Upload
bbvvvnnhggfbb
View
86
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ChroniconRussiaeAlbae
2000
.
1
6
-
2.
-
3,
-
4
5, 6
7
7:
8.
2)
(9).
8
10.
11.
12.
13
, i
14.
15.16
.
17.
9
18
:
)19.
,20
21.
1 0
Orbis
Latinus.
22
1 1
breas i ail
,
.
23.
(Ultima Thule
1 2
i
1 3
Lego
-
1 4
:
-
2)
,
1 5
24.
25;
26.
27
28
29.
1.
1 6
30,
:31 :
32
33.
( )
34
35
1 7
36
37
38.
39
XI—XIV
Vladimiria i Russia Alba
40.
1.
1 8
41
( ).
42
;
.
, ,
1 9
53—1656
43
,
44.
45.
46
47 ,
48.
1.
2 0
49.
50
p i p
8 i : p « p i i
i i i
i»51
i i i p i
p
« »
« »
52
53.
2 1
—
1.
2 2
2. Incipiunt Russiae Albae
Incipiunt descriptiones terrarum),
Trinity College
,
54
—
55
2 3
,
Armagh
56
:
57
:
Pruscia
Carilos
Vaislanum
in Alba Ruscia
58.
Incipiunt descriptiones terrarum
2. Incipiunt Russiae Albae
2 4
59.
in Ruthenia
fideles
per Russiam constituti
Russiae60.
61
in partibus infidelium
62.
Descriptiones terrarum
Opus Majus
De proprietatibus rerum
Descriptiones terrarum
2 5
.
63
De proprietatibus rerum
64.
doctor mirabilis),
Opus
Majus
65
2. Incipiunt Russiae Albae
2 6
«
Albania
Superior),
(Ruscia
66;
-
67;
Russia Magna
(Leucovia 68;
Estonia Livonia (Semi–
Gallia Curonia
Russia Magna)»69.
Opus Majus
Leucovia, Leucovii70
Leucovia
.
2 7
Leucovia
Lectonia Lectauie
(Descriptiones terrarum
leucos —
Leucovia Albania.
Leucovii
71
Albania
Plescovia).
leucosciti
leucorussus, Leucorussia.
2. Incipiunt Russiae Albae
2 8
72
73.
,
—
74
De imagine mundi
2 9
75.
76.
°
,
(ultima terra
77.
Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum
Alani vel Albani
Wizzi
78
Nortmanni Sconia),
ad Bircam
2. Incipiunt Russiae Albae
3 0
terra
feminarum
Wizzi Mirri Lami Scuti
(Turci)79 usque ad Ruzziam
Sclavi
(Suedi)»80.
–wizzi —
« » wiz/weiss albus
— « »)81
3 1
82
visinnus
83
Descriptiones terrarum
Alba Ruscia
»,
84
85
2. Incipiunt Russiae Albae
3 2
86
.
i i
p i i
in Ruzzia, i
i i i
i i i
i i —
i i
i i i i
i i
i
i albani i i
— Albania
wizzi i wiz /
weiss.
gris
grecs)87.
wizzi
Albani — Wizzi albus
88
3 3
Hroerekr 89
:
90
Rostofa i Surdalar Sudrdalariki
(
91.
« »
« »
ruotsi
2. Incipiunt Russiae Albae
3 4
92.
93
Weizzen–Reuzzen Wizzi
Hwita
träsk
94.
(Hwita Rytzland?),
95.
96 Suitiod
hin micla
97
Quenland
3 5
98
99.
,
.
kainu 100
suomi
queen
XV—
XVI
.
Aldeigjuborg Alaborg
101
102
2. Incipiunt Russiae Albae
3 6
Alaborg
Alaborg
Alaborg, i alani
alanko 103.
pars pro toto —
Rossia Bianca
(Volchen)104.
3 7
105
IX—X
,
Descriptiones terrarum
Liber secretorum fidelium
crucis Albania —
106.
2. Incipiunt Russiae Albae
3 8
Albania Magna107.
Albania
Albania Magna
Terra feminarum
Quenland Amaçoniaalbani-wizzi, albani i Rossia
biancha?
3 9
108
Orbis Latinus
—IV
109
)
110
2. Incipiunt Russiae Albae
4 0
.
Orbis Latinus111
Thule i Riphaei, Albania i Russia
Russia Alba
Caledonia
Hibernia Lusitania
Helvetia
Belgica i Britannia
Bohemia
alba
Russia
.
,
4 1
3. Weizzen Reuzzen
, , ,
112
Eysenburk
4 2
113
114
—
4 3
115.
116
,
,
117.
118.
3. Weizzen Reuzzen
4 4
—
119.
4 5
(den weisen
Rewsen)»120. i i i p
( p 1413 ),
: « i i i i i
i i i i i i i...
(mit den Wissen Russen)»121.
,
122
123.124,
,
, i
i Albae Russiae
i i i i i
«
3. Weizzen Reuzzen
4 6
125
« ...»
—
,
castro Albae Russiae, Poloczk dicto.
126
4 7
127
128, —
129
Russia Alba
130.
131.
3. Weizzen Reuzzen
4 8
132.133
134
135
136.
Les russes de la grant Russie137.
mit den
grossen Reussen»138 i
4 9
i
«
»
139
« »
« ».
« », «
»
=
La grant Russie Noegarde la grand140.
Imperion Rosie Magna 141.
3. Weizzen Reuzzen
5 0
142
sic!143.
5 1
zu wißen Rüßen,
zu Schmolentzgi)»144
145
146.
147
148
3. Weizzen Reuzzen
5 2
149
zu wißen Rüßen, zu
Schmolentzgi
Russia Alba150
Wißen Rüßen151
152.
153
5 3
154.
i
155
156
valschen Ruzen157
.
Hinderreissen
(Schmelenczgi Grosznouagrot
Aurea vetula)»158
XV—
XVI
3. Weizzen Reuzzen
5 4
159
160
161.
5 5
162
163
164.
In Magna
Nowagroda ac Plescow civitatibus ac in dominus earumque)165.
3. Weizzen Reuzzen
5 6
hertzogthumb
Plesskouern Novogrodien), i
Smolnen)»166
167.
« »
168.
5 7
« »),
« ».
«
169
170
«
«171
5 8
«
«172.
173
174.
175
176
5 9
177
-
-
178.
179
180
181
182
183
4.
6 0
184.
185
186
187.
188
189.
6 1
190.
cardinalis Ruthenus
191 .192
193
194
4.
6 2
195
196
197
6 3
198.
199
Russia Alba. , ,
, ’ .
[III. — ]
200.
201
»202
»
»203.
4.
6 4
204
205
206.
Russia Alba Sive Moskovia207.
nobilis vir Iohannes
Wlodomiriae, Muscovie, Novagorodie, Plescovie etc. 208.
209
Ioannes dux Albae Russiae210.
6 5
oratores Ioannis
ducis Albae Russiae
«
in lingua ruthenica):
211.
212
«213.
214
4.
6 6
215
216
217
nobilis vir Iohannes
Volodomiriae, Muscovie, Novogorodie, Pascovie, Permie etc. —218
6 7
Johannes... dominus totius
Rhossiae, videlicet Volodimirae, Moscoviae, Novogradie,
Plescovie, Othverie, Ungarie, Vetebe, Permie, Volgovie etc., —219
’
220
221.
il duca Zuanne signor della Gran Rossia Bianca)222.
4.
6 8
Moscovia, citta della Rossia bianca
in paludes Leucoscytharum 223.
224
225
226
Russia Alba
Leucovia
(Orlando innamorato
6 9
Passato ha i Maganzesi e dopo loro
La Magna la Rossia, la Transillvana
La Rossia bianca, ed e giunto alla Tana227.
228
229
4.
7 0
.
^ »230
231.
232
7 1
233.
234.
235.
4.
7 2
236.
237
238
»239.
Russia
7 3
Alba
.
240
241
242
243
244.
245.
5.
7 4
Weisskunig,246
Der Weiss
Kunig
7 5
Weisskunig247
248
249
Rerum Moscoviticarum
Commentarii
Albus rex)250
(Moscovia
weisse Reyssen) i
5.
7 6
-
-251.
-
-
(keysser der Weysen und
Roten Reussen)252
-253.
254
255
7 7
256.
rex Albus Andreas et Catholicus
Lesko Albus 257
Bela
258
5.
7 8
7 9
Geographia
.
6.
8 0
ii i i i i i i
i i 259
i i Donnus Nicolaus Germanus
i i
8 1
i i
i i i i
i i i i
i i i.
i i i
ii i i i
Novae Tabulae i Modernae Tabulae. i
i i i,
ii i
i i
i i
i i i
i i i
i i i
i
i i i i
i i i i
i i i
i i
i i p
p i i p
p
i
i i
i i i i i i
i 260. i
i i i
i
261.
i
6.
8 2
262
263
Nogardum Russia 264
.
Albania Tanai
265.
»
i
266)
Candidi Lacus,
8 3
Laghi bianchi
(Hwita träsk)267
(
Albania
Tanai
Globe of Lenox268 Russhia
Tanais269 Albania
Tanai Albania Tanai—
Russhia Tanais—Russia Alba Albania
Superior
270
271
6.
8 4
Orbis
Terrarum
.
272
273
–wizzi274
275.
8 5
Iugra276
.
.
—
Mappamondo
Bibliotheca Nazionale Marciana
cosmographus incomparabilis
Mappamondo
(Amaçonia)277.
Rossia biancha
(El mar Bianco
6.
8 6
8 7
Rossia Biancha Amaçonia).
6.
8 8
278
Rossia biancha,
Nograt
279
Rossia Biancha
Sibir.
8 9
Rossia biancha
Rossia negra),
Rossia rossa).
Hactenus
Carasu Cozusu»280
281
282
De Figura
Mundi283
284.
6.
9 0
Russiae Albae pars
285
Russia Alba Sive Moskovia286
-
Russia Alba
Novogardia i287
Semogitia
Plescovia Rubea
Plescovia
.
Typus Uni-
versalis Terrae Iuxta Mo-
dernorum
Marga-
ritha philosophica nova
9 1
Margaritha philosophica nova
Russia Rubra, a Russia Alba
6.
Russia Alba288 ,
Russia Alba289
Orbis Universalis Descriptio
Russia
Alba290.
9 2
.
Rossia bianca
British Library
(Henricus Martellus Germanus
Russia Alba
291.
Bibliotheca
Nazionale Russia
inferior sive Alba292.
,
Universalior cogniti Orbis
Margaritha
philosophica nova.
9 36.
Tabula
Russia Alba293 Hidrographia sive
carta marina
Russia Alba294.
p p Geographia 1513
i.
i Orbis Typus
Universalis Iuxta Hydrographorum Traditionem
i
i i i Hylacomilus. Russia Alba295 Tabula Moderna
Sarmatie Evr.,
(
296.
Tabula Moderna Sarmatie Evr.
i
(1507),
« i»
ii . Russia Alba
Sive Moskovia i 297
Rissei Montes). i Tabula Moderna
i ( , 1548),
i ( , 1562) .298.
’ ,
i i
i i
i 299. i, ,
, i i
9 4
i ( «
» ), i
. i i – i ,
i i i i i i.
1454 . i
—
– .
300
Orbis Typus Universalis Russia
Alba
9 5
Russia Alba
Tabula Moderna Sarmatie Evr
Russia Alba
6.
Tabula Moderna Sarmatie Evr
9 6
Russia Alba Sive Moskovia
9 76.
, Carta Marina Navi-
gatoria Portugallen Navigationes... (1516),
i i ,
i i i .
, i
i i i,
, Russia Alba i
9 8
Carta Marina Navigatoria Portugallen Navigationes..
9 9
1513 . i
i i i
,301 , ,
, 1525 .302.
i i
i , , ’
(Lacus Albus).
303 Lacus Albus
Russia Alba
Pilapeland ,
Ugritschen , Peremitschen , Yland (?).
6.
1 0 0
Terra Alborum Rutenorum
Tractatus de duabus
Sarmatiis
304
305
1 0 1
306
307.
7.
1 0 2
308
309
310
.
«
» (Annales Boiorum, 1521)
»311.
Rerum Ungaricarum Decades,
—312.
.
»
1 0 3
,
313
»314.
7.
1 0 4
Gesta Hungarorum
Bessorum et Cumanorum alborum terras
Susdaliam, Rutheniam
et nigrorum Comanorum terras ingressi)»315.
316
317.
318.
319.
320.
.
,
1 0 5
Bessorum et Cumanorum alborum terras,
Susdaliam, Rutheniam et nigrorum Comanorum terras ingressi
—
albas terras Susdaliam, Rutheniam
Chronicon Henrici de MügelnGermanice Conscriptum)
(Chronicon Rhytmicum Henrici de Mügeln)321.
Summunt per Bessos
Albos et Rutenos.322.
daz land der Swarczen Reussen)
vnd dy weyssen Reussen)»323
Swarczen Reussen
7.
1 0 6
weyssen
Reussen
Hertzog–August–Biblio-
thek
Gu2324
Gu2
325
Gu2
1 0 77.
Chronicon Dubnicense326.
(Chronicon Dubnicense)327
Chronicon
Pictum),
1 0 8
328.
Chronicon Dubnicense Chronicon Pictum
AnMin),
329.
AnMin
per terram Alborum Rutenorum)330
.
Chronicon Dubnicense
Jahrbücher
1 0 97.
der Literatur
Historiae Hungaricae Fontes Domestici
per terram Alborum Rutenorum331
332
AnMin
AnMin333.
Ladimeria Magna
Laudameria334
,
XVI—
Vladimiria
1 1 0
335.336)
(rex Ruthenorum Alborum)337
rex Galiciae
.
338
rex Ruthenorum Alborum
339
Colomano... cum Salomea
1 1 17.
coniuge sua, filia Lestkonis albi Polonis Ducis 340
Lestkonis albi Polonis Ducis
341
342
rex Ruthenorum Alborum
1 1 2
343
Chronica Hungaro–Polonica),
344
Chronica Hungaro–
Polonica.
terra Alborum
Rutenorum345
1 1 37.
1 1 4
8. „
346
347.
348.
1 1 5
— 349
350.
—351
Russia Alba Sive Moskovia
(Introductio in Ptolomei Cosmographiam
8.
1 1 6
352
«
1 1 7
353
354.
8.
1 1 8
355.
Russia Alba
Orbis Typus Universalis
Russia Alba
356
357
Russia Alba
1 1 9
358.
359
.
»360
necnon letifero Russos pugnune paratos arcu 361;
agmine quos alio Russi comitantur atroces 362;
Est mihi nympha Ruthenorum speciosa sub orbe…363.
8.
1 2 0
Quae modo lata Ruthenorum colit arva potentum 364.
365
366.
Baltiaci, spumosis irrequieta procellis
Ac albos belli celebres virtute Ruthenos (II — 21,22)367.
p p i – : «[
]...
368
Thule, Riphaei 369.
.
1 2 1
Cuius habent triplices vastissima culta Rutheni, —
370.
triplices albi,
rubri, nigri
371.
°00‘372
Taurus
8.
1 2 2
373
.374
375
.
’
1 2 3
376
377.378,
Alba Russia
Moscovia quae
et Alba Russia [nominatur — ] non contenta
Europeae Sarmatiae parte sed et magnum Asiaticae supergressa).
i i
p p i
p ip ii»379
i i i
i p i
i i p p
p i
p p i
i Moscovia, quae et
Russia Alba nominatur, terra est amplissima i
c 380.
nominatur
Moscovia, quae et Russia Alba nominatur
8.
1 2 4
1 2 5
381
382.
8.
1 2 6
383
pars pro toto.
384
385
386 387
388 i389
390
391
392
Russia Alba
393.
1 2 7
Ducatus Moscobia, Rusia Alba sive
Moscovia 394
395
Suetiae Maioris Russia alba
pars Novgardiae396
Russia Alba — Die weissen Reussen,
Novogardia ducatus
Suetia
Maior Suitiod
hin micla397
Orbis Imagine
Russia
Alba398.
399
Carta Marina Scan-
dinavia
9.
Russia Alba
1 2 8
i
(Russia alba i Russia regalis
nigra
Russia alba
Peibas lacus),
Russia regalis nigra
Russia alba
terra incognita
russi
albi 400.
1 2 9
401
9.
Carta Marina Scandinavia
(1539).
1 3 0
402.
403.
Russia Alba
Diuidna
fl.), Colmogora regio404
1 3 19.
405.
i
406
Landtafel
Polonia et Ungaria Nova Tabula (1540),
1 3 2
Podolia
ac Russia407
Ruthenia et Podolia),
Polonia
et Ungaria Nova Tabula
Russia Alba408.
Nuova descrizzione
della Polonia & dell’ Ungaria
Poloniae et Ungariae
Tabula 409
Landtafel410
Weyssen Reussenland
Reu
Ponticum
Die weyssen Reussen
(Masouia
411
1 3 39.
412
413 Opus
Majus
Moschovia Nvova Tavola (1561).
1 3 4
.
Moschovia Nova Tabula
Rossia bianca
414
Moschovia Nvova
Tavola)415.
Rossia bianca
416
417
Rossia bianca
1 3 59.
418.
Novogardia),
Russia
Russia Alba419
.
Theatrum Orbis Terrarum
i
’
1 3 6
420.
Discorso della Moscovia)
421
422
423
ulteriore)
424
425.
Delle cose di
1 3 79.
Moscouia
Rossia bianca),
Russia Rossa Neper426
427.
1 3 8
428
429
: Russia
Alba
1 3 9
Russia
Alba
430;
431;
]»432.
433.
10
1 4 0
Russia
Alba
434
435
1 4 1
436
10
Russia Alba
Lacus Candidus
1 4 2
437
Russia
Alba438.
-
439
440
441
1 4 3
.
442
,
.
443
i i
i i i444.
i XVI—
XVII i i
i i i i
i ii
p i p
10
1 4 4
p La Grande
Blanche Rosse ou Moscovie p
i i i i p p
H p p i p i i i
p i p p i i
i ip i
i i 445. i
i
i
: p p i i p i
p p i p H p i i p
i i i i p p i i
p i i p 446
i i i i
i i i
i i
i
i i i i
i
i 447.
i i
Sarmatiae Europeae Descriptio448
449
1 4 5
Moschoviae
confini 450
Rutheni Albi Moscho-
vitaeque)451. —
452,
:
453.
—454
.
.
455
456
10
1 4 6
457
Bella Russia
Russia the white),
-
.
1 4 7
Ioannes Moschorum dux subacto Novogrado
Magno)458.
Pleskau
ain
Festunge Polotzki oder Pleski genannt...»459
Ploschkow460.
461.
10
1 4 8
,
462
«…
1 4 9
463.
, «
Boris Twerski i Rezanski i Odojewscy
kniaziowie Bialej Rusi)464 …465, —
, — i
—
…466
467
468
…
469
»470
— 471
10
1 5 0
.
472;
473
474
475.
1)
2)
3)
Bielorussacy Litewscy —
476.
1 5 1
477
478
479.
10
1 5 2
480
481
482.
483
484.
485
Dzisna della
Russia)486
1 5 3
487).
Solomo Pantherus
Leucorussus488
489
Leucovia
10
1 5 4
490
»491 492
493
Atlas Novus
Alba Russia
494 .
495
Russie
blanche ou Moscovie
496.
1 5 5
Atlas Novus
11.
1 5 6
Regestr miast i miasteczek w Koronney, Litewskiey, y
Bialoruskiey Rusi
Mohilow, Dzisna, Witepsk.
497.
498
499
500.
Russia Alba
501
1 5 7
502
503
subjacet adjacetque
11.
1 5 8
504
i
505
506
507
,
i
i
1 5 9
508
509
510
11.
1 6 0
511
— 512
,
513
Polonia Russa
Dominii
Moscovitici, e Bianca Russa514
Bianca Russa
1 6 1
515
516
517
518
519,
520
521
522
523
11.
1 6 2
Weissreussland) i524
525
526
527
Wissen Russen Weissreussland
1 6 3
528
529
530
531;
532
533
11.
1 6 4
,
534
535.
536
1 6 5
537
538
539
540
541
11.
1 6 6
542
543.
Polonia
Russia Alba 544
Magnus
Ducat Lituaniae & Russia Alba
1687).545.
1 6 7
Reipublicae et Status Generalis Poloniae...
1689—1709) Russia Alba Lithuanica
546 Carta Topografica del
Regno di Polonia Russia Bianca
Lituania547
11.
Russia Alba
1 6 8
1 6 9
i
, i
XIV—
548
549
Kirsnovia550
551.
1 7 0
.
552
553
Russia inferior
Russia
superior)554
Russia inferior, Rossia Bassa555 Russia superior
Russia inferior
.
-
556.
1 7 1
Kiovia Vladimiria
557.
558
559
Vladimiria
-
-
12.
1 7 2
Rossia Negra
560
561 Orbis Imagine
(Russia Nigra
562
Ruteni nigri 563
(Russie Noire564
Russia Rubra565
566
Russia inferior sive Alba567.
.
1 7 3
568
,
.
569
570
(rot Russen571
Lituana)
12.
1 7 4
Rossia biancha Rossia Rossa
572
573
Plescovia
Rubea 574
Rote Reussen575
Rubea Russia
576
(Rotrussland
577.
,
,
, i
—578
1 7 5
579
Lexykon geograficzny dla
gruntownego pojecia gazet i historii z roznych autorow zebrany,
580.
581
12.
1 7 6
.
582
583
Polonia
sive status regni Poloniae descriptio
»584
»585
1 7 7
Xalanoccho»
586
13.
1 7 8
587
.
588.
1 7 9
589
590
591.
.
592
593
Calamo Aromatico)594
13.
1 8 0
Acorus Calamus
595
Reu Ponticum
1 8 1
.
1 8 2
.
Diplomatarium Suecanum
(Hwita Rytzland
1 8 3
.
c
i
,
1 8 4
Russia Alba
»
»596
—
Russia Alba
,
1 8 5
Russia Alba
Albani — Wizzi)
Russia Alba
Russia Alba
Russia Alba
Albania Tanai — Russhia Tanai.
Albania Superior,
.
1 8 6
-
,
post factum
Russia Alba
Russia Alba
,
1 8 7
Russia
Alba
Russia
Alba
.
1 8 8
»
quae Magno Ducatui Lituaniae adjacet
subjacetque
Ioannes Moschorum dux subacto
Novogrado Magno
«
, i
1 8 9.
—
—
.
.
1 9 0
Incipiunt Descriptiones terrarum
Alba Russia
(daz land der Swarczen Reussen)
1382
(rot Russen)
1459 (Rossia Biancha
Mappamondo
1461
1463
Albus Imperator
1472
1487—1489
Orlando
innamorato
1501 Alba Russia
1507 Russia Alba
1515 Russia Alba
1542 Alba Russia
1 9 1
1555
1557
–
1562
1582 Bielorussacy
Litewscy
1586
— Solomo Pantherus Leucorussus)
Bella Russia)
1621
1627
1655
1708
1918
1991
1 9 2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Zaprudnik J. Belarus at a Crossroads in History. Boulder—San Francisco—
Oxford, 1993. P. 2—3.12
P. The name «White Russia». The American Slavic and East European Review.
13
1 9 3
14 // International journal of Slavic
linguistics and poetics. Vol. 19, 1975. P. 38—39.15
117—136.16
Slavia VI. Praha, 1927. S. 391—393.17
60—61.18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
1 9 4
33
34
.
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
C. 68.48 T. I.
Warszawa, 1846. S. 378.49
50
51 Dicitur modo haec villa esse Borthniky in Russia Alba que dicitur occupata
per dominum palatinum Polocensem. Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezyi
1948. S. 73.52
53
1 9 5
2. Incipiunt Russiae Albae
54 Descriptiones terrarum
Colker M. L. America rediscovered in thirteenth century? // Speculum. A
journal of medieval studies. Cambridge. Vol. 54. No. 4. October 1979. P.
712—726;
Prus w XIII wieku // Zapiski historyczne. T. XLVI, z. 1. 1981. S. 7—16;
55 Górski K. Descriptiones terrarum. S. 12.56
57
Vinlandia ,
58 [Pruscia]… sic progreditur ad occidentem ad Carilos paganos, qui sunt regno
contermini Nortmannorum. Dicti Carili sunt siluestres homines multum rudes…Ex
hiis unus, audiens fratrem Vaislanum socium meum in Alba Ruscia predicamem,
sollicitabat cum ut cum ipso intraret ad prefatos Carilos, asserens quod absque
dubio deo uero eosdem acquireret per baptismum et pro uoto ibidem ecclesias
fabricaret.
Górski K. Descriptiones terrarum. S.
59
60
61
62
1 9 6
63
64 Albania Asiae minori est provincia a colore populi nuncupata eo quod albo
crine nascantur De
proprietatibus rerum
Albani pupillam glaucam
habent et plus nocte vident 75.65
66
67
68
69
70
71
72 Graesse J. G. Th. Orbis Latinus oder Verzeichniss der lateinischen
Benennungen. Dresden, 1861. S. 7.73
1973. C. 136—137.74 Pritsak O. The Origin of Rus’. Vol. I. Old Scandinavian sources then the
sagas. Cambridge, Mass., 1981. P. 523, 798.75 Schedel H. Liber Chronicarum. Nurembergiae, 1493. Secunda etas mundi.
Folium XIV. Albania a colore populi sic nominata eo quod albo crine nascant
homines 64.76
31.77
78
Wizzi dicuntur, crudelissimi ambrones, cum canitie nascuntur; de quibus Solinus
meminit. Scriptores Rerum Germanicarum in usum scholarum. Magistri Adam
1 9 7
Bremensis Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. P. 248 (Lib. IV, cap.
Collectanea rerum memorabilium
De situ
orbis.
79 Turci
ski B. Linguistic
Interrelations in Early Rus’. Northmenn, Finns, and East Slavs (Ninth to Eleventh
80 At vero a parte aquilonari revertentibus ad ostium Baltici freti, primi occurunt
Nortmanni, deinde Sconia prominet regio Danorum, et supra eam tenso limite
Gothi habitant usque ad Bircam. Postea longis terrarum spatiis regnant
Sueones usque ad terram feminarum. Supra illas Wizzi, Mirri, Lami, Scuti et
Turci habitare feruntur usque ad Ruzziam. In qua denuo finem habet ille
sinus. Itaque latera illius ponti ab austro Sclavi, ab aquilone Suedi possederunt.
Scriptores Rerum Germanicarum in usum scholarum. Magistri Adam
Bremensis Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. P. 242 (Lib. IV,
cap. XIV).81
Wilzi Sclavi vel Leuticii
Wilzi, Leuticii, Pomerani, Polani, Wizzi
usque ad Ruzzia
Bremensis Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. P. 75, 77, 79, 81,
Wilzi Wizzi82
83
84
85
86
1 9 8
87
88
89
sine
hus thru varing90
91
92
93
94 tith haffdo the huxat ok vildo them sla
hwita träsk er som eth haafswa som bokin sigher herr aff
rytzland ligger östan sunnan tilok karela nordhan swa at sion them skiil
Klemming G. E. Gamla eller Eriks–kronikan // Svenska medeltidens rim–
valkea
95
96
97
98
99
100
101
102
103 Alaborg
1 9 9
104 The north–sheets of the map of Europe by Fr. Camocio, 1579 // Imago
Mundi. VIII. Stockholm, 1951.105
Wizzi.106 Nordenskjold A. E. Periplus. An essay on the early history of charts and
of Russia up to 1600. V. 1. Wolfe Island, 1975. Fig. 8.107
Bibliotheca Apostolica
Vaticana).108
(phantasmata
109
110
1706. P. 370—374.111 Graesse J. G. Th. Orbis Latinus. S. 7, 171.
3. Weizzen Reuzzen
112
Dar nach gen Weizzen ReuzzenFur Eysenburk für der gehewerDa ein grozze schumphfetewerGeschach...Von hern Friedreichen dem Chreuzzpekch // Peter Suchenwirt’s Werke aus
dem vierzehnten Jahrhundert. Hrsg. von Alois Primisser. Wien, 1827. S. 46;
113 Peter Suchenwirt’s Werke aus dem vierzehnten Jahrhundert.. Anmerk. XIV.
S. 254.114
2 0 0
115
Nowogrodzie Wielkim do
Albrechts Ritterschaft // Peter Suchenwirt’s Werke aus dem vierzehnten
Jahrhundert. S. 11—13.116
117 Eysenwurch di guten stat in Weizzen Reuzzen . Peter Suchenwirt. Von hern
Hansen dem Trawner // Peter Suchenwirt’s Werke aus dem vierzehnten
Jahrhundert. S. 59; Scriptores Rerum Prussicarum. Leipzig, 1863. II, s. 152;
118 Di Weizzen Reuzzen heten mut
Tze reisen auf di christen
Peter Suchenwirt. Von hern Hansen dem Trawner. S. 59; Keller M. Perspektiven:
Vorstellungen von «Riuzen» in der deutschen Literatur des Mittelalters //
Russen und Russland aus deutscher Sicht 9.—17. Jahrhundert. Hrsg. von M.
Keller. München, 1988. S. 104.119
in einer Deutschen Chronik des 15. Jahrhunderts // Forschungen zur
120 Item so haben der von Polan und herczog Wytawt mit den von Pleschkow und
den weisen Rewsen sich voreinet. Prochaska A. Codex epistolaris Vitoldi.
121 wi sich herczog Witawt mit den Pleskouwern und den Grossen Nougardern
und der ganzen Russchen czungen voreineget hat... her welle mit den Wissen
Russen krigen
122
2 0 1
123 Anno itaque eodem videlicet MCCCLXXXII Jagiello filius olim Olgerdi major
princeps Litwanorum, qui aute annum et citra per Keystutum patruum suum
cum matre fuerat captivitus, et in quodam castro Albae Russiae, Poloczk dicto,
vinculis mancipatus, circa festum Pentecostes captivitatem evadens cepit castrum
cum favore procerum Litwaniae Wilno dictum. — Kronika Jana z Czarnkowa
MPH. T. II. 1872. P. 719.124
125
S. 21—59; Dziejopisarstwo wielkopolskie XIII i XIV w. Warszawa, 1959.
S. 20—42.126
127
128
129
130
131
132
The ancient names and early cartography of Byelorussia. London, 1971. P. 11.133
134
135
136
137
138
139
140
141 Die ältesten ausländischen Karten von Russland. St. Pet., 1840.
cartography of Russia up to 1600. V. 1. Fig. 9.142
2 0 2
143Och zugend in, bottschaft von hertzog Wytolden von Lütow, von herr Dyspottenhertzogen zu Ratzen, von dem Damenmür uß der großen und klainen Walachy,von den zwain küngen uß Türggen, von dem hertzogen uß wißen Russen, dieall zugend in, mit CLXXX pfärden, in Hansen Richen [hus] an sant Paulsgassen. Ulrichs von Richental Chronik des Constanzer Concils 1414 bis 1418.Herausgegeben von M. R. Buck. Tübingen, 1882. S. 47; Begunov Ju. Weisse
Zürich
144 Darnach am samsstag, der was an dem xviiii tag des monats February, do raitin der hochwirdig herr, herr Jerg ertzbischoff zu Kyvionensis, usser dem landzu wißen Rußen, zu Schmolentzgi. Ulrichs von Richental Chronik. S. 136.
145
146 Europa ist das land, da wir inn sind und vahet an, an den wißen Rüßen zuSchmolentzgi und heruß an die rechten Türggy ze Lannouw, das hertzogtum zeLittow, Poland, Schlavoni, Unger, Moravi, Bohemi, das römsch rich. Ulrichs vonRichental Chronik. S. 159; Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S. 303.
147
148 Item magnus dominus Georgius Archiepiscopus Cunionensis. Et conjacet
domino duci Witoldo de Littow. Et respicit ad Thurcos. Ibi ipsi habet tres
episcopos et ab altera parte tendit ad Russiam Albam. — Ulrichs von Richental
Chronik. S. 171; Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S. 303.149
Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S. 303.150
151 Der hertzog uß Schmolentzgi, der hertzog uß roten Russen und sust meredann iii hundert irs glouben. Ulrichs von Richental Chronik. S. 139.
152 Der hertzog Fedur von Schmolentzgi in roten Reussen. Ulrichs von Richental
Chronik. S. 207; Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S. 303—304.153 Hertzog Fedür von wißen Rüßen und herr zu Schmolenzgi. Ulrichs von RichentalChronik. S. 191; Ulrich Richental. Das Konzil zu Konstanz. Faksimileausgabe.
Starnberg—Konstanz—Stuttgart, 1964.154Germanici. Das sind tütsche lüt, darinn gehöret das römisch rich, das köngrichBehan, das köngrich von Unger, das köngrich von Bolan, Lütower land, dasruschiss land, recht Russen, rot Russen, wiss Russen; das land und statt grossNoffagrott, was da cristan ist. Ulrichs von Richental Chronik. S. 50—51; Begunov
2 0 3
155 Hertzog Paulus von rechten Rußen, ist under hertzog Witolten. Ulrichs vonRichental Chronik. S. 207; Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S.
303—304.156 // Rozprawy Akademii
1899. S. 136.157 Keller M. Perspektiven: Vorstellungen von «Riuzen» in der deutschen Literatur
des Mittelalters. S. 100—101.158
159 Ulrichs von Richental Chronik. S. 209; Begunov Ju. Weisse Rus und
Weissrussen... S. 304.160
161 Von Polan manig herzog vest
Von Littaw herzog Schwitrigal
Was auch da an der fürsten zal,von wissen Russen ain herzog,
Mehr ain furst herzog von Ostrog
Prisschuch Th. Des conzilis grundveste // Die historischen Volkslieder der
896—900); Thomas Prischuch von Augsburg Ticht von Kostenz // Fontes
rerum Austriacarum (Österreichische Geschichts–Quellen. Bd. VI.
Geschichtschreiber der husitischen Bewegung in Böhmen. Th. 2. Wien, 1865
162
a Rzeczpospolita Polska. Warszawa, 1934. S.
163 Prisschuch // Allgemeine Deutsche Biographie. Bd. 26. Berlin, 1970. S.
600—601.164
2 0 4
165
166 Cosmographey oder beschreibung aller Laender, Herrschaften, fü rnemstenStetten... Beschriben durch Sebastianum Munsterum... Basel, 1550. Das vierdt
Buch. P. xxvii.167
168
463).
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
2 0 5
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189 297
Russia Alba sive Moscovia
Margaritha philosophica,
Russia Alba Sunt cristiani scismatici289
Russia Alba
190
191 Kresten O. Eine Sammlung von Konzilsakten aus dem Besitze des Kardinals
Isidoros von Kiev // Österreichische Akademie der Wissenschaften.
Philosophisch–historische Klasse. Denkschriften, 123. Band. Wien, 1976.192
193
194
195
196
2 0 6
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208 Theiner A. Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae. T. 2. P. 167.209
210
211 magno Sixto Pontifici Romano institutori Ioannes dux Albae Russiae percussa
manu fronte reverentium exhidet
2 0 7
212
213 ein mechtiger herzog in weissen Reussen hinter Negarten
Fränki schen Städte.Nürnberg. Bd. IV. Leipzig, 1872. S. 330—331; ein herzog in weissen Reussen
214
215
216
217
218 MHSM. P. 310—311.219
220
221
222
223 Hypanis in palude Leucoscytharum ortus, miscetur Boristheni
224
225
226
227
2 0 8
228
229
230
231
232 353.233
234
235
236
237
238
239
240
241
207.242 Illustrissimus dominus Albus Imperator. Lettera di Francesco Sforza a Giacomo
zecchiere generale di tutto il regno del Bianco imperatore // Barbieri G.
2 0 9
243
244
245 Alii quoque Principem Moscoviae album Cesarem, praecipue vero subditi sui
appelant, id est, Regem vel Imperatorum Russiae albae. Russia etenim ut
supra dictum est, Moscorum duci subjecta. Alba dicitur, ea vero cui Polonorum
Rex praetest (quamuis et Albae partem possideat) nigra appellat Russia. Vel
etiam ideo dictum esse Regem Album Moscorum Principem existimo, quod
incolae omnium Regionum ipsius imperio subjectarum, vestibus albis et pileis
plerumque utantur. Alexandri Gvagnini Veronensis. Moscoviae descriptio //
Alexandra Gwagnina. Warszawa, 1768. S. 323.246
247
284.248 Das Bündnis des Weisskunigs mit den Weissrussen im Jahre 1515. Der WeissKunig. Eine Erzählung von den Thaten Kaiser Maximilian der Ersten. Wien,1775. Abb. 198.
249
250
weisser
Khunig).251
252
. MCLIV. Prace Historyczne. Zeszyt
115. Kraków, 1995. S. 253.253
Russae albae rubraeque
544.
2 1 0
254
255
256
passim
257
258 The surname of the imperial house of Russia is called Bela. It took the
original (as is supposed) from the kings of Hungary
Commonwealth // Rude & barbarous kingdom. Russia in the accounts of
sixteenth–century English voyagers. Ed. by Lloyd E. Berry and Robert O.
!“
259
Strzelecka B. Ze studiów
S. 291.260
261
262
263
2 1 1
264
265 Nordenskjold A. E. Periplus. P. 61.266
äl testen Karten von Russland. Ein Beitrag zur historischen Geographie.
267
268 Lenox
269 Nordenskjold A. E. Facsimile–atlas to the early history of cartography with
reproductions of the most important maps, printed in the XV and XVI centuries.
270
271
Orbis Terrarum
272
273 Kronika Sarmacyey Europskiey. S. 323.274 Qui lingua eorum Wilzi dicuntur, crudelissimi ambrones, quos poeta Gelanos
vocat vel Meoticas, sive deserta Getharum aut litus Scithicum quod Martianus
ait confertum esse multiplici diversitate barbarorum. Magistri Adam Bremensis
Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. P. 248—249 (Lib. IV, schol. 124
Wilzi Wizzi81.
275
2 1 2
276
277 Il Mappamondo di Fra Mauro. A cura di Tullio Gasparini Leporace.
Karten von Russland. S. 15;
278
279
arabskiego z XII w. al–Idrisiego. Cz. 2. Warszawa, 1954. S. 188.280 Parte de Rossia che e de qua dal mar Biancho se chiama biancha. Quela che
de la dal fiume Negro se chiama Negra. E quela che e de la dal fiume Rosso
se chiama Rossa. E tartari chiamano mar Bianco Hactenus fl. Negro Carasu fl.
Rosso Cozusu
33.
Carasu Cozusu
Hactenus
281
282 Campbell T. The earliest printed maps. 1472—1500. London, 1987. P. 37.283
284
285 Buczek K. The history of Polish cartography from the 15th to the 18th
Russia up to 1600. V. 1. Fig. 15; Ostrowski W. About the origin of the name
«White Russia». London, 1975.286
287
82, plate 64.288 Nordenskjold A. E. Facsimile–atlas... Tab. XXXVIII; Ostrowski W. The ancient
,
plate 42.289
Margaritha philosophica
Margaritha philosophica
2 1 3
Russia Alba Sunt cristiani scismatici
290
291
Byelorussia. P. 7.292 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 6.293
the World. P. 26, plate 29.294
295 Die Weltkarte aus der Reihe der modernen Karten im Strassburger Ptolemaeus
1513 // Karten alter Meister. Gotha, 1990.296
V. 1. Fig. 17; Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej w kolekcji Emeryka
mapa 4; Shirley R. W. The mapping of the World. P. 41, plate 38; Mojski P. M.
Cartographia Rappersviliana Polonorum. Rapperswil, 1995. P. 36, 609.297 Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 21—23, mapa 3;
Bagrow L. A history of the cartography of Russia up to 1600. V. 1. Fig. 16;
Ostrowski W. The ancient names and early cartography of Byelorussia. P. 12;
3
298 Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 31—32.299
300
301
Weitere Beiträge zur ältesten KartographieRusslands // Mitteilungen der Geographischen Gesellschaft in Hamburg. B.
2 1 4
XXII. Hamburg, 1907. S. 135—136; Bagrow L. At the sources of the cartography
of Russia // Imago Mundi. XVI. Amsterdam, 1962. P. 34—36; Idem. A history
of the cartography of Russia up to 1600. V. 1. Fig. 18; Katalog dawnych map
Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 76—77; Shirley R. W. The mapping of the
World. P. 46—49, plate 43.302 Shirley R. W. The mapping of the World. P. 68, plate 53.303 2.
304
Descriptio Sarmatiarum
Asianae et Europianae et eorum quae in eis continentur.305 Refferet quidam historicus vetustissimus, scriptor adventus Hungarorum, quod
Iuhri seu Hungari referebant se vidissem idolum glaciale in finibus Albae
Russiae transeuntes de Iuhra ad Paludes Meotidas
Maciej z Miechowa. Opis Sarmacji Azjatyckiej
306
Urheimat der Ungarn im Mittelalter und bei den Humanisten // Ungarische
Jahrbücher. Bd. VII. Berlin—Leipzig, 1927. S. 442—449.307
308
309 I(u)goria
310
311 Sub imperio principis magni Moschorum atque Roxolanorum, quos nos
Massogetas atque albos Russos appelamus. Gombos A. F. Catalogus fontium
312 Totus ille tractus Aquilonaris e Germania ad portas usque Caspias campester
est et planus; hanc planitiem Rusciam nunc vocant in Albam Nigramque
distinctam. Antonius de Bonfinis. Rerum Ungaricarum Decades. Ed. I. Fogel
et B. Iványi et L. Juhász. T. I. Lipsiae, 1936. P. 17.313
314 turbo vehementissimus omnia evertentes Bessos ac Chumanos albos, tandem
Susdalos, dehinc Ruthenos crudeli sub dominatione pertranseuntes in nigram
Chumaniam. Johannes de Thurocz. Chronica Hungarorum. Ediderunt E.
2 1 5
315
Rerum Hungaricarum. T. 1. Vindobonae, 1746. P. 148; Chronici Hungarici
compositio saeculi XIV // Scriptores Rerum Hungaricarum tempore ducum
regumque stirpis Arpadianae gestarum. Vol. I. Budapest, 1937. P. 257.316
317 Gombos F. A. Catalogus fontium historiae Hungaricae. Vol. I. P. 16, 430 etc.318
85, 302.319
320
Sz., 1924. 534, 537 o.321 Chronicon Rhytmicum Henrici de Mügeln // Scriptores Rerum Hungaricarum
tempore ducum regumque stirpis Arpadianae gestarum. Vol. II. Budapest,
1938. P. 232.322 Chronicon Rhytmicum Henrici de Mü
323 zugen von erst in ein land, do sassen lewte, die hiessen Bessy, darnach unter
die Heiden, darnach in daz land der Swarczen Reussen... (Gu2 add.): vnd dy
weyssen Reussen . Chronicon Henrici de Mügeln Germanice conscriptum //
Scriptores Rerum Hungaricarum tempore ducum regumque stirpis Arpadianae
ügeln.
324 Gu2
Hä
325 Chronicon Henrici de Mügeln Germanice conscriptum. P. 111.326
327
328 Kalti M. Die Ungarische Bilderchronik. Budapest, 1961. S. 61.329 Florianus M. Chronicon Dubnicense // Historiae Hungaricae Fontes
Domestici. V. III, Lipsiae, 1884. P. 161—162; Lewicki A. Kilka przyczynkówdo dziejó
2 1 6
AnMin
Kükkü lei Janos Kronikaja //Kükkülei Janos es a Nevtelen Minorita Kronikaia. Budapest, 1960. P. 64.
330 transivit, ponens se ad fortunium, per terram Alborum Rutenorum, et dia
sequenti Lodomeriam appropinquavit. Lewicki A. Kilka przyczynków do dziejów
Kazimierza Wielkiego. S. 211.331 Florianus M. Chronicon Dubnicense. P. 164.332 Lewicki A. Kilka przyczynków do dziejów Kazimierza Wielkiego. S. 205.333
Cod. Lat. Med. Aevi
165
330
Liber de rebus Lvdovici R. H. // Analecta Monumentorum Hungariae
historicum literarorium maximum inedita. Budapestini, 1986. P. 109.334
335
336
337
Rex autem Colomanus regis Bele germanus fuit rex Ruthenorum
Alborum. Vita Sanctae Kingae // MPH. T. IV. P. 685; Gombos A. F. Catalogus
Witkowska M. H. S. Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis // Roczniki
Humanistyczne. T. X, z. 2. Lublin, 1961. S. 119.338 Witkowska M. H. S. Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis. S. 54;
Budkowa Z. Kunegunda // PSB. T. XVI, s. 188.339 Witkowska M. H. S. Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis. S. 119.340 Vita beatae Kunegundis // Joannii Dlugossii senioris canonici Cracoviensis
opera omnia. Vol. I. Cracoviae, 1887. P. 191.341
342
343 Witkowska M. H. S. Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis. S. 53.344
2 1 7
3—4. S. 23—35.345
,
daz land der weyssen
Reussen — terra Alborum Rutenorum
346 PSB. T. XI, 1964. S. 496.347 erectis animis ad feliciora in leuam et dextramque se effudit et illinc quidem
ad Euxinem usque Podoliam Russiamque Albam, hinc uero utramque ripam
Histulae Mazouiaque ac reliquas Polonici simul et Boemici regni terras
multitudine sua impleuit. Philippi Callimachi. Ad Innocentium VIII de Bello
348 .349 Etenim ferventissimus illius Poloniae nationis zelus et affectio singularis ced
commune christianitatis bonum et ad suam filiorum que salutem sitem regni
illius locarat, et habitat in finibus immo in parte magna in campis Sciticis,
quorum longitudinem latitudinemque immensum, a finibus regni Poloniae usque
ad regnum Persiae et Albam Russiam Tartari natio occupavit.. Akta Aleksandra,
(1501—1506). Wyd. F.
350 Turcis aut Tartaris, immo etiam Albis Ruthenis, quibus permixti sunt Tartari,
resistere posset... Akta Aleksandra. Nr. 271, p. 444.351 imperatoribus Fossato, Transtanaitano (Zawolhensi) et allis vicinioribus, ac
etiam Mosco Albae Russiae duce. Akta Aleksandra. Nr. 271, p. 448.352 Ioannes Stobnicensis. Introductio in Ptolomei Cosmographiam. Cracoviae,
1512. Shirley R. W. The mapping of the World. P. 37.353 Post hac tercia pars que alba Russia vocatur, extendit late in septemtrione
usque ad Livones, & in oriente usque ad Tanai fluvium confinem Europe &
Asie... Hinc etiam platitur ille celebris fluvius Boristhenes quem accole Neper
vocant, iuxta quem civitas est nomine Smolensko, in qua sedes est metropolitani
rutenorum, in hac etiam est illa magna civitas, ad quam ex longissimes partibus
illuc mercatum advenientes mercatores Nogardiam vocant... Joannis
2 1 8
354 Rutheni Albi quondam Colchitae dicti, modo vero Moscovitae, habent proprium
dominum seu Principem, qui titulatur Magnus Dux, vicinus in terra regi Poloniae
in Magno Ducatu Lithuaniae, item aliis dominiis Livoniae et Gothiae. — De
Ruthenorum nationibus earumque erroribus scriptum Johannis de Lasco //
355 Sarmaticas gentes intra Meotis & Rha fluvium diffusas ab Austro Caucasiis
iugis fiuiri, citra autem in Caspium & Pontum inclinates, hinc Albanos, illinc
Colchos... Sua nomina etiam terris imposita sunt: & Albania inde, et Hiberia, &
Colchis dicta est. Vadianus Joach (Watt). Epitome Asiae, Africae et Europae…
Tiguri (Zürich), 1534. P. 370—371.356
357
358 Rutheni Rubei habebant quondam proprios Reges, et proprios etiam Magnos
Duces. Omnes istos Reges Poloniae debellarunt. Sunt subditi fidelis Regis, in
corporeque Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae. Inter quos Rubeos
Ruthenos Reges Poloniae unam fundarunt Metropolim, et septem Ecclesias
Ruthenorum, quorum terra Sarmatica procedit a Polonia minori ex parte
Occidentis versus Orientem per fluvium Borysthenem magnum ac per totam
Sarmatiam Europeum inclusive ad Tanaim... Item procedunt Rubeorum terrae
ex parte tanquam meridionali a fluvio Tyras, versus Semtemtrionem, usque ad
Moscoviae fines Lithuaniae contiguos, per Longitudinem verisimilem ducentorum
milliarium magnorum seu Germanicorum. De Ruthenorum nationibus earumque
erroribus scriptum Johannis de Lasco. P. 124.359 347.360
361
1933. P. 70 (II—136,137).362
170; Bellum Prutenum. P. 72 (II—201).
2 1 9
363
364
365
366 Andreae Cricii Carmina. Ed. C. Morawski. Cracoviae, 1888. P. 37 etc.367
368
169.369 Thule profundo cincta ponto
Riphaei plebs — Bellum
370
371 402 i 403.372
373
374
375
376
377 krypcj
1968.378
379 ä ltesten Karten von
Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej. T. 1. S.
Russia». P. 13).380 Clementis Adami. Anglorum navigatio ad Moscovitas // HRS. V. I. 1841. P.
Muscovy, which has the name
also of Russia the white, is a very large and spacious country — Chancellor R.
The first voyage to Russia // Rude & barbarous kingdom. Russia in the
accounts of sixteenth–century English voyagers. P. 21.
2 2 0
381
382 nam Lithuaniae partem, Russiam appellat inferiorem: cum ipsa Mosckovia,
Russia alba nuncupetur
Pauli Jovii Novocomensis. De legatione Moscovitica // HRM. V. I. P. 6;
Michow H. Die ä
383
Novocomensis. De legatione Moscovitica. P. 8.384
(Kronika
Russia Alba?385
386
Sanok, 1856. S. 29.387 Kronika Sarmacyey Europskiey. S. 314.388
389 Ostrowski W. The ancient names and early cartography of Byelorussia. P.
11.390
391 Ostrowski W. About the origin of the name «White Russia». P. 5.392
393 Alani i Roxolani
Russia Alba. (Ostrowski W. The ancient names and early
2 2 1
394
395
380.396 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 4.397 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 9.; Bagrow L. A history of
Carta Marina Navigatoria Portugallen
Navigationes... 301).398
399
magnus
400
401
Geographia Universalis, vetus et nova, compecteus Claudii
Ptolemaei
2 2 2
402 Rusia, que etiam Ruthenia dicitur & Podolia, Alba superior & inferior, pars
Polonici regni quae et Roxolania, habet ad Orientem Moscum
Lithuanie, — Samogetie, — Russie et Moscovie. Paris, 1872. P. 122.403 Rusia, que etiam Ruthenia dicitur & Podolia, tripartito nominatur. Alba,
superior & inferior, pars Sarmatiae Poloniae praetenta, Peuce fluvio ad
Septentrionem includitur, ad Orientem solem Moscus, occidua illi Livonia
atque Prussia extremae Germaniae partes .
Nations. Collected out of the best writers by Ioannes Boemus Aubanus, a
Omnium
Gentium Mores.404 Nordenskjold A. E. Periplus. P. 139.405
ältesten Karten
406
dziejów
407 Thartarica, qui vicinate contigua terris meis Russie ac Podolie. MMAHP. V. 14.
Cracoviae, 1894. s. 137.408 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 10, p. 33; Peliwo St.
Warszawa, 1991. S. 58—68; Bzinkowska J. Mapy ziem dawnej Polski —
4, c. 23; Mojski
P. M. Cartographia Rappersviliana Polonorum. P. 44, 611
409 Ostrowski W. The ancient names and early cartography of Byelorussia. P. ix;
Bzinkowska J. ... S. 18—21, mapy 2, 3; Mojski P.
M. Cartographia Rappersviliana Polonorum. P. 49—50.
2 2 3
410 Landtafel des Ungerlands / Polands / Prussen / Littaw / Walachey
Peliwo St. Drzeworytowe mapy ziem polskich... S. 88, rys. 14; Katalog dawnych
map Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 30.411 Weyssen Reussenland das über den Neper hat vil Kalmus gegen dem Don(das ist der Tanais) hat auch vil Reu Ponticum daselbst und in der Littaw undfunft vil andere Kreuter und Wurzeln die man anderstwo nit findt… Die weyssenReussen seind under dem fürsten von Masouia. Es ist auch under im die großstatt Neügardia oder Nouigrod von der biefornen in beschrezbung der Littawvil gesagt ist. Von diser statt ist ein folchsprichwort erstanden: Wer mag widerGott und wider die groß Neügardiam. Cosmographey oder beschreibung allerLänder, Herrschaften, furnemsten Stetten... Beschriben durch SebastianumMunsterum... Das vierdt Buch. P. xxix.
412
Versus Tanaim uero & Meotim ubi Alba est Russia
sub Moscovitarum principis dominio
et tirant vers le fleuve Tanais au
lieu ou est la blanche Russie sous la jurisdiction du prince des Moscovites,
la terre aporte des cannes aromatiques, et espiceries, et plusieurs herbes et
racines qu’on ne trouve point ailleurs. (Munster S. Brieve description de la
413
71.414
415
416
417
Ostrowski W. About the origin of the name «White Russia». London, 1975.418 Shirley R. W. The mapping of the world. P. 110—111, plate 84.419
ägezur ä ltesten Kartographie Russlands. S. 141.
420
Mojski P. M. Cartographia Rappersviliana Polonorum. P. 88—90, 97
Theatrum
Orbis Terrarum
2 2 4
421
422
423 onde crederei essere disceso il nome della Russia, imperoche chiameno una
parte di Lithuania Russia bassa et l’altra la bianca ulteriore soggetta a Moscovii.
Discorso della Moscovia di Marco Foscarino, almeno attribute a lui // HRM.
382).424 ...la Russia ulteriore detta bianca e soggetta a Moscoviti, e l’altra e parte de
Moscoviti, e parte de Poloni. Discorso della Moscovia di Marco Foscarino. P.
425
426 Il quale levati i stati ad’ alcuni dei suoi feudatarii, et alcune altre Provincie
a sua obbedienza ridotte, lasciato il titolo di Russia, riprese il primo di Moscouia,
percio tutta quella parte della Russia Bianca da lui, e da Basilio suo figliuolo
posseduta, divisa della Russia Rossa per il gran fiume Neper, prese il nome di
Moscovia.
427 nondimeno confidati nelle proprie forze ardirono muover guerra a detti Tartari.
Ne percio poterono i Russiani liberarsi in tutto dal Tributo finche Gio[vanni],
avo di questo Duca, veduta tutta la Russia Rossa, e parte della bianca, dal
giogo di tal servitu col bracchio de Polachi, e Lituani liberata... Narratio historica
2 2 5
428 Nam Ioannes Moschorum dux subacto Novogrodo magno, & compluribus
arcibus atque castellis finitimae Russiae, quae Alba dicitur, magnoque
Lituanorum duci parebat, in potestatem suam redactis, reliquae Russiae &
Lituaniae vehementer imminelat. Martini Cromeri. De origine et rebus gestis
Polonorum libri XXX. Basileae, 1558. P. 647; Basileae, 1568. P. 422.429 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. Olsztyn, 1984; Kromer M. Polska.
Prz. W. Syrokomli. Wilno, 1853; Cromer M. Polonia sive de situ, populis,
moribus, magistratibus et republica regni Poloni libri duo. Cracoviae, 1901.
430 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 36; Kromer M. Polska. Prz. W.
Syrokomli. S. 19; Cromer M. Polonia.. P. 26.431 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 28; Kromer M. Polska. Prz. W.
Syrokomli. S. 12; Cromer M. Polonia... P. 20.432 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 40; Kromer M. Polska. Prz. W.
Syrokomli. S. 24; Cromer M. Polonia.. P. 30.433 223.434 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 20—21; Kromer M. Polska. Prz.
W. Syrokomli. S. 6; Cromer M. Polonia... P. 15.435
436
437
Russia Alba
57° Aleksandrowicz
polskich... S. 40, 41, 48, 49; mapy 9, 11;
493) .438
Weitere Beiträge zur ältesten Kartographie Russlands. S. 169—170, Karte IV.
Russia Alba
Litewskiego. Mapa 10
Alani
78, 384, 393.439
440 maximi Regni Poloniae, Magni Ducatus Lithuaniae, Russiae Albae et Livoniae,
tuto et absque ullius impedimento morave cum eorum sarcinis familiaribusque,
qui decem nimerum non excedent... I. A. Caligarii, nuntii apostolici in Polonia,
epistolae et acta. 1578—1581. Momumenta Poloniae Vaticana. T. IV. Cracoviae,
2 2 6
441
442 Alba Russia habet primem urbum Polotzum ad Dunam fluvii positum
443
444
445 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 29.446
447
178—179448
449
450 Arandi, seminandique modus in Russia Alba Moschoviae confini, & in Magno
Ducatu Lituanie. Sarmatiae Europeae descriptio. Ab Alexandro Guagnino
Veronensi // Poloniae Historiae Corpus. Ex bibliotheca Ioan. Pistorii Nidani.
Per Sebastiani Henric Petri. V. I. Basileae, 1588. P. 47; Kronika Sarmacyey
451
452 245.453 Moscovia, Moscva vulgo dicta, Urbs amplissima, caput et metropolis totius Russiae
albae, Magno Moscorum duci subjectae. Kronika Sarmacyey Europskiey. S. 474;
357.454
455 Polotia deditione recuperata, Socolia, Czussa, Turovla et aliis Albae Russiae
oppidis ferro et flamma funditus eversis. Pauli Oderborni. De Russorum
Religione et Ritibus Narratio // HRS. V. II. 1842. P. 1.456 Op. cit. P. 41.457 He got from the king of Poland the famous cities of Polotsk, Smolensk,
Dorogobuzh, Viaz’ma and many other towns; Belorussia and Lithuania, goodly
towns of traffic, and countries yielding great commodities... Horsey J. Travels
// Rude & barbarous kingdom. Russia in the accounts of sixteenth–century
Belorussia
2 2 7
Bella Russia.
458 428.459 Kappeler A. Die deutschen Flugschriften über die Moskowiter und Iwan denSchrecklichen im Rahmen der Russlandliteratur des 16. Jahrhunderts // Russenund Russland aus deutscher Sicht 9. — 17. Jahrhundert. S. 162—163
Plosceke —Ploschkow
460 lannde Ploschkow, Smalenszke, Vitenbecke etc. und andere Reussche lande,
dy under dem groszforstenthum czu Littouwen seyn gesessen. MMAHP. V. 14.
Cracoviae, 1894. S. 289.461
462
463
464 Stryikowski M. Kronika Polska, Litewska, Zmódzka i wszystkiej Rusi. T. II.
W., 1846. S. 168.465
466
467
468
469
470
471
472
2 2 8
473
474
475
476
477
478
82.
479 473.480 il negotio di quella incursione fatta dal Mosco nell’ Alba Russia in tempo
della tregua . Di Mgr Bolognetti al Cardinal di Como. Varsavia 27 di Luglio
1581 // HRM. V. I. P. 320.481
482 At et cum essem in Alba Russia, relatum est mihi, in ea quae Rubra dicitur,
quaque item, ut Alba, Poloniae regi subdita est, Drohobicii puteum esse aquae
salsae... Antonius Possevinus. De Moscovia // HRM. V. II. Petropoli, 1842. P.
483
484 —556.
485
486
487
etc., 1992. S. 553.
2 2 9
488
489
490 Moscovia urbs metropolis totius Russiae Albae
491 Stadtebuch von Georg Braun und Franz Hogenberg. Bd. VI. Kö ln, 1618.
492
493 La Russie Blanche ou Moscovie. Mojski P. M. Cartographia Rappersviliana
494 Karte um das Nordpolargebiet, 1701 // Haack geographisch–kartographischer
Kalender 1984. Gotha, 1983.495
496 Carte generale de toutes les costes du monde (chez Jean Covens et Corneille
Mortier). Nordenskjold A. E. Periplus. Tab. LIX.497
498
Polskiego. Kraków
499 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 27; Kromer M. Polska. Prz. W.
Syrokomli. S. 12; Cromer M. Polonia... P. 20.500 Starowolski Sz. Polska... S. 97.501
502
503
504
505
506
2 3 0
507
508
509
510
511 .
512
513
514
515
1911. S. 226; . 210.516 Starowolski Sz. Polska... S. 85.517
the origin of the name «White Russia»
Theodorus Skuminowicz Episcopus
Gratiapolitanus Suffraganus Vilnensis per Albam Russiam
518
519
520
521
522
523
524
2 3 1
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
Polonorum. P. 141.545 Ostrowski W. About the origin of the name «White Russia». P. 5; Ostrowski
W. The ancient names and early cartography of Byelorussia. P. ix, plate III;
2 3 2
Russia Alba253.
546 Ostrowski W. About the origin of the name «White Russia». P. 13;
547
548
549
550
551
552
553
554 Documenta pontificum romanorum historiam Ucrainae illustrantia. Ed. Velykij
555
382, 402 403.556 The country of Russia was sometimes called Sarmatia... When it bare the
name of Sarmatia, it was divided into two chief parts, the white and the black.
The white Sarmatia was all that part that lieth towards the north and on the
side of Livonia — as the provinces now called Dvina, Vaga, Ustiug, Vologda,
Kargopol, Novgorod, etc. — whereof Novgorod Velikii was the metropolis or
chief city
484).557 [Russia] Divisa fuit in Russiam Albam & Russiam Nigram. Duo praecipui
Russiae ducatis fuerunt Kiovia & Vladimiria, quibus qui potiebantur illi veluti
Monarchae Russorum erant. Kiovia fedes erat Russiae nigrae, Vladimiria Russiae
albae. Horn G. Orbis imperans... Leiden, 1668. P. 248.558 Welke M. Deutsche Zeitungsberichte über den Moskauer Staat im 17.Jahrhundert // Russen und Russland aus deutscher Sicht 9.—17. Jahrhundert.S. 268.
559
= Vladimiria
2 3 3
560
561 Alexandrowicz S. Rozwój kartografii Wielkiego Ksi stwa Litewskiego. Mapa 7.562
563
564 Russland. Bücher—Porträts—Ansichten—Karten usw. Lagerkatalog 556 von Joseph Baer & Co.Frankfurt, 1908. S. 165; Mojski P. M. Cartographia Rappersviliana Polonorum.P. 451—452.
565 437.566
regionum juri Polonico Subjectorum novissima descriptio. Amstelodami, 1659.
P. 299.567 292.568
569
570
571 151, 152 i 154.572 280.573 358.574 287.575 Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 116, mapa 23.576 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 3.577 Helmold von Bosau. Slawenchronik // Ausgewählte Quellen zur deutschenGeschichte des Mittelalters. Band XIX. Darmstadt, 1963. S. 80, 81; HelmoldaKronika S owian. Warszawa, 1974. S. 127—128; Keller M. Konturen: DieDarstellung der Ostslawen in Chroniken und Annalen des 9.—13. Jahrhunderts// Russen und Russland aus deutscher Sicht 9.—17. Jahrhundert. S. 6.
578 Starowolski Sz. Polska... S. 89.579
2 3 4
580
581
582 217
583. Ex hac tercia parte Russiae pelles precisiores ad varias gentes mittuntur.
Joannis Stobnicensis. Introductio in Ptolomei cosmographiam. Cracoviae, 1519.
Fol. 21.584 Quae Magno Ducatui Lituaniae adjacet subjacetque, Russia vulgo dicitur Alba.
585 Alba dicitur vel ob album incolarum colorem, vel ob campos diutius nivibus
opertos, et omnia alba exhibentes; unde et lupi, ursi, lepores, vulpes, et reliqua
animalia, tam domestica quam sylvestria, quae in aliis locis alium colorem
habent, alba decorata sunt. Albam Russiam non a nivibus, aut ab incolarum
colore, sed ad albis galeris, quibus incolae utuntur, dici putat Brietius in suis
Paralelis Geographicis
Paralelis Geographicis,
Poloniae, Magnique Ducatus Lituaniae… novissima descriptio. P. 408—409;
586
587
588 leucosciti… non tondent lanam quae est in pectoribus agnorum et novellarum
ovium sed vellunt ex qua conficiunt tegmina capitum Satis preciosa
589
590
591
2 3 5
592
593
594
595
596
1846—1853.
HRM — Historica Russiae monumenta ex antiquis exterarum gentium arcivis
et bibliothecis deprompta ab A. I. Turgenevio. V. I — II. Petropoli, 1841—42.
HRS — Historiae Ruthenicae Scriptores exteri saeculi XVI. V. I—II. Berolini et
Petropoli, 1841—42.
KH — Kwartalnik historyczny
MMAHP — Monumenta medii aevi historica, res gestas Poloniae illustrantia.
MHSM — Monumenta historica Slavorum meridionalium vicinorumque
populorum e tabulariis et bibliothecis Italicis deprompta, collecta atque illustrata
MPH — Monumenta Poloniae Historica. Wyd. A. Bielowski. T. II. Lwów, 1872.T. IV. Lwów, 1884.
SRH — Scriptores Rerum Hungaricarum. T. 1—3. Vindobonae, 1746—1748.
2. Incipiunt Russiae Albae ....................................................... 22
3. Weizzen-Reuzzen
7.
8. «
............................................. 181
........................ 183
×84 1/16.