ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΒ1 - 15/11/07 Α

Ερωτήσεις

1η Ομάδα ερωτήσεωνΝα επιλέξετε και να απαντήσετε τρεις από τις παρακάτω ερωτήσεις (4 μον. η καθεμιά) :

1) Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες :

Στήλη Α Στήλη Β

α. Εγκαίνια Κων/πολης 1. 330

β. Εκστρατείες Ηρακλείου κατά των Περσών 2. 532

γ. Πολιορκία Κων/πολης από τους Άραβες 3. 622-628

δ. Εισβολές Σλάβων στα εδάφη του Βυζαντίου 4. 717

ε. Στάση του Νίκα 5. 2ο μισό 5ου αιώνα

στ. Κατάκτηση του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους από 6. τέλη 6ου – αρχές 7ου αι.

Γερμανικά φύλα

2) Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις ή φράσεις :

α. Με το …………………………………………………………… ο Μ. Κων/νος αναγνώρισε στους χριστιανούς

ελευθερία άσκησης της λατρείας τους.

β Οι σημαντικότερες αιρέσεις που αντιμετώπισε το Βυζαντινό κράτος κατά τον 4ο και 5ο αιώνα ήταν ο

…………………………… , ο …………………………………… και ο …………………… .

γ. Η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού απέβλεπε στην ………………………………………….

………………………….. .

δ. Το λαμπρότερο κτίριο της βυζαντινής αρχιτεκτονικής στην Κων/πολη ήταν η ………………

………………… .

3) Να εξηγήσετε με λίγα λόγια τι σημαίνουν οι παρακάτω λέξεις :Στρατιωτικά κτήματα ή στρατιωτόπια , Ισλάμ

4) Τι γνωρίζετε για την κωδικοποίηση του Ρωμαϊκού δικαίου από τον Ιουστινιανό;

5) Γιατί ο Μ. Κων/νος αποφάσισε να ιδρύσει τη νέα πρωτεύουσα του κράτους του στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου;

2η ομάδα ερωτήσεωνΝα επιλέξετε και να απαντήσετε δύο από τις παρακάτω ερωτήσεις (4 μον. η καθεμιά) :

1) Αφού διαβάσετε το παράθεμα που ακολουθεί να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις :

α) Τι προέβλεπε το διάταγμα του 392 για την αρχαία θρησκεία;

β) Για ποιο λόγο ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος πήρε με το διάταγμα αυτό τόσο σκληρά μέτρα για την καταπολέμηση της

αρχαίας θρησκείας;

Απόσπασμα από το αυτοκρατορικό διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδόσιου το 392 μ.Χ.

« Κανένας απολύτως, από οποιαδήποτε τάξη ανθρώπων και αν προέρχεται, να μη σφάζει αθώα ζώα σε καμιά πόλη, για

να προσφέρει θυσία σε αναίσθητα σύμβολα. Αν κάποιος τολμήσει να θυσιάσει σφάγιο ή να κάνει μαντική με τα

εντόσθια σφαγμένου ζώου, να θεωρηθεί παραδειγματικά ένοχος εσχάτης προδοσίας, να φορτωθεί με όλες τις βαριές

κατηγορίες και να καταδικαστεί ανάλογα, ακόμη και αν δεν επιβουλεύθηκε τη ζωή των ηγεμόνων. Για τη βαρύτητα

του εγκλήματος είναι αρκετή η ίδια του η φύση, ότι δηλαδή μ’ αυτό θέλησε να καταλύσει τους νόμους.»

2) Αφού διαβάσετε το παράθεμα που ακολουθεί να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις :

α) Τι έλεγε το Κοράνι για τον πόλεμο;

β) Πώς επηρέασαν αυτές οι αντιλήψεις την εξάπλωση του Ισλάμ;

Απόσπασμα από το Κοράνι

« Να μάχεστε εναντίον αυτών που μάχονται εναντίον σας καθώς βαδίζετε στο δρόμο του Θεού, αλλά μην

αμαρτάνετε γιατί ο Θεός δεν αγαπά τους αμαρτωλούς.

Σκοτώστε τους εχθρούς σας όσες φορές τους αντιμετωπίζετε. Διώξετε τους από το μέρος που σας έδιωξαν.

Γιατί (αν και ο φόνος είναι αμαρτία) οι άδικες διώξεις είναι χειρότερες από το φόνο. Αν μάχονται εναντίον σας,

σκοτώστε τους, γιατί αυτή είναι η ανταμοιβή που αρμόζει σ’ αυτούς τους απίστους.»

3) Να εξηγήσετε γιατί η δημιουργία των θεμάτων ενίσχυσε την άμυνα του Βυζαντινού κράτους.

4) Να εξηγήσετε ποιες ήταν οι συνέπειες της εξάπλωσης των Αράβων για το Βυζάντιο και τον κόσμο της Μεσογείου γενικότερα.

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΒ1 - 15/11/07 Β

Ερωτήσεις

1η Ομάδα ερωτήσεωνΝα επιλέξετε και να απαντήσετε τρεις από τις παρακάτω ερωτήσεις (4 μον. η καθεμιά) :

1) Γιατί ο Μ. Κων/νος αποφάσισε να ιδρύσει τη νέα πρωτεύουσα του κράτους του στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου;

2) Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις ή φράσεις :

α. Με το …………………………………………………………… ο Μ. Κων/νος αναγνώρισε στους χριστιανούς

ελευθερία άσκησης της λατρείας τους.

β. Το λαμπρότερο κτίριο της βυζαντινής αρχιτεκτονικής στην Κων/πολη ήταν η ………………

………………… .

γ Οι σημαντικότερες αιρέσεις που αντιμετώπισε το Βυζαντινό κράτος κατά τον 4ο και 5ο αιώνα ήταν ο

…………………………… , ο …………………………………… και ο …………………… .

δ. Η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού απέβλεπε στην ………………………………………….

………………………….. .

3) Τι γνωρίζετε για την κωδικοποίηση του Ρωμαϊκού δικαίου από τον Ιουστινιανό;



1. Εκστρατείες Ηρακλείου κατά των Περσών α. 532

2. Εισβολές Σλάβων στα εδάφη του Βυζαντίου β. 717

3. Στάση του Νίκα γ. 2ο μισό 5ου αιώνα

4. Κατάκτηση του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους από δ. τέλη 6ου – αρχές 7ου αι.

Γερμανικά φύλα

5. Εγκαίνια Κων/πολης ε. 622-628

6. Πολιορκία Κων/πολης από τους Άραβες στ. 330

5) Να εξηγήσετε με λίγα λόγια τι σημαίνουν οι παρακάτω λέξεις :Ιερός πόλεμος , θεματικός στρατός

2η ομάδα ερωτήσεωνΝα επιλέξετε και να απαντήσετε δύο από τις παρακάτω ερωτήσεις (4 μον. η καθεμιά) :

1. Αφού διαβάσετε το παράθεμα που ακολουθεί να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις :

α) Τι προέβλεπε το διάταγμα του 392 για την αρχαία θρησκεία;

β) Για ποιο λόγο ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος πήρε με το διάταγμα αυτό τόσο σκληρά μέτρα για την καταπολέμηση της

αρχαίας θρησκείας;

Απόσπασμα από το αυτοκρατορικό διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδόσιου το 392 μ.Χ.

« Κανένας απολύτως, από οποιαδήποτε τάξη ανθρώπων και αν προέρχεται, να μη σφάζει αθώα ζώα σε καμιά πόλη, για

να προσφέρει θυσία σε αναίσθητα σύμβολα. Αν κάποιος τολμήσει να θυσιάσει σφάγιο ή να κάνει μαντική με τα

εντόσθια σφαγμένου ζώου, να θεωρηθεί παραδειγματικά ένοχος εσχάτης προδοσίας, να φορτωθεί με όλες τις βαριές

κατηγορίες και να καταδικαστεί ανάλογα, ακόμη και αν δεν επιβουλεύθηκε τη ζωή των ηγεμόνων. Για τη βαρύτητα

του εγκλήματος είναι αρκετή η ίδια του η φύση, ότι δηλαδή μ’ αυτό θέλησε να καταλύσει τους νόμους.»

2. Αφού διαβάσετε το παράθεμα που ακολουθεί να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις :

α) Τι έλεγε το Κοράνι για τον πόλεμο;

β) Πώς επηρέασαν αυτές οι αντιλήψεις την εξάπλωση του Ισλάμ;

Απόσπασμα από το Κοράνι

« Να μάχεστε εναντίον αυτών που μάχονται εναντίον σας καθώς βαδίζετε στο δρόμο του Θεού, αλλά μην

αμαρτάνετε γιατί ο Θεός δεν αγαπά τους αμαρτωλούς.

Σκοτώστε τους εχθρούς σας όσες φορές τους αντιμετωπίζετε. Διώξετε τους από το μέρος που σας έδιωξαν.

Γιατί (αν και ο φόνος είναι αμαρτία) οι άδικες διώξεις είναι χειρότερες από το φόνο. Αν μάχονται εναντίον σας,

σκοτώστε τους, γιατί αυτή είναι η ανταμοιβή που αρμόζει σ’ αυτούς τους απίστους.»

3. Να εξηγήσετε γιατί η δημιουργία των θεμάτων ενίσχυσε την άμυνα του Βυζαντινού κράτους.

4. Να εξηγήσετε ποιες ήταν οι συνέπειες της εξάπλωσης των Αράβων για το Βυζάντιο και τον κόσμο της Μεσογείου γενικότερα.

ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΠΑΓΙΩΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ Μ. ΑΣΙΑ. 1. Η διαμόρφωση της μεσαιωνικής ελληνικής βυζαντινής αυτοκρατορίας

Ερωτήσεις

1. Γιατί λέμε ότι το μεσαιωνικό ελληνικό Βυζαντινό Κράτος διαμορφώθηκε οριστικά κατά τον 8ο και 9ο μ. Χ.

αιώνα;

2. Ποιες δυναστείες βασίλευαν τα χρόνια που διαμορφώθηκε το μεσαιωνικό ελληνικό Βυζαντινό Κράτος;

3. Ποιες εξελίξεις σημειώθηκαν στα χρόνια της ισαυρικής δυναστείας και της δυναστείας του Αμορίου;

α. σταθεροποιήθηκαν τα σύνορα του Βυζαντίου στην Ανατολή και τη Δύση

β. ενισχύθηκε ο ελληνικός χαρακτήρας της αυτοκρατορίας

γ. οργανώθηκαν οι κεντρικές διοικητικές υπηρεσίες του κράτους.

δ. αναπτύχθηκαν οι θεματικοί στρατοί.

4. Ποια ήταν τα σύνορα του βυζαντινού κράτους με το χαλιφάτο κατά την ίδια περίοδο;

5. Ποιους εχθρούς αντιμετώπισε το κράτος στα Βαλκάνια και πώς;

6. Ποια ήταν η σημασία του θεματικού στρατού για τη βυζαντινή κοινωνία;

α. ο στρατηγός-διοικητής κάθε θέματος με τη δύναμη που διέθετε, απέβαινε συχνά επικίνδυνος για

την κεντρική εξουσία.

β. οι μισθοφόροι περιορίστηκαν δραστικά

γ. στη βυζαντινή ύπαιθρο κυριάρχησε η μικρή και μεσαία ιδιοκτησία.

7. Τι γνωρίζετε για την ανάκαμψη της βυζαντινής οικονομίας στα τέλη του 8ου και τις αρχές του 9ου

αιώνα;

8. Τι ήταν οι «κακώσεις», σε τι αποσκοπούσαν, ποιος τις εφάρμοσε και πότε;

ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ – Ι.1. Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα (1025-1081) )

Βασικά σημεία

Στασιμότητα στα εσωτερικά ζητήματα, υποχώρηση στα εξωτερικά

Εσωτερική κρίση

Στρατιωτική : διάλυση στόλου, θεμάτων και θεματικού στρατού, μισθοφόροι

Οικονομική : φόροι, παρακμή εμπορίου

Κοινωνική : ταραχές και εξεγέρσεις των επαρχιακών αγροτικών πληθυσμών

Πολιτική : αστάθεια στην εξουσία

Νέοι εχθροί

Ανατολή : Σελτζούκοι Τούρκοι

Δύση : Νορμανδοί

Βορράς : Ούγγροι, Σέρβοι

1071 : Το Βυζάντιο χάνει τα εδάφη του στην Ιταλία και στην Αρμενία, οι Σελτζούκοι εγκαθίστανται

στη Μικρά Ασία.

Ερωτήσεις

1) Σε ποια κατάσταση βρίσκεται το βυζαντινό κράτος όταν πεθαίνει ο Βασίλειος Β;

2) Γιατί το βυζαντινό κράτος πήρε μέτρα αποστρατιωτικοποίησης; Ποια ήταν αυτά τα μέτρα;

3) Γιατί οδηγήθηκαν σε εξεγέρσεις οι επαρχιακοί αγροτικοί πληθυσμοί;

4) Τι γνωρίζετε για την εξάπλωση των Σελτζούκων στη Μικρά Ασία;

5) Ποιες ήταν οι αιτίες της ήττας στο Ματζικέρτ;

6) Πώς έχασε τις ιταλικές του κτήσεις το Βυζάντιο και πότε;

7) Γιατί το έτος 1071 είναι μια σημαντική χρονολογία στην ιστορία του Βυζαντίου;

8) Ποιο χαρακτηρισμό μπορούμε να δώσουμε σ’ αυτήν την ιστορική περίοδο του Βυζαντίου (1025-1081) ;

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Β΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΟΜΑΔΑ Α΄

Να επιλέξετε τρεις από τις παρακάτω ερωτήσεις.

1) Να κατατάξετε τις παρακάτω κοινωνικές ομάδες ανάλογα με τη δύναμή τους (από τον ισχυρότερο ως το λιγότερο

ισχυρό) στην αγροτική και αστική κοινωνία του Βυζαντίου κατά τον 9ο και 10ο αιώνα.

(4 μον.)

Πένητες, ναύκληροι-εμποροβιοτέχνες-τραπεζίτες, ευγενείς, ακτήμονες γεωργοί, δήμοι, πάροικοι, ελεύθεροι

γαιοκτήμονες.

2) Να αντιστοιχίσετε να γεγονότα της αριστερής στήλης με τα ονόματα της δεξιάς :

α. έναρξη της εικονομαχίας 1. Όθων Α΄

β. ξαναπήρε από τους Σελτζούκους τη Μ. Ασία 2. Βασίλειος Β΄

γ.μετριοπαθής πολιτική ενάντια στους Γερμανούς 3. Αλέξιος Α΄ Κομνηνός

δ. στέφθηκε από τον πάπα αυτοκράτωρ Ρωμαίων 4. Μανουήλ Κομνηνός

ε. αποκατάσταση των εικόνων 5. Ιωάννης Τζιμισκής

στ. έδωσε πρώτος προνόμια στους Βενετούς 6. Λέων Γ΄ Ισαυρος

ζ. εκστρατεία καταστροφής των μονών που ήταν 7. Ειρήνη η Αθηναία

προπύργια εικονολατρίας

η. ήττα στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας 8. Κων/νος Ε΄ Ισαυρος

(4 μον.)

3) Να εντοπίσετε αν οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λανθασμένες. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

στην 1η και την 3η :

α) Οι χρονολογίες 1071 και 1204 στάθηκαν καθοριστικές για το Βυζάντιο.

β) Η 2η και 3η σταυροφορία είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία για τους Δυτικούς.

γ) Στη Δ΄ σταυροφορία κυριάρχησαν τα θρησκευτικά κίνητρα

(4 μον.)

4) Να εξηγήσετε τι σημαίνουν οι όροι : εικονομαχία, σταυροφορίες.

(4 μον.)

5) Η σημασία της ήττας των Βυζαντινών στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας (1176)

(4 μον.)

ΟΜΑΔΑ Β΄

Να επιλέξετε δύο από τις παρακάτω ερωτήσεις.

1) Να εξηγήσετε για ποιους κατά τη γνώμη σας λόγους ένας σταυροφόρος από τη Δύση θα ήθελε να πολεμήσει

στην Ανατολή. (4 μον.)

2) Να εξηγήσετε ποια ήταν κατά τη γνώμη σας τα αίτια της Εικονομαχίας (4 μον.)

3) Με βάση το κείμενο της πηγής και τις γνώσεις σας από το βιβλίο, να εξηγήσετε ποια σημασία είχε για το

κράτος η διατήρηση και προστασία της τάξης των ελεύθερων αγροτών από την αρπακτική συμπεριφορά των

δυνατών. (4 μον.)

4) Με βάση το κείμενο της πηγής και τις γνώσεις σας από το βιβλίο, να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις :

(4 μον.)

α) Γιατί ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός ζήτησε την βοήθεια των Ιταλών;

β) Σε ποιους απευθύνθηκε για βοήθεια; Με ποιο επιχείρημα τους έπεισε;

γ) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των προσπαθειών του για το Βυζάντιο αλλά και για τους Δυτικούς;

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Β΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΟΜΑΔΑ Α΄

Να επιλέξετε τρεις από τις παρακάτω ερωτήσεις.



1.Ήττα στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας α. 1204

2.Ήττα στο Ματζικέρτ β.726

3.Έναρξη της εικονομαχίας γ.1176

4.Αποκατάσταση των εικόνων δ.1095

5.Α΄ σταυροφορία ε.1071

6.Δ΄ σταυροφορία στ.843 (4 μον.)

2) Να αντιστοιχίσετε να γεγονότα της αριστερής στήλης με τα ονόματα της δεξιάς :

α. έναρξη της εικονομαχίας 1. Όθων Α΄

β. ξαναπήρε από τους Σελτζούκους τη Μ. Ασία 2. Βασίλειος Β΄

γ.μετριοπαθής πολιτική ενάντια στους Γερμανούς 3. Αλέξιος Α΄ Κομνηνός

δ. στέφθηκε από τον πάπα αυτοκράτωρ Ρωμαίων 4. Μανουήλ Κομνηνός

ε. αποκατάσταση των εικόνων 5. Ιωάννης Τζιμισκής

στ. έδωσε πρώτος προνόμια στους Βενετούς 6. Λέων Γ΄ Ισαυρος

ζ. εκστρατεία καταστροφής των μονών που ήταν 7. Ειρήνη η Αθηναία

προπύργια εικονολατρίας

η. ήττα στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας 8. Κων/νος Ε΄ Ισαυρος

(4 μον.)

3) Να εντοπίσετε αν οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λανθασμένες. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

στην 1η και την 2η :

α)Οι Δυτικοί ξεκίνησαν την πρώτη σταυροφορία με σκοπό την απελευθέρωση της Μικράς Ασίας από τους

Σελτζούκους..

β)Τα λατινικά κράτη επί Λατινοκρατίας στο Βυζάντιο ήταν η αυτοκρατορία της Νίκαιας, το δεσποτάτο της

Ηπείρου και η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.

γ) Στη Δ΄ σταυροφορία κυριάρχησαν τα οικονομικά κίνητρα

δ) Αποτέλεσμα της Δ΄ σταυροφορίας ήταν η απελευθέρωση των Αγίων Τόπων.

(4 μον.)

4) Να εξηγήσετε τι σημαίνουν οι όροι : γαζήδες, δυνατοί

(4 μον.)

5) Ποια ήταν οι συνέπειες της άλωσης της Πόλης από τους Τούρκους για τους Έλληνες αλλά και τους Δυτικούς

γενικά; (4 μον.)

ΟΜΑΔΑ Β΄ Να επιλέξετε δύο από τις παρακάτω ερωτήσεις :

1) Ποιες ήταν κατά τη γνώμη σας οι συνέπειες της εικονομαχίας στην κοινωνία του Βυζαντίου; (4 μον.)

2) Οι αγγελιοφόροι του έκπτωτου Βυζαντινού αυτοκράτορα της δυναστείας των Αγγέλων προς τους σταυροφόρους :

Την 1-1-1203 ξαναγύρισαν οι αγγελιοφόροι από τη Γερμανία και είπαν : «Κύριοι, παραγγέλνει ο βασιλιάς, θα σας στείλω τον αδελφό της γυναίκας μου. Πριν απ’ όλα, αν δώσει ο Θεός και του επιστρέψετε την κληρονομιά του, θα κάνει όλη την αυτοκρατορία της Ρωμανίας να υπακούει στη Ρώμη, απ’ όπου αυτή χωρίστηκε. Ύστερα ξέρει πως έχετε ξοδέψει τα χρήματά σας και πως είσαστε φτωχοί. Εκείνος θα σας δώσει 200.000 αργυρά μάρκα και τροφές για όλο το στρατό και μικρούς και μεγάλους. Και θα έλθει ο ίδιος προσωπικά μαζί σας στη γη της Βαβυλώνας (Αίγυπτος) ή θα στείλει εκεί, αν το κρίνετε καλύτερο, 10.000 άνδρες με δικά του έξοδα για ένα χρόνο».Έτσι πήγαν στο κατάλυμα του δόγη και κάλεσαν τους αγγελιοφόρους και έκλεισαν τη συμφωνία με τους προαναφερόμενους όρους, με όρκους και σφραγισμένα έγγραφα. Αφού διαβάσετε την παραπάνω πηγή και με βάση και τις πληροφορίες του βιβλίου σας να απαντήσετε στις εξής ερωτήσεις : α) Τι περιλάμβανε η συμφωνία που κλείστηκε μεταξύ των Αγγέλων και των σταυροφόρων ;β)Ποιο ήταν τελικά το αποτέλεσμα της συμφωνίας αυτής για το Βυζάντιο; (4 μον.)

3) Ο στρατός του Ρωμανού Δ΄ Διογένη που ηττήθηκε στο Ματζικέρτ : Ο αυτοκράτορας ξεκίνησε για την εκστρατεία βιαστικά, με στρατό που δεν άρμοζε σε αυτοκράτορα των Ρωμαίων, αλλά ήταν χαρακτηριστικός των καιρών, αφού αποτελούνταν από Βουλγάρους, Ούζους και άλλους ξένους που έτυχε να βρίσκονται εκεί, όπως Φράγκους και Βάραγγους. Όλοι αυτοί δεν ήταν παρά λίγοι άντρες, τσακισμένοι από τη φτώχεια και το άγχος και άοπλοί. Επειδή για πολλά χρόνια κανένας αυτοκράτορας δεν είχε επιχειρήσει εκστρατεία, οι στρατιώτες ήταν άσχετοι και άχρηστοι και στερημένοι από μισθό και τις συνηθισμένες προμήθειες. Ήταν δειλοί και φυγόμαχοι και φαίνονταν ανίκανοι για οποιαδήποτε γενναία πράξη. Αντίθετα, οι στρατιώτες του εχθρού ήταν τολμηροί, επίμονοι, πεπειραμένοι και γενικά κατάλληλοι για πόλεμο. Με βάση την παραπάνω πηγή και τις πληροφορίες του βιβλίου σας να εξηγήσετε ποια ήταν τα αίτια της ήττας του Βυζαντίου στο Ματζικέρτ. (4 μον.)

4) Για ποιους λόγους κατά τη γνώμη σας προσπάθησαν οι βυζαντινοί αυτοκράτορες του 10ου αιώνα να

περιορίσουν την ισχύ των Δυνατών; (4 μον.)


Προτεινόμενα θέματα για εργασίες

1) Δύο ομάδες μαθητών αναλαμβάνουν τους ρόλους εκπροσώπων των δύο εκκλησιών (Δύσης-Ανατολής) και υποστηρίζουν επιχειρήματα υπέρ και κατά των ενεργειών τους που οδήγησαν στο Σχίσμα. (παιχνίδι ρόλων)

2) Συγκέντρωση εικόνων και σχολιασμός έργων βυζαντινής ή αραβικής τέχνης. (έρευνα)3) Δύο μαθητές ή δύο ομάδες μαθητών επιχειρηματολογούν υπέρ και κατά της λατρείας των εικόνων. (παιχνίδι

ρόλων)4) Κατάρτιση πίνακα αυτοκρατόρων της περιόδου της μεγάλης ακμής του Βυζαντίνου (717-1025) και του έργου

τους, κατά κατηγορία (στρατιωτικά, πολιτικά, πολιτιστικά). (έρευνα).5) Ένας χωρικός από τη Δύση εξηγεί τους λόγους για τους οποίους συμμετέχει σε μια σταυροφορία. Περιγράφει

τους στόχους, τις προσδοκίες του και την εμπειρία του μέσα από την επαφή του με το βυζαντινό και τον αραβικό πολιτισμό.(δραματοποίηση).

6) Συγκέντρωση, παρουσίαση και σχολιασμός σχεδίων και εικαστικών έργων από τους ναούς του Μυστρά. (έρευνα).

7) Ένας ακτήμονας αγρότης της εποχής των Μακεδόνων περιγράφει τη ζωή του και τα προβλήματά του. (δραματοποίηση)

8) Επιχειρηματολογία υπέρ και κατά της λατινικής βοήθειας και παρουσίας στην Πόλη, παραμονές της Άλωσης. (παιχνίδι ρόλων).

9) Συγκέντρωση και παρουσίαση χαρακτηριστικών εικόνων και κειμένων που αναφέρονται στην καθημερινή ζωή των Βυζαντινών (γέννηση, γάμος, θάνατος, γιορτές, διασκέδαση, διατροφικές συνήθειες, ένδυση κλπ). (έρευνα).

10) Οι πρώτες μεγάλες εφευρέσεις των νεότερων χρόνων και οι συνέπειές τους. (έρευνα).

ΕναλλακτικάΜηχανή του χρόνου.Ποιο γεγονός της χιλιόχρονης βυζαντινής ιστορίας βρίσκετε τόσο ενδιαφέρον και σημαντικό ώστε θα θέλατε να ζήσετε από κοντά, ή ποιο πρόσωπο της βυζαντινής ιστορίας θα θέλατε να γνωρίσετε και να μιλήσετε μαζί του, ή σε ποιον χώρο (μνημείο, πόλη) του βυζαντίου θα θέλατε να βρεθείτε και να γνωρίσετε, αν υποθέσουμε ότι είχατε την δυνατότητα μέσα από μια φανταστική μηχανή του χρόνου; Επιλέξτε ένα γεγονός ή πρόσωπο και αφηγηθείτε τις εντυπώσεις σας από αυτό, αιτιολογώντας την επιλογή σας. .

ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. ΚΕΦ. 6ο : Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ (5ος-10ος αι. μ.Χ.). Ενότητες 1,2 : Οι συνέπειες της μετανάστευσης των γερμανικών φύλων για την Ευρώπη – Ο Καρλομάγνος και η εποχή του.

4ος – 5ος αι. μ.Χ. : μεγάλη μετανάστευση των λαών στη Δυτική Ευρώπη – κατάλυση του Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους το 476.Ούνοι : γρήγορα απωθήθηκανΓερμανικά Φύλα: εγκαταστάθηκαν οριστικά και έφτιαξαν βασίλεια.

Βασίλεια γερμανικών φύλων1) Οστρογοτθικό : Ιταλία – καταλύθηκε τον 6ο αι. από τον Ιουστινιανό.2) Βησιγοτθικό : Ισπανία – καταλύθηκε τον 8ο αι. από Άραβες.3) Φραγκικό : στην περιοχή από τον ποταμό Ρήνο ως τα Πυρηναία όρη –

εγκαταστάθηκε οριστικά με τη στήριξη του Πάπα και έγινε από τα πιο ισχυρά χριστιανικά βασίλεια της Δύσης.

Οργάνωση και εξέλιξη του Φραγκικού Βασιλείου

Δύο σημαντικές δυναστείες :α) Μεροβίγγειοι : 5ος – 8ος αι.β) Καρολίδες : 8ος αι.- 10ο αι. Ενισχύθηκαν από τον Πάπα και ανταπέδωσαν τη βοήθεια με την παραχώρηση ιταλικών εδαφών στον Πάπα. Έτσι ιδρύθηκε το κράτος του Βατικανού.

Σημαντικές χρονολογίες και εξελίξεις της δυναστείας των Καρολιδών :

1) 800 μ.Χ. : ο Καρλομάγνος, ο σημαντικότερος βασιλιάς των Φράγκων, επέκτεινε το κράτος του και στέφθηκε αυτοκράτορας του Ρωμαϊκού Κράτους. Αυτό το γεγονός στάθηκε η απαρχή της σύγκρουσης Δύσης και Βυζαντίου, καθώς οι βυζαντινοί θεωρούσαν τον αυτοκράτορά τους ως τον μοναδικό κληρονόμο και συνεχιστή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.Ο Καρλομάγνος ανέπτυξε ιδιαίτερα την κρατική οργάνωση, την οικονομία και τον πολιτισμό (Καρολίδεια αναγέννηση).

2) 843 μ.Χ. : θάνατος Καρλομάγνου – Συνθήκη του Βερντέν : το φραγκικό κράτος διασπάστηκε σε τρία βασίλεια : α) σημερινή Γερμανίαβ) σημερινή Γαλλίαγ) σημερινή Ελβετία-Βέλγιο-κεντρική Ιταλία.Η συνθήκη του Βερντέν στάθηκε η απαρχή της δημιουργίας της νεώτερης Ευρώπης.

3) 9ος αι. : εισβολή Νορμανδών και Σαρακηνών.Κοινωνία – πολιτική οργάνωση – πολιτισμός Φραγκικού Βασιλείου

1) Οτιδήποτε υπήρχε στην επικράτεια των ηγεμόνων (κτήματα, κάτοικοι) ανήκε σε αυτούς και μετά το θάνατό τους το βασίλειο μοιραζόταν ανάμεσα στα παιδιά τους.

2) Πόλεμοι – ανασφάλεια : οι συνθήκες αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τα πιο αδύναμα άτομα να συσπειρώνονται υπό την προστασία ενός ισχυρού άνδρα, λαϊκού ή εκκλησιαστικού άρχοντα.

3) Σημαντικός ήταν ο ρόλος της Εκκλησίας και των αρχόντων της – επίσκοποι.4) Αναπτύχθηκαν τα κλασικά γράμματα και η ρωμαϊκή παράδοση.

φεουδαρχία. Οικονομικό και κοινωνικό σύστημα της μεσαιωνικής περιόδου, που στηρίζεται στη μεγάλη γαιοκτησία. Η φεουδαρχία εμφανίσθηκε στην Ευρώπη τον 9ο αιώνα και από τα μέσα του 13ου άρχισε να παρακμάζει.

Τα χαρακτηριστικά της φεουδαρχίας

Οι διάφορες κοινωνικές ομάδες συνδέθηκαν μεταξύ τους με δεσμούς αλυσιδωτής εξάρτησης. Οι ιεραρχικά ανώτεροι άρχοντες παραχωρούσαν σε άλλους ευνοούμενους υποτελείς γαίες, δηλ. εκτάσεις γης (φέουδα) και απαιτούσαν ως αντάλλαγμα πίστη, υποταγή και παροχή ορισμένων υπηρεσιών. Οι άρχοντες με τη σειρά τους είχαν την υποχρέωση να παρέχουν στους υποτελείς προστασία και κάθε είδους βοήθεια. Από τη λέξη φέουδο το κοινωνικό σύστημα ονομάστηκε φεουδαρχία και οι άρχοντες αποκλήθηκαν φεουδάρχες.

11 ος -15 ος αιώνας Πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές

Από τον 11ο αιώνα άρχισαν να σημειώνονται οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές μεταβολές, οι οποίες κορυφώθηκαν τον 15ο αιώνα. Πιο συγκεκριμένα : Εφαρμόστηκαν τεχνικές καινοτομίες στη γεωργία με αποτέλεσμα την

αύξηση της γεωργικής παραγωγής και συνακόλουθη αύξηση του πληθυσμού. Αναπτύχθηκαν οι πόλεις, που έγιναν κέντρα του εμπορίου, της βιοτεχνίας,

των τραπεζικών εργασιών και της τεχνολογίας. Στα νέα αστικά κέντρα οι έμποροι, οι βιοτέχνες, οι τραπεζίτες και γενικά

όσοι ασχολούνται με τις νέες οικονομικές δραστηριότητες συνδέονται με κοινά συμφέροντα και συγκροτούν μια νέα κοινωνική ομάδα, την αστική τάξη.

Η αστική τάξη σταδιακά περιορίζει τα φεουδαρχικά δικαιώματα και προνόμια στα αστικά κέντρα και ενισχύει το δικό της ρόλο στη διακυβέρνηση των πόλεων.

Γεννιούνται νέα κράτη στη δυτική Ευρώπη.


ΚΕΦ.6ο, Ι.3. Η φεουδαρχία στη Δυτική Ευρώπη

Ερωτήσεις

1) Μέσα σε ποιες συνθήκες διαμορφώθηκε η φεουδαρχία;

2) Τι σημαίνουν οι όροι : φέουδο, φεουδαρχία, φεουδάρχες, βασάλοι;

3) Τι ήταν η τελετή της περιβολής;

4) Ποιες ήταν οι τρεις τάξεις που αναγνώριζε η φεουδαρχική κοινωνία;

5) Τι ήταν οι ιππότες και σε ποια τάξη ανήκαν;

6) Τι ήταν οι ελεύθεροι γεωργοί και οι πάροικοι και σε ποια τάξη ανήκαν;

7) Ποιες ήταν οι υποχρεώσεις των χωρικών προς τον κύριο του φέουδου;

8) Από πότε μέχρι πότε επικράτησε η φεουδαρχία στην Ευρώπη;

9) Ποιες ήταν οι συνέπειες της φεουδαρχίας στην κρατική εξουσία;

10) Δώστε τρία παραδείγματα φεουδαρχών που έγιναν τελικά βασιλείς.

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ

Ερωτήσεις ομάδας ΑΝα επιλέξετε τρεις από τις πέντε ερωτήσεις


Στήλη Α Στήλη Β1. εγκαίνια Κων/πολης α. 3302. Μάχη στο Ματζικέρτ β. 3953. Στάση του Νίκα γ. 532 4. Άλωση της Κων/πολης από τους Φράγκους δ. 7265. Έναρξη Εικονομαχίας ε. 843 6. Διάσπαση Ρωμαϊκού Κράτους σε Ανατολικό και Δυτικό στ. 10717. Άλωση της Κων/πολης από τους Τούρκους ζ. 12048. Πανηγυρική αποκατάσταση και αναστήλωση των εικόνων η. 1453

2) Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας μόνο στην 1η και την 3η πρόταση.1. Μια σημαντική αλλαγή που συνέβη κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ηρακλείου ήταν η ολοκλήρωση

του εξελληνισμού της κρατικής διοίκησης. (αιτιολόγηση)2. Ο Μ. Κων/νος αποφάσισε να ιδρύσει την Κων/πολη επειδή οι Χριστιανοί ήταν περισσότεροι στην Δύση.3. Η εξάπλωση των αράβων στη Μεσόγειο εξασφάλισε την ενότητα του Μεσογειακού χώρου. (αιτιολόγηση).4. Η Αυτοκρατορία της Νίκαιας ήταν ένα από τα Λατινικά κράτη κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας.5. Κατά τη διάρκεια του 10ου αιώνα εμφανίστηκε η ισχυρότερη κοινωνική τάξη του Βυζαντίου, οι Δυνατοί. 6. Από τον 11ο αιώνα άρχισαν να εφαρμόζονται στη Δύση τεχνικές καινοτομίες στη γεωργία που είχαν ως

αποτέλεσμα την αύξηση της αγροτικής παραγωγής και την αύξηση του πληθυσμού.3) Τι ήταν το υγρό πυρ; Με τη βοήθεια του παραθέματος που ακολουθεί να εξηγήσετε ποιοι ήταν οι τρόποι

χρήσης του.Απόσπασμα από τα Ναυμαχικά του Λέοντος ΣΤ΄

Και ο δρόμωνας (βυζαντινό πολεμικό πλοίο) τις έχει σε κάθε περίπτωση μπροστά στην πλώρη σιφώνιο, φτιαγμένο από χαλκό, με τον οποίο να εκτοξεύει το υγρόν πυρ κατά των εχθρών

Εμεις συμβουλεύουμε να εκτοξεύονται και χύτρες γεμάτες με υγρόν πυρ, κατά τη μέθοδο συσκευασίας που υποδείχτηκε πιο πάνω όταν συντριβούν οι χύτρες, τα πλοία των εχθρών θα αρπάξουν εύκολα φωτιά.

Πρέπει να χρησιμοποιείται και μια άλλη μέθοδος : η ρίψη με το χέρι μικρών σιφωνίων, των χειροσιφώνων, που τα κρατούν οι στρατιώτες πίσω από τις σιδερένιες ασπίδες τις. […] Μ’ αυτά το υγρόν πυρ θα εκτοξεύεται καταπρόσωπα τις εχθρούς.

4) Τι γνωρίζετε για τον θεματικό στρατό; (περιεχόμενο του όρου, τις τον αποτελούσαν, χρόνος και σκοπός τις δημιουργίας του, χρόνος και αιτίες τις διάλυσής του) 5) Τι ήταν οι σταυροφορίες και ποιοι παράγοντες επηρέασαν την διαμόρφωσή τις;Ερωτήσεις ομάδας ΒΝα επιλέξετε δύο από τις τέσσερις ερωτήσεις1) «Συνολικά η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού Α΄ ήταν σύμφωνη με τη Ρωμαϊκή παράδοση και πολύ φιλόδοξη αλλά ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους» : συμφωνείτε με τη διαπίστωση αυτή; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

2) Με τη βοήθεια των ακόλουθων παραθεμάτων να απαντήσετε στην εξής ερώτηση : pοια ήταν τα επιχειρήματα των εικονομάχων και με ποιον τρόπο τα αντέκρουαν οι εικονολάτρες; Α. « Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα. Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο Θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του Θεού». (Από επιστολή του Λέοντος Γ΄ στον πάπα Γρηγόριο Β΄)Β. « Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη, τον κάλαμο και τον σπόγγο, με τα οποία οι θεοκτόνοι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, γιατί όλα αυτά στάθηκαν όργανα του έργου της σωτηρίας των ανθρώπων, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν ο0ι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη

δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο τον σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι, αν καταστραφεί το εκτύπωμα ενός σταυρού που είναι κατασκευασμένος από ξύλο, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά. Το ίδιο συμβαίνει και με το ξύλο των εικονισμάτων, όταν αυτά καταστραφούν».(Ιωάννης Δαμασκηνός, Περί εικόνων, Λόγος δεύτερος, κεφ. 19)

3) Ποιες ήταν κατά τη γνώμη σας οι κυριότερες συνέπειες της Άλωσης της Κων/πολης από τους Τούρκους;

4) Με τη βοήθεια του παραθέματος που ακολουθεί και των γνώσεων από το βιβλίο σας να απαντήσετε στην παρακάτω ερώτηση : ποιες ήταν οι σχέσεις ανάμεσα στους φεουδάρχες και τους χωρικούς στη Δύση από τον 8 ο ως τον 13ο αιώνα;«Όπως είναι γνωστό σε όλους, επειδή μου λείπουν τα απαραίτητα χρήματα για τη διατροφή και την ενδυμασία μου, ζήτησα τον οίκτο σας και η καλοσύνη σας μου επέτρεψε να μπω κάτω από την εξουσία και προστασία σας. Σε αμοιβή αναλάβατε τη διατροφή και την ενδυμασία μου. Ενώ εγώ ανέλαβα να σας υπηρετώ και να σας τιμώ με όλες μου τις δυνάμεις. Για όλη μου τη ζωή είμαι δεμένος με την υποχρέωση να σσας υπηρετώ και να σας σέβομαι, όπως ταιριάζει σε ελεύθερο άνθρωπο, και σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μου δεν έχω δικαίωμα να αποσπασθώ από την εξουσία σας». (Απόσπασμα από γραπτή συμφωνία του 8ου αιώνα μεταξύ ενός πτωχού ανθρώπου και ενός γαιοκτήμονα).

Καλή επιτυχία!

Δ/ΝΣΗ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Ν. ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2008

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 17/06/08

Ερωτήσεις ομάδας ΑΝα επιλέξετε τρεις από τις πέντε ερωτήσεις (όλες είναι ισοδύναμες, από 4 μονάδες η καθεμιά).

1) Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες : Στήλη Α Στήλη Β1. Εγκαίνια Κων/πολης α. 3302. Μάχη στο Ματζικέρτ β. 3953. Στάση του Νίκα γ. 532 4. Άλωση της Κων/πολης από τους σταυροφόρους δ. 7265. Έναρξη Εικονομαχίας ε. 843 6. Διάσπαση Ρωμαϊκού Κράτους σε Ανατολικό και Δυτικό στ. 10717. Άλωση της Κων/πολης από τους Τούρκους ζ. 12048. Πανηγυρική αποκατάσταση και αναστήλωση των εικόνων η. 1453

2) Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας μόνο στην 1η και την 3η πρόταση.

1. Μια σημαντική αλλαγή που συνέβη κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ηρακλείου ήταν η ολοκλήρωση του εξελληνισμού της κρατικής διοίκησης. (αιτιολόγηση)

2. Ο Μ. Κων/νος αποφάσισε να ιδρύσει την Κων/πολη επειδή οι Χριστιανοί ήταν περισσότεροι στην Δύση.3. Η εξάπλωση των Αράβων στη Μεσόγειο εξασφάλισε την ενότητα του Μεσογειακού χώρου.

(αιτιολόγηση).4. Η Αυτοκρατορία της Νίκαιας ήταν ένα από τα Λατινικά κράτη κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας.5. Κατά τη διάρκεια του 10ου αιώνα εμφανίστηκε η ισχυρότερη κοινωνική τάξη του Βυζαντίου, οι Δυνατοί.

6. Από τον 11ο αιώνα άρχισαν να εφαρμόζονται στη Δύση νέες τεχνικές στη γεωργία που είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της γεωργικής παραγωγής και την αύξηση του πληθυσμού.

3) Τι ήταν το υγρόν πυρ; Με τη βοήθεια του παραθέματος που ακολουθεί να εξηγήσετε ποιοι ήταν οι τρόποι χρήσης του.

Απόσπασμα από τα Ναυμαχικά του Λέοντος ΣΤ΄Και ο δρόμωνας (βυζαντινό πολεμικό πλοίο) ας έχει σε κάθε περίπτωση μπροστά στην πλώρη σιφώνιο, φτιαγμένο από χαλκό, με τον οποίο να εκτοξεύει το υγρόν πυρ κατά των εχθρών. Εμεις συμβουλεύουμε να εκτοξεύονται και χύτρες γεμάτες με υγρόν πυρ, κατά τη μέθοδο συσκευασίας που υποδείχτηκε πιο πάνω όταν συντριβούν οι χύτρες, τα πλοία των εχθρών θα αρπάξουν εύκολα φωτιά. Πρέπει να χρησιμοποιείται και μια άλλη μέθοδος : η ρίψη με το χέρι μικρών σιφωνίων, των χειροσιφώνων, που τα κρατούν οι στρατιώτες πίσω από τις σιδερένιες ασπίδες τους. […] Μ’ αυτά το υγρόν πυρ θα εκτοξεύεται καταπρόσωπα στους εχθρούς.

4) Τι γνωρίζετε για τον θεματικό στρατό; (περιεχόμενο του όρου, ποιοι τον αποτελούσαν, πώς ζούσαν, χρόνος και σκοπός της δημιουργίας του, χρόνος και αιτίες τις διάλυσής του)

5) Τι ήταν οι σταυροφορίες και ποιοι παράγοντες επηρέασαν την διαμόρφωσή τους;

Ερωτήσεις ομάδας ΒΝα επιλέξετε δύο από τις τέσσερις ερωτήσεις (όλες είναι ισοδύναμες, από 4 μονάδες η καθεμιά).

1) «Συνολικά η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού Α΄ ήταν σύμφωνη με τη Ρωμαϊκή παράδοση και πολύ φιλόδοξη, αλλά ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους» : συμφωνείτε με τη διαπίστωση αυτή; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

2) Με τη βοήθεια των ακόλουθων παραθεμάτων να απαντήσετε στην εξής ερώτηση : ποια ήταν τα επιχειρήματα των εικονομάχων και με ποιον τρόπο απαντούσαν σ’ αυτά οι εικονολάτρες;

Α. « Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα. Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο Θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του Θεού». (Από επιστολή του Λέοντος Γ΄ στον πάπα Γρηγόριο Β΄)

Β. « Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη, τον κάλαμο και τον σπόγγο, με τα οποία οι θεοκτόνοι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, γιατί όλα αυτά στάθηκαν όργανα του έργου της σωτηρίας των ανθρώπων, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο τον σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι, αν καταστραφεί το εκτύπωμα ενός σταυρού που είναι κατασκευασμένος από ξύλο, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά. Το ίδιο συμβαίνει και με το ξύλο των εικονισμάτων, όταν αυτά καταστραφούν».(Ιωάννης Δαμασκηνός, Περί εικόνων, Λόγος δεύτερος, κεφ. 19)

3) Ποιες ήταν κατά τη γνώμη σας οι κυριότερες συνέπειες της Άλωσης της Κων/πολης από τους Τούρκους;

4) Με τη βοήθεια του παραθέματος που ακολουθεί και των γνώσεων από το βιβλίο σας να απαντήσετε στην παρακάτω ερώτηση : ποιες ήταν οι σχέσεις ανάμεσα στους φεουδάρχες και τους χωρικούς στη Δύση κατά τον 8ο αιώνα;

«Όπως είναι γνωστό σε όλους, επειδή μου λείπουν τα απαραίτητα χρήματα για τη διατροφή και την ενδυμασία μου, ζήτησα τον οίκτο σας και η καλοσύνη σας μου επέτρεψε να μπω κάτω από την εξουσία και προστασία σας. Σε αμοιβή αναλάβατε τη διατροφή και την ενδυμασία μου. Ενώ εγώ ανέλαβα να σας υπηρετώ και να σας τιμώ με όλες μου τις δυνάμεις. Για όλη μου τη ζωή είμαι δεμένος με την υποχρέωση να σας υπηρετώ και να σας σέβομαι, όπως ταιριάζει σε ελεύθερο άνθρωπο, και σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μου δεν έχω δικαίωμα να αποσπασθώ από την εξουσία σας». (Απόσπασμα από γραπτή συμφωνία του 8ου αιώνα μεταξύ ενός πτωχού ανθρώπου και ενός γαιοκτήμονα).


ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΤΜΗΜΑ Β4 26/10/09

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :

Ερώτηση 1η

Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες. Δύο στοιχεία της στήλης Α περισσεύουν.

Στήλη Α Στήλη Β1. Αγία Σοφία 2. ανάκτηση του Τιμίου Σταυρού α. Ιουστινιανός3. Χριστόγραμμα 4. νίκησε τους Βανδάλους5. νίκησε τους Αβάρους β. Ηράκλειος6. ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία7. στρατηγός-αυτοκράτωρ8. αναγνώρισε το δικαίωμα άσκησης της

χριστιανικής λατρείας.

1. ……………. 2. …………… 3. …………… 4. ………………

5. …………….. 6. …………… 7. …………… 8. ……………..

Ερώτηση 2ηΝα συμπληρώσετε τα κενά :

1. Η Αγία Σοφία εκπροσωπεί το νέο ρυθμό

…………………………………………………………………………………………

που προήλθε από το συνδυασμό δύο ρωμαϊκών ρυθμών :

……………………………………………………………

…………………………………………………… και

…………………………………………………………………………………………………. .

Αρχιτέκτονές της ήταν

………………………………………………………………………………………………………………

…… .

2. Ο Ιουστινιανός το 532 μ.Χ. κατέστειλε την εξέγερση των

…………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………… που ονομάστηκε

……………………………………………………………………………………………. .

3. Ο Ηράκλειος στη μάχη της ……………………………………. (627) πέτυχε να

συντρίψει τους ………………………………….…. και να ανακτήσει όλες τις

βυζαντινές επαρχίες στην Εγγύς Ανατολή.

Ερώτηση 3η

Νεαρές - θέματα : α) τι ήταν; β) πότε δημιουργήθηκαν και από ποιον;

Ερώτηση 4η

«Συνολικά η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού Α΄ ήταν σύμφωνη με τη ρωμαϊκή παράδοση και πολύ φιλόδοξη, αλλά ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους».Συμφωνείτε με το παραπάνω συμπέρασμα; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας.

Ερώτηση 5η

Με τη βοήθεια των παραθεμάτων που ακολουθούν και των πληροφοριών του βιβλίου σας να εξηγήσετε ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στη νίκη του Ηρακλείου κατά των Περσών.

Δύο αποσπάσματα του χρονογράφου Θεοφάνη που αναφέρονται στο ξεκίνημα του Ηρακλείου κατά των Περσών.

(α) Αυτό το έτος (622) στις 4 του Απριλίου ο βασιλιάς Ηράκλειος, αφού γιόρτασε το Πάσχα, αμέσως τη δεύτερη μέρα (του Πάσχα) το απόγευμα ξεκίνησε κατά της Περσίας. Είχε πάρει, επειδή δεν είχε οικονομικούς πόρους, τα χρήματα των εκκλησιαστικών ιδρυμάτων ως δάνειο, πήρε και από τη μεγάλη εκκλησία (Αγία Σοφία) τα πολυκάνδηλα και άλλα λειτουργικά σκεύη και έκοψε νομίσματα πολλά. (β) …. πήρε ο βασιλιάς στα χέρια του τη μορφή (εικόνα) του Θεανθρώπου, την οποία δεν είχαν ζωγραφίσει χέρια … και έχοντας πίστη στο θεοζωγραφισμένο αυτό τύπο (εικόνα) έκανε αρχή των αγώνων … αφού διαβεβαίωσε το λαό ότι μαζί μ’ αυτούς (τους στρατιώτες του) θ’ αγωνιστεί μέχρι θανάτου και σαν τα δικά του παιδιά έτσι θα τους συμπεριφέρεται.

Όλες οι ερωτήσεις είναι ισοδύναμες, από 4 μονάδες η καθεμιά.


☺

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΤΜΗΜΑ Β5 30/10/09

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :

Ερώτηση 1η

Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες.

Στήλη Α Στήλη Β1. σύγκληση Α΄ Οικουμενικής Συνόδου 2. ανάκτηση του Τιμίου Σταυρού α. Κωνσταντίνος Α΄ 3. Χριστόγραμμα 4. νίκησε τους Βανδάλους5. νίκησε τουςΑβάρους β. Ιουστινιανός6. ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία7. στρατηγός-αυτοκράτωρ 8. αναγνώρισε το δικαίωμα άσκησης της γ. Ηράκλειος χριστιανικής λατρείας.

1. ……………. 2. …………… 3. …………… 4. ………………

5. …………….. 6. …………… 7. …………… 8. ……………..

Ερώτηση 2ηΝα συμπληρώσετε τα κενά :

1. Η Αγία Σοφία εκπροσωπεί τον νέο ρυθμό

………………………………………………………………………………………

που προήλθε από τον συνδυασμό δύο ρωμαϊκών ρυθμών :

……………………………………………………………

…………………………………………………… και

…………………………………………………………………………………………………. .

Αρχιτέκτονές της ήταν

……………………………………………………………………………………………………………………

.

2. Ο Ιουστινιανός το 532 μ.Χ. κατέστειλε την εξέγερση των

…………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

…………… που ονομάστηκε

……………………………………………………………………………………………. .

3. Τα εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης έγιναν το έτος ……………………………. . Ο

χριστιανικός χαρακτήρας της φαίνεται από

………………………………………………………………………………………………………..

Ερώτηση 3η

Νεαρές - θέματα : α) τι ήταν; β) πότε δημιουργήθηκαν και από ποιον;

Ερώτηση 4η

«Συνολικά η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού Α΄ ήταν σύμφωνη με τη ρωμαϊκή παράδοση και πολύ φιλόδοξη, αλλά ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους».Συμφωνείτε με το παραπάνω συμπέρασμα; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας.

Ερώτηση 5η

Με τη βοήθεια των παραθεμάτων που ακολουθούν και των πληροφοριών του βιβλίου σας να εξηγήσετε ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στη νίκη του Ηρακλείου κατά των Περσών.



Όλες οι ερωτήσεις είναι ισοδύναμες, από 4 μονάδες η καθεμιά.


☺

Διαγώνισμα Α΄ Τριμήνου στην Ιστορία Β΄ ΓυμνασίουΤμήμα Β4 23/11/2009

Θέματα

1) Τι ήταν οι σκλαβηνίες; Ποια ήταν τα τρία στάδια του εξελληνισμού των Σλάβων;

2) Να βρείτε αν οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λανθασμένες : α) Οι Σλάβοι εγκαταστάθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα τον 7ο αιώνα. β) Οι Βούλγαροι δέχτηκαν τον χριστιανισμό το 864. γ) Οι Βούλγαροι δεν είχαν ποτέ εμπορικές συναλλαγές με το Βυζάντιο. δ) Οι Άραβες έκαναν εμπόριο μόνο στη χώρα τους.

3) Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες :Στήλη Α. Στήλη Βα. ληστρικές επιδρομές 1. Άραβες β. μεταπρατικό εμπόριο 2. Σλάβοιγ. ανεικονική τέχνη 3. Βούλγαροι δ. κατέλαβαν την περιοχή μεταξύ Δούναβη και Αίμου

4) Βασισμένοι στο παράθεμα που ακολουθεί να εξηγήσετε ποιες ήταν οι στρατιωτικές ιδιότητες των Σλάβων.

«Οι Σλάβοι, επειδή ζουν ληστρική ζωή, συνηθίζουν να επιχειρούν επιθέσεις κατά των εχθρών τους σε δασώδεις, στενούς και κρημνώδεις τόπους. Χρησιμοποιούν κατάλληλα τις ενέδρες και κάνουν ξαφνικές επιθέσεις στη διάρκεια της νύχτας και της μέρας, επινοώντας πολλά μέσα.

Οι Σλάβοι είναι εμπειρότατοι στη διάβαση των ποταμών και μένουν καρτερικά μέσα στο νερό. Συχνά καταδύονται στα βάθη του νερού και κρατούν στο στόμα τους μακριά κούφια καλάμια που φτάνουν στην επιφάνεια του νερού. Ξαπλωμένοι ανάσκελα στα βάθη του νερού αναπνέουν με καλάμια και αντέχουν για πολλές ώρες, έτσι που δεν γίνονται αντιληπτοί.»

Στρατηγικόν Μαυρικίου

5) Ποιες επιδράσεις άσκησε κατά τη γνώμη σας ο πολιτισμός των Αράβων στον πολιτισμό της Δύσης;

Όλα τα θέματα είναι ισοδύναμα, από 4 μονάδες το καθένα.

Διαγώνισμα Β΄ Τριμήνου στην Ιστορία Β΄ ΓυμνασίουΤμήμα Β4 22/02/2010

ΟΜΑΔΑ Α΄

Θέμα 1ο

Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες : Στήλη Α Στήλη Β1. Άλωση της Πόλης από τους σταυροφόρους α. 10772. Ανάκτηση της Πόλης από τους Βυζαντινούς β. 1096 3. Έναρξη της Α΄ σταυροφορίας γ. 1204 4. Κατάκτηση των Αγίων Τόπων από τους Σελτζούκους δ. 1261

<θέμα 2ο

Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες: Στήλη Α Στήλη Β1. αυτοκρατορία Κων/πολης2. αυτοκρατορία Νίκαιας3. αυτοκρατορία Τραπεζούντας α. ελληνικά κράτη4. Βασίλειο Θεσσαλονίκης 5. ηγεμονία Αχαϊας β. λατινικά κράτη6. Κρήτη7. Δεσποτάτο της Ηπείρου8. Δεσποτάτο του Μυστρά

Θέμα 3ο Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση :Α. Το Βυζάντιο από την Α΄ σταυροφορία κέρδισε : εδάφη στη Μικρά Ασία / εδάφη στους Αγίους Τόπους Β. Τα κίνητρα της Δ΄ σταυροφορίας ήταν: θρησκευτικά / υλικάΓ. Ο αρχικός προορισμός της Δ΄ σταυροφορίας ήταν : η Κωνσταντινούπολη / η Συρία και η ΑίγυπτοςΔ. Η κατάληξη της Δ΄ σταυροφορίας ήταν : η κατάκτηση της Κων/πολης / η κατάκτηση της Ιερουσαλήμ

ΟΜΑΔΑ Β΄

Θέμα 4ο

Ποια γεγονότα δείχνουν τον θρησκευτικό χαρακτήρα της Α΄ σταυροφορίας; Να απαντήσετε με τη βοήθεια των πληροφοριών από το παρακάτω παράθεμα καθώς και από το βιβλίο σας.

Από την ετοιμασία της πρώτης σταυροφορίας

Στις 27 του Νοέμβρη του 1095, δέκατη μέρα της συνόδου του Κλερμόν-Φεράν, ο πάπας Ουρβανός Β΄ κάλεσε όλη τη χριστιανοσύνη σε συναγερμό, με μιαν έκκληση αληθινού θρησκευτικού ηγέτη, για την υπεράσπιση της πίστης που την απειλούσε η καινούρια μουσουλμανική εισβολή …

….Η κραυγή : «Το θέλει ο Θεός», απάντησε από παντού στην προκήρυξή του, και επαναλήφθηκε από τον Ουρβανό, που την έκανε γενικό σύνθημα και ζήτησε απ’ τους μελλοντικούς στρατιώτες του Χριστού να φέρουν όλοι το σήμα του Σταυρού.

Ρενέ Γκρουσέ, Ιστορία των σταυροφοριών

Θέμα 5ο

Ποιες ήταν οι συνέπειες της Άλωσης της Πόλης από τους σταυροφόρους για τον ελληνισμό;


Διαγώνισμα Β΄ τριμήνου στην Ιστορία Β΄ ΓυμνασίουΤμήμα Β5 4/2/2010

Όλα τα θέματα είναι ισοδύναμα, από 4 μονάδες το καθένα

Θέμα 1ο

Άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς : Χρονολογία Πρωταγωνιστές Κάτω από ποιες συνθήκες έγινε

Θέμα 2ο

Ποιες ήταν οι συνέπειες της Άλωσης της Πόλης από τους Οθωμανούς για τους Έλληνες αλλά και τη Δύση;

Θέμα 3ο

Ποιες προσπάθειες έκαναν οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες κατά τον 14ο αιώνα για να εξασφαλίσουν βοήθεια από τη Δύση;

Θέμα 4ο

Ποιοι κατά τη γνώμη σας παράγοντες ευνόησαν τη γρήγορη επέκταση των Οθωμανών στη Μικρά Ασία και τα Βαλκάνια;

Θέμα 5ο

Με τη βοήθεια του χάρτη και των πληροφοριών από το βιβλίο σας να εξηγήσετε γιατί ήταν σημαντικές οι παρακάτω μάχες ;

Κατάκτηση της Προύσας (1326) Πτώση της Καλλίπολης (1354) Μάχη Κοσσυφοπεδίου (1389) Μάχη της Άγκυρας (1402)

2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ9/9/2010


ΟΜΑΔΑ Α΄. Από τα 5 θέματα να επιλέξετε τα 3.

1) Να επιλέξεις τη σωστή απάντηση :

1. Τα εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης έγιναν α) το 330 μ.Χ. β) το 530 μ.Χ.2. Όταν ήταν αυτοκράτορας ο Ιουστινιανός η έκταση της βυζαντινής αυτοκρατορίας

α) αυξήθηκε β) μειώθηκε 3. Η κατάληξη της Δ΄ σταυροφορίας ήταν η κατάκτηση α) της Κωνσταντινούπολης β) της Ιερουσαλήμ 4. Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς έγινε

.α) το 1204 β) το 1453

2) Με ένα Σ ή ένα Λ να επισημάνεις αν οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λανθασμένες :

α) Ο Μέγας Κωνσταντίνος ίδρυσε ένα νέο διοικητικό κέντρο στην Ανατολή (Κωνσταντινούπολη) γιατί στην Ανατολή ήταν λιγότεροι οι Χριστιανοί.

β) Εικονομαχία ονομάστηκε η διαμάχη για το ζήτημα των εικόνων, δηλαδή για το αν η λατρεία των εικόνων ήταν σύμφωνη με τις παραδόσεις της Ορθοδοξίας ή όχι.

γ) Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ της δυναστείας των Μακεδόνων νίκησε στον αγώνα κατά των Βουλγάρων (τέλη 10ου – αρχές 11ου αιώνα).

δ) Το Βυζάντιο νίκησε τους Σελτζούκους Τούρκους στη μάχη του Ματζικέρτ (1071).

3) Τι γνωρίζεις για τους παρακάτω όρους : α) νεαρές β) στρατιωτικά κτήματα ;

4) Τι γνωρίζεις για τον αγώνα του Βυζαντινού κράτους κατά των Δυνατών;

5) Ποια περίοδο ονομάζουμε «περίοδο της Λατινοκρατίας»; Ποια ήταν τα ελληνικά κράτη της περιόδου αυτής;

ΟΜΑΔΑ Β΄. Από τα 4 θέματα να επιλέξετε τα 2. 1) Με τη βοήθεια των κειμένων που ακολουθούν να απαντήσεις στην παρακάτω ερώτηση : ποια γεγονότα δείχνουν τον θρησκευτικό χαρακτήρα της εκστρατείας του Ηρακλείου κατά των Περσών (622-628 μ.Χ.) ;



2) Ποια ήταν η σημασία της ήττας των Βυζαντινών στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας (1176) ;

3) Αφού διαβάσεις το κείμενο που ακολουθεί να απαντήσεις στις παρακάτω ερωτήσεις ; α) Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται το κείμενο; β) Ποιες πληροφορίες μας δίνει το κείμενο για τους υπερασπιστές της Κων/πολης;

Η απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στις προτάσεις του Μωάμεθ Β΄Το να σου παραδώσω την πόλη ούτε στις δικές μου προθέσεις είναι ούτε σε κανενός άλλου απ’ όσους κατοικούν σ’ αυτή, γιατί όλοι με κοινή απόφαση (που πήραμε) με τη δική μας αβίαστη θέληση θα πεθάνουμε και δε θα υπολογίσουμε τη ζωή μας.

Γ. Φραντζής (ιστορικός της Άλωσης), απόσπασμα

4) Να εξηγήσεις ποια ήταν τα αίτια των μεγάλων ανακαλύψεων (τέλη 15ου-αρχές 16ου αιώνα).


Ο διευθυντής Οι εισηγήτριες Μ. Κορδώση Αικ. Κορνάρου

Documents

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ