Απαρχές της εικαστικής σκέψης

Παρουσίαση στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. (25/01/2012) http://floroieikastikoi.blogspot.com/2012/01/blog-post_22.html

Χάρης Μπερούτσος, Χάρης Κοντοσφύρης, 2010

Απαρχές της εικαστικής σκέψης

Γλυπτική είναι η τέχνη που επιχειρεί να αποδώσει από ένα υλικό στερεό (ή που

μπορεί να στερεοποιηθεί) μια ανάγλυφη μορφή, έναν όγκο στο χώρο… Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα

Σκάλισμα Ερμοκεφαλής

Ερυθρόμορφη κύλικα 6ου αιώνα π.Χ.

Nationalmuseet Copenhagen, Δανία

Η τέχνη της ζωγραφικής είναι έκφραση ιδεών και συναισθημάτων σε δισδιάστατη

εικαστική γλώσσα… Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα

Ο ζωγράφος Απελλής

Ερυθρόμορφη κύλικα 6ου αιώνα π.Χ.

Nationalmuseet Copenhagen, Δανία

Ο χορός είναι οικουμενικό φαινόμενο και ενδεχομένως η πιο παλιά από τις

τέχνες του ανθρώπου… Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα

«Η τέχνη είναι το μεγαλύτερο αίνιγμα…

Venus of Berekhat Ram, Ισραήλ

Κόκκινη τέφρα, 35 mm 233.000 π.Χ Venus Of Tan Tan, Μαρόκο

Χαλαζίας 6 cm 300.000 π.Χ.

Άλογο και Μαμούθ από το σπήλαιο Vogelherd

Γερμανία (Ελεφαντόδοντο 33.000 π.Χ.)

Βίσονες από το Le Tuc D'audoubert ,

Γαλλία (Πηλός 15.000 π.Χ.)

“Löwenmensch” Λιοντάρι - άνθρωπος από το Hohlenstein-

Stadel, Γερμανία, πριν από 30.000 (Χαυλιόδοντας Μαμούθ, 29,6

cm, Ulmer Museum)

http://www.loewenmensch.de/lion_man.html

…αλλά ο άνθρωπος είναι η λύση του»

«Η τέχνη είναι το μεγαλύτερο αίνιγμα…

“Ο Μάγος του Trois Freres” Παλαιολιθική απεικόνιση του ομώνυμο Σπήλαιο, 13.000 π.Χ.

Γαλλία

“Venus von Willendorf” Αφροδίτη του Willendorf, Αυστρία, πριν από 25.000 χρόνια

(Ασβεστόλιθος, 11 cm, Naturhistorische Museum Vienna)

http://www.nhm-wien.ac.at/Content.Node/schausammlung/funde/a04.html

“Καθιστή γυναίκα του Çatal Höyük ” Τουρκία, πριν από

6.000 χρόνια (τερακότα, Museum of Anatolian Civilizations,

Άγκυρα)

http://www.catalhoyuk.com/

“Victory Stele of Naram-Sin”, Στήλη με τη νίκη του Ναραμσουέν,

βασιλιά των Ακκάδ (2389-2353 π.Χ.), προερχόμενη από τα Σούσα,

(Κοκκινωπός αμμόλιθος, 2m. Louvre, Παρίσι)

http://www.louvre.fr/llv/oeuvres/detail_notice.jsp?CONTENT%3C%3Ecnt

_id=10134198673226475&CURRENT_LLV_NOTICE%3C%3Ecnt_id=1

0134198673226475&FOLDER%3C%3Efolder_id=9852723696500800&

bmLocale=en

“Το κλειδί των Ονείρων”, René Magritte 1930

"Οι Πυγμάχοι" τοιχογραφία, που κοσμούσε τον νότιο τοίχο του

δωματίου Β1 του Κτιρίου Β του προϊστορικού οικισμού του

Ακρωτηρίου. Η τοιχογραφία έχει ύψος 2,75 μέτρα και πλάτος 0,94

μέτρα. Ακρωτήρι Θήρας, 16ος αι. π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό

Μουσείο

http://www.namuseum.gr/collections/prehistorical/thera/thera02-

gr.html

“Ο Anubis τελειώνει την μουμιοποίηση”, Τάφος του Amennakht

Αίγυπτος, πριν από 5.000 χρόνια.

Ήρα του Χηραμύη από την Σάμο 570-560 π.Χ. (μάρμαρο, 1,92m. Louvre, Παρίσι)

http://www.louvre.fr/llv/activite/detail_parcours.jsp?CURRENT_LLV_PARCOURS%3C%

3Ecnt_id=10134198673458526&CONTENT%3C%3Ecnt_id=10134198673458554&CUR

RENT_LLV_CHEMINEMENT%3C%3Ecnt_id=10134198673458554&bmLocale=en

Κίνα (δυναστεία Chin) Πήλινος Στρατός 210 π.Χ.

http://www.bmy.com.cn/

“Αφροδίτη, Πάν και Έρωτας” Δήλος, 100 π.Χ. 155 εκ.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

http://www.namuseum.gr/object-month/2010/jun/jun10-

gr.html#

«Μουσικοί" ψηφιδωτό 3ος π.Χ. που υπογράφεται από τον Διοσκουρίδη Σάμιου αιώνας Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης

http://museoarcheologiconazionale.campaniabeniculturali.it/itinerari-tematici/galleria-di-

immagini/RA151/scheda_view?page=147&rows=1&cols=1

"Μάχη της Ισσούς" 1ος π.Χ. αιώνας Ψηφιδωτό 2,72 x 5,16 μ Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης

http://museoarcheologiconazionale.campaniabeniculturali.it/itinerari-tematici/galleria-di-immagini/RA103?page=146

Η Βυζαντινή αγιογραφία:

1. Καταργεί το κοσμικό φως. Σε καμιά Ορθόδοξη εικόνα δεν αποδίδεται σκιά. Όλα είναι φωτεινά και ευδιάκριτα, επειδή φωτίζονται από τον

Ανέσπερο Ήλιο της Δικαιοσύνης, τον Χριστό.

2. Καταργεί τον κοσμικό χώρο και χρόνο. Η εικόνα διατηρεί τα ιστορικά στοιχεία και πλαίσια αυτού που απεικονίζει, αλλά δε δεσμεύεται

από αυτό. Ο Τριαδικός Θεός είναι άχρονος και αχώρητος. Ο χώρος και ο χρόνος είναι ανθρώπινα μεγέθη. Έτσι, η ορθόδοξη αγιογραφία

δε διστάζει να αποδεσμευτεί από τη φυσιοκρατική αντίληψη της κοσμικής τέχνης.

3. Καταργεί την προοπτική. Δεν τηρείται η φυσική τάξη των πραγμάτων. Αυτή η αντίστροφη προοπτική, δηλώνει το μυστικό βάθος της

εικόνας, που είναι το σωτηριώδες έργο του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού.

Η Βυζαντινή αγιογραφία:

1. Καταργεί το κοσμικό φως. Σε καμιά Ορθόδοξη εικόνα δεν αποδίδεται σκιά. Όλα είναι φωτεινά και ευδιάκριτα, επειδή φωτίζονται από τον

Ανέσπερο Ήλιο της Δικαιοσύνης, τον Χριστό.

2. Καταργεί τον κοσμικό χώρο και χρόνο. Η εικόνα διατηρεί τα ιστορικά στοιχεία και πλαίσια αυτού που απεικονίζει, αλλά δε δεσμεύεται

από αυτό. Ο Τριαδικός Θεός είναι άχρονος και αχώρητος. Ο χώρος και ο χρόνος είναι ανθρώπινα μεγέθη. Έτσι, η ορθόδοξη αγιογραφία

δε διστάζει να αποδεσμευτεί από τη φυσιοκρατική αντίληψη της κοσμικής τέχνης.

3. Καταργεί την προοπτική. Δεν τηρείται η φυσική τάξη των πραγμάτων. Αυτή η αντίστροφη προοπτική, δηλώνει το μυστικό βάθος της

εικόνας, που είναι το σωτηριώδες έργο του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού.

Whiteread Rachel

Peter Burke Janus Column 2003

“Ματθαίος ο Ευαγγελιστής” από το Ευαγγέλιο του Ebbo 816 – 835 μ. Χ.

Bill Viola - The Greeting (1995)

Jacopo da Pontorno Επίσκεψη

“To κτύπημα του μεταξιού” Hui Tsung,

περγαμηνή, 1100 μ. Χ. Μουσείο Καλών

Τεχνών, Βοστώνη

Ο χορός (La Danse) Henri Matisse 259.7 cm × 390.1 cm 1909 Museum of Modern Art, New York City

Το πείραμα του Filippo Brunelleschi 1413

“Arnolfini Portrait” Jan van Eyck 1434 National Gallery

Λονδίνο.

http://www.nationalgallery.org.uk/paintings/jan-van-eyck-

the-arnolfini-portrait

Las Meninas Velázquez Diego 1656-57

Museo del Prado, Madrid

“Ο Χριστός δίνει τα κλειδιά στον Απ. Πέτρο” Pietro Perugino (1481-82), Φρέσκο 335 x 550 cm Cappella Sistina, Βατικανό

Albrecht Durer, Σχεδίαση ξαπλωμένης γυναίκας, Χαρακτικό, 1525

Δαβίδ, Μιχαήλ Άγγελος 1504 Galleria dell'Accademia

http://michelangelo.com/buon/bio-index2.html

David Altmejd Ο Γύγαντας 2006

http://arttattler.com/archiveskinfruit.html

“Danaïd” Δανάη 1884 – 85, François-Auguste-René

Rodin, (μάρμαρο, 36 x 71 x 53 cm Musée Rodin)

http://www.musee-rodin.fr/

Pierre-Auguste Renoir, Luncheon of the Boating Party, 1880–1881

H. R. Giger ALIEN (1979)

http://www.hrgiger.com/

Rodin's The Burghers of Calais in Calais, France

“Étant donnés (Given: 1. The Waterfall, 2. The

Illuminating Gas)”, Marcel Duchamp 1946-66

Μουσείο μοντέρνας Τέχνης, Φιλαδέλφεια

http://www.philamuseum.org/collections/permanent/65

633.html

“Étant donnés (Given: 1. The Waterfall, 2. The

Illuminating Gas)”, Marcel Duchamp 1946-66

Μουσείο μοντέρνας Τέχνης, Φιλαδέλφεια

http://www.philamuseum.org/collections/permanent/65

633.html

Νίκος Κεσσανλής, Ρινόκερος, 1989

Alberto Giacometti The Forest 1950

“Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου”, Salvador Dali 1946

Antony Gormley Field 1989 – 2003

http://www.antonygormley.com

Λάππας Γιώργος Mappemonde 1988

Joseph Beuys „7000 Eichen - Stadtverwaldung statt

Stadtverwaltung“ 7000 βελανιδιές – Δάσωση αντί για

διαχείριση της πόλης, Kassel 1982- 1987 documenta 7 – 8

http://www.7000eichen.de/