Ιδέες για την αξιοποίηση των παραμυθιών και των μύθων

μέσα στη σχολική τάξη

Μαρία Κοκορότσκου Μουσειολόγος – Εκπαιδευτικός Θεάτρου/Δράματος

Reinhard Jung, Bambert’s book of missing stories

Νικόλας Ανδρικόπουλος, Η χώρα με τους παράξενους ανθρώπους

Beatrice Alemagna, Ένα λιοντάρι στο Παρίσι

Shaun Tan, The Red Tree

Shaun Tan, The Arrival

Armin Greder, The Island

Τα βήματα δημιουργίας ενός εκπαιδευτικού προγράμματος

1. Ανάγνωση του παραμυθιού

2. Εύρεση «κενών»

3. Επιλογή προσώπων, αντικειμένων ή τόπων

4. Επιλογή αντιπροσωπευτικών εικόνων

5. Επιλογή παιχνιδιών και ασκήσεων

Shaun Tan, The Red Tree

Επιλογή ενός αντικειμένου

Beatrice Alemagna, Ένα λιοντάρι στο Παρίσι

Επιλογή ενός τόπου

Chris Van Allsburg, The Stranger

Προκαλώ το ενδιαφέρον συζητώντας για μία ή περισσότερες εικόνες του

παραμυθιού

Colin Thompson, How to live for ever

Shaun Tan, The Arrival

Ασκήσεις και παιχνίδια

• Δημιουργική γραφή (πχ σχηματοποιήματα)

• Εικαστικές δραστηριότητες: ζωγραφική, κολλάζ, πηλοπλαστική

• Δραματοποίηση

Reinhard Jung, Bambert’s book of missing stories

Κάνω ό,τι κάνει ο ήρωας του παραμυθιού…

Peter Reynolds, Η τελεία

Γράφω στίχους και λέω ιστορίες…

Chris Van Allsburg, The mysteries of Harris Burdick

“Two weeks passed and happened again.”

Συμπληρώνω την εικόνα

Τοποθετώ τον εαυτό μου στην εικόνα

Κατασκευάζω Διόραμα

Δραματοποίηση

" Η χώρα με τους παράξενους ανθρώπους, Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι Μαραθόκαμπου (http://dimmarat.blogspot.gr/2012/08/2012.html)

Η χρήση των μύθων και των παραμυθιών

στο Εκπαιδευτικό Δράμα.

Παράδειγμα: Ο μύθος του Θησέα

και του Μινώταυρου

Baldwin Patrice & Kate Flemming, Teaching Literature trough Drama:

Creative approaches, Routledge, London, 2003.

Προετοιμασία – Εισαγωγή στο θέμα

• Διαβάζουμε την ιστορία

• Εξηγούμε την έννοια και τη χρησιμότητα του μύθου

• Εστιάζουμε στα συναισθήματα χαράς και περηφάνιας στην αρχή του μύθου και στα συναισθήματα λύπης και απογοήτευσης στο τέλος.

Δραστηριότητες

• Παγωμένη Εικόνα (περηφάνια/πένθος ή ευτυχία/λύπη)

• Δάσκαλος σε Ρόλο αγγελιοφόρου (ανακοινώνει την απόφαση του βασιλιά να οδηγήσει τους νέους για θυσία στον Μινώταυρο).

• Αυτοσχεδιασμός (Σε ομάδες των τεσσάρων. Σε ρόλο

νέων της Αθήνας. Ένας από κάθε ομάδα θα θυσιαστεί. Ο καθένας με τη σειρά θα πει στην ομάδα γιατί δεν πρέπει να θυσιαστεί τονίζοντας τη μεγάλη σημασία που έχει η ζωή του για την Αθηναϊκή κοινωνία. Η ομάδα μπορεί να θέσει ερωτήσεις. Στο τέλος η κάθε ομάδα ανακοινώνει εναλλακτικούς τρόπους επιλογής για το ποιος πρέπει να θυσιαστεί).

• Γραπτή δραστηριότητα (γράμμα στον βασιλιά

Αιγέα)

• Ταμπλώ & Ανίχνευση σκέψεων (Ο Θησέας

επιστρέφει από τον πόλεμο. Ένας ένας οι μαθητές δημιουργούν ένα γλυπτό που να δείχνει τα αντικρουόμενα συναισθήματα που συζητήσανε προηγουμένως. Κάθε μαθητής λέει στη συνέχεια δυνατά το συναίσθημα που παρουσιάζει).

• Διάδρομος συνείδησης (Είναι η στιγμή που ο

Θησέας αποφασίζει αν θα πάει ή όχι στο παλάτι της Κνωσού για να σκοτώσει τον μινώταυρο. Οι μαθητές δημιουργούν δύο σειρές, τη μία απέναντι από την άλλη. Ο δάσκαλος περπατά σε ρόλο Θησεα ανάμεσά τους. Η μία σειρά προσπαθεί να τον πείσει να πάει, η άλλη το αντίθετο).

• Γραπτή δραστηριότητα (Γράμμα στον Θησέα ή το

ημερολόγιο της προηγούμενης νύχτας πριν την αναχώρηση).

• Μηχανή αισθήσεων (Το κάθε παιδί κάνει μία κίνηση

που να δηλώνει ναυτική εργασία και την επαναλαμβάνει λέγοντας κάτι ή κάνοντας έναν ήχο. Το κάνουν όλοι μαζί μέχρι να τους σταματήσει ο δάσκαλος).

• Διήγηση (Καθώς ο εκπαιδευτικός διηγείται το ταξίδι στην

Κρήτη τα παιδιά ψιθυρίζοντας τις κινήσεις τους και τους ήχους).

• Παγωμένη εικόνα-διερεύνηση σκέψεων (Τα παιδιά οδηγούνται στην άκρη του πλοίου και

κοιτούν από μακριά την Κρήτη. Ο ΔσΡ (Θησέας) πηγαίνει πίσω από κάθε παιδί και καθώς στέκεται από πίσω τους ακούει δυνατά τις σκέψεις του καθώς πλησιάζουν τη Κρήτη).

• Γραπτή δραστηριότητα (δημιουργία ποιήματος).

• Αυτοσχεδιασμός-δημιουργία σκηνών. (α. Ο βασιλιάς Μίνωας καλωσορίζει τον Θησέα, β. ο Θησεάς συναντά την Αριάδνη, γ. ο Θησέας μπαίνει στον λαβύρινθο)

• Γλυπτό (Σε ομάδες των 6, τα παιδιά δημιουργούν με τα

σώματα τους το ζωντανό λαβύρινθο που κινείται και βγάζει ήχους. Ένας – ένας αφήνει για λίγο τη θέση του και κινείται μέσα σε αυτό το τρομακτικό χώρο).

• Γραπτή άσκηση (Σε ομάδες των 5. Η ιστορία σε 5

προτάσεις που τοποθετούνται στη σωστή σειρά).

• Αυτοσχεδιασμός με βάση τις προτάσεις αυτές και από

διαφορετικές οπτικές γωνίες (του Θησέα, του Μινώταυρου, ενός νεαρού Αθηναίου, ενός φίλου του Θησέα, ενός υπηρέτη του παλατιού).

• Ομαδικό γλυπτό (σκηνή σε αγγείο με την ιστορία του

Μινώταυρου)

• Γραπτή δραστηριότητα (Σε ρόλο επιμελητών

μουσείων γράφουν ένα επεξηγηματικό κείμενο για την παραπάνω παράσταση)

Ας μην ξεχνάμε πως

• Λειτουργούμε σα να είμαστε παιδιά.

• Κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν και νιώθουμε σίγουροι γι’ αυτά.

• Αφήνουμε τα παιδιά να δράσουν δημιουργικά. Η παρουσία μας είναι διακριτική.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία • Woolland, Brian. Η διδασκαλία του δράματος στο δημοτικό

σχολείο, μτφ: Ελένη Κανηρά, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999.

• Αβδή Αύρα & Μελίνα Χατζηγεωργίου. Η τέχνη του δράματος στην εκπαίδευση. 48 προτάσεις για εργαστήρια θεατρικής αγωγής, Μεταίχμιο, Αθήνα 2007.

• http://www.theatroedu.gr/portals/38/main/images/stories/files/Yliko_Drast/Ashwell2_Gr.htm