24
Նրբազգաց մարդիկ կարող են լքել դալիճը ՏԱՐԱՆՏՈՒԼ կամ ՄՈՐՄ Հեղինակ Գրիգորի Մարտիրոսյան Դեկտեմբեր 2014 թ . , Երևան

Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Նրբազգաց մարդիկ կարողեն լքել դալիճը

ՏԱՐԱՆՏՈՒԼկամ

ՄՈՐՄՀեղինակ Գրիգորի Մարտիրոսյան

Դեկտեմբեր 2014 թ., Երևան

Page 2: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ
Page 3: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Անվան ծագում

Նկարագրություն

Բնութագրություն

Բնակավայր

Սնունդ

Ընկերներ և թշնամիներ

Կյանքի շրջափուլեր

Page 4: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Ասում են, թե

անվանումը կապված է իտալականՏարանտինո քաղաքի հետ:

Կամ

Իտալիայում կարծում էին, որ այդ սարդիխայթոցի հետևանքով առաջացած սառըքրտինքից և թուլության զգացողությունիցկարելի է ազատվել միայն «Տարանտելլա»

աշխույժ պարը պարելով

Page 5: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ
Page 6: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Մորմը սարդ է, սովորաբար գորշկամ մուգ դարչնագույն:

Մարմինը պատած էմազմզուկներով:

Խոշոր է, ունի 2.5 սմ տրամագծովմարմին, թաթերի բացվածքըկարող է անցնել 8 սմ-ը:

Թունավոր է:

Page 7: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Հատվածոտանի սարդ է:

Պատկանում է գայլասարդերիընտանիքին;

Պետք չէ խառնել թռչնակերսարդերի հետ:

Երկթոք սարդ է:

Մազմզուկները այրող են:

Որսացանց չի գործում:

Page 8: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Գլուխը եռանկյուն է:

Փորի մորթը ձվաձև է:

Փորի մորթը վերջանում էսարդոստայնային«գործարանով»:

Բերանը փոքր է, միայն ներծծելուհամար:

Ունի 8 աչք երկու շարքով,

Page 9: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

ինչի շնորհիվ ունի 300 աստիճանտեսածիր:

Ունի 4 զույգ ուժեղ թաթեր, որոնքվերջանում են ներքաշվողճանկիկներով;

Բերանի կողքին ունի մեկ զույգթունավոր շոշափուկներ:

Page 10: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Ապրում էկիսաանապատներում;

և անապատներում,

գետահովիտներում;

Հայաստանում՝

Արաքսի հովտում և

Արարատյան դաշտավայրում;

Page 11: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Մինչև 60 սմ խորությամբգետնափոր բներում՝որջիկներում,

ջրի հարևանությամբ;

Ձմռանը մուտքը պատում էգործած սարդոստայնայինկափարիչով:

Page 12: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Որջիկի հետ «կապված է»

սարդոստիկով: Եթե շատ էհեռանում, կորում է և ստիպվածէ լինում նոր բույն փորել:

Ցերեկը քնում է բնում, գիշերըդուրս է գալիս որսի:

Page 13: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Բնից դուրս դարանում է, հարձակվում, խայթում, կաթվածում և տանում իրորջիկը.

թրթուրներին

բզեզներին

ծղրիդներին

խավարասերներին

Page 14: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Այսպիսով, ոչնչացնում էվնասատու միջատներին:

Կարող է հարձակվել մողեսների,

կարիճների կամ դաշտամկներիվրա:

Խմում է ջուր:

Page 15: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Բավականին տարածված էմորմին պահել տանը, հատուկտեռարիումներում, մարդիկուսումնասիրում են այդ սարդիպահվածքը և կարողանում ենընկերանալ տարանտուլի հետ;

Page 16: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Բնության մեջ մորմը կարող էընկերանալ, այսինքն չվնասել, դոդոշին, որը ուտում էմրջյուններին, որոնք վնասատուեն սարդի ապագա սերնդիհամար, քանի որ ոչնչացնում ենսարդի դրած ձվերը:

Page 17: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Ամենավտնգավոր թշնամին pepsis-ն է՝այսպես կոչված «տարանտուլային շահենը»

կամ «ճանապարհային կրետը», որը որսում էմորմին, հարձակվում և խայթում:

Page 18: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Հարձակվում են նաև

կարիՃները,

կարող է ուտել

վարանը,

թույնից չեն վախենում

ոչխարները

հանգիստ ուտում են մորմերին:

Page 19: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Աֆրիկյան երկրներումերեխաները մորմի բնի մուտքըփայտիկով «խառնելով» դուրսեն հանում մորմին, բռնումթաթերից, ծալելով նրանք դեպիհետ, կապում ծալած տերևի մեջ, խարույկի վրա խորովում ևուտում:

Page 20: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Ձմռանը էգը քնում է բնում:

Գարնանը դուրս է գալիս ևտաքացնում է փորի մորթը՝ արևիտակ՝ գլխով դեպի որջիկը մնալով:

Փակում է որջիկի մուտքըսարդոստայնով:

Սարքում է բոժոժ սարդոստայնից;

Ձվադրում է սարդոստայնի բոժոժիմեջ 200-ից 700 ձու:

Page 21: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Բոժոժ էգը ման է տալիս իր հետ գորտնուկների վրակպցրած:

Մորմի կյանքի փուլերը պայմանավորված ենմազափոխման քանակով:

Գարնանը բոժոժում սարդերը դուրս են գալիսձվերից :

Առաջին մազափոխումը տեղի է ունենում բոժոժիմեջ:

Ամառվա սկզբին սարդերը դուրս են գալիս բոժոժից:

Տեղափոխվում են և որոշ ժամանակ մնում մորմեջքին:

Մայրը ջուր է խմում, իր հետ ջուր են խմումնորածին սարդերը մոր մեջքին նստած:

Page 22: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Այնուհետև, մայրը պտույտ է կատարում100-150 մ. շրջանագծով և աստիճանաբար

«շպրտում է» ձագերին, տարածելով նրանցշրջապատի մեջ:

Մինչ ձմեռ սարդերը ևս մի քանի անգամմազափոխում են ունենում:

Ամեն մազափոխումից հետո մեծանալու ևհասունանալու նոր փուլ են անցնում;

Այսպիսով՝ կյանքի մեկ ցիկլը 1 տարի է տևում;

Սակայն մորմերի կյանքի տևողությունը կարող էավարտվել այդ մեկ տարով, ինչպես նաևկարող է տևել մինչև 20 տարի:

Page 23: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

Այսպիսով, սրանք են մորմի կյանքի փուլերը՝

1. ՁՈՒ բոժոժի մեջ:

2. Ձվից դուրս եկած ՍԱՐԴ ԲՈԺՈԺՈՒՄ:

3. Առաջին ՄԱԶԱՓՈԽՈՒՄ ԲՈԺՈԺԻ ՄԵՋ՝ աճ:

4. ՍԱՐԴԵՐ բոժոժից դուրս՝ ՄՈՐ ՄԵՋՔԻՆ:

5. ՍԱՐԴԵՐ ինքնուրույն կյանքով առանց մորխնամքի:

6. ՄԻ ՔԱՆԻ ՄԱԶԱՓՈԽՈՒՄ և աճ / զարգացում:

7. ՀԱՍՈՒՆ ՍԱՐԴ:

Page 24: Գրիգորի Մարտիրոսյան Տարանտուլ

ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ