Комплексно рассматривается проблема манипулирования людьми с использованием различных средств, способов и технологий информационно-психологического воздействия, ставшего достаточно массовым явлением в повседневной жизни, экономической конкуренции и политической борьбе и представляющего основную угрозу информационно-психологической безопасности личности в современных условиях развития российского общества. Сущность мунипуляций людьми, выделяется как скрытое психологическое принуждение личности. Показывается, что тайное принуждение личности как специфический способ управления используется на всех уровнях социального взаимодействия людей - от межличностного общения, до массовой коммуникации и присуще различным культурам и историческим условиям. Авторами раскрываются содержание и структура информационно-психологическо-го воздействия, описываются его конкретные формы, методы и технологии. Для студентов и аспирантов, изучающих политологию и социальную психологию, специалистов гуманитарных специальностей и всех тех, кто интересуется вопросами информационно-психологического воздействия и психологической защиты от манипулирования личностью.
, -
,
:, -
, - , , - . , .
, - , . -- , , .
, , , - .
c I.
1. 1.1.
1.2. -
1.3. -
1.4. : -
2. - 2.1.
2.2.
-
2.3.
3. 3.1.
3.2. , , ...
4. 4.1. ,
4.2.
4.3.
4.4.
c .
1. 1.1. ......
1.2. , , ...
1.3.
-
1.4. ,
2. "Crisis management" 2.1. "Crisis management'" ""
2.2.
2.3. crisis management'
3. - , 3.1. - ,
3.2. -
3.3.
-
3.4. :
3.5. - .
c .
1. - 1.1.
1.2. -
1.3. -
2. 2.1.
2.2.
2.3. -
c IV.
1. 1.1.
1.2.
1.3. ,
2. ( ) 2.1.
2.2.
2.3. ...196
2.1.
3. 3.1.
3.2. 3.3.
c V.
1. - 1.1. .
1.2. -
2. , 2.1.
2.2. ,
[1] , . , , , , .
, ( ). , , . , , , .
. , , , , , .
. , , . , - , - , . , . , , , . , , .
- : - . . (1998) - .
- , , , , , , - .
, . , ,
, , , - , , , .
, . , - , .
- - , 1995 , , , , .
. , , . - .
- , .
, - , .
- - , 1996 , - .
, , 20 . , , , , .
, , .
, , , . ... ...
, , - , .
, - , . , .
- , , . , , .
- . - - - .
, .
I.
1 1.1. . . , . XX .
, , , , , " . ., , " , ; ; "[2].
, , , . , , [3].
, , .
" ; ; ", , - - [4].
1.2. - . - , . , , . . .
, , , .
. , . , .. , , .
- : 1.
: .
- , . , . , , , , , , .. , .
, , . , , . , ..[5]
, , , . , "" , , , , .., , , - .
, . , - .
- , , .
, -, - - . - , - . .
, , . : . (, ) ( , ). ,
, , . - - , , . , . -. -, , .
, , - , ..
. , , - . . X, Y, Z, .
. , - , .. , - , , , , , . , .
, . , - , , .
1.3. - . , . , , , .
. , , , [6].
, , (, , , , , , - ). , , .
, . , , , . - , . , , , , , , , ..
, , , , , , [7].
- . . : , - - .
- . , . , , . , . , , . , , - , , .2.
. , , .. .
, . : - , ; - , ; - ; - , 2 .
, , . .
, - , - , .. . , - , .
- , .. , , , , (, , , , , .. ..).
, . : -; -; -; -; -; ; . .
, , - - (, ..). - . - . - , , , ..
, - . " ( ) - ()". - . , , , , , ..
. ( ), ( ) - . . - , , , [8]. , , [9].
, , , - .
, , . - .
, , -, , . , , , , ..[10] , , , , , .. , . - . . - , , .. , ,
..
, .., ( ), , , , .
, , , . , , 1609 " ", : " , "[11].
. , - , , .
, , .
, , , , , , , .
, , -, .. . , , , , [12]. , . , .
-, , , . , , -, , ..
-, , , - , . - . - . , , , . , .
, , . , , .
, ..: " , "[13]. [14], :
1. ( ) . , , , , , ..
2. . , - , , .. - , . , , .
3. . , . , , ..
4. . , , . . , , - .
5. . , , , , . , , , : , , .. - .
- , . , , , . , .. , , .
- . .
- , , , - .
, , , , ..
, , - .
, , , - - , , (, ).
, , , , .., , .
, - , , , - . - .
, , , . , - , , [15].
, , , , - , .
, . , , - , - . .
, , , . . , , , , , .., , [16].
, - ( , ..) .
, , , - .
, .
: ; , ; , ; , , , .
. . - . , , - , , , , , .
, , .
, - , , , ( , , , ..). , .
, , , , , , . , , , , - .
. , , , , .., , , . , , , . , , , [17].
.. , , , .
, , . , , , , .
1.4. : - . - , - . . - , - .
, .
, , -- - , . .
, .
. , , , , , , .
, - - . - , , , .
- , , , , , - , . , , .
- .
- , , , - , , , , .
, , , , ( ), , - .
, - , , .
- , - ( , ), (, -) .
- - , .
....: (.1 .7 ..)
- ( ) :
-, ( ), , . ;
-, , , ;
-, "" , . , , - .
-- , . .. , , , .
, , . , , , , , " ". , , , - .
, . , , , , , , , .
, , , .
, , , . , .
, , , , - , , , . - , , , , . , , -- , , . . , , . , , , .
- , . , , , - . , , , . , . , , , ..
, , , , , . , , , , , .
- . - , , , , .
- . , - , , , - , , - , ..
, - , , . , - , , , ""( , ).
- , . , . , , , , - , , , . , .., " " .
, - , , , , - , . , , , : 1) , ; 2) ; 3) , , , ; 4) , ( ) , ; 5)
; 6) , , ; 7) , , , [18].
, , .. , , "" ( ). (. " ", . "- "), , .
, , : ) , , ; ) ; ) , ("" ) ; ) ; ) - "" ; .
, , , . , "" , " ", , , [19].
- - .
( ), .
( , , , ).
( , , - , , , , ..).
( , ..).
-- :
( , , ..);
( , , -, -, ..);
( , ..);
( , , , , ..);
( , - , ..);
.
-- , , - .
, .. , - .
, , , , , - . , , , . , , , . , , ..
- , , .
, , .
2- 2.1. . , , , . , . , .
, , .
, , . , , , , , , , - .
- . evolutio . , , . - , , , , , .
-, . - , , , - .
-, . , .. . .
-, , (, ) (, ..), .. , - , .
2.2. - . , , . , , , , (, - , , ..), . , , , - .
, , , , . , , . , , , , - .
, . , , , , - . , , . ... ... , - . , , , , , , - . -, [20].
, . , , . , , , .
, . , -
, 36 . , - . , .. , , , [21].
, . . 36 , , . , , , . , , ... : 1) 2) , [22] .
, , , . [23].
.., . , . , - , - , , : , , . , , , , - - , . , , , , , , , .
[24].
, , , , , -. , - - -"" , IV . .. [25].
, . , - , , [26].
- , , . , , .
... -, , ; -, , ; , , ; , , ; ; ; , ; , ; , ; , ; , ; , ; , ; ,
...[27] , , .., -: - . - [28].
, - , , , . - , , , , .
- , .. , , . . - , , 1 .
, , , , , .
, , , - , , , , , , . , - , 2.
. . 1975 . . . . - -, , , ". -, : " - , , , [29] .
, , , , , .
. - , , (" "). , . , , , " " 36 , . 1918 . . ". ", . ., ,
[30].
, ., , : , .. , , -
, , . , , . . - - , , , [31].
, . (1647 .) : " " - , ". 1742 . , 26 , , , .
, , , : " , , ", " , ", " ". " ...", , .
, , . - . , : , ; , ; , , , . , , , , . , , , , , , ; , . , , ,
. , - , . ; , , , , , ...
, , . - , . , ; - , . , . . , . , , .... . . , , . - , . - : , ,
- , - . , , , , . : , , , . , - [32].
2.3. . . , , ( ), , .
. , - , , , , , .. , , . , , , .
, . .
-, (, , ..). , , .
-, (, , , , ..) .
-, .
- , , - ( .., - ) .
. , . . - , - .
, .
-, , , , , , , - , , , .
-, , . .
( ) , , .
3. 3.1. . , , , , . - , , , .
, , , , , , , , , , , , , , , - ,
[33].
. , . [34].
www.kiev-security.org.uaBEST rus DOC FOR FULL SECURITY
. , .. , , . . , , - [35].
[36].
, , - [37].
-, , , . , , , .
3.2. , , . , , .
, , .
, .
, .
, . .. . , , , , , - - , .
, , : , , , , , , , , .. , .
( . ) - , ; . , , , [38].
[. bluff] - ( , , , , ). : , , , ; , , -; , -[39].
- , . - , ; [40].
- , , [41].
- , , .., [42].
- , , -; - ; , , -; -. ; , . , [43].
( . - , ..) - , [44].
- ( . , ) - ; , [45].
: 1. , ; , ( - , , , )[46]. 2. , . 3. , , . 4. ( ) , , ,
[47].
: 1. - ; . 2. - . 3. , , -. 4. - , , -[48].
: 1. , , -; . 2. , - 3. , , . 4. , , . , , [49].
, , , .
, . , . , , , ..
. , , :
- , , , ;
- , , ;
- , , , (, , , , , , ..).
. , , , , , , , .
( - , ), ( - , ), (), () ..
: , , , , , ( ), , ..
, . , , , :
- , , , ;
- , , ;
- , , .
, , . , , , . , , , , , .
, , , . , , - , , . .
, , , , .
, , . , . , , .
( ): 1. , , , , . 2., , , . 3. , [50].
( ) - , [51].
, , , , , , ( ), , [52].
, [53]. , , , , , [54].
- , , .
1991 1947 , , .. , , , .
., 1998 , . , ., , , , .
, . .
, , (, , , ..) , , , , , , , .
, . .
, , , , [55].
, .
-, , . , , .
( . ) , [56].
, , , , , - . , . , , - , , , (, ), , [57].
-, , , . , , : , , , , , .. .
(. agitatio - ) - . , [58].
(. propaganda - ) - - , .
1662 . XV, , .
, , , [59].
. , . , , , , - . , , .
., , , , [60].
, , , , [61].
, , , , . , , [62].
, [63].
: 1. , , , . 2. , [64].
( . manipulation)
: 1) ; 2) , [65].
, , , . , , : , , , , , .
. , , . , , , . , , , , - . , , - , , , , .. .
4. 4.1. , . , - , , , . , , , , , , , , .
, , , , . (, ), .
. , , , , , . , . . ( , , ) [66].
, , .. .
( ) , .
( . reflexio - ) - , , , , ( ) . , - - [67].
, , . . , , , , .
, ,- . , , ; , , - . , , , : 1) ; 2) . , - , . ( ). , , , - . ,
, , [68].
, , . - . , , . , . . , . : , , ( , ; , ..), , - ..
4.2. . , - , . , , - .
, , .
, .
, , , , , , , - , .
: ( ), (- ). , , .
, .., ( 40), . , " , , . , , , "1 .
. , . , . , .
, - , , , - .
, , , (, " ").
, . , "" , , () , . , , .
, "" . . . .
, , , . , - , .
, . : .
, . "" "", - .., - ". , . , " , , . "" , ( ), , . "", , , ""
"[69].
, "" . , .. " , - , - . , , (Goodin, 1980; Key, 1989; Sheldon,
1982). , , : , , .. "" "" , , (, 1984: , 1980: , 1990). , , ,
"[70].
, , , , - [71].
, . :
1. : , , .
2. : , ( .. , , ), , , , , , , ..
3. () ( .., - ) - , , .
4. : , , , , ..
5. : , , .
, , .
, , . .., . . , .
. :
- ;
- ( , , , , ..);
- , .
- , .
. , . , .
... , . : "-, : ) ( , , ): ) (, , , ). -, . "", () (" ", " - ").
, () (, ..). -, : () (, , ), () ( ), () - . , -, "[72].
, - .
, , , .
, - . , .
, .
, .
. .
- .
, . , , , , , .
, . : ) (, , ..); ) (, , , , - , , , , ..); ) (, , - ..).
, , , - ( .., ). , .
4.3. .
, , , , .
, .., , .
, , , :
1) - ; 2) ; 3) ; 4) ( , ); 5) () , ( ); 6) , ( "" ); 7)
[73].
, - - . , . , . , , , . , .., :
- , , ;
- , , , , , , ;
- , , , ;
- , ;
- () ;
- , .
, , , : - , , , , , [74].
4.4. . , , , , : . , , , , . () .
, , () , , , , , , , , , - , .
, , , .
-, , . , , , . , , , . - , [75].
-, . , , , , - ..
-, .
, , .
, . , , , .. () , . , , - .
, , , , , , - - .. , , , .. (, , ..).
, , , , , , ..
II.
1 1.1. . - , , [76].
, , , , (), .
- , , , -, - .
, ., 1998 , . , ., , , , [77].
, , - .
. . , , , - , -
[78].
, , . , , , .
, , 2 .
- - .
, , , , .
, , . , . , , , .
, , , , , , ( ), , 1 .
, , - , , .. , , ( ). (. , . ), , .
, , : ) , , ; ) ; ) , ("" ) ; ) ; ) - ; .
, , , . , , , , , [79].
1.2. , , . , [80].
, , , -
, , [81].
, , , . [82].
, , . , .
: , , , . , .
, , , , , , . , -
.
, , , , , , .
, , , , . , , . .
- - , , , - . - - , .
, - , - , - , , , - , , , , , ..1
, .: ( ) , . ? ... . , , ... , , , , , - , . ... , , , . ... . ,
, , , , , , - , ...[83]
, , .. - . :
- , ; - , ; - ; - ; - ; - ; - ; - , , - [84].
, - .
1.3. - . ., " ", , "" " ", . , , , , . , , , , .
. :
- , , ;
- , , , , , , ;
- , , ;
- , , ;
- , , , ;
- , , , [85].
. , , . .. ? : - , , - , , - , , , - . , [86].
, - , :
- , ;
- , ;
- () , , , , -, ;
- , , ;
- , : , ;
- , ;
- , - .
1.4. , . , , - , - - , , , , , , , , , , , , , - . , .
- - , / , .
-, , , .
- , , , .
, , : ; ( ) ; ( ) ( ), , , , , , ; ( , , , , ..). , , 1 .
2. "Crisis management" 2.1. "Crisis management" "" . , , , ,
"Crisis management".
, .. . , 27-28 1997 , .
crisis controlling, crisis planning, crisis ruling, crisis
programming. crisis management, " ".
, (, . ) , .
, , . , 1 .
. CM-. .
, crisis management . - , , , ( , .. ..).
.. CM-.
.. , , , , , , , .
, , .
-, . , , , .
, - , , : . - - , , . . - . . . "" - , . 1 .
-, , . , ... crisis management' . + . , 2 .
, . .. , ( - - ..), . - , [87].
-, , , .
, , , .
2.2. ( ).
- . , , . , " " , crisis management.
, ..- .
, -: , . , , . - . . , - . , , , . , , - , . . , , crisis
management - , ,, , .. , . - . . , , . , , .. . , , , 20- , (, ,
..) . . . . - , - - . : , ... : . , . , , , . , . , , , . , , : , .
, . , . . . , . , - , - . - , , , , - , , . , , ... . - , - . . - (
, ), . - - : , , , , . , . : - , - . , , ... , , , , - . , - ( ) .
, , - . , - . , ... - - - , - , , ! - . , .... - , - - - ... - -, .
, , - . , . ... , ? , , ... - . . , - - , , , ... . , . . . , ( - -
), , ( , ) - . . Finita la comedia . - crisis management 1.
2.3. crisis management'. .. (.., .. .), , .., crisis
management', .
- . , ( ). , ( ). , . .. : , , - ; , - . , . , .. crisis
management' , - - , . , - , . crisis management' , . () - . - . - .
, crisis management'. , , . .. . - .
. , -, , R, -, . - R , R - , . crisis management' , . , , , , ,
, - , . , - , - . , . crisis management' . . : , (, ), - , , , - ,
( , , , - .). . - - .
R - . - . - "" , - , . , . , , , . , 80% ( - 90 - 95%) . , , 100
% - , , , , . crisis management . . , . , , . , , , , . , , , , , .
, crisis management , - , R. 3.- 3.1. - , . , . .
, , (, , , ..) , , , , , , , .
, . .
, , , , 1 .
(, , ..) (- , , ..).
- (- ), . , , , - .
, - . , , , () , ( , ).
, , , - . , - , . , - .
3.2. - . , , . - , .
-, . -, , -, .
- .
, - - , . - 1 .
, , . (. 1).
, ( ).
. ( ) - :
- ,
-
- .
( ) , () .
( ) - , , .
, , :
- ,
( 1) - 1
- ,
- ,
- ,
- .
, , :
- , , , - , , ;
- (, ) ( - );
- - : - / - , , - ;
- - (-) , , (, ..);
- , , . , , ; ; ( , , ..) .
, , () ;
- - , , - .
- :
-, , , - - (-) .
-, , , , , , ..
-, , , , .. .
, , , , 1.
, . , , , . , , , , , . , .
3.3. - . - , . - (. - 2 ).
1.
1995 .
"" . ( ) ( ) . . . , , () . , (, , ). . - , , . . ( ). , "", ( )
. - (- 2 ) .
( - , . . " "), . , - ( , ). , , . , ( , ) . ! , ( ), - . , , (
, ), 1.
, , ( . lobby - , ). 1553 . . .
, , , 1864 . "" . ., .
1) ( ; , ..), 2) ( , , , ), 3) ( ..).
( 1946 . ), - .
- . ( ), ; , , ; , , .. - , , .. , . (, ) , [88].
, , [89].
- , , .. .
3.4. : . , , - . ( ), , - .
, , , (-, ..), , , , , - ..
- , .
. .., , , , , [90].
, , .
, [91].
:
-, , ; -, , ; -, , - , , , .. , - , . . . , . ", ".
, . : 1. - ; 2. ; 3. , ; 4. ; 5. , ; 6. : , , , .
, , , .
, , , , , , .
3.5. - . - 1996 . - , . .
:
- , , . . ;
- , . . ;
- . . , . , . .
. ..
-, .1, . , .
-, . , . . .. , , . . ( . ).
. . . .. , , . ., , . . .
. ., , , , . .
, .. , .
, . .. ( .). , . - . , . , , . .. , , . , .
, , , . , , , .. , . . .
, . . .. ( , , , ) .
- , . , , , . . 21- , ...
. , , , ., .. , .. , ( ) , . , , . , , , .
, , , . , , , , , .
- . ., , , , , .
., , .. :
, . ? , , . ? . - , . , , , , . . , , , , . . . , , -, . . .
.
, , .
. , . , . . , , . - , , .
III.
1- 1.1. , . .
-, " ", , - , , .
-, , -, - , .
, , , , , .
-. , : - (,1996) - . , , , . , , , , .
- -. , . , - . , , , . - , , . , , .
, , , , , , : , . , , , , , .
, : . , , () , .
, - , - .
1.2. , . , , , , , , , 1.
, , , , - ..
- . . . , , . , - , , , , .
.
, , , - .
, .
, .. , . (-, ..) - , . , , , , , ( , ) .. , , . , , .
-, , - , , , , , , , , ..
-, - , - , , , , , , , .. . , , , , , , . , . , , .
- , . , . , , , , .. , 1.
, , . , , . , ..
, , , , . , , , , , .., , - .
, . , -
- .
- , , .
, - , - .
, , - , , , - . . .
. , , , . . .
-, .
-, . , , , . , , " ", .
- - , . - . , . , , , .
- . , ( ). , , - .
, , . , .
, - , .
, , , , ..
1.3. - . , (), , . , , , . , , - . , , , (1973) .
, . ( ) . , , , , .
, (, , ) , . .
, , , . . , , (, ).
( , , - , ) . , , , .
-, , . .
-, , , , , .
-, (, , ) , , (, ) , . , .
-, ( ), , , .
, , , , . , , . , , , . , , , .
, , , . , , , , , - , , . , , . , , .
2 2.1. .
, , , . , .
- . , . , , . , , , . , , , , , - , , , - . - . , , , , . , , .
, , . , - , , , . , ..
, , , , . , , , - . , , , , , .. , , , . .
( ) , , , . , , . , , , , , , . , , ( ) ( ) , , .
, , . , , , , .
, , . , , . , ( ) .
, , . : , , - . ( ) , , - ..
, , . , , . , , .
, , . 1. . ( ) . , , , , . , - - . , - , , .
1925 . , , , . , , , , . , , , ( , , ). . , . ., , , , 1 .
. , , ., , .... , , 1.
, . , , . , , . , . , , . . . , - , - , . - , , . , . ( ,
1993-1994.) , , .
( ) , () , , .
, , - . . , , , , , , .
, , , , , . , , , , , , , . , , -. , .
. (.). , , . , ( 1998.) , , : - , , .
, , . , , , , ( - , ), , .. , , , , . , , , .
( ), , . , , . , , . , , , , , , , , . , . , , . , , - , , .
, , . . , () , .
2.2.
, . . , , , : ; - ; , .
, , , - , , , , . .
, - , 1, - " ":
- - (name calling);
- - (glittering generality);
- - (transfer);
- , , - (testimonial);
- - (plain folks);
- - (card stacking);
- , (band wagon)
30- . , . - .
.
- (name calling). , , , , , , , , , . , ( ) () , , , , , , .
- (glittering generality). , , , , , . , , "", "", "", "", "",
"", "", "", "", "" ... , , , , , .
- (transfer). , , , . , - -, .
, , , , .. , , , .
, - (testimonial). , , , , . , , , , , .
, , , - .
- (plain folks). -, , .
, , , , , . - , , .
, - , () - , , .
- (card stacking). . , , , , - , , ..
. . 1.
, (band wagon). , , , , , . , , : , ... , ... ..
, , , , , , , . , .., , , , , , , . , ..
. 1995 , : - - : ", !"; - , - , - ; - " . . . ". , , : ... ... .
... , . ... ... - (, " ").
() , , . . , . . , : .... , , , , 1 .
, .. , . , , - . , , - ,
.
, . 600 , , . , , . , . . , , - .
"". , , , , , , , . - . , , .
, , . , . , .
, . , , , , , . , .
. , . , . , , - , ( ). , , .. , , , - ..
. , , , . , , . , . " " , , , .
. . ( , , , , , , , ..). , , . - , .
, -, () ..
. , , , , , , , , . , , , .
, 50- . - , -, , , -, 1 .
, , , , , , , ..
- , , , - , - , .
- , , , , , (, , ..).
, .. , , .
. , , , , . .
-, , 1 . .
-, . , , , .
-, . . , .
-, , , .
, , , .
. . , . , , , - . , . , , . - .
, . - , , , - , . , , , , , .
. ( .), ., . 1998. , . , , . .
, . , .
, , , , - .
2.3. - , . - , , , , .
.. , , -. , , , , - , . , , , . . ... ( , , . .) ? , , ?1
. - , , , , .
, . , , . , . , , , - , , .., , .
, , , - , . , , , .. , . , .. , . . , , .
, , . , , , .
, , , , - , . . , , , : , ; , , ; , ; , .
, , , , .
- . . ..1 .
, , . .
.
: . , ., , - , , - , .
: ; ; ; .
, : -, ( 1939-1940.- ); -, , , (, " - ", , 1941.); , , - , . ( )
. , , . ( ), ( ), , . .. , .., . . .
: , ; ; - , ..1 . , , .
- . , , , .
, , , , . , , , , .
, , . 1 1939 : , .... , . , . . 1 .
, , , .
IV
1 1.1. . , . .
1) . .
-, - , , .
-, - , . .., . : ) ; ) . . , .
-, , : ) ; ) , .
( ), ( ), ( , - " ").
. .
2) . , , , . , .
3) . , . , , .
4) ( ). , , .
5) -. , , , , .
: ) ; ) .
, - . , , .
1.2. ., , . , , . . , , , . - , - - .
. . , , - , - - , -. .
, , - . - . . - , , . - . . , , [92].
. , , " - , . , , ". , , , . " , ", " (), "[93].
, "" , . , , . , , ( ), - , "" .
. . , , " "[94].
, , . , , ., , , . " , . - , , , , , , "[95].
, . -, - : , . -, - . , , . , " " "", - , , .
, , , . : , , , , .. , , , , . , , .. , , , " "[96].
, . , , .
. : ; ; .
. , , . , , .., . , , , . , , . , , , , .
, , . . . , , , - , -, [97].
, . :
-, (, ) ;
-, ;
-, ;
-, , , , ( ).
1.3. , . , , , , , , . , .
, , (., .). , -, - .
- . , , . , , ( ) .
. , , , . , , , , -, , . , , , , . , , , . - , , , , .., . , ,
.
() . , . . , , . , () . , , , .
. , , . - , .. , , . , , , , .
. , , , , , . , , , , .
. , , , . . , . , , , , , () , . , , ..
www.kiev-security.org.uaBEST rus DOC FOR FULL SECURITY
() . , ; , , ; , . , , , .
- , , , . , , , , .
. , , , ( ) . , , , [98]. . , , , , , , - ( - ).
, , , . , , - . , , , , , , .
, - , , , , , - .. , , . , , , : , ....? ... ?, ... ?!....
, , ( , ). , . ( , ) .
. . , . , , : ... , , , ...., ... ..., ... ... ..., ... ... ...
.. : ... ...; ... ... ... .. - , , .
, , , . , , , . , , , , - , - , - .. : , , . , . , , , , . , , .
, .
. , , , , . , , , . , , , ..., , ... , - , , .
. : ... .. ... ..., , ... ... ... .. , .
. : ; ; ; , . : ... (, ..), ; ... (, ..), , , ... ..
, . , ( ), (. ). . , : ?!..., , .... , , , , , ..
, , , , - , , , . , , : ... , , ...., ... , , , .... , , ...
..., ... , , -, -..., ... , , ... ..
, , , ( ). , , , . . : ... , , , , ...; ... , , ...; ... - , ,
... , ... ..
, , . , . : ... , , , ... ..
- . , , , , . , ? - , , . : ... ?.., ... ?.. .. , .
- : , , , , - . , . .. , ... , ... ..., , , ...
. , (). , . , , , - ( ), , , , ( ) , , .. , , , .
, - , ; - - , , -. . , , . , - , .
, , , - . , - .
, , , ( ). , , , .
.., , ... .. .. , ( ), . , , , .
, - , , , , (... , , ?..). . , , , , , .
, , . : , , , , .
. , , , . , - - ().
- : - , ( ); - , ( ); , ; , , , .
, , . , , , . , , , , , , .
2 ( )
2.1. .
. . . 1.
, , , , .
. , , , : - (: ); - (: , ) - (: , )1.
. . , , . . , , - - . 2.
, : , , , , , .
, . , - . . , .. , . (, , ..), , (, , , ..). , , , , ..
, , . , , , - ..
, , ( ) .
(), ( ).
, , , .
, , . , . . , - . . , , ; , , - .
, , , : 1) ; 2) .
, - , . ( ). , , , - . , , , 1.
2.2. . , , , . : , -, , .. , ( ), , , , . - , , , , , , .
, , . , , , , . , .
. , , , , , . , . , , , , . ( ) . , , , . , , .
, , , , ... () .... , , , , , . , , .
() , , , . . .
, , , .. , . . , . ( , ) , , . , , , , - , -. , , , , , - ,
.
, . , , , , . , , 30- . (, ), , , , , . , , , . , . , , , ,
.
, . , , , . , ..., ; ... , , ( , , , , , , , , ). . , , , , ( ).
. , , , , .
2.3. 1. . , . , , .
, , , , , , , . , , , . - , , , , , . , - - , , , .
, , , , , , .
, , , , . , , , , . , , (, ) (, ), , .
- - , , . . , , . , , , .
, . ...- , - ... - 1. - . , , , , . , , , , , , .
, , . , ( , , ). , , . , , , , , .
, , , , , . . . , , , , (, .. ), . - : .. ..., ... (, , ..) -
... , , . , - ( 2),1 , , , .
, , , , , . . , , .
, , , . , , , . , () . , , .
, .. 1935 . , , , , - , 1. , , , .
:
) , , ;
) ;
) , ;
) ( ).
: - , , ;
- , , , .
, , , , .
, , , , , , - .
. , , - , , , . , , , , , .
, , - , , . , , , . . , , . , , , , , , , , .
, , , , . , -, , , .. , , , , , .
, , , , . ... ..., . , , . , , .
, :
) , . - , , , ..;
) ;
) . . .
. , , . , , . . - , : , . , , , . , , , , , , [99].
, : ) , , , ; ) ; ) , , .
, , , . . , , .
2.4. . , . : , , , - . , , , , , . , , , , .
. , , , . , , , . , , .
, . , , , . , , , , , . , , , , , , , , , , . :
, , , , , . , . , 90- , , . , , , . , , . , , . , (, ) .
, , , .
. , , , , . , , . , , , , , .
, , , , ( ) .. , , , . , , . , , . - . , - , . , .
. : , . , , . . , .
, . , , , , . , , . , ( ) .
, , . , , . , , . - , () .
, , .. : , , . . , , - . , , , , , .
www.kiev-security.org.uaBEST rus DOC FOR FULL SECURITY
. , , , , , , , , , , . , . , , . . , .
: , , , ; , , , ; , .
, , , , . , : , ; , ; , ; , . , , , ; , .
, , , , . , , , . , - : , ; , , , , .
, . , .
, , : , , , , , , , , , . , , .
3
, , , . , , , .
3.1. ., - , , , , , . , , , .
, . , , , , , .
: , ; ; 1. , . .. : , , - , - ( ), -2.
; , , , ( - ); - , , .
, , . , . , , , , .., 3 .
..
: , () . .. , , .
, :
1. , ( ).
2. , .
, :
1. , .
2. , .
- .
:
1. .
2. .
3. ( ).
4. .
.. , . (, ), , , , .. , , , , , .
, .. , : ; ; () , , , . . , - .., - , , , - ... , , 2 .
, . .. , , - , , .
, , . .. . , , .
, , , , .., :
1. , , .
2. , - .
3. , , .
4. , . , . , , , , .
.. . , , 1.
, , , - , , . , , , . , , , . .. () , 2.
, , , , . , . , , ,
.
, , , . , . , , , .. , . , , , , . , , : , , . , :... . , 1.
3.2. . , . , - .. , - , , ... - . , , , , , - , - ... , , , , ,
( ). , 1.
, , . , , , , , , - , (.. ). , , .
, , , . , . , . , . - , , - , . , , .
( , , , ) . , , . , . , . , - , , . . : - 1. , , , , .
, , , . , , . . , : ; , , , ; , , ; ; , , . .
. : ; , , , - , 1.
, . , , . , , , . , , , , , .
, , , . , , , . , , , , , .
, . .: , . , , , 1.
.. , .. , , , . , . , , . . , , 1.
. , - , . . :
1. - - , .
2. 1, 2,... - , .
3. , .
4. 1,2,... - , , , , .
5. , .
, , . , , , , , , . :
() , ;
;
, , .
. , , - , . , - , , , . , , , , , ?
, ( , ... , ...), , . , , , .
, , , , ... .
, . :
1. , .
2. , .
3. , - .
4. , , .
5. .
6. , .
7. , .. .
8. , , .
9. , , , , - , .
10. , .
11. , . . .
12. . , . .
, , , . , . . , - .. - , , , .... 1.
, .. , (1,2) , . , .. , , . , .
1. () , , ( ).
2. . , , ( ).
3. , ( )1 .
, , , , , , , , , , . . , . - . , , , . , , - () , .
- , .
, , .
3.3 .
, . , . , , , .
, .
, , .
, . , . .
, .
. , , .
:
1. ?
2. ?
3. ?
4. ( ) ?
5. ?
6.
?
7. ?
:
1. ?
2. ?
3. ?
4. ?
5. ?
6. ?
7. ,
()?
8. ?
9. () ?
, , , . , . , .
, . , , , , .
, , . .
, , - , .
, . , . , .
, . , , . , , , . , , , .
, , , , - , , .
, , , .
. , , .
, , . , , .
, " ", , . , , .
"" , , .
, , . , . , , . , - , . , . .
, , , , . - , , , . , , .
. , , , . , .
, . . , , , , 1 .
, , . , , .
. ,
, 2. , , ,
- . , , , .
, . , , . , , , . , . . (, , ...). , , .
, , , . , , , , . , , - . , , , , , . , , , .
, , . . . . . , , , , , , 1 .
. , , , , , , . , , . , , . . , , . , . , . , . . , , , - ,
.
, , .. , , , , - , , . ; ( ); .
, , , , : , ....
, , , , .
, , . , , - . . . - ( ) , , , .
(, ) , . , . , . , , , , , . . , , . , , .
, . , ( ) . , , , . , . , , ( , , - , ...). , , , .
, , , (), . . , , , , , . .
, . , , , . , , .
. , , , , . ..., ... , , , . , , .
, , .. , , , , , 1 .
V.
1. - .1.1. . . , , - , . , , . , , , , , , .
www.kiev-security.org.uaBEST rus DOC FOR FULL SECURITY
, , , . 20 , , , . , , , , .1 . , - , , . , , , , , , . , , . ,
, , , .
, - .. - . , ( -), [101].
, , - . - , . , , 2.
.. - : , , , - ( ) , , , , , , - 1.
. , , , -, , , , , - , . . , , , , , 2. , , , , , , , , .
. , , , . - , - , -
, - , . , - - . , , , , 1. XVIII , , , , , , , , . . 2 .
, . , , , ,
, . , , , , , , , , , , . . . . , , .
, , . , - , , , , ? - , , , , , , , , , .
() , , . , , . , : () ; (, , ); , , , , .
() , . , . , , . : , , , , , ., , , . - , - , - , - , ..
. , , , , , , . .
, , . . , , ; , 1. , , - , , . , , , . , . , , . , ( ), , , . ,
, , , , . , , - , , , , . , , . , .
. , , . , ," . , , , - (J.A. Podlesny, D.C. Raskin, 1977), . , ,
, 1. , , , , . , , , , , , . , , . , , , .
,
.
1.2. - . , , , , , , , , . , , , , , , .
, . , , . , , , , .
, , , . , , , , , . , , . , . -1.
, , , . . , . , , . , , , , , ,
. , . , , , .
.. , , , , 1. ( . ) , . 1855 . . : , ... , . ; . , , , , 2
- . . , . , , , , ; , ; , - , - , - , ; 1. , , , . , , , .
, , , , , - , - , . , , , , .
, , , , , ,
.
, , - . , , . , , , . , , , .
2. , . 2.1. . , . , , , - , , .
, : , , , , , . . , . , , ( ) .
- . . , - ( ). , .
- " " . , , , , , " ", . , , , . , , .
, , , . , "," - , , , , , . , , .
, . , , , - , , , . , , . : , , , , , , , ..
, " ". , " " , , . , , , , , , . , , , , . , .
2.2. , . , , , : ; ; c ; .
, , . . , 251 7 1 . , , .
, . , , " ", . : ; , ; ; . ,
" ". , .
, , , - , , . , , . , , , , , .
, , , :
- ;
- ;
- ;
- ;
- , ;
- , ;
- ;
- () - , . - , .
, , . , , , , "" - .
. , , . , , 1. , ( ), . , , , , - . , , , , , . , .
, :
- " ". , , , " " ;
- . , . , , ;
- . - " ". , . . - 1;
- . . , . ;
- . - //, / /, , , / / , , - , ..
, . , - , , . , , , , [102].
- . , , , , , .
, , , , , "" . , , . , , , , , . . . , . , , , , , . , , : , - (
). , , .
. , " ", , , , , . . , " " "", , , .
, , , , :
- " "; , , , , , .
- " "; , , . , , , .
- " "; , , , .
- " "; , . .
- " "; . . , - 1.
, . . , , ( ) : "" ,
, . , , , , ( 20%) " " , .
, " ", . 1. , :
1. , , .
, , . .
- , . , . - .
2. , , .
- , (
). , ( ).
3. , ( ) - .
4. .
, . : - , , , , . - "" , , .
5. ( ).
, , . "" , . "", .
6. ( , ) .
, .
7. ( ).
, ( ""). , .
8. , () - ( ). : , . - . - , .
9. "" () , .
10. ( ) , - ( ).
11. - "" .
, , , , .
12. , . .
13. , , "".
14. , ( ).
, , . , . , , , , , . , .
, :
- , , ;
- , ;
- , , ;
- , , , ;
- , ;
- ( );
- , , , , .
"", . . , . , , .
- , . , , . , , , , . , , " ", , , .
1. . , , - , .
2. . , , , , , .
3. . , , .
4. , , "". , .
. . , , 1 .
, , , , . , , , , -.
, . - - , . , - , , , , .
- , , .
, . , , , , .
, . , , , . , , , , - .
. , - , .
, , , , , , , - .
, , , . , . . . .
[1]
[2] Toffler Al. Powershift: Knowledge, Wealth, and Violence at
the Edge of the 21-st Centure. - New York; London, 1990. P.
114.
[3] .., .. .- ., 1995. .254
[4] Politikwissenschaft: eine Grundlegung. Bd. 2. Stuttgart;
Berlin; Koln; Mainz: hrsg von Klaus von Beume. 1987. P. 60.
1 .. - . ., 1994, .294.
[5] .. / : .- .: , 1990. : /.. ...- -: - , 1995.
[6] .: .. . .: . 1990; .. , . .: . 1991; .., .. . - . .: .
1980.; .. . .: . 1973; . . ., 1989; .)
[7] .: .. , . - .: . 1991; .. : , , .-. 1995; .. . .: . 1973;
.
2 .: . , : - . ., 1987. .33-34; . - ., 1985. .147-148; : . - .,
1990. .131-132; .
2 .: : . ., 1995, .58.
[8] : 4- . ., 1981. .1 .489.
[9] .. : , , .- . 1995, .136.
[10] .. : , , .- . 1995; .., .. .- ., 1995.
[11] .. : , , .- . 1995, .139.
[12] .., .. . ., 1995.
[13] .., .. . ., 1995. .261
[14] . .260
[15] .. . ., 1994; . . ., 1992; .. , . ( ). ., 1996; ., . : . .,
1986; .. . ., 1995; .
[16] .. : . - ., 1978. .81, 104-105.
[17] .. ( ). -, 1996, .109-115.
[18] .. - - / ( - - ). - ., 1994. .133.
[19] . .135.
[20] . -, -. - , 1992.
[21] .: .. ( ". . 36 "). - ., 1995. .6.
[22] . . . 36 . - ., 1995. .24-25.
[23] . - .-.,1959; .. -. . - .-., 1959; . . ).
[24] .. ( ". . 36 "). - ., 1995. .6.
[25] .. . .7.
[26] . 10.
[27] .. -. . - .-., 1959; -/ . . -, 1998.
[28] .. ( ". . 36 "). - ., 1995. .10.
1 .. -. . - .-., 1959.
2 . .- ., 1964. .16-17.
[29] . . . - ., 1989. .209.
[30] .: . / . .2, . - 1978; . . ., 1894; . " ", " , ", " ". - .,
1989; . . - ., 1990; . . , 1918; . /. . . . .., - . , 1910. .4.
.617-645; . , . - ., 1900.
[31] . . . 36 . - ., 1995. .18.
[32] . , . - ., 1991. .17-21.
[33] .: . 4- . - .: , 1981; . .: , 1980; .. - : 13 560 : .1-2.-
.: , 1994; : /.. .: ...- .,1993; .., .. ./ . - ., 1995 .
[34] .: . , . ; , . .- ., 1992.
[35] .: . -, -. - , 1992.
[36] .: .., .. .- .: , 1968.; .. .- ., 1973.
[37] .: .. : // , 1993. .14. N 4; .. // . 14, . 1993. N4; .. . -
., 1996; .. : , , - , 1995.
[38] . - ., 1980. .65; .. - . - ., 1994. .1. .354.
[39] . - ., 1980. .204; .. - . .1. - . 1994. .93; . .1. - .,
1981. .98
[40] . .1.- ., 1981. .489.
[41] . .3. - ., 1981 .146.
[42] . .2. - ., 1981. .543
[43] . - ., 1980. .204; .. - . .1. - .1994. .354; . .1. - .,
1981. .673
[44] . - ., 1980. .300; . .2.- ., 1981. .227.
[45] . .2. ., 1981. .239.
[46] . .2.- ., 1981. .306; .. - . .1. - .1994. .546.
[47] .., .. ./ . - ., 1995. .175.
[48] . .4. - ., 1981. .599.
[49] . .4. - ., 1981. .600.
[50] .: .., .. ./ . - ., 1995. .288
[51] .., .. ./ . - ., 1995. .288
[52] .: ( - ). - ., 1994.
[53] .: . - ., 1993; . //. 1995. N 8. .48-51 .
[54] .: ( - ). - ., 1994. .240.
[55] .: : /.. .: ..-.- .. 1993. .323-324.
[56] .: , .162.
[57] .: .. XV . - ., 1980. .18-47.
[58] .: : /.. .: ...- .: - . .-. 1993. .18.
[59] .: : /.. .: ...- .: - . .-. 1993. .320
[60] Fraser L. Propaganda. London, 1957. P.1.
[61] .: Lasswell H.D. The Theory of Political Propaganda.- In:
Public Opinion. New York, 1953.
[62] Krech D., Krutchfield R. Theory and Problems of Social
Psychology. New York, 1948. P. 316.
[63] Young K. Social Psychology. New York, 1944. P. 505.
[64] .., .. ./ . - ., 1995. .90-91.
[65] .: : /.. .: ...- .: - . .-. 1993. .163.
[66] .., .. . - .: , 1968. .36.
[67] . / .. .., .. .- ., 1990. .340.
[68] . , . ; , . .- ., 1992. .37.
1 .. - / , 1987. N 3, .41-49.
[69] .. //. . -. .14, . 1993.N 4. .5.
[70] .. //. . -. .14, . 1993.N 4.; . //. , 1984. N10. .63-67;
Goodin R.E. Manipulatory politics. Vale U.Pr. N. Haven; L., 1980.
X, 250 p.; . //. . -. . 7, . 1990. N 2. .58-69.; Key W.B. The age
of manipulation: The con in confidence, the sin in sincere. N.Y.:
Holt, Cop. 1989. 296 p.; Sheldon B. Behaviour modification: Theory,
practice and philosophy. L.: N.Y.: Tavistok, 1982. Vol. X. 274
p.;
[71] . - ., 1993; ( - ). - ., 1994; .
[72] .. //. . -. .14, . 1993. N 4. .6.; .. . ., 1996, .138.
[73] .: .. . - ., 1996.
[74] .: .. . .58.
[75].: .. . .45
[76] .: .. - . - ., 1998; .. . - ., 1999; .. (, , , , ). - ,
1999; .
[77] The Washington Post. 1998. May 10. P. A-4.
[78] . CM-. . .. Crisis management - / . : , 27-28 1997 , .
.
2 .: : /.. .: .. - . 1993.
1 .: ( - ). - ., 1994.
[79] .: .. - - / ( - ). ., 1994, .135.
[80] .: . - ., 1993; . //. 1995. N 8. .48-51 .
[81] .: ( - ). - ., 1994. .240.
[82] .: . - ., 1993; . //. 1995. N 8. .48-51 .
1 .: . - ., 1993; . //. 1995. N 8. .48-51 .
[83] . . . : . - . . - .: . 1997. . 77.
[84] .: .. -. . - .-., 1959; -. . - Sawyer-, 1998; . //.
VIP-Premier, 1, 1999; FM 33-1 .
[85] .: . , . . .,1956
[86] Fraser L. Propaganda. London, 1957. P.11
1 .: . - ., 1993 .
1 .. Crisis management - / . : , 27-28 1997 , ..
1 .: ..Crisis management - / . : , 27-28 1997 , .
2 .: .. .
[87] .: .. . .
1 .: .. Crisis management - / . : , 27-28 1997 , .
1 .: : /.. .: ...- .. 1993. .323-324.
1 . - : , , . ., 1996. .18
1 : /.. .: ...- .: - . .-. 1993. .263
1 . . .36-38
1 . . .. 36-38
[88] .: : /.. .: ...- .: - . .-. 1993. .159-160
[89] .: .. . ., 1994; .. : .. ., 1997; . ..; .., .., .., .. . -
., 1999; .
[90] .. / . ., 1983. . 621-622.
[91] .: .. / : .- .: , 1990; : /.. .. .- -: - , 1995; .. . .,
1996 .
1 , , .
1 .: . / . .2, ., 1978. . . ., 1894. . , . ., 1900. . . . ,
1918. .., .. ( ). .. .- .: , 1994. .. . ., , 1973. .. . ., 1992; .
., 1993. . . .. . ., , 1978., .
1 .: .. / : .- .: , 1990. : /.. ...- -: - , 1995.
1 .: .. - . - ., 1971, . 178.
1 .: Hovland C. et al. Order of presentation persuasion. New
Haven, 1957. Hovland C., Janis I.L., Kelley H. Communication and
persuasi on. New Haven, 1953. Doob L.W. Public Opinion and
Propaganda. New York, 1956.
1 . /. . - .: , 1980, .47-48.
1 . .: / . ... ., , 1978. Doob L.W. Public Opinion and
Propaganda. New York, 1956. .. . ., , 1973. .
1 .: . . ., 1987.
1 . /. . - .: , 1980, .42
1 .: / . , . 1975; .. . ., , 1973.; .. .. ., 1980. .256; . : //
, 1998.; .
1 .: .. , .- .: - , 1991. Hovland C. et al. Order of
presentation persuasion. New Haven, 1957. Hovland C., Janis I.L.,
Kelley H. Communication and persuasion. New Haven, 1953.
1 .. .- : , 1984., .267
1 .: .. . ., , 1973.
1 .: .. . ., 1991
1 .: . . - .: - , 1998. . 85-86
[92] ., . , . - .: , 1990., .15-18.
[93] . . - , 1993., .6.
[94] Atkinson G. The Effective Negotiator: A Practical Guide to
the Strategies and Tactics of Conflict Bargaining. L.: Quest, 3-d
revised edition, 1980.
[95] . . - , 1993., .31-33.
[96] .. . - ., 1991., .45.
[97] . . - ., 1991.
[98] . . . . - : , 1992. ., 199-200
1 .: .. : : - .: . 1996
1 . . - .: , 1988, .16.
2 . , . 20.
1 . . , .37.
1 : .. . ., 1995., .. . ., 1996.
1 . . . 1983., . 275
1 .: . . ., ., 1958.
1 .: ... . ., , 1967, .278-281
[99] . ., ., 1971, .128.
1 . , ., .5, 25-5. . . , 1978, . 516.
2 . . . . 0., 1918 . .22.
3 .: . 1. . . ... . . 1985 . . . 217-237.
2 . ., . 68
1 . , . .. 1986., .312-313.
2 . ., ., 313
1 . . . 1983., . 302
1 . . . .. 1986., .13.
1 . . . , 1989., .140.
1 .: . . 0 . . . . 1918, .31.
1 . . . . .. 1918., .46-47
1 . , . ..1986., .305
1 . , . ..1986., .309
1 .311
1 .: . . . . .. 1918., .48-49
2 . : . . . ,1989 ., .168-173.
1 .: . ., , 1910, 1, .636
1 .: .. . / . 14 , 1980. 3., .72-78. . . ., , 1987. .. . , . ,
1988. ., . , . . , 1992. . . ., , 1993.
1 . . . . : - . .: , 1994., .. . .: 1999., . . - .: - - , 1998.,
.. , , . - : 1996., . . - : - , 1997., .
[101] .. ? - . : ., 1990., .80
2 / . .. , .. , .. .; . . . - .: , 1983., .175
1 .. . .: Academia, 1996., . 215
2 . . ., . ., 1905.
1 . . ., . ., 1905., .91.
2 . . . . . .., - . , 1910. .4. . XLVI.
1 . . . . .. . 1918., .73
1 .. . .: 1999., .251
1 . . - . . .- ,: "", 1992.
1 .. . .: 1999., .249
2 . , . 216
1 .: . ., . ., , 1905.
1 . Psychology today. August, 1982
1 .: Psychology today. August, 1982
1 .: Psychology today. Febrary, 1981.
[102] .: ., . .- : "", 1993.
1 . . . . - : "", 1992. . 68-74
1 . . - : - , 1982., .128 - 130
1 .: Psychology today. August,1982.
