ἡ Α9ϋ

'Ή Φ Ι

ΜΕΛΕΤΗ ΘΑΝΑΤΟΪ

ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ

Η ΗΑΛΤΝΩΔΤΛ ΤΟΥ ΗΛΗΛΔΤΑΜΑΝΤΤΤ «ΚΕΔΡΟΣ»Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΗΡΛΕΛΕΤΤΟΥ, «ΚΕΔΡΟΣ»ΤΟ ΔΛΧΤΥΛΙΔΤ ΤΟΥ ΓΥΓΗ, «ΚΕΔΡΟΣ»Η ΕΞΟΡΙΛ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ, «ΚΕΔΡΟΣ»Η ΚΑΛΗ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΛΛΟ ΤΗΣ] «ΚΕΔΡΟΣ»ΜΥΗΣΗ ΣΤΟ ΦΩΣ, «ΚΕΔΡΟΣ»ΛΤΩΝΤΛ ΗΛΙΔΤΛ «ΚΕΔΡΟΣ»ΥΣΤΕΡΟΓΡΛΦΟ: «ΚΕΔΡΟΣ» Τ

Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ‹‹Ε.Λ.Τ.Α.››

ὶ

Ι

Τ

Τ

Ο _

ΤΟΠΟΣ ΥΠΕΡΟΥΡΔΝΤΟΣ (Τἰεντρικἢ διάθεση ‹‹ΚΕΔΡΟΣ››› ΔΙ Μ Ε Δ· Ε Τ Η Α Ν Α· Τ Θ Υ

¬ Τ

ΣΤΕΛΙΟΥ ΡΑΜΦΟΥ

Κ Ε Δ Ρ Ο Σ 1 Θ 8 Ο

δω

Μωῶ·ξἔἦ.ΞΞΙ

..Μι

Α ­ΙΙβΛ. ἶ:›0 ......... ....... .... ±

Υ

ΰἔἔ Α·­Α··"ζ.¬± ¬υ­­ῇ'π#:Ξ­Α

_„ 0 Ζ ­Ά ¬ ῳξ#7· ..ῃη ἐῳ.

, \ ‹Τ

'Ω ασ

8: Η

\,.ῖν|¬`·›:Κ\ `»ν›_4.;

Ἡ,Ϊ ἱ"~4.>.ν..­..τ:­Ή = >; ο Ϊ

Σ Α › Α ,­Φ :

Ι

Υ

© Οοραμἰἕἢυ Ιθδθ, Στέλιος Ράμφος, Παλ. Πεντέλη ”Αττικῆ‹;

Ι

!

Ἱ

ΣΤΗΝ ΙΕΡΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΓΑΠΗ ΤΗΣ ΜΗΤΗΡΑΣ ΜΟΥ

Ἱἰ Μελέτη Θανάτου νεννήθηκε ἀπὸ ἐκκοεμότητεςπου ἄφησε τὸ ὅόνὶὶμὶό μου νὶὰ τὸν ἰἶαπαὅὶαμάντη.

Γοαςντηνὶε μετ= ἐμποὁίων. Μεταξυ συλλήψε­ως _ τὸ ἀοχὶνὶὸ σχεὀίασμα ἦταν ἕτοὶμο ἀπὸ τουςπρώτους μηνες του 197? ­ καὶ μοοφώσεως _ μὲτὴν τελὶνεὴ συννοαφὴ καταπὶοἱστηκα μόλὶς τὸν Ία­νουάοὶο Ζθδθς νὶαίτοὶ πολλὲς φοοὲς ποίν, νόμὶσαπὼς ἦοθε ἡ ὥοα της ­7 απανωτοὶ πεοὶσπασμοὶ

ὶ κ›κ το κ : κ ~ κ τομε εκαναν ὅὶαοκως να αναβαλως ντοανμα που μουβνηκε βέβαὶα σὲ καλό, νὶατὶ ἐν τῷ μεταξυ ξανα­σκεπτόμουν μὲ ἄνεση τὶς ὁὶάφοοες ὅφεὶς του θέ­ματος καὶ ἀπέφυνα ουκ ὀλίνα ὀλὶσθήματα.

Ζήτησα τὶς έσωτεοὶκὲς ντοουποθἐσεὶς ὑπὸ τὶςὁπο Ζες ὁ στοχασμὸς μντοοεϊ νὰ ευὁοκὶμήοη ἐκ νέουαυτόνομα στὸν τόπο μας) νὰ υπάοξη ὁὲ ὡς αυτο­γνωσία, που θὰ όὁηνήση ἀσφαλῶς σὲ νόνὶμο ὅὶά­λονο μὲ Ύλνατολὴ καὶ Δύση.

Πεντέλη, Σεπτέμβοὶος 1.980

Μ λί θ ' ί ' \ \ε ετη ανατου σημαινει προετοιμασια για την3 | \ Πλ ἰλ \ Ν |3ω­αιωνιοτητα. α ε εγα μα ιστα πρακτικη της αι

αν ιν (νιότητος, μιὰ πληρωση της πράξεως και της υπάρ­ξεως ἐλευθερωτικη. (Ως βίωμα ἐλευθερίας, η με­λέτη θανάτου ειναι συνώνυμο του ἑλληνισμοὔ.

(Η ἰδέα ανηκει στὸν Πλάτωνα διαποτίζειΜ \ | \ 7 «Ι

εργο του και διατυπωνεται στον Φαιδωυα, οπου

Σωκράτης περιμένοντας τὸ κώνειο, ἐξηγεῖ σὲ μίααν Ν \

συγκλονισμένη όμηγυρη πιστων μαθητών και φί­λων, γιατὶ καλωσορίζει τὸν θανατο. Πρόκειται γιατην αληθινη του απολογία. (Ο φιλόσοφος, υποστη­

ξ

ρίξει, ἔχει μία καὶ μόνη φροντίδα: νὰ πεθάνηίι Ο

θάνατος δηλώνει χωρισμό της ψυχης και του σώ­ματος, ὕπαρξη μί ὀίλλα λόγια δύο κόσμων καὶ σχέ­

| Ἱ 3 | 9 | \ση μεταξύ τους ψυχικη. Το απολυτο ανοιγει στοπνεῦμα, τὸ ἀμιγὲς ἐντός, είς τὸ ὁποῖο παραδιδό­μαστε κυριεύοντας τὸ σῶμα μετὰ θάνατον. <Η

? | < | \ | \ \ Ϊψυχη, πιστευει ο Σωκρατης, δεν σβηνει με τον θα­

) \ | 3 ` | \ |νατο, αλλα μενει εκτος σωματος και συνεχιζει.›Αφ> ης στιγμης υπαρχει θάνατος, υπαρχει γίγνε­

11

<­ιοεοκ

ω \ ·5\ Ω | Ϊ ἔ ) .

σθοων π®ἶΡ®ῖ”"ΙΡεί·› κοΐ· αν υπαθχη Υίγνεϋθαι, η ανα­ ”Η μελέτη θανάτου είναι αναφορα στὴν αίωνιό­| \ \

βίωἶη ἶπεθλίἶἴοω· ανἶΩποἶΡευκἶα› Νδίαφ®ἕῖεΤω^:`α 30 τητα° όχι στο απόλυτο παρόν, τὴν ανθρωπομορφικὴμηδεν θα κατεκλυζε τα παντα. Βνω διαλυει το σω­ >­­ × Ναιδιοτητα των μουσείων, αλλα στὴν πληρότητα

μα ὁ θάνατοςι μὲ τθν ἀθανασἰα Τῆς ψυχῆς θ ζωὴ και τὴν διάρκεια ἑνὸς καθαρου ψυχισμοὔ, πέρα τοῦπαρατείνεται επ: άπειρον: ὁ εὐθύνγραμμος χρόνος ι· .× Ν > × = × < Ν

Ϊ \ Ϊ ` \ Ϊ | ξ |χαταληγεί στο μθδενι Το δε κυκλωμα Του υποθε” τὸς πραγματικότητος, δὲν θα πρόσθετε τίποτα στιςτει αθανασία ελπιδοφόρα.

ί)ωσγω

ζ

φευγαλεου και της ελλειψεως. Βαν ωδηγουσε ἐκ­

μποθεῖ επομἐνωἔ ὁρφικὲς δοξασίες περὶ αθανασίας της ψυχης, που‹ κ κ ι κ ι κ κ › :Ο φίλοσοφοἔ να θεθοεπευη Το Ξφημ¬εθΟ> θα Το αίω­ χάνονται στα βάθη του χρόνου, ἔτσι όμως ὁ Πλα­

) Ν ` Ε Ϊ ` Ά Χ Ἱ Ννιο, αλλιως θα υποκυψη στο κακο. Το κακο περνα Των ἔδωσε ἐ„,ώσμ,α ἄάσταση στὴν ἀθογνασίαγ

δια των αίσθίσεων που ὲ τ\ν ἐντασί του πεί­ <× > ι Ν Ν Νη ιω μ η η 9 οραμα ακοιμητο της ἑλληνικης ψυχης απο τους

θουν τὴν ψυχὴ ότι είναι ὴ αληθεια. Τα πάθη, τρυ­ ὴρωϊκοὺς χρόνους μέχρι σημερα, και τὴν μετεμόρ­φὲς λὔπες αδιάφορο, αλλοιώνουν τὴν ανθρώπινη φωσε: μὲ Τὴν μελέ„„„ θ,χ\,ά„„Ο„ Τὸ ζήτημα Τῆς ,τΤώ_

3 | × \ | \ 3 | λ Ἱ /ουσια, επειδη συνταυτιζουν την αληθεια με τα σω­ σεως χαὶ της σωτηρίας βγαίνω ἀπὸ ,τὰ ὅρω, της

, 8! Χ \ Ν ­› , 3! ·ι\ \ Χματα. Οχι πως το σωμα ειναι εκπτωσις η πως δεν συγκρούσεως πράξεως καὶ μοίρας, ,μὰ νὰ „„0πο_

έ9×

ἰῖΟ

τι­ἐς

Ϊ Ώ | λ ΒΪ Ν 3 ί ` ) |το αντικειμενο και ορεξη του απολυτου. Το απο­λυτο έ υαται αθανασία τως υ Ν Ω δὲ αθανασία

7

Ν Ν ι ι × ‹Ο' θ Ατης ψυχης βεβαιωνει το γεγονος του. ανατος

2 / \ Ν ) ` \ | \ ?υφισταται το σωμα, αλλα τα παθη του δεν γινεται Θ θΝ × Ή × δ_θΝ ,× ι

9 | Ε | ἄ | ( ἄ | /ετη η στην συνει ηση, να συν ε η με μια κατα

χυουν ως κριτηριο αληθειας. Η αληθεια μιλαει × Ννο σ τ ς αλ θείας ω ὶς κανένα αντικει ενικὸΝ 7

) | ` ξ ὅ / ε Ϊ | \απαθεια και η απαθεια ειναι ταφη ρηξη με × < ς > × Ν

7 προσδιορισμό. νεα εκδοχη της αθανασίας κάνειτὸ παρον ἐγκόμονα μέλλοντος και κατ, αὐτὸ τὸντρόπο ὴ ασκηση στὸν θάνατο αποκαλύπτεται ρὴξημὲ τὴν αναγκαιότητα και προσχώρηση στὴν ἐλευ­

αρα δὲν ἐκμηδενίζει, αλλα καθαίρει τα πάθη και θεμα, πρόδρομος δηλαδὴ Τοῦ Χρωτω καὶ τῆς θεο_λ | _ Ή κ κ › ι κ

ὶὴτθωἶεί, εςἰεϋ Ρἑ”`|ω,”Υ®Ρθ'ῖ)ἔ εωἱί ανιλ­κρὶλζω ἶγιν Η­ε\ λογίας των Ἑλληνων Πατέρων.<Η πνευματικὴ ζωὴγαλη αληθεια. Η οπτικη του Σωκράτη οπτικη Ν × Ύ ι ¬× Ν < × , δ×

7 συνεπως δεν ειναι θεωρια η μαλλον η θεωρια ενἰε Νς τελετως και ὕπέ λο θεάσεως τοὔ έπέκει­ ε > × > × × > ι × ×

θθ η θ γηἔ ειναι απραξια, αλλα πραξη αδουλωτη στα πραγ­να, έγκοσμιώνει το μυστηριο και όδηγεῖ τοὺς αν­ . > × > × Νματα, απολυτη αξιωση του ανθρώπου. Μελέτη θα­θρώπους σὲ αδυτο φῶς. × × > × Ν Ν

12

νατου σημαινει αθανασια της ψυχης και η αθανασία

13

τῆς πλατωνιπῆς ψυχῆς εἶναι το πρῶτο σχεδίασμα ἔἱἐοομο χοὶν ἕνα αἰῶναὶι

ο

ι Βυρωπαῖοι δὲν ἀφο­Τοη προσώπουγ μοὶωσαν τὰ γεγονότα κι ἐνὥ διεκὴρυσσαν τὴν ἀν­

ΣΤΜ/ Π α ισ ἐν ἀπὸ Τὸν 6 Ο τοϋ θανἀῖω θρώπινη ἀξιοπρἐπειαγ π οαάλεσαν πα¬ όσ ιο εὐ­ιι Φο Υ ν ν› Φι ε 3 ε › ι

σύγχρονη εποχὴγ θεωρειται εξωφρενικὸ νὰ μιλας νονχὶομο· Απο Την ψνχνὶ *Τον πλνὶνωνω ὁ κοομ­οἔι, „ „ ι ι . . α ι Μ

περὶ ἀθανασιας της ψυχης καὶ φυσικα ἀδιανόὴτο οΤην ψυχη νὶ οποωο Τον ποοοκνναι ΤΖ ἀποοωονὶ οἶνοω

περὶ μελέτης θανάτου. (Ο ἄλλος κόσμος ἔσβὴσε τεραστια καὶ ὴ μεταβολὴ ριζιαὴ: δὲν ἀλλἀζουνἀφ) ἦς σῃιιμἦς τὸν κάναμε τάξη ἐπὶ γῆς καὶ ὅτι απλὥς οι ἰδέεςγ ἀλλάζουν οὶ ἀξὶες τὴς ξωἦς. Τὰμᾶς συνέδεε μαζι του ακυρώθηκε: βουλιοὶξαμε στὸ ΤΤΡο!^ΤΙνομ·οΤΤοΤ Τον ΗΠΟΨ­Το `ΚίνονΤοΤΤ ἱοΤοοΤν=ΤΙ ποοο

_ _ Ν ι ι νε ιαχανὲς του ουρανου καὶ παραδοθὴκαμε σὲ ένα `ἴμ¬ο®Τὶ"οΤ”|ὶἔ Τον 48ο οννωνονὶ οπο" ἱδΡὀΤΤο~Τ Το "ον­

ι ­. Η ι Ν ικράτος, που ἐνσαρκώνει τὴν ψυχρὴ καὶ αδιέξοδη θ·ΤσΤωἔ Της λογὶκηἔ καὶ ΤΤΤὶκΡαΤΤ'· Τὶ ΤΤΤΤΤΤΤἹ σΤΤὶν

Ν › ι ι ι ν Τ × ι εω °λογικο] Της αι/αγκηἔ' Γιὰ Τὸν χριτὴ μεγαλο ἀριθμογ αυτονομία και αυτοτελεια της ανθρωπίνὴς πρά­

ὴ ασφάλεια εἶναι πολυ πιο πειστικὴ απο τὴν ἀγω­ ξεωςι ΤΤΤΠΤΤἹ ποὺ σ`ἡμΤΡα μᾶο ὶΤαΤοΤδονοΤο`ΤεύΞΤ· ›ΕΤΤ“

νὶα τὴς ἐλευθερὶας' ἀποτελεῖ ἐνδόμυχο αὶτημα ἑνὸς ΤΤοΡε®όμ·Τνο Τὸ Πνευμνχ ἐκ Του Πο?ΤΡο·ἔι δΤοΤΤΤὶΡΤΤ› Ν Ν

ανθρώπου ὁ ὁποῖος ἔχασε τὴν αθανασία καὶ μὴ αοραγη Τὴν ἑνόΤὶἢΤο‹­ οκοΤΤΤνΤὶἔ Ποίαἔ οὐοίαἔ καὶμπορώντας ἀλλιῶςγ συρρικνουται στὴν υπαλλὴλι­ θείαἔ ἀποκοολύψοωοι οΤο οχῆμον Τἦο ἀοΤἀκοΤΤνὶἔ ο”κὴ ανευθυνότητα, γιὰ νὰ συνθλιβὴ βεβαίως στὴν νέργεὶονἔ ποΤὶδ›|ὶμ·ΤοοΡ”ΥΤοοἔ. ἐ×π®ΡΕνόμ·Τνο καὶἐχ Τοῦ

ουσία του καὶ να στερὴθἦ το πρόσωπό του. (Η αν­ Ϊὶοὔ, ονὐτονομεῖ ΤΤ) θεία φοννἐρωοη Ήαὶ Τὴν ἐνΤάσ“Ορωπότὴς σὴμερα ὕπονομευεται απο τους στό­ σεὶ σῇὶν ΤΤροοΤΤΤΜὶὶ Τῆἔ ΤοΤοΡίοοἔ· (Ο ἄλλοἔ κοσμ­οἔ

χους τὴς καὶ ααταστρἐφεται ἀπὸ τὰ μέσα που δια­ ἑξοστρακίοθνὶκο ἐν ονομ¬αΤΤ Του ΨωΤοἔι ομωἔ ο δω­θέι­Ξι Μ ἐφευρίσκει. φωτισμός, ὡς ἀποαλειστιιιὴ ἐνέργεια, ἐπανέφερε

Πῶς ὁ ἄαλοἐ "όσμγκ καΐέρρευσε μέσα μαςη Εἶναι το ψεὔδος καὶ τὴν τυραννία, σὲ διαστάσεις μάλιστα

πια ἱστορία γνωστὴ. )Απαυδημ.ένὴ μὲ τον Μεσαίω­ ολοκληρωΤΤκἑἔ· Σπούοαμε νὰ ἀπορρὶψονμε συλ­να καὶ τὸ μἶσος του κόσμου, Δύση ζὴτησε νὰ μ.ε­ λὶἡβδην Τοὺἔ Μέοοοἔ αἰῶνοἔὶ ἀνΤὶ νὰ ὶ^ΤΤαμ·οΡφω“

ταφέρὴ τὴν βασιλεία τῶν ουρανῶν ἐπὶ τὴς γῆς δί­ οοὔμε σὲ ›'·αΤνούΡ`ίΤοΤ κσ·ΤοΤνόησΤὶ Του ἐΤΤΤν·ΞΤνο· μα”κὴν ὀργανώσεως' ὴ στροφὴ ἔγινε ἐν ριπῇ ὀφθαλμοὔ ζίι καὶ Τώρα αὐΤοκΤ0ν®υμ·ε ἐν Ορὶἀμβῳ·ωπι τιν υωνιιτη στιν Δάντη και τιν Τζια" ειν Ζοομε τον ἀποτνκία του 'Ανατευἢσεωε οι τῆ

Μ 15

.. .. Ν ι τ ν › ικάθε μεγάλη ἀποτυχίω ὁδὴγω μωρωα Μις ᾶρχἐς. του τριὰδικου Θεου, οπου τὰ προσωπα ὰνὰποιυον

Δ ν τ τν › ν ι(Ο άλλος κόσμος Εἶναι Ο­ἡμαρα ὑψιστη ἐπῃαγἡι τὰι στην κοινωνια νιὰι οχι στὴν οιτομικοτὴτὰ. Βπο

Ι Ν­ 2 ι ι τι τι ι › ιἐπειδὴ ὅμως δὲν προκειται γιὰ ἐκεῖνο το ὰπρὀσιτο μνἱνωἔ ζητἱνναι νι ευθυνη ανευ ®Ρων± νι ελενθείπνν

νεφἐλωμὰ που Ευρώπη ἀπώθὴσε εὔλογοο ἀντι­ ἔνανῃ ἶἀθἶ Πνμβαῖιἴνιςνδεονῃλιἰγίαἔτ ὅποἔθ κν ἄν

κατέστησε ὥστόσο ὰπλὥς μὲ τὸ μηδέν, το ὁποῖο Ξἰνοἶι Το ”"Ξ^·ημ·α· Σῖο αϊῃιμα Τζἱνΐοτ βῖβαἕωἔι συ”

και μετέφερε ὅπου κυριὰρχὴσετ πρέπει νὰ τον ἀνὰ­ νἶψιζεται νι ρεολξλἴἕα Των)ΠαΤἶΡων ”ῃ]ἔ| Ε'κΜλἶι`

κοιλύψωμε και οχι νὰ τὸν πὰλινοροώσουμε. (Ο νό· σιαἦ μαῷ πζνην Τ? ξ^Ραμα|Ξν (ἶπεἔματν ανηκει στον

στοε ὰνοιγει το μέλλον. Τὴν ἐπιτὰγὴ αὐτὴν θὰ ὴθε¬ Ιἶλατἔλναι ἶχεἕ δε σημοῖσια να το `/`/(ἶρἐωμεπ γωξ

λὰ κι ἐγὼ νὰ θεροιπευοω με τὴν πὰροὔσο: γρὰφὴ° νἶ ζωμἶ Τἶιν νσἶορια σἦν Ψαίἶκειατ να Η­Ξν®±)ι·νΞ σ

δεν ὰνὰζὴτῶ ἐν τούτοις τὴν ἀπολυτὴ ἐτερότὴτοι, νωῖὸ που δἔννίανελαι με ἔν πἶραἶμα των Μωνωιο

διότι σκεπάζει τὰ σύνολα πὰι ὐποτἀσσει τὰ ἄτομὰι Ί/ονιιωπωει· |® Ή συνἶννηἶν ΪΜ Το Νμεῖαιῖωρφωνἶν

ἀλλὰ τὴν ἀπόλυτὴ ἑγγυτὴτὰτ που δὲν ἐξαντλεῖ τὴν ἑ#ΕΤαμ·οιἶφωνομΞνἶ)· Με ἶο ειἶνο του Ιὴλα­τωνοἔ η

ὕπὰρξὴ στο Βἶνὰι το ὅν' οὔτε στὰμὰτὥ στοαἐγὼ ελευθερια ὲμ¬Ψα`^ζΞ”ι”αι ωἔ φαἴιιωοω ὴ0!^®ι®π'χοη`τ τ .. Ι

και σὺ» στον «ὰνθρωπισμο του ὰλλου ὰνθρώπουοη ­ΠΑΟ­ χωα του ίιὰνὰτωο

.εει

Η

ὸ τότε ὁ ἄλλοε και ὁ

ὁ ὁποῖος υποθέτει, ὡε χρέοετ ἐντολὴ και συγκατἀ­ χόσιωἔ \πΡωΤομ·π®ῖ[νΟυν σῖῃν ψνχἠ |μα·ἔ· ἸλΡν®ύ”

θεση, εκτεθειμένες εἰς τὴν πανουογιὰ του λόγου, ιωνοἦλῖνιν σνἶοειἶοἶνιΐἕλ του φἦινοιἔἶνω Ζαἐ ανα­

γιὰτι ποοχωρῶ στὴν δυνατότητα. του μετὰ θὰνα¬ Ύνωριςονιαἔ Την! ιδεα ωἔ Ονἶωἔ ®ν¬ ®\ Αονιννωοἔ φι:τον7 βρισκομένη εξ ὁρισμοὔ ἐκτὸς νόμου. )Απἔ› τὴν ἶ\0σοφ0ἔ~®π®ῖῖκ:×πἶΞι αισθηῖπανο! Οεμελνἴ Τον

στιγμὴ που στρέφομαι στον σονἀνθοωπο ἐπειδὴ ἶνωισιων καιιαφνινϋ αοιντξν Τε πῖωνιῖπο· ρῃννσυμβαινει νὰ ὐποφερὴτ ὅσο υψὴλὴ κι ὰν εἶναι ὰἴ­ ἶντωἶιζουμἶ "ιν μεἶαφιὶσϊχη Ϊων αἕχαιων ῖῖε μιασθὴσὴ τὴς ευθύνης μοντ τον παροιβλέπω. Ύιπὰκοὴ εποχη Ηπρἶ ΧΡνσΤ0;~)ι]¬/νι οπωἶ εβωἶνιαξε σνιῖνορ:στον νόμο και ὰγὰπη εἶναι πράγματα ἐν τέλει ὰσυμ­ ιἑνιι κἶπαλἶιποντννς ἕίπἔπια κι 'αμιαἕλτηιὴαΐαι "Τε ἶιβιβὰστὰ, ἀφοὕ το μόνο ἰσχὔον κωλο γιὰ τὸν πρῶτον αἐυχΐχη διασἶασνιῖνιἔ ΞλΕν0εΡ'·'ἶἔ αφαν'·ζΞτννΕι|η δε

ἀνὴκει στὴν σφαῖρὰ τοὔ νομιζομένου πρέποντος. Ξνθννη' Χωίῃἦ Την πνευἱΐαῃνηξ τνιἔ *ἶΡωπ00Ξση

Ἐξ οίἶ τὸ ἀδιέξοδο τὴς ἐντεταλμένὴε δικαιοσύνης φἶωχαινει ἕνα παίἦερμηνευῃαΐ· 9 Πἔαῖἕὺν προσἶμιᾶς ἀπολύἴω θείας ἑπρότητος. ἐξ Οὔ ὁ πλωως φερει το νὴμα που συνδέει τον αρχαιο ελλὴνισμο

ιο Η2

μὲ την χάρη της χριστιανικη; αποκαλύψεως, διότι καιροὕ μας. Διότι οὑδείς, βεβαίως, μπορει νὰ ισχυ­. ι ι. γ ι ι ε 5

συλλαμβάνει την εὐθὐνη, έστω πρωτόγονα, ως ριστη, πως ο αστροναύτης ειναι πιο εξελιγμένος

ἐλευθερία και ὅχι ὡς υποχρεωση, η οποία θά μπο­ ἀπὸ τὸν ανθρωπο τοῦ ἀραμπἄ, που λεγόταν <Ηρἀ­

ρουσε να γίνη εὕκολα πρόσχημα ηνα ὲκφυλισθη σὲ κλειτος, Πλάτων >Αριστοτέλης, ἐνὥ οιοσδηποτε

ρητορεία. Αυτο το μοιραἶο στοιχεῖο της ιστορίας ἐξϋΐἀση Τιἔ πληΥὲ€ Τῆς ἐποχἦἐγ θὰ διΦιΥνώσ°η βαθειὰ, ι ι

μας διαβαζω στην μελέτη θανάτου. ηθικη κρίση, παρ τὰ ιἶιπαρχοντα άφθονα μεσα.

ο.

”Η λεγομένη ρύπανσις του περιβάλλοντος, δὲν ειναισύμπτωμα ρυπάνσεως του πνεύματος, της πίστεως

Ἱἱ μελέτη θανατου ενσαρκώνει μία πνευματικό­ σΐιιν )×υΤΡω'ι'Μ”ιι ἐπΞνέΡΥΞια Τῆἔ μεΐαβολἦἑ τῶν

τητα, της οποίας η προσπέλαση απαιτει δρόμους σννθηκὥν; (Η φύση θα ἔμενε ἀμολοντη αν πρατ­

επι τούτου ¬ ἐλευθερία κυρίως εναντι τοῦ παρόν­ Τοιμε Θϋβόμ­ενω Τὸν ἑυωΐό μαἑγ ἐὰν δηλαδη βλέπα­

τος μου και ιίχι ὀιρισμένη ιστορικη γνώση. Θα εμ­ με ὅτι προέχει νὰ εἰσχωρησουμε στὸ βἀοοἐ Τῆἔ

βαθυνουμε, ἄρα, οχι τόσο σπουδαζοντας τα κείμε­ ψυχης, γιατι το πνευμα υπερβαίνει τὰ αντικείμενα,

να, ἀλλὰ ἐξεταζοντας τις πίστεις τοὕ συγχρόνου δαμάζει Τὴν ὔλη και ὥἐ ἐκ 'ΐούΐω ἐξ'­λψώνεταιι ἐνῶἀνῇρὼπουγ εκείνη μένει παντα ίδια.

Πιστειααε στιν ἐπισττιι και ὲλπίσα ε ὅτι θα ΕΗ σύγχρονη τεχνικι επιδιώκει αποτελεσματι­ίιιν Ι Ι › ι Ι . τ ί " '“ λ ( ί .

απαλλαξη την ανθρωπότητα από τις στερησεις, κοτητα μολονοτι ομως λειτουργει και υφισταται

τις δουλειες και την αγνοια' ἀποδώσαμε τὸν πόνο ὥς τρόπος (μηχοιυὴ ονόμαζαν οι αρχαιοι τον τρό­

σε αδυναμία και ἀνακηρυξαμε την τεχνικη υπ

τάτη δυναμη. ἹΙ ἐπιστημη αντικατέστησε

··ιιη

στο

πο), λογικη της ἀποτελεσματικότητος ἀδιαφορεἶγιὰ τὸν μη τεχνικὸ σκοπο 4 την τελείωση της ὕ­

Θεο της ἐλευθερίας μὲ γνώση της αναγκαιότητος, παρξεως ὡς αὁθυπέρβαση­¬, αξιώνει μόνο την

και αν δὲν κατέκτησε τον κόσμο, κατέκτησε πάν­ ἀπόδοση του μέσου και προκαλει, γιὰ νὰ κατοχυ­

τως τὸν δυτικο ὁίνορωπο, που απέκτησε απέραντη ρωθη, καοολικη ὀργανοποίηοη. Το ἐργαλεῖο απο­

ὑλικη ἐξουσία, παραμένοντας ὅμως σκληρὸς και κτᾶ ἔτσι αυτοτέλεια, ὁ δὲ ἄνθρωπος απο τεχνίτης

ἀνελέητος. Χωρις δικη μου ηθικη ανωτερότητα, η και χειριστης καταντα εξάρτημα του, ἀφοῦ ὀφειλει

τεχνικη γίνεται κακοποιος δυναμις, εἶδος Βααλ του νὰ ὕπηρετηση τὸν σκοπο της μηχανης, που ειναι η

18 19

ποσότητα καὶ όχι η ποιότηε. Μηχανη καὶ π

­Εἔοι

Ηὀι¬

ὁ ἄνθρωπος μπορε

.¬ζ ‹οι

”§ω

ταβἀλη. (Ο σκοπό; τίθεταιιε · δια ιιδὲν ἶυμβίβἀζον­Γαὶὶ δίόιτι ἀαἶ ἶίἔ σἶίγμης ξῆ εξ)­γα? απο τον ὀίνθρωπο, που ακριἱ ως κατὰ τουτο φ

σἱα' Εΐὶνε πῖρδοσκοΰὶκη ίῖἶω υπῃἶίγη στην ῇχρχἶὶ ρει καὶ υπερέχει' όταν όμως ταυτίζεται μὲ την «τε­Ἱο χροὶίος ανω χρηἐωἶὶ Ξἶὶαψεὶ οἑςῖ/Υνωσΐονἶ νἶὶ λειόποίησηυ, τότε η μηχανη γίνεται αὐτοσκοπός„απωὶαλυπἶη ποὶη­"χα το νοημα Του ονωἐι Υὶα να ὲπιβάλλεται καὶ μᾶς συνθλίβει. (Η σημερινη τεχνο­μιεταβληθη σὲ πραξη ακατανόητη κιεξουθενιοτικη, λογικη ασφυξία θα ἦταν ἀνόπαρκτη„ χωρίς την

ἶ“±:0|μἐΜης Ζίὶἰὶσεωἴἶ ὁμολογτὲιένη ἀνομολόγητη πεποίθηση στην αυ­

_”” ὶι ' ηί !ρΜ οἶῖη ὶἶυ κὶζαξ ταξία της μηχανης, ὁποία παράγει τον εξορθο­τους είς τοκ αναρρὶχωμενουη ὶίεὶδὶκουῳ­ εξ ου Ο λ0Υισμ·ὁ τἦ€ λειτουΘΥία€ της καὶ τίποτε πευισσό­αατιοηθη; τεχνολογικός ααὶ οὶκονομιαὸε νινανῃ­ τερο. «Τέλειο» ἔφθασε νὰ θεωρηται ἔνα όπλο υα­Πμόἦ' ῆ›ἀὶίάπΤυἔη ὡη ἀνΤί8ραση/ πρὸς ξἔξω ἐρεθὶἶ ζιτιης ἐξολοθρεόσεω; ὁ ἀστυνομικος μηχανισμόςἕἔωἔ' ἶῳεξαρἶηἶωιἐ βἔἶζτὶχἕὺὶίλὶἶγωίί” Η ἕῃἕανη ἑνὸς ὀλοκληρωτικοὔ καθεστῶτοῳ ἀνεξαρτητωη του

\ μας εξὶἶυσίαζω ,Ξπἶὶ η "ἔν |€ρ|ίσίμ;ΟπΩὶ0υμΩ|χαὶ ἔργου που ἐπιτελουν. ,Επειδη μαλιστα η περὶ ἦςΤην βεΝλΤὶ(ΐί/ίίυμεὶ αλἶὶα γίαΐὶ πανωκῖχ; Την πωπω­ ὁ λόγο; «τελειότηε» διαθέτει εξαιρετικη αποτελε­πἶ ζωης' ἶνστεἶὶίὶἶοηκαίίε την λογίκη Τηςὶδ>|ίμΜἶυρ_ οματικότητα Μαὶ απεριόριστη ααταστροφιιιη ἰσχό,γησαμε δε ῖω" Ξὶκωα ἶης ‹ωἦΜῖκ|ἶ;: μηχανες* τὰ κράτη υποχρεουνται ἐπὶ ποινἦ ὲκμηδενισμοὕ νὰ

Ηκομμαίὶκωἔ μίηχανίημουῷί χω Τα Ωμωα” Εἶναι την αναπτύσσουν, προκειμένου νὰ ὲξασφαλίξων­μάταιο ἑποιἐνω ­­καὶ υτοιιοιτιαὸ­ νὰ διαιια τυ­ .° / νίι ις ­ί Ι ιῇ Ρ ται. Πάντως όγρωμαοτε [ια τις καταο.ροφικες συιεπειες της τε­ ἐξοπλισμῶν θὰ

» τ τ τ » τ ι ;¬νολοο ια και να ν Οι ω 8 το κινητρο της συγ­ Ν

ιο.

ῇο

.Ψ”ῃ„Οε

Φ.±

απειρον,γινουν καποτε

τ τα βάρη τῶνηαιωτα, ὁπότε

Χ· ί ς ὶἐη Υ μὴ Ἱ μοιραια ὁ αὶοθανόμενος τὰ περιοωριἀ του νὰ εξαν­ι ν Ρ. ι τι Ν , ‹

άρωω ῇεχ/ὶπηςὶιῖηί αυωσκξὶπο η α |η παραγωγη τλουνται θὰ επιχειρηση διεύρυνση δυνατοτητων, ο

η παραδοση στην μηχανὶκη ωωπὶμο­τητα' Καλ* αντίπαλο; θα σπεύση νὰ τον ἀναναιτίση ἐπὶ τόπου

Ε”με

Ν ιι βι ε ι .. ιγἶυίἰιλετσὶ Την ζώμἶὶίρα Εωἶς [ἶεὶῖαῖκὶαε του χα καὶ εφ, όσον δη οτι η ίσορροπία δυνάμεων ανατρέ­

κου ×ιαιιε ειω τ τνποα­ ι τι ι ιμε α α "χί κ λ σαὶ / αωο Εκ ω ὶι Υ πεται ριζικα, θα εξαπολυση ­εκτος θαυιιατοη·­ γε­ι › ι ι ι ι τ ι ι

ματων αποκλειεται δεδομενου ότι οι μηχανες ακο­ τ ι Ν ε ρ ι Η ν ι ι

λουθοὔν πολιτισιιιιες π οδια α ε τὶ οποιες όνο νίκο πολεμοί προτου υποχρεωοη αυτοη να υπωωψίί. ι . ι ι ι ν „ί Ρ ΥΓ φ ςὶ ς μ απο αδυναμια. Θα φθαναμε ποτὲ σὲ τέτοιο σημειο,

20 οι

.ωστε

σρρσ

<‹

.ΟΦ

σικ

αναγκη λογιαὴ, οὔτε γιὰ θέληση δυνάμεως, που ὕλικες σννοὴκες. ,Λπαντηση στὴν μὴχανὴ εἶναι

παραλύει μπροστα σὲ ὔπέρτερὴ θελὴσὴ. (Η δυ­ ἐλεύθερος ἄνθρωπος, τὸ δὴμιουργικὸ ἄτομο,

οπός τὴς μηχανἦε ἦταν ἀνθρὡπινοε,

ει. 8­

ναμιε προϋποθετε

πἦρχε διακριση δημιουργίας και τεχνιαἦε, τικὴ' ὴ ἀλὴθεια ὁμορφαίνει και κα ..

οε

­(Ξο

κἔε

(2.

ΦΗ

ΦΣοο(ἐ_

ιει τὴν πολι­ρει τὸ όν ἀπὸ

αν μ ὸίλλα λόγια είχαμε παρει σοβαρα τὴν πλα­ τὸ ἐγαόσμιο πνεὔμα. Δὲν ἐξυψώνει επομένως τὴν

τωνιαὴ προειδόποίὴση τῆς ἐξηρίας τῶν ποιη­τῶν υπαρξη κάποιο νέο κοσμοείδωλο, ἀλλὰ διαφο­

καί είχαμε ἑμβαούνει στὴν ‹‹ααινὴσία›› τῆς λει­ ρετικὴ σχέση του ανθρώπου μὲ τὴν αλήθεια, σχέση

τουργικῆς ζωὴε τῶν Μέσων αἰὼνων; τἦε ὁποία: τελικό περιεχόμενο γίνεται η ἐλευθερία.

”Η ἔννοια τῆς προόδου δὲν συνδέεται μὲ τεχνικό ,Έτσι ὁ δεσμ­ώῖἢἐ Τω πλατωιιχῦὕ σπηλαίνν ἀντὶΥηγανῃσμό, ἀλλὰ μὲ τὴν αλὴθεια° ἀφ) ότου όμως ὴ να ἀτενίζὴ ᾶπλὥη τὴν ἀλὴοεια, μεταβοίλλει σχέση

ἐπιστὴμὴ ἔπαψε νὰ εἶναι ἑμπειριπιὴ περιγραφὴ, γιὰ πρὸἐ ἑϋωΐὸν καὶ πρὸἐ Τὸν πΞΡί`(νΡΘτ ζὴτώνταη την

νὰ γίνη Οεωρία, Ξἰσἦλθε στὴν ἀλὴθεια ἀβεβατό­ μὲ όλο του τὸ εἶναι. ”Οταν οἱ ᾶρχαῖοι δίνουν τὰ

τητα, ¬ἦ ὰμυδρὴ ἐαείνη αντίληψη τῶν ηὁσιῶν, μνῃ­ πρωτεῖα στὴν θεωρία, δεν ἀντιπαραθέτουν οπωσ­

μειωμἐνη ες ἀεὶ μὲ τὸ πλατωνιαὸ ,ιιόγις όρασθοιι. δίλποΐε πράξη καὶ νοὔ­ δηλώνω" κῳίωἔ Τὸν πνωτ

Στὴν αβεβαιότητα αὐτὴ κλείνουμε τα μάτια, μετα­ ματιαο χαρακτηρα τῆς ἀναφυρἄἔ (ῃὰ ὅντα­ ‹ΤπΘντ

τρέποντα; τὴν ἐπιστὴμη σὲ τεχνικὴ, ἀντὶ νὰ εἰσα­ θυμίζω τὴν Οέσὴ του ,Αναξαγόροα ότι τα χέρια

γἀγωμε τὸ υποκείμενο στὴν ὲπιστὴμη καί νὰ τὴν ὲλευθερώνουν τὸν νοὔ, θέση που οἰαειοποιεῖται ὁ

συνδέσωμε ἔτσι μὲ τὴν ὴθικὴ. !Λπὸ τότε που οί '|ΑΥω€ ΓΡηΥόΡί0Ξ Νύσϋηἐἱ Ξἰἐ Τὸ Ιίεθὶ καΐαϋκδυῆἔ

"Ελληνες δίδαξαν τὴν ἀληΰεια, τελείωσις ενώ­ ΐϋυ αϋθαώπυϋ και βεβαιώνει πανηγυριαὰ σύγχρο­

Οηκε μαζί Της ἀδιάρρὴαωα, κι ὲνῶ τὰ σύγχρονα νη προῖστορικὴ ανθρωπολογία. ἹΙ ενέργεια τοῦ

αδιέξοδα ἔπρεπε, όπως θα νόμιζε κανείς, νὰ μᾶς νοὔ δίνει στὴν πρἀξη ἀντιτεχνολογικὸ υπόβαθρο,

ἐξωθουν στὴν ἐγνωσμένη σταθερότητα παρωχημέ­ γιατί ἀποσπα τὸν ανθρωπο ἀπὸ τὸ νῦν και τὸν εἰ¬

νων μορφών ζωὴς, οὔτε καν τὸ σκεπτόμαστε, γιατι ΟΦΪΥΘΕ σὲ καθαρο ψυχιαὸ χρόνο. Το ἔργο δὲν εἶναι

ένδιαφέρει νὰ υπερβοὔμε τὴν κρίση με νέα γνώση πλεον τέχνασμα: ξεπερνα τὴν λογιαὴ του ἀποτε­

και ὅχι μὲ παραίτηση Τῷ πάθει μάθηη/ 'Π ἀλἡ­ λέσματος και διαθετει εσωτερικό καθορισμό, διότι

θεια πονεϊ, αι αὐτό δείχνει ότι δὲν πρόκειται για ἀκολουθεῖ δικό του σχέδιο, ανεξάρτητο ἀ τις

ΖΖ 23

Ηοι

οῃ

Ρ!ο

εε

(ην

Θα

Θε

ς Ν ΝἘ Ϊ \ 3 | \ \ \ Ί Ϊ ` Ώ \ | ,οριζει την ουσια του και στις πιο καταθλιπτικες μια τοπικη αριθμητικη διανομη, η ψηφος τουπεριστάσεις, ἐπειδη ενσαρκώνει αξία απόλυτη, ἐνῶ σοφοὕ και του ανοητου, τοϋ πεπειραμένουτκαὶ τοῦὁ τεχνικός, εἴτε πρόκειται περὶ στελέχους πάσης άπειρου, μετροὔν ἐξ ίσου. Ζητειται ποσὸν βουλη­

Ν Ν 5 ,Ἱ Ν 5! ϊ # λ| Χ λ!ι Ν » ιφυσεως μηχανισμων, Ξίἰῖε περί κθιἴηγθὶ) "ΓΟὉ ΟΩἹΤΟ· σεων, εαν μπθρη ΞΤΟΕ να γίνη Ογθς για βθι) ησειςτελέσματος, αποδίδει μὲν ὡς όργανο παράγοντας, καὶ για βουλευτάς, ποτὲ η δικαιοσύνη και η αληθεια.δὲν παύει ὅμως να εἶναι σκλάβος ἑνὸς ξένου σκο­ Και τοὔτο διότι σκοπός της πλειοψηφίας εἶναι η

` 9 Ϊ 9 | , \ ? `που, όσο και τῶν πράξεων του, να εἶναι δηλαδη ισοτητα, ενῶ προκειται ασφαλῶς περι μεσου, γιαπαθητικὸς και αδρανης, μη διαθέτων αύτενέργεια. νομικη ἐξίσωση τῶν φύσει ανομοίων. (Η ίσότης

Πιστέψαμε στην δημοκρατία, την αηδεῖα πολι­ τῶν ψηφων εἶναι ίσότης πραγμάτων αψύχων καιτεία καὶ ανα ο και ποικίλ ››. ”Η δ οκ ατία ἔ ­ ό ι π οσώπων ἰσότ α έν και αντικει ε­Ρ σ

Ν | ξ ἕ | Ν \χεται να μας απαλλάξη απὸ τις ύπερβολὲς κάθε νικη, η οποια καταργει τις ίδιομορφίες καὶ ἰσοπε­) | | Ώ Ϊ | 3 | ἶ | \ | ( Ϊ 3 | Ώ/ανισοτητος, θεσπιζοντας ανα λογον ισοτητα, που δωνει τις διαφορες. Η πλειοψηφια εξισωνει εναντι3 | 3 | 3 | \ 9! Ν | > Ἱ | ξ 3 | ἴαποκαλύπτεται εν τούτοις αδιεξοδη, γιατι ειτε του νομου, αλλα τοιουτοτροπως η εξουσια κηρυσ­

| \ 3 | 9 | ` Ώ | ἕ | Ρ \ Ἱ 3 Ϊ

Ωω

ε­Ϊου

Τ:Θ

Μέ

στο προκειται περι εξουσιας αυτονομωνἑπομένως δὲν χρειάζεται τὸ κράτος

Θαὔι

Οι

Ρί

ΧΟΗ. σΞΤΟίί. απβθσωπη ὉΤΕΞρΤΟίΤ”η και Οί.ν(ΖἹῖΤΟΟ”σεΤΟί.ι

ερκει­ είς βάρος της κοινωνίας. Φαὔλος κύκλος, όπου αξίαμένη ὀντότητα, εἴτε περὶ εξουσίας αντιπροσώπων, μὲν θεωρεἶταιη ίσότητα, πηγη δὲ της αξίας γίνεται

Ν ρ Ϊ > 'Ξ' Ν Ϊὁπότε ἐκτελουνται τα πρόσωπα, ἐφα όσον ανατίθε­ ὁ αριθμος! Εξ ου η ἐχθρότης της δημοκρατιαςται η ἐλευθερία των σὲ τρίτους, βάσει μάλιστα ἐκ­ πρὸς κάθε μη ποσοτικη παραγωγη, πρὸς κάθελογικῶν ποσοστῶν. Μη γνωρίζοντας άλλη αξία ατομικη δημιουργία αξίας. Ἱἰ αξία δὲν ἔχει σχε­

Ν Χ 3 Χ ·› .από την πλειοψηφία, η δημοκρατία γεννα την τυ­ ση με αριθμητικη, αναλογικη η όχι, ἰσότητα προ­

ννί Ν ίλ ”\ αλ ί 9 ιθ ιἶκαἱ αυτο­ βάλλει ὲτην ὀίνοιἴ του ατό ου ὲτ\νἐλευθε ίαρα ια του μεγα ου η ε αχιστου αρ μο μ η ςη μ , μ η ερ

αναιρεῖται. ”Η αρχη της πλειοψηφίας υποθέτει της ευθύνης, πού ύψώνει τὸ σύνολο.βεβαίως πολῖτες μὲ ἴσα δικαιώματα, πλην η ἰσό­ (Η ίσότητα ὡς μέσον και σκοπός, καταλύει τηντης αύτη είναι τυφλη, καὶ μὲ τὸν ,ίδιο τρόπο π

παλαιστης και τὸ βρέφος δικαιούνται, κατακλασικό παράδειγμα, την ίδια μερίδα τροφης

ἔΟ<­Ἱ

οτ­ο­οη

εσυ

.τει?`

ἐἔ

εύτελίζει την ἔννοια τω τι Ν και ὁδ εἶ° Υ] ηἔ μηἑ ­ ηΎττην κοινωνία σὲ κατάπτωση. (Η δημοκρατία ἔχειαλλεργία στὸ διαρκὲς και τὸ ατίμητο, μέτρο της

Ζέι 25

εἶναι τὸ χρημα, πνεὕμα ΤὉΩ δὲ ­Τὸ δὉμΟσίΟ`ίΡαζΡωί­6· τυρικά, ουδέποτε ωστόσο θεωρηθηκε παράφρων,Ν Ἱ | >

Στὴν άναρχία ΤὉ€ δημ­οκΡα”ΰἰ᧛ ἢ εποχη μαἔ απαν­ ουδέποτε εἰσηχθη σὲ εὶδικη κλινικη, γιὰ νὰ «νοση­τδι είτε μὲ τὸ ὑδροκέφαλο κράτος, εἴτε μὲ ἀπροκά­ λευθη» ἐπιστημοντκῶο, ἐποτδνγ ἔτοχο νὰ μην οομ­

, Ἱ Ϊ Νλυπων ὁλΟ%λ”ηΘωΤὶ­ΰμόῖ καὶ ΘΉΞ δύο πεμπτωσεὶἐ μερίζεται τὶς άντιληψεις των διοικούντων καὶ ἔκα­η συνοχη καὶ η τάξη θεμελιώνονται στην μαζθ· νε την ὰπρονοησία νὰ τὸ δηλώση. ”Ο χαρακτηρι­

Ν 3 θ Αιποίηση, δημιουργειται δὲ ἕνα άτομο αντικοινω­ σμὸς της ἑτεροδοξίας ὡς ποιροττρροοονγγς οῖνατ χατ­νικό, άφοὔ ὁ άγελαἶθε ἄνθρωπθἑ δὲν ὑποφέρεὶ­ Τὸ νοτομία τοϋ σοβιετικοὔ μαρξισμοὔ, άποτελεῖ δὲ

δὶἱωό ΤΟΟ, ΟὔΤΞ Τὸ Τῖρόΰωπθ. Καὶ ὀὶν σῖἢν πρώτ μοιραία συνέπεια τῆς θεοποιημἐκνγγς ἀναγχαιότη­ιν Ϊ 3 αντη περίπτωση τὸ δικαίωμα της ἀνΉδΡασεω€ ε τος, η ὁποία ἐννοει νὰ ἐξαλείφη κάθε ίχνος ἐλευ­

τἐλους κατοχυρώνεται, χωρὶς η επιβίωση του άμ­ θορίοιο προκειμένου νὰ εὐοτὰθηοη.φισβητίοι νὰ γίνεται προβληματικη, γιὰ νὰ μην πὥ (Η δημοκρατία ηρθε νὰ καταπολεμηση την πο­ὅτι συχνὰ η θέση του ειναι περίοπτη, στην δεύτερη λιτικη άνισότητοι ἐν ὀνόματι της άξιοπρεπείας τοϋκάθε υποψία προσωπικης στάσεως ἀποκλείεται κι ὰτόμου. Ἄιλλὰ η φυσικη καὶ κοινωνικη διαφορὰ

| `ἑξθβελίζἴϋαὶ­ῖ ἀπὸ Την σΉΥμη ποὺ κθὶνωνὶα χαν εἶναι κατὰ συμβεβηκός, ὅχι κατ” ουσίαν ὰνισότητα

\ · ‹`υκ άτος ταυτίζονται ί δικτοιτο ία στα κο ουνι­ καὶ '_' οω­το ° ἐ τσωττχλ ­γτ οοπτ­ωνῇ ὰπλως ἀοττ­7

στικὰ καθεστὥτα γίνεται σκοπὸς ὶστορικός, ἐνὥ οτρέτροι τοὺς ὅροος: στην άρχη του μικροῦ ὰριθ­γιὰ κάθε άλλο πολίτευμα μένει πάντοτε μέσον, ὁσο­ μοῦ ὑποκαθίσταται η πλειοψηφία καὶ φυσικὰ άπορ­δηποτε άγρια μορφη κι άν πάρη, καὶ τ0ὕτ0 ἔπειδη ρίπτεται πᾶν αίτημα ποιότητος. Τίποτε, δὲν άνα­τὸ κράτος συγκροτεῖ μὲν ὰπόλυτη ἀνελέητη ἐξου­ κουφίζει τὸν μαζάνθρωπο, ὅσο η μετριότης τῶνσία, ὅχι ὅμως καὶ άληθεια της ζωης. Καὶ η π πολιτικὥν καὶ πνευματικὥν ηγετῶν του. Ἐὰν τὸστυγνη τυραννία, Τἦί­Ξ Ἱερᾶς Ἐξῃάσεως καὶ Του καθεστὼς της νομικης καὶ οίκονομικης ὰνισότητοςχιτλερισμοὕ συμπεριλαμβανομένων, ὰναγνωρίζει ἰδιάζει σὲ «ὑποανάπτυκτες» κοινωνίες, η ἐξουσία

πχωθὶἐ αὐτὸ νὰ ΟΎΙΡ­αίν`Ο› βεβαίωἐτ ὅΐί σἑβῃαϋπ τοϋ ὰριθμοὕ διερμηνευει την ὁποπνευματικὀτητατην ἀτομικη συνείδηση ὡς δεδομένη, ὁ δὲ ἀντίπα­ τῶν «προηγμένων». Τὸ πνεϋμα εἶναι ὰνισότητα,λος άντιφρονὥν, μπορεῖ νὰ πιεζεται ηθικὥς άφό­ πνεἶ δὲ ἐν ἐλευθερία. (Η ὰνισότης τοὔ πνεύματοςρητα, νὰ ἐξοντώνεται φυσικῶς άμείλικτα καὶ μαρ­ δὲν συγκροτεῖ ίεραρχία εὐφυίας, άλλὰ θεμελιώνει

Ζθ 27

Ξἱε¬

Ζοτ

| 9 | \ |κοινωνια ευθυνης και διαφάνειας,

(ηωέΘ:

ὀω

Ξ.ο`

Η

­ × › ­ λεται μὲ νόμο άληε ὁδυ

ποιὴσεις δηλαδὴ ά

›7ΡΙ52­ο­

ι­1

εο­ο¬ἔ¬

Ἐε

ολο. ΕΗ ίσότης ἐπιβάλ­ος γίνεται διὰ των φο­"Ψ \ λ < |γει στον σεβασμό ωρισμενης νομικης και ηθικης 7

δεοντολο ία που υποθέτει και θέλει υπό υ α ὀί­7 Ν

×­\

Η

ρεων της εξουσιας ου κράτους του κόμματος)Ι 3 | 2 ` | 3 Ϊ Γ|

τομα. ”Η άξία του ἀνθρώπου κατοχυρώνεται στὴν χυμος Τηθ ΒσΟΤηΤΟς7 Ὁ δε κωνωνωί αγελγὴ οπουπνευματικὴ ἐλευθερία, ὴ δὲ πνευματικὴ ἐλευθερία πρόοδος θεωρεῖτοω ἡ φυγἡ πρὸς Τὰ ἔξω καὶ ὅχί ἦ: Ν 3 | κ κ | π πὁδηγεῖ μὲ Τὴν σεῳά Της σὲ κο,νόΤηΤω προσώπωχ πορεια των ανθρωπων προς τα μεσα τους. Το εχουν

Ν ­ › × πεῖ και νομίζω σοφώτατα: ὴ ἰσότης ἐνεργεῖ υστε­ουδέποτε σὲ κοινωνία μαζων. υΗ ίδέα της ισοτη­ 7

ρόβουλα γιατὶ κολακεύει τὴν ματαιοδοξία μας μέ­τος πηγάζει ἀπὸ τὸ δικαίωμα ­διάβαζε εγωισμό­ 7| \ | Ϊ Ώ/ 3| \

και γεννά άσφαλῶς άδικία. Στὴν περίπτωση αὐτὴ χμ μεθἔίς χω νΟῳχωσεωθ7 ξερονῖας ΟΤΕ επ­σέ θα πα­~ × > ραδοθουμε οίκειοθελὥς στὸ κράτος τον άπρόσωπονομοθέτης και άρχὴ ειναι ὴ ἀναγκαιοτητα, απο­ 7

κρουοντας ὡστόσο τὴν ἐλευθερία, δημιουργεί κενο και υπόκωφο δυνάστη τὥν καιρὥν.› × (Η ίσότ καταλί ει σὲ αδικία ὅ ι ια ι δια έ­­ ηἔ ηγ χ Ύ Τ φστις ψυχές, προκαλεί περαιτέρω γενικὡτερη αστα

7 ­ υν ω ι ι ­θεια καὶ ένθαρρυνει τὴν υφέρπουσα ροπὴ ἐπιβολης Ρο ΟΕ αν Ρ που φυσείη Οσο ΟΤΕ αφορα μονο ΕΪ 3 Ν ἔ | .‹ | \Ν , Ι › καιω ατα ενω δικαιοσυν π ουποθετει καταλογης ἐθνοσωτηρων, που άργὰ η γρηγορα επεμ­ μ 7 η η Ρ

βαίνουν, για νά πάρουν τὴν κατάσταση στὰ χέριατους, πρὸς άνακουεριση, πρόσκαιρη βέβαια, όλων

(ηΜε

Χῦἶ

Φ

Ϊ­ἶΟ

ται εμπόδιο (

βλέπεις, σταματ

κυριο λόγο υποχρεώσεις. (Η άνισότης δὲν σημαίνειἀπαραιτητως και ανταγωνισμό, υφιστάμενο κυρίως

κι ει › ι 3 κ 2 κ | ιΣτὴν κοινωνία των ίσων ὁ συνάνθρωπος μου γίνε­ μεταῳ Βσων7 αλλα ενσαρχωνείη υπο μία βαθυτερη

Ν Ι 9 Ζ \ | |

ἔἐ

3/ \ 9 | < / 3 | 9ί Ϊεννοι ν τυθυ ν ω ­υ αρχγζεγ δγκαιωμα Τουγ α, τη ε νἔγ εκάστου α θρ που εναντι πανΪ \ 3 λ |

, μαίνομαι δὲ ἐναντίον του, γιατὶ των, που συνιστα και αληθινη σφραγιδα της δω­Σ )θ| 2 | 3 Ϊρεας “Γην Χθίνωνία Της Ξι) Ὁνης Ο πλησιθν Ξωίθνίτὡς υπέρογκος ἐγωισμὸς πρέπει νὰ προχωρησω. 7\ | 3 \ Ν 3/ 3 Ε |

Ν ι › ζει τον Θεο ενω το σωμα των ισων ειναι η κολασηΕΗ σύγχρονη δημοκρατία των δικαιουχων εγωι­ 7 “ΝΝ Έ­ . πλίθου ἀκοινωνί ων. 3 ν τω π ο ώ ω Ί ­σμων ειναι λοιπὸν κατ) έξοχὴν άντικοινωνικη βα­ Ζ] ς Υπ Β · Ρ σ π· Του Υ)

Ν α Ι › › σου ὁ χριστιανισμὸς άποκαλυπτει μέσα μας τὸί' \ 3 | 7σιξεται σε οργανωση των συμφεροντων, που εν οΝ Ν επεκεινοι υσεω υ ου αλλου και ι ι ι­νόματι της ίσότητος υποδαυλίζειταξικους άγωνες φξ Ε ψος Τ είσἴγε ῖθ

ΠΤΒΧΟΩ Την ΘΤΞρΟΤηΤΟί λὉΤρωνΟνΤΟ(63 ΘΤΟἹ. ΤΟ πνεϋμθί.και μίση, παραγνωρίζοντας ὅτι ὴ κοινωνικὴ συνο­ 7

3 \ \ δ Ν Ν Ϊ ἔ 8 Ή8 απο τις ουλειες του πρωτογονου ομα ισμου.χὴ άναπαυεται σὲ σχέσεις άτόμων, σὲ ιαφορο

Ν 2

συνείδηση αντιστοιχει βέβαια σὲ ρηξη, αλλα η ρη­ υποκειμενικές, ὁπότεη έπιθυμία προκύπτει απροσ­

ἔν

Θε­ιο

Ο

τοιχεῖο συνεκτικό δηλώνει σχέση ἐλευθέ­ διόριστη (ἐκτὸς αν ημαστε βιολογικὲς μηχανές,

ρων ατόμων καὶ ἑπομένως νέο τύπο κοινωνίας, η προς τί ὅμως τότε η ἐπανάσταση,), προκαθωρι­( | | ξ ω

ὁποία πηγάζει απο ψυχικὸ δεσμό. “Οταν ο αλλος σμενες, οπότε κυριαρχούν αὐτοὶ πού τὶς «γνωρί­Θ· ν : 6 8 : › Ν ϊ Φ ζ ΩΗ | Ν 3 ι κ ›| 5 |

ειναι ισος μου, τοτε ο εσμος μας απαντα σε ωρι ουν». κοινωνια ζητει απο τα ατομα ηυξημενη| γ › κ › : Ν

σμένη δεοντολογία, η δὲ κοινωνια χωρις εσωτερικο ευθύνη κι εκει πάνω βασίζεται° μπορεῖ έν τούτοις

ω

κι

ύποστηριγμα αργα γρηγορα νεκρώνεται στην να νιώθη κανένας υπεύθυνος σ

το

=ο

Ἱ:

άδα ρυθμισμένη°

ε ` 'δ ' ` \ υνίνθ ωπ ° ποὥνα 8γ..νικη α ιαφορια για τον σ α ρ ο. μ ρ \ ,κ τῶν ανω, όπου ύπάρχει ὥς οργανο, (Η εύθύνη

συναλλάσσωμαι, να συνεταιρίζωμαι να συναγελά­ προϋποθέτει αὐτενέργεια τοϋ ατόμου μέσα στο σύ­

ζωμαι, όχι όμως να μπὥ καὶ στην θέση τοὔ άλλου, νολο καὶ τοῦτο μεταφράζεται σὲ λειτουργία εὔρω­Ἱ ιν αν

ὁπότε μένω ακοινώνητος. στων και πολλαπλων μικροθεσμων. (Ο μικροθε­Ν | | ( |θ ἕ | "' Ϊ Ρζ Ν δ\ ) δ|δ \ Ε | \

ομιζω φαινεται ολοκα αρα η μικρονοια του σμος, εννοειται, εν απο ι ει χωρις ιεραρχια καισυνθηματος «απο τον καθένα ανάλογα μὲ τις δυνα­ ὀργάνωση, πλην η αμεσότητα τῶν σχέσεων καιτότητές του, στὸν καθένα ανάλογα μὲ τὶς ανάγκες τῶν ἐνεργειῶν, εύνοεῖ την αλλεπάλληλη δημιουργία

¶ αν ἔλ | 3 \ λ­ 3 Ν 9 ω Ἱ Η ἄῦ |του», που πρωτα οι εγομενοι ουτοπικοι σοσια ι αυτοφυων αριστοκρατιων, που ουτε κατ αναγκην

σταὶ και μετα ὁ Μαρξ, έθεσαν όριο καὶ όραμα της σφετερίζονται οὔτε καὶ μονοπωλοὔν την ἐξουσία.

πενθηρης των κοινωνίας. Και τα μὲν υλικα αγαθα (Ο μαρξισμος λοιπὸν κηρύσσει την κοινωνικη απε­

βεβαίως υπολογίζονται, αλλα η ματαιοδοξία η λευθέρωση, μα κατα βάθος απεργάζεται ὁλικη

ταπεινότης μου πῶς να σταθμισθοὕν, Έἶαν ηταν σκλαβιά, γιατὶ η βούληση τοὔ ατόμου ύπὸ τὸ κρά­τα πάντα μετρησιμα, η ζωη θα μαρμάρωνε. (Η τος της αναγκαιότητος καταντα μέγεθος αντικει­αναγκαιότης δὲν ύπάρχει καθ” ἑαυτην, εἶναι ὡρι­ μενικό, η δὲ υποκειμενικότης μπορεῖ και πρέπει να

σμένη αντίληψη καὶ σχέση μὲ τα πράγματα ανα­ ἐκμηδενίζεται, αφοὔ μόνο τὸ κόμμα «ξέρει». (Ο

γορευόμενη ωστόσο σὲ νόμο παγκόσμιο, δὲν οίκο­ ὁλοκληρωτισμὸς ἐπιβάλλεται ἐν ὀνόματι της ἱστο­

νομεῖται καν σὲ πλαίσια σισυφείου πλησμονης, ρικης αναγκαιότητος καὶ απαιτεῖ πειθηνιες μαζες,

διότι ἐκεῖ ὑπεισέρχονται ίχνη ἐλευθερίας, αλλα σὲ οἶ. ὁποῖες μὲ την σειρά τους μόνο απρόσωπα υφί­μία τρομοκρατία αχαλίνωτη. ”\Η οἱ αναγκες εἶναι στανται. (Η αντικειμενικη αληθεια απορρίπτει την

30 31

αληθεια τοϋ προσώπου κι ἐξαποστέλλει αὐτομά­ τοὔτο συνεπάγεται αξιοκρατία) ἐνῶ ¬ῆ κογνωνία .Γω

3 κ | Ν Ι ‹| Ν \ 3 ον

τως εις τον ταφο του Γκουλαγκ, οποιον τολμα να αριθμου καταστρέφει κάθε έννοια αξιας και δικαιοι,7

σκέπτεται.δημ­ΒΟυΡΥώνΤα€ σμηνη δικαιουμένων. "Η δικαιο­

”Απὸ το κρατικὸ μονοπώλιο της αληθειας εἶναι συνη ὥς αξία δὲν πηγάζει απο τὸν νόμο· αναβλύζει

σαφως προτιμώτερη η συνόπαρξις τῶν δυνατῶν μέσα μας σαν αισθηση ειηθύνης καὶ ὑποχρέωσηη

Ν ι ι \ Ψ κ

αληθειων, η όποια για να διαρκεση πρεπει να συ­ ειναι καρπός γεωρ ένων συνεωισεων αν ν

ι 5 κ νι ·­· Ν 9 Ι ξ Ν › Ὁ και Οχξ

νοδευεται απο αμβλυνση των κοινωνικων αντιθε­ αρπακτικων εγωισμῶν_

κ : κ Ι Μ \ 7Θ Ι ο

σεων και ετ ο. Στ ν δ οκ ατια ο ω το ετ ο Τ ισταται | Ν 3 ι × Ν

Ψ· Ρ ΪΊ, *Ιβ Εῖ μη ἔ Ψ· ἱἰ φ| γη βαρβαροτης της αγνοιας και της

ειναι προσωρινο και επιτυγχάνεται εις βαρος της σκληροτητος° υφισταται και η της αγελαίας ζωης

| : 5 : ›: \ ι < : ­3· Ν Ν '

κοινωνικοτητος, διοτι επιβάλλεται ανωθεν και μα­ Η τελευταια ειναι της ἑποχης και ὁρθώνεται απέ­

| |λιστα εν ειδει νομου. Στηριζομενο στα υλικα συμ­ ναντι στον πολιτισμό, νοοόμενο ἐξύψωση και

φέροντα και τις ποσοτικὲς αξιες, τὸ ἐν λόγῳ πο­ διακριση τοῦ ατόμου, ὡς αξιοκρατία και αξίωση.Ν 9

λιτευμα διαμορφώνει ανθρώπους χρηστικων απο­ Σημερα δὲν καταστρέφουμε τα ἔργα τέχνης όπωςΝ Ν

7

λαυσεων λωτὲ συ να τ ς τάξεως και τ ς πει­ οι Βάνδαλοι ­τα διατ ” ι ι ι

| 7 \ > | \ ( | Υ 3 ιν Ν |

θαρχιας, πλην ανικανους να υπαρςουν |επαρκεις σεια φιλαρεσκα­, καταστρέφουμε την πηγα δγμ

( | ­ΝΪ 3 ιν

προς εαυτούς, απο ελλειψη δικου τους μετρου. Με μιουργιας, αφου οι αξίες με­ιρῶν­ιαι εἰς χρημα, ,ελ

Ϊ ἔ | \

την γενικη μάλιστα προς τα έξω ροπη, οι δυνάμεις δε γνώση γινεται αναλυση, ητοι διάλυση του κό­οω

ιν 3 |

που απωθουνταν ἐν ὁνόαιατι του δέοντος, εισ αλ­ σμου. Αὁτ` ', Οι Οι | ε × ν

Ὁ Ρ Ροΐηἐ ειναι πρωτοφαντη και

3 ` ¬\ Ϊ 'Ν\

λουν αργα η γρηγορα στον δημοσιο χωρο, οποτε το Οφειλεται στην αντικειμενοποίηση της άλἡθειας

κράτος αναλαμβάνει κοινη συναινέσει να δι|ασφα­ και την αριθμητική Της προσπέλαση. Βἶνα, Τυχαῖο

Ι κ #κ › › °:° ι ι| ι ,

ν

ω ισο οπια ει α α ε \ ~ Ν

λιση την κλυδωνιζομενη κοιν ,νικη ρρ 3, |ς ρ γ οτι στις μερες μας το πνευμα θεωρειται ανε­

βαρος βεβαια της προσωπικης ελευθεριας και εν τε­ πιθυμητο και οι άνθρωποί του, ὅπου να βρισκων­

Ν Ν Ν | | Ν Ν Ν κ

ω ιο θε ελιοτ πολιτικ ται ου λ Μ ε ×.

λει της πολιτικης ζ| ης, δι τι |μ γηἐξ ης , ἶἐ ν στην|πιο αγρια ερημια, Διότι βέβαια δὲν

9

β

ειναι η πρωτοβουλια, που βασιζεται εξ ολοκληρου αποσυρονται, οπως θέλουμε να πιστεύουμε και να

\ | 3 \ θ| 9 Ϊ Ω | 9 |ποιοτ επαν ι

στην Ζτοιοτηπα. ιξλλα οταν, ενδιαφῖρη γΙ| ηἔζ αλαμβανουμε, ταχα παραπονούμενΟγ7 σὲ ὅλως

Μ\

μονο ενα κρατος χαριν των ατομων εχει νοημα, και τους τονους, αλλα τους απομονώνουμε, γιατι ό λό­

εν.υπ

3233

Ν | Νγος της αληθειας καίει. Ἑἔπὶ τέλους τί δημοκρατια λογης υπεύθυνη κρίση αξίας. “Αρίστος ὅμως εἶοαί

ς Ν Ν κ ι | Ν 3

θα είχαμε αν ἑξαιρειτο τὸ πνευμα, κακα τα ψε­ αὐτὸς ποὺ ζη γίὰ την ἀλἡθεγαγ όχγ ὁ πχογποκράτηςΝ κ .,ατα! Έ] 3 όσον ὔπα ουν κ ατουντες και κρα­ ` ἐξ αἴ ατος εὐ ενίς° αὐτὸς που νω ί ει καλα τὶν

ἕ | 9 3 Ϊ 2 | δ Ϊ 9 η5\ | 3 Ε Ν Ν \ 3 |Τυύμ­ενω, αἐ άρχων Οι αΡίσΤΟΜ Μ εφ Οσον υποῳτ ευτελεια των εδω και τα αντιπαρερχεται διότι βιώ­χουν βουλευταί, ας διοικοὔν την πολιτεία σκεπτό­ νει ἕνα κόσμο ανώτερο. Δὲν ξέρω κανένα δημιουρ­

| Ϊ ` Ν Νμενοι ἑπαίοντες καὶ ὅχι δικηγόροι. Τι έχει να πη γὸ να προεδρευη σωματείου του «κλάδου» τουΡ Χ | ς

ένας δικηγόρος περὶ γεωργίας καὶ τί π5ερι,παιδε\ια€\, (υφίσταται μαζικό συμφεροντολογικὸ κίνημα, αλλα­γ ε ·›\ ` Μ :| \ Ι ρ |ναυτιλίας η υγείας, Κι αν τυχον εχη,Ε οφειλει να το σχί καί ποίημα), Μ Οω­Γὸ δείχνω πὼς μγὰ μέρα ργ

| \ Ν | Ϊ Ώ Ϊ ὕ \ Ν καλησμονηση προκειμενου να εκλεγη. Ο προβλημα­ αναγνωριση θα ισχυση αντι της ἐκλογης καὶ θα\ Ν Ξ | Ι 3 θ| | Ϊ | ιν |τισμος τρομοκρατει κι εξαγριωνει ΤΟΘΩ πο 9 αν ιση τοτε η κοινοτης των προσωπων.

Ν εν Ἡ Ν δ

ψηφοφόρους, γιατὶ απαιτει να σκεφθουν„ενω απο: Πιστέφαμε στην κοινωνικη ὁργανωση καὶ την2 7 Ι 3 ι εδίδει αντίθετα η κολακεια, η καταγγελια και το κοινωνικη δικαιοσυνη. Βαν η τεχνικη ἐξασφαλίζη

, 5 \ ξ ρ θκλ κ › λ Ν ε |θ κ | \ ο 3 \συνθημα. Βαν ο πολιτευομενος ε η να εκ εγη, (υποτι εται) τα μεσα και η αντιπροσωπευτικη δη­

Ν κ ι ε Νπρέπει τουλαχιστον να σχηματοποιη και να υπερ­ μοκρατία ἐπιτρέπη να ἐκφρασθη (διάβαζε: να ἐκ­

Ν ρ ιι! Νβαλη. Πως να έπιπλεύση αὐτὸς κηρυσυθψϋἶιἐ Θἶί μαυλισθη) η ἐνδεχομένη γενικη βουλησις, η κοινω­

ε : | ‹ κ ι : ­¬› κ

όλες οἱ κακοδαιμονίες αρχιζουν μεσα μας, οταν 0 νικη δικαιοσυνη αποτελει ίδεατη συνισταμένη τους.3 \ / Ν

μὲν Σωκρατης καταδικάστηκε κ,αὶ ηπιε 8το,κωνειρ, Πρὀκεγἶαγ γγὰ Τὴν μεγάλη χίμαῳα των Νέων χρό­| . 3 Κ 9 Ν 3

ὁ δὲ Χριστὸς σταυρωθηκε, Απεναντι σ αυτον τον νων, και δεν εννοω κατι ουτοπικὸ ­κάθε αλλο Ι..| \

τραγέλαφο, που πληρωσαν καὶ θα πληρωνουν για εἴτε ανεπιθύμητο ­μόνο ανισόρροποι θα εὔχονταν` |

πολὺ ακόμη οί κοινωνίες μας, τὸ πλατωνικο όραμα στην ανθρωπότητα ἐξαθλίωσηη, αλλα το κορύφω­Ν .`. Ν κ ε ε Ν

του φιλοσόφου βασιλέως, της αρχης δηλαδη η ο­ μα της αδικίας, μια «εὐτυχία» που ἐκχωρειται μὲ| 3 \ ` Ν \ | Ν ¦ποία δὲν πηγαζει απο την εξουσιξα του μεγαλου ανταλλαγμα την πρωτοβουλια της ευθύνης καὶ την

Ν ί \ | Ν › : × : κ ·~·αριθμου η το κρατος των ολίγων, υπαρχει οδηγη ηθικη προκοπη, διοτι προκοπη είναι η ἐλευθερίαπ ι › __ › › : Ν › Ν κτικὸ για την πελαγωμενη ανθρωπότητα, αντιπαρα και οχι η αφθονια των αγαθων, την ὁποία ἐπὶ τέ­

ι`υ | .`_

θέτει δὲ αριστοκρατία στην τυραννία του πληθους λους αποκτουμε καὶ μὲ βία. Αυτα όλα είς τὸ όνομαΝ Η Ν › Ν Ν

η του χρηματος καὶ στην μηχανη της Τυφληἐ εκ­ του Ἱησου, γιατὶ η κοινωνικη δικαιοσύνη ἐμφανί­

θἔι 35

ζεται ὥς αίτημα εὐαγγελικό, αἶρον την αντινομία ψνχὲς ἀπολονουνπω .ννὰ Τὴν χρηση Τηῷ .νοντέστν

ἐλευθε ία καὶ ὶσότ το ὲ τὸ να τὶς ὁ ίζ αθικα. > × ι ε | =| ι ι7 απο εσεως ανισοτητος. σες υχες, ρισκομενες

\ 3 ΝΒαανααποαρίνεααὶ ὡστὀσο πραγματι στο ααΐαπατε ἐκτὸς ελευθερίας, οὔτε αμαρτανουν οὔτε λογοδο­

·ι Ι Χ 9

αλληλους» η τὸ προδίδει, Ύηπερβαινει την αντινο­ Τῶν, ὑπι αὐτὴ δὲ Τὴν ἔννονα νγ φυσνκνν ἰσόνννς καὶ·›\ | δ 3

ίαα ἐλευθεθίαἔ καὶ ἰσόῃὶαοἔ *Ι ααααλυεὶ· την ελεα ανισότης ἐπιχωριαζουν στὸ βασίλειο της αναγκαιό­θερία, δημιουργώντας την απόλυτη σκλαβια καὶ ,νητοςν ἐνῶ ε, ἐλενθερία Τὸ ὑπερβαίνεν

Τοὺς ααα) ἐξοχαὶν ανυπεθασαασΐουἐ ανθθώπουἔἱ ”Η κοινωνικη δικαιοσύνη των Νεων χρόνων εἶ­Ω ›| Ν Ν 7 3 | εν π › ε λ κ ­ιΗ εννρια τηςνκοινωνικης διῖιαὶ­Θἶυνηἑ ἶαφθαἶ ναι όραμα απατηλό. Ϊποθετει τις απάνθρωπες η

την πεποιθηση, οτι η ισοτης των ευκαιριων και η ἄδνχες σννθἦκες ποὺ νεννᾶἡ σννχρονση Τῶν ἐνωγ­Ν ­` Ν Η | Ν |

αοίνόαθἔ Των ὑόααων πθουποθεσεων μας Μα­ρω” σμὥν, τείνει δὲ προς ἕνα αντικειμενικό αγαθό, πα­3 Κ \ Ν Ν ἔ | 3 Ϊι το . × ι <νουν απο Τ:­Ω δουαεἔεἔ Ταὶἦ ίδρυμἶνηἔ αΐ σοῖαὶ ἔ ραβλεποντας ότι ο ανθρωπος δὲν υπάρχει καλός,

τ Ομολοναενη και ανοιωλοτοτο αφετηρία τα δι· ἀλλὰ ςηεετ Τὸ Μαι· ὅτι ιριο Έ­ιο εγωισμοο δεν ει­ααωσύναὶἔ ααταὶἔ εἶναι ὁ φύσεί αγαθόα πλὴν Τα” ναι τὸ «θέλω» τοϋ αλλου, μα η ,Αληθεια που ὑπερ­λαβπωραὶμἐνοἔ απὸ θεσαοὺἔ ααὶ συνθαὶκεθ ρουσ” βαίνει κάθε αὐτοβεβαίωση, γιατὶ υφίσταται μια

` ελ ε Ι 3 ` Ζ 7

σαααἶἔ ανθἶωπῖαθ αἱ νααραγμεναὶ αθἶέὶκἶὶ αρμονία αληθεια ηθικη, ασχετη πρὸς την αναπαραστατικητου οποιου οερειλει να αποκατασταθη, εσχατο δε ἀκρίβενα τῆς ἀντνλἡψεως, ,ἦ προσφορά, μὲ Τὴν ὁ_

κ κ ε ε » Ν Ν 9 #

Ρ~εΤαΨ®σἔαΟ(3αΊε θεαεαω: αὶἐσοτἶὶἔ των ψυχων απἶν ποία ταυτίζεται ὁ Χριστόἐγ όπωε ὕφίσταται ένανν ε κι ανεαττω κοινωνικων > × ~ .< > × < ι > ×α 'α ἶτον Ο Να αὶ Ρναὶ 5 Νη ηθικο ψευδος. ο εγωισμος. Η δικαιοσυνη αυτηφυσααων δβαφοθων θεοδίααα· Αλλα αὶ ὶσοαηἔ Των συγχέει τὸ κακο μὲ τὸν πόνο, ἐνὥ στην πραγματι­) | \ 3 Μ ` 3 | Ν \ Νανθ ωπων δεν απαντα σε ισοτ τα υ ων π ο του ι × × × ε > × × × > ι_

Ρ αὶ νψ Χ Ρ κοτητα το μεν κακο ειναι ηθικο θα λεγαμε ανηπροσωπου Του, γιατι οι ψυχες κρινονται κατα τα θνκα τὰ ζὥα Τὴν φύση ἐπενδν] σ,ωΤώνΟνν,__ ἐρ_›# κ τ ι Ι 9 |ῖθγα ΤΟΡΘ σἶο αἶτἶο νδηλαδαὶνπἕαυ εαῳααααωσαν χόμενο απο ἐλευθερία, ὁ δὲ πόνος ἔχει να κάνη μὲὉ μλΊ› την θεία καί· απολυααὶ 0®σ'·α Τουἔ· Ναί· μεν την αίσθηση. Ἱἰ ἐλευθερία θέτει την πνευματικηοἱ υὲ ἐ ίσου δυνα ειἐλεόθε ες τὸ ίωαἐν > × ··› ι = × Ν > × × ~

› ουσια του αν ρωπου υπερανω της αναγκης και των| Ν › | › Ν κ | |

Ταποαἔ Ταὶἔ Ξλευθερὶαἔ αφοθα την ααθε μια Χωρα συνθηκων, στηρίζει δὲ την ηθικη της στην αληθεια'Ζ' 9 | θ.

στα. (Η ἐλευθερία δὲν ειναι αντικειμενικη, οι δε Τοῦ δοσί ατος ποὺ ἐ ν ώνεν Τὸ ἄτο Ο καὶ δὲν Τὸ7

38 37

συνθλίβεγγ ὅπως ,ῇγ ἔξωθεν ἐπῃ­οκ­γη "Οταν ἑγ ἀλύγ­ σημαίνει ότι ὐποτασσόμαστε στὸν λόγο της ἀνάγ­θεια ἐκπίπτει σὲ άναπαραστατικὴ άκρίβεια, τότε ὁ %`η€› “ἦ ἀλἰάπη καΤανΤα δεΘνΤΟλΟΥία καί­ μαἑ πα­λόγος καταντᾶ ῦπολογιστικός, τὸ ἐγὼ γίνεται ὰδια­ ρασέρνει στὴν τρομακτικἢ ΤΜ μοναξιά­ Σωὶν χοίτπέραστο καὶ κλείνει' ὴ προσφορὰ ὰπαιτεῖ ὰντιθέ­ νωνία Τἦἐ ἀφθονίαἐ ὑπάιῦχθυν ὅλα ἐλῃὸἐ Τἦε χαΘἄ€7

τως μετοχὴ στὸ >Αγαθὸ και δὲν μπορεῖ νὰ συνιστᾶ τὴν οποία Οί νέοι ζητθυν ἀπΞ'Υνωσμ¬ένα σΐὴν βίαπγ,ωΤίΟ­Τως θυσία γγὰ κάποιον το σύνολο, οπότε καὶ τὴν τεχνιτὴ ἔκσταση. Οί ἐμπειρίες καὶ τὰ ξε­πάλι θρέφεται ὁ εγωισμός, ὰλλὰ γιὰ τὴν 3Αλὴθεια. σπάσματα, οί τρυφὲς ὴδονὥν, βρίσκονται στους

”Η ἐλευθερία τοϋ ὰνθρώπου ὑλοποιεῖξται στὴν ἐπι­ κόλπους της ὰνάγκης καὶ πνίγουν γι” αὐτὸ τὴν χα­λογὴ, ποὺ ὡς λειτουργία ἐξ ὁρισμοὔ πνευματικὴ, ρά, ποὺ εἶναι στοὺς ὰντίποδες. (Η κοινωνία τὴςοἴτοκλείει κάθε ριζικὴ ὰντίθεση μὲ τὶς ὰξίες, όσο­ ἐλευθερίαἐ πὉΥάζ­Ξ! ἀπὸ Τὸ αίσθημα, ἐνῶ ἢ Τἦἐδηποτε κι ὰν διαφέρουν στὸ περιεχόμενο έτσι όμως σκοπιμότητος πατα στὸν ψυχρὸ λογισμό, ὰποκλεί­τὸ νόημα δικαιώνει ἐν τέλει τὴν πράξη, ἐπιβεβαιώ­ οντας τὴν δοτικὴ καί αυθόρμητη επικοινωνία τῶν

νεται δὲὴ ρὴση, πὼς τὸ καλο και το κακο γεννιῶν­ ἀνθρώπων. Χωρις τὸν πόνο τὴς ἐλευθερίας, ὴ λο­ται στὴν ψυχη μας καὶ πὼς ὴ μοἶρα καθενος εἶναι γικὴ καταντὰ σὲ πλὴρες άδιέξοδο.καρπὸς ἐλευθερίας, ὴ οποία δὲν προκαθορίζεται. (Η σύγχρονη γραιρειοκρατικὴ οίκονομία τὴς

Θὰ μποροὔσε νὰ φαντασθη κανείς ένα κόσμο χω­ ἀφθονίας καὶ τοϋ ὁλοκληρωτισμοὔ βασίζεται στὴνρὶς πόνο° θὰ ἦταν ἄράγε καλυτερος ἀπὸ τὸν ὥδινώ­ σπατάλη τῶν δημιουργικὥν δυνάμεων τοῦ ὰτόμου,μενο τοὕ Δημιουργοὔ, Ἱτί ερώτηση εἶναι παλαιὰ διότι τὸ θέλει υπάλληλο, ὰλλὰ ἔτσι άντιφάσκεικαὶ ὴ ὰπάντηση που συμμερίζομαι ἐπίσης: ὴ δι­ προς ἑαυτην, ὰφοὔ ὴ ὑποαπασχόληση του άνθρω­καιοσύνη οὔτε σὲ οίκονομικὴ ἰσότητα οὔτε σὲ κρα­ πίνου παράγοντος δὲν συμβιβάζεται με τὸ αίτηματικὴ μέριμνα μπορεί νὰ οφείλεται. Τὰ κοινωνικὰ τὴς ηὐξημένης παραγωγικότητος, καὶ γονατίζει.μέτρα εἶναι συχνὰ εὐεργετικὰ καὶ άπαραίτητα, Αὐτὴ ὴ γιγαντιαία μηχανη, δὲν ἔχει οὔτε θὰ ὰπο­όμως, ὥς ἐξασφαλιστικά, παραβλέπουν τὴν ἐλευ­ κτηση αυτάρκεια διεκδικεῖ άντίθετα γιὰ τὴν υφη­θερία, γιὰ νὰ ὁδηγὴσουν τους ὰνθρώπους σὲ θλίψη λιο κάποια ῦπεραφθονία, τὴν ὁποία καὶ ὰν έπετύγ­και κατάπτωση άνευ προηγουμένου. “Οταν οἱ ὐλι­ χανε, τὸ ὰδιέξοδο θὰ ἔμενε ὰκέραιο, ἐπειδὴ ἔχον­κὲς συνθηκες ζωῆς ὰναγορεύωνται «ἰδεὥδες», ποὺ τας ἀποκλειστικὸ στόχο τὴν παραγωγικότητα,

38 39

5”

Ν Ν .Ν Ν Ν |στερειται ηθικης, ὁπότε διανομη των άγαθων ση του δικαιώματος σκληραινει, άγωνιζόμενο διαρ­

Ν Ι | ` | \ | Ν › κ ›: κ : › :μοιραια γινεται αδικη, με ολες τις γνωστες μας κως εναντιον αλλων και διεκδικώντας ακαταπαυ­› | ε › : Ν ± Ι 3· Ν ζ | ¬\Η 2 # λ 2 θα·επιπτωσεις. Η ανηθικοτητα της αφθονίας ειναι στα χωρο ωΤΤ­να ορίζουν λωπον Οι συν ην­εἐ

προτιμώτερη ἀπὸ την ηθικη της πείνας, θα ἀντέ­ τὸν ὁίνθρωπο, ὁπότε τείνει νὰ ἀξιωθη απολύτως δια

τεινε ίσως κανείς° παραγνωρίζει ὡστόσο ότι η οί­ της δυναμεως, ὅπερ ὀίτοπον γιατὶη τελευταία εἶναι¬ Χ |

κονομία εξασφαλίζει μὲν θεωρητικα ὑπερπαρα­ σχεΐίαἢ, ἡ ὁρίζεται ἀπὸ την αληθεια, που ἐκφράζείΡ Ν οἱ· \ 3 | 5 | 3 Ϊ \ Β' ` Έ”

γωγη, ἐὰν όμως οί διοικουντες ειναι κακοηθεις καὶ Την απαλνἶη αξια εν πνευματιξ. Το πνευμα δεν ειναιΒ. . 9 ) "'

ανεκητοι, αφαιρουν οωθαιρἐτως απο οίονδηποτε ιστορικο εαν ηταν επρεπε απλως να απεικονιἔηΝ π κ σ κ ι

την εοίδα που του ανηκει και καταδικάζουν λοιοὺς καταατασειε χωριο προεατασειε και προηγουμενα2 | | | | Ν | \ Ἱ δ` θῖ 'Ϊ | ἕ /ολο ληρους στο φρικαλεο μαρτυριο της πεινας. και φυσικα εν α ειχε λογο υπαρξεωἐ­α Τ α | ` | ν Τ Φ ίνεται ὁλοκίθ ιο Ω δια ο α Τ θ ευτι­Οταν το ειναι καθοριζει την συνείδηση, οπως κη­ α α αι α αἱ Ψ Ρ Τηἐ Ρησα

3 Ἡ \ 3 \ Ϊ Ε |ρυττε 6 Μαρξ και ἐεζοικολουθοϋν νὰ κηρυττουν οι κἦε απο την επαναστατικη λντρωση: η θρησκειαγνησιοι καὶ οἱ νόθοι ἑπίγονοί του, η τελευταία δὲν ἶαιτεἶ να ξἶμζώση Τὸ νακαἀπὸ Τἑν χαθένοι Ρ­α€›

μας χρειαζεται, τὸ δὲ κακο θεσμοποιεῖται καὶ ενὥ αἱ επανασΤαση χΤνΤΤα σΤαἰν ααλνΤεΡαι ΤΤεΡΤπΤω`ἀγγάζεταγγ ἀφ° ἦς σῃγμἦς Τὰ πάνῖα ἐπκρἑπονταγ ση ὡρισμένα συμπτώματα. Μόνο τὸ απόλυτο μὲ

στὸ όνομα της ἀνάγκης. 3Απόλυτη αξία στὸν ὁίν­ σώζω” Τὸ σχετί­κὸ ὡἐ ἔσ)(_αΤνΙ ἐπωίωξη μὲ κανε!­

θρωπο καὶ ὡς ἐκ τουτου ἐλευθερία, δίνει μόνο η δαΤμ0νόλ”θΤΤΤ0 καΤασΤΡ0φέα· Σννεπὥἐ δὲν ΤΤΡω“

προτεραιότητα της συνειδησεως. ”Απόλυτη αξία Τεύεί· Τ) ὁθθθ ααΤανΟ!ν·`)Ι Τῶν αναθῶνι ὅπωἐ λένε

ὡς μετοχη στὸ ἀνυπόθετο καθ) ἑαυτην, Διότι απερίσκεπτα πολιτικοί καὶ οίκονομολόγοι, πρω­

στην πρώτη περίπτωση ἔχουμε ἐλεύθερη ἔνωση μὲ Τεύεί· ΤΙ ανθΡώΤΤ'·ναΙ ανΟΤξαΙ› ὑ7Τ> αὑΤ”θ δὲ Ταιν ἔννωα

τὸν Θεό, που αθανατίζει σὥμα καὶ πνεὕμα, στην ΤΙ δααωσύναι αΤΤΟααλύΤΤΤεΤαΤ ΤΙθΤαόΤΤ)€­ >ΑλΤΙθΤναΊ

δεύτερη ὅμως η ἐλευθερία θεωρεῖται φυσικο δι­ αΤΤανΤαΙσα σΤὸν σΟσ'·αλί·σμ·ό καὶ Τὴν αεφαλααααθα”Ν | π # ι : κ Ν κ Ν ‹ |

καίωμα, υπερανω τοὔ ὁποίου οὐδεὶς μπορει να ΤΤα δεν δΤνεΤαΤ› αΡα› "ΤΤ Τον πεδααυ Τηἔ Τ­σΤΟΡ'·α€›Ν κ› κ › Ν : « ί ι κ

τεθη, και είναι αὐταξία. Καὶ στην μὲν αθανασία αλλα Ταἰἔ ”θθ'·α·ηἔ› αα ανΤΟ ν'·αΤΤ με Την πΟλΤΤ'·ααὶ

της χάριτος τὸ ἐγὼ διαστέλλεται σὲ μία λειτουργία καί· Οἰαονοίαααὶ πλεωδοσία θεραῖύοννι ἐΤΤΤβαλλΟν“ί

πέραν της αῦτοσυντηρησεως, ἑνῶ κατα την ὀίσκη­ Ταἔ ὑψηλόΤεΡΟ βαθμὸ μαζοποίθσεωἔ ααὶ αΤΤ®ΤΤνΤ_

40 ἔιί

κτικώτερο κρατικό ἔναγκοιλισμό­ Τὸ πΡακΉχό› σημεῖο καταθλιπτικη, ἔναντι τῶν διαφόρων κοι­αἴφνης, ἀποτἐλεϋμα Η­ιαἐ ἴδανίκἦἐ χο'­νωνίκἦἐ ἀτ νωνικῶν συστηματων, τὸ δὲ μοναστηρι τοῦ Με­σφαλίσεωἐ καὶ ὁ ἐπίδιωκόμ­ενοἐ σκοπόῶ ἀνῃφά­ σαίωνα φαίνεται ασυγκρίτως πιὸ «ἑξελιγμένο»σκουν: η αείσφορὰ» στούς έπί τούτου ὀργανισμ0ύ€› από το σημερινὸ σωματεῖο καὶ συνδικάτο, πού ὁμα­λιπαίνει αφ, ἑνὸς «την κεντρικην γαστέρα, την δοποιώντας καὶ κατόπιν θεσμοποιώντας τὸν έγωι­ῶτα οὐκ ἔχθϋσαῃι κῦιμ­ίζει ὅμ­ω€ κϋρίωἐ τὴν συ­ σμό, ξεριζώνει τὸ αίσθημα της ευθύνης καὶ τηςνείδηση καὶ καθαγιαζει την αδιαφορία προς τον συντροφικότητος απο τὶς ψυχὲς τῶν ανθρώπων.πλησίον. απορρίπτω συλληβδην ἀνάλ0γε€ Ρ­ΟΡ· Ἱδανικὸ τοῦ μοναχισμοὔ εἶναι ό δότης° του συνδι­

Φὲἐ ἀλλὉλεΥΥύὉ€” Τί­9 θεωΡῶ ἐν "ΐθύτωἐ δευτεθεύοψ καλισμοὔ ὁ ανικανοποίητος καὶ πλεονέκτης. ”Ησες και έπικουρικές, διότι η φιλανθρωπία εἶναι ύπερχιλιόχρονη πνευματικη ζωη τῶν Μέσων αἰώ­αποκλειστικα ύπεύθυνη προσωπικη σταση, πρα­ νων πρὸ πολλοῦ πέρασε, όμως αὐτὸ δὲν σημαίνειΎμα ποὺ Ἱθ ἀπθόσωπη Ύθαφείοχθατίκθ μηλαψθ δὲν καθόλου ότι η τεχνοκρατία τῶν Νέων χρόνων υπε­μπορεἶ να διανοηθη και πολύ περισσότερο νὰ νομο­ ρέχει; η ποικιλία της μορφης και η συνεχης αλλα­θετηση. Πανικόβλητος απο τὸ βάρος Τῆς ἐλευθετ γη ἐνδιαφέρουν όποιον στρέφεται έξω, όχι όποιον

Ρίαἐι ὁ ἄνθΡωπΟ€ Τἦα; ἐποχἦἐ Ρ­αἑ ζηπῖ πανΐὶ σθέτ αντλεῖ μέσα του καὶ μία διαρκη έξαρση, πού

νει να μεταβιβαση την εύθύνη του καὶ αναθέτει διὰ πλέον δὲν σώζεται ίχνος της στὸ μαραμένο πρό­βοης (πῶς αλλιῶς!) στὸ κρατος να ρυθμίζη Τὴν σωπο της ἐποχἦς μας. Δὲν συμβουλεύω έπιστρο­ζωή ΤΟΟ­ Έδὥ ἔγκειται ἦ δύναμ­Β·­Ξ καὶ ἦ ἔλξη Του φη στὸν Μεσαίωνα, ακόμη καὶ αν ἦταν κάτι τέτοιοόλοκληρωτισμοὕ κι έδῶ αποβλέπει η σύγχρονη δη­ απολύτως έφικτό° τονίζω, ὥς αλλωστε ὥφειλα,μοκρατία, όπου οί πολῖτες ἐκχωροὔνε την οὐσία ότι η πεῖρα ἐκείνου του καιροἰῖ, μας θέτει ἐνώπιοντους στην κρατικη αρχη, μὲ την παρηγορη ἐλπίδα τοϋ αμείλικτου διλημματος, νὰ βιώσουμε τὸ πνεῦ­πινακίου φακης και λουκουλείου γεύματος. Μα­ μα της εὐθύνης καὶ της προσφορας νὰ χαθουμεταίως βέβαια, δεδομένου ότι ὁ πόνος εἶναι γέννημα στην αγριότητα τῶν συγκρουομένων συμφερόν­σκληρότητος καὶ όχι ἐλλείψεως μέσων, όπως προ­ των. Ἰἰννοῶ την ευθύνη ὡς ψυχικη ὁίνθιση και αγίαυποθέτει αφελῶς η ίδρυμένη «μέριμνα». (Η ύπε­ ταπείνωση, ποτὲ ὡς νομικη υποχρέωση δογμα­ροχη τοϋ χριστιανισμοὔ αποδεικνύεται σα αύτο τικη ἐπιταγη. ,Βαν η κοινωνικη δικαιοσύνη προκα­

<·ιοκ

42 ἔιδ

Ν Χ | Ν Ν Ι Κ Μ

λει ἐσχοίτη ἀδικία, οδηγώντας στον ὁλοκληρωτι­ ονων ο­τον κοσμο Τηἔ βνβλνοοί­νἰἔ ννωοεωἔ καν οχνισμὸ ,του χόμμαΐος Τὴν Τυραννία τῆς μάζας, ἢ δ,_ βέβαια, ὡς πρρσωπικὴ μύηση στὸ πνεὔμα καὶ τὴν

| Νο ¦ | 3 3 ` \ \

καιοσύνη της ταπεινώσεως υπάρχει ἐν ἐλευθερία, Τεχνη Τνὶἔ ζωνΙἔι|α`νΤνβα®·νεν\νοίΤ αοχνἰν ποοἔ Τνὶν| \

γιατὶ ὁ ταπεινὸε δὲν σκύβει τὸ κεφάλι κακομοίρι­ οξκη τνὶἔ <οχοπί|μοΤηΤα› νναῃ επνχοίοωνναο να κα­` \ Ν | ` θ

κα/ἀ7Θ»α ζὴ καὶ δροσίζεται μὲ τὴν ουράνια αὕρα λοψη Το οφνοναμονο κενο Τνὶο ονοοίονοεωο με οπο­, · Ἱ Ν | 2/ λ | |Δεϊγμα Της παρούσης ,ῳίσεως ἀξγων εἶναγ ,εἰ λογισμους των μεσων ορων, το κρατος προσαρμσ­

Ρ \ Ϊ Ν αν

παιδεία, τὴν οποία ὁ εκάστοτε πολιτισμός σφραγί­ ζεν' την ονοοοἶνοα ολη οτνἔ οονοῖμενἔ Των πΟλλων›\ 2 \ | Ἱ | Νζε, μὲ Τὴν προοπτική Του. =Αν,.ίθετα μὲ ,μὴν πα_ που δεν υποφερουν τις θυσιες και τους μοχθους της

λαγὰ ἐκπαίδευση ποὺ προσἡρμοζε Τὸν μαθητιχ ἀδιάκοπης προσπάθειας. Ποιότης καὶ μᾶζα δὲν3

στὸ ἔμπλεο νοηματος κοινωνικό καὶ φυσικό του οομβνβάζοντανι λθ δὲ πἰσννι οτν οον Τῳ χοονῳ Το3 | .Ν , | ) Ν \ 5 Ν 'ἶί

πε ι άλλον ἀναπτύσσοντα ό ι όνο τὸ νωστικὸ επίπεδο τοο αποοοωποο αονομοο οα εξοψωονὶι εν­7

μέρος τὴς ψυχῆς, ἀλλὰ ἐπίσης αίσθημα καὶ βοό­ ναι αυταπάτη. >Βν ἀντιθέσἕιπρὸς τους προικισμέ­ληση) Τὰ σχολεῖα μας Τὸν μυοὔν ἀπὸ Τὴν πώ Τρυ_ νους καὶ κοπιρίζοντες: ὴγμαζα τείνει σὲ μι|ὰ περσμ­

φερὴ ὴλικία, στο παγερὸ σύμπαν τῶν αφηρημένων Τεοω οαζοποῖηοἶὶ Μο· Ελχν σε ονοαοοονἶμοὴ καοωῖἑ

ἐννοιὥν, για νὰ τὸν ρίξουν απότομα σί ἕνα κόσμο βεοοοωνοον τον παονὶ Τοο πνεομανοἔι ποο Τοὲοα πἕα

χωρὶς σημασία. Τὸ σχολεὶο καλύπτει ἐκ τῶν πραγ­ βονονῖεναο οτηρν ονοίοἶονἰ παντων· Η μοίἶοί οἶννἶνω”

μάτων Ρ­έΡ0€ τἦἐ παιδείας καὶ ἀποδίδει όταν καλ­ κἶί· εοκολνοἔηομοὲἔ Το παξδν ἶννὶν ἶονολωξ δεν εξο­λ,ερ.Υ„ἦ ἐσωτεργχάγ ὅχγ ὅωω προσφέρη νεκρὲς γνώ_ λισσεται, και τουτο γιατι\ μονο οι βιωμενες στην

σεις. ”Η γνώση φυγαδεύει, το δὲ ὑποκείμενό της προσπαθειαἕντυπωσεις το ωριμαςουν. 'Οταν τι­καταντᾶ στὴν πράξη ἀπλὸ μέσον ξένης σκοπιμό­ ποἶο οἶν Τοο ονοαονοΞ'·|οποΡ·οννΙ\ναν\οποΤαννΙ› Ηον­

τητος, ἀντὶ νὰ δημιουργὴ δικό του σκοπό, όπου οαἱα οἶί νἔνη μαλοονκο› νἶοονχο ,χαν οΐαοπαομενοινὰ ἐκφράζωαγ καὶ νὰ ,ωΡ,αρχἦΤαγ. οπρτε αργοτερα δυσκολευομενο αναπτυσσει ,ενοχες

Καὶ οὶ δύο ἀρχὲς τὴς σύγχρονης παιδείας: σχο­ νεο" νἰα να μην Ϊονολνβη ίΐοταοαλλεἶαν οἱ απατίῖλεῖο για όλους· στὴν υπηρεσία τὴς κοινωνικης πραγ­ ωνα> οἶοωῖληλο (Ὁ Τοοί^ο,κίὶοί·Τη· Ο εχονἶοο εννοω μα”ματικότητος, εἶναι σαφῶς σαθρἐς. (Η γενίκευση ονὶμα εοοοννὶο οψνΙλο› ενω κάθε οπεοοοννὶ πράξη

9 Ν 9 | ` \ ξ \ 9 |,σῆς ἐκπαγδεύσεωςγ ὡς μαζωωη εἰσαγωγὴ των πα,_ αποτελει αυταξια, προσφορα χωρις υλικοιαντικρι­

44 έιὕ

σμα, ἔργο αμίαντο απο τὴν φροντίδα ἐπιτυχίας. <Η αξίες καὶ πίστεις, ὴ δὲ ἐξέλιξη της, μὲ τὴν ἱκανό­ευκολία πνίγει κάθε μέσα σκίρτημα, καλλιεργών­ τητα να πλαθη ἰσχυρὲς προσωπικότητες καὶ κατ)τας δὲ πνευματικὴ ραθυμία καὶ παθητικότητα ἐκ­ ἐπέκταση ὴγέτες απο τὸ ύψος καὶ τὴν μεγαλωσύνηθηλύνει. "Οσο πιο ἔντονη γίνεται ὴ ἐσωτερικὴ μου τὥν ὁποίων ἐμπνέονται οί πολὶτες καὶ μεστώνουν.ζωὴ, τόσο στερεώνεται κι ὁρθρίζει τὸ πνεὔμα μου. Τὸ έργο τοὕτο ανηκει στὴν ἐκπαίδευση, ὴ ὁποίαΤὸ πνεῦμα εἶναι παγοθραυστικό, ανεξάρτητο απο ὅμως αδυνατεῖ να θεραπεύη τὴν μηχανικὴ λει­τὴν ἐνημέρωση καὶ τὴν απειρία απερισπάστων δια­ τουργικότητα καὶ συγχρόνως να ὁδηγὴ σὲ ανώτε­βασμάτων, γιατὶ ἐν τοιαύτη περιπτώσει οί δημο­ ρες σφαῖρες. (Η αύθεντικὴ ἑκπαίδευση ἐξασφα­σιογραφοι καὶ οἱ αργόσχολοι πλούσιοι θα ἦσαν ἐξ λίζει λοιπὸν ὁπωσδὴποτε τὴν μετάδοση των κα­όρισμοὔ πνευματικοί, πραγμα τὸ ὁποἶο ούδέποτε, θιερωμένων αξιὥν καὶ των κεκτημένων γνώσεων,βέβαια, συνέβη, ούτε θα συμβὴ. (Η αύθεντικὴ αλλα ἐπίσης μορφώνει έλευθέρους ανθρώπους καὶπνευματικότης ἔρχεται απο ανταγωνισμό πρὸς ἑαυ­ ύπ, αύτὴ τὴν ἔννοια ‹‹ὀίχρηστους›› για οὶοδηποτετὸν στὶς απαιτησεις τοὔ ἔργου πού αναλαμβάνω σύστημα, ύπηρετεἶ δηλαδὴ τὴν ζωὴ, προσφέρονταςκαὶ όχισβεύει

5"ρε

Ρὶ

ὁ διαγκωνισμὸ έγωισμὥν, όπως πρε­ ἐκείνους πού μὲ τὸ ἦθος καὶ τὸ πνεύμα τὴν πλου­παιδαγωγικὴ της ὲποχἦς, θέτωυα ὡι; τίζουν. "Οταν απλὥς ἐπανδρώνη τὴν κρατικὴ διοί­

ον ) | αν Νστόχο της ὑπάρξεως τὴν αναγνώριση εκ μ­ΘΘΘὉΩ κηση καὶ τα γραφεια των ἐπιχειρὴσεων, παράγειτῶν αλλων. ὁμοιότυπα ἐξαρτὴματα, στερούμενα ίδίου λόγου

)Απατηλα εἶναι καὶ τα περὶ παιδείας στὴν ύπη­ υπάρξεως, καὶ καταντα ἑπομένως ολέθρια.ρεσία τὴς «κοινωνικης πραγματικότητος». Κατ, (Η πραγματικὴ παιδεία μεταβάλλει τα πάντα σὲαὐτὴ τὴν αρχη, ὴ ύπαρξη μας προσδιορίζεται απο πρόβλημα. ”Αντὶ όμως να κάνη τὴν αληθεια ρευ­τὶς ύλικὲς συνθὴκες, ὴ δὲ ἑκπαίδευση ὀφείλει να στὴ καὶ αμφίβολη, ανακηρύσσοντας τὸν ανθρωποἑτοιμάζη στελέχη, πού θα εξασφαλίζουν τὴν καλύ­ μέτρο πάντων, προκαλεῖ μια βεβαιότητα αδογμά­τερη δυνατὴ απόδοση τὴς βιομηχανίας καὶ της τιστη, πού απο τὸ γόνιμο αδιέξοδο τοῦ «οίδα ότι

Ν Ν › ι ·ε Ν κγραφειοκρατικης μηχανης. <Ο ανθρωπος εν του­ οὐδὲν οιδα», βυθίζεται στὴν ρίζα της γνώσεως ὴις· Ν Ἡ 7 Ι Ύ Ντοις ειναι πνευμα δημιουργικό, οπότε ὴ μεν ευστα­ αύτογνωσία. Σκοπός δὲν ειναι να ύπερτραφη ὁ νέος

θεια της κοινωνίας του συνδέεται μὲ παραδόσιμες διανοητικά, αλλα να καλλιεργὴση τὶς ψυχικές του

ἔιθ 47

ι

ἰδιότητες και νὰ διαμορφώση χαρακτηρα. 'ΌπωςΝ την ὑποταγη τῶν δημοσιογράφων εἰς τὰ «γεγονό­

η θεωρία τοὔ ”Αγαθοὔ, ἔτσι και η παιδεία ὰπευθυ­1 τα». <Η κοινωνία δὲν εἶναι κοπάδι, ώστε νὰ ποιμαί­

\ Ϊ Ἐἶ ` Η \ Ϊ | " | | ` |νεταί στην συνολγὶ υποῳξη και Οχι σῃὶν ΦΟΧΡὉ Υνω­ νεται, είναι κοινοτης προσωπων και χρειαζεταιση, η ὁποία ἐφί όσον κυριαρχεῖ, δημιουργεἶ. θεατὲς πνευματικη ηγεσία ὰντάξια του χαρακτἦρος της.

Ν Ν Η ιγ Ν Ν Κ 3

Τηἐ ζωηἐ καὶ ΧΟΦΤ3 ἐπέχΤασὉ ἰσχυρὲἑ πωυποθέσει­2 <Η παιδεία συνεπως καλειται νὰ μορφώση το αδια­·;· Ν Ι \μοιζοποιησεως. ,Εξ ου η ἔκπτωση της παιδείας σὲ μόρφωτο, όφείλει δὲ νὰ ἑτοιμάζη όχι τὸν ὁιποιο και

Ν ε κ ι ι ± ; › Ν ,| : υ κ ο : ‹ ιστειρο ενημερωτισμο και τεχνικ εξειδικευση εκει απ οι Ο αζανθ ωπο ουτε τον αγερωχο υπεραν­ιπ κι Νη | 7 κ τ ργιμιιρ ίκ κει 9! >#που επρεπε να γινεται διαρκώς συνθετικωτερη και θρωπο, αλλα τον θετικο και υπευθυνο ελευθερο αν­3 ` \ \ \ | \ ἔ | , |απο το πιο χαμηλο μεχρι το υψηλότερο επιπεδο, θρωπο, τὸν ἔχοντα χρεία ἑνός.

\νὰ μην ξεχωρίζη ποτὲ τὸ συνολικὸ ἀπὸ τὸ κομμα­ ,γ

| 3 | \ \ Ώ |τιασμενο. Βνδιαφερομενη για την αποδοτικότητα ε

ι κ κ Ν κ ι α λ κ \ | Ν α 8 π εκαι την προσαρμογη του πραττειν σε ενα ογικα Στο βαθος των προηγουμενων ιαγραφονται οι μΝ ιω \όργανωμένο κόσμο, η ἐξειδίκευση προάγει την πα­ Κι γάλες σκιὲς του Ντοστογιέφσκη και του Νίτσε, και

θ # ›Ν:ι κ, λ λ 68 \ \ς­ ,χδ χ ` Ν π οι ελβωὉΤί·%ΟΤὉΤα› ενω απθ “Νιν π ειψα Τηἐ Ἡ Ὁμοσωτ δεν θα ειχε α ικο κανεις να μου προσαψη, οτι ανα

1 ι κ » Ν 3 : ι ιι Ν ι ι κ | · #­Υθαφίαι με "Πέ μ­υμαδεἑ Των ανεξελεΥ%Των πια θε­ φως καταμεσημερο. Με τουτη την διαφορα. ξεκι

ι ι ι ι ± | ¬¬· Νραποντων της, μολυνει παντοιοτροπως την ατμο­ νησα ἀπὸ τὸν μηδενιστικὸ χαρακτηρα της σημεΝ Ν Ν Ν κσφαιρα, ἀφου η τεραστία διάδοση του ἐντύπου, ρινης υπάρξεως, που απεκάλυψε ὁ πρωτος και

ω |ἐλῃὸἐ του ὅΐι­ κοι­Μίζει Τὰ πνεύμοῃαγ βασίζῃαί σὲ οἰκειοποιηθηκε δημιουργικὰ ό δεύτερος, όπως δει­καθημερινη κοπη δασὥν. (Η υπερκατανάλωση χνουν οἱ κατάσπαρτες δηλώσεις θαυμασμοὔ άνα­± Ν ι ε σ ι ε › : : χ \ \ ρ › ι ·×·ιδεων και9 ειδησεων και η ακατασχετη πολυλογια, ι γνωρισεως και τα σχολιασμενα αποσπασματα των

| 3 .Μ | Ανδειχνουν επικινδυνη ανωριμότητα του απροηγμε­ Δοιιμόνων, στὶς σημειώσεις των Καταλοιπων του,νου» δυτικοὔ ἀνθρώπου, η μὲν όραση του ὁποίου πλην γιὰ λογαριασμό μου μᾶλλον γιὰ λογαριασμόἑκφνλίζῇαι ἀπὸ συνεχεἶς ἀναγνώσεις ἐφημερίδων μας, διότι θέλω άκριβὥς νὰ περάσω την ελληνικηκαι μεγάλης κυκλοφορίας περιοδικὥν, η δὲ αίσθηση ι, πνευματικότητα άπο τις συμπληγάδες του ρωσι­τοὔ μέτρου και της καθαρότητος αποβάλλεται στην 'ιι κου και τοῦ ευρωπαϊκοὔ στοχασμοὕ.< | ( \ | Ἱ Ϊ | Ϊ Ϊομιχλωδη υπερθετικη λογοδιαρροια, που καλυπτει 'Ο Ντοστογιἐφσκη συλλαμβάνει την συγχρονη

ιε ι ιο4

εκ

Ηοκ

Ο

ψυχη να παραπαίη στὸ σκοτάδι της, απὸ την πρώι­ μ Ν

μη αποτυχημένη του νουβέλα (Ο αλλος. ,Εδω πρω­ Ό

τοεμφανίζεται ὁ τύπος ποὺ απὸ τὸν αθρντύνωφ

η, υνθηκες καταρρεύσεως τὥν αξιων, μόνοαν ουσιωθη τὸ φαινόμενο, ἐὰν δηλαδη γίνη αξία η

ισ

, 8 | κ ε ›: θ › 3 #ε ηση υναμεως και ο αν ρωπος κατ επεκτασητης Σπιτονοικοκορας θα ἑξελιχθἦ σὲ Ρασκόλνι­κωφ, Σταυρόγκιν και ”Αρκάντι Ντολγκοροὔκι, για ιο ΝΤ0σΤ0Υγἐφσκη καὶ ὁ Νῇσε ­δὲν εἶμαινα καταληξη στὸν Ἱβαν Καραμαζώφ: ὁ απροσάρ­

3 | Ϊ 3 Ν \ | `οστο ονει οπολο ου α νε τ ν Ν Νμ ς Ρ ς π Ρ ῃαί' ὺο κοσμο για μας ξεγελα ότι ὁ ἔνας πιστεύει στὸν Χριστό, ἐ

δημιουργός

οκ

<ειοεὅ­

πρὥτος ποὺ τὸ λέει­ βρίσκονται πολὺ κοντά. Μ\ 3 \ \ | ( \ `να λυτ ωθ απο το α ο ° ο ι . τἀπ ά ρων ιἐβψαλέο Τίἶ Ρ έώζἰυω Τρὸωἕ'ανἔΤ::7ῖ) ἶἔἑ' άλλος δηλώνεται αντίχριστοςίι Θα ίσχυριζόμουν

Ρ γμ ς ης Υ Ω) ρχ μάλιστα πως σὲ τοὔτο συμπίπτουν, ἐφ) όσον ὁ Νί­‹‹προοδευτικοἶ›››, τοῦ μαρξιστη τοῦ αναρχικοὕ και | \ \ \ ` 0? Ϊ

Ζ τσε διαστελλει τον Χριστο ­Θεο για ολους τουςτου τρομοκρατη, ο οποιος ομνυει στην αγαπη χω­ ,Ν

λ 9 ) Ν | ί 3/ πϊ Ἡ Ιρις ν αγαπα, διοτι πιστευει ισως η δεν πιστευειΧ Η \ \

αιωνες, καθὼς ἔγραφε­ απὸ την ρωμαιοκαθολικηκαὶ την διαμαρτυρόμενη Ἱἶκκλησία >Ορθοδοξία,| | ) | Ηδιολου στον Θεο απο ιπτει ο ω αν ανδον τ ν Ν Ν ­

° ρρ μ ς αφ Ὁ ἐννοειται, του ηταν αγνωστη), οι οποιες τον επρο­Δημιουργία. “Οσο για τὸν Νίτσε, οὔτε απάνθρωπο δωσαν και για τις ὁποῖες ὁ Ντοστογιέφσκη ἐκφρα­δεσπότη ὁ α ατί εται ούτε κοινωνία να ισ ι ί 3 Ν

· Ρ μ ζ 7 ζ Ϊἶἶηι ζόταν μὲ τὸν ίδιο τρόπο. ετεκινώντας καὶ οἱ δύο) ` , | ` | \αλλα α ωνιἶεται να διασωσ ε ν .., τί °< Ὁ, Το ῖΕνΦυμ:α° σ Ξ ἶἶ από τὸν εύρωπαικὸ μηδενισμό, βλέπουν στην αστι­

κοσμο οπου ο Θεος εχει πεθανει. Ο θανατος του ι ν ι ι | ι 3 ..Θ ·`· δι τ· εθ Ν κ × ε· ± κ

ΞΟὉ Ξν Ειναι Οί. Ξίίῖΐίλίθ Χηρὐγμθί, είναι ανθίφθρα\ \ Ϊ Ν Ϊ Η \στον δενισ ο που α κυ ιευσ ταν οι νικαμη μ” μ ς ρ ε) Ο ξ φ άνθρωπο, στὸν πλάνητα και παρακμία ίδεόληπτο.

διαπιστώσαμε απουσία ανωτέρου προορισμοὔ και( Ϊ | \ \επομενως νοηματος. Στον παθητικο μηδενιστης ψυχης η ὁποία στερεῖται σκοποὕ και λόγου

"Έ|ο„ο|

κη δημοκρατια και τον σοσιαλισμο, τους ολετηρεςκάθε αξίας, αντιπαραθέτουν δὲ τὸν θετικὸ ἐλεύθερο

Μπορεῖ να μη φέρνουν απολύτως δικη τους αλη­θεια, φέρνουν όμως δικη τους βαθεια κατανόησηὡρισμένης αληθειας δεκαεννέα αἰώνων χριστια­

μὲν Ντοστογιέφκη θα αντιπαραθέση την καρδιακη νισμοῦ. ΩΗ ἀναμφίβολη Τούτη ωηγἐνεγα δὲν\ Ν | Ν Ν ί Ω \ |συντ ι του «θεο ο ου» λαου τ Ρωσια ο δε Νι­ Ν

Ρ βη φ Ρ ης ς° μαίνει πάντως και ταυτότητα. Ἱδανικὸ του Νίτσετσε τὸν καθα τί ιο ἐνε ὸ δενισ τὸ τοὕ ποι τι­μ

Ν. 3| 9 Φ ξ | Ν \ Ϊ Ϊκου ε ου α ου πνευ ατικοτ πο ει να υπα ­ Ν Ν 3ργ ® φ Ὁ μ ης μ Ρ ρ λαμβάνει τὸν θάνατο του Θεου, ηγουν τὸ πεπερα­

ὕθ

εἶναι ὁ ὺπεράνθρωπος, ἐκεῖνος δηλαδη ποὺ ανα­

ὕἰ

σμένο του, αναζητώντας τὸ ἔσχατο σαν θέληση δυ­νάμεως καὶ απεργαζόμενος αίώνια ἐπάνοδο τοῦ αύ­τοὔ, αντὶ σωτηρίας ἐπέκεινα. Έπηρεασμένος απὸ

τὸν βιολογισμὸ της ἐποχης του, ὁ Νίτσε αναγνωρί­ζει ακλόνητο κοινωνικὸ ῦπόβαθρο στην φυσικη

| |ὶεραρχία καὶ σαν αλλος Βασιλιδης, δινει προτε­

σταση παράγωγη, ὕψώνουμε τὸν ἐγωισμὸ σὲ αρχηΗ Ε Ι ϊ \ 3 Ι Χ Ν

ζωης, οπου υπαγουμε και την αγαπη. Και μπορει\ ` | 9 / 3/ Ε 3 | 3 |

μεν να δειχνη εκ πρωτης οψεως η αγαπη εγωισμος,ἐφα όσον αγαποὕμε αλλα ἐγὼ σαν τὸν εαυτό μας,ὅμως κατα βάθος είναι η ἐλευθερία μου απέναντι

\ Ϊ | Ϊ Ω 3 | Ν 3 | Ϊ (στο εγω, διοτι η αγαπη στερειται οργανου και επο­

Ϊ Ἡ | \ Ώ Ω \ \ Ἱ | ,Α |μενως δεν γινεται να αγαπουμε με το εγω. φηνωΙ ` Μ 7 | Ν 3 | ἌΒραιοτητα στο ενστικτο εις βαρος της αγαπης. ξ

οὕ η αντίδραση του στὸν χριστιανισμό, λίκνο, κα­θὡς φαντάζεται, της σύγχρονης δημοκρατίας, αφοὕμὲ την ίσότητα ψυχὥν καὶ την δια του σταυροὕθέωση, ανέρχονται οί κατώτεροι καὶ αδύνατοι, για

\ | \ ἔ Ϊ \ ) < Ν ξ |να καταστρέψουν τις αξιες, που εξ ορισμου υποθε­

κατα μερος οτι ο εγωισμος ειναι πνευμα και οχιένστικτο, γιατὶ η θέληση ὑφίσταται ὡς ἑνότητα τοῦόντος μὲ το νόημα της ύπάρξεως, προτοὔ να συναν­

τηση τα στοιχεῖα τοϋ κόσμου. Ένῶ λοιπὸν ητάξητοὔ ὑπερανθρώπου φαντάζει μεταδημοκρατικη, όχι

×ζ μόνο δὲν αποφεύγει τα γνωστα αδιέξοδα, παρὰ τατουν ανωτέρους. Μπορει κανεὶς να συμμερι εταιόσα καταμαρτυρεῖ ἐναντίον της αστικης δημοκρα­τίας, να απολαμβάνη την καταλυτικη του κριτικη,όχι όμως καὶ να δεχθη την βιολογικη αφετηρία τῶνφρονημάτων του, διότι θα καταληξη να θεωρη τηνἐλευθερία φυσικη ίδιότητα καὶ να την διαχωρίση

έπιτείνει, γιατὶ προκαλεί ὡς αντίδραση ὁλοκληρω­τικη κοινωνία της μάζας. (Ο ύπεράνθρωπος εἶναιἔργο τέχνης καὶ βγαίνει απὸ τὸ κεφάλι τοῦ Νίτσεσαν αλλη >Αθηνα° μια ὐπέρογκη απόλυτη συνείδη­ση, πού διεκδικώντας τὸ παν, παραβλέπει τα ανη­

^`® Ν Ϊ 3 Ν \~ ­ < > ι ­· × λιγα σκοτάδια της ψυχης, παρασύρεται εκει και

απὸ την αξία. >Αφ” ης στιγμης η αναγκη γεννα την< >ξ× καταρρέει. (Η ψυχικη ὁλότης υπερβαίνει την συνεί­

\3 | | ξ ) | ( |ανθρωπινη κοινοτητα, η ελευθερια υπαρχει ως α ιακαὶ ὁ διαφορισμὸς τὥν κοινωνικῶν λειτουργιὥν δὲν

ανάγεται κατα συνέπεια στὸ ἔνστικτο, ὁπότε θα

εννιό ασταν ”ὶ αύθέντες δ δοὕλοι όπως λό ου7

Νδηση και της προσθέτει μία αθέατη πλευρά, η ὁποίαφωτίζεται καὶ ημερώνει στην αληθεια τοὕ προσώ­που, τὸ δὲ πρόσωπο, η ηθικη δηλαδη ύπαρξη, ανα­

Ν ι ι δεικνύεται στην κοινωνία της εύθύνης, ποτὲ στηνχάριν οὶ μέλισσες, αλλα ακριβως στην δυνατοτητανα ημαστε καὶ τα δύο. Θεωρώντας την φύση τοὕ θέληση δυνάμεως.

ι = ι × × × ι “Οταν κοιτάζω τὸν καθρέφτη, λέει ὁ Νίτσε, ανα­ανθρωπου ενστικτωδη και την πνευματικη του δια­

ὔΖ63

Νκαλύπτω τὰ πρἀγματα° ὅταν γυρνῶ στὰ πράγματα, τὸν ἐνετόπισε έν τούτοις στὸ πεπερασμένο του ὰνὰνακαλύπτω τον καθρέφτη. Στην φραση τούτη ὰνα­ θρώπου κι ὅχι στην απεραντοσύνη του. ,Αλλὰκεφαλαιώνεται η σκέψη του, πίσω της ὅμως βρί­ πόνο δὲν προέρχεται απο σύγκρουση πράξεως και

κο”

σκεται τὸ καθ, ἑαυτό και ὀίπιαστο τῶν κὰντ και μοίρας, γιατὶ τὸ ὀίγνωστο στην ἕκβαση της πρά­Σοπενάουερ, η εύρωπαίκη έκδοχη τοὔ πλατωνι· ξεως εἶναι η ἐλευθερία. (Η ὀδύνη της έλευθερίας,

Ν \ 2 ) ! 3 Ι Ν θ Ν Ἱ Ξ | Χ Ά 8σμου και η αφηρημενη ουσια της ρωμαιοκα ολικης που ο Νιτσε δεν λογαριαζει, ὁ ηγεῖ την ύπαρξηθεολογίας. (Η ίδέα τοϋ κατόπτρου ριζώνει στην στην λύτρωση, χωρὶς νὰ την ίσοπεδώνη νὰ τηνὰντικειμενοποίηση, προκαλεῖ δὲ την ὰντινομία του τακτοποιη. Θὰ ἔλεγα μαλιστα την ἑξυψώνει, ἐπεικαθί έαυτοὕ, γιατι ὰν τὸ τελευταῖο μεσιτεύεται, δη την νοηματοδοτεῖ καὶ κατ) αὐτὸ τὸν τρόπο την

Ϊὰποτελεῖ τυπικη λογικη προϋπόθεση, ἄρα δημιουρ­ γλυκαίνει.

έῇε

σκ

Η

γημα ανθρώπινο, και ὅχι ὰνυπόθετη ὰρχη. (Η πλα­ Θὰ πρέπη παρεκβατικὰ ογραμμίσω, ὅτι ηιεὁλει ε : ι κ ιν ι ι Ν ›

\

τωνικη ι εοι υφισταται ωστοσο και για τα αλλα, φιλοσοφικη σκεψη των αρχαίων κλασικῶν δὲν εἶ­προκύπτει δηλαδη ὡς φῶς, ἀντὶ δὲ νὰ μένη ξένη ναι διόλου ὁρθολογιστικη, ὅπως θέλει ὁ Νίτσε καὶ

Νπρὸς τὸν ὁίνθρωπο καὶ ἀσύλληπτη, ὅπως τὸ καντια­ οἱ νεώτεροι διανοηταί, γιὰ νὰ της φορτώσουν τὰνὸ πρᾶγμα καθ, ἑαυτό, συγκροτεῖ κατ” ἐξοχην γνώ­ αμαρτηματα τοὕ εύρωπαϊκοὔ πολιτισμοὔ και κατ”σιμο ὑπὸ μορφην καθαρτικης μεθέξεως. Θὰ πρέπη αύτὸ τὸν τρόπο νὰ τὸν ἐξιλεώσουν. Τὸ διαπιστώνειἐπομένως νὰ δοὕμε στην σκέψη τοῦ Νίτσε τὰ ὅρια κανείς μελετώντας τόσο την πλατωνικη θεωρία τῶντης Δύσεως και ὅχι κάτι πέραν αύτης, την κρίση ἰδεὥν, ὅσο καὶ την μεταφυσικη τοὕ ,Αριστοτέλους,της εἰς τὸ μη περαιτέρω. Ἐὰν τὸ νόημα εἶναι ἔργο διότι δὲν παρέλαβε η Δύση κάποιον «θετικιστη»ὰποκλειστικὰ ὰνθρώπινο, η ἐλευθερία πού το συ­ >Αριστοτέλη, ὰφηνοντάς μας τὸν ιιίδεαλιστη» Πλά­νιστδι πῶς γεννιέται, Ἱἰ ἐλευθερία οὔτε ὐπάρχει τωνα, παρὰ τις διαβεβαιώσεις δικὥν μας καὶ ξένωνστον κόσμο, οὔτε μπορεῖ ὰπὸ έκει νὰ προέρχεται, «είδημόνων», ἀλλὰ οίκειοποιηθηκε ὰμφοτέρους μὲεπειδη σ” αύτη την περίπτωση τὸ νόημα βρίσκεται τὸν τρόπο της και μὲ τὸν πρακτικό της νοὕ. Ἱἶστην έπιφανεια, ὁπότε ὅλα έπιτρέπονται, νόημα ἰὁέοι εἶναι δυνατότης ύπάρξεως, υφίσταται δὲ ὡςἔχει μόνο η δύναμις και ἐκείνη παρέλκει. (Ο Νίτσε ἑτερότης καὶ ύπόσταση διακεκριμένες μεταξύ των.ζἢΐησε σΤὸν πόνο την μεταφυσικη της ὑπάρξεωω, (Ως ἑτερότης διαφέρει ἀπὸ τὶς ιδέες οὐσιωδὥς° ὡς

54 ΒΒ

Η9×ΞΕ­

ὐποκείμενο διαθέτει αὐθυπαρξία, δημιουργικὴ ένέρ­ ἀπλῶς γνωσιολογικά, ἀλλὰ τὰ ὁλοκληρώνει.γεια και ­δυνάμει­ αὐτοσυνειδησία. Χωρίς αὐτὴ αὐτὰ ἰσχύουν, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, και γιτὴν διάσταση, ὴ ίδέα μένει παθητικὸ ἀντικείμενο, Αριστοτέλη, πού ζητησε νὰ προσπελάση τὴντὸ ὁποῖο παριστὰται καὶ ἀναπαριστἀται, πλὴν δὲν ἀποκλείοντας τὴν ἀντικειμενοποίηση. Ούτε

ἔἕἔ­Ξ­<Ων

μπορεἶ νὰ ὐπάρξη. Τὸ ἀντικειμενικὸ προκαλεἶ τὴν περι ὐποστάσεως πρόκειται, ἀφοὔ στὸ έβδομο βι­Ν , | Ν ­× › Ν καίσθηση τὸν νου, όχι όμως καὶ τὴν θέληση, πού βλιο της Μεταφυσικης κρίνει ανεπαρκη την ἀπο­

ω : 'Ν °› 3 | ( 3ύποθέτει ἐνδοχώρα του όντος και σαφη, η έστω κλειστικη της κατανόηση ὡς υποκειμένου, ούτελανθάνουσα, προσωπικὴ ἀρχὴ. ὐΑφ> ὴς στιγμης ὴ ὐπάρχει ὡς γένος, ὁπότε θὰ ἦταν οντότητα δεκτικὴ

, ε Ν › Ν ·› Νἀρχὴ έχει θέληση, ὁ άνθρωπος ἐπιδιώκει νὰ ἐναρ­ ορισμου, αφου τὸ ὸν «λεγόμενο πολλαχως», καίτοιμονίση προς ἐκείνη τὴν δικη του, ὴ δὲ ίδέα τοὐ ”Α­ πρῶτο νόημα, ειναι ένα έκ τῶν νοημάτων. Ἑξ ού

γαθοὕ ἀπὸ οὐσία ὐπερκόσμια γίνεται ἐλευθερία. (Η ὁ χαρακτηρισμός τοὕ νυν, στὸ δεύτερο βιβλίο τηςΝ Ν ~ Ω ! ε Νπλατωνικὴ ἰδέα του ὐΑγαθου ἐσωτερικεύειτὴν σχέ­ Φυσικης, ως περατος ταυτόχρονα και όλου, του

ση Θεοὔ και ἀνθρώπου χωρίς νὰ τὴν μειώνη, και όλου δὲ ὡς «ἐκστάσεως» και της κινησεως, ὡςκατ) αὐτὸ τὸν τρόπο εὐρύνει τὴν συνείδηση ἀπὸ ιιἐκστατικηςυ' έξ οὐ ὴ έννοια της αίσθησεως καιτὴν σφαῖρα τοῦ ἐγὼ στὸ έμεῖς, τὴν κάνει δηλαδὴ της ὴδονὴς, ὡς ένεργείας τελείας, στὸ δέκατο βι­) ` \ | λ |ζ λ| Ν Ν Ν / 3 ) |ατομικη και συναμα φι α η η, προετοιμα οντας β ιο των κων ικομαχειων, εννοια επιφαινο­τὴν μετάβαση ἀπὸ τον «άγνωστο θεο» στον Θεάν­ μενη στο νυν, πού ὡς ὅλον συνέχει τὴν ψυχικὴ πα­

Ν \ |θρωποἶθ Θεὸς φανερώνεται στὸν κόσμο και διὰ του ρουσία, με συνεπεια ὴ ἐγχρονία νὰ προκύπτη ἀπὸΝ 9 Ν 3κόσμου, όπου ἀνὴκει τὸ σωμα μας, ὴ δὲ παρουσία τὴν εγρηγορη συνείδηση του ἀνθρώπου και όχι ἀπὸ

του εἶναι πάλη μὲ τὸ μὴ δν καὶ μηδὲν τοῦ πνεύμα­ τὴν πορεία του πρὸς τὸν θάνατο.τος δίκην Δημιουργίας. Τὰ πλατωνικὰ ἀρχέτυπα (Ο Ντοστογιέφσκη προλαμβάνει και καλύπτειὐπ” αὐτὴ τὴν ἔννοια δὲν συγκροτοὔν ὐπεραισθητὰ τὸν νιτσεισμό. Ἑν ἀντιθέσει πρὸς τὸν ποιητὴ τοϋριζώματα λογικούς τύπους τῶν όντων, όπως δέ­ Ζαρατούστρα, πού έχει πρὸ ὁφθαλμῶν τὴν κρίση

Ν Ν χ Ν Νχονται οί σχολαστικοι καὶ οἱ νεώτεροι φιλόσοφοι, του καθολικισμου και της λουθηρανικης ὁμολογίας,

'Ϊ \ \ θ θ Ν \ ζ | 3 Ϊλ 3 ` ξ ω ) ` \ Ν Ν 30 θ 8 | `ειναι, για να υμη ουμε τους βυ αντινους, απο υτοι αυτος εκινα απο το πνευμα της ρ ο οξιας, γιαπροορισμοί, ὴ μέθεξη τῶν ὁποίων δὲν θὰ θεμελιώνει νὰ ἐνεργοποιὴση τὸ τεράστιο πάθος της σλάβικης

ἔιθ ἶ›7

ψυχης σὲ μία νέα θρησκευτικη συνείδηση. >Ανα­ με δὲ ὡς θέληση δυνάμεως, ὁπότε μετατρέπεται σὲΙ? \ ) | | ) Ν < | §γνωρίζει την βαθύτερη ἐσωτερικη διάσταση κάθε οργανο και επανερχεται ετσι ενταυτῳ, η μολις εκ­

ατομικης καὶ κοινωνικης κρίσεως, αλλὰ θεωρεῖ βληθεῖσα χρηστικότης; (Η Δημιουργία κατανταὁδηγὸ στην ένα σκοτεινό ῦπέρλογο αίσθημα, ζοφερη, ἐὰν δὲν πιστεύω σὲ κάτι ανώτερο κι αὐτὸτὸ ὁποῖο η λογικη έρχεται ἐκ τῶν ὅστέρων νὰ ἐπι­ ακριβως προσφέρει η ψυχη μὲ την αθανασία της.κυρώση. Τὸ μυστικὸ της βουλησεως, δείχνειὁ Γκο­ Χωρίς τέτοια πίστη, η ὅπαρξη μου στερεῖται νοη­λιάτκιν καί ό ῦποχθόνιος άνθρωπος, βρίσκεται στὸ ματος, ὁ παραλογισμός της (Γιατί νὰ είμαι άνθρω­ασυνείδητο καὶ συνεπὥς η αξίωση του αγαθοὔ ὡς πος καὶ όχι κάτι άλλο, Γιατί νὰ βασανίἶζωμαι καὶ ν

προιόντος ελευθερίας, δὲν εἶναι κατ) ανάγκην ἔλ­ πονὥ,) μένει αναπάντητος κι ἐκεῖνο που έχωλογη καὶ ἐπωφελης. Καὶ ὅταν ακόμη βλέπω ὅτι δύο κάνω εἶναι να αὐτοκτονησω να τρελλαθὥ.

ι δ| | ν Ν χ | Ι ΜΧ Υ 3Ο θ 8 ξ| 2 Ν Ι 3 Άκαι υο κανουν τεσσερα, μπορει να γραψω πεντε, ε την ρ ο ο ια ο τοστογιεφσκη ανοιχτηκεγιατὶ ἔτσι μ” αρέσει. Τίποτε δὲν βεβαιώνει πὼς ὁ σὲ νέους ορίζοντες, χωρίς να αμφισβητηση τον Θεό.άνθρωπος πράττει μὲ γνώμονα τὸ συμφέρον, ὅπως Ξεκίνησε κι αὐτὸς απ) τὸ μηδέν, βγηκε ὅμως στουςθέλει ό Νίτσε, οὔτε, πολὺ περισσότερο, πὼς ταυ­ αντίποδες τοὔ ῦπερανθρώπου. *Η ειναι ατέρμων ητίζει τὸ συμφέρον μὲ το αγαθό, διότι άν κρίνουμε αβυσσος, οπότε μας καταπίνει, κάπου τερματί­απὸ τὸν ἐνστικτώδη άγριο καὶ τὸν τόραννο, ξεχω­ ζεται, οπότε αρχίζει η μεταμόρφωση. Τὸ κακο εί­

εν ξρίξει όπωσδηποτε μεταξυ ηδονης καὶ πόνου, ὅχι ναι σωστικὸ υπὸ τὸν ὅρο ὅτι κάποια στιγμη στηνὅμως καὶ μεταξὺ καλοὕ­κακοὔ. Ἰἶαν καλό ηταν τὸ οδύνη του συντριβόμαστε κι ὅΤι· ἐξ αἱ­Τίαἐ ἀλῳ'­βὥἐῶ×έλι ο λα ε ὸ δὲ τὸ κακό τότε πὥ ἐ είται τω συντ ι Ν κατο θώνου ε να συνέλθωαε καὶΨ μ° 7 Ρ σ ς 7

` / Ν 9 Ν < | ` ξ 3 Ϊ ` Ν ` ξ ­\ | Έτο χάρισμα, πως εξηγειται η θυσια και η ευθυνη να μεταβληθουμε. Πλην η μεταβολη τουτη, ωςγια τὸν άλλο, Εἶναι δυνατον κακὸ καὶ καλὸ να διερ­ αὐθυπέρβαση, χρειάζεται όπωσδηποτε συνέργεια

νεόουν αντιστοίτ ω λά καὶ ω έλεια ὅταν Ω τοὕ λό ου ιατί έτσι όνο αὐτονοαεῖται τὸ έ ὼ κιμη Χ. (Ξ η φ › η ιὡ έλεια τοῦ ώου ένα στὸ ἔνστικτο τοϋ δὲ αν­ ἐν τέλει επε να τὸν ἑαυτό του όδὲ λό ο ὡ νω­φ μ· ι › ν 7 θ

θρώπου φθάνει την αληθεια; Καὶ εἶναι δυνατὸν νὰ στόν, εἶναι τὸ μέγα κενὸ στὸ ἔργο τοϋ Ντοστογιέφ­υψώνουμε την αληθεια σὲ αὐταξία, για να την κα­ σκη. Τὸ πραγμα ἐξηγεῖται, αν λάβωμε ὐπ= όψη

χ 3 χ | | χ χ Ν \ Ω | Ι Χ Χ 3θαρωμε απο καθε χρηστικοτητα, να την κατανοου­ πως οι Σλάβοι προσηλυτισθηκαν μεν στην Ορθο­

52!ζ

εξκ

Β8 Βθ

δοξία απὸ τους "Ελληνες δὲν οὶκειώθηκαν ἐν του­Ἡ \ 3 Χ ί \ 3 |τοις και το ελληνικο πνευμα που την εμποτιζει,

7 σαν στὴν Ρωσία, ὴ ψυχὴ αὐτὴ δὲν έφθανε στὸ απρο­\ ) Ϊ Ϊχώρητο, όταν ὅμως ὁ κομμουνισμος επέβαλε δικες

αποκλείοντας κάθε φυγὴ πρὸς μεσσιανικὰ έσχατο­ ν 3 τ ι ι γ Ν

λ \ ( | ` \ 3 | Ϊογικα οραματα και ρωμαντικες ιδεολογιες τυπου«λαου θεοφόρου››. (Ο λόγος που δὲν ἔφθασε στὴν

του, τοτε απο την ηδονη της ταπεινώσεως πέρασεασυγκράτητη στὴν βουλιμία τὴς εξουσίας κι έδωσεπρότυπα του είδους ἑξεπέραστα, μὲ πρῶτο καὶΡ ? 8 Ἱ Ν Χ 3 | 3 | Ιωσια ια της πιστεως εισηχθη αργοτερα βιαιως ι ι Ι ε ν τ ι Ν

' καλυτερο τον Σταλιν. Ο λογος που δεν πηρε αποαπὸ τὸν Μεγάλο Πέτρο, τους δυτικοφίλους καὶ τὸν ­ ν θτους 'Έλληνες πληρω ηκε ακριβά.μπολσεβικισμὸ ἐν εἰδει γερμανικου ὀρθολογισμου,δημιουργώντας τὴν γνωστὴ αδιέξοδη επιλογη, με­ταξυ ψυχαναγκαστικης συμπεριφοράς καὶ έξπρε ,Ο λόγος φανερώθηκε σῇγν κόγχη Τἦς Ἑλλάδος ὡς

σιονιστικης διαθέσεως. Αυτο τὸ αδιέξοδο ἐπεχεί­ ἐκ θαύματος καὶ τὴν στεφάνωνε μέχρις ότου ‹‹ὴΧ Η ἔ | 3 |σε να α ο Ντοστο ιε σκ αντιπα αθετοντας ν ι ν ι ν Ν

7 Πολις εαλω», οποτε βρηκε καταφύγιο στὴν θλίψη\ 3 Ϊ \ \ Ιστον αποπετ ω ενο ιστιανισ ο του πατ ο Θε­ Ν Ν , . ι

Ρ μ χρ μ Ρ Θ του ραγια κι έχασε καθε λάμψη. “Αν όμως έτσι σώ­| ` \ 3 | Ν |αποντο τ ν πνευ ατικ ελευθε ια του στα ετ Ν Ν

ρ (Ξ η Νμ η Ρ Ρ ςὶ θηκε, δὲν έπανηλθε ἐκ των υστέρων στὴν πρώτη3 ` ? | ο Ν 3 | 3 |αλλα κατι τετοιο ηταν των αδυνατων αδυνατο, χω­ κατάσταση, γιατὶ ὴ καταδίωξη συνεχίστηκε, ὅταν

` \ \ Ν 3 | Ε Ζ Νρις την συνδρομη του ελληνικου λογου, ο οποιος ι ν › ν 3 Ν

ἐξασφαλίζει τὴν ασόγχυτη ἔνωση της κοινωνίαςτῶν αλλων, μὲ αποτέλεσμα ὴ λογικὴ άρθρωση της

αργοτερα εισέβαλε εκ δυσμων πανίσχυρος ὁ έτερο­θαλης του αδελφός, μὲ όλες τὶς «αποδείξεις» γνη­σιότητος καὶ τὶς αντίστοιχες απαιτησεις νομίμου

γραφης να μὴν υπεισέλθη στὸ δραμα τῶν προσώ­ Ν ιν τ › ν Νδιαδοχης, εγινε δε ευπρόσδεκτος. Πως να στεριώση

πων του καὶ να προκληθη αντινομία. ΕΟ μηδενι­ ι ν 3 Ν ι Ι ± × λ ×

σμός, καθως δ

τοι¬ΝΧ

ξ νδ Ύ ,Θ ο τοπος μας, αφου η βαρυτιμη αυτη κ ηρονομιανεα Ο Β ως° εὶνοω προων Ὁ Μης δὲν έχει στὸν ὴλιο μοῖρα; Μάλιστα εἶναι τόσο

3 | ? 3 / Ν 3 |αγωνιας, θρεμμα απρακτων μεσσιανικων ελπιδων, ἀπωθημένη καὶ μακρυνἡ, ὥστε καΤἡνΤησε αἴν,γ_δὲν π ο ω εἴ ἐν τούτοι `ν ` κ Ν­ Ν ­

ΜΡ χ ΡΝ (Ξ στο π0λωΤΜο χαρα τη μα, ποὺ θα λυθη αν κοιτάξουμε στὸ βάθος της ψυ­ρα της φυχης, που θέλει αλλοὕ τὸ ἔσχατο καὶ αρ­ χἦςνεῖται τον κόσμο, οὔτε στὴν θρησκευτικότητα πουἐκθρέφει. “Οσο οί αξίες του χριστιανισμοὔ κρατου­

Διαβάζει κανεὶς τὸν Ρωμηὸ σαν ανοιχτὸ βιβλίοστὴν δόξα καὶ τὴν πτώση του, τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴν

60 οι

μικρότὴτοί τουγ καθὼς προβάλλει ἐνθουσιώδὴς, Ἱοποοΐομοομο Τα ἴοοα› οποαμοοαε Τα ξένα καὶ ἀνα·ὴρωικός, φιλότιμοςγ ατομιστὴς απείθαρχος καὶ ζητοοοε ἐκΐοἑ ἐοοπὥν οπαῃίοοἐ Τῶν παθνὶματωνανυπόμονος. (Η ανυπομονησία αποκλείει τὴν ὁίσκὴ­ Η­αἐν ποανμα Το οποῖο ααταλαβαίνοον οἱ πολαααοὶση καὶ Τὴν ἐπιμοννγ στὴν λεπ­ΓΟμ.έρεια7 προηποθέ­ και φροντίζουν ποτὲ να μὴν λείπουν οἱ φταῖχτες.σεις όλων τὥν τελειοτὴτων, ὕπονοεῖξ δὲ μόνιμο μό­ Έοποίονὶ ομωἑ νι οοοοαπά­Τη θΡέφΤεΤοα μὲ οοοτο­οίον·

χιο δίλημμα, αποκαλυπτικό ακραίας ἐγωπαθείαςγ νοποίηοαλ αν δὲν οἶναί· φταίχοηα Τοτε ο οονανθοω“ποὺ συνοψίζεται στὸ σχὴμα «ἐγὼ αὐτὸ» και δια­ ποἑ νίνοο­αν καθοἐἐοΐαὶοϋ οπο” αοαεο ονανολοπτνιθέτει σὲ τέτοιο βαθμο αρνητικά, ὥστε ὲπιδιὡκουμε Ύνωοααα νοα να ποοαοοομε οὲ ααονβαῖοο ἐξοίαολο­πάσῃ δυνάμει να συντρίψωμε κάθε ἀντίστασὴγ ἀντὶ νθοοίἐ ναί ἐν οίπιθ οφοαλμοο παλι αλλνὶλοο­νοού­νὰ ὁπλιστοὔμε μὲ ὑπομονὴ και να ἐργαστοὔμε μὲ μαοτει οίοτί· παοοί· ὡοοομέννὶ οανοθ να παίζη Τοντέχνη. Αἰτία δὲν εἶναι διόλου ὴ ραθυμία, ἀφοῦ κά­ οολο ποὺ οὲλοοαο· ΑοΤο Τον αααααοαααοοο ἐνωο”νουμε τα αδύνατα δυνατα και περιπλἑκουμε τα οαο ἔβλεπαν οἱ πο'·α)Ταί› οἱ φολοοοφοί καὶ οἱ αγνοί·ἀπερίπλοκα, για νὰ πετόχωμε τὸν σκοπό μας, ἀλλὰ Τνὶο ἰοΐοοἰοοἑ Μαον μὲ Τὶο ἀξίοἑ δὲ ποο ἐπὶ αἰὥνεἐνγ άγχος­ικνγ ἀνάγκη βεβοωώσεως καὶ ἄρα εὐκολίαῷ καλλιέργὴσαν ζὴτὴσαν να τον τιθασεόσουν καὶ νὰ

Στὴν πολυπραγμοσόνὴ όμως τὴς εὀχολίας7 ἑγ διατ­ τον γονιμοποιὴσουν. Στὴν τραγωδία δὲν καθὴρε ὁ

σθὴτικὴ εὐφυία μας οὔτε επεξεργασία θεματων Ψοβοο καὶ ὅ ἔλεοἐἐ Τα προσωπα οδο οἰαονονοαφίαἐπρολαβαίνει, οὔτε και ἀφομοίωσὴ, για να μεστώσὴ, δὲν εἶναο ἐαοΐαααα μἐτοαἱ Οἱ αοχαῖοο αντέταξανκαταντα δὲ ρωμαίικὴ ἐπιπόλαια ἐξυπνάδα (κοινῶς Τνὶν αομονία Τἦἐ οονχεντοώσοωἐ ο“Το ο­ἐνεθοἐ” οἱκατεργαριά), ποὺ θέλει ν” ἀγκαλιάζὴ τὸ στερέωμα βοζανΤί·νοὶ Τθν αααοοη μααα Τῶν ανίων οοο ο“και τα σὴμεἶα τῶν καιρὥν ὁὶς μὴν τα βλέπὴ. Μας λναο φρόνημα: 3/Ιξεοαν ααὶ οἱ δύο πὼἐ ο ἐνωνομοοκινεῖ ὴ ἰδέα τὴς διακρίσεως, τὸ ἀρχαῖο κλέος, και οπαεο μόνο μὲ τον αλονοομο Τνὶο οοναανἡοοωω καὶγι, αὐτὸ συγκροτοὔμε λαο ἀρχὴγὥν (‹ιΠέντε Γραι­ οναλοξαν αοτο τον οοομο οτνὶν οοαὶοαοία ααὶ Τνὶνκοὶ δέκα ἀρχὴγίες››7 λέει μιὰ παροιμία ἰταλικὴ), Τἐχννὴ "ίνα να πολοο­νὶοοον Τνιν ποαξη Τἦἐ ὕβοοωἑμολονότι χωρὶς ὑπὴκόους οἱ πρὥτοι δὲν γίνονται. καὶ Τνὶν αο­αοτία·Εἶναι τυχαῖο πὼς τὸ θέατρο τὴς ἱστορίας μας ανοί­ Μα­Τοαοδοξοἐι Ψολ”ίΙοονο€› ἐνωπαθἢἐ” Ρ·γω μὲ τὴν ἔριδοι °Αχ'_λλέω€ καὶ ®Αγαμἐμ_νΟνος; νὴτικὸ πορτραἶτο τοὔ ”Βλλὴνα. (Ο ματαιόφρων

δαΟ

σε

Ηο|

Ωω

62 63

μὲ τὸ ἴνδαλμα που οἱ άλλοι τοϋ προσφέρουν καὶ με­ άσφαλὥς ἀπὸ έλλειψη αὀτοπεποιθὴσεως καὶ ὥς ἐκθυσμένος στὴν ἰδέα ότι ἀρέσει, δίνει τέτοια σημασία τουτου λειτουργεῖ σὰν μέσο συντηρητικό, ἐπειδὴστὸ άτομό του, ὥστε νὰ μὴν ὑποφέρη το ἐνδεχό­ ὥστόσο πρόκειται περὶ φρονὴματος καὶ μάλισταμενο κάποτε νὰ κριθὴ, νὰ θέλη δὲ τὸν συνάνθρωπο ὕλικοὕ, καταλὴγει νὰ ρυθμίζεται άπ) ἔξω. Μόνη

ὰπλῶς γιὰ νὰ προβάλεται. <Ο ἐσωτεοικοο δεομοο δυνατὴ θεραπεία τὴς κενοδοξίας εἶναι κατὰ συνέ­

τοὔ ἐγωισμοῦ μὲ τὴν ματαιοδοξία εἶναι φανερόο, πεια ὴ άδιαφορία γιὰ τὴν αναγνώριση, αὐτὸ που

άλλὰ οἱ καρποί του άκρως άμφίβολοι, δεδομένου στὴν ἀσκητικὴ μας παράδοση ὁνομάζεται ταπεί­ὅτι ὁ ἑαυτὸς τὸν ὁποῖο λατρεύουμε υπάρχει καὶ νωση, προσὴλωση τουτέστι στὸ άφθαρτο, βίος χα­άξιώνεται ὡς θέαμα. (Ο ναρκισσισμὸς αὐτὸς πλη­ ρισμένος στον Θεό. Γιατὶ δὲν άρκεῖ νὰ βλέπη τὰρώνεται πανάκριβα στὶς σχέσεις μὲ τους ξένους, πάντα ὁ ”Ϊψιστος, πρέπει καὶ νὰ τὸ σκεπτώμαστε

ιν Ν Ν Ἱ 9 Ν σν ω

που μας υποχρεώνουν μὲ κολακειες, βραβεια, πα­ αδιαλείπτως, ενω άκριβως μὲ τὴν δίψα της ἐπιτυ­| 9 | \ ο Ϊ \ ?

ρασημα, εξωφυλλα ὴ σημαιοστολισμοός, εν γνώσει χιας το παραβλεπουμε.ότι δίνουμε τὸ πᾶν, προκειμένου νὰ ὰποσπάσουμε (Η φιληδονία μας ειναι ἐπίσης προϊόν ἀγρίου

το χειροκρότημά τους, ἐνὥ ἐκτιμοῦν κατὰ βάθος, ἐγωισμοὕ. Καὶ δὲν ἐννοὥ ότι άγαποὔμε τὶς τρυφὲς

όποιον ξέρει νὰ διεκδικὴ καὶ νὰ υπερασπίζεται τὰ καὶ τὶς εὐχαριστὴσεις ­τί πιο άνθρώπινο!­¬, άλ­συμφέροντά του. Σέβομαι τὸν ἑαυτό μου ὅταν εἶμαι λὰ ὅΉ σνχνὰ Τὶἑ θέτουμε πάνω ἀπὸ Τὴν σννείδψιηνὴ πηγὴ τὴς αξίας καὶ τὴς άπαξίας μου· ὅταν ἐξαο­ δεχόμενοι άνενδοίαστα τὴν παρατεταμένη εφηβεία

Ν ον ; Ν 3

τω αι ἀπὸ τὰ άττα των αλλων τί να οο αοτω ὲ ὼ που αυτό συνεπά εται. ΕΟ ιλίδονος κ ατιέται ἀπὸμ· τ ­Υ

δ Ν \ | \ 9 \ 3

καὶ τί εκεινοι; Κατεχόμενος ἀπὸ τὴν ἐντόπωση ποὺ τον κοσμο με δεσμὸ εξαρτὴσεως, στην ανελευθερίαΝ Γ, Ω | Ϊ ἔ δ \ 3

προκαλει, ὁ Ρωμηοο κάνει δυσανάλογα] ζωὴ προς ομως η κτιση φανερωνεται υλικὸ αδρανες εκμεταλ­| ξ .

το ἔχει του καὶ δὲν διστάζει νὰ κοπιάση καὶ νὰ στε­ λευσιμο καὶ η ἀγάπη αίοθὴοὶασμὸἐ νεκρωιικόωνΝ α ν ο ν ` \ ` | ` 3 Ν 3 5 | Ν › κ | κ

ρηθη ολη την εβδομαδα, για να «τα σπαση» το σαβ­ αφου εϋἐ Ξχπλγψωσί­ν Τηἐ επϋθνμίαἑ Ιων δϋνω Την

βατόβραδο. 'Ένα βράδυ όμως δὲν φέρνει τὴν άνοι­ ψυχὴ μου. Θὰ ὴταν άστοχο νὰ ὰποδώση κανεὶς τὸξη !± 'Η ματαιοδοξία φανερώνει συνείδηση δέσμια φαινόμενο σὲ παγανιστικὰ κατάλοιπα, διότι μὲ τὴν

κανόνος, συνείδηση ὴ ὁποία φεύγει τὴν άποδοκιμα­ εἰδωλολατρεία ὁ κόσμος μπορεῖ νὰ μὴν βγαίνη ἀπὸ\ Ϊ ·Ν Μ

σία καλλιεργώντας ἀγελαία κατάσταση° πηγάζει τα ορια της φυσικης τάξεως, ὴ ίερότητά του ὥστό­

θἔι θῦ6

ΘὉ δὲν πα›ΡαβΒάζΞ'Ε'Ον% πΡαΥμ¬α Τὸ ὁπἴλῖο ἀνΤι·θἐΤω€ γι) αὐτὸ οὔτε ὕποτάσσεται στην λογικη, οὔτε μπο­συμβαίνει, όταν θεωρηται αίσθητη ὀντότης και ἀν­ ρεῖ νὰ δεχθἦ ὥς περιεχόμενο ­την ἄρνησγγγ μὲ Τὴντιπαρατίθεται στην νοητη, υπάρχει δὲ δίκην αἰω­ ευκολία του ἐσχατολογικοὔ ὁραματισμοὔ τουνίου φαύλου κυκλου γενέσεως καὶ φθοράς, χωρὶς ίδεολογικου σχηματος. <Η ἀγάπη της Δημιουρ­καμμία προοπτικη τελειώσεως. Στην περίπτωση γίως δὲν ἀντίφάσκει πρὸς τὸν θεωρητικό μας χά­αὐτη τα πάντα ὕποτάσσονται στην ἐξουσία του νοὔ ρακτζ­'γραγ Τὸ ­γεγονὸς δηλαδη ὅτι ἀδράχνοομε τὰκαὶ Θὐδεὶἐ ΜΥΟΩ Υίνεΐαί πΞΡὶ ἀιιάπηἐ Τθυ κόσμου, πράγματα ἐκ των ἔσω, διότι ὁ ρεαλισμός εἶναι'ἦ ὁπθίθί ΤἙρΟϋΤῦΟθἐΤΞ!. ἕνα Χάλλθς ὑΤΕΞρΟθσΕΟ, προσήλωση στο σηγκεχρῃμένογ ποὺ προϋποθέτειδὲ σὲ στάση ποιητικη, πέραν της συμβολικης (ίδεα­ ἀκριβὥς ΜΒ, καὶ όχι ἐἔάρτγγσνγ ἀπὸ τὸ ὲμπειριχὀγΝ­σΤικἦ€) καὶ λΟΥι·%ἦ€ ίπΡαΥμ¬αΉσΤΜ`7Ι€› σχἐσεωἐ που τὸν ἐπικαλεῖται βοηθητικά ἐκ τῶν ὑστέρων.μὲ τὰ όντα: η καρδιά ποὺ ἀνοίγει στην πλάση πα­ Έιπἑκεινα της λατρείας τῶν ἀντικειμἐνων, τὰ ὁποῖαραμένει σὲ ἀρχἐγονη ἀπλότητα, ἐν ἀντιθἑσει πρὸς ἐκτὸς πίστεως ἀναπαόονται στὸ βάρος τους καιἐ%ΞίνὉ ποὺ δἰνεΐοιι­ σὲ ἀφηρημένεἐ ἔννωεἑν πεθλὶφατ υφίστανται γι” αὐτά, η ἀγάπη του κόσμου υπάρχεινεόεται και πονηρεόει. Ἱἰ ἀγάπη μορφώνει ,τὸ ά­ ὡς βίωση ὀμορφιας καὶ ἀλἠθεγαῷ "Οταν θεοπωὥμορφο και προεκτείνει κατ, αυτό τον τρόπο την Δη­ ἕνα φυσικο φαινόμενο, ἀπλὥς το φοβᾶμαι° ότανμι­Ουργίοι' ὅΤΟιν λείπη χάνἴ­'ΐαϋ μαζί ΤὉΩ χαὶ Τὸ ἄμε­ προσκυνῶ κάποιο μακρυνὸ Θεό, σταματὥ κατ,ΟΦ, ὁ ἄνθΡωπΘ€ Ρέπει σὲ ἰδεΟλΟΥΜὰ ἐσχαΤ0λ0'Υἡ­ ἀνάγκην στο ἴχνος του και τὸν ἀγαπὥ ἐπειδη πι­μοιΐα καὶ ἀπθβάλλϋνῖαἐ Τὸ ΟιἴσθὉμα Τἦῶ Ξὐθύνγὶἐ στεύω° ὅταν όμως ὁ Θεὸς βρίσκεται κοντά καὶ μέ­Φιαὶ Τυὕ μέτρου, κονιοιντἄ ἀχαλίνωωἐ­ νει στην ψυχη μου, τότε πιστευω ἐπειδη τὸν ἀγα­

Στὸν ἐγωισμό, την μιῃοιιθδθξίῦι καὶ Τὴν ἦδυπά­ πὥ, τὸν ζὥ δὲ πανταχοὔ κι ἀκατάπαυστα ἐν ἐλευ­θε'­αη ὁ Ρωμηὸἐ ἀψΰιδρᾶ μὲ Τὴν πί­ΨΓὉ7 Τὸ φί­λό”ῃ­μο θερία. Σ) αυτη την ἐλευθερία ριζώνει η πίστη τοὕκαὶ τὸ αίσθημα. Τὸ ἑλληνικὸ παράλογο εἶναι η πί­ Ρωμηου, αύτη κάνει την Ρωμηὰ πτώση δοτικησΉ€› πού› ὡἐ ἄνευ ὅρων παΡάδΟση› δηλώνω μίὰ και στηριγμά του, κι ἀν προκαλει ἀσφάλῶς μεγά­ἐξωφΡΞνΜ”ί1 ἐλενθῳία ὑπεράνω ἐκλΟ'Υ“7Ι€7 διαβρωτ λα αἰσθηματα, γίνεται πρόξενος συχνὰ μυρίων κα­τικη του ἐγωισμοὕ είς τὸ έπακρο. (Η πίστη του κὥνγ γγαῖὶ γγ πίστη ὥς ηπἐρλο­γη παραδοχνγ ἔχεγΡωμηοὔ βγαίνει ἀπὸ ἀγάπη της Δημιουργίας και πνοη μεταφυσικη, ἐνὥ γ ι γ η

θθ

Θ”όἹ

Θ?

ἰδεολο ία και λο ικ\

|8 σμου, οπου τὸ ὕπερφυσικὸ εἶναι ό τι φυσικώτερο:

Ϊ \ | ( | 9 | \ 9

κλεινει και φανατιζει. Η πιστη εκπιπτει σε ι εο­Ν : 5

”λ' πρθσλαμ­βανθψΐαἐ ενδόμυχα τα πράγματα, καλλιερ­λόγημα λαμβάνοντας μορφη αντικειμενικης α η­θειας, οπότε ακολουθεῖ ὡρισμένο δόγμα καὶ συ

Ν π

­ γει μια φαντασία όπτικη καὶ επομένως η αμεσό­

στημα, το ὁποῖο ρυθμίζει τα τοῦ Θεοῦ μέχρι κε­ Τηΐα δὲν τὸν πλ*ΙΎώνεί› ὥστε νὰ ἐξαποστέλη βίο­` 7 κ ι κ › ι ο Ν

λῃ'ζἦδΞ€ στα συννεφα για να την αποφυγη ενωαία κατὰ βοόλ σ Σί ου α < πίστη και η αλη­ ,

\ ` # | ε ε | κΡε *Ι*Ι·`ίΡ`θθεία σὉνὉφΟίίνΟνΤΟ(.ί πππωζ, να ΤιίσΤΞ ω

αλίθεια _ ὲ τ\ν δια ο α οτι

ε·€·

Ω·ι.ειἕ

Οτέ

δεν συγχρόνως μεταρσιωνεται ο εγωισμος του καιί \ 3

`ν πλαταινει σε βαθυ αίσθημα που όταν γίνεται αδιέ­ὐπάιυιτιαη ειιι η τε το ,\­συγκίνηση που προκαλει το απόλυτο γεννιεται η

\

ξοδο δινει τον καημο. Ο καημος ειναι μορφη νεο­ελληνικη κι εκφράζει τὸ ανεκπληρωτο ἰδανικὸ ἑνὸς

5! | λ ›| 3 \ Ἡ ο Ω |εννοια του και οχι απο την έννοια η συγκινηση,προκύπτει δὲ μια πνευματικότητα ποιητικη, ἐν λαου φωτοδότη (οί ὀίπρακτοι ἔρωτες γεννουν δυνα­

συγκρίσει προς την ὁποία η λογικη σκέψη δείχνω Τὲἦ σὶἐγχινθσεω) γυθασμένο "σὲ ὁδύνη χαθαθτθθίαἱστον ηχο του μπουζουκιοὔ ηχον ὀξὺ καὶ περίσσιο

νευρωση. Τὸ ξέρουμε απο τὸν Θεοιίτητο: μολονότι ,Ϊ Κ

\ 3! ἕ Ϊ \ 2 | ) Ϊ

χωρις αισθηση η σκεψη δεν υφισταται, εν τουτοις ­σπαραξικαρδιο­, ο Ρωμηὸς αναλαμβάνει τηνν στερηση του στις εγχορδες και διαπλατες φωνες# Ι _ ι π

δὲν οφείλεται σα αυτην. Που σημαίνει ότι προἐχου 3 \ ί `

°" ·· Ν : κ |

στην αληθεια οι αξίες και όχι τα πράγματα, ότι η των λαικων τραγουδιστὥν, γραφει την συμφωνια

Ν \ ` α η Μ δ` του μὲ τὸν κόσμο. Και λέω «μορφη», γιατὶ τὸ αἴ­ανάγκη της ειναι ζωτικη και οχι νοητικη, οτι εν

\ 9 | |πρόκειται για ανθόσπαρτη

ευτυχία του αποτελέσματος), αλλα για ανηφόρα

απόκρημνη.

ΟΛ

ΟὔΟ

σθημα ἑφα όσον δὲν πνίγεται πυκνὡνει και σχη­ευδαιμονιας (μονο › 7

| \

οἱ απρόσωποι όχλοι συνδέουν την αληθεια μὲ την Ρ¬αΉζε'Γαί·› ΧωΡί€ ΚΟ", ἀνάγκην νὰ ἐλευθερώνη, α­Ν ,

φου όντας πάθος ‹‹ατοπον›› και κρασις «αηθης»,Φ Ν κοδηγει τον φορέα του απο μία ακρότητα στην άλ­

” λ Π Ϊ | ν| 3 9 \ 3 χι

­ η ου σημαινει οτι σ εποχη αντικαταστασεωςξ Η | | \ Ρ \ 3 Ϊ Β'

πιστη κανει τον ωμηο ονειροπολο της αμε · ι,

Ν Ν Ν | Ν 3 Ν

σης ζωης, γιατὶ ενσαρκώνει τὸ δυνατον της ἐλευ­ Της βασίλείαἐ Των Ονρανων μὲ τεχνο­λογικη αρμο­κ ‹ ε

θερίας. Αυτη τον δίδαξε να πολεμα την μοιρα μὲ τὸ ν'·α› Ο 0λοκληΡωΤ'·σΡ­ὸἐ βρίσκει­ ἑϋωτερικὰ ἐρείσμα­

απόλυτο, βρίσκεται δὲ πίσω απο την κλίση του για\ \ Ν | Ν Ν

τα και τα καλλιεργει μεσῳ του ἰδανικου ἑνὸς κα­Ν

| × _

τὸ ἰδεωδες. Βλέπει Παναγίες στα τζάμια, πίνει ΜΤΘΡΟὉ ῇδίαβαζε ­ κΡαΤΜΟπΟί`ἢμἐνΟυ_ κόσμυν.

αθάνατο νερό, ζη μα ἔνα λόγο στό θαυμα ἑνὸς κό­ Πυθπολούμ­ενη ὅμ­ωἐ ἀπὸ λντρωτιπα

θθ

ατα, η

ΟΝ

ὉΩχ

Έ

θθ

Ον

*^“Οςῦ

Οκ

α

δ ” θ ” δοξη ψυχη δὲν μπορεῖ νὰ διεκ ικη άτιμωρητὶ ρᾶ μιὰ έση ζωης πειστικώτερη άπο την ικη τους,ευδαιμονικη σωτηρία, διότι άπολακτίζοντας το θέση η ὁποία ἐπεκράτησε δίκην μεταρρυθμίσεως,όνειρο, πέφτει σὲ μιὰ πίστη ἐπισφαλη, όπου αίω­ καὶ ὡς τέτοια μπορουσε νὰ υπερκερασθη ἀπὸ ἀκό­ροόμενη άλλοιώνεται. Καί η μὲν άγωνία σοσιαλίζει, μη πειστικώτερη, όπως συνέβη άλλωστε στὰ χ ί

ἀφί ης στιγμης ὁ πολιτικὸς άγώνας δίνει στὸν άγ­ νια μας μὲ την γραφειοκρατικη ίδεολογία. Οί Σ

›×·ο

9¬ο

χόμενο αυτοπεποίθηση, καθησυχάζοντας την ἔν­ βοι πάλι δέχθηκαν τὸν χριστιανισμὸ σὰν άκρατοξ \ 9 Ϊ

τονη ανασφάλεια ἀπὸ την ὁποία υποφέρει, τα απο­ αίσθημα, μορφώνοντας ἐσχατολογικη πνευματικό­τελέσματα ωστόσο εἶναι προσωρινά, γιατὶ ἐκείνη τητα, διατεθειμένη άρνητικὰ πρὸς την Δημιουρ­) / δ | | Ϊ Ν | Μ Ι 5? Ν 3 \ ` )Ο 8 |επανέρχεται ριμυτερη, λογῳ γεωμετριας του σκο­ για. ολονοτι εχουν ποτισθη απο την ρθο οξια,που και άποπνικτικοὕ κλίματος που τὸν υποθάλπει, παρεῖδαν την ἑλληνικη ψυχη που χτυπά μέσα τηςὁπότε ὁ Ρωμηὸς ἔρχεται στὸν ἑαυτό του κι ἐξανί­ κι ἔτσι έμειναν ἐν πολλοῖς μακρυνοὶ ὡς προς τηνσταται ουσία ἐκείνου τὸ ὁποῖο προσέλαβαν (Όταν το ἔσχα­

Θὰ ηθελα ἐντὸς παρενθέσεως νὰ σημειώσω, ότι το γίνεται μάλιστα κατηγορία ἱστορικη καὶ μετα­

οᾶΡ!

θιΦ

Ξηωέ

ως ὰκριβῶς οἱ ἐπιλογές μας φωτίζονται άπλετα, φράζεται σί έπιστημονικη ὀργάνωση της κοινω­συνδεθοὔν μὲ τίς ἑλληνορθόδοξες καταβολές τοὔ νίας, τότε η πνευματικότης αυτη, μη ὁρρωδοὔσα

χαρακτηρα μας, ἔτσι και οἱ σοσιαλισμοί, ἐνεργών­ πρὸ καμμιᾶς άγριότητος, καταφεύγει στὶς πρε­

τας ἐκ φύσεως και πεποιθησεως όχι στὸ ἐπίπεδο σβεῖες του στυγνότερου ὁρθολογισμοὕ και δίνειτῶν συνειδησεων, ἀλλὰ τῶν θεσμῶν καὶ τῶν κοι­ τον τραγέλαφο ἑνὸς πληκτικοὔ καὶ κατάξερου στό­νωνικῶν σχέσεων, σφραγίζονται μοιραῖα ὰπὸ τὸ χου, ὑπηρετοόμενου άπο χιλιαστικό φανατισμό.

πνεῦμα τῶν λαῶν εἰς τους οποίους ἐπεβληθηκαν. Δὲν εἶναι διόλου, ἐπομένως, περίεργο, ότι όπου κυ­Βἶναι τυχαῖο πως ὁ ευρωκομμουνισμὸς ὰνεπτόχθη ριαρχεῖ ὁ προτεσταντισμὸς καί άντικαθιστᾶ τὰ μεσ­σὲ χῶρες μὲ ίσχυρη καθολικη παράδοση, πως ὁ σιανικὰ ὁράματα ίουδαιο­χριστιανικης προελεύ­μπολσεβικισμὸς άποτελεῖ προϊόν άσιανοσλαβικης σεως, μὲ: άτμόσφαιρα φυχρης συναλλαγἦς και πρα­

ὀρθοδοξίας και πως η σοσιαλδημοκρατία βγαίνει κτικης σκοπιμότητος, στην Βόρειο Ευρώπη λόγου

ἀπὸ τὰ σπλάχνα τοῦ προτεσταντικοὕ πνευματος, χάριν την Βόρειο >Αμερικη, ὁ μπολσεβικισμὸς”Ο χριστιανισμός ὑπηρξε γιὰ τους λαοὺς τοῦ Βορ­ καί ὁ παναστατικὸς σοσιαλισμὸς ἐν γένει, οὔτε

ςηο.δὲ

'ῖθ '71

εὺδοκιμοὔν, οὔτε θὰ εὺδοκιμησουν στόν αἰῶνα. ταρσιώνει τὴν ματαιοδοξία καί σώζει°

(ην.

Ω!έ

θερα­Αὐτό δὲν ίσχύει γιὰ τοὺς καθολικούς, ποὺ διατη­ πεύη τὴν φιλοδοξία, ξεπέφτει σὲ ὺπολογισμό κι

` Μ 3 | \ρώντας την ίδέα κάποιου ύπερβατικου παραδεί­ εξαχρειωνει. Καθως δείχνουν οἱ μικρές μας ἐπι­σού, καλλιεργούν αντίστοιχη εσχατολογία, μὲ όλα δόσεις είς τὰ τεχνικὰ καὶ τὰ ὺπέρογκα, οὺδέποτετὰ σχετικα κοινωνικὰ ἐπακόλουθα καὶ πολιτικὰ νιώσαμε περι­Θύσι­Οἐ λΟώ€, ὅπως Οἱ Ἑβραἶθι, οὔτεσυμπαρομαρτοὔντα, όπως δὲν ίσχύει καὶ γιὰ τοὺς ὀνειρευτηκαμε νὰ ύποτάξουμε τὰ ἔθνη, όπως οίὁρθοδόξους ”]ἶλληνες, ποὺ ἐὰν δὲν είδωλοποιοὔν Φράγκοι καί οί Ρωμαῖοι° αντίθετα πάντα προσφέ­τὰ φαινόμενα, φενακιζόμενοι από τὴν ὁντολογικὴ ραμε, σα ἑλληνικὴ παραλλαγὴ τοῦ θαύματος τῶντους πληρότητα, αντιστέκονται μὲ δύναμη στὴν ὁίρτων και ίχθύων, τόν ὴλιο τοϋ πνεύματος, πού,ὁλοκληρωτικὴ μαρξιστικὴ λογικὴ καὶ τὴς αντι­ κατὰ τρόπο παράδοξο, θέρμανε καὶ μεγάλυνε τὴνπαραθέτουν ένα ψυχικό ρεαλισμό, συνεκτικό τοῦ φτωχὴ γωνιά μας.ἐνθάδε μὲ τό ἐπέκεινα. Είμαστε ὁ μόνος λαός όρ­ (Η πίστη δὲν εἶναι ζωτικό ψεὔδος τοϋ ”Βθνους,θόδοξης όμολογίας, ό ὁποῖος δὲν βρίσκεται ὺπό αλλὰ αληθεια τὴς ψυχης καὶ μῦθος μας. (Ο μὕθοςκομμουνιστικό καθεστώς, τοῦτο δὲ κατὰ βάθος ὺπάρχει ὡς συγκεκριμένη είκόνα, όχι ὡς αφηρημέ­ὁφείλεται στόν πνευματικό παράγοντα καὶ όχι σὲ νη ἔννοια, θεμελιώνει δὲ τὴν ατομικὴ καί ύπερατο­ίστορικὲς συγκυρίες, όσο κι αν έπαιξαν παίζουν μικὴ ζωὴ, γιατί εκφράζει στοιχεῖα αρχέτυπα.ὁπωσδηποτε τόν ρόλο τους. κάθε προσπάθεια αλ­ >Αποτελεῖ σύλληψη τοὕ όλου καὶ όχι ἐξηγηση δια­λοιώσεως τοῦ έθνικοὕ μας προσώπου, δὲν ἐκδηλώ­ φόρων ἐπὶ μέρους φαινομένων, απάντηση στὰ κα­νεται ὡς ἐπιχείρηση χωρισμοὔ τὴς ζωὴς από τὴν θολικὰ ἐρωτὴματα, τὴν ὁποία καὶ μεταφέρει διὰπαράδοση καί τὴν πίστη μας, “Οταν ὴ πίστις δέ­ τὴς έκπληξεως καί τὴς συγκινησεως στὴν ἐνδοχώ­νεται μὲ αγάπη του κόσμου, ὁ μηδενισμός πνίγε­ ρα κάθε ανθρώπου, γιὰ νὰ τόν συνδέση ταυτοχρό­ται ἐν τὴ γενέσει του, ὴ αγάπη όμως αφηνει τὴν νως μὲ τοὺς αλλους σὲ κοινωνία νοὴματος καὶ σκο­πίστη, όταν ὴ τελευταία στρέφεται στὴν δύναμη. ποὕ. Πρόκειται γιὰ ἐνεργοποίηση δυνάμεων, ποὺ

Δὲν ὺφίσταται, άρα, θέμα ἐξόδου από τό όνειρο, ὺπερβαίνοντας τόν χωροχρονικό καθορισμό, μαςὺφίσταται θέμα ἐλευθερίας απέναντί του. Ἐὰν τό βγάζουν από τὰ στενὰ όρια τὴς αντιληψεως καίόνειρο αγκαλιάζη σφαῖρες ανώτερης μοίρας, με­ μας ανοίγουν σὲ ὀίπιαστους κόσμους. ”Ϊ­πάρχει

'72 73

απόλυτη προτεραιότης τοϋ απείρου καὶ ὁιρείλεται Θα ἔλεγα μάλιστα, ὅτι είμαστε ὁ μόνος λαὸς μὲ φι­σὲ άκρα συνειδητοποίηση του περατοὔ. (Η αγνοια λοσοφικὸ μὔθο καί ότι αὐτὸς ὁ μυθος εἶναι η συ­ὅμως είτε η απόρριψη της ύπερβατικης αναφορας, νείδηση, πού λειτουργώντας σημασιοδοτικά, μαςμεταβάλλει την συνείδηση τοὔ πεπερασμένου σὲ δίνει θέση δημιουργού στους κόλπους της υπάρ­αίσθηση αντικειμενικης ­κρατικης, τεχνικης, ίστο­ ξεως. ΩΟ Θεὸς συμπληρωσε την αρχικη Δημιουρ­ρικης­ δυνατότητος, ὡς τέτοια δὲ αποδυναμώνει γία μὲ μια δεύτερη φωτός, άνευ της ὁποίας ὁ κό­την ατομικη ψυχη και ἐνισχύει την αγελαία. Στην σμος θα παρέμενε στὸ σκότος, ὁ δὲ ανθρωπος την

Ν | ) 3

πρακτικη ψυχη του συγχρόνου ανθρώπου, κρατι­ συνεχιζει κατ εικόνα Του, ὡς νοηματος. Δεχόμε­κοποίηση, απομύθευση και τεχνοκρατία συνυφαί­ νοι ὅμως τα ἐμπειρικὰ δεδομένα ὡς ψυχικά, φέρου­νΟ\ὶΤΟΩί

ΰιν ‹Θε

7στην μυθικη του Ρωμηοὕ, η ηθικη με την αληθεια ἐντός μας δίκην πίστεως καὶ αίρο­

θεώρηση πρυτανεύει. “Οχι ὅτι στο πνευμα μας δὲν με κάθε αντινομία μύθου και λόγου.›ι θκ τ | _ › 2 9 Ν Ι 8 | ΘΑ \ ` θ ` 9 ι π κ κ › ν

εχει εση ο λογος απεναντιας εκει μονο υναμει πο τον μυ ικο αναφορικο κοσμο και την αγα­α ιώνεται ιατὶ αντί να λειτου Ν αναλυτικά συν­ π του ανα λύζειτὸ αἴσθ α. Σύ πα ὁ ἑλλ νικὸ

7 ?

δἐει καὶ συνθέτει. )Αφ” ης στιγμης η γνώση του πολιτισμὸς εἶναι μία τιτάνια προσπάθεια να βαθύ­ἐξωτερικοὔ και καθ” ἑαυτὸν αγνώστου σ) ἐμας κό­ νη τὸ αίσθημα στην αρμονία καὶ την εύγἐνεια τοῦσμου ἐξαρταται από τὶς αίσθησεις καὶ αποτελεί ἐρωτικοὕ λόγου. Δὲν συλλαμβάνει δηλαδη πρῶτασυνεπῶς μόρφωμα της συνειδησεως, ἔχομε πεποί­ ὁ νους, ὥστε η καρδια να αἰσθανθη ἐκ τῶν υστέ­θηση λογικῶς αναπόδεικτη: πιστεύω ότι τοὔτο το ρων, ἔστω μὲ δύναμη, όπως συνέβη στην Δύση ­

ὀπ

πραγμα υπάρχει, γνωρίζω δὲ· δια τῶν αίσθησεων προτεραιότης τοϋ αίσθηματος μιας καρδιαςη ὁποία

ότι εἶναι γραφεῖο, ώστε ὁ μὲν λόγος ριζώνει στην ξεχωρίζει από τὸν νοὔ, δίνει τὸ ρωμαντικὸ σκέλοςπίστη, ἐνὥ τὸ αντικείμενο δὲν διαλύεται σὲ νόμους του αὐτοῦ αδιεξόδου διλημματος, αφού μορφητου νου, όπως συνέβη μὲ την εύρωπαϊκη υλιστικη παραμένει λογικο κατασκεύασμα ­ καὶ εἶχε ώς

\ 3 ` | Ώ 3 | ¬` ` Ε/ ( 9 Ϊ ` ᾶ\ | \ Ἱ Ϊκαι ιδεαλιστικη φιλοσοφια. Γι αυτο, αν και ολοι οι αποτελεσμα την ιδεοκρατια και τον φορμαλισμο,λαοι διαθέτουν μυθολογία, μόνο η ελληνικη περι­ αλλα η ὅλη ύπαρξη, πού λειτουργώντας ἐνορατικά,

Ν κκλείει τὸν λόγο, που μὲ την σειρά του διασώζει τὸν κοσμοποιει σε αδιάκοπα ἐξαίφνης. (Η μορφη στηνμύθο, χωρίς να τὸν αλλοιώνη να αλλοιώνεται. περίπτωση αύτη εἶναι αποκάλυψη καὶ όχι παρά­

74 75

Νο!Ἱσα·­ασα) σσσ σνΐσἑν σπσσε μόασ σσθν σχέση αἰτίσν φανδὸν την ποικιλία της στιχουργίας, που θερα­

καὶ αίτιατοὕ θα μποροὔσε νὰ τὸ θεμελιώση, στὰ πεόει ἐξ ίσου καλὰ τὸ πιὸ γλυκερὸ καὶ τὸ πιο αχα­πλαίσνα δνἱλασνὶ ἑνὸἑ μέτρα) λσννπσἶό πσὺ πΡσπα­ λίνωτο αίσθημα. Ἐφ” όσον η φράση μας υπάρχειλεν Τὸ αἴσθνὶμα δεσπεσσβαθίαωσ ααὶ Τὸ Τρέπσί· σὲ δέσμια της αίτιοκρατικης λογικης η τοὕ συναι­σννανσθηααππσ λσωμαπσμὸ λνἰσνπσ ξσΧείλ'·σμα› σθηματος, χάνει σὲ αὐθορμητισμὸ καὶ δυναμικό­αναλσνωἐ Τῶν πσσεπσασεων καὶ Τῶν απνἰχνὶσεων τητα° θὰ ξαναβγάλη τα παλιά της φτερά, ὅταν βα­σαἰσ ἰδέασ ἐνσόσ ααἑ­ (Η λσνσπρασσύμσννἰ μσσφαὶ πτισθη στὸν ρυθμο της αρμονίας καὶ μεθέξη τηςσσίζεί­ Τὸ αἴσθνιμα ἔξωθεν καὶ φσσνπῷ "τῷ λσνῳ τσ πειθαρχίας του, συνδυάζοντας την ποιητικη σκέψηί:·αΡαἶνε'·› σσνσπσαραφσνσαἔ Τὴν πασαδἰπνἰ "νησι ἐν μὲ πυκνη ἔκφραση, στην προοπτικη της ὁμιλίας

,Ξ · · ναντιθεσει προς την ποιητικη, η ὁποία στην δοτικη (ὀγχγλία _.

ἔια

9 | 'Ϊ στης ενεργεια καθαίρεται κι ανθίζει. Δὲν ειναι, επο­ συνΤρΟφγά7| Ϊ | Ε | Ν |μενως, καθολου παραξενο, ο βιος του Νεοελληνα, μωνγ ποὺ ἀνογγεγ

ου και ομιλος¬ δεν σημαινει επισης| π _ 8 Ι 5 2

/_Ο­τε

Ωου

εεο­`·

κοινωνια,) αυτεξουσιων ατο­ψυχαγωγικὸς λόγος τοϋ Πλά­

εἴσε πεσὶ παθηαεσννσσ πσσπεπαί εἴ" πσσὶ πνεα τωνος. Δὲν υφίσταται, αρα, θέμα ἐξευρωπαίσμοὔαα'πασσ› να πσίπασλἦπαν απὸ δαπσύβσεπσσ ααὶ της παιδείας μας, οὔτε ξένων όρων πρὸς μετάφρα­Ρησσίππὸ σννα'·σθνΙμ·α”α·σμ¬σ› ὅταν αἱ πθσέλασνὶ σσσ ση, αλλα κατεπείγουσα ανάγκη αφυπνίσεως ἑνὸςδυτικοὔ ὁρθολογισμοὔ διαχωρίζει αποφασιστικα ἑοωτωγ ὁ ὁποῖος ἀργεϊ χρόνια Τώρα μέσα μας, ἐπα­σαιν πίστη απὸ Τὸ αἴσθνΙαα› εἰἔ βασσσ σαἰσ σία'·σθνΙ_ νέρχεται δὲ μόνο ὡς αὐτοσυνείδηση καὶ δρα ἱστο­τικης του ματιας. (Η γη μας πληγώνει καὶ ὁ ουρα­ ργκὰ ὡς χαρακιῃηρας·

νὸσ δὲν μασ δέχεσαι­ Τὸ ξέσπασμα Ταἰἔ ἐσωπεσίααὶἐ Τὸ φιλότιμο εἶναι για την Δύση αγνωστη λέξηὑπσσβσλαὶἔι σαν δνεπδίανισνἰ σελενσσησσἔ ἐραίαην κι ἔννοια. €Ο Θεὸς τοϋ Ευρωπαίου εἶναι πρωτί­πσίνιπασσ μἐσσσι Ρ­αἐ κάναν μσσσίπσὺἐ άνω­κθνότ στως οὐσιαστικὸς καὶ ἑπομἐνως ὁ ανθρωπος βε­ανΓνσσἔ› ἐνὥ αἱ σαίασπθαπία Τῶν ασσασων ἰδεὥν μασ βαιώνεται σὲ ὡρισμένη απρόσωπη δεοντολογία τηςκαναν ασσφσλαννσσἑ αλ σπνιν Χσίσσσερη πσσίπα­ωσνΙ› ατομικης τιμης καί της αξιοπρέπειας. ξΗ προσω­αναίσθνἰνσσἔ· Γσ ασσὸ χαν αἱ απλσσνισα σαὶἑ πΡσ“ πικη σχέση μὲ τὸν Θεό, μεταφερόμενη στὸν συ­ζας, που απαιτεῖ

ἶἔ

α φαντασία πνσνασχσύμσννϋ νάνθρωπο, δίνει τὸ φιλότιμο. Φιλοτιμία δὲν θα πη›κ | ι | κ : › Ν Νενννσ πσσσ σνσπσλη› ὼσσε να πσσαμησσσμσ ανα“ αγάπη τιμης, αλλα σέβας του αλλου, γιατὶ η αξία

7Θ 77

| | Ν ξ | 3 \ |Της πράξεώς μου συνδέεταζ μὲ ἀναγνώρωη ἐκ με­ ματωσεις των Ελληνων επι Τουρκοκρατιοις, βασιΝ κ κ › : › Ι Ν Μ›ΑπΟΤΞλετ συνεπὥς Τὴν θῃαα] όψη της ζομενες στην αλληλεγγυο ευθυνη των μελων7

ματοιιοδοξίας καὶδείχνει την πνευματικη προἐλευ­ ρουσφέτι λοιπον δὲν όφείλεται σὲ ἀσυνειδησία

εἰζἕὶΟσ

ση της κατ) ἐξοχην κοινοτικης μας ἀρετῆς, ποὺ κακοηθεια, ἀλλὰ σὲ αυθόρμητη ἀρνητικη αντίδρα­) · | \ Ε Η Ϊ \ 3 Ν \ 9

τρέπει στους κόλπους της την όρεξη του απόλυτου ση ατόμου, το οποιο μολονότι δεν εννοει την εξου­Ι Ἄ | 3! § | Ί Ν

σὲ ἀκατάλυτο δεομὸ κοινωνικό, ἐκτὸς του οποίου σια απροσωπως7 ουτε εγκαταλειπει στους φορεις\ | ( / \

ὁ Ρωμηὸἐ είναι ἄδιανόητος. Τὸ φιλότιμο μὲ κάνει Τηἔ την πΡωΤ0|βΟυλία\ ΤΟὉ7 υποχρεωθηκε ν/α ΟΤΟΕΝ· \ ` Ϊ Ν

κριτη ἑαυτοῦ στο φῶς της αληθειας τοϋ ὀίλλου, μὲ Χηθη καί· να δΡαση (πα πλαίσια Η­ίαἑ πθλκειας συν­| Ϊ Ϊ \ \ οι \

φέρνει ἐνώπιον ἐνωπίῳ σὲ μία σχέση προσωπου Τεἶαγμενηἑ κἶίῖα ΤΟΪ ”ΥΡαφἶ'·0^Ρ®ῖΤΜ®ί ευρωπαίκα\ \ Ω ± Μ

Τΰρθς Τΰρθσωπθ,

ΗΟ

Ὁ ἦταν σχημα ψυχῆς .μα Τους πρότυπα. Η ερμηνεια της αντιφασεως ειναι εργο”Βλληνες, αίὥνες πριν θεματισθη ἀπό την περσονα­ ΤΟ3) ί·σΤ?Ρί·κἶυ\καἔ δὲν ἔχἶί νόημαῇνὰ ἐπίίέείνλι ποθλιστικη φιλοσοφία) υπ” αύτη δὲ την ἔννοια παρη­ νἶ#§,πΡ09 ἶωτη Τγὶν 3ίαΤε®θ1ζνσἹΊ3 (παν Ϊου λειπῖλυνγαγε ἰδιότυπα αἰνιγματικὰ φαινόμενα της οἰκονο­ ῖα ανωίκἶία σῖοίχεωίι/χωρίἔ Υα σημαίνῇ βεβοωωἔμικης ουμπεριφορᾶς και τοὕ δημοσίου βίου, όπως οτι στερειται δικαιωματων κοα δυνατοτητων γενι­τὸ ρουσφέτι τον ἔντονα προσωπικό χαρακτηρα χηἔ ἶκτίμηἶεωἔ καί· ἶσωἶεΡΜ*Ιἔ 7ῖεΡίΎΡαφ:|Ιἶ› πθἶ­τοῦ κεφαλαίου μαα (Ο προσωπωὼς χαρακ­Γ­ἦρας κειμενρυ μαλιστα περι του φαινρμενου, που εσφραῖτου ἑλληνικοὔ κεφαλαίοικ όχι μόνο αἰτιολογεἶ τις γωε ΤΟΖ νΞΟΞλἶ®ΊνΜΟ|βω› Τγἰζἐ ακίΐῖηἔ δλιλἶίδηξχἶωἐγγενεῖς δυσκολίες του ἀνωνύμου καπιταλισμοὕ βίααἴαηξδ χατἶί χανονα 3τΡ:)σχωΡ`ίὶσεω|ἔ Των εθα­οτην πατρίδα μας, ἀλλὰ ἐξηγεῖ ἐπίσης την γρανι­ στοτε αυβερνωντων ­οι αντιἶτολιτευομενοι |καθετένια σταθερότητα ἐθιμικῶν ρυθμίσεων καθαρὥς ιἶποχρωσεωἐ |υπεΡθεμαἶίζΟυν απλωἦ βαναυἶοτῳἶίοἰκονομικἦς ὕφἦς, όπως τὸ δὥρο Χριστουγέννων προσεκτικωτερα­ σε δυτικὰ ἰδεωδη και κατακαὶ Π.άσχα7 οί ὁποῖες θὰ ἦταν ἀδιανόητες στὰ πλαί­ συνέπεια της νομοθετικης καὶ θεσμικης ὀίνωθεν

σια τῶν αφηρημένων σχέσεων κεφαλαίου καὶ ἐρ­ ἶίευθἶΤἡσἶω€ Τὥν|μΜΡἶ®ν\χαί· μ·εΥάλων`ζὉΤηΡ:άΤων›γαοίαω­ (Όσο για τὸ ρουσφέτι7 τον ὁδηγητικὸ αὐ­ εἴ πληθἶθ αδἱαφ®Ρ\®α\Ύία Τγἰν πνευμαῖῃχη ποἱθαδοσλἔτὸν κανόνα της καθημερινῇς μας πρακτικης, που της κοινωνικ;­:ς και τις γεζωοϊκονορμκες συνθηκες τουθυμίζει αρουφέτια», ηγουν οἰκονομικὲς συσσω­ τοπον­ Αφ ἦἐ σΤ|·”Υμ^Ίἔ *Ι υποφχουσα δίοίχηση

78 79

λειτουργεῖ ὰπεϋοσώπωε καὶ οἱ διοικούμενοι προσω­ χάὶζονΐαὶ· ἶΕΡὀσκαΕΡἔ› μὲ βαΡύΤΟἰΤΟ Τίμ*Ιμ¬ἶ% ὅπωἐ

πικά, όσο κι ὰν αἰσθάνεται ὁ Ρωμὴὸς ὰνἀγκὴ κρα­ ἶΤην€πἶΡ:πΤωση τὴς προσωπικὴς κοινωνίας, ποὺ

τικὴς ὀργανώσεως, δὲν βρίσκει μέσα ἐκεῖ τὸν ἑαυ­ ενω,υπΟ αλἕὶεῖ συἶθγὶκες υὶπἶὶθχε ωἔ φὶλ®Ήμ·Ο› σΤὰ

τό του, ὁπότε ὰκολουθεῖ τὴν ἐνδιάθετὴ ροπὴ καὶ πλαὶσίἶ ιου, απροἶωπου ευρωῖταΐζονῖοἔ κίῦάἶουἔ

συμβιβοίζει τὰ ὰσυμβίβαστα, μὲ τὴν ὰθλίὰ, πλὴν καἶαὶηα ωὲεθρίαι ανΉ1ω'·νε®νωἰγὶι Ρἶὺμαωκγὶ «εξυ­

δικὴ του, πρακτικὴ συναλλαΥ“71€ προσωπίκὴς δι, πναδαὶὅ "ζου ΡΟὶ3σφἶΤἔΟυ και του ριξιματος.

ὰλλὴλοεξυπὴρετὴσεως, ποὺ μπορεῖ νὰ καταλυὴ κά­ Μπορἶ" κανείς να υπῖὶο­Τὶίὶθἐἱη μὲ ασφἀλείαι πὼἔ

θε ἔννοια δικαίου καὶ νὰ τὸν κατατὰλαιπωἰῇϋ ἀλλὰ η δίαἔκγὶθ κακοδαἕμονίοξ Τθυ νεοεἦλθνίχου κΡά“

παραμένει ὡστόσο ὰκλόνὴτὴ ἐν ἰσχύι, γιατὶ ριζώνει. Τἶυἔ ®φε'·λεΤ\αὶ χυἱῃωῖἔ εξἔ ΤΟ,”ΥεΎ®ν®ἔ,ὁΉ δὶΊί^®ουΡ_

στὸν βαθύτερο ἑαυτό του. Τὸ θέμα ἐν τούτοιἐ δὲν γηθηπἶ ,κατα ἶουλωῃὶ ἶίπομὶμηση ἔενων πθοτύτ

εἶναι νὰ προσαρμοσθὴ στὰ μὴχανιστικὰ κατα­ πωνι ἶθγὶμγὶν Τηἶ παθαδθσἶωἦ κΐθ· Τηἔ)ψ®χ®λΟΎίαἔ

σκευάσματα τὥν Ευρωπαίων, οἱ ὁποῖοι ἐξ ὀίλλου μαἕι ανῃμετοΐπίζεῖοἰί δε απο) ὸίὲοὶζἔ ἶωΞξα'·Ρέ”Γωἔ

πνευστιοὕν ἀπὸ το υπέρογκο βάρος τουἐν εἶναι νὰ Τἶυς πολίἶωωυς πξχθαγοὶζτἶἔ σ αυτη Την πΡ®ΟπΉ“

έκφρασθὴ καὶ νὰ ὰποδώσὴ ἔργο θετικό, σὲ μιὰ πο­ κὴ: δεἕιοι, κεντρωοι και αριστεροὶ κάθε ὰποχρώ¬

λπεία Τα,ρ,ασΤὴ μὲ Τὴν ψυχἢ Του· ΣΤὴν ἐλεεωἡ σεως, ονεὶρευονπαι,προπαγανδίζζουν καὶ οἰκοδομοὕν

αὐτὴ συνὴθεια, σώζεται διεστραμμένα κάτι πολύ­ ἶηπὶξὺς ΟΕ πἔωἶοίι επῳ­Οἕα Οί· \δεὶ3ΤεΡω› μοωωῖκὰΉμο, ,ἦ ἰδἐα Τῆς πρΟσωπ,χ„7,ς ἀρχἦς καὶ Ἱε, ἀνά,Υ,", οι τρι,τοι­¬ απ,ο δεκαετιων, το εἶευρωπιχιξσμενο

τὴς προσωπικὴς σχέσεως, ὴ ὴθικὴ δὴλαδὴ υπο­ υδροκεφαλο κρατος., Εν αντιθεσει ομως προς τὴνχρέωση, ποὺ ξεπερνᾶ Τὸν συνάνθρωπο καὶ φθάνε, αποτελεσματίκὴ διοικὴσὴ τῶν δυτικῶν καὶ ἰδίως

στὸν Θεό, γίνεται ὰντοψία καὶ ὰγιότὴτα, που στὴ­ Των πΡἶΤεσΤανΉχἦἔ ὁΡ·ΟλΟΎία§ ἐθνὥν› ὅπου Τὰ ἄτοτ

ρίζει κάθε αὐθεντικὴ κοινωνία. Δὲν έχουμε στὴν θα διἶνυν ούμςἔωνα μὲ ὰντικειμενικὥς προσδιορί­

πρακτικὴ τοὔ ρουσφετιοῦ ὰσυνείδὴτὴ ἐπανάλὴψὴ σὶμη ἶννωῖχ Του δεἶποἔ εν αἔμονὶα προἔ Τὸν βαθύ­Μ ἐνθωδ,κ,ι, ἐφαρμογἡ Τοῦ «πρεσβεία,ς Τῆς Θε0,.ό_ τερο εαυτο τους, ὴ κεντρικη γραφειοκρατικὴ μας

κου» «ταῖς Τῶν σῶν ὰγίων πρεσβεία,ς7 Σὥ„,.ερ7 εξουσία στὴριζεται στὴν ὰμμο, ἐλλείψει ὰναγκαίων

σὥσον ὴμἄ€»; Οἱ ρίζες που πὰνε βαθειὰ ουδέποτε πνἶυμαΤΜων ὸθωὶθ εφ) ὅσον Τὸ ἀφγὶρημένο ὑπΟ°

κόβονταιὶ Παραμορφώνονται ὥστόσο συχνὰ είτε κειμενο δωωωωμάτων καὶ ὑποχθεώσεων Τἦἔ ἀστί”

εο 81

κης ­καὶ το

ΟΖΩ».

<¬ἶἐσεο`

Ό<­Έ

\ Ν 3 |ερα δε σ0σί·αλΕσΤω^ηἔ_“ επωναστασεωἔ σώπου ὺφης θεσμῶν7 διχασμένος μεταξὺ ἔξωθεν

.ε Ν Ν \ ο 3ωπαικου διαφωτισμου δεν ειναι αυτο ἐππαγων καὶ μυσπκης γραμμης Της μοίρας Του·\ \ | 3 Ϊ 3 \

Ψυεἔ σῖην Χωθα μαἔ· Βνσωμοῃουίηενοἔ ως Το λα” ”Ετσι, πίσω απο τὶς συνεχῶς επαναλαμβανόμενες±`› Ϊ \ 9

βυρινθωδες νομοκανονικὸ οἰκοδόμημαγ που τον εξα­ · ι 8

σφαλίζει ἔναντι παντων μὲ την μονιμότητα καὶ τὸνκολακεύει αγρίως μὲ την ἐξουσία ποὺ τοῦ παρέχει

επισημες ηλώσεις περὶ εὺνομίας καὶ σταθερότη­τος, πίσω από τὶς ὀίψογες κοινοβουλευτικὲς καὶ

ι ὺπηρεσιακὲς προσόψεις, τὸ πρῶτο μέλημα τῶν αρ­‹ κ › | : ι_ ε. κ

ο Ρωμηος αισθανεται αρχη υποτασσομενος ταυ­ ιχοντων είναι να χειρώσουν την ἐξουσία καὶ να ὺπο­| \ | Ἐ | ὶ \ `

Τοχθονα στην βοηληση της Βεθαθχίαςι που ηαζτα Το τάξουν την διοίκηση στὶς πολιτικές των ἐπιδιώ­ι ·×> Ν : Ν

πίῃηγουμενο Της παπηηηἔ εκηλησηαστωίηἔ 0Ρ`ία ζεις, τοποθετώντας, εὺκαιρίας δοθείσης, ὁίτομα τυ­νώσεως, τοϋ ὺποδαυλίζει φρικτὲς ἐνοχὲς δια της φλἦς ἐμπωτοσύνης σὲ χαίργες θέσεγῷ τῶν δὲ ἀρ_

πειθαρχίας τῶν κυρώσεων) κλείνει τα αὐτιὰ στην χομένων να προσαρμόσουν ­αν δὲν καταστρατη­φωνη της συνειδησεως καὶ χάνει τὸ φιλότιμο γιανα αναπτὺξη την γνωστη ίδιοτελη ­αθεραπευτη

τέτοιες συνθηκες­ σαδιστικη εὺθυνοφοβία

­Θειϋε

‹:¬ο2ι

σε­ο­

το

ι γησουν­¬ τὸν νόμο στὸ δικό τους συμφέρον καὶ θέ­ληση: ακυρώνουν καὶ οί δὺο, απο πίεση ἐσωτερικη7

3

ι αυτὸ ποὺ δέχονται ὥς ὁρθὸ μὲ την ψυχρη λογικηΪ ` ` \ ` | \

αθοωνεη σω: κακη σηωῖτίῖν Τοπο μαἶ· Η ποξθα τους. Πρόκειται για την ἴδια πίεση ποὺ τοὺς κα­, ` \ 9 3

ν αθχιηη αυτη επηλογη εχω· Ύἶνίηωτεθεἦ αθζ νει να δημιουργουν η να ακολουθουν κόμματα αρ­! Ν ! 2νητικὲς συνεπειες7 ποὺ καθιστουν εμφανες7 οτι η χηγικα καὶ όχι σοφα προγραμματα, όφειλομένη

κεντρικη ἐξουσία θα λειτουργηση στην (Βλλάδα, μό­ ι ·ι ­στο οτι πρωτα πιστεύουν καὶ μετα σκἐπτονται.νο αν βασιστη σὲ εὕρωστους μικροθεσμοὺς μη θε­ Ε

| 3 3 ἕ 3 \ ί 3

ι 3 ξ οὕ η ἐπαγγελματικη αὶσιοδοξία καὶ η ανεξαρ­σπιζομενους αφ υψηλοὔ αλλα προκυπτοντες εκ τῶν

› τητως γενικωτέρων επιπτώσεων ἐναγώνια φρον­πραγματων. Καὶ τα πραγματα ειναι στην περίπτω­ ιδ > × ­ ι > ­τι α επιτυχιας των δημόσιων μας ανδρων οί ὁποῖοι

| Ρ| 9 | ( < Ν 3 7

ση μαἔ ενας Χ®ῳαηΤηΡαἔ ανθΡωπ®ν®ἔ› Ο οποωἔ κατ ἐπιδίδονται σὲ κωμικοὺς θεατρινισμοὺς καὶ ἐκτε­εἰκόνα πθὸἔ Τὸν Θεό του ὑπάίηίεη καὶ· ἐννοεῖ νὰ λοὕν απίθανες ακροβασίες για να εντυπωσιάζουνΝ 7

ὺπαρχη ώς πρόσωπο εἰς τρόπον ώστε ανθει μὲν ι > 8 ι × × ι ­ × ι

καὶ θαυματουργεῖ στην κοινωνία των προσώπων,φθίνει δὲ κι ἐκφαυλίζεται στὰ πλαίσια τῶν απρο­

› τους οπα ους και να τους συντηρουν την πιστη,γνωρίζοντας πὼς η αποτυχία ἐνεργεῖ πάνω τουςτραυματικα καὶ καταστροφικα επομένως γιὰ τοὺς

82 εε

Νίδιους. Τέτοιος μικροθεσμός, ποὺ ἴσχυσε ἀπὸ τὰ ἐκλογης κατὰ την ὁποία ὅ πολίτης καλείται νὰ άνα­χρὀνια του Σόλωνος μέχρι συστάσεως του νεοελ­ δείξη τοὺς κυβερνητες του, την στιγμη ποὺ ὑπὸ τ

Ο|

ληνικοῦ κράτους καὶ διετηρησε τὸ ”Βθνος κατὰ τὶς καθεστὼς της λεγομένης διακρίσεως τῶν ἐξουσιὥν,κ 8 | °3° Φ # Βὰ δι τ › θσ π Ι 4 νδ ι Ν Ν

φοβερες οκιμασιες του, ηταν η κοινοτητα, μ εν ειναι εις εσιν να κρινη ο ι ιος περιτων κοινων,ἑνότης ἐκ τῶν κάτω ηθικη καὶ ὅχι κατασκεύασμα ἐφὶ ὅσον δὲν άποφασίζει πλέον γιὰ τὰ θέματα τοϋ

Ν Νἐκ τῶν άνω, δημιουργουσε δὲ άνθρώπους θετικοὺς οίκείου ζωτικου χώρου, οὔτε μπορεῖ νὰ έφαρμόση

καὶ εὐπροσηγορους, ἐντελὥς άρνητικοὺς στην μα­ ἐνδεχόμενες ὰποφάσεις του. ”Αφ> ης στιγμης η

ζικότητὰ, τὸ άθροισμα ξένων μεταξὺ τους άτόμωνἰ κοινότης ὑπηχθη στὸ κράτος καὶ ὡρίσθηκε ὅτι το

Δ|

κοινωνικὸς δὲν εἶναι ὁ μαζάνθρωπος ὁ «είδικὅς» έθιμο δὲν μπορεί νὰ καταργη νόμο, ὺφίσταται στὸν

τῶν δημοσίων σχέσεων, εἶναι ὅποιος αίσθάνεται τόπο μας ὰνοικτὸς πόλεμος ίδιωτὥν καὶ δημοσίου,Ν Ν Ζ | 3 \ 3 ΝΠ

ὺπεὺθυνος γιὰ ὅσα βαραίνουν την ζωη του συναν­ στὰ πλαίσια του οποιου ουδεις ασκει εργο ουσια­θρώπου. "Οταν η κοινωνία στηρίζεται πρωτοβα­ στικό, ὁπότε ὡς ὺπάλληλος θὰ άναλάβη διεκπαι­θμίως σὲ θεσμοὺς αὐτοφυεῖς, ὅπως η οίκογένεια ραιωτικη ἐργασία ὡς ἰδιώτης θὰ τὸ ὺπονομεὺση,

καὶ η κοινὁτης (αὐτὸ δὲν σημαίνει καθόλου ὅτι πρέ­ άφοὕ εἶναι άποδεδειγμένως άνίκανο ἀλλὰ συνάμα

πει κατ) άνάγκην νὰ εἶναι καὶ πατριαρχικη, η άντι­ καὶ ἐχθρικὸ πρὸς την πρωτοβουλία. ”Οντας λαος

τεχνολογικη, διαλυτικὰ άποκεντρωμένη καὶ άντι­ αίσθηματος καὶ πίστεως, χρειαζόμαστε πολίτευμακ › | ε κ Ν 3 | \ 9 : › Ν τ Ν

ΧρΟίΤὶ%”η›, ίΰχϋεί Ο ιάῦίνων Τηη Οίνθίγνωρισεως ΚΟΠ ΘνΤΟίσΞως Ξσωΐερίιωης καί ΤΟὉΤΟ μόνθ μίὰ Χθίνωνίαδιαμορφοὔνται φυσικὲς άριστοκρατίες άνεξαρτη· εὺθὺνης (θὰ έλεγα: μιὰ ίίὀἶκκλησία, ὥστε νὰ φανη

τως των καθιδρυμένων ὶεραρχιὥν, πρᾶγμα άδια­ τὸ βάθος καὶ η ζωτικη σημασία της ἑνὅτητος >]ἔ]κ¬

νόητο ὑπὸ συνθηκες κρατικοὔ γιγαντισμοὔ, ὅπου κλησίας καὶ πολιτείας γιὰ τὸ ἔθνος μας) τὸ προσ¬

μόνη ἐπαφη άρχης καὶ λαοὔ (λαὸω έδὥ εἶναι σχημα φέρει, μιὰ κοινωνία ψυχικη, ὅπου τὸ γενικὸ ίσχυρί­λόγου, διότι πρόκειται γιὰ χυλὥδες συνονθὺλευμα ζεται δι” ἐξάρσεως του προσωπικου καὶ ὅχι μὲ βια­) | Ϊ Ν \ανευθὺνων, δικην πλειοψηφιας σιωπηρων και μειο­ στικη προσχώρηση στην άστικη θεωρία καὶ πρα­

Ν Ν\ψηφίας τυποποιημένων ὰνησὺχων, φερόμενο και κτικη των φυσικων δικαιωμάτων, ποὺ ἐνθαρρὺνειτὸὰγόμενο ἀπὸ τὰ διάφορα κέντρα άποφάσεων) είναι άτομο νὰ ὰποφεὺγη τὶς πρὸς τὸν πλησίον καὶ τὸη φενάκη της καθολικης ψηφοφορίας, μιὰ παρωδία συνολο ὺποχρεώσεις του,

84 85

ΟΗ

ὀκζ

είδωλολατρεία τοὕ

κράτους, η ὁποία μας καταντα τυραννικὲς καὶ αναρ­ ρακωλυτικη ἀγαθἦς πρυαιρέο­εως καὶ πράξεως, ἀλ­χοόμενες προσωπικότητες. Διεπόμενη ακριβως από λα την μειωμένη ὁπνώττουσα συνείδηση, ποὺ αρ­ὑπερατομικὲς αξίες, η κοινοτικη ηθικη εὐγενίζει παγμένη από τὸ ἐμπειρικὸ δουλώνεται στην ῦλικη­τὸν ἐγωισμὸ καὶ τὸν μετατρέπει σὲ αλληλεγγύη συνθηκη, μὲ αποτέλεσμα να ἔρχεται σὲ αντίφαση

` | \ Ώ \ Χ Ἱ λ | 9 3 θ 7χα, φγλΟΉμ_0_ προς εαυτην και να βραχυκυκ ωνεται, αφ ετερουτοποθετεῖ στὸν χὥρο της ψυχης την ζητηση τηςαληθείας καὶ την συνδέει μὲ ἐπίγνωση ῶρισμένης

Καταλαβαίνω ­την ελληνικη ἱστορία ως διαρκη πνευματικης κρίσεως. Τὸ παράδοξο ἑνὸς ηθικολό­πορεία πρὸς όλοκληρωση καὶ αὐτοσυνειδησία, γου, ὁ ὁποῖος ξεκινοὕσε από την αγνοια, δείχνειόχι ὥς μετάβαση απο τὸ κοσμικό αίσθημα στὸν ότι δὲν θα πρέπη να χωρίσουμε την βούληση απ

, , κ | κ κ α › 2

ατομικό λόγο, όπότε θα είχαμε όντως σόγκρου­ το σφαλμα, για να χαρακτηρισωμε εν συνεχειαση τοὔ διονυσιακοὔ μὲ το απολλώνιο. (Η πραγ­ ἑλληνικὸ πνεῦμα όρθολογιστικό. (Η σωκρατικη

Θωοωοκ

ματγχνγ ἀωμιχὀτης σόνυφαίνεται μὲ την αληθεια γνώση ειναι αναφορα τοϋ ανθρώπου στὸν θεὸ καὶΝ 3 ._καὶ την συνείδηση, η ὁποία όμως είναι δράση προς όχι στὸ αντικείμενο, προυποθέτει δὲ ψυχη πολλα­

___ Ι Ν ι ι › κ ,ι λ κ

τα μέσα, ἐνω στην απολλώνια μόρφωση τὸ φαινο­ πλη και πολυβουλη, εισαγουσα μεταξυ θεωριας και| , ` \ η η ` \ \ θ|λ \ ` 3 λ | 3 Ν Κ λ/

μενο προσφερει μαθος τραγικο και κατ αυτο τον ρ ς την ε ηση και την επι ογη, ενω ο ογο29 χ Ι 5 : λ ι | ι

τρόπο ἐμποδίζει κάθε περαιτέρω εξατομικευση κι που απορρεει συνυφαινεται με νηψη της ψυχης καικ › κ κ ι Ν Ν Ν κ Ν

ἐξόψωση. Ἱἰ τέχνη που ἐπιμένει στην μορφη, ανα­ δεν παραμεριζει το πνευμα της μουσικης και του3 ` ` 7, \ ` ὅ ρ β|θ Ὁ Η ξ ` λἴ δ\ §ξ λἰζ λζητει ομορφια στην ενταση και την μονα ικοτητα, α ο ς, οπως ο τραγικος ογος εν ε οβε ι ει τον

ς "Υ ` | π › π | π \ κ

όχι στο αγαθό, πλην όσο κι αν έξωραίςη τα φαινο­ ΧΟΡΟ, αλλα δϋαλΘΥεΤαὶ­ μαζί Του σΤὉν ΤΕΡΟΟΤΕΤΜὉΝ .ν | ι`ι ρω

μενα, δὲν γλυκαίνει καθόλου τον πόνο, ὁ όποιος 'ΕΤΕ καθαθσεωἐ­ (Η 'γνώση του αγαθου σημαίνειπηγάζει απο μέσα μας. "Οταν λοιπὸν ὁ Σωκρατης προτεραιότητα τοῦ πνεύματος στην βούληση καὶθεωρη τὸ κακό αγνοια, αντιπροτείνει δὲ ὡς φάρ­ όχι τυποποίηση τοϋ αγαθοὔ, ποὺ βρίσκεται αλμωκο Τὴν γνώση Τἦἔ ἀχἡθεγας, δὲν πνίγει σὲ συλ­ λωστε πέραν της οὐσίας, προτεραιότητα η ὁποίαχο­Υγσμοὺς την ἀρχἐγονη Οώθεντικότητα, γιατὶ αφ> αναγνωρίζει τὸ μυστηριο της πράξεως καὶ την το­ἑνὸς δὲν ταυτίζει την άγνοια με απληροφορησία πα­ ποθετει μεταξὺ αληθείας καὶ ἐλευθερίας. Τὸ πνεῦ­

Βθ 87

μα εἶναι βασίλειο της έλευθερίας όχι διότι πλάθει του αύτοὕ, αλλα ὡς διαφορετικες αποκαλύψεις τουαύθαίρετα, αλλα γιατὶ πνέει ανεξαρτητως λογικης βάθους του, πού αλληλοπεριχωροὕνται καὶ διαρ­αίτίου καὶ αποτελέσματος. κάθε συζητηση περὶ κοὔν. Αἴφνηςἐλευθερίας θα ηταν ανέφικτη ἐαν ὡρισμένη στιγμη περιοριστικα τηδὲν αντιμετωπίζαμε την αναγκαιότητα απα ἔξω, ση μοίρας καὶ νου, όμως στὸν πόνο αντιδρουσεκαὶ τοὕτο συνέβη μὲ την πλατωνικη θεωρία τῶν άσβηστη δίψα φωτός, πού μὲ τὸν χριστιανισμό θ

κοα

ζῇ9".

ειἑἔ

Ν Ν

αῖος πονοὔσε, γιατὶ ἑρμηνευεεραντοσύνη του σαν σύγκρου­

εεἶἑε

3 Ν Η \ \ \ ί ἔ | | Β \ ` Ϊ Ν 3 < Ν 3 |ιδεων, οχι με την τραγικη σύγκρουση. Η συνειδη­ φθαση στο μη περαιτερω της εν ημιν ουρανιας βα­ση ὁρίζεται από τα πράγματα καὶ συνεπὥς μια σιλείας. 'Έχοντας όλο τὸ βάρος γενικης κατακραυ­ύποθετικη παντογνωσία εἶναι αδύνατο να προλάβη γης καὶ ρηξεως μὲ την κοινότητα, όπως συμβολί­τὸ αποτέλεσμα της πράξεως, επειδη ακριβως ὁ δε­ ζεται από τὸν απηνη διωγμό τῶν Έρινύων, ὁ πό­

σμὸς τοϋ ἐγὼ καὶ της ἐνεργείας του συνιστᾶ ἐλευ­ νος του δὲν ἔλαβε ποτὲ μορφη ἐνοχης, δεδομένου

θερία, μένει δὲ ως ἐκ τούτου ἐξ ὁλοκληρου απροσ­ ότι η ένοχη εἶναι καρπὸς παραδοχης προσωπικού

διόριστος. (Η ψυχη πού δὲν φωτίζεται ὡστόσο απο μέν, πλην κεκρυμμένου ὑπερβατικοὔ Θεοῦ, απέ­

τὁν νοὔ, ύπαρχει στην διαθεση τοϋ σκοταδιοὕ τὉ€› ναντι στὸν ὁποῖο αίσθανομαι φταίχτης, προϋποθέ­

ὥστε προτού να κάνη ημαρτημένη έκλογη, τὸ τει δηλαδη ανάπτυξη της συνειδησεως σὲ σχέση

κακὸ υπο μορφην κρίσεως ταυτότητος, κρίσεως ἑτερονομίας, σχέση συνεπη προς την ἰουδαιξκη

απὸ την ὁποία λυτρώνει μόνο η αύτογνωσία ­η πνευματικότητα καὶ τὸν ἐξορθολογισμένο δυτικοανασκαφη καὶ ανοιξη τοϋ ἑαυτοὔ, πού αρχίζει μὲ ­πολλὲς φορὲς καὶ ανατολίτικο μη ἑλληνικὸ­ χρι­την σωκρατικη δικαιοσύνη της οίκειοπραγίας. στιανισμὸ της αμαρτίας. Οί μεταμορφώσεις της

<Η ψυχη τῶν Ίἔὶλληνων βγαίνει από θέληση απο­ ψυχης δὲν συνεπάγονται καὶ αποβολη τῶν αρχεγό­λύτου βεβαιώσεως καὶ φυγης των δεινῶν, στα ὁποῖα νων στοιχείων της, ὁπότε θα είχαμε αλλοίωση της

Ε Ν 3 Ν 3 Ζ ·ι` Ιοδηγουν ακραια αισθηματα η πραξεις

Λζ:/Ψ

Ρα».

αύτη δὲ ούσίας, εἰς τρόπον ὥστε η τραγικη σύγκρουση τηςἑλευθε ία ὲ τὶν αδυσώπητ αναγκαιότητα έξα­την ἔννοια η αρχαία, η βυζαντινη καὶ η ρωμαίικη ρ ς μ η η

ψυχη, μολονότι εκφράζουν ίστορικὲς ἐποχὲς διακε­ κολουθεῖ καὶ στὶς πλέον αντιτραγικὲς περιόδους

κριμένες μεταξύ των, ἐν τούτοις κατ) ούσίαν συν­ της ἱστορίας, χωρὶς αύτὸ βέβαια να σημαίνη ότιταυτίζονται, παραλλάσσοντας όχι ὥς μεταμφιέσεις ὁπωσδηποτε κυριαρχεῖ ότι μπορεῖ να ταυτίζη κα­

88 89

νεὶς τὸν αρχαίο μὲ τὸν Βυζαντινό και τὸν Νεοἐλ­ ριστό, ταυτιζόμενο μὲ τὸν πραγματικό ἑαυτό μας.Ρ Ἱ ` Ν «Ν κι Ν Ν

ληνα, ἐφί όσον τὸ κακὸ ὑπάρχει για τον τελευταιο Τώρα ἐχθρὸς τὴς ζωης καὶ πὴγὴ του κακου εἶναι ὴΝ ) Ν ` \ ` Ν

σαν ασθένεια της βουλὴσεως, ενω για την μυθικη πνευματικὴ κυριαρχία των κτισμάτων, κυριαρχίαΩ ` \ Ν | 'Ϊ ··\ Ν €| Ἱ › Ν | Ϊ ? Ν Ν' \ενικη ψυχη του πρωτου ειναι προιον μιας υβρεως, που εξαντλεί στα παθη το βαθος της ψυχης, χωρις

Ν § Μ \ `που χρειάζεται ἐξιλέωση. Γενικως ειπειν το κακο ὅμως καὶ να τὴν διχάζη: προτάσσοντας Τὴν θέληση

Ν Ν / Ν ` | ΝΤης αρχαίας ψυχης ερχεται ἐκ θΞ0Ο, και λεω ιιγενι· στὸν πειρασμό) ὁ ασκητὴς διατηρει τὴν ψυχη του

κὥς», ἐπειδὴ Ἱἦ πλα°ι7ωνι%η ψυχη παρουσιάζεται αρραγη σαν τοϋ αρχαίου ανθρώπου, μολονότι δὲν.Ν $ Ν Ν

ὴδη πολόβουλη καὶ διασπασμένη, θυμα επιλογων ἐννοει πια τὴν αμαρτία ὡς λάθος, ἐφ3 όσον τὴν συν­για τὶς όποῖες ὁ θεὸς κηρύσσεται ἐπίσημα αναίτιος. δἐει μὲ τὴν ὑπαιτιότητα. Έιαν τὸ καλὸ συνισταΣτὴν ψυχὴ αυτη, ὴ ὁποία εἶναι και ατομικὴ συνεί­ ἑπιλογὴ αγαθὴ, ὴ αμαρτία σημαίνει κράτος τοϋδηση, ὑφίστανται ἐν σπέρματι όλες οἱ δυνάμεις κόσμου μέσα μας, ἐν εἴδειφθόνου,λαιμαργίας, πορ­ἐκεῖνες, που θα ὁδηγὴσουν από τὸν διαρκὥς ἔξω ὀίν­ νείας, φιλοχρηματίας, αχαλινώτόυ όφθαλμοὔ, πα­θ ο τΝ 3Α ιότ τ ὸν δια κὥ είσω τοὕ θὥν δ λ δ` Ν ψυ Ν ταό Ν δὴνθί ουν τὸν οὐ­θωπ ης ρχα η 09 στ Ρ ίἔ η α η Της χης› πωα Ξ Ύ

Μεσαίωνος και τοὕτο διότι ὴ αλόγιστη ἐπιθυμία σιαστικό της χαρακτηρα, γιατὶ ἐν τοιαότη περι­γίνεται όδυνηρὴ, αφ, ης στιγμης ὁ ἑλληνισμὸς ανα­ πτώσει, οί ανθρωποι ἐκείνου τοὔ καιροὔ θα ἔμενανκαλύπτοντας τὸν λόγο δημιουργεί τὸ ἰδανικὸ μιας εὐτυχεῖς στὶς πόλεις τους, αντί να παίρνουν όρη

κοινωνίας αὀτεξουσίων ατόμων, θεμέλιο κάθε ίστο­ και βουνα για να τα πολεμὴσουν. «Ἄιφαίρεσον απ,ρικότητος. ἐμοὔ, Κύριε, τὸν γἐλωτα, καὶ δώρησαί μοι λόπην

Βυθισμένος στα σκοτάδια τὴς ψυχὴς, ό ασκητὴς καὶ κλαυθμόν», θα γράψη στα Ἄίσκητικά του ,Β­τῶν Μέσων αἰώνων αγωνίζεται σαν άλλος όθδυσ­ φραιμ ό Σόρος, ἑρμηνεύοντας τὸ γέλιο σὰν παρα­σεας να νοστὴση στὴν αληθεια του, παλεύοντας μὲ δοση στα ἐγκόσμια. (Ο ασκητισμὸς τοἱιτος, γεν­στοιχεῖα και τέρατα, πού δὲν εἶχε δεῖ ανθρώπου νιέται από συναισθηματικὴ αντίδραση σὲ όμοειδὴ

Ϊ | Ρ/ Ω 3 Ἱ Ν \ 9 | ) | Ι ` \ Ϊ 3 Νματι. Μεχρις οτου οι αναχωρηται κλειστουν στις αντιθετη ακροτητα διχως να την θεραπευη, αφουὀπὲς τῶν βουνών και τους τάφους ὴ ψυχὴ ἔμενε ἐσωτερικεόει τὴν κακότητα τοϋ κόσμου κι ἔττι7 )

βιβλίο ἑφτασφράγιστο, όσο κι αν ό Πλάτων παρεῖ­ καταντα αὐτοσκοπός. .Ως αλλο άκρο τοϋ φιλὴδο­χε τὴν διαβεβαίωση, ότι πρόκειται για κόσμο χω­ νου ατόμου, ὁ αρνησίκοσμος μοναστὴς δὲν γλυτώ­

ΘΟ Θ1

νει βεβαίωἑ 'τὰ πάθγϋ Ύίὰ νὰ μὴν πὥ ὅΐί· δίαῳέχεὶ· απάντηση στὴν κληση τοὔ Θεοῦ. (Η μεσαιωνικὴτὸν μέγιστο κίνδυνο να πληρωθὴ ἀπὸ τὸν θαυμασμό ψυχὴ συνεπὥς ἔπασχε τὴν ἀντινομία μεταξύ έξω­Τῶν ἄλλων χαὶ­ νὰ ἐ Ον άσ ­ Οἱ πει ασ Θὶ Τοὕ τε ικ” π οελεύσεω τοὔ κακοὕ καὶ ἀνακαλύ εω

Ρ γὶἔ Ρ Ω

ἀσκητῆ συνδέονται μὲ τὴν ἄμετρη σκληραγωγίοι, τοῦ εἴσω βάθους, στὸ δὲ μετρο πού εκείνη παρέμε­ε ) Ν Νπού κρύβει ηδυπάθεια ἀπἐραντη καὶ ματαιοδοξία. νε, έπρεπε νὰ αντιμετωπισθη ἐντὸς των πλαισίων

(Υπαρχει, διδάσκουν Οἱ Πατέρεε Τἦἐ ἐΡ`ί2ί2­Ου, Τα· μιᾶς σωτηριολογίας, ὴ ὁποία στὴν μὲν Δύση ξεκι­Ϊ 3 \ \ | Ϊ Ρ? Ν Ώ \ Ἱ < | Ν Ϊπεινωση απο τρελλη περηφανεια, γλυκεια οσο νουσε απο την αμαρτια των προπατορων, κωδικο­

Ώ | | ἔ 2 Ε 32 | | Ν 2 2 ± \ 2 \ 2αμαρτια καμμια, οποτε η ασκηση γινεται επιδειξη ποιουσε ωρισμενη ασκητικη δεοντολογια και κατε­| Ϊ Ϊ \ | ) ` λ \ \ ` Ν 3 Νδυγαμεως, υπαρχει και ταπεινωση απο καθαρη καρ­ ληγε σε αντικειμενικό προσδιορισμο του αγαθου,

| 3 | Ε \ / | Η \ Νδια, οποτε η ασκηση γινεται απλο μεσον. Μοναχός, παραβλέποντας τὸ ἀναπαλλοτρίωτο θεικο στοιχειοἄρα, δὲν εἶναι όποιος φεύγει τὰ ἑγκόσμια καὶ ἀσκη­ τοὔ ἀνθρώπου, ἐνὥ στὴν >Ανατολὴ, ὴ ὁποία τό άνε­

2 2 ‹2 2 κ Ν 3 ι κ › : 5 κ κ Ν 2 πτευει σκληρα, οποιος σκοτωνει το σωμα του επειδη γνωριζε ανεκαθεν, αλλα δεν βρηκε τροπο να συν­νοιώθει να τὸν σκοτώνει, εἶναι ἐκεῖνος πού ἀναζη­ δὲση τὸ έσχατο μὲ τὸ ἐδῶ, θὰ μείνη πολιτισμικὰ

Ν ` \ 9 2 \ Ν \ μ | χ κ : 2 κ ι 2 Ντει την πνευματικη ουσια του και προσπαθει να ανενεργητο παοα τις αγρυπνιες και τα δακρυα των9 2 5 5 2 2 ‹2 2 2 ·×· › 7 Ν ὶε 2 2 : 2 9 κ °¥επί­ΘΤΡΞΦὉ Ο ΟωΤὉν7 Υνωριζοῃαἐ ΘΉ Ὁ μαχη του ουρανοπολιτων αγιων της. Η αντινομια αυτη ητανκαλού καὶ τοὕ κακοὔ δίνεται στὴν ψυχὴ καὶ όχι δυνατο νὰ ἀρθὴ στὸ ἐπίπεδο μιᾶς πνευματικότητος,ἔξω ΤΟἌ ἐναντίον ΤΨΝ ὑπΟΤαΥἦ€ ΤὉΘ σΤὸ παρόν” ὅΤί­ ὴ ὁποία παραδεχόμενη το ἐσώψυχο κακό, θα ἔνωνε

: < Ν ,αὶπὸ ποὺ ὰξίἔει καὶ ἀληθεύει θὰ Τό βρη Ψιιάχνθν· ἐλεύθερα τὸν Θεὸ μὲ τὸν ανθρωπο. ”Η ἐν λόγῳ πνευ­τας τὸν ἑαυτό του, σὲ μια προοπτικὴ ὴθικὴς ἐξυ­ ματικότης δὲν ανηκει στὴν σφαῖρα της υποθέσεωςψώσεως καὶ όχι τεχνικὴς προόδου° ότι ό κόσμος οὔτε της εὀχὴς· ἐγκυμονεῖτο ἐπὶ μακρούς αίὥνεςδὲν ἔγινε ὁίπαξ διὰ παντός, ἀλλὰ δημιουργεῖται συ­ στὸ Βυζάντιο (”Ηδη τὸν πέμπτο αἰῶνα, ὁ ἐπίσκοποςνεχῶς ἀπό τὶς θετικὲς καὶ αρνητικές μας πράξεις. Φωτικης Διάδοχος ἀναγνωρίζει πὼς τὸ κακὸ «οὔ­Ἑαν δὲν ἐλπίζη στὴν επίγεια πολιτεία, αίτία εἶναιὴ τε ἐν φύσει ἐστίν, οὔτε μὴν φύσει τις ἐστὶ κακός°πίστη στὴν ούράνια, καὶ ὀὶν ἀντιπαρέρχεται τὴν κακόν γάρ τι ό Θεὸς οὐκ ἐποίησεν. ”Οτε δὲ ἐν τὴἱστορία, τὸ κάνει διότι βιώνει τὴν άνώτερη ἐνέρ­ επιθυμία τὴς καρδίας εἰς εἶδός τις φέρει τὸ οὐκ δνγεια τὴς πνευματικὴς μεταμορφώσεως, ὥς διαρκὴ ἐν οὐσία, τότε ὁίρχεται εἶναι ὅπερ ὁὶν ό τοὕτο ποιὥν

92 93

Ν οἕο Ν. Ν Ν | | < Ϊ 3 \ 2 Ϊ Ϊἐθέλω· δες ουν ἀεὶ τῃ ἐπιμελεία της μνὴμὴς του οπως ὴθελαν οι μεσσαλιανοι, αλλα ως πεδιο δρα­Ν Ν Ν Ν Ν Ν ± | ε | ι

Θεου, αμελε ιν της ἔξεως του κακου° ἐπειδὴ τὸ μέν, σεωἑ Τοο αοΤεἔοοοΤοο› ὴ χοΤοΤΤαν'·κὴ Τελεαοοοἐ δενΝ Ν κ | κ οκ Ν › Ν ιἐστί, το δέ, ούκ ἔστι° εἰ μὴ μόνον ἐν τῳ πράττε­ μποοεο να αεΤνὴ οΤα οοΤα Τὴε ὴθΤκὴ€ δεονεολονοκἐο

εκόι

σθαι» και πΝ | κ ι κ ι ·¬· Μ ι­ι | π

ο δαίμων αἐμιρωλεύει» σὰν σκουλὴκι ΤΤαΤονεΤ· οε νΤα Τον αΎ'·ο Τὴἑ Μονὴἑ εεὴοοκεοκον Τὴνστὴν ψυχὴ μας, χωρὶς νὰ σαφὴνίζὴ ῶστόσο αν μοοφὴ καΤοΧ.ὴο εν αἰοθὴοεΤ· Τὴἐ Χάοποἐι νίνεΤα'·° Ν°`°°° `\° Ν ν λν υνεόδ ”” ωό ” ύδ πύθὴενεργὴ απο εκει), για να εκφρασθὴ θετικα περι το ο Τ ὴοὴ Τον εΤ·οω Ψ Τοει αοΤοοονεΤ ὴοὴ ο αἔοοο ιοοο με οον Νέο οοολογο ςοοοοοῇ δὲ τῇ πλη­ ϋπερβνι τὸ φοαγμα τοϋ ἐγὼ στον πεοηφάνεια καιγὴ», θα γράψὴ ὁ Συμεὼν στὸν ἔνατο ὴθικὸ περὶ Τὴν ανοοἱὴ· (Η ἱοΤοΡΤα κοαΤὴοε Τὴν καΤνονονΤααλὴθοὔς γνώσεως, τονίζοντας τὴν ἐσωτερικὴ προ­ *καὶ ΤΤαΡ·ΤΤαλαΤα_ ΤοοΤὴ ΤΤοοοΤΤΤΤκὴ οΤὶ§ εἌοε“

έλευσὴ του μεταφυσικοὔ κακοὔ, τὸ ὁποῖο μὲ τὴν οοεῖεε Τὴε› Χωοὶἐ νὰ μας Τοὴ Το νΤαΤί› καὶ με Τὴνσειρα του εικονίζει σαν σκουλὴκι, «καὶ τῷ τὴς α­ ΤΤΤώοὴ Τὴἐ βοζανϋνὴἐ ἀναΐολὴῶ ἔδωοε Το ποοβά­

? / |μαρτιας δὴγματι ὼσπερ σκώλὴξ εὐθύςεισερχόμενος εύρίσκεται κατοικὥν»,

Οκ­(οροέ

διαβολος δισμα στὴν εύρωπαικὴ δύση, ὅπου παρεμφερὴ ζὴ­| 3 | ι 9 Ι ι κω λίγες τὴματα ετεθὴσαν πολυ αργοτερα κατα τροπο περι­

ἀραδες παρακατω, θα περιγραψὴ τὴν θεραπεία τὴς θωθκακο καὶ αμφίβολο» ΤΤανΤα οπο Τὴν αμεοὴ εμ“ἀποσυνθετικὴς του ενεργειας μὲ ζωὴρα χρώματα: μεοὴ επἰοοαοὴ Τῶν Ήλλὴνων ΠαΤεοων·αὴ αλὴθινὴ μετάνοια διὰ τὴς ἐξομολογὴσεως και (Η νεοεὴλὴκκὴ ψοχὴ Ρ¬οοφώνεΤαΤ οΤον Τεοο χο)­τῶν δακρύων, ὥσπερ ὑπὸ ἐμπλάστρου και φαρμά­ οο Τὴἐ Βθοθοοοξίαἐο μὴ εκελθοοοὴἐ δὲ ,Ανανεννὴ“κου τινός, ἀποσμὴχει και ἐκκαθαίρει τὴς καρδίας σεω€› ΎΤα να Τον ἐξοοκίοὴ οαν οκοΤεΤνο καοελθονοτὸ τραὔμα καὶ τὴν ούλὴν ὴν τὸ κἐντρον ἐν αὐτὴ οΤαΤὴΙοεΤ ο·ελ.οΤ· οὴαεοα Τὴν φλονα καὶ Το παοοε Τὴετοῦ νοὴτοὔ θανατου διὴνοιξεν, εἴτα τὸν ἐμφωλεύον­ βνζανΤΤνὴε εποχὴεα ὴ οποία οοοεΤΤοΤε θα ἔφεοε οΤὴντα σκώληκα ἔξω βάλλει και θανατοῖ καὶ εἰς συνού­ νλὥοοα μαἐ Το ονομα Τοο Μεοαίωνοἔι εαν οἱ Ρω­λωσιν και ύγιείαν τὸ τραὔμα ἀποκαθίστησω), μὴοὶ οπαοοὶ Τοο οΤαφωΤ'·οαοο δεν Ἄοοοναζαν νααναγγἐλλοντας συγχρόνως καὶ τον ὅρθρο τοὔ νεω­ οανε'·οΤοον› να Ρ­εΤαΤΡοαοοον καὶ να εἱοανανονντἐρου ἑλλὴνισμοὔ, πού δύο αἰὥνες αργότερα θα γί­ Τον οοο7 ΤΡΤΧοΤοαώνΤαε αΤΤεοίοκεπΤα Τὴν ῖ·οΤοοίανὴ απτὴ ἱστορικὴ πραγματικότὴς. >Αφ” ὴς στιγμὴς Τοο “Βθνοοῶ καΤα ΤΤΤοΤὴ ακοιααὴοὴ Τὴο εοοωπαὴο­τόπος τοὕ κακοὔ εἶναι ὴ ψυχὴ, όχι βέβαια ἐγγενὥς, κὴο· ΠοοκεΤ·ΤαΤ ν'·α χε'·οονομ¬Τα ποὺ ξεπερνα καΤα

94 95

πολύ τὴν ταπεινὴ μεταγραῳὴ μιᾶς ξένης λέξεως ταγὴ, ἀλλὰ διότι ἐνέργειες αύτοὕ τοὔ τύπου ἀπο­

στὴν ἑλληνίδα φωνη, δεδομένου ότι προϋποθέτει σκοποὔν στὴν σωτηρία καὶ τὴν ἐξοψωογὶ ποὺ ἐν­­ἐπεὥα, απεοναζς­ταν ἐνδομοχα_ οἡξη Τῆς νοο­ γυᾶται μια ύπέροχη ζωὴ, ἐνὥ δυτικὸς (πολιτι­ελληνικὴς ζωὴς μὲ τὴν βυζαντινὴ παράδοση και σο­οἐι οί­ν κοίνω άπο Το οοᾶμ­οί Τἦἔ ψοχἦἐ Ὁ οποίοξ

προορίζεται νὰ τὴν καθιερώση, διευκολύνοντας τον ἐκφράζοοα ο¶οἰοΤαΤοο οοίνἶαίοί κοοτάπτωοἶι κοκἔα­οι Τὴν ποοοχώοηοἡ μας στον πολι­αομο Τῆς οο­ εμφανίζει τὰ συμπτώματα, μιας πιθανώτατοι επερ­

τικἦς Βύρώπης. (Ο χειρισμὸς θὰ ἦταν εὔλογος κι χομ­ονὉ€› ολοσχεοοοἑ κο(¬ΤοΤοΤοοΗοἦ€› ποὺ δὲν τονἐπιτυχὴς, ἐὰν άνὴκαμε οπωσδηποτε σύ ἐκεῖνο τον κάνουν δϋόλοο ἀΞΤοζἡλεοΤο­χὥρο, γίνεται ὅμως ολἐθριος, όταν λογαριάση κα­ ἹΙ μοναξια τοϋ ἀνθρώπου στὴν άπεραντοσύνη

νεὶς πὼς συνεπάγεται άπεμπόληση κάθε ίθαγέ­ τοὕ σύμπαντος, πού άγνοεῖ και που τὸν άγνοεῖ,νειας, παράδοση τοὔ πνεύματος σὲ μία ψυχὴ συν­ εἶνοω Το κοκ) ἐξοχὴν Ύνώοιομνα Τοῦ σνγχοόνον ψυ­νοςαασμἐνν, καὶ οπολογοοα­Μή, ­Υςοαομένα, απο με­ χικοὔ βίου. Με τούς σχολαστικούς καὶ ίδίως μὲ τὸνγάλα κρίματα και βαρειὲς αμαρτίες. Αὐτὸ δὲν ζοὔ­ ΚοοοΤέοΤ­οα ο οίνθοωΤΤο€ Τῶν Νέων χοονων βοἰοκοί·με χρόνια τώρα καθημερινά, σὰν κατρακύλισμα άπο πὼς εἶναι νοῦς, και ὁρθώνεται άπέναντι στὸν κό­τὸ κακο στο χειρότερο, άφοὔ κρατώντας τον ἑαυτό ΘΉ­ο Υοὰ νὰ Τον οολλάβη καί· νὰ Τον κοοΤοοκΤ`ίΙοΎΙ› πΡο“μας, οπως ἦταν φοοΜο7 απλὥς μ_αϊο_οοδ_ζοομο7 καλώντας δὲ χάος μεταβύ αύτοιἶ και τὴς ύπολοίπου

χωρίς καμμια προκοπὴ προς τὴν μία ὴ τὴν ὁίλλη οπάοξεωἐν μ­ένοί· ἀπολοΤω€ μονοἐ­ Ο λονοἐ Τον

κατεύθυνση, Ναυαγοὶ σ” ἕνα κόσμο πού δὲν εἶναι καὶ ὁ λόγοἐ Τοῦ κοομοο ἄλλο” οννοοοολέγονο­αν.ὁ δικός μας, ἀλλὰ και πού δὲν ύποφέρει στὴν ίδέα Τώοα ο λονοἑ Τοῦ κοοο­οο ἔν!­νε Τύποἐ Η­οΤθὉο¬οοΤο_

οςα θα μποοοοοαμο να φςααξοομο ­αφηοημένα, λο­ κὸς και ὁ δικός του άνίερος μονόλογος: ὁ άνθρωπος

γικὴ τῶν ἐννοιὥν και ίδιοπροσωπία, βλεπετε, δὲν εἶνοω ΡΤΥΡ­ἐνοἐ σΤον κοσμο ὅΤΤκν ο ςἔνοἐἐ καί­ ο|ἄλλο€συμβιβάζονται­, μετεωριζόμαστε σὲ ἱστορικὸ κε­ δ'·έκωνΤοί¬ο άπο ούοτημα νομωνιπον δοεομηνενεο Τηννό, τὸ ὁποῖο θὰ σκεπάζη ὴ γλυκειά νεοελληνικὴ μας Τοφλὴ ἀνο6ΥκοκοΤὉΤικ› οΤαν ομωἑ οοοΤο δὲν ἰοχύηιαοοοελοο, μέχοο νεωτέρας ἐξεληξοως_ Λογος ποοὶ 4 τότε ὁ κόσμος λειτουργεῖται ἀπὸ τὸν άνθρωπο. ,Αρ­«προσαρμογὴς» οὔτε νὰ γίνεται, όχι ἐπειδὴ κάτι νοομ¬ενε€ σΤἢν φύση Τον οκοπο› οί) ἐπ'·οΤίΠ­"Ι καὶ θτἑτοὴο σἡμαηνε ἄνευ ὅρων ἐκ μέρους μας ὑπο­ Τεχνίκἡ Τὴν ἐβεβἠλωσὥν καὶ ἀπἐκλείσθύν Τὸν ἄν­

ΟΛ

οο 977

θρωπο στὸν λογικο ἑαυτό του, αφηνοντας τὶ\ 3 \ | 3 `του χωρις οντολογικο στηριγμα. Αλλα

Ν \:| Ν Ν

ω

στιγμης τα οντα στερουνται προοπτικης, το νοημτους, ὡς δεδομένο, παύει να ανακαλόπτεται

|$Ζαπ

ρθειΧεε

×ἔ×9`ἕ­Ή

όδηγεῖ ὁλοταχὥς πρὸς τὸν θανατο. (Η καταθλιπτι­κότης τοὔ παρόντος καὶ η συναφὴς κρίση τοϋ πνεύ­ματος, συνδέονται μὲ τὴν αντικειμενοποίηση τοὔκόσμου, ὑπὸ τὴν ἔννοια ότι δὲν βρίσκουν καταλληλο

φυσικαη μέτρηση παίρνει τὴν θέση της θεωρίας και έδαφος στὸν ὁργασμὸ της Δημιουργίας, είς τον ὁ­της ἐνορασεως. (Ο κόσμος χωρὶς τέλος γίνεται ὀίκο­ ποῖο η χρονικότης ­τὸ παρὸν­ περνα απὸ τὴν

ἔ ) Ϊ Νσμος, ο δὲ Θεὸς απομένει ἐξουσία καὶ δόναμις, που εγρηγορη συνείδηση, τὸ πνευμα ποὺ ἑνώνεται μὲ

\ Ν αν Νστην ὀρθολογικὴ ψευδαρμονία των ἑπιστημων χα­ τὴν ζωοποιὸ πνοη. “Οπου κόσμος απόλυτος, έκεινει ἐντελὥς τὴν σημασία του καὶ σιγα σιγα μέσα διαιωνισμὸς διὰ τοὕ παρόντος, ανοιξη στὸ αλλο καὶμας πεθαίνει, προκαλώντας μαζὶ μὲ τὸν μηδενισμὸ τὸ αλλιὥς° όπου σχετικός, ἐκεῖ κενότης τοὔ παρόν­

®" | \ \ ( Ν Ν \ Ντου παροντος και την υποτίμηση των αξιων, ανε­ τος και ὁίδειασμα της συνειδησεως, η ὁποία αλλο­πανόρθωτη φθορα τῶν ανθρωπίνων διαστάσεων τριούμενη κάθε νοηματος, σκοτίζεται καὶ γκρεμί­

^" < / ` ` Ν \ 9' | ἔ \ Ϊ | \ | < 9 Ϊ |της υπαρξεως. Το παρον θεμελιουται στις αξιες, οι ζει, χωρις να δινη το παραμικρο. Η οργανικη σχε­όποῖες ἐκπίπτοντας τὸ διαμελίζουν μεταξὺ παρελ­ ση συνειδησεως καὶ παρόντος, δείχνει πολὺ καθαρα,θό­ντος καὶ μέλλοντος, τὸ μεταβαλλουν δὲ εἴτε σὲ ότι το τελευταῖο δὲν γεννιέται στὶς αίσθησεις, αλλα

| | ἔ \ 3 / 9! \ ἔ \ Η 3 Ν Ί Ἰ | ` Ν Ν 3 | 5 Ϊμερος σχεδιου υπο εκτελεση, αρα γεγονος υπο αιρε­ εκει που αυγαζει το φως του επεκεινα, εξηγωνταςσιν, είτε σὲ σκια τοὕ παρελθόντος, ένὥ ἐκεῖνο στὴν κατ, αὐτὸ τὸν τρόπο πὥς μπορεἶ να γίνεται ὁ τό­πραγματικότητα τα γεφυρώνει καὶ τα νοηματοδο­ πος της αληθειας. *Αν το παρὸν ηταν αφηρημένητεῖ, τρέποντας τὸν χρόνο όχι πρὸς καποιο ὕποθετι­ μαθηματικὴ μοναδα ὴ αυθαίρετη ὐποδιαίρεση στὸν

κο τέλος, αλλα, καθὼς ἔλεγαν Πατέρες παλαιοί, αεναως κυκλούμενο πίνακα τοῦ ρολογιοὕ, θα ξέ­πρὸς τὴν τελειότητα. Έξ οὐ η φυγὴ πρὸς τα ἐμπρὸς φευγε ποτὲ πρὸς τὴν αληθεια, συντρίβοντας τὴν

Ν ἴ 3 | ϊ ! \ 3 Ω ἰδ Ν Ν \ Ξ | 9 | |του τεχνοκρατουμενου ανθρωπου και η τυφλη εμ­ αλυσι α της σειρας και αναλαμβανοντας αυτο συμ­μονὴ στα περασμένα τοὔ τυπολατρη ζηλωτοὔ της παντα τον χρόνο; (Ο δυτικὸς πολιτισμός αντικει­παραδόσεως. Τὸ παρὸν ἔχει ἔννοια ὡς ριζικὴ ασυ­ μενοποιεῖ τὸν κόσμο για να τον διακρίνη απὸ τοννέχεια στὴν χρονικὴ ροὴ καὶ μέθεξη τοϋ ἐπέκεινα° νοημονα ανθρωπο, έτσι ὅμως η ἐπιστημη γίνεταιγίνεται παραλογισμός ὡς φευγαλέα στιγμη, που αρπακτικὴ τεχνικη, ξένη προς τὴν θρησκεία, τὴν

Θ8 Θθ

: κ κ Ι Ν Νφιλοσοφία καί· την ”εεχ.νη› η δε οκεψη απλη λονε­ επίπεδο ὕπηρξε πολὺ πιο σοβαρο καὶ της επέφερε

κ ι ε κ Ν : ι κ Νοενκη μεθοοοε ενοε ψοχοοο οναοἔι ποο οεηοίζεί καί· οὐσιώδεις αλλοιώσεις: ἔγινε έρμαιο των εἰδώλων

| κ 9 : Ν κ › ι › ί ι Νβνωνεεεον εφίαλτη των οομποα αναλοονΤαἔ› αθοοα μὲ τα οποια τον αντικατέστησε καὶ διχάστηκε.

`ζοντας και συνδυάζοντας ποικίλα δεδομένα. Για ν <Ο δαίμονας δὲν ἔχογ, πλέον να πανπ μὲ αλαζονεία,Ν 2 Μ Ν ,Ν Ζ

ξαναζεσταθη ο ανθοωποἔ τον αεωνοἔ μ᧛ οφενλεί· γαστριμαργία, φθόνο καὶ τα ομοια, άλλα μὲ κρά­κ κ : Ν κ κ : Ν Ν | Ννα μην αρκεσθη πια στις διαβεβαιωσεις του νου οτι Τοο φανπαομγα­νων οἰο Το πνευμα μας, αγ δὲ ψυχη,

ζ Ν ξ Ϊ 3 \ \ | \ \απλωἔ οπαοχογομεν αλλα να ποοχωοηοη καα οεο ποὺ βιώνει τα πάντα στην ερμηνεία τους, αἱχμαλω­

Ν :πωἔν οομςίκλεοομενος με τον κοομο ποὺ νεννίε”Γαί·› τίζεται απο τα περιεχόμενά της, αποβάλλει την

| Α 3 : ι Ν ‹ π κ κ .,μεναλῖονεν καί εοναζεἶαε καν Τοο οποίον 7­εοεπεἱ να ὑπερβατικη διάσταση καὶ βυθίὅςεται αδιέξοδη σε

ε γ "' Ν κ › λ ¿`·

εοναί· ο\ λεαεοοοζνοἐ· Τοοπωἐ θα Ϊοο ανοιξη οοομο απελπισμένη μοναξιά. ,Βαν η τελικη εξαρτηση τηςΝ κ κ

ποοἔ το φωἔν τον λαο αοθενακο ανατολωη· σωτηρίας απο την χάρη διεφυλασσε την ενότηται κ ι : › κ Ν Ν Ν ΝΠολυ πιο σημαντικές για τὸ θεμα μου απο την της μοοαγωνγαπο ψοχνγο) νγ αποοοοοοπο Της οονχοο­

3! 1 Ν · Νί·ο'·α την οοοταῃκη ποαξη Των Νεωεεοων χΡονων› νου ὔπονομευθηκε καὶ κατελύθη μὲ την χιμαιρικη

τ· ε 3 Ι Ν Ν Ν ε Ν Ν Ν Νε'·να\ίο'·επ'·πΤεοοεί·ἔ ἶηο οεον χωοο Της ψοΧ秛ηΤοο“ καταπολέμηση του κακου δια του ορθου λόγου, η

ε < 'νμεοη οοκεμαοεα οεην οποία οπεβληθη Το πνεομα οποία πρῶτα την κατηντησε πεπερασμένη καὶ ἐν

Ν | Ν_καὶ Τηἔ οποοαο πληοώνοομε Τα επίχεεοᬛ πεο­ συνεχεία την ἐταύτισε μὲ το ἴδιο τὸ κακό. Για του­

π : κ ῇκ ι : π Ν Ν κ Έ. Ν Ν Ν |νωνταἔ αἶεο την πληοη,αἶεαξ'·ωοη ἶον λονίκοο οεην το αφ” ης στιγμης θέατρο της σημερινης κρισεως6 Έ. ο

θεοῖεο'·ηοηΝ”εοο› ποοἔ επἱοοωοίν οζοων ῖεείκ ε”εεΡο“ ειναι η ψυχη, γίνεται νομίζω ολοφάνερο, ὅτι ηγονιας του |σ›ῖοπου διδασκουν οι φιλοσοοροι της τοανωοία Τῆς ἐποχῆς θα παραμονη ἑομνηααα πχον­

εοεοοναο· Τε απενίνε› ονΤωἔ› η ψοχητ ο”Γαν μ στο καὶ απροσπέλαστο φαινόμενο σὲ οὶαδηποτε: Ν κ : | | Ν Ν | \ \ , 3 \ 3

εκε'·νο|”εο ανηκοοοεο «ψηλωμα Τοο νοοακ Τῖοα ση κοινωνιολογικη και γενικωτερα αναλυτικη εξηγη­μεεωτεοντ δεν εχεί· καμμεα οχεση με τον λονο των τικη, αποτελοὔσα τυπικο προιόν της. "Οταν λοι­ε ί 9 ` "' 5 η α Ι 9 |__ κ ε ν α › κ ι ε κ λαοχαίοον εκεοἔ ”εοο\ονομαΤοἔ7 ἕαἢαννκα βοεθηκε απε πον η πραγματικοτης ειναι εικονικη και η ψυχη θρε­νανεί· οχί· πλεον οεον κοομο› αλλα οεην είκονα Τοοἕ φεται απο ὶνδάλματα τοὔ συλλογιστικοὔ νοὕ της,

κ ¬κ | κ κ Ν ΝΓιατί αν χανονεαἔ Την ποοσβαοη οαα ποανμααα η βούληση καὶ τὸ αίσθημα απωθουνται σὲ σεραιρες: κ ι κ Ν › α Ν

μονωθηκε καί· πα`ίωοε› Το πληνμα ο ενα οεοεεοο υπόγειες, επιστρέφουν δὲ στο εξης ἐν είδει παραι­

Ωπ

100 101

σθησεων καὶ παραπράξεων νοσηρἄς φαντασίας, δὲν Τὴν κάνη ἐνΐελὥἐ πΡΟβλὶἹμ·αΤΜθ· (Η ἐποχὴάποκλείοντας κάθε δημιουργικότητα καὶ προκα­ μαἔ θὰ λνῳωθθ ἀπὸ Τθν ὀδύννὶ ”ΓνΙ€› ἐὰν ὁ ἄνθἰῦωποἔλών­σας σ° ἕνα χλῖμα δωῳκους ἀποι­υχίας, τὴν ὁδύνη ὑψώση τὸ πνεὕμα του σὲ μία ἐλευθερία ὕπεράνω ἐκ:της άγχώδους ένοχης. Χωρὶς νὰ πάσχη ὰλλοίωση λονἦῶ θτω δωῳνωἐ νρίσεωἐ μεταξὺ βλαβεθουτης προσωπικότητος, τὸ νευρωτικὸ ἄτομο δὲν εἶναι καὶ ὡερέλιμθϋν ὥΰΐε ἀρμονίζοπάἐ Το μὲ Τὴν βού­ὁ ἑαυτός του: η θέληση του ὑποδουλώνεται σὲ ἄλλη λησνὶ καὶ Τὸ ΟνἴσθνΝν­α› νὰ ἀποκατασναθθ σφθν Οὐ”θἐληση° κυριεόεται ἀπὸ σκοτισμὸ ἔσωθεν προερ­ δία Τ0ν› ως ὁλΟκλνΙΡωμ·ἐνη› δθλαδνὶι πθοσωπθώτνἰἔ­χόμενο, πλην αὔτόνομο κι άνεξέλεγκτο, σὰν ἰδιαί­ (Η παθέκβαση νὶὰ Τὸν εὐρωπαϊκὸ μηδεννσμὸτερο κόσμο. Κυνηγώντας σκιὲς μὲ άπαιτησεις άλη­ καὶ την ελληνικη ἐκδοχη ΤΟυ› ”Υίνε”ν”α'·› μενὰ ὅσαθειας, γίνεται ἐλευθερία αὐτοεμποδιζόμενη, διότι πΡ0ὉΥνΙθνΡωνν› νομίζωι ἀναπόφενκννὶ· (Ο Εὐθω“θέλει νὰ πάψη νὰ θέλη. "Οσο τὸ κακὸ εἶναι ἀντικει­ παῖοε %ΘιΤΟι?×ἢΥει Ψϋὸ μηδἐνι ἀνΉδΡώνΤΘΦ€ πρὸἑ Τὸμενικό, ὅσο μὲ πειράζει ὁ κόσμος καὶ μὲ πνίγουν ψϋχωὼ νενὸ ποὺ δὉμΦΟυΡνεῖ νι ἐννοὶαννι πΡΟσπέ“

Χ | Ε 9 | \ 9 |τα παθη, η αποτυχια δεν εσωτερικευεταινος θεραπεόεται μὲ κάθαρση, μετάνοια και ταπεί­ βεβα'­ώσεϋἐ ὑποῳξεωἐ ἀπὸ πράξείἐ ν=αΤασΤΡΟΨὉ€ι

ει

εοπ

Α

Ν \ \ Ἱ | | Νδὲ πό­ λαση του κόσμου, άλλα στην εξεγερση του ζητεί

νωσγγ· ἀφ® ἦς σῃ­γμἦς νγ σχέση μὲ Τὸν κόσμο μεσα ἀντὶ νὰ στραφη σὲ ἄνὡτερο, πληρη όνείρου κι αἰ­τεύεται καὶ η βούληση διχάζεται, τὸ κακό ἐμφω­ σθἢμ­αΤΘ€ λόνο­ Χωιλὶἑ λόνο ὡστόσοι καὶ· ἄρα σν­λεόει στην ίδια καὶ βιώνεται ὥς ένοχη, όπότε δὲν νεί­δὉσὉ› “ἦ ψνχθ μένει ἀνάπηθνὶι Τουτο δἑ› Ύὶανὶαντιμετωπίζεται μὲ ίσχυρισμὸ της συνειδησεως, μόνο η άληθεια κρατἄ στὸ ὕψθἐ ΤΟΟ Τὸν ἄνθΡωπΟ›ἀφοὔ τὰ φαντάσματα, ὡς γνωστόν, πρωτοστατοὕν μόνο )(_άΡὉ Ο) αὐΐνὶν νι ἀνανκαὶότθνα δὲν Τὸν συν”στην προσπάθεια της ἑκκαθαρίσεώς τους, μὲ συνἐ­ τρίβει. (Η συνείδηση ἄνευ περιεχομένου, όπως καὶπεια νὰ ριζώνουν πιὸ βαθειά, οὔτε μὲ ψυχαναλυτικη “ἦ ἀπόλυννι συνείδὉσνΙ› θ νῳώννὶ ἀθνούμενη τὸν κό­ἀγωγτἠγ ποὺ ἐπγχεῳεῖ νὰ ἀνασύρη την ἀπωθημένη σμο, η ἄλλη ἐκ θεμελίων ἐγωτικη, εἶναι μηδενί­ἐπιθυμία στην συνείδηση, χωρὶς η τελευταία νὰ Δ σΐιϋίεἑ­ (Ο Ε­Ψιδενίσμὸἐ σγὶμαίνεὶ ἀπόΡΡ'·ψλΊ νἦἐ κο­Τὴν ἀπασχολἦ .αγ­όπ θὰ ἔπρεπε νὰ ­γίνη ψυχοσύν­ σμιότητος τοϋ κόσμου καὶ συνεπάγεται καταστρο­θεση¬, ὥστε νὰ άποφασίση ἐπὶ τέλους, ἄν πρόκει­ φἢ Τῶν ἀξνὥν› ἀεϋχἦἐ Υενομέννκ ἀπὸ Τὸν Δημιουρ­ται για μηχανισμό ἀπωθησεως καθάρσεως, όταν γό του. (Ο μηδενιστης εἶναι ἄθεος όχι τόσο γιατὶ

ΙΟΣ 103

δὲν ἔχει πίστ στὸν Θεό, ὅσο διότι δέ εται τ`ν νοιώθειτ\ν ε ίλωσ σὰν ενικ\ άπουσία σκοπου7

| .ν 9! \ 3 Ν αισχετικότητα του οντος και αποκρούει τὸ νόημα της μη ἔχοντας δὲ πως να πληρώση την ύπαρξη του,Ε Ν Ν Νυπάρξεως: ὡς ἔργο ἰδίων δυνάμεων, ὁλοκληρώνε­ την στηρίζει στὸ μηδὲν του ψυχικου κενου καὶ γί­

\ Ϊ Ἱ , Ν 3ται στο μετρο που απομυθοποιει καὶ επειδη τὸ μυ­ νεται, ὅπως ἔδειξε άπαράμιλλα ό Ντοστογιέφσκη,7 Ν Ι κ 3στηριο του κοσμου συνδεεται μὲ τὸν Θεό, ελευθερώ­ ρεμβαστης, καταστροφέας και τρομοκράτης. (Ο

νεται σκοτώνοντάς τον. Ἱἔἔν άντιθέσει προς τὸν μα­ κόσμος ἔχει νόημα, ἐ‹ρ3 ὅσον η ἑνότης του ειναι ὁρ­κρυνὸ γνωστικό του πρόγονο, πού, βλέποντας τον γανικη και τείνει σὲ ὡρισμένο τέλος° ὅταν γίνηκόσμο ἔρμαιο τὥν δυνάμεων του κακου και της άψυχο ἀντικείμενο διασπᾶται, άλλα συγχρόνωςάναγκαιότητος, ἐξεγείρεται, ὅπως ξέρουμε, στὸ διασπδἐται και η συνείδηση, η ὁποία στην ενότηταΪ κι Ε αν Νονομα μιας υπερβατικης ελευθερίας, ὁ σύγχρονος του σύμπαντος θεμελιώνει την δικη της. >Βνώπιονμηδενιστης βγαίνει ἀπὸ τὶς ἐνοχὲς του εύρωπαϊκου τούτου του χάους, θὰ καταφύγη σ) ἕνα ίδεόπλαστοΜεσαίωνα, που τὸ μεταγενέστερο ἀστικὸ καθεστως οίκοδόμημα, ὅπου θα ἐπιδιώξη νὰ δικαιωθη, έστωτῶν ἀτομικὥν δικαιωμάτων, μετέτρεψε σὲ άγριο κακουργώντας άνενδοίαστα. (Ο μηδενισμὸς συνε­πληγωμένο εγωισμό. Και λέω «εύρωπαϊκου Με­ πῶς ευδοκιμεῖ ὑπὸ συνθηκες άκοσμίας της κτί­σαίωνα», γιατι καθὼς ηδη ἐσημείωσα, η ρωμαιο­ σεως και άντιστοίχου κρίσεως συνειδησεως, υπ:καθολικη και διαμαρτυρόμενη επίσημη παράδοση αύτη δὲ την ἔννοια, στην (Ελλάδα πού ὁ κόσμος δια­θέλει τὸν άνθρωπο βορά της άμαρτίας, ἀπὸ την τηρεῖ πάντοτε τὸν μυθο του, δὲν βρίσκει κατὰ γε­ὁποία θα τον ἀνασύρη η θεία ἐνανθρὡπησις, γιὰ νὰ νικὸ κανόνα πρόσφορο ἔδαφος, ἐξαιρουμένων βε­τὸν ανα έ στΎ π οπτωτικ` άπλὥ άθωότ τα αίω των πε ιπτώσεων κατὰ τι ὁποῖε ύπά ειφ βη η Ρ η › ς Ρ 9

ὁπότε ὁ προορισμός του ἐξαντλεῖται στα πλαίσια άλλοίωση της ἐθνικης μας ψυχης, ὁερειλομένη σὲΝ 3 Ν 9 Ϊ Μ 3 | 2 Ν 9 \ < \ \ ` Ϊ 9 |της αγαθης ευδαιμονιας μιας αφθαρσιας υλικης, ισχυρες υλικες και πνευματικες ξενες επιδρασεις,

σὰν τὥν πρωτοπλάστων, ἑνὥ μένει ἐντελῶς άνεξη­ τύπου άντικαταστάσεως της προνοίας του θεου μὲγητο κατὰ τί και προς τί ἔγινε κατ” εἰκόνα και ὁ­ νόμους του κράτους, της βασιλείας Του μὲ κατα­

οίωσ του Ποι τη του. Μπ οστά λοιπὸν σί ένα ναλωτικ` κοινωνία. Μολονότι δι ταλαιπώ σε καιὉ

κόσμο που τὸ βάθος του παρίσταται μὲ άτέρμονη μας ταλαιπωρεί τὸ άτίθασο του χαρακτηρα μας δὲνάλυσίδα αἰτίων και αἰτιατὥν, ὁ ἐγωισμὸς αυτος έχουμε τὸ πρόβλημα των Ευρωπαίων, άφου ουδέ­

1Ο4 105

Ν Νποτε μας ἔπνιξε ὴ λογοκρατία μας τυράννησε ὴ των ματαιοτὴτων, ὁ αντί­Δόν Κιχώτης ααύτοκρά­ένοχη, οὔτε τῶν Σλάβων, αφοθ ποτὲ δὲν αίσθαν­ τωρ πασὥν τῶν κακομοιριὥν», που μπορεί νὰ παί­θὴκαμε αλύτρωτο καί ξένο πρὸς τὰ ἔσχατα τὸν κό­ ζη τὰ πάντα κορώνα­γράμματα καί νὰ μὴν χάνησμο. Γι) αὐτὸ ὴ σύγχρονη εύρωπαϊκὴ τέχνη καί ό ποτέ, ἐπειδὴ ακριβῶς γίνεται πλούσιος μὲ τὸ τίπο­σωχασμ­όἐτ Μένουν σὰν πνενίλ­αΐίκὲἐ Χενρονομί­εἐ τα, ὁ προφητικὸς στὴν αθυροστομία του καί ακε­δίχως βαθύτερο αντίκρυσμα μέσα μας, ποὺ όταν ραιωμένος στὰ ἐρείπια του συμβατικοὔ, πού αφη­τὶς ἐπαναλαμβάνουμε, θυμίζουμε κανιβάλους μὲ νει μὲ τὴν ἄκακη διάλυση τοῦ γέλιου, εἶναι ὴ φιγού­καθρεφτάκια στον λαιμο καί μὲ ψηλα καπέλα η, ρα τοϋ ἑλληνικοὔ λαοὔ, τὸ τρόπαιο της πνευματικὴςστὴν καλύτερη περίπτωση, Ροβινσῶνες τοὕ Ντε­ του έλευθερίας. Καίὴ ἐλευθερία του καθρεφτίζεταιφόου. Τί ἔχει κρατησει δικό του ὁ Ρωμηὸς μεγα­ σ” ἐκεῖνο τὸν απέραντο αύτοσεβασμό, μὲ τὸν ὁποῖολοαστός, ποὺ μεγαλώνει τὰ παιδιά του σὰν αμερι­ ὁ Καραγκιόζης ἐπιχειρεῖ τὴν ακατάσχετη κατεβα­κανόπουλα, Τί ἔχουν δικό τους νὰ ποὔν οί μαρξισταί, σιά του, σα ἐκεῖνο τὸ εσωτερικο μέτρο που τὸν κάνεισοσιαλίζοντες προοδευτικοί έν γένει καλλιτέχνες τόσο θετικό, στὶς αἰώνιες αξίες της ζωὴς,τὸν όρθώ­καὶ πάσης φύσεως συγγραφείς, όταν μαζεύουν τὰ νει δέ, μέσα απ” τὸ τρεμουλιαστὸ ὴμίφως τοὔἀποφόρια τῶν Βθρωπαίων, για να ραψουν τα κου­ μπερντέ, σαν ςρραγμὸ μυθικό, στὴν μηδενιστικὴ κα­ρέλια τους; Θα πρέπη νὰ τὸ πὴ κανείς ἔξω απ, τὰ τεδάφιση τους.δόντια: ὴ ασυστόλως καὶ αποκλειστικα κερδοσκο­ ®Η αγάπη του κόσμου γεφυρώνει τοὺς ἑλληνί­πικὴ άρχουσα τάξη, περιστοιχιζόμενη από δια­ κους αίῶνες, παρὰ τὴν τεραστία διαφορα μεταξύσκορπισμένους διανοούμενους, πολιτικούς, γραφειο­ αρχαίας μυθολογίας καί χριστιανικὴς αποκαλύ­κράτες καὶ δημοσιογράφους, εἶναι ό ύπ” αριθμόν ένα ψεως, ἐκεῖ δὲ όφείλεται τὸ γεγονός, ότι ὴ ψυχη μαςἐθνικὸς κίνδυνος, γιατί ανάγοντας σὲ ύπέρτατη αξία δὲν προσβλὴθηκε, προς τὸ παρόν τουλάχιστον, βα­τὸ χρημα, δίνεί τὸ παράδειγμα στὴν λαϊκὴ ψυχη, ρειά, από τὸν διχασμό τοὔ Εύρωπαίου, μολονότιπου αποβάλλει μὲ τὴν σειρά της κάθε εύγενικὴ ὑφίσταται ἐπί δεκαετίες τὴν καταθλιπτικὴ πίεσηπνοὴ καὶ προσχωρεῖ αδίστακτα στὸ πνεὔμα τὴς τοὔ αστικοὕ πνεύματος ζωὴς, εἴτε αὐτὸ παίρνειζούγκλας. Τί διαφορα απο τὴν καταλυτικὴ μορφὴ τὴν μορφὴ συμφεροντολογικοὕ όρθολογισμοὔ, εἴτετοϋ Καραγκιόζη ί (Ο Ρωμηὸς τοὕτος νικητὴς όλων σοσιαλιστικὴς ίδεολογίας. (Ο αρχαιοελληνικὸς πα­

ίθθ 107

γανισμὸς ὕποθἐτει τὰ πάντα πληρη θεῶν καὶ συν­ ποὺ πλάθει ἐλεύθερους Ψαἦν πίσΐαμ ἄφΘβΟν€ αα­

δέει την διαρκη τους παρουσία μὲ τὸ όραμα ­¬όχι ἀθεόφοβους: ὰν < Θεὸς της ἀγάπης δὲν νοεῖται τρο­ἀπλὥς τὸ ἀκρόαμα­¬ της ἀληθειας, εἰς τρόπον ώστε μοκράτης, τότε φόβος Θεοὕ πρέπει νὰ θεωρηταιηείδηση της θείας ἐνανθρωπίσεως στὸ πρόσωπο τοὕ ­τὁ αγ'­02 Μαξίμ­Θἐ δὲν Τὸ ἐ%"ί1ΡϋΤΤ€;­ αμαΡΤία7Ἰησοῦ, όχι μόνο νὰ μην σκανδαλίση τους προγό­ σαθπὸἐ δὲ Τἦἐ ζωἦἐἡ «ὁμ­Οίωσϋἐ θεῷ αααα Τὸ δν­νους μας, ἀλλὰ νὰ γίνη ἀπεναντίας δεκτη σὰν κάτι νατὸν» η7 ἀργότεραγ η θέωσις, όχι ώς παντοδυνα­πολυ ιρυσικόγ ἀφοὕ όλοι μετεστράιρησαν και πίστε­ μία, ἀλλὰ ώς αγιότητα. Πέραν οίουδηποτε άνθρω­ψαν, ἑνὥ οί Ἱἶβραῖοι ἔμειναν ἐντελὥς ἀσυγκίνητοι μομορφισμοὕ, ὁ ἐξανθρωπισμὸς τῶν θεών και η θεο­και ἀμετάπειστοι.(Η οίκειότης εοὔ και ἀνθρώπου ν ποίηση των ηρώων προετοιμάζουν την συνείδησηυπηρξε ἀνέκαθεν θεμέλιο της θρησκευτικης μας της ἐπθχἦἐ Υϋα Τὴν ἔλενσα) Τοῦ ΘεανθΡώπΟν μὲ Τὶἑσυνειδησεωςγ μὲ τὸν χριστιανισμὸ δέ7 που ὁ υπερ­ στρατιὲς των αγίων του. Δὲν ίσχυρίζομαι πὼς ὁ

χιλιόχρονος Μαραθώνας τῶν Πατέρων κράτησε Θεὸς εἶναι καθἀ ὁμοίωσιν τοὔ ἀνθρώπου, οὔτε πὼςἀμίαντο ἀπὸ κάθε μοιραία ίουδαιοανατολικη ἐπί­ ὁ άγιος προεκτείνει τὸν μυθολογικό ηρωα στουςδραση, ἔλαβε την τελικη λυτρωτικη της μορφη. (Ο χρόνους τοϋ Μεσαίωνα, ὀερείλω ἐν τούτοις νὰ ὑπεν­όρθόδοξος ἀποφατισμος εἶναι θεολογία θεοερανείας, θυμίσω ότιό Θεὸς μας καλεῖ διαρκὥςγ η δὲ ἀπάντη­διότι τὸ ἀνέκφραστο της οὐσίας δὲν σημαίνειι όπως ση στην κληση Του περνα οπωσδηποτε άπο τουςστην Δόση κάτι άπιαστο, σημαίνει ότι μὲ την Δη­ παΤὉμ¬ένΟν€ δρόμθνἐ Τἦἑ ἱΟ”ΤΟΡί­κἑἶὶἐ ὁπαιαξεωἐ­ Ναμιουρ­γία ἐμφανίζετ­αι η ὑπερβαακθ ἀρχὴ· (Όταν μη λησμονοὕμε την μακρὰ «εὐαγγελικη προπαρα­λοῃτόογ μετὰ Τὸν φόνο του 'Αγαμέμνονος, η Κλυ­ σκευη» καὶ τὸν χριστιανισμὸ πρὸ τοὔ γράμματος,ταιμνηστρα θέλη νὰ ἐξευμενίση τὸν θεὸ μὲ άφθονα ποθ πρθηψἦθηκαν Τἦἐ ΠαΡΟνσία€7 'νία να καΤαλατπολύτιμα χαρίσματα, τί άλλο κάνει ἀπὸ τὶς συμφω­ βθνμε πὼῷ αν Τὸ ἑλληνικὸ πάνθεον ἔβριθε θεανθρώ­

, χ 9 κ Ι › κνίες τοὔ Μακρυγιάννη μὲ τὸν άγιο απο καθε Ρω­ πων εγωισμὥνγ δεν βρισκόταν μολα­ταῦτα εκτθἑ_ | › ι # ε Ν ›

μηό, που τάξει γιὰ νὰ πιάση η ευχη του; (Η ἀπό­ θειας 0ι%ΟνΟίΜ­α€­ Τ©νΥνΡΒσί#­ενοἐ Ο αθχαωἐ αλ Ε . | Ν Ο Ν ” ` ” θεότ τες ἔ λεπε παντοὔ υστί ιο καὶ οὕσε ὲτυτη ετεροτης του Θεουγ δημιουργει ψυχικά αμετρο Ὁ 7 β Μ “ΟΡ ζ Μ Ο

ΟΟΑ

Ρ!|οΑ

¬\ | \ | 3 | ,χ ν θ ±Β ει ω κ ›ι δι Ν κ

Ύ) πλθίνηΐα καί Τυπθλαῖρη Θνθχθπθίἰημενθ ανθρωπο, αίισ φ Ο(ῖΟν Τα ΟΨΤΟΩ εν μ.ΞΤΞίχΟίν (ΪΤΟ μυ­Ν Ι Ν Μ 'ΰ' Ι \ Ι Μ

ἐν αντιθέσει πρὸς την ευλογία της θείας ἐγγότητος σΤὉΡ'·Ο7 Το αίσθημα Ὁΐαν φοβοἑ καί· ΤΡΟΡ¬Ο€› (παν,

ΙΟΒ ίθθ

ὅμως οἱ φιλόσοφοι τα είσηγαγαν

ΧοΩ.ἔκἶχ

9·ςῃ

ως τὸ αἴσθη­ κης ἐλευθερίας, όπως και οἱ μισόκοσμοι γνωστικοί,μα στράφηκε στον ἔνυλο λόγο τ φηνοντας τὸν οί μονοφυσίτες, οἱ είκονομάχοι, αύτὸ παρέβλεψανμοιραῖο σὰν φυσικὸ νόμο θεό­κόσμο τύραννο, άγ­ οἱ δυτικοί, όταν προχώρησαν σὲ χωρισμό της θεο­κάλιασε τὸν άγαθὸ έξ άγαθοὕ αίσθητὸ θεό, εἰκόνα λογίας ἀπὸ την φιλοσοφία, της φυσικης άποκαλύ­του άθεάτου και γύρισε σὲ ἀγάπη, γιὰ νὰ άγνίση ψεως και της γραπτης° αύτὸ ηξερε ὁ Πλάτων, άνά­την οίκειότητα των ἀνθρώπων μὲ τούς όλυμπίους γοντας και ἑπομένως άνεβάζοντας τὸν κόσμο στὶςστην άναμονη τοὕ «αγνώστου θεου». ἰδέες, οἱ ὁποῖες δηλώνουν μία πραγματικότητα

(Η άγάπη τοὔ Χριστοὕ δὲν στρέφεται άποκλει­ πνευματικη, ύλη χωρὶς άντίσταση, διαφάνεια καὶστικὰ στὸν άνθρωπο ­αύτὸ θὰ ηταν συνεπὲς πρὸς θεία πνοη, δὲν πρέπει δὲ να συσχετίζωνται καθόλουτην παλαιοδιαθηκικη προοπτικη, η ὁποία έξαντλεῖ­ μὲ την σύγχρονη άυλη άφηρημένη ἔννοια, κι αύτὸ οἱται στην θεία διαβεβαίωση τοὔ «καλα λίαν››¬, άλ­ Πατέρες της 3Ανατολης, διακρίνοντας στο μῖσοςλὰ περιβάλλει σύνολη την κτίση καὶ την ἐντάσσει και την άπαξίωση τοῦ κόσμου την άρνηση κάθεστην Δημιουργία πού συνεχίζεται, ἕως ότου ὁλο­ άρετης τελειωτικης. Κάνοντας ότι χρειάζεται, ὅ­κληρωθη μὲ θέωση τὥν πάντων. Σκοπὸς της Δη­ πως καὶ όποτε πρέπει, ἐπί άγαθῷ πάντων, δὲν εἴ­μιουργίας δὲν εἶναι η δικαίωση τοὕ ἀνθρώπου καί μαστε μόνο εντάξει μὲ τις ύποχρεώσεις μας, ἀλλὰτου κόσμου, ἀλλὰ η θεωτικη τους μεταμόρφωση σὲ κρατοὔμε την ψυχη στὸ ύψος της καὶ ένεργοποιοὔ­μια «κοσμικη λειτουργία». ”Ο κόσμος αγιάζει όταν με τὸν πνευματικό ἑαυτό μας. ”]:ἶιτσι, για νὰ θυμη­ὲνοῦτάι μὲ τὸν Δημιουργὸ ὥς ὡραιότης καὶ τάξη, θὥ τὸν άββδί Ἱσαάκ, τελείωσις παντὸς άσκητικοὔδιαφορετικα γίνεται άψυχο ἀντικείμενο καὶ βρί­ δρόμου εἶναι η «καὔσις καρδίας ὑπὲρ πάσης της

κι Ν ) Ϊ | (σκεται στην διάκριση της ἐπιστημονικης αναλυσε­ κτισεως, υπ

(τμ

“Ο

τὥν ἀνθρώπων, καὶ τῶν ὁρνέων,ως καὶ της τεχνικης ἐκμεταλλεύσεως. ”`Αν τὸ άγα­ καὶ τῶν ζώων, και τῶν δαιμόνων καὶ ὑπὲρ παντὸςθὸ ἐκπληροὔται στην ἀληθεια, καὶ την ὁμορφιά, η κτίσματος». Και τῶν δαιμόνων !ι Νὰ προσθέσωτελευταία ύψώνοντας την κτίση σὲ είκόνα ούρα­ στην ρηση του Σύρου άγίου ύμνους του Συμεὥνοςνίου προτύπου, κάνει έφικτη την μεταμόρφωση τοὔ Νέου Θεολόγου, μάλιστα τὸν δέκατο πέμπτο (‹‹Μέ­ἀνθρώπου καὶ του κόσμου. Αύτὸ δὲν κατάλαβαν οἱ λη Χριστού γινόμεθα, μέλη Χριστὸς ημὥν δέ, /στωικοὶ στην εύγενικη τους διεκδίκηση πνευματι­ και χεὶρ Χριστὸς και ποὕς Χριστὸς ἐμοῦ του πανα­

110 111

“Ω Β' ξθλίου / καὶ χεὶρ Χριστου καὶ πους Χριστου ο

θλιος ἐγὼ δὲ››) καὶ τον εἰκοστὸ τέταρτο (ιιηἔἔξω γ, < Ν .. Νἐστι του ὁρωμένου κόσμου / καὶ του μέλλοντος η χης, ωστε η καθαρση να παιρνη μορφη σκληρης

ι Ν ε | κ κ Ι ‹| \ \ › : κ

Ν

§‹

, _ ανθρώπινης συνθηκης δὲν μπορεῖ να εἶναι η αμαρ­

ω

Ρ θ| \ \ | | 3| ( | Ν 3α τια και να τι εται κυριο αιτημα η βιωση της ενο­

ιν Ν Η ξ | Ἱ | \

αυξ Ταὶἐ αμαρτιαἑαθ καα να σθμεαωσω ΟΉ καῖα τον ασκησεως και διαρκοὔς αὐτομομερης, αλλα η πνευ­ἴδίο αγίο ίαίΐανοϋ 21› 237 28) αὶ αποφυωὶ του κόσμου ματικη ἐλευθερία. (Η πτὥσις ὡς προτίμηση τηςἐκ μέρους Τοῦ ἦοϋχαζοναοἐ δὲν πρέπεί· να ἑΡμ¬`ἢνεύε· κτίσεως αντὶ τοῦ Κτίστου εἶναι καρπὸς αὐτεξου­ται μὲ απόδοση κακίας εἰς την ὕλη του, αλλα να σίου βουλησεως, ἐὰν ὅμως την θεωρησωμε λόγοθεωρηται ὑπὸ τὸ πρῖσμοι Τἦἐ θείαἑ αποααλύψεωἐγ της ἐνανθρωπίσεως καὶ αξονα της θείας οικονομίας,α) ὁποία ζητεῖ απλόταῃα ψυχἦἐ καὶ ὅχί παν”ΐΟΥνωτ οδηγούμαστε σα ἕνα καλο συμβατικό καὶ σὲ κακὸσία, (Η θεία ἐμμένεια δὲν συμβιβάζῇαι μὲ Τὸ μῖ­ συμπὶπτον μὲ τον κόσμο. (Η προτεραιότητα τηςσος τοϋ κόσμου° για να συμβιβαστἦ, πρέπει ὁ τε­ αμαρτίας αντιστοιχεῖ σὲ κυριαρχία της ἐνοχης καὶλευταῖος να μεταβαλη ἔννοια, ὁπότε σημαίνει την ὁδηγεῖ σὲ ὕποταγη εἴτε σὲ ανταρσία. ”Αερ) ης στιγ­διοίβοωση Τοῦ πνεύμαΐοἐ απὸ Τὸ ὑλικὸ ΨΡόνὉμαι μης όμως τὸ σχέδιο της Προνοίας ακολουθει δια­διάβρωση ποὺ ἑμ­ποδίζεὶ· Τὴν αἴΥλ`η Του νοαπω δρομη θεωτικη, η αὐτοτιμωρία δὲν οίκοδομεἶ καὶφωτος να φθαση στα ματια της ψυχης μας. ¬\Αν χρειαζεται ασκηση ελευθερίας για να καθαρθὥ αποοι | \ Ψ Φ \

οσμ­θέ δεν εωαϋ Ὁ πὉ”ΥὉ Τοῦ καχωι Τότε μέσα μου. Ίἔλευθερία ἐδὥ δὲν εἶναι η αναρχία τουομωστους

ιί锧.Ο­

Χ

Τί­ποδεο ΤὉΞ αμ­αρααἐ δὲν βΡίααε”Γαί·”ῆ συα­ αχαλίνωτου ἐγωισμοὕ, οὔτε η μαζοποίηση, εἶναι,\ | Ν Ν Μ Ν

βΟίΤΠ·ΐ.”η ὀρθθπραξία, (ἴἦ ἐἱἴΰὸἔ καὶ μ.ΞΤΟί.|'ΠῖΟί.ντ πέραν του διχηη μου Ο·χοΤαδι,Ου7 πρὸς τὶςΈ­ Ν ε κ Ντων ουσα των κτισμάτων» αγαπη, πιστοποιωντας αμαρτίες του κόσμου, τὸ «παντες γαρ ἐσμὲν ὑπεύ­

ότι Το Πνεῦμα δί­δῃαί ὅαΐωἑ δια του Τἱουι ὅτί­ δη­ θυνοι» του αγίου Ἱσαακ του Σύρου, που ὁ Ντοστο­Ν κ 5 ,

λαδα) χωοὶἐ Τὴν ἐνααοαωσαὶ του ΛὀΥου καὶ Ταὶν Θεα­ γιἑφσκη έκανε σημαία του στους Ἐίὅελφοὺς Καρα­| : 5 ` Μ Ω 9 7 _ Ν | 3 3 Ι κ 2 3 κ χ Ντομικευση του εις την υπαρξη, η αληθεια καταντα μαζωφ, απ οπου το παρελαβε, εν πληρη αγνοια της

| Ν Ηά έν 'καὶ 2 συνείδ Π ΤΟΟ Οίνθρωπθὶ) σἄίθτ π Οιστο ίας του Ω σύ. ον σχέ (Η ἐλευθε­7

τεινη. ρία της εὐθύνης ειναι συντριβη, αντὶ να δημιουργηΜκ κ › λ Ν Δ # λν επτα Ο ε | › θ κ κ «| θκ | |ε την αξιωση της ημί­ουΡΥία€ Μη μ μ· Ρ ωστοσο αν ρωπινα ρακη, οπως α νόμιζε κανεις,

φωΐίααὶ θεωτὶαὴ πΡΟΟπΤΜθ› βαίωνον στοαχεϋο "ΐαὶἐ ἑνοποιεῖ την προσωπικότητα καὶ την ολοκληρώνει,

112 1138

‹τ

Νδιότι παύει νὰ ύφίσταται ὡς απροσδιοριστία, γιὰ αμαρτία των Προπατόρων, πού ἔπαψε νὰ μας βα­νὰ μετατραπὴ σὲ ανιδιοτελὴ καθορισμό τὴς πρά­ ραίνη απο τὴν θεία σταύρωση. Αυτο ὴ χριστιανο­ξεως, ύψώνοντας τὴν αγάπη από αίσθημα σὲ συ­ σύνη τὴς >Ανατολὴς ούδἑποτε τὸ ξέχασε, αντίθεταστατικὸ στοιχεῖο τοὔ εἶναι. Δέκτης ύπερευαίσθη­ μὲ τὴν >Βκκλησία τὴς Ρώμης, ὴ ὁποία, γιὰ νὰ κυ­τος τοὔ ἐπέκεινα, στρέφει, ὡς ἐγρὴγορη συνείδηση, ριαρχὴση στὶς ψυχές, καλλιέργησε ἐπιμελὥς τὴνκαι τὶς δυνάμεις του ύποσυνειδητου πρὸς τὴν ἴδια ἐνοχὴ, κρατώντας τὸ δικαίωμα τὴς αφέσεως. Ἐὰ­κατεύθυνση, τροφοδοτεῖξ δὲ μὲ τὴν ποιητικη τους νοχὴ εἶναι ὴ αύτοαπόρριψη καὶ κατ” ἐπέκταση τὸἐπιφάνεια τὸ δικό της φῶς. Τὸ σκότος ὴμερώνει συναίσθημα τὴς προσωπικὴς μου αναξιότητος γιὰστην ἐλευθερία τὴς ύπάρξεως γιὰ τὸ απόλυτο πού κοινωνία μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπο, συναί­λἐμε ανιδιοτέλεια, μιας ζωὴς δηλαδὴ ψυχικὴς, ὴ σθημα τὸ ὁποῖο κυριεύει τὴν ψυχὴ, ὅταν ἐξουθενώ­οποία δὲν προσδιορίζεται απὸ τὴν φθαρτὴ φύση νεται απο τὸν διχασμό της. Δὲν εἶμαι παραβατηςτοϋ σώματος, ἐπειδὴ ακριβώς τὴν αναλαμβάνει καὶ καὶ παράνομος, εἶμαι απαράδεκτος καὶ καταδικα­τὴν ύπερβαίνει. Ἱτῖ τούτη δὲν εἶναι αποκύημα σμἑνος στὴν συνείδησὴ μου ὥς ασθενὴς ανίατος,ἐντρόμου διανοίας, αλλα γεγονος χειροπιαστό: θὰ αιροὔ ἐμποδίζω μὲ τον τρόπο μου και αὐτὴ τὴνὴταν αδιανόητο νὰ θυσιάζωμαι για τὸν δικό μου βοηθεια τὴς χάριτος. ἹΙ ἐνοχὴ ὡς μυστικοσύμβου­ὴ τὸν άγνωστο συνάνθρωπο, νὰ πεθαίνω γιὰ ἕνα λος τὴς συνειδὴσεως πνίγει ἐν τὴ γενέσει της κάθεἰδανικό, ἐὰν δὲν ἐνεργοὕσε μέσα μου κάτι ανώτερο δημιουργικὴ δύναμη καί διώχνει τὴν ἐλευθερία.καὶ ἰσχυρότερο από τὸ ἔνστικτο τὴς αὐτοσυντηρη­ Σὲ τέτοια κατάσταση τίποτα δὲν θὰ μὲ ανακούφιζεσεως, ὅπως αδιανόητη θὰ ὴταν ὴ ανθρώπινη ἱστο­ περισσότερο απο μιὰ τυπικη, ἔστω, αποδοχὴ ἐκρία καὶ ἐξέλιξη. Κι αὐτὸ τὸ κάτι, γιὰ τὸ ὁποῖο δίνω μέρους τῶν άλλων, προϋποθἐτουσα βέβαια συμ­τὸ πεπερασμένο ἐγώ μου, δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι μόρφωση καὶ προσαρμογὴ στὰ καθιερωμένα, φυγὴπνεῦμα αίώνιο καὶ άφθαρτο, διότι ἐν ἐναντία περι­ δηλαδὴ πρὸς τὰ ἔξω, πού αν δὲν ὁδηγὴ σὲ μεγαλύ­πτώσει ὴ αύτοθυσία θὰ ὴταν αύτοκτονία, ὴ δὲ πνευ­ τερη ἐνοχὴ, ὀπωσδὴποτε δὲν λυτρώνει. (Η στάσηματικὴ ἐλευθερία ἐξορκιστέα. αὐτὴ ὡς ατομικὴ λύση εἶναι ύπόθεση προσωπικη,

Δὲν εἶμαι ἔνοχος, δὲν εἶμαι αθὥος, εἶμαι ἐλεύ­ ὡς αγωνία όμως τοῦ συγχρόνου ανθρώπου γιὰ ανα­θερος. Πληρώνω τὴν ἐλευθερία μου καὶ ὅχι τὴν γνώριση εἶναι ἐπακόλουθο κοινωνικὴς αξιώσεως τὴς

114 115

ἐνοχης, πραγμα τὸ ὁποῖο σημαίνει, ότι ὁλόκληρη αποκαρδιωτικη, μα δίκαιη, εντύπωση ἑρμαίου τῶνη «πολιτισμένη» ανθρωπότης κάθεται στα καρφιά. παθῶν, που είς μάτην η «αξιοπρέπεια» τῶν Νεω­<Η ἔρευνα, σημειωτἐον, δὲν συναντά τό τωρινό πε­ τέρων χρόνων προσπαθεί στρουθοκαμηλικα να δια­ριεχόμενο της ἐνοχης οὔτε στὶς Γραφές, οὔτε στα σκεδάση, αθύρματος τὸ ὁποῖο μόνο μὲ κάθαρση,

κείμενα τῶν Πατέρων, καὶ εἶναι φυσικό, διότι η μετάνοια και ταπείνωση ­μὲ πάταξη ἑπομένως τηςαμαρτία μὲ την ἔννοια τοὕ αδικηματος, ύπὸ την ίδίας βουλησεως¬, μπορεί να αποφύγηῖτὸ ὁριστικό

σκέπη της ὁποίας αναπτύσσεται η ἐνοχη, αποτελεῖ ναυάγιο. Παρ) όλα ταῦτα η ἐνοχη εἶναι αποὔσα καιμεταγενέστερο δημιούργημα τοὔ ρωμαιοκαθολικι­ ανύπαρκτη στην μάχη της Μεγάλης Τεσσαρακο­

σμοὕ καὶ απηχεἶ τὸ δικανικό του πνεὔμα, ἕνα πνεὔ­ στης εναντίον τῶν παθῶν (αεγκρατε ία τα πάθη νε­

μα ἰσχνὸ και ξένο πρός την παράδοση, πού βλἐ­ κρώσωμεν, τη νηστεία τό πνεὔμα πτερώσωμενυ·

ποντας στην αμαρτία την ἐγκατάλειψη τοὔ Θεοὔ, «την παθοκτόνον νηστείαν ποθησωμεν››) καὶ αύτό

αντι να ὁδηγη τὸν άνθρωπο στην Κόλαση, τὸν στη­ όφείλεται στην πεποίθηση της Ίἶκκλησίας, ότιρίξει και τὸν δυναμώνει. “Οταν ό Χριστὸς λέη πὼς καθως δὲν ύφίσταται στὸν κόσμο αναμάρτητος, δὲν

«οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς την ὑφίσταται και αμαρτία πού να μην συγχωρηται,βασιλείαν τῶν ούρανῶν», ασφαλῶς δὲν παραδοξο­ εκτός, ίσως, από τὸν φόνο αίρετικοὕ, αν πιστέ­λογεῖ, αλλα υπογραμμίζει μὲ ἔμφαση ότι όσο πιὸ ψωμε τὸν ίερὸ Χρυσόστομο. «Ούδεὶς αναμάρτητος

αμαρτωλός εἶναι κανείς, τόσο πλησιέστερα στὸν ἐν τῶ κόσμῳ τούτῳ» δείχνει πως η αμαρτία δὲν

Θεὸ βρίσκεται, ἐφ> όσον μετανοηση, ἐφα όσον βρη αναφέρεται παράβαση απαγορευτικῶν διατά­μά άλλα λόγια την δύναμη να μετατρἐψη την πτώ­ ξεων, ωστε να προκαλἑση ενοχη, αλλα στην απο­

ση του σα ἐξύφωση καὶ όχι απλῶς να μην τό ξανα­ μάκρυνση εκείνη από τὸν Θεό, η όποία ἐν όνόματι

κάνη. ,Ακούοντας ἔτσι, σὲ μία λειτουργικη περίοδο οίασδηποτε σωματικης η διανοητικης ευχαριστη­αναδιπλώσεως μὲ ἰδιαίτερη ἐσωτερικη ἔνταση, σεως ἑνὸς αύτοσκοπου, σκληραίνει σὰν πέτρα την

όπως τὸ Τριώδιο, να ψάλλεται τὸ «ού γέογνεν ἐν τῷ ψυχη καὶ φέρνει απώλεια της πνευματικης καθα­βίῳ αμάρτημα οὐδὲ πραξις, οὐδὲ κακία, ην ἐγὼ ρότητος.Σωτηρ ούκ ἐπλημμέλησα», τὸ «ἐν νυκτἰ τὸν βίον (Ο άνθρωπος δὲν εἶναι φύσει άρρωστος, ὥστε

μου διηλθον αεί», σχηματίζει για τὸν άνθρωπο την κοικὸ να γίνεται τὸ σῶμα, διότι ἔτσι μένει ανεξη­

Οσον

Μό 117

τητα η τριτη τα ἡδονῆς

τίζεται μὲ τὸν ἐγωισμὸ της προσωπικότητος, για δὲν θα ἔθετε προβληματα

Οικηἔ

|Θ”

Έ

ἢΟ!

(ην

Η

Νότη­τα, εἶναι πτώ­ ξη, ιβάλλει σὲ ὁλόκληρη και μας στρέψει ἐναν

σει καὶ ὥς ἐκ τούτου το κακο ταυτίζεται μὲ διά­ Τίθν 'ΰἦἐ κοίνωνίαἐ των πθοσωπων­ Καλώ είναι `ἦ

βρωση τοὔ πνεύματος. Θὰ ἔλεγα μάλιστα, ότι σ> διάσπαση της κοινωνίας ἐν ὁνόματι του ἀτομισμοὕ,ω ξ | Ν ξ | \ Ν 3

αύτη την προοπτικη, η πιὸ μεγάλη ἐπιτυχία του η ματαιωση τηἐ ενΟΤὉΤΟ€ σΤὉν προσφορὰ Τηἐ ανά·άρνητικοὕ πνεύματος εἶναι να ἐξομοιοΰται τὸ κακὸ πηἐ ἐν ὁνόμ­Οι­Ή των δικαιωμάτων τοϋ αὐτρωωπρυμὲ την ἴδια την ύλη, ὁπότε βάλλομε ἐναντίον του ἐγωισμοὕ, η θέληση ποὺ ψάχνει επιβεβαίωση στὰ

ω ω | 3 Ν ξ |κόσμου, στὸν όποιο ἐνσαρκουται η θεία ἐνἑργεια. πραγματα κι αρνειται νὰ υπαρξη ὡς αύθυπέρβαση:

Ν ­ζ­ Ν Ν ι ·¬· ι ι | κ Ν Ν › κ

Τὸ σωμα ειναι ὁ καθρέφτης της ψυχης, όχι τὸ βά­ δεν νοειται θυσια και δοσιμο χωρις πλουτο του εγω,

ρος της, η δὲ άνταπόκριση τους εισάγει ἀντὶ χρη­ ἐνω φτωχό τὸ ἐγὼ κι αδιάβροχο ειναι σατανικό.πω ιν 3 \ | ξ 3 ! #ν .Ν |

στικης, λειτουργικη σχέση μὲ το παν και τὸ δια­ Απο ΤΟ" πθὺηαπόλνωι επρότύἐ Τον Θεθν ἐν!­_

σώζει ὡς ἑυότητοο "Οταν ο ἔρως, οιἴφνης, γίνεται νε ἀπόλυτη ἐγγύτητα, ὁ πόλεμος του καλου καί του

πράξη ἀνάγκης, τὸ σῶμα χάνει κάθε ίερότητα και κακοὕ μεταφέρθηκε στην ψυχη του ἀνθρώπου. Ίἶι­Ν Ν Ν Ε ` \ Ν Ν |

καταντα όργανο ηδονης, που ἐν τέλει δὲν ἐκπληρώ­ κει ο Θεοε σιηχεντρώνεί Το φωε ΤΟΟ προσωπουνει οὔτε αὐτὸ του οχοπὀ, ἀφοῦ, χαθὼς βλέπουμε, ΤΟΟ Άι ἐαυεῖ, μ.ΟλΟνόΤ!. δὲν 7Ἐρό%.ΞιΤΟιι 'γιὰ ΘΞἘΟ δη·

πληττεται όλο και περισσότερο ἀπὸ άνικανότητα. μιυύργημα, το κακο την σκιά του, διότι ἀπὸ τηνΝ Ν _\ ι Ν ι ι ι | Η 5 Ν

(Υπο τὸ πρισμα της ἑνότητος ύλης καὶ πνεύματος, στιγμη που` περνα στην ψυχη το καλο, περνα εκειΝ Ν Ν ( 3| | Ε 3 | Ν Ν

ηδιάβρωση του τελευταίου δὲν μπορει να συσχε­ μοιραία και η αρνηση του. Η εγγυτης του Θεού

οαο

Ωω

έ

η ἀποκάλυψις ἔδινε

τὸν απλούστατο λόγο ότι αφ) ἑνὸς η εύθύνη γιὰ τὸν Τἐλθἑ καὶ στην ἶσΐορίαν %αΤαρΥωνΤω€ Τὸν χθόνθΟ­ονάοθρωπο σ­ι­ηρίζεται σὲ ἰσχυρὸ ἐγώ, άερ” ἑτέρου ἐντὸς του οποίου συνετελέσθη καὶ υφίσταται η Δη­

χωρὶς ἐνεργὸ ἐγώ, τὸ άγαθὸ θὰ ἕμενε στην εξω­ μιουργία, εἶναι δὲ συνεχὲς ασφυκτικό. )Απὸ την

ιστορικη άοριστία του και η άνθρώπινη ζωη θὰ στιγμη όμως που ἐπιτελεῖται γιὰ νὰ διακρίνη τὸ

ἔχανε τὸν δυναμισμό. ”Η διάβρωση τοῦ πνεύματος καλο ἀπὸ τὸ κακὸ καὶ νὰ ἐξαφανίση τὸ τελευταῖο,

πρέπει νὰ συσχετίζεται μὲ τὸν αύτοσκοπὸ ἐγωι­ χωρὶς νὰ σταματηση την ροη, συνυπάρχει μὲ τὸνΟ­μό, ὁ ὁποῖος σγηηριζόμευος στὸ βουλη­"χο μέρος χρόνο και πρέπει ὡς κτίσμα νὰ τον υφίσταται, ὡς

της ψυχης, που ἐκςοράζεται κυρίως μὲ την πρα­ κτίστης δὲ να τὸν καινοποιη και νὰ τὸν άναλαμβά­

118 119

ἱστορία υπάρχει ὡς ἀτέρμων διαδοχὴ γεγονότων, θρώπινη συνέργεια,

Ν | ρ Μ Ννη. Τὸ αίτημα δὲν εἶναι ἀντιφατικό, δεδομένου ότι μα του θειου δράματος τὴν λυση της ἀριστοτελικηςὴφανέρωσις προϋποθέτει ένα χρόνο που γεννιέται ἐντελεχείας καὶ τὸ συνέδεε ἀποκλειστικὰ μὲ τὴνμὲ τὴν Δημιουργία, μετέχει του «καλα λίαν» καὶ διαρκὴ αυτοφανέρωση, κατὰ τὸ σχὴμα του «δυνά­ἔχει μαζί της κοινὴ προκοπὴ, υπότε στὴν μὲν μει» καὶ ‹‹ἐνεργεία››, ἀντιπαρερχόμενος τὴν ἀν­

Οκι

ι δὲ άλλοι διότι βαδίζαν ἐπίστὴν δὲ βασιλεία του Θεου ὡς διάρκεια του παρελ­ του προκειμένου είς τα ίχνη του, ἀφὴνοντας ἀνεκ­θόντος καιρου σὲ παρόν βυθισμένο στὸ μέλλον° οὔτε μετάλλευτο τὸν πλουτο τὴς μεγάλης όρθοδόξουγίνεται ἀντιφατικὴ ὴ θεία οίκονομία μὲ τό δρἀμα παραδόσεως, όπου φύσει καὶ θέσει ἀνὴκαν. (Η πα­που έν τοιαύτη περιπτώσει συνεπάγεται, γιατι δια­ ράδοση αὐτὴ ἔχει ἀντιμετωπίσει τὸ πρόβλημα διτ­φορετικά υ Θεὸς έπρεπε νὰ μᾶς έπιβάλλη τὸ πνευ­ τὥς: δεχομένη, ἀφ” ἑνὸς τὴν υπερβατικὴ ουσία καὶμα Του, ὁπότε θὰ μέναμε σκλάβοι γιὰ πάντα καὶ τὶς άκτιστες, πλὴν αἰσθητές, στο μεταμορφωμένουπ) αυτὴ τὴν ἔννοια τὸ κακὸ θά ἐπικρατουσε ὁρι­ άτομο, θεἶες ἐνέργειες, δύο τρόπους υπάρξεως τουστικά. Τὸ υποχρεωτικὸ καλό, ἔχουν ευστοχα πα­ Θεου, όπου οἱ ἑνέργειες ἐπειδὴ ἀκριβὥς εἶναι άκτι­ρατηρὴσει, ἀποβάλλει τὸν βαθύτερο ὴθικό του χα­ στες δὲν χάνουν τίποτε ἀπὸ τὴν ἀπροσπέλαστηρακτὴρα κι άν δὲν καταντἀ κακυ καθ) ἑαυτό, προ­ θεία ουσία, ἀφ3 ἑτέρου δὲ μὲ τὴν λατρεία τὴς ἀνθρώ­καλεῖ ἐξ ίσου ἀρνητικὰ ἀποτελέσματα, μὲ τὸ νὰ πίνης Παναγίας Θεοτόκου,ὴὁποία ­σκέπτομαι τὴνμᾶς ζητα πνευματικὴ υποταγὴ καὶ νὰ μάς θέλη ἀνε­ ἑρμηνεία του Νικολάου Καβάσιλα­ συμμετέσχελεύθερα ένεργούμενα. ”Η θεία οίκονομία γίνεται στὴν ενσάρκωση όχι μόνο μὲ τὸ σῶμα της, ἀλλά,ἀντιφατικὴ καὶ ἀδιέξοδη, όταν πραγματοποιὴται καθὼς δείχνει ὁ Ευαγγελισμός, μὲ τὴν ἀποδοχὴ τηςὴ ένανθρώπιση ἐρημην του ἀνθρώπου, γιατὶ όσο καὶ τὴν πίστη, ἀποδοχὴ καί πίστη άνευ τὴς ὁποίαςκι άν υπολογίζη κατόπιν στὴν ἐλευθερία του, τόν τὸ σχέδιο τὴς Προνοίας θὰ ἀπετύγχανε. ”Ως συνερ­ἔχει βάλει στὸν δρόμο της σὰν μικρο παιδάκι. γὸς ψυχὴ τε καὶ σώματι τὴς θείας ένανθρωπίσεως,Ουτε ὁ Μπαῖμε, ουτε υ Ντοστογιέιρκη, ουτε ὁ ὡς δημιουργικὴ ἀπάντηση στὴν κληση του Θεου,Μπερντιάεφ, που στάθηκαν στὴν όδύνη τὴς θείας ὴ Θεοτόκος σαφηνίζει ότι ὴ σκοπιμότητα τὴς θείαςφανερώσεως, εἶδαν αυτὴ τὴν πτυχὴ του ζητημα­ ἐνανθρωπίσεως δὲν υπαγορεύεται ἀπὸ ἀνάγκη ζω­τος, ὁ μὲν πρῶτος ἐπειδὴ ἐφηρμοζε στό ξεδίπλω­ τικὴ, ἀπὸ δυνάμει δηλαδὴ τὸ ἀπόλυτο να υπάρξη

120 121

ἐνεργεία, αλλα απο επιθυμία προαιώνια ὁ

να Τοὔ μοιάση. Δὲν πρόκειται δηλαδὴ γ

|5ξ×ἔἔ§

θρωποε κὸ συνυπάρχουν στὴν ενδοχώρα μας. Μαλιστα ξε­Ϊ κι Νἶτὴμα κινώντας απο τὸ γεγονὸς του διχασμου και συμ­

Τὴἐ Φανερώσεωἐ να μὴν απθαοπὴ απὸ Τὴν μανα· περαίνοντας ὅτι. υπ) αὐτὲς τίς συνθὴκες τὸ κακοφνσ'­κὴ Τὴἐ πὴνὴα πρὀαεαΐαι­ ντα πΡΟΟΡί­σμὸ Τὴιἑ εἶναι αδυνατο νὰ καταργηθὴ χωρίς να αὐτοκαταρ­Δημιουργίας, ὴ ὁποία συνεχίζεται. Στὴν μία πε­ γηθοὔμε μαζί του, ὴ λογικὴ μας υποχρεώνει να

Νρίπτωση ὴ διαχωριστικὴ γραμμὴ καλοὔ καὶ παανν αποδεχθοὕμε τὴν συμβίωση και να τὸ αντιμετωπί­περνα ἀπὸ τὴν ἐλευθερία του Θεοῦ, στὴν αλλη απὁ σηημε σὲ αέναη μάχη ἐπιλογὥν, τουτέστι να τὸτὴν ελευθερία τοῦ ανθρώπου' υτὴν μία τὸ δραμα αναλάβουμε μὲ μία διαρκῶς ὁξυνὀμενη συνείδηση.εἶναι τοὔ Θεοὔ, στὴν αλλη τοῦ ἀνθρώπου. Που ση­ ”Ε)αν ὅμως ὴ συνείδηση τούτη δὲν αποτελὴ προϊονμαίντι ὅτι στὴν πρώτη περίπτωση ” Θεὸς πρέπει διεργασίας λογικὴς και συσσωρευσεως πείρας, αλλανα νοηματοδοτὴται συνεχὥς, για ν

Ω|Ο

μὴν ὁδηγη­ μεταβάσεως τὴς υπάρξεως σὲ ανώτερο ἐπίπεδο,θοὔμε σὲ απόλυτο χωρισμὸ και ἐπομένως σὲ πα­ χωρίς να κινδυνεύη ὴ ὁντολογικὴ μας ακεραιότης,ραίτηοη μπροστα στὸ θεἶο απειρο, πλὴν ὴ δὴμιονρ· τότε ὴ κατάργηση τοῦ κακοὔ γίνεται απολύτωςΥωααῖὴἐ αὐΤὴ καὶ ὴ ἐλενθεθία δὲν ξεπῳνων Τὴν ἐφικτὴ σὲ μιά, για να ξαναθυμηθὥ τους Πατέρες,ρωμαντικὴ ἐπιβεβαίωση τοὕ ἐγὼ απὸ τὸν ἴδιο τὸν «δεύτερη ἐλευθερία», στὴν αὀτοκατάργηση τὴςκόσμο του, ένὥ στὴν δεύτερη περίπτωση, ὅπου τὸ πνευματικὴς αναγεννησεως, κατα τὴν ὁποία ὴ αν­κακὸ συνιστα αντίδραση στὴν αποκάλυψη, αλλα τίσταση τὴς πυκνὁτητος καί τὴς παχύτητος τοϋδὲν παύει­ ὡἑ ψνχιαὸ Θααναδι να ὕπαΡχὴ καθ, έαν­ σώματος, που μας κρατεῖ σὲ απόσταση, κάμπτεταιΤόν να Η­εΐέχὴ δὲ στὴν καὶ Τα ἔρνα ααα αδιατ μπροστα στὴν ἑλκτικὴ ἐνέργεια τὴς διαφανείας του,λείπτωἐ ὡἐ δννααόΐὴἑ ἐαλονὴα καὶ αννὴθωἐ να ἐΐατ που μας ἑνώνει στὴν εὐθύνη τοὔ ἑνὸς για τοὺς αλ­βάλλεται μὲ τὸ πνεὕμα τοὔ ἐγωισμοὕ που ἐνσαρ­ λους, μια κοινωνία δηλαδὴ ανοίξεως τῶν προσώ­κώνει, στὴν περίπτωση αὐτὴ ὴ απόφασὴ μὲ τὴν πων και ὅχι ατομικιστικὴ ὁλοκληρωτικη. Ἱἰὁποία τὸ αντιμετωπίζουμε, γίνεται ἐκ τὥν πραγ­ ἐλευθερία αὐτὴ, μὲ τὴν ὁποία ὴ ὕπαρξη αῳὴνει τὸμάτων έλευθερη πράξη, χωρίς καμμία ἐξωΤεΡναὴ σκοτάδι. για να λουστὴ στο φῶς, εἶναι ὁίκτιστη καὶβΞβαιόΤὴΤα πὼἐ ὁ Θεὸε Τὴν ἐναρίνει­ καὶ χωρὶἑ σΤα­ κατα συνέπεια ὴ ἔλευση της ξεπερνα τὶς ανθρώπινεςθερὸ λογικο κριτὴριο, ἐιρ) ὅσον το καλὁ καὶ τὸ πα· δυνατότητες ὑπὸ τὴν ἔννοια ὅτι πέραν τὴς ἐλευθέ­

ΩΖ 123

ΝΡαἑ βοϋλἢσεωἐ και Τἦἔ δὉμ!ΟνΩΥι­κἦἐ πράξεως με ὡς διάκρισις και όχι ὰκρότης, ὡς προσοχη νοὕτις όποιες δραματικὰ την «διεκδικὥ», απαιτει και καρδιας και ἀρετης συμμετρία. (Η άσκησητην κεκαθαρμένη θέληση της πίστεως στὸν Χρι­ χωρις άγάπη γιὰ τὸ πᾶν εἶναι ματαιοπονία. ΣτὸνϋΤό­ ὰγὥνα του βρίσκεται ἐκτὸς τῶν γεγονότων, ένα

ΕΟ άγιος ενσαρκώνει την ἐλευθερία. Εἶναι η ὁρι­ εἶδος ὰναρχικοὔ της άκρας δεξιάς, παρία της κοι­στικη νίκη κατὰ του κακοὔ, ὅταν αὐτὸ ριζώνη μέ­ νωνικῆς ζωῆς, ποὺ ἐν τούτοις την ἐπηρεάζει, διότισα μας, νίκη που δὲν συνεπάγεται αυτοκαταστροφη, μπορει νὰ μην άνηκη στὰ πρόσωπα τοὔ δράματος,ἀλλὰ ὰνακαίνιση μας. Δὲν πρόκειται βέβαια γιὰ ὡς φορευο ὅμως πολιτισμοῦ προσφορας και άνιδιο­δν υπερφυσικό, όδηγὸ πρακτικὸ και νου θεωρητι­ τέλειας, φωτίζει δυνατὰ τὰ γεγονότα και ἀττοτιοι­κό, τέρας θελησεως και καρτερίας, πρόκειται γιὰ λύπτει την σημασία τους. Και λέω αφορευς πολι­άνθρωπο ὁ ὁποῖος μετενόησε και δέχθηκε τὸ Πνεὔ­ τισμοὔ», δεδομένου ότι η αἰωνιότης στην ὁποία με­μα ἀπὸ τὸν δρόμο τοϋ Χριστοὔ (τὸ Πνεὕμα εἶναι η τέχει και διὰ της ὁποίας υφίσταται, δὲν εἶναι άκι­δύναμις του ἶταιυροὔ, διδάσκουν οι Πατέρες), προ­ νησία χρόνου ὰκατάληκτη ὰένἕιη ροη, εἶναι γό­, , , , „, „ , , Νλαβαίνοντας η οντας, τροπον τινα, η Δευτερα Πα­ μνια στὰ μάτια του αλλου, που εν μπορει να συρουσία. (Ο ὰγὥνας του εἶναι ηθικὸς και δὲν στρέ­ σχετίζεται μὲ ποιθητικότητα άπραξία, εφ) όσον

Ν Νφεται ἐναντίον των αντικειμένων ἀκόμη και των η άρνηση των ἰδίων δυνάμεων και άφεση στὰ χέριαπράξεων ­κάνε τὰ πάντα μόνο μην ὰμοιρτάνης, τοὕ Θεοὔ σημαίνει την απόρριψη κάθε ιδέας αὐτο­

ρυσόστομος­, στρέφεται έναντίον τῶν σκοποὕ υπάρξεως και ὰφορα την ηθικη του βούλη­κηρυττπαθὥν

Γί)

αοι­

Ν

με φ ι η φ γι· ἔ Υ με γι ' ητ Υαίφνης και όχι της ὕλης της ίχρησιμοποιησεώς νει ἐπάνω του τὸ ἐδὥ και τὸ ἐκεῖ, υπ) αυτη δὲ την

τὰ όποια συνυ αίνονται τΝς ιλοϋλίας σ ”Ω ό νια και ὰπόλυτ διάθεσ ὁ ά ιος ενώ­

της, γιατι ὰκριβως ξεχωρίζει Τὰ πάθη ἀπὸ τὰ ἔννοια ειναι όποιος ὰναλώνειτην ζωη του και όποιος_ι =­· ι Ν 9 : ι : Ν | κ τα ι |νοηματα, πραγμα που του επιτρεπει να καθαιρη δημιουργει, μετατρέποντας την υπαρξη σε λαμψη

την αίσθηση στὸ φὥς τοὕ ὰπολύ­του και νὰ την της οὑράνιας βασιλείας ­ένας Ντοστογιέφσκη λό­ὡραίζη, ένω ὰν την καταπίεζε γιὰ νὰ την δαμάση, γου χάριν, ένας Παπαδιαμάντης. Γι: αὐτὸθὰ εἴχωμε ΟώΤΟΉμωΡία και μαζοχισμό­ Αἶπη Την θαυμα τον τιμοὕμε και τον μνημονεόουμε, γιόαὐτο

Η|ο|

ἐξθψωσγι θεραπεύει η άσκηση, ἀλλὰ την υπηρετεῖ προσκυνοὕμε τὰ λείψανά του σὰν μνημεία ἀληθι­

124 12ἔ›

νης ανθρώπινης ζωης, πολύ σπουδαιότερα από την στάσεις, προσπάθησε μὲ τόν διαλογισμό να τὶςιν ` .δν Ν \(Αγια Σοφια καὶ από τόν Παρθενωνα. Δεν ειναι δεχθη χωρις να αντιλαμβάνεται πὼς η φυσικότης

απλως άγγελος διακρίσεως καὶ γενναιοδωρίας ὁ τοῦ καλοὔ καὶ τοὔ κακοὕ παραλύει τόν άνθρωποάγιος, εἶναι δεξίωση Θεού, αίσθηση καὶ ακτινοβο­ καὶ τόν ὁδηγεῖ ἐν τέλει στό καλό καὶ τό κακό του.λία τοὕ ύπερουσίου φωτός Του, αποκάλυψη. >Απο­ Μπορεῖ η Μπχαγκαβὰντ Γκιτὰ να ζητη μεταμόρ­

| ν › : ι ι ›ι \ \ Ν : ι ι ι κκαλυ η μαλιστα κατ εξοχην θα ελεγα μαζι με φωση της πραξεως σε θυσια παραιτηση δηλαδηη Φ | › ι 7: κ κ 9 λ 5 κ ι ι ε ι, ε : › κ διτους Πατέρες, «εγκυροτερη» απο την εκκ ησια­ απο τους καρπους της, η πραξη ωστοσο αυτη εν

στικη ὶεραρχία, την παράδοση, ακόμη καὶ από την παύει να ειναι δέσμια ἑνός φυσικοὕ νόμου. ”Αντι­(Αγία Γραφη, αφου στό πρόσωπό του τό σκοτάδι θέτως η Έλλάδα, πού ἔφερε την αληθεια, ἔκανε τόξεχωρίζει από τό φῶς, τό ἐγωτικό κακό φανερώ­ καλό άκτιστο φὥς καὶ ἔδωσε στό κακό ἕνα πέρας:

Ϊ ἕνει την αδιάλυτη αντινομία του ­θέληση πληρω­ η αληθεια αποδεσμεύει τό καλό από τό στενά ωφέ­σεως του παντός καὶ θέληση δημιουργίας, πού αλ­ λιμο, τό μεταβάλλει σὲ καλό για τόν κάθε ἕνα. (Η

'Ϊ Ϊ 3

ληλοαποκλείονται γιατὶ η δημιουργία ειναι πραξη ανατολίτικη περιπάθεια καὶ τό ρωμαίικο πάθος δια­Ϊκενώσεως καὶ ὡς ἐκ τούτου ανέφικτη, ὁὶν μη κιβδη­ φέρουν βαθειά, γιατὶ προερχόμενη από ανέκπτωτη

λη, ἐκ τοῦ όντος­­ καὶ πεθαίνει. ”ὶΑν ὁ άγιος γίνε­ ἑτερότητα του θείου εἴτε παραδοχη μιας απαρα­ται μετα θάνατον, θάνατος εἶναι για αὐτόν τό βά­ σαλεύτου λογικης τάξεως, η πρώτη βαραίνει την

Ν ι κ π κ Ν ι Ν Ν ,πτισμα στα ύδατα του Πνεύματος, ζωη δε η με­ ψυχη του μονοφυσιτη χριστιανου, του μουσουλ­λέτη θανάτου. μάνου του βουδιστη σαν μοίρα, ἐνὥ τό πάθος μας

συνδέεται μὲ τό δράμα της ἐλευθερίας. ἹΙ κρυφηἐλπίδα γλυκαίνει τόν καημό ­εἶναι τυχαῖο ότι

Βρισκόμαστε μεταξύ )Ανατολης καὶ Δύσεως. Οὶ στην γλῶσσα τῶν αγιογράφων γλυκασμός όνομά­δύο κόσμοι συναντιῶνται καὶ διακρίνονται στό ζεται η συμβολη τοϋ φωτός καὶ τοῦ ησκιου,­,στίγμα μας κι ἐμεῖς σαν χάνουμε τόν ἑαυτό μας πού δὲν ἔχει καμμια σχέση μὲ αναπότρεπτο. ,Α­

‹`σ Η ¦ Ν < 3 Ϊ Ϊ ` Ἱ Ν 3­Υέρνωμε ἀπ ® ω η ἀπὸ εκει. Η Εγγύς Ανατολη κομη και στους καπνούς του τεκέ, πίσω από τα

ἔμεινε στην παλη τοὔ καλού μὲ τό κακό, ἐνὥ η αναστενάγματα, φυσᾶ τό καθαρό αεράκι της ἐλπί­“ | χ ` κ Χ 8 Ν νδ 8 Ι 3 Ι8 € 2 Ι ΧΑπω, θεωρωντας καλο και κακο φυσικες κατα­ ας, της ι ιας εκεινης ελπι ας, η οποια ­μοναδικο

12θ 127

Ο|

`Ολ

οΰ

Ν Ν Ν\ Ν | Ϊ 'ἔνα και ταυιειο τ δια κεια του ελλ νισ ου ειναιφαινόμενο στὴν παγκόσμια ἱστορία­ έθετε ὡς ὅρο ίζ· ξι ηἔ Ρ ἦ Ϊ) Ρ·

× ακ ι ω π οσ ο α και ονο αν τ ν κατο ωνκαι λόγο υπάρξεως στὸ Βυζάντιο ­κράτος και ,ξρ λςἔ] Ρ φθἶβ μ' Ὁ `ρ< Ὁε ακο ου τικα α οισκ τον π α ατικο εαυτοκοινωνία­7 νὰ μεταβάλη σὲ ἐκκλησία τὴν ανθρω­ Ὁ 7 ι Ὁ “Ρ Υμ

, του.πὀτητα κι έκανε τοὺς Βυζαντινοὺς νὰ αἰσθάνωνταιι ν Ν ν Ν ι Ν θι Παρωμοιασαν την Ελλαδα μ εκεινα τα αστεριαστον προθαλαμο της βασιλειας των ουρανων, κα

ιι ν ι ι ι ν Ι ι ν που φεγγουν χιλιετιες μετα θανατον, αλλα το πα­ον χρονο η παπικη εκκλησια μετατρεποταν σε κρα­

ι ν › ι Ν ν α ει μα εν ισ υει. συνεχης πα ουσια του ε­τος, για να προσφερη αντι πνευματικης λυτρωσεως εως βίας θἔχτ ΣωΝ ς Ν Ντὴν ὴθικὴ χωρίς αίωνιότητα μιας υλικης σιγουριας ρ` η\ ηω ὅρἴί

ι ι ν ι ι › ν ι › ι κυριολεκτικα και δεν θα βλέπαμε πως ο αρχαιοςκαι να βυθιση τις ψυχες αργοτερα σε απελπισια.ι 3 Ν ιι ι ι ν .ν γ ελληνισμος περασε στον βυζαντινο, εαν αγνοου­Δεν αρνουμαι ουτε την κοινωνικη πραξη, ουτε την

Ν .. σα ε τ ν ω ο ο νεκ ωσ του ευα ε ικου σπο­τεχνικη° ἀρνουμαι τὴν εὐρωπαικὴ ἐκδοχη τους, μγ ΎΞ ηφ Ρ Ρ ηω (ΞΥΥ, ου τι ετα ο ωσει του ετα οσκω κα απο

που έδωσε τέτοια ὑπεροχὴ στὴν λογικη, ὥστε νὰ Ρ Ὁ Ω Η μ” Ξἶδ ς μ ΖΊ

κα πια σε πετα ου α ετα ο ωσει οι οποιεπνίξη το αίσθημα και ν, ἀφαιρέση τὴν ἔνταση ἀπὸ μ 7 μ” ίἴθρφ 9 ωςΝ εικονι ουν ανυπε τα τ ν α ανασια τ υτὴν ζωηγ πραγμα αδιανόητο για τὸν ”Βλληνα7 ὁ ,Ρ Ἄ η ης χἶκ

Ν ε τ ν αενα αναπ ασ του σω ατο και τιὁποιος ανοίγει μὲν μὲ τὴν συνείδηση πρὸς τὰ έξω 8' Ὁ η η Ἄἶί ς ςοποιε α επισ ανουν τοσο ο ιστοτε οσοκαι γεμίζει μὲ τὶς ἐντυπώσεις της, ἀλλὰ ἐνεργο­ Ως ηίΐ Ρ ηἕ

Ν ι ι ν ι ι ι ι ι ι θι και ο Μεγας Βασιλειος. Μια ερμηνευτικη του ελ­ποιειται απο μεσα με τις ορμες και τα συναισ η­Ν ι νισ ου εν πο εινα τα επο ενω τ ν α ­ματα κι έτσι διαρκως τὴν ξεχειλίζει, μένοντας πάν­ η μ " μ” Ρ Ὁ μ ς Ὁ γρ μ”

τα παιδί Βεβαίως ὁὶν ὴ δροσια αὐτὴ δὲν συνοδεύε­ μικὴ συνέχειοω ποὺ μόνο στὴν ἀκωησία τῶν τύπων3 ι ι ν ν Ν ι θι διαφυλάσσεταω πρέπει μέσα ἀπὸ τις ἀλλεπάλλη­ται απο την γονιμη θετικοτητα του αισ ηματος

λε νεκ αναστασει νὰ ὁδ θΝ στὸ υστικὸ ὥεὐθυνης7 ὑπάρχει σοβαρὸς κίνδυνος να κλείση τὴν ἦ ρθ | 2 \ ηἶη γὲ 3 μ; 3 φ Εἱστορία του ὡς ἑραστὴς γηραιῶν τουριστριὥν τῶν που Τον ερμαωεί' Χωρις Το φως αυτο, Το αρχε­

ι .. Ν ν ιν Ν ε νλλ τυπο τοὔ ἀνθρώπου ὁ ὁποῖος στέκεται στὸ ὕψοςευρωπαικων κοινοτητων, ομως τουτο εινα α ο | `

κ κ κ 2 ι δη ι ε λ κ ι Των περίστασεων Οί. εσβηνε με τον υσσεαη αν­°ζητημα. Το παιδι θελει να εχεται και ο αος που 9

ν ι ι ι ι ιι ι 8 τι να επιβιωνη στον Δακρυγιαννη7 τον Δακρυη­παιδιζει, οταν το παρελθον τον εχη προορισει ο­ >

ν ν ι θν ι νη Τι ι λια, το Αντρειωμενο βασιλοπουλο η τον Αη­τικα, φτωχαινει και ερ ινει αναποφευκτα. ο στιγ­128 129

: ·×· ·· Ν "' \ ` 3 ών Ν Ν ΝΓαυυνη των λαυαυν παυαμυθαυν καί· να ΟΡΥ η διατηρη ποινη ἐκμηδενισμου, δεδομένου ὅτι\ | Μ 3 | Κ 3 Ι

(ην

Ρ!σε

3 Κ 3 8­ Ν Νεπί· Οαωνεἔ την ψυχη μαα Ϊπωἔ επιἶης θα εξ πρόκειται για πνευμα ζωης και ὅχι για πολύτιμολϋπε καθε συνείδηση Τηἔ εν λονῳ επηβηωσεωἕ” ἀντικείμενο. Ύπ” αύτη την ἔννοια οὔτε κοινὁ Μυ­εἴτε π ὀκειται για τὸν νεοελληνικὸ μὕθο της ἐθνικης \ ἄ Ν Η | 3 | |9 στικο αποτελει, ουτε λογο αποκρυφο, διαθεσιμοἹ |ἀναστάσεως εἴτε γιὰ την πανδημη θρησκευτικη

› σὲ λίγους ΐ.εροφάντες° εἶναι γρῖφος και υπαρχει| κ π ‹ : 9 | #

πίστη σε μνα Ελλαδα αί·ων'·α› παῃη ωἦ ννωστον στὴν διάκριση πάντων, αίνιγμα δοκιμαζόμενο στὴναναπαυόμενη στὸ υνπλυ ἐαετνυ πευαυμενυ μενα: ζωτικότητα του ἔθνους και δοκιμαστηριό της κα­Ν χ Ν Ν Μ

λεω­ Λέω «Τὸ μυστυίυ Ψωἔυ και/ημ η φὲαλεηχη θημερινό. Μολονότι τὸ κιβώτιο εμφανίζεται σαν3 | ·ι\ 3

%αθαΡὀΤὉ€› “Υ'·αΤί· ααυμη αμ· αν αλλαξω Το αημα μου ουδέτερο φυλακτηριο περικαλυμμα, ἔχει τὴν δικηἕ \ | 3 Ι

μὲ απανυπὲἐ μεααννίσείἔι η ψυχη μενει αναλααηω” του συμπεριφορα, ἐπειδὴ φιλοτεχνεῖται, συντη­| σ ν \Τη· ξΐπαυχεν ὁπωσδηπυτε σχεση αημααυἐ χαν· ρειται, ανακαινίζεται ἑκαστοτε δημιουργειται,

ιν ί · _­ ε › ± Νπνεύματος, ομως δὲν εἶναι φυσικη εἶναυμεταφυι ως έκφραση αγάπης καὶ Ήμηἐἦ μὲ\σικη, και επομένως δὲν υφίσταται τον χρονο, αλλα περγβάλλεγ Τὸν θησαυρό Του, καὶ ὡ

Ηιοός

`ΩΧ·<Η

ὁποία ὁ λαὸςαντηση στὸ

κ › | ` \ #

Τθν αιωυιζει σαν ζωντανη παυαυυση· αίνιγμα. ”Βτσι, ὅταν μπαίνουμε στὸ νοημα του γρί­| ` Νκάθε λαὸς ἔχει ἕνα θησαυρογ μὲ τον οποιο συν­ ΟὉ7 Τὸ Μ ώῃο ἀποκτᾶ ία ά καὶ γὰ (πε Εώ­| ` | \ ` | › : κ

δεει Την Τι­ΜὉ Του χαν· Την πιστη Τυυ› εηεηνη Την τητα, που εμπνεουν θετικὰ ἔργα° ὅταν παλι παρα­ι κ ± | κ 7 `συνείδηση ἑνότητος, που δεν αφηνει τον Γαλλο να μένη ἀκατανόηΐοςγ Τὸ Μβώτιο καΐαῃα ὑπἐρογκοςι ›: ι Ν › ι ν ω

νίνη Βυεαανυζδο υυαε Τυν Ρωσυ Αμερυνανυἔι Ουτε πηλός, που ἑξαντλει τούς φορεις του σὲ ατέρμονεςτὸν Ἱηβραἶο ”ΒλλὉνα€­ Καὶ Ψυλαεη μὲν Τὸν θηυ­αν” ἐπίπονες πορεῖες, κατὰ τις ὁποἶες κινδυνεύει νὰΡόι ἔτσί· ὅμωἔ χατ) υυσίαν φυλανεααμ υααῃ· χωρὶς πέση ανα πασαν στιγμη, πέφτοντας δὲ να συντριβηαὐτὸν τίποτε δὲν τὸν συγκρατεῖ. Τὸν ἀποθέτει λοι­ καὶ νὰ Τοὺς συνῳίψη. <Ο θησαυρὸς χρεγάζεταγ σο­

πὸν σὲ αυβώμυ βαυυμμα ἔυνυ Τῶν πα) αξἰωμ πα" φία ζωης καὶ γι” αὐτὸ ἐν αντιθέσει πρὸς τα ἔθνη\ ω \ ` Ϊδιὥυ Τουν και ζν1 με Την φΡΟν”"δα Τυυ› πυυευυμενυἔ που ρέπουν στὸν νεωτερισμὸ και μὲ τὸν πρῶτο σο­κατὰ ἐκ

κ κκαι να

ΗΠΙοτιπἕ ζ

Ν κ κ 9 |ὅπου μπορεί­ καλυπυα να Τυν ασφαλιση βαρὸ κλυδωνισμὸ διαλύονται, λαοι σαν τούς Ίν­ι ε : ε ι Ω εν

αυξηση· Δεν υυηζεί· επυμενως υ ηυηυἔ δούς7 τούς (Εβραίους τούς “Ελληνες ἔχουν νικη­› κ ε \ Ἱ 3 α `Τὸν δρόμο Τυυι αλλα υ θησαυυυἔ που Οφείλει να σει τὸν χρόνο7 ἐπειδὴ ὅντας βαθια συντηρητικοί,

ἰιθθ 131

\ Ϊαφηνουν πολυ δύσκολα τὶς πίστεις καὶ τις παραδο­ ἀνάγχῃ νὰ τὴν ξαναερτιάξουν, ταιριάζοντοις σὲ νέα

Ν κ ε

σευς. Τελευοί­αίιοί μάλίστα κατενόησαν πως Οί. χατασκευὴ Τὰ συνΤρ τ·ης7 ὅρῃ, π0λύΤΕμο δηα..·ε· Ν # Ν

παραδόσεις και οἱ τίστεις ειναι αφ) ἑαυτων αγονα Τηρε, ὁ λωὀς Τους, "Οταν Τὸ ,ωβώτω χαΐαστρἐ­συντηρητικά μέσα, καθ” ότι προϋποθέτουν ταυτι­ φαω,

Ν \ Ν |σμὸ ουσίας και μορφης, δεσμευτικον του χρονου μαω

ἢι.

Θεο­

ζ

θησαυρος μένει ἀντικείμενο διαρπαγης ἔρ­περιστάσεων, το δὲ χειρότερο, γίνεται

. \ \ Νσὲ κάποιο άπολίθωμοι παρὀψιοἐι εἰσθγοογαυ οο προς άδιάθετος στους νομίμους κατόχους του, άφου με­

Ν Ν ιοοοαποίοο Του ἐλοΤΤΤὡυ­ΟΟΤΟΘ Τὴν ἔυυοωο Τηἑ ποωδει­αἐ ταδίδει τὴν ζωοποιό του ἐνέργεια ὡς πολιτισμικὴ

| €`| Αν

καὶ συνἐδεσοθν χατ, αὐτό τὸν τρόπο Τὴν παραδοση μορφή­ Δεξίωση Του κρυμμένου θ·ησαυρ0υ7 ἐκτὸςε ε Ν Ν .Ϊ

μὲ τὴν δημιουργία στὸ βἀθοἐ ἑνὸἐ χιῦόυουι Ο οπο!­09 της «λύσεως» πού αποτυπώνει τὸ κιβώτιο, ειναι,„ κ κ

συναντα τὴν αἰωνιότητα, γεφυρὡνονταἐ με Τλὶυ ανέφικτη.› | Φ Ν

συοοοθ Του ο'·οίφοοοΤΜὰ υπαοηαχὰ επΤ·ποο`α· Ο Τὸ κιβώτιο δὲν είκονίζει απλως τὴν παράδοση,ε· 9 \ ·· Ν Ν Ν

Υὀυιμθἐ συνΤὉΡὉΉσμ¬ὸ€ είναι Οουθελῃυἶο Τιοοωυ Του ἀλλὰ ὡς φυλακτηρια ἔκῳραση του αίνιγματικου μυ­Μ ? ι`υ Η Ϊ

μ­ελιέθθυἐ ΤὉΩ 8ὉΙ#¬ιΘυΡΥι­%ΟΤὉΤΟ€ι που βεβοοα οον στικου προυποθετει ἐλευθερία, ὴ οποία διασκεδά­; κ ›

ἔχει καμμιὰ σχέση μὲ ιιπρωτοτυπιεἐυ ῖωο οεφουζ ζει κάθε θετικὴ ἔννοια της άδηριτης αναγκαιότη­ιν | ο 3 )ρετικότητες» τεχνικου τυπου, οπως αλλωσ" ΤΙ τος, αποκαλύπτοντας ότι πρόκειται γιὰ τὸν κατ”

| ΔΝ

παιδεία δὲν ἔχει καμμια σχέση μὲ`κΟι:ΜυΟξλωοΤ) ἐξοχὴν παράγοντα ίστορικης άμνησίας. ἹστορικὴΝ κ › : °· _ Ι ι Ν 3

ἰδεων, δημοσιογραφικη ενημερωση Ἡ ΗΒΜὉ ΧΟΤΝ μνημη θα πη ενεργητικὴ στάση στο παρόν, συντη­κ : 6 Ν Ι 7 Ν

τάρτιση. Μὲ την παιδεία Ὁ φυλαξγὶ Του οηοαυοου ρουμενη άπο διαρκές παρελθόν, ἐν όψει καινου μέλ­) ` \

γίνεται αδιάκοπη ἐγρηγορση, νηψη εσωτερικὉ Υια λοντος. "Οταν σπάη ὁ δεσμος μὲ τὸ παρελθόν, γί­Ν × ›

Τθὺἑ ἀυθΡώπΟυ€ Του πνεύμοπἶλἐι υ¬εἶΤυ·νοΤΪΤί·ΤΤα'·οουΝ νεται αναπόφευκτη και η ρὴξη μὲ τὴν παράδοση,` | Ϊ 9 ξ | Γ ΝΤικὴ γιὰ την πόλιτεια που εχει λαβει ειδηση του οποτε χανεται τὸ νόημα που μας δένει μὲ τον κόσμο

ρ Ε |Οιἴνίχματοἐι αἰσθἀυεΐαι ἀυα”Υχ`η εΤοΤυ·οΤΤὶ;Τοἔ› καὶ δένει τὸν κόσμο, χωρίζουμε ἀπὸ το βάθος μας

ω ε Ι °3° ›| 9! χ Νἔστω κι αν η «λυση» του ειναι αλλο αινιγμα, ακο\ χω μένουμε μα­έωρογ ψυχγκὡ Στὴν θέση Του πα­

Ν μ Χ \ ¬\

μη δυσκολώτερο. Πως να βασταξη την Φθοθα Ὁ κου ραδοσίμου μύθου υπεισέρχεται η αφηρημένη ἔν­Ν Ν ι 5 : < Ρ

Τὴν %αΤασΤΡ0ἔΡ`)1 Τλιἐ %Τ·βωΤου› χωοοἔ εκείυουἑ Οί­ νοια, τούτη όμως δὲν δεσμεύει τὴν ύπαρξη και γι,Ν Ν Ν ` 3 Ν

ὁποία­ ξέοουν νὰ Τὴν συυΤηΡουυ› υποοουν οε εν αύτὸ χρησιμεύει σὰν προπέτασμα καπνου, καλυ­

Οΰ(η|

132 133

| > Ϊ ΰ ? λ Ν 3 Ν Ϊ |ποηοοο απουσνὶἐ εμ­ποιοί­αἐ νων πνευυ­Θου­νυἑ εξάυτ ση στο σχημα, υπάρχει αντιθέτως μια πνευματικο­σεως. Διότι ὁ ὔθο δὲν αποτελεῖ κοινωνικό 9 ε ι­ γ Τ Τα ® ὁποία λἐπεὶ σε­`ν κοσ ικ` τάξ το τετε­

| | η 7 η η Ϊ Ϊ `ον Ν Αν Ν' 3στικο ὼστε να τὸ δε θου ε ὥ ά ακο αποτελει ίν ἔ Ο του Θεου καὶ σὲ καθε αλλα τον› Χ υ 9 Ψ ου 7 εσμε ο ργβοβοοονηοα πίστοωἑ νὶ οποία ἐπαλν1θευοΤυυ­ καὶ κίνδυνο του χάους καὶ τὸν θρίαμβο τὥν δυνάμεωνζωογονεῖ, ἐκεῖ ὅπου η μοναδικότητα της συνειδη­ Του κανοο­ >ΑΡνεἶΤ0€ι δηλαδη νὰ ἐννοηση, ὅτισεως συναντᾶ καὶ ξαναζη το πλέον απομακρυσμένο ὥς σύγκρουση ἐλεοθερίας καὶ αναγκαιότητος, η

ω Ϊπαοελθονν οονὶν συμβολὴ οηλαονὶ Του πνο ἀκοαίουΚ ἱστορία προσθέτει αδιάκοπα καινούργιες σημασιες

ποοοοοθνὶυαΐοἐ καὶ­ Τἦἐ Μο δυνοωἦἐ ἐνοοάσοωἐ­ εἰς τὶς ηδη ὑφιστάμενες, σημασίες ποὺ δὲν κατα­Τα δημιουργικά ἔργα δὲν ἔχουν σὰν προηγουμενο στρέφουν τον αρχέγονο συμβολισμό, αλλά προεκ­ὡρισμἐνη διδασκαλία, κι ας ὑφίσταται αυτη, κι ας Τείνουν κι ὲμπλοοτὶζονν τον μεταφυσικό του πυρη­εἶναι σπουδαία, ἔχουν ἕνα εσωτερικο γεγονόἐν μία

Ν να. Μόνο στην καινούργια σημασία αξιώνεται τοἔοαΦ”Ν°ιιι›κιι‹­› Ι ινοιι ­Η ην ανευ ΤὉΩ οπο'­οίἑ να ε (Ρο οοοἑονοο να ο συμβολο και επομενως μονο τοτε α το γονιμοθεολονἰαν κάθε Ψϋυχαου­ο€ Υενυυώπυονν ἀπονενῳώτ ποιησουμε, ὅταν κρατησουμε τον τύπο του σαν τα

Ν τ· Ν ε | \ \ ν ι ι κνΟίνεται: τα οράματα γεννιωνται αφα ης στιγμης η γεροντια και τα γραιδια στην ψυχη μας και χσνυπϋυ­οΐνὶε που ποοσφέυον “ἦ διδασκαλίαν ποοο­ ὅταν τὸν θωρακίσουμε στὸ ίδεόγραμμά του. "Οσοτρίβεται μὲ τους ἐνδοιασμοὺς καὶ τους φόβους που να αν εἶναι παράδοξο, τὸ γίγνεσθαι δὲν αφορα απο­

Ν ‹ ε α : τ ,„, ιποοκαλοὶ· Ὁ αντοξονὶ ποανμονΐαουιοαγ οποτε ποοοατ κλειστικως τα σχετικα καὶ ανθρώπινα πραγματα,Ο \ Ν Η 7 Ω 5 | ξ \ Ν | η π κ 3 Ι­Υοοου ο σπυνθνὶο ΤὉΦ εοοω ναυσεωἐ­ Η εσωοοονν­

γ ωστε η ζωη του πνευματος να ταυτιζεται με αγκυἔνταση συνδέεται πάντα μὲ δημιουργικότητα

Οι

ςΡὶΟτ.:ἐτ

\ 3 7 3 Ν λι λωση και ακινησια, αφορα και το ίδιο το απόλυτο,

Τὴν ἔννοια ονο οἱ μὲν ἀντνφοοοο­ονε€ ουνάμουἐ Τε'­_ μὲ την διαφορα ότι στην τελευταία περίπτωση, συν­κ 3 # Ν ρνουν ονονοκωἐ καὶ ποοοτυοχ ποοἐ κάπονοί· οοοοοοπη τελειται ὡς ἐν χρόνῳ φανέρωσις του πνευματος

ἔκφραση, ὁ δὲ άνθρωπος, ποὺ ὑπὸ την πίεση τού­ καὶ ἐπομένως δγάρρηξη Τῆς ἀενάον ρονγς τῶν «νυν»,9 ί | 9 ί 9 Ν ι ι › ι Ν Φ οτη αποκτα ι

ΟΧ

οοοτοονο κννγὶοοο ονοοοχοπηοοωἐν ενω στην ζωη τὥν ανθρωπων συντελειται ως ιστο­Τοέποο κοοοδ οοοοο Τον Τοοπο Το ἀονγἴννχο οὲ οοίζον” ρικότης καὶ οφείλεται στὸ αίσθημα ελλείψεως

Ν Ν κ ε κ : Ν Ν Ν Ν ,„Τοο του θουκοο κου· Τὰ ονώνεο οο χατ! χωοὶο ποοη“ κενου, τὸ οποιο μας προκαλει η αδιάσειστη ένθα­

Ϊ Ϊ | \ |Ύοομενο μεσα Του· Πισω άπο Την ἄνονη ποοογὶλω“ Ν δικότητα. (Η δημιουργικη ανάταση πρὸς το ἄλλο

134 135

Η Νκαὶ το αλλιως εἶναι σημείο του πνεύματος° η απο­ περασμένο, η τέχνη της μορφης γίνεται τραγικη| Ἱ < \ | ) | \ ! Ν \ | \ 3 / 3 Ϊλογητικη, στην οποία με τοση θέρμη επιδιδονται και οδηγει κατα συνεπεια σε αγχωδη αδιεξοδη

2 3 3 | / \ | 'Ϊ ξ | , \ Ϊ Ϊ \ ` 3 Ϊοι εξ επαγγελματος φιλοσοφοι και θεολογοι ειναι ωραιοτητα. Αυτο δεν σημαινει πως το αναγωγικοδ | , Ν / 8 | δ\ Ἡ |λ 7 \ 3? Ν Ν | \ ξ Ιπρο οσια του πνευματος, ιοτι εν οφει εται σε εργο στυρειται μορφης, σημαινει πως η μορφη το

προσωπικο ὁραματισμό, αλλὰ σὲ καρυκευμένη βι­ αποτελεῖ δόξα του αθεατου, ποτὲ την παραστατικη.Ν 3 | Ϊ 5 Ν Ϊ Ε , \βλιογραφικως συμμόρφωση προς δεδομένη ‹‹αλη­ του εκφραση. Εδω φανερωνεται ο αγαπητικος χα­

θεια». Κατανοώντας τον Χριστο σὰν τυπικο παρα­ ρακτηρας τοῦ ἔργου, αγαπητικος μὲ την βαθύτερηδειγμα προς μίμησιν, ὁδηγοὔμαι στο αντίθετό Του, καὶ αρχαιότερη ἔννοια του όρου ὡς λειτουργία δη­πραγμα πού δὲν θὰ συνέβαινε ἐὰν ανελάμβανα ἑαυ­ λαδη πληρωτικη και δοτικη, προωρισμένη νὰ συνέ­τον σὲ μιὰ διαρκη προσπαθεια τελειώσεως στην χη. (Ο δεσμος ειναι πνευμα ζωης, ἐνὥ η ζητησηἐλευθε ία τού θανατου >Αναστασ θὰ πΝ ένν σ ατο ι Ν λύσεω ὅταν οἱ ὁίλλοια ανίζωνται εἶναιΡ · Υ) η Ύ Υ) Υ] μ· κηἔ §› φ ›

ἐκ νεκρώσεως σὲ ανώτερη μορφη, όχι πτὥσις καί ο τάφος του πνεύματος. Το μυστικο του ανθρώπου3 | 3 \ ) Ι \ λ Η Ν | ` | 3 Ϊ \αποκατασταση, αλλα αλλοιωση προς τα ανω της βρισκεται στην κοινωνικοτητα, αποκαλυπτεται δε

^" \ .Ν | ^" , Θ | \ .Ν | 9 ΞΪ Ν 7|λλ \ 5 ἔξ ` 3| ""ψυχης και του σωματος, του αν ρωπου και του μονο εν οψει του α ου, στο κατ ε οχην εργο τηςκόσμου. αύθυπερβασεως, πού βυθίζεται στην ρίζα γιὰ νὰ

Στην δημιουργία και την κοινωνία μὲ τὰ ἔργα κτίση μιὰ καινούργια αρμονία μὲ την ζωη.μας ὡθεῖ η ἐπιθυμία νὰ εἰσχωρησουμε στο μυστικό (Η κλίση προς την ρίζα ἔχει πολύ βαθύτερη ἔν­μας, η συνείδηση πως η ύπαρξη εἶναι αίνιγμα καὶ νοια απο μιὰ τυπικη απόδραση στο όνειρο, η οποίαη βεβαιότης ότι το αίνιγμα αυτο δὲν αποτελεί προϊον εἶναι παντα φυγη. Πρόκειται για πνευματικη με­ῦλικης συνθηκης. Ἐν αρχη της δημιουργίας δὲν ταστροφη, ύπαγορευομένη απο αναγκη αυθεντικό­βρίσκεται η περιέργεια του διανοουμένου ύποκει­ τητος καί συγχρονισμοὔ μὲ τον Θεό,γιὰ ἐσωτερικη

Ϊ 3 \ ἔ Ϊ | ." Ϊ Ϊ | Η ( ` Ϊ 5 /μενου, αλλα η θαυμαστικη διαισθηση του πνευμα­ προσοχη, που θετει διαρκως υπο συζητηση εμενατικου ανθρώπου γιὰ κατι ύπερούσιο, στο ὁποῖο το καί την πράξη μου, μὲ προστατεύει δὲ απο την φι­ἔργο τον ανεβαζει. <Ωραῖο εἶναι ό τι μὲ ύψώνει προς λαυτία. Αυτογνωσία και θεογνωσία εἶναι, αρα,το απόλυτο καὶ όχι το απόλυτο στο ὁποῖο δίνω με­ συνώνυμα. Στρέφομαι προς τὰ μέσα, γιὰ νὰ ζησω

\ \ Μ κι Νρικη και πρόσκαιρη μορφη. Ἱεροποιώντας το πε­ την αληθεια του προορισμού μου, νὰ ἑνωθω μὲ τον

ίθῦ 137

Θεό

εαε

φορα της αναγκαιοτητος και,

Χ.(ην

ἶἔεεε­έ

χ Ν

προορισμός μου ὴταν ό κόσμος τὴς φθο­ χάνεται στο διάβα τῶν αἰώνων. (Η ἐξὴγησις τουτου χρόνου, θὰ εἶχα ὴσυχάσει συμβιβα­ φαινομένου εἶναι άπλὴ: κρατουμένη του ἐδῶ και

ζόμενος μὲ τὴν ἰδέα του θανάτου, μάλλον μὲ τὴν τώρα, ὴ συνείδηση αυτὴ δὲν νοιώθει τὴν διάρκεια

επὔι

γνὴσιο προϊόν και ὡς εκ τούτου ἀρνεῖται τὴν παράδοση, ὅπωςἐνθαδικό, θὰ εἶχα καταντὴσει υπάλληλος. Γίνομαι ἀρνεῖται και τὴν ἔννοια τὴς ἀρχὴς, τὴν ὁποία ταυ­ὅ τι εἶμαι, δὲν εἶμαι ὅτι γίνομαι° ὅμως κατ” αυτό τίζει μὲ κάποια στιγμὴ ἀπωθημένη εἰς τὰ ἔγκατατὸν τρόπο τὸ σκότος τὴς ρίζας προβάλλει ὥς νεφέ­ τῶν χρόνων, ένῶ, ὅπως γνωρίζουμε ὴδη ἀπὸ τουςλη φωτός, ὁπότε ὁ νόστος πρέπει νὰ μὴν συσχετί­ ἀρχαίους και το επιβεβαιώνουν λέξεις σὰν τὸ ‹‹ἀρ­ζεται μὲ ἐπιστροφὴ σὲ παρελθόντα χρόνο και ὀίγο­ χέτυπο», πρόκειται γιὰ ἐνέργεια κινητοποιό, κίνη­να ἀναμασηματα, ἀλλὰ νὰ κατανοὴται ὡς φωτισμός τρο και μαζι πρώτη ὅλη, ἐνέργεια ὴ ὁποία δὲν ­του παρόντος μου στὸ πάντοτε τὴς ρίζας. (Ο νοο­ πάρχει γενικῶς, ἀλλὰ στις συγκεκριμένες φανερ ­

Θ­σε

κρατικός άνθρωπος τὴς ἐποχὴς μας χαρακτηρίζε­ σεις τὴς. (Η ἐπιστροφὴ στὴν ρίζα λοιπὸν δὲν ση­ται ἀπὸ ένα αυξανόμενο αίσθημα δυσαρέσκειας και μαίνει ὅτι πρέπει νὰ συλλάβωμε μιὰ γενικὴ ἀρχὴ,μία νευρικὴ φυγὴ πρὸς τὰ ἐμπρός, που υφείλονται σημαίνει ὅτι καλουμεθα νὰ μεθέξωμε τῶν συγκε­σὲ ἀνυπαρξία κέντρου μέσα του. Πείθει εὔκολα τὸ κριμένων φανερώσεών της. Αυτο δὲν έννοουσε ὁ

άλμα προς τὰ ἐμπρὸς και ὴ χίμαιρα τὴς δυνάμεως, ”Αριστοτέλης, ὁρίζοντας τὸν άνθρωπο ὡς «ζῶονὅταν θέλη κανεις νὰ ἀποιρυγη τὸν ἑαυτό του, κοστί­ λόγον ἔχον», (Η ρίζα εἶναι βάθος πνευματικό, πουζει ὡστόσο και πληρώνεται ἀκριβὰ μὲ ἔνταση και βρίσκεται ἐντός μας σὰν τὴν ἐντελέχεια, ἐκεῖνοςνευρασθένεια στὴν οἰκονομία του χρόνου. Δυναμη που νοστεῖ δέ, εἶναι μοναχός. Αυτοῦ του βάθουςἔχει ὅποιος έξουσιάζει τὸν ἑαυτό του και ὅχι τους έξαρση εἶναι τὸ δικό μου ἐγὼ κι αυτογνωσία τοάλλους τὰ πράγματα. Ἱἰ ἐξουσία τὴς τεχνικὴς, καθρέφτισμα του βάθους στὴν μορφὴ μου. Δὲνὡς ἐξουσία τὴς ἐκλογικευμένης συνειδὴσεως, περι­ σκέπτομαι ἀπλῶς, ἀλλὰ θεματίζω κι ἐκιρράζωερρονεῖ τὶς ἀνάγκες τὴς ψυχὴς καθὼς και τὴν ίστο­ τὴν σκέψη, εἰς τρόπον ώστε, ὅσο ἀναπτυσσεται ὴρικὴ πεῖρα, παραγνωρίζει δὲ ὅτι κάθε ἐποχὴ τοπο­ συνείδηση, τόσο έπαληθευεται ὴ φαινομενικότηταθετεῖται ἀπέναντι στις προγενέστερες, γιὰ νὰ στα­ του κόσμου, χωρίς διόλου γι) αυτό, νὰ μειώνεται,θὴ και νὰ προχωρηση, ἐπειδὴ ἀκριβῶς τίποτε δὲν δεδομένου ὅτι ἔτσι ἀποκτᾶ υπερουσια ἀναφορά.

138 139

Στην πνευματικη ζωη η βεβαίωσις του ἑνὸΝται ἔκφρασις του ὀίλλου. Αὐτογνωσία εἶναι

ὀ.σπ

ο­τεΡἱε

οω

ξ \­ σύγχρονο ὁίνθρωπο, που θεωρώντας τὰ πάντα υπο\ Ν

ΗΟ

πρισμα της τεχνικης και οἰκονομικης ιιἀξιο­Ν Ν κ 5 | Μ ε #πτεία του βάθους καὶ η ἀναγνώριση ὅτι μπορω νὰ ποιησεωἐηι δεν αντίλαμβανεταί ΟΉ η δηίΜΟνΡΎί·α

Ν \ 3 5 ` \ |ί 3 ” ` ὰ ὸ κακό, ἀλλὰ όφείλω νὰ πνευματοποιει τὸν κόσμο και κατ αυτο τον τροπο

ΒΔ

<­ι

κανω εξ ισου το καλοΝ | | π ι ιπρἀξω μόνο τὸ πρωτο° ειναι διακριση του γνησιου τον πληρώνει), πρεπει νὰ οοοχΘΉζεΤαι Η­Ξ Την φυση

Ν | χ χ χ \ Η \ Ω 7ἀπὸ τὸ κίβδηλο και ἀναγέννηση ἀπἀ αὕτη την διά­ του εργου, με το γεγονοἐ δηλαδη ΟΉ δεν υπαρχεί·› ι › ·­· ­Ν 3κριση, ἐπειδη όμως κάθε ἀναγέννηση υποθέτει ἕνα ἀπὸ μόνο τρυ, επειδη` ακριβωἐ συνκρξῃ­εν ἶωίθ

Λ. ‹ κ Ν Νθάνατο, η αυτογνωσία ειναι μελέτη θανάτου. εαυτο ψνχικη πΡοοφοΡα του πωητη καί· δεξίωσηΝ Ν Ν › : ι Φ \Αυτογνωσία και ποίηση ἔχουν κοινη την ρίζα. Τηἐ ψυχηἐ του άλλου­ ΣΤὸ μεῳο που Ο πονητηἐ

ξ η | ο ι | 3 “”” 9 ί ” ἀυνα ία τουνὰ δώσΗ γνωση (χιφνωσκειν) ειναι γενεση (γιγνεσθαι), ενεργει εν επιγνωσει της αδ ιι, € ,η3 αυτη δὲ την ἔννοια η ὁίνοιξη καὶ η διαφάνεια δὲν τὸ παν και με παραπονο οτι επιβιωνει Τηἐ πιλαξεωἐ

| ` νουν ἀπλὥς την δεξίωση, ἀλλὰ την φωτουσία. του, η χειρονομία του γίνεται λειτουργικη. Το εργοἘ. Ν ε \ Ν ` Μποιητης τελειοὔται τελειὡνοντας, καὶ τουτο ειναι ἀγαθοεργία, γέφυρα τον Θνθἐ ΤΕΡΟΩ Τον αλλΟ›

Ν | Ν |γιατι δὲν δημιουργει η συνείδηση ­ἐν τοιαότη πε­ παραίτηση ἀπὸ τὸ πρωτο προσωπο. Πρωτο προ­ν λ ν \ ι ·ι ι ` °' " ί ` «ἐσό». ἹΙ ποι τικὰ ἔκ­ριπτωσει θα ειχαμε συρραφες και οχι ποιηματα­, σωπο στρ εργο ιἰπαρχει ἶο ,ηη ηδ

ἀλλὰ τὸ κενὸ που την κινεῖ: η ζωη προέρχεται ἐκ φραση δεν αφοροι μονθ Τον δημωυρνο σ ενα ευ”Ν Ψ ,ι ~ > Ν ` ` Ν ..του μη όντος, δὲν κατασκευάζεται. Τὸ ἔργο ειναι τερο ἐπίπεδο Φπιδροι ονοιωδωω στην ζωη Του συ

, \ | ε ιμιὰ ἐνεργητικη παραίτηση του νου, ἔνας λόγος ποὺ νΟλΟυ› Ύίατί· δίαφοροποίωντας Μ εκλεπτννονταςε κ κ Ν ι κ # κ ‹ | ±› ` λ 8 | ί ά ων πνευ στι­αρμονιζει το φως με το σκοταδι σε ενοτητα ισως τον κοινωνικό εσμοχγινεται παρ Νγ μ ι

, Ν Ν : _.εόθραυστη, πάντως ὰρμονίζει, λόγος διὰ του όποίου Φιηω Θλευθεμαἐ καν αναπτυξεωἐ Τηἐ πωσωπαοΝ κ τι # Νἀποσπω ἀπὸ τὸν θανατο το μυστικο της ζωης. Τὸ ΤηΤο€­ (Ο διαφοιησμοἐ εννοω δυνατοτηηχ Τηἔ σννεί

Ν Ν ιν ι Ν Ν ~ | ' Ν , Ν 3 ωι οὔ εἶναιφωἐ του ΘΡΥου› όπως και τὸ φως του πλατωνικου δησεωἦ περαν Ἐον αντίχοἐνοῖνίἶίουἔγ σμ 7`ἀγαθοῦ, περαίνει χωρίς νὰ ἀντικειμενοποιη, συνι­ χειραφετηση του ψυχισμου απο το συμβατικο του

Ν Ν κ › κ ι 3 κ Ι # |στα το διαρκως περαιτέρω, ποὺ ἀναδεικνόει το φαι­ χοιροιϋῃηροἐξηαί· απγἴἔῃἐ εικθνεἐ που ανηχουν Ιἶνηνλ Ε × Ν =| ι ν \ “ Δ ” _ οσωποποι σ . ο­νομενο. Η σημασια του εργου δεν πρεπει να συ­ σφαι­Ρατου νποἶννεί ηἶοΐ πρ, η η ίῖ

3σχετίζεται μὲ τὸ ἀποτέλεσμα (αὐτὸ ἐνδιαφέρει Τὸν σωπο αναδεικνυεται το υποκειμενο της κοινωνιας

ς;"

Η.ΟΟει

ΟΦ

ιη»

τι

ιιο 141

~ Δ Β οτα ε­\ 9 | ` ` )| < 3 | 2 Ι Ϊ \ Ϊ ` 9 |και της εκφρασεως. Με το εργο η αγαπη υπερβαι­ τητα. ιοτι το υζαντιο εν ηταν ιγωτερο ημι3 \ ξ | .Ϊ Ννει την ὰγάπη7 διότι αὐτὸ που βεβαιώνεται τίθεται ουργικὸ απο την κλασικη Βλλκδοοι *παν ἀλλοωἐ

Ν : ε ι κ ε ι Ν Ν κἐκτὸς ἑαυτου: στο ἔργο ό ποιητης διαβάζει τον δημιουργικο. Η μετοχη ΘΉΩ ικοεΤε€ Τον Θεοον οαν\ Ν 3 | \ Νἑαυτό του καὶ γιὰ τὸν λόγο τοὕτο δὲν ἐργάζεταα οκοποἑ Τηἐ ζωἦἐ Τῶν ανθρωπων δεν σοννινοοεο

.Ϊ Έ. ( Ν ξ \ Ν | 3 \ \ἀλλὰ ειναι ἐπὶ τὸ ἔργον. Το ἔργο ειναι η μαρτυρία οοπλωἐ οπεο Ήιἐ 8ημνονΡνΜοΤγΙΤο€› αλλα Τνὶν ονν°Ν Μ ¬ ε | κ ›του προτου χρειασθη κὰν νὰ μαρτυρησηγ εἶναι τα­ δέει μὲ τὸ καθί ομοιωσιν και συμβάλλει απ, εόθείαςπείνωση, διότι ταπεινώνεται όποιος στρέφεται μέ­ σΤν1ν δημ!­ονονίοο νὶ οποία κοονὰ οώτο Τον Τοοπο ον­σα ­σου καὶ ζητά ἐκεῖ την δγαη του αλἠθε'_α_ 'Ο νεχίζεται. ζΗ ἐργασία ἐδὥ δὲν εἶναι πρακτικη, ὥσ­ποιητης δὲν εἶναι προιον τὥν συνθηκὥν, ἀλλὰ το τε νὰ κερματίζν) καὶ νὰ κα'ϋαοΤΡέφὉ Τον κοσμο, νί­θαὔμοι ποὺ κάνει την ἀληθεια νὰ μιλάη, χωρίς νὰ νΞΤ0ιι μίμηση Τἦἐ θείομἐ ἐνεονείαἑα καὶ ἀομονίζοντμεσολαβοὔν τὰ πράγματα. Τὸ ἔργο ὰθανατίζει ὐπὸ 'νοκ πομινοκὰ το πνεῦμα μὲ Τὴν ὕλλλ ίάετοζφἐοενιτην ἔννοια ότι ξεπερνα τὸ παρον που κάνει ὀμοιό­ καθὼς ἔλενε ο ἄνοοἐ Μάξομοἐι Τὴν κνίοη σνοοἐ κολ­μορφη καὶ ὰδιάφορη την μας. προάγει δὲ όχι πους της θείας ἑνότητος. <Η πράξη τούτη. ποὺ θε­ὡς εὐθεἶα έξελικτικη πορεία έπ> ὁίπειρον7 ἀλλὰ ὥς μελιώνεται στην θέωση, όχι μόνο δὲν μηδενίζεο

λ ι ° ν λ Ν ° λ Ν ·` ” ' ”λλ` δ ι ” ἔν ιθί ω τὶ ο­σπειροειδης κινηση απο το πνευμα εις το πνευμα την ιστορια α α ημιωργει οι τ Ν Θ Θ ποδιὰ της όλης του

ρεΡ!

ὸ ηθικη σὲ ηθικη διὰ της ἐκ­ ϋποθέσεις θετικης ὑπάρξεως στην σφαῖρα της,| Ν Ν 3 Νφρασεωςγ η ὁποία συνεπάγεται μια ἐσω­Γερα­η με­ διότι την μεταβαλλει σὲ έπιφάνεια του Θεου. Αυτη

Ν : #7 ε :­Γάβαση ἀπὸ μία ααα­ασααση σ­Γην ανώαερη μορφη η διάσταση της ἱστορίαςγ ποὺ εμφανιςεται ολοκα­\ Ε | | ε : Ν ν κ κ Ν 2της, μορφη την οποία περιελάμβανε ἐν σπέρματι θαρα ως βαθος των οντων στην προοπτικη των ελΝ Ν | λ Ν < | Νκαὶ διὰ του θανάτου ἑλευθέρωσε καὶ γονιμοποίησε: ληνιστικων ζωνοαφων κοο· Των αννονβαφων ΤονΝ : : › κτὸ ἔνα γεννα το όλον καὶ τὸ ὅλον ξαναφέρνει στὸ Σοπότσανι, ἐν αντιθεσει πρὸἐ Το αποπηλο μοοθνὶμοο

Μ \ Μ | 9 |Ξν. τικο απειρο τὥν ζωγραφων της Αναγεννησεως,Κανένας “Ελληνας δὲν ζἠαησε Τὸ αἰώαο παρόν· αὕτη λοιπὸν η διάσταση της ἱστορίας μᾶς κάνει νὰ

οἱ "Ελληνες κατώρθωσαν το ἔργο και τὸ ἔργο εἶναι γυρνἄμε σημερα καὶ πάλι στην Ἑλλάδα, νὰ έπιμέ­θάνατος και ὰνάσταση. Σκέφτομαι την σύνολη νοομε δὲ σΐὴν ἀνάνκνι μοαἐ Υενοκώτεοηέ 'τέτομκἐἱστορία του ,Έθνους μας και όχι μόνο την ”Αρχαιό­ σΐοοφἦἑ καὶ οχι κάπομκ οΐεϊοοί ἐπαννελμοίτοκνὶ

142 ΜΒ

ἐθνοί­οφοοοονη ἔναἔ οεοτεοονονοοο ἐνθοοοοαομοοτ “Ετσι μόνο τὰ ἔθνη προκόβουν καὶ σώζονται ἔτσιἹ

ποο ααλλοοονεν μὲν νία ὡοοομένη πεοοοοο φανῖα” σώθηκε τὸ δικό μας στην μακραίωνα πορεία τουοί·ώοοί·§› αονα Ύοἢνοοα ομως ξεθομαοίεο ἐνώποον και μπορεῖ τώρα να σωθη στην τόσο κρίσιμη καμ­

Ν η | | 2 9

ΤὉΞ αμΞ'·λ'·κ”α|)ἔ ποανμαῃαοτηαοἔ· Η εθνἔκοφοο πη της ἱστορίας του, κρίσιμη περισσότερο απο πο­Ἱ' Ϊ

οονη εοναο οομππομα ποοχωοημονοο ξεοίζωματοοι τέ, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκοκρατίας, ὅ­Ν Χ οι

ποὺ συντελειται ὡς κοσμοπολιτισμος η διεθνισμος, που γε, δουλεία ἦτοω σχληργ" ἀλλὰ ἡ πίστη ἔμενεΝ Ν Ν `

ἐνω ηἐμμονη στα ἰθαγενη ριζώματα απαντα στην ἀκλόνητη, ἡ κοινότης αρραγιστη, η ταπεινη παι­αναναη Ταοῖοταἴοοἔο ἐν οψεί· ομωἔ μίαἔ βαθοτεοηο δεία ασφαλης, ἐνὥ σημερα, μετα ἐκατὸν πενηντα

Χ Χ Μ `και γόνιμης ἐπικοινωνίας με τους αλλους. Στο κα­ χρόνω, ἀνεξαῃησίαςγ βργσχόμαστε μάρῖυρες ἑνὸς|

θολικὸ φθανω απο το συγκεκριμένο και το απτο, δράμοῃος ἀδἡλου ἐκβάσεωςγ ποὺ συνίσΤαΤαΒ σὲΪ 3 |

οοοα καμμία ααθολιαοιτηἔ οὲν ἰοχοοο αφαἰοαὶμενα απώλεια της ρίζας καὶ τοϋ ἑαυτοῦ ἑνὸς λαοὔ τοὔκαί· οοοα μονο ὡἐ ον οοναεαοίμἐνο μὲ οίκο μοο οποίου οί ἐσωτερικὲς αντιστάσεις ἔχουν σχεδον

Ν Ν \ 'ῖίφωνα) καί· οονείοηοη μπορω να οοθω· Δεν εονομ· ον­ σπασει. <Η σπουδη καὶ η ζητηση της ἑνότητος τῶνναΐον να αἰοθανωμοα αοομοπολίῃἰἔ οοεονοοταἰο ἑλληνικὥν χιλιετιῶν, όχι σὰν ίστορικοὔ απλὥς φαι­

ιν 3 ον \ααὶ να ἐποααλοομαο Τὴν Ρίζα» ενω πατώνταο οῖο νομένου, αλλα σαν γεγονότος πνευματικοὔ, η ἐπι­

| 3/ | λ ἕ | \ |Ύονεθλοο Ξοαφοο ποοοφεοω οῖην οφαὶλοο· Το μοαῖλον στροφη, όπως λέμε, στίς ρζίες, ἔχει ἑπομἐνως ση­Ι 3 Κ 5

δὲν ανἡαεο οτα παοίαοομία αοαααϋ αλλα οτα εθνη μασία παγκόσμια, διότι στηρίζοντας το “Εθνοςποο οπεοβαἱνοον Τον ἐαοΤο Τομέ καὶ Το οομφἐοον ακλόνητα, τοῦ ανοίγει την δυνατότητα να προσφερ­Τοοἔ· “Οοο μέοα μαο παὶναίνοομετ Τοοο ανοίνοομε θη καὶ ν” απαλύνη στην αγαπη της Δημιουργίας,

Ν | \ Ικαὶ μπαίνουμε στην θέση των αλλων ­το παραδειγ­ .τὴν κρίση Τῆς σύΥχρονης ψυχῆς. <Η ἀγάπη ΤῆςΝ ε | 1 | "' Ν

μα των ΒλλαΙνων› ποο οανείοοαιααν απο παντοο Δημιουργίας είναι ὁ τρόπος ποὺ οί “Ελληνες κατα­καί· μοΐοοομοοαν ποοοφἐοονταο Ταοοοχοονα οαοοο λαβαίνουν την εὔθύνη, εἶναι η ηθικη τους θεώρηση,παντες εἶναι αποδεικτικό. Το ατομικό ἐδὥ καὶ τὸ θεώρηση ιῆ ὁποία μᾶς ἐππρἑπει νὰ δεχθωμε Τὸν

Ν \ \ἐθνικὸ συνταυτίζονται, αφου πρόκειται για την λόγο χωρὶς νὰ ἀντγπαρέχθουμε Τὴν ἐσωπργκὀτη­πνεομαμααὶ οποοταοαἰ Τῶν λαῶν› λο οποία οφοοαΓ τα, να δεχθοὕμε την ἐπιστημονικη θετικότητα καὶ

ιν ` | \ Ϊλατοοταί οτοο ααομίαὲο ψοχὲο με ὲογα καί· πίοοοοο· να είμαστε εἰς θέσιν να την προορίσουμε ηθικά.

144 145.το

(Η ηθικη προσπάθεια ἐδὥ δὲν εἶναι παθητικη θεώ­ἄλ7\` 3 | ` | 8 ` Ψν 3θ|ρηση, α α επενεργεια στον κοσμο ια της ευ υνης,

η δὲ ἑπιστημη την ὁποία δημιουργει εἶναι αυτο­| (Η 7 | ( | | \γνωσια. επιστημη ως ζητηση πρωτιστως και

3 ! Ω Ν 5! | 3 | | Ϊεπιγνωση εαυτου, οχι μονο αποκλειει καθε συμ­Νπτωση του ἐγὼ μὲ τὸν ἑαυτό του) ἀλλὰ διατηρεῖ

ἀπαραμείωτη την μεταξύ των ἀπόσταση7 διότ3! | 3 | | Ν (ανθρωπος βρισκεται απεναντι του διαρκως. Τπ

:·<

σΟ^

αυτην ὅμως την ἔννοια η αυτογνωσία ἀποκαλυπτε­ται σχέσις και ὅχι ταύτισις, προϋπόθεση λύσεωςτου ἐγὼ στην ἄνοιξη ἐκείνη τοὕ προσωπικου ἑαυ­τοἶη που οἱ παλαιοὶ ονόμαζαν μελέτη θανάτου.

Μθ

!

Η ΖΡΠΪ./ΤΕΤΗ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΤΣΤΠΛΙΟΪ ΡΛΜΦΟΪ ΤΤΠΩΘΗἙἰΕΣΤΟ ΤΤΠΟΓΡΑΦΒΤΟ Λ. ΖΟΪΜΛ­ΔΛΚΗ ΤΚΛΡΤΑΣ 9 ΑΘΗΝΑΙ ΤΠΛ.ὅ'72Ζ 038 ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΤΟ ΤΟΤ1980 ΣΒ ΙΟΟΟ ΛΝΤΤΤΪΠΛ ΤἹΛΛΟΓΛΡΤΑΣΜΟ ΤΟΪ ΒΚΛΟΤΙΚΟΤ

ΟΙΚΟΪ «ΚΒΛΡΟΣ»

ΕΞΩΦΥΛΛΟΑΛΕΞΗΣ ΚΤΡΙΤΣΟΠΟΤΛΟΣ