20
1 Συγγραφική ομάδα: Παραβατού Παναγιώτα Στεργιούδη Ελισάβετ Τάτση Θεοδοσία Υπεύθυνες καθηγήτριες: Καράμπαλη Δήμητρα Ζήση Στασινή 1

τα τρόφιμα η ζωή μας

  • Upload
    kardim

  • View
    106

  • Download
    5

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: τα τρόφιμα η ζωή μας

1

Συγγραφική ομάδα: Παραβατού Παναγιώτα Στεργιούδη Ελισάβετ Τάτση Θεοδοσία

Υπεύθυνες καθηγήτριες: Καράμπαλη Δήμητρα Ζήση Στασινή

1

Page 2: τα τρόφιμα η ζωή μας

2

Στην έναρξη της παρουσίασης, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τα παιδιά του τμήματός μας που συνέβαλαν στη δημιουργία αυτού του project,

καθώς και τις καθηγήτριές μας για την αμέριστη βοήθειά τους.

Page 3: τα τρόφιμα η ζωή μας

3 3

Η τροφή για τον άνθρωπο συμβολίζει τη διαχρονική του πορεία μέσα στο χρόνο, την ικανότητα του να επιβιώνει ,να συνεχίζει να προσφέρει και να μοιράζεται την τροφή σαν ένδειξη φιλίας , αγάπης ,φιλικής διάθεσης και φιλοξενίας.

Page 4: τα τρόφιμα η ζωή μας

4 4

Η Ερευνητική εργασία «ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ… Η ΖΩΗ ΜΑΣ » έχει ως σκοπό να αναδείξει την αναγκαιότητα της μεσογειακής διατροφής, φέρνοντας κοντά εμάς, τα παιδιά με τα βιολογικά τρόφιμα και τις καλλιέργειές τους. Μας δίνεται η δυνατότητα ενημερωθούμε για τις σύγχρονες μεθόδους συντήρησης και τυποποίησης τροφίμων και να ευαισθητοποιηθούμε, αφενός, για τον υποσιτισμό και την πείνα στις αναπτυσσόμενες χώρες, αφετέρου, για τον υπερκαταναλωτισμό και τα διατροφικά σκάνδαλα στις αναπτυγμένες χώρες.

Γι ’αυτό τα ερευνητικά ερωτήματα τέθηκαν ως εξής:

Γνωριμία με τις τροφές και κατάταξή τους

Γης Δωρήματα- Επιστροφή στο χωράφι

Μέθοδοι συντήρησης και τυποποίησης τροφίμων

Υπερκαταναλωτισμός και διατροφικά σκάνδαλα

Υποσιτισμός και διατροφικές παρεκκλίσεις

Page 5: τα τρόφιμα η ζωή μας

5

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΙΣ ΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΟΥΣ

Ως τρόφιμο μπορεί αν χαρακτηριστεί κάθε ουσία που εισάγεται στον οργανισμό διαμέσου του πεπτικού συστήματος και παρέχει σε αυτόν τουλάχιστον ένα θρεπτικό συστατικό.

Τα θρεπτικά συστατικά δεν είναι τίποτε άλλο παρά χημικές ενώσεις. Αυτές οι ενώσεις που χαρακτηρίζονται και θρεπτικές ύλες και αποτελούν τα βασικά συστατικά των τροφίμων, χωρίζονται σε έξι κατηγορίες. ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ, ΛΙΠΗ, ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ,ΝΕΡΟ,ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ(μέταλλα ή ιχνοστοιχεία) και ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ

Page 6: τα τρόφιμα η ζωή μας

6

Ο σωστός συνδυασμός όλων των παραπάνω στοιχείων στο τραπέζι μας, αποτελεί αυτό που επί χρόνια χαρακτηρίζει τους λαούς της Μεσογείου. Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή ορίστηκε με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:Άφθονες φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, ψωμί/δημητριακά, πατάτες, όσπρια, καρποί).Ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόνταΓαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως τυρί και γιαούρτι) καθημερινά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες Ψάρια και πουλερικά σε μικρές έως μέτριες ποσότητεςΚόκκινο κρέας 2 φορές το μήναΕλαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.

Page 7: τα τρόφιμα η ζωή μας

7

ΓΗΣ ΔΩΡΗΜΑΤΑ- ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Στη βιολογική γεωργία χρησιμοποιούνται κατά βάση προϊόντα που υπάρχουν στη φύση και δεν παράγονται από τον άνθρωπο. Αντί να χρησιμοποιηθούν χημικά λιπάσματα για την βελτίωση του εδάφους χρησιμοποιείται φουσκί ή κομπόστ..Από την παραγωγή γεωργικών προϊόντων ο άνθρωπος χρησιμοποεί ένα μέρος, ενώ το υπόλοιπο δεν είναι άμεσης χρησιμότητας. Τα μη χρήσιμα υπολείμματα της παραγωγής πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται στη γεωργία, δηλαδή να γίνεται ανακύκλωση. Όσον αφορά την κτηνοτροφία, οι κτηνοτρόφοι έχουν υποχρέωση να λαμβάνουν όλα τα μέτρα για να εξασφαλίζουν την καλή διαβίωση των ζώων, να εξασφαλίζουν ώστε τα ζώα να μην υφίστανται κανένα περιττό πόνο, ταλαιπωρία ή τραυματισμό και να εξασφαλίζουν συνθήκες εκτροφής που να ικανοποιούν τις φυσιολογικές και ηθολογικές ανάγκες των ζώων (π.χ. ανάγκες συμπεριφοράς όσον αφορά κατάλληλη ελευθερία κινήσεων και άνεση).Παραθέτουμε παρακάτω τροφές που δεν θα πρέπει να λείπουν από το τραπέζι μας

Page 8: τα τρόφιμα η ζωή μας

8

Κόκκινο κρέας: Είναι καλή πηγή πρωτεϊνης, αλλά λόγω τον «κακών λιπαρών» δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση στην κατανάλωσή του.Άσπρο κρέαςΤο άσπρο κρέας (κοτόπουλο, γαλοπούλα) έχει την ίδια θρεπτική αξία με το κόκκινο, αλλά περιέχει λιγότερο λίπος.ΕσπεριδοειδήΤα φρούτα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά στοιχεία Γαλακτοκομικά. Δεν υπάρχει καλύτερη πηγή ασβεστίου και βιταμίνης D από τα γαλακτοκομικά -.. Επίσης είναι μια από τις πλούσιες πηγές βιταμίνης D.Το ελαιόλαδο Το ελαιόλαδο είναι η πιο αντιπροσωπευτική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Λαχανικά Τα λαχανικά τροφοδοτούν τον οργανισμό με φυτικές ίνες. Είναι πλούσια σε νερό για την ενυδάτωση του σώματος και αποτελούν πηγή βιταμινών και ιχνοστοιχείων που είναι απαραίτητα στον οργανισμό για την προστασία του από την εμφάνιση προβλημάτων υγείας. Ψάρια με τα ωφέλημα ω-3 λιπαρά οξέα Αρκετά ψάρια (σαρδέλα, σολωμός, ρέγκα, πέστροφα) αποτελούν εξαιρετική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων τα οποία είναι καρδιοπροστατευτικά, ΑυγάΟι πρωτεΐνες του αυγού είναι πολύ σημαντικές για το σχηματισμό των μυών και διασφαλίζουν την σωστή ανάπτυξη του σώματος

Page 9: τα τρόφιμα η ζωή μας

9

Και μη ξεχνάμε τα βότανα του τόπου μας, που μπορούμε να τα βρούμε σε αφθονία στην ύπαιθρο, αλλά και να τα καλλιεργήσουμε και στα σπίτια μας.

Ο αρωματικός δυόσμος

Το ευεργετικό φασκόμηλο

Ο πασίγνωστος μαϊντανός

Η πολύτιμη τσουκνίδα

Το μυρωδάτο σέλινο

Page 10: τα τρόφιμα η ζωή μας

10

Τα τρόφιμα δεν είναι σταθερά συστήματα αλλά συνεχώς μεταβάλλονται από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωσή τους. Όταν τα καταναλώνουμε χωρίς

καμιά προηγούμενη κατεργασία, εκτός της διαλογής, της τυποποίησης και της συσκευασίας, τότε λέγονται νωπά τρόφιμα.

Η διατήρηση των τροφίμων περιορίζεται σε σχετικά μικρά διαστήματα. Από κει και πέρα, λόγω της επίδρασης των ενζύμων και των διαφόρων

μικροοργανισμών που υπάρχουν σε αυτά, τα τρόφιμα αλλοιώνονται, είτε σε μικρό και ακίνδυνό βαθμό ή ακόμα και σε σημείο επικινδυνότητας για τον

ανθρώπινο οργανισμό.Έτσι δημιουργείται η ανάγκη συντήρησής τους.

10

Page 11: τα τρόφιμα η ζωή μας

11

Βιολογικές μέθοδοι: Περιλαμβάνουν βιολογικές δράσεις όπως οι ζυμώσεις (αλκοολική, οξική γαλακτική). Με τις βιολογικές μεθόδους αλλάζει τόσο n σύσταση όσο και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίμων.

11

Για τη συντήρηση των τροφίμων χρησιμοποιούνται, φυσικές, χημικές ή βιολογικές μέθοδοι:

Φυσικές μέθοδοι: Με τις μεθόδους αυτές επιδιώκεται να διατηρηθεί n αρχική ποιότητα του τροφίμου. Αυτές είναι n παστερίωση, n αποστείρωση, n ψύξη, n κατάψυξη και n ξήρανση.

Χημικές μέθοδοι: Στηρίζονται στην προσθήκη χημικών ουσιών όπως συντηρητικά, ζάχαρη, αλάτι, οξύ ή στην έκθεση σε καπνό.

Page 12: τα τρόφιμα η ζωή μας

12

Σαν πρόσθετο χαρακτηρίζεται κάθε ουσία ή μίγμα ουσιών που δεν απαντάται φυσικά στο τρόφιμο, αλλά προστίθεται σε αυτό για να:Διευκολύνει την Παρασκευή τουΔιατηρήσει ή βελτιώσει την θρεπτική αξία και τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικάΓια να προστατέψει τα τρόφιμα από χημική αλλοίωση ή μικροβιακή προσβολή.

Τα πρόσθετα συμβολίζονται με το γράμμα Ε και έναν κωδικό αριθμό. Μερικές κατηγορίες δίνονται παρακάτω.Ε 100-199: ΧρωστικέςΕ 200-299: ΣυντηρητικάΕ 300-321: ΑντιοξειδωτικάΕ 620-637: Ενισχυτικά γεύσης …και άλλα

Η προσθήκη πρόσθετων ουσιών με αριθμό Ε στα τρόφιμα είναι ένα ζήτημα τρέχουσας ανησυχίας για την υγεία εδώ και πολλά χρόνια.Οι ανάγκες της βιομηχανίας για μαζική παραγωγή και μεγιστοποίηση του κέρδους αφενός, ο πλημμελής έλεγχος των κρατικών φορέων αφετέρου, οδήγησαν στην ευρεία χρήση χημικών στα τρόφιμα. Και τα διάφορα χημικά πρόσθετα  δεν μπορούμε πάντα να γνωρίζουμε τι τύχη θα έχουν μέσα στο ανθρώπινο σώμα, για το λόγο ότι τα όποια προβλήματα, συνήθως εκδηλώνονται σε βάθος χρόνου.

12

Page 13: τα τρόφιμα η ζωή μας

1313

Υπερκαταναλωτισμός είναι η τάση που χαρακτηρίζει τους πολίτες της καταναλωτικής κοινωνίας για υπερβολική κατανάλωση αγαθών. Ο υπερκαταναλωτισμός είναι αποτέλεσμα της ακόρεστης δίψας των καταναλωτών για προϊόντα, όχι πάντα χρήσιμα και απαραίτητα, με αποτέλεσμα την υπερβολικά μεγάλη ζήτηση και στη προσπάθεια των εταιριών να ανταποκριθούν σε αυτήν. Φυσική συνέπεια αυτού, το κέρδος.

Η φρενήρης αυτή κερδοσκοπία των εταιρειών οδήγησε και σε έναν άνευ προηγουμένου ηθικό αμοραλισμό. Ζώα που τρέφονται με ζώα, που μεγαλώνουν χωρίς πόδια στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο με μοναδικό σκοπό την γρήγορη πάχυνση και σφαγή τους, φυτά που μπολιάζονται με γονίδια άλλων φυτών ή και ζώων. Ο εφιάλτης της εποχής μας: Τα διατροφικά σκάνδαλα.

Page 14: τα τρόφιμα η ζωή μας

14

Το ποιο πρόσφατο και χαρακτηριστικό γεγονός, το οποίο προκάλεσε τη κοινή κατακραυγή ολόκληρου του πλανήτη, είναι η γνωστή σε όλους μας νόσος των τρελών αγελάδων ή αλλιώς σπογγώδεις εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών. Η ασθένεια μεταδόθηκε από τα πρόβατα στις αγελάδες μέσω των ζωοτροφών που δίνονταν σε αυτές οι οποίες προέρχονταν από νεκρά πρόβατα. Οι άνθρωποι μολύνθηκαν καταναλώνοντας κρέας που προερχόταν από βοοειδή που έπασχαν από την ασθένεια αυτή. Στον άνθρωπο εκδηλώνεται µια νέα μορφή σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας τύπου Κρόϊτζφελντ-Γιάκοπ., ασθένεια που είναι πάντοτε θανατηφόρα.

14

Page 15: τα τρόφιμα η ζωή μας

15

Μεταλλαγμένα ή γενετικά τροποποιημένα ονομάζονται τα τρόφιμα που παράγονται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Οι τελευταίοι έχουν υποστεί συγκεκριμένες αλλαγές που εισήλθαν στο γενετικό τους υλικό με την προσθήκη ή αφαίρεση γονιδίων μέσω μεθόδων της γενετικής μηχανικής, Παραδείγματα μεταλλαγμένων προϊόντων μπορεί να είναι ντομάτα ή και φράουλα με γονίδιο ψαριού που ζει σε κρύα νερά έτσι ώστε να είναι ανθεκτικά στο παγετό. Πατάτα με γονίδιο σκορπιού. Οι πατάτες εμπλουτίζονται με τα γονίδια του σκορπιού που παράγουν το δηλητήριο του, ώστε να γίνονται πιο ανθεκτικά στα διάφορα έντομα. Το δηλητήριο θα βρίσκεται, φυσικά, και στις πατάτες.

15

Βέβαια τα πιο γνωστά σε μας είναι η μεταλλαγμένη σόγια και το καλαμπόκι. Η καλλιέργεια, ωστόσο, μεταλλαγμένου καλαμποκιού στην Ευρωπαϊκή ήπειρο παραμένει περιορισμένη και αυτό γιατί, 8 μέλη της Ευρωπαϊκή ένωσης, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, έχουν επιτύχει απαγόρευση της καλλιέργειάς του στα χωράφια, εφαρμόζοντας τις λεγόμενες ρήτρες διασφάλισης.

Page 16: τα τρόφιμα η ζωή μας

16

Κάθε λεπτό, 9 παιδιά πεθαίνουν από υποσιτισμό στις αναπτυσσόμενες χώρες , την ίδια στιγμή που η ατέλειωτη δίψα του δυτικού ανθρώπου για την απόκτηση όλο και πιο πολλών καταναλωτικών αγαθών, οι πολιτικές των ισχυρών κρατών, για κάθε άλλο παρά δίκαιη διανομή του παγκόσμιου πλούτου, οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου όξυνση της φτώχειας και της ανισότητας μεταξύ των δύο κόσμων, με ηθικές πλέον διαστάσεις.Σε απόλυτη φτώχεια (οριζόμενη ως ημερήσιο εισόδημα κάτω από 1 δολάριο) βρίσκονται πάνω από ένα δισεκατομμύριο συνάνθρωποί μας (22,7% του παγκόσμιου πληθυσμού), με ποσοστά που φτάνουν το 46,7% στην Υποσαχάρια Αφρική, 36,9% στη Ν. Ασία, έναντι 3,6% στην Ευρώπη και στην Κεντρική Ασία.

16

Page 17: τα τρόφιμα η ζωή μας

17

Και ενώ ένα δισεκατομμύριο συνάνθρωποί μας χειμάζονται από την πείνα, οι διατροφικές υπερβολές και όχι μόνο, του δυτικού κόσμου, οδήγησαν σε δύο ύπουλες ασθένειες της εποχής μας: παχυσαρκία και νευρική ανορεξία.

17

Page 18: τα τρόφιμα η ζωή μας

18

Η αλλαγή του τρόπου ζωής και κυρίως η αλλαγή της δομής της οικογένειας, η αύξηση των ωρών εργασίας, η ανάπτυξη της βιομηχανίας τροφίμων, αλλά και ο μεγάλος αριθμός ταχυφαγείων, , έχει αυξήσει δραματικά το ποσοστό των ατόμων που καταφεύγουν στο πρόχειρο φαγητό. Το φαγητό αυτό που στερείται παντελώς θρεπτικής αξίας και που μπορεί και να είναι συνθετικό κατασκεύασμα ενός εργαστηρίου( π.χ συνθετικό κρέας), περιέχει μεγάλες ποσότητες λιπαρών και διογκωτικών υλών, όπως το αλάτι. Καταστρέφει τα κύτταρα του υποθαλάμου που ρυθμίζουν το βάρος με αποτέλεσμα να θέλει κανείς ολοένα και περισσότερο φαγητό. Το παχυντικό πρόχειρο φαγητό καταστρέφει τα κύτταρα του εγκεφάλου που ελέγχουν το βάρος, οδηγώντας έτσι σε ένα φαύλο κύκλο παχυσαρκίας.

18

Page 19: τα τρόφιμα η ζωή μας

19

Η νευρική ανορεξία (Anorexia nervosa), πιο γνωστή ως ανορεξία, είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους και έναν μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό μας (πιστεύω ότι είμαι παχύς, αλλά στην πραγματικότητα δεν είμαι). Η νευρική ανορεξία εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία και είναι πιο συχνή στις έφηβους. Επηρεάζει, δε, τις γυναίκες 10 φορές περισσότερο από τους άντρες. Βέβαια, αυτό, θα μπορούσε να έχει μια εξήγηση, δεδομένου ότι από μικρή ηλικία, οι νεαρές κοπέλες βομβαρδίζονται από κάθε λογής περιοδικό, με την εικόνα του καλλίγραμμου μοντέλου, του τέλειου σε αναλογίες και παρουσιαστικό.

19

Page 20: τα τρόφιμα η ζωή μας

20 20

Για τον καθένα από εμάς η διατροφή έχει διαφορετικό νόημα και ουσία , για μερικούς από εμάς μπορεί να θεωρηθεί, σαν την απλή ανάγκη διατήρησης στη ζωή, ενώ για άλλους μετατρέπεται σε ύστατη και μοναδική απόλαυση (eat to live ,or live to eat ) . Οι δυο παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να θεωρηθούν ως υπερβολές της διατροφικής συμπεριφοράς . Στην εποχή μας, πλέον ο σύγχρονος άνθρωπος αναπτύσσει ασθένειες εξαιτίας αυτής της υπερβολής και των συνηθειών του. Το «Παν μέτρον άριστον» των αρχαίων προγόνων μας, ακούγεται μακρινό για αρκετούς από μας. Τα γνήσια δωρήματα της γης μας, ξεχάστηκαν. Η μάστιγα της πείνας, νομίζουμε ότι δεν αφορά εμάς. Αν προσθέσουμε δε, και τον ηθικό αμοραλισμό και την αναλγησία των βιομηχανιών τροφίμων, που μπροστά στο κέρδος, η ανθρώπινη υγεία και η ζωή εκμηδενίζονται, αυτή η ιδιαίτερη πολιτιστική κουλτούρα, καταλήγει να γίνει εφιάλτης! Όλα αυτά ωστόσο είναι στο χέρι μας να τα συνειδητοποιήσουμε και να τα αλλάξουμε. Ας κάνουμε, λοιπόν, κάτι τώρα, πριν να είναι πολύ αργά για όλους μας!