14
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ Ποια είναι τα πιο συχνά προβλήματα όρασης, πώς αντιμετωπίζονται και τι πρέπει να προσέχετε. Tο μάτι είναι το πιο εξελιγμένο αισθητήριο όργανο του ανθρώπινου σώματος. Μάλιστα, το τμήμα του εγκεφάλου μας που ελέγχει τις λειτουργίες της όρασης είναι πολύ μεγαλύτερο απ' όλα τα τμήματα που ελέγχουν την ακοή, τη γεύση, την αφή και την όσφρηση. Τα συνηθέστερα προβλήματα όρασης οφείλονται σε διαθλαστικές ανωμαλίες, δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο καμπυλώνονται οι ακτίνες του φωτός μέσα στο μάτι μας ώστε να μεταδοθεί η εικόνα στον εγκέφαλο. Επιστημονικά δεν θεωρούνται παθήσεις, αλλά οφθαλμικές «ανωμαλίες», οι οποίες διορθώνονται. Αντίθετα, παθήσεις θεωρούνται η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα. Πρόκειται για διαταραχές της λειτουργίας και των μονάδων επεξεργασίας του οφθαλμού, οι οποίες προκαλούν θολή ή κακή όραση ή μπορεί να οδηγήσουν στην τύφλωση. Μυωπία Η μυωπία είναι διαθλαστική ανωμαλία του ματιού, κατά την οποία οι ακτίνες του φωτός δεν συγκεντρώνονται στον αμφιβληστροειδή, όπως είναι το φυσιολογικό, αλλά σε κάποιο σημείο μπροστά από αυτόν. Για αυτόν το λόγο ο μύωπας αδυνατεί να δει καθαρά τα αντικείμενα που βρίσκονται μακριά και κλείνει ελαφριά τα μάτια—αυτό φαίνεται και από την ετυμολογία της λέξης (μύω+οψ, που σημαίνει κλείνω τα μάτια). Η μυωπία διακρίνεται σε απλή και παθολογική. Η απλή μυωπία εμφανίζεται από την παιδική ηλικία, ανάμεσα συνήθως στα 5 και 12 χρόνια και είναι είτε κληρονομική είτε οφείλεται σε εσφαλμένο τρόπο θέασης (ανάγνωση με κακό φωτισμό, από πολύ κοντά κτλ). Η παθολογική μυωπία εμφανίζεται στην εφηβεία και επιδεινώνεται αργότερα. Η μυωπία διορθώνεται με τη χρησιμοποίηση αποκλινόντων φακών

προβληματα των ματιων

  • Upload
    xpapas

  • View
    9.345

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: προβληματα των ματιων

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝΠοια είναι τα πιο συχνά προβλήματα όρασης, πώς αντιμετωπίζονται και τι πρέπει να προσέχετε.

Tο μάτι είναι το πιο εξελιγμένο αισθητήριο όργανο του ανθρώπινου σώματος. Μάλιστα, το τμήμα του εγκεφάλου μας που ελέγχει τις λειτουργίες της όρασης είναι πολύ μεγαλύτερο απ' όλα τα τμήματα που ελέγχουν την ακοή, τη γεύση, την αφή και την όσφρηση. Τα συνηθέστερα προβλήματα όρασης

οφείλονται σε διαθλαστικές ανωμαλίες, δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο καμπυλώνονται οι ακτίνες του φωτός μέσα στο μάτι μας ώστε να μεταδοθεί η εικόνα στον εγκέφαλο. Επιστημονικά δεν θεωρούνται παθήσεις, αλλά οφθαλμικές «ανωμαλίες», οι οποίες διορθώνονται. Αντίθετα, παθήσεις θεωρούνται η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα. Πρόκειται για διαταραχές της λειτουργίας και των μονάδων επεξεργασίας του οφθαλμού, οι οποίες προκαλούν θολή ή κακή όραση ή μπορεί να οδηγήσουν στην τύφλωση.

Μυωπία

Η μυωπία είναι διαθλαστική ανωμαλία του ματιού, κατά την οποία οι ακτίνες του φωτός δεν συγκεντρώνονται στον αμφιβληστροειδή, όπως είναι το φυσιολογικό, αλλά σε κάποιο σημείο μπροστά από αυτόν. Για αυτόν το λόγο ο μύωπας αδυνατεί να δει καθαρά τα αντικείμενα που βρίσκονται μακριά και κλείνει ελαφριά τα μάτια—αυτό φαίνεται και από την ετυμολογία της λέξης (μύω+οψ, που σημαίνει κλείνω τα μάτια).

Η μυωπία διακρίνεται σε απλή και παθολογική. Η απλή μυωπία εμφανίζεται από την παιδική ηλικία, ανάμεσα συνήθως στα 5 και 12 χρόνια και είναι είτε κληρονομική είτε οφείλεται σε εσφαλμένο τρόπο θέασης (ανάγνωση με κακό φωτισμό, από πολύ κοντά κτλ). Η παθολογική μυωπία εμφανίζεται στην εφηβεία και επιδεινώνεται αργότερα. Η μυωπία διορθώνεται με τη χρησιμοποίηση αποκλινόντων φακών

Page 2: προβληματα των ματιων

(γυαλιά), φακών επαφής ή και εγχείρηση ακτίνων λέιζερ PRK για όσους έχουν ήπια ή μέτρια μυωπία και LASIK για όσους έχουν μεγάλη μυωπία.

Συνήθως η μυωπία μετριέται σε διοπτρίες και διακρίνεται σε:

• στην ήπια μυωπία μέχρι τρεις διοπτρίες• σε μέτρια, από τρεις ως έξι διοπτρίες,• σε μεγάλη, από έξι διοπτρίες και πάνω. Όσοι έχουν μεγάλη μυωπία είναι

περισσότερο πιθανό να υποστούν αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς ή να εμφανίσουν και άλλα συμπτώματα.

Η ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣΤα γυαλιά οράσεως και οι φακοί επαφής, παρ’ ότι βελτιώνουν την όραση, εντούτοις, το καθένα με τον τρόπο του, δημιουργούν δυσχέρειες στην καθημερινή ζωή. Παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί εκατομμύρια επιτυχημένες επεμβάσεις με excimer laser διαθλαστικής διόρθωσης ανά τον κόσμο, πολλοί άνθρωποι ακόμη δεν είναι απολύτως σίγουροι εάν η επέμβαση αυτή είναι κατάλληλη για αυτούς.Σκοπός των επεμβάσεων διαθλαστικής διόρθωσης με χρήση Excimer laser είναι η αναδιαμόρφωση της πρόσθιας επιφάνειας του ματιού, του κερατοειδούς χιτώνα, ώστε οι ακτίνες του φωτός να εστιάζονται ακριβώς επάνω στον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα την τέλεια όραση. Η επέμβαση αφορά αποκλειστικά αυτόν και όχι το εσωτερικό του ματιού. Έτσι μπορείτε να διαβάζετε, να παρακολουθείτε τηλεόραση και κινηματογράφο, να αθλείστε χωρίς να χρειάζεστε για αυτά κανένα βοήθημα

Επιλογές διαθλαστικών επεμβάσεων με Laser

Η μεγάλη πλειοψηφία των διαθλαστικών επεμβάσεων που διενεργούνται παγκοσμίως είναι, είτε LASIK (Laser in situ Keratomileusis), είτε PRK ( Photo Refractive Keratectomy). Η επιλογή γίνεται από τον χειρούργο οφθαλμίατρο, αφού προηγουμένως διενεργηθεί πλήρης και σε βάθος προεγχειρητικός έλεγχος με την βοήθεια ειδικών μηχανημάτων κορυφαίας τεχνολογίας .

• LASIK

Είναι η πιο διαδεδομένη διαθλαστική μέθοδος παγκοσμίως για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού. Η επέμβαση διενεργείται με ασφάλεια, σε σύντομο χρόνο (15΄ - 20΄ λεπτά) και χωρίς πόνο. Κατά την διάρκειά της δημιουργείται μία μικρή μεμβράνη στον κερατοειδή που διαχωρίζεται με το υψηλής τεχνολογίας υπερσύγχρονο Femtosecond Laser, ακολούθως εφαρμόζεται το Εxcimer Laser στο στρώμα του κερατοειδούς και στο τέλος επανοτοποθετείται η δημιουργηθείσα μεμβράνη στη αρχική της θέση. Η όλη διαδικασία γίνεται με απλή τοπική αναισθησία με σταγόνες και η όραση αποκαθίσταται σε μερικές ώρες μετά την επέμβαση.

Page 3: προβληματα των ματιων

• PRK

Στη μέθοδο αυτή το επιθήλιο του κερατοειδούς, ένα λεπτό στρώμα πάνω στον κερατοειδή, αφαιρείται για να εφαρμοστεί το Laser . Κατόπιν τοποθετείται ένας προστατευτικός θεραπευτικός φακός επαφής για 3 - 6 ημέρες, ενώ η επανάκτηση της όρασης γίνεται σταδιακά. Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες γίνεται μέσα σε μία εβδομάδα από την επέμβαση. εμφανίσουν και άλλα συμπτώματα

Πρεσβυωπία

• Συμπτώματα, Διάγνωση

Η πρεσβυωπία είναι η δυσκολία να βλέπει κανείς καθαρά τα κοντινά αντικείμενα ενώ βλέπει καλά τα μακρινά. Η δυσκολία αυτή είναι εντονότερη στο διάβασμα, ιδιαίτερα όταν υπάρχει χαμηλός φωτισμός.Οφείλεται στην αδυναμία του φακού να κάνει προσαρμογή και να εστιάσει κοντά, λόγω ηλικίας.Πρόκειται για μία πάθηση που παρουσιάζεται σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το φύλο τους και ανεξάρτητα από το αν ήδη πάσχουν από άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες όπως η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός. Το κυρίαρχο σύμπτωμα της πρεσβυωπίας είναι η θολή όραση για κοντά. Αρχικά αυτή η θολούρα αφορά σε αντικείμενα που δεν φωτίζονται σωστά (π.χ. οδικός χάρτης στο αυτοκίνητο το βράδυ) . Συχνά δημιουργεί συμπτώματα κεφαλαλγίας, «πίεσης» και «βάρους» στα μάτια. Όχι σπάνια ασθενείς μετά την οπτική διόρθωση της πρεσβυωπίας τους αναφέρουν και βελτίωση σε άλλα μη ειδικά οφθαλμολογικά συμπτώματα, όπως δακρύρροιας και ερυθρότητας.

• Θεραπεία

1. Η πρώτη και παλαιότερη θεραπευτική μέθοδος αφορά στην αφαίρεση του οφθαλμικού φακού και την αντικατάστασή του από ένα νέο ενδοφακό (IOL), ο οποίος μπορεί να βελτιώσει την κοντινή όραση. Συγκριτικά με την πρώτη γενιά φακών, η τέταρτη, η πλέον εξελιγμένη, μπορεί να εξασφαλίσει άριστη όραση σε όλες τις αποστάσεις.

Page 4: προβληματα των ματιων

2. Μία άλλη μέθοδος, έχει να κάνει με την ένθεση ενός πολυεστιακού φακού, ο οποίος εστιάζει τόσο σε μακρινά όσο και σε κοντινά αντικείμενα έχοντας επίσης την ικανότητα να αυτοπροσαρμόζεται κινούμενος μέσα στο μάτι δίνοντας καλύτερη κοντινή εστίαση. Οι πολυεστιακοί φακοί ικανοποιούν το 80% των ασθενών, αλλά συνήθως αποτελούν λύση περισσότερο αποτελεσματική για υπερμέτρωπες. Επίσης, ενώ προσφέρουν καλή εστίαση τόσο για μακρινά όσο για κοντινά αντικείμενα, μειώνουν κάπως την αντίληψη αντιθέσεων από τον οφθαλμό, κάτι ιδιαίτερα ενοχλητικό για τους ασθενείς.

3. Σε αντίθεση με τον πολυεστιακό φακό, ο τέταρτης γενιάς ενδοφακός λειτουργεί σαν ένας φυσικός κρυστάλλινος φακός με αποτέλεσμα ο ασθενής να απολαμβάνει καλύτερης ποιότητας όραση σε όλες τις αποστάσεις και χωρίς να παρακωλύεται από τις αρνητικές οπτικές παρενέργειες του πολυεστιακού ενδοφακού. Το ενισχυμένο βάθος εστίασης που παρέχεται από την οπτική τροποποίηση του ενδοφακού επιτυγχάνει την επιθυμητή βελτίωση στην κοντινή όραση χωρίς το συμβιβασμό της απόστασης ή ενδιάμεσης όρασης στη ποιότητα της όρασης (πολύ καλή οδήγηση το βράδυ).

4. Τέλος η μέθοδος που επικεντρώνεται στον κερατοειδή, αποτελεί ίσως την πιο καλά μελετημένη και ασφαλέστερη λύση για την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας σήμερα. Κατά τη μέθοδο αυτή, ο επικρατής οφθαλμός του ασθενούς, συνήθως το δεξί μάτι, το οποίο χρησιμοποιούμε για να βλέπουμε λεπτομέρειες, διορθώνεται με ακρίβεια όσον αφορά τη μακρινή όραση, ενώ ο μη επικρατής οφθαλμός, το αριστερό μάτι, υπερδιορθώνεται ή υποδιορθώνεται έτσι ώστε να παραμείνει κάποιο μικρό ποσοστό μυωπίας, συνήθως μισός έως ένας βαθμός, ο οποίος ενισχύει την κοντινή

Υπερμετρωπία

Συμπτώματα, Διάγνωση

Στην υπερμετρωπία, το φως εστιάζεται σε ένα σημείο πίσω από τον αμφιβληστροειδή. Όσο πιο πολύ απέχει το σημείο αυτό από τον αμφιβληστροειδή, τόσο πιο μεγάλη είναι η υπερμετρωπία.

Page 5: προβληματα των ματιων

Ο φυσιολογικός οφθαλμός έχει κατά τη γέννηση του ανθρώπου υπερμετρωπία. Σύμφωνα με την κλασσική θεωρία η υπερμετρωπία συνήθως αυξάνεται μέχρι τα μέσα περίπου του δημοτικού και μετά μειώνεται και μηδενίζεται στην εφηβεία. Ο οφθαλμός με υπερμετρωπία σ΄αυτή την ηλικία έχει τη δυνατότητα τέλειας όρασης νεργοποιώντας τη διαδικασία της προσαρμογής.Βέβαια, αργότερα το αντανακλαστικό αυτό δεν είναι πάντα δυνατό να αντιρροπήσει έστω και μια σχετικά μικρού βαθμού υπερμετρωπία. Ο ενήλικας περμέτρωπας, αρχικά αντιλαμβάνεται μια κόπωση, πονοκέφαλο και θολούρα μετά απο έντονο διάβασμα. Χωρίς όμως διορθωτικά υπερμετρωπικά γυαλιά ο υπερμέτρωπας είναι δυνατό να έχει και θολούρα, εάν δεν χρησιμοποεί γυαλιά για μακριά.Στο μικρό παιδί ο οφθαλμίατρος θα δώσει συνήθως γυαλιά υπερμετρωπίας για να βοηθήσει στην ανάπτυξη της διόφθαλμης όρασης. Αργότερα το οπτικό μας σύστημα ωριμάζει και ο έφηβος υπερμέτρωπας συνήθως δεν χρειάζεται καθόλου γυαλιά. Μεγαλώνοντας όμως η υπερμετρωπία που δεν έχει σταματήσει να υφίσταται (λανθάνουσα υπερμετρωπία) ξαναγίνεται συμπτωματική (κλινική –manifest υπερμετρωπία) και ο ασθενής ξαναγυρνά στα γυαλιά του. Κλινικά ο ενήλικας υπερμέτρωπας χρειάζεται προσαρμογή στους βαθμούς του πολύ συχνότερα απ΄τον μύωπα (ιδιαίτερα αν δεν έχει φορέσει καθόλου γυαλιά για πολλά χρόνια) και δεν είναι καθόλου σπάνιο κλινικά να βλέπουμε μια αύξηση των βαθμών της υπερμετρωπίας μέχρι την ηλικία των 55 ετών περίπου. Η διάγνωση πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο ο οποίος συνήθως υποβάλλει τον ασθενή σε περισσότερες εξετάσεις πέρα απ΄ τον έλεγχο της διάθλασης, ώστε να αποκλειστούν άλλες οφθαλμικές παθήσεις που μπορεί να συνυπάρχουν με την υπερμετρωπία.

Αστιγματισμός Ο αστιγματισμός συνήθως εκδηλώνεται όταν ο κερατοειδής χιτώνας, που βρίσκεται στο εμπρός μέρος του ματιού, έχει ακανόνιστη (μη σφαιρική) καμπυλότητα. Κανονικά η επιφάνεια του κερατοειδή είναι ομαλή και εξίσου καμπύλη σε όλες τις

Page 6: προβληματα των ματιων

διευθύνσεις, έτσι οι ακτίνες του φωτός διαθλώνται και επομένως εστιάζονται εξίσου σε όλες τις διευθύνσεις (ή αλλιώς άξονες). Στον αστιγματισμό, η πρόσθια επιφάνεια του κερατοειδή είναι περισσότερο κυρτή, σε μια διεύθυνση από ότι είναι στις άλλες .

Συμπτώματα, Διάγνωση

Ο αστιγματισμός έχει ως βασικό σύμπτωμα τη θολή όραση. Επιπλέον, πολύ συχνά δημιουργεί κοπιωπία, δηλαδή κόπωση κατά την επισκόπηση κάποιου αντικειμένου που πρακτικά εκφραζεται με κόπωση, ζάλη, ερυθρότητα όταν κάποιος διαβάζει πολύ ώρα ή χρησιμοποιεί Η/Υ. Tα συμπτώματα, συνήθως, επιδεινώνονται όταν κανείς προσπαθεί να διαβάσει με ελλιπή φωτισμό. Κλασσικό σύμπτωμα της αστιγματικής εκτροπής είναι ο βραδυνός πονοκέφαλος . Η διάγνωση του αστιγματισμού γίνεται κατά τον οφθαλμολογικό έλεγχο στο οποίο ελέγχεται η διάθλαση (διαθλαστικός έλεγχος). Είναι γεγονός, ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο αστιγματισμός συνυπάρχει με άλλες διαθλαστικές ασθένειες όπως μυωπία, υπερμετρωπία και πρεσβυωπία (ανάλογα με την ηλικία του αθενούς).

Θεραπεία

Η θεραπεία του αστιγματισμού εξατομικεύεται ανάλογα με το είδος του (ομαλός, ανώμαλος, με ή παρά τον κανόνα, ορθογωνικός, λοξός, συμμετρικός κ.λπ.). Στον ομαλό ορθογωνικό συμμετρικό αστιγματισμό, όταν δεν είναι πολύ μεγάλος, η πιο συνηθισμένη λύση είναι τα γυαλιά όρασης. Πολλές φορές μπορεί να χρησιμοποιηθούν και φακοί επαφής, όχι όμως πάντα φακοί επαφής κλασσικού σχεδιασμού. Σε δύσκολες περιπτώσεις ευμεγέθους λοξού και ανώμαλου αστιγματισμού είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη οπτική απόδοση του οφθαλμού ή χρήση φακών επαφής ειδικής εφαρμογής. Πολλές φορές ενδείκνυται και η χρήση Excimer laser για την αντιμετώπιση του αστιγματισμού.

Καταρράκτης Ματιών

Η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού λέγεται καταρράκτης. Ο φυσικός φακός του ματιού (κρυσταλλοειδής) είναι διαυγής και βρίσκεται πίσω από την

Page 7: προβληματα των ματιων

ίριδα. Μέσα από αυτόν περνάει το φως για να φτάσει στη συνέχεια στον αμφιβληστροειδή χιτώνα στην οπίσθια επιφάνεια του ματιού. Με την πάροδο της ηλικίας, ο φακός αυτός χάνει την αρχική του σύσταση και θολώνει (γεροντικός καταρράκτης). Σε μελέτες που έχουν γίνει, η συχνότητα του καταρράκτη είναι 50% σε ανθρώπους ηλικίας μεταξύ 65 - 74 ετών και αυξάνεται σε 70% σε ηλικίες άνω των 75 ετών. Η συνηθισμένη αυτή ασθένεια δεν είναι προνόμιο μόνο των ηλικιωμένων. Νεαρά άτομα, ακόμα και βρέφη, μπορεί να παρουσιάσουν καταρράκτη. Είναι δυνατό να προκληθεί, δηλαδή, και από άλλες αιτίες (τραυματισμοί, φάρμακα, ασθένειες, ακτινοβολίες) ή ακόμα και να υπάρχει από τη γέννηση (συγγενής καταρράκτης).

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα του καταρράκτη ματιών;

• Μειωμένη μακρινή ή κοντινή όραση

• Εξασθένηση στην αντίληψη των χρωμάτων

• Θάμβος & μείωση της ευαισθησίας των αντιθέσεων σε φωτεινό περιβάλλον.

• Εμφάνιση ή επιδείνωση μυωπίας.

• Λάμψεις και αντανακλάσεις γύρω από ορισμένα αντικείμενα (όπως ακτίνες γύρω από τα φώτα των αυτοκινήτων κατά την βραδινή οδήγηση).

Τρόποι Θεραπείας Καταρράκτη

Στα αρχικά στάδια του καταρράκτη, η αλλαγή των γυαλιών μπορεί να βοηθήσει σε κάποιο βαθμό. Όταν, όμως, η θόλωση του φακού προχωρήσει, τότε η μόνη θεραπεία είναι η χειρουργική. Συντηρητική θεραπεία για τον καταρράκτη με κολλύρια δεν υπάρχει.

Τύφλωση των παιδιών

Μπορεί να προκληθεί από έλλειψη βιταμίνης Α, την ιλαρά, την επιπεφυκίτιδα των νεογνών, το συγγενή καταρράκτη, την αμφιβληστροειδοπάθεια του προώρου και άλλες ανεπάρκειες. Οι εν λόγω παθήσεις έχουν προκαλέσει τύφλωση σε περισσότερα από 1,5 εκατομμύρια παιδιά. Η αντιμετώπιση της παιδικής τύφλωσης περιλαμβάνει τη χορήγηση βιταμίνης Α και την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας για τα μάτια όπως επίσης τη διαφώτιση και ενημέρωση για το πρόβλημα.

Γλαύκωμα

Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα ασθενειών που προκαλούν αυξημένη πίεση στο εσωτερικό του ματιού.Η αυξημένη πίεση στο εσωτερικό του ματιού μπορεί να

Page 8: προβληματα των ματιων

προκαλέσει βλάβη στο οπτικό νεύρο και να οδηγήσει στην τύφλωση. Στα αρχικά στάδια εξελίσσεται χωρίς να προκαλεί κάποιο σύμπτωμα στον ασθενή η ασθένεια εξελίσσεται και μόνο όταν προκληθούν βλάβες στην όραση ο ασθενής ζητά βοήθεια από το γιατρό του.Τα συμπτώματα που αντιλαμβάνεται ο ασθενής όταν το γλαύκωμα έχει ήδη προχωρήσει και προκαλέσει βλάβες στην όραση, περιλαμβάνουν κυρίως την απώλεια της περιφερικής όρασης. Όταν υπάρχει απώλεια πεΡιφερικής όρασης, ο ασθενής βλέπει τα αντικείμενα που βρίσκονται μπροστά του κανονικά. Τα αντικείμενα που είναι στα πλάγια, δεν μπορεί να τα δει.

Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς

Τι είναι:Όταν ο αμφιβληστροειδής είναι πολύ λεπτός ή έχει υποστεί βλάβες, μπορεί να δημιουργηθούν μικρές οπές. Τότε, το διαυγές υαλώδες σώμα - ένα υγρό με το οποίο είναι γεμάτο το μάτι- διαρρέει πίσω από τον αμφιβληστροειδή και προκαλεί την αποκόλλησή του.Αν δεν γίνει άμεσα επανασυγκόλληση, τα κύτταρά του οδηγούνται στο θάνατο, και ενδέχεται να προκληθεί μόνιμη τύφλωση.Ποιος κινδυνεύει:Όσοι έχουν μέτρια ή πολύ μεγάλη μυωπία, μικρό πάχος του ιστού του αμφιβληστροειδούς, ιστορικό οφθαλμικών επεμβάσεων ή τραυματισμών ή οικογενειακό ιστορικό αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς.Έλεγχος: Με βυθοσκόπηση, ή άμεση, ή έμμεση οφθαλμοσκόπηση.Συμπτώματα: Ρωγμές στον αμφιβληστροειδή με εμφάνιση σκιών στις κινήσεις του ματιού. Εάν παρουσιαστούν ξαφνικές λάμψεις (σαν φλας) απαιτείται άμεση επίσκεψη στον οφθαλμίατρο.Θεραπεία: Με ακτίνες Laser.

Δυσχρωματοψία ή αχρωματοψίαΤι είναι: Ανωμαλία που οφείλεται σε διαταραχή των φωτοευαίσθητων κυττάρων του αμφιβληστροειδούς (φωτοαισθητήρες), οι οποίοι διεγείρονται από ακτίνες φωτός διαφορετικών χρωμάτων. Το μάτι έχει 2 ειδών φωτοαισθητήρες: τους κώνους (που λειτουργούν καλύτερα σε πολύ φωτεινό περιβάλλον) και τα ραβδία (που λειτουργούν καλύτερα με ελάχιστο φως). Κάθε φωτοαισθητήρας παράγει χρωστικές ουσίες που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα χρώματα φωτός. Όταν παράγονται με λάθος ερέθισμα ή καθόλου, αλλοιώνεται η αντίληψη των χρωμάτων.Ποιος κινδυνεύει: Οι άνδρες (24%).Έλεγχος: Ο γιατρός θα σας δείξει χρωματιστές κάρτες στις οποίες σχηματίζονται

Page 9: προβληματα των ματιων

αριθμοί με πινελιές από διάφορα χρώματα. Πρέπει να «ξεχωρίσετε» τους αριθμούς.Παράγοντες κινδύνου:Δεν υπάρχουν.Συμπτώματα: Δεν γίνονται συνήθως κατανοητά από τον πάσχοντα, εκτός εάν είναι πολύ έντονα.Θεραπεία: Δεν υπάρχει.

ΕπιπεφυκίτιδαΤι είναι:Πρόκειται για φλεγμονές στον επιπεφυκότα -- υγρή, διαφανή μεμβράνη που καλύπτει το βολβό του ματιού και το εσωτερικό του βλεφάρου. Συνήθως υποχωρεί μετά από λίγες ημέρες.

Συμπτώματα: Το συνηθέστερο είναι το κοκκίνισμα του ματιού για αρκετές ημέρες.Τα είδη:ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ μεταδίδεται εύκολα, αλλά σπανίως είναι σοβαρή και δεν προκαλεί μόνιμη βλάβη εάν θεραπευθεί εγκαίρως.ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ προσβάλλει και τα δύο μάτια και προκαλεί αυξημένη έκκριση πύου (τσίμπλες) και βλέννας. ΙΟΓΕΝΗΣ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ προσβάλλει το ένα μάτι, προκαλώντας δακρύρροια και εκκρίσεις υγρού. Λίγες μέρες αργότερα προσβάλλεται και το άλλο. Περνά χωρίς ιδιαίτερη φαρμακευτική αγωγή.ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ προκαλεί δακρύρροια, φαγούρα και κοκκίνισμα. Συχνά συνοδεύεται από φαγούρα στη μύτη και καταρροή.ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΟΦΘΑΛΜΙΑ είναι οξεία επιπεφυκίτιδα που εμφανίζεται σε νεογέννητα. Οφείλεται σε μόλυνση από τη μητέρα κατά τον τοκετό. Απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση προκειμένου να αποφευχθούν μόνιμες οφθαλμικές βλάβες ή τύφλωση.Ποιος κινδυνεύει: Όλοι.Έλεγχος: Ο γιατρός κάνει έλεγχο στη σχισμοειδή λυχνία, (το κλασικό οφθαλμολογικό μικροσκόπιο στο οποίο ακουμπάμε το σαγόνι).

Αντιμετώπιση: Αντιβιοτικό κολλύριο, αντιαλλεργικά χάπια ή κολλύρια.

ΝυκταλωπίαΤι είναι:Η δυσκολία να δει κανείς τη νύχτα εμφανίζεται όταν αρχίζουν να αλλοιώνονται τα ραβδία (φωτοαισθητήρες οι οποίοι λειτουργούν καλύτερα με λιγοστό φως). Υπάρχουν διάφορες μορφές.Ποιος κινδυνεύει: Όσοι έχουν έλλειψη βιταμίνης Α.Έλεγχος: Ο γιατρός θα σας κάνει ηλετρικοαμφιβλη-στροειδογράφημα τοποθετώντας κάποια καλώδια γύρω από το μάτι. Δεν είναι επώδυνη και γίνεται κυρίως σε παιδιά. Οι ενήλικες μπορούν να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα.Παράγοντες κινδύνου: Συνδέεται με προβλήματα στο συκώτι, με έλλειψη βιταμίνης A ή με κληρονομική πάθηση του αμφιβληστροειδούς.

Page 10: προβληματα των ματιων

Συμπτώματα: Αδυναμία επαρκούς νυκτερινής όρασης και δυσκολία κατά την οδήγηση.Θεραπεία: Δεν υπάρχει.

Οφθαλμική ΥπερκόπωσηΤι είναι: Πρόκειται για ενόχληση που αποδίδεται σε διαθλαστικό πρόβλημα (μυωπία, πρεσβυωπία, αστιγματισμό) που δεν έχει διορθωθεί.Ποιος κινδυνεύει: Όσοι επιδίδονται σε δραστηριότητες που απαιτούν παρατεταμένη προσήλωση είτε σε μακρινά ή κοντινά αντικείμενα, πχ. χρήση Η/ΥΈλεγχος: Ο γιατρός θα κάνει έλεγχο οπτικής οξύτητας (ο πίνακας με τους αριθμούς και τα γράμματα) για υπερμετρωπία.Συμπτώματα: Πονοκέφαλος, πόνος πάνω από τα φρύδια, βάρος στα μάτια ή μυϊκοί σπασμοί.Θεραπεία: Η διόρθωση του διαθλαστικού προβλήματος. Αν φοράτε γυαλιά, η συχνή οφθαλμική υπερκόπωση μπορεί να αποτελεί σημάδι ότι χρειάζεται να τους αλλάξετε κρύσταλλα. Επιπλέον, συνιστάται η ξεκούραση των ματιών κάθε 30 λεπτά.

ΣτραβισμόςΣτα Βρέφη:Στη διάρκεια των πρώτων μηνών της ζωής του, το βρέφος δεν έχει καθαρή όραση. Οι μηχανισμοί εστίασης και κίνησης των ματιών αναπτύσσονται σταδιακά, καθώς αναπτύσσεται το σύστημα όρασης στα μάτια και τον εγκέφαλο. Σε ηλικία περίπου 6 μηνών, το βρέφος πρέπει να είναι σε θέση να κινεί συντονισμένα και τα δυο μάτια ταυτόχρονα, ώστε να εστιάζει και σε κοντινούς και μακρινούς στόχους.

Παράγοντες κινδύνου: Ο στραβισμός μπορεί επίσης να οφείλεται σε τραυματισμό κατά τον τοκετό, εγκεφαλική βλάβη, εγκεφαλική παράλυση, συγγενή δυσπλασία, νευρολογικά προβλήματα ή υδροκεφαλισμό.Έλεγχος: Είναι απαραίτητη η έγκαιρη αξιολόγηση από οφθαλμίατρο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η υποψία στραβισμού οφείλεται σε μυϊκή ανισορροπία ή σε πρόβλημα στο εσωτερικό του οφθαλμού.

Στους ενήλικες:Με κάθε μάτι συνδέονται έξι διαφορετικοί μύες που το βοηθούν να περιστρέφεται. Ένας ή περισσότεροι από τους μύες αυτούς «τραβούν» πολύ δυνατά ενώ κάποιοι άλλοι μύες είναι αδυναμοι. Αν το μάτι στρέφεται προς τα μέσα, κάνουμε λόγο για «εσωτροπία», ενώ αντίθετα αν στρέφεται προς τα έξω, για «εξωτροπία».Θεραπεία: Υπάρχουν διάφορες θεραπείες, ανάλογα με την αιτία του. Κάποιες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με χειρουργική επέμβαση στους οφθαλμικούς μύς, ενώ κάποιες άλλες απλώς με γυαλιά.

Εξωτερικές Παθήσεις Ματιού

Page 11: προβληματα των ματιων

1. Βλεφαρίτιδα

Τι είναι η βλεφαρίτιδα;

Είναι μία αρκετά συχνή πάθηση των ματιών, που οφείλεται σε χρόνια φλεγμονή του χείλους των βλεφάρων και που πολλές φορές είναι η “κρυφή” αιτία για ποικιλία ενοχλήσεων.Χαρακτηρίζεται κυρίως από ερεθισμό,κνησμό(φαγούρα) και κοκκίνισμαστα βλεφαρικά χείλη και προσβάλλει συνήθως και τα δύο μάτια. Συχνά παρατηρείται κολλώδες έκκριμα στις ρίζες των βλεφαρίδων, απολέπιση στα βλεφαρικά χείλη σαν πιτυρίδα, και λιπώδεις ή κηρώδεις κρούστες. Σε χρόνιες καταστάσεις μπορεί να έχουμε απώλεια βλεφαρίδων και να εμφανίζονται τακτικά χαλάζια ή κριθαράκια. Μερικές φορές συγχέεται με την επιπεφυκίτιδα, μπορεί όμως και να συνυπάρχουν (βλεφαροεπιπεφυκίτιδα). Εμφανίζεται συνήθως σε άτομα με λιπαρό δέρμα, πιτυρίδα ή ξηροφθαλμία.Οι αιτίες μπορεί να είναι μικρόβια (συνήθως σταφυλόκοκκοι), αλλεργίες, αυξημένη έκκριση σμήγματος από τους αδένες των βλεφάρων ή ανεπαρκής υγειινή φροντίδα.

Υπάρχουν 3 κυρίως τύποι βλεφαρίτιδας:

1.Η πρόσθια μικροβιακή, που προσβάλλει συνήθως νέα άτομα, έχει κολλώδεις εκκρίσεις και κατά το πρωινό ξύπνημα τα βλέφαρα είναι συνήθως κολλημένα2.Η πρόσθια σμηγματορροϊκή (σαν πιτυρίδα), που προσβάλλει μεγαλύτερες ηλικίες και μπορεί να συνυπάρχει με σμηγματορροϊκή δερματίτιδα του προσώπου ή του τριχωτού της κεφαλής3.Η οπίσθια βλεφαρίτιδα, που οφείλεται σε δυσλειτουργία των Μεϊβομιανών αδένων, χαρακτηρίζεται από χρόνιο ερεθισμό των βλεφάρων, ξηροφθαλμία και μπορεί να συνυπάρχει με ροδόχρου ακμή ή σμηγματορροϊκή δερματίτιδα.

Σμηγματορροϊκή

Η θεραπεία θα είναι τοπική αλλά και γενική, ανάλογα με την αιτία. Η τοπική θεραπεία περιλαμβάνει:

1.Φαρμακευτική αγωγή2.Θερμά επιθέματα (κομπρέσσες)3.Καλή υγειινή των βλεφάρων4.Μασάζ στα βλεφαρικά χείλη

2. Χαλάζιο

Τι είναι το χαλάζιο και πώς δημιουργείται;

Όταν οι πόροι των Μεϊβομιανών αδένων, για κάποιο λόγο φράξουν, τότε το σμήγμα συσσωρεύεται μέσα στον αδένα , τον διογκώνει και δημιουργείται μια άσηπτη (χωρίς μικρόβια) και σχεδόν ανώδυνη (χωρίς πόνο) χρόνια φλεγμονή.

Page 12: προβληματα των ματιων

Χαλάζιο

Πώς το καταλαβαίνουμε;

Όταν είναι πολύ μικρό το χαλάζιο, απλώς το ψηλαφούμε σαν ένα μικρό ογκίδιο στο εσωτερικό του βλεφάρου.

Αν είναι μεγάλο το βλέπουμε σαν μια διόγκωση σε κάποια περιοχή του βλεφάρου.

Είναι πιο συχνό στα επάνω βλέφαρα γιατί εκεί βρίσκονται οι περισσότεροι Μεϊβομιανοί αδένες.

Εμφανίζεται πιο συχνά σε άτομα με σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και ροδόχρου ακμή.

Πώς θεραπεύεται;

Όταν είναι πολύ μικρό, συνήθως διαλύεται από μόνο του.

Τα μεγαλύτερα όμως, εκτός του ότι είναι ενοχλητικά και αντιαισθητικά, μπορεί με το βάρος τους να πιέζουν το κερατοειδή του ματιού μας και να προκαλούν ένα τεχνητό αστιγματισμό που να θαμπώνει την όραση. Τότε χρειάζεται θεραπεία. Αυτή είναι κυρίως χειρουργική διάνοιξη και καθαρισμός, ή τοπική ένεση κορτιζονης, ή σπανιώτερα αντιβίωση (κυρίως τετρακύκλινες) όταν συνυπάρχει ροδόχρους ακμή ή σμηγματορροϊκή δερματίτις.Όταν το χαλάζιο παρουσιαστεί ξαφνικά και είναι επώδυνο στη ψηλάφηση και διογκωμένο, τότε συνυπάρχει μικροβιακή μόλυνση του αδένα, συνήθως από σταφυλόκοκκο, οπότε έχουμε πυώδες εσωτερικό απόστημα.

Θεραπεία: Ζεστά επιθέματα (κομπρέσσες) και αντιβίωση τοπικά και πιο σπάνια από το στόμα. Αν παραμείνει χωρίς θεραπεία ή αν αυτή δεν γίνει τις πρώτες μέρες, τότε γίνεται χρόνιο, οπότε ίσως χρειαστεί διάνοιξη.

3. Κριθή / Κριθαράκι

Τι είναι το κριθαράκι και πώς δημιουργείται;

Κριθή

Η Κριθή (κριθαράκι) είναι μία μικροβιακή φλεγμονή, συνήθως από σταφυλόκοκκο, της ρίζας της βλεφαρίδας ή των γειτονικών μικροαδενών που την αρδεύουν (ποτίζουν). Δημιουργείται μικρό πυώδες απόστημα, με χαρακτηριστική "κορφούλα" στο έξω τμήμα του βλεφαρικού χείλους και είναιεπώδυνο.

Page 13: προβληματα των ματιων

Θεραπεία: Συνήθως αρκούν οι ζεστές κομπρέσσες και η εκρίζωση της βλεφαρίδας που έχει προσβληθεί με μια λαβίδα, σαν αυτές που υπάρχουν για τα φρύδια. Αυτό βοηθάει στην παροχέτευση του πύου και το άδειασμα του αποστήματος. Σπανιότερα ίσως χρειαστεί και τοπική αντιβίωση ή από το στόμα.

4. Ξανθέλασμα

Τι είναι το ξανθέλασμα;

Ξανθέλασμα

Είναι κιτρινωπές πλάκες λίπους, που συσσωρεύεται κάτω από το δέρμα των βλεφάρων, συνήθως προς την πλευρά της μύτης. Εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες απ΄ ότι στους άνδρες, συνήθως στην 4η με 5η δεκαετία της ζωής τους, αυξάνονται ελάχιστα σε μέγεθος ή και καθόλου και δεν επηρεάζουν τη λειτουργία των βλεφάρων.

Επειδή σχεδόν στο 50% των περιπτώσεων τα ξανθελάσματα συνυπάρχουν με αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, θα πρέπει σ΄ αυτές τις περιπτώσεις να γίνεται πάντα έλεγχος της χοληστερίνης και των λιπιδίων γενικώτερα.Δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν, παρά μόνο για αισθητικούς λόγους. Αυτό μπορεί να γίνει χειρουργικά, χημικά με εφαρμογή TCA 70%, με laser CO2 ή Argon και με κρυοπηξία.

5. Πτερύγιο

Τι είναι το πτερύγιο;

Πτερύγιο

Το πτερύγιο είναι μία καλοήθης μη φυσιολογική ανάπτυξη ιστού επιπεφυκότα, επάνω στη επιφάνεια του κερατοειδή. Έχει τριγωνικό σχήμα και παρουσιάζεται συνήθως στην έσω γωνίας του ματιού και όπως και ο επιπεφυκότας έχει αιμοφόρα αγγεία. Αναπτύσσεται αργά και όταν μεγαλώσει, εκτός από αντιαισθητικό, μπορεί

Page 14: προβληματα των ματιων

να δημιουργήσει και προβλήματα στην όραση, εμποδίζοντάς την ή προκαλώντας αστιγματισμό.Η αιτία που δημιουργεί το πτερύγιο δεν είναι γνωστή. Επειδή όμως εμφανίζεται συχνώτερα σε άτομα που εκτείθενται για πολλές ώρες στον ήλιο, στη σκόνη και την ξηρασία (αγρότες, ψαράδες, εργάτες κ.ά.), οι παράγοντες αυτοί θεωρούνται βασικές αιτίες.Η θεραπεία του πτερυγίου, όταν αυτό μεγαλώσει, είναι χειρουργική. Άλλες μέθοδοι που κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί αποδείχτηκαν αναποτελεσματικές. Μπορεί όμως, ακόμα και μετά την αφαίρεσή του με εγχείρηση να υποτροπιάσει, ιδίως σε νέα άτομα.Προληπτικά, καλό θα είναι να προφυλάσσονται τα μάτια από την υπεριώδη ακτινοβολία με γυαλιά ηλίου και να αποφεύγονται, όσο αυτό είναι δυνατό, η σκόνη και η ξηρή ατμόσφαιρα.

6. Στεάτιο

Στεάτιο

Το στεάτιο είναι μία καλοήθης λευκοκίτρινη κηλίδα ή ένα μικρό εξόγκωμα στο άσπρο μέρος του ματιού, συνήθως προς τη πλευρά της μύτης. Οφείλεται στην μεταβολή του ιστού του επιπεφυκότα, από εναπόθεση λίπους και πρωτεϊνών. Σε αντίθεση με το πτερύγιο, συνήθως δεν μεγαλώνει ούτε αναπτύσσεται πάνω στον κερατοειδή και επομένως δεν απειλεί την όραση. Τα αίτια που το προκαλούν δεν είναι γνωστά, ενοχοποιούνται όμως και παράγοντες ίδιοι με εκείνους του πτερυγίου. Συνήθως δεν χρειάζεται θεραπεία. Όταν όμως χρειαστεί, κυρίως για αισθητικούς λόγους, αυτή είναι χειρουργική.

Μαρία Μεσσαριτάκη

Σοφία Μήτρου

Μάριος Σεκαδάκης

Θανάσης Ανδρουλάκης

Γρηγόρης Ντουσάκης

Πηγή: http://www.medlook.net.cy/