประเมน ตลอดจนระบสมรรถนะทจำเปนตอการปฏบตงาน ซงแผนการ
ปฏบตงานนจะใชเปนกรอบในการตดตามพฒนา และประเมนผลการปฏบตงาน
การพฒนาผลการปฏบตงาน
การพฒนาผลการปฏบตงานเปนกระบวนการวางแผนการพฒนาผลการ
ปฏบตงานรายบคคล (Individual Performance Improvement Plan: IPIP) เพอ
สงเสรมและปรบปรงความร ทกษะ และสมรรถนะของผปฏบตงานใหสามารถปฏบตงาน
ไดอยางมประสทธผลและประสทธภาพ เพอใหบรรลเปาหมายการปฏบตงานทกำหนด
ไวในปจจบน การวางแผนการพฒนาผลการปฏบตงานน จะตองเรมทำอยางชดเจน
ตงแตตนรอบการประเมนและทำการทบทวนแผนการพฒนาอยางตอเนองควบคไปกบ
การตดตามผลการปฏบตงานตลอดรอบการประเมน
1. การกำหนดสมรรถนะเปาหมายในการพฒนา
การกำหนดสมรรถนะเปาหมายในการพฒนาสามารถพจารณาจากขอมล 2 แหลง
คอ ผลการประเมนสมรรถนะจากรอบการประเมนทผานมา หรอ ความรและทกษะท
จำเปนตอการปฏบตตามขอตกลงผลการปฏบตงานในรอบปจจบน ซงอาจเลอกพฒนา
สมรรถนะทไดคะแนนสงเพอสงเสรมใหผใตบงคบบญชามสมรรถนะนนๆ ดยงขนไป
หรออาจพฒนาสมรรถนะทไดคะแนนตำ เพอใหผใตบงคบบญชานนสามารถปฏบตงาน
ไดตามมาตรฐานทกำหนดไว
2. การกำหนดกจกรรมเพอการพฒนา
การกำหนดกจกรรมเพอการพฒนาสามารถดำเนนการไดทงแบบทเปนการ
52-001-025_001-112_B.indd 38 1/15/2009 10:29:36 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
39
ฝกอบรมและแบบทไมใชการฝกอบรม การพฒนาตนเอง (การเรยนรดวยตนเองจากสอตางๆ
การจดกจกรรมทางวชาการ หรอการศกษาตอ) การพฒนาในงาน (การสอนงาน การเปน
พเลยงใหกบขาราชการ การมอบหมายงานทถนดใหปฏบต หรอมอบหมายงานทไม
ถนดเพอเปนการฝกฝนใหดยงขน) หรอการพฒนานอกงาน (การใหเขารบการฝกอบรม
การศกษาดงาน)
3. การกำหนดระยะเวลาและวธการประเมนผลการพฒนา
การกำหนดระยะเวลาและวธการประเมนผลการพฒนาจะชวยใหแผนการพฒนา
ผลการปฏบตงานรายบคคลมความชดเจนมากขน ผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา
ตองเหนความสำคญและมการดำเนนการพฒนาอยางจรงจง โดยอาจกำหนดระยะเวลา
เปนชวงเวลา หรอระยะเวลาสนสดของการดำเนนการ
การกำหนดวธการประเมนควรคำนงถงความเปนไปไดในทางปฏบต โดยเฉพาะ
ในระยะแรกของการดำเนนการเพอปองกนความยงยากและซบซอน เชน การเขารบ
การอบรมครบตามเวลาทกำหนด การดำเนนงานตามกจกรรมทไดรบมอบหมายสำเรจ
การนำเสนอผลการศกษาคนควาขอมลตอผบงคบบญชา หรอ ผานเกณฑการประเมน
หลงการฝกอบรม เปนตน
การตดตามผลการปฏบตงาน
การตดตามผลการปฏบตงาน เปนกระบวนการทผบงคบบญชาและผใตบงคบ-
บญชา รวมกนแบงปนขอมลเกยวกบความคบหนาของงาน ปญหาอปสรรค และแนวทาง
การแกปญหาทเกดขน โดยผบงคบบญชาควรทำการตดตามดแลการปฏบตงานของ
ผใตบงคบบญชาอยางใกลชด ใหคำแนะนำหรอขอเสนอแนะ มการสอนงานอยางตอเนอง
โดยมการบนทกผลการปฏบตงานและการสอนงานผใตบงคบบญชาแตละคนเอาไว
แบบตดตามผลการปฏบตงานนเปนบนทกชวยจำแกผบงคบบญชาโดยใชเปน
แหลงขอมลสำคญสำหรบการพฒนาผลการปฏบตงานและใชประกอบการพจารณาการ
ประเมนผลการปฏบตงาน
สงทสำคญในการตดตามดแลผลการปฏบตงาน คอ การสอสารระหวางผบงคบ
บญชาและผใตบงคบบญชา ซงผบงคบบญชาควรรบฟงและสนองตอบดวยความเขาใจ
กระตนการมสวนรวม และรกษาหรอสงเสรมศกดศรของผใตบงคบบญชา
การประเมนผลการปฏบตงาน
การประเมนผลการปฏบตงานเปนการประเมนเพอใหผบงคบบญชาและผใต-
บงคบบญชาทราบวาผลการปฏบตงานเปนอยางไร อยในระดบใด เพอใชเปนขอมลสำคญ
52-001-025_001-113_B.indd 39 1/13/2009 4:27:49 PM
xxx40
HR Success Stories in Public Sector
ประกอบการพจารณาดานตางๆ เชน การใหรางวลหรอการใหผลตอบแทนทเหมาะสม
การปรบปรงผลการปฏบตงาน วธการทำงาน หรอ เครองมอทชวยสนบสนนการปฏบตงาน
เปนตน
ผลการประเมนสมรรถนะ หากทำอยางถกตอง มการกระจายของขอมลทได
รบอยางเพยงพอแลว จะนำมาซงขอมลทเชอถอได โดยสามารถบงชถงชดพฤตกรรม
พงประสงค หรอสมรรถนะทเปนจดเดนและจดดอยของผปฏบตงานแตละคนได เพอนำ
ไปกำหนดวธการปรบปรงผลการปฏบตงานและกำหนดคาเปาหมายการทำงานไดอยาง
เหมาะสมสำหรบการบรหารผลการปฏบตงานในรอบตอไป
ในการประเมนผลการปฏบตงานแตละรอบ ผบงคบบญชาตงประเมน 3 องคประกอบ
ดงน
1) การประเมนผลสำเรจของงานจรง เปนการประเมนความสำเรจของงาน
เปรยบเทยบตามแผนการปฏบตงานทวางไวเมอเรมรอบการประเมน
2) การประเมนคณลกษณะ/สมรรถนะทแสดงจรง เปนการประเมนพฤตกรรม
ทแสดงจรงของผปฏบตงานเปรยบเทยบกบระดบทกำหนดไวตามระดบของขาราชการ
และลกษณะของงานตามทหนวยงานกำหนดไว
3) การประเมนผลสำเรจของแผนพฒนาผลการปฏบตงาน (IPIP) เปนการ
ประเมนผลสำเรจจากการพฒนา ความร ทกษะ และสมรรถนะทไดกำหนดไว และมการ
ทบทวนตลอดรอบการประเมนวาสำเรจหรอไม อยางไร ทงน ผลการประเมนจะไมถก
นำมาคดเปนคะแนนผลการปฏบตงานรวมกบผลงานและสมรรถนะ
จากนน ผบงคบบญชาจงคำนวณผลการประเมนโดยรวม แบงนำหนกของผล-
สำเรจของงานไมนอยกวารอยละ 70 และสมรรถนะไมเกนรอยละ 30 นำผลคะแนนมา
จดระดบผลการประเมนโดยรวม
จากนนจงประชมชแจงและทบทวนผลการปฏบตงานรวมกน โดยพจารณา
ใหความเหนยอนกลบตางๆ เกยวกบผลสำเรจของงาน ผลการประเมนสมรรถนะ
และผลการพฒนาวาเปนอยางไร และอาจมการปรบปรงใหสอดคลองกบความเปนจรง
ใหไดมากทสด เพอใหผใตบงคบบญชารบทราบและยอมรบถงการประเมน จากนน
จงดำเนนการสรปการประเมนผลการปฏบตงานรายบคคล เพอนำเสนอผบงคบบญชา
ระดบเหนอขนไป และหนวยงานทรบผดชอบดานการบรหารงานบคคลในหนวยงานตอไป
เพอกลนกรองผลการประเมน
52-001-025_001-112_B.indd 40 1/15/2009 10:30:20 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
41
กรณตวอยาง: กรมราชทณฑ
แบบอยางความสำเรจทดดานการบรหารผลการปฏบตงานดวยการถายทอดตวชวดระดบองคกรลงสระดบบคคลกรมราชทณฑ กระทรวงยตธรรม
จากแนวคดการบรหารผลการปฏบตงานทเปนกระบวนการบรณาการบรหาร
ตงแตการกำหนดเปาหมายของบคลากรทมงเนนทผลสมฤทธของงาน (Performance-
based) หรอ (Result-oriented) อยางเปนรปธรรม มผลผลต/ผลลพธทชดเจน
สามารถวดไดจรง โปรงใสและเปนธรรม การพฒนาผลการปฏบตงาน ตลอดจนถงการ
ตดตามผลการปฏบตงานและการประเมนผลงาน โดยมงเนนสรางความเชอมโยงให
การบรหารงานผลงานการปฏบตการของบคลากรทกระดบในองคกรสอดคลองและ
ตอบสนองกบทศทางผลลพธเปาหมายรวมทองคกรตองการ (Organizational Align-
ment)
สบเนองจากแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ. 2546 - 2550)
ยทธศาสตรท 1 การปรบเปลยนกระบวนการและวธการทำงาน ไดกำหนดใหปรบปรง
ระบบการประเมนผลการดำเนนงานโดยจดใหมการเจรจาและทำขอตกลงผลการพฒนา
การปฏบตราชการใหสอดรบกบยทธศาสตร และแผนการดำเนนงานรายปกบหวหนา
สวนราชการไวเปนการลวงหนา รวมทงใหมการตดตามและประเมนผลการดำเนนงาน
ตามขอตกลงดงกลาวทกสนป และถอเปนเงอนไขสวนหนงของการใหเงนรางวลประจำป
แกสวนราชการ
กรมราชทณฑจงไดดำเนนการตามแนวทางตวชวด “ระดบความสำเรจของ
การถายทอดตวชวดและเปาหมายของระดบองคกรสระดบบคคล” โดยความสำเรจของ
การถายทอดตวชวดและเปาหมายระดบองคกรสระดบบคคล หมายถง ความสำเรจท
สวนราชการจดใหมระบบประเมนผลการดำเนนงานภายในสวนราชการ (Internal Per-
formance Agreement: IPA) โดยจดใหมระบบในการถายทอดเปาประสงคตวชวด
ตามพนธกจและยทธศาสตรของสวนราชการไปยงหนวยงานทรบผดชอบ กำหนดเปน
ตวชวดผลการดำเนนงานและเปาหมายในระดบหนวยงานจนถงระดบบคคล และจดทำ
คำรบรองการปฏบตราชการ รวมถงจดใหมการตดตามและประเมนผลการดำเนนงาน
ตามเปาหมาย ดงนนหนวยงานในสงกดกรมราชทณฑ จงตองดำเนนงานใหบรรลเปาหมาย
ตามตวชวดตามคำรบรองการปฏบตราชการของแตละหนวยงานและจดทำรายงานการ
ประเมนผลการปฏบตราชการประจำปงบประมาณทเปนการประเมนผลตนเอง (Self As-
sessment Report) เพอจดสงให ก.พ.ร. กรมราชทณฑ และคณะกรรมการอำนวยการ
และคณะทำงานพฒนาระบบฯ ใชประกอบการประเมนผลการปฏบตราชการของหนวยงาน
และพจารณาจดสรรสงจงใจตอไป
52-001-025_001-113_B.indd 41 1/13/2009 4:27:49 PM
xxx42
HR Success Stories in Public Sector
ดงนน โครงการพฒนาระบบบรหารเชงยทธศาสตรและการประเมนผลดวยการถายทอด
ตวชวดและเปาหมายของระดบองคกรสระดบบคคลจงเกดขน โดยเปนโครงการพฒนา
และวางระบบประเมนผลการปฏบตงาน และโครงการจดสรรเงนรางวล เพอสนองความ
ตองการของกลมผมสวนไดสวนเสยในการผลกดนการบรหารงานแบบมงผลสมฤทธ
โดยกำหนดรายละเอยดของงาน และกำหนดการประเมนผลงานทชดเจน เพอใหผประเมน
และผรบการประเมนมความเขาใจตรงกน เพอใหไดภาพรวมของกรมราชทณฑและของ
หนวยงานในแตละมต
โครงการพฒนาระบบการบรหารผลการปฏบตงาน และเชอมโยงกบสงจงใจ
เปนโครงการทตอบเปาประสงคในมตท 3 (ประสทธผลของการบรหารทรพยากรบคคล)
ตามกรอบมาตรฐานความสำเรจดานการบรหารบคคล รวมถงเปนสงทตอยอดบรณาการ
มาจากโครงการบรหารสมรรถนะของบคลากร (Competency) ทสอดรบการบรหาร
ทรพยากรบคคลทสอดรบกบมตท 1 (ความสอดคลองเชงยทธศาสตร) ตามรายละเอยด
ในรปท 1 การบรหารทรพยากรบคคลทสอดคลองกบยทธศาสตรของกรมฯ
รปท 1 การบรหารทรพยากรบคคลทสอดคลองกบยทธศาสตรของกรมฯ
อกทงยงสนองรบกบประเดนยทธศาสตรท 4 ความเปนมออาชพในงานราชทณฑ
ตามรปท 2 ความเชอมโยงแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลทสอดคลองกบแผน
ปฏบตราชการ ซงถอเปนจดเดนเฉกเชนเดยวกบโครงการพฒนาสมรรถนะ คอ สามารถ
การบรหารทรพยากร
บคคลทสอดคลองกบ
ยทธศาสตรของกรมฯ
วสยทศน : กรมราชทณฑเปองคกรชนนำของอาเซยน ในการควบคม แกไข และพฒนาพฤตนสยผตองขง เพอคนคนดมคณคาสสงคม
การควบคม การแกไข
การบรหารทรพยากรบคคลทเปนเลศ
ระบบบรหารผลปฏบตงานเชอมโยงสงจงใจ
การบรหารจดการความร
นวตกรรม การทำงาน
ความโปรงใส เสรมสรางคณธรรม จรยธรรม
สงเสรมคณภาพชวต สภาพแวดลอมการทำงาน การดำเนนชวตอยางพอเพยง เพอสรางสมดลระหวางชวตกบการทำงาน
การบรหาร HR ถกตอง ทนเวลา มประสทธภาพ
ฐานขอมลบคคล ถกตอง เทยงตรง ทนสมย
นำระบบสารสนเทศมาใชในงานHR
บรหารทรพยากร-บคคลบนรายการ
สมรรถนะ
พฒนาภาวะผนำและสงเสรม
ผมสมรรถนะสงปรบปรงโครงสรางและกรอบอตรากำลง
มตท 5 : ประสทธผลของการ บรหารงานบคคล
มตท 4 : ความพรอมรบผดดาน การบรหารงานบคคล
มตท 3 : คณภาพชวตและความ สมดลของชวตการทำงาน
มตท 2 : คณภาพของการบรหาร งานบคคล
มตท 1 : ความสอดคลองเชง ยทธศาสตร
ขบเคลอน
ขบเคลอน
ขบเคลอน
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 42 1/15/2009 10:31:17 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
43
ตอบสนองตามยทธศาสตรของการบรหารทรพยากรบคคลโดยแบงตามมมมอง HR
Scorecard ทโยงใหเหนความเชอมโยงสามารถตอบสนองวสยทศนขององคกรและ
นำเสนอใหเหนภาพความเชอมโยงสอดคลองตอบประเดนยทธศาสตรของแผนปฏบต
ราชการของกรมฯไดอกดวย
รปท 2 ความเชอมโยงแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลทสอดคลองกบแผนปฏบตราชการ
บรหารทรพยากรบคคลบนรายการ
สมรรถนะ
พฒนาภาวะผนำ
และสงเสรมผมสมรรถนะสง
การบรหาร HR ถกตอง ทนเวลา ม
ประสทธภาพ
ฐานขอมลบคคล ถกตอง เทยงตรง ทนสมย
นำระบบสารสนเทศ
มาใชในงานHR
สงเสรมคณภาพชวต
เสรมสรางการ บรหารกจการ บานเมองทด
ความเปนมออาชพ
ในงานราชทณฑ
พฒนาระบบงานราชทณฑสความเปนมออาชพ
การบรหารจดการความร
นวตกรรม การทำงาน
บรหาร HRดวยความเปน
ธรรม โปรงใส
ตรวจสอบได
พฒนาและเสรมสรางคณธรรม จรยธรรม
เสรมสรางประสทธภาพการควบคม
และการปฏบต ตอผตองขง
พฒนาพฤตนสย
เพอคนคนดสสงคม
ลดภาระภาครฐ
ปรบโครงสรางและกรอบอตรากำลง
ระบบบรหารผลปฏบตงาน
เชอมโยงสงจงใจ
ประเดนยทธศาสตร แผนปฏบตราชการกรมราชทณฑ
ความเชอมโยงระหวางประเดนยทธศาสตร ของแผนปฏบตราชการกบแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล
ประเดนยทธศาสตร แผนปฏบตราชการ
กรมราชทณฑ
ยางกาวแหงการพฒนาระบบ
การยางกาวพฒนาระบบการบรหารผลการปฏบตการของกรมราชทณฑ
เรมมาตงแตป 2546 เปนปแรกโดยนำหลก Result Based Management (RBM)
มาใชประเมนผลการปฏบตงานเรอนจำในหนวยงานนำรอง ในปท 2 (2547) ใช KPI
ตามคำรบรองฯ (บงคบ) และKPI อนๆ พรอมทงกำหนดจำนวน KPI ของแตละหนวยงาน
ในปท 3 (2548) ใช KPI ตามคำรบรองฯ (บงคบ) เหมอนกนทกเรอนจำ สำหรบปท 4
(2549) ไดวางระบบ IPA ถายทอด KPI สหนวยงาน สำนก/กองและทดลองจดทำ
หนวยงานตนแบบตามประเภทเรอนจำ คอ เรอนจำกลางนครปฐม เรอนจำพเศษกรงเทพ-
มหานครและเรอนจำพเศษธนบร ทณฑสถานบำบดพเศษกลาง ทณฑสถานวยหนมกลาง
ทณฑสถานหญงกลาง และทณฑสถานเกษตรอตสาหกรรมเขาพรก สถานกกขงกลาง
จงหวดปทมธาน เรอนจำจงหวดปทมธาน และเรอนจำอำเภอสคว
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-113_B.indd 43 1/13/2009 4:10:09 PM
xxx44
HR Success Stories in Public Sector
ตอมาในปท5(2550)ไดเรมกำหนดนำหนกความเหมาะสมของKPIของ
แตละหนวยงาน(ภาคบงคบ,ภาคเลอกตามศกยภาพของเรอนจำ)สำหรบปลาสดคอ
ปท6(2551)ไดพยายามสรางความยงยนเตรยมความพรอมในการถายทอดKPI
ระดบบคคลโดยไดดำเนนโครงการประชมคณะทำงานเพอวางระบบประเมนผลการ
ปฏบตราชการประจำปงบประมาณพ.ศ.2551โดยดำเนนดวยกน3โครงการคอ
ขนตอนโครงการพฒนาระบบบรหารเชงยทธศาสตร และการประเมนผลดวยการถายทอด
ตวชวดและเปาหมายขององคกรสระดบบคคล
1.จดทำโครงการและขออนมตโครงการ
2.แตงตงคณะกรรมการอำนวยการและคณะทำงาน
3.จดทำแบบสอบถามสำรวจความคดเหนนำมาปรบปรงแผนงานการประเมนผล
ภายในกรมราชทณฑ
4.ประชมคณะกรรมการอำนวยการคณะทำงานจดทำแผนงานการประเมนผล
ภายในกรม
5.ประชมชแจงสอสารทำความเขาใจและแจงใหหนวยงานในสงกดทราบ
6.ประชมทบทวนวสยทศนประเดนยทธศาสตรจดทำแผนทยทธศาสตร
กำหนดเปาประสงค ตวชวด คาเปาหมายและเกณฑการใหคะแนน ทมความเชอมโยง
สอดคลองกบเปาประสงคและประเดนยทธศาสตรของกรมฯททำใหวสยทศนของกรมฯ
บรรลเปาหมาย
7. หนวยงานในสงกด จดทำแผนทยทธศาสตร กำหนดเปาหมาย ตวชวด
คาเปาหมาย และเกณฑการใหคะแนนทมความเชอมโยงสอดคลองกบเปาประสงคและ
ประเดนยทธศาสตรของกรมฯ
8.หนวยงานในสงกดจดทำคำรบรองการปฏบตราชการกบหวหนาสวนราชการ
ขนตอนโครงการพฒนาและวางระบบการประเมนผลการปฏบตงาน
1.จดทำโครงการและขออนมตโครงการ
2.แตงตงคณะกรรมการและคณะทำงาน
3.ประชมวางระบบประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานในสงกด
4.จดทำแบบฟอรมการตดตามความกาวหนาผลการดำเนนงานและการรายงานผล
5.จดประชมสมมนานเทศตรวจประเมนผลการดำเนนงาน
6.หนวยงานในสงกดดำเนนการประเมนผลการดำเนนงานตามคำรบรองฯ
ดวยตนเองพรอมจดสงรายงานผลการปฏบตราชการและเอกสารหลกฐานอางอง
ประกอบผลการดำเนนงานรอบ12เดอนเมอสนปงบประมาณ
52-001-025_001-112_B.indd 44 1/15/2009 10:32:09 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
45
รปท 3 แนวทางในการพฒนาระบบประเมนผลลงสระดบสำนก/กอง
เปาประสงคและตวชวดในระดบกรมระดบกรม
ระดบสำนก/กอง
บทบาท หนาทและภารกจของสำนก/กอง
ทสนบสนนตอ เปาประสงคและตวชวดในระดบกรม
บทบาท หนาทและภารกจในงานประจำ
ของสำนก/กอง
เปาประสงคในระดบสำนก/กอง
ตวชวดในระดบสำนก/กอง
ขนตอนโครงการจดสรรเงนรางวล
1. แตงตงคณะทำงานพจารณากำหนดหลกเกณฑและวธการจดสรรเงนรางวล
2. รวบรวมขอมล วเคราะหจดทำรางหลกเกณฑ และวธการจดสรรเงนรางวล
3. ดำเนนการจดการประชมพจารณารางหลกเกณฑ และวธการจดสรรเงนรางวล
4. ดำเนนการพจารณาจดสรรเงนรางวลตามคาผลการปฏบตงานของแตละ
หนวยงาน
5. แจงหนวยงานพจารณาจดสรรเงนรางวลใหกบขาราชการ และลกจางประจำ
ของหนวยงานทสงกดรบเงนเดอนของหนวยงาน
6. หนวยงานรายงานผลการพจารณาจดสรรเงนรางวลของหนวยงาน
ผลการดำเนนโครงการ
การประเมนผลลพธความสำเรจของโครงการไดจากการกำหนดตวชวดของ
โครงการทงหมดจำนวน 3 ตวชวดคอ
1. รอยละของหนวยงานจดทำขอตกลงเปาหมายผลการปฏบตงานทเชอมโยง
กบยทธศาสตรหลกของกรมราชทณฑ โดยกำหนดคาเปาหมายในป 2551 ไวรอยละ 70
โดยไดผลลพธสงกวาคาเปาหมายคอ รอยละ 75
2. รอยละของหนวยงานทดำเนนการประเมนผลการปฏบตงานดวยตนเองตาม
ขอตกลงเปาหมาย โดยกำหนดคาเปาหมายในป 2551 ไวรอยละ 60 ผลลพธคอบรรล
คาเปาหมายคอ รอยละ 60
3. ผลสำเรจของการนำผลการปฏบตงานของหนวยงานเชอมโยงกบสงจงใจ
โดยกำหนดคาเปาหมายในป 2551 ไวคอ “สำเรจ” โดยสามารถบรรลคาเปาหมายคอ
“สำเรจ”
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-113_B.indd 45 1/13/2009 4:10:41 PM
xxx46
HR Success Stories in Public Sector
รปท 4 การกำหนดเปาประสงคของศนยฯใหสอดคลองกบเปาประสงคของกรมฯ
จากผลลพธทเปนรปธรรมของโครงการน เนองจากหลายหนวยงานราชการ
เพงเรมจดทำการกระจายตวชวดจากกรมสระดบสำนก/กอง จงยงไมคอยรแนวทาง
ในการจดทำเทาใดนก แตเนองจากกรมราชทณฑไดพฒนาระบบการถายทอดตวชวด
มาอยางตอเนอง จงทำใหเหนจดเดนและสามารถเปนตวอยางทดททำใหเหนแนวทาง
การกระจายเปาประสงคและตวชวดในระดบกรมลงสระดบสำนก/กอง ตามรายละเอยด
ในรปท 3 แนวทางในการพฒนาระบบประเมนผลลงสระดบสำนก/กอง
โดยมตวอยางของศนยปองกนและปราบปรามยาเสพตดทไดกำหนดแผนท
ยทธศาสตรใหเปาประสงคของศนยฯสามารถสอดคลองกบแผนทยทธศาสตรเปาประสงค
ของกรมในแตละมตมมมอง ตามรายละเอยดรปท 4 การกำหนดเปาประสงคของศนยฯ
ใหสอดคลองกบเปาประสงคของกรมฯ ไดอยางชดเจน
หลงจากทศนยฯไดเปาประสงคทสอดคลองกบกรมฯแลวจงนำมาจดเปนแผนท
ยทธศาสตรของศนยฯเพอใหเหนความเชอมโยงกนในแตละมตตามรายละเอยดในรปท
5 แผนทยทธศาสตรของศนยปองกนและปราบปรามยาเสพตด
1.คนคนดสสงคม 2. ลดภาระภาครฐบาลผกระทำผดยาเสพตด 3. เรอนจำ/ทณฑสถาน
ปลอดยาเสพตด
4.พฒนาพฤตนสยผตองขงอยางมคณภาพ
5.สรางความพงพอใจและความมนใจแก
ประชาชนผรบบรการ
6.พฒนาระบบการปฏบตและดแลผตองขงอยางเหมาะสม
7.พฒนากระบวนการบำบดพนฟอยางตอเนอง
8.ควบคมผตองขงอยางมประสทธภาพ
9.ความมนคงของสถานทควบคมคมขง
10.กรมราชทณฑ ใสสะอาด
11.เสรมสรางการมสวนรวมของทกภาคสวน
12.พฒนาโครงสรางระบบ กระบวนการมาตรฐานการ ทำงานและกฏระเบยบใหม
ความทนสมย
13.มาตรฐานสมรรถนะ ของบคลากรเปนไปตามเกณฑมาตรฐานทกำหนด
เรอนจำทณฑสถานปลอดยาเสพตด
ลดภาระภาครฐจากผกระทำยาเสพตด
ประสานงานกบ หนวยงานทเกยวของ
ทงภายใน และภายนอก
แกไข บำบด ฟนฟ ผตองขงยาเสพตดใน
เรอนจำอยางมคณภาพ
ควบคมผเขารบการ ตรวจพสจนอยางม
ประสทธภาพ
จดทำและพฒนาระบบ ขอมลดานอาชญากรรม และยาเสพตดทกเรอนจำ
ทณฑสถาน
พฒนา รปแบบ วธการบำบดฟนฟผ ตองขงตดยาเสพตด
พฒนาบคลากร
Strategy map เปาประสงค กรมราชทณฑ เปาประสงค ศนยปองกนและปราบปรามยาเสพตด
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 46 1/15/2009 10:32:57 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
47รปท 5 แผนทยทธศาสตรของศนยปองกนและปราบปรามยาเสพตด
รปท 6 เอกสารประกอบคำรบรองการปฏบตราชการระหวางสำนก/กองกบกรม
Strategy map ศนยปองกนและปราบปรามยาเสพตด
ลดภาระภาครฐบาลผกระทำผดยาเสพตด
เรอนจำ/ทณฑสถานปลอดยาเสพตด
แกไข บำบด ฟนฟ ผตองขงยาเสพตดใน
เรอนจำอยางมคณภาพ
พฒนา รปแบบ วธการบำบดฟนฟผ ตองขงตดยาเสพตด
ควบคมผเขารบการ ตรวจพสจนอยางม
ประสทธภาพ
จดทำและพฒนาระบบขอมลดานอาชญากรรมและ ยาเสพตดทกเรอนจำ
ทณฑสถาน
พฒนาบคลากร
ประสานงานกบหนวยงานท เกยวของ ทงภายในและภายนอก
เพอดำเนนการปองกน ปราบปรามและแกไขปญหา
ยาเสพตด
ประ
สทธผ
ลตาม
ยทธศ
าสตร
คณภาพ
การใ
หบรก
ารประ
สทธภ
าพขอ
งกา
รปฏบตรา
ชการ
การพ
ฒนา
องคก
ร
เมอไดแผนทยทธศาสตรของศนยฯเรยบรอยแลว กจะตองมากำหนดตวชวด
เกณฑการใหคะแนน นำหนกและคาเปาหมายจดทำเปนเอกสารคำรบรองตวชวดระหวาง
ศนยกบกรมฯ ตามรายละเอยดรปท 6 เอกสารประกอบคำรบรองการปฏบตราชการ
ระหวางสำนก/กองกบกรมฯ
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-113_B.indd 47 1/13/2009 4:10:41 PM
xxx48
HR Success Stories in Public Sector
รปท 7 แบบฟอรมรายละเอยดตวชวดประกอบคำรบรองการปฏบตราชการ
เมอจดทำเอกสารประกอบคำรบรองเรยบรอยแลว กรมราชทณฑไดจดทำ
รายละเอยดคมอของโครงการการถายทอดตวชวดในระดบองคกรสหนวยงานใหกบ
หนวยงานตางๆ โดยมตวอยางอธบายความหมายของตวชวด สตรในการคำนวณ ความถ
กระบวนการจดเกบขอมล เปาหมาย หนวยงานทรบผดชอบ ตามรายละเอยดในรปท 7
แบบฟอรมรายละเอยดตวชวดประกอบคำรบรองการปฏบตราชการ
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 48 1/15/2009 10:33:42 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
49
รปท 8-1 รายงานผลตามแผนปฏบตการของสำนก/กอง
นอกจากนยงมตวอยางการกำหนดโครงการพรอมจดทำรายละเอยดแบบฟอรม
รายงานผลการดำเนนงานตามแผนปฏบตการ เพอเปนหลกฐานรายงานผลการดำเนนการ
ของตวชวดทตอบสนองเปาประสงคและยทธศาสตรขององคกรตามรายละเอยดรปท
8-1 และ 8-2
รปท 8-1 รายงานผลตามแผนปฏบตการของสำนก/กอง
52-001-025_001-113_B.indd 49 1/13/2009 4:31:33 PM
xxx50
HR Success Stories in Public Sector
รปท 8-2 รายงานผลตามแผนปฏบตการของสำนก/กอง
บทเรยนทไดรบ: ปญหา/อปสรรค/ปจจยสนบสนน
จากการดำเนนโครงการทตอเนองกนมาถง 6 ป ปญหาและอปสรรคในการ
ดำเนนการคอ งบประมาณทไดรบการจดสรรไมเพยงพอ เรอนจำทณฑสถานอยหางไกล
ทำใหการจดสงผลการดำเนนการเปนไปดวยความลาชา และการดำเนนการจดสรร
เงนรางวลตองอาศยหลายหนวยงานเขามามสวนรวมเพอใหไดขอมลในการดำเนนการ
ดงนนวธแกไข คอ มการจดสรรเงนรางวลทไมเปนตวเงน เชน การจดใบประกาศ
พรอมทงดำเนนการจดทำโครงการทเชอมตอเนองกบโครงการจดสรรเงนรางวลใหเกด
ความเปนธรรมและจงใจใหบคลากรชวยกนทำงานใหบรรลตามเปาหมายของหนวยงาน
การจดทำคมอการประเมนผลการปฏบตราชการตามคำรบรองการปฏบตราชการของ
หนวยงานภายในกรมราชทณฑ ทเปนตวชวยใหหนวยงานภายในกรมฯสามารถดำเนนการ
ไดอยางครบถวนและสอดคลองกบกรอบแนวทางการประเมนผลการปฏบตราชการ
ของกรมราชทณฑ ตลอดจนการกำหนดหลกเกณฑและวธการจดสรรเงนรางวลประจำ
ปงบประมาณ พ.ศ. 2550 ใหแกขาราชการและลกจางประจำของกรมราชทณฑอยาง
ชดเจนจงชวยใหการดำเนนการเปนไปอยางโปรงใส
52-001-025_001-112_B.indd 50 1/15/2009 10:35:21 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
51
สำหรบปจจยแหงความสำเรจในการดำเนนโครงการน คอ การบรรจแผน
ยทธศาสตรการบรหารทรพยากรบคคลลงในแผนปฏบตราชการกรมราชทณฑทำให
ไดรบการสนบสนนงบประมาณ ตลอดจนผรบผดชอบมความเขาใจถงระบบการประเมน
ผลการดำเนนงานภายในสวนราชการ (Internal Performance Agreement: IPA )
เปนอยางด ตลอดจนการจดทำคมอการประเมนผลการปฏบตราชการตามคำรบรอง
การปฏบตราชการของหนวยงานภายในกรมราชทณฑประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2551
และมการกำหนดหลกเกณฑและวธการจดสรรเงนรางวลประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2550
ใหแกขาราชการและลกจางประจำของกรมราชทณฑอยางชดเจน การกำหนดเจาหนาท
รบผดชอบทชดเจน รวมถงหวหนาสวนราชการ/ผบรหารระดบหนวยงานใหความสำคญ
โดยบรรจโครงการพฒนาระบบการบรหารผลการปฏบตงาน และเชอมโยงกบสงจงใจ
ลงในแผนปฏบตราชการฯ และใหการสนบสนนงบประมาณ โดยมบทบาทของคณะทำงาน
ในการสรางความรความเขาใจ และใชแนวคดในการบรหารการเปลยนแปลงโดยการ
ปพนฐานความรไวลวงหนามาตลอดป 2550 เพอใหสามารถพรอมดำเนนการจรงได
ทวทงองคกรในป 2551
นอกจากนการสรางความเขาใจใหผบรหารไดทราบกอนนำมาปฏบต โดยอาศย
การจดประชมเชงปฏบตการเพ อปรบเปล ยนกระบวนทศนหนวยงานโดยเขารวม
เปนหนงในหนวยงานตนแบบทมการปรบเปลยนกระบวนทศน วฒนธรรม และคานยม
ทจดโดยสถาบนสงเสรมการบรหารกจการบานเมองทดรวมกบสำนกงาน ก.พ.ร. โดย
พยายามสรางความเขาใจในเรองกระบวนทศนเดมๆสกระทวนทศนใหม โดยมเปาหมาย
คอ 1.พฒนาจตใจ ความรและพฤตกรรมในระดบบคคล 2. เสรมสรางความสามคค
ของคนในองคกร 3. เพมประสทธภาพในการทำงาน 4. พฒนาวฒนธรรมองคกร
ทเนนลกคา ผรบบรการ ซงถอไดวาเปนการบรหารการเปลยนแปลงดาน Soft side
ใหกบบคลากรในองคกร จนมชอเสยงไดรบการยอมรบ เชญใหไปเปนวทยากรแลกเปลยน
ความรกบหนวยงานอนๆ
ระบบการบรหารผลการปฏบตงานของกรมราชทณฑถอไดวาเปนตวอยางทด
ในการถายทอดตวชวดระดบกรมสระดบสำนก/กอง โดยการพฒนาทดลองนำรองกบ
หนวยงานตนแบบจนสามารถจดทำเปนคมอประกอบคำอธบายใหกบหนวยงานในสงกด
ของตนเองใหสอดคลองไปในทศทางเดยวกน ตลอดจนการนำกลยทธการจดสรรเงน
รางวลใหเปนธรรม กระตนใหบคลากรทกระดบใหความสำคญกบผลลพธงานทเปน
รปธรรม ดำเนนผลลพธงานใหไดตามคาเปาหมาย รวมถงการปรบเปลยนกระบวนทศน
แนวคดพฤตกรรมการทำงานของบคลากรภายในมาผลกดนใหเกดวฒนธรรมรวมใจ
ในการทำงานและปรบปรงประสทธภาพการทำงาน รวมถงการมงมนใหความสำคญ
กบลกคาและผรบบรการ ซงจะทำใหการบรหารผลการปฏบตงานเกดผลสำเรจไดอยาง
ยงยน
52-001-025_001-113_B.indd 51 1/13/2009 4:31:34 PM
xxx52
HR Success Stories in Public Sector
กรณตวอยาง: กรมการพฒนาชมชน
แบบอยางความสำเรจทดดานการพฒนาระบบประเมนผลการปฏบตงานกรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย
ลกษณะองคกร
กรมการพฒนาชมชนเปนสวนราชการสงกดกระทรวงมหาดไทยมภารกจสำคญ
เกยวกบการสงเสรมกระบวนการเรยนรการมสวนรวมของประชาชนและสงเสรมงาน
วสาหกจชมชนเนนการพฒนาแบบประชาชน/ชมชนมสวนรวมตามเจตจำนงคของ
ประชาชนเพอประโยชนสขของชมชนเอง ประชาชนมความสามารถในการพงตนเองได
ทงทางสงคมเศรษฐกจการปกครองศลปวฒนธรรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
เปนชมชนทมความเขมแขงในการจดการกบปญหาและสนองความตองการตางๆทเกดขน
ในชมชนของตนเองได ดงนนกรมการพฒนาชมชนจงมวสยทศนสการเปนหนวยงานหลก
ในการสงเสรมการบรหารจดการชมชนใหเขมแขงอยางยงยน
สภาพแวดลอมดานการบรหารทรพยากรบคคลของกรมการพฒนาชมชนม
อตรากำลงประมาณ7,297คนแบงเปนการปฏบตงานในหนวยงานสวนกลาง771คน
และสวนภมภาคไดแก สำนกงานพฒนาชมชนจงหวด และสำนกงานพฒนาชมชน-
อำเภอประมาณ6,526คนทวประเทศผปฏบตงานสวนใหญของกรมฯไดแกนกพฒนาชมชน
นกวชาการพฒนาชมชนเจาพนกงานพฒนาชมชนและพฒนากร
พนธกจ
กรมการพฒนาชมชนมพนธกจหลกในการทำงานพฒนารวมกบชมชนดงน
1.สรางพลงชมชน
2.สรางระบบจดการความร
3.สรางระบบการบรหารจดการชมชน
ประเดนยทธศาสตร
กรมการพฒนาชมชนไดกำหนดประเดนยทธศาสตรของกรมฯดงน
1.การพฒนาทนชมชน
2.การพฒนาเศรษฐกจของชมชนใหเขมแขง
3.การเพมขดความสามารถของผนำชมชน
4.การขบเคลอนแผนชมชน
5.การสงเสรมการจดการความรของชมชน
6.การเสรมสรางขดสมรรถนะขององคกร
52-001-025_001-112_B.indd 52 1/15/2009 10:35:54 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
53
สภาพปญหาดานการบรหารทรพยากรบคคล
สบเนองจากลกษณะงานของกรมการพฒนาชมชนเปนงานเชงสหวทยากรทาง
ดานสงคมศาสตรทงสงคมศาสตร มนษยศาสตร รฐศาสตร นตศาสตร จตวทยาชมชน ฯ
เนนการทำงานรวมกบหนวยงานภาคไดแก กระทรวงมหาดไทย กรมการปกครอง
กรมสงเสรมการปกครองทองถนและองคกรเครอขาย/ ชมชนตางๆ ในพนท เพอสราง
การมสวนรวมและความรวมมอในการพฒนาชมชนใหเขมแขง ทำใหลกษณะงาน
คอนขางเปนนามธรรมวดผลไดยากเพราะเกยวของกบความอยดมสขของประชาชน
ในชมชนซงเปนปจจยทแปรผนตามบรบทของชมชนทแตกตางหลากหลายตามวฒนธรรม
เศรษฐกจ การเมองทองถน จงสงผลการประเมนผลการปฏบตงานในอดตทผานมา
ทำไดยากเนองจากความไมชดเจนของปจจยในการประเมนผลการปฏบตงานทไมสะทอน
ลกษณะงานทปฏบต และยงทวคณความซบซอนยงขนเมอมหนวยงานของสวนราชการ
อนๆ เขามาปฏบตงานในลกษณะงานทคลายคลงกน สงผลใหเกดความรสกไมโปรงใส
ความไมเปนธรรมในหมขาราชการ และผปฏบตงาน
ความสอดคลองเชงกลยทธและประเดนยทธศาสตร
การพฒนาระบบประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรทยดหลกผลงานและ
สมรรถนะ ของกรมการพฒนาชมชนถอไดวามความเชอมโยงกบประเดนยทธศาสตร
ของกรมการพฒนาชมชนในประเดนท 6 เรองการเสรมสรางขดสมรรถนะองคกร เพอใช
เปนกระบวนการสำคญในการตรวจสอบ/ตดตามผลการดำเนนงานในภาพรวมของกรมฯ
อนจะนำไปสการพฒนาระดบขดสมรรถนะของกรมฯ ในทสด อกทงยงเปนการดำเนนการ
ตามแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลตามแนวทาง HR Scorecard ในมตท 3
ประสทธผลการบรหารทรพยากรบคคล และมตท 4 ความพรอมรบผดดานการบรหาร
ทรพยากรบคคล และชวยแกไขสภาพปญหาดานการบรหารทรพยากรบคคลดงทกลาว
มาแลว
การพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานอยางเปนระบบ
ผบรหารและคณะทำงานไดกำหนดความคาดหวงตามแนวคดของระบบบรหาร
ผลการปฏบตงานอยางชดเจนวา เมอมการพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงาน
แลวจะสงผลตอองคกร ดงน
• ผลผลตและผลการปฏบตงานทสงขน
• ขาราชการและเจาหนาทผปฏบตงานเกดความชดเจนในการทำงาน
• บคลากรปฏบตงานไปในทศทางทสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ และ
ประเดนยทธศาสตร
• การพฒนาความเปนทมงาน
• การพฒนาขดความสามารถของขาราชการ
52-001-025_001-113_B.indd 53 1/13/2009 4:31:34 PM
xxx54
HR Success Stories in Public Sector
จากกรอบแนวคดดงกลาวคณะทำงานพฒนาระบบไดเรมดำเนนการมาอยาง
ตอเนองตงแตปงบประมาณ2549เปนตนมามความกาวหนาของโครงการวจยดงน
•ปงบประมาณ2549ดำเนนการศกษาวเคราะหขอมลองคกรระบบงานเพอกำหนด
สมรรถนะหลก(CoreCompetency)ของกรมการพฒนาชมชนและพฒนารปแบบและ
แบบฟอรมการประเมนผลการปฏบตงาน
•ปงบประมาณ2550 ทดลองใชแบบประเมนผลกบขาราชการระดบ7-8และเกบ
รวบรวมประเดนปญหาตางๆทเกดขนเพอนำผลมาปรบปรงแบบฟอรมฯ
•การสอสารทเปดเผยโปรงใสภายในองคกร
•เกดความโปรงใสและเปนธรรมในการบรหารงานบคคล
ขนตอนการพฒนาระบบประเมนผลการปฏบตงาน
กองการเจาหนาทมบทบาทสำคญในการเปนผรบผดชอบหลกในการดำเนนการ
พฒนาระบบโดยใชรปแบบของโครงการวจยเพอพฒนาระบบงานบรหารงานบคคล
และวาจางทมทปรกษาเขามารวมดำเนนการพฒนาสองระบบควบคไปพรอมๆกนไดแก
ระบบประเมนผลการปฏบตงานและสมรรถนะตามรปท1 ความเชอมโยงระหวาง
ระบบบรหารผลการปฏบตงานกบประเดนยทธศาสตรของกรมฯดานลางน
ตวชวดและคาเปาหมายกรมฯ การพฒนา
ระบบบรหารงานบคคล
ขดสมรรถนะของกรมฯ
การถายทอดตวชวดและ คาเปาหมายระดบบคคล
ระบบบรหาร ผลการปฏบตงาน
การเพมขดสมรรถนะ บคลากรทวทงองคกร
HRMNetwork ออกแบบประเมน Research
การวเคราะหระบบงาน บรหารบคคล
ปรบปรงและพฒนาระบบ
Feed back
รปท1ความเชอมโยงระหวางระบบบรหารผลการปฏบตงานกบประเดนยทธศาสตร
ของกรมฯ
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 54 1/15/2009 10:36:57 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
55
• ปงบประมาณ 2551 ปรบปรงแบบฟอรมฯ อยางตอเนองควบคกบการพฒนาระบบ
ประเมนผลอเลคทรอนคสผาน Website ซงเปนสวนหนงของการพฒนาระบบ E-HR
รวมถงเชอมโยงฐานขอมลอตรากำลงของกรมฯ (HRIS) กบระบบฐานขอมล DPIS
ของสำนกงานก.พ. เพอจดทำแฟมขอมลบคคลและผลงาน(Portfolio)ในปงบประมาณน
กรมฯไดกำหนดตวชวดทขยายกลมเปาหมายการวจย ไดแก ขาราชการระดบ 7-8 ทงหมด
ในกรมฯ และพยายามกระจายกลมเปาหมายเพมเตมไปสกลมขาราชการทกระดบใน
สงกดจงหวดนำรอง 12 จงหวด
แบบฟอรมประเมนผลการปฏบตใหมของกรมการพฒนาชมชนประกอบดวย
สวนตางๆ ดงตอไปน
สวนท 1 เปาหมายและผลการปฏบตงาน
1) เปาหมายและผลการปฏบตงานรายทม
2) เปาหมายและผลการปฏบตงานรายบคคล
สวนท 2 สมรรถนะประจำตำแหนงงาน (ผประเมนและผถกประเมนรวมกนกำหนด)
สวนท 3 สรปผลการประเมน แบงเปน
1) ผลสมฤทธถวงนำหนกของงาน (ทม และรายบคคล) (นำหนกรอยละ 70)
2) ผลการประเมนสมรรถนะถวงนำหนก (นำหนกรอยละ 30)
3) ระดบผลการประเมน 5 ระดบ ไดแก ดเดน ดมาก ด พอใช และตองปรบปรง
สวนท 4 แผนพฒนาผลการปฏบตงานรายบคคล และเปาหมายความกาวหนาในอาชพ
สวนท 5 การลงนามรบทราบผลการประเมน (ผประเมนและผถกประเมนลงนามรวมกน)
สวนท 6 ความเหนของผบงคบบญชาเหนอขนไป
สวนท 7 รายละเอยดขอมลผลการปฏบตงานแนบทายแบบประเมน ประกอบดวย
1) ขอมลผลการปฏบตดเดนยอนหลง 3 ป
2) ขอมลปรมาณงานทงหมดในความรบผดชอบ (ในรอบประเมน)
3) ขอมลผลการปฏบตงานดเดนในรอบการประเมน
คณะทำงานฯ ไดตดตามประเมนผลการวจยดวยการทอดแบบสอบถามและ
วเคราะหผลลพธจากการใชการประเมนวธการใหม รวมทงประเดนขอคดเหน/ ขอมล
ทไดรบจากการประชมรวมกบเครอขายการบรหารทรพยากรบคคลทกระจายอยในภมภาค
การกำหนดตวชวดรายบคคล (Individual Scorecard)
เปนททราบดวาขาราชการของกรมการพฒนาชมชนทปฏบตงานเขตภมภาคนน
มภารกจทตองรบผดชอบทงในสวนประเดนยทธศาสตรของกรมตนสงกด และประเดน
ยทธศาสตรของจงหวดพนททปฏบตงานอย คณะทำงานฯ ตระหนกดถงความจำเปนท
จะตองบรณาการภาระงานดงกลาวจงไดกำหนดแนวทางทชดเจนใหขาราชการในพนท
มความสะดวกในการกำหนดตวชวดรายบคคล ตามกรอบแนวทางหนา 56
52-001-025_001-113_B.indd 55 1/13/2009 4:32:22 PM
xxx56
HR Success Stories in Public Sector
สรางเครอขายการบรหารทรพยากรบคคลประสานความเขาใจ
ความทาทายประการหนงของการเปลยนแปลงวธการประเมนผลการปฏบตงาน
คอการสรางความเขาใจแกขาราชการทปฏบตงานอยตามพนทตางๆ ทวประเทศ
คณะทำงานฯ จงไดประยกตใชวธการปฏบตงานของกรมการพฒนาชมชนทเนนการ
ทำงานรวมกบเครอขายมาใชเปนแนวทางการบรหารการเปลยนแปลงผานเครอขาย
การบรหารทรพยากรบคคลสระดบอำเภอโดยมกองการเจาหนาททำหนาทเสมอนเปน
ทปรกษาภายในกรมฯ แกจงหวดนำรอง และเปนพเลยงใหแกเครอขายในภมภาค
กระบวนการสอสารของกรมฯมรปแบบการดำเนนงานดงน
•การสอสารผานตวบคคล
- การประชมชแจงทำความเขาใจการนำเขาระบบประเมนผลการปฏบตงาน
แบบใหมทยดผลงานและสมรรถนะณศพช.เขตทง12เขต
-การจดRoadShowเปนทมทปรกษาภายในใหกบขาราชการใน
จงหวดนำรองทง12จงหวดนำทมโดยผอำนวยการกองการเจาหนาทและคณะทำงาน
- การพฒนาเครอขายการบรหารทรพยากรใหเปนวทยากรตวคณทม
ความรความเขาใจในระบบประเมนผลการปฏบตงานแบบใหมทยดผลงานและสมรรถนะ
ประเดนยทธศาสตรกรม ประเดนยทธศาสตรจงหวด
กำหนดเปาหมายจงหวด
เปาหมายเนนหนก6ประการ(งานตามยทธศาสตรกรม)
งานตามหนาทรบผดชอบ
งานทผบงคบบญชามอบหมาย
กระจายเปาหมาย ลงระดบอำเภอ
กำหนดเปาหมาย รายบคคล เจรจาตอรอง
กรอกตวชวดคาเปาหมาย
ในแบบประเมน
รปท2กระบวนงานการกำหนดและถายทอดเปาหมายการทำงานลงสรายบคคล
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 56 1/15/2009 10:38:08 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
57
เพอชวยชแจงทำความเขาใจกบขาราชการในพนทอำเภอทตนปฏบตงานใหเกดความ
เขาใจทถกตอง
• การสอสารผานตวสอ (Communication Package)
- การจดทำพจนานกรมสมรรถนะของกรมการพฒนาชมชนพรอมทง
ความหมายและคำอธบายสมรรถนะแตละสมรรถนะอยางละเอยด เพอเปนขอมลท
ขาราชการสามารถใชประกอบการประเมน
ผลสำเรจในการดำเนนงาน
กรมการพฒนาชมชนตดตามผลการดำเนนการคณะทำงานฯ ไดตดตามประเมนผล
ตวชวดทกำหนดไววา “รอยละ 80 ของขาราชการระดบ 7-8 ทมการจดทำขอตกลง
เปาหมายงานระดบบคคลตามแบบประเมนผลการปฏบตงานแบบใหม” พบวาผลการ
ดำเนนงานทไดนนบรรลตวชวดและคาเปาหมายทงหมด และประสบความสำเรจใน
การทดลองการประเมนผลการปฏบตงานแบบใหมกบขาราชการทกระดบใน 12 จงหวด
นำรอง จงดำเนนการไดมากกวารอยละ 100
จงหวดนำรอง ดงกลาว ไดแก ภาคเหนอ: แมฮองสอน / ภาคกลาง: นนทบร
ลพบร พจตร อทยธาน / ภาคตะวนออก: ตราด / ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ: เลย
อบลราชธาน นครราชสมา / ภาคใต: ประจวบครขนธ ระนอง สงขลา
ปจจยความสำเรจของกาวแรก
จากการตดตามประเมนผลอยางเปนทางการและไมเปนทางการของกองการ-
เจาหนาทพบวาการเรมนำระบบการประเมนผลการปฏบตงานทยดหลกผลงานและสมรรถนะ
มาใชกบขาราชการของกรมการพฒนาชมชนมเรยนรถงปจจยความสำเรจ ดงน
• บทบาทของผบรหารทกระดบในการสนบสนน ผลกดน และมสวนรวมอยาง
จรงจงทำใหคณะกรรมการฯ ขาราชการ เกดขวญกำลงใจในการปฏบตงาน และไดรบ
นโยบายแนวทางการพฒนาระบบทชดเจน
• บทบาททเขมแขงของกองการเจาหนาทและคณะทำงานในการทำงานเชงรก
และเนนการมสวนรวมของขาราชการท เก ยวของท งการเปนทมท ปรกษาภายใน
การใหคำแนะนำ เปนพเลยงแกเครอขาย
• การสอสารเปนเครองมอสำคญทชวยสรางการยอมรบและผลกดนใหเกด
ความสำเรจโดยเฉพาะอยางยงการใหความสำคญกบเครอขายการบรหารทรพยากรบคคล
เปนผทประสานความเขาใจในพนททกองการเจาหนาทไมสามารถเขาไปใหคำปรกษาได
อยางใกลชด
• ทำใหผประเมนและผถกประเมนสามารถปฏบตไดอยางมทศทางทสอดคลอง
กบภารกจของหนวยงานและกรมการพฒนาชมชน รวมทงสามารถจดลำดบความสำคญ
ของภารกจทรบผดชอบได
52-001-025_001-113_B.indd 57 1/13/2009 4:33:04 PM
xxx58
HR Success Stories in Public Sector
อปสรรคและความทาทายเบองหนา
ในป2552กรมการพฒนาชมชนไดกำหนดตวชวดเปนการขยายกลมเปาหมาย
ในการประเมนผลทยดหลกผลงานและสมรรถนะใหมไปยงขาราชการทกระดบของกรมฯ
สงทอาจเปนไดทงอปสรรคและความทาทายของกรมฯ ไดแกการสรางความรความเขาใจ
ทถกตองแกขาราชการการทำใหมนใจวามความสอดคลองระหวางตวชวดรายบคคล
กบความสำเรจของทมและผลสมฤทธของกรมฯรวมถงการรกษาความเสถยรของระบบ
คอมพวเตอรและการมระบบสนบสนนดานเทคนคใหสามารถรองรบการประเมนผลบน
ระบบคอมพวเตอรไดอยางมประสทธภาพ
52-001-025_001-112_B.indd 58 1/15/2009 10:39:35 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
59
แบบอยางการปฏบตทดดานการบรหารผลการปฏบตงานตวอยางองคกรทเปนเลศ : บรษท เอเอมด (ไทยแลนด) จำกด
จากกรณศกษา Best Practices ในเรองการพฒนาทรพยากรมนษยของบรษท
ทประสบความสำเรจโดยมงเนนทการบรหารทรพยากรมนษย คอ บรษท เอเอมด
(ไทยแลนด) จำกด ทผบรหารตระหนกวา “พนกงานคอสนทรพยทมคณคาสงสดในองคกร”
การมงเนนเรองการบรหารทรพยากรมนษยจะเปนปจจยหลกในการผลกดนความ
สำเรจใหเกดขนกบองคกร โดยบรษทมงเนนทจะทำใหบคลากรของบรษทรบรวา “บรษท
คอบานหลงทสองของพนกงาน” บรษทจงไดกำหนดวสยทศนในการบรหารทรพยากร
มนษยไววา “เราจะสรางบรรยากาศในเอเอมด เสมอนบานหลงทสองของพนกงาน”
[ At AMD(Thailand), we have established an atmosphere that makes em-
ployees experience their company as their “second home”] เพราะเชอมนวา
หากพนกงานรบรวาบรษทคอบานหลงทสองแลว บานหลงนจะเปนทพกพงทสรางความ
อบอนใหแกคนในครอบครว และคนทกคนในครอบครวตางมความสำคญและมเปนเจา-
ของบานหลงนรวมกน บรษทจงสรางระบบงานทพนกงานมสวนรวมในทกกระบวนการ
ทำงาน และเนนการพฒนาพนกงานอยางตอเนองในทกมตทเกยวของกบงาน และมอบ
อำนาจใหพนกงานสามารถตดสนใจในกจกรรมทเกยวของกบตนเอง
การประเมนผลการปฏบตงาน (Performance Appraisal) ของบรษท เอเอมด
(ไทยแลนด) จำกดนน ผลการปฏบตงานของพนกงานจะไดรบการประเมนเพอประกอบ
การพจารณาความดความชอบประจำปอยางเปนทางการปละครงเรมตนตงแตเดอน
เมษายนเปนตนไป บรษทจงมระยะเวลาดำเนนการประเมนผลการปฏบตงานดวยความ
รอบคอบถง 3 เดอน การประเมนผลการปฏบตงานเรมตนดวยการชแจงรายละเอยด
และกำหนดเวลาในการประเมนผลการปฏบตงานทกขนตอนใหผบงคบบญชาทกระดบ
มความเขาใจทถกตองตรงกน หลงจากนนฝายทรพยากรมนษยจดสงแบบฟอรมการประเมนผล
การปฏบตงานของผใตบงคบบญชาเสรจสนแลว จะสงผลการประเมนใหฝายทรพยากร
มนษยเพอสรปผลและนำเสนอผบรหาร หลงจากผบรหารใหความเหนชอบแลว ผบงคบ-
บญชา ทเปนผประเมนจะแจงและอภปรายผลการประเมนรวมกบผใตบงคบบญชาทถก
ประเมนพรอมทงใหผถกประเมนลงนามรบทราบผลการประเมน กอนสงใหฝายทรพยา-
กรมนษยดำเนนการในสวนทเกยวของตอไป
การประเมนผลการปฏบตงานแบงระดบของผลการประเมนเปน 5 ระดบ แตละ
ระดบกำหนดคะแนนผลงานและแนวทางการกระจายสำหรบพนกงานแตละประเภทไว
ชดเจน ดงตารางท 1 ซงแสดงถงความโปรงใสในการประเมนผลการปฏบตงานไดใน
ระดบหนงและงายตอการควบคมงบประมาณในการพจารณาความดความชอบประจำป
52-001-025_001-113_B.indd 59 1/13/2009 4:33:04 PM
xxx60
HR Success Stories in Public Sector
ผลการประเมนของพนกงานในแตละครงจะไดรบความสนใจเปนพเศษจาก
ผบรหารระดบสง หากปรากฏวาผลการประเมนของพนกงานคนนนแตกตางจากป
ทผานมาเปนอยางมากเชนผลการประเมนปนตกมาอยระดบHMEขณะทปทผานมา
อยระดบFEเปนตนแสดงวาอาจมสงผดปกตเกดขนและตองไดรบการแกไขโดย
บรษทจะมอบหมายใหผบงคบบญชาของพนกงานคนนนไปพดคยกบพนกงานเพอรวมกน
แกไขตอไป และบรษทยงมมาตรการสำหรบพนกงานทผลการประเมนอยในระดบ IR
ซงจะตองรบการประเมนถขนเชนทก3เดอนหรอ6เดอนเปนตนเพอชวยใหพนกงาน
มผลการปฏบตงานดขนในระยะตอไป
ในสวนของแบบฟอรมการประเมนผลการปฏบตงานกำหนดปจจยความสำเรจ
(SuccessFactor) ทใชในการประเมนผลการปฏบตงานแตกตางกนไปตามประเภทของ
พนกงานทมหนาทความรบผดชอบแตกตางกนดงตารางท2 โดยปจจยทประเมนพนกงาน
ระดบบรหารจะมรายละเอยดมากขนในแตละปจจย สำหรบชวงทายของแบบฟอรมการ
ประเมนผลการปฏบตงานจะกำหนดใหผบงคบบญชาแสดงความเหนเพมเตมในเรอง
งานหลกทประสบผลสำเรจของผใตบงคบบญชาจดออนและแผนพฒนาผใตบงคบบญชา
ทำใหการประเมนผลการปฏบตงานนอกจากจะสงเสรมความสำเรจในการปฏบตงาน
โดยตรงแลว ยงมประโยขนตอการวางแผนพฒนาพนกงานแตละคนและการพจารณา
ความเหมาะสมในการเลอนตำแหนงของพนกงานในอนาคตอกดวย
ตารางท1:คะแนนผลงานและการกระจายของผลการประเมนแตละระดบ
ระดบผลการประเมน พนกงานระดบบรหาร/ระดบปฏบตการ
พนกงานรายวน/รายเดอน
ผลงาน % การกระจาย
ผลงาน % การกระจาย
คะแนน %ความสำเรจ คะแนน %ความสำเรจ
1.FarExceedsExpetation:FE 9 > = 90 10 9 > = 90 10
2.ExceedsExpetation:EE 7, 8 75–89.9 30 7, 8 75–89.9 30
3.HighlyMeetsExpectation:HME
5,6 65–74.9 30 5,6 65–74.9 30
4.MeetsExpectation:ME 4 55–64.9 25 4 55–64.9 25
5.ImprovementRequired:IR 1,2,3 < 55 5 1,2,3 < 55 5
รวม 100 100
52-001-025_001-112_B.indd 60 1/15/2009 10:40:12 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
61
ตารางท 2 ปจจยในการประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานแตละประเภท
นอกจากการประเมนผลการปฏบตงานประจำปดงกลาวแลว บรษทยงจงใจให
พนกงานมผลการปฏบตงานทนาพอใจในแตละไตรมาสดวย โดยกำหนดรางวลคนด-
คนเดน (Best Performer) ขนเพอมอบใหแกพนกงานทกประเภททดำรงตำแหนง
ตำกวาผชวยผจดการลงมา ซงมคณสมบตดเดนทงในดานผลการปฏบตงาน สถตการมา
ทำงาน ทศนคต และการสนบสนนกจกรรมของบรษท โดยผบงคบบญชาของพนกงาน
เสนอรายชอพนกงานทมคณสมบตครบถวนตอคณะกรรมการคนด-คนเดนผานแผนก
แรงงานสมพนธภายใน 2 สปดาหหลงจากสนไตรมาส หลงจากนนคณะกรรมการจะ
ตดสนและประกาศรายชอพนกงานทไดรบคดเลอกเปนคนด-คนเดนภายใน 1 เดอน
รางวลคนด-คนเดน ประกอบดวย
1. ใบประกาศเกยรตคณและประกาศชอตดบอรดประกาศเกยรตคณ
2. เชคของขวญมลคา 1,000 บาทตอคนตอไตรมาส และหากไดรบคดเลอก
ตดตอกน 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส และ 4 ไตรมาส จะไดรบรางวลพเศษเพมเตมเปน
เชคของขวญมลคา 2,000 บาท 3,000 บาท และ 4,000 บาทตามลำดบ
ปจจยการประเมนในแตละประเภท
พนกงานรายวน พนกงานรายเดอน พนกงานระดบปฏบตการ พนกงานระดบบรหาร
1. ปรมาณงาน2. คณภาพของงาน3. การมาทำงาน4. การปฏบตงานตาม กฏความปลอดภยและระเบยบวนย5. การทำงานเปนทม6. การปรบปรงงาน อยางตอเนอง
1. ปรมาณงาน2. คณภาพของงาน3. การมาทำงาน4. การปฏบตงานตามกฏความปลอดภยและระเบยบวนย5. การทำงานเปนทม6. การปรบปรงงาน อยางตอเนอง7. ทกษะทางวชาการ/ หนาทงาน
1. ปรมาณงาน2. คณภาพของงานและการปฏบตงานตามกฏความ ปลอดภย3. การมาทำงาน4. ทกษะทางวชาการ/ หนาทงาน5. ความสามารถทาง การสอสาร6. การทำงานเปนทม7. การปรบปรงงาน อยางตอเนอง
สวนแรก (นำหนก 40%)1. ทกษะทางวชาการและ ความรเกยวกบบรษท2. ความสามารถทางการ สอสาร3. การจดการปญหา4. การทำงานเปนทม5. การปรบปรงงานอยาง ตอเนอง6. ความพงพอใจของลกคา ทงภายในและภายนอก
สวนท 2 (นำหนก 60%)1.การบรรลเปาหมาย
52-001-025_001-113_B.indd 61 1/13/2009 4:33:04 PM
xxx62
HR Success Stories in Public Sector
CAREERPATH
52-001-025_001-112_B.indd 62 1/15/2009 10:41:20 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
63
การจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ
หลกการและแนวคดของการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ
การจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ (Career Path) ของพนกงานแสดงถง
การเตบโตในสายอาชพของพนกงานเมอเขามาปฏบตงานในองคกร มสวนชวยในการ
สรางขวญ กำลงใจ และรกษาคนเกงคนดไวในองคการ รวมทงเปนการปทางสการสราง
พนกงานทมคณคาใหแกองคกรในระยะยาว โดยการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพน
เปนเครองมอชวยในการกำหนดความกาวหนาในการงาน ทำใหพนกงานทำงานอยางม
เปาหมาย และกำหนดหนทางไปสความสำเรจของเปาหมาย
เมอคนเปนทรพยากรทมคาทสดขององคกร พนกงานจงควรไดรบโอกาสใหพฒนา
ตนเองไดตามศกยภาพ ดงนนการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพจงมจดมงหมายไปยง
บคลากรใหมความตระหนกตอความสนใจ คณคา จดออนจดแขงของตนเอง การไดรบ
สารสนเทศเกยวกบความกาวหนาในหนวยงาน การวเคราะหเปาหมายในอาชพ และการ
กำหนดแผนปฏบตงานเพอบรรลเปาหมายในอาชพ สามารถจดทำไดทงเปนแผนระยะสน
(1 ป/2 ป) และแผนระยะยาว (5 ป/10 ป)
ลกษณะของสายอาชพ (Career Path) สามารถแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ
1. สายอาชพในแนวดง (Vertical) เปนการเลอนขนหรอเลอนตำแหนงพนกงาน
(Promotion) ซ งบทบาทและหนาท ความรบผดชอบจะเปลยนไปตามตำแหนงงาน
ทสงขนโดยสามารถแบงออกไดเปน 3 ลกษณะ คอ
1.1 การเลอนขนหรอตำแหนงจากระดบ “บรหาร” สระดบ “บรหาร”
(Executive to Executive Level)
1.2 การเลอนขนหรอตำแหนงจากระดบ “พนกงาน” สระดบ “บรหาร”
(Non Executive to Executive Level)
52-001-025_001-113_B.indd 63 1/13/2009 4:33:04 PM
xxx64
HR Success Stories in Public Sector
1.3การเลอนขนหรอตำแหนงจากระดบ“พนกงาน”สระดบ“พนกงานอาวโส”
(NonExecutivetoNonExecutiveLevel)
2. สายอาชพในแนวนอน(Horizontal) เปนการโอนยาย(Transfer)หรอ
สบเปลยนหมนเวยนงาน(JobRotation)ทงนตำแหนงงานอาจเปลยนแปลงหรอ
ไมเปลยนแปลงโดยสามารถแบงออกไดเปน2ลกษณะคอ
2.1การโอนยายหรอสบเปลยนหมนเวยนงานภายในหนวยงานเดยวกน
2.2การโอนยายหรอสบเปลยนหมนเวยนงานตางหนวยงานกน
รปแบบการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ (Career Path) ในองคกรแบงออกเปน
3 รปแบบ ดงน
1.TraditionalCareerPathเปนการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ
แบบปดแสดงสายอาชพของพนกงานในแนวดง(Vertical)ในลกษณะของการเลอนขน
หรอเลอนตำแหนงงานในสายงานเดมทรบผดชอบซงจะอยภายในฝายหรอหนวยงาน
เดยวกนโดยมการเลอนขนทละลำดบจากขนหนงไปสขนหนง(stepbystep)
ตวอยาง :TraditionalCareerPathของพนกงานทรพยากรบคคล
2.NetworkCareerPathเปนการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ
แบบเปด แสดงสายอาชพของพนกงานในแนวดง(Vertical) ในลกษณะของการเลอนขน
หรอเลอนตำแหนงงาน และในแนวนอน(Horizontal) ในลกษณะของการโอนยาย
(Transfer)หรอสบเปลยนหมนเวยนงาน(JobRotation)โดยมการแลกเปลยนประสบ-
การณในแตละขน
ผอำนวยการฝายทรพยากรบคคล
ผจดการฝายทรพยากรบคคล
ผชวยผจดการฝายทรพยากรบคคล
พนกงานทรพยากรบคคล
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 64 1/15/2009 10:42:05 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
65
3.DualCareerPathเปนการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพแบบ
กงปดแสดงสายอาชพของพนกงานในแนวดง(Vertical)ในลกษณะของการเลอนขน
หรอเลอนตำแหนงงานตามสายงานทรบผดชอบ โดยสามารถเปรยบเทยบ (Comparison)
แตละตำแหนงทอยในลำดบขนเดยวกนได
ผจดการฝายขาย
ผชวยผจดการฝายขาย
พนกงานขาย พนกงานการตลาด พนกงานสงเสรมการตลาด
ตวอยาง:NetworkCareerPathของพนกงานขาย
ผอำนวยการฝาย
ผจดการฝาย
ผชวยผจดการฝาย
สายงานเทคนค สายงานบรหาร
ผเชยวชาญ
ผเชยวชาญพเศษ
นกวเคราะหระบบอาวโส
นกวเคราะหระบบ
ตวอยาง:DualCareerPathของนกวเคราะหระบบ
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-113_B.indd 65 1/13/2009 4:12:56 PM
xxx66
HR Success Stories in Public Sector
ขนตอนท 1 การศกษาโครงสรางองคกร/ตำแหนงงาน
การศกษาลกษณะทวไปของโครงสรางองคกรและตำแหนงงานในปจจบนเปน
ขนตอนเรมตนกอนการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ เพอสรางความเขาใจ
เกยวกบการจดผงโครงสรางองคกร โครงสรางตำแหนงงาน และระดบตำแหนงงาน
ขององคกรในปจจบน และเพอใชเปนแนวทางในการวเคราะหงาน (Job Analysis)
การจดกลมงาน(JobFamily)ใหเหมาะสมกบลกษณะธรกจขององคกร
ขนตอนท 2 การวเคราะหงาน(Job Analysis)
การวเคราะหงานเปนการศกษาขอบเขตหนาทความรบผดชอบและกจกรรมหลก
ของแตละงานรวมทงคณสมบตทจำเปนของงานในตำแหนงงานตางๆโดยจะวเคราะห
ขอบเขตของตำแหนงงานในกลมตางๆตามผงโครงสรางองคกรและฝงโครงสรางตำแหนงงาน
ปจจบนเพอใชเปนขอมลในการจดกลมงานและจดทำรปแบบของสายอาชพใหเหมาะสม
กบภารกจขององคกร
ขนตอนท 3 การจดกลมงาน (Job Family)
การจดกลมงานหมายถงการจดแบงกลมงานทมหนาทความรบผดชอบและ
คณสมบตของตำแหนงงานใกลเคยงกนใหอยในกลมเดยวกน โดยวเคราะหจากคำบรรยาย
ลกษณะงานของตำแหนงงานทจดทำขนโดยการจดกลมงานมวธการตอไปน
1.ศกษาขอบเขตหนาทงาน(ScopeofWork)และคณสมบตเฉพาะตำแหนง-
งาน(JobSpecification)
2.การจดแบงกลมงาน(JobFamily)โดยพจารณาจดกลมงานจากงานทม
ความสามารถ(Competency)ทคลายคลงกนควรจดอยในกลมเดยวกน
3.การจดแบงกลมงานยอย(SubGroup)ของแตละกลมงาน(JobFamily)
ทกำหนดขน
ขนตอนท 4 การจดทำ Career Model และเกณฑ
แนวทางการจดทำCareerModelหรอรปแบบเสนทางความกาวหนาในสาย-
อาชพขององคกรมดงตอไปน
1.การระบตำแหนงงานทงหมดทอยในหนวยงานทงในระดบฝายสวนแผนก
ของแตละกลมงานยอย(SubGroup)ในแตละกลมงาน(JobFamily)ทกำหนดขน
ขนตอนท1การศกษาโครงสรางองคกร/ตำแหนงงาน
ขนตอนท2การวเคราะหงาน
ขนตอนท3การจดกลมงาน
ขนตอนท4การจดทำCareerModelและเกณฑ
ขนตอนการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ(Career Path)
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 66 1/15/2009 10:42:38 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
67
2.การจดกลมแนวทางเลอกในสายอาชพโดยการโอนยายกลมงานใหเหมาะสม
ซงพจารณาจากความสามารถในงาน(JobCompetency)โดยมแนวทางเลอกคอ
โอนยายงานขามSubGroupของJobFamily เดยวกนและโอนยายงานขามJob
Familyทตางกน
3.การจดทำCareerModelของตำแหนงงานโดยมเทคนคคอ
3.1การพจารณาโอนยายระดบตำแหนงงานมหลกเกณฑคอโอนยาย
ทกระดบตำแหนงงานและโอนยายบางระดบตำแหนงงาน
3.2การจดทำผงแสดงความกาวหนาในการเลอนตำแหนงงานและการ
โอนยายงานซงมหลกเกณฑคอการเลอนตำแหนงและโอนยาย
งานภายในJobFamilyทเหมอนกนและเลอนตำแหนงและโอน
ยายงานในJobFamilyทตางกน
4.การจดทำเกณฑหรอมาตรฐานสำหรบแตละตำแหนงงานตามCareerModel
ทกำหนดขน เพอใชเปนแนวทางในการพจารณาเลอนระดบตำแหนงงานและการ
โอนยายงาน
แนวทางในการนำการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพไปปฏบต •ผบงคบบญชาของแตละหนวยงานควรแจงใหพนกงานรบรถงความกาวหนา
ในสายอาชพทกำหนดขนเพอเปดโอกาสใหพนกงานสามารถสอบถามขอมลตางๆ
ในการสรางความเขาใจตรงกน
•ฝายทรพยากรมนษยควรรวมกบผบงคบบญชาพจารณาคณสมบตและความ
สามารถทคาดหวง(ExpectationCompetency)เพอวเคราะหและประเมนหาชองวาง
ของความสามารถ(CompetencyGapAssessment)
•ฝายทรพยากรมนษยจดทำสรปความสามารถของพนกงานทตองพฒนา
รวมทงกำหนดหลกสตรหรอโปรแกรมการฝกอบรมและพฒนาพนกงานรายบคคล
(IndividualDevelopmentPlan)
•ผบงคบบญชาจะตองแจงแผนการพฒนาพนกงานรายบคคลใหพนกงานรบร
และสรางความเขาใจใหตรงกนโดยการชแจงวตถประสงค แนวทางหรอวธการพฒนา
รวมทงวธการในการตดตามผล
•ฝายทรพยากรมนษยควรรวมกบผบรหารแตละหนวยงานตดตามผลการพฒนา
•ฝายทรพยากรมนษยควรรวมกบผบงคบบญชาของแตละหนวยงานดำเนนการ
โอนยาย หรอเลอนตำแหนงงานกรณทพนกงานมความพรอมและไดรบการฝกอบรม
และพฒนาตามแผนการฝกอบรมและพฒนาของพนกงานรายบคคล
52-001-025_001-113_B.indd 67 1/13/2009 4:35:05 PM
xxx68
HR Success Stories in Public Sector
กรณตวอยาง: กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช
แบบอยางความสำเรจทดดานการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพกรมอทยานแหงชาต กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
ลกษณะองคกร กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช มภารกจเกยวกบการอนรกษ สงวน
คมครองฟนฟดแลรกษาสงเสรมและทำนบำรงทรพยากรปาไมสตวปาและพนธพช
มบคลากรทงสน 19,995 คน เปน ลกจางประจำจำนวน 4,089 คน พนกงานราชการ
จำนวน11,732คนและบคลากรของสวนราชการจำนวน4,174คนโดยมอายเฉลย43.61ป
อายราชการเฉลย 22.34 ป ระดบการศกษามต งแตตำกวาปรญญาตรไปจนถง
ระดบปรญญาเอก โดยกรมจดกลมสายงานทงหมด 3 กลม คอ กลมภารกจหลก
กลมภารกจรองและกลมภารกจสนบสนน
วสยทศน ผนปาหลากหลายสตวปามากมายปาไมยงยน
ประเดนยทธศาสตร1.การอนรกษและจดการการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตเปนไปอยางสมดลและ
สอดคลองกบแนวทางการพฒนาทยงยน
2.การบรหารจดการเพอใหมการใชประโยชนความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยนและ
เปนธรรม
3.การบรหารจดการและการพฒนาศกยภาพทรพยากรธรรมชาตโดยการมสวนรวมและ
มบรณาการในทกระดบ
4.การพฒนาระบบการบรหารจดการไปสความเปนเลศ
ประเดนยทธศาสตรดานการบรหารทรพยากรบคคล 1.การสรางความกาวหนาในอาชพโดยกำหนดหลกเกณฑวธการทชดเจนและโปรงใส
2. การกำหนดหลกเกณฑในการสราง พฒนา และวางแผนเตรยมขาราชการขน
ทดแทนตำแหนงหวหนาหนวยงานสำคญใหชดเจนเพอใหเกดการตอเนองในการ
บรหารราชการ
3. การสรางวฒนธรรม คานยม และปรบกระบวนทศนการทำงานของคนในองคกร
ใหมงสความภมใจและรกองคกรรวมทงผลสมฤทธของงาน
4.มระบบบรหารผลการปฏบตงานทสะทอนผลงานและสมรรถนะของขาราชการทชดเจน
โปรงใสเหมาะสมเปนธรรมและตรวจสอบไดตามผลการปฏบตงานอยางแทจรง
52-001-025_001-112_B.indd 68 1/15/2009 10:43:25 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
69
5. การพฒนาขาราชการใหทำงานเปนทม มทศนคตและมจตสำนกทดในการบรการ
ประชาชน มประสทธภาพพรอมรบการบรหารจดการแบบใหม
6. การกำหนดหลกเกณฑในการสบเปลยนหมนเวยนผปฏบตงานในระดบบรหารใหม
ความโปรงใส และเปนธรรม
7. การพฒนา ”ความเปนผนำ” แกผบงคบบญชาทกระดบ
8. การสรางสงจงใจทเหมาะสมใหแกขาราชการทงในสวนกลางและสวนภมภาค
การจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ(Career Path) ประเดนสำคญหนงทระบไวในความทาทายดานการบรหารทรพยากรบคคล
ของกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช คอ “บคลากรในสงกดมความพงพอใจ ในเสนทางความกาวหนาของตน” การจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ (Career Path) ของกรมฯมวตถประสงค
เพอใหบคลากรมองเหนความกาวหนาในสายอาชพ และกรมฯมหลกเกณฑในการแตงตง
โยกยาย และการสบเปลยนหมนเวยนตำแหนงทชดเจน โปรงใส และเปนธรรม ซงจะ
ทำใหขาราชการเกดความมนใจในระบบการบรหารทรพยากรบคคลของกรมฯ กอใหเกด
การกระตนการพฒนาตนเองไปสความสำเรจในอาชพ รวมทงเพอเปนการดงดด จงใจ
และรกษาขาราชการทมความสามารถใหอยกบกรมฯตลอดไป ซงในการจดทำเสนทาง
กาวหนาในสายอาชพและหลกเกณฑทเกยวของดงกลาว ไดเชอมโยงกบยทธศาสตรของ
กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช จำนวน 2 ประเดน คอ ประเดนยทธศาสตร
1 การอนรกษและจดการการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตเปนไปอยางสมดลและ
สอดคลองกบแนวทางการพฒนาทยงยน และประเดนยทธศาสตร 4 การพฒนาระบบ
บรหารจดการไปสความเปนเลศ นอกจากนยงเชอมโยงกบประเดนยทธศาสตรดานการ
บรหารทรพยากรบคคล ดงนคอ
ประเดนยทธศาสตรท 1 การสรางความกาวหนาในอาชพโดยกำหนดหลกเกณฑ
วธการทชดเจน และโปรงใส
ประเดนยทธศาสตรท 2 การกำหนดหลกเกณฑในการสรางพฒนา และวางแผน
เตรยมขาราชการขนทดแทนตำแหนงหวหนาหนวยงานสำคญใหชดเจน เพอใหเกดการ
ตอเนองในการบรหารราชการ
ประเดนยทธศาสตรท 6 การกำหนดหลกเกณฑในการสบเปลยนหมนเวยน
ผปฏบตงานในระดบบรหารใหมความโปรงใส และเปนธรรม
ในการดำเนนการดงกลาว กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช ใหความ
สำคญกบการมสวนรวมของผบรหารในการเปนคณะกรรมการ บทบาทของกองการ
เจาหนาทในเชงรก และการใหขาราชการไดเขามามสวนรวมในขนตอนการศกษา
สำรวจ วเคราะหสถานการณการบรหารทรพยากรบคคล เพอออกแบบขอเสนอทางกาวหนา
และหลกเกณฑอยางโปรงใสเปนธรรม
52-001-025_001-112_B.indd 69 1/15/2009 10:45:03 AM
xxx70
HR Success Stories in Public Sector
กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช มคณะกรรมการและคณะทำงาน
ซงประกอบดวยผแทนจากหนวยงานตางๆ รบผดชอบการจดทำเสนทางกาวหนาใน
สายอาชพและหลกเกณฑทเกยวของ โดยทำการศกษา วเคราะหระเบยบกลางของ
สำนกงานก.พ.รปแบบประเพณกฎเกณฑการเลอนตำแหนงทกรมฯเคยปฏบตมาในอดต
จากผดำรงตำแหนงรปแบบจากหนวยงานอนเชนกระทรวงมหาดไทยกำหนดตำแหนง
สำคญทรบผดชอบภารกจหลกของกรมฯตลอดจนวเคราะหขอมลทงหมดเพอออกแบบ
ระบบโดยดำเนนการสำรวจขอมลจากกลมตวอยางผดำรงตำแหนงหวหนาหนวยงานหลก
ของกรมฯจนถงผอำนวยการสวนและสำนก/กองเกยวกบทางกาวหนาในสายอาชพ
ของขาราชการปจจบนจำนวน100ราย
ผลการสำรวจขอมลทางกาวหนาในปจจบน สรปไดวา ขาราชการมการ
เตบโตในแนวดง ผดำรงตำแหนงผอำนวยการสำนก/กองมการสบเปลยนโยกยายงาน
กอนเขาสตำแหนงมากกวากลมอน ระยะเวลาการดำรงตำแหนงกอนเลอนเขาสตำแหนง
ปจจบน สวนใหญใชระยะเวลานานกวาระยะเวลาดำรงตำแหนงกอนเลอนในระดบตนๆ
มการเลอนตำแหนงในระดบควบตามระยะเวลาขนตำของมาตรฐานกำหนดตำแหนง
ทำใหกาวหนาเรว มการยายสบเปลยนตำแหนง โดยใชประโยชนจากตำแหนงเกอกล
เพอการเลอนทเรวกวาปกต
โดยมการวเคราะหผลขอมลเพอหาประเดนปญหาเกยวกบสภาพการณแนวทางแกไข
การกำหนดตำแหนงสำคญและระยะเวลาในการดำรงตำแหนงมากำหนดเปนแนวทาง
ในการดำเนนการสรางหลกเกณฑและจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพดงน
1.กำหนดกรอบของตำแหนงและการบรหารกำลงคนใหชดเจน
2.จดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ
3.กำหนดใหมการสบเปลยนหมนเวยน
4.ดำเนนการกำหนดSuccessionPlan
ในการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพของกรมอทยานแหงชาตสตวปา
และพนธพช มการกำหนดกรอบแนวคดในการดำเนนการ โดยกำหนดรปแบบ(Model)
วางระบบของทางกาวหนาในสายอาชพซงยงไมครบถวนสมบรณไดแกเสนทางกาวหนา
ในสายอาชพ(CareerPath)และคณสมบตเฉพาะสำหรบตำแหนง(JobSpecification)
ทเหมาะสมกบลกษณะงานโดยมระบบการพฒนาทางกาวหนาในสายอาชพดงน
52-001-025_001-112_B.indd 70 1/15/2009 10:45:34 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
71
จากกรอบแนวคดดงกลาวองคกรมการศกษาโครงสรางขององคกรโดยมมมมอง
ดานพนฐานของระบบทางกาวหนาในสายอาชพทมตำแหนงงานเปนแนวทางทกำหนดขน
เพ อใหพนกงานร และเขาใจถงโอกาสและทางก าวหน าในสายอาช พของตน
ผานเสนทางกาวหนาในสายอาชพ(CareerPath)ทำใหพนกงานมองเหนลำดบขนตอน
ของตำแหนงและภาระหนาท การงานพรอมท งคณสมบตในการดำรงตำแหนง
ในแตละระดบอยางชดเจน โดยมหลกเกณฑและเงอนไขในการกาวหนาในสายอาชพ
เปนแนวทางทปฏบตในการกลนกรอง และคดเลอกพนกงานทมความรความสามารถ
เขาสตำแหนงไดอยางมประสทธภาพและเปนธรรมและมระบบการประเมนผลการ
ปฏบตงานของบคคลเปนแนวทางใหองคกรบงชและกำหนดตวบคคลทเหมาะสมในการ
วางแผนพฒนาทางกาวหนาในสายอาชพใหเจรญเตบโตเปนกำลงสำคญขององคกร
ดงนน ในการวางแผนพฒนาทางกาวหนาในสายอาชพ บคลากรทมสวน
ในการดำเนนการกำหนดตำแหนงสำคญของหนวยงาน จำเปนตองมการคดเลอกและ
กลนกรองพนกงานทมผลการปฏบตงานดเหมาะสมกบระดบตางๆโดยมขนตอนดงน
การตดตามประเมนผล(Evaluation)
CareerPlanningAndDevelopment
การปฏบตตามแผน(ActionandImplementation)
วางแผนพฒนาทางกาวหนาในสายอาชพ(SuccessionPlanand DevelopmentProgram)
การประเมนศกยภาพของบคคล(Individualassessmentandskills
developmentneed)
การกำหนดตำแหนงสำคญ(KeyPosition)
การประเมนผลการปฏบตงาน(PerformanceAppraisal)
เสนทางกาวหนาในสายอาชพ(CareerPath)
หลกเกณฑและเงอนไขในการแตงตง(JobandSpecification)
องคกร(Organization)วสยทศน(Vision)พนธกจ(Mission)นโยบายและแผนงาน(PolicyandPlan)
รปท1ระบบพฒนาทางกาวหนาในสายอาชพ
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-113_B.indd 71 1/13/2009 4:13:57 PM
xxx72
HR Success Stories in Public Sector
1. การกำหนดตำแหนงสำคญ (Key Position)(รปท 2)
2. การประเมนศกยภาพบคคลและความตองการไดรบการพฒนา โดยใชหลก Com -
petency Base
3. การวางแผนพฒนาทางกาวหนาในสายอาชพ (Succession Plan) เปนการวางตว
บคคลและแนวทางการพฒนาบคคลใหพรอมตอการปฏบตงานในตำแหนงสำคญของ
หนวยงาน เพอใหมความพรอมทจะเลอนขนไปรบผดชอบหนาททสงขนได
4. การปฏบตการตามแผน (Implement) ทกำหนดไว คอ
• การพฒนารายบคคล
• การตดตามตรวจสอบ
• การสรปผลการตดสนใจ
• การดำเนนการตามแผนงานกำหนด เชน การโยกยาย การเลอนตำแหนง เปนตน
5. การตดตามประเมนผล (Monitor and Evaluation) เปนการตดตาม และประเมนผล
วาทางกาวหนาและการพฒนาบคคลทแผนงานไดกำหนดไว ไดดำเนนการบรรลเปาหมาย
หรอไมจำเปนตองมการปรบแผนหรอไมอยางไร
จากกรอบแนวคดดงกลาว กรมฯจงนำมากำหนดเปนขนตอนในการดำเนนการ
ซงเรมตนดวยการเชญวทยากรจากสำนกงาน ก.พ. และทปรกษาจากภายนอกมาจด-
อบรมใหความรบคลากรระดบบรหาร และระดบปฏบตการของกรม และจดประชมเชง
ปฏบตการเพอจดทำเสนทางกาวหนาในอาชพและหลกเกณฑทเกยวของ เมอไดเสนทาง
กาวหนาในสายอาชพและหลกเกณฑทเกยวของแลว วทยากรและคณะทำงานฯไดมการ
ประชมเพอจดทำประชาพจารณ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค นำขอมลทไดจาก
ประชาพจารณมาสรปเปนเสนทางกาวหนาในอาชพ เพอเสนอคณะกรรมการฯเหนชอบ
และขณะนอยในระหวางนำเสนอผบรหารพจารณา กอนดำเนนการประกาศใชตอไป
ตลอดจน มการตดตามประเมนผลจากรายงานผลการดำเนนงานของสวนราชการทรบ
ผดชอบในแตละแผนงานตอคณะกรรมการตดตามและประเมนผล
เสนทางกาวหนาในสายอาชพของกรมฯ มการดำเนนการในสายงานของกลม
ภารกจหลก 3 สายงาน ประกอบดวย เจาหนาทปาไม เจาพนกงานปาไม และนกวชาการปาไม
ดงรปท 3
กำหนดตำแหนงสำคญ
ผอำนวยการสำนก/กอง
ผอำนวยการสวน(ทเปนภารกจหลก)
หวหนาอทยานแหงชาต
หวหนาเขตรกษาพนธสตวปา
หวหนาศนย/หนวยจดการตนนำ
รปท 2 กำหนดตำแหนงสำคญ
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 72 1/15/2009 10:46:29 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
73
รปท 3
เสน
ทาง
กาวห
นาใ
นสา
ยอาช
พ (C
aree
r Pat
h) ก
ลมงา
นตา
มภาร
กจหลก
ดานอท
ยาน ส
ตวปา
ตนนำแ
ละสว
นกล
าง
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
เจาพ
นกง
านปาไ
ม 1
รองอ
ธบด(
นกบ
รหาร
9)
ผตรว
จราช
การร
ะดบ 9
ชช.
ผอ.ส
ำนก
ระดบ
9นวก
.ปาไ
ม 9
/10
ชช.
อธบด
(นกบ
รหาร
10)
ผอ.ส
ำนก
สาขา
ผอ.ส
วนอท
ยานแห
งชาต
8
หวห
นาอ
ทยา
นแห
งชาต
8
ผอ.ส
วนอน
รกษสต
วปา 8
หวห
นาอ
ทยา
นแห
งชาต
7
หวห
นาอ
ทยา
นแห
งชาต
6
หน.เข
ตรกษ
าพนธส
ตวปา 8
หน.เข
ตรกษ
าพนธส
ตวปา 7
หน.เข
ตรกษ
าพนธส
ตวปา 6
ผอ.ส
วนจด
การต
นนำ 8
หน.ศ
นยจ
ดการ
ตนนำ 8
หน.ศ
นยจ
ดการ
ตนนำ 7
หน.ศ
นยจ
ดการ
ตนนำ 6
ผอ.ก
อง เทยบ
เทาร
ะดบ 8
จบห.ป
าไม 8
จบห.ป
าไม 7
เจาพ
นกง
านปาไ
ม 6
เจาพ
นกง
านปาไ
ม 5
เจาพ
นกง
านปาไ
ม 4
เจาพ
นกง
านปาไ
ม 3
เจาพ
นกง
านปาไ
ม 2
เจาห
นาท
ปาไ
ม 3
เจาห
นาท
ปาไ
ม 2
ผอ.ส
วน/กล
มงา
นใน
สบอ.
/สบ
อ.สว
นกล
างระ
ดบ 8
นวก
.ปาไ
ม 8
ว.
นวก
.ปาไ
ม 7
ว.
นวก
.ปาไ
ม 6
ว.
นวก
.ปาไ
ม 5
นวก
.ปาไ
ม 4
นวก
.ปาไ
ม 3
เจาห
นาท
ปาไ
ม 1
ผอ.ส
ำนกบ
รหาร
พนทอน
รกษ 9
52-06-025_001-112 pim 2_G.indd 73 9/6/2552 9:33:12
xxx74
HR Success Stories in Public Sector
รปแบบของเสนทางกาวหนาในภารกจหลกเปนระบบเปด เพอใหขาราชการ
กลมวชาชพนมโอกาสเจรญเตบโตอยางเสมอภาค ซงประกอบดวยตำแหนงทงหมด
ในสายงานระดบบรรจและโอกาสของเสนทางกาวหนาในชวตราชการในอนาคตโดย
พจารณาจากภารกจโครงสรางและตำแหนงงานและในการรางทางกาวหนาใน
สายอาชพของกลมงานเหลาน ยงคงรกษาขอดและจดเดนของการวางทางกาวหนา
ในสายอาชพเปนระบบเปดไวในลกษณะทางกาวหนาเปนเครอขาย(NetworkCareer
Path)ซงสงผลใหผดำรงตำแหนงในสายงานหลกทกกลมสามารถเตบโตไดอยางเสมอภาค
ขาราชการสามารถมองเหนทางกาวหนาของตนไดประกอบกบหลกเกณฑทเปนคณสมบต
ในการแตงตง รวมถงแนวทางการพฒนาเตรยมความพรอมของขาราชการอยางเปน
ระบบ จะชวยใหการดำเนนการพฒนาทางกาวหนาในสายอาชพของกลมฯมประสทธภาพยงขน
นอกจากการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพนกรมยงมการกำหนดหลกเกณฑ
วธการเขาสตำแนง และขอเสนอในการสบเปลยนหมนเวยนขาราชการซงจะดำเนนการ
ประกาศใชตอไป ทงนเพอนำไปดำเนนการวางแผนพฒนาบคลากรใหรองรบทาง
กาวหนาในสายอาชพ
ปจจยแหงความสำเรจ(Key of Success) 1.ผบรหารใหความสำคญและสนบสนนใหเรงดำเนนการจดทำเสนทางกาวหนาในสาย
อาชพรวมทงกำหนดหลกเกณฑทเกยวของอยางเปนขนตอนเปนทยอมรบของทกฝาย
มความโปรงใสเปนธรรมอนจะทำใหขาราชการมขวญและกำลงใจในการปฏบตงาน
2.ขาราชการในกรมฯมสวนรวมในการดำเนนการโดยรวมมอศกษาสำรวจวเคราะห
สถานการณการบรหารทรพยากรบคคลของกรมฯและออกแบบขอเสนอทางกาวหนาใน
สายอาชพและหลกเกณฑการแตงตงขาราชการอยางโปรงใสและเปนธรรม
บทเรยน(Lesson Learn)1.การดำเนนการโครงการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพควรคำนงถงความเชอมโยง
สอดคลองกบยทธศาสตรของกรม และประเดนยทธศาสตรดานการบรหารทรพยากร-
บคคล
2.ในขนตอนของการดำเนนการควรมการศกษาแนวทางและรปแบบการจดทำเสนทาง
กาวหนาในสายอาชพอยางเปนระบบ รวมทงมการสำรวจความคดเหนของขาราชการ
ทมตอเสนทางกาวหนาในปจจบน ทงนเพอนำไปสการระบปญหา และหาแนวทางในการ
แกไขเพอใหเกดการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพทสอดรบกบการพฒนาบคลากร
ของกรมและความตองการความโปรงใสเปนธรรมจากขาราชการ
3.ภายหลงจากการดำเนนการตามแนวทางทไดจากการสำรวจความคดเหนของขาราช-
การทมตอการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ โดยการทำประชาพจารณเปนรปแบบหนง
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 74 1/15/2009 10:48:20 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
75
ของการแสดงความโปรงใส เปนธรรมของการดำเนนการทางกาวหนา ทมการหาขอตกลง
รวมกนในการลงมตใหความเหนชอบตอการจดทำเสนทางกาวหนาทจะนำไปประกาศ
อยางเปนทางการตอไป
4.หลกเกณฑการเลอนตำแหนงควรคำนงถงระเบยบกลางของสำนกงานก.พ.ในเชงภารกจและ
หนาทความรบผดชอบของตำแหนง ประสบการณและความรความสามารถทเหมาะสม
ในการทำงานโดยประสบการณตองผานเนองานและระยะเวลาทจะเรยนรงาน
5.การใหความสำคญของผบรหารในการมสวนรวมในดำเนนการและการสนบสนนให
ขาราชการเขามามสวนรวมในการดำเนนการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ
แนวทางการดำเนนการในอนาคต การประกาศใชเสนทางกาวหนาในสายอาชพ หลกเกณฑและเงอนไขการแตงตง
ในตำแหนงสำคญและหลกเกณฑการสบเปลยนหมนเวยนทดำเนนการแลวเสรจจำนวน
3สายงานและการเรงดำเนนการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพของสายงานอนๆ
ทเหลอใหแลวเสรจในไตรมาสท1ของปงบประมาณ2552รวมทงการเรงปฏบต(Im-
plement) ในการดำเนนการวางระบบการพฒนาและอบรมบคลากรเพอรองรบการ
วางแผนพฒนาทางกาวหนาในสายอาชพในระดบตางๆตามทหลกเกณฑและเงอนไขการ
แตงตงบคคลในตำแหนงสำคญกำหนดไวตลอดจนดำเนนการวางแผนพฒนาทาง
กาวหนาในสายอาชพในตำแหนงสำคญโดยจดวางระบบขอมลกำลงคนและสรางเครองมอใน
การประเมนศกยภาพบคคล(Competency Assessment) เพอประเมนบคคลทควร
จดเขา“กลมหรอบญช”ผทอยในขายไดรบการวางทางกาวหนาในสายอาชพและเขารบ
การพฒนาอบรมตามหลกสตรทกำหนดไวในการเตรยมคนตอไป
52-001-025_001-113_B.indd 75 1/13/2009 4:42:09 PM
xxx76
HR Success Stories in Public Sector
แบบอยางการปฏบตทดดานการจดทำเสนทางความกาวหนาในอาชพBest Practices of TQA Winner
จากกรณศกษาBestPracticesTQCWinner2004ดานการมงเนนทรพยากร-
บคคลบรษทสแปนชน(ไทยแลนด)จำกด(Spansion(Thailand)Limited.)ทผบรหาร
มความเชอทวา“บคลากรคอสนทรพยทมคาสงสดขององคกร”องคกรสามารถประสบ
ความสำเรจไดอยางยงยนดวยความรวมมอรวมใจปฏบตงานของบคลากรทมจรยธรรม
มความรความสามารถเชงสรางสรรคมความเขาใจและตระหนกถงเปาหมายขององคกร
ภายใตความสมดลในงานและการดำรงชวต
สงทเปนพนฐานสำคญในการสรางองคกรทมงผลสำเรจคอการมบคลากรทม
ศกยภาพและความสามารถ หรอคน “เกงและด” ทพรอมจะทมเทและนำศกยภาพสงสด
ของตนมาใชในการทำงานใหกบองคกรโดยผนำของสแปนชนใหความสำคญกบการ
นำบคลากรเขามามสวนรวมในการกำหนดแนวทางในการทำงานรวมกน รวมถงการม
แนวทางในการรกษาคน“เกงและด”โดยการพฒนาบญช“คนเกงและด”เพอเปนแนวทาง
ใหองคกรสามารถทำการตดสนใจเกยวกบโอกาสและความกาวหนาในงาน
เสนทางกาวหนาในสายอาชพของสแปนชนแบงเปน4เสนทางคอสายบรหาร
(ManagementPath:Manager)สายเทคนค(TechnicalPath:Engineering)ผเชยวชาญ
ทไมใชวศวกร(TechnicalSpecialist:Non-engineeringtechnicalspecialists)เชน
ผเชยวชาญทางสถตหรอบญชการเงน เปนตน และพนกงานรายเดอน (Monthly
Operator)
สแปนชนใหโอกาสพนกงานไดเตบโตทงในสายงานบรหาร และสายเทคนค โดยมได
จำกดเฉพาะพนกงานระดบบรหารหรอปฏบตการเทานน พนกงานรายวนกสามารถเตบโต
ในสายบรหารหรอสายเทคนคได โดยผานโครงการพฒนาอยในระดบทด พนกงานกลมน
สามารถเตบโตในสายบรหารหรอสายเทคนคกได โดยผานโครงการพฒนาทกษะและความ
สามารถของบคลากรซงไดดำเนนการมาเปนเวลา10ปแลวโครงการนมชอวาเรยกวา
“TechnicalSkillDevelopment” พนกงานรายวนทมผลการปฏบตการดสมครเขารบ
การคดเลอกเขารวมโครงการเมอผานการคดเลอกจะไดรบการฝกอบรมในหลกสตรระยะสน
เปนเวลา 16 สปดาห หลงจากผานการอบรมแลว พนกงานจะตองฝกหดปฏบตงานจรง
(On The Job Training) เปนเวลา 2 เดอน จากนนพนกงานไดรบการประเมนผลการ
ปฏบตงาน และรบการบรรจเปนพนกงานรายเดอนพรอมกบการปรบฐานเงนเดอนใหดวย
ซงนคอ แนวทางปฏบตทเปนเลศในการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพรปแบบหนง
ทมงเนนการพฒนาบคลากรตามเสนทางอาชพ โดยการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ
ไมไดคำนงถงเพยงแคการดำเนนการจดทำเสนทางแลวเสรจ หากแตบรษทตอง
ดำเนนการเรมตนจากการใหโอกาสในการเลอนตำแหนงของพนกงานในกลมททางบรษท
จดแลววามศกยภาพในการพฒนา ตามการจดทำกลมบญชรายชอ แลวนำมาจดเขาเสน
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 76 1/15/2009 10:48:59 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
77
ทางกาวหนาในสายอาชพทดำเนนการไวแลว จากนนนำพนกงานมาพฒนาศกยภาพเพมเตม
ตามระบบการทำงาน แลวประเมนผลปฏบตงาน และใหโอกาสในการปฏบตงานและเลอน
ตำแหนงตามชวงระยะเวลาทกำหนดไวเปนมาตรฐานแลว ดงรปท 4
ระดบจากการประเมนผลปฏบตงาน
โอกาสในการเลอนตำแหนง
SEE/FE ภายใน 1 ป
EME/EE ภายใน 1.5 ป
CHE/HME ภายใน 2 ป
MSE/ME ภายใน 2.5 ป
รปท 4 โอกาสในการเลอนตำแหนงของพนกงานกลมทมศกยภาพในการพฒนา
โดยการดำเนนการดงกลาว จะนำพาพนกงานไปสโอกาสในการเตบโต พฒนา
ในระดบทสงขนตอไป ดงรปท 5
Management Path Technical Path
Specialist Engineer Technical Specialist
Monthly OperatorTechnicianClerk
Daily Operator
รปท 5 เสนทางกาวหนาในสายอาชพของพนกงาน(Career Path)
พนกงาน Daily Operator มเสนทางกาวหนาในสายอาชพทสามารถเตบโต
ไดใน 2 สายงานคอ สายงานบรหาร และสายงานเทคนค โดยลกษณะของสายงานเปน
แบบกงปด (Dual Career Path) ทพนกงานสามารถเลอกเสนทางกาวหนาไดตาม
ความถนด ความรความสามารถ และการประเมนผลการปฏบตงาน
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 77 1/15/2009 10:51:21 AM
xxx78
HR Success Stories in Public Sector
แนวทางการพฒนาการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ (Career Path)
แนวทางเพมเตมเพอพฒนาและเพมประสทธภาพเสนทางกาวหนาในสายอาชพ
มดงนคอ
1. จดใหมศนยกลางการพฒนาบคลากร เพอรบผดชอบสรางและดำเนนการ
เกยวกบเครองมอในการประเมนตนเองของบคลากรดานบคลกภาพความรสามารถ
และทกษะของพนกงาน ซงจะเชอมโยงตอเนองในการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ
ทตองคำนงถงการพฒนาบคลากร โดยบคลากรตองดำเนนการประเมนตนเอง และวางแผน
การทำงานตามสายอาชพรวมกบกองการเจาหนาท
2. จดใหมคมอการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพเพอใชเปนแนวทาง
และแนวคดสำหรบพนกงานในการวางเปาหมายในอาชพของตนซงเนอหาสาระของคมอ
อาจประกอบดวยการประเมนตนเอง การตรวจเสนทางกาวหนาของอาชพ การอภปราย
วธการทจะพฒนาอาชพ การจดทำแผนปฏบตงาน แผนการพฒนาพนกงานรายบคคล
เปนตน
3. จดใหมการพดคย สนทนาระหวางพนกงานและหวหนางาน (Dialogue)
เพอไดรบขอมลขาวสาร รวมถงวเคราะห ตดตาม และประเมนพนกงานของตนวา
ทำงานเปนอยางไร ควรจะพฒนาอะไรเพมเตม และโอกาสความกาวหนาในสายอาชพ
จะเปนอยางไรโดยรวมกนกำหนดแผนการพฒนาบคลากรอยางชดเจน และดำเนนการ
พฒนาบคลากรอยางตอเนองแลวแจงผลการพฒนาตอกองการเจาหนาท
4.จดใหมทปรกษาทางอาชพหรอการใหคำแนะนำโดยประกอบดวยบทบาท
ของพนกงานในการวางแผนอาชพและบทบาทของผบรหารในการใหคำปรกษาทางอาชพ
ตามเงอนไขของCareerPathในตำแหนงงานนนๆและบทบาทขององคกรทรบผดชอบ
ในการจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ
5. กรณบคลากรมความตองการจะขอโอนยายขามกลมงาน(CrossFunctional)
ตามเงอนไขCareerPathหวหนางานตองใหความยนยอมเปดโอกาสใหบคลากรทดลอง
ปฏบตงานจรง(OnTheJobTraining)กอนเปนระยะเวลาไมเกน6เดอนตามขอกำหนด
ของแตละกลมงาน โดยกองการเจาหนาทจะเปนผประสานงานกบฝายงานทเกยวของ
และดำเนนการสงบคลากรไปฝกปฏบตงานและตดตามผลอยางตอเนอง
6.ในการกำหนดเสนทางกาวหนาในอาชพมใชเงอนไขสำคญในการโอนยาย
แตบคลากรจะไดรบการพจารณาใหพฒนาตามเสนทางทกำหนดทงนตองผานการประเมน
ผลทกขนตอน
7.ใหดำเนนการปรบปรงการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพใหเหมาะสม
กบสภาพการณขององคกรทเปลยนไปหรอตามความตองการของบคลากรอยางเหมาะสม
8.สามารถนำผลการพฒนามาใชเปนขอมลประกอบการวเคราะหความกาวหนา
และการวางแผนอตรากำลงคนตอไป
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 78 1/15/2009 10:51:59 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
79
9.การจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพมประโยชนททำใหพนกงานรทางเดน
ของชวตการทำงานของตน และองคกรมแนวทางในการพฒนาความกาวหนาของคน
ชวยใหองคกรไมละทงพนกงานในแตละระดบแตมขอจำกดและควรระวงคอเสนทาง
กาวหนาในอาชพอาจเปนอปสรรคตอพนกงานบางคนทมผลการปฏบตงานดมาก
เพราะเขาจะรสกวาตนเองมความสามารถแตไมไดรบการยอมรบจากองคกร ทงนเนอง
จากองคกรมการกำหนดอายงานนานในการเลอนแตละตำแหนง กอาจมผลตอพนกงาน
เหลานในการมองวาตนเองมความสามารถแตกลบเตบโตไดชาหรอกาวหนาชาไป เปน
เหตผลทหลายคนมความคดออกจากองคกรไปเตบโตทอน
โดยแนวทางทงหมดดงกลาวขางตน จกเปนประโยชนตอสวนราชการและ
จงหวด ทสามารถนำไปประยกตใชและปฏบตในการจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ
โดยสงสำคญทตองคำนงถง คอ ความสอดคลองกบยทธศาสตรหลกของสวนราชการ
และจงหวด ระเบยบสำนกงาน ก.พ. และขนตอนการดำเนนการทเปนระบบ โปรงใส
และเปนธรรมตอขาราชการทงนเพอใหเกดการยอมรบในหลกเกณฑเงอนไขตางๆตามท
ไดจดทำเสนทางกาวหนาในสายอาชพ
52-001-025_001-112_B.indd 79 1/15/2009 6:49:59 PM
xxx80
HR Success Stories in Public Sector
HR Scorecard Sharing
การพฒนาสมรรถนะระบบบรหารทรพยากรบคคล
ในระดบจงหวด
52-001-025_001-112_B.indd 80 1/15/2009 10:53:06 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
81
กรณตวอยาง : สำนกงานสาธารณสขจงหวดแพร
การพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคล ของสำนกงานสาธารณสขจงหวดแพร การพฒนาสมรรถนะระบบการบรหารทรพยากรบคคล เปนโครงการท
จงหวดแพรไดดำเนนการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลของจงหวดตามนโยบาย
เพอสนบสนนยทธศาสตรท 4 ของจงหวดแพร: การพฒนาทรพยากรมนษย โดยได
กำหนดแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลของจงหวดแพรประจำปงบประมาณ
พ.ศ.2551ใหทกสวนราชการดำเนนการตามกลยทธ2เรองคอการพฒนาประสทธภาพ
ศกยภาพเพมขดความสามารถคณธรรมและจรยธรรมบคลากรทกชวงวยและทกอาชพ
และคมครองดแลและพทกษสทธผดอยโอกาสทางสงคมใหเปนธรรมอยางทวถงและ
สามารถพงพาตนเองไดอยในสงคมไดอยางเทาเทยมและมศกดศร
จงหวดแพรจงไดคดเลอกสำนกงานสาธารณสขจงหวดเปนหนวยงานนำรอง
เพอพฒนาระบบการบรหารทรพยากรบคคลของจงหวดแพรโดยสำนกงานสาธารณสข
จงหวดแพรจดทำโครงการพฒนาองคกรแหงความเปนเลศโดยยดหลกการ3ขอคอ
1)การพฒนาทนมนษย(HumanCapitalDevelopment)2)การเสรมสรางศกยภาพ
ความสามารถหลกใหอยกบองคกรมากทสด(CapitalOrganizationDevelopment)
และ 3) การพยายามรกษาความสามารถหลกใหอยกบองคกรใหมากทสด (Talent
Management) โดยไดนำมาตรฐานความสำเรจดานการบรหารทรพยากรบคคล(HR
Scorecard)มาใชในการประเมนสถานภาพของการบรหารทรพยากรบคคลของจงหวด
และจดทำแผนพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลในปงบประมาณพ.ศ.2551
การพฒนาสมรรถนะระบบบรหารทรพยากรบคคล
ในระดบจงหวด
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 81 1/15/2009 6:24:08 PM
xxx82
HR Success Stories in Public Sector
สำนกงานสาธารณสขจงหวดแพร(สสจ.แพร)ประกอบดวยสาธารณสขอำเภอ
โรงพยาบาลจงหวด โรงพยาบาลชมชน และสถานอนามย มบคลากรรวม1,371 คน
ซงมหนวยงานการเจาหนาทเปนหนวยงานรบผดชอบดานบรหารทรพยากรบคคล และ
มหนวยงานพฒนาบคลากรทำหนาทดานการพฒนาบคลากรทงสองหนวยงานเปน
หนวยงานหลกในการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลนอกจากการทสำนกงาน
สาธารณสขจงหวดแพรไดรบมอบหมายใหเปนหนวยงานนำรองตามแผนกลยทธการ
บรหารทรพยากรบคคลของจงหวดแลว ยงมแผนงานดานการพฒนาระบบบรหาร
ทรพยากรบคคลตามนโยบายของสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จงไดจดทำแผน
การดำเนนงานเพอพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลของสำนกงานสาธารณสข
จงหวดแพรขนเพอตอบสนองเปาประสงคของทงสองหนวยงาน และเพอพฒนาระบบ
บรหารทรพยากรบคคลทสงเสรมการบรรลความสำเรจตามยทธศาสตรพฒนาสาธารณสข
จงหวดแพรท4:บรหารจดการและพฒนากำลงคนและสงผลตอความสำเรจตาม
วสยทศนคอ“สำนกงานสาธารณสขจงหวดแพรเปนองคกรธรรมาภบาลแหงการเรยนร
เพอพฒนาเมองแพรสสขภาพ”
การดำเนนงานเพอพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลของสสจ.แพร ไดเรม
พฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลนบตงป พ.ศ.2548 โดยมงเนนการพฒนาดาน
ประสทธผลการบรหารทรพยากรบคคล โดยมวตถประสงคเพอใหบคลากรในองคกร
มสมรรถนะในการปฏบตงาน หลงจากไดรบมอบหมายตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสข
และจงหวดแพร สสจ.แพรจงไดนำแนวทางการพฒนาตามมาตรฐานความสำเรจดาน
การบรหารทรพยากรบคคล (HR Scorecard) มาใชในการประเมนสถานภาพการบรหาร
แนวทางการดำเนการของจ.แพร/2550-2554
2552-2554
2551
2550
ตดตามผลดำเนนงาน
สสจ.แพรเปนหนวยงานนำรอง
หวหนาสวนราชการรวมลงนามMOU
ผวาฯประกาศนโยบาย
ดำเนนการตามแผน
สวนราชการตางๆจดทำแผนปฏบตการ
ทกสวนราชการรวมจดทำแผนกลยทธการบรหารฯ
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 82 1/15/2009 10:53:51 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
83
ทรพยากรบคคล และจดทำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลของ สสจ.แพร
ประจำป พ.ศ. 2551 ขน ผลการประเมนสถานภาพกอนการพฒนาระบบบรหารทรพยากร-
บคคล พบวามระดบคะแนนรอยละ 60.22 หรอจดอยในกลมทประสบความสำเรจดาน
การบรหารทรพยากรบคคลบางสวน โดยมคะแนนในมตท 3 ประสทธผลดานบรหาร
ทรพยากรบคคลนอยทสดเมอเทยบกบคะแนนประเมนในมตอนๆ ซงสะทอนใหเหนวา
สสจ.แพร มระบบการบรหารทรพยากรบคคลทมสมรรถนะปานกลาง
จากผลการวเคราะหพบวา สาเหตททำใหสถานภาพการบรหารทรพยากรบคคล
มคะแนนไมสงนน เกดจากขาดการสอสารใหบคลากรทราบ รวมทงการสรางความ
เขาใจตอนโยบาย ทงทบางเรองมการดำเนนการและมนโยบายทชดเจนอยแลว ผลการ
ประเมนสถานภาพการบรหารทรพยากรบคคลของ สสจ.แพร ยงสะทอนใหเหนถงปญหา
ดานบรหารทรพยากรบคคลทจำเปนตองพฒนา ไดแก อตรากำลงคนทไมเพยงพอ
การรกษาบคลากรทมสมรรถนะสง เชน แพทย รวมทงเจาหนาทบางตำแหนงงาน การ
รองเรยนดานบรหารทรพยากรบคคล ปญหาดานการบรหารทรพยากรบคคลซงไมม
การบรณาการทงงานและคน สงผลใหสนเปลองงบประมาณในการดำเนนงาน ความ
ไมพงพอใจของบคลากรตอสภาพแวดลอมในการทำงาน เปนตน
นอกจาก สสจ.แพรไดจดทำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลของตนเองแลว
ยงไดขยายผลการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลไปยงโรงพยาบาลและ
สาธารณสขอำเภอในสงกด โดยจดทำขอตกลงในการดำเนนการระหวางนายแพทยสาธารณสข
จงหวดแพร กบผบรหารของโรงพยาบาล และสาธารณสขอำเภอ เพอประกาศนโยบาย
และแสดงถงความพรอมใจมงมนในการพฒนาระบบการบรหารทรพยากรบคคลของ
หนวยงานในสงกด โดยผบรหารและคณะทำงานไดมการตดตามประเมนผล จดใหม
การประกวดผลงานท ประสบความสำเรจและแลกเปล ยนความร ดานการบรหาร
ทรพยากรบคคล
สสจ.แพรไดกำหนดแนวทางการดำเนนการพฒนาสมรรถนะระบบการบรหาร
ทรพยากรบคคลของหนวยงาน โดยกำหนดใหมผลลพธทง 5 มต คอ
52-001-025_001-113_B.indd 83 1/13/2009 4:50:33 PM
xxx84
HR Success Stories in Public Sector
การดำเนนงานตามแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลของ สสจ.แพร ไดดำเนนการ
ทง 5 มต คอ
มตท 1 ความสอดคลองเชงยทธศาสตร สสจ.ดำเนนการประกาศนโยบาย
และชแจงแนวทางการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคลใหหนวยงานระดบ
อำเภอ จดทำแผนยทธศาสตรการพฒนาสมรรถนะระบบการบรหารทรพยากรบคคล
กำหนดแนวทาง และตวชวดในการดำเนนการทงระดบจงหวด ระดบอำเภอ และกำหนด
ใหหนวยงานระดบอำเภอจดทำแผนปฏบตการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากร
บคคลของหนวยงาน การดำเนนการดงกลาวสงผลตอความสำเรจทำใหสสจ.แพร
มนโยบายและมาตรการดานบรหารทรพยากรบคคลทสนบสนนตอการบรรลวสยทศน
และยทธศาสตรของหนวยงานมการบรหารกำลงคนใหมขนาดทเหมาะสมตามเกณฑ
ผลลพธทคาดหวงตามมตท 1-5 ของ สสจ.แพร
มตท 1 มตท 2 มตท 3 มตท 4 มตท 5
- ผบรหารระดบสงของหนวยงานกำหนดทศทางการบรหารทรพยากรบคคลชดเจน และมการตดตามประเมนผล
- มแผนอตรากำลง แผนพฒนาบคลากร และแผนพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศทสอดคลองยทธศาสตรหนวยงาน
- มตวชวดความสำเรจของการบรหารทรพยากรบคคล
- กระบวนการบรหารทรพยากรบคคลมความถกตอง ทนเวลา
- มระบบฐานขอมลดานการบรหารทรพยากรบคคลทถกตอง เทยงตรง ทนสมย
- มการนำเทคโนโลย และเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในกระบวนการบรหารทรพยากรบคคล
- การรกษาขาราชการและผปฏบตงานทจำเปนตอการบรรลยทธศาสตร
- ความพงพอใจของบคลากรตอนโยบาย แผนงาน โครงการ และมาตรการดานการบรหารทรพยากรบคคล
- การสนบสนนใหเกดการเรยนรและพฒนาอยางตอเนอง รวมทงสงเสรมใหมการแบงปนและแลกเปลยนขอมลขาวสารและความร
- มระบบบรหารผลการปฏบตงานทเนนประสทธภาพ ประสทธผล
- รบผดชอบตอการตดสนใจ และผลการตดสนใจดานการบรหารทรพยากรบคคล โดยคำนงถงหลกความสามารถ ผลงาน คณธรรม นตธรรม
- มความโปรงใสทกกระบวนการของการบรหารทรพยากรบคคล
- ขาราชการมความพงพอใจตอสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน
- มการจดสวสดการหรอสงอำนวยความสะดวกเพมเตมทไมใชสวสดการภาคบงคบ ตามความเหมาะสม
- มการสงเสรมความสมพนธอนดระหวางฝายบรหาร ผบรหาร และบคลากรในหนวยงาน
52-001-025_001-112_B.indd 84 1/15/2009 10:54:23 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
85
GIS (Geographic Information System) รวมทงมการรกษากลมผปฏบตงานทม
สมรรถนะสง ดวยการพฒนากลมดงกลาวเปนการเฉพาะ และมแผนพฒนาบคลากร
มตท 2 ประสทธภาพดานการบรหารทรพยากรบคคล สสจ.แพรดำเนนการ
พฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลโดยงานการเจาหนาท ใชโปรแกรมบรหารงานบคคล
สวนภมภาคของกระทรวงสาธารณสข (PIS: Personel Information System) และงาน
พฒนาบคลากรไดพฒนาระบบฐานขอมลดานพฒนาบคลากรใหเชอมโยงกบโปรแกรม
บรหารงานบคคล ทำใหมสสจ.แพรมฐานขอมลสำหรบประกอบการวางแผน วเคราะห
และตดสนใจในกระบวนการบรหารทรพยากรบคคล ซงสามารถประมวลผลไดทงใน
ระดบอำเภอ และจงหวด รวมทงมการพฒนาฐานขอมลดานการพฒนาทรพยากรบคคล
ในเวบไซต ซงทำใหสะดวกในการปอนขอมลเปนจงหวดแรกของกระทรวงสาธารณสข
มตท 3 ประสทธผลดานการบรหารทรพยากรบคคล สสจ.แพรไดจดทำ
สมรรถนะประจำหนวยงานและจดทำแผนการพฒนาสมรรถนะบคลากร โดยแบงการ
พฒนาสมรรถนะบคลากรแบงเปน 3 ระดบ คอ พฒนาสมรรถนะรายบคคล พฒนา
สมรรถนะภาพรวมของหนวยงานระดบอำเภอ และพฒนาสมรรถนะภาพรวมระดบ
จงหวด รวบรวมและเผยแพรความรดานการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคลใน
รปแบบตางๆ จดประกวดผลการดำเนนงานดาน HR และเวทแลกเปลยนเรยนรดาน HR
รวมทงประกวดผบรหารทรพยากรบคคล ภายใตชอ “HR Forum 2008: สสจ.แพร
55 ป ทำดเพอพอ” กำหนดบคลากรทเปนผมสมรรถนะสงนำรอง จำนวน 5 กลมงาน
การดำเนนงานในมตน สงผลใหสสจ.แพรมการพฒนาระบบการบรหารผลการปฏบตงาน
(Performance Management) พฒนาหนวยงานใหเปนสงคมแหงการเรยนร (Learn-
ing Society) มชองทางการสอสารและเผยแพรความร เชน จดทำคมอการบนทก
ผลงาน KM Corner เวปบอรด มมการจดการความรในเวบไซต แผนโปสเตอรสำหรบ
เผยแพรองคความรใหม จดเวทประกวด แลกเปลยนความร และ ประกวดผลงานผบรหาร
ทรพยากรบคคลดเดนจงหวดแพร ทำใหบคลากรทงระดบจงหวดและระดบอำเภอ
มความรดานบรหารทรพยากรบคคลเพมขนและเหนความสำคญของการพฒนาในเรอง
ดงกลาว นอกจากนผลการประเมนระดบความพงพอใจของขาราชการตอนโยบายการ
บรหารทรพยากรบคคลอยในระดบด คอ 4 คะแนน จากคะแนนเตม 5 คะแนน
มตท 4 ความพรอมรบผดดานการบรหารทรพยากรบคคล สสจ.แพร รวมกบ
สำนกงาน ก.พ. จดอบรมหลกสตร “HR Risk Management” ใหแกผบรหารหนวยงาน
และผเกยวของเพอสรางความรความเขาใจ ชแจงกฎระเบยบ และขอบงคบเกยวกบ
ระบบการบรหารทรพยากรบคคลใหแกหนวยงานระดบอำเภอทกแหงและพฒนา
หลกเกณฑการคดเลอกบคคลเพอบรรจแตงตง เลอนระดบใหมความโปรงใสมากขน
สงผลใหในปงบประมาณ พ.ศ.2551 ไมมเรองรองเรยนเกยวกบการคดเลอกบคคล
มตท 5 คณภาพชวตและความสมดลของชวตและการทำงาน สสจ.แพรได
กำหนดใหหนวยงานในสงกดใหความสำคญกบการพฒนาคณภาพชวต ใหเกดความ
52-001-025_001-113_B.indd 85 1/13/2009 4:50:33 PM
xxx86
HR Success Stories in Public Sector
สมดลระหวางชวตและการทำงาน และสำรวจความตองการของบคลากรตอระบบการ
บรหารทรพยากรบคคลและสวสดการตางๆ โดยไดนำขอมลมาประกอบการวางแผน
พฒนาคณภาพชวต/ความสมดลของชวตและการทำงาน จดกจกรรม Coffee Talk
โดยมวตถประสงคเพอสรางความสมพนธระหวางผบรหาร และผปฏบตงาน และเปน
ชองทางหนงในการสอสารแลกเปลยนปญหา/แนวทางแกไขปญหาตางๆขององคกร
จดทำสาสน สสจ.แพร/วารสาร ฅน สสจ.แพร เปนชองทางการสอสารแบบ Informal
ในการเชอมความสมพนธ และลดชองวางระหวางบคลากรในองคกร จดสวสดการ
ใหแกบคลากรตามความจำเปน เชน โรงพยาบาลทหางไกลจดรถรบ-สงบคลากร ระหวาง
ทพกและโรงพยาบาล เชน รพ.สอง ลอง วงชน รองกวาง ประกวดคนดศรสาธารณสข
แพร ผลสำเรจทำใหบคลากรสาธารณสขมขวญกำลงใจทด และจากผลการสำรวจความ
พงพอใจนน พบวารอยละ 99.95 ของจำนวนบคลากรมความพงพอใจตอสภาพแวดลอม
ในการทำงานทระดบคะแนน 3-5
จากการดำเนนการตามแผนกลยทธทง 5 มต สงผลใหสสจ.แพรมคะแนนการ
ประเมนสถานภาพการบรหารทรพยากรบคคลภายหลงการดำเนนงานเปรยบเทยบ
กบคะแนนการประเมนกอนการดำเนนงานเพมขนจากรอยละ 60.22 เปนรอยละ 86
สะทอนวา สสจ.แพรมระบบการบรหารทรพยากรบคคลทมสมรรถนะสง จดในกลมท
ประสบความสำเรจ (โดยใชวธประเมนตาม HR Scorecard) นอกจากนยงสงกระทบ
เชงบวกดานบรหารทรพยากรบคคล ไดแก ฝายบรหารทวไปปรบเปลยนการทำงานมงเนน
เชงยทธศาสตรเพอสนบสนนการบรรลเปาหมายของหนวยงาน ทำใหเกดการบรณาการ
และการทำงานเปนทมระหวางฝายบรหารทวไป และงานพฒนาบคลากร ทำใหการบรหาร
ทรพยากรบคคลขององคกรเปนระบบมากยงขน
สสจ.แพรเผชญปญหาอปสรรคในการดำเนนการ คอ คณะทำงานทมาจาก
ตำแหนงงานไมสามารถสนบสนนและรวมดำเนนการไดเตมท สงผลใหการดำเนนการ
ลาชา บคลากรจากงานการเจาหนาททำงานในลกษณะของงานประจำมานานทำให
ขาดความรและเทคนคในเชงวชาการดานการบรหารทรพยากรบคคลสมยใหมอยางเพยงพอ
อยางไรกตาม ความสำเรจในการบรหารทรพยากรบคคลของ สสจ.แพร
เกดจากการสนบสนน การเอาใจใสอยางจรงจง และการใหอสระในการปฏบตงานของ
ผบรหารสงสด การคดเลอกผทมสมรรถนะ และความพรอมทงดานความร ความสามารถ
มทศนคตเชงบวก การประสานงาน และความรบผดชอบในการพฒนาสมรรถนะการ
บรหารทรพยากรบคคลของหนวยงาน โดยคดเลอกจากหนวยงานตางๆในจงหวด และ
ในหนวยงานเพอรวมกนดำเนนงาน ความเขมแขง และการทำงานเปนทมของคณะ-
กรรมการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล รวมทงการมสวนรวมของบคลากร บทบาท
52-001-025_001-112_B.indd 86 1/15/2009 10:55:25 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
87
ของฝายพฒนาบคลากรรวมกบงานการเจาหนาท และระบบพฒนาคณภาพของสถาน-
พยาบาลทสนบสนนการดำเนนการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคล
สสจ.แพรกำหนดแนวทางการดำเนนการในอนาคตเพอพฒนาระบบบรหาร
ทรพยากรบคคลอยางตอเนอง ไดแก
- วดผลในการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคล โดยกำหนดตวชวด
เชงคณภาพเพมขน
- จดทำกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลใหครอบคลมทกมตและหาผนำความร
(Knowledge Carrier )ในแตละกระบวนงานเพอนำมาจดการความร
- พฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานโดยยดหลกผลงาน และหลก-
สมรรถนะ ซงนำผลมาใชประกอบการจดสรรสงจงใจ
- ประสานงานกบกลมบรหารทรพยากรบคคล ของสำนกงานจงหวดแพร เพอ
ขยายผลอยางเปนระบบไปยงสวนราชการอนในจงหวดแพร
- จดเวทแลกเปลยนเรยนร และประกวดผลงานดานบรหารทรพยากรบคคล
เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และพฒนาเปนนวตกรรมดานบรหารทรพยากร
บคคลตอไป
ผลสำเรจตามแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลของสสจ.แพร ไดสะทอน
ใหเหนถงความสำเรจในระดบตนทนำแนวทางตามมาตรฐานความสำเรจดานการ
บรหารทรพยากรบคคล (HR Scorecard) ไปใชโดยทำใหเกดความสมดลทง 5 มต
ในระยะเวลาอนสน สงผลทำใหเกดความเปลยนแปลงดานบรหารทรพยากรบคคลตาม
ผลลพธทสสจ.แพรกำหนดไว และยงไดกำหนดแนวทางการดำเนนงานในอนาคตเพอ
ใหการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลอยางตอเนอง
52-001-025_001-113_B.indd 87 1/13/2009 4:50:34 PM
xxx88
HR Success Stories in Public Sector
HR Sharing from Private Sector
52-001-025_001-112_B.indd 88 1/15/2009 10:56:24 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
89
กรณตวอยางการบรหารทรพยากรบคคล
แบบอยางความสำเรจทดดานระบบประเมนผลการปฏบตงานบรษท ปนซเมนตนครหลวง จำกด (มหาชน)
บรษท ปนซเมนตนครหลวง จำกด (มหาชน) ผผลตปนซเมนตตรานกอนทร
เปนบรษทหนงทมการบรหารทรพยากรบคคลโดยระบบบรหารผลการปฏบตงานทม
ความเปนสากล และใหความสำคญทงในดานเทคโนโลยและทกษะการบรหารผลการ
ปฏบตงานของผทเกยวของ จงเปนทมาของระบบ eDialogue นอกจากความนาสนใจ
ของตวระบบ เมอยอนรอยการนำระบบบรหารผลการปฏบตงานทปฏบตอยแลวใน
บรษทแม คอ โฮลซม กรป สวสเซอรแลนด (Holcim Group Switzerland) มาพฒนา
ระบบการบรหารผลการปฏบตงานเดมทเคยปฏบตอย จะพบไดวาผปฏบตงานดานบรหาร
ทรพยากรบคคลไดนำแนวคดของ Plan – Do – Check – Act (PDCA) มาปรบใช
ในการพฒนาระบบไดอยางนาสนใจ
“Dialogue vs. eDialogue” หวใจสำคญของระบบบรหารผลการปฏบตงาน
สำหรบพนกงานปนนกอนทร Dialogue เปนคำทใชเรยกแทนระบบรหารผลการปฏบตงาน
หมายถง กระบวนการสอสารสองทางผานการสนทนาระหวางผประเมนและผถกประเมน
เพอสรางความมนใจวา พนกงานไดกำหนดเปาหมายการปฏบตของตนเองไดอยางสอดคลอง
กบเปาหมายทางธรกจ ควบคไปกบการพฒนาความสามารถ/ สมรรถนะ (Competency)
ทจำเปนในการปฏบตงานปจจบน และจำเปนสำหรบการเตบโตทางสายอาชพ และเพอเพม
ประสทธภาพของระบบบรหารผลการปฏบตงานบรษทฯ รองรบการถายทอดตวชวด
กรณตวอยาง : บรษท ปนซเมนตนครหลวง จำกด (มหาชน)
52-001-025_001-113_B.indd 89 1/13/2009 4:50:34 PM
xxx90
HR Success Stories in Public Sector
ขององคกรไปสผบรหารและบคลากรประมาณ 3,000 คน บรษทฯ จงไดนำเทคโนโลย
คอมพวเตอรเขามาเปนเครองมอทสนบสนนการบนทกขอมลทจำเปนตองใชในการ
สนทนา หรอ Dialogue ไดแกขอมลคาตวชวด (Key Performance Indicator-KPI)
คาเปาหมาย และแผนการพฒนาสมรรถนะรายบคคล (Individual Development
Plan-IDP) จงเปนทมาของ Electronic Dialogue หรอ eDialogue
อาจกลาวไดวากระบวนการและทกษะการส อสารของผ บงคบบญชาและ
ผใตบงคบบญชา เปนสงสำคญทจะหลอเลยงหวใจของใหการทำ Dialogue ระหวาง
ผประเมนและผถกประเมนดำเนนไปไดอยางมประสทธภาพ ไดทงผลงานทตองการ และ
เพมพนสมพนธภาพทดของทงสองฝาย โดยมหลกเกณฑทสำคญคอ พนกงานเปนเจาของ
Dialogue ของตนเอง และมความรบผดชอบในการกรอกขอมล พรอมทงแจงใหหวหนา
ทราบเพอตรวจสอบขอมลและประเมนผล ในขณะเดยวกนผบงคบบญชาตองสอนงาน
และใหความคดเหนยอนกลบ (Feedback) แกพนกงานตลอดทงปเพอใหบรรลเปาหมาย
ทตงไว ในขณะทระบบอเลกทรอนกสเปนเพยงสงอำนวยความสะดวกใหผบรหารและ
พนกงานบรหารจดการกบขอมลทเกยวของเทานน
กวาจะมาเปน Dialogue กอนหนาทนำระบบบรหารผลงานทเนน Dialogue มาใชในบรษทฯ นน ระบบเดม
เปนการประเมนผลแบบดงเดมทใชแบบฟอรมกระดาษทผบงคบบญชาประเมนเฉพาะ
เรองการบรรลตวชวดและคาเปาหมายเพยงดานเดยวเทานน โดยทพนกงานไมมสวนรวม
ในการรวมกำหนดเปาหมายการปฏบตงานและการพฒนาตนเอง ผลการประเมนจะ
ถกนำไปใชเพอพจารณาคาตอบแทนในชวงปลายป ตอมาในป 2550 บรษทฯไดวาจาง
บรษททปรกษาวตสน ไวแอท (ประเทศไทย) มาดำเนนการสำรวจความพงพอใจพนกงาน
ผลจากการสำรวจฯพบวา ระดบความพงพอใจของบคลากรดานการบรหารผลการปฏบตงาน
มคะแนนทตำเปนลำดบทสามจากปจจยความพงพอใจทงหมด ปญหาทพบแบงออกเปน
4 ดาน ไดแก
1. ดานการสอสาร พนกงานไมไดรบการถายทอดขอมลเปาหมาย กลยทธ
ทศทางการดำเนนงานของบรษทฯและไมไดรบทราบความคาดหวงดานผลงานทตนเอง
ตองรบผดชอบอยางชดเจนและไมทวถง
2. ดานความไมสอดคลองของตวชวด เนองจากไมมการกำหนดตวชวด (KPI)
ทสอดคลองกนทงระหวางองคกร ทมงาน และพนกงาน รวมทงไมมความสอดคลอง
ของตวชวดรวมกน และ/หรอระหวางหนวยงานใหไปในทศทางเดยวกน พนกงานแตละ
คนจงมผลงานของตนเองแตไมสงผลตอความสำเรจของบรษทฯ
3. ดานทกษะการสอสารและการบรหารผลงานของระดบผจดการ ขอมลจาก
การสำรวจพบวาพนกงานขาดความเชอถอในตวผจดการ เนองจากไมมความเขาใจแนวคด
52-001-025_001-112_B.indd 90 1/15/2009 10:56:48 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
91
การบรหารผลการปฏบตงาน ความไมเขาใจเครองมอการบรหารผลการปฏบตงาน
และขาดความเขาใจในบทบาทหนาทของหวหนางานและบทบาทของทมงาน
4. ดานความเชอถอในผลการประเมน พนกงานเหนวาภายหลงการประเมนผล
การปฏบตงานแลว บรษทฯ ไมไดนำผลการประเมนไปใชเชอมโยงกบการบรหารทรพยากร
บคคลอนๆ เนนการนำผลไปใชเพอการพจารณาขนเงนเดอนเทานน ไมมการเปลยนแปลง
ดานอนๆ ทสงเกตเหนได
ผลการสำรวจดงกลาวสะทอนความไมเชอมนและแรงจงใจเพยงเลกนอยของ
พนกงานทอาจมผลกระทบตอความสำเรจของบรษท จงนำไปสการหาแนวทางปรบปรง
ระบบบรหารผลงานเพ อเพ มระดบความเช อถอและความพงพอใจของพนกงาน
ประกอบกบโฮลซม กรป สวสเซอรแลนด (Holcim Group Switzerland)ซงไดนำ
ระบบ eDialogue เขามาปรบใชในบรษทฯ ทงในดานระบบซอฟแวร (Software)
และทกษะของบคลากร (Peopleware) เพอใหเกดมาตรฐานการบรหารผลการปฏบต-
งานเชนเดยวกบบรษทในเครอโฮลซมอนๆ จดเรมของ Dialogue จงเรมขนในป 2550
อนเปนการคนหาสาเหตของปญหาดานการบรหารผลการปฏบตงานและผลกระทบทเกดขน
ความทาทายของกาวแรก ในการปรบเปลยนระบบนนบรษทฯ ไมมอปสรรคในดานการตดตงระบบเทคโนโลย
ทรองรบซอฟแวรใหม หากแตการปรบเปลยนทศนคต ความเคยชนกบการประเมนผล
แบบเกาเปนสงททาทายทมงานพฒนาทรพยากรบคคลเปนอยางยง ดงนนในปจจบน
ระบบ eDialogue จงอยในความรบผดชอบของฝายการเรยนรและพฒนา เนองจาก
สาระสำคญของการพฒนาระบบอยทการพฒนากระบวนทศน (Paradigm) ความร และ
ทกษะของทงผประเมนและผถกประเมน ซงบคลากรสวนใหญของบรษทฯเปนวศวกร
และนายชาง มลกษณะบรรยากาศการทำงานแบบเพศชาย (Masculinity) งานสวนใหญ
เกยวของกบเครองจกร เครองมอ (Hardware) มากกวาการใสใจในรายละเอยดเลกๆ
นอยๆ เกยวกบงานบรหารบคลากรรวมถงความแตกตางของพนฐานการศกษาของ
บคลากรในสวนของโรงงานผลต
ในชวงป 2551 เปนปทเรมทดลองนำระบบใหมใช โดยการกำหนดตวชวดและ
คาเปาหมายใหบคลากรเขามาใชระบบ eDialogue รอยละ 80 เพอใหบรรลตวชวด
ดงกลาว คณะทำงานไดกำหนดระยะเวลาการดำเนนงานเปนโครงการตอเนองเพอใหม
การปรบปรงพฒนาระบบการบรหารผลการปฏบตงานอยางตอเนองตามหลก PDCA
และเนนการแกไขปญหาทสาเหตทแทจรงซงเปนผลมาจากการสำรวจความคดเหนของ
พนกงาน
52-001-025_001-113_B.indd 91 1/13/2009 4:50:34 PM
xxx92
HR Success Stories in Public Sector
ลดอปสรรคขอท 1 สงเสรมความรความเขาใจดวยการสอสาร ทมงานเรมตนการสอสารประชาสมพนธระบบบรหารผลการปฏบตใหมผาน
ชองทางการสอสารตางๆเชนแผนพบหนาจอคอมพวเตอรในชวงระยะเวลาการประเมนผล
มวตถประสงคเพอเตอนและกระตนใหพนกงานเขาไปบนทกขอมลบนระบบeDialogue
เปนระยะๆดงน
ระยะท 1 ปจจยนำเขา (ตนป)
•ภารกจวสยทศนคานยม
•กลยทธหรอแผนธรกจ
•เปาหมายแผนของฝาย/สวนงาน
ระยะท 2 การตงเปาหมายประจำป (ตนป)
•ตามใบพรรณนาลกษณะงาน(JobDescription)
•การกำหนดKPIโดยยดหลกSMART
•การกำหนดCompetencyทตองการพฒนา
•แผนพฒนาพนกงาน
•แผนทรพยากรทตองการ
ระยะท 3 การตดตามความกาวหนา (กลางป)
•การใหคำปรกษาแนะนำในการทำงาน
•การพจารณาความเปลยนแปลงของบรบททเกยวของทอาจสงผลกระทบตอ
ความสำเรจในการทำงานเชนเศรษฐกจสงคมคแขงกฎหมาย
ระยะท 4 การประเมนผล (ปลายป)
•พจารณาเทยบกบมาตรฐานการปฏบตงาน
•KeyPerformanceArea
•KeyPerformanceIndicator
•การประเมนCompetency
ระยะท 5 ผลลพธทตามมาเชอมโยงกบระบบ HR อนๆ
•การวางแผนพฒนาบคลากร
•การวางแผนความกาวหนาในอาชพ
•ระบบบรหารคาตอบแทน
Phase 0BusinessPlanningandBudgeting
Phase 1GoalSetting
Phase 2ManagingProgress
Phase 3ResultEvaluation
Consequence Phase LinktoOtherHRProcesses
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 92 1/15/2009 10:57:27 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
93
นอกจากพนกงานจะรบทราบภาพรวมของกระบวนการบรหารผลการปฏบตงานแลว
ทมงานไดจดทำแผนพบคมอการบรหารประสทธภาพการปฏบตงานและการพฒนา
พนกงาน(YourGuidetoDialogue) เผยแพรทวองคกร โดยมสาระสำคญทกลาวถง
ความหมายของDialogue ภาพรวมกระบวนการทง5 ระยะ ประโยชนทพนกงาน
จะไดรบหลกเกณฑการทำDialogueความเชอมโยงกบกระบวนการบรหารทรพยากร-
บคคลอนๆวธการกำหนดเปาหมายการทำงานแบบSMARTวธการเขาสระบบ
eDialogue และ แผนผงกระบวนการ (Dialogue Flowchart) พรอมทงชอและ
เบอรโทรศพทตดตอของทมงานทงในสวนกลางและผท ประจำอยในโรงงานผลต
ททำหนาทเปนDialogueChampionคอยใหคำปรกษาแนะนำในการทำDialogue
และตดตามผลการใชระบบ
ลดอปสรรคขอท 2 สงเสรมทกษะการกำหนดและถายทอดตวชวด ฝายการเรยนรและพฒนาไดจดการอบรมหลกสตรหวขอ “eDialogue &
Goal Setting Workshop” สำหรบพนกงานกลมผบรหารระดบตน ( First Line
ManagementLevel-FML)จำนวนประมาณ300คนจากทงหมด700คนโดย
ใชวทยากรภายในทำการถายทอดความรและทกษะในการถายทอดตวชวดมโครงราง
หลกสตรประกอบดวยหวขอตางๆดงน
•แนวคดสำคญของการบรหารผลการปฏบตงาน
•เทคนคการกำหนดGoalSetting&SMARTTargets
•แนะนำการใชระบบeDialogueVersion3
อปสรรคทสำคญอกประการหนงททมงานเลงเหน คอพนกงานทปฏบตงาน
มานานขาดทกษะดานการใชคอมพวเตอรทำใหหลกเลยงการเขามาใชระบบeDialogue
ทไมคนเคย ดงนนทมงานจงมการอบรมการใชคอมพวเตอรเพอสรางความคนเคยและ
พฒนาทกษะการใชงานคอมพวเตอรเบองตน เสรมสรางความมนใจในการเรยนรระบบ
eDialogueมากขน
ลดอปสรรคขอท 3 สงเสรมทกษะการสอสารเพอบรหารผลการปฏบตงานและ พฒนาพนกงาน บรษทฯเลงเหนความสำคญของการพฒนาทกษะดานการบรหารประสทธภาพ
การปฏบตงานซงการรวมทกษะหลายๆดานเขาไวดวยกนเชนทกษะการบรหารผลงาน
การสอสาร จตวทยาการจงใจผใตบงคบบญชา การเจรจาตอรอง การใหคำปรกษา
การสรางสมพนธภาพทด เปนตน ในการนำระบบการบรหารผลการปฏบตงานใหม
มาใชนจงไดมการพฒนาหลกสตรทบรษทใชฝกอบรมพนกงานในทกบรษทเครอขายมา
ปรบปรงเพอใหเหมาะสมกบวฒนธรรมองคกรของบรษทฯโดยการพฒนาวทยากร
52-001-025_001-113_B.indd 93 1/13/2009 4:56:58 PM
xxx94
HR Success Stories in Public Sector
ภายใน (Certify Trainer) จากบรษททปรกษา DDI ประจำประเทศไทย แบงออกเปน
2 หลกสตรตามกลมของผเขาอบรม ดงน
• หลกสตร Leading for Accelerated Performance & Growth (LEAP)
เปนหลกสตรสำหรบผบรหารระดบกลางขนไป (Middle Management Level - MML)
ทเนนการพฒนาทกษะในการสนทนาแบบ Dialogue กบผถกประเมน เชน การให
Feedback การใหคำปรกษา (Counseling)
• หลกสตร Interaction Skills for Accelerated Performance & Growth
(ISAP) สำหรบพนกงานทวไป เนนการพฒนาในการสอสารกบผบงคบบญชาเพอสราง
สมพนธภาพทด
ภายหลงการเขารบการอบรมแลวหากผบรหารและพนกงานมขอตดขดในการทำ
Dialogue สามารถปรกษา Dialogue Champion ไดเชนเดยวกบการใชระบบคอมพวเตอร
ความทาทายเบองหนาของ eDialogue จากภาพรวมของการดำเนนงานในป 2551 พบวามพนกงานการเขามาใชระบบ
Edialogue ประมาณรอยละ 50 จงเปนความทาทายของทมงานเรยนรและพฒนาใน
การปรบปรงแผนการดำเนนงานในป 2552 ทเนนการเพมพลงของการสอสารเพอสราง
ความรความเขาใจใหมากยงขน ภายใตกรอบแนวคดทวา No Dialogue No Merit
Increase เพอสงเสรมใหพนกงานเขามาใชงานระบบมากยงขน และเรงการลดอปสรรค
ขอสดทายไดแก การนำผลการประเมนไปเชอมโยงกบกระบวนการบรหารทรพยากร-
บคคลอนๆ เพอใหพนกงานเหนความสำคญและประโยชนของการเขาไปใชระบบ โดย
เฉพาะอยางยงวธการบรหารจดการภายหลงการคดกรองของระบบเพอจำแนกพนกงาน
ผทมผลการปฏบตงานดเลศ (Best Performer) และผทมผลการปฏบตทตองปรบปรง
(Bad Performer) รวมถงการเชอมโยงกบระบบบรหารคาตอบแทนทยตธรรมตาม
ผลการปฏบตจรงทเกดขน
ปจจยความสำเรจของ eDialogue ทมงานเรยนรและพฒนาไดนำผลการตดตามประเมนผลการใชระบบมาทบทวน
เพอหาปจจยความสำเรจและจดทควรพฒนางาน พบวามปจจยทควรใหความสำคญเพอเพม
แรงเสรมความรวมมอ และลดแรงตานระบบการประเมนผลการปฏบตงานใหม ดงน
• การสอสารเพอสงเสรมความรความเขาใจทถกตองของวตถประสงคหลก
ของการบรหารผลการปฏบตงานสมยใหมทมงใหเกดการพฒนาองคกรไปในทศทาง
เดยวกนของผปฏบตงานทกระดบ และกระตนใหเกดการเรยนรเพอพฒนาตนเองใหเปน
ผมศกยภาพอนจะนำไปสการเปนองคกรทมสมรรถนะสง (High Performance Orga-
nization)
52-001-025_001-112_B.indd 94 1/15/2009 10:58:18 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
95
•การสนบสนนของผบรหารระดบสงทเปนตนแบบในการเปนCoachและการ
ใหความสำคญตอการดำเนนงานในรปแบบของการจดสรรทรพยากรการกำกบตดตาม
ผลการดำเนนงานอยางใกลชดและความใสใจของผบรหารระดบกลางในการนำไป
ปฏบตดวยตนเองสงเสรมใหผใตบงคบบญชาเขาไปบนทกขอมลบนระบบeDialogue
ทำใหพนกงานเหนความสำคญและใหความรวมมอในการเขาไปใชระบบ
•การสรางความเชอมโยงกบกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลอนใหพนกงาน
เหนอยางชดเจนเปนรปธรรม จะชวยสรางความนาเชอถอและตระหนกถงประโยชนของ
ระบบeDialogueอยางแทจรง
•การพฒนาวธการใชงานระบบ(eDialoguePlatform)ใหมความงาย
สะดวกตอผใชงาน(UserFriendly)เพอจงใจในการใชระบบและมความพรอมตอ
การใชงานในชวงการประเมนผลใหสามารถรองรบจำนวนผเขาไปใชระบบจำนวนมาก
ในชวงเวลาเดยวกน
บทสงทาย ทมงานเรยนรและพฒนาสงทายไววาระบบ eDialogue จะประสบความสำเรจ
ไดนนตองอาศยความรวมมอรวมใจของทกฝายบทบาททชดเจนของผบรหารในการ
ใหความสนบสนนความสะดวกในการใชระบบความตระหนกถงวฒนธรรมองคกร
(CultureAwareness)ทสำคญคอระบบการบรหารผลการปฏบตงานทมประสทธผล
จะตองมการพฒนาอยางตอเนองทงในดานระบบเทคโนโลย(Hardware)และทกษะ
ของบคลากร(Peopleware)ทเกยวของทกระดบ
52-001-025_001-113_B.indd 95 1/13/2009 4:56:58 PM
xxx96
HR Success Stories in Public Sector
กรณตวอยาง : บรษท แพนเอเซย อตสาหกรรม จำกด
แบบอยางความสำเรจทดดานการหลอหลอมวฒนธรรมองคกรและการดแลพนกงานบรษท แพนเอเซย อตสาหกรรม จำกด
บรษทแพนเอเซยอตสาหกรรมจำกดเปนบรษทของคนไทยบรหารงานดวย
ผบรหารคนไทย ผลตแผนพลาสตกอะครลกทมคณภาพสงภายใตแนวคด “Quality
As You Desire” เพอตอบสนองตอความตองการของลกคาทงในดานคณสมบตการ
ใชงานการออกแบบดไซนและการพฒนานวตกรรมผลตภณฑทไดรบการรบรองมาตรฐาน
ถง3ระบบคอISO9001:2001ดานคณภาพ,ISO14001:2004ดานสงแวดลอม,
OHSAS18001:1999ดานความปลอดภยและไดรบรางวลทนาภาคภมใจหลายรางวล
ในป2551ไดแกรางวลแหงนวตกรรมดเดนเพอลดภาวะโลกรอนจากสภาวจยแหงชาต
การจดการพลงงานแบบสมบรณดเดน (TotalEnergyManagementAwards)
กรมสงเสรมอตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรมและรางวลThailandEnergy
Awards2008ดานการอนรกษพลงงานจากกระทรวงพลงงานรางวลBualuang
SMEsAwardดานนวตกรรมจากธนาคารกรงเทพฯและรางวล“ธรรมมาภบาลดเดน
ดานการปฏบตตอพนกงานแหงป2551”จากสถาบนปวยองภากรณรวมกบสถาบน
พฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมและสมาคมธนาคารไทย
จากรางวล “ธรรมาภบาลดเดน ดานการปฏบตตอพนกงาน แหงป 2551”
จงจดประกายความนาสนใจวาบรษทฯ มแนวทางการหลอหลอมวฒนธรรมองคกรได
อยางไรใหพนกงานมคณธรรมจรยธรรมและมผลการปฏบตงานทดเลศเปนทยอมรบ
จากสถาบนและองคกรชนนำ
โดดเดนดวยผนำทชดเจน บรษทแพนเอเซยอตสาหกรรมจำกดดำเนนธรกจภายใตการบรหารของ
ผบรหารหนมรนใหมคณโสรตนวณชวรากจทดำรงตำแหนงกรรมการผจดการแต
สำหรบพนกงานแพนเอเซย หรอ มนษย PA แลว ลกนองตางเรยกขานผบรหาร
ของเขาวา“เฮยเคน”ตามชอเลนคณโสรตนอาจจะกลาวไดวาวสยทศนและบคลกภาพ
ทกระตอรอรนมงมนสความสำเรจมองโลกในแงบวกมความกตญญใหความสำคญ
กบทมงานของผนำสะทอนไปสความชดเจนของภารกจนโยบายทศทางการดำเนนธรกจ
และวฒนธรรมองคกรแบบฉบบขององคกรมงกร(DragonOrganization)ดงน
52-001-025_001-112_B.indd 96 1/15/2009 10:58:42 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
97
ภารกจ : เรามงมนพฒนาองคกรมงกรของเราใหกระทดรดและเขมแขงดวยการยกระดบ
ความสามารถและคณภาพชวตทดของทมงาน เพอนำไปสการบรหารการจดการตนทน
ทตำทสดและตำทสดพรอมสรางสรรคคณภาพสนคาและบรการทตรงใจลกคาทวโลก
นโยบายบรษท : ขอท1ปรบปรงและพฒนากระบวนการทำงานอยางตอเนอง
ขอท2สรางความพงพอใจใหแกลกคาอยางสงสด
ขอท3ลดตนทนอยางตอเนองและเหนผลใหไดในระยะสน
บคลกภาพขององคกรมงกร : ขอท1มนสยรกสะอาดและมระเบยบวนย
ขอท2ทำงานอยางชาญฉลาด
ขอท3ทำงานหนกอยางไมรจกเหนดเหนอย
ขอท4สรรคสรางความฝนและจนตนาการ
ขอท5สนกและเสยสละเพอบานหลงน
ขอความในลกษณะเชนน ในหลายองคกรเปนเพยงกระดาษทใสในกรอบ
สำหรบการตงโชวผทมาเยอนเทานนแตทแพนเอเซยผทมาเยอนตางรสกไดวามพลงมงกร
โลดแลนอยในวถการทำงานของผบรหารและมนษยPA ทกคน จดเรมตนของบรรยากาศนน
เกดจากวธคดของผนำใหความสำคญกบบคลากร เพราะ “คนคอ ทรพยสนทมคายง”
เปนหวใจสำคญทสดทจะทำใหกลยทธตางๆของเราประสบความสำเรจเฮยเคนกลาวไววา
“มนษย PA ทกคนจะตองเปนคนทมเงน มความร และเปนคนด ของสงคม”
กระบวนการเปลยนคนเปนมนษย PA บรษทฯใหความสำคญกบกระบวนการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคลอยาง
เปนระบบ งานบรหารทรพยากรบคคลไดกลายเปนคคดของธรกจ(StrategicPartner)
โดยทเฮยเคนจะเขามาใหนโยบาย มอบหมายงาน กำกบตดตาม และมสวนรวมอยาง
เขมขนทงกบทมงานบรหารทรพยากรบคคลเองและกลมพนกงานทกระดบอยางทวถง
หลอหลอมดวยวฒนธรรมองคกรทเขมแขง มนษยPA ทกคนจะถกหลอหลอมใหมวธคด วธการปฏบต และพฤตกรรมการ
อยรวมกนภายใตกรอบวฒนธรรมองคกร4ขอคอ
ขอท 1 ทำงานเชงรก : มนษยPA ทกคนตองกลาคด รกเขาหาปญหา พรอมทง
ปรบกระบวนการเพอแกไขและปองกนปญหาอยางรวดเรว
52-001-025_001-113_B.indd 97 1/13/2009 4:56:59 PM
xxx98
HR Success Stories in Public Sector
ขอท 2 ใฝรและเรยนรตลอดเวลา : มนษย PA ทกคนตองเปนคนใฝเรยนรตลอดเวลา
ทงนเพอใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง ปรบตวใหทนตอสถานการณ และนำไปพฒนา
ใหทกอยางดขนอยเสมอ
ขอท 3 ทำงานเปนทม : มนษย PA ทกคนตองทำงานอยางมสวนรวม ชวยเหลอซงกน
และกน รวมกนเปนทมเพอบรรลเปาหมายขององคกร
ขอท 4 นอมรบการเปลยนแปลง : มนษย PA ทกคนตองปรบตวและมทศนคตทดตอ
การเปลยนแปลงอยเสมอ ทงนเพอเปดโอกาสใหตวเองไดรบสงใหมๆ เพอเพมพน
ประสบการณของตนเอง
พฒนาคนดวยปญญา เฮยเคนใหความสำคญกบการพฒนาบคลากรเปนอยางยง คตประจำใจทพนกงาน
ทกคนยดถอคอ “ทกคนภาคภมใจในความเปนคนมศกยภาพ เราขายสตปญญา
ไมไดขายแรงงาน” แมวาจะเปนพนกงานในฝายผลตกตาม ดงนนรปแบบการบรหาร
จดการองคความรในองคกรเพอสงเสรมคานยมขอท 2 ใฝรและเรยนรตลอดเวลา จงม
ความหลากหลายนาสนใจทงทเปนการเรยนรอยางเปนทางการ เชน การฝกอบรมทเนน
การถายทอดความรโดยวทยากรภายใน และการเรยนรแลกเปลยนขอมลขาวสารอยาง
ไมเปนทางการผานกจกรรมตางๆ ไดแก
หองแสงเทยน เปนหองสมดทเฮยเคนรวบรวมหนงสอการบรหารจดการและการพฒนา
ตนเอง เพอใหพนกงานไดอานศกษาสะสมปญญาเปนแสงเทยนสองนำทาง และยงม
4 ส ตองสง 5_Refine-4C
52-001-025_001-112_B.indd 98 1/15/2009 10:59:12 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
99
สวสดการคาหนงสอ จำนวน 200 บาทเพอใหทกคนซอหนงสออานทตนเองชอบใน
ทก ๆ เดอน และถอเปนกฎวาพนกงานทกคนตองเขยนจดหมายถงเฮยเคน เพอสรป
เนอความของหนงสอทตนเองอานทกเดอน และตองไปถายทอดใหเพอนพนกงานได
รบทราบในทประชมอกดวย
Morning Talk เปนกจกรรมชวงเชาของทกวนกอนเรมปฏบตงาน พนกงานทกคน
เขาแถวอยางพรอมเพรยงกนเพอทองภารกจและวฒนธรรมองคกร เพอใหมนษย PA
ทกคนไดถกหลอหลอมใหเขาใจในภารกจ เปาหมาย วฒนธรรมเดยวกน รวมถงซมซบ
ความรกและเขาใจองคกรไปในแนวทางเดยวกน และจดใหมกจกรรมออกกำลงกาย
แลกเปลยนความรขาวสารรายวนและสถานการณตาง ๆ ทนาสนใจ อนเปนแนวทางหนง
ทจะกอใหเกดเปนองคกรแหงการเรยนร และพรอมทจะนำไปปรบใชทำงานในแตละวน
Pan Talk มวตถประสงคหลก เพอเปนโรงเรยนสรางผนำ โดยมบรรยากาศการ
เรยนร ท เนนการอภปรายแลกเปล ยนความคดเหนคลายกบบรรยากาศการเรยน
หลกสตรบรหารธรกจ (MBA Class) โดยเฮยเคนเปนผถายทอดความร ประสบการณ
กระตนใหมนษย PA ทกคนดงศกยภาพของตนเองใหมความคดเชงวเคราะห และการ
บรหารงานภายใตความกดดน ทำใหมนษย PA มการพฒนาทกษะความเปนผนำทดขน
ตามลำดบ
Marketing & Negotiate เปนการอบรมภายในโดยเฮยเคนเปนวทยากรอบรมดวย
ตนเอง โดยเนนกลมเปาหมายไปทกลมพนกงานทเกยวของกบยทธศาสตรองคกรดาน
การตลาดและพฒนาธรกจ เปนการอบรมเดอนละ 1 ครง เพอใหพนกงานไดเรยนร
ทฤษฎและกรณศกษาตาง ๆ ทเนนกลยทธดานตลาดและการเจรจาตอรองเพอนำไป
ปรบใชในการทำงานใหบรรลเปาหมายขององคกรอยางมประสทธภาพ
เปดใจ..เบกชย เปนการอบรมทก 3 เดอน เพอเปนการสอสารทบทวนให มนษย PA
ระดบปฏบตการไดเขาใจทศทาง นโยบายโดยรวม พรอมทงเปดชองทางการสอสาร
และกระตนใหพนกงานระดบปฏบตการไดเสนอความคดเหนเพอนำมาปรบปรงองคกร
รวมถงชแจงสงทพนกงานสงสยเพอใหพนกงานทกระดบเขาใจองคกรไปในทศทาง
เดยวกนเราตอไป
3 ระบบคณภาพ เปนการอบรมอยางตอเนองใหมนษย PA คงรกษาระบบคณภาพ
อยางตอเนอง โดยมทงการอบรมภายนอกและภายใน เนนท การพฒนาปรบปรงระบบ-
คณภาพ ISO 9001 ISO14001 ISO18001 และเนนทมผตรวจสอบระบบคณภาพ เพอ
คงรกษาและปรบปรงระบบใหไดมาตรฐานสากลตอไป
52-001-025_001-113_B.indd 99 1/13/2009 5:00:01 PM
xxx100
HR Success Stories in Public Sector
ประเมนผลเขมขนตอเนอง บรษทฯไดจดใหมการประเมนผลการปฏบตของพนกงานทกระดบเปนระยะๆ
สมำเสมอตลอดทงปโดยมการเกบบนทกขอมลตวชวดอยางเปนระบบ
-ระดบผจดการ ประเมนผลงานทกเดอน
-ระดบKeyMan ประเมนผลงานทก3เดอน
-ระดบพนกงานทวไป ประเมนผลงานทก6เดอน
นอกจากนพนกงานระดบบงคบบญชายงไดรบการพฒนาทกษะในการประเมนผล
ทงในดานการใชหลกเกณฑการประเมนผล และทกษะการสอสารเพอให Feedback
รวมถงมการRefreshมนษยPAปละ1ครงดวยการทดสอบและสมภาษณเพอยนยน
วาพนกงานคนนนยงมความเปนมนษยPAตามคานยมองคกรอย นอกจากพนกงาน
จะไดรบทราบผลการประเมนจากผบงคบบญชาแลวพนกงานยงมโอกาสไดรบทราบ
ความคดเหนจากลกคาโดยตรงซ งเฮยเคนจะพยายามสรางโอกาสใหพนกงานได
พบปะพดคยกบลกคาเพอนำขอมลทไดปรบปรงผลการทำงานของตนเองอยางตอเนอง
ตรงกบความตองการทแทจรงของลกคา
ผลตอบแทนทด สวสดการทนาพอใจ บรษทฯ มนโยบายคาตอบแทนทชดเจน และสอสารใหพนกงานไดรบทราบ
ตงแตตนปวารอยละของกำไรในอตราเทาใดทพนกงานจะไดรบการจดสรรหลงจาก
หกกำไรแลวโดยเฮยเคนมความตงใจวาในระยะเวลาอนใกลประมาณป2555มนษยPA
จะไดรบโบนส12เดอนสวนใหญของบรษทฯ เปนพนกงานระดบปฏบตการในสายงาน
การผลตทไดรบคาจางรายวนการปรบเงนเดอนประจำปหรอเปนกรณพเศษจะ
ดำเนนการดวยความยตธรรมและเหมาะสมกบผลงานของพนกงาน
จดเดนของสวสดการทแพนเอเซยไดแก การทพนกงานทกคนมสวนรวมในการ
กำหนดสวสดการทสอดคลองกบความตองการของตนเองไดนอกเหนอจากสวสดการ
ตามทกฎหมายกำหนดโดยพนกงานสามารถเขยนจดหมายถงเฮยเคนไดอยางอสระ
เพอนำเสนอสวสดการทตนเองตองการ และเฮยเคนพรอมทงทมทปรกษาทคดเลอก
จากพนกงานวาระละ4คน(ผลดวาระทก3 เดอน)จะรวมกนพจารณาวาสามารถอนมต
ไดหรอไมปจจบนรายการสวสดการของแพนเอเซยมประมาณเกอบ60รายการให
พนกงานไดเลอกตามความเหมาะสมภายในวงเงนทกำหนด เชน กองทนลางอาย...
ใหลกเพอ..ไมอายโบนสเพอคณแมกองทนรวมอดมการณเปนตน
เฮยเคนยงตระหนกถงการสรางความมนคงทางการเงนใหแกพนกงานอกดวย
โดยการทำหนาท เปนทปรกษาทางการเงนของพนกงานทจะวเคราะหสถานการณ
52-001-025_001-112_B.indd 100 1/15/2009 10:59:50 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
101
ทางเศรษฐกจและชวยพนกงานวางแผนการนำเงนไปใชใหเกดประโยชนสงสด เชน รปแบบ
การออมเงน การนำเงนไปลงทนดวยวธการตางๆ ทำใหพนกงานสามารถบรหารจดการ
เงนของตนเองและสรางอนาคตของครอบครวไดอยางมประสทธผล
กาวหนาเตบโตอยางมนใจ บรษททการจดทำเสนทางความกาวหนาในอาชพ (Career Path) ทมระดบท
ชดเจนตามอายงานและความสามารถ มนโยบายการหมนเวยนงาน (Job Rotation)
เพอใหพนกงานทกคนไดมโอกาสเรยนรงานของจดตางๆ ชวยใหพนกงานตองใฝร
พฒนาตนเองอยางตอเนองและเปนการสรางความคนเคยกบการปรบตวใหเขากบ
เปลยนแปลงตางๆ ทเกดขน ดงนนเมอมการเปลยนแปลงใดๆ เกดขนพนกงาน
มแนวโนมทจะกลาเผชญหนากบการเปลยนแปลง และเกดความมนใจวาทามกลางการ
เปลยนแปลงพวกเขาจะไดรบการชแจงขอมลขาวสาร และการสนบสนนจากเฮยเคน
อยางแนนอน
เหนยวแนนดวยกจกรรมรกองคกร บรษทฯ มการจดกจกรรมตางๆ ทสงเสรมใหพนกงานเกดความภาคภมใจและ
ความผกพนกบองคกรอยางหลากหลายและเปนประโยชนทงตอตนเอง เพอนรวมงาน
บรษท และสงคมภายนอก เพอสรางใหมนษย PA เปนคนดในสงคม กลอมเกลาความ
มคณธรรมจรยธรรม จดทนาสนใจ คอ พนกงานเรยนรการเปนคนด มคณธรรมจาก
ผนำของตนเอง โดยเฮยเคนจะเปนตนแบบทดของการใหเวลาในการเขารวมกจกรรม
กบพนกงานอยเสมอ และเปนตนแบบของการใชคำพดแบบปยวาจา คดด พดด ปฏบตด
ตอครอบครว และพนกงานอยางสมำเสมอ ดงนนการสรางบรรยากาศในการทำงาน
ของผนำจงชวยสงเสรมการปฏบตทดตอกนภายในกลมพนกงานดวยกนเอง
ในทกวนพฤหสบดของทกสปดาห บรษทฯ จดใหมกจกรรมตางๆ ทกลอมเกลา
ใหพนกงานมจตใจเออเฟอเผอแผแบงปนไดแก พฤหสแหงการชนชม เปนวนทจะพนกงาน
ทกคนแบงปนความสขซงกนและกนดวยวาจา ในวนนนจงมแตเสยงชนชมยนดจาก
มนษย PA ถงเพอนๆ ตลอดวน
พฤหสแหงมตรภาพอาหารมอเทยง เปนวนทแบงปนกนดวยอาหารตาง ๆ โดยมนษย PA
จะนำอาหารตาง ๆ มารวมกลมรบประทานรวมกนอยางสนกสนานและเอออาทร โดยม
ขอแมวาจะตองซออาหารทเพอนๆ อยากรบประทาน
พฤหสแหงการปนกน วนนเนนการปนดวยสงของทเรามแตไมจำเปนแตอาจมความจำเปน
กบเพอนๆ มนษย PA ของเรา โดยทกคน ตองนำสงของทตนมและคาดวาจะเกด
52-001-025_001-113_B.indd 101 1/13/2009 5:00:01 PM
xxx102
HR Success Stories in Public Sector
ประโยชนตอเพอน มาแบงปนใหเพอนรวมงาน ทำใหพนกงานรสกเหมอนไดรบของ
ใหม ๆ เสมอ
พฤหสแหงการทำบญ บรษทฯ จะนมนตพระสงฆมาเพอใหมนษย PA ไดทำบญตกบาตร
สรางบญอยางตอเนองเพอสรางความคนเคยใกลชดกบคณธรรมความด
บทสงทายองคกรมงกร อาจกลาวไดปจจยความสขความพงพอใจของพนกงานมไดเกดจากคาตอบแทน
เพยงอยางเดยว หากปจจยสำคญของการบรรยากาศองคกรแหงการเรยนรและความสข
ในกรณของแพนเอเซยนมทมาจากบทบาทของผนำทเปนผกำหนดนโยบาย เปนตนแบบ
ดวยการปฏบตใหพนกงานเหนและรสกได ความภาคภมใจของมนษยจงอยทความ
ภาคภมใจในความมศกยภาพของตนเองทสงผลตอการทำงานเปนทมกบเพอนรวมงาน
ความสำเรจขององคกร และการแบงปนสสงคม
52-001-025_001-112_B.indd 102 1/15/2009 11:00:37 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
103
52-001-025_001-113_B.indd 103 1/13/2009 5:00:01 PM
xxx104
HR Success Stories in Public Sector
Summary
52-001-025_001-112_B.indd 104 1/15/2009 11:01:18 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
105
บทสรป
การเรยนรแนวทางการบรหารทรพยากรบคคล จากแบบอยางปฏบตการบรหารคน
ฉบบน จะทำใหสวนราชการและจงหวดเหนถงแนวทางในการนำแนวคดและหลกการ
ของการบรหารทรพยากรบคคล ไมวาจะเปนการบรหารสมรรถนะของบคลากร
การบรหารผลการปฏบตงาน การจดทำเสนทางความกาวหนาในสายอาชพของ
สวนราชการกรณตวอยางมาปฏบตใหเกดผลในราชการพลเรอน ตลอดจนเหน
อปสรรคปญหา และเหนถงปจจยแหงความสำเรจของการนำแนวคดและหลกการดงกลาว
มาดำเนนการ นอกจากน ยงเหนถงการดำเนนการทเปนแบบอยางการปฏบตทดจาก
ภาคเอกชน ซงลวนเปนประโยชนตอสวนราชการและจงหวดทจะนำมาพจารณาปรบใช
เป นแนวทางในการพฒนาระบบการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ
และจงหวด โดยเรยนรปจจยแหงความสำเรจ ปญหา อปสรรคแนวทางปองกน
แนวทางแกไข และบทเรยนตางๆ ทไดจากกรณตวอยาง มาประยกตใชใหเหมาะสม
สอดคลองกบบรบทของสวนราชการและจงหวด
จะเหนไดวากรณตวอยางทเปนแบบอยางปฏบตการบรหารคนเหลาน มคณลกษณะ
ทดรวมกนอยหลายประการ คณลกษณะทสำคญประการหนง คอ ความสามารถในการ
กำหนดมาตรการ/แนวทางการบรหารทรพยากรบคคลทเชอมโยงกบสภาพปญหา/ สถานการณ
ดานการบรหารทรพยากรบคคลในปจจบน หรอเปนการเตรยมการเพอรองรบสถานการณ
ดานการบรหารทรพยากรบคคลในอนาคต โดยสามารถเชอมโยงกบประเดนยทธศาสตร
ดานการบรหารทรพยากรบคคลและ/หรอประเดนยทธศาสตรการปฎบตราชการของสวนราชการ/
จงหวดได ลกษณะทสำคญนสะทอนใหเหนถงความเขาใจในมตท 1 ตามกรอบมาตรฐาน
ความสำเรจดานการบรหารทรพยากรบคคล ทกลาวถง “ความสอดคลองเชงยทธศาสตร”
52-001-025_001-113_B.indd 105 1/13/2009 5:00:01 PM
xxx106
HR Success Stories in Public Sector
อนจะเปนปจจยหลกททำใหการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการและจงหวด
สามารถขบเคลอนยทธศาสตรไดอยางบรรลเปาหมายและพรอมรบตอการเปลยนแปลง
ในอนาคต
คณลกษณะทสำคญประการท 2 คอ การปรบบทบาทของการบรหารทรพยากร-
บคคลใหเปนไปในเชงรก คณลกษณะทสำคญนสะทอนใหเหนถงการปรบเปลยนบทบาท
ของงานการเจาหนาท/งานกลมบรหารทรพยากรบคคลจากการใหความสำคญกบการ
ทำงานประจำและงานเอกสาร มาเปนการสนบสนนเชงกลยทธใหองคกรสามารถบรหาร
กำลงคนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอนำพาองคกรใหบรรลพนธกจและ
เปาหมายทตงไวได จากแบบอยางปฏบตการบรหารคนฉบบนไดนำเสนอกรณตวอยาง
การดำเนนการเชงรกของกรมราชทณฑทไดผสานแผนกลยทธการบรหารทรพยากร-
บคคลเขากบแผนปฏบตราชการของกรมราชทณฑ รวมถงการศกษาความเหมาะสม
ของระบบการบรหารทรพยากรบคคลใหมๆ ทจะนำมาใชในหนวยงานนำรองกอน
นำไปขยายผลสหนวยงานภายในทงหมด กรณตวอยางการดำเนนการเชงรกของ
กรมการแพทยทไดเตรยมความพรอมดานความรความเขาใจเกยวสมรรถนะของบคลากร
จนมความกาวหนาในการดำเนนการดานสมรรถนะ กรณตวอยางการดำเนนการเชงรก
ของกรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช ทไดเตรยมการวางแผนการจดทำเสนทาง
ความกาวหนาในอาชพ เพอรองรบการเปลยนแปลงและสนบสนนการดำเนนการตาม
ภารกจของกรม กรณตวอยางของกรมการพฒนาชมชน ทไดดำเนนการเชอมโยงระบบ
เทคโนโลยมาใชสนบสนนในฐานะเปนเครองมอของระบบการประเมนผลการปฏบตงาน
นอกจากนยงมกรณตวอยางอกมากมายทสะทอนใหเหนถงการปรบเปลยนบทบาทของ
งานบรหารทรพยากรบคคลใหเปนไปในเชงรก อาท กรณตวอยางสำนกงานปลด
กระทรวงเกษตรและสหกรณ ทไดดำเนนโครงการคลนก HR ซงปรบเปลยนบทบาท
การใหคำปรกษาดานงานบรหารทรพยากรบคคลจากการรอรบคำปรกษาจากขาราชการ
และผบรหาร มาเปนการออกไปใหคำปรกษาเพอสรางความรความเขาใจแกสวน
ภมภาค จนเกดเครอขายความรในสวนภมภาคไดเปนอยางด กรณตวอยางของสำนกงาน
ปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬาทไดดำเนนการเชงรกคอจดทำหลกสตรเพอเตรยม
ความพรอมสำหรบการเขาสตำแหนงงานของผบรหารระดบกลางจำนวน 31 จงหวด
ซงนบวาเปนการเตรยมการสรางความตอเนองในการบรหารราชการและรองรบการปรบ
โครงสรางขององคกรไดเปนอยางด กรณตวอยางของสำนกงานเศรษฐกจการเกษตร
ทไดพฒนาแผนพฒนาบคลากรใหมความสอดคลองกบภารกจของหนวยงาน โดยการ
วเคราะหยทธศาสตรและพนธกจรวมกบการสำรวจความตองการในการพฒนาบคลากร
มาพฒนาและกำหนดเปนหลกสตร ดำเนนการคดกรองผเขาอบรม และประเมนผล
เพอนำมาปรบปรงแผนใหมความสอดคลองกบภารกจยงขนไป กรณตวอยางของสำนก-
งานกจการยตธรรม ทไดพฒนาระบบการสอสารภายในเพอใหบคลากรสามารถประสานงาน
และเรยกใชขอมลภายในองคกร และสามารถสบคนขอมลไดจากทกมมโลกผานระบบ
52-001-025_001-112_B.indd 106 1/15/2009 11:01:49 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
107
อนเตอรเนต อกทงชวยใหกระบวนการทำงานเปนไปอยางราบรน รวดเรวและม
ประสทธภาพมากขน
คณลกษณะทสำคญประการท 3 คอ การมสวนรวมของผบรหาร/หวหนา
สวนราชการ ถอไดวาเปนคณลกษณะสำคญทเปนปจจยแหงความสำเรจของทกสวน-
ราชการและจงหวด นอกจากกรณตวอยางทไดนำเสนอในแบบอยางปฏบตการบรหารคนฉบบน
ยงมกรณตวอยางทสะทอนใหเหนถงการมสวนรวมของผบรหาร/ หวหนาสวนราชการ
ในระดบกรม กรณตวอยางกรมสงเสรมการปกครองทองถน ทไดดำเนนการเชงรกใน
การพฒนาผบรหารใหมภาวะผนำ และมวสยทศน โดยสามารถสรางความมสวนรวม
ของหวหนาสวนราชการภายในกรมไดใกลเคยง 100 เปอรเซนต โดยผบรหารทผานการ
อบรมบางสวนไดมการขยายผลในการนำความรทไดรบไปถายทอดใหแกผใตบงคบบญชา
และนำไปผลกดนองคกรปกครองทองถนในการกำหนดนโยบายสงเสรมและสนบสนน
การจดการศกษาและการจดสวสดการสงคมทองถนไดอยางเปนรปธรรม สำหรบกรณ
ตวอยางการมสวนรวมของผบรหาร/หวหนาสวนราชการในระดบจงหวด ไดแก กรณ
ตวอยาง โครงการประเมนผลภายในสระดบบคคล ของจงหวดสรนทรทหวหนาสวน-
ราชการสวนภมภาคทกสวนราชการไดจดทำคำรบรองการปฏบตราชการและเชอมโยง
ยทธศาสตรของสวนราชการกบยทธศาสตรของจงหวดไดเปนอยางด กรณตวอยาง
จงหวดชลบร ททานผวาราชการจงหวดใหความสำคญและมสวนรวมในมาตรการ
การบรหารทรพยากรบคคลของจงหวดจนเกดสมฤทธผลตามแผนกลยทธการบรหาร
ทรพยากรบคคลจงหวดชลบรปงบประมาณ 2551 กรณตวอยางจงหวดสราษฎรธาน
ททานผวาราชการจงหวดไดประกาศวาระสราษฎรธานเมองคนด เพอรณรงคสรางกระแส
และนำมาใชเปนบทเรมตนในการดำเนนกจกรรมตางๆเพอพฒนาบคลากรภาครฐ
ใหเปนบคคลทยดมนในคณธรรมและจรยธรรม พฒนาตนเองสความเปนขาราชการ
มออาชพทเปนทยอมรบและศรทธาของประชาชน สามารถขบเคลอนยทธศาสตรจงหวด
ใหบรรลวสยทศนทกำหนดไว และกรณตวอยางจงหวดกระบทมจดแขงในการสรางความ
มสวนรวมของหวหนาสวนราชการประจำจงหวดจนเกดเครอขายความรวมมอดานการ
จดการความรและสามารถสรางและบรหารจดการฐานขอมลกำลงคนใหเชอมโยงกนได
ทงจงหวด
คณลกษณะทสำคญประการท 4 คอ การใหความสำคญกบการดำเนนการดาน
การบรหารทรพยากรบคคล ตามแนวทาง การพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคล
(HR Scorecard) จะเหนไดวาทกสวนราชการและจงหวดทเปนแบบอยางปฏบตการบรหารคน
ฉบบน ลวนมการใหความสำคญกบการดำเนนการตามแนวทางการพฒนาสมรรถนะ
การบรหารทรพยากรบคคล (HR Scorecard) ครอบคลมทง 5 มต โดยมการวางแผน
กลยทธการบรหารทรพยากรบคคลและแผนปฏบตการ (Action Plan) ตามแผนกลยทธ
52-001-025_001-113_B.indd 107 1/13/2009 5:00:02 PM
xxx108
HR Success Stories in Public Sector
การบรหารทรพยากรบคคลอยางเปนระบบโดยมความสอดคลองของประเดนยทธศาสตร
การปฏบตราขการ แผนกลยทธและแผนปฏบตการดานการบรหารทรพยากรบคคล
มความสอดคลองของเปาประสงคและแผนงานโครงการ ตลอดจนมวธการตดตามผล
และผรบผดชอบครบถวน เหลานยอมผลกดนใหการดำเนนการดานการบรหารทรพยากร-
บ คคลมความเขมแขงและสามารถสนบสนนยทธศาสตรของสวนราชการและ
จงหวดไดเปนอยางด ดงจะเหนไดจากกรณตวอยางสำนกงานสาธารณสขจงหวดแพร
ทไดดำเนนการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคลตามแนวทาง HR Score-
card จนบรรลผลสมฤทธทง 5 มต เปนตน
ทามกลางบรบทของสวนราชการและจงหวด ทมภารกจและขอจำกดทแตกตางกน
เพอใหเกดผลสมฤทธในการดำเนนการพฒนาระบบการบรหารทรพยากรบคคลให
มความเขมแขงและยงยนไดนน สวนราชการและจงหวดอาจพจารณาปรบปรงในเรอง
ตางๆดงน
1. สวนราชการและจงหวดตองตระหนกวาแนวทางการพฒนาสมรรถนะการ
บรหารทรพยากรบคคล (HR Scorecard) มงใหเกดการบรหารทรพยากรบคคลแบบ
สมดล โดยสามารถสนบสนนกลยทธของสวนราชการและจงหวดไดอยางมประสทธภาพ
และมประสทธผล ดวยความโปรงใสตรวจสอบได โดยใหความสำคญกบคณภาพชวต
ของขาราชการ ดงนน บทบาทของหวหนาสวนราชการ ผบรหาร กองการเจาหนาทหรอ
กลมบรหารทรพยากรบคคลตองปรบบทบาทมาเปนการบรหารทรพยากรบคคลใหเปน
การสนบสนนเชงกลยทธมากขน
2. สวนราชการและจงหวดควรมการวางแผนการบรหารทรพยากรบคคล
ตามกระบวนการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคล (HR Scorecard)
โดยเรมจากการประเมนสถานภาพการบรหารทรพยากรบคคล การวางแผนกลยทธ
การบรหารทรพยากรบคคล การนำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลไปปฏบต
และการตดตามและรายงาน อยางตอเนองเปนวงจร จะทำใหการบรหารทรพยากรบคคล
ของราชการพลเรอนพฒนาไปอยางเปนระบบ มความโปรงใส และมนใจไดวากำลงคน
มความพรอมในการขบเคลอนองคกรไปสวสยทศนและสามารถเผชญกบความเปลยน-
แปลงไดในอนาคต
3. สวนราชการและจงหวดควรมการวางแผนการบรหารทรพยากรบคคลและ
กำหนดกรอบเวลาและขอบเขตของการดำเนนการใหสอดคลองกบแผนการปฏบตราชการ
4 ป เชน หากตองการวางระบบการบรหารสมรรถนะและการบรหารผลการปฏบตงาน
ของบคลากรภายในกรอบเวลา 4 ป ควรวางแผนโดยกำหนดใหปแรกดำเนนการ
สงเสรมการสรางความรความเขาใจใหแกหนวยงานนำรองเกยวกบแนวทางการบรหาร
ทรพยากรบคคลโดยยดหลกสมรรถนะและการบรหารผลการปฏบตงาน ปทสองดำเนน-
การสงเสรมการสรางความรความเขาใจเกยวกบแนวทางการบรหารทรพยากรบคคล
52-001-025_001-112_B.indd 108 1/15/2009 11:02:16 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
109
โดยยดหลกสมรรถนะและการบรหารผลการปฏบตงานใหครอบคลมทงสวนราชการ
ปทสามดำเนนการตามแผนพฒนาสมรรถนะและแผนการพฒนาผลการปฏบตงาน
รายบคคล และปทสดำเนนการเชอมโยงระบบการบรหารสมรรถนะและการบรหาร
ผลการปฏบตงานของบคลากรเปนตน
4. สวนราชการและจงหวดควรใหความสำคญกบตวชวดทเนนผลลพธ รวมถง
การใหความสำคญกบ Leading indicator และ Lagging Indicator โดยสวน
ราชการและจงหวดควรกำหนดตวชวดใหสอดคลองกบผลสมฤทธของการดำเนนการ
เชน หากตองการเพมประสทธภาพการบรหารราชการดวยระบบสมรรถนะ ดงนน
ตวชวดทเนนผลลพธควรสะทอนประสทธภาพการบรหารราชการทเพมขน เชน คาคะแนน
ทไดรบจากการประเมนมตประสทธผลตามแผนปฏบตราชการระดบกรมสงขน โดยอาจ
กำหนดตวชวดผลลพธ (Lagging Indicator) คอคาความแตกตาง (Gap) ของ
รายการสมรรถนะทคาดหวงของขาราชการลดลง และควรกำหนดตวชวดเหต (Leading
indicator) คอ จำนวนหลกสตร/ กจกรรมการพฒนาในแตละรายการสมรรถนะ เปนตน
5. สวนราชการและจงหวดควรมการกำหนดวธการตดตามผล ทระบวธการวดผล
หนวยวด สตรทใชในการคำนวณ (ถาม) เกณฑในการตดสน ความถหรอรอบเวลาทชดเจน
เพอใหการตดตามผลเปนไปอยางเปนระบบและสามารถดำเนนการไดอยางตอเนอง
ทงน ผลการตดตามควรประกอบดวยการตดตามระหวางการดำเนนการ และการตดตาม
ภายหลงเสรจสนการดำเนนการ โดยผลการตดตามระหวางการดำเนนการควรนำมา
วเคราะหเพอปรบแผนการดำเนนการใหสอดคลองกบเปาประสงคของการดำเนนการและ
ผลการตดตามภายหลงเสรจสนการดำเนนการควรนำมาวเคราะหเพอวางแผนกลยทธ
การบรหารทรพยากรบคคลในรอบตอไป นอกจากนผลการตดตามทสำคญบางอยาง
อาท ผลการสำรวจกำลงคน ผลการสำรวจสมรรถนะของบคลากร และผลการสำรวจ
ความพงพอใจของบคลากร ควรนำไปใชประกอบการวางแผนการบรหารทรพยากร-
บคคลทสำคญอนๆ ดวย
สำหรบจงหวด ซงมระบบการบรหารจดการแตกตางจากสวนราชการ เนองจาก
จงหวดไดรบการมอบอำนาจการบรหารทรพยากรบคคลเพยงบางสวน จงควรมการประยกต
ใหเหมาะสมสอดคลองกบรปแบบการบรหารจดการของจงหวด กลาวคอ
1. การพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลของจงหวด ควรมงเนนการสงเสรม
ความสำเรจตามวสยทศน พนธกจ และยทธศาสตรของจงหวด ซงเปนวตถประสงค
หลกของการประเมนสถานะและการพฒนาตามกรอบมาตรฐานความสำเรจดานบรหาร
ทรพยากรบคคลในราชการพลเรอน (HR Scorecard) ดงนน การกำหนดผลสำเรจ
หรอผลลพธดานบรหารทรพยากรบคคลจงควรสอดคลองเชอมโยงกบการบรรลผลสำเรจ
ตามวสยทศน พนธกจ และยทธศาสตรของจงหวด มากกวาการยดเปาหมายของ
สวนราชการเจาสงกดเพยงประการเดยว
52-001-025_001-113_B.indd 109 1/13/2009 5:00:02 PM
xxx110
HR Success Stories in Public Sector
2. กระบวนการจดทำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล (HR Master
Plan) อาจเปนกระบวนการหนงของกระบวนการจดทำแผนยทธศาสตรของจงหวด เพอ
ใหมนใจวาแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลจะเปนสวนหนงของแผนปฏบตการ
ของจงหวด และเพอใหไดรบการสนบสนนจากผบรหารในดานทรพยากรตามความจำเปน
ของแผน นอกจากน การทำใหกระบวนการจดทำแผนกลยทธการบรหารทรพยากร
บคคล เปนกระบวนการหนงของกระบวนการจดทำแผนยทธศาสตรของจงหวด จะทำให
ผบรหารและหวหนาสวนราชการในกำกบของจงหวดเหนถงความสำคญของการพฒนา
ระบบบรหารทรพยากรบคลากร และกำหนดแผนปฏบตการดานทรพยากรบคคลอยาง
บรณาการ
3. การปรบเปลยนบทบาทของสำนกงานจงหวดเพอสนบสนนการดำเนนงาน
ตามแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล เพอลดขอดอยในดานอตรากำลงคนของ
กลมงานบรหารทรพยากรบคคลของสำนกงานจงหวดทมจำนวนจำกด และเพอให
สอดคลองกบหนาทความรบผดชอบและการขบเคลอนแผนปฏบตการทอยในความ
รบผดชอบของหวหนาสวนราชการประจำจงหวด บทบาทของกลมงานบรหารทรพยากร
บคคลของสำนกงานจงหวด ประกอบดวย
บทบาทการเปนผขบเคลอนแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล
กลมงานบรหารทรพยากรบคคลของจงหวดควรมหนาทรบผดชอบหลก
ในการเปนผดำเนนการจดทำแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคล
โดยม ผบรหารและหวหนาสวนราชการมสวนรวมในการใหความเหนหรอรวม
จดทำการประสานงานในการจดทำแผนปฏบตการและแผนงานโครงการ
รวมถงการจดหาทรพยากรทจำเปนตามแผนงาน/โครงการทกำหนด
ไดแก งบประมาณ บคลากร เปนตน
บทบาทการเปนผ ประเมนตดตามผลสำเรจตามแผนปฏบตการหรอ
โครงการในการปฏบตตามแผนงาน/โครงการซงอาจดำเนนการโดยกลม
งานบรหารทรพยากรบคคล และหรอสวนราชการภายใตการกำกบของ
จงหวดทไดรบมอบหมาย การประเมนตดตามผลตามตวชวดของแผนงาน
/โครงการมความจำเปนทตองดำเนนการอยางตอเนองเพอใหจงหวด
มนใจวาแผนงาน/โครงการจะบรรลความสำเรจตามผลลพธทคาดหวง
ตามกำหนดเวลา
บทบาทการเปนผ ใหคำปรกษาแนะนำดานบรหารทรพยากรบคคล
แกสวนราชการในภมภาค กลมงานบรหารทรพยากรบคคลควรพฒนา
สมรรถนะดานการเปนผใหคำปรกษาแนะนำดานบรหารทรพยากรบคคล
ซงประกอบดวย ความรดานบรหารทรพยากรบคคล และทกษะการให
คำปรกษาแนะนำ เพอชวยสนบสนน ใหความร และคำแนะนำในการ
ดำเนนงานตามแผนงาน/โครงการแกสวนราชการในภมภาค รวมทงการ
แกไขปญหาระหวางการดำเนนงาน
-
-
-
52-001-025_001-112_B.indd 110 1/15/2009 11:02:45 AM
แบบอยางปฏบตการบรหารคน
111
4. การสรางความตอเนองในการพฒนาระบบ แมวาจะมการเปลยนแปลง
ผ บรหารและหวหนาสวนราชการประจำจงหวดกล มงานบรหารทรพยากรบคคล
ควรกำหนดวธการในการสรางความตอเนอง ไดแก การรายงานแผนพฒนาระบบ
บรหารทรพยากรบคคลตอผบรหาร การถายทอดเปาหมายแผนงาน/โครงการแกระดบ
หวหนาสวนราชการประจำจงหวด และเจาหนาทผรบผดชอบงานใหม
สำนกงานก.พ. หวงเปนอยางยงวา หากสวนราชการและจงหวดใหความสำคญ
และปฏบตตามกรอบมาตรฐานความสำเรจดานการบรหารทรพยากรบคคลอยางจรงจง
และตอเนองแลวจะสามารถขบเคลอนการบรหารทรพยากรบคคลใหสนบสนนตอ
ประเดนยทธศาสตรของสวนราชการ/จงหวด และทำใหเกดความสมดลอยางเขมแขง
และยงยนในกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลตอไป
52-001-025_001-113_B.indd 111 1/13/2009 5:00:02 PM
กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. (2551). เอกสารประกอบการขอเขาเยยมชมและสมภาษณ
ขอมลเกยวกบการบรหารทรพยากรบคคล.
บญอนนต พนยทรพย. (2548). การวางแผนอาชพเพอการพฒนาองคกร(Career Planning).
ประชาชาตธรกจ. ปท 28 ฉบบท 3685 (2885). หนา 6.
สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. (2521). Human Resource Management: Manual for SMEs
Business Counselor. กรงเทพมหานคร: กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.
สำนกงาน ก.พ. (2548). คมอสมรรถนะขาราชการพลเรอนไทย. กรงเทพมหานคร: พ.เอ.ลฟวง.
สำนกงาน ก.พ. (2550). Performance Management การบรหารผลการปฏบตงาน.
กรงเทพมหานคร: สำนกงาน ก.พ.
สำนกงานเลขานการคณะกรรมการรางวลคณภาพแหงชาต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต.
(2547). กรณศกษา Best Practices การมงเนนททรพยากรบคคล Human Resource Focus
(ฉบบปรบปรงใหม). กรงเทพมหานคร: เรดเฟรน ครเอชน.
สำนกงานเลขานการคณะกรรมการรางวลคณภาพแหงชาต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต.
(2548). กรณศกษา Best Practices TQC Winner 2004. กรงเทพมหานคร: พงษวรนการพมพ.
สำนกงานเลขานการคณะกรรมการรางวลคณภาพแหงชาต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. (2549).
กรณศกษา Best Practices: TQA Winner 2003 (Thai Paper Company Limited:
บรษทผลตภณฑกระดาษไทย จำกด). กรงเทพมหานคร: พฆเณศ พรนทตง เซนเตอร.
อาภรณ ภวทยพนธ. (2548). Career Development in Practice. พมพครงท 2.
กรงเทพมหานคร: เอช อาร เซนเตอร.
อภวฒ พมลแสงสรยา. (2550). Essential Trips for People Management .
กรงเทพมหานคร: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.
R.Wayne Mondy, Robert M.Noe, and Shane R. Premeaux. (2002). Human Resource
Management (8th ed). New Jersey: Pearson Education, Inc.
Randy L. Desimone, Jon M. Werner, and David M. Harris. (2002). Human Resource
Development (3rd ed). Orlando: Harcourt, Inc.
บรรณานกรม
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
52-001-025_001-113_B.indd 112 1/13/2009 5:00:02 PM
52-01-025_COVER_new18_B.ai 1/15/2009 9:29:49 AM52-01-025_COVER_new18_B.ai 1/15/2009 9:29:49 AM