ΟΙ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΌ ΤΟ 1821 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ. ΑΛΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ (iskra.gr)

ΟΙ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ 1821 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

Συντάχθηκε απο τον/την koutsoukos

Πολιτικές εξελίξεις και ξένες επεμβάσεις

Του Άλκη Αντωνιάδη* (για την Ίσκρα)

Η μελέτη της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας μας βοηθάει να ερμηνεύσουμε πιοαποτελεσματικά τα σημερινά φαινόμενα και να «προβλέψουμε» τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις. Η εμπλοκήτου διεθνούς παράγοντα στην εσωτερική ζωή της Ελλάδας, οικονομικής και πολιτικής,εμφανίζεται από τα πρώτα χρόνια της ελληνικής επανάστασηςκαι συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Η ευθύνη ωστόσο για τις ιμπεριαλιστικέςεπεμβάσεις βαραίνει πρωτίστως την ελληνική ιθύνουσα τάξη( αριστοκρατική και αστική) και τους πολιτικούς της εκπροσώπους που κυβέρνησαν αυτόντον τόπο από τη μέρα της «ανεξαρτησίας» του μέχρι σήμερα.

Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας πτώχευσης εξαιτίας του τεράστιου εξωτερικούδημόσιου χρέουςείναι ανάγκη να αναμοχλεύσουμε τις αντίστοιχες περιπτώσεις του 19ου

κα του 20ου

αιώνα. Η πρώτη επίσημη ελληνική πτώχευσημας πηγαίνει πίσω στο 1827, πριν ακόμη αναγνωριστεί το « Βασίλειον της Ελλάδος», όταν η

1 / 14



ελληνική διοίκηση του Ιωάννη Καποδίστρια αδυνατεί να πληρώσει τα τοκοχρεωλύσια των«δανείων της Ανεξαρτησίας». Έκτοτε, το ελληνικό αστικό κράτος θα κηρύξει πτώχευσητρεις ακόμη φορές ( 1843,1893/97,1932).

Οι πτωχεύσεις αυτές συνέβαλαν πάντοτε σε πολιτικές ανακατατάξεις και σεπαρεμβάσεις των μεγάλων δυνάμεων. Παίρνοντας υπόψη αυτή την ιστορική εμπειρία η ελληνική αριστερά χρειάζεται να χαράξει μια νέα πολιτικήπου θα οδηγήσει τον ελληνικό λαόστην ανατροπήτων σημερινών του αδιεξόδων.

Η πρώτη πτώχευση του 1827

Η αναγνώριση της ελληνικής ανεξαρτησίας ήταν προϊόν των πολεμικών επιτυχιών τωνελλήνων κυρίως από το 1821 ως το 1824, του φιλελληνικού κινήματος αλλά και τουανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Το πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830αποτελεί έναν «έντιμο» συμβιβασμό για τα συμφέροντα τους. Το νεοϊδρυθέν ελληνικόπροτεκτοράτο υπήρξε δέσμιο του διεθνούς συστήματος ασφαλείας αλλά και τουβρετανικού κυρίως χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.

Οι χρηματοπιστωτικοί οίκοι του Λονδίνου εκχώρησαν το 1824 και 1825 τα περιβόητα «δάνεια της ανεξαρτησίας» με επαχθείς όρους για τους επαναστατημένους Έλληνες. Ένα μόνο μικρό ποσό από τασυνολικά ποσά των δανείων δαπανήθηκε για τις ανάγκεςτης επανάστασης. Το μεγαλύτερο σπαταλήθηκε στην προπληρωμή

2 / 14



τόκωνκαι προμηθειών, στα χρηματιστήρια της Ευρώπης ή σε παραγγελίες πολεμικού υλικού που ποτέ δενέφτασε στην Ελλάδα! Το πιο επαχθές όμως μέτρο που προβλέπονταν για τηναποπληρωμή των δανείων ήταν η υποθήκευση των « εθνικών κτημάτων»που είχαν εγκαταλειφθεί από τους Τούρκους ιδιοκτήτες τους.

Το 1827 ο Ιωάννης Καποδίστριας απευθύνει έκκληση στις μεγάλες δυνάμεις για χορήγησηνέου δανείου. Ο Κυβερνήτης υπολόγιζε ότι έτσι θα μπορούσε να ξεπληρώσει ένα μέρος τωντόκων των προηγουμένων δανείων και με τα υπόλοιπα να ανορθώσει την κατεστραμμένηελληνική οικονομία. Όμως η απάντηση ήταν αρνητική. Οι ξένοι δανειστές δεν είχαν διάθεσηνα παραχωρήσουν νέα δάνεια στους Έλληνες. Υπό αυτές τις συνθήκες και μπροστά στην αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων της ανεξαρτησίας η ελληνική διοίκηση οδηγείται στην πτώχευση.

Για την αντιμετώπιση της κατάστασης ο Καποδίστριας στράφηκε σ ένα εσωτερικό κυρίωςπρόγραμμα ανοικοδόμησης της οικονομίας που προκάλεσε όμως την αντίδραση τόσο του εξαθλιωμένου λαούπου ζητούσε την αναδιανομήτων «εθνικών γαιών» όσο και των προκρίτωνπου αισθάνθηκαν ότι παραμερίζονται από τα κέντρα άσκησης της εξουσίας.

Η Βαυαρική μοναρχία: η πτώχευση του 1843 και το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου

Για την διασπάθιση των «δανείων της ανεξαρτησίας» ευθύνονται ως ένα βαθμό και οι ίδιοι

3 / 14



οι έλληνες καθώς ένα τμήμα τους δόθηκε για την διεξαγωγή των εμφυλίων πολέμων σταχρόνια της επανάστασης. Θα πρέπει ωστόσο να αναγνωρίσουμε ότι η αποδοχή από τημεριά τους των ληστρικών δανείων ήταν εν μέρει δικαιολογημένη με βάση τις πολεμικέςσυνθήκες, την διάλυση της οικονομίας και κυρίως την ανάγκη για διεθνή αναγνώριση.

Με την ίδρυση του ελληνικού κράτους και την επιβολή του Όθωνα ως βασιλιά το 1832, οιμεγάλες δυνάμεις και η ξενόφερτη βαυαρική διοίκηση συνέχισαν την καταλήστευση τουελληνικού λαού.

Ο ερχομός του συνοδεύτηκε από εγγυήσεις για την παροχή δανείου 60 εκ. γαλλικώνφράγκων ( πουδεν είχε δοθεί το 1827). Μέχρι το 1833 είχαν εκχωρηθεί τα 2/3 του δανείου. Στην πραγματικότητα το ποσό πουέφτασε και πάλι στην Ελλάδα ήταν πολύ μικρότερο ενώ το μεγαλύτερο μέρος τουδαπανήθηκε στο στρατό, την κρατική γραφειοκρατία και την εξυπηρέτηση των δανειακώνυποχρεώσεων. Παράλληλα, τα «εθνικά κτήματα» συνέχιζαν να είναι υποθηκευμένα.

Μέχρι το 1843 η οικονομική ανάκαμψη δεν φαινόταν πουθενά. Η χώρα αδυνατούσε ναεκπληρώσει το δημόσιο χρέος της. Οι ξένες δυνάμεις αρνήθηκαν να καταβάλουν την τρίτηδόση του δανείου του 1832. Ο Όθωνας αναγκάστηκε να κηρύξει επίσημη πτώχευση εκλιπαρώντας για νέες πιστώσεις.

Υπό τον φόβο της εισβολής των μεγάλων δυνάμεων και κάτω από την υπόδειξή τουςπροχωρεί στη μείωση των τακτικών δαπανών που περιλαμβάνει και περικοπές μισθών. Ο

Βαυαρόςβασιλιάς και οι σύμβουλοι του αφού πρώτα συντέλεσαν στην οικονομική παράλυση τουςκράτους, στη συνέχεια προσπάθησαν να ικανοποιήσουν τον ξένο παράγοντα βάζοντας στηνγκιλοτίνα τα συμφέροντα του ελληνικού λαού.

Η διάσκεψη που συνήλθε στο Λονδίνο έθεσε αυστηρούς όρους για την καταβολή τωνελληνικών οφειλών, όρισε επιτροπή ελέγχου της ελληνικής οικονομίας και επέβαλε τηνεκχώρηση όλων των εθνικών πόρων για την εξυπηρέτηση των δανείων.

4 / 14



Η οικονομική κρίση, η χρεοκοπία και μια σειρά άλλων πολιτικών παραγόντων έθεσαν τηβάση για την παρέμβαση στα πολιτικά πράγματα της χώρας ενός στρατιωτικού κινήματοςπου τύγχανε της υποστήριξης ή της ανοχής των πολιτικών κομμάτων και του ελληνικούλαού. Οι κινηματίες συμπύκνωσαν τα πολιτικά, οικονομικά και θεσμικά αιτήματα στηναπαίτηση για παραχώρηση συντάγματος. Στις 3 Σεπτεμβρίουόταν υπογράφονταν στο Λονδίνο η συμφωνία για τις υποχρεώσεις της Ελλάδας ο λαόςστην Αθήναπερικύκλωνε το παλάτι. Κάτω από αυτό το βάρος ο Όθωνας αναγκάστηκε να αποδεχθεί τηθέσπιση συντάγματος. Το σύνταγμα ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 1844.

Το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Τρικούπη και ο πόλεμος του 1897

Το 1841 ο Βρετανός πρεσβευτής στην Ελλάδα sir Edmund Lyons δηλώνει : « Μιαπραγματικά ανεξάρτητη Ελλάδα είναι παραλογισμός. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει είτε Ρωσικήείτε Αγγλική. Και αφού δεν πρέπει να γίνει ρωσική είναι ανάγκη να γίνει Αγγλική». Ηδήλωση αυτή είναι ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο οι ξένοι ιμπεριαλιστέςαντιμετώπιζαν την ελληνική ανεξαρτησία και έμελε να περιγράψει το ιδιότυπο ημι-αποικιακό καθεστώςτων επόμενων δεκαετιών.

Το 1854 ξεσπάει ο Κριμαϊκός πόλεμος ανάμεσα στην Ρωσία από τη μια και τουςαγγλογάλλους από την άλλη. Η βαυαρική κυβέρνηση παρασυρμένη από ένα κλίμα εθνικισμούπου καλλιεργήθηκε από την εποχή της « Μεγάλης ιδέας» του Κωλέττη σπεύδει να σταθείστο πλευρό του τσάρου χωρίς να ζητήσει κανένα αντάλλαγμα εδαφικό ή οικονομικό

5 / 14



. Η απάντηση των αγγλογάλλωνείναι άμεση. Τον Μάιο της ίδιας χρονιάς στρατιωτικό σώμα αποβιβάζεται στον Πειραιά.

Οι σύμμαχοι προχωρούν σε μία άνευ προηγουμένου κατοχή της χώρας ενώ μέχρι το τέλοςτου πολέμου διορίζουν υπουργούς και ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις. Το 1857 συγκροτούνμαζί με ρώσους εκπροσώπους μια επιτροπή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου που είχε ωςστόχο την εξεύρεση τρόπων για την πληρωμή των ελληνικών δόσεων του δανείου του 1832.Η επιτροπή αποφασίζει την εκχώρηση των εσόδων του ελληνικού κράτους από τακυβερνητικά μονοπώλια, τους φόρους του καπνού, τα έσοδα φορολόγησης και τουςτελωνειακούς δασμούς. Παράλληλα, καταθέτει προτάσεις και υποδείξεις για την εξυγίανση των δημοσιονομικών και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης.

Από τη δεκαετία του 1860 και έπειτα, η ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας, βιομηχανίαςκαι των τραπεζών οδηγούν στην πολιτική αφύπνιση της ελληνικής αστικής τάξης. Τα νέακοινωνικά στρώματα θα στρατευτούν πολιτικά γύρω από το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπηκαι οι παραδοσιακές κοινωνικές κάστες γύρω από τον Δηλιγιάννη .

Όταν ο Τρικούπης αναλαμβάνει την πρωθυπουργία το 1881 παρά τις προσπάθειες του γιαεξορθολογισμό της λειτουργίας του κράτους, στην οικονομική του πολιτική υπηρετεί πιστάτις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου της εποχής. Την ίδια χρονιά στην Ελλάδα προσαρτάταιη Θεσσαλία και η Άρτα. Το εξωτερικό χρέος μεγαλώνει λόγω και των οικονομικώναποζημιώσεων που χρειάζεται να καταβληθούν στην Τουρκία για την παραχώρηση τωνπεριοχών αυτών.

Από το 1879 ως το 1890 η χώρα δανείζεται αλόγιστα ενώ αναγκάζεται να εκχωρεί σεδάνεια το 40 με 50% των εσόδων της. Ο κρατικός προϋπολογισμός τις χρονιές εκείνες είναιμονίμως ελλειμματικός και το ισοζύγιο πληρωμών αρνητικό. Τη δεκαετία του 1880 υπάρχειραγδαία πτώση στις εξαγωγές του κύριου εξαγωγικού προϊόντος, της σταφίδας, εξαιτίαςκαι της ανάκαμψης των γαλλικών εξαγωγών. Η ελληνική οικονομία φτάνει στην κατάρρευσηκαθώς τα έσοδα από την εξαγωγή της σταφίδας διοχετεύονταν στην αποπληρωμή τουεξωτερικού χρέους. Το 1893 ο Τρικούπης αναφωνεί στη βουλή το ιστορικό « Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν».Ακόμη μία πτώχευσητου ελληνικού κράτους ήταν γεγονός.

6 / 14



Η χρεοκοπία οδήγησε στις πρώτες εργατικές κινητοποιήσεις και απεργίες με πιο σημαντικήεκείνη των μεταλλωρύχων του Λαυρίου το 1896. Κυρίως όμως συνέβαλε στην ανάπτυξημιας εθνικιστικής υστερίας που υποδαυλίζονταν από την «Εθνική Εταιρεία» και την ανοχή ήσύμπραξη της κυβέρνησης Δηλιγιάννη.

Ο Δηλιγιάννης προσπάθησε ανεπιτυχώς να έρθει σε συμφωνία με τους ξένουςομολογιούχους των δανείων για συμβιβασμό. Το 1896 ξεσπάει εξέγερση στην Κρήτηεναντίον της Οθωμανικής διοίκησης . Ο πρωθυπουργός, υπό την πίεσητης «Εθνικής Εταιρίας» και τηςκοινής γνώμης ζητάει από τον βασιλιά Γεώργιο την αποστολή ελληνικών στρατευμάτων. Ταστρατεύματα φτάνουν στο νησί τον Φεβρουάριο του 1897. Η πύλη αντιδρά οργισμένα καιστέλνει τον στρατό της κατά μήκος των ελληνοτουρκικών συνόρων ενώ οι μεγάλεςδυνάμεις δεν συγκινούνται από τις ελληνικές απαιτήσεις. Αντίθετα αποφασίζουν τον ναυτικό αποκλεισμό της Κρήτης.

Η Ελλάδα ανέτοιμη από κάθε άποψη και θύμα του εθνικιστικού παραληρήματος της «Εθνικής εταιρείας», που ουσιαστικά ασκούσε την εξωτερική πολιτική, και των επικίνδυνωνκυβερνήσεων υπέστη στρατιωτική πανωλεθρία από τον τουρκικό στρατό τον Μάιο του 1897. Ως αποτέλεσμα της ήττας αναγκάστηκε να πληρώσει πολεμικές αποζημιώσεις 4 εκ.τουρκικών λιρών και να δεχθεί νέο Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο για το διογκωμένο εξωτερικότης χρέος. Ο «Έλεγχος», εκτός από τη διαχείριση όλων των οικονομικών πόρων τουκράτους ανέλαβε να καθορίζει και τη νομισματικήπολιτική. Η εθνική κυριαρχία της χώραςείχε δεχθεί ακόμη ένα ισχυρό πλήγμα.

Η πτώχευση του 1932 και η δικτατορία του Μεταξά

7 / 14



Η πτώχευση του 1893/97 είχε ως αποτέλεσμα και την χρεοκοπία του παλιού πολιτικούσυστήματος. Με το κίνημα στο Γουδί το 1909 και την επικράτηση του Βενιζέλουεγκαινιάζεται μια νέα περίοδος πολιτικής κυριαρχίας της ελληνικής αστικής τάξης. Το «κόμμα των Φιλελευθέρων» επαγγέλθηκε τον εκσυγχρονισμό του ελληνικού κράτους.

Η οικονομική του πολιτική ωστόσο δεν διαφοροποιήθηκε ιδιαίτερα από τις κυβερνήσεις τουπαρελθόντος ή από τα υπόλοιπα αστικά κόμματα της εποχής. Παρά τις επιτυχίες του στηνεξωτερική πολιτική με την προσθήκη των «νέων χωρών» ύστερα από τους Βαλκανικούςπολέμους του 1912-13και τον Α παγκόσμιοο Βενιζέλος δεν επιχείρησε μια πραγματικά δίκαιη αναδιανομή του πλούτου προς όφελοςτης εργατικής τάξης και του λαού. Στα χρόνια των κυβερνήσεων του ( 1910-15, 1917-20,1928-32) στηρίχθηκε κατά κόρον στον εξωτερικό δανεισμό. Από το 1923 ως το 1932 τασυνεχή δάνεια από το εξωτερικό αυξάνουν το ανυπέρβλητο πια δημόσιο χρέος ενώ το ισοζύγιο πληρωμώνπαρά τις όποιες προσπάθειες παραμένει αρνητικό.

Το 1929 ξεσπάει η παγκόσμια οικονομική κρίση ύστερα από το κραχ τουχρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης. Η κρίση είχε άμεσες συνέπειες στην οικονομία της Ελλάδας. Οι εξαγωγές καπνού, πουείχε υποκαταστήσει τη σταφίδα ως κύριο εξαγωγικό προϊόν, μειώθηκαν δραματικά εξαιτίαςτης γερμανικής ύφεσης. Η Γερμανία αποτελούσε τον κύριο εισαγωγέα του ελληνικούκαπνού.

Ένα χρόνο πριν, η χώρα είχε επανέλθει στον «κανόνα χρυσού» με σκοπό να προσελκύσειεπενδύσεις ξένων κεφαλαίων. Το 1932 όμως η υποτίμηση της στερλίνας και η κατάρρευση των παγκόσμιων αγορώναναγκάζουν την Ελλάδα να τον εγκαταλείψει. Στο μεταξύ η Αγγλία μέσω του ΔιεθνούςΟικονομικού Ελέγχου και της Δημοσιονομικής Επιτροπής της Κοινωνίας των Εθνώνεπενέβαινε στις ελληνικές υποθέσεις προσπαθώντας να εξασφαλίσει τις οφειλές προςτους Βρετανούς τραπεζίτες.

8 / 14



Η δραχμή για να παραμείνει στον «κανόνα χρυσού» συνδέεται τώρα με το αμερικανικόδολάριο. Το Σεπτέμβρη του 1931 προκαλείται πανικός με «φυγάδευση» στο εξωτερικό3,6 εκ. δολαρίων από ιδιώτες και τράπεζες. Η κυβέρνηση αναζητά εναγωνίως νέα δάνειαχωρίς επιτυχία. Η κατάσταση είναι πια μη αναστρέψιμη. Την άνοιξη του 1932 ο Βενιζέλοςαναγκάζεται να εγκαταλείψει καθυστερημένα τον « χρυσό κανόνα» και να υποτιμήσει τηνδραχμή. Την πρωτομαγιά του 1932 ανακοινώνει στηβουλή την πτώχευση τηςΕλλάδας και την στάση πληρωμών του εξωτερικού χρέους.

Η στάση πληρωμών του χρέους δεν είχε κατά βάση αρνητικά αποτελέσματα καθώςμειώθηκαν τα έξοδα του κράτους ενώ οι επόμενοι προϋπολογισμοί ήταν σχετικάισοσκελισμένοι. Η κατάσταση ωστόσο παρέμενε δύσκολη για την εργατική τάξη και τουςαγρότες. Η αύξηση της ανεργίας και τα φτηνά μεροκάματα που είχε επιβάλει ο Βενιζέλοςοδήγησαν την εποχή εκείνη σε δεκάδες απεργίες που κορυφώθηκαν με την αιματοβαμένηπρωτομαγιά του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, οι φτωχοί αγρότεςπου υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές από την οικονομική κρίση έβλεπαν την περαιτέρωενίσχυση των εισοδημάτων των μεγαλογαιοκτημόνων.

Από το 1932 μέχρι το 1936 η πολιτική ζωή χαρακτηρίστηκε από την παρουσία βραχύβιωνκυβερνήσεων και στρατιωτικών πραξικοπημάτων. Το αστικό πολιτικό σύστημα μπροστά στην αδυναμία του να διαχειριστεί όλα ταπροηγούμενα χρόνια τις οικονομικές δυσκολίες είχε χάσει κατά πολύ το λαϊκό του έρεισμα.Η επιστροφή του βασιλιά Γεώργιουτο 1935έδωσε το έναυσμα για την άνοδο στην εξουσία του Ιωάννη Μεταξά, που εγκαθύδρισε τη στυγνή δικτατορία της 4ης

Αυγούστου 1936. Ο Μεταξάς επανέλαβε την αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους καισύναψε νέα ασύμφορα δάνεια από την Αγγλία και τη Γερμανία προσδένοντας ακόμηπερισσότερο τη χώρα στο άρμα του διεθνούς ιμπεριαλισμού.

9 / 14



Τότε και σήμερα

Από το τέλος του Β παγκοσμίου πολέμου ως σήμερα όλες οι ελληνικές κυβερνήσειςστήριξαν το μοντέλο «ανάπτυξης» της οικονομίας στον εξωτερικό δανεισμό. Η παραγωγικήβάση της χώρας συρρικνώθηκε ενώ οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις απέβαιναν πάντοτεπρος όφελος του μεγάλου κεφαλαίου και σε βάρος της εργατικής τάξης και των φτωχώνλαϊκών στρωμάτων.

Το εξωτερικό δημόσιο χρέος εκτινάχθηκε για να φτάσει σήμερα στο 150% περίπου τουΑ.Ε.Π. Η είσοδος της χώρας στην Ε.Ε και την Ο.Ν.Ε δεν οδήγησε σε πλεονάσματα τηςελληνικής οικονομίας και κατά συνέπεια σε μείωση του χρέους.

Η πακόσμια οικονομική κρίση του 2007 σε σχέση με την Ελλάδα κατέδειξε από τη μια μεριάτην εξόφθαλμη αδυναμία του ελληνικούκαπιταλιστικού συστήματοςνα ανταποκριθεί και από την άλλη την ανικανότητα της Ε.Ε να διαχειριστεί την κρίση προςόφελος των λαϊκών συμφερόντων.

Η ύφεση που παρατηρήθηκε στην παγκόσμια οικονομία και το 1929 και το 2007 οδήγησε σεμεγαλύτερη φτώχεια και εξαθλίωση. Και αν την εποχή εκείνη ο παγκόσμιος καπιταλισμόςυιοθέτησε τον « κευνσιανισμό» για να ανακάμψει, σήμερα, μπροστά στην κρίσηαπαντάει με ακόμη πιο βάρβαρα νεοφιλελεύθερα μέτρα.

Η σημερινή κατάσταση της Ελλάδας με την απόλυτη εξάρτηση από τους μηχανισμούς τουΔ.Ν.Τ και της Ε.Ε εμφανίζει χαρακτηριστικές ομοιότητες με τις περιόδους των πτωχεύσεωντου παρελθόντος. Τρεις είναι οι πιο βασικές :

- Ο ανεξέλεγκτος επαχθής δανεισμός ως μοντέλο «ανάπτυξης» και το τεράστιο

10 / 14



εξωτερικό χρέος

- Οι απροκάλυπτες ξένες επεμβάσεις που ασκούν απόλυτο έλεγχο τόσο στην οικονομίαόσο και στους πολιτικούς θεσμούς

- Η δυσαρέσκεια του ελληνικού λαού απέναντι στο πολιτικό σύστημα.

Για μια νέα πολιτική

Όπως τονίστηκε προηγουμένως οι οικονομικές κρίσεις στο παρελθόν οδήγησαν σε κίνησητων μαζών. Όχι πάντοτε σε θετική κατεύθυνση. Σήμερα, στο κατώφλι μιας νέας πτώχευσης, τοπολιτικό σύστημα δείχνει να τραντάζεται συθέμελα. Η διοχέτευση ωστόσο της λαϊκήςοργής δεν είναι καθόλου σίγουρο πως θα στραφεί σε προοδευτικούς και ανατρεπτικούςδρόμους. Εκεί ακριβώς θα πρέπει να εστιαστεί η πολιτική παρέμβαση της ελληνικήςαριστεράς.

Πως δηλαδή θα καταφέρει να πείσει τον ελληνικό λαό να πάρει την κατάσταση στα χέριατου. Η απάντηση στη σημερινή κρίση δεν είναι πρωτίστως οικονομική αλλά πολιτική. Οελληνικός λαός με την πολιτική στήριξη της Αριστεράς είναι ο μόνος που μπορεί ναανατρέψει τα αστικά πολιτικά κόμματα και την ιδιότυπη κατοχή που έχουν επιβάλει η Ε.Ε και το Δ.Ν.Τ.

Πολιτικό καθήκον της ελληνικής αριστεράς είναι να θέσει επιτακτικά το αίτημα τηςστάσης πληρωμών του δημόσιου χρέους. Παρά τις κινδυνολογίες περί αποκλεισμού των

11 / 14



χωρών, που αρνήθηκαν να πληρώσουν τα παράλογα χρέη τους , από τις διεθνείς αγορέςκάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώθηκε από τα πρόσφατα παραδείγματα. Πιο χαρακτηριστικό είναιεκείνο των χωρών της Λατινικής Αμερικής κατά τη δεκαετία του 1980 που αντιστάθηκανέμπρακτα στις απαιτήσεις του Δ.Ν.Τ

Ο αγώνας του ελληνικού λαού, παράλληλα, πρέπει να συνδεθεί με τους αγώνες τηςεργατικής τάξης στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Μια ενδεχόμενη ανατροπή στηνΕλλάδα θα επιφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη και στους εργαζόμενους των άλλων χωρών

Βασική τέλος, προϋπόθεση για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι η ενότητα τωνδυνάμεων της Αριστεράς. Απέναντι σ αυτές τις εξελίξεις είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουνόλες οι πλευρές της, προεξάρχοντος του Κ.Κ.Ε, ότι ο πολυκερματισμός και η απομόνωση προσφέρουν τις καλύτερες υπηρεσίες στο ελληνικό κεφάλαιο και τους ξένους ιμπεριαλιστές.

*Μέλος της Κ.Π.Ε του Συνασπισμού

12 / 14



Βιβλιογραφία

1. Η ιστορία του ελληνικού έθνους, τόμος ΙΒ 2. Η ιστορία του ελληνικού έθνους , τόμος ΙΓ 3. Χ. Τρικούπης, Η ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως, τόμος Γ, Γιοβάνη, Αθήνα, 1978 4. Θ. Βερέμης- Γ. Κολιόπουλος , Ελλάς, η σύγχρονη συνέχεια, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα,2006 5. Π. Τσακαλογιάννης, Σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, τόμος Α, Εστία Αθήνα, 2008 6. Ν. Σβορώνος, Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας, Θεμέλιο, Αθήνα, 2007 7. Richard Clogg, Συνοπτική ιστορία της Ελλάδας 1770-2000, Κάτοπτρο, Αθήνα, 2002 8. Mark Mazower, Η Ελλάδα και η οικονομική κρίση του μεσοπολέμου, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 2002 9. Gunnar Hering, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, τόμος Α, ΜΙΕΤ, Αθήνα,2004 10. Gunnar Hering, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, τόμος Β, ΜΙΕΤ, Αθήνα,2004 11. Α. Ελεφάντης, Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης, Θεμέλιο, Αθήνα, 1999

13 / 14



* Το παρόν κείμενο είναι μια περίληψη ενός αναλυτικότερου άρθρου βασισμένου σε πηγέςτης ελληνικής βιβλιογραφίας που θα δημοσιευθεί σύντομα.

14 / 14

Documents

ΟΙ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΌ ΤΟ 1821 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ. ΑΛΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ (iskra.gr)