ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

1. ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΕΝΑΡΊΟΥ

Γεωργίου Χρήστος

2. ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Εισαγωγή στη δομή επιλογής με το προγραμματιστικό περιβάλλον Scratch.

3. ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Προβλέπεται να διαρκέσει συνολικά 2 διδακτικές ώρες.

4. ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ /

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα αναλυτικά προγράμματα σπουδών το παρόν διδακτικό

σενάριο μπορεί να αξιοποιηθεί στο μάθημα του Δομημένου Προγραμματισμού της Γ’

ΕΠΑΛ, στην Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον της Γ’ ΓΕΛ, στο

μάθημα «Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ» Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου και

Επαγγελματικού Λυκείου, αλλά και στο μάθημα της Πληροφορικής της Γ’ Γυμνασίου.

Για την ομαλή ροή και εφαρμογή του σεναρίου θεωρούμε ότι οι μαθητές έχουν εξοικειωθεί

με το περιβάλλον του Scratch παρακολουθώντας τουλάχιστον κάποιες εισαγωγικές

δραστηριότητες και επιπλέον, χρειάζεται να έχουν γνώση βασικών δυνατοτήτων του

Scratch όπως το υπόβαθρο και οι μορφές, καθώς και των βασικών εντολών όπως:

περίμενε, ρώτησε, πες, σκέψου, αλλαγή μορφής κ.α.

Συγκεκριμένα, οι προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών αφορούν:

Τις βασικές εντολές από το μενού «όψεις» του Scratch

Τις εντολές εκτέλεσης των προγραμμάτων

Την διαμόρφωση του σκηνικού

Την εισαγωγή νέων μορφών

Την εισαγωγή νέων ενδυμασιών

Επίσης, σημαντικό είναι οι μαθητές να γνωρίζουν την έννοια της μεταβλητής, της

δομής ακολουθίας και τις βασικές λογικές πράξεις.

1

5. ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Σκοπός του σεναρίου είναι οι μαθητές να δημιουργήσουν τα πρώτα τους απλά

προγράμματα με την χρήση της δομής επιλογής στο περιβάλλον του Scratch.

Ειδικοί διδακτικοί στόχοι:

Οι μαθητές, μετά το τέλος της διδασκαλίας θα πρέπει να:

γνωρίζουν τη δομή επιλογής και γιατί τη χρησιμοποιούμε,

αναγνωρίζουν προβλήματα η αλγοριθμική επίλυση των οποίων απαιτεί χρήση

δομής επιλογής,

κατανοούν το ρόλο της μεταβλητής στη συνθήκη ελέγχου μιας δομής επιλογής,

αναγνωρίζουν ποιο μπλοκ εντολών θα εκτελείται ανάλογα με τη συνθήκη που

ικανοποιείται.

6. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Το παρόν σενάριο στοχεύει στο να διδάξει στους μαθητές βασικές έννοιες σχετικές με

δομή επιλογής «Αν» και «Αν … Αλλιώς». Τα πρώτα 15-20 λεπτά ο καθηγητής κάνει μια

εισήγηση-εισαγωγή στην δομή επιλογής και εξηγεί την αναγκαιότητα και σπουδαιότητα

της. Επίσης διαβάζει την εισαγωγή του φύλλου εργασίας και χωρίζει τους μαθητές σε

ομάδες των δύο ατόμων ανά υπολογιστή, γιατί θα εκτελέσουν τη δραστηριότητα σε

συνεργασία. Εξηγεί ποιο ρόλο θα παίζει το κάθε μέλος της ομάδας, όταν έρθει η ώρα να

δοκιμάσουν τη λειτουργία του αλγορίθμου (ο ένας θα παριστάνει τον αισθητήρα

παρέχοντας μια θερμοκρασία εισόδου στον αλγόριθμο και ο άλλος θα παρακολουθεί την

εκτέλεσή του στο Scratch και αντίστροφα).

Ακόμη, συζητά με τους μαθητές τα παρακάτω θέματα:

Στην εκφώνηση αναφέρεται ότι όταν ικανοποιείται μια συγκεκριμένη συνθήκη, το

θερμόμετρο θα εμφανίζει κατάλληλο μήνυμα. Κάτι τέτοιο απαιτεί ένα μηχανισμό αλλαγής

της ακολουθιακής ροής εκτέλεσης των βημάτων ενός αλγορίθμου. Αυτή είναι η αποστολή

της δομής επιλογής. Διακρίνουμε την ανάγκη διακλάδωσης της ροής εκτέλεσης των

βημάτων του αλγορίθμου, έτσι ώστε να εκτελείται το βήμα εμφάνισης μηνύματος, μόνο

όταν ικανοποιείται κάποια συνθήκη. Δηλαδή λειτουργούμε διαφορετικά από την απλή

ακολουθιακή εκτέλεση βημάτων με την οποία έως τώρα έχουμε ασχοληθεί.

Επιπλέον ερωτήματα που μπορεί ο καθηγητής να θέσει στους μαθητές:

Α. «Μπορείτε να αναγνωρίσετε ποια είναι τα δεδομένα του προβλήματος;»

1. Οι βαθμοί κελσίου που αποτελούν το κάτω όριο χαρακτηρισμού μιας θερμοκρασίας

ως «ΚΑΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ», δηλαδή ο ακέραιος 18.2

2. Το μήνυμα που θα εμφανίζεται στην οθόνη του θερμομέτρου, δηλαδή το κείμενο

«ΚΑΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ»

3. Τη θερμοκρασία που διαβάζουμε από τον αισθητήρα θερμοκρασίας (τη δίνουμε εμείς

από το πληκτρολόγιο)

Β. «Μπορείτε να αναγνωρίσετε ποια είναι τα ζητούμενα του προβλήματος;»

Το ζητούμενο είναι να εμφανιστεί στην οθόνη του θερμομέτρου το μήνυμα «ΚΑΛΗ

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ», αν η θερμοκρασία εισόδου στον αλγόριθμο είναι > 18.

Γ. «Περιγράψτε γιατί είναι απαραίτητη η χρήση της δομής επιλογής στο πρόβλημα.»

Είναι απαραίτητη, για να μπορέσει να γίνει ο έλεγχος της εισερχόμενης στον αλγόριθμο

θερμοκρασίας και ανάλογα να αποφασιστεί αν θα εμφανιστεί το μήνυμα «ΚΑΛΗ

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ» ή όχι.

Τέλος αναφέρουμε και την περίπτωση της εντολής:

Αν <συνθήκη> τότε

<εντολές 1>

Αλλιώς

<εντολές 2>

Με την εντολή αυτή εκτελούνται μόνο οι <εντολές 1> όταν η συνθήκη είναι ΑΛΗΘΗΣ, ενώ

σε αντίθετη περίπτωση εκτελούνται μόνο οι <εντολές 2>.

Ο καθηγητής μοιράζει τα φύλλα εργασίας στους μαθητές και από εδώ και πέρα ο ρόλος

του είναι υποστηρικτικός και συμβουλευτικός.

7. ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ –

ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Η έννοια της δομής της επιλογής είναι μια από τις θεμελιώδεις έννοιες στον

δομημένο προγραμματισμό. Όσον αφορά τη διδακτική προσέγγιση υιοθετούμε τις βασικές

ιδέες του Piaget και του Papert: «Ο διδάσκων οφείλει να δημιουργεί κατάλληλες συνθήκες

για να μπορέσουν οι μαθητές να οικοδομήσουν τις γνώσεις τους. Το σενάριο είναι

θεμελιωμένο στην θεωρία μάθησης του εποικοδομητισμού διότι ο μαθητής χτίζει την

γνώση του ανιχνεύοντας, διερευνώντας και αλληλεπιδρώντας οπτικά με τις εντολές που

αφορούν τη δομή επιλογής της γλώσσας προγραμματισμού του SCRATCH

δημιουργώντας απλά προγράμματα.

3

8. ΧΡΗΣΗ Η/Υ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ

ΣΕΝΑΡΙΟ («προστιθέμενη αξία» και αντίλογος, επιφυλάξεις και

προβλήματα)

Το διδακτικό σενάριο προβλέπεται να υλοποιηθεί στο εργαστήριο πληροφορικής με

το λογισμικό Scratch εγκατεστημένο ή την χρήση της διαδικτυακής έκδοσης του λογισμικού

με την προϋπόθεση ότι υπάρχει σύνδεση στο διαδίκτυο. Η ύπαρξη video projector

θεωρείται απαραίτητη.

Το περιβάλλον «Scratch» αποτελεί έναν προγραμματιστικό μικρόκοσμο και

συνεπώς παρουσιάζει τα γνωστά πλεονεκτήματα που χαρακτηρίζουν γενικά τους

προγραμματιστικούς μικρόκοσμους. Δηλαδή σχετικά περιορισμένο ρεπερτόριο εντολών,

περιβάλλον που αποτρέπει τα συντακτικά λάθη άρα ευκολία στην σύνταξη των

προγραμμάτων, τα προβλήματα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, βηματική και ορατή

εκτέλεση των προγραμμάτων ανά πάσα στιγμή, ο μικρόκοσμος βασίζεται σε υπαρκτά

μοντέλα αφού αναπαρίστανται αντικείμενα και καταστάσεις ήδη γνωστά στον μαθητή

μειώνοντας το νοητικό χάσμα που υπάρχει διαπιστωμένα με άλλα προγραμματιστικά

περιβάλλοντα.

9. ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ / ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΣΤΟ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Η διδασκαλία της δομής επιλογής είναι ένα από τα δυσκολότερα κεφάλαια του

προγραμματισμού. Σχετικά με δυσκολίες που παρουσιάζονται στους μαθητές γνωρίζουμε

τα εξής:

Η δημιουργία ενός σχεδίου επιλογής περιλαμβάνει την αναγνώριση της μεταβλητής που

υπόκειται την αλλαγή τιμής και της συνθήκης που καθορίζει εάν ο κώδικας μετά τη

συνθήκη θα εκτελεστεί ή όχι. Οι σχετικές δυσκολίες αφορούν:

• Αδυναμία γενίκευσης. Οι αρχάριοι προγραμματιστές παρουσιάζουν την τάση να

χρησιμοποιούν στα προγράμματα τους μία λίστα συνεχόμενων εντολών «Αν» αντί

να χρησιμοποιούν μία εμφωλευμένη εντολή επιλογής.

• Ανεπαρκή νοητά μοντέλα. Οι αρχάριοι προγραμματιστές διαθέτουν ανεπαρκή

μοντέλα για τις δομές επιλογής, κυρίως για τις εμφωλευμένες. Επιπλέον, μερικές

φορές τα λάθη στα νοητά μοντέλα, των αρχάριων προγραμματιστών είναι

ανεπαίσθητα και δύσκολο να εντοπιστούν.

4

• Αδυναμία εντοπισμού της σειράς εντολών. Οι αρχάριοι προγραμματιστές δεν

αντιλαμβάνονται σε μία πολύπλοκη σειρά κώδικα ποια εντολή επιλογής

(εμφωλευμένη ή όχι) θα πρέπει να μπει αρχικά και ποιες στη συνέχεια ώστε να

καλύπτονται όλες οι απαραίτητες συνθήκες.

10. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ – ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ

ΘΕΜΑΤΑ – ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΘΟΡΥΒΟΣ

Κατά την εκτέλεση του σεναρίου εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξουν σημαντικά

προβλήματα σε σχέση με την ταχύτητα λειτουργίας του Η/Υ - Λογισμικού (SCRATCH).

Συνεπώς δεν θα υπάρξουν προβλήματα εκκίνησης του λογισμικού ή δυσλειτουργίες που

θα επηρεάσουν το μάθημα (διδακτικός θόρυβος). Επίσης το διδακτικό συμβόλαιο δεν θα

ανατραπεί διότι τα φύλλα εργασίας είναι απλά, ρεαλιστικά και οδηγούν το μαθητή βήμα -

βήμα στην ομαλή εξοικείωση του με το λογισμικό.

10. ΧΡΗΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ

Πηγές εκμάθησης

Σχολικό εγχειρίδιο (ανάλογα με την τάξη που θα διδαχθεί το σενάριο).

MIT - Οδηγός για αρχαρίους SCRATCH

http://info.scratch.mit.edu/sites/infoscratch.media.mit.edu/files/file/translated-docs/

GS14_el.pdf

Γνωριμία με το Scratch - http :// www . scratchplay . gr /

MIT – Οδηγός Scratch - http://www.scratchplay.gr/scratchguide_el.pdf

On line εκτέλεση Scratch - http://scratch.mit.edu/projects/editor/?tip_bar=getStarted

1. ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΗ ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ

Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί είναι μεικτή, με λίγα στοιχεία άμεσης

(δασκαλοκεντρικής) διδασκαλίας (τουλάχιστον στο πρώτο τμήμα όπως αυτό περιγράφεται

παραπάνω στην περιγραφή του σεναρίου) και έμμεσης (ανακαλυπτικής –

κοινωνιογνωστικής) διδασκαλίας (όσον αφορά το υπόλοιπο μέρος που περιγράφεται

5

παρακάτω, δηλαδή την υλοποίηση των επιμέρους δραστηριοτήτων και φύλλων εργασίας).

Οι μαθητές θα εργαστούν σε ζεύγη κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων και θα τους

ζητηθεί να υλοποιήσουν τα επιμέρους βήματα των δραστηριοτήτων συνεργατικά. Οι

διδακτικές στρατηγικές / τεχνικές που θα χρησιμοποιηθούν είναι μεικτές συμπεριφοριστικές

και εποικοδομητικές τεχνικές (παρουσίαση, πρακτική, εξάσκηση, επίλυση προβλήματος,

διερεύνηση - ανακάλυψη). Ο ρόλος του εκπαιδευτικού θα είναι αύξων εποικοδομητικός,

αφού στο πρώτο στάδιο της διδασκαλίας θα έχει τον κυρίαρχο ρόλο, ενώ σταδιακά θα έχει

ρόλο εμψυχωτικό αφήνοντας τους μαθητές να αυτενεργήσουν, συνεργαζόμενοι μεταξύ

τους με στόχο να υλοποιήσουν τις δραστηριότητες.

2. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΜΙΚΡΟΜΕΤΑΒΟΛΩΝ

Δεν φαίνεται να έχουμε.

3. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ – ΕΦΙΚΤΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ

Όπως ήδη αναφέρθηκε, το μάθημα θα πραγματοποιηθεί στο εργαστήριο

πληροφορικής σε ομάδες των δύο ατόμων. Τα επιμέρους βήματα των δραστηριοτήτων θα

ζητηθεί από τους μαθητές να τα υλοποιήσουν εναλλάξ, ούτως ώστε αφενός να εργάζονται

και οι δύο στον Η/Υ, αφετέρου και οι δυο να βρίσκονται στη θέση του συμβούλου –

εξωτερικού παρατηρητή που θα ανατροφοδοτεί την διαδικασία και θα ενισχύει την

συνεργατική μάθηση.

4. ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ / ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ Ή ΤΩΝ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Μετά την ολοκλήρωση του παρόντος σεναρίου οι μαθητές θα είναι προετοιμασμένοι

για να εργαστούν με επόμενα σενάρια στα οποία οι εντολές επιλογής θα αποτελούν

προαπαιτούμενη γνώση. Οι δομές επιλογής, απλές ή εμφωλευμένες, συνδέονται επίσης

και με τη χρήση λογικών τελεστών, των οποίων η χρήση επεκτείνεται και σε άλλα

περιβάλλοντα (όπως είναι οι μηχανές αναζήτησης).

6

5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΥΛΛΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Τα φύλλα εργασίας αφορούν δραστηριότητες με την δομή επιλογής σε περιβάλλον

Scratch και θα παρατεθούν αναλυτικά παρακάτω.

6. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Οι βασικές διαδικασίες αξιολόγησης προέρχονται κυρίως μέσα από το βαθμό

επίτευξης των δραστηριοτήτων που παραθέτει το σενάριο. Επίσης ο εκπαιδευτικός μπορεί

να προτείνει τεστ αυτοαξιολόγησης (κλειστού τύπου), σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα κλπ.

Το λογισμικό HotPotatoes (και άλλα ανάλογα, όπως και ορισμένες επιλογές του

Moodle) προσφέρονται για συστηματική δημιουργία ερωτημάτων κλειστού τύπου.

Κρυπτόλεξα μπορούν εύκολα να δημιουργηθούν ακόμη και σε ένα υπολογιστικό φύλλο.

7. ΤΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Το φύλλο εργασίας του σεναρίου παρατίθεται παρακάτω.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

«Το θερμόμετρο που μιλάει…»

Το τμήμα ανάπτυξης της εταιρείας “Thermo” ετοιμάζει ένα νέο ψηφιακό θερμόμετρο,

στην οθόνη του οποίου θα αναγράφεται εκτός από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος σε

βαθμούς κελσίου και ένας σχετικός χαρακτηρισμός, ως εξής: Αν η θερμοκρασία που

διαβάζεται από τον ειδικό αισθητήρα είναι πάνω από 18 βαθμούς κελσίου, στην οθόνη θα

αναγράφεται «ΚΑΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ». Εφόσον δηλαδή ικανοποιείται η συγκεκριμένη

συνθήκη, θα εμφανίζεται το συγκεκριμένο μήνυμα. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ένας

μηχανισμός αλλαγής της απλής ακολουθιακής ροής εκτέλεσης των βημάτων ενός

αλγορίθμου. Σε αυτό ακριβώς εξυπηρετεί η δομή επιλογής.

Η “Thermo” διεξάγει ένα σχολικό διαγωνισμό, στον οποίο ζητάει από τους μαθητές να

αποδώσουν έναν αλγόριθμο που θα διαβάζει τη θερμοκρασία και θα εμφανίζει τον

κατάλληλο χαρακτηρισμό, σύμφωνα με τις παραπάνω προδιαγραφές.

7

Όλοι οι μαθητές που θα πάρουν μέρος στον διαγωνισμό θα συμμετέχουν σε

εκπαιδευτική εκδρομή στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου της εταιρείας.

Έννοιες - στοιχεία του scratch και του προγραμματισμού που θα χρησιμοποιήσουμε

στις δραστηριότητες: Μορφές, ενδυμασίες, σκηνικό, μεταβλητές, εντολές εμφάνισης

μηνυμάτων, καθυστέρηση, δημιουργία τυχαίων αριθμών, εντολές δομής επιλογής (if).

Δραστηριότητα 1

1. Εισάγουμε ως υπόβαθρο (background) το bedroom2 και την μορφή boy4-shrugging του

Scratch. Κατεβάζουμε μια εικόνα ενός ψηφιακού θερμομέτρου από το διαδίκτυο και την

εισάγουμε σαν μορφή. Οι δύο μορφές θα πρέπει να βρίσκονται σε όσο το δυνατόν

μεγαλύτερη απόσταση.

8

2. Το θερμόμετρο ζητάει από τον 1ο μαθητή να δώσει την θερμοκρασία από το πληκτρο-

λόγιο. Η θερμοκρασία αποθηκεύεται σε μία μεταβλητή με το όνομα «Θερμ». Το αγόρι θα

πρέπει να περιμένει ώσπου η μεταβλητή «Θερμ» πάρει μια τιμή μεγαλύτερη από το μηδέν.

3. Στην μορφή με το αγόρι δημιουργούμε ένα σενάριο στο οποίο το αγόρι αφού χαιρετίσει

το θερμόμετρο που μιλάει, θα το ρωτήσει ποια είναι η θερμοκρασία, γιατί δεν φοράει τα

γυαλιά του και δεν μπορεί να δει την οθόνη.

4. Το θερμόμετρο με την σειρά του «λέει την θερμοκρασία». Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε

το πλακίδιο «περίμενε» με τον κατάλληλο τρόπο ώστε να εμφανίζονται τα μηνύματα με μια

φυσιολογική σειρά.

5. Με χρήση της απλής δομής επιλογής (πλακίδιο εάν) γράφουμε την κατάλληλη συνθήκη

ώστε το θερμόμετρο να «λέει» ότι η θερμοκρασία είναι καλή όταν αυτή είναι πάνω από 18

βαθμούς κελσίου.

9

Δραστηριότητα 2

Για να βελτιώσουμε το πρόγραμμα του θερμομέτρου, θέλουμε αυτό να εμφανίζει ένα

μήνυμα αν η θερμοκρασία είναι άνω των 18C και ένα διαφορετικό μήνυμα όταν αυτή είναι

μικρότερη ή ίση με το 18. Για παράδειγμα αν η θερμοκρασία είναι μεγαλύτερη από 18 να

εμφανίζεται το μήνυμα: «Η θερμοκρασία είναι πολύ καλή!». Σε διαφορετική περίπτωση να

εμφανίζεται το μήνυμα: «Θα ξεπαγιάσουμε! Άναψε το καλοριφέρ…».

Εκτός από την εντολή «εάν» έχουμε και την εντολή «εάν … αλλιώς». Στην δεύτερη

εκτελούνται κάποιες εντολές όταν η συνθήκη είναι αληθής και κάποιες άλλες όταν η

συνθήκη είναι ψευδής.

1. Να συμπληρώσετε τα κενά του πίνακα που ακολουθεί:

Θερμοκρασία Θερμ > 18 Μήνυμα

25 Αληθής Η θερμοκρασία είναι πολύ καλή!

18

Ψευδής

19

Θα ξεπαγιάσουμε! Άναψε το καλοριφέρ…

17

2. Να ανοίξετε το πρόγραμμα της 1ης δραστηριότητας και να το αποθηκεύσετε με

διαφορετικό όνομα. Η εισαγωγή της θερμοκρασίας δεν θα γίνεται από το

πληκτρολόγιο. Να χρησιμοποιήσετε την συνάρτηση «τυχαία επιλογή» για να παίρνει

η μεταβλητή Θερμ μια τυχαία τιμή από το 10 έως το 30.

10

3. Να κάνετε τις απαραίτητες διορθώσεις ώστε να εμφανίζονται τα μηνύματα που

αναφέρονται στην αρχή της δραστηριότητας. Δηλαδή αν η θερμοκρασία είναι πάνω

από 18, το θερμόμετρο να εμφανίζει το μήνυμα «Η θερμοκρασία είναι πολύ καλή!».

Σε αντίθετη περίπτωση να εμφανίζει «Θα ξεπαγιάσουμε! Άναψε το καλοριφέρ…».

Δραστηριότητα 3

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις στις οποίες θέλουμε να ελέγξουμε όχι μία μόνο συνθήκη

αλλά περισσότερες. Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιούμε τους λογικούς τελεστές "ΚΑΙ",

" Ή" , "ΟΧΙ".

Ο τελεστής ΚΑΙ επιστρέφει τιμή ΑΛΗΘΗΣ μόνο όταν και οι δύο συνθήκες έχουν τιμή

ΑΛΗΘΗΣ.

Ο τελεστής Ή επιστρέφει τιμή ΑΛΗΘΗΣ όταν τουλάχιστον μία από τις δύο συνθήκες έχει

τιμή ΑΛΗΘΗΣ.

Ο τελεστής ΟΧΙ επιστρέφει τιμή ΑΛΗΘΗΣ αν η συνθήκη έχει τιμή ΨΕΥΔΗΣ και την τιμή

ΨΕΥΔΗΣ όταν η συνθήκη έχει τιμή ΑΛΗΘΗΣ.

Μια αναβαθμισμένη έκδοση του θερμομέτρου μετρά εκτός από την θερμοκρασία, την

υγρασία του περιβάλλοντος σε ποσοστό %. Θέλουμε να αναβαθμίσουμε το πρόγραμμα

μας ώστε να εμφανίζει τα κατάλληλα μηνύματα λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη θερμοκρασία

όσο και την υγρασία. Συγκεκριμένα όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από 20C και ταυτό-

χρονα η υγρασία κάτω από 50% θέλουμε να εμφανίζεται το μήνυμα «Έχει πολύ ωραίο

καιρό σήμερα!». Διαφορετικά να εμφανίζεται το μήνυμα «Ο καιρός δεν είναι καλός...».

Ποια από τις 3 βασικές λογικές πράξεις θα χρησιμοποιήσουμε;

Ποια θα είναι η συνθήκη μας;

11

1. Να συμπληρωθούν τα κενά του παρακάτω πίνακα:

Θερμ (Θ) Υγρασία (Υ) Θ > 20 και Υ < 50 Θ > 20 ή Υ < 50 Μήνυμα

21 55 Ψευδής Αληθής Ο καιρός δεν είναι καλός.

22 40

20 50

Αληθής

Ο καιρός είναι καλός.

Ψευδής

Ο καιρός δεν είναι καλός.

Ψευδής

Αληθής Ο καιρός είναι καλός.

2. Θα ανοίξουμε το τελευταίο πρόγραμμα και θα το αποθηκεύσουμε με άλλο όνομα.

3. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια νέα μεταβλητή με το όνομα «υγρασία» και να

την διαχειριστούμε με τρόπο ανάλογο με την μεταβλητή «θερμ» που έχουμε για την

θερμοκρασία.

4. Με τη βοήθεια της συνάρτησης «τυχαία επιλογή» δίνουμε στην υγρασία μια

τιμή από 20 έως 80.

5. Το θερμόμετρο μας θα πρέπει να εμφανίζει την τιμή της υγρασίας μαζί μ’

ένα κατάλληλο μήνυμα.

6. Γράφουμε την σύνθετη συνθήκη μας και τα κατάλληλα μηνύματα σε μια

εντολή «εάν … αλλιώς».

12

13