Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 1

Ο ναός της Αθηνάς ή «Απτέρου Νίκης»

Γλώσσα, Ενότητα 16,σελ.59, ένα PowerPoint της Βιργινίας

ΣτογιαννοπούλουΔιαφάνειες:17

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 2

Ο ναός της Αθηνάς

Ο ναός της Αθηνάς Νίκης ή (όπως ονομάστηκε επί ρωμαϊκής εποχής) ναός της Απτέρου Νίκης είναι μικρός και ωραίος αμφιπρόστυλος ιωνικός ναός στην Ακρόπολη των Αθηνών. Εδώ φυλασσόταν το ξόανο της θεάς Αθηνάς Νίκης, της «απτέρου», δηλαδή χωρίς φτερά, για να μη φύγει ποτέ από την πόλη της Αθήνας.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 3

Αισθητική

Ο ναός βρίσκεται πάνω σε πυργοειδή προμαχώνα, στη νότια (δεξιά) πτέρυγα των Προπυλαίων της Ακρόπολης. Η επικίνδυνη πλευρά του προμαχώνα κλεινόταν από μαρμάρινο θωράκιο (στηθαίο). Από αυτό το θωράκιο διασώθηκαν μερικές πλάκες, οι οποίες εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης και απεικονίζουν Νίκες που οδηγούν αγελάδες σε θυσία.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 4

Αισθητική

Ανάμεσά τους, η περίφημη Νίκη που λύνει το σανδάλι της. Το μήνυμα αυτών των παραστάσεων ήταν σαφές: Η Αθήνα ήταν και θα είναι νικήτρια.

Πρόκειται για αμφιπρόστυλο τετράστηλο ναό ιωνικού ρυθμού, δηλαδή με τέσσερις κίονες στην πρόσοψη και άλλους τέσσερις πίσω.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 5

Αισθητική

Ο σηκός είναι απλός μονόχωρος, εξαιρετικά μικρών διαστάσεων, στον οποίο έχει ενσωματωθεί και ο πρόναος. Η σμίκρυνση αυτή υπαγορεύτηκε από την αλλαγή στο σχέδιο, η οποία προέκυψε από την έλλειψη χώρου στον προμαχώνα. Η ανατολική πλευρά του σηκού ήταν ανοιχτή.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 6

Αισθητική

Η ζωφόρος της δυτικής πλευράς ήταν διακοσμημένη με ανάγλυφες παραστάσεις μαχών μεταξύ Ελλήνων και έφιππων ανατολιτών ή άλλων Ελλήνων, αφήνοντας πιθανά επίτηδες την ασαφή εντύπωση ότι πρόκειται για Αθηναίους που νικούν Πέρσες ή άλλες ελληνικές πόλεις κράτη.

Ο ναός της Αθηνάς το βράδυ

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 7

Αισθητική

Στην ανατολική ζωφόρο απεικονιζόταν συνέλευση των Ολύμπιων θεών με τον Δία και την Αθηνά στο μέσο. Μέσα στον σηκό βρισκόταν το αρχαϊκό ξόανο της Αθηνάς η οποία κρατούσε στα χέρια της, σύμφωνα με τον συγγραφέα Αρποκρατίωνα, το κράνος της και ένα ρόδι, σύμβολο ισχύος και γονιμότητας.

Ο ναός της Αθηνάς από μέσα

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 8

Αισθητική

Μπροστά από τον ναό υπήρχε βωμός.

Οι αρχιτέκτονες είχαν διαφωνήσει ως προς τα προτεινόμενα σχέδια του ναού της Νίκης και των Προπυλαίων και αποτέλεσμα του συμβιβασμού τους ήταν η κατασκευή του πυργοειδούς προμαχώνα της Νίκης, ο οποίος από τη μια πλευρά του θα πλαισίωνε την κλίμακα που οδηγούσε στα Προπύλαια.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 9

Αισθητική

Στην άλλη πλευρά του ακολουθούσε τον προσανατολισμό του προϋπάρχοντος (αλλά και του κλασσικού) αρχαϊκού ναού της Αθηνάς Νίκης.

Το σχέδιο του ναού κρίθηκε επιτυχημένο κατά την αρχαιότητα, πράγμα που αποδεικνύεται από την αντιγραφή του σε πέντε άλλα κτίσματα, όλα στην Αττική.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 10

Αισθητική

Τα διακοσμητικά στοιχεία των βάσεων των κιόνων, τα κιονόκρανα και ο θριγκός μαζί με την ανάγλυφη ζωοφόρο, όλα από άριστης ποιότητας πεντελικό μάρμαρο, κάνουν τον ναό να μοιάζει με κοσμηματοθήκη.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 11

Ιστορία

Στη ίδια θέση προϋπήρχε αρχαϊκός ναός της Αθηνάς, πιθανώς από την εποχή των Πεισιστρατιδών (561-510 π.Χ.). Υπολείμματα αυτού του ναού διατηρήθηκαν στον προμαχώνα, κλασσικής εποχής, ο οποίος στηρίζει τον ναό.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 12

Ιστορία

Κάτω από τον κλασσικό ναό, βρέθηκαν δύο βωμοί και μικρό ιερό όπου φυλαγόταν, πάνω σε πέτρινη βάση, το ξόανο της θεάς. Το ιερό αυτό καταστράφηκε, μαζί με την υπόλοιπη Ακρόπολη, από τους Πέρσες το 480 π.Χ. αλλά ξαναχτίστηκε αμέσως μετά.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 13

Ιστορία

Το ξόανο διέφυγε την καταστροφή γιατί οι Αθηναίοι είχαν προλάβει να το μεταφέρουν στη Σαλαμίνα.

Επιγραφές αναφέρουν ότι ο αρχιτέκτονας Καλλικράτης σχεδίασε την είσοδο οπότε θεωρείται πιθανό πως ο ίδιος σχεδίασε και τον ναό, το 437 π.Χ. Ακολούθησε, τα επόμενα χρόνια, η κατασκευή του

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 14

Ιστορία

Επί ρωμαϊκής εποχής, οι ασβεστολιθικοί δόμοι της επένδυσης του προμαχώνα καλύφθηκαν με λεπτές πλάκες μαρμάρου, όπως φαίνεται από τις οπές των ξύλινων πείρων που τις συγκρατούσαν.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 15

Ιστορία

Ο ναός γκρεμίστηκε από τους Τούρκους το 1676, και τα υλικά του τα χρησιμοποίησαν για την κατασκευή προμαχώνα. Το 1836, γερμανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα υλικά, που είχαν διατηρηθεί σε καλή κατάσταση και αναστύλωσαν τον ναό.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 16

Ιστορία

Τα γλυπτά των παραστάσεων λείπουν, αφού τα πήρε ο Σκώτος Έλγιν και εκτίθενται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο. Ο ναός αναστηλώθηκε από τον Νικόλαο Μπαλάνο.

Βιργινία Στογιαννοπούλου 21/5/2013 17

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ:

Βιργινία ΣτογιαννοπούλουΠηγές:WikipediaΕικόνες:Google

Ευχαριστώ που με πα-ρακολουθήσατε!!!