83
Российская ФедеРация МинистеРство обРазования и науки ФГбоу вПо тюМенский ГосудаРственный унивеРситет Финансово-эконоМический институт с. в. данилов е. П. данилова М. в. Худякова эколоГический МенеджМент Учебное пособие Тюмень Издательство Тюменского государственного университета 2013

Экологический менеджемент

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Учебное пособие

Citation preview

  • -

    . . . . . .

    2013

  • 005:574(571.12)(075.8) 28-21(2-4)73 183

    . . , . . , . . . : . : - , 2013. 84 .

    - -.

    080200.68 , - , , .

    - 2009-2013 ., 14.740.11.1377.

    : . . , . . , -, -

    . . , . . , - ()

    ISBN 978-5-400-00896-2

    , 2013 . . , . . , . . , 2013

  • 3

    ................................................................................................................ 4

    1. .......................... 5

    2. - ............. 9

    3. ............ 14

    3.1. ............................................................................................ 143.2. ............................................................................................273.3. ......................................................................................................... 30

    4. .......................................................................................................................70

    ................................................................................................................77

    ............................................................................................80

  • 4

    -, , - -. , - . , - , - .

    - , , - , , , - , - .

    - , - . - , - .

    - . - - . - - . .

  • 5 1.

    . - ( - ), ( ).

    - , , , .

    , - , - (. 1.1).

    . 1.1. [20]

    - , ,

  • 6, , - - . [20].

    [19]: - ; ; - - . [19]: ; ; ; ; ; - .

    , - [20].

    , - - [20].

    . -- , - , - [19].

  • 7 : ; ; , ; . : - ; ; , - ; ; ; ; ; , - [19]. -

    -, .

    , , , , - , , , , - , .

    , , - - , - . - . 1.2.

  • 8

    - ( )

    . 1.2. [20]

    - - . - , , - , , - .

  • 9 2. -

    - - , , -. 2000 . - - .

    . - - , . - 198 07.03.2000 . - - , , - . , - , , - .

    - - - - , , - , 21 1983 . -

  • 10

    -- . - - . - - - .

    - , , , - , , - - , , .

    - - :

    - , - , , . . ;- ;- , - ;- - ;- - ;- , ;

  • 11

    - - - - . -

    : -1. , , , , - - (, , -, , , ). , - . -2. - - , . , - , , - , - . -3. - . , , , - . -4. , - -, - . -5. , . -

  • 12

    - . -

    - . , , - . - - ( ) . - , - - . 2- 5- . - 1 .

    - , - , . , - , , . .

    - 2- -. , , , .

    - , . - 150 1500 . (

  • 13

    ). - -.

    , -. , . , , .

    - - . , . . -, , - . - , . - (, , ) . , . ( ) , - , .

    , - -, , - .

  • 14

    3.

    3.1.

    - , - . - .

    . 3.1 .

    3.1

    , - : , -

    , : -

    , - : - -

    : -

  • 15

    , () - ,

    , ( )

    :

    : ()

    - .

    . - - . - ; , () -; .

    - . - , , - . - . - . , - , , .

  • 16

    , - :

    , , x . - - . ( ) , . , - . - x , . , . : , , , . -

    , . . - , - . - , .

    - , - , .

    , , - , - (). , . - .

  • 17

    , , , . - - - . . - , . . - , . - , , - .

    - ( ) , - . - , , , , .

    - -, . , , , , - (, , ) . , , , , , - , - .

    , - , - (), , , - . -

  • 18

    ; , .

    , - , (-, - ), , -. , - , , - , , . , - . , , , , . , - , - .

    . -, poe , . -, - , . - , .

    ,

    , - - , , - . , -

  • 19

    , , , , -. , , , . - . - . , - .

    - , -, , , .

    . , -, , , , . , - , , - . - , , , - , - - . , -, - .

    - : , . -, - ,

  • 20

    , , - .

    , - . - .

    , , . - , . , , . , , - , .

    , , - , , - . - , - , - , . , , - , .

    , - , - . , , , , -

  • 21

    . -, , - , , , .

    : - , .

    , , - . . , - , - . , - - . , , -. . - .

    : ; x , . x , -

    , . - , , . - - , .

    , , - , , - , , -

  • 22

    . - , , , , . , , , . , .

    : . x - x , - . , . , . x , -

    , . - , , . , , , . . - , - .

    . - ( ) .

    - , , .

  • 23

    . - , , - , , . , , , . - , - , - . -. , , , , . , , , .

    :, , - x ;, , x , ; , - x ; x . ,

    , . , - (, , , ) - , .

    . , , -

  • 24

    , , . - , , - , - .

    , - - () , . - , , , , - .

    ,

    - . , , : , (). , - - . , , . . - , .

    , - . : - 5 . , -. , - , : - - . - .

  • 25

    ,

    , , : , . . , - ( - - ocy). , , - . , , , , .

    . , - , , , . , , - . , , . , - .

    -, - . - , - - . , .

    , , , ,

  • 26

    . - - . - () , , ; ; - - , .

    , - . - . - , . - . - .

    , , - , - , .

    : -

    . ,

    . - , . , , . , - - .

    , - .

  • 27

    , , -, , - (, , - ). - . , , , . (), .

    , -, - .

    , . .

    3.2.

    - - , , - - , . . , , , , , . . - .

    , :

    ; ;

  • 28

    , ; ; - ; ; ; - . -

    - :

    :1. x ; - x ; x ; ; x . x :2. , - x ; - x ; , x -; , - x , , - ; x . :3. - x ;

  • 29

    - x ; ; x x ; - x ; x; - x; -; x () - x ; - x. :4. ; x ; x ; x - x ; x -; (); x ; x ; x . x :5. ; x ; x , x - ; - x ;

  • 30

    - x . ,

    , .

    - , , - - .

    - . , . . , - .

    3.3.

    ( ).

    - .

    () - ( ) - ; , () ( ) -; () .

  • 31

    : -

    : () -1. , () () . ,

    -.

    -. , ( , ).

    ( ) - , . . , () .

    - () .

    () , - .

    ( ) - ( - ). , . - , , , .

    , - , , .

  • 32

    ( ) , - () -.

    - , .

    .

    , -, , .

    - , .

    - , , - .

    -2. () , - . () 3. : () ; () -; ; () - () .

  • 33

    4. () - ( ) - , , -. () 5. -, , - - , . -6. . - -, , . 7. () ( ) ( ) - (). , ( ) . () 8. ( - ) , - , , , - . - , , , - -, -.

  • 34

    ( ) - , , .

    () :

    I . , ( ), . - .

    II . , , . - . 1.7 .

    III . -: , - , - .

    IV . () (. 1.7 ) -.

    :

    I .

    - .

    - .

    II -. -

    ,

  • 35

    - .

    () :

    .1. .2. ( ).3. -4. . .5. : ( ) . ( ) (/; /). (/; /). ( ) -. ,

    - , (-, ), , - () . - , ( - ), 4 :

    I . - 75 100%.

    II . - 50 74,9%.

    III . 25 49,9%.

    IV . III , 0 24,9%.

  • 36

    3.2

    , %

    75100 1 5074,9 0,75 2549,9 0,50 024,9 0,25

    - , - - - .

    3.2 - .

    ( ) -

    . , .

    ( ) - :

    . x . x . x x . - x . -

    .

    ( ) .

  • 37

    - , .

    - - , , - .

    ( ) - () , -.

    - - , - -.

    - 3.1.

    0 1 0 1

    1

    n

    ni

    D S ( N N ) ( P P ) T ,

    (3.1)

    Dn ( i 1 n), (S);

    N0 - (/);

    N1 , - (/);

    P0 - (/);

  • 38

    P1 , - (/);

    ();

    S , ().

    ( -) .

    , - , - .

    ( ) .

    Pi 3.2 i-o - Ni:

    ,%1002

    = iiiii

    MJJNP

    (3.2)

    Ni i (/);

    Ji - ();

    Mi (%).

    (3.2) , 1:1, 2 .

    - (Pi) i-o - (3.2) - 3.3:

  • 39

    ,iii NkP = (3.3)

    ki , - i-o .

    , - () - , , - (, , ), (3.1) :

    1

    m

    m ii

    D S ( M T ) ,

    (3.4)

    Dm , - (S) (- i o 1 m);

    Mi - , , , (/);

    S ().

    , .

    ( ) -, D ( 1 t). ( )

    tttD ..., 21 - 3.5:

    .)(...)()(

    21 tmntmntmnDDDDDDD ++++++=

    (3.5)

    ()

    () - ( -

  • 40

    ) - 3.6:

    > @ ,)( HTPND (3.6) N () ;

    ( 1 );

    , - ();

    - ( ).

    (3.6) N (N0 N1) 1, , P (P0 P1 ), . . .

    - - :

    I . . - -.

    II . .

    III . ( ) .

    IV . .

    V . .

    ( ) 3.7:

  • 41

    ,)( 1 HTPKNKSD iiiij += (3.7)

    Dj ( ) - ();

    S ();Ki

    ;Ni

    (/);Pi

    (/);Ti ( ) (); ().

    - - ( ) , , -.

    () 3.8:

    > @^ ` ,)()( 1010 iiiiii HTPPNNSD (3.8) Di - ;

    Ni0 (/);

    Ni1 , - (/);

    Pi0 - (/);

    Pi1 , - (/);

    ( ) ();S , ();

  • 42

    Hi ().

    - - () - , - 3.7:

    ,)( 0 HTPKNKSD iiiiii += (3.9)

    Ni0 (/);

    Pi0 - (/);

    Ki .

    ()

    - ( ) - , ( ) (-), , , - ( ).

    () .

    () 3.10:

  • 43

    = 2

    1

    iNC ,

    (3.10)

    Ni ( -) , 1.

    - () - :

    , -, . () (Ni) (Ni), 1. () , , (Ni

    2) (Ni2). () -

    1 Ni2.

    , - . - - , .

    - -, - .

    3.11:

    ,10 CCDc = (3.11)

    Dc ;C0 ;C1 .

  • 44

    - :

    1 ( ) 24% ;

    2 ( ) 25 49% ;

    3 ( ) - 50% .

    - , ( - )

    -, , , (-) - . - .

    , , , , . - . - - . , , . - , - .

    , . , - , - - , , -

  • 45

    . - , , -. - - .

    , - . -, , ( , -, ). .

    - , - . 04.05.94 126. , -, , 22 1993 . , . , , -, , , .

    - - . , -. . . 2 -

  • 46

    04.05.94 126 - . - .

    () -, . . , , 100% - .

    , , - , - - , .

    , , , , - - . - , . - , , , -. , , .

    , -, - ( ).

    , , . . , - 60 , -, 10 . - , , - (60 10 ) . , , - , . -

  • 47

    - 0,3.

    . . , , , -, . - 0,1 - .

    I. . - .

    . - ( ) (). , 3 ( ). - , 2 ( ). 1 ( -). ( ) :

    = (1 2) , (3.12)

    ;1 ;2 ; () -

    ;

    ; .

  • 48

    - .

    - , - , . - - .

    II. . -

    , , - , . - , .

    - - 60. - 10. 0,3. :

    () = () 60 0,3, (3.13)

    () ;

    () .

    () = () 10 0,3, (3.14)

    () ;

    () .

    :

    = () +

    (). (3.15)

    ( -

  • 49

    ) , - :

    60 S1 + 10 S2 = , (3.16) S1 + S2

    S1 ;S2 .

    - .

    , - ( ) - ( )

    , ( ) - - - , - . . . . .

    : - - , - ( ) ; - , (-) -, ; - () - .

  • 50

    . . , . . , . . (1988). , - . . . (1993, 1994 .) .

    , , - , ( ), .

    - , - - , () . - ( -) , - ( ) .

    , , - -, , , - , , , , . , , ( , -, , -, . .), .

    ( ) () - ( , ).

    , -:

    , -1. .

  • 51

    2. . , 3. ; , , . , 4. . 5. - - ( ).- -6. - , - . (, ) 7. . ()

    , - , - ().

    - () , , - .

    -8. ( ). -9. - (- ). () -10. - , , - ( ), .11. - (),

  • 52

    () ( ), - , . , -12. , - , . -13. ( ) ( ) . , 14. - , - . , 15. , , . . , - () - . () , -16. . - (, , -, . .) - (, , ). , - , () . , -17. ( ); -, -. 18. , () () .

  • 53

    , -19. , - . (), -20. - () . , : 0,25, , 0,5, 0,25. () , 21. , - (- ). ,

    , .

    , - , - : 7 6 .

    , - ; , - 15 ; , - 5 15 ; , 5 .

    , . . - . .

    - , , - . , . , -

  • 54

    , .

    - , , :

    I. .II. .) 15 .) 5-15 .) 5 .III. , -

    .IV. ,

    , , .V. .VI. () -

    .

    . -

    - () ():

    1. ) ( ). 15,0;

    1,85.) 15 . 10,0; 1,56.) 5 15 . 5,0; 1,35.) 5 . 1,5; 1,22. .2. ) 15 . 4,0; 1,16.) 5-15 . 2,2; 1,34.) 5 . 1,2; 1,42. . () , , -3. , , , , ,

  • 55

    , , - . .) 1,5 ( 40,0); 1,52.) 1,0 ( 20,0); 1,64.) 0,5 ( 10,0); 1,95. - ., -4. .) 10,0; 2,10.) 5,0; 1,75.) 2,5; 1,45. - ., -5. .) 25,0 ( ), 15,0 ( ), 5,0

    ( ); 1,90.) 15,0, 9,0, 3,0 (); 1,45.) 8,0, 4,8, 1,6 (); 1,15. - . 6. ) 1,00; 2,00.) 0,50; 1,70.) 0,25; 1,20. - -

    ., -7. , .) 2,0; 2,31.) 1,0; 2,08.) 0,2; 1,67. - .

    (). , -

    , . ,

  • 56

    , .

    .

    ()

    () (i) () () :

    = (i i i). (3.17)

    () , (1 2 ) - - () . - - - .

    :

    - , . - , - .6. -

    , , , - . .

    7. () () - - () .

    -

  • 57

    ( 1 - ), - .

    () - () - (), , - () - () 3.18:

    = ( ). (3.18)

    () - () - (), , - - () () 3.19:

    = ( ). (3.19)

    .

    - (), : 1,85, 1,56, 1,22. ( , - , ) .

    ( ) () ,

    .

    100% - :

    () 1. () (i), (, ),

  • 58

    (, , , ). () - - ( ), , - . :

    = (i i). (3.20)

    ( 2. ) () (), - () 3.21:

    = . (3.21)

    () -3. (), - () 3.22:

    = . (3.22)

    - .

    -4. . , . -

    ( -), - ( ) :

    - 1. ... (1989) (-) () ( 3-5 ), - . () - - .

  • 59

    (i) (i) (i, ) (i), (), (i), - () 3.23:

    i = i( i ) i. (3.23)

    i - () .

    () -2. - ( - 1 . ) (), ( , 0,25) 3.24:

    = . (3.24)

    -3. ( ) () , - (i) (*) 3.25:

    = (i i + i i ). (3.25)

    4. () - () - () () 3.26:

    = . (3.26)

    , - .

    .

  • 60

    -5. () - .

    , - ( )

    , - . , -, . - , .

    , , - ( , -, ), - , . . , .

    :

    () , -1. , . , 2. , , - - . -

    ( ) .

  • 61

    - : , - , , - , , , - , - . - . - . - (0,8-1,0).

    - . - . - . , - . - - 0,5 0,7 , . . 50-70%.

    , , - . - , - : , . 0,1-0,4 , . . 10-40% , .

    - .

    ) () -, , -

  • 62

    , , , - , - . . 50 .

    ) (), - 10-25 .

    ) () 5 10 ( -, , - ).

    ) 5 . , : . , . . , - . . , - . , , - . .

    , . 3 , - :

    ; ; . -

    - , .

  • 63

    - 3.27:

    S = L*D, (3.27)

    S ;L ;D .

    -.

    , . , . . , . - 0,8-1,0.

    . - , , . - , , -, , , , , - , , . , , - , , , .

    - . -, : , , .

    ,

  • 64

    - . 3.27.

    0,5-0,7. -

    . -

    . , , , 10-40%. - - (, , , . .), , . - . - (1). - .

    - .

    - - - . - . - - , ( , 1,0).

    , - , , - - .

    - -

  • 65

    , , . -. -, , .

    - .

    - - : .

    - - , - . - , . 1 (1993). . - .

    , () , , - . - , - .

    , - , -

  • 66

    , - .

    , . - , .

    3.28:

    =1 *)*( MSI , (3.28) 1 ;

    I ;S ;M , - , -

    - .

    , - , , .

    ( ) -

    . , ( - ) , -, .

    (- ) , , .

    - 3.29:

    =2 **)*( TMKN , (3.29) 2 ;

    N ;

  • 67

    ;

    ;

    -.

    1+2 - .

    , - , - .

    , . , . - - , () .

    3.30:

    =3 ***)*( TKMaN , (3.30) N N = n * s;

    n ;s ; , %; ; ;

    .

    - 0,5-0,7, 0,1-

  • 68

    0,4, . . - , (-).

    , , , , , - -.

    , 3.31:

    4K * D* i* M ,

    (3.31)

    , . . - . 0 1 ( , 1, - );

    D , - , - ;

    I i=/L*d/D, e , -e , - , - , ; - - -, ;

    d 1 ;

    .

    -.

    - 3.32:

  • 69

    1 2 3 4 . (3.32)

    - - , , -.

    , .

  • 70

    4.

    - , , . 4.1.

    4.1

    1 2 3

    1) 2) 3) - 4) -

    1) - 2) 3) - 4) ,

    1) 2) 3) - 4) 5) 6) - -

    1) -

  • 71

    1 2 3

    1) 2) - 3) , - -

    1) 2)

    1)

    1) 2) - 3) 4) , -

    -. . 4.2 4.3.

    4.2

    1 2 3 4

    1) -

    8

    202) 53) - 5

    4) - ,

    2

    . 4.1

  • 72

    1 2 3 4

    1) 9 9

    1) 7

    112) 4

    1) - 8

    31

    2) 8

    3) 7

    4) , -

    8

    4.3

    1 2 3 4

    1) - 3

    12

    2) 5

    3) - 2

    4) - - 2

    1) - 3

    262) 43) 54) - 5

    . 4.2

  • 73

    1 2 3 45) 66) - -

    3

    1) - 3

    132) - 5

    3) , - -

    5

    1) 2 2

    (31) , (9) , 20 11 .

    - . 4.1.

    05

    1 01 52 02 53 03 5

    . 4.1.

    , - (31 2) - . ,

    . 4.3

  • 74

    20 12. - 9 26 - , - 11 13.

    , .

    :

    : -1. , , . . -. -2. , . : - , - . 3. , , , . . - , -. -

    , , , .

    : 1. , , , - , - . :

  • 75

    1.1. - - , . . -, .

    1.2. , .

    , 2. , , - . -

    :

    =S (P + ) , (4.1)

    ; ;

    ; ; ; .

    , , - .

    , , , , - (, , .). - - - , .

    , - , . , ,

  • 76

    . .

    , , -, - , , , -, .

    , - , , . . - .

    , - . . 0,8 1, 0,5-0,7, 0,1-0,4. - , ( ). , - . - - - , 1. - , 0,6 0,25 .

  • 77

    - , - - , , - - .

    - - , - . , , 1983 . , - . - .

    - , -, - .

    :

    - -. . , 28 2000 . ( ).

  • 78

    , - ( ). , ( ) - . - , 1995 . ( ). , (- ).

    , . . .

    , , .

    - - , - . - , - . , - , - , , .

    - . , -. -, -

  • 79

    .

    - - .

    , , . , -, - ( ).

    , - . . 0,8-1, 0,5-0,7, 0,1-0,4. - , : . , - . - , 1. - , 0,6 0,25 .

    , , - .

  • 80

    :

    . . -1. : . . -: - , 2012. 136 .

    . . : . . .: 2. -, 2010. 303 .

    . . : / . . -3. , . . . 2- ., . . .: , 2011. 588 .

    . . : . -4. / . . , . . . : - , 2008. 128 .

    : . / . . -5. [ .]. .: : -, 2010. 336 .

    :

    . . 6. : . . : - , 2011. 264 .

    : 7. . II ., 15-17 2011 . / . . . , . . . : - , 2011. 284 .

    : . 8. . . ., 11-13 . 2010 . / . . . , . . . : - , 2010. 332 .

    : / . . . . 9. .: - , 2008. 928 . . . 10. -

  • 81

    . ( ). ( ) // . 2012. 4. . 19-21. . . 11. : . ( ) // . 2012. 7. . 26-33. . . -12. . ( ) // -. 2012. 7. . 74-80. . . -13. // - : . . II . ., . , 15-17 . 2011 . , 2011. . 253-255. -14. -. . , 28 2000 . , 15. ( ) - . - , 1995 . 16. , - . . . 17. // : . . II . ., . , 15-17 . 2011 . , 2011. . 270-272. . . // 18. : . . . . (, 11-13 . 2010 .). , 2010. . 295-297. . ., . ., . . 19. : . . : . . -, 2003. 291 . . . : . . 20. .: , 2003. 208 .

  • 82

    -:

    (http://www.mosecom.ru);21. - (http://22. www.ecoindustry.ru); (http://www.ecology-portal.ru);23. -24. (http://www.mnr.gov.ru); -25. (http://www.rosnedra.com); 26. - (http://control.mnr.gov.ru); (. -) 27. (http://www.uniq.spb.ru/eco); . - (http://28. www.ecoindustry.ru);. -29. (http://esco-ecosys.narod.ru); (http://www.ecolife.ru);30. (http://www.ecovestnik.ru);31. (http://www.ecoindustry.ru).32.

  • . . . . . . . . , . . . . , . .

    05.09.2013. 180 . 5,25 . . . 6084/16. 732.

    625003, . , . , 10./: (3452) 45-56-60, 46-27-32

    E-mail: [email protected]

    1. 2. - 3. 3.1. 3.2. 3.3.

    4.