1

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ

ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

«Ο έρωτας στην παραδοσιακή και μοντέρνα ποίηση»

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Καραμπάτσα ΒάιαΠΕ02 Φιλόλογος

2

Κριτική αγωγή στον σύγχρονο πολιτισμό

Να αποκτήσουν μια συνολική εικόνα της εξέλιξης της νεοελληνικής ποίησης.

•Να συνειδητοποιήσουν ότι η ποίηση αλλάζει τόσο στο περιεχόμενο όσο και στη μορφή από εποχή σε εποχή.

•Να κατανοήσουν ότι οι αλλαγές αυτές δεν είναι αυθαίρετες ή τυχαίες, αλλά εντάσσονται στο πλαίσιο γενικότερων καλλιτεχνικών και πολιτιστικών κινημάτων και ρευμάτων.

•Να εμβαθύνουν στην ιστορικότητα του θέματος του έρωτα, μελετώντας τον τρόπο που παρουσιάστηκε στα πλαίσια διαφορετικών ποιητικών κινημάτων

Σκοποί

και

στόχοι

3

Α΄ Φάση: Πριν από την ανάγνωση

Β΄ Φάση: Ανάγνωση – παρουσίαση

Γ΄ Φάση: Μετά την ανάγνωση

Φάσεις διδασκαλίας

4

Δίνει κίνητρα για την ανάγνωση

Πλουτίζει τον γνωστικό ορίζοντα των μαθητών

Δημιουργεί ένα πλαίσιο προβληματισμού για το θέμα που εξετάζεται

Α΄φάση: Πριν την ανάγνωση

5

Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ομάδεςΚάθε ομάδα ασχολείται με μια συστάδα ποιημάτων που ανήκουν στο ίδιο ποιητικό ρεύμα. Οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίσουν τα στοιχεία που συνδέουν τα κείμενα με το λογοτεχνικό ρεύμα στο οποίο ανήκουνΕξετάζουν τον τρόπο που παρουσιάζεται το ερωτικό βίωμα στα πλαίσια του λογοτεχνικού αυτού κινήματος.Παρουσιάζουν τις εργασίες τους στην ολομέλεια της τάξης

Β΄φάση: Ανάγνωση- Παρουσίαση

6

Δημιουργική γραφή: οι μαθητές συνθέτουν τα δικά τους ποιήματα, παραδοσιακά ή μοντέρνα, εφαρμόζοντας τις γνώσεις που απέκτησαν για την παραδοσιακή και μοντέρνα ποίηση.

Γ΄φάση: Μετά την ανάγνωση

7

Αφόρμηση:Εικαστικά έργα

Γιώργης Παυλόπουλος «Τι είναι ποίηση…»

Να εκφράσουν οι μαθητές τις απόψεις τους για την ποίηση και να μεταφέρουν τις τυχόν αναγνωστικές τους εμπειρίες

(1 ώρα)

Προ-αναγνωστικό στάδιο

Σκοπός

8

Προ-αναγνωστικό στάδιο (1η ώρα)

«Ο ποιητής

και

η μούσα»

ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ

9

"Αν ένα πουλί μπορούσε να πει με ακρίβεια τι τραγουδάει,

γιατί τραγουδάει, και

τι είναι αυτό που το κάνει να τραγουδάει, δεν θα τραγούδαγε".

(Πωλ Βαλερύ)

Προ-αναγνωστικό στάδιο (1η ώρα)

Τι είναι

ποίηση…

ΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

10

"Διο ευφυούς η ποιητική εστιν ή μανικού. Τούτων γαρ οι μεν εύπλαστοι οι δε εκστατικοί εισίν".

Αριστοτέλης

(Η τέχνη της ποίησης είναι έργο του προικισμένου μάλλον παρά του μανικού καλλιτέχνη, γιατί ο πρώτος είναι ο επιδέξιος μιμητής, ενώ ο δεύτερος κατέχεται από ενθουσιασμό και του λείπει η ψυχική ηρεμία).

Προ-αναγνωστικό στάδιο (1η ώρα)

Ορισμοί

ΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

11

Η ποίηση υπαγορεύεται από ένα δαιμόνιο, αν και θα ήταν υπερβολή να τοχαρακτηρίσει κανείς αγγελικό. Ζεζλάβ Μίλοζ

Η ομορφιά καραδοκεί. Αν είμαστε ευαίσθητοι, θα την αισθανθούμε μέσα στην ποίηση όλων των γλωσσών. Μπόρχες

Η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας. Αναγνωστάκης

Προ-αναγνωστικό στάδιο (1η ώρα)

Ορισμοί

ΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

12

Προ-αναγνωστικό στάδιο (2η ώρα)

Εισα

γωγή

/

Διά

κρισ

η π

αραδ

οσια

κού

και

μον

τέρν

ου

ποι

ήματ

οςΝεότερη και παραδοσιακή ποίηση

Παραδοσιακή ποίηση Νεότερη ποίηση Εξωτερικά χαρακτηριστικά

• ομοιόμορφες στροφές • σταθερό ποιητικό ανάπτυγμα

των στίχων (σταθερός αριθμός συλλαβών)

• ομοιοκαταληξία • μέτρο

• το ποίημα δεν κατανέμεται σε στροφές με σταθερή μορφή (καμιά φορά έχουμε άνισα «στροφικά σύνολα»)

• ελεύθερος στίχος, χωρίς μέτρο • δεν υπάρχει σταθερός αριθμός

συλλαβών •

εσωτερικά χαρακτηριστικά

• εντυπωσιακές, «ποιητικές» λέξεις

• λογική αλληλουχία

• η γλώσσα πλησιάζει τους τόνους, το χαρακτήρα και το ύφος που έχει η γλώσσα της καθημερινής ομιλίας, χωρίς να χάνει την ποιητικότητά της

• εκφραστική τόλμη (συσχετίζονται λέξεις και έννοιες που φαίνονται αταίριαστες και ασυμβίβαστες)

• κλειστή, δυσνόητη, ερμητική («κρύβει» το θέμα της)

• δεν υπάρχει ξεκάθαρος νοηματικός ειρμός

Κώστας Ουράνης, Τῆς ἀγάπης

Νά ῾ξερες πῶς λαχτάριζα τὸν ἐρχομό σου, Ἀγάπη ποὺ ἴσαμε τὰ σήμερα δὲ σ᾿ ἔχω νιώσει ἀκόμα, μὰ ποὺ ἔνστικτα τὸ εἶναι μου σ᾿ ἀναζητοῦσεν, ὅπως τὴ γόνιμη ἄξαφνη βροχὴ τὸ στεγνωμένο χῶμα!

Κική Δημουλά, Ο πληθ υντικός αριθ μός

Ὁ ἔρωτας, ὄνομα οὐσιαστικόν, πολὺ οὐσιαστικόν, ἑνικοῦ ἀριθμοῦ, γένους οὔτε θηλυκοῦ, οὔτε ἀρσενικοῦ, γένους ἀνυπεράσπιστου. Πληθυντικὸς ἀριθμὸς οἱ ἀνυπεράσπιστοι ἔρωτες.

Χαρακτηριστικά Χαρακτηριστικά

13

Προ-αναγνωστικό στάδιο (2η ώρα)

Εμπ

έδω

ση –

Άσκ

ηση

ΆσκησηΝα βάλετε σε σειρά τα παρακάτω ποιητικά αποσπάσματα ξεκινώντας από το πιο παραδοσιακό ως το πιο μοντέρνο. Να λάβετε υπόψη σας:α) την ύπαρξη μέτρου και ομοιοκαταληξίαςβ) το «ποιητικό ύφος» (πόσο απέχει από τον καθημερινό λόγο)γ) την τόλμη των εκφραστικών μέσων (το βαθμό απόκλισής τους από την «κοινή λογική»)δ) το βαθμό κατανόησης του περιεχομένου του.

14

Κυρίως ανάγνωση Τα

κεί

μενα

Από το δημοτικό τραγούδι: Λιανοτράγουδα και τραγούδια της αγάπης από το αφιέρωμα του ηλεκτρονικού περιοδικού «Μυριόβιβλος» Από τον ρομαντισμό: Π. Σούτσος, από τα «Ερωτικά» /Α. Παράσχος «Δεν την είδα»/ Δ. Σολωμός «Το όνειρο»Από τον συμβολισμό: Κ. Καρυωτάκης, «Νοσταλγία» / Ν. Λαπαθιώτης, «Ερωτικό»/ Μ. Πολυδούρη, «Κοντά σου»/Χατζόπουλος, «Ήρθες»Από τον μοντερνισμό: Ο. Ελύτης, «Του Αιγαίου» και «Μονόγραμμα»/ Γ. Σεφέρης «Φυγή»/ Ν. Εγγονόπουλος, «Η νέα Λάουρα»

15

Δραστηριότητες

1. Αναζήτηση πληροφοριών για ένα συγκεκριμένο ποιητικό ρεύμα (2 ώρες)

2. Εντοπισμός των χαρακτηριστικών του ποιητικού ρεύματος που μελετάται σε ένα corpus ποιημάτων (2 ώρες)

3. Εστίαση στο θέμα του έρωτα και στον τρόπο που αναπαρίσταται στο συγκεκριμένο ποιητικό ρεύμα (2 ώρες)

4. Συγγραφή – Παρουσίαση ( 6 ώρες)

Κυρίως ανάγνωση Τα

φύλ

λα ε

ργασ

ίας

16

Κατηγορίες: α) Δημόσιου βίου, β) ιδιωτικού βίου, γ) Παραλογές

Είδη: καθαρά λυρικά, αφηγηματικά, λυρικοί διάλογοι (δραματικό στοιχείο)

Στίχος: συνήθως ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος, ανομοιοκατάληκτος (εκτός από τα λιανοτράγουδα)

-Συντακτική αυτοτέλεια και νοηματική πληρότητα του στίχου

-Γλώσσα: πληθωρική χρήση ρήματος και ουσιαστικού

-Παμψυχισμός

1η ομάδα: Δημοτικό τραγούδιΔ

ραστ

ηριό

τητα

1η:

Β

ασικ

ά χα

ρακτ

ηρισ

τικά

17

1η ΟΜΑΔΑ:ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

2. Εντοπίστε τα ιδιαίτερα μορφικά χαρακτηριστικά των δημοτικών τραγουδιών στα ποιήματα (μέτρο, στίχος, εκφραστικά μέσα: σχήματα λόγου, αφηγηματικοί τρόποι, γλώσσα)

3. α. Με ποια επιμέρους θέματα ασχολούνται οι ποιητές; Σε ποια κατηγορία θα κατατάσσατε τα ποιήματα; (αφηγηματικά, λυρικά). Μπορείτε να εντοπίσετε κάποια δραματικά στοιχεία;

β. Πώς παρουσιάζουν το αγαπημένο πρόσωπο; Εντοπίστε περιγραφές του αγαπημένου προσώπου και τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιούνται. Από ποιον χώρο αντλούνται οι μεταφορικές εκφράσεις;

γ. Ποιος είναι ο ρόλος του έρωτα στη ζωή του λαϊκού ποιητή;

Ερωτήσεις του φύλλου εργασίας

18

1η ΟΜΑΔΑ:ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

αποενοχοποίηση του έρωτα - κεντρική θέση στις φυσικές αξίες της ζωής

ενεργητική και αισθησιακή εκδήλωση του έρωτα

ο έρωτας ως χαρά και πληρότητα ζωής.

μεταφορική ταύτιση ανθρώπινου και φυσικού

ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑΚυπαρισσάκι μου ψηλό, ποια βρύση σε ποτίζει, που στέκεις πάντας δροσερό κι' ανθείς και λουλουδίζεις; 

Το μήλο νείναι κόκκινο κ' έχει και τη θωριά του, μα κείνο έχει σάρακα και τρώει την καρδιά του.

ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Εβγάτ’, αγόρια, στο χορό, κοράσια, στα τραγούδια, να ιδείτε και να μάθετε, πώς πιάνετ’ η αγάπη...

Διψάν οι κάμποι για νερά και τα βουνά για χιόνια και τα γεράκια για πουλιά, κ' εγώ, βλάχα μ', για σένα. Το χέρι σου το παχουλό, το κονδυλογραμμένο να τό χα για προσκέφαλο τρεις μέραις και τρεις νύχτες,  κ' οι μέραις νά ναι του Μαγιοϋ, κ' οι νύχτες του Γεννάρη, να σε χορτάσω φίλημα, να σε χορτάσω αγκάλαις.

19

2η Ομάδα: Ρομαντισμός

Δ

ραστ

ηριό

τητα

1η:

Χαρα

κτηρ

ιστι

κά

Θέματα: φύση, θρησκεία, έρωτας, θάνατος.•Κυριαρχία του συναισθήματος, της φαντασίας, του ιδανικού.•Έλξη προς το παράδοξο, το μυστηριώδες, το υπερφυσικό. •μελαγχολική διάθεση, απαισιοδοξία, νοσταλγία.•Έντονες εικόνες, υποβλητικά σκηνικά•Φύση = «αντανάκλαση» της ψυχής•Ιδανικό= έκφραση μέσα από συμβολικές εικόνες που παρουσιάζουν τα οράματα του ποιητή•όνειρο = πύλη της ψυχής, του υποσυνείδητου.

20

Ερωτήσεις του φύλλου εργασίας

2. Μελετήστε ρομαντικά ποιήματα με θέμα τον έρωτα και διακρίνετε τα ιδιαίτερα μορφικά χαρακτηριστικά τους (μέτρο, στίχος, εκφραστικά μέσα, γλώσσα)

3. α. Πώς βλέπει το αγαπημένο πρόσωπο ο ποιητής;β. Εντοπίστε λυρικά και δραματικά στοιχεία και σχολιάστε τη λειτουργία τους. Ποια στοιχεία κυριαρχούν; γ. Με ποια εκφραστικά μέσα εκφράζει τα συναισθήματά του; δ. Ποιος είναι ο συναισθηματικός τόνος του ποιήματος;ε. Πώς σχετίζεται η παρουσίαση του έρωτα με τις αντιλήψεις και την ιδεολογία του ρομαντισμού;

2η ΟΜΑΔΑΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ

21

Διονύσιος Σολωμός, Το όνειροΆκου ένα όνειρο, ψυχή μου,

και της ομορφιάς θεά·μου εφαινότουν οπώς ήμουν

μετ’ εσένα μία νυχτιά.

Σ’ ένα ωραίο περιβολάκιπερπατούσαμε μαζί·

όλα ελάμπανε τ’ αστέριακαι τα κοίταζες εσύ.

Εγώ τσόλεα: Πέστε, αστέρια,είν’ κανέν’ από τ’ εσάς,

που να λάμπη από’ κει απάνουσαν τα μάτια της κυράς;

2η ΟΜΑΔΑΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ Αχιλλέας Παράσχος , Δεν την

ηύρα

Δεν την ηύρα κ’ η ήβη μου σβήνει

Δεν την ηύρα την κόρην ακόμα.Όσας είδα, δεν ήτον Εκείνη,

τ’ ουρανού δεν αφήκε το δώμα.

Όχι, όχι˙ σκιαί ήσαν πλάνηςόσας είδον ονείρου μου θείου˙δεν εφάνης, ποτέ δεν εφάνης,

ερωμένη αγνού ενυπνίου..

Ο έρωτας

εξιδανίκευση του ερωτικού αντικειμένουο έρωτας αγνός, αμόλυντος, όχι αισθησιακόςτο αντικείμενο του έρωτα απρόσιτο, ο έρωτας ανέφικτοςμελαγχολική διάθεση, απασιοδοξίαπιο υγιής εκδήλωση του έρωτα στην επτανησιακή σχολή – ο έρωτας πιο γήινος

22

Μουσικότητα. διακυμάνσεις του ρυθμού, μαγεία των λέξεων, αναζήτηση λέξης με ιδιαίτερη μουσική ποιότητα

Νέο λεξιλόγιο: λέξεις που υποβάλλουν λεπτά, τρυφερά συναισθήματα

Χαλάρωση της μορφής από τους αυστηρούς κανόνες της παραδοσιακής ποίησης (ομοιοκαταληξία και μέτρο).

Μελαγχολική διάθεση, ρεμβασμός, ονειροπόληση

Υποβλητικότητα υπαινιγμός και διακριτική νύξη ⇒ ποίηση υπαινικτική και μοντέρνα

Σύμβολα: Τα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου γίνονται σύμβολα εσωτερικών, ψυχικών καταστάσεων

3η ομάδα: Συμβολισμός

Δ

ραστ

ηριό

τητα

1η:

Χαρα

κτηρ

ιστι

κά

23

3η ΟΜΑΔΑ:ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

2. Εντοπίστε τα ιδιαίτερα μορφικά χαρακτηριστικά του συμβολισμού στα ποίηματα που μελετάτε (μέτρο, στίχος, εκφραστικά μέσα, γλώσσα: προσέξτε ιδιαίτερα το λεξιλόγιο και κάντε ένα πίνακα με καθημερινές και ποιητικές λέξεις.

3. α. Πώς παρουσιάζει ο ποιητής/τρια το αγαπημένο πρόσωπο; β. Τι αισθάνεται γι’ αυτό και ποια εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί για την

εξωτερίκευση των αισθημάτων του/της; Εξετάστε ειδικότερα το ρόλο των συμβόλων και κατατάξτε τα σε κατηγορίες (αντικείμενα, φυσικά φαινόμενα, εικόνες, ήχοι)

γ. Ποια είναι η κυρίαρχη διάθεση σε κάθε ποίημα;

Ερωτήσεις του φύλλου εργασίας

24

3η ΟΜΑΔΑ:ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Ο έρωτας -κυριαρχεί το συναίσθημα -χαμηλόφωνο, χωρίς τις εξάρσεις και το ρομαντικό στόμφο

υποβολή συναισθηματικών καταστάσεων μέσα από εικόνες και σύμβολα (φως, άγριοι άνεμοι, σκοτάδι, νύχτα) αλλά και μέσω του ιδιαίτερου λεξιλογίου

μελαγχολική διάθεση

Μαρία Πολυδούρη, Κοντά σουΚοντά σου δεν αχούν άγρια οι

ανέμοι.Κοντά σου είνε η γαλήνη και το φως.Στου νου μας τη χρυσόβεργην ανέμη

Ο ρόδινος τυλιέται στοχασμός.

Ν. Λαπαθιώτης, ΕρωτικόΚαημ ς λήθεια ν περν  ὸ ἀ ὰ ῶτο ρωτα πάλι τ ῦ ἔ ὸ στενό, σπου ν πέσει ὥ ὰ ἡ σκοτεινιὰ 

μι μέρα το θανάτου...ὰ ῦ

σως μι μέρα, ταν χαθ , Ἴ ὰ ὅ ῶγυρνώντας πάλι στ βυθ  ὸ ὸκα μ τ ὶ ὲ ὴ νύχτα μυστικά, 

γίνουμε πάλι ταίρι,α τ τ ὐ ὸ ὸ νεύρετοἀ φιλί, 

πο τ ὺ ὸ λαχτάρησα πολύ, - σ μι παλιά της φειλ  ὰ ὰ ὀ ὴ

- ν μο τ ξαναφέρει...ὰ ῦ ὸ

25

-Διάλυση της μορφής και διάθεση για πειραματισμό (ελεύθερος στίχος, παραβίαση γραμματικών και συντακτικών κανόνων)

-Εγκατάλειψη της φροντίδας για ωραίο ύφος, αντιποιητικά στοιχεία

-Εκφραστικά μέσα: τολμηρές μεταφορές, ελεύθεροι συνειρμοί και συνδυασμοί ετερόκλητων λέξεων.

--Γλώσσα: ελλειπτική, υπαινικτική, πολύσημη

--απελευθέρωση της φαντασίας και του ονείρου (επίδραση από την ψυχανάλυση)

4η ομάδα: Μοντερνισμός4η ΟΜΑΔΑ:ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

Δρα

στηρ

ιότη

τα 1

η:

Χαρα

κτηρ

ιστι

κά

26

2. Μελετήστε ποιήματα που ανήκουν στο ποιητικό ρεύμα του μοντερνισμού με θέμα τον έρωτα και διακρίνετε τα ιδιαίτερα μορφικά χαρακτηριστικά τους (μέτρο, στίχος, εκφραστικά μέσα, γλώσσα). Εντοπίστε τα υπερρεαλιστικά στοιχεία που υπάρχουν.

3. α. Πώς παρουσιάζει ο ποιητής το αγαπημένο πρόσωπο; Ποια εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί; Εντοπίστε τα υπερρεαλιστικά στοιχεία. Προσέξτε ιδιαίτερα τις μεταφορικές εικόνες και τη λογική τους. Τι νομίζετε ότι εκφράζουν;

β. Ποιος είναι ο ρόλος του έρωτα στη ζωή του ποιητή;γ. Τι συναισθήματα και σκέψεις του προκαλεί;

Ερωτήσεις του φύλλου εργασίας4η ΟΜΑΔΑ:ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

27

4η ΟΜΑΔΑ:ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

Ο έρωτας

Επιστροφή στον αισθησιασμό.- κυριαρχία των αισθήσεων (στον Σ. ιδιαίτερα η αφή)

Ο έρωτας = ζωή είτε ως μυστήριο, χαρά και πληρότητα της ύπαρξης– είτε ως απόπειρα απόδρασης από τον θάνατο

Η αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσεσιγά μέσα στα πράγματα που μας τριγύριζαννα εξηγήσει γιατί δε θέλουμε να πεθάνουμεμε τόσο πάθος.Κι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμεμ’ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένεςκι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσαεκείνου του ανθρώπουκι αν κλείσαμε τα μάτια μας, δεν ήταν άλλημονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμεμέσα στη φυγή (Γ. Σεφέρης, Φυγή)

Έτσι μιλώ για σένα και για μένα

Επειδή σ’ αγαπώ και στην αγάπη ξέρω Να μπαίνω σαν Πανσέληνος Από παντού, για το μικρό το πόδι σου μες στ’ αχανή σεντόνια Να μαδάω γιασεμιά -κι έχω τη δύναμη Αποκοιμισμένη, να φυσώ να σε πηγαίνω Μες από φεγγερά περάσματα και κρυφές της θάλασσας στοές Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε (Ο. Ελύτης, Μονόγραμμα)

28

Μετα-αναγνωστικό στάδιο

Δ

ημιο

υργι

κή γ

ραφ

ή2

ώρε

ςΟμάδα 1

Μετατρέψτε ένα δημοτικό τραγούδι σε μοντέρνο ποίημα! «Σπάστε» το στίχο, αφαιρέστε περιττές λέξεις, δημιουργήστε

παράλογα νοήματα. Ομάδα 2

Μετατρέψτε ένα ρομαντικό ποίημα σε μοντέρνο! «Σπάστε» το στίχο, αφαιρέστε την ομοιοκαταληξία και τις περιττές λέξεις και δημιουργήστε παράλογα νοήματα.

Ομάδα 3Μετατρέψτε ένα συμβολικό ποίημα σε μοντέρνο!

«Σπάστε» το στίχο, αφαιρέστε την ομοιοκαταληξία και τις περιττές λέξεις και δημιουργήστε παράλογα νοήματα.

Ομάδα 4Μετατρέψτε ένα μοντέρνο ποίημα σε παραδοσιακό!

Απομονώστε κάποιες εικόνες, αφαιρέστε τα στοιχεία που τις κάνουν παράλογες και βάλτε ομοιοκαταληξία.

29

«Το πρώτο σκαλί» !!

Τα

ποι

ήματ

α τω

ν μα

θητώ

ν

«Παραδοσιακό»

Έπιασε βροχή αγάπη καλοκαιρινήΦθινόπωρο ξανά με τη ζωή αδειανή.Δε φτιάχτηκε για μας ετούτη η εποχή.

Κανείς πια δε θυμάταιαγάπη που τη βροχή φοβάται

δοξάρι δίχως βιόλασα δέντρα φυλλοβόλα

σκορπίσανε τα όνειρά μου όλαΕ.

«Μοντέρνο»

Φύκια τα μαλλιά σου μυρωμέναχαρούμενο το καλοκαίρι

στους δρόμουςέδιωξε τα χρέη

του μεγάλου χρησμού.Τώρα

στους έρημους δρόμουςκανείς δε σε θυμάται.

Γ.

30

Αφορά όλη τη διαδικασία και όχι μόνο το αποτέλεσμα

Αξιολογείται η συμμετοχή των μαθητών, η συνεργασία τους με την ομάδα

Τέλος αξιολογείται συνολικά τόσο από τον διδάσκοντα όσο και από τους μαθητές η συνολική εμπειρία της συμμετοχής τους στο project.

Αξιολόγηση

31

Αξιολόγηση

(1α) Να αναγνωρίσουν τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής και της μοντέρνας ποίησης και να διακρίνουν τα ποιήματα σε παραδοσιακά και μοντέρνα με βάση αυτά τα

χαρακτηριστικά.(1β) Να τα κατατάξουν σε μια σειρά από το πιο παραδοσιακό ως το πιο υπερρεαλιστικό

και, ενδεχομένως, να ανιχνεύσουν το λογοτεχνικό κίνημα στο οποίο εντάσσεται το καθένα.Οι ερωτήσεις αυτές βαθμολογούνται με 1α (30) + 1β (20) = 50 μονάδες

(2α) Να εντοπίσουν τις πιο «ποιητικές» και τις πιο «καθημερινές» λέξεις στα ποιήματα και να τις τοποθετήσουν σε πίνακα με δύο ή περισσότερες στήλες.

(2β) Να εντοπίσουν τα σύμβολα σε όσα ποιήματα υπάρχουν και να τα κατατάξουν σε κατηγορίες ανάλογα με το είδος τους (αντικείμενα, φυσικά φαινόμενα, εικόνες, ήχοι).

ή εναλλακτικά(2β) Να εντοπίσουν λυρικά ή δραματικά στοιχεία στα ποιήματα.

32

Οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία

Αναζητούν πληροφορίες

Έρχονται σε ουσιαστική επαφή με τα ποιήματα προσπαθώντας να εντοπίσουν τα στοιχεία που τους ενδιαφέρουν

Ασκούν την κριτική τους ικανότητα

Εξάγουν συμπεράσματα.

Γίνονται οι ίδιοι δημιουργοί, συνθέτοντας δικά τους ποιήματα.

ΑξιολόγησηΠ

λεον

εκτή

ματα

34

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ

ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

«Ο έρωτας στην παραδοσιακή και μοντέρνα ποίηση»

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Καραμπάτσα ΒάιαΠΕ02 Φιλόλογος