79
2ο Γυμνάσιο Χαλκίδας Σχολικό έτος 2014 - 2015 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Το περιβάλλον ως αφήγηση: Η φύση και τα περιβαλλοντικά ζητήματα στη λογοτεχνία της Α΄ Γυμνασίου»

Το περιβάλλον ως αφήγηση

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Το περιβάλλον ως αφήγηση

Citation preview

Page 1: Το περιβάλλον ως αφήγηση

2ο Γυμνάσιο Χαλκίδας

Σχολικό έτος 2014 - 2015

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

«Το περιβάλλον ως αφήγηση: Η φύση και τα

περιβαλλοντικά ζητήματα στη λογοτεχνία

της Α΄ Γυμνασίου»

Page 2: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Οι συμμετέχοντες μαθητές:

1. Ανθοπούλου Σόνια 16. Αλεξίου Νικόλαος

2. Αρβανιτάκης Παύλος- Μάριος 17. Γλύκου Αγλαϊα

3. Βλαχοπούλου Παναγιώτα 18. Κρόκος Στέφανος

4. Γιαμαρέλου Μαρία 19. Μαρίνος Βασίλειος

5. Γιαμαρέλου Παρασκευή 20. Μπακρής Κωνσταντίνος

6. Γιαμαρέλου Χρυσάφω 21. Μπασούκου Στεφανία

7. Διώτη Γεωργία 22. Παναγιώτου Δήμητρα

8. Καλαϊτζόγλου Μαρία-Ιωάννα 23. Ρέντζι Φρατζέσκα

9. Καλογέρης Δημήτριος 24. Σμπιλίρη Μαρία

10. Καμπούρης Ιωάννης 25. Σταματίου Δέσποινα

11. Καπενής Ηρακλής 26. Τζίβας Στυλιανός

12. Κάραλη Αγάπη - Παρασκευή 27. Τσάλα Άντζελα

13. Κατάρας Γεώργιος Αγοραστός 28. Τσικτσίρη Σωτηρία

14. Κατσούλης Ελευθέριος 29. Ψύχα Ασημίνα

15. Κοτρίκλας Ιωάννης

Page 3: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Τα κείμενα-αναφοράς μας από τα ανθολογούμενα στο βιβλίο της

λογοτεχνίας της Α΄ Γυμνασίου είναι:

1. Γιάννης Ρίτσος, «Τζιτζίκια στήσαν το χορό»

2. Οδυσσέας Ελύτης, «Κάτω στης μαργαρίτας το αλωνάκι»

3. Λαϊκό παραμύθι, «Το πιο γλυκό ψωμί»

4. Λέων Τολστόι, «Ο παππούς και το εγγονάκι»

5. Στράτης Μυριβήλης, «Η λιτανεία»

6. Ευγενία Φακίνου, «Η ζωή στη Σύμη»

7. Ίταλο Καλβίνο, «Μανιτάρια στην πόλη»

8. Λαϊκό παραμύθι, «Ο φτωχός και τα γρόσια»

9. Παντελής Καλιότσος, «Πασχαλινή ιστορία»

Page 4: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Λίγα λόγια για το πρόγραμμα...

Σκοπός του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων

μαθητών/τριών στο πνεύμα της αειφόρου ανάπτυξης μέσω της αναγνωστικής πρόσληψης

λογοτεχνικών κειμένων, στα οποία ως άμεσο θέμα ή ως έμμεση αναφορά και υπαινιγμός

αναλύεται, περιγράφεται και περιλαμβάνεται στον πλήρη ορισμό του το «περιβάλλον», ως

ορίζοντας και ως βάση, ως προοπτική, ως ουσία και φαινόμενο, ως γλώσσα, ως άνθρωπος, ως

κοινωνία, ως κόσμος και φύση, ως ύλη και Θεός, ως ζωή και θάνατος (Νικηταρά, χ.η.).

Εκκινώντας ουσιαστικά από ένα από τα βασικότερα ζητούμενα και σημεία τομής της

διδασκαλίας της λογοτεχνίας και της ΠΕ/ΕΑΑ, την «κριτική αγωγή στο σύγχρονο πολιτισμό»,

επιχειρούμε σε συγκεκριμένα κείμενα από το βιβλίο της λογοτεχνίας της Α΄ Γυμνασίου να

αναδείξουμε τα ζητήματα περιβάλλοντος που θέτουν και τις «αειφορικές αξίες» που προωθούν

προκειμένου να οδηγηθούμε στην ανά-γνωση της πραγματικότητας και μέσω αυτής στην

αναγνώριση της αντικειμενικότητας.

Ζητήματα όπως η οικολογική προβληματική, οι οικογενειακές εμπειρίες, οι κοινωνικές

σχέσεις, οι ασυνείδητοι πόθοι, η ελπίδα και η απελπισία, η αγάπη και το μίσος, η κτητικότητα

και η ανεξαρτησία, ο τρόμος και ο θαυμασμός συνεισφέρουν σε μια προβληματική με ηθικό,

πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό χαρακτήρα όπου άμεσα ή προοπτικά καταφάσκεται ο

άνθρωπος και μαζί του και οι αξίες καθώς υποδεικνύεται μια νέα δεοντολογία (Νικηταρά,

χ.η.).

Αυτήν καλούνται οι μαθητές/τριες ως εν δυνάμει πολίτες να προσεγγίσουν ώστε τελικά

να αναζητούν είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο, τους κοινωνικούς όρους της αειφορίας

και να τους ενεργοποιούν με την «πολιτεία» τους (Αποστολίδου κ. συν., χ.η. . Φλογαΐτη,

2008:35).

Δηλαδή, η λογοτεχνία έχοντας τη νοοτροπία και τη δυνατότητα της καθολικής

εποπτείας της φύσης και της ζωής, συνδέεται με τον άνθρωπο και το περιβάλλον καθώς από τη

μια μετέρχεται την αποκτημένη εμπειρία του ανθρώπου και διαμεσολαβεί στις ψυχοπνευματικές

και σωματικές του αισθήσεις διαλεκτικά και αμφίδρομα και από την άλλη ανατέμνει το

περιβάλλον και αναδομεί τις προϋποθέσεις του θέτοντας τους όρους της αυτοαγωγής και της

διακονίας (Νικηταρά, χ.η.).

Η υπεύθυνη του προγράμματος

Μαρία Ηλία

Page 5: Το περιβάλλον ως αφήγηση

... σχετικές απόψεις για το πως

η τέχνη και πιο ειδικά η λογοτεχνία συναντά τη φύση...

«πάρε μαζί σου το παιδί που είδε το φως

κάτω απ’ τα φύλλα εκείνου του πλατάνου

και μάθε του να μελετά τα δέντρα.»

Γιώργος Σεφέρης,

«ΙΖ’ Αστυάναξ», Μυθιστόρημα

«Ο κόσμος της τέχνης μας έχει μάθει να αντιλαμβανόμαστε

τη φυσική πραγματικότητα διαφορετικά από τον

τρόπο που τη συλλαμβάνουμε με τις αισθήσεις μας.»

Θ.Πελεγρίνης

Την άνοιξη αν δεν την βρεις, την φτιάχνεις.

Οδυσσέας Ελύτης

... οι συγγραφείς καλούνται να αντιμετωπίσουν μια μεγάλη πρόκληση: όχι

απλώς να καταγράψουν τα μεγάλα οικολογικά προβλήματα και τις

καταστροφικές τους συνέπειες για τον πλανήτη, ούτε να νουθετήσουν τον

αναγνώστη, αλλά να φανερώσουν μέσα από τα κείμενά τους, την αξία κάθε

ύπαρξης, την αξία του σεβασμού στα στοιχεία της φύσης, ενός σεβασμού που

αποτελεί εντέλει προϋπόθεση για το σεβασμό της ανθρώπινης ζωής.

Χρυσάνθη Τσιαμπαλή

Page 6: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Προσεγγίζοντας τις βασικές έννοιες του θέματος...

Αναζητώντας το εννοιολογικό περιεχόμενο των βασικών εννοιών του θέματος

σε σχετικές καταγραφές των μαθητών/τριών του προγράμματος, ανακαλύψαμε ότι

αυτές αισθητοποιούνται με ενάργεια και αμεσότητα, καθώς στα κείμενα

παρουσιάζονται εμπειρίες που υπογραμμίζουν έναν βιωματικό τρόπο προσέγγισής

τους.

Ειδικότερα, καταλήξαμε ότι:

η φύση είναι:

....«ο,τιδήποτε αποτελεί το "μεγάλο σπίτι" μέσα στο οποίο ζει ο άνθρωπος»

.....«η χλωρίδα και η πανίδα που απαντάται γύρω μας»

.....«οι στεριές, οι θάλασσες, οι λίμνες, τα ποτάμια, ο ουρανός»

....«τα φυτά, τα δέντρα, τα ζώα, τα ψάρια»

.... «τα άβια και τα έμβια όντα του πλανήτη μας»

....«καθετί που υπάρχει γύρω μας πριν από εμάς και μας περιβάλλει»

...«η μητέρα γη που μας παρέχει τροφή, στέγη, ασφάλεια»

....«αυτή που διασφαλίζει την επιβίωσή μας και ικανοποιεί τις ανάγκες»

... «εκείνη που μας ισορροπεί όταν αισθανόμαστε πίεση»

....«το τοπίο που αναζητάμε το Σαββατοκύριακο για να αποφορτιστούμε»

....«ένα σοφό εργαστήρι που επιτρέπει τη διατήρηση της ζωής»

.... «ο χώρος που μας δόθηκε για να ζούμε καλά και πρέπει να προστατεύουμε»

.....«τα εδάφη, τα νερά, ο αέρας, οι τρείς μορφές της ύλης»

....«η αφετηρία και η κατάληξη της ανθρώπινης ζωής»

....«ο κύκλος της ζωής, η γέννηση, η άνθιση και η φθορά»

Page 7: Το περιβάλλον ως αφήγηση

το περιβάλλον είναι:

...«ο χώρος που μας περιβάλλει και μέσα στον οποίο ζούμε, κινούμαστε, αναπτυσσόμαστε και ψυχαγωγούμαστε»

...«η φύση γύρω μας, τα δέντρα, το νερό, ο αέρας, το φως»

....«ότ,ι υπάρχει πάνω στη γή,

ό,τι ακούμε

ό,τι βλέπουμε

ό,τι αγγίζουμε

οι γύρω μας »

και διακρίνεται σε φυσικό και ανθρωπογενές

το φυσικό είναι: ...«ό,τι απλόχερα μας χαρίζει η φύση

τα ζώα

τα φυτά

οι λίμνες

τα ποτάμια

οι θάλασσες

τα δάση ....»

και

το ανθρωπογενές είναι: ...«αυτό που έχουν δημιουργήσει οι άνθρωποι

επιστρατεύοντας το μυαλό και τον κόπο τους

οι άνθρωποι

οι δρόμοι

τα καταστήματα

τα σπίτια

τα εργοστάσια»

Δηλαδή, η έννοια «περιβάλλον»

εμπεριέχει τις σχέσεις ανθρώπου - κοινωνίας - φύσης και αφορά

- το πως διαχειρίζεται ο άνθρωπος τη φύση,

- το πως κοινωνία και φύση αλληλεπιδρούν και

- το πως τα προβλήματα του «περιβάλλοντος» είναι προβλήματα κοινωνικά

Page 8: Το περιβάλλον ως αφήγηση

η αειφορία είναι:

....«η διαχείριση των φυσικών οικοσυστημάτων και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

με τρόπο που να εξασφαλίζεται η περιβαλλοντική ποιότητα και ισορροπία για το μέλλον

και τις γεννιές που θα ακολουθήσουν».

...«η παραγωγή προϊόντων χωρίς λιπάσματα και φυτοφάρμακα που μολύνουν τον

υδροφόρο ορίζοντα και βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία».

...«η χρήση βιολογικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων (θειάφι, κομπόστ) »

...«η πραγματική άνθιση ενός τόπου»

...«η λογική χρήση των πηγών ενέργειας – τα δάση ή το πετρέλαιο δεν είναι

ανεξάνλητα!! τα έχουν ανάγκη και οι επόμενες γεννιές!! »

...«ρυθμίζει τις σχέσεις ανθρώπου - φύσης - κοινωνίας»

...«η δυνατότητα η φύση να διατηρείται πάντα και να στηρίζει την ανθρώπινη ζωή»

...«τώρα και αεί το περιβάλλον να παρέχει να αγαθά του»

...«να μην υβρίζει ο άνθρωπος υπερ-εκμεταλλευόμενος τη γη, τα δάση, τη θάλλασα »

...«να σεβόμαστε τις φυσικές ομορφιές και τα όρια του πλανήτη μας»

...«να μην καταστρέφουμε τα δώρα της ζωής»

...«να δίνει κάθε γενιά στην επόμενη όλα τα αγαθά που της δόθηκαν για να ζήσει καλά

σε ένα ισόρροπο περιβάλλον »

...«σεβασμός στο περιβάλλον και στις μελλοντικές γενιές»

Page 9: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Αξιοποιώντας τη σχετική με τις βασικές έννοιες του θέματος βιβλιογραφία...

επιβεβαιώθηκαμε ανακαλύπτοντας ότι:

«η εξελικτική πορεία της περιβαλλοντικής σκέψης επικεντρώνεται αρχικά στη

διατήρηση της φύσης, στη συνέχεια στο περιβάλλον με την έννοια να ενσωματώνει όλες

τις διαστάσεις του κοινωνικού γίγνεσθαι και τελικά στην αειφορία που εκλαμβάνεται

ως ρυθμιστική αρχή στις σχέσεις ανθρώπου – κοινωνίας - φύσης» (Sauvé, 1994.

Φλογαΐτη, 2008:21, 22, 25)

και ότι

η ιδέα της αειφορίας «ενσαρκώνεται στις καθημερινές δράσεις και αποφάσεις όλων

οι οποίες δεν αντιστρατεύονται τις δυνατότητες των μελλοντικών γενεών και

χαρακτηρίζονται από υπευθυνότητα απέναντι στο φυσικό και το ανθρωπογενές

περιβάλλον»

Επιπλέον, μάθαμε ότι:

πρώτη φορά όρος «αειφορία» χρησιμοποιείται το 1713 από το Γερμανό Hanns Carl

von Carlowitz σε εγχειρίδιο δασοκομίας που πραγματεύεται μεθόδους διατήρησης

και καλλιέργειας της ξυλείας με στόχο τη συνεχή, σταθερή και αειφορική

εκμετάλλευσή της

στο έργο αυτό θεωρείται ότι το δάσος «αειφορεί» όταν ακολουθείται συγκεκριμένη

μέθοδος διαχείρισής του, όταν δηλαδή «… ο όγκος ξύλου που αφαιρείται είναι ίσος ή

και λιγότερος με τον παραγόμενο σε δεδομένο χρονικό διάστημα».

Page 10: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Επίσης, κατανοήσαμε ότι η «αειφορία»:

εκφράζει την επιδίωξη του «συντονισμού» των περιβαλλοντικών και των

αναπτυξιακών στόχων

καταδεικνύει τα «όρια» της αξιοποίησης των φυσικών συστημάτων και των

φυσικών πόρων από τα οποία εξαρτάται η παρούσα και μελλοντική ζωή

υπηρετεί το βιώσιμο μέλλον των σύγχρονων κοινωνιών συνδέοντας λειτουργικά σε

μια δυναμική και αλληλοτροφοδοτούμενη σχέση την οικονομία, την κοινωνία και το

περιβάλλον

σηματοδοτεί την ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να

στερεί το δικαίωμα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες

και

επιτάσσει υπευθυνότητα σε ό,τι μας αφορά και έχει σχέση με το φυσικό και το

ανθρωπογενές περιβάλλον.

Τέλος και

αναζητώντας τις αξίες της αειφορίας καταλήξαμε στις ακόλουθες:

Αλληλεγγύη Σεβασμός Ενότητα ανθρώπου-φύσης

Ανεκτικότητα Αξιοπρέπεια Περιβαλλοντική ισότητα

Ανθρωπισμός Δημοκρατία Οικολογική βιωσιμότητα

Συλλογικότητα Ισότητα Αυταξία βιοτικών κι

αβιοτικών παραγόντων Συμμετοχή Οικολογική ευαισθησία

Ελευθερία Οικολογική δικαιοσύνη Προστασία των φυσικών

πόρων Ειρήνη Προστασία βιοποικιλότητας

Ισονομία Κοινωνική δικαιοσύνη Διατήρηση φυσικών

οικοσυστημάτων

που είναι όχι μόνο περιβαλλοντικές αλλά και κοινωνικές, ανθρωπιστικές, ηθικές...

Page 11: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Γιατί η αειφορία μας ενδιαφέρει....

Η αειφορία μας ενδιαφέρει καθώς αποτελεί την έννοια – κλειδί για την

κατανόηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων που βιώνουμε και για την υπέρβαση

τους που εξαρτάται από τη στάση που υιοθετούμε και τις αξίες που υπερασπιζόμαστε.

Πιο συγκεκριμένα συνδέεται με ζητήματα περιβάλλοντος που απορρέουν από

την ανθρώπινη δραστηριότητα και αναζητώντάς τα εύκολα τα αναδείξαμε

στα δάση που εξαφανίζονται από πυρκαγιές, από εκκοπή ξυλείας ή από εκχερσώσεις

για την εκμετάλλευση εκτάσεων ως οικόπεδα ή την κατασκευή έργων

στον αέρα που μολύνεται από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων και των εργοστασίων

ή από διαρροή ραδιενέργειας από τα πυρηνικά

στα απόβλητα των εργοστασίων και στις αποχετεύσεις των πόλεων που μολύνουν το

νερό, τις λίμνες και τις θάλασσες

στο έδαφος που καταστρέφεται από τη παράλογη χρήση λιπασμάτων και

φυτοφαρμάκων και στις καλλιέργειες των οποίων τα προϊόντα δεν είναι πλέον

βιολογικά

στην «ηχορύπανση» που αποτελεί μάστιγα των μεγάλων κυρίως αστικών κέντρων

στην «τρύπα του όζοντος» που έχει μεταβάλλει τον ήλιο σε ύπουλο εχθρό

στο «φαινόμενο του θερμοκηπίου» που συνδέεται με τις κλιματικές αλλαγές

στην καταστροφή της βιοποικιλότητας

στην εξάντληση των φυσικών πόρων

στην απώλεια της αισθητικής του περιβάλλοντος

στην αποξένωσή μας από τη φύση που μας αλλοτριώνει!!!

Page 12: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Δηλαδή, από τις παρεμβάσεις και τους χειρισμούς μας εξαρτάται ο

μικρόκοσμος και ο μακρόκοσμός μας και μακροπρόθεσμα το μέλλον του πλανήτη

μας. Ουσιαστικά έχουμε ευθύνη στα μικρά ή μεγάλα προβλήματα που διαταράσσουν

την ισορροπία στη φύση και είναι δύσκολο, έως ακατόρθωτο, να αποκατασταθούν

ενώ αυτό δε συμβαίνει αν η πρωτογενής αιτία τους ανάγεται στο ίδιο το σύστημα.

Έτσι, η ευαισθητοποίησή μας απέναντι στο περιβάλλον, το φυσικό και το

ανθρωπογενές, που ενισχύεται και μέσα από τα λογοτεχνικά κείμενα μπορεί να

συνεισφέρει σε μια αειφόρο οπτική της ζωής μας.

Αναζητώντας, λοιπόν σε επιλεγμένο αριθμό κειμένων,

το πως λειτουργεί η φύση και το περιβάλλον

ως τοπίο και αισθητική απόλαυση

ως έναυσμα για τη γνωριμία του τόπου

ως σημαντικό στοιχείο της συνέχισης της ζωής στον πλανήτη γη

ως καταφυγή, ως σύμμαχος και συνοδοιπόρος του ανθρώπου

και

ως πηγή ζωής

τα ζητήματα περιβάλλοντος που αναδεικνύονται και

τις αξίες της αειφορίας που προωθούνται,

πιστεύουμε ότι θα καταφέρουμε να αναγνωρίσουμε πιο ουσιαστικά «τη δύναμή μας

να διαμορφώνουμε τις συνθήκες της αειφορίας και της ζωής μας».

Page 13: Το περιβάλλον ως αφήγηση

1. Γιάννης Ρίτσος, «Τζιτζίκια στήσαν το χορό»

Διαβάζοντας το ποίημα του Ρίτσου νιώθουμε ότι κυριαρχεί μια αισιόδοξη

διάθεση!!! Στο καλοκαιρινό περιβάλλον όπου τα τζιτζίκια στήνουν το χορό τα παιδιά

συμμετέχουν παίζοντας παλαμάκια και αισθάνονται χαρά, ελπίδα, ανεμελιά

«παρατηρώντας» τη φύση και ζώντας τη μαγεία της!! Τους παρασύρει ο χορός των

τζιτζικιών και το τραγούδι τους και έτσι τα συνοδεύουν με τα παλαμάκια τους!!

Βέβαια, αν ζούσαν σε μια απρόσωπη, χωρίς πράσινο, μεγαλούπολη και αν

έπαιζαν με παιχνίδια ηλεκτρονικά, πιθανότατα να μην άκουγαν τα τζιτζίκια ή και να

μην τα γνώριζαν καν και τελικά να μην συγκινούνταν από τις μελωδικές φωνούλες

τους!!... και να μην γίνονταν όπως εμείς «ποιητές», εμπνεόμενοι από ανάλογες δικές

μας εμπειρίες:

.... ή ακόμη και ζωγράφοι εμπνεόμενοι από τους στίχους του ποιητή.........

Μέσα στη θάλασσα την πλατιά,παίζουν και γελάνε τα παιδιά

και από το παιχνίδι το πολύ,

δεν σταματούν ούτε στιγμή.

Ήλιος, αέρας, κύμα και μπάλα,

γελάν τα παιδιά και παίζουν τραμπάλα.

Page 14: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Τζιτζίκια στήσαν το χορό, στο ντάλα μεσημέρι και στέκουν γύρω τα παιδιά και παίζουν παλαμάκια

Page 15: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Μια πεταλούδα διάφανη πορτοκαλιά και μαύρη στου γέρου κόσμου στάθηκε

τα φρύδια επάνω αντήλιο κι έπαιζε και κρυφόγνεφε της πίκρας μαντηλάκι

Page 16: Το περιβάλλον ως αφήγηση

2. Οδυσσέας Ελύτης, «Κάτω στης μαργαρίτας το αλωνάκι»

Στο ποίημα του Ελύτη, η αισιόδοξη διάθεση επικρατεί όπως φαίνεται στους

στίχους: «Κάτω στης μαργαρίτας τ’ αλωνάκι, στήσαν χορό τρελό τα μελισσόπουλα»,

μια εικόνα που δείχνει χαρά και ζωντάνια. Επίσης όλο το ποίημα του Ελύτη είναι

αισιόδοξο, γιατί μας δημιουργεί ένα αίσθημα χαράς και ανεμελιάς με τις εικόνες του!!

Κάτω στης μαργαρίτας το αλωνάκι

Στήσαν χορό τρελό τα μελισσόπουλα

Ιδρώνει ο ήλιος τρέμει το νερό

Φωτιάς σουσάμια σιγοπέφτουνε

Στάχυα ψηλά λυγίζουνε τον μελαψό ουρανό.

Page 17: Το περιβάλλον ως αφήγηση

η φύση και το περιβάλλον ξυπνούν τις αισθήσεις, τα συναισθήματα ενεργοποιούνται

και ξυπνούν τα όνειρα!!!

Το πέρασμα από την παιδικότητα στην εφηβεία και στην ενηλικίωση

συνδέεται με τις φυσικές εναλλαγές που δείχνουν τα στάδια της ανθρώπινης ζωής!!!

Ο άνθρωπος, η φύση και το περιβάλλον συμπορεύονται και συνυπάρχουν αρμονικά!!

Τελικά, ο Ρίτσιος και ο Ελύτης με τα αισιόδοξα ποιήματά τους

υπογραμμίζουν την αξία της ενότητας ανθρώπου-φύσης που είναι πρωταρχική

καθώς βλέπουμε ευτυχισμένους ανθρώπους μέσα σε ένα ανέγγικτο τοπίο που τους

εμπνέει, τους στηρίζει, τους δίνει δύναμη και θάρρος.

Πέρα μες στα χρυσά νταριά κοιμούνται αγοροκόριτσα

Ο ύπνος τους μυρίζει πυρκαγιά

Στα δόντια τους ο ήλιος σπαρταράει

Απ' τη μασχάλη τους γλυκά στάζει το μοσχοκάρυδο

Κι η άχνα πιωμένη με βαριές χτυπιές παραπατά

Στην αζαλιά στην έλισσα και στη μοσκοϊτιά!

Page 18: Το περιβάλλον ως αφήγηση

3. Λαϊκό παραμύθι, «Το πιο γλυκό ψωμί»

Το παραμύθι εστιάζει στην αξία της εργασίας για τον άνθρωπο. Το «πιο

γλυκό ψωμί» ήταν αυτό που έφτιαξε ο βασιλιάς με τον κόπο του και που τον

γιάτρεψε από την ανορεξία και όχι αυτό με τη ζάχαρη ή αυτό που του πρόσφεραν

άλλοι.

Από τη δοκιμασία που πέρασε ο βασιλιάς μετά τις συμβουλές του σοφού

γέρου μαθαίνουμε και πώς έφτιαχναν το ψωμί στα παλιά χρόνια, από το χωράφι μέχρι

το ψήσιμό του, διαδικασία που στις μέρες μας γίνεται πλέον με μηχανήματα.

Ουσιαστικά, κατανοήσαμε ότι ο φούρνος της γειτονιάς μας αποτελεί απλούστευση

μιας επίπονης και χρονοβόρας διαδικασίας και διαπιστώσαμε την άμεση σύνδεση του

ψωμιού με τη ζωή και τη φύση καθώς αποτελεί το πρωταρχικό διατροφικό προϊόν

που καλλιεργείται και φτάνει στο από τη γη στο τραπέζι μας!!

Page 19: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Τελικά, το λαϊκό παραμύθι μάς διδάσκει την αξία της φυσικής διαδικασίας

της παραγωγής του ψωμιού που στηρίζει τον άνθρωπο ψυχο-σωματικά και έτσι

και την αξία του σεβασμού στην αρμονία που υπάρχει στη φύση και που ο

άνθρωπος αναζητά στη δική του ζωή αντλώντας διδάγματα από τη σοφία της.

Page 20: Το περιβάλλον ως αφήγηση

4. Λέων Τολστόι, «Ο παππούς και το εγγονάκι»

Το κεντρικό θέμα του παραμυθιού είναι η τρίτη ηλικία, μια ηλικία που οι

άνθρωποι γερνάνε και σωματικά δεν είναι τόσο δυνατοί, αφού αντιμετωπίζουν

περισσότερα προβλήματα υγείας και δεν έχουν δυνάμεις να εργαστούν. Πνευματικά

ωστόσο δεν υστερούν από τις άλλες ηλικίες εκτός αν προκύψει κάποια αρρώστια. Οι

περισσότεροι χρειάζονται τη βοήθεια των νεότερων γενιών δηλαδή είναι η σειρά των

παιδιών τους να φροντίζουν τους μεγαλύτερους που έχοντας πιο πολύ χρόνο για να

ασχοληθούν με τα εγγόνια τους, με την οικογένεια τους ή ό,τι άλλο τους αρέσει και

θέλουν να είναι ενεργοί και να τους δίνεται η θέση που αξίζουν στον περίγυρό τους!!

Συχνά όμως συμβαίνει οι πιο νέοι να μην καταλαβαίνουν τα προβλήματα

των ηλικιωμένων και να τους κατακρίνουν για ό,τι περίεργο κάνουν χωρίς να

καταλαβαίνουν ότι οι πιο μεγάλοι άνθρωποι περνούν δυσκολίες. Επίσης, τα παιδιά

συνήθως αντιγράφουν τους γονείς που τους έχουν ως πρότυπο, οπότε ακολουθούν για

τους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας τη στάση που επιλέγουν εκείνοι.

Ο Μίσα είναι ένα παιδί που απέναντι στους γονείς του που συχνά μαλώνουν,

ταπεινώνουν και απαξιώνουν τον παππού του με κορυφαίο να τον απομονώνουν και

στο φαγητό στέκεται μιμητικά φτιάχνοντας τη γαβάθα για το μελλοντικό τους

μοναχικό τραπέζι αλλά τελικά τους κάνει να συνειδητοποιοηθούν και να καταλάβουν

το λάθος τους.

Τελικά, το λαϊκό παραμύθι μάς διδάσκει την αξία της αγάπης προς την

τρίτη ηλικία, του σεβασμού προς τους μεγαλύτερους, της αλληλεγγύης, της

κατάφασης και επομένως την αξία του ανθρωπισμού που συνδέεται με τη φύση

και την ουσία μας.

Page 21: Το περιβάλλον ως αφήγηση

5. Στράτης Μυριβήλης, «Η λιτανεία»

Στη λιτανεία παρουσιάζεται το ζήτημα των κλιματικών αλλαγών και πιο ειδικά

της ξηρασίας που πλήττει το νησί και

έχει αρνητικές συνέπειες στη ζωή των

ανθρώπων.

Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε

απόγνωση ζητούν βοήθεια από το θεό

κάνοντας λιτανεία προκειμένου «να

παρακαλέσουν τον Κύριο, που κρέμασε τη

.....Έτσι οι άνθρωποι του ελιώνα αποφάσισαν

να προσπέσουν στο Θεό. Oι δεσποτάδες του

νησιού έστειλαν χαρτί σ’ όλες τις επαρχίες,

να γίνουν λιτανείες σ’ όλα τα χωριά,

παράκλησες για τη βροχή, που την κρατούσε

ο Θεός μακριά από τα χώματα των

αμαρτωλών....

... Στέκουνταν τα ζωντανά με κολλημένα

πλευρά και μουκάνιζαν διψασμένα,

βέλαζαν λυπητερά και ξεψυχούσαν από

την πείνα και τη δίψα, γιατί η γης δεν

έβγαζε νερό να δροσιστούν και χορτάρι

να φάνε. Τα ’βλεπαν οι άντρες κι

ανεστέναζαν. Τα ’βλεπαν οι γυναίκες κι

έκλαιγαν...

Page 22: Το περιβάλλον ως αφήγηση

γη πάνω στα νερά, να στείλει στα δέντρα τα πνέματα της βροχής.

Παρά το ότι το πρόβλημα της ξηρασίας στο κείμενο αποτελεί ένα φαινόμενο

παροδικό, μας ευαισθητοποιεί για τις συνέπειες που αυτό μπορεί να έχει στην εποχή

μας στην οποία ο κίνδυνος από τις ακραίες κλιματικές αλλαγές είναι πιο έντονος και

κυρίως άμεσα συνδεδεμένος από τη συμπεριφορά μας απέντι στη φύση και το

περιβάλλον. Οι εκτεταμένες αλλαγές χρήσης γης, οι καταστροφές των δασών από

πυρκαγές και η αποψίλωσή τους, η απερήμωση, η αστικοποίηση αποτελούν κάποιους

παράγοντες που επιφέρουν κλιματικές αλλαγές και εξαρτώνται από εμάς. Η γη, τα

ζώα και ο άνθρωπος που διψούν πληρώνουν το τίμημα της ύβρης τους καθώς οι

επιλογές τους διαταράσσουν την ισορροπία.

Page 23: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Τελικά, η «λειτανία» μάς διδάσκει την αξία του σεβασμού προς το

περιβάλλον, την αξία της ενότητας ανθρώπου-φύσης, αφού ο άνθρωπος δεν

μπορεί να ζεί χωρίς τη φύση, την αξία της προστασίας των φυσικών πόρων και

την αξία της διατήρηση φυσικών οικοσυστημάτων προκειμένου να διατηρείται η

ισορροπία και η αρμονία που κάνει βιώσιμη την καθημερινότητα μας.

6. Ευγενία Φακίνου, «Η ζωή στη Σύμη»

Page 24: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Η Αστραδενή συγκρίνοντας τη ζωή στην Αθήνα με τη ζωή στη Σύμη, συγκρίνει τη

ζωή του αστικού κέντρου με τη ζωή ενός περιβάλλοντος περισσότερο φυσικού και

ανέγγικτου και έτσι θίγει κάποια βασικά σύγχρονα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Αρχικά, η ηρωίδα αναφέρεται στις κουζίνες των σπιτιών της Αθήνας, οι οποίες είναι

μικρές και στενάχωρες, σε αντίθεση με τις μεγάλες κουζίνες των σπιτιών της Σύμης, όπου

τα παιδιά συγκεντρώνονταν όταν δεν είχε καλό καιρό και έπαιζαν, ενώ συχνά κοιμούνταν

κιόλας «Εμάς στη Σύμη οι κουζίνες δεν είναι έτσι κουτσουλές ... που ’χει κρύο.»

Επίσης, κάνει αναφορά στις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε ένα νησί,

όπου συνήθως οι θερμοκρασίες είναι υψηλότερες από εκείνες της ηπειρωτικής χώρας, σε

σημείο που είναι ελάχιστες οι ημέρες του χρόνου, κατά τις οποίες απαιτείται θέρμανση «Το

Page 25: Το περιβάλλον ως αφήγηση

τζάκι δεν το ανάβουμε συχνά. ... Ψιλοπράγματα.» ενώ εντοπίζει μία ακόμη διαφορά στα

παράθυρα των σπιτιών. Στην Αθήνα έχουν ένα πολύ μικρό περβάζι, σε αντίθεση με τη

Σύμη, όπου υπάρχουν πλατιά περβάζια, πάνω στα οποία φιλοξενούνται διάφορα

αντικείμενα «Σ’ εμάς στη Σύμη, τα παράθυρα είναι αλλιώτικα....διώχνει τα

σαπουνόνερα έξω».

Τέλος, εστιάζει και στο θέμα του νερού που οι άνθρωποι στην Αθήνα σπαταλούν,

χωρίς να τους απασχολεί η οικονομία ενώ στη Σύμη, έχοντας μεγάλες στέρνες το

συσσώρευαν το χειμώνα, για να περάσουν όλο το καλοκαίρι. Έκαναν δηλαδή οικονομία,

πρόσεχαν να μην σπαταλούν άσκοπα το νερό, ενώ χρησιμοποιούσαν ακόμη και τα

σαπουνόνερα από το πλύσιμο, για να ποτίσουν τους κήπους «Το σαπουνόνερο είναι

σπουδαίο ... πού το πετάνε τόσο νερό;». Ακόμη, το νερό της Αθήνας έχει περίεργη γεύση,

σε αντίθεση με εκείνο της Σύμης, χαρακτηριστικό που μάλλον οφείλεται στο χλώριο που

εμπεριέχει προκειμένου να απολυμαίνεται το δίκτυο ύδρευσης από τα μικρόβια «Τούτο

της Αθήνας ... Σα φάρμακο»!

Αλλά και οι σχέσεις των ανθρώπων στη μικρή νησιωτική κοινωνία φαίνεται πως

ήταν ιδιαίτερα στενές, φιλικές, ανθρώπινες. Οι γυναίκες έκαναν μαζί τις δουλειές και

αλληλοβοηθούνταν, ενώ οι μητέρες είχαν ελεύθερο χρόνο να παίξουν και να ασχοληθούν

με τα παιδιά τους που περνούσαν πολλές ώρες μαζί, παίζοντας διάφορα παιχνίδια.

Μπαίνουν λοιπόν τα ζητήματα:

Page 26: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• της αειφορικής αρχιτεκτονικής: τα σπίτια στη Σύμη είναι πιο λειτουργικά και ο χώρος

αξιοποιείται σύμφωνα με τις ανάγκες και τις εργασίες των ανθρώπων, έχουν μεγάλη

κουζίνα που ήταν χώρος εργασίας των γυναικών, παιχνιδιού των παιδιών αλλά και ύπνου,

έχουν παράθυρα με μεγάλο πρεβάζι, λουλούδια, έχουν φως, χρώματα, ζωντάνια!

• της οικονομίας του νερού, που η λειψυδρία συχνό πρόβλημα στα νησιά υπαγορεύει

• της ομαδικότητας και της αλληλοβοήθειας, των ουσιαστικών ανθρώπινων σχέσεων

• της βιωμένης παιδικής ζωής με παιχνίδια είτε έξω από το σπίτι είτε μέσα, ομαδικά,

αλλά και αυτοσχέδια.

Page 27: Το περιβάλλον ως αφήγηση
Page 28: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Τελικά, η Αστραδενή μάς διδάσκει την αξία της ζωής κοντά στη φύση, την

αξία μιας αειφορικής διαχείρισης τόσο της αρχιτεκτονικής όσο και των φυσικών

πόρων και την αξία των αυθεντικών διαπροσωπικών σχέσεων.

7. Ίταλο Καλβίνο, «Μανιτάρια στην πόλη»

Το αφήγημα προβάλλει το ψυχικό αδιέξοδο του σύγχρονου ανθρώπου της

μεγαλούπολης, ο οποίος υποφέρει από την έλλειψη επαφής με τη φύση και βλέπει την

ποιότητα της ζωής του να υποβαθμίζεται, παρά την οικονομική πρόοδο και τις

ανέσεις που του είχε εξασφαλίσει η αστική ζωή.

Διαβάζοντάς το μας προκαλούνται τα συναισθήματα της θλίψης και της

απαισιοδοξίας από το πικρό χιούμορ του αφηγήματος ενώ για τον αφελή και

ονειροπόλο πρωταγωνιστή νιώθουμε συμπάθεια, αφού αποσυνδεδεμένος από τη

φύση λειτουργεί μάλλον «αφύσικα» αλλά όμως δικαιολογημένα από τις συνθήκες της

καθημερινότητας που είναι «ξένη» ως προς τον ίδιο.

Τελικά, ο Μαρκοβάλντο μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε τους κινδύνους

που μας απειλούν εξαιτίας της απομάκρυνσής μας από τη φύση και εξαιτίας της

Ο Μαρκοβάλντο ένα πρωινό και καθώς περίμενε το τραμ, με το οποίο θα

πήγαινε στην εταιρεία Svav, που εργαζόταν ως αχθοφόρος, παρατήρησε ένα

σύνολο από μανιτάρια. Ξεμύτιζαν κοντά στη στάση και του προξένησε έκπληξη

το συγκεκριμένο θέαμα μέσα στην «καρδιά της πόλης». Κρατώντας την περιοχή,

όπου βλάστησαν τα μανιτάρια, ως επτασφράγιστο μυστικό, του δημιουργήθηκε η

μανία της ιδιοκτησίας και του φόβου μήπως ανακαλύψει κάποιος άλλος το

"θησαυρό" των μανιταριών.

Page 29: Το περιβάλλον ως αφήγηση

διαβίωσης στο μολυσμένο περιβάλλον της πόλης και μας διδάσκει την αξία της ζωής

κοντά στη φύση και την αξία του σεβασμού στο στο φυσικό και ανθρωπογενές

περιβάλλον.

8. Λαϊκό παραμύθι, «Ο φτωχός και τα γρόσια»

Ένας φτωχός άνθρωπος που είχε πολλά παιδιά, κάθε μέρα μετά από σκληρή

δουλειά, χαιρόταν με την οικογένειά του με τραγούδια και χορούς. Ένας πλούσιος

που τους άκουγε κάθε βράδυ σκέφτηκε να του δώσει χίλια γρόσια για να δει τις

αντιδράσεις του. Ο φτωχός αγχώθηκε για το πώς θα διαχειριστεί καλύτερα τα

χρήματα και σταμάτησε να χαίρεται τη ζωή. Μετά από τρεις μέρες συνειδητοποίησε

ότι εξαιτίας των χρημάτων είχε χάσει τη χαρά του και τα επέστρεψε στον πλούσιο και

έτσι η ευτυχία, η χαρά και η ανεμελιά ξαναγύρισε στο σπίτι του.

Τονίζεται δηλαδή η αξία της ζωής και η αξία των ανθρώπινων σχέσεων σε

αντιδιαστολή με την αξία των χρημάτων και των υλικών αγαθών όταν αυτή

καταστρέφει την καθημερινότητα και προκαλεί στρεσογόνες καταστάσεις.

Ουσιαστικά, το παραμύθι μας διδάσκει ότι η στροφή στο κέρδος οδηγεί τον άνθρωπο

σε αδιέξοδα για αυτό χρειάζεται μέτρο στην διεκδίκηση και στη διαχείρισή του.

Μάλιστα βλέποντας ότι τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα

προκαλούνται από την εμμονή του ανθρώπου στον πλουτισμό κατανοούμε ότι ο

πλούτος δε βρίσκεται στα υλικά αγαθά αλλά στην ψυχοσωματική ισορροπία του

ανθρώπου που κερδίζεται και βιώνεται αν πορευόμαστε μαζί με το περιβάλλον και

όχι αν στοχεύουμε την αλόγιστη, ασύνετη, αήθικη υπερεκμετάλλευσή του.

Μάλλον τελικά χρειάζεται να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του φτωχού και να

δώσουμε πίσω τα δικά μας γρόσια, δηλαδή θα είναι η ζωή μας καλύτερη αν

αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πως μπορούμε να ζούμε ανετότερα αλλά με τη φύση

γύρω μας. Αν ισορροπήσουμε τις ανέσεις και αξιοποιήσουμε τους φυσικούς πόρους

με μέτρο, σίγουρα θα αισθανόμαστε καλύτερα και θα βρεθούν οι λύσεις πολλών

προβλημάτων. Αυτό που χρειάζεται είναι η αλλαγή της οπτικής μας: το

ανθρωπογενές περιβάλλον είναι σε συνάρτηση με το φυσικό και την αρχή αυτή

δεν πρέπει κανείς να την υπερβαίνει γιατί πάντα θα βιώνει τις συνέπειες μιας

τέτοιας επιλογής.

Page 30: Το περιβάλλον ως αφήγηση

9. Παντελής Καλιότσος, «Πασχαλινή ιστορία»

Η βασική ιδέα της ιστορίας είναι η αγάπη για τα ζώα, που εκφράζεται με τα

φιλοζωικά αισθήματα του κυρ Διονυσάκη, του κεντρικού ήρωα.

Ουσιαστικά, παρουσιάζονται τα έθιμα και οι θρησκευτικές εκδηλώσεις του

Πάσχα, ο συναισθηματικός κόσμος του ήρωα, που είναι διχασμένος ανάμεσα

στο έθιμο της σφαγής του αρνιού και στην αγάπη του για τα ζώα και ο

συμβολισμός της άνοιξης.

... Φέτος έχουμε Πάσχα στις 3

Μαΐου κι οι πασχαλιές μερικές

φορές δεν είν’ εντάξει στο

ραντεβού. Κάποτε βιάζονται,

κάποτε βαριούνται και

μαραίνονται. Η κυρα-Μαρία

κόβει βιολέτες και γαρίφαλα

για τον επιτάφιο, που γίνεται

άσπρος και μοβ....

Page 31: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Ήταν ένα λιβαδάκι με φουντωμένες ελιές μπροστά στη γραμμή. Αυτοί που

ταξιδεύανε το πρωί με το τρένο και κάθονταν στο δεξί παράθυρο βλέπανε μια

στράτα από λεύκες, ένα κόκκινο αγρόχτημα, ένα πηγάδι με κληματαριές

Page 32: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Ουσιαστικά, το κείμενο θέτει το ζήτημα της

φιλοζωίας και παράλληλα με την αναφορά

στο Πάσχα και στην ατμόσφαιρα της άνοιξης εκθέτει τη φυσική ομορφιά που

ξεσηκώνει τις αισθήσεις. Οι οπτικές, ηχητικές, ακουστικές, οσφρητικές και γευστικές

εικόνες αποτελούν έναν ύμνο στο περιβάλλον που συνυπάρχει με τον άνθρωπο και

συναισθάνεται τη λύπη και τη χαρά του.

Μας διδάσκει λοιπόν τις αειφορικές αξίες της αισθητικής του

περιβάλλοντος, της αλληλεγγύης, της ανεκτικότητας, του ανθρωπισμού, της

οικολογικής ευαισθησίας και μας ευαισθητοποιεί για τη σημασία που η φύση και

το περιβάλλον έχει στη ζωή μας. Μια εικόνα φύσης φορτίζει το συναίσθημα και

...Αύριο, Μεγάλη Παρασκευή

ολημέρα χτυπούν οι καμπάνες

λυπητερά, τίποτ’ άλλο δε γίνεται

στον κόσμο.

Τη μέρα αυτή την αγαπά πιο

πολύ απ’ όλες, δεν είναι

ανθρώπινη....

... Τα περισσότερα προβατάκια

είχανε μια κόκκινη βούλα στη

ράχη, σημάδι θανάτου. Μερικά

το είχανε καταλάβει...

«Γιατί τα σφάζουνε τ’ αρνάκια;»

Page 33: Το περιβάλλον ως αφήγηση

μας συγκινεί. Η Πασχαλινή ιστορία μας δείχνει τον τρόπο που μπορούμε να

επανασυνδεθούμε με τη φύση και να νιώσουμε καλύτερα και εναρμονίζεται με τις

συμβουλές των ειδικών που συστήνουν την αμεσότερη επαφή με το φυσικό

περιβάλλον, όταν οι συνθήκες των αστικών κέντρων «πιέζουν» τον σύγχρονο

άνθρωπο. Η «επιστροφή στη φύση» είναι μια τονωτική απόδραση που

αναμφίβολα αξίζει τον κόπο.

Η επίσκεψή μας στο ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας

πραγματοποιήθηκε στις: 12 και 13/3/2015 και υπήρξε μια ενδιαφερουσα εμπειρία

που περιελάμβανε:

ενημέρωση από την παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ για:

• το θεσμό των ΚΠΕ γενικά • το ΚΠΕ Κλειτορίας –Ακράτας ειδικά (τη λειτουργία, τα

εκπαιδευτικά προγράμματα, τους χώρους υλοποίησής τους κλπ.) • τις αειφορικές

αξίες, το αντικείμενο του προγράμματος που παρακολουθήσαμε και είχε στόχο την

ανίχνευσή τους

Page 34: Το περιβάλλον ως αφήγηση

παιχνίδια γνωριμίας και δραστηριότητες στο ΚΠΕ

επίσκεψη στο πεδίο και δραστηριότητες

σχετικές εργασίες σε ομάδες και ανακοινώσεις στην ολομέλεια

Επίσης, στο διήμερο πρόγραμμα μας δόθηκε η ευκαιρία:

• να γνωρίσουμε έστω και λίγο την Κλειτορία αλλά και

• να παρουσιάσουμε το σχολείο, την πόλη και το νομό μας όπως εμείς επιλέξαμε,

αξιοποιώντας τόσο τις ΤΠΕ όσο και τη δημιουργικότητά μας!!

Page 35: Το περιβάλλον ως αφήγηση
Page 36: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Δέσποινα Σταματίου

Είμαι χαρούμενος που πηγαίνω

εκδρομή μόνος (χωρίς γονείς), με

τους συμμαθητές μου. Έτσι νιώθω

ότι μεγαλώνω και παίρνω τον

έλεγχο. Ταυτόχρονα νιώθω και

αγχωμένος, γιατί είναι η πρώτη

εκδρομή στην οποία είμαι

υπεύθυνος για τα πάντα – χρήματα,

πρόγραμμα κλπ. Ελπίζω να περάσω

καλά και να μου φανούν χρήσιμες

οι γνώσεις που θα αποκτήσω!

Λευτέρης Κατσούλης

Page 37: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Θα μάθω καινούργια πράγματα που δεν ήξερα στο

παρελθόν, θα περάσω ωραία και θα έχω περισσότερο χρόνο να

μιλήσω με τις φίλες μου, θα ξεφύγω από το σχολείο και δε θα

χρειάζεται να διαβάζω. Επίσης, θα πάω κάπου μακριά από το

σπίτι και την καθημερινή ζωή, κάπου που δεν έχω

ξαναπάει και χαρούμενη περιμένω να έρθει

αυτή η μέρα!!

Νιώθω μεγάλη χαρά και ευτυχία διότι εκεί

θα μάθω καινούργια πράγματα για το

περιβάλλον και ταυτόχρονα θα

διασκεδάζω με τους φίλους μου!!

Δήμητρα Παναγιώτου

Μια μέρα ανακοινώθηκε ότι θα πάμε την διήμερη

εκδρομή που είχε αναφερθεί μερικές μέρες πριν και την

περιμέναμε με ανυπομονησία. Όταν το ακούσαμε,

φωνάζαμε με μεγάλη χαρά. Ήματαν πολύ

ενθουσιασμένοι όπως και τώρα. Εγώ μέχρι να μου

δώσουν την άδεια οι γονείς μου να πάω δεν επέμενα.

Τώρα, που ξέρω πως θα συμμετέχω περιμένω με

ανυπομονησία να πάμε και οι λόγοι είναι πολλοί. Θα

είναι μια εκπαιδευτική εκδρομή στα πλαίσια του

περιβαλλοντικού προγράμματος και θα έχει πολλές

ωραίες δραστηριότητες! Θα χάσουμε δύο μέρες μάθημα

και είναι αυτές που λόγω ορισμένων μαθημάτων θέλω

κυρίως να χάνονται!!

Σχετικά με το τί περιμένω να δώ;

Έναν ασφαλή χώρο διαμονής και

ένα μαγευτικό φυσικό

περιβάλλον και να πάρουμε νέες

γνώσεις!! Μαρία Σπιλίρη

Page 38: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Ρέντζι Φρανζέσκα

ΧαράΕνθουσιασμό

Περιέργεια

αγωνία

Ανυπομονησία

Ναι!

Page 39: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Ερχόμαστε από την όμορφη Χαλκίδα, την πρωτεύουσα του Νομού Ευβοίας

που υπάγεται διοικητικά στην περιφέρεια της Στερεάς Ελλάδας. Η Εύβοια είναι το

δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το έκτο μεγαλύτερο της Μεσογείου. Η

έκταση του νησιού είναι 3.654 τ.χμ.

Η πόλη μας είναι κτισμένη στις δύο πλευρές του πορθμού του Ευρίπου με το

ένα κομμάτι της να βρίσκεται στην Εύβοια και το άλλο της στη Βοιωτία, οπότε

είμαστε ταυτόχρονα και νησιώτες και στεριανοί!! Η γέφυρα του Ευρίπου και το

μοναδικό φαινόμενο της αλλαγής της κατεύθυνσης των υδάτων ανά έξι ώρες με

ενδιάμεσα μία ώρα στασιμότητα είναι το χαρακτηριστικό της και όλοι ντόπιοι και

επισκέπτες θαυμάζουν!! Είναι ένα παλιρροϊκό φαινόμενο που πολλοί προσπάθησαν

να εξηγήσουν από την αρχαιότητα ακόμη. Η αλλαγή της φοράς της κίνησης των

νερών οφείλεται σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των επιστημόνων του

Θαλασσογραφικού Σταθμού της Υδρογραφικής Υπηρεσίας σε δυο διαφορετικά

ρεύματα που η συχνότητα των αλλαγών τους και η έντασή τους κυμαίνεται από ένα

έως δυο μίλια μέχρι και οχτώμισι μίλια την ώρα.

Μαριάννα Καλαϊτζόγλου

αγωνία

Περιέργεια

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

Χαρά

Προσμονή!!

Page 40: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός της Χαλκίδας ανέρχεται

στους 59.125 κατοίκους, ενώ άλλες σημαντικές Ευβοϊκές πόλεις είναι η Κάρυστος, η

Κύμη, το Αλιβέρι, η Αιδηψός, η Λίμνη και η Ιστιαία.

Η μικρή απόσταση του τόπου μας από την περιφέρεια της πρωτεύουσας με

την οποία συνδέεται με την εθνική οδό Αθηνών-Θεσσαλονίκης και σιδηρόδρομο, τον

έχουν καταστήσει πόλο έλξης πολλών νέων βιομηχανικών μονάδων και τουριστικών

εγκαταστάσεων. Στην περιοχή υπάρχει λιμάνι, ναυπηγεία και ιχθυόσκαλα ενώ οι

συγκοινωνίες διευκολύνονται τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα και με την κατασκευή

της υψηλής γέφυρας η οποία συνδέει τη βοιωτική ακτή με την Εύβοια.

Επίσης, η πόλη μας δέχεται πολλούς επισκέπτες στη διάρκεια του

καλοκαιριού αλλά και τα Σαββατοκύριακα που στην παραλία μας «δεν πέφτει

καρφίτσα».

Όμως, η αίγλη της ξεκινά από την αρχαιότητα όταν τα χαλκουργεία, τα

σιδηρουργεία, τα λατομεία μαρμάρου, τα ιαματικά λουτρά και τα εργαστήρια

αγγειοπλαστικής και αγγειογραφίας είχαν εξασφαλίσει σημαντικά πλούτη στους

κατοίκους της και δεν είναι τυχαίο ότι η ιστορική της πορεία έχει πάνω από τρεις

χιλιάδες χρόνια ζωή.

Κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα έχει αναπτυχθεί τόσο ώστε στέλνει αποίκους στη

Χαλκιδική, στην Ιταλία και στη Σικελία.

Το 480 π.Χ. στο ευβοϊκό ακρωτήριο Αρτεμίσιο στην ναυμαχία που έγινε

ηττήθηκε ο περσικός στόλος

Το 146 π.Χ θα περιέλθει στους Ρωμαίους

Στα χρόνια του τον αυτοκράτορα Ιουστινιανού τον 6ο αι. μ.Χ. οχυρώνεται το

στενό του Ευρίπου και της Χαλκίδας για να προστατευθεί το νησί από τις επιδρομές

των βαρβάρων.

Το 1204 μ.Χ. οι Φράγκοι κατέλαβαν την Εύβοια και το 1258 μ.Χ. οι Βενετοί

την καθιστούν σταθμό και ορμητήριο του στόλου τους.

Page 41: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Το 1470 μ.Χ. ο Μωάμεθ ο Β΄ καταλαμβάνει τη Χαλκίδα και διατάζει άγρια

σφαγή των κατοίκων της.

Στο μεγάλο απελευθερωτικό αγώνα έγιναν πολλές ναυμαχίες και μάχες στην

Εύβοια με σπουδαιότερες:

α) των Βρυσακίων (1821) με αρχηγό τον Αγγελή Γοβγιό,

β) των Στύρων (1822) με αρχηγό τον Ηλία Μαυρομιχάλη,

γ) της Καρύστου (1822) με αρχηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο,

δ) οι μάχες της Καρύστου (1823-1824) με αρχηγό τον Νικόλαο Κριεζώτη και

ε) η μάχη στο Αλιβέρι και η πολιορκία της Χαλκίδας (1823) με αρχηγό των

Οδυσσέα Ανδρούτσο.

Η Χαλκίδα ελευθερώνεται στις 25 Μαρτίου του 1833 μ.Χ. και ο

αντιπρόσωπος του Ομέρ πασά της Καρύστου, παραδίδει το κάστρο της Χαλκίδας

στον αντιπρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης Ιάκωβο Ρίζο Νερουλό.

Το φρούριο του Καράμπαμπα είναι τουρκικό και κτίστηκε μετά την άλωση

της Χαλκίδας από τους Τούρκους (1682-1688) πάνω στο τάφο του Σουλτάν Καρά-

Μπαμπά.

Το 1835 ιδρύεται το πρώτο Δημοδιδασκαλείο της Χαλκίδας.

Το 1838 εκλέγεται ο πρώτος ντόπιος δήμαρχος της πόλης, ο Γεώργιος

Αποστολίδης.

Το 1834 γίνεται το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Χαλκίδας και

χαράσσονται νέοι δρόμοι.

Το 1845 κτίζεται το Δημοτικό Νοσοκομείο και κυκλοφορούν οι πρώτες

εφημερίδες “Έλλην”, “Εύριπος”, “Φίρδην Μίγδην”

Page 42: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Το 1885 γίνονται τα σχέδια για ν’ αρχίσουν να γκρεμίζονται τα τείχη της

πόλης και να γίνει διεύρυνση του στενού του Ευρίπου για τη διευκόλυνση των

συγκοινωνιών τα οποία και υλοποιούνται τρία χρόνια αργότερα.

Το 1890 καταστρέφεται η ξύλινη γέφυρα του Ευρίπου και αντικαθίσταται με

σιδερένια ιταλικής κατασκευής.

Το 1941 βομβαρδίζεται η περιοχή της Χαλκίδας από τους Γερμανούς οι

οποίοι την κατέλαβαν και έφυγαν από την Εύβοια στις 15 Οκτωβρίου 1944.

Το 1940 το μικρό κομμάτι της βοιωτικής ακτής υπάγεται διοικητικά στο δήμο

Χαλκιδέων.

Το 1962 τοποθετείται η σημερινή συρταρωτή γέφυρα.

Η ονομασία της πόλης έρχεται από τα μακρινά προϊστορικά χρόνια. Σύμφωνα

με τους ιστορικούς υπάρχουν πολλές εκδοχές για το πως πήρε το ονομά της η

Χαλκίδα.

Η μια εκδοχή , η οποία είναι και η επικρατέστερη, αναφέρει ότι η ονομασία

της παράγεται από τον χαλκό αφού με αυτόν ασχολούνταν δημιουργικά και

αποδοτικά οι αρχαίοι Χαλκιδείς.

Η άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η ονομασία είναι παραφθορά της φοινικικής

λέξης "Κάλκη" που σημαίνει πορφύρα. Οι υποστηρικτές της εκδοχής αυτής

υποστηρίζουν ότι οι Φοίνικες που τους θεωρούν και ιδρυτές της πόλης , ψάρευαν από

τις παραλίες της περιοχής ενα είδος κοχυλιού από το οποίο έπαιρναν μια χρωματική

ουσία με την οποία έβαφαν τα βαρύτιμα υφάσματα για τους άρχοντες και τους

πλουσίους τοης εποχής.

Ακόμη μια μυθολογική παράδοση αναφέρει ότι η πόλη πήρε την ονομασία της

από την κόρη του Θεοποιημλενου ποταμού Ασωπού.

Page 43: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Υπάρχουν όμως και οι ονομασίες που έδωσαν στην Χαλκίδα και οι

κατακτητές της στο πέρασμα των αιώνων.

Οι Φράγκοι ονόμασαν την Χαλκίδα Νεγκρεπόντε και Νεγκροπόντε που

σημαίνει μαύρη, δηλαδή κακή και δύσκολη γέφυρα μεταφορικά. Αργότερα οι

Τούρκοι την ονόμασαν Εγκριμπόζ, μεταφορά στα Τουρκικά της λέξης Εύριπoς.

Επίσης κατά εποχές ονομαζόταν Μάκρα ή Μάκρις, Ελλοπία, Αονία, Ασωπίς,

Χαλκοδοντίς, Αβαντίς καιΑβαντιάς

Ο Νομός μας αποτελείται από δύο νησιά την Εύβοια και τη Σκύρο. Βρέχεται

ανατολικά από το Αιγαίο Πέλαγος και δυτικά από τον Ευβοϊκό Κόλπο. Το τοπίο της θυμίζει

στα βόρεια τις Σποράδες και ενώ στα νότια τις Κυκλάδες και έτσι ανταποκρίνεται σε όλες τις

προτιμήσεις!!

Στην Εύβοια έρχεται κανείς με αυτοκίνητο - η απόσταση Αθήνας - Χαλκίδας είναι

μόλις 105 χιλιόμετρα - ή με πλοίο από το λιμάνι της Ραφήνας αν έχει προορισμό την

Κάρυστο, ή από Άγιο Κωνσταντίνο αν αν έχει προορισμό την Αιδηψό. Ακόμη θαλάσσιες

γραμμές συνδέουν τα Νέα Στύρα και τον Αλμυροπόταμο με την Αγία Μαρίνα, την Ερέτρια

με τον Ωροπό και την Κύμη με τη Σκύρο.

Οι επισκέπτες μας έχουν πολλά να δουν, να χαρούν και να γευτούν.

Εκτός από την πόλη μας, υπάρχουν πολλά γνωστά θέρετρα όπως :

η Ερέτρια που προσελκύει ως παραθαλάσσιος γραφικός οικισμός αλλά και ως χώρος

αρχαιολογικού ενδιαφέροντος

η Αμάρυνθος, ένα όμορφο ψαροχώρι που είναι γνωστό από την αρχαιότητα

η Ιστιαία, που ως γεωγραφικό διαμέρισμα παρέχει πολλές και καλές επιλογές περιήγησης:

το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, τους υδροβιότοπους στο Μικρό και Μεγάλο Λιβάρι, το δάσος

Αγίου Νικολάου, το Απολιθωμένο Δάσος Κερασιάς, το κάστρο των Ωρεών, την

Page 44: Το περιβάλλον ως αφήγηση

αρχαιολογική συλλογή Αιδηψού, τον Ενετικό Πύργο της Αγίας Παρασκευής, τη Μονή του

Αγίου Γεωργίου Ηλίων.

το Προκόπι, όπου φυλάσσεται το λείψανο του Αγίου Ιωάννη του Ρώσσου

η Κάρυστος, γνωστή για τα περίφημα δρακόσπιτα

η Σκύρος, ιδιαίτερα φημισμένη για την αποκριά της

η Δίρφη και το παραδοσιακό χωριό Στενή

η Κύμη, ένα μπαλκόνι στο Αιγαίο

και χιλιάδες ακόμα φανεροί και κρυμμένοι προορισμοί που αποζημιώνουν τις

αισθήσεις!!

Θέλει κανείς «ιαματικά λουτρά στη Αιδηψό, κολύμπι στις παραλίες, πεζοπορία στο

Φαράγγι του Δημοσάρη ή της Αγγάλης, περιδιάβαση στους πύργους της Αμφιθέας, του

Τραχηλίου, του Πισσώνα, του Γυμνού ή στα κάστρα στο Μυλάκι και στην Κάρυστο,

ορειβασία, σκι ή αναρρίχηση στη Δίρφυ, αλεξίπτωτο πλαγιάς ή και μπάντζι τζάμπινγκ από

την ψηλή γέφυρα της Χαλκίδας»,

ό,τι θέλει κανείς μπορεί να το ζήσει...!!

αμπέλια,

ελιές,

εσπεριδοειδή, οπωρικά, κηπευτικά και σιτηρά. Αξιόλογα είναι και τα κτηνοτροφικά

προϊόντα που παράγουν οι κτηνοτρόφοι οι οποίοι συντηρούν κυρίως

κοπάδια από αιγοπρόβατα

Οι Ευβοείς καλλιεργούν:

κάποιοι είναιμελισσοκόμοι

Page 45: Το περιβάλλον ως αφήγηση

πολλοί είναι ψαράδες!! Και

πάρα πολλοί ασχολούνται με τον τουρισμό και το εμπόριο που μάλιστα προ της

οικονομικής κρίσης απέφερε αξιόλογα κέρδη!

Τέλος, αρκετοί δουλεύουν σε βιομηχανικές ή βιοτεχνικές μονάδες και δε

λείπουν και οι δημόσιοι υπάλληλοι καθώς ο νομός είναι μεγάλος και απαιτείται

σημαντικός αριθμός τους για τους τομείς της διοίκησης, της υγείας, της παιδείας, της

δικαιοσύνης.

Στην Εύβοια αξίζει κανείς να γνωρίσει:

το θαλασσινό καρναβάλι της Χαλκίδας, το καρναβάλι της Αγίας

Άννας και το καρναβάλι της Σκύρου

Αρκετοί ασχολούνται με την ξυλεία και το ρετσίνι

Page 46: Το περιβάλλον ως αφήγηση

τα πανηγύρια του καλοκαιριού που οργανώνονται σε όλα τα χωριουδάκια!

τους χορούς και τα τραγούδια της Καρυστίας με τον καφοντορίτικο να

κρατά τα σκήπρτα!!

Page 47: Το περιβάλλον ως αφήγηση

το χορό και το τραγούδι της καμάρας την επομένη του Πάσχα στον Αη –

Γιώργη στο Αλιβέρι

τα ξυλόγλυπτα Σκυριανά έπιπλα και την αρχιτεκτονική των σπιτιών

Page 48: Το περιβάλλον ως αφήγηση

τα Σκυριανά κεντήματα

τα «κουκουλάρικα κάντρα», χειροτεχνήματα φτιαγμένα από κουκούλια, το

πιο αντιπροσωπευτικό προϊόν παραδοσιακής τέχνης στην Κύμη

τις γαμήλιες κουλούρες

Page 49: Το περιβάλλον ως αφήγηση

τις παραδοσιακές φορεσιές

της Κύμης της Αγίας Άννας

και της Καρύστου

Page 50: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Ανατρέχοντας σε γαστρονομικές προτάσεις που οφείλει κανείς να τιμήσει

ερχόμενος στην Εύβοια συγκεντρώσαμε τις εξής:

τοπική ρετσίνα, από διαλεκτές ποικιλίες αμπελιού

αστακομακαρονάδα στη Σκύρο

ξερά σύκα στην Κύμη και ονομαστά γλυκά: μπακλαβά

αμυγδαλωτά, σουτζούκια, χαϊμαλιά και παστοκύδωνο.

κόκορα κοκκινιστό στη Χαλκίδα

και θαλασσινά στα ουζερί της παραλίας

βραστή γίδα στην Κάρυστο, κουρκουμπίνες

αρνίσια παϊδάκια και μοναδικά τυριά!! και

βουνίσιο μέλι στον Άγιο Ιωάννη το Ρώσο

Page 51: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Η Χαλκίδα είναι ταυτισμένη με τα αξιοθέατά της!

Ως πιο σημαντικά ξεχωρίσαμε:

• την γέφυρα του Ευρίπου ως σημείο παρατήρησης της παλιρροιακής

εναλλασσόμενης κίνησης των νερών του Ευβοϊκού

• το ενετικό κάστρο του Καράμπαμπα, στο εσωτερικό του οποίου σώζεται η

εκκλησία του Προφήτη Ηλία ενώ απέναντι από την είσοδό του υπάρχει ο τάφος

του Χαλκιδέου λογοτέχνη Γ. Σκαρίμπα.

Page 52: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• τη νέα εντυπωσιακή Καλωδιακή (κρεμαστή) Γέφυρα που συμβάλλει στην

ευκολότερη προσέγγιση της πόλης και στην αποφυγή της κυκλοφοριακής

συμφόρησης στο κέντρο της.

• το αρχαιολογικό μουσείο που περιλαμβάνει ευρήματα από ανασκαφές από

διάφορα σημεία της Εύβοιας και κυρίως την Ερέτρια και βρίσκεται στην καρδιά της

πόλης.

Page 53: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• το λαογραφικό μουσείο που περιλαμβάνει σπάνια αντικείμενα, όπλα,

νομίσματα, παραδοσιακές ενδυμασίες και αναβιώνει σκηνές από τον τρόπο ζωής

στην πόλη και την ύπαιθρο.

• το Δημαρχείο που στεγάζεται στο Μέγαρο Κότσικα και δεσπόζει στην

παραλία της πόλης με την όμορφη αρχιτεκτονική του και τη θαυμαστή ισορροπία των

όγκων του

Page 54: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• το Κόκκινο Σπίτι της οικογένειας Μάλλιου που κοσμεί το Κρηπίδωμα στη

βόρεια πλευρά της παραλίας της πόλης και χτίστηκε το 1884 από τον Γάλλο

αρχιτέκτονα Φλεγκίς. Σήμερα ανήκει στο Δήμο Χαλκιδέων και φιλοξενεί την Εστία

Γνώσης και Πολιτισμού.

• το Σπίτι με τα Αγάλματα απέναντι από το Κόκκινο Σπίτι.

Page 55: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• το Τουρκικό Τζαμί του Εμίρ Ζαδέ είναι το μόνο από τα τρία Οθωμανικά

τεμένη της Χαλκίδας που διασώζεται σήμερα.

• το Μεσαιωνικό Υδραγωγείο

Page 56: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• το Ιστορικό Αρχείο που στεγάζεται στο αρχοντικό Κριεζώτη.

• το Δικαστικό Μέγαρο στη λεωφόρο Ελ. Βενιζέλου, αρχιτέκτων του

οποίου ήταν ο Ματθαίος Καμάρας (1909) που σχεδίασε και άλλα κτίρια της εποχής

στην πόλη της Χαλκίδας.

Page 57: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• ο γραφικός σταθμός των τρένων.

• το Εργαστήρι Τέχνης στην πλατεία του Αγ. Δημητρίου.

• η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη στην πλατεία του Αγ. Νικολάου.

• η Δημοτική Πινακοθήκη.

• η εκκλησία του Αγ. Νικολάου βυζαντινού ρυθμού με αξιόλογες

αγιογραφίες.

• ο ναός του Αγ. Δημητρίου, μητρόπολη της πόλης.

• η Μεσαιωνική Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, πολιούχου της πόλης

που ήταν βυζαντινός ναός και ανοικοδόμηθηκε από τους Βενετούς τον 14ο αιώνα.

και

Page 58: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• η Σειρήνα στην οδό Μπαλαλαίων, ένα μικρό δρομάκι στο κέντρο της

πόλης, η οποία βρίσκεται πάνω σε έναν τετράγωνο ενετικό πύργο με το όνομα

«παλαιό ρολόι».

Αναζητήστε τα περίφημα:

Το 1940 μάλιστα, για τις

ανάγκες της άμυνας της Χαλκίδας

ο πύργος αυτός διαμορφώθηκε

κατάλληλα ώστε να μπορεί να

εγκατασταθεί πάνω του, η σειρήνα

αεροπορικού συναγερμού.

Page 59: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• λευκά ξηρά σύκα της ευρύτερης περιοχής της

Κύμης και της Β. Εύβοιας που καλλιεργούνται στη

γεωγραφική ζώνη που καθορίζεται από τις

κοινότητες Ταξιάρχη, Νέος Πύργος, Αγ. Γεώργιος,

Ωρεοί, Ιστιαία, Καμάρια, Καστανιώτισσα.

• τα τοπικά ζυμαρικά: τις χειροποίητες χυλοπίτες,,

τον τραχανά ξινό και γλυκό και τα κουρκουμπίνια

(γκογκίλες, στα αρβανίτικα) από είναι μικρά κομμάτια

από ζυμάρι που αρχικά στρίβονται με τα δάκτυλα πάνω

στον πλάστη και στη συνέχεια βράζονται και καίγονται

με κατσικίσιο βούτυρο ή λάδι

• το τουλουμίσιο τυρί, τη γνωστή κεφαλογραβιέρα και

• τα νόστιμα κρέατα (βετούλι, γίδα και προβατίνα) με πιο

ονομαστά τα προερχόμενα από ζώα μεγαλωμένα στις

βουνοπλαγιές της Όχης, που τρέφονται με άγρια βότανα.

Page 60: Το περιβάλλον ως αφήγηση

`

• το θυμαρίσιο μέλι, • το κισσούρι από τα άνθη των ρεικιών και

• το ξακουστό από την οθωμανική περίοδο

ροδόμελο

• τα πολλά εσπεριδοειδή, με περισσότερο ιδιαίτερα:

• το μελιτζανί κρεμμύδι,

• το καλαμπόκι,

• την ορεινή πατάτα,

• την ντομάτα και

• τα τραγανά μας κεράσια

• το ποιοτικό λάδι και • τις ελιές πράσινες, σπαστές,

ξιδάτες, πατητές που πωλούνται στα τοπικά

καταστήματα τροφίμων & στις λαϊκές αγορές.

• το σαββατιανό σταφύλι.

• το βιολογικό κρασί.

• τις πολλές ακόμη αξιόλογες ποικιλίες

κρασιού Βραδυανό, Ροδίτης, Ασύρτικο,

Μαλαγουζιά και • το τσίπουρο

Page 61: Το περιβάλλον ως αφήγηση

και ο κατάλογος δεν έχει τέλος...!!!

• το ψάρι .... στο Μαρμάρι και την

Κάρυστο μάλιστα τα θαλασσινά είναι

πιο νόστιμα γιατί τρέφονται με

θρεπτικές ουσίες που τα ισχυρά

θαλάσσια ρεύματα στην περιοχή του

Καβοντόρου, φέρνουν στην

επιφάνεια της θάλασσας, το γνωστό

«βοτάνι» της λαϊκής παράδοσης.

• τις σειρές φυσικών προϊόντων

Spa που έχουν φτιαχτεί με

απολύτως φυσικά συστατικά

και έχουν τις ίδιες ιδιότητες

περιποίησης, με αυτές των ιαματικών

νερών στα

λουτρά της Αιδηψού.

• τα παραδοσιακά γλυκά,

• τους λουκουμάδες με μέλι,

καρύδια ή σοκολάτα.

• το γιαούρτι με μέλι

• τα γλυκά του κουταλιού

• τα γλυκά ταψιού και

• τους κουραμπιέδες

Page 62: Το περιβάλλον ως αφήγηση

πρόβλημα: η ρύπανση των νερών της κεντρικής Εύβοιας από τη Λάρκο και

γενικά η ρύπανση του ευβοϊκού κόλπου από βιομηχανικά απόβλητα.

πιθανή λύση: η εφαρμογή της νομοθεσίας και ο πληρέστερος έλεγχος!!

πρόβλημα: η καύση RDF στο Αλιβέρι και η καύση των απορριμάτων.

πιθανή λύση: η γενίκευση της ανακύκλωσης και η εφαρμογή ενός νέου

περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης απορριμάτων!!

πρόβλημα: η ρύπανση της περιοχής της αρχαίας Αυλίδας

πιθανή λύση: η προστασία και η ανάδειξή της

πρόβλημα: η μεγάλη συγκέντρωση αιολικών πάρκων στην Καρυστία και τη

Σκύρο.

πιθανή λύση: ο σεβασμός και στην αισθητική του τοπίου!!

πρόβλημα: ατμοσφαιρική ρύπανση από καύση ξύλου

πιθανή λύση: η χρήση φυσικού αερίου

πρόβλημα: η ατμοσφαιρική ρύπανση από τα καυσαέρια των οχημάτων

πιθανή λύση: η χρήση ποδηλάτου!!

Page 63: Το περιβάλλον ως αφήγηση

για το περιβάλλον και την αειφορία..

δηλαδή το να μάθουμε

• τις αξίες τις ζωής

• την ανάγκη της συνέχειάς της

και το να μάθουμε

• να αναζητούμε και

• να εφαρμόζουμε λύσεις εδώ και τώρα!!

Page 64: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• πολλά χρόνια πριν υπήρχε σε άλλη θέση!!

• στο σημερινό κτήριο αφού μεταφέρθηκε το 1963, λειτούργησε ως 2ο εξατάξιο

Γυμνάσιο Αρρένων.

• το 1979 χωρίστηκε σε 2ο Γυμνάσιο και 2ο Λύκειο Χαλκίδας και

• το 1980 έγινε μεικτό εξακολουθώντας να συστεγάζεται με το 2ο Λύκειο.

όπως: ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος και ο ζωγράφος

και Ακαδημαϊκός Δημήτρης Μυταράς.

Page 65: Το περιβάλλον ως αφήγηση

• στο νότιο άκρο της πόλης,

• στην είσοδο της από την Υψηλή Γέφυρα

Κοντά του βρίσκεται:

• το 1ο και 2ο ΕΠΑΛ,

• ένα μεγάλο πάρκο, που γίνονται οι περίπατοί μας και

• η Σχολή Πεζικού που μας στέλνει τα σαλπίσματά της συχνά στην

• πρωϊνή μας προσευχή!

και το κυριότερο!!

Δίπλα από το πάρκο ένα μικρό λιμανάκι όπου αγκυροβολούν βαρκούλες

και ιστιοπλοϊκά!!

Page 66: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Αποτελείται από τρείς ορόφους, το ισόγειο και ο πρώτος όροφος μας ανήκει

ενώ ο δεύτερος φιλοξενεί το 2ο Γενικό Ενιαίο Λύκειο.

Κάθε τάξη αποτελείται σπό τρία τμήματα, και κάθε τμήμα από είκοσι έως

εικοσιπέντε μαθητές/τριες.

Ο σύλλογος διδασκόντων αποτελείται από εικοσιπέντε καθηγητές/τριες που

οι περισσότεροι έχουν μόνιμη θέση, ενώ την ευθύνη της διοίκησης φέρουν η

διευθύντρια και η υποδιευθύντριά μας.

Το σχολικό κτίριο εκτός από τις αίθουσες διδασκαλίας διαθέτει:

• μία αίθουσα γερμανικών,

• ένα αμφιθέατρο που λειτουργεί και ως αίθουσα αγγλικών,

• ένα γυμναστήριο,

• γραφεία καθηγητών/τριών,

• τουαλέτες μαθητών/τριών, καθηγητών/τριών και φυσικά

• κυλικείο.

Ακόμη στο σχολείο υπάρχουν:

• εργαστήριο πληροφορικής, βιολογίας, φυσικής και χημείας,

• βιβλιοθήκη που λειτουργεί και ως δανειστική και

• τρείς αίθουσες με διαδραστικούς πίνακες που εξυπηρετούν τη διδασκαλία

πολλών μαθημάτων.

Page 67: Το περιβάλλον ως αφήγηση

Θα ήταν νομίζω καλύτερα το Γυμνάσιο

και το Λύκειο να μη συστεγάζονται και

το γυμναστήριο να ήταν μεγαλύτερο

αν και τα καταφέρνουμε μια χαρά

αλλά η άνεση ποτέ δε βλάπτει!!

Από το σχολείο μου δε θα άλλαζα τίποτα!!

Μου αρέσει που έχει γλάστρες με

λουλούδια, παρτέρια με πρασινάδες,

χρώματα, αλλά και καλούς καθηγητές!!

... αυτά που θα ήθελα να

αλλάξουν έχουν σχέση με την

εκπαίδευση και όχι με το σχολείο:

η πολλή ύλη,

τα πολλά διαγωνίσματα...

ευτυχώς

που υπάρχουν

και οι εκδρομές!1

... αν και μόλις λίγους μήνες έχω

στο σχολείο σε γενικές γραμμές

μου αρέσει! Θα ήθελα όμως να

έχουν πιο έντονα χρώματα

οι τοίχοι της τάξης και ίσως και οι

τουαλέτες χρειάζονται κάποιες

βελτιώσεις!

Page 68: Το περιβάλλον ως αφήγηση

ο Ορέστης Μακρής: Μεγάλος ηθοποιός που που διέθετε πηγαίο ταλέντο

του και δημιούγησε τον θεατρικό τύπο του «Μπεκρή». Έναν τύπο που μετέφερε το

1950 στην κινηματογραφική ταινία «Ο μεθύστακας». Ακόμα και σήμερα, οι Έλληνες

για να πούμε ότι κάποιος είναι μπεκρής τον αποκαλούμε «Ορέστη Μακρή». Το

όνομά του έχει δοθεί σε ένα θέατρο της Χαλκίδας.

ο Αργύρης Αγγέλου: σύγχρονος Έλληνας ηθοποιός που αποφοίτησε το

2000 από τη σχολή Διαμαντοπούλου.

ο Μιχάλης Ασλάνης: γνωστός σχεδιαστής μόδας με διεθνή αναγνώριση

καθώς είχε κάνει επιδείξεις στο εξωτερικό όπως στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη,

τη Μόσχα, το Μονακό, την Κύπρο και αλλού.

ο Γιάννης Σκαρίμπας: γεννήθηκε στην Αγία

Ευθυμία Παρνασσίδος και πέθανε στην Χαλκίδα . Υπήρξε λογοτέχνης ,

κριτικός, θεατρικός συγγραφέας , ποιητής και πεζογράφος. Στα γράμματα

εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1910 με ποιήματα και πεζά που δημοσίευσε σε διάφορα

περιοδικά της Αθήνας αλλά και σε δύο φημερίδες της Χαλκίδας

-Εύριπος και Εύβοια- με το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός. Η πρώτη του επίσημη

εμφάνιση έγινε το 1929, όταν έλαβε το Α΄ βραβείο διηγήματος για το πεζό Ο

καπετάν Σουρμελής ο Στουραΐτης, το οποίο δημοσίευσε στο περιοδικό Ελληνικά

Γράμματα. Ο Σκαρίμπας ήταν ό σημαντικότερος εκπρόσωπος του υπερρεαλισμού

στην Ελλάδα με το εικονοκλαστικό του ύφος και την ιδιόρρυθμη γλώσσα που

χρησιμοποίησε στα έργα του.

ο Δημήτριος Μυταράς: που σπούδασε ζωγραφική στη ΑΣΚΤ (1953-

1958) έχοντας καθηγητές τον Γιάννη Μόραλη και τον Σπύρο Παπαλουκά και τον

Μάρτιο του 2008 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών .

Page 69: Το περιβάλλον ως αφήγηση

ο Νίκος Σκαλκώτας: γεννήθηκε στη Χαλκίδα στις 8 Μαρτίου

1904, προερχόταν από οικογένεια μουσικών με το επίθετο Σκαλκώτος και σήμερα

θεωρείται από τους πιο σημαντικούς συνθέτες του 20ού αιώνα.

ο Μαρδοχαίος Φριζής: γεννήθηκε το 1893 από πολύτεκνη οικογένεια. Το

όνειρό του ήταν να γίνει αξιωματικός. Έδωσε εξετάσεις στη Σχολή Ευελπίδων αλλά

εγκατέλειψε τη σχολή. Έλαβε μέρος στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, στην εκστρατεία

στην Ουκρανία, και στη μικρασιατική εκστρατεία, όπου, κατά την υποχώρηση,

πιάστηκε αιχμάλωτος στη Σμύρνη. Άλλοι Εβραίοι που πληροφορήθηκαν το γεγονός

συγκέντρωσαν χρήματα για να τον απελευθερώσουν, εκείνος όμως αρνήθηκε

λέγοντας «Ό,τι είναι να γίνει θα γίνει για όλους».

ο Αγγελής Γοβιός: γεννήθηκε το 1780 στην Λίμνη Ευβοίας. Το

πραγματικό επίθετο του ήταν Τζουτζάς η Τζοτζάς. Μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο,

τον Αθανάσιο Διάκο και πολλούς ακόμη πρωτεργάτες της Επανάστασης του 1821,

θήτευσε στην φρουρά του Αλή Πασά και διδάχθηκε τις πολεμικές τέχνες στη

στρατιωτική σχολή του θρυλικού Αλβανού ηγέτη της Ηπείρου. H συμμετοχή του στη

μάχη της Γραβιάς τον έκανε ξακουστό για τη γενναιότητα του και το θάρρος του. Στις

αρχές του 1822, όταν τελικά διαλύθηκε η πολιορκία στην Κάρυστο, έμεινε ο

μοναδικός ηγέτης του αγώνα στο νησί.

Page 70: Το περιβάλλον ως αφήγηση

.....και κάποιες στιγμές μας από το ΚΠΕ

... καλή φιλοξενία σημαίνει πριν από όλα καλό φαγητό!!

Page 71: Το περιβάλλον ως αφήγηση

.... χαμογελαστοί και ορεξάτοι!!

...αλλά και πρόθυμοι για ποζάρουμε....

Page 72: Το περιβάλλον ως αφήγηση

..και μετά το δείπνο ξεκινάμε για την καφετέρια του χωριού..

Page 73: Το περιβάλλον ως αφήγηση

... η κυρίαρχη επιλογή ζεστή σοκολάτα γιατί έξω το κρύο είναι

τσουχρερό...

... απολαμβάνοντας τη ζεστασιά και πάλι βρίσκουμε χρόνο να χαμογελάσουμε στο φακό...

Page 74: Το περιβάλλον ως αφήγηση
Page 75: Το περιβάλλον ως αφήγηση

..και το συμπέρασμα;

η φωτογένειά μας είναι αναμφισβήτη!!

επόμενη μέρα: στο πεδίο η εμπειρία εξαιρετική!

..είδαμε το δάσος και τους γυμνούς κορμούς των δέντρων να πρασινίζουν...

Page 76: Το περιβάλλον ως αφήγηση

..και συζητήσαμε την αξιοποίηση των φυσικών πόρων της περιοχής

αλλά καταγράψαμε και τις αρνητικές πλευρές της ανθρώπινης

παρέμβασης!!

..και φυσικά αποδείξαμε ότι μπορούμε να σκεφτούμε κριτικά και να

απαντήσουμε στα ερωτήματα που μας τέθηκαν!

Page 77: Το περιβάλλον ως αφήγηση

...το δάσος ανάποδα μέσα από τους καθρέφτες ... εντυπωσιακό!!

Page 78: Το περιβάλλον ως αφήγηση

...ο ένας οδηγεί τον άλλο!! και εναλασσόμαστε για να δούμε ανάποδα

τις κορφές των δέντρων!!

...όλοι είμαστε ευχαριστημένοι από τη βόλτα και το απολαμβάνουμε

μόνο που το κρύο είναι διαπεραστικό και για αυτό η επιστροφή στο

ΚΠΕ επισπεύδεται...

...εκεί, ακολουθούν οι παρουσιάσεις των εργασιών μας που βέβαια

εντυπωσιάζουν...

Page 79: Το περιβάλλον ως αφήγηση

..τελικά η επίσκεψή μας ήταν εκτός από διασκεδαστική ήταν και

δημιουργική!!

ωραία εμπειρία!! ωραίο τοπίο

καταπληκτικό φαγητό ...καλή φιλοξενία

θα βόλευε και το τριήμερο!!

θα κάναμε και τοξοβολία ή και ποδηλασία

αλλά ας μην είμαστε αχάριστοι!!

.... μου άρεσε που συνεργάστηκα με τους

συμμαθητές και τους εκπαιδευτικούς

.... μου άρεσε το τοπίο και η φύση

.... μου άρεσε η ανταλλαγή ιδεών

.... μου άρεσε η ποικιλία των δραστηριοτήτων

είναι ωραίο ένα διήμερο

χωρίς γονείς και να μαθαίνεις

παίζοντας...

μακάρι να επαναληφθεί....

εξαιρετικό!! Είδαμε και μάθαμε πολλά...!! άξιζε τον κόπο ..................!!!

αγαπώ!