Ελλάδα, μετά τον πόλεμο του '40:

1950-64, ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΑΖΙΚΗΣ ΦΥΓΗΣ

• μεγάλο κύμα μετανάστευσης από φτωχές περιοχές, όπως τα νησιά, προς Αυστραλία, Η.Π.Α, Ν. Αφρική, Καναδά, αλλά και προς Γερμανία, Βέλγιο, Σουηδία

• προσωρινή ή μόνιμη μετανάστευση

- Μετανάστευση: αποτέλεσμα της μεταπολεμικής υπανάπτυξης, φτώχειας κι ανεργίας.

- Ειδικά οι νησιωτικές περιοχές ήταν οικονομικά υποβαθμισμένες.

Έφευγαν και άτομα που διώκονταν μετά τον Εμφύλιο πόλεμο για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.

Πού έβρισκαν τις απαραίτητες πληροφορίες για το ταξίδι;

• Σε πρακτορεία ταξιδίων…

τα οποία διαφημίζονταν σε τοπικές εφημερίδες.

«Εις Λήμνον έχομεν αντιπροσώπους»

Για το ελληνικό κράτος η μετανάστευση ήταν μια διέξοδος στην οικονομική κρίση και την ανεργία.

«Πώς μπορώ να πάω στην Αυστράλια ενώ δεν έχω καθόλου χρήματα;»

«όσοι ενδιαφέρονται να ταξιδέψουν αεροπορικώς στην Αυστραλία δύνανται να το κάνουν επί πιστώσει έναντι μιας προκαταβολής 70 δολαρίων και στη συνέχεια να αποπληρώσουν την οφειλή τους σε 12 ή 20 μηνιαίες δόσεις».

(ανακοίνωση σε εφημερίδα, 2/1957)

Έφυγαν πολλοί για Αυστραλία;

Από τοπική εφημερίδα, 8/1954:

• «κλιμάκιο της ‘Διακυβερνητικής Επιτροπής Μεταναστεύσεως’ έχει εγκατασταθεί στο Α΄ Δημοτικό σχολείο για επιλογή μεταναστών για Αυστραλία. Πρόκειται να πραγματοποιηθεί μετανάστευσις 80 οικογενειών μετά τέκνων, 25 ζεύγη άνευ τέκνων, επίσης 125 άτομα θα εξετασθούν υπό του κλιμακίου.

• Το κλιμάκιο αποτελείται κυρίως από γιατρούς [...] αναμένεται η άφιξη του ίδιου του προξένου της Αυστραλίας για το τελικό στάδιο της επιλογής».

Οι μετανάστες επιλέγονταν και ανάλογα με τη ζήτηση που είχε το επάγγελμά τους στην ξένη χώρα.

Οι μετανάστες πολλές φορές υποχρεώνονταν να παρακολουθήσουν μαθήματα ξένης γλώσσας πριν φύγουν.

Έφευγαν αλλά φρόντιζαν να διατηρούν καλές σχέσεις!

• Οι κοινότητες της Λήμνου περίμεναν από τους Λημνιούς της διασποράς οικονομική ενίσχυση.

• Οι ξενιτεμένοι ενίσχυαν πολύ συχνά την ιδιαίτερη πατρίδα τους.

Οι δωρεές γίνονταν συνήθως στους τομείς

της υγείας και της εκπαίδευσης, τομείς βασικούς που το

μεταπολεμικό κράτος αδυνατούσε να

φροντίσει.

«Προ 50 χρόνων κάποιος άγνωστος Λημνιός στη Νέα Υόρκη υπέβαλε την γνώμην εις μερικούς συμπολίτας του μετανάστας ότι καλόν ήτο εάν μπορούσαν να κάμουν ένα Νοσοκομείο στη μικρά των γενέτειρα για να βρίσκουν οι ασθενείς πατριώται των θεραπείαν και οι πονούντες ανακούφισιν... Απεφάσισαν και σε μια άλλη γενική πλέον συγκέντρωσιν ίδρυσαν το Σωματείον Ήφαιστος με μοναδικόν σκοπόν να επιδιώξη την ανέγερσιν Νοσοκομείου».

(εφημερίδα "Λήμνος", 3/1956)

• 280 κιβώτια γραφικής ύλης για να μοιραστούν στους μαθητές του χωριού,

• χρήματα για την επισκευή της σκέπας του σχολείου και για το δίκτυο ύδρευσης.

Ο "Άγιος Δημήτριος", σύλλογος Κοντιατινών της Νέας Υόρκης έστειλε το 1948 στον Κοντιά:

Πολλοί από τους γονείς των νέων φοβόντουσαν ότι δεν θα ξαναέβλεπαν τα παιδιά τους.

«Τας απογευματινάς ώρας της παρελθούσης Παρασκευής

ο συνωστισμός του πλήθους προ του λιμένος μας ήτο

πρωτοφανής. Επρόκειτο να επιβιβαστούν επί του καταπλεύσαντος

ατμοπλοίου οι δι' Αυστραλίαν μεταναστεύοντες. Οι γονείς,

συγγενείς και φίλοι που τους συνόδευσαν από τα χωριά των τους

προέπεμπον. Συγκίνησις, φιλιά, δάκρυα και μαντήλια εσείοντο στον

αέρα, 193 ψυχές αποδημούν. Το άνθος της Λήμνου. Νέοι όλοι της

δουλειάς και ροδαλά παιδιά».

(εφημερίδα Λήμνος, 1/1955)

Όσο περνούσαν τα χρόνια στην ξενιτιά, οι επαφές των μεταναστών με τη Λήμνο περιορίζονταν.

«Μετά από ορισμένες δεκαετίες η αποξένωση είναι ολοκληρωτική, επιβεβαιώνοντας την εικόνα των δημοτικών τραγουδιών που θέλουν τη μετανάστευση να μοιάζει με ζωντανό θάνατο».

«Παρηγοριά έχ’ ο θάνατος παρηγοριά έχ’ ο χάροςο ζωντανός ξεχωρισμός παρηγοριά δεν έχειχωρίζει η μάνα το παιδί».

«Σαν πας στα ξένα, αγάπη μου, μην κάνεις ένα χρόνο,γιατί δεν τονε νταγιαντώ του χωρισμού τον πόνο.Σαν πας στα ξένα, πάρε και μένα για συντροφιά.

Μέρα δεν κάνω δίχως σου, και χρόνο πώς θα κάνω;Χωρίς εσένα μάτια μου, γρήγορα θα πεθάνω.Μακριά κι αν θα ’σαι, να με θυμάσαι παντοτινά».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Τσιμουρής, Γ., 2012. «Η λημνιακή μεταπολεμική μετανάστευση», στο περ. Τα Λήμνια, αρ. φύλλου 36, σσ. 7-11.