522
ЛАУРЕАТ ПУЛІТЦЕРІВСЬКОЇ ПРЕМІЇ Джаред Даймонд З броя . мікроби і ХАРЧ ВИТОКИ НЕРІВНОСТЕЙ МІЖ НАРОДАМИ V 'AE Ним ANAE

Даймонд - Зброя мікроби і харч

Embed Size (px)

Citation preview

  • .

    V 'AE

    ANAE

  • Jared Diamond

    G u n s , G e r m s ,

    a n d SteelTHE FATES OF HUM AN SOCIETIES

    W. W. Norton & Company New York London

  • ,

    :

    -

    2009

  • 007 71.0503.111=161.2

    14

    , , - , . - , , , , . , , , . , , , , , , , : , , ?

    , , .

    (1895)

    :Jared Diamond Guns, Gems, and Steel. The Fates of Human Societies

    (ISBN 0-393-31755-2)

    Copyright 2005, 2003, 1997 by Jared Diamond. All rights reserved. . T. , 2009 -. -,

    ISBN 978-966-521-512-7 2009

  • 5

    . ?...............................7. ................................................................................... 11

    . ......................................................31 1. ........................................................33 2. ........................................ 50 3. ................................................. 64

    II. ...................79 4. ............................................................81 5. .......................................... 89 6. ?............................................ 100 7. .................................................. 110 8. ?........................................................... 127

    9. , ...........................................................................152

    10. .............................................. 171

    III . , ......................... 187 11. ............................ 189 12. ...................................208 13. ............................................................231 14. ....................................256

    IV. ....................................... 283 15. ...........................................................................285 16. ............................................. 311 17. ............................................ 323 18. ............................................................ 342 19. ............................................... 364

  • 6

    . ........................................389

    2003 . , ..................................................................................412

    ........................................................................................................ 426 ................................................................................427 ................................................................................453 ( )....................................................................... 455- ...............................................................462 ................................ 486 ..................................................................................................487

  • 7

    ?

    13 . . : - ? , , : , . .

    , , . - , , - , , - , , , . , , , , - . , 3000 . .., 99,9% , .

    . -, , . -, , . , .

    -,

  • 8 . ?

    , , . , 3000 . .., , . , 3000 . . . - , , ^ , , , . ; , , ; . , 5 . . ( , .)

    -, , , : ? , - , , , , , . , ?

    , . , , - , - , - ? , , , - , - : - ? , , 1400 . .. .

    , , .

  • . ? 9

    . , , .

    , , . , , . , , . , , , . , ! - , .

  • 10

    , , , , ,

  • 11

    , - . 13 . , , , , , -, . , . , , . 25 .

    1972 , . , , . , . .

    . . , . , - . - - , , - , . , , .

    . , ,

  • 1 2 .

    . ( ). , . , 200 ..

    -, , . , , , , . , , : , , . .

    . , 1972 , , - , . - , , , , . , , : , , , , , , ?.

    , --- -. , . . , , , .

    . . ; . , , , . , , .

  • . 1 3

    , , . , , , . , , , . , - , , . , , .

    - : , - ? , , , ?

    , 1500 . .., , . , , , . - . , . , , -, .

    1500 . . . , , . , , , . : , 1500 ?

    , , . , 11 000 .., . 1500 . ..

  • 14 .

    11000 . .. 1500 . . . -, , , . . , . , 1500 . . ., 4 . . 1642 , , .

    : ? , .

    , , , . , . , , , .

    , , . , , , , , - , , . , , , 1, , , , . , , , .

    , , - 6000 , . , , , .

  • . 1 5

    , .

    , , . , .

    : , , ? , , , . . - , . , . , , . , , ; , .

    -, , - ? , - ? , . , , , - , . , , , .

    -, , , , - - , 13 . ? , , - -

  • 16 .

    . , . , - , , . , , , .

    , ? ? , ?

    , , . 1500 . . . , . , . . . , . , .

    , ( !) . - . , , , . , , . , , .

    : -- , , , , , 40

  • . 1 7

    . , - . , , . , , , ?

    , , . , . , , , , , , . , , , , , , . , , , - , , - .

    IQ , . , , , . , , , . . -, , , - . - , (- IQ) , . IQ .

    . , , -

    2 - 11-107

  • 18 .

    , . , , - , , . , , , . , . , , , , (- ), , .

    , , - , . - , , . (, ), ; , , . , , ^ . - , . , , . , , .

    , , . , , . , , . , , , , , , .

    , , . -

  • . 1 9

    , , . . , , . . , , .

    , , , , , , , , . - , . - , - - . , . , ( ) , ? , , , , ?

    . , , , , . , , , . , , , . , : , - .

    ,

    2*

  • 2 0 .

    . , ; , (, , , ), . . , , , . , , .

    , , , , . , , , . , , , , , .

    , , . , , . , , . , , , . 3 . , . - - , , , , . , .

  • . 2 1

    , , , , , , . , . , ( ), . : , , ?

    , . , , , , , , . , , ? - ?

    , . 12- . 23 , 22 , 19 - . , . . , . ; . , .

    . , , , , , . ,

  • 2 2 .

    , , , .

    , . , : , , , , , ; . , - , , - .

    , . , , . , . , , , , . , , . "

    : , 51% , , 49% , . . , , , - .

    , , . , , . , , , . , . , , .

    - . , . ,

  • . 2 3

    1500 . .. , . , , , , - - .

    . : - , , .

    , , . ; , , . , , ; , .

    , , . , , , , ; , ; ; ; ; ; ; , .

    , . , , , , . . , , , - . - .

    , . , , ,

  • 2 4 .

    . --, , , .

    , 1972 . , - . , . , . . , . , , .

    1961 , : , , , . - , , . , , . 1958 1962 , XX , , .

    33 . , , , , , . , - , . , , . , , , : 6 . , 1 . . , , .

  • . 2 5

    , , . . , , . , , , , , 1972 , -- . , , , , .

    . . 7 13 . . , , . , .

    II 13 . , . 3200 , . , - . , , - .

    III , : . ,

  • 26 .

    . , , , (, ). ; , , - .

    IV-X , , ^. IV , - , . , V , , , , , - . VI , - , .

    VII, VIII IX , - -, , . , , , . , . : ( X).

    , III , , IV , . ( , , XI-XIV) ,

  • . 2 7

    , ( XI). , . - . ? , , , .

    - , ( XII). , . . - : .

    , , ( XIII). , - , . , : , . , -, , .

    , ( XIV). - , . , , . , , .

    ( , XV- XIX) , , . , XV ,

  • 28 .

    . , , , , .

    XVI XVII , , , . . , . - - . - - - - , . : , ; , .

    XVIII , III, . 13 . , -- . , , , .

    , ( XIX) . , , . , , . - . , -

  • . 2 9

    , , , .

    , 13 . . , , , , , , . , , , , , . , .

    , - , , , . , - , . , . , , .

    , , , , . , , .

  • I

  • 1

    33

    11000 ..* , , , , . . ?

    , , 13 . , . , 13 . . , , , , .

    : , ( ).

    * 15 . , . . , . , , , , , . , 9 . . . . ( 11 . . ), 11 . . .. (13 . . ), , , .

    3- 11-107

  • 3 4 .

    , , . 7 ( 5 9 ) . , , , . , , , .

    , , , 4 , 2,5 . Australopithecus africanus1, Homo habilis2 Homo erectus3, , , . , Homo erectus , 1,7 , , , . 2,5 , . Homo erectus , .

    5 6 7 . , , Homo erectus, , - (. . 1.1). . , 1,8 . ( , Homo erectus , , erectus, .) , . , , - , .

    , -

    1 (.). .

    2 (.).3 (.).

  • 1. 35

    . X X , , , , . X, . , , X , X.

    Homo erectus , . , - Homo sapiens, - Homo erectus. , Homo sapiens erectus. Homo sapiens , . , , , , . , .

    3 '

  • 36 .

    Homo sapiens , , . , , - . , (), , , . ( , , .) Homo sapiens.

    . 130 . 40 . , , - Homo neanderthalensis. , , , . , . , .

    , , , , . , , , , . , , , . , 100 . , , , , . . , , , . , . : , . - .

  • 1. 3 7

    50 . , . , ( ). - , ( 40 . ) - , , . , , - .

    , , , , (, ) . , , - , , , . , , , , . , - , - . , , , . , .

    - : , , . - , , , , , , .

    , 100 . 50 . . . , ,

  • 38 .

    , . , , .

    , , , ? , , , , , ? , , 100 . , . ( - ) , . , , , , . , - . .

    , - . 40 . , . , . , , , , .

    . , . / 40 . 30 . (

  • 1. 3 9

    ). , - .

    , 100 . , , , , , . ( , - - -.) - 1100 . . , 80 , / . , , . / , , , . . , 13 . .

    / , , . , - , . , 35 . . . , 160 . , , , , , .

    / , , , :

  • 4 0 .

    . , ( , ), , , ( ) . / , , 50- . , - , 4, , . , 200- , , , , .

    / ( ) . , , , , 35 . . , , , .

    : ? : . , / -. , , , . , . , , : , 5, . , , , . , , , .

    4 Diprotodon optatum.5 Raphus cucullatus.

  • 1. 41

    , , - 40 . . , . , . , , , / , , - , , .

    , , / . , / , . : , , , 40 . . : -, , , , . .

    , - , , ( ) . , - , - . - . , - , ( ), ( ). , , / , . , , .

  • 4 2 .

    , / . , . , , . , , , , - . , , 20 . ( ). , 6 7.

    / . ( , XIX .) . , , , ( 40 . , ), , ( 20 . ), .

    , 14 . 35 . . , 12000 . .., 11000 . .. . ( -), . , 48 , . . , , , .

    ,

    6 . . Mammuthus primigenius .7 Coelodonta antiquitatis.

  • 1. 4 3

    , 13 . - . , , -- - -, .

    , , , . , . - ( -), 10 -. -- 100 1,1% , 10 . 1,1 % - : 3,4%, .

    , , . , / . , , .

    , 11000 . .., 16000 21000 . ..? , . , , , , , , 20 . . , (80- ), , , .

  • 4 4 .

    1500 , , . 14000 . .. . , 12000 . ..

    , . , . , . , , - .

    , . / , . 15 . , : , , , . / , . 30 . , 1712 . . , , 11000 . . . , , 8 9 - - 11100 . . . , .

    , . , , , , , , . , , (

    8 Nothrotheriops shastensis.9 Oreamnos harringtoni.

  • 1. 45

    ) 11000 . ..

    , / . 22 . 23-, ? : , , , ? , , . , , , .

    , . - , . , , . ? , - , - ? , , 15000- , , 9 . ?

    , . , . , , , , . , , 35 . . Nature.

    , , , -. ,

  • 46 .

    , , . , , . , , . 35 000- . , , , , , .

    , , - , 16 000- . , . , , , , , , , 16 . . . , , . , 15 . . , .

    , ? , 2 000 11000 . . ., , . , , , . ,

  • 1. 4 7

    11000 . .. / , , , , .

    , , - , . , . , , , , . , , , . .

    , . : 11000 . . ., . : ( 15 . 20 . , 30 . , ); 11000 . . . - , .

    , . : , , - 8500 4000 pp. . .; 4000 . ..; - 1200 . .. 1000 . ..; 300 800 . ..; - IX . .. - , - 2000 . . . , 700 , (, ), .

  • 4 8 .

    - ? , 11000 . .. , , , , , ?

    , , . , : 5 . , 100 . , , . , ; , .

    : ? . , , : , 1000 , . , , , , , , : , 9000 , . , , . , , ; , ; , - , .

    , , , , , . ( ) .

    -

  • 1. 4 9

    . - , . , . - 20 . 12 . , , - .

    / ( ), , , , / .

    , . , . , / , , , , . , , , , . . , , , . , / , .

    , , 11000 . . ., , , . , . , , , - , , 11000 . .. .

    4 - 11-107

  • 5 0

    2

    1835 800 . 19 500 , , . 5 , 400 . , - . , , . , , . , . , , .

    , . , . , , . - : [] , ... [] , , - , . : , . : ... . . . ? .

    . , -, ,

  • 2. 5 1

    . - ( ) , , . , , , .

    , , . , , . . , 1000 . .. , , , . : , - . -, .

    . , , , .

    , . , 13 . , , . , , , , , , , , . , . , .

    . , ,

    4*

  • 52 .

    , , , , (. 2.1). . 1200 . .. , , , - . . 500 . .., 1000 . ..

    , , , - . - , , . , , , .

    - . , - - . , , , , , , -. - , , , , . , - , . , . 2000 -. , . , , , , -. .

    , () - - . , -

  • 2. 53

    2.1. ( , ).

    , , 100 . , . , , , . , . .

    , - , . , . - , , , ; , 10... , . , .

    10 Corynocarpus laevigatus.

  • 54 1.

    , , , .

    , . ? ?

    , - , () . - - . , . - . - , , , - . , , , . , , , . , -- . ?

    , : , , , , . , .

  • 2. 55

    , , . , , , . ( , ) -- , .

    , , , . , - , , . , , . , ( ), . - . , , , , , . , - , . , ( ) , , .

    . , , . , , , , , , - . , - ( ) , , .

    , . . .

  • 56 .

    , , , .

    . 40 - - - 268,7 . 2 . ( - ) , , , , , . , , .

    , . , , ; , , . - - . , , , , .

    , , . , , .

    , , , , , . , . . , , , . , , , . , , ,

  • 2. 5 7

    , .

    (, ) . , , , , -. , , . . . , , . .

    , , . , , , , . , , -.

    , (, , ), ( ) (- 11, ). . . , . . - , . - .

    , , , . , , , , . . , .

    11 Artocarpus altilis.

  • 5 8 .

    , .

    . , . - , , , , , . , 60 - . . , , 12 13.

    ( ) . - ( 2 2) (11 2). , 46 2. , 8196 2, - 116. 425 2 , , 160 37 . . .

    - ( ) ( ). , , , , . , , , . , , .

    12 Chanos chanos.13 Mugil cephalus.

  • 2. 5 9

    - , , 160 . , - ( ), , ( ), , , . , ; ; , , .

    , , , , 10 . ( 30 . ). , , - , 40 . . , 40 . .

    , , . , , , . , , , . , , , , . , . , , , . , , .

  • . ( - ), ( ) . , ; . , , , , . , , , , .

    . -, - , . , , , , , . - , .

    , . , 14 15. . , .

    . , , , . . , , . , ,

    6 0 .

    14 (. sibling) - , .

    15 (. half-sibling) - .

  • 2. 6 1

    , : , , , .

    XVIII - . , ; () , , 800 . , , . , , 150 .

    , , , - . 1778 , . ( ), , - , ( ) (, , ). - , , . , , .

    . . , - . . , . , , ,

  • 6 2 .

    , , .

    , , - , , . , , . , , , , -- . - , - , .

    - , : , , , . , , , , , . , , , , - . , 30- -- 7 . , , .

    , , , . , , , , - , . . , , .

    , , , .

  • 2. 6 3

    , , , , , . , ( ) . , , , () . , , , , , .

    , . , . , , 3200 13 . , (). , , , , , , , .

    , , . , , . ? , ?

  • 6 4

    , ( ). , 11000 . . , . , . -, . , .

    , , 986 . .. 1500 . . 1492 , , .

    - , 16 1532 . , V ( , ), . ,

  • 3. 6 5

    , 168 , , ( 1600 ), , . , 80 . , - . , . , . , , 7 5 - , .

    . - , . , , , . , , . - , .

    , . , , , , , . .

    , . , , , , :

    , , , , - - , -

    5-11-107

  • 6 6 .

    . , , , , . , , . , . , , ; .

    , , ? ? , 200 300 , -- 100 , , , , - . , , , .

    , , . , , - . . , 16 , . . , . . , , . , , , . , .

    , . , , . ,

    16 1 = 4,2 .

  • 3. 6 7

    . , , . . , , . , . . , . 40 , , , 80 .

    . : , , , . , , . .

    , , , - . , , . , - . , , . , .

    . , , , . . , . 2000 , , , , .

    , , . , . . , . ,

  • .

    , . , , . . . , . . .

    . . . , , , . , . , , , .

    , . , : , , . , . , .

    , , . , , , , , , . , , - , .

    : ! , ! , ! ! , ? , ? , !.

    , . ,

  • 3. 6 9

    , . !. , . , . . , , , . , . , , . , , .

    , , , , , . : !, , . , , , , . , . , . , . , , : .

    , , , , , . , : , ! ! !. , . , , , . , 25 . , , , .

    , 40- . ;

  • 7 0 .

    . , 7 . , , . , , . , , . , . , , , , . , , . , , . .

    , . , , . : , , , , , , , , , . , ; , , , , . , , . , , , , . , .

    , , . , , , ? -, 62 , 106 , 80- . ,

  • 3. 7 1

    ? , , , ? , , ? , , ?

    ? , , . , , , , , , . .

    , , , , . , - , , , 1876 . , , . , , . , , , - , 1870-1880- .

    , . 168 500 , . , , , . : , , . 80, 30, 110 40

  • 7 2 .

    , .

    , ( ) . . , , . , , , , . , . .

    XVIII . , 1808 , , . 17, . , , . , , , . , , .

    . ( ) , . , . , , . , .

    17 (. savage) .

  • 3. 7 3

    , .

    , , . , , . , , , , , . , , . 1536 , , . , - , . - , , - 1536 , , . 26 , .

    4000 . .. . , , , . , 6 . XX . . , , , , .

    ? , , . . , , , 1526 , .

  • 7 4 .

    . , -- .

    , : , , , , . , , , , , . , 1520 , . , , , 95% . - - 1492 1600- , . 1713 , . 1788 , . 1806 , , , , . , .

    , . , , , - .

    ? , , ? , , , . , , .

    , , , , . ,

  • 3. 7 5

    , , , , , . , . , .

    , , , , . , . , , . , , . . - 1534 - -- . , .

    ? , , , . , , . , , .

    , , . , , , . , , , 200 . , , - .

    . , , 950 , 1510 , 1527 . - .

    , , , .

  • , , , . , , , .

    . , . . , , . , - - . , .

    , , , , , , . , , . , , , 1527 1531 . , , , . , , . , .

    , . - , ( ) , - - . , - .

    , , . : , ; ,

    7 6 .

  • 3. 7 7

    ; ; ; . , . , - .

    , . , , , , , ? , , , .

  • II

  • 81

    4

    , 1956 , . , 1890- - , . -.

    , , , . , , , , , , . , , .

    , , , . : , , , !. , , , . -, . - , , .

    ? ,

    7 , , XIX .

    6 - 11-107

  • 8 2 I I .

    11 . , , . , . - , , - .

    . , , . , , (, ) , ( ) . , , . , ( ) . , - , , , - (. 4.1).

    : . . : (- ) , ( ), (), ( ) (). ( ) , .

    , , 90%, 0,1% , . ,

    4. , ( ) ( , ), . , , ,

  • 4 . 8 3

    ,

    t

    , , ,

    , , , , , , - .

    6-

  • 8 4 I I .

    , 10 100 , - . , -.

    , , : , , . - , . , , , , , , . , , - , . , , , , , 18, , ( ). , , .

    . -, - , . , , - , . .

    , , , , , . , , , . : - - , 5000 . .., - , . , , . , XIX .

    18 Bubalus bubalis.

  • 4 . 8 5

    , , , - . , - , . - , . , , . -, , . , , . - , , . , , , . , , -. , -.

    , , , . - , , , . , , . - , . .

    . - , , . , - . - , , ,

  • , . , . , . -, , - - , , , .

    , . , . . , , 18- . , ; , - , , ; , , .

    . , , . , , . , , , , ( ) . , , , , , . , . . : -19 .

    , XIX .

    8 6 I I .

    19 Lagenaria siceraria.

  • 4. 8 7

    . : . , , , . . , . . ( ) , .

    , . , . ( 4 . . . .), , . , . , ( 1800 . ..) , . 1674 , , .

    . XIII-XIV . - . . ( ) , .

    , , . , - , , ( 11). , , ,

  • 8 8 I I .

    . , , , 99% , . , , .

    , , , . ( ) , , , . , , , ( ) . , .

  • 89

    5

    : , , , , , . , , . , , , - . , , - .

    , , . , , , , - - 20 . 4000 . . , , , , , . , .

    20 - - 19101994 , . {. Cape).

  • 9 0 I I .

    , , : , , , . ?

    . . , . , - , , ?

    , , , , ? , , , - , ? , , , (- CIIIA) - , , (- ) - ? , , , - .

    , , , , , . . : , , , , , . , ,

  • 5. 91

    , , . , , , , , .

    . - 14, , -14. -14. , -14 -12 ( ). , , , . , -14 -12 5700 , 40 . -14 , , -14. , -14 -12.

    , . -, 1980- ( ), . , , , , . .

    , , . , , . , . , , -, , , , .

  • 9 2 I I .

    ( ) , . , , , , : 19601970- 7000 . . ., 3500 . ..

    , -14 -12 , , , , . , , , , , , -14 -12. , . , ( ) , 1000 6000 .., , . , , , , 9000 . ., 11000 . .

    , , (, 3000 . . . - versus - 3000 . . . ). - , . .., , . 15 . , , . , ,

    , , , , ? ,

  • 5. 9 3

    . , , , 80% . , . , - . , - 8000 . ..; 5 . .

    - . , , , , . , -21 ( 8500 . . .) . , 6500 . . . 5000 . . . - , , .

    , , , , . , . , , , , - . , 10 . , - , .

    21 Triticum dicoccon.

  • . , ?

    , ( ) - . , : - , , ; ; - ( , ); , , ; (. 5.1). , - , - .

    , , , de novo22, - , , . . , , , , , , , , . , - . , - , , .

    . 5.1 . - ( 8500 . ..), ( 8000 . ..);

    9 4 II.

    22 , , (.).

  • 5. 9 5

    5.1. . , , , ( ) , .

    . , , , 6 . . , - , , - ( ) .

    , , , . , . , , , .

  • 9 6 II.

    5.1.

    !

    )- JaxuiM , ,

    , 8500 . . .

    2 . , 7500 . ..

    , , F 1

    4

    \

    ^)()

    \,

    21 2500 .

    0 6 ( d \ l II.U L(ipu)

    . l

    0 7

    ,

    3000

    (?)8 , ?

    , 7000 . .. (?)

    ,

    10 , 6000-3000 ,

    ..

    11 , 7000 . ..

    12 , , 6000 . . .

    - . , - 6000 3500 pp. .., ( , ,

    23 Chenopodium berlandieri.

  • 5. i c t o p j I 9 7

    ) . . - ; . - . , , , - . , , .

    , , , - , - . . . , , , , , . , , - . . . - . .

    , , , - . , , , ( ) . , - .

    , , : - , ? -, , , .

    , : - , , , - ,

    7-11-107

  • . , . , , , -, , . - ( ), ( - ). - , . , .

    , , , , . , , , . , - , , . - - . - , , , , ( ). - , , ( ). , , .

    -, , , , , . . , , -, , ,

    9 8 I I .

  • 5. 9 9

    , . : ( 17) ( 19).

    - ( - ) . , , - , , . - , , , , . .

    , ; . - , , - . , ; -, . , , , . .

    ? - - , .

  • 100

    6

    ?

    1 ^ - - . ? , , 8500 . . . 3000 - , , - ? 8500 .., 18500 .. 28500 ..?

    , - . , - , 24. , , , , , , , .

    , , , , . -, , , -. , ( )

    24 . : . , , / . . . . .: , 2000. - . 153.

  • 6. ? 1

    , -. , , , -, . , , , . , , , , ?

    , -, , , . , - , . . . , , , , . ?

    -, , , . , 1300 , - -- 200 . ?

    , , , - . , . . , , , , , , , . , , , , . , , , : ,

  • 1 0 2 I I .

    , , ?

    , - . , , - , - , , - , , . -, , , . , , - 15 . , ( ) -, , - , .

    , . , , , , , , , , , , , , . - , , , . , . , - .

    , , - - -- . , - . , , , , , , . , , ,

  • 6. ?

    . , , , . , , , . , , . , , , .

    , -. , , , . - , , , . , .

    , . -, -, . , : ( ), ( ) (, , , )? - , . , . , .

    . , . , , , , . ,

  • , . , , , . , 11 . , .

    : - . , , , , , , . , , , , , . , , - . , XIX , . - , - , . .

    , , , . - , - . - ; ; - , - .

    , - 6000 . . . 5000 . . . - ,

    1 0 4 I I .

  • 6. ? 5

    - , , . - ( , ) : , . -, , , , .

    , - , . , 2500 . . ., , , --. , ; , 200 . .., 900 . .., - . , -. , - 3000 . .. , - , 2700 . .., - 400 , .

    , , , , . - , . , - , , . : ?

    . , , , .

  • . , - ; .

    . - - 13 . , , , . , , - , . ( ) , , . , , , . , , , 500 . .., , , . , - .

    , , - , - . , , . - .

    , -, , - , , . , , ? , 11000 . . ., .

    ,

    1 0 6 I I .

  • 6 . ? 7

    , , ; , ; ; , ; , , . , , - 11000 . .. , . .

    . , , , . , ? : ?

    . , , , -. , , , . , , .

    - , , , , . , , . , , - . , , , , -, . , , .

  • , 8500 . . ., 18 500 . . . 28 500 . . . - , , ; ; , , ; , .

    , , - . - , (, , ). , -, , , .

    , - : , . , , - , , . , , , , . , - , , , - . .

    - , . - , ; - , , ; -

    1 0 8 I I .

  • 6. ? 9

    , . , - XX , , , , . , .

  • 110

    7

    , , . , , , . , , . , , . , ( , ), . .

    . ? - , (- ), , (- ), . , ?

    , , . , . . , , , , , . .

  • 7. ] ] ]

    ( ) , ( ) .

    10 . ! , , , . , . , , , , .

    ? , , , , ? , , ? : , 8000 . .., - 4000 . .., - , 1846 . , , - , , . , ? , ?

    . , .

    ( ), , . , , . , , . , -, , , . .

    , , , . . , , . ,

  • , .

    , , . , , . , , . , , , , .

    , , ( ), . . . , , ; , .

    . , , , , . , . , , , , , - : . , , , , . , , , .

    - , , . , . , . , , , , . , .

    ,

    1 1 2 I I .

  • 7.

    , , . , , . , , , , , , , .

    , - . , , - . ?

    - , . , , . , , . , ; -- .

    , . , , , , - , . , - . , 1500 .. , .

    , , - . , , . , - . , , , . , .

    .

    8-11-107

  • J 14 II.

    , ( ) . , , . , ?

    , - , . , , . , , . ( , .) , .

    8000 . . . 3000 . . . . 1325 . .. , , . , , , , , , .

    , - . , . , , . - , , . , , .

    . , 4000 . .. . , , .

  • 7. 5

    , , , - , .

    , , , , , . ( ) , . - , , , , . , , ( 7000 . . .). - , .

    , , , . , , .

    , , , , . , , , .

    . ( ). -, , .

    , (, ) . , . , . - . - , , , . , , . - , ,

    8*

  • . , , , .

    , , , , . , . , , . , , . - , , . 180 : , . 10 . , , , , . .

    . - . , - , . , , . .

    , , , . , , , . , , , , . , , , . , , , - . , .

    1 1 6 II.

  • 7. 1 1 7

    . . , , . , . , , , .

    . , (, , ), . , . ?

    , , . , ( ) - , . . , - ( , ), , . , . , , .

    . . - , , , . - , - , , , . , , , . , , ,

  • 1 1 8 I I .

    , , .

    , , - , , - , . , . (, ) , (, ) . ; - ; . , , . , , ( , , ); ( XVIII ) ( ). , , , , , , ( ), (), ( ) ( ).

    , . , , , . . , / , - . , . , , . - : , XIX , , , , , , .

    , . ,

  • 7 . 9

    , , , . , , . , , . , , , , , , . , , .

    , -, , - ? , .

    , , , , 10 . , , . . . -, . , , - . : , , , , . , , , , , .

    4000 . .. , , , , . , , . ,

  • 1 2 0 I I .

    , . . . , , , , , .

    , , , , . . , . , . , . - , , .

    , . , . , , , . , , . , , . , , , , - .

    , . , , ( ), ,

  • 7. 1 2 1

    , , . , , . , , , (, , , ). , , 25% ( 38%). , .

    . 7.1 , . , . , 25 26 27 28 .

    . 7.1 , . , , - , , , , . , . .

    . , , - . , , . , , , , . , . -

    25 Pennisetum glaucum.26 Vigna unguiculata.27 - (Vbandzeia subterranea;

    - Vigna subterranea).28 Chenopodium quinoa.

  • 1 2 2 I I .

    7.1. ,

    - (), - ,

    , , 1

    3, 4, , ()5

    , ()7, - 8

    , , [] 10, 11,

    , , ' ,

    [, , , , ] 13, - 14, 15

    . "1, [, ] |\. ]

    - 17, 18, 19, 20

    -

    , , . , ; . , , - , . Gossypium, ; Cucurbita. , , , .

  • 7. . 1 2 3

    TYin

    ,

    2

    - [ ]6

    (Gossypium hirsutum). ioku.

    4 (Cueurbita )

    (Gossypium barbadense)

    , , , 12

    (Cueurbita maxima )

    ' (Gossypium heftoaceum)

    , -

    (Gossypium arboreum), -

    | |

    - 21 (Cueurbita )

    .

    : 111 Cicer arietinum. 122 Cucumis melo. 133 Setaria italica. 144 Panicum miliaceum. 155 Vigna angularis. 166 Cucumis melo. 177 Phaseolus acutifolius. 188 Phaseolus coccineus. 199 Pachyrhizus erosus. 2010 Phaseolus lunatus. 21

    Phaseolus vulgaris. (Oxalis tuberosa) Lablab purpureus.Vigna mungo.Vigna radiata.Eleusine coracana.Phalaris caroliniana.Hordeum pusillum.Polygonum erectum.Chenopodium berlandieri. Helianthus tuberosus.

  • 1 2 4 I I .

    , , . , , .

    . . , . ( ) , , - , - - - . , , - .

    , , . , ( ), - , , , , . , , , , (, , ) (, ). , .

    , , , , . , , . , . , , . , : , - .

  • 7. 1 2 5

    ? ? , , , ?

    , , . -, . ; - ; . -, , , . , . , , . , , , , , .

    , , - , , , . -, , , . - , .

    , - . , , . ( ), , , , . .

    , , - , . . , -

  • , . , - , . , - . , , .

    . , . , , , , ! : - , ; . , , , ; 29. .

    126 I I .

    29 . : . . X.; .: . - .- - , 1949. - .83.

  • 127

    8

    ?

    , , ,

    . . , - , , - ? , , , ?

    : . , , , , . , , , , , , .

    , , , . -- 148 , . . : , .

  • 1 2 8 I I .

    : 200 . , . , - , , . , .

    , , , - , , , - .

    , : , , . 200 . , . , , . 80% . : , , , ; ; - , ; . , . , , , , . , , , , , , .

    , - . , , . , , : ?

    , , . , .

  • 8. ? 1 2 9

    , , - , , , 2 . . ?

    , - . , , , . , - . ?

    , : , , - , . . , , ?

    , , , , . , Olea europea30 . , 40 , - Olea europea, . : , , , , . ?

    - . :

    30 .9-11-107

  • 130 I I .

    , - , . , - , - . - , , , -.

    , ? , ?

    , , . , , , , , . - - , ( ), , . : ?

    - , ( : . . 8.1). , , , , , ( ) . , -, . , . - : ?

  • 8. ? 2 3 1

    8.1. , 7000 . .

    , - , . , , ; ; ; , , ; ; . , , , , .

    , , , . , . ,

    9*

  • , : , , .

    . , . . , , . - . , , . , , , , , .

    , , , , , -. , , , , - 10 . , , , 50 -- , . , , , - , .

    , , . , , - . , .

    1 3 2 I I .

  • 8. ? 1 3 3

    , , .

    . , , . -: , , , , . , , , , . , , , , , , . , , , , .

    -, , , . , - , , , --, . , , -, , . , , (, , ). , - , , .

    , , , .

  • 1 3 4 I I .

    , , . - .

    , , . -, - () 814%. , - , .

    , : , . , , , - . : , , - (. 8.2). . , ?

    , , , , . -, . , - , - . -, . . , , .

    -

  • 8. ? J 3 5

    . 56, , : , , (. 8.1). . , , - : 32 56 ! , (-) 3- 13- , 56 . , , - , - - . - .

    , . ( ) 5500 ( ),

  • 1 3 6 II.

    8.1.

    , , 33

    (. .

  • 8. ? 1 3 7

    , , .

    , . , - , , - , . , , , - , , - , - , , . ( 9). , : , , , ( ), - (), - , , . , , , , .

    , ( , , ). - (), - ; , , 31 - . - . : - , - () . , , , , . , , .

    31 Vicia ervilia.

  • 1 3 8 I I .

    . , ; , 2025% , , , , ( : 40% ). , , . : , , , , .

    , - , , . - , ( ). , , , , . , - . , , - . - : 9000 . .. , , 6000 . .. .

    : ( ), , , , , - , , , , , . 3500 . .. ( ); , , 1500 . ..

  • 8. ? 1 3 9

    , - . , , - - , . , , , .

    , , , , ? , , - , . -, - ? -, , , , ?

    , , - , . - , . , , ( ) , , . , , , , .

    . 33 , , . , , , , , , . !

  • 1 4 0 I I .

    : , ?

    -, , , . , , ? , . , , , , ? , . 29 , , , . [tanti], .

    , , , , . , . - . , , , , , . , , , .

    , - , , -, ? . --. 10 000 9000 pp. . . , , , -; . , , , , , . 700 ,

  • 8 . ? 1 4 1

    500 , 70 . , (157 !) , , - , .

    - , , , ? , . 157 , , , , , . 157 . . , - , , . , . , 157, , .

    , - -- , . , , , . .

    , , IX .. - . - (), . , --, , , , . -, ? , , ? , , - , ?

    , - , , , . , 23

  • . , -.

    21 ? 23 - . 23, - . : , . - : , , , . 21 , , - , - , , , .

    , 23 , . , ( ) , . -, , , , .

    , --, , . , - , , - , - .

    , ( ), , , , . , , . , , , , . :

    1 4 2 I I .

  • 8. ? 1 4 3

    .

    , . , , , , , . 40 . , , , . , , . ?

    , - . - , . , : , , 50- () 20- . , , . ; , . , . , , . - , , , . , , , , .

    , 7000 . .. -, . , , , ,

  • 144 I I .

    , , . - , , ( ). , Australimusa, Canarium indicum32 , , . , , () , , , - . , , - , , , ?

    , . -, , , . , - , (, - ), , ( , 33). , , : 56 .

    -, . , - - . , , , , ( ) . , 1% , , ,

    32 .33 Coix lacryma-jobi.

  • 8. ? 1 4 5

    (8-14% 20-25% ).

    , , . , , , , . , , .

    , , , . , , , , . ( ), . -. . , , , , , .

    , . - , - . , , , . , , , - . , , . , , - . , , ( ), , . , , .

    10-11-107

  • 1 4 6 I I .

    , , . , . : , ; . , , . , - . , ?

    , 2500-1500 pp. . ., 6 . . , . (, 34 ).

    - . 2 . , , , , . 500200 pp. . ., ( , - ) .

    . - 17-32% ( 8-14% , 9% ). - (45-47%). , 32% 45% . ?

    , , . , , , . , , , . ,

    34 - Iva annua.

  • 8. ? 1 4 7

    , . , , .

    , 1 . . . . 200 . .., . , 900 . .. , , 1100 . . . , , . - , . . , . , , , 1492 . , , ( ) , , . , .

    , , . , . , , . , ( ). , , 200 . . . 400 . . . ( ). - , - .

    9 . . , , 900 . .. , , , - . -

    *

  • , . , , , . . . , , . , , .

    , . XX , , . , , (, , , , , ), . , 900 . ..

    - - , , - . , , . , , , , .

    , , . ; . . , , , , , .

    , ,

    1 4 8 I I .

  • 8. ? 1 4 9

    , , . - ( , ), , . , , , , , , , , , , , . , - , , , , : , , .

    , -. , , . , , , , -, ( ) . - , . .

    , : , . , .

    , , . , , , , , ,

  • 1 5 0 I I .

    , , . : . - , , , .

    , , - , . , , , , . , , , , , , , . , .

    , . , , , , . -, , - , , .

    , , 3000 . . . , 2500 . .. 3000 . .. , , , , . 9500 . .. ( 8500 . ..) , , .

    , , , , - -, . , ,

  • 8. ? 151

    .

    , , . - , , , , , , . -. , , . 1788 , , , , .

    : - ?

    , , . , , . ( 8 . ) . , , 5500 . . ., 8 . , 2500 . ..

    , , . , , , , -. , , , . , , , . .

  • 1 5 2

    ,

    9

    , - -. , , . , : , -. , , , : , , , , . - , .

    , . , . . , , , , - , . , , , , . .

  • 9. , 1 5 3

    , , . , , , , , , , , , .

    , , , . , : , , , . - , , , , , . , , , , , , . , - - -. , - , , , , , . . , .

    , , . , , , , . .

    . ( , .) , 45 , 14 XX (. . 9.1). ( . 9.1) , : (), (), / ( -

  • 9.1.

    '

    1. . : (Ovis orientalis) . .

    2. . : (Capra aegagrus) . .

    3. , . : (Bos taurus), . .

    4. . : (Sus scrofa), . . - ( , ), 13 ! .

    5. . : (Equus ferns ferns) ; ( ) . .

    1 5 4 I I .

    6. () (). : ; . , .

    7. () . : , . .

    8. . , . : (Lama guanicoe). , .

    9. . : (Equus africanus) , , , - . , .

    10. . : (Rangifer tarandus) .

  • 9 . , 1 5 5

    , .

    11. . - . , , .

    12. . : (Bos gmnniens), . .

    13. . : ( ), - . .

    14. . : ( ) . .

    ), , , , , 35 36. . , , , .

    , . , ? , - ? , , . - , -- , ; . , , , , , .

    . - . : , , , , . , .

    35 Bosjavanicus.36 Bos gaums.

  • , , . : , , . , . , , , , .

    , , , , , , . , ( ), (). , , (), (). , . , , . , , , .

    . , . , . , , , . 13 ( ) . ( , , , - .)

    , , . , , , - , . , : , - - .

    , ,

    1 5 6 I I .

  • , . ?

    . - , , , , . ( , ), 45 , . . 9.2 , (72 ), - . , , , - , , , -, . - 51. , , . , - , - 37 . , , , , , ( , , , ) 13 . . , - , , , . , , 37, .

    , -, , 40 . . . 9.2 , . , (18%), ( 51 !). , , , . , ? ,

    9. , 1 5 7

    37 Macropus rufus.

  • 1 5 8 I I .

    9.2. -

    72 '1 24 1 loMJuiHun 1' 0 1 ''ln.ip.ei '\ 18 4%

    - , 45 .

    ? (, , , ), ? ( ), 38?

    , , , , ? , , , , , ?

    : ! : , , , .

    -, , , . - . , , , - . , 2 . ,

    38 Ovis canadensis.

  • 9. , 1 5 9

    , - . , , . , , , .

    , - , , . , . XIX , , , -- XVII . , , , , . , , , , . , , .

    , , - , - , , , - . , , , . - , , ? , , .

    . . .

  • , , , , , , , .

    , , , , 39. , . ( ) , . , , . , , . , , , ( ) , - 40, , - , ( ) , , . , , . , - ( , -), , , , .

    , , , , . : , , ... -, , , .

    , - , , . , , 8000 2500 . .., -

    1 6 0 I I .

    39 Pandion haliaetus.40 Alcelaphus buselaphus.

  • , . . 9.3 , , . 2500 . . . .

    , 2500 . . . , , XX , - 1930- . , - , . 4500 . 148 - , , .

    9. , 1 6 1

    9.3.

    ( ..)

    1 1 .' , N000 - * * N000 .. -

    6000 - . . (?) 4000 4000 \. 4) )/ 3500 .- 2500 t- . 2500

    - , , . ; .

    11-11-107

  • - - , , . , , , , - , . , , , , , .

    , , , , - . , , , . , .

    , - , . - , - 10 . . XIV , , . , , , , , . , , , .

    XIXXX - 41, ( ) 42, 43, 44, - , -

    162 I I .

    41 Taurotragus oryx.42 Cervus elaphus.43 Alces alces.44 Ovibos moschatus.

  • - . , , , - , , , ; - (- , ) () ; - . . , , , , . , , , , .

    , , - , , , 4500 . , , , , . , - - , , - . , , , , ( - , , ). , , . . , , . , ( ) .

    148 14 . 134 ?

    9. , 1 6 3

    *

  • , , ?

    . , - . - , - ; . - , .

    . , , , 100%: 10%. 450- 4500 . , 450-- , 4500 , 45000 . , , , .

    - . (1 , : , , .) , . (), , . : , . , , , ( - ). , , : , , . , , .

    . , . , . 15 , ? , , .

    1 6 4 I I .

  • . ; . , .

    , , . . , . , 1960 . - , , , , . .

    45 , . , , . , , . , , , , ; ; , .

    . , , . , , . , , . .

    - . - . 750 , ( ), , ( - ) .

    9. , 1 6 5

    45 Vicugna vicugna.

  • , . , . . ; .

    , , 46. , , . - . - , , , , . . , . , - , .

    . , . , 47 ( ) , , ( ) . - . , , 48. , , . , , . , , , . , , . , , .

    .

    166 II.

    46 Syncerus caffer.47 Equidae.48 Equus hemionus.

  • , : XIX , , . ( , , .) . , ! - , , , , .

    ( ) , . , .

    . - - . , , - . , , , . ( 49) , .

    , . , , , , . , , , . , , . . -, , , , 80 /!

    . : ; ; , . , , . , , D ; , , D ;

    9. , 1 6 7

    49 Rangifer tarandus.

  • , D . . , : ; , , ; , ( ). , , .

    , . - , . , , () . , , , . , , , .

    . , . , . , , .

    . , . - ( ), ? , , . - . , , .

    , , , . .

    -, ,

    1 6 8 II.

  • . , .

    -, , , . . ( - ), , , . , : , . . , , . .

    , , , , ( , ). , ( ), , , . , , - . , : , , , , .

    , . , , . , , . : , , , , . .

    9 . , 1 6 9

  • 1 7 0 I I .

    -, . , , , , . -, , , . -, , , , , , . , , , . , , - , , . , , , , , . : , 50.

    50 22:14 ( ).

  • 1 7 1

    10

    (. 10.1) . . (14,5 . ), : 5 . -- 65 . , , . , , . -. ? , ?

    , , . , , , , . , .

    , , , . , , , , , . . , ,

  • 172 I I .

    , , , .

    - , , , ; ; - , , , ; - . , , .

    , . , , , . - , . ,

  • 10. 1 7 3

    , . , : - ( 1,1 /); ( 5,1 /). , -: 0,8 / ; 0,5 / , CIIIA 900 . ..; 0,3 / . , 3500 . . . - , , - , .

    , . , - , (/ ) - . . , , ( ) . , - , . , , . , ?

    , . , , , . , , , , . , , . ,

  • 174 I I .

    .

    , . , , - . , (Phaseolus lunatus), (Phaseolus vulgaris) Capsicum annuum/chinense ; Cucurbita . - , , - .

    , , - ? , , , . , , -, , , , . , , - , , , . , , , , , . , - , , , , - .

  • 10. 1 7 5

    , . , , , , , , . - - . , , . , 95% , , Gossypium hirsutum, . Gossypium barbadense. , - , ( ). , , , , , , .

    , , : - , , , . : ; ; . , ?

    , - ( ). ( 8000 . ..) . . 10.2 , , , 6500 . .., - 6000 . .., 5400 . .., 5200 . .. 3500 . ..

  • 1 7 6 I I .

    10.2. . , , . = ( 7000 . . .). , . 20 [Zohary and Hopf, Domestication of Plants in the Old World], .

    , . , . , , .

    , : , -. : , - .

  • 10 . 1 7 7

    , , - , , . . , , , , , , , .

    ? , , , , ? , . -, - . , , , . , . , , , . , , . , , , .

    -, , , , - , . , , . , - , ; ( ), . , , , , .

    , . ,

    12-11-107

  • 1 7 8 I I .

    . , . - , . , .

    , . , Pisum, : Pisum sativum - , , , Pisum fulvum, . Pisum fulvum , . , , , , , , . . , , , . , , - , .

    ? , . , , , . , , , ( ). , , . 6500 -, , , -- 1600 . - 10 ,

  • 10. 1 7 9

    (- ) 30 40 .

    , . , , , - , - , . - , . . , , , . , , , . , .

    , , ! , , . , , , 3- . , , , , . , . , , , . , , , . , . , .

    . , . , .

    12*

  • , , , . , , , - , .

    , : , . , 5400 . .., , ( ) . 13000- . .

    , , , , . : , , , . , , , . ( ) ( ) ( ), ( ) ( ). 2 . , . . , ( ); ( ); , ( ); , , , ( ). , , .

    , ,

    1 8 0 I I .

  • 10. 1 8 1

    . . , , , - , , . 1600 ( , ) (, ) 8 . , . , .

    - . , . , 3 . . ( ), , , , .

    , , . , . , 2 . , . , 1-200 pp. .., 8 . , . , () . , , .

  • 1 8 2 I I .

    . ( ) , . , - . 1652 , . : ; ; - .

    -, . , , 2 . , . 2 . . . . , , .

    . , , . ,