ΟΔΥΣΣΕΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

www . cleverclass . gr - Η έξυπνη τάξη!

ΡΑΨΩΔΙΑ Α’

ΣΤΙΧΟΙ 1 – 25

ΕΝΟΤΗΤΕΣ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 1-13 = Επίκληση της Μούσας – Πρώτη παρουσίαση του κεντρικού ήρωα.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.14-19 = Η ακούσια παραμονή του ήρωα στο νησί της Καλυψώς.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.20-25 = Η επιστροφή του ήρωα στην πατρίδα του – Τα συναισθήματα των θεών για τον ήρωα.

ΚΥΚΛΟΣ: Στο στίχο 1 και 12-13 ο ποιητής επικαλείται τη Μούσα.

ΠΡΟΪΔΕΑΣΜΟΙ: Τι πρόκειται να συμβεί παρακάτω.

Στίχοι 7-11: Στο νησί του Ήλιου χάνονται οι σύντροφοι του ήρωα και μένει μόνος (Μ Ραψωδία).

Στίχοι 16-19: Η Καλυψώ κρατάει τον ήρωα χωρίς τη θέλησή του (Ε Ραψωδία).

Στίχοι 20-21: Με απόφαση των θεών ο ήρωας θα επιστρέψει τελικά στην πατρίδα του (Ν Ραψωδία).

Στίχος 22: Οι αγώνες του θα συνεχιστούν και στην πατρίδα (Χ Ραψωδία).

In media res: Ο ποιητής δεν αφηγείται τα γεγονότα με χρονική σειρά που αυτά έγιναν. Ξεκινάει από τη μέση της ιστορίας. Τα προηγούμενα επεισόδια θα ατ δούμε με αναδρομές στο παρελθόν.

ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ:

1) Πολύτροπος Οδυσσέας – Νήπιοι σύντροφοι.2) Θάνατος συντρόφων – Σωτηρία Οδυσσέα.3) Επιστροφή των ηρώων του Τρωικού πολέμου – Μη

επιστροφή του Οδυσσέα.4) Αντιπάθεια του Ποσειδώνα προς τον Οδυσσέα – Συμπάθεια

των άλλων θεών προς τον Οδυσσέα.


http://www.cleverclass.gr/



ΣΤΙΧΟΙ 26-108

ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 26-30 = Η απουσία του Ποσειδώνα

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 27-51 = Ο λόγος του Δία

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 52-72 = Ο δεύτερος λόγος του Δία και η απάντηση της Αθηνάς

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 93 – 108 = Ο δεύτερος λόγος της Αθηνάς – Αποφάσεις

ΟΡΕΣΤΗΣ: Γιος του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας

ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ: Βασιλιάς των Μυκηνών, γιος του Ατρέα και αδερφός του Μενέλαου

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ:

1) Η συμμετοχή του Ποσειδώνα στη θυσία των Αιθιόπων (στίχοι 29-30)

2) Ο Ερμής συνομιλεί με τον Αίγισθο (στίχοι 49-50)3) Τα γλυκά λόγια της Καλυψώς (στίχος 60)4) Ο θυμός του Δία (στίχος 72)5) Η αρχή της πλειοψηφίας στις συγκεντρώσεις των θεών

(στίχοι 90-92)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ:

- ΔΙΑΣ: Μεγαλοπρεπής, αυστηρός, συνετός, δίκαιος.- ΑΘΗΝΑ: Ευφυής, προνοητική, τολμηρή, γενναία, αδίστακτη.- ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ: Εκδικητικός, μικρόψυχος.- ΚΑΛΥΨΩ: Κακιά, αδίστακτη, εγωίστρια.- ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Ευσεβής, συνετός, πιστός, πολυβασανισμένος.

ΠΡΟΪΔΕΑΣΜΟΙ:

1) Στίχοι 26-30: Η αναφορά στην απουσία του Ποσειδώνα μας προϊδεάζει για τη συνέλευση που ακολουθεί.

2) Στίχοι 40-51: Το παράδειγμα του Αίγισθου μας προϊδεάζει για την τιμωρία των μνηστήρων.





3) Στίχοι 97-100: Η Αθηνά μας προϊδεάζει για την επίσκεψη του Ερμή στην Ωγυγία και τη φυγή του Οδυσσέα από εκεί.

4) Στίχοι 101-105: Η Αθηνά μας προϊδεάζει για όσα θα γίνουν στην Ιθάκη.

5) Στίχοι 106-108: Η Αθηνά μας προϊδεάζει για το ταξίδι του Τηλέμαχου στην Πύλο και στη Σπάρτη.


1) Ασεβής Αίγισθος – Ευσεβής Οδυσσέας2) Εχθρός του Οδυσσέα – Προστάτης του Οδυσσέα

ΣΤΙΧΟΙ: 109 – 173

ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.109-114 = Η προετοιμασία της Αθηνάς για την αναχώρηση από τον Όλυμπο

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.115-126 = Η μεταμόρφωση της Αθηνάς στην Ιθάκη – Οι μνηστήρες

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.127-140 = Ο Τηλέμαχος υποδέχεται το Μέντη- Αθηνά





4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.141- 161 = Η φιλοξενία του Μέντη- Αθηνάς στο μεγάλο δώμα του παλατιού

5Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.162-173 = Το δείπνο και το γλέντι των μνηστήρων.


1) Η προετοιμασία της Αθηνάς (στίχοι 109-114)2) Η υποδοχή της Αθηνάς από τον Τηλέμαχο (στίχοι 134-140)3) Η φιλοξενία της Αθηνάς και το δείπνο (στίχοι 141-161)

ΕΝΑΝΘΡΩΠΙΣΗ – ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΘΕΩΝ:

1) Οι μεταμορφώσεις των θεών2) Η ενανθρώπιση της Αθηνάς (στίχος 119)


- ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ: Άτολμος, άβουλος, παθητικός δέκτης, καλοσυνάτος, φιλόξενος, διακριτικός

- ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ: Μαλθακοί, άξεστοι, αγροίκοι, φωνακλάδες, υπερόπτες, μη έχοντες την αίσθηση του μέτρου


1) Στίχοι 129-132: Το όραμα του Τηλέμαχου μας προϊδεάζει για τη μνηστηροφονία

2) Στίχοι 143-145: Η τοποθέτηση του κονταριού του Μέντη- Αθηνάς μαζί με τα κοντάρια του Οδυσσέα μας προϊδεάζει για τη βοήθεια που θα προσφέρει η θεά στον ήρωα κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης του με τους μνηστήρες

3) Στίχοι 152-153: Η επιθυμία του Τηλέμαχου να ζητήσει πληροφορίες για τον πατέρα του μας προϊδεάζει για τη συζήτηση που θα γίνει λίγους στίχους παρακάτω.


1) Εύθυμη διάθεση των μνηστήρων – Μελαγχολική διάθεση του Τηλέμαχου

2) Αδιαφορία των μνηστήρων για τον ξένο – Έκδηλο ενδιαφέρον του Τηλέμαχου





3) Ήσυχο δείπνο του Τηλέμαχου και της θεάς – Θορυβώδες δείπνο των μνηστήρων.

ΣΤΙΧΟΙ: 174 – 360

ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.174-196: Ο λόγος του Τηλέμαχου

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.197-235: Ο λόγος του Μέντη- Αθηνάς

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.236- 245: Ο δεύτερος λόγος του Τηλέμαχου

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.246-255: Ο δεύτερος λόγος του Μέντη- Αθηνάς

5Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.256-279: Οι απαντήσεις του Τηλέμαχου

6Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.280-340: Ο Μέντης- Αθηνά συμβουλεύει τον Τηλέμαχο

7Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.341-348: Πρόταση του Τηλέμαχου στο Μέντη- Αθηνά να καθυστερήσει την αναχώρησή του

8Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.349-360: Η ευγενική άρνηση του Μέντη- Αθηνά και η αποκαλυπτική αναχώρησή του/της






- σαν το πουλί πετώντας, ξέφυγε από το άνοιγμα της στέγης (στίχος 356)

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΕΙΣ:

1) Στίχοι 208-213: ο Μέντης διακόπτει την κανονική ροή του λόγου του και παρεμβάλλει τις πληροφορίες για το Λαέρτη

2) Στίχοι 285-293: ο Μέντης διακόπτει την κανονική ροή του λόγου του και παρεμβάλλει μια ιστορία από το παρελθόν

ΕΙΡΩΝΙΑ:

- Η μεταμορφωμένη θεά γνωρίζει όλη την αλήθεια για την τύχη του Οδυσσέα, όμως πρέπει να προσποιηθεί την ανήξερη.


1) Στίχοι 294-295: Η υπόθεση του Μέντη μας προϊδεάζει για τη μνηστηροφονία

2) Στίχοι 315-316: Η συμβουλή του Μέντη μας προϊδεάζει για το ταξίδι του Τηλέμαχου στην Πύλο και στη Σπάρτη


1) Αισιοδοξία της θεάς – Απαισιοδοξία του Τηλέμαχου2) Γνώση της θεάς – Άγνοια του Τηλέμαχου3) Μεταπολεμικές αντιλήψεις για το θάνατο – Ηρωικές

αντιλήψεις για το θάνατο





ΣΤΙΧΟΙ 361 – 497

ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.362-407: Η εμφάνιση της Πηνελόπης

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.408-473: Διάλογος του Τηλέμαχου με τους μνηστήρες

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.474-497: Ο Τηλέμαχος αποσύρεται

Υπερώο (στίχος 366): Το δωμάτιο της Πηνελόπης βρίσκεται στο υπερώο, δηλαδή στην ταράτσα που σκεπάζει τη μεγάλη σάλα υποδοχής.

Βάγιες: υπηρέτριες. Συνόδευαν πάντα την κυρία τους και τη βοηθούσαν σε όλες τις δουλειές. Ήταν συνήθως δύο.

Ταμίη: ήταν η Ευρύκλεια. Ήταν η οικονόμος και η επιστάτισσα του παλατιού.

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟ ΤΩΝ ΘΕΩΝ:

- η φωνή του μοιάζει με θεού (στίχος 145)






- ΠΗΝΕΛΟΠΗ: Θαρραλέα, τολμηρή, πιστή σύζυγος, τρυφερή μάνα, συνετή

- ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ: Ώριμος, θαρραλέος, ψύχραιμος, συγκρατημένος, συνετός

- ΑΝΤΙΝΟΟΣ: Είρωνας, αλαζονικός, ασεβής, προσβλητικός- ΕΥΡΥΜΑΧΟΣ: Άθλιος χαρακτήρας, υποκριτής, ύπουλος,

διπλωμάτης- ΕΥΡΥΚΛΕΙΑ: Ευγενική, ειλικρινής, τρυφερή με τον Τηλέμαχο,

συνετή


1) Στίχοι 416-420: Ο Τηλέμαχος μας προϊδεάζει για τη δημόσια αντιπαράθεσή του με τους μνηστήρες

2) Στίχοι 423-425: Με την προειδοποίηση του Τηλέμαχου προϊδεαζόμαστε τόσο για την επίκλησή του στο Δία όσο και για τη μνηστηροφονία

3) Στίχοι 497- 497: Η αναφορά του ποιητή στις σκέψεις του Τηλέμαχου μας προϊδεάζει για το ταξίδι του

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ:

- Στίχοι 481-485: Όπου ο Όμηρος μας δίνει πληροφορίες για την Ευρύκλεια

ΕΙΡΩΝΙΑ:

1) Στίχοι 439-442: Όπου ο Τηλέμαχος αφήνει ανοιχτό το θέμα της διαδοχής, ενώ γνωρίζει (μετά την επιφάνεια της Αθηνάς) ότι οι θεοί είναι με το μέρος του

2) Στίχοι 450-452: Όπου ο Ευρύμαχος εύχεται να μη βρεθεί ποτέ κάποιος που θα του αρπάξει τη περιουσία του Τηλέμαχου, ενώ την ίδια στιγμή αυτός και οι φίλοι του κατασπαταλούν την περιουσία του


1) Ο βουβός θρήνος της Πηνελόπης στο υπερώο – Το θορυβώδες γλέντι στη μεγάλη αίθουσα

2) Η αίσθηση ευθύνης του Τηλέμαχου – Η ανεμελιά των μνηστήρων

3) Ο επιθετικός και προσβλητικός λόγος του Αντίνοου – Ο διπλωματικός λόγος του Ευρύμαχου





4) Το πάθος των μνηστήρων για το βασιλικό αξίωμα – Η μετριοπάθεια του Τηλέμαχου για το θέμα της διαδοχής

5) Η γεμάτο ένταση αντιπαράθεση του Τηλέμαχου με τους μνηστήρες – Η σιωπηλή και γεμάτη ηρεμία και αγάπη σκηνή με τον Τηλέμαχο και την Ευρύκλεια

ΡΑΨΩΔΙΑ Δ’

ΣΤΙΧΟΙ 259 – 315, 627 - 632

ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.259-292: Αφήγηση της Ελένης

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.293-315: Πρώτη αφήγηση του Μενέλαου – Τέλος της πρώτης ημέρας

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ:στ.627-632: Δεύτερη αφήγηση του Μενέλαου

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1) Τα κατορθώματα του Οδυσσέα στην Τροία2) Οι πρώτες ουσιαστικές πληροφορίες για τον Οδυσσέα





ΡΑΨΩΔΙΑ Ε’


ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.1-24: Έναρξη της συνεδρίασης – Λόγος της Αθηνάς

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.25-49: Λόγος του Δία – Λήξη της συνεδρίασης

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΘΕΩΝ:

- Η αγορά των θεών (στίχος 3)


- ΑΘΗΝΑ: Πανέξυπνη, τολμηρή, θαρραλέα- ΔΙΑΣ: Αυστηρός, επιβλητικός, αποφασιστικός, απόλυτος

μονάρχης, τρυφερός πατέρας

ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗ:

- Στίχος 15: Ο βασιλιά Οδυσσέας παρομοιάζεται με τον πατέρα που συμπεριφέρεται με γλυκύτητα στα παιδιά του.


1) Στίχος 28: Τα λόγια του Δία μας προϊδεάζουν για την επιστροφή του Οδυσσέα και τη μνηστηροφονία

2) Στίχοι 29-32: Τα λόγια του Δία μας προϊδεάζουν για την ασφαλή επιστροφή του Τηλέμαχου στην Ιθάκη





3) Στίχοι 36-49: Οι εντολές του Δία στον Ερμή μας προϊδεάζουν για το περιπετειώδες ταξίδι του Οδυσσέα από την Ωγυγία στη Σχερία με σχεδία, για τη φιλοξενία και τα δώρα που θα λάβει ο Οδυσσέας από τους Φαίακες και για την άφιξη του Οδυσσέα στην Ιθάκη με καράβι των Φαιάκων.


ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.50-65: Προετοιμασία, ταξίδι και άφιξη του Ερμή στην Ωγυγία.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.66-85: Ο Ερμής θαυμάζει το φυσικό τοπίο.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.86-107: Η Καλυψώ υποδέχεται και περιποιείται τον Ερμή.

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.108-129: Ο Ερμής ανακοινώνει στην Καλυψώ την απόφαση του Δία.

5Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.130-165: Ξέσπασμα της Καλυψώς και υπόσχεσή της να υπακούσει στην εντολή του Δία.


1) Η προετοιμασία του Ερμή (στίχοι 51-56)2) Το τραγούδι και ο αργαλειός της Καλυψώς (στίχοι 70-71)3) Η φιλοξενία του Ερμή από την Καλυψώ (στίχοι 96-107)4) Ο θεϊκός φθόνος ή η θεϊκή ζήλια (στίχοι 132-144)


1) ΕΡΜΗΣ: Υπάκουος, εκτελεστικό όργανο των θεϊκών αποφάσεων

2) ΚΑΛΥΨΩ: Υπάκουη, τρυφερή, ερωτευμένη με τον Οδυσσέα, φιλόξενη με τον Ερμή






1) Θαυμασμός και συγκίνηση του Ερμή για το φυσικό περιβάλλον – Απάθεια του Οδυσσέα

2) Τραγούδι (χαρά) της Καλυψώς – Θρήνος του Οδυσσέα

ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗ:

- Στίχοι 59-61: Ο Ερμής παρομοιάζεται με γλάρο

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΟΥ:

1Η ΕΙΚΟΝΑ: Το εσωτερικό της σπηλιάς (η φωτιά, ο αργαλειός, το τραγούδι της Καλυψώς)

2Η ΕΙΚΟΝΑ: Το δάσος που περιβάλλει την κατοικία της θεάς

3Η ΕΙΚΟΝΑ: Τα λιβάδια που εκτείνονται μακριά από τη σπηλιά

Επομένως:

Α) Ανθρώπινο περιβάλλον

Β) Φυσικό περιβάλλον

Γ) Άγριο φυσικό περιβάλλον

- Το λογικό ο Ερμής ερχόμενος να συναντήσει την Καλυψώ θα ήταν να ακολουθήσει τη διαδρομή: α) Λιβάδια, β)Δάσος, γ) Εσωτερικό της σπηλιάς

- ΟΜΩΣ: Στο κέντρο του σύμπαντος της Οδύσσειας βρίσκεται ο άνθρωπος -> ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ

ΣΤΙΧΟΙ 165 – 251





ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 165-211: Αναχώρηση του Ερμή – Διάλογος Καλυψώς και Οδυσσέα στην ακρογιαλιά.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.212-251: Συνέχιση και ολοκλήρωση του διαλόγου στη σπηλιά.

ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ:

1) Το δέσιμο της Καλυψώς με όρκο (στίχοι 197-206)2) Η ευσπλαχνία της Καλυψώς (στίχοι 207-211)3) Η ζήλια της Καλυψώς για την Πηνελόπη (στίχοι 230-235)


- ΚΑΛΥΨΩ: Ερωτευμένη με τον Οδυσσέα, υπάκουη, επίμονη, ζηλιάρα.

- ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Προβληματισμένος στην αρχή, χαρούμενος στο τέλος, πιστός σε πατρίδα και οικογένεια, πολυμήχανος, δύσπιστος, αποφασιστικός, γενναίος.


- Λύπη Καλυψώς για την αναχώρηση του Οδυσσέα- Χαρά του Οδυσσέα

ΣΤΙΧΟΙ 252 – 552

ΔΟΜΗ:





1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.252-289: Η κατασκευή της σχεδίας.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.290-310: Η αναχώρηση – Η άνετη πλεύση της σχεδίας και το πλησίασμα στη Σχερία.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 311-420: Η συνάντηση με τον Ποσειδώνα – Η τρικυμία – Η εμφάνιση της Λευκοθέης – Η διάλυση της σχεδίας.

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.421-550: Η επέμβαση της Αθηνάς – Η σωτηρία και η έξοδος στη στεριά.


- ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ: Εκδικητικός, δυνατός, κοσμοσείστης.- ΛΕΥΚΟΘΕΗ: αντικαταστάτρια της Αθηνάς, εμψυχώτρια του

Οδυσσέα, από μηχανής θεός.- ΑΘΗΝΑ: Σέβεται και φοβάται τον Ποσειδώνα, επιφυλακτική,

έμπρακτη επέμβασή της, βοηθός του Οδυσσέα.


1) Έτσι λοιπόν και τόσοι οι θεοί άλλαξαν γνώμη, όσο εγώ βρισκόμουν στους Αιθίοπες (στίχοι 315-316)

2) Όμως κι εγώ το λέω: θα χορτάσει για καλά τη μαύρη μοίρα του (στίχος 320)

3) Ποιος αθάνατος πάλι μου πλέκει δόλο (στίχος 393)4) Με μύρια πάθη περιπλανήσου στα πελάγη (στίχος 415)

ΕΝΑΝΘΡΩΠΙΣΗ – ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΘΕΩΝ

- Επιφάνεια της Λευκοθέης.


1) Η χαρά του Οδυσσέα για την αναχώρησή του – ο βουβός πόνος της Καλυψώς.

2) Η αρνητική επέμβαση του Ποσειδώνα – οι θετικές επεμβάσεις της Λευκοθέης και της Αθηνάς.





ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ «ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΥ»:

- Πρόκειται για ένα εύρημα που διασώζει τα σχέδια του δημιουργού όταν αυτά κινδυνεύουν να ματαιωθούν. Η «μηχανή» ήταν ένας γερανός που βοηθούσε τους ηθοποιούς να ανυψώνονται αρκετά μέτρα πάνω από τη σκηνή.

- Η Λευκοθέη λειτουργεί ως από μηχανής θεός, αφού η Αθηνά δεν μπορεί να εμφανιστεί λόγω Ποσειδώνα, και σώζει τον Οδυσσέα.

ΣΥΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ:

1) Στίχοι 258-289: Σε 32 στίχους ο ποιητής αφηγείται γεγονότα που συνέβησαν μέσα σε 4 ημέρες.

2) Στίχοι 300-307: Σε 8 μόλις στίχους ο Όμηρος καλύπτει ένα διάστημα 17 ημερών.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ

- Στίχοι 329-345

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΝΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ:

1) Σημάδια που προμηνύουν την τρικυμία2) Ξέσπασμα της τρικυμίας3) Κορύφωση της τρικυμίας4) Εξαφάνιση της τρικυμίας

ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ:

1) Στίχοι 355-356: η εξαγωγή του αλμυρού νερού από το στόμα του Οδυσσέα παρομοιάζεται με το κελάρυσμα ενός χειμάρρου

2) Στίχοι 362-364: οι άνεμοι που πηγαινοφέρνουν εδώ κι εκεί τη σχεδία παρομοιάζονται με το χειμερινό βοριά που σαρώνει στον κάμπο τα αγκάθια

3) Στίχοι 405-406: το σκόρπισμα των μαδεριών της σχεδίας παρομοιάζεται με το σκόρπισμα των ξερών άχυρων της θημωνιάς από τον άνεμο

4) Στίχοι 435-441: η αγαλλίαση του Οδυσσέα στη θέα της δασωμένης στεριάς παρομοιάζεται με την αγαλλίαση που νιώθουν τα παιδιά στη θέα του πατέρα τους που αναρρώνει από βαριά ασθένεια





ΡΑΨΩΔΙΑ Ι’

ΣΤΙΧΟΙ 240 – 512

ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.240-339: Η άφιξη στη σπηλιά του Πολύφημου – Η πρώτη οδυνηρή γνωριμία με τον Κύκλωπα.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.340-418: Η προετοιμασία του πασσάλου – Ο Οδυσσέας μεθάει τον Κύκλωπα.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.419- 466: Η τύφλωση του Πολύφημου.

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.467-512: Η έξοδος από τη σπηλιά.





ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΩΠΩΝ:

- Είναι στοιχειωδώς οργανωμένη.- Βασική κοινωνική μονάδα είναι η οικογένεια.- Δεν υπάρχει πόλη, αγορά ή οποιεσδήποτε κοινωνικές επαφές

ή συναλλαγές μεταξύ των Κυκλώπων.- Οι οικογένειες είναι απομονωμένες και ασχολούνται μόνο με

όσα τις αφορούν.- Είναι εντελώς απολίτιστοι.


- ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ: Συνετοί, υπάκοοι, σεβασμό προς τον Οδυσσέα, πειθαρχημένοι, φοβισμένοι.

- ΠΟΛΥΦΗΜΟΣ: Άγριος, μη κοινωνικός, αφιλόξενος, δε σέβεται θεούς, ούτε άγραφους ανθρώπινους νόμους, υπερφίαλος, κουτοπόνηρος, είρωνας, ανόητος.

- ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΚΥΚΛΩΠΕΣ: Αντικοινωνικοί, αναίσθητοι, απολίτιστοι.

- ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Ανόητος και περίεργος στην αρχή, πολυμήχανος, ψύχραιμος, πανέξυπνος, πονηρός, αποφασιστικός.


1) Σύνεση των συντρόφων – Ανοησία του Οδυσσέα2) Επίκληση των θεών και των άγραφων νόμων της φιλοξενίας

από μέρους του Οδυσσέα – Άρνηση των θεών και της φιλοξενίας από μέρους του Κύκλωπα

3) Κουτοπονηριά του Πολύφημου – Σύνεση, εξυπνάδα και προνοητικότητα του Οδυσσέα

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ:

- Ανάμεσα στη βαρβαρότητα και στον πολιτισμό- Στο ανθρώπινο και στο μη ανθρώπινο στοιχείο- Στη σωματική δύναμη και στη δύναμη του νου

ΕΠΙΚΗ ΕΙΡΩΝΙΑ:





- Ο Πολύφημος αγνοεί αυτό που γνωρίζουν όλοι οι ακροατές, ότι δηλαδή ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του είναι κρυμμένοι κάτω από τις κοιλιές των κριαριών.

ΡΑΨΩΔΙΑ Π’


ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.1-62: Άφιξη, υποδοχή και περιποίηση του Τηλέμαχου.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.63-172: Ο Τηλέμαχος ενδιαφέρεται για το ζητιάνο – Οδυσσέα – Ο Εύμαιος φεύγει για το παλάτι.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.173-336: Ο αναγνωρισμός.


1) πήρε την όψη όμορφης, ψηλής γυναίκας, στα ωραία εργόχειρα επιδέξιας (στίχος 175)

2) γύρισε αλλού το βλέμμα του με δέος/ μήπως του φανερώθηκε κάποιος θεός (στίχοι 198-199)






- ΕΥΜΑΙΟΣ: Απλός, φιλόξενος, πιστός, περιποιητικός, ευγενικός, καλοσυνάτος, αφοσιωμένος.

- ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ: Φιλόξενος, δείχνει σεβασμό, είναι χαρούμενος που επέστρεψε στην Ιθάκη, συμπτώματα δειλίας και ευθυνοφοβίας, τρυφερός γιος, ευσεβής, δύσπιστος.

- ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Πανέξυπνος, διορατικός, ψύχραιμος, αποφασιστικός, ευαίσθητος, φορτισμένος συναισθηματικά.

ΕΙΡΩΝΙΑ:

1) Στίχοι 5-14: Από τις αντιδράσεις των σκυλιών ο Οδυσσέας υποθέτει πως κάποιος γνώριμος έρχεται στο καλύβι, ενώ οι αναγνώστες γνωρίζουν πως ο επισκέπτης που πλησιάζει είναι ο Τηλέμαχος.

2) Στίχοι 19-29: Ο Εύμαιος υποδέχεται τον Τηλέμαχο σαν να ήταν γιος του τη στιγμή που είναι παρών ο πραγματικός πατέρας του Τηλέμαχου.

3) Στίχοι 70-76: Ο Εύμαιος συστήνει τον Οδυσσέα στον Τηλέμαχο χρησιμοποιώντας στοιχεία της πλαστής ιστορίας που του διηγήθηκε ο Οδυσσέας.

4) Στίχοι 77-99: Ο Τηλέμαχος αρνείται να φιλοξενήσει στο παλάτι τον ίδιο τον πατέρα του.

5) Στίχοι 214-336: Ο Τηλέμαχος αρνείται να πιστέψει ότι έχει τον πατέρα του ολοζώντανο μπροστά του.


1) Στίχοι 95-97: Με τα λόγια του Τηλέμαχου προϊδεαζόμαστε για την κατοπινή συμπεριφορά των μνηστήρων απέναντι στο ζητιάνο Οδυσσέα.

2) Στίχοι 141-143: Με την αναχώρηση του Εύμαιου για το παλάτι και την παραμονή του Τηλέμαχου και του Οδυσσέα στην καλύβα προϊδεαζόμαστε για την επικείμενη αναγνώριση πατέρα και γιου.

ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΥ:

- Όταν ο Εύμαιος φεύγει για το παλάτι, η Αθηνά φανερώνεται στον Οδυσσέα, τον μεταμορφώνει σε νέο άντρα και τον προτρέπει να αποκαλυφθεί στον Τηλέμαχο.





ΡΑΨΩΔΙΑ Ψ


ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.89-175: Η Πηνελόπη συναντάει τον Οδυσσέα – Η συνάντηση διακόπτεται για να στηθεί το ψεύτικο γλέντι.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.176-381: Η αναγνώριση του Οδυσσέα από την Πηνελόπη.


- ΕΥΡΥΚΛΕΙΑ: Πιστή και αφοσιωμένη στην Πηνελόπη, υπομονετική, τρυφερή, καλοσυνάτη, επίμονη.

- ΠΗΝΕΛΟΠΗ: Δύσπιστη, επιφυλακτική, ψύχραιμη, καλοσυνάτη, πανέξυπνη.

- ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ: Ανώριμος.- ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Ψύχραιμος, κατανοεί τη δυσπιστία της

Πηνελόπης, ικανότατος στους δόλους, πανέξυπνος, πονηρός.


1) Στίχοι 136-143: Τα λόγια του Οδυσσέα μας προϊδεάζουν για την προσπάθεια των Ιθακησίων να εκδικηθούν τους νεκρούς τους (ραψωδία Ω).

2) Στίχοι 160-163: Τα λόγια του Οδυσσέα μας προϊδεάζουν για τη συνάντησή του με τον πατέρα του, Λαέρτη.

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΕΙΣ:





1) Στίχοι 136-188: Διακόπτεται η διαδικασία του αναγνωρισμού για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα με τους Ιθακήσιους που θα θελήσουν να εκδικηθούν τους νεκρούς τους.

2) Στίχοι 215-228: Διακόπτεται η διαδικασία του αναγνωρισμού για να δοθεί η ιστορία του κρεβατιού.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ν.ΚΑΒΒΑΔΙΑ




Documents

ΟΔΥΣΣΕΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ