PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣH

-1-

2 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 3¢HMHTPIO™ KAPAM¶EPO¶OY§O™

PH°A™KAI

OP£O¢O•H ¶I™TH

EK¢O™HE¶I™THMONIKH™ ETAIPEIA™ ME§ETH™ ºEPøN-BE§E™TINOY-PH°A

4 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 5¢HMHTPIO™ A¶. KAPAM¶EPO¶OY§O™

PH°A™KAI

OP£O¢O•H ¶I™TH

EK¢O™HE¶I™THMONIKH™ ETAIPEIA™ ME§ETH™ ºEPøN-BE§E™TINOY-PH°A

6 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

P‹Á·˜ η› \OÚıfi‰ÔÍË ›ÛÙË\Aı‹Ó·, 2005

ISBN: 960-87458-8-8

¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜:¢È‰¿ÎÙˆÚ ^IÛÙÔÚ›·˜ Ùɘ \I·ÙÚÈÎɘ,¶Úfi‰ÚÔ˜ \EÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^EÙ·ÈÚ›·˜MÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-P‹Á·.MÈÏÙÈ¿‰Ô˘ 3, 145 62 KËÊÈÛÈ¿TËÏ.-º·Í: 210 8011066www.karaberopoulos.gr, e-mail: karamber@otenet.gr

K·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ âÈ̤ÏÂÈ·:°Ú·ÊÈΤ˜ T¤¯Ó˜ ¢OMH O.E. TËÏ.: 210 9310605 Fax: 210 9344407

\EÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ^EÙ·ÈÚ›· MÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-P‹Á·:MÈÏÙÈ¿‰Ô˘ 3, 145 62 KËÊÈÛÈ¿TËÏ.-º·Í: 210 8011066www.rhigassociety.gr

KÂÓÙÚÈ΋ ¢È¿ıÂÛË:1. \EΉfiÛÂȘ \Aı. ™Ù·ÌÔ‡Ï˘, \A‚¤ÚˆÊ 2, 104 33 \Aı‹Ó·

TËÏ.: 210 5238959, º·Í: 210 52389592. BÈ‚ÏÈÔˆÏÂÖÔ «K·Ù¿ÚÙÈ», M·˘ÚÔÌȯ¿ÏË 9, 106 79 \Aı‹Ó·

TËÏ.: 210 3604793

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 7

«≠OÔÈÔ˜ ÏÔÈfiÓ ÂrÓ·È Î·Ïfi˜ÎÈ çÚıfi‰ÔÍÔ˜ ¯ÚÈÛÙÈ·Ófi˜Ì¤ Ù’ ôÚÌ·Ù· ÛÙfi ¯¤ÚÈô˜ ‰Ú¿ÌÂÈ Û¿Ó ÍÂÊÙ¤ÚÈÙfi °¤ÓÔ˜ ÙÔ˘ Ó¿ ÛÒÛFË̤ ¯·Ú¿ ÌÚ¤ ·È‰È¿».

P‹Á·˜ BÂÏÂÛÙÈÓÏɘ,

≠YÌÓÔ˜ ·ÙÚȈÙÈÎfi˜, ÛÙÚÔÊ‹ 13.

«^O P‹Á·˜ ïÌÔÏÔÁÂÖ ¬ÙÈ ¿ÓÙÔÙ âÂı‡ÌÂÈÙ‹Ó àÂÏ¢ı¤ÚˆÛÈÓ Ùɘ ^EÏÏ¿‰Ô˜ àfi ÙÔÜ ÙÔ˘ÚÎÈÎÔÜ ˙˘ÁÔÜ Î·› ‰‹ ¬ÙÈ ÌÂÙ¿ Ù‹Ó ÛˆÙËÚ›·Ó Ùɘ „˘¯É˜ ÙÔ˘ ÙÔÜÙÔ ö¯ÂÈ ó˜ ÚáÙÔÓ fiıÔÓ Ó¿ ú‰FË âΉȈÎfiÌÂÓÔ˘˜ ÙÔ‡˜ TÔ‡ÚÎÔ˘˜ àfi Ùɘ EÏÏ¿‰Ô˜».

AåÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰-™. §¿ÌÚÔ˜,

\AӤΉÔÙ· öÁÁÚ·Ê· ÂÚ› P‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏÉ

η› ÙáÓ Û‡Ó ·éÙá Ì·ÚÙ˘ÚËÛ¿ÓÙˆÓ,

\Aı‹ÓËÛÈÓ 1891, ÛÂÏ. 65

«P‹Á·˜ BÂÏÂÛÙÈÓÏɘ». \EÏ·ÈÔÁÚ·Ê›·, (1862), ÙÔÜ ¢ÈÔÓ. TÛÈfiÎÔ˘, \EıÓÈÎfi ^IÛÙÔÚÈÎfi \EıÓÔÏÔÁÈÎfi MÔ˘ÛÂÖÔ, \Aı‹Ó·.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 9

«^O ̤¯ÚÈ ÙÔ܉ ϤÁˆ, ‰˘ÛÙ˘¯‹˜ ÔyÙÔ˜ Ï·fi˜, ‚ϤÔ-ÓÙ·˜ ¬ÙÈ ¬Ï·È ÙÔ˘ ·î ıÏ›„ÂȘ η› 片ӷÈ, Ù¿ ηıËÌÂ-ÚÈÓ¿ ‰¿ÎÚ˘¿ ÙÔ˘, ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È àfi Ù‹Ó Î·Î‹Ó Î·›à¯ÚÂÈÂÛÙ¿ÙËÓ ‰ÈÔ›ÎËÛÈÓ, àfi Ù‹Ó ÛÙ¤ÚËÛÈÓ Î·ÏáÓÓfïÓ, àÂÊ¿ÛÈÛÂÓ... Ó¿ â΂ԋÛFË ÌÂÁ·ÏÔÊÒÓˆ˜,âÓÒÈÔÓ ¿Û˘ Ùɘ OåÎÔ˘Ì¤Ó˘, ̤ ‚ÚÔÓÙÒ‰Ë Êˆ-Ó‹Ó, Ù¿ îÂÚ¿ η› ô̷̈ ‰›Î·È·, ïÔÜ ıÂfiıÂÓ Ùá⯷ڛÛıËÛ·Ó ‰È¿ Ó¿ ˙‹ÛFË ìÛ‡¯ˆ˜ Âå˜ Ù‹Ó ÁÉÓ».

P‹Á·˜ BÂÏÂÛÙÈÓÏɘ,

\E·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË.

«æËÏ¿ ÛÙ¿ Ì·˚Ú¿ÎÈ· ÛËÎáÛÙ ÙfiÓ ™Ù·˘ÚfiÓ».

P‹Á·˜ BÂÏÂÛÙÈÓÏɘ,

£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 108.

10 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 11

¶EPIEXOMENA

¶ÚfiÏÔÁÔ˜................................................................................ 13

PH°A™ KAI OP£O¢O•H ¶I™TH

™˘ÓÔÙÈ΋ àÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙ‹ ˙ˆ‹ η› Ùfi öÚÁÔ ÙÔÜ P‹Á·.......... 15Oî ηًÁÔÚÔÈ ÙÔÜ P‹Á· ........................................................ 31

¶·ÙÚȿگ˘ °ÚËÁfiÚÈÔ˜ ï EãMÔÓ·¯fi˜ K‡ÚÈÏÏÔ˜ §·˘ÚÈÒÙ˘MËÙÚÔÔÏ›Ù˘ \Iˆ·ÓÓ›ÓˆÓ ^IÂÚfiıÂÔ˜\I·ÙÚfi˜ Mȯ·‹Ï ¶ÂÚ‰ÈοÚ˘\Aı·Ó¿ÛÈÔ˜ ¶¿ÚÈÔ˜\Iˆ¿ÓÓ˘ ºÈϋ̈Ó

¢ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔÜ P‹Á·.......................................... 37«™¯ÔÏÂÖÔÓ ÙáÓ ÓÙÂÏÈÎ¿ÙˆÓ âÚ·ÛÙáÓ»«º˘ÛÈÎɘ à¿ÓıÈÛÌ·»«N¤· ¶ÔÏÈÙÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛȘ»«\E·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË»«™‡ÓÙ·ÁÌ·»«£Ô‡ÚÈÔ˜»«≠YÌÓÔ˜ ¶·ÙÚȈÙÈÎfi˜»\AÓ·ÎÚÈÙÈο öÁÁÚ·Ê·

¶APAPTHMA

I. ^H âÈÛÙÔÏ‹ ÙÔÜ ·ÙÚÈ¿Ú¯Ë KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ °ÚËÁÔÚ›Ô˘ Eã (1 ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 1798). .............................. 49

II. ^H âÈÛÙÔÏ‹ Ùɘ \EÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^EÙ·ÈÚ›·˜ MÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-P‹Á· ÛÙfiÓ OåÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ë KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ Î. B·ÚıÔÏÔÌ·ÖÔ (22 \IÔ˘Ó›Ô˘ 1998). ............................................................ 51

12 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

III. ^H à¿ÓÙËÛË Ùɘ \AÚ¯ÈÁÚ·ÌÌ·Ù›·˜ Ùɘ ^AÁ›·˜ η› ^IÂÚ¿˜ ™˘Ófi‰Ô˘ ÙÔÜ OåÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔÜ ¶·ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜. .................................................. 53

HTAN O PH°A™ MA™ONO™; ............................................ 59

™˘ÌÂÚ¿ÛÌ· .......................................................................... 66

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 13

¶PO§O°O™

M¤ ·Ú¿ ı¤ÙÔ˘Ì ۤ ΢ÎÏÔÊÔÚ›· Ù‹ ÌÂϤÙË Ì¤ Ù‹Ó ïÔ›· ‰›-ÓÂÙ·È à¿ÓÙËÛË ÛÙfi ı¤Ì· Û¯ÂÙÈο ̤ Ù‹ ÛÙ¿ÛË ÙÔÜ â·Ó·ÛÙ¿-ÙË P‹Á· öÓ·ÓÙÈ Ùɘ çÚıfi‰Ô͢ ›ÛÙ˘. ^H ÌÂϤÙË Ú·ÁÌ·ÙÔ-ÔÈ‹ıËΠÌÂÙ¿ àfi ‰ÈÂÍÔ‰È΋ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË å‰È·›ÙÂÚ· ÙáÓ öÚÁˆÓÙÔÜ P‹Á·, ï ïÔÖÔ˜ ö·ÈÚÓ ¬,ÙÈ Î·Ïfi ö‚ÚÈÛΠÛÙ¿ ΛÌÂÓ· Ô‡ÌÂÏÂÙÔÜÛÂ, ˆÚ›˜ Ó¿ àÎÔÏÔ˘ıÂÖ ÈıËΛ˙ÔÓÙ·˜ Ù›˜ àfi„ÂȘ ÙáÓÂéÚˆ·›ˆÓ, ¬ˆ˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ·Ú·ÙËÚÔÜÌ ۤ ÏÔÁ›Ô˘˜ Ùɘ Â-ÚÈfi‰Ô˘ ÙÔÜ NÂÔÂÏÏËÓÈÎÔÜ ¢È·ÊˆÙÈÛÌÔÜ.

\I‰È·›ÙÂÚ· ı¤ÏÔ˘Ì ӿ ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì ¬ÙÈ Ù¿ ÂñÚ‹Ì·Ù· àfi Ù‹Ó‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔÜ P‹Á· àÔ‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Ù‹Ó ìÁÂÙÈ΋ÙÔ˘ ÌÔÚÊ‹, ï ïÔÖÔ˜ õıÂÏ ӿ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ ¬Ï˜ Ù›˜ ‰˘Ó¿-ÌÂȘ ÙÔÜ öıÓÔ˘˜ ηٿ Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘. °È’ ·éÙfi η› ‰¤ÓöÁÚ·„ âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔÜ îÂÚ·Ù›Ԣ, ¬ˆ˜ ï \AÓÒÓ˘ÌÔ˜ ï ≠EÏÏËÓÛÙ‹Ó «^EÏÏËÓÈ΋ NÔÌ·Ú¯›·» ÙÔ˘, ÔûÙ âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙáÓ ÚÔ˘¯fi-ÓÙˆÓ. \AÂÓ·ÓÙ›·˜ ï P‹Á·˜ ÚÔÛ·ıÂÖ Ó¿ ÙÔ‡˜ ÚÔÛÂÙ·ÈÚÈ-ÛıÂÖ, ϤÁÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÛÙfiÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘, ÛÙ›¯. 17-20:

«\AÓ‰ÚÂÖÔÈ Î·ÂÙ¿ÓÔÈ, ·¿‰Â˜, Ï·˚ÎÔ›,ÛÎÔÙÒıËηÓØ ÎÈ àÁ¿‰Â˜, ̤ ô‰ÈÎÔÓ Û·ı›ÎÈ à̤ÙÚËÙ’ ôÏÏÔÈ ÙfiÛÔÈ, η› TÔ‡ÚÎÔÈ Î·› PˆÌÈÔ›,˙ˆ‹Ó η› ÏÔÜÙÔÓ ¯¿ÓÔ˘Ó, ¯ˆÚ›˜ ηÌÌÈ¿ ’ÊÔÚÌ‹»,

η› ¬ÙÈ Ôî ú‰ÈÔÈ Î·› Ôî ÂÚÈÔ˘Û›Â˜ ÙÔ˘˜ ÂrÓ·È àÓ¿ ÄÛ· ÛÙÈÁÌ‹ÛÙ›˜ ‰È·ı¤ÛÂȘ ÙÔÜ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘ η› ÙáÓ ·Û¿‰ˆÓ ÙÔ˘, âÓá ı¿ÂrÓ·È âÍ·ÛÊ·ÏÈṲ̂ÓÔÈ ÛÙfi ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˜, Ô‡ ı¿‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÂÖ ÌÂÙ¿ Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·ÛË.

M¤ Ù‹Ó ÂéηÈÚ›· οÓÔ˘Ì ÁÓˆÛÙfi ¬ÙÈ ï îÛÙÔÚÈÎfi˜ ÙÔÜ P‹-Á·, §¤·Ó‰ÚÔ˜ BÚ·ÓÔ‡Û˘, (1921-1993), ηٿ Ù›˜ âÚÁ·Û›Â˜ ÙÔÜBã ¢ÈÂıÓÔܘ ™˘Ó‰ڛԢ «ºÂÚ·›-BÂÏÂÛÙÖÓÔ-P‹Á·˜», Ô‡ ‰ÈÔÚ-Á·ÓÒıËΠÛÙ‹ ÁÂÓ¤ÙÂÈÚ· ÙÔÜ P‹Á· ÙfiÓ \OÎÙÒ‚ÚÈÔ ÙÔÜ 1992, Û¤Û¯ÂÙÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË ÌĘ ÙfiÓÈÛÂ Ù‹Ó àÓ¿ÁÎË Ó¿ ÁÚ·ÊÂÖ Ì›· âÚÁ·-Û›· ̤ Ù›ÙÏÔ « T› ‰¤Ó qÙ·Ó ï P‹Á·˜», âÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·˜ Ù¿ ¬Û·àÙÂÎÌËÚ›ˆÙ· Âr¯·Ó ÁÚ·ÊÂÖ Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ÁÈ¿ ÙfiÓ P‹Á·. K·› êÙfi

14 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

·Ú¿‰ÂÈÁÌ· àÔÙÂÏÔÜÓ Ôî âÍÂÙ·˙fiÌÂÓ˜ àfi„ÂȘ ÙáÓ Î·ÙË-ÁfiÚˆÓ ÙÔÜ P‹Á· ÛÙ‹ ÌÂϤÙË, Ô‡ Û‹ÌÂÚ· ʤÚÂÙ·È ÛÙ‹ ‰ËÌÈ-ÛÈfiÙËÙ·. XˆÚ›˜ Ó¿ ö¯Ô˘Ó ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ Ù¿ öÚÁ· ÙÔ˘ ÙfiÓ Î·ÙËÁfi-ÚËÛ·Ó ¬ÙÈ Ù¿¯· qÙ·Ó âÓ·ÓÙ›ÔÓ Ùɘ ›ÛÙ˘ η› Ùɘ \OÚıfi‰Ô͢\EÎÎÏËÛ›·˜, âÓá ì ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ àÎÚȂᘠٿ àÓÙ›-ıÂÙ·.

^H öΉÔÛ‹ Ì·˜ ÛÙfi ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù‹Ó âÈÛÙÔÏ‹ÙÔÜ ·ÙÚÈ¿Ú¯Ë KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ÙÔÜ Eã, ïïÔÖÔ˜ öÁÚ·Ê ¬ÙÈ Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ· ÙÔÜ P‹Á· qÙ·Ó ÏÉÚ˜ «ıÔ-ÏÂÚáÓ âÓÓÔÈáÓ» η› «ÙÔÖ˜ ‰fiÁÌ·ÛÈ Ùɘ çÚıÔ‰fiÍÔ˘ ìÌáÓ ›-ÛÙˆ˜ âÓ·ÓÙÈÔ˘Ì¤ÓˆÓ», Ù‹Ó âÈÛÙÔÏ‹ Ùɘ \EÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ^EÙ·ÈÚ›·˜ MÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-P‹Á· ÛÙfiÓ ·ÙÚÈ¿Ú-¯Ë Î. B·ÚıÔÏÔÌ·ÖÔ ÁÈ¿ Ù‹Ó ôÚÛË Ùɘ ηٷ‰›Î˘ ÙÔÜ ™˘ÓÙ¿Á-Ì·ÙÔ˜ ÙÔÜ P‹Á· ̤ Ù‹Ó ÂéηÈÚ›· ηٿ Ùfi 1998 ÙÔÜ öÙÔ˘˜ P‹Á·Î·› Ù¤ÏÔ˜ Ùfi à·ÓÙËÙÈÎfi öÁÁÚ·ÊÔ Ùɘ \AÚ¯ÈÁÚ·ÌÌ·Ù›·˜ Ùɘ^AÁ›·˜ η› ^IÂÚĘ ™˘Ófi‰Ô˘ ÙÔÜ ¶·ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈ-ÓÔ˘fiψ˜.

EéÂÏÈÛÙÔÜÌ ¬ÙÈ Ì¤ Ù‹Ó ÌÂϤÙË Ì·˜ ·éÙ‹ ï â·Ó·ÛÙ¿Ù˘P‹Á·˜ BÂÏÂÛÙÈÓÏɘ ı¿ Ï¿‚ÂÈ Ù‹Ó êÚÌfi˙Ô˘Û· ı¤ÛË ÛÙ‹ Û˘Ó›-‰ËÛË ÙáÓ âÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎáÓ Î‡ÎÏˆÓ Ùɘ ¯ÒÚ·˜.

\I·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ 2005 ¢Ú. ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜¶Úfi‰ÚÔ˜

\EÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ EÙ·ÈÚ›·˜ MÂϤÙ˘ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-P‹Á·

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 15

1. µÏ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ò√ÓÔÌ· η› ηٷÁˆÁ‹ ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂ-ÛÙÈÓÏÉ, µã öΉ. \∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›·˜ ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›-ÓÔ˘-ƒ‹Á·, \∞ı‹Ó· 2000.

¶Ú›Ó àfi Ù‹Ó ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙÔÜ ı¤Ì·ÙÔ˜ «ƒ‹Á·˜ η› \√Ú-ıfi‰ÔÍË ›ÛÙË» ·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì ϛÁ· ÏfiÁÈ· ÁÈ¿ Ù‹ ˆ‹ η› Ùfi öÚÁÔÙÔÜ â·Ó·ÛÙ¿ÙË Î·› ïÚ·Ì·ÙÈÛÙÉ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ (1757-1798), Ô‡ ı¿ ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙfiÓ àÓ·ÁÓÒÛÙË ÛÙ‹Ó Î·Ù·ÓfiËÛË ÙɘÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ η› ÙÔÜ öÚÁÔ˘ ÙÔ˘.

™À¡√¶∆π∫∏ ∞¡∞º√ƒ∞ ™∆∏ ∑ø∏ ∫∞π ∆√ ∂ƒ°√ ∆√À ƒ∏°∞

^√ ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏɘ ÁÂÓÓ‹ıËΠÙfi 1757 ÛÙfi µÂÏÂÛÙÖÓÔ£ÂÛÛ·Ï›·˜, ¬Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Î·› Ù¿ âÚ›ȷ Ùɘ àÚ¯·›·˜ fi-ψ˜ ºÂÚ¤˜, àfi ÓÙfiÈÔ˘˜ ÁÔÓÂÖ˜, Ôî ïÔÖÔÈ ÙÔÜ ö‰ˆÛ·Ó Ùfi‚·ÙÈÛÙÈÎfi ùÓÔÌ· «ƒ‹Á·˜», ùÓÔÌ· Ô‡ Û˘ÓËı›˙ÔÓÙ·Ó ÛÙ‹ÓÂÚÈÔ¯‹ ÙÔÜ ¶ËÏ›Ô˘ η› Ùɘ ª·ÁÓËÛ›·˜. ^√ ú‰ÈÔ˜ àÚÁfiÙÂÚ·ÛÙ¿ ‚È‚Ï›· η› Ù¿ öÁÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘ ÚfiÛıÂÛ ó˜ âÒÓ˘ÌÔ Ùfi «µÂ-ÏÂÛÙÈÓÏɘ» àfi Ùfi ùÓÔÌ· Ùɘ ÁÂÓ¤ÙÂÈÚ¿˜ ÙÔ˘, ηٿ Ù‹ Û˘Ó‹-ıÂÈ· ÙáÓ ÏÔÁ›ˆÓ Ùɘ âԯɘ ÙÔ˘ 1. ¡¤Ô˜ ‰Âη¤ÍÈ, ‰ÂηԯÙÒ¯ÚÔÓáÓ Ì¤ ‰›„· ÁÈ¿ Ì¿ıËÛË Î·Ù¢ı‡ÓÂÙ·È ÛÙ‹ ™¯ÔÏ‹ ∑·ÁÔÚʶËÏ›Ô˘, ¬Ô˘ ÌÂÏÂÙÔÜÛ η› àÚ¯·›Ô˘˜ Û˘ÁÁÚ·ÊÂÖ˜, ¬ˆ˜ ‰È·-ÈÛÙÒÓÂÙ·È àfi ·éÙfiÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘ Û¤ Û¯ÂÙÈÎfi ‚È‚Ï›Ô àÚ¯·›ˆÓÁˆÁڿʈÓ, Ùfi ïÔÖÔ ÙÒÚ· àfiÎÂÈÙ·È ÛÙ‹Ó \∂ıÓÈ΋ µÈ‚ÏÈÔ-ı‹ÎË Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜.

\∞fi Ùfi µÂÏÂÛÙÖÓÔ Ê‡ÁÂÈ Û¤ ìÏÈΛ· ÂÚ›Ô˘ ÂúÎÔÛÈ ÚÔÓáÓÁÈ¿ Ù‹Ó ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, ¬Ô˘ Ì·ı·›ÓÂÈ Í¤Ó˜ ÁÏáÛÛ˜η› ·éÍ¿ÓÂÈ Ù›˜ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ‡˜ º·Ó·ÚÈáÙ˜. ≠√̈˜ÌÂÙ¿ àfi Ï›Á· ¯ÚfiÓÈ· âÁη٤ÏÂÈ„Â Ù‹Ó ¶fiÏË, âÁηٷÛÙ¿ıËÎÂÛÙ‹ µÏ·¯›·, ì ïÔ›· ÁÂÈÙÓ›·˙ ̤ Ù‹Ó ∂éÚÒË Î·› ñÉگ ο-

16 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

2. ^O P‹Á·˜ ÛÙ‹Ó àÊÈÂڈ̷ÙÈ΋ ÚÔÛÊÒÓËÛË ÛÙfiÓ XÚÈÛÙfi‰Ô˘ÏÔ KÈÚ-ÏÈ¿ÓÔ ÛÙfi ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ º˘ÛÈÎɘ à¿ÓıÈÛÌ·, BȤÓÓË 1790, ÌÓËÌÔÓ‡ÂÈ«ÙfiÓ âÓÂÛÙáÙ· fiÏÂÌÔÓ ÙáÓ ÙÚÈáÓ åÌÂÚ›ˆÓ», AéÛÙÚ›·˜, PˆÛ›·˜ η›TÔ˘ÚΛ·˜.

3. \EÓ‰ÂÈÎÙÈο ‚Ï. ¢ËÌ. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «^H °·ÏÏÈ΋ “Encyclopédie”≤Ó· ÚfiÙ˘Ô ÙÔÜ öÚÁÔ˘ ÙÔÜ P‹Á· “º˘ÛÈÎɘ à¿ÓıÈÛÌ·”», ^O \EÚ·ÓÈ-ÛÙ‹˜, ÙfiÌ. 21, \Aı‹Ó· 1997, ÛÂÏ. 95-128.

ÔÈ· âÏ¢ıÂÚ›·. ò∂¯Ô˘Ì ̷ÚÙ˘Ú›· ÙÔÜ ƒ‹Á· ÛÙfi ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘«¡¤Ô˜ \∞Ó¿¯·ÚÛȘ», (ÛÂÏ. 295), ¬ÙÈ Ùfi 1788 ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙ‹µÏ·¯›·. ™Ùfi µÔ˘ÎÔ˘Ú¤ÛÙÈ àÓ·Ù‡ÛÛÂÈ öÓÙÔÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-Ù·, ÂåÛ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙfiÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ·ÎÏÔ ÙÔÜ ÏÔÁ›Ô˘ ∫·ÓÙ·Ú-Ù˙É, Á›ÓÂÙ·È ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi˜ ÙáÓ ^∏ÁÂÌfiÓˆÓ Î·› Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙ¿ÎÔÈÓ¿ Ùɘ ÂÚÈԯɘ ÙÔ˘. \∂ÎϤÁÂÙ·È àÓÙÈÚfiÛˆÔ˜ Ùɘ ÁÂÈÙÔ-ÓÈĘ ÙÔ˘ Û¤ Ì›· ÂÚ›ÙˆÛË ‰È¿ÓÔÈ͢ ëÓfi˜ ‰ÚfiÌÔ˘ η› Û¤ Ì›·âȉËÌ›· ¯ÔϤڷ˜ ÙÔÜ àÓ·Ù›ıÂÙ·È ï öÏÂÁ¯Ô˜ ÙáÓ ÛÈÙÈáÓ ÁÈ¿Ù‹ ‰È·›ÛÙˆÛË ÙáÓ àÚÚÒÛÙˆÓ.

ªÂÙ¿ ÙfiÓ fiÏÂÌÔ ÙáÓ «ÙÚÈáÓ åÌÂÚ›ˆÓ» 2 η› Ù›˜ Û˘Ìʈ-ӛ˜ ÙÔÜ ™˘ÛÙÒ‚ (1791) η› \π·Û›Ô˘ (1792) ÌÂٷ͇ Ùɘ∞éÛÙÚ›·˜, Ùɘ ƒˆÛÛ›·˜ η› Ùɘ \√ıˆÌ·ÓÈÎɘ ¶‡Ï˘ àÓÙ›-ÛÙÔȯ·, η› Ù‹Ó ‰È¿„¢ÛË ÙáÓ âÏ›‰ˆÓ, Ò˜ Ù¿¯· Ù¿ ¯ÚÈÛÙÈ·-ÓÈο ÎÚ¿ÙË ı¿ àÂÏ¢ıÂÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ‡˜ ≠∂ÏÏËÓ˜ η› ÙÔ‡˜ôÏÏÔ˘˜ µ·ÏηÓÈÎÔ‡˜ Ï·Ô‡˜ àfi ÙfiÓ \√ıˆÌ·ÓÈÎfi ‰ÂÛÔÙÈÛÌfiη› Ù˘Ú·ÓÓ›·, ï ƒ‹Á·˜ Û˘Ó¤‚·Ï Ùfi â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔÁÈ¿ Ù‹Ó ÛÙ‹ÚÈÍË Ùɘ \∂·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÛÙ›˜ ÓÙfiȘ, ÁËÁÂÓÂÖ˜‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙáÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ. \∂ÌÂÈÚ›· η› ÁÓÒÛË ÛËÌ·ÓÙÈ΋,ì ïÔ›· ı¿ öÁÈÓ ·åÙ›· Ô≈Ùˆ˜ œÛÙ ÛÙ¿ öÚÁ· ÙÔ˘ Ó¿ Ì‹Ó à¢-ı‡ÓÂÈ öÎÎÏËÛË ÁÈ¿ ‚Ô‹ıÂÈ· ÛÙ›˜ ÌÂÁ¿Ï˜ ÙfiÙ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÁÈ¿ Ù‹ÓÚÔÂÙÔÈÌ·˙fiÌÂÓË â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘.

^√ ƒ‹Á·˜ ÌÂÙ·‚·›ÓÂÈ ÁÈ¿ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙ‹ µÈ¤ÓÓË Ùfi 1790,ó˜ ÁÚ·ÌÌ·Ù¤·˜ η› ‰ÈÂÚÌËÓ¤·˜ ëÓfi˜ ÙÔ¿Ú¯Ô˘. ∆fiÙ âΉ›‰ÂÈη› Ù¿ ‰‡Ô ÚáÙ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›· «™¯ÔÏÂÖÔÓ ÙáÓ ÓÙÂÏÈÎ¿ÙˆÓ âÚ·-ÛÙáÓ» η› «º˘ÛÈÎɘ à¿ÓıÈÛÌ·», Ùfi ïÔÖÔ ÂÚȤ¯ÂÈ, ¬ˆ˜ö¯Ô˘Ì àԉ›ÍÂÈ3, Û‡Á¯ÚÔÓ˜ âÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ÁÓÒÛÂȘ àfi Ù‹

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 17

4. ™‡Ìʈӷ ̤ Ù‹ Ì·ÚÙ˘Ú›· ÙÔÜ Johann Christian von Engel ï P‹Á·˜ ëÙÔ›-Ì·˙ η› ÁÈ¿ Ù›˜ ñfiÏÔȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ÏÂÙÔÌÂÚÂÖ˜¯¿ÚÙ˜. T‹Ó Ì·ÚÙ˘Ú›· ÌÓËÌÔÓ‡ÂÈ ï °. §¿˚Ô˜, «Oî ¯¿ÚÙ˜ ÙÔÜ P‹Á·.òEÚ¢ӷ â› Ó¤ˆÓ ËÁáÓ», ¢ÂÏÙ›ÔÓ ^IÛÙÔÚÈÎɘ \EıÓÔÏÔÁÈÎɘ ^EÙ·ÈÚ›-·˜, ÙfiÌ. 14, 1960, ¶·Ú¿ÚÙËÌ· II, ÛÂÏ. 296-298.

°·ÏÏÈ΋ \∂Á΢ÎÏԷȉ›· ÙáÓ ¡Ù˘ÓÙÂÚÒ Î·› ¡Ù’ \∞Ϸ̤Ú.™Ù‹ µÈ¤ÓÓË â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ≤ÍÈ ¯ÚfiÓÈ· àÚÁfiÙÂÚ·, Ùfi 1796, âÔ¯‹Ô‡ àÚ¯›˙ÂÈ Ó¿ âÊ·ÚÌfi˙ÂÈ Ùfi ÌÂÁ·ÏfiÓÔÔ â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘Û¯¤‰ÈÔ ÁÈ· Ù‹Ó âÏ¢ıÂÚ›· Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ η› ÙáÓ ôÏÏˆÓ µ·Ï-ηÓÈÎáÓ Ï·áÓ.

∆fi 1797 ÂrÓ·È ì ÌÂÁ¿ÏË âΉÔÙÈ΋ ¯ÚÔÓÈ¿ ÙÔÜ ƒ‹Á·. ªÂÙ·-ÊÚ¿˙ÂÈ Î·› Ù˘ÒÓÂÈ Ù¿ ı·ÙÚÈο ÙÔ˘ öÚÁ· «^H µÔÛÎÔԇϷÙáÓ òAψӻ ÙÔÜ ª·ÚÌÔÓÙ¤Ï Î·› Ù¿ «\OχÌÈ·» ÙÔÜ ªÂÙ·-ÛÙ¿ÛÈÔ. ª¿ÏÈÛÙ· ÛÙfiÓ ÚfiÏÔÁÔ ÙáÓ \√Ï˘Ì›ˆÓ ·Ú·ı¤ÙÂÈ Ù‹ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÏËÚÔÊÔÚ›· Ò˜ Ù¿ çÏ˘Ìȷο àÁˆÓ›ÛÌ·Ù· η›ÛÙ‹Ó âÔ¯‹ ÙÔ˘ àÎfiÌË, ÙfiÓ Î·ÈÚfi Ùɘ ÛÎÏ·‚ÈĘ, ‰È·ÙËÚÔÜÓÙ·ÓÛÙ‹Ó £ÂÛÛ·Ï›· η› ÛÙ‹Ó ñfiÏÔÈË ^∂ÏÏ¿‰·. ¶ÏËÚÔÊÔÚ›· ìïÔ›· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙ‹Ó ë‰Ú·›ˆÛË Ùɘ ÂÔ›ıËÛ˘ ÁÈ¿ Ù‹ ‰È·-¯ÚÔÓÈ΋ Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔÜ ^∂ÏÏËÓÈÛÌÔÜ.

™˘Óı¤ÙÂÈ ÙfiÓ â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ·ÈÄÓ· «£Ô‡ÚÈÔ˜» η› Ù˘Ò-ÓÂÈ Û¤ ‰Ò‰Âη ʇÏÏ· Ù‹ «Ã¿ÚÙ· Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜», ÙÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜Ùɘ «µÏ·¯›·˜» η› «ªÔω·‚›·˜», η› àÎfiÌË ı¿ Ù‡ˆÓ ̤ Ù‹‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ‰È·›ÚÂÛË Û¤ ·گ›Â˜ η› ÙÔ·Ú¯›Â˜ ¯¿ÚÙ˜ ÏÂ-ÙÔÌÂÚÂÖ˜ ÁÈ¿ Ù‹ µÔ˘ÏÁ·Ú›·, Ù‹ ™ÂÚ‚›· η› Ù‹Ó \∞Ï‚·Ó›·4. \∂-ͤ‰ˆÛÂ Ù‹Ó ÂåÎfiÓ· ÙÔÜ ªÂÁ¿ÏÔ˘ \∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ η› Ùfi ‚Ȃϛԫ¡¤Ô˜ \∞Ó¿¯·ÚÛȘ». ∆¤ÏÔ˜ ÙfiÓ \√ÎÙÒ‚ÚÈÔ ÙÔÜ 1797, ˆÚ›˜ Ù‹Óô‰ÂÈ· ÙÔÜ ÏÔÁÔÎÚ›ÙË, ¬ˆ˜ öηÓ ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ۤ ¬Ï· ÙÔ˘ Ù¿öÚÁ·, ÁÈ·Ù› ‰¤Ó ı¿ ÌÔÚÔÜÛ ϤÔÓ Ó¿ ÙfiÓ ·Ú·Ï·Ó‹ÛÂÈ, ·-Ú¿ÓÔÌ· Ù˘ÒÓÂÈ, ÎÏÂÈṲ̂ÓÔ˜ ‰‡Ô ÌÂÚfiÓ˘¯Ù· ÛÙfi Ù˘ÔÁÚ·-ÊÂÖÔ ÙáÓ ™È·ÙÈÛÙÈÓáÓ à‰ÂÏÊáÓ ¶Ô‡ÏÈÔ˘, Ùfi â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfiÙÔ˘ ΛÌÂÓÔ Ì¤ Ù›ÙÏÔ «¡¤· ¶ÔÏÈÙÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛȘ», ÛÙ‹Ó ïÔ›·ÂÚȤ¯ÂÙ·È ì \∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ \∞Ó-

18 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

Oî ÛÙÚ·ÁÁ·ÏÈÛı¤ÓÙ˜ ÁÈ¿ Ù‹Ó âÏ¢ıÂÚ›· (24 \IÔ˘Ó›Ô˘ 1798) ÛÙfiÓ ¶‡ÚÁÔ NÂ-Ìfi˚˙· ÙÔÜ BÂÏÈÁÚ·‰›Ô˘: P‹Á·˜ BÂÏÂÛÙÈÓÏɘ (âÙáÓ 41), EéÛÙÚ¿ÙÈÔ˜\AÚÁ¤ÓÙ˘ (öÌÔÚÔ˜ àfi Ù‹ X›Ô, âÙáÓ 31), \AÓÙÒÓÈÔ˜ KÔÚˆÓÈfi˜ (öÌÔÚԘη› ÏfiÁÈÔ˜ àfi Ù‹ X›Ô, âÙáÓ 27), ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ NÈÎÔÏ›‰Ë˜ (å·ÙÚfi˜ àfi Ù‹ Z›-Ù˙· \Iˆ·ÓÓ›ÓˆÓ, âÙáÓ 32), £ÂÔ¯¿Ú˘ °. TÔ˘ÚÔ‡ÓÙ˙È·˜ (öÌÔÚÔ˜ àfi Ù‹™È¿ÙÈÛÙ·, âÙáÓ 22), \Iˆ¿ÓÓ˘ K·Ú·Ù˙Ę (ÏfiÁÈÔ˜ àfi Ù‹ §Â˘ÎˆÛ›· Ùɘ K‡-ÚÔ˘, âÙáÓ 31), \Iˆ¿ÓÓ˘ \EÌÌ·ÓÔ˘‹Ï (ºÔÈÙËÙ‹˜ \I·ÙÚÈÎɘ àfi Ù‹Ó K·-ÛÙÔÚÈ¿, âÙáÓ 24), ¶·Ó·ÁÈÒÙ˘ \EÌÌ·ÓÔ˘‹Ï (ñ¿ÏÏËÏÔ˜ ¿fi Ù‹Ó K·ÛÙÔ-ÚÈ¿, âÙáÓ 22).

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 19

5. BÏ. \A. ¢·ÛηϿ΢, P‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏÉ â·Ó·ÛÙ·ÙÈο Û¯¤‰È· η› Ì·Ú-Ù˘ÚÈÎfiÓ Ù¤ÏÔ˜, \AıÉÓ·È 1979. ¢ËÌ. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «Tfi â·Ó·-ÛÙ·ÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔÜ P‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏÉ ÁÈ¿ Ù‹Ó àÂÏ¢ı¤ÚˆÛË ÙáÓ EÏÏ‹-ÓˆÓ Î·› ÙáÓ ôÏÏˆÓ B·ÏηÓÈÎáÓ Ï·áÓ», ÛÙfiÓ ÙfiÌÔ ¶Ú·ÎÙÈÎáÓ Ùɘ^HÌÂÚ›‰·˜ ^O P‹Á·˜ η› Ôî Û˘Ó¯ÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘, (12 M·˝Ô˘ 1998), ™fiÊÈ·2001, ÛÂÏ. 7-34.

ıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ· η› ï £Ô‡ÚÈÔ˜. \∂›Û˘ Ù‡ˆÛ η› ÙfiÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi âÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÂÚ› ÔÏÂÌÈÎɘ Ù¤¯Ó˘ «™ÙÚ·ÙȈÙÈ-ÎfiÓ âÁÎfiÏÈÔÓ», Ùfi ïÔÖÔ ¬Ìˆ˜ ηٷۯ¤ıËΠàfi Ù‹Ó∞éÛÙÚȷ΋ \∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· η› ‰¤Ó Âr‰Â Ùfi ÊᘠÙɘ ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙÔ˜.

∆fiÓ ¢ÂΤ̂ÚÈÔ ÙÔÜ 1797 ï P‹Á·˜ àÊÔÜ ‹Ú Ùfi ‰È·‚·Ù‹ÚÈÔàfi Ù›˜ AéÛÙÚȷΤ˜ \AÚ¯¤˜ àÓ·¯ÒÚËÛ àfi Ù‹Ó µÈ¤ÓÓË Ì¤ÛÎÔfi Ó¿ η٤‚ÂÈ ÛÙ‹Ó ^∂ÏÏ¿‰· η› Ó¿ ı¤ÛÂÈ Û¤ âÊ·ÚÌÔÁ‹ Ùfiâ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ. ™Ù¤ÏÓÂÈ ÛÙ‹Ó ∆ÂÚÁ¤ÛÙË, ÛÙfiÓ âÌÔ-ÚÈÎfi ÔrÎÔ Ê›ÏÔ˘ ÙÔ˘, Ù¿ ÎÈ‚ÒÙÈ· ̤ Ùfi â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ñÏÈÎfiÁÈ¿ Ó¿ Ùfi ÌÂٷʤÚÂÈ ÛÙ‹Ó ^∂ÏÏ¿‰·. \∂ÎÂÖ ‰˘ÛÙ˘¯á˜ ÌÂÙ¿ àfiÚÔ‰ÔÛ›· ëÓfi˜ ≠∂ÏÏËÓ· âÌfiÚÔ˘, Ù‹Ó œÚ· Ô‡ ηٷÊı¿ÓÂÈÛÙ‹Ó ∆ÂÚÁ¤ÛÙË, Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È àfi Ù‹Ó ∞éÛÙÚȷ΋ \∞ÛÙ˘ÓÔ-Ì›·, ì ïÔ›· ̤¯ÚÈ âΛÓË Ù‹ ÛÙÈÁÌ‹ ‰¤Ó Âr¯Â àÓÙÈÏËÊıÂÖ Ù‹Óâ·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ΛÓËÛË ÙÔÜ ƒ‹Á·Ø àÓ·ÛÙ·ÙÒıËΠÌÈ¿ η› ‰fiıË-Πì âÓÙ‡ˆÛË ¬ÙÈ ï ƒ‹Á·˜ âÎÌˉ¤ÓÈÛÂ Ù‹Ó ÙfiÛÔ Î·Ï¿ çÚÁ¿-ÓˆÛ‹ Ù˘. \∞Ó·ÎÚ›ÓÂÙ·È, Ê˘Ï·Î›˙ÂÙ·È, ‚·Û·Ó›˙ÂÙ·È â› ≤ÍÈÌÉÓ˜ η› ÙÂÏÈο ̤ Û›‰ÂÚ· ÛÙ¿ ¯¤ÚÈ· η› ÛÙ¿ fi‰È· ÌÂٷʤ-ÚÂÙ·È ÛÙfi µÂÏÈÁÚ¿‰È η› ·Ú·‰›ÓÂÙ·È ÛÙÔ‡˜ ∆Ô‡ÚÎÔ˘˜, ÔîïÔÖÔÈ ÙfiÓ ı·Ó·ÙÒÓÔ˘Ó Ì·˙› ̤ ÙÔ‡˜ ôÏÏÔ˘˜ ëÙ¿ ™˘ÓÙÚfi-ÊÔ˘˜ ÙÔ˘ ÛÙfiÓ ¶‡ÚÁÔ ¡ÂÌfi˚˙·, ÙfiÓ \πÔ‡ÓÈÔ ÙÔÜ 1798.

∆fi â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔÜ ƒ‹Á·.5 °È¿ Ù‹Ó àÂÏ¢ı¤Úˆ-ÛË Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ η› ÙáÓ ôÏÏˆÓ µ·ÏηÓÈÎáÓ ¯ˆÚáÓ àfi Ù‹Ó\√ıˆÌ·ÓÈ΋ Ù˘Ú·ÓÓ›·, ó˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ìÁ¤Ù˘, ï ƒ‹Á·˜ ÊÚfi-ÓÙÈÛ ÁÈ· Ù‹Ó ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· Ùɘ â·Ó¿ÛÙ·Û˘ η› Ù‹Ó âÊ·Ú-ÌÔÁ‹ Ù˘. ò∂ÙÛÈ, ö‰ˆÛ ÛËÌ·Û›· ÛÙ‹Ó àÓ‡„ˆÛË ÚáÙ· ÙÔÜ äıÈ-ÎÔÜ ÙáÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ η› ÛÙ‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎɘ

20 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

^O P‹Á·˜ Û¤ÚÓÂÈ ÙfiÓ ÛfiÚÔ Ùɘ \EÏ¢ıÂÚ›·˜. §ÂÙÔ̤ÚÂÈ· àfi ÙfiÓ ˙ˆ-ÁÚ·ÊÈÎfi ›Ó·Î· «^H ÙáÛȘ Ùɘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜», \Aı‹Ó· 1836,ÙÔÜ ¶·Ó·ÁÈÒÙÔ˘ ZˆÁÚ¿ÊÔ˘, ñfi Ù‹Ó Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙÔÜ ™ÙÚ·ÙËÁÔÜ M·-ÎÚ˘ÁÈ¿ÓÓË, ï ïÔÖÔ˜ ÙfiÓÈ˙ ¬ÙÈ ï P‹Á·˜ öÌ·ı ÛÙÔ‡˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜≠EÏÏËÓ˜ ÙfiÓ ÙÚfiÔ Ó¿ â·Ó·ÛٷًÛÔ˘Ó.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 21

‰È¿ıÂÛ˘, œÛÙ ӿ ¿ÚÔ˘Ó Ù¿ ¬Ï· âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔÜ Ù˘Ú¿ÓÓÔ˘.ÃÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ٿ ‰‡Ô ÛËÌ·ÓÙÈο ̤۷ Ùɘ âÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙfiÓq¯Ô η› Ù‹Ó ÂåÎfiÓ· ηٿ Ù‹Ó âÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔÜ â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÔÜÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘. \∂ͤ‰ˆÛÂ Ù‹Ó ÂåÎfiÓ· ÙÔÜ ªÂÁ¿ÏÔ˘ \∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘Ì¤ ÙÔ‡˜ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡˜ ÙÔ˘ η› Ù›˜ Ù¤ÛÛÂÚȘ ·Ú·ÛÙ¿-ÛÂȘ àfi Ù¿ ηÙÔÚıÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘, ÙfiÓ ïÔÖÔ ÚfiÛÊÂÚ ÛÙÔ‡˜ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ó˜ ÚfiÙ˘Ô àÓ‰Ú›·˜ η› àÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙË-Ù·˜. °È’ ·éÙfi η› ÛÙfiÓ ≠ÀÌÓÔ ¶·ÙÚȈÙÈÎfi, ÛÙÚÔÊ‹ 33, àÓ·-ʈÓÂÖ:

«\∞ϤͷӉÚÂ, ÙÒÚ· Ó¿ ‚ÁFɘàfi ÙfiÓ Ù¿ÊÔÓ, η› Ó¿ å‰Fɘ,∆áÓ ª·Î‰fiÓˆÓ ¿ÏÈÓ \∞Ó‰Ú›·Ó Ù‹Ó ÌÂÁ¿ÏËÓ,¶Ò˜ ÙÔ‡˜ â¯ıÚÔ‡˜ ÓÈÎÔÜÓª¤ ¯·Ú¿ ÛÙ‹ ʈÙÈ¿».

™ËÌÂÈÒÓÔ˘Ì ¬ÙÈ Û¤ ÌÈ¿ âÔ¯‹ ¬Ô˘ ¬ÏÔÈ ñÌÓÔÜÛ·Ó ÙfiÓ¡·ÔϤÔÓÙ· µÔÓ·¿ÚÙË ó˜ âÏ¢ıÂÚˆÙ‹ ÙáÓ Ï·áÓ, ï ïÔÖԘ̿ÏÈÛÙ· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ‰›Ï· ÛÙ‹Ó ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓË ∂ÏÏ¿‰·, ï ƒ‹Á·˜‰¤Ó öÁÚ·„ ÔûÙ ≤Ó· ÛÙ›¯Ô, ‰¤Ó ÙfiÓ ≈ÌÓËÛÂ, ¬ˆ˜ öηӷÓôÏÏÔÈ ≠EÏÏËÓ˜ ÏfiÁÈÔÈ. \∞ÓÙ›ıÂÙ· âΛÓË Ù‹Ó âÔ¯‹ Ù‡ˆÓÂÙ‹Ó ÂåÎfiÓ· ÙÔÜ ªÂÁ¿ÏÔ˘ \∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, ÚÔÛʤÚÔÓÙ¿˜ ÙÔÓ ó˜ÚfiÙ˘Ô ÛÙÔ‡˜ ≠∂ÏÏËÓ˜. \∂ͤ‰ˆÛ â›Û˘ ÙfiÓ ÙfiÌÔ «¡¤Ô˜\∞Ó¿¯·ÚÛȘ», Ô‡ àӷʤÚÂÙ·È ÛÙ‹Ó öÓ‰ÔÍË îÛÙÔÚ›· Ùɘ àÚ¯·›-·˜ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜. ª¤ Ùfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È, ̤ ÙfiÓ â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ·ÈÄÓ·«£Ô‡ÚÈÔ˜», ÚÔÛ·ıÂÖ Ó¿ âÌ„˘¯ÒÛÂÈ ÙÔ‡˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ η›Ó¿ ÙÔ‡˜ èı‹ÛÂÈ ÛÙ‹ ÌÂÁ¿ÏË àfiÊ·ÛË, Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·ÛË. ™ÙÔ‡˜ÛÙ›¯Ô˘˜ ‰ÈÂÎÙÚ·Áˆ‰ÂÖ Ù‹ ıÏÈ‚ÂÚ‹ ηٿÛÙ·ÛË ÙáÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤-ÓˆÓ:

«^ø˜ fiÙ ·ÏÏËοÚÈ· Ó¿ ˙ÔÜÌÂÓ ÛÙ¿ ÛÙÂÓ¿,ÌÔÓ¿¯ÔÈ Û¿Ó ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·, ÛÙ¤˜ Ú¿¯Â˜, ÛÙ¿ ‚Ô˘Ó¿;

Ó¿ ʇÁˆÌ’ à’ ÙfiÓ ÎfiÛÌÔÓ, ÁÈ· Ù‹Ó ÈÎÚ‹ ÛÎÏ·‚È¿; Ó¿ ¯¿ÓˆÌÂÓ à‰¤ÏÊÈ·, ¶·ÙÚ›‰· η› ÁÔÓÂÖ˜,

22 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

¶·Ú¿ÛÙ·ÛË àfi Ù‹Ó «\EȉÔÁÚ·Ê›· Ùɘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜»,ÚáÙÔ Ê‡ÏÏÔ Ùɘ X¿ÚÙ·˜ Ùɘ \EÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔÜ P‹Á·. ™Ùfi ÎÔÈÌÈṲ̂ÓÔ ÏÈÔ-ÓÙ¿ÚÈ âÈοıÔÓÙ·È ÛÙ‹ Ú¿¯Ë ÙÔ˘ Ù¿ ۇ̂ÔÏ· Ùɘ âÍÔ˘Û›·˜ ÙÔÜ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘,âÓá ÛÙ¿ fi‰È· ÙÔ˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ùfi Úfi·ÏÔ ÙÔÜ ^HÚ·ÎÏ¤Ô˘˜. ^O P‹Á·˜ ı¤ÏÂÈÓ¿ ‰Â›ÍÂÈ ¬ÙÈ Ôî ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔÈ Ï·Ô› ÙáÓ B·ÏηӛˆÓ ¬Ù·Ó ͢ӋÛÔ˘Ó Ì¤ ÙfiÓ£Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ η› Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ı¿ êÚ¿ÍÔ˘Ó Ùfi Úfi·ÏÔ-Ù¿ ôÚ̷ٷη› ı¿ ÁÎÚÂÌ›ÛÔ˘Ó Ù‹Ó Ù˘Ú·ÓÓÈ΋ âÍÔ˘Û›· ÙÔÜ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘ η› ÛÙ‹ ı¤ÛË ı¿‚¿ÏÔ˘Ó Ù‹Ó àÓÙÈÚÔÛˆÂ˘ÙÈ΋ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ›·.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 23

ÙÔ‡˜ Ê›ÏÔ˘˜, Ù¿ ·È‰È¿ Ì·˜ ÎÈ ¬ÏÔ˘˜ ÙÔ‡˜ Û˘ÁÁÂÓÂÖ˜;

∆› Û’ èÊÂÏÂÖ ôÓ ˙‹ÛF˘ η› ÂrÛ·È ÛÙ‹Ó ÛÎÏ·‚È¿;™ÙÔ¯¿ÛÔ˘ Ò˜ Û¤ „¤ÓÔ˘Ó Î·ı’ œÚ·Ó ÛÙ‹ ʈÙÈ¿»,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 1-2, 4-6, 9-10).

∆ÔÓ›˙ÂÈ ¬Ìˆ˜ ÛÙÔ‡˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ Ò˜ ì âÏ¢ıÂÚ›· ÂrÓ·ÈàÍ›· àÓÒÙÂÚË Î·› àfi Ù‹ ˙ˆ‹, ÁÈ’ ·éÙfi âÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·˜ η› Ù‹ÓâÌÂÈÚ›· ÙáÓ Û·Ú¿ÓÙ· ¯ÚfiÓˆÓ ˙ˆÉ˜ ÙÔ˘, ‚ÚÔÓÙÔʈÓÂÖ:

«∫·ÏÏÈfi ’Ó·› ÌÈĘ œÚ·˜ âχıÂÚË ˙ˆ‹,·Ú¿ Û·Ú¿ÓÙ· ¯ÚfiÓÔÈ ÛÎÏ·‚È¿ η› Ê˘Ï·Î‹»,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 7-8).

¶·ÚÔÙÚ‡ÓÂÈ ÙÔ‡˜ Ï·Ô‡˜ ÙáÓ µ·ÏηӛˆÓ Ó¿ êÚ¿ÍÔ˘Ó Ù¿¬Ï· η› Ó¿ ÚȯıÔÜÓ ÛÙfiÓ îÂÚfi àÁÒÓ· Ùɘ â·Ó¿ÛÙ·Û˘:

«µÔ‡ÏÁ·ÚÔÈ ÎÈ \∞Ú‚·Ó›Ù˜, \∞Ṳ́ÓÔÈ Î·› ƒˆÌÈÔ›,àڿˉ˜ η› ôÛÚÔÈ, ̤ ÌÈ¿ ÎÔÈÓ‹ ïÚÌ‹, ÁÈ¿ Ù‹Ó \∂Ï¢ıÂÚ›·Ó Ó¿ ˙ÒÛˆÌÂÓ Û·ı›Ò˜ ÂúÌ·Ûı’ àÓÙÚȈ̤ÓÔÈ, ·ÓÙÔÜ Ó¿ Í·ÎÔ˘ÛıFÉ»,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 45-48).

\∞ÎfiÌË, ó˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ìÁ¤Ù˘ ö‰ÈÓ ÛËÌ·Û›· ÛÙfiÓ „˘¯Ô-ÏÔÁÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÙáÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ. ¶ÚÔÛ·ıÔÜÛ ӿ àÓ˘-„ÒÛÂÈ Ùfi äıÈÎfi ÙÔ˘˜. °È’ ·éÙfi ηٷÚÚ›ÙÂÈ ó˜ ̇ıÔ Ù‹ ‰È¿-¯˘ÙË ÂÔ›ıËÛË ¬ÙÈ Ù¿¯· Ù¿ çıˆÌ·ÓÈο ÛÙÚ·Ù‡̷ٷ qÙ·ÓàÓ›ÎËÙ·. ¢Â›¯ÓÂÈ àÂÓ·ÓÙ›·˜ ¬ÙÈ ÛÙ‹Ó Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· qÙ·ÓÂé¿ÏˆÙ· η› âÓÈÛ¯‡ÂÈ öÙÛÈ Ùfi ÊÚfiÓËÌ· ÙáÓ â·Ó·ÛÙ·ÙáÓ. °È¿Ùfi ÛÎÔfi ·éÙfi ÛÙfiÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ ʤÚÓÂÈ Ùfi Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·-Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙáÓ «°ÎÈÚ˙È·ÓÏ‹‰ˆÓ», Ï·ÔÜ ÛÙ¿ ‚Ô˘Ó¿ ÙÔÜ ∞úÌÔ˘,Ô‡ â·Ó·ÛÙ¿ÙËÛ·Ó ÛÙ‹Ó ÂÚÈÔ¯‹ Ùɘ £Ú¿Î˘. ∫·› ï ƒ‹Á·˜‰È·Ï·ÏÂÖ Ò˜ ï ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˜ ‰¤Ó ÂrÓ·È ÙfiÛÔ ‰˘Ó·Ùfi˜, ¬ÛÔ ÔîÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔÈ ÓÔÌ›˙Ô˘Ó:

«¶ÔÙ¤ Ì‹Ó ÛÙÔ¯·ÛıÉÙ Ҙ ÂrÓ·È ‰˘Ó·Ùfi˜Î·Ú‰ÈÔ¯Ù˘÷Ä Î·› ÙÚ¤ÌÂÈ Û¿Ó Ï·Áfi˜ ÎÈ ·éÙfi˜.

24 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

∆ÚÈ·ÎfiÛÈÔÈ °ÎÈÚ˙È·Ïɉ˜ ÙfiÓ öÎ·Ì·Ó Ó¿ ‰ÈFÉ¶è˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÂÖ Ì¤ ÙfiÈ·, ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘˜ Ó¿ â‚ÁFÉ» ,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 111-114).^√ â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi˜ ·ÈÄÓ·˜ £Ô‡ÚÈÔ˜ ÁÚ‹ÁÔÚ· ‰È·‰fiıËΠۤ

¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊË ÌÔÚÊ‹ ÛÙfi ¯áÚÔ ÙáÓ µ·ÏηӛˆÓ âÌ„˘¯ÒÓÔÓÙ·˜ÙÔ‡˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ÁÈ¿ ÙfiÓ ÙÈÙ¿ÓÈÔ ÙÔÜ ÔϤÌÔ˘ àÁÒÓ·. ª¿-ÏÈÛÙ·, ì ‰È¿‰ÔÛË Î·› âͿψۋ ÙÔ˘ àÔÙÂÏÂÖ ÌÔÓ·‰ÈÎfi úÛˆ˜Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÛÙ‹Ó îÛÙÔÚ›· ÙáÓ Ï·áÓ.

^√ ƒ‹Á·˜ ηٿ Ù‹Ó ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔÜ â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÔÜ ÙÔ˘Û¯Â‰›Ô˘ ÛΤÊıËΠҘ ÂrÓ·È à·Ú·›ÙËÙË ì âη›‰Â˘ÛË ÙáÓÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ÛÙ‹Ó ÔÏÂÌÈ΋ Ù¤¯ÓË Û‡Ìʈӷ ̤ Ù›˜ åÛ¯‡Ô˘-Û˜ àfi„ÂȘ Ùɘ âԯɘ ÙÔ˘, ÁÈ¿ Ó¿ ÂrÓ·È Û¤ ı¤ÛË Ó¿ àÓÙÈ·-Ú·Ù·¯ıÔÜÓ ÛÙfi ÛÙÚ·Ùfi ÙÔÜ ÛÔ˘ÏÙ¿ÓÔ˘. °È¿ Ùfi ÛÎÔfi ·éÙfi ÌÂ-Ù·ÊÚ¿˙ÂÈ Ùfi ‚È‚Ï›Ô «™ÙÚ·ÙȈÙÈÎfiÓ \∂ÁÎfiÏÈÔÓ», ëÓfi˜ ‰È¿ÛË-ÌÔ˘ ÙfiÙ AéÛÙÚÈ·ÎÔÜ ÛÙÚ·ÙËÁÔÜ. ª¤ Ù‹Ó âÓ¤ÚÁÂÈ¿ ÙÔ˘ ·éÙ‹ı¿ ÙfiÓˆÓ Ùfi äıÈÎfi ÙáÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, Ôî ïÔÖÔÈ ı¿ ö‚Ï·ӬÙÈ âηȉ‡ÔÓÙ·È ÛÙ‹Ó ÔÏÂÌÈ΋ Ù¤¯ÓË Ùɘ âԯɘ, ¬ˆ˜âηȉ‡ÂÙ·È Î·› ï ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙÔÜ ÛÔ˘ÏÙ¿ÓÔ˘. \∂›Û˘, Ù‹ÓöÓ·ÚÍË Ùɘ \∂·Ó·ÛÙ¿Ûˆ˜ Ù‹ ۯ‰›·˙ ӿ Á›ÓÂÈ àfi Ù‹Ó Â-ÚÈÔ¯‹ ¬Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Ôî âÌÂÈÚÔfiÏÂÌÔÈ ÏËı˘ÛÌÔ› Ùɘª¿Ó˘ η› Ùɘ \∏›ÚÔ˘. ™Ù‹ Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ì â·Ó¿ÛÙ·ÛË ı¿ âÂ-ÎÙÂÈÓfiÙ·Ó ÛÙ¿ ñfiÏÔÈ· ̤ÚË Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ η› ÛÙ›˜ ôÏϘµ·ÏηÓÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜.

¶Ú¤ÂÈ Ó¿ ÛËÌÂȈıÂÖ ¬ÙÈ ï ƒ‹Á·˜ ÛÙ‹ÚÈ˙Â Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·Û‹ÙÔ˘ ÛÙ›˜ ÓÙfiȘ ÁËÁÂÓÂÖ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙáÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ. ¢¤Óñ¿Ú¯ÂÈ ÛÙ¿ öÚÁ· ÙÔ˘, ÛÙfi £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘, öÎÎÏËÛË ÛÙ›˜ ÙfiÙ ÌÂ-Á¿Ï˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ àÓ·ÙÔÏɘ η› ‰‡Û˘ ÁÈ¿ ‚Ô‹ıÂÈ· ÛÙ‹Ó â·Ó¿-ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘. ¶›ÛÙÂ˘Â Ò˜ Ôî ͤÓ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ı¿ â͢ËÚÂÙÔÜÛ·ÓÙ¿ Û˘ÌʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ η› ÌfiÓÔ. ª¤ Ù‹Ó âÈÎÚ¿ÙËÛË Ùɘ â·-Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, ÛÙ‹ ı¤ÛË ÙÔÜ çıˆÌ·ÓÈÎÔÜ ‰ÂÛÔÙÈÛÌÔÜ, ı¿ ‰Ë-ÌÈÔ˘ÚÁÔÜÛ ً ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛ‹ ÙÔ˘, Ù‹ Ó¤· Ù¿ÍË Ú·Á-Ì¿ÙˆÓ ÛÙfi µ·ÏηÓÈÎfi ¯áÚÔ, ̤ Ù‹Ó âÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔÜ ¢ËÌÔÎÚ·-ÙÈÎÔÜ ∫·Ù·ÛÙ·ÙÈÎÔÜ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ η› ÙáÓ ¢Èη›ˆÓ ÙÔÜ \∞Ó-ıÚÒÔ˘. ™Ù‹ÚÈ˙ ً Ó¤· ÔÏÈÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÛÙ‹ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 25

6. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «^∏ ÿÚÙ· Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔÜ ƒ‹Á·. ∆¿ Úfi-Ù˘¿ Ù˘ η› Ó¤· ÛÙÔȯÂÖ·», ÛÙfi ^∏ ÿÚÙ· ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, öΉ.\∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›·˜ ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, \∞ı‹Ó·1998, ÛÂÏ. 50.

η› ù¯È ÛÙ‹Ó ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ âÍÔ˘Û›·. ¶ÚfiÙ˘¿ ÙÔ˘ qÙ·Ó ì ‰Ë-ÌÔÎÚ·Ù›· ÙáÓ àÚ¯·›ˆÓ \∞ıËÓáÓ Î·› ì °·ÏÏÈ΋ \∂·Ó¿ÛÙ·ÛË.

^∏ «Ã¿ÚÙ· Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜» ¯¿ÚÙ˘ ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔÜ ƒ‹Á· 6.^√ P‹Á·˜ Ù‡ˆÛ ۤ ≤ÍÈ ÌÉÓ˜, àÊÔÜ ö·ÈÚÓÂ Ù‹Ó ô‰ÂÈ· ÙÔÜ ÏÔ-ÁÔÎÚ›ÙË Ùɘ AéÛÙÚÈ·Îɘ \AÛÙ˘ÓÔÌ›·˜, Ù‹ ‰ˆ‰ÂÎ¿Ê˘ÏÏ˫ÿÚÙ· Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜». ∫·ÙfiÚıˆÛ ӿ àÔÎÚ‡„ÂÈ ÙÔ‡˜Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ Ùɘ öΉÔÛ˘ ̤ Ù‹Ó àÓ·ÁÚ·Ê‹ ÙÔÜçÓfiÌ·Ùfi˜ Ù˘, ̤ Ù‹Ó Î·Ù·¯ÒÚÈÛË ÙáÓ âȉÔÁÚ·ÊÈáÓ, îÛÙÔ-ÚÈÎáÓ ÙfiˆÓ η› ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ùɘ àÚ¯·ÈfiÙËÙÔ˜ η› Ù‹Ó ·Ú¿-ıÂÛË ‰È¿Û·ÚÙ· ÛÙ¿ ‰Ò‰Âη ʇÏÏ· Ùɘ ÿÚÙ·˜ ÙáÓ ëηÙáÓëÍÉÓÙ· ‰‡Ô ÓÔÌÈÛÌ¿ÙˆÓ. ^∏ ÿÚÙ· qÙ·Ó ÔÏÈÙÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ̤ Û‡ÓÔÚ· η› ‰È·ÈÚÂ̤ÓÔ˜ Û¤ â·Ú¯›Â˜ η›ÙÔ·Ú¯›Â˜, œÛÙ ӿ ÌÔÚÂÖ ï P‹Á·˜ ÌÂÙ¿ Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·ÛË Î·›Ùfi ÁÎÚ¤ÌÈÛÌ· Ùɘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜, Ó¿ Û˘ÛÙ‹ÛÂÈ Ù‹ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ Ô-ÏÈÙ›·, ̤ Ù‹ ‰ÈÂÓ¤ÚÁÂÈ· âÎÏÔÁáÓ Î·› Ù‹Ó âÎÏÔÁ‹ àÓÙÈÚÔÛˆ-¢ÙÈÎɘ ‚Ô˘Ïɘ. ™‡Ìʈӷ ̤ Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ¿ ÙÔ˘, Ùfi ïÔÖÔ Ù‡-ˆÛ ·Ú¿ÓÔÌ·, οı â·Ú¯›· ı¿ öÛÙÂÏÓ àÓ¿ÏÔÁÔ àÚÈıÌfiàÓÙÈÚÔÛÒˆÓ. √ ƒ‹Á·˜ ëÙԛ̷Û ÙfiÓ ÏÂÙÔÌÂÚÉ ·éÙfiÓ ¿Ú-ÙË ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ÙÔÜ ‚·ÏηÓÈÎÔÜ ÒÚÔ˘, ÁÈ¿ Ó¿ ÂrÓ·È ÚÔ-ÂÙÔÈÌ·Ṳ̂ÓÔ˜ ÁÈ¿ Ù‹ ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹ âÎÏÔÁáÓ Î·› Ù‹Ó àÓ·ÏÔÁÈ΋àÔÛÙÔÏ‹ àÓÙÈÚÔÛÒˆÓ ‚Ô˘Ï¢ÙáÓ, ¬ˆ˜ ïÚ›˙ÂÈ Ùfi ™‡Ó-Ù·ÁÌ¿ ÙÔ˘, ôÚıÚ· 20 η› 22.

∆fi ÚˆÙÔfiÚÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ· ÙÔÜ ƒ‹Á·. ^ø˜ Ú·ÏÈÛÙ‹˜ ìÁ¤ÙË˜ï ƒ‹Á·˜ âӉȷʤÚıËΠÁÈ¿ Ùfi ÔÏÈÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, Ô‡ ı¿ âÊ·Ú-Ìfi˙ÔÓÙ·Ó ÌÂÙ¿ Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·ÛË Î·› Ù‹Ó Î·Ù¿Ï˘ÛË Ùɘ Ù˘Ú·Ó-Ó›·˜. ¶›ÛÙ¢ ¬ÙÈ ì àÓ·Ú¯›· ÂrÓ·È ÌÔÚÊ‹ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜, ¬ˆ˜ Ì·-

26 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

§ÂÙÔ̤ÚÂÈ· àfi ÙfiÓ Ù›ÙÏÔ Ùɘ «X¿ÚÙ·˜ Ùɘ ^EÏÏ¿‰Ô˜», 1797. ^O Á˘ÌÓfi-Ô˘˜ ^HÚ·ÎÏɘ ̤ Ùfi Úfi·ÏÔ, ۇ̂ÔÏÔ Ùɘ ^EÏÏËÓÈÎɘ ‰‡Ó·Ì˘, ·Ï‡ÂÈ̤ Ù‹Ó öÊÈÔ \AÌ·˙fiÓ· Ô‡ ÎÚ·ÙÄ Ùfi àÌÊ›ÛÙÔÌÔ ¤ÏÂ΢, ۇ̂ÔÏÔ ÙÔÜ‚·Ú‚·ÚÈÛÌÔÜ, àÏÏ¿ ÂrÓ·È ÙÛ·ÎÈṲ̂ÓÔ àfi Ù‹ ‰‡Ó·ÌË ÙÔÜ HÚ·ÎÏ¤Ô˘˜, ÙɘëÏÏËÓÈÎɘ ‰‡Ó·Ì˘.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 27

7. BÏ. NÈÎ. ¶·ÓÙ·˙fiÔ˘ÏÔ˜, MÂÏÂÙ‹Ì·Ù· ÁÈ¿ ÙfiÓ P‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, öΉ.\EÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^EÙ·ÈÚ›·˜ MÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-P‹Á·, BãöΉÔÛË \Aı‹Ó· 1998, ÛÂÏ. 99.

ÏÈÛÙ· Ùfi ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Î·› ÛÙfi £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ (ÛÙ›¯Ô˜ 27) Ò˜ «ìàÓ·Ú¯›· ïÌÔÈ¿˙ÂÈ Ù‹Ó ÛÎÏ·‚È¿». °È’ ·éÙfi, ÁÈ¿ Ó¿ ÌÔÚÔÜÓ Ôîâ·Ó·ÛÙ·ÙË̤ÓÔÈ Ï·Ô› ÙáÓ µ·ÏηӛˆÓ Ó¿ ΢‚ÂÚÓËıÔÜÓ ‰Ë-ÌÔÎÚ·ÙÈο, Û˘ÓÙ¿ÛÛÂÈ ≤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ Ù¤ÛÛÂÚ· ¯Úfi-ÓÈ· ÌÂÙ¿ Ùfi ÚfiÙ˘Ô Á·ÏÏÈÎfi Û‡ÓÙ·ÁÌ· ÙÔÜ 1793. ^√ ƒ‹Á·˜óÛÙfiÛÔ ÚfiÛıÂÛ η› ÔÏÏ¿ ‰Èο ÙÔ˘ ÛÙÔȯÂÖ·, ¬ˆ˜ ÁÈ¿ ·-Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÚáÙÔ˜ ηıȤڈÓ ۤ ™‡ÓÙ·ÁÌ· Ù‹Ó ñÔ¯ÚˆÙÈ΋âη›‰Â˘ÛË àÁÔÚÈáÓ Î·› ÎÔÚÈÙÛÈáÓ, ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ Ù‹ ÌÂÁ¿ÏË·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË Ùɘ Á˘Ó·›Î·˜ ÛÙ‹Ó ‰È¿Ï·ÛË Î·› àÓ¿Ù˘-ÍË ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘. \∂›Û˘ Û˘ÓÈÛÙÔÜÛÂ Ù‹Ó ÔåÎÔÓÔÌÈ΋ âÓ›-Û¯˘ÛË ÙáÓ à‰˘Ó¿ÙˆÓ àfi Ù‹Ó ÔÏÈÙ›· η› àÓ·ÁÓÒÚÈ˙ ‰È-ηÈÒÌ·Ù· âÎÙfi˜ àfi Ù¿ ôÙÔÌ· η› ÛÙ›˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ïÌ¿‰Â˜,οÙÈ Ô‡ Ú›Ó àfi ÂÓÉÓÙ· η› ¿Óˆ ¯ÚfiÓÈ· àÓ·ÁÓˆÚ›ÛıË-Î·Ó àfi ÙfiÓ Î·Ù·ÛÙ·ÙÈÎfi ¯¿ÚÙË ÙÔÜ √.∏.∂. Ùfi 1948 7.

™Ùfi ôÚıÚÔ 7 ÙÔÜ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘ ÙfiÓÈ˙ ̤ öÌÊ·ÛË ¬ÙÈ΢ڛ·Ú¯Ô˜ Ï·fi˜ ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ÌÂÙ¿ Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·ÛË ı¿ÂrÓ·È ¬ÏÔÈ Ôî οÙÔÈÎÔÈ «¯ˆÚ›˜ âÍ·›ÚÂÛÈÓ ıÚËÛΛ·˜ η› ‰È·-ϤÎÙÔ˘, ≠∂ÏÏËÓ˜, µÔ‡ÏÁ·ÚÔÈ, \∞Ï‚·ÓÔ›, µÏ¿¯ÔÈ, \∞Ṳ́ÓË-‰Â˜, ∆ÔÜÚÎÔÈ, η› οı ôÏÏÔ Âr‰Ô˜ ÁÂÓÂĘ». ™˘ÓÈÛÙÔÜÛ ً Û˘-ÓÂÚÁ·Û›· ÙáÓ Ï·áÓ ÁÈ¿ Ù‹Ó ë‰Ú·›ˆÛË Î·› ÚÔÎÔ‹ Ùɘ ‰Ë-ÌÔÎÚ·ÙÈÎɘ ÔÏÈÙ›·˜ ÙÔÜ µ·ÏηÓÈÎÔÜ ¯ÒÚÔ˘. °È’ ·éÙfi ÙÔ-Ó›˙ÂÈ Ò˜

«ï µÔ‡ÏÁ·ÚÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó¿ ÎÈÓÉÙ·È, ¬Ù·Ó ¿Û FË ï ≠∂ÏÏËÓ Î·ÈÙÔÜÙÔ˜ ¿ÏÈÓ ‰È’ âÎÂÖÓÔÓ Î·› àÌÊfiÙÂÚÔÈ ‰È¿ ÙfiÓ \∞Ï‚·ÓfiÓ Î·›µÏ¿¯ÔÓ»,

(«∆¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ \∞ÓıÚÒÔ˘», ôÚıÚÔ 34).

\∂› ϤÔÓ ÙÔÓ›˙ÂÈ ¬ÙÈ Ôî ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ› Ôϛ٘ ı¿ Ú¤ÂÈÓ· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó âÓÂÚÁ¿ ÛÙ¿ ÎÔÈÓ¿ η› Ó¿ ñÂÚ·Û›˙Ô˘Ó ÙÔ‡˜

28 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

TÔȯÔÁÚ·Ê›· ÙÔÜ £ÂfiÊÈÏÔ˘ ̤ ı¤Ì· «^H ^EÏÏ¿˜ àÓ·ÁÂÓÓË̤ÓË Î·› ï ºÂ-Ú·ÖÔ˜» àfi ÙfiÓ ÊÔÜÚÓÔ BÂϤÓÙ˙· ÛÙ‹Ó òAÏÏË MÂÚÈÄ ¶ËÏ›Ô˘. (ºˆÙ. ¢. ¶·-ÏÈÔ‡Ú·, àfi Ùfi àÚ¯ÂÖÔ Ùɘ 5˘ \EÊÔÚ›·˜ NÂˆÙ¤ÚˆÓ MÓËÌ›ˆÓ).

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 29

‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜ ıÂÛÌÔ‡˜ ıˆÚáÓÙ·˜ ·éÙ‹Ó Ù‹Ó ñÔ¯Ú¤ˆÛ‹ÙÔ˘˜ «ó˜ Ùfi ϤÔÓ îÂÚfiÓ àfi ¬Ï· Ù¿ ¯Ú¤Ë ÙÔ˘˜», (∆¿ ¢›Î·È·ÙÔÜ \∞ÓıÚÒÔ˘, ôÚıÚÔ 35).

^√ ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏɘ àÔÙÂÏÂÖ Ì›· àfi Ù›˜ ÌÔÓ·‰ÈΤ˜ Ê˘-ÛÈÔÁӈ̛˜ ÙÔÜ ¡ÂÒÙÂÚÔ˘ ^∂ÏÏËÓÈÛÌÔÜ Î·› ÙÔÜ µ·ÏηÓÈÎÔܯÒÚÔ˘: ¢È·ÊˆÙÈÛÙ‹˜, â·Ó·ÛÙ¿Ù˘, Ì¿ÚÙ˘Ú·˜, ÔÏÈÙÈÎfi˜ÓÔܘ, ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi˜ ÓÔܘ, ïÚ·Ì·ÙÈÛÙ‹˜ ÌÈĘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎɘÔÏÈÙ›·˜ ÙáÓ µ·ÏηÓÈÎáÓ Ï·áÓ, ÌÂÙ¿ Ù‹Ó àÔÙ›Ó·ÍË ÙɘçıˆÌ·ÓÈÎɘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜. ¢¤Ó ÂéÙ‡¯ËÛ ÏfiÁˆ Ùɘ ÚÔ‰ÔÛ›·˜ Ó¿‰ÂÖ âχıÂÚÔ˘˜ àfi Ù‹Ó ÛÔ˘ÏÙ·ÓÈ΋ Ù˘Ú·ÓÓ›· ÙÔ‡˜ ‚·ÏηÓÈ-ÎÔ‡˜ Ï·Ô‡˜. ∆fi â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ óÛÙfiÛÔ Ì‹Ó˘Ì· àÙۿψÛÂÙÔ‡˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ÛÙ‹Ó àfiÊ·Û‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ¿ â·Ó¿ÛÙ·ÛË Î·›Ï›Á· ¯ÚfiÓÈ· àÚÁfiÙÂÚ· ï ÛfiÚÔ˜ Ùɘ Ï¢ÙÂÚÈĘ ‚Ï¿ÛÙËÛ ÛÙ¿µ·ÏοÓÈ·.

30 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

\AÓ‰ÚÈ¿ÓÙ·˜ ÙÔÜ P‹Á· Û¤ ¿ÚÎÔ ÙÔÜ BÂÏÈÁÚ·‰›Ô˘.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 31

8. ^∏ âÈÛÙÔÏ‹ ÙÔÜ ·ÙÚÈ¿Ú¯Ë °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ∂ã ö¯ÂÈ ‰ËÌÔÛÈ¢ıÂÖ. µÏ. °.°.¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜, ∆¿ ηٿ ÙfiÓ àÔ›‰ËÌÔÓ °ÚËÁfiÚÈÔÓ ÙfiÓ ∂ã, âÓ \∞ı‹Ó·È˜1866, ÙfiÌ. µã, ÛÂÏ. 498-499. ™Ùfi ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ηٷ¯ˆÚ›˙ÂÙ·È ïÏfiÎÏË-ÚË ì âÈÛÙÔÏ‹ ÙÔÜ °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ∂ã, Ùfi öÁÁÚ·ÊÔ (22 \πÔ˘Ó›Ô˘ 1998) Ùɘ \∂-ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›·˜ ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· Úfi˜ ÙfiÓ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ë Ùɘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ Î. µ·ÚıÔÏÔÌ·ÖÔ, ̤ Ùfi ïÔÖÔ˙‹ÙËÛÂ Ù‹Ó ôÚÛË Ùɘ ηٷ‰›Î˘ ÙÔÜ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÙÔÜ ƒ‹Á·, ηıÒ˜ η›ì à¿ÓÙËÛË Ùɘ \∞Ú¯ÈÁÚ·ÌÌ·Ù›·˜ ÙÔÜ √åÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔÜ ¶·ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô˘.

9. ™¯ÂÙÈο ‚Ï. Ù‹Ó ñfi ÙÔÜ KˆÓÛÙ. ¢˘Ô‚Ô˘ÓÈÒÙÔ˘ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Û¤ Û˘Ó¤-¯ÂȘ Ùɘ «^EÚÌËÓ›·˜ Ùɘ \AÔηχ„ˆ˜ ÙÔÜ K˘Ú›ÏÏÔ˘ ÙÔÜ ¶·ÙÚ¤ˆ˜»ÛÙfi ÂÚÈÔ‰. £ÂÔÏÔÁ›·, ÙfiÌ. KBã, \Aı‹Ó· 1951, ÛÂÏ. 446-462, 568-576,ÙfiÌ. K¢ã, 1953, ÛÂÏ. 345-358, 504-519, ÙfiÌ. KEã, 1954, ÛÂÏ. 47-57, ÙfiÌ.K™Tã, 1955, ÛÂÏ. 441-444, 541-547. §Ô˘Î›· ¢ÚÔ‡ÏÈ·, «§·˘ÚÈÒÙ˘ ÌÔ-Ó·¯fi˜ K‡ÚÈÏÏÔ˜ àfi Ù‹Ó ¶¿ÙÚ· η› ì ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘», ^O \EÚ·ÓÈÛÙ‹˜,ÙfiÌ. 11, 1974, ÛÂÏ. 456-503. \∞ÛÙ. \∞ÚÁ˘Ú›Ô˘ «^∏ å‰ÂÔÏÔÁÈ΋ ÛËÌ·Û›·ÙáÓ ÎÚ›ÛÂˆÓ ÙÔÜ ∫˘Ú›ÏÏÔ˘ §·˘ÚÈÒÙË âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔÜ ƒ‹Á·», ^À¤ÚÂÈ·,ÙfiÌ. 1, ¶Ú·ÎÙÈο ∞ã ™˘Ó‰Ú›Ԣ «ºÂÚ·›-µÂÏÂÛÙÖÓÔ-ƒ‹Á·˜» (µÂÏÂÛÙÖÓÔ1986), \∞ı‹Ó· 1990, ÛÂÏ. 507-515» η› \π. ªÔÏ·Ó¿Î˘, «^∏ ıÚËÛ΢ÙÈ-ÎfiÙËÙ· ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ», ^À¤ÚÂÈ·, ÙfiÌ. 2, ¶Ú·ÎÙÈο µã ™˘ÓÂ-‰Ú›Ô˘ «ºÂÚ·›-µÂÏÂÛÙÖÓÔ-ƒ‹Á·˜» \∞ı‹Ó· 1994, ÛÂÏ. 635-642.

OI KATH°OPOI TOY PH°A

≠∂ÍÈ ÌÉÓ˜ ÌÂÙ¿ ÙfiÓ ÛÙÚ·ÁÁ·ÏÈÛÌfi ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉη› ÙáÓ ëÙ¿ ™˘ÓÙÚfiÊˆÓ ÙÔ˘ ÛÙfi µÂÏÈÁÚ¿‰È (\IÔ‡ÓÈÔ˜ 1798),ï ·ÙÚȿگ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ °ÚËÁfiÚÈÔ˜ ï ∂ã Û¤ âÈ-ÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ (1 ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 1798) Úfi˜ ÙfiÓ ÌËÙÚÔÔÏ›ÙË Ùɘ™Ì‡ÚÓ˘ ò∞ÓıÈÌÔ, ηٷ‰Èο˙ÂÈ Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ· ÙÔÜ ƒ‹Á· «¬ÙÈÏÉÚ˜ ñ¿Ú¯ÂÈ Û·ıÚfiÙËÙÔ˜ âÎ ÙáÓ ıÔÏÂÚáÓ ·éÙÔÜ âÓÓÔÈáÓ,ÙÔÖ˜ ‰fiÁÌ·ÛÈ Ùɘ çÚıÔ‰fiÍÔ˘ ìÌáÓ ›ÛÙˆ˜, âÓ·ÓÙÈÔ‡ÌÂÓÔÓ» 8.

\∂›Û˘ ï ÌÔÓ·¯fi˜ ∫‡ÚÈÏÏÔ˜ §·˘ÚÈÒÙ˘ 9 ÛÙ‹ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊË^∂ÚÌËÓ›· Ùɘ \∞Ôηχ„ˆ˜ ηٷʤÚÂÙ·È âÓ·ÓÙ›ÔÓ «ÙÔÜ·Ú¿ÊÚÔÓÔ˜ ƒ‹Á·, ¬˜, âΉԇ˜ âÁ·ÎÏÈ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰ÈÂÁÂÚÙÈο

32 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

10. µÏ. ÃÚÈÛÙ. ¶ÂÚÚ·È‚fi˜, ^πÛÙÔÚ›· ™Ô˘Ï›Ô˘ η› ¶¿ÚÁ·˜..., µÂÓÂÙ›·1815, ÛÂÏ. 94-96.

11. ªÈ¯·‹Ï ¶ÂÚ‰ÈοÚ˘, «ƒ‹Á·˜ õ ηٿ „¢‰ÔÊÈÏÂÏÏ‹ÓˆÓ» àӤΉÔÙÔÓöÚÁÔÓ (1811) âΉȉfiÌÂÓÔÓ ñfi §. µÚ·ÓÔ‡ÛË, \∂ÂÙËÚ›˜ ÙÔÜ ªÂ۷Ȉ-ÓÈÎÔÜ \∞Ú¯Â›Ô˘, ÙfiÌ. 11, (1961), àÓ¿Ù˘ÔÓ. \∞η‰ËÌ›· \∞ıËÓáÓ, ∫¤Ó-ÙÚÔÓ \∂Ú‡Ó˘ ÙÔÜ ªÂ۷ȈÓÈÎÔÜ Î·› ¡¤Ô˘ ^∂ÏÏËÓÈÛÌÔÜ, \∞ıÉÓ·È1997. ∆¿ ·Ú·ÙÈı¤ÌÂÓ· ΛÌÂÓ· ÂåÓ·È Î·Ù¿ ÛÂÈÚ¿ àfi Ù›˜ ÛÂÏ. 28, 56η› 58.

ηٿ ÙáÓ ÓÜÓ Ù˘Ú¿ÓÓˆÓ ôÓ¢ Ùɘ ÙÔÜ ÃÚÈÛÙÔÜ Âé‰ÔΛ·˜Î·Îᘠó˜ ηÎfi˜ Ùfi ˙ÉÓ àÂÛÙ¤ÚËÙ·È, ıÔ›ÓË ÚÔÛ‹ÎÔ˘Û· ÙÔÖ˜Ùá ÔÙ·Ìá òIÛÙÚˆ å¯ı‡ÛÈ ÁÂÓfiÌÂÓÔ˜ ÌÂÙ¿ ÙáÓ ·éÙÔÜ Û˘Óˆ-ÌÔÙáÓ, η› ≈ÏË Ùɘ ·åˆÓ›Ô˘ ÎÔÏ¿Ûˆ˜ ηٿ ÙÔÜ XÚÈÛÙÔÜ Ï˘Ù-Ù‹Û·˜».

^OÌÔ›ˆ˜ ï ÌËÙÚÔÔÏ›Ù˘ πÂÚfiıÂÔ˜ àfi Ù¿ °È¿ÓÓÂÓ· ÁÚ¿ÊÂÈÛÙÔ‡˜ ¶·ÚÁÈ·ÓÔ‡˜, Ôî ïÔÖÔÈ ‚ÔËıÔÜÛ·Ó ÙÔ‡˜ ™Ô˘ÏÈáÙ˜:«\AÎÔ‡ÂÙ·È Ó¿ àÎÔÏÔ˘ıÄÙ·È, ó˜ Ì·Óı¿Óˆ, Ù¿˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï¿˜ ÙÔܶÂÚÚ·È‚ÔÜ, ï ïÔÖÔ˜ ÛĘ à·ÙÄ. ¢¤Ó ä͇ÚÂÙ ¬ÙÈ ·éÙfi˜ ̤οÔÈÔÓ ƒ‹Á· £ÂÛÛ·Ïfi, η› ôÏÏÔ˘˜ ÌÂÚÈÎÔ‡˜ ·ÚÔÌÔ›Ô˘˜ÏÔÁȈٿÙÔ˘˜ Û˘ÓÂÓÓÔÔ‡ÌÂÓÔÈ Ì¤ ÙÔ‡˜ ºÚ·ÓÙ˙¤˙Ô˘˜, âÛÎfi-¢·Ó Ó¿ οÌÓÔ˘Ó â·Ó¿ÛÙ·ÛÈÓ Î·Ù¿ ÙÔÜ ÎÚ·Ù·ÈÔÙ¿ÙÔ˘ÛÔ˘ÏÙ¿ÓÔ˘, àÏÏ’ ï ÌÂÁ·ÏÔ‰‡Ó·ÌÔ˜ £Âfi˜ ÙÔ‡˜ â·›‰Â˘Û η-Ù¿ Ù¿˜ Ú¿ÍÂȘ ÙˆÓ Ì¤ ÙfiÓ ı¿Ó·ÙÔÓ ïÔÜ ÙÔ‡˜ öÚÂÂ, ÌfiÓÔÓï ¶ÂÚÚ·È‚fi˜ âÛÒıË ‰È¿ Ù¿˜ å‰Èο˜ Û·˜ êÌ·ÚÙ›·˜» 10.

÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈ΋ àÎfiÌË ÂrÓ·È ì ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔÜ å·ÙÚÔÜ ªÈ-¯·‹Ï ¶ÂÚ‰ÈοÚË 11, ï ïÔÖÔ˜ öÁÚ·„ Ùfi 1811 ≤Ó· Ï›‚ÂÏÔ âÓ·-ÓÙ›ÔÓ ÙÔÜ ƒ‹Á·, Ô‡ ¬Ìˆ˜ öÌÂÈÓ àӤΉÔÙÔ, η› ÛÙfi ïÔÖÔÁÚ¿ÊÂÈ âÎÙfi˜ ÙáÓ ôÏÏˆÓ ¬ÙÈ ï ƒ‹Á·˜ qÙ·Ó âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙáÓ ÎÏË-ÚÈÎáÓ Î·› ıˆÚÔÜÛ ً ıÚËÛΛ· ÂÚÈÙÙ‹. ¶·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÙÚ›·ÌfiÓÔ àÔÛ¿ÛÌ·Ù·, Ù¿ ïÔÖ· ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Ù›˜ ηÙËÁÔڛ˜ Ù›˜ïÔÖ˜ âͤÊÚ·Û âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔÜ ƒ‹Á·, ¯ˆÚ›˜ ¬Ìˆ˜, ¬ˆ˜ ‰È·-ÈÛÙÒÛ·Ì àfi Ù‹Ó ÌÂϤÙË ÙÔÜ ¬ÏÔ˘ ÏÈ‚ÂÏÔÁÚ·Ê‹Ì·Ùfi˜ ÙÔ˘,Ó¿ ·Ú·ı¤ÛÂÈ ≤Ó· ΛÌÂÓÔ àfi Ùfi Û˘ÁÁÚ·ÊÈÎfi öÚÁÔ ÙÔÜ ƒ‹Á·,Ô‡ ı¿ âÓ›Û¯˘Â Ùfi ÎÜÚÔ˜ ÙáÓ Î·ÙËÁÔÚÈáÓ ÙÔ˘, ¬ÙÈ qÙ·Ó âÓ·-

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 33

12. µÏ. \∞ÓÒÓ˘ÌÔ˜ ï ≠∂ÏÏËÓ, ^∂ÏÏËÓÈ΋ ¡ÔÌ·Ú¯›·, õÙÔÈ ÏfiÁÔ˜ ÂÚ› âÏ¢-ıÂÚ›·˜, \EÓ \πÙ·Ï›÷· 1806, ºÈÏÔÏÔÁÈ΋ àÔÌÓËÌfiÓ¢ÛË °. B·Ï¤Ù·˜,öΉ. ٤ٷÚÙË, \AÔÛÂÚ›Ù˘, \Aı‹Ó· 1992, ÛÂÏ. 150 Î. ëÍ.

13. ™¯ÂÙÈο ‚Ï. ∞åÎ. ∫Ô˘Ì·ÚÈ·ÓÔÜ, «^√ ¡¤Ô˜ ƒ·„¿Î˘», ^√ \∂Ú·ÓÈÛÙ‹˜,ÙfiÌ. 6, 1968, ÛÂÏ. 1-18.

ÓÙ›ÔÓ Ùɘ çÚıÔ‰fiÍÔ˘ ›ÛÙˆ˜ η› ÙáÓ ÎÏËÚÈÎáÓ: «¢Èfi ÙÒÚ·â͇ÓËÛ·Ó ÌÂÚÈÎÔ› àÓfiËÙÔÈ ÙÔÜ ƒ‹Á· ïÌfiÊÚÔÓ˜, Ôî ïÔÖÔÈ·åÙÈáÓÙ·È Âå˜ ÙÔÜÙÔ Î·› ηٷ̤ÌÊÔÓÙ·È ÙÔ‡˜ àÚ¯ÈÂÚÂÖ˜ η›Î·ÏÔÁ¤ÚÔ˘˜».

«\π‰Ô‡ ≤Ó·˜ ƒ‹Á·˜ Ê·˘Ïfi‚ÈÔ˜, ôÛˆÙÔ˜, Úfi ¯ÚfiÓˆÓ ÏÈfi-·ÙÚȘ, ¯ˆÚ›˜ ÔrÎÔÓ Âå˜ Ù‹Ó ^∂ÏÏ¿‰·, ¯ˆÚ›˜ ηÌÌ›·Ó ηٿÛÙ·-ÛÈÓ, ̤ ¬ÏÔÓ ÙÔÜÙÔ à’ ôÎÚ·Ó ÙÔ˘ ÊÈÏÔÁ¤ÓÂÈ·Ó, ó˜ ϤÁÔ˘ÛÈÓ,öÏ·‚Â Ù‹Ó ÊÚÔÓÙ›‰· Ó¿ âÏ¢ıÂÚÒÛFË Ù‹Ó ^∂ÏÏ¿‰·, Ó’ àÓ·ÙÚ¤„FËÙ‹Ó ıÚËÛΛ·Ó ó˜ ÂÚÈÙÙ‹Ó, ηٿ Ì›ÌËÛÈÓ Ùɘ °·ÏÏ›·˜».

«™Ä˜ ÂrÂÓ ·éÙfi˜ (ï ƒ‹Á·˜), ¬ÙÈ Ôî àÚ¯ÈÂÚÂÖ˜, àԂϤÔÓÙ˜Âå˜ Ùfi ú‰ÈÔÓ Î¤Ú‰Ô˜, ·Ú·‚Ï¤Ô˘Ó Ùfi °¤ÓÔ˜ Âå˜ ÙÔÈ·‡ÙËÓ Î·-Ù¿ÛÙ·ÛÈÓ Î·› ÛÂÖ˜ ±Ì· â›ÛıËÙÂ; oø àÓfiËÙ’ à‚ÚfiÔ‰·! ª¤ Ù›ÏfiÁÔÓ; ̤ Ù› ‰›Î·ÈÔÓ; ª¤ Ù› Èı·ÓfiÙËÙ· ñˆÙ‡۷Ù Âå˜ ÙÔ‡˜àÚ¯ËÁÔ‡˜ ÙÔÜ °¤ÓÔ˘˜, ¬ÙÈ ‰È¿ Ùfi ú‰ÈÔÓ Î¤Ú‰Ô˘˜ ·Ú·ÌÂÏÔÜÛÈÙfi °¤ÓÔ˜, Î’ â›ÛıËÙ Âå˜ Ù¿˜ ̈ÚÔÏÔÁ›·˜ ëÓfi˜ ‚‰ÂÏ˘ÚÔÜ Î·›à¯Ú›Ԣ ηı¿ÚÌ·ÙÔ˜;»

ò∂¯Ô˘ÌÂ Ù‹Ó âÓÙ‡ˆÛË ¬ÙÈ ï ¶ÂÚ‰ÈοÚ˘, úÛˆ˜ ‰¤Ó ı¿ ÌÂ-ϤÙËÛ ٿ öÚÁ· ÙÔÜ ƒ‹Á·, àÏÏ¿ ı¿ ·Ú·ÎÈÓ‹ıËΠÌÄÏÏÔÓ âÓ·-ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ àfi âÎÂÖÓ· Ô‡ ÁÚ¿ÊËÎ·Ó âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙáÓ àÚ¯ÈÂÚ¤ˆÓÙɘ \√Úıfi‰Ô͢ \∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÛÙfi ٤ٷÚÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ̤ Ù›ÙÏÔ «√îÛ˘ÓÂÚÁÔ› Ùɘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜» 12 àfi ÙfiÓ \∞ÓÒÓ˘ÌÔ ÙfiÓ ≠EÏÏËÓ·ÛÙ‹Ó ^∂ÏÏËÓÈ΋ ¡ÔÌ·Ú¯›· (1806), Ô‡ qÙ·Ó àÊÈÂڈ̤ÓË «∂å˜ÙfiÓ Ù‡Ì‚ÔÓ ÙÔÜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ η› àÂÈÌÓ‹ÛÙÔ˘ ≠∂ÏÏËÓÔ˜ ƒ‹Á·, ÙÔÜñ¤Ú Ùɘ ÛˆÙËÚ›·˜ Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ âÛÊ·ÁÈ·Ûı¤ÓÙÔ˜».

ª›· àÎfiÌË ÂÚ›ÙˆÛË Î·ÙËÁfiÚÔ˘ ÂrÓ·È âΛÓË ÙÔÜ \∞ı·-Ó·Û›Ô˘ ¶·Ú›Ô˘, ï ïÔÖÔ˜ ÛÙfi ¯ÂÈÚfiÁÚ·Êfi ÙÔ˘ ̤ Ù›ÙÏÔ «¡¤Ô˜ƒ·„¿Î˘» 13, Ô‡ ÁÚ¿ÊËΠÌÄÏÏÔÓ Î·Ù¿ Ùfi 1805, ηٷʤÚÂÙ·È

34 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

14. µÏ. \πˆ. ºÈϋ̈Ó, ¢ÔΛÌÈÔÓ ÂÚ› Ùɘ ºÈÏÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›·˜, \EÓ ¡·˘-Ï›ˆ 1834, ÛÂÏ. 94. °È¿ Ù›˜ àÓ·ÎÚ›‚ÂȘ η› ÙÔ‡˜ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÌÔ‡˜ âÓ·-ÓÙ›ÔÓ ÙÔÜ ƒ‹Á· Ô‡ ÁÚ¿ÊÂÈ ï \πˆ¿Ó. ºÈÏ‹ÌˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ¿˜ ÙÔÓó˜ «âÈfiÏ·ÈÔ âÍÂÙ·ÛÙ‹ ÙáÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ» ‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘-ÏÔ˜, «^∏ ô‰ÈÎË ÎÚ›ÛË ÙÔÜ \πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓÔ˜ ÁÈ¿ ÙfiÓ â·Ó·ÛÙ¿ÙË ƒ‹Á·µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ», £ÂÛÛ·ÏÈÎfi ^∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ, ÙfiÌ. 38, §¿ÚÈÛ· 2000, ÛÂÏ.257-272. ∫·› Û¤ àÓ¿Ù˘Ô.

âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔÜ ƒ‹Á· η› ÙÔÜ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘, Ùɘ «¡¤·˜ ¶Ô-ÏÈÙÈÎɘ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜», Ô‡ ÛÙ‹Ó àÚ¯‹ ÙÔÜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Âr¯Â Ùfi Úfi-·ÏÔ ÙÔÜ ^∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜. ª¿ÏÈÛÙ· ï \∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ ¶¿ÚÈÔ˜ âÈÛË-Ì·›ÓÂÈ Î·› Ù›˜ â·Ó·ÛÙ·ÙÈΤ˜ âȉڿÛÂȘ, Ô‡ ı¿ Âr¯Â ÛÙÔ‡˜ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜, Ùfi ΛÌÂÓÔ ÙÔÜ ƒ‹Á· ̤ Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ· η› ÙfiÓ£Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÁÚ¿ÊÂÈ ¬ÙÈ «...‚È‚ÏÈ¿ÚÈÔÓ âͤ‰ˆ-ηÓ, ƒfi·ÏÔÓ ÙÔÜ ^∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ ·éÙfi çÓÔÌ¿Û·ÓÙ˜ Ôî ^∂ÏÏË-ÓfiÊÚÔÓÂ˜Ø ‚È‚Ï›ÔÓ ‰ËÏ·‰‹ ‰ÈÂÁÂÚÁËÙÈÎfiÓ, âÚÂıÈÛÙÈÎfiÓ, ·Ú·-ÎÈÓËÙÈÎfiÓ, œÛÙ ¿ÓÙ˜ Ôî ê·ÓÙ·¯ÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔ›, âÓ ÚËÙFÉì̤Ú÷· Ó¿ ‰Â›ÍÔ˘Ó ÙÔÜ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ Ù‹Ó àÏÎ‹Ó âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙáÓ Ù˘-Ú·ÓÓÔ‡ÓÙˆÓ ·éÙÔ‡˜, η› Ù¿ ëÍɘ ï ÓÔáÓ ÓÔ›و. ∏ £Â›· ¶Úfi-ÓÔÈ· äϤËÛ Ùfi Á¤ÓÔ˜ ÙáÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓáÓ, η› Úfi ÙÔÜ Ó¿ ‰È·-‰ÔıÔÜÓ Âå˜ ÙfiÓ ∫fiÛÌÔÓ âÎÂÖÓ· Ù¿ ηΤÌÊ·Ù· Úfi·Ï·, öηÌÂη› âÊ·ÓÂÚÒıË ì àÓÙ›ıÂÙÔ˜ ·≈ÙË Û΢ˆÚ›· η› ·Ú‰fiıËÛ·ÓÂå˜ Ùfi ÜÚØ Î·› Ôî ηٿ ÙáÓ å‰›ˆÓ ‰ÂÛÔÙáÓ Ù‹Ó ÎÔÈÓ‹Ó Î·›Î·ÈÓ‹Ó ÂéÙÚ›۷ÓÙ˜ Ì¿¯·ÈÚ·Ó, Ì¿¯·ÈÚ·Ó Â≈ÚÔÓ ÌÈÛıfiÓ ·-Ú·ÏfiÁÔ˘ ˙‹ÏÔ˘ ·éÙáÓ».

\∞ÎfiÌË ô˜ ÚÔÛÙÂıÂÖ ¬ÙÈ ï \π. ºÈÏ‹ÌˆÓ 14 öÁÚ·„ ÁÈ¿ ÙfiÓ P‹-Á· ¬ÙÈ «^∏ ªÂÁ¿ÏË \∂ÎÎÏËÛ›· Ùɘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜àÊÒÚÈÛ ̿ÏÈÛÙ· Ù‹Ó àÓ¿ÁÓˆÛÈÓ, ¬ÛˆÓ öÁÚ·„ÂÓ ÔyÙÔ˜ ηٿÙÔÜ πÂÚ·Ù›Ԣ». \∂ÓÙ‡ˆÛË ÚÔηÏÂÖ Ùfi ÁÂÁÔÓfi˜ ¬ÙÈ ‰¤Ó àÓ·-ʤÚÔÓÙ·È Ù¿ ñÔÙÈı¤ÌÂÓ· ΛÌÂÓ· Ô‡ öÁÚ·„Â ï ƒ‹Á·˜ ηٿÙÔÜ ^πÂÚ·Ù›Ԣ. ∫È ·éÙfi Ùfi ÛËÌÂÈÒÓÔ˘Ì ‰ÈfiÙÈ ì Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋öÚ¢ӷ ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔÜ ƒ‹Á· ‰¤Ó ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ Ó¿ «öÁÚ·„ÂÓÔyÙÔ˜ ηٿ ÙÔÜ ^πÂÚ·Ù›Ԣ». \∂› ϤÔÓ, οÓÂÈ Ï¿ıÔ˜ ï ºÈÏ‹-ÌˆÓ ¬Ù·Ó ÁÚ¿ÊÂÈ ¬ÙÈ «ì ªÂÁ¿ÏË \∂ÎÎÏËÛ›· Ùɘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈ-

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 35

ÓÔ˘fiψ˜ àÊÒÚÈÛ» ÙfiÓ ƒ‹Á·, ‰ÈfiÙÈ Ô鉤ÔÙ ñÉÚÍ ̛·Î·Ù·‰ÈηÛÙÈ΋ Û˘ÓÔ‰È΋ àfiÊ·ÛË, ≤Ó·˜ àÊÔÚÈÛÌfi˜ ÁÈ¿ ÙfiÓƒ‹Á· η› Ù¿ öÚÁ· ÙÔ˘, ¬ˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο âÈÛËÌ·›ÓÂÙ·Èη› ÛÙfi öÁÚ·ÊÔ Ùɘ \AÚ¯ÈÁÚ·ÌÌ·Ù›·˜ ÙÔÜ OåÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔÜ ¶·-ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô˘, Ô‡ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ÛÙfi ¶·Ú¿ÚÙËÌ·. ^H àÓ·ÎÚ›‚ÂÈ·ÙÔÜ \Iˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ· öÎÙÔÙ ‰È·‰fiıËÎ η› öÁÈÓ ÈÛÙÂ˘Ù‹ ÏfiÁˆÙɘ ‚·Ú‡ÙËÙ·˜ ÙÔÜ çÓfiÌ·ÙÔ˜ ÙÔÜ Û˘ÁÁڷʤ·. ∫·Ù’ ·éÙfiÓ ÙfiÓÙÚfiÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠì âÓÙ‡ˆÛË Ùɘ àÓÙ›ıÂÛ˘ ÙÔÜ ƒ‹Á·öÓ·ÓÙÈ Ùɘ çÚıÔ‰fiÍÔ˘ ›ÛÙˆ˜ η› Ùɘ \∂ÎÎÏËÛ›·˜.

36 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

^H ÛÂÏ›‰· Ù›ÙÏÔ˘ ÙÔÜ ÚÒÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘ Ùɘ °·ÏÏÈÎɘ \EÁ΢ÎÏԷȉ›·˜, Ï‹Ì-Ì·Ù· Ùɘ ïÔ›·˜ ï P‹Á·˜ ÌÂÙ¤ÊÚ·Û η› ÌÂÙ¤ÊÂÚÂ Ù‹Ó âÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÁÓÒ-ÛË Ùɘ âԯɘ ÙÔ˘ ÛÙfi ‰È·ÊˆÙÈÛÙÈÎfi ‚È‚Ï›Ô «º˘ÛÈÎɘ à¿ÓıÈÛÌ·», BȤÓ-ÓË 1790.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 37

15. ¶Ú‚Ï. \π. ªÔÏ·Ó¿Î˘, ¬. ., ÛÂÏ. 635-642.

¢IEPEYNH™H TøN EP°øN TOY PH°A

^∏ ÌÂϤÙË ¬Ìˆ˜ ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ Î·ıÒ˜ η›ÙáÓ àÓ·ÎÚÈÙÈÎáÓ âÁÁÚ¿ÊˆÓ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ≤Ó·Ó ƒ‹Á· ÈÛÙfi. ^ø˜Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ìÁ¤Ù˘ η› ïÏÔÎÏËڈ̤ÓÔ˜ â·Ó·ÛÙ¿Ù˘ ï ƒ‹-Á·˜ ÛÙ‹ÚÈ˙Â Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ Û¤ àÏËıÈÓ¤˜ àÓıÚÒÈÓ˜à͛˜. \∞Ó Î·› ÌÂÏÂÙÔÜÛ ٿ öÚÁ· ÙÔÜ Á·ÏÏÈÎÔÜ ‰È·ÊˆÙÈÛÌÔÜη› Ù‹ Á·ÏÏÈ΋ \EÁ΢ÎÏԷȉ›· ÙáÓ ¡Ù˘ÓÙÂÚÒ Î·› ¡Ù’ \∞Ï·-̤Ú, ‰¤Ó âËÚ¿ÛıËΠàfi Ù¿ àıÂ˚ÛÙÈο ÎÈÓ‹Ì·Ù· Ùɘâԯɘ ÙÔ˘. \∞ÓÙ›ıÂÙ·, ö·ÈÚÓ ¬,ÙÈ ÛˆÛÙfi ö‚ÚÈÛÎÂ. ^∏ ‰ÈÂ-Ú‡ÓËÛË ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔ˘ ηıÒ˜ η› ÙáÓ àÓ·ÎÚÈÙÈÎáÓ âÁÁÚ¿-ÊˆÓ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Ù‹Ó çÚıfi‰ÔÍË ›ÛÙË ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ. ^∏ı¤ÛË ·éÙ‹ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙ¿ ηو٤ڈ ÙÂÎÌ‹ÚÈ· 15.

1. ^√ ƒ‹Á·˜ ÛÙfi ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎfi ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô ™¯ÔÏÂÖÔÓ ÙáÓ ÓÙÂ-ÏÈÎ¿ÙˆÓ âÚ·ÛÙáÓ, (µÈ¤ÓÓË 1790), ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ¬ÙÈ ï Á¿ÌÔ˜ ÂrÓ·È«Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔÓ», ¬ˆ˜ ÈÛÙ‡ÂÈ ì \√Úıfi‰ÔÍË \∂ÎÎÏËÛ›·. ™˘ÁÎÂ-ÎÚÈ̤ӷ ÛÙfiÓ ÚfiÏÔÁfi ÙÔ˘ «¶Úfi˜ ÙÔ‡˜ àÓ·ÁÓáÛÙ˜» ÁÚ¿ÊÂȬÙÈ «\AÏÏ’ âÂȉ‹ η› ‰¤Ó ·‡Ô˘Ó ¿ÓÙÔÙ Ôî ÊÈÏÔηًÁÔÚÔÈÓ¿ âÊ¢ڛÛÎÔ˘Ó ·åÙ›·˜, ‰È¿ Ó¿ âÍ·ÛÎÔÜÓ Ù‹Ó ÁÏáÛÛ·Ó ÙÔ˘˜,ÓÔÌ›˙ˆ ¬ÙÈ ı¤ÏÔ˘Ó ÌÂÌÊFÉ Î·› â̤, Ò˜ öÎÏÂÍ· âÚˆÙÈÎ‹Ó ≈ÏËÓ(ÚÄÁÌ· ïÔÜ Û˘ÓËı›˙ÂÙ·È àfi οı ٿÁÌ· àÓıÚÒˆÓ ÙÒÚ·Âå˜ ÙfiÓ ·åáÓ· Ì·˜, ηıÒ˜ ÂrÓ·È ÁÓˆÛÙfiÓ), âÚˆÙÈ΋Ó, ϤÁˆ,≈ÏËÓ ‰È¿ Á‡ÌÓ·ÛÈÓ Ùɘ ÊÈÏÔÔÓ›·˜ ÌÔ˘, η› ù¯È ôÏÏËÓ. \∞Ô-ÎÚ›ÓÔÌ·È ÏÔÈfiÓ, ¬ÙÈ Ôî âÌÂÚȯfiÌÂÓÔÈ Ùá ·ÚfiÓÙÈ ‚È‚Ï›ˆöÚˆÙ˜ Âå˜ ñ·Ó‰Ú›·Ó ηٷÓÙÔÜÓ, ì ïÔ›· ÂrÓ·È Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔÓ,η› ô˜ Ì‹Ó ÔÏ˘ÏÔÁÔÜÓ». \∂›Û˘ ÛÙ‹ ÛÂÏ. 117 ÁÚ¿ÊÂÈ ¬ÙÈ«·éÙ‹ (ì ñ·Ó‰Ú›·) ÂrÓ·È Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔÓ, ≤Ó·˜ ±ÁÈÔ˜ ‰ÂÛÌfi˜...».

38 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

^H ÛÂÏ›‰· Ù›ÙÏÔ˘ ÙÔÜ ‰È·ÊˆÙÈÛÙÈÎÔÜ ‚È‚Ï›Ô˘ «º˘ÛÈÎɘ \A¿ÓıÈÛÌ·»,BȤÓÓË 1790, ÛÙfi ïÔÖÔ ï P‹Á·˜ ö¯ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ Ù‹ ÊÚ¿ÛË «≠OÔÈÔ˜ âχıÂÚ·Û˘ÏÏÔÁÄÙ·È, Û˘ÏÏÔÁÄÙ·È Î·Ï¿» η› ÛÙ›˜ ÛÂÏ›‰Â˜ ÙÔ˘ οÓÂÈ àÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙ‹£Â›· °Ú·Ê‹, ÛÙfi ¢ËÌÈÔ˘ÚÁfi η› ÛÙ‹ £Â›· ¶ÚfiÓÔÈ·.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 39

16. µÏ. ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏɘ, º˘ÛÈÎɘ à¿ÓıÈÛÌ· ‰È¿ ÙÔ‡˜ àÁ¯›ÓÔ˘˜ η›ÊÈÏÔÌ·ıÂÖ˜ ≠∂ÏÏËÓ·˜ âÎ Ùɘ ÁÂÚÌ·ÓÈÎɘ η› Á·ÏÏÈÎɘ ‰È·Ï¤ÎÙÔ˘âÚÚ·ÓÈÛı¤Ó, âÓ µÈ¤ÓÓFË 1790. ºˆÙÔÌ˯·ÓÈ΋ â·Ó¤Î‰ÔÛË àfi Ù‹Ó \∂-ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ^∂Ù·ÈÚ›· ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, \∞ı‹Ó·1991, °ã â·Ó¤Î‰ÔÛË \∞ı‹Ó· 2000, ̤ Ù‹Ó ÚÔÛı‹ÎË ÂñÚÂÙËÚ›Ô˘.¶Ú‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «^∏ Á·ÏÏÈ΋ “Encyclopédie” ≤Ó· Úfi-Ù˘Ô ÙÔÜ öÚÁÔ˘ ÙÔÜ ƒ‹Á· “º˘ÛÈÎɘ à¿ÓıÈÛÌ·”», √ \∂Ú·ÓÈÛÙ‹˜, ÙfiÌ.21, 1997, ÛÂÏ. 95-128.

17. °È¿ ÙÔ‡˜ å·ÙÚÈÎÔ‡˜ ·éÙÔ‡˜ ¬ÚÔ˘˜ ‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜ , «\π·-ÙÚÈΤ˜ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ ÛÙfi ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ “º˘ÛÈÎɘ à¿Ó-ıÈÛÌ·”», ^À¤ÚÂÈ·, ÙfiÌ. 1, ¶Ú·ÎÙÈο ∞ã ¢ÈÂıÓÔܘ ™˘Ó‰ڛԢ «ºÂ-Ú·›-µÂÏÂÛÙÖÓÔ-ƒ‹Á·˜» (1986), \∞ı‹Ó· 1990, ÛÂÏ. 457-499.

2. ™Ùfi ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ º˘ÛÈÎɘ à¿ÓıÈÛÌ·, (µÈ¤ÓÓË 1798) 16, Ô‡Ùfi ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ö¯ÂÈ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛıÂÖ àfi Ù‹Ó Á·ÏÏÈ΋\∂Á΢ÎÏԷȉ›· ÙáÓ ¡Ù˘ÓÙÂÚÒ Î·› ¡Ù \∞Ϸ̤Ú, ηٷ¯ˆÚ›-˙ÔÓÙ·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÊÚ¿ÛÂȘ, Ô‡ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Ù›˜ ÂÔÈı‹-ÛÂȘ ÙÔ˘. ªÓËÌÔÓ‡ÂÈ Ù‹ «£Â›· °Ú·Ê‹» η› ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂÖ ÙfiÓ¬ÚÔ «ï ̤Á·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜», (ÛÂÏ. 29, 55), «∫·Ù¿ Ù‹Ó £Â›·Ó°Ú·Ê‹Ó Ùfi ÓÂÚfiÓ, õÙÔÈ ì ı¿Ï·ÛÛ· âÎÙ›ÛıË ÚáÙÔÓ, η› ‰¤Óâȉ¤¯ÂÙ·È àÌÊÈ‚ÔÏ›·Ó Ò˜ Ù‹Ó êÏ¿ÙÈÛÂÓ Âéı‡˜ ï ̤Á·˜ ‰ËÌÈ-Ô˘ÚÁfi˜, ηıÒ˜ ÂrÓ·È ≤ˆ˜ ÙÒÚ·», (ÛÂÏ. 55).

÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÂrÓ·È Ùfi àÎfiÏÔ˘ıÔ Î›ÌÂÓÔ àfi Ùfi ≤ÎÙÔ ÎÂ-Ê¿Ï·ÈÔ «¶ÂÚ› ^∏Ï›Ô˘», «Ï‹Ó à’ ·éÙ¿ ¬Ï· ‰¤Ó å͇ÚÔÌÂÓ Ù›-ÔÙ˜ ‰È¿ àÏËıÈÓfiÓ, Âå˜ ÙfiÓ Ì¤Á·Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfiÓ Ù¿ ¿ÓÙ· ÂrÓ·ÈÂûÎÔÏ·, η› Ôî ôÓıÚˆÔÈ ‰¤Ó êÌ·ÚÙ¿ÓÔ˘Ó ôÓ âÚ¢ÓÔÜÓ Ùfi àÔ-Ù¤ÏÂÛÌ· η› ÙfiÓ ÏfiÁÔÓ ÙÔ˘, ï ïÔÖÔ˜ ÂrÓ·È ÔÏÏ¿ Ì·ÎÚ˘¿ àfiÙ‹Ó ÂÚȈÚÈṲ̂ÓËÓ ‰È¿ÓÔÈ¿Ó ÙÔ˘», (ÛÂÏ. 40). \∂›Û˘ Û¤ ôÏÏ·ÛËÌÂÖ· ÁÚ¿ÊÂÈ, «^∏ÌÂÖ˜ å͇ÚÔÌÂÓ Ò˜ ì £Â›· ¶ÚfiÓÔÈ· ‰¤ÓöηÌ ηӤӷ ÚÄÁÌ· ÂÚÈÙÙfiÓ Âå˜ ÙfiÓ ÎfiÛÌÔÓ», (ÛÂÏ. 158),«Âå˜ Ùfi Ï¿ÁÈ Ùɘ Ì‹ÙÚ·˜ ·Ú·ÙËÚÔÜÓ Ôî àÓ·ÙfiÌÔÈ ≤Ó· ÌÈÎÚfiÓÛ·ÎÔ˘Ï¿ÎÈ (=èÔı‹ÎË) ̤۷ Âå˜ Ùfi ïÔÖÔÓ ï ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ÙÔÜ·ÓÙfi˜ ö‚·ÏÂÓ ≤Ó· οÔÈÔÓ àÚÈıÌfiÓ ÌÈÎÚáÓ ·éÁáÓ (=è·-Ú›ˆÓ)» 17 (Û. 146). \∂› ϤÔÓ ñÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ¬ÙÈ «ï £Âfi˜ ‰¤Ó öÎÙÈ-

40 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

18. µÏ. ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, ∆¿ \∂·Ó·ÛÙ·ÙÈο. (\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢ-ÍË, ∆¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ \∞ÓıÚÒÔ˘, ∆fi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, £Ô‡ÚÈÔ˜, ≠ÀÌÓÔ˜ ¶·-ÙÚȈÙÈÎfi˜), \∂È̤ÏÂÈ·-∂åÛ·ÁˆÁ‹-∂ñÚÂÙ‹ÚÈÔ ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘-ÏÔ˜, öΉ. \∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ∂Ù·ÈÚ›·˜ ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹-Á·, \∞ı‹Ó· 2005.

19. ò∂¯Ô˘Ì ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ ¬ÙÈ ì «\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË» η› «∆¿\√χÌÈ·» ÂrÓ·È Ù¿ ÌfiÓ· öÚÁ· ÙÔÜ ƒ‹Á· Ô‡ ‰¤Ó ÂÚȤ¯Ô˘Ó ͤÓ˜ Ϥ-ÍÂȘ ¬ˆ˜ ôÏÏ· öÚÁ· ÙÔ˘, öÓ‰ÂÈÍË ¬ÙÈ ¬ÛÔ ï ƒ‹Á·˜ ÚÔ¯ˆÚÔÜÛ ÛÙ‹ÓàÎÌ‹ ÙÔÜ â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÔÜ ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÙfiÛÔ Î·ı¿ÚÈ˙ Ùfi ÏÂÍÈÏfiÁÈfi ÙÔ˘àfi ͤÓ˜ ϤÍÂȘ. µÏ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ^√ ƒ‹Á·˜ ªÂÙ·ÊÚ·-ÛÙ‹˜ ÙáÓ \√Ï˘Ì›ˆÓ ÙÔÜ ªÂÙ·ÛÙ¿ÛÈÔ, öΉ. \∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›-·˜ ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, \∞ı‹Ó· 2001, ÛÂÏ. 30-33.

20. µÏ. §¤·Ó‰ÚÔ˜ µÚ·ÓÔ‡Û˘, ƒ‹Á·˜, ≠∞·ÓÙ· ¡ÂÔÂÏÏ‹ÓˆÓ ∫Ï·ÛÛÈÎáÓ,\∞ı‹Ó· 1968, ÙfiÌ. 2, ÛÂÏ. 682-683, ¬Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È Û¤ àÓÙÈÛÙÔȯ›·Î·› Ùfi °·ÏÏÈÎfi ΛÌÂÓÔ.

Û ٛÔÙ˜ ÙÔÜ Î¿ÎÔ˘», (ÛÂÏ. 40), η› ‰ÈÂÚˆÙÄÙ·È, ¬ÙÈ«Ôî ÓÂÒ-ÙÂÚÔÈ ¬Ìˆ˜ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ¬ÙÈ ôÓ ‰¤Ó ¯ÚË̢ۛ·Ó Âå˜ Ù‹Ó ÙÂÎÓÔ-ÁÔÓ›·Ó Ù¿ àÚÛÂÓÈο „¿ÚÈ·, ‰È·Ù› âÎÙ›ÛıËÛ·Ó ·Ú¿ £ÂÔÜ;»,(ÛÂÏ. 121). \∞ÎfiÌË ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·Ú·ÙËÚÂÖ ÁÈ¿ Ù‹Ó ÛÔÊ›·ÙÔÜ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÔÜ, «≠√ıÂÓ ô˜ ʈӿ͈ÌÂÓ ¬ÏÔÈ ïÌÔÜ, ∫‡ÚÈ ٿöÚÁ· ÛÔ˘ ÂrÓ·È ÌÂÁ¿Ï· η› ÔÏÏ¿, ¿ÓÙ· âÓ ÛÔÊ›÷· âÔ›ËÛ·˜Î·› öÚÁ· ÙáÓ ¯ÂÈÚáÓ ÛÔ˘ ÂåÛ›Ó Ôî ÔéÚ·ÓÔ›», (ÛÂÏ. 107).

3. ™Ùfi ÛËÌ·ÓÙÈÎfi â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ ΛÌÂÓÔ, ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈ-΋ ¢ÈÔ›ÎËÛȘ 18, ¬Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ôî ÔÏÈÙÈΤ˜, ÔÏÈÙÂȷΤ˜Î·› ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ àÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔÜ ƒ‹Á· ·Ú·ÙËÚÔÜÌ ٿ àÎfi-ÏÔ˘ı·:

·) ™Ù‹Ó «\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË» 19, Ô‡ Ùfi ÌÂÁ·Ï‡ÙÂ-ÚÔ ÙÌÉÌ· ÂrÓ·È ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ΛÌÂÓÔ, ñÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Ù‹Ó ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ-΋ àÓÙ›ÏË„Ë ÂÚ› ¶ÚˆÙÔÏ¿ÛÙÔ˘, ¬ÙÈ «¬ÏÔÈ Ï¿ÛÌ·Ù· £ÂÔÜÂrÓ·È Î·› Ù¤ÎÓ· ÙÔÜ ¶ÚˆÙÔÏ¿ÛÙÔ˘».

‚) ªÂÙ·ÊÚ¿˙ÔÓÙ·˜ Ùfi Á·ÏÏÈÎfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, Ùfi ïÔÖÔ ÛÙ‹Ó«\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË» àÓ¤ÊÂÚ ÙfiÓ ¬ÚÔ «\∞ÓÒÙ·ÙÔò√Ó» (l’ Etre supreme) 20, ¬ÚÔ˜ ÙÂÎÙÔÓÈÎfi˜, ï ƒ‹Á·˜ ‰¤Ó ÙfiÓ ÌÂ-^^

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 41

21. ¶·Ú·Ù›ıÂÙ·È ¬ÏË ì ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ˜ àfi Ù‹Ó \∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍËÙɘ ¡¤·˜ ¶ÔÏÈÙÈÎɘ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ: «^√ ̤¯ÚÈÙÔ܉ ϤÁˆ, ‰˘ÛÙ˘¯‹˜ ÔyÙÔ˜ Ï·fi˜, ‚ϤÔÓÙ·˜ ¬ÙÈ ¬Ï·È ÙÔ˘ ·î ıÏ›„ÂȘη› 片ӷÈ, Ù¿ ηıËÌÂÚÈÓ¿ ‰¿ÎÚ˘¿ ÙÔ˘, ï àÊ·ÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘, ÚÔ¤Ú¯Â-Ù·È àfi Ù‹Ó Î·Î‹Ó Î·› àÚ¯ÂÈÂÛÙ¿ÙËÓ ‰ÈÔ›ÎËÛÈÓ, àfi Ù‹Ó ÛÙ¤ÚËÛÈÓηÏáÓ ÓfïÓ, àÂÊ¿ÛÈÛÂÓ, âÓ·Ó‰ÚÈ˙fiÌÂÓÔ˜ Ì›·Ó ÊÔÚ¿Ó, Ó¿ àÙÂÓ›ÛFËÚfi˜ ÙfiÓ ÔéÚ·ÓfiÓ, Ó¿ âÁ›ÚFË àÓ‰Ú›ˆ˜ Ùfi ηٷ‚‚·ÚË̤ÓÔÓ ÙÚ¿¯Ë-ÏfiÓ ÙÔ˘ η›, âÓÔÏ›˙ÔÓÙ·˜ âÌÌ·ÓᘠÙÔ‡˜ ‚Ú·¯›ÔÓ¿˜ ÙÔ˘ ̤ Ù¿ ôÚÌ·-Ù· Ùɘ âΉÈ΋Ûˆ˜ η› Ùɘ àÂÏÈÛ›·˜, Ó¿ â΂ÔËı‹ÛFË ÌÂÁ·ÏÔÊÒÓˆ˜,âÓÒÈÔÓ ¿Û˘ Ùɘ √åÎÔ˘Ì¤Ó˘, ̤ ‚ÚÔÓÙÒ‰Ë ÎÚ·˘Á‹Ó, Ù¿ îÂÚ¿ η›ô̷̈ ‰›Î·È·, ¬Ô˘ ıÂfiıÂÓ Ùá ⯷ÚÈÛı‹Û·Ó ‰È¿ Ó¿ ‹ÛFË ìÛ‡¯ˆ˜ â¿-Óˆ Âå˜ Ù‹Ó ÁÉÓ».

Ù·ÊÚ¿˙ÂÈ, ‰¤Ó ÙfiÓ ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙfi ëÏÏËÓÈÎfi ΛÌÂÓÔ. ò∞Ó qÙ·Ó Ù¤-ÎÙˆÓ ÌÄÏÏÔÓ ‰¤Ó ı¿ ·Ú¤ÏÂÈ ÙfiÓ ¬ÚÔ ·éÙfi η› úÛˆ˜ ı¿ ÙfiÓÂr¯Â å‰È·›ÙÂÚ· ÙÔÓ›ÛÂÈ.

Á) \∂›Û˘ ÛÙ‹Ó «\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË» ï ƒ‹Á·˜ η-Ù·¯ˆÚ›˙ÂÈ Ì›· Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË, ì ïÔ›· ‰Â›¯ÓÂÈ Ù‹ ÊÈ-ÏÔÛÔÊÈ΋ ÙÔ˘ ı¤ÛË Î·ıÒ˜ η› Ù‹Ó Ù·ÎÙÈ΋ Ô‡ àÎÔÏÔ‡ıËÛÂÌÂÏÂÙáÓÙ·˜ Ù¿ ΛÌÂÓ· ÙÔÜ ¢È·ÊˆÙÈÛÌÔÜ: Ó¿ ·›ÚÓÂÈ ¬,ÙÈ Î·-Ïfi ö‚ÚÈÛÎ η› ù¯È àÓÂͤٷÛÙ· ÈıËΛ˙ÔÓÙ·˜ Ó¿ àÎÔÏÔ˘ıÂÖ Ù›˜àÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘˜. ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ö¯ÂÈ Ó¿ οÓÂÈ ÁÈ¿ Ù¿ «Ê˘ÛÈο ‰›-ηȷ» ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ù¿ ïÔÖ· Û‡Ìʈӷ ̤ Ù‹ Ê˘ÛÈÔÎÚ·ÙÈ-΋, ñÏÈÛÙÈ΋ àÓÙ›ÏË„Ë ö¯Ô˘Ó ËÁ‹ Ù‹ º‡ÛË, âÓá àÓÙ›ıÂÙ· Á·˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ¬ÙÈ «ıÂfiıÂÓ», àfi ÙfiÓ £Âfi ö¯Ô˘Ó Ù‹Ó àÚ¯‹ÙÔ˘˜. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÁÚ¿ÊÂÈ ÁÈ¿ «Ù¿ îÂÚ¿ η› ô̷̈ ‰›Î·È·,¬Ô˘ ıÂfiıÂÓ Ùá ⯷ڛÛıËÛ·Ó ‰È¿ Ó¿ ˙‹ÛFË ìÛ‡¯ˆ˜ â¿Óˆ Âå˜Ù‹Ó ÁÉÓ» 21. ∆‹ ı¤ÛË ·éÙ‹ ÙÔÜ ƒ‹Á· Ù‹Ó ÙÔÓ›˙Ô˘Ì å‰È·›ÙÂÚ·,‰ÈfiÙÈ ‰¤Ó ö¯ÂÈ ÚÔÛ¯ıÂÖ, ¬ˆ˜ ì ̤¯ÚÈ ÙÒÚ· öÚÂ˘Ó¿ Ì·˜ ö¯Âȉ›ÍÂÈ, ÔûÙ àfi âΛÓÔ˘˜ ÙÔ‡˜ Û˘ÁÁÚ·ÊÂÖ˜, Ôî ïÔÖÔÈ âÍÂÙ¿-˙Ô˘Ó Ù¿ ÔÏÈÙÈο ΛÌÂÓ· ÙÔÜ ƒ‹Á· η› Ù¿ Û˘Û¯ÂÙ›˙Ô˘Ó Ì¤ ٿΛÌÂÓ· ÙÔÜ Á·ÏÏÈÎÔÜ ‰È·ÊˆÙÈÛÌÔÜ.

‰) ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙáÓ àÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ·-Ú·‰fiÛÂÒ˜ ÙÔÜ P‹Á· àÔÙÂÏÂÖ Î·› Ùfi ÁÂÁÔÓfi˜ ¬ÙÈ ÛÙ‹ ™ËÌ·›·

42 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

^H àÚ¯‹ ÙÔÜ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊÔ˘ Ùɘ «N¤·˜ ¶ÔÏÈÙÈÎɘ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜» K˘ı‹ÚˆÓη› Ùɘ PˆÛÛÈÎɘ ÌÂÙ¿ÊÚ·Û˘, ̤ Ùfi Úfi·ÏÔ ÙÔÜ ^HÚ·ÎÏ¤Ô˘˜ η› ÙÔ‡˜ÙÚÂÖ˜ ÛÙ·˘ÚÔ‡˜, ۇ̂ÔÏÔ ÙÔÜ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÙÔÜ P‹Á·.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 43

22. \∂ӉȷʤÚÔ˘Û˜ ÂrÓ·È Ôî Û¯ÂÙÈΤ˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ÙÔÜ µÚ·ÓÔ‡ÛË ¬ÙÈ Ôîàfi„ÂȘ Ô‡ ö¯Ô˘Ó ‰È·Ù˘ˆıÂÖ Ò˜ «ï ƒ‹Á·˜ Âr¯Â î‰Ú‡ÛÂÈ Ì˘ÛÙÈ΋^∂Ù·ÈÚ›· ηٿ Ù¿ ÙÂÎÙÔÓÈο ÚfiÙ˘· (Ì˘ÛÙÈÎÔ·ı‹˜ àÔÚÈÛÙ›·àÚ¯áÓ Î·› ÛÙfi¯ˆÓ, ‰È·‰Ô¯Èο ÛÙ¿‰È· ηÙ˯‹Ûˆ˜, îÂÚ¿Ú¯ËÛË «ÌÂ-Ì˘Ë̤ӈӻ Û¤ ‚·ıÌ›‰Â˜ Î.Ï.) ‰¤Ó âȂ‚·ÈÒÓÔÓÙ·È àfi η̛· àÍÈfi-ÈÛÙË Ì·ÚÙ˘Ú›·. √î ÏÂÁfiÌÂÓ˜ «ÙÂÎÙÔÓÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ», àÙÂÎÌËÚ›ˆ-Ù˜ ¿ÓÙÔÙÂ, àÔ‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È, ¬Ï˜, ñÛÙÂÚÔÁÂÓÂÖ˜». µÏ. §¤·Ó‰ÚÔ˜µÚ·ÓÔ‡Û˘, ^∏ ™ËÌ·›·, Ùfi \∂ıÓfiÛËÌÔ Î·› ì ™ÊÚ·Á›‰· Ùɘ «^∂ÏÏË-ÓÈÎɘ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜» ÙÔÜ ƒ‹Á·, \∞ı‹Ó· 1992, ÛÂÏ. 364, àÓ¿Ù˘Ô àfiÙfiÓ 8Ô ÙfiÌÔ ÙÔÜ ¢ÂÏÙ›Ô˘ \∂ڷωÈÎɘ η› °ÂÓ·ÏÔÁÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›·˜^∂ÏÏ¿‰Ô˜.

23. ò∞˜ ÛËÌÂȈıÂÖ ¬ÙÈ ï ¬ÚÎÔ˜ ÛÙfiÓ £Ô‡ÚÈÔ ‰›‰ÂÙ·È Ê·ÓÂÚ¿, ‰ËÌfiÛÈ·,àfi ÙÔ‡˜ â·Ó·ÛÙ·ÙË̤ÓÔ˘˜ Ú·ÁÈ¿‰Â˜, ÎÈ ù¯È ÎÚ˘Ê¿, ¬ˆ˜ ÛÙ›˜ ÙÂ-ÎÙÔÓÈΤ˜ η› ôÏϘ Ì˘ÛÙÈΤ˜ ëÙ·ÈÚÂÖ˜. ¶Ú‚Ï. \∞. ¢·ÛηϿ΢, ∆¿â·Ó·ÛÙ·ÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔÜ ƒ‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, \∞ı‹Ó· 1977, ÛÂÏ. 46.

Ùɘ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜ ÙÔ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂÖ âÎÙfi˜ àfi Ùfi Úfi·ÏÔ ÙÔÜ^∏Ú·ÎϤˆ˜, η› ÙÚÂÖ˜ «™Ù·˘ÚÔ‡˜» 22. ™Ùfi ·Ú¿ÚÙËÌ· Ùɘ ¡¤-·˜ ¶ÔÏÈÙÈÎɘ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ï ƒ‹Á·˜ ÁÚ¿ÊÂÈ: «^∏ ÛËÌ·›· ïÔ‡‚¿ÓÂÙ·È Âå˜ Ì·˚Ú¿ÎÈ· η› ·ÓÙȤÚ˜ Ùɘ ^∂ÏÏËÓÈÎɘ ¢ËÌÔ-ÎÚ·Ù›·˜, ÂrÓ·È ≤Ó Úfi·ÏÔ ÙÔÜ ^∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ ̤ ÙÚÂÖ˜ ÛÙ·˘ÚÔ‡˜â¿Óˆ...».

4. ™ÙfiÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ ÁÚ¿ÊÂÈ Û˘¯Ó¿ ÁÈ¿ ÙfiÓ «™Ù·˘Úfi», ¬ˆ˜ÛÙfi ÛÙ›¯Ô 22, «Ó¿ ο̈ÌÂÓ ÙfiÓ ¬ÚÎÔ â¿Óˆ ÛÙfiÓ ™Ù·˘ÚfiÓ» 23

η› ÛÙfi ÛÙ›¯Ô 109 «„ËÏ¿ ÛÙ¿ Ì·˚Ú¿ÎÈ· ÛËÎáÛÙ ÙfiÓ ™Ù·˘-ÚfiÓ», âÓá ÛÙfiÓ ÛÙ›¯Ô 123 àӷʈÓÂÖ ¬ÙÈ Ú¤ÂÈ «... Ó¿ Ï¿Ì„FËï ™Ù·˘Úfi˜».

™ÙfiÓ ÛÙ›¯Ô 30 ‚¿˙ÂÈ ÙÔ‡˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ Ó¿ ïÚÎÈÛıÔÜÓÛÙfiÓ £Âfi η› àӷʈÓÂÖ «ô˜ ÔÜÌ’ à’ Ù‹Ó Î·Ú‰È¿ Ì·˜ âÙÔÜÙ·ÛÙfiÓ £ÂfiÓ».

^ø˜ à‰¤ÏÊÈ· ÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ àÔηÏÂÖ ÙÔ‡˜ ™¤Ú‚Ô˘˜ ÛÙfiÓ ÛÙ›-¯Ô 69, «ÙÔÜ ™¿‚· η› ÙÔÜ ¢Ô˘Ó¿‚Ô˘ à‰¤ÏÊÈ· ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›».

44 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

^H ÛËÌ·›· ÙÔÜ P‹Á· ˙ˆÁÚ·ÊÈṲ̂ÓË ÛÙfi ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ BÔ˘ÎÔ˘ÚÂÛÙ›Ô˘ ̤ Ùfi™‡ÓÙ·ÁÌ¿ ÙÔ˘. ErÓ·È ÙÚ›¯ÚˆÌË, Ï¢Îfi, Ì·ÜÚÔ Î·› ÎfiÎÎÈÓÔ Î·› Ùfi Úfi·ÏÔÙÔÜ ^HÚ·ÎÏ¤Ô˘˜ ̤ ÙÔ‡˜ ÙÚÂÖ˜ ÛÙ·˘ÚÔ‡˜ â¿Óˆ ÙÔ˘.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 45

5. \E›Û˘ ÛÙfiÓ ≠ÀÌÓÔ ¶·ÙÚȈÙÈÎfi, ÛÙ‹ ÛÙÚÔÊ‹ 14 ÙÔÓ›˙ÂȬÙÈ à·Ú·›ÙËÙÔ ÛÙÔȯÂÖÔ ÁÈ¿ Ù‹ Ó›ÎË ÂrÓ·È ï ™Ù·˘Úfi˜, ì ›ÛÙË,ì àÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ· η› Ù¿ ÔÏÂÌÔÊfi‰È·, Û˘ÓÔ„›˙ÔÓÙ·˜ öÙÛÈÙÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ùɘ ӛ΢:

«™Ù·˘Úfi˜, ì ›ÛÙȘ η› ηډȿ,‰Ô˘Ê¤ÎÈ· η› ηϿ Û·ıÈ¿,ÁÎÚÂÌ›˙Ô˘Ó ∆˘Ú·ÓÓ›·Ó,ÙÈÌÔÜÓ \∂Ï¢ıÂÚ›·Ó, ï’ ö‰ˆÎÂÓ ï ¶Ï¿ÛÙ˘ÛÙfi ‰Ô˘ÓÈ¿, ÌÚ¤ ·È‰È¿».

^√ÌÔ›ˆ˜, ÛÙ‹ ÛÙÚÔÊ‹ 40, àӷʈÓÂÖ ÁÈ¿ Ùfi ™Ù·˘Úfi:«¡¿ Ï¿Ì„FË ¿ÏÈÓ ï ™Ù·˘Úfi˜ô˜ öÚ¯ÂÙ·È ÙÒÚ· çÌÚfi˜,Ó¿ ú‰ˆÛÈ Ù¿ ôÛÙÚ·ÙÔ‡˜ ‡ÚÁÔ˘˜ η› Ù¿ οÛÙÚ·Ó¿ ¤ÊÙÔ˘Ó ÙáÓ ∆˘Ú¿ÓÓˆÓÛÙ‹ ʈÙÈ¿, ÌÚ¤ ·È‰È¿».

ò∂¯ÂÈ ñÔÛÙËÚȯıÂÖ ïÙÈ ï ƒ‹Á·˜ ‰¤Ó àӷʤÚÂÙ·È ÛÙ‹Ó \√Ú-ıÔ‰ÔÍ›·. ≠√̈˜ ÛÙfiÓ ≠ÀÌÓÔ ¶·ÙÚȈÙÈÎfi, (ÛÙÚÔÊ‹ 13), ¯·Ú·-ÎÙËÚÈÛÙÈο ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂÖ ÙfiÓ ¬ÚÔ «\√Úıfi‰ÔÍÔ˜ ÃÚÈÛÙÈ·Ófi˜»‰›ÓÔÓÙ·˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÓfiËÌ· ÛÙ‹Ó àÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ· ÁÈ¿ Ù‹Ó âÏ¢-ıÂÚ›· η› Ù‹ ÛˆÙËÚ›· ÙÔÜ °¤ÓÔ˘˜, η› Ò˜ ÁÈ¿ Ó¿ ÂrÓ·È Î·Ó›˜«Î·Ïfi˜, ÎÈ çÚıfi‰ÔÍÔ˜ ¯ÚÈÛÙÈ·Ófi˜» Ú¤ÂÈ Ó¿ ¿ÚÂÈ Ù¿ ôÚÌ·-Ù· η› Ó¿ ÔÏÂÌ‹ÛÂÈ ÁÈ¿ Ùfi ηÏfi ÙÔÜ °¤ÓÔ˘˜:

«≠√ÔÈÔ˜ ÏÔÈfiÓ ÂrÓ·È Î·Ïfi˜ÎÈ çÚıfi‰ÔÍÔ˜ ¯ÚÈÛÙÈ·Ófi˜Ì¤ Ù’ ôÚÌ·Ù· ÛÙfi ¯¤ÚÈ, ô˜ ‰Ú¿ÌÂÈ Û¿Ó ÍÂÊÙ¤ÚÈÙfi °¤ÓÔ˜ ÙÔ˘ Ó¿ ÛÒÛFË̤ ¯·Ú¿ ÌÚ¤ ·È‰È¿».

6. ™Ù· àÓ·ÎÚÈÙÈο öÁÁÚ·Ê· Û‡ÏÏ˄˘ η› àÓ¿ÎÚÈÛ˘ ÛË-

46 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

24. µÏ. ∞åÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰-™. §¿ÌÚÔ˜, \∞ӤΉÔÙ· öÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂ-ÏÂÛÙÈÓÏÉ Î·› ÙáÓ Û‡Ó ·éÙá Ì·ÚÙ˘ÚËÛ¿ÓÙˆÓ, \∞ı‹ÓËÛÈÓ 1891, ʈÙÔ-Ì˯·ÓÈ΋ â·Ó¤Î‰ÔÛË Ì¤ Ù‹Ó ÚÔÛı‹ÎË ÂñÚÂÙËÚ›Ô˘ àfi Ù‹Ó \∂ÈÛÙË-ÌÔÓÈ΋ ^∂Ù·Ú›· ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, (âÈÌ. ¢ËÌ. ∫·-Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜), \∞ı‹Ó· 1996, µã öΉÔÛË 2000, ÛÂÏ. 65.

25. µÏ. ∫ˆÓ. ò∞Ì·ÓÙÔ˜, \∞ӤΉÔÙ· öÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, \∞-ı‹Ó· 1930, ʈÙÔÌ˯·ÓÈ΋ â·Ó¤Î‰ÔÛË àfi Ù‹Ó \∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ∂Ù·È-Ú›· ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ̤ Ù‹Ó ÚÔÛı‹ÎË ÂñÚÂÙËÚ›Ô˘(âÈÌ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜), \∞ı‹Ó· 1997, ÛÂÏ. 145-149.

ÌÂÈÒÓÂÙ·È ¬ÙÈ ï ƒ‹Á·˜ ÌÈÏÄ ÁÈ¿ Ù‹Ó ÛˆÙËÚ›· Ùɘ „˘¯É˜ ÙÔ˘,àÓÙ›ÏË„Ë Î·ı·Ú¿ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÛËÌÂÈÒÓÂٷȬÙÈ «ï ƒ‹Á·˜ ïÌÔÏÔÁÂÖ ¬ÙÈ ¿ÓÙÔÙ âÂı‡ÌÂÈ Ù‹Ó àÂÏ¢ı¤-ÚˆÛÈÓ Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ àfi ÙÔÜ ÙÔ˘ÚÎÈÎÔÜ ˙˘ÁÔÜ Î·› ‰‹ ¬ÙÈ ÌÂ-Ù¿ Ù‹Ó ÛˆÙËÚ›·Ó Ùɘ „˘¯É˜ ÙÔ˘ ÙÔÜÙÔ ö¯ÂÈ ó˜ ÚáÙÔÓ fiıÔÓÓ¿ ú‰FË âΉȈÎfiÌÂÓÔ˘˜ ÙÔ‡˜ ∆Ô‡ÚÎÔ˘˜ àfi Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜» 24.

7. \∂›Û˘, ÛÙ¿ àÓ·ÎÚÈÙÈο öÁÁÚ·Ê· ηٷ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Ù¿Ú¿ÁÌ·Ù·, Ô‡ Âr¯Â ï ƒ‹Á·˜ ηٿ Ù‹ Û‡ÏÏË„‹ ÙÔ˘ ÛÙ‹Ó ∆ÂÚ-Á¤ÛÙË (¢ÂΤ̂ÚÈÔ˜ 1797), ¬Ô˘ âÎÙfi˜ ÙáÓ ôÏψÓ, Âr¯Â η›«‰Ò‰Âη ëÏÏËÓÈο àÓÙ›Ù˘· Ùɘ ∫·ÈÓɘ ¢È·ı‹Î˘» 25.

8. ∆¤ÏÔ˜, ÛÙ¿ öÚÁ· ÙÔ˘ ‰¤Ó ηٷ¯ˆÚ›˙ÂÙ·È Î¿ÔÈÔ ÛÙÔȯÂÖÔÔ‡ Ó¿ ‰Â›¯ÓÂÈ Ù‹Ó àÚÓËÙÈ΋ ÛÙ¿ÛË ÙÔÜ ƒ‹Á· öÓ·ÓÙÈ Ùɘ ¯ÚÈ-ÛÙÈ·ÓÈÎɘ ›ÛÙ˘ η› Ùɘ \√Úıfi‰Ô͢ \∂ÎÎÏËÛ›·˜ η› ñ¤ÚÌÈĘ àıÂ˚ÛÙÈÎɘ Ù·ÎÙÈÎɘ ÙÔ˘. ∆fi ¬ÙÈ ‰¤Ó οÓÂÈ ÌÓ›· Ùɘ \√Ú-ıfi‰Ô͢ \∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÛÙfi ™‡ÓÙ·ÁÌ¿ ÙÔ˘, ·éÙfi ‰¤Ó ÛËÌ·›ÓÂÈ ÌÂ-Ù¿ Ù¿ ¬Û· àӷʤڷÌ ¬ÙÈ qÙ·Ó Î·› âÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 47

¶∞ƒ∞ƒ∆∏ª∞

48 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 49

26. µÏ. °.°. ¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜ , ∆¿ ηٿ ÙfiÓ àÔ›‰ÈÌÔÓ ÚˆÙ·ıÏËÙ‹Ó ÙÔÜ îÂ-ÚÔÜ ÙáÓ ^∂ÏÏ‹ÓˆÓ àÁáÓÔ˜, ÙfiÓ ·ÙÚÈ¿Ú¯ËÓ ∫ˆÓ/fiψ˜ °ÚËÁfiÚÈÔÓÙfiÓ ∂ã, \∂Ó \∞ı‹Ó·È˜ 1866, ÙfiÌ. Bã, ÛÂÏ. 498-499.

π. ^∏ âÈÛÙÔÏ‹, 1 ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 1798, ÙÔÜ ·ÙÚÈ¿Ú¯Ë KˆÓÛÙ·-ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ÙÔÜ ∂ã, ¬Ô˘ ηٷʤÚÂÙ·È âÓ·-ÓÙ›ÔÓ Ùɘ ¡¤·˜ ¶ÔÏÈÙÈÎɘ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ÙÔÜ ƒ‹Á· 26.

∫·Ù¿ÎÚÈÛȘ ÔÏÈÙÈÎÔÜ Ê˘ÏÏ·‰›Ô˘°ƒ∏°√ƒπ√™ Î.Ï.

^πÂÚÒٷ٠ÌËÙÚÔÔϛٷ ™Ì‡ÚÓ˘, ñ¤ÚÙÈÌ η›öͷگ \∞Û›·˜, âÓ êÁ›ˆ Ó‡̷ÙÈ àÁ·ËÙ¤ à‰ÂÏʤη› Û˘ÏÏÂÈÙÔ˘ÚÁ¤ Ùɘ ìÌáÓ ÌÂÙÚÈfiÙËÙÔ˜, Î‡Ú ò∞Ó-ıÈÌÂ, ¿ÚȘ ÂúË ÙFÉ àÚ¯ÈÂÚˆÛ‡ÓFË ÛÔ˘ η› ÂåÚ‹ÓË ÙÔÜ£ÂÔÜ! ¢È¿ Ùɘ ·ÚÔ‡Û˘ ìÌÂÙ¤Ú·˜ ·ÙÚÈ·Ú¯ÈÎɘâÈÛÙÔÏɘ ‰ËÏÔÔÈÔÜÌÂÓ ÙFÉ àÚ¯ÈÂÚˆÛ‡ÓFË ÛÔ˘, ¬ÙÈÛ˘Ó¤ÂÛÂÓ Âå˜ ¯ÂÖÚ·˜ ìÌáÓ ≤Ó Û‡ÓÙ·ÁÌ· Âå˜ Ì›·ÓÎfiÏÏ·Ó ¯·ÚÙ› ïÏfiÎÏËÚÔÓ, ÌÂÁ¿ÏËÓ, Âå˜ êÏÉÓÊÚÄÛÈÓ ®ˆÌ·˚΋Ó, âÈÁÚ·ÊfiÌÂÓÔÓ «Ó¤· ÔÏÈÙÈ΋‰ÈÔ›ÎËÛȘ ÙáÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ùɘ ^ƒÔ‡ÌÂÏ˘ ÙáÓ ÌÈ-ÎÚáÓ âÓ ÙFÉ ÌÂÛÔÁ›ˆ Ó‹ÛˆÓ Î·› Ùɘ µÏ·¯ÔÌÔÁ-‰·Ó›·˜» η› àÓÂÌÓ‹ÛıËÌÂÓ ÙÔÜ ÔÈÌ·ÓÙÈÎÔÜ ¯Ú¤-Ô˘˜. ∫·› ‰È¿ ÙÔÜÙÔ ÁÚ¿ÊÔÌÂÓ ÙFÉ àÚ¯ÈÂÚˆÛ‡ÓFË ÛÔ˘Ó¿ â·Ó·ÁÚ˘ÓFɘ, Âå˜ ¬Ï· Ù¿ ̤ÚË Ùɘ â·Ú¯›·˜ÛÔ˘ ̤ àÎÚÈ‚ÂÖ˜ âÚ‡ӷ˜ η› âÍÂÙ¿ÛÂȘ, ¬Ù·Ó âÌÊ·-ÓÈÛıFÉ ÙÔÈÔÜÙÔÓ Û‡ÓÙ·ÁÌ·, ó˜ ôÓˆıÂÓ, Âå˜ Ù‡ÔÓ õ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔÓ, Ó¿ Û˘Ó¿ÍF˘ ±·ÓÙ· Ù¿ ‰È·ÛÂÈÚfi-ÌÂÓ·, η› Ó¿ Ù¿ âÍ·ÔÛÙ¤ÏÏF˘ Âå˜ ìÌĘ âÓ Ù¿¯ÂÈ, Ì‹âÈÌ¤ÓˆÓ Ù¿ Ï›ÔÓ·, àÏÏ’ à̤ۈ˜ ¬Û· ôÓ âÌ›-ÙˆÛÈ Î·Ù¿ ÌÈÎÚfiÓ Ó¿ âÍ·ÔÛÙ¤ÏÏF˘. ∫·› ÚfiÛÂ-¯Â, à‰ÂÏʤ, ¥Ó· Ì‹ Ê·ÓFɘ ·Ú·ÌÂÏáÓ Âå˜ Ù‹Ó ÙÔÈ-

50 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

·‡ÙËÓ ÔÈÌ·ÓÙÈÎ‹Ó Î·› ôÁÚ˘ÓfiÓ ÛÔ˘ Ù·‡ÙËÓàÚ¯ÈÂÚ·ÙÈÎ‹Ó âÈÛÙ·Û›·ÓØ Î·› âÎ Ùɘ â·Ú¯›·˜ ÛÔ˘âÌÊ·ÓÈÛıFÉ ÙÔÈÔÜÙÔÓ Û‡ÓÙ·ÁÌ· ‰È·ÛÂÈÚfiÌÂÓÔÓη› ‰¤Ó Ùfi Ê·ÓÂÚÒÛF˘ Úfi˜ ìÌĘ η› âÍ·Ô-ÛÙ›ÏF˘ Ù¿ ÙÔÈ·ÜÙ·, àÏÏ¿ ‰È’ ôÏÏÔ˘ ÙÈÓfi˜ õ ÛÙ·Ï-ıFÉ âÓÙ·Üı· õ àÎÔ˘ÛıFÉØ ¬ÙÈ àÔ‰ÂÈÎÓ‡ÂȘ Û·˘ÙfiÓàӛηÓÔÓ, η› ÙÔÜ ÔÈÌ·ÓÙÈÎÔÜ ¯Ú¤Ô˘˜ âÏÏÂȤ-ÛÙ·ÙÔÓ Î·› àÁÚ‹ÁÔÚÔÓØ Î·› âÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ñÔ›ÙÂȘÂå˜ àÓ˘ÔÏË„›·Ó η› ÔÈÓ‹Ó ·Ú¿ £ÂÔÜ Î·› ÙɘâÎÎÏËÛ›·˜ âÍ àÔÊ¿Ûˆ˜. ≠√ıÂÓ âÓÙÂÏÏfiÌÂı¿ ÛÔÈÛÊÔ‰Úᘠӿ âÁÚËÁÔÚFɘ ¬Ï·È˜ ‰˘Ó¿ÌÂÛÈÓ, âÓ ÄÛÈÙÔÖ˜ ̤ÚÂÛÈ Ùɘ â·Ú¯›·˜ ÛÔ˘, η› ÎÒ̷Ș η› ¯ˆ-Ú›ÔȘ ·Ú·Ï›ÔȘ η› ÌÂÛÔÁ›ÔȘ, Ó¿ Ì‹Ó ·Ú·-̤ÛFË ÙÔÈÔÜÙÔÓ Û‡ÓÙ·ÁÌ· Âå˜ àÓ¿ÁÓˆÛÈÓ Ùá ¯ÚÈ-ÛÙÈ·ÓÈÎá âÌÈÛÙ¢ı¤ÓÙÈ ÛÔÈ Ï·á, ¬ÂÚ Ó¿ Ì‹ÓâÌÊ·ÓÈÛıFÉ ÚáÙÔÓ ÙFÉ àÚ¯ÈÂÚˆÛ‡ÓFË ÛÔ˘Ø ¬ÙÈÏÉÚ˜ ñ¿Ú¯ÂÈ Û·ıÚfiÙËÙÔ˜ âÎ ÙáÓ ıÔÏÂÚáÓ·éÙÔÜ âÓÓÔÈáÓ, ÙÔÖ˜ ‰fiÁÌ·ÛÈ Ùɘ çÚıÔ‰fiÍÔ˘ ìÌáÓ›ÛÙˆ˜ âÓ·ÓÙÈÔ‡ÌÂÓÔÓ. √≈Ùˆ Ô›ËÛÔÓ Î·› Ì‹ôÏψ˜, âÍ àÔÊ¿Ûˆ˜, ¥Ó· η› ì ÙÔÜ £ÂÔÜ ¯¿ÚȘÂúË ÌÂÙ¿ Ùɘ àÚ¯ÈÂÚˆÛ‡Ó˘ ÛÔ˘!

÷·„˜Ë, ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ ·ã

+ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ âÓ ÃÚÈÛÙá à‰ÂÏÊfi˜

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 51

ππ. ^∏ âÈÛÙÔÏ‹, 22 \πÔ˘Ó›Ô˘ 1998, Ùɘ \∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·È-Ú›·˜ ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· Úfi˜ ÙfiÓ ¶·-ÙÚÈ¿Ú¯Ë ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ Î. µ·ÚıÔÏÔÌ·ÖÔ Û¯ÂÙÈοÌÂ Ù‹Ó ôÚÛË Ùɘ ηٷ‰›Î˘ ÙÔÜ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÙÔÜ ƒ‹Á·.

∂¶π™∆∏ª√¡π∫∏ ∂∆∞πƒ∂π∞ ª∂§∂∆∏™º∂ƒø¡-µ∂§∂™∆π¡√À-ƒ∏°∞ªÈÏÙÈ¿‰Ô˘ 3-∫ËÊÈÛÈ¿\∞Ú. ¶ÚˆÙ. 13822.6.1998

¶∞¡∞°πø∆∞∆√¡¶∞∆ƒIAƒÃ∏¡ ∫ø¡™∆∞¡∆π¡√À¶√§∂ø™

Î. µ∞ƒ£√§√ª∞π√¡∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏȘ

¶·Ó·ÁÈÒÙ·ÙÂ,º¤ÙÔ˜, Ùfi 1998, ö¯ÂÈ àÓ·ÎËÚ˘¯ıÂÖ ó˜ öÙÔ˜ ƒ‹Á·

µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, ÁÈÔÚÙ¿˙ÔÓÙ·˜ Ù‹Ó â¤ÙÂÈÔ ÙÔÜ Ì·ÚÙ˘-ÚÈÎÔÜ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔ˘, Ô‡ Âr¯Â Û˘Ì‚ÂÖ, Ú›Ó àfi ‰È·-ÎfiÛÈ· ¯ÚfiÓÈ·, ÙfiÓ \πÔ‡ÓÈÔ ÙÔÜ 1798, ÛÙfiÓ ‡ÚÁÔ¡ÂÌfi˚˙· ÙÔÜ µÂÏÈÁÚ·‰›Ô˘.

ª¤ Ù‹Ó ÂéηÈÚ›· Ùɘ âÂÙ›Ԣ, ì \∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋^∂Ù·ÈÚ›· ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ™Ä˜ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ïÙÈ Ùfi ‚·ÛÈÎfi â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ΛÌÂÓÔ ÙÔÜâıÓÂÁ¤ÚÙË ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, ì «¡¤· ¶ÔÏÈÙÈ΋ ¢È-Ô›ÎËÛȘ», Ô‡ Ù˘ÒıËΠÛÙ‹ µÈ¤ÓÓË Ùfi 1797 η›öÁÈÓ ·åÙ›· Ùɘ Û˘ÏÏ‹„ÂÒ˜ ÙÔ˘, ηٷ‰ÈοÛıËÎÂàfi ÙfiÓ ÙfiÙ ·ÙÚÈ¿Ú¯Ë ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜,ÙfiÓ °ÚËÁfiÚÈÔ ÙfiÓ ∂ã, ÛÙ‹Ó ·ÙÚÈ·Ú¯È΋ âÈÛÙÔÏ‹Ùɘ 1˘ ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 1798, ¬Ô˘ àӷʤÚÂÙ·È «¬ÙÈÛ˘Ó¤ÂÛÂÓ Âå˜ ¯ÂÖÚ·˜ ìÌáÓ ≤Ó Û‡ÓÙ·ÁÌ· Âå˜ Ì›·ÓÎfiÏÏ·Ó ¯·ÚÙ› ïÏfiÎÏËÚÔÓ, ÌÂÁ¿ÏËÓ, Âå˜ êÏÉÓÊÚÄÛÈÓ ®ˆÌ·˚΋Ó, âÈÁÚ·ÊfiÌÂÓÔÓ «Ó¤· ÔÏÈÙÈ΋‰ÈÔ›ÎËÛȘ ÙáÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ùɘ ^ƒÔ‡ÌÂÏ˘ ÙáÓ ÌÈ-ÎÚáÓ âÓ ÙFÉ ÌÂÛÔÁ›ˆ Ó‹ÛˆÓ Î·› Ùɘ µÏ·¯ÔÌÔ-Á‰·Ó›·˜» η› àÓÂÌÓ‹ÛıËÌÂÓ ÙÔÜ ÔÈÌ·ÓÙÈÎÔÜ ¯Ú¤-Ô˘˜». ∫·Ù·Ï‹ÁÔÓÙ·˜, «≠√ıÂÓ âÓÙÂÏÏfiÌÂı¿ ÛÔÈ

52 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

ÛÊÔ‰Úá˜... Ó¿ Ì‹Ó ·Ú·Ì¤ÛFË ÙÔÈÔÜÙÔÓ Û‡ÓÙ·ÁÌ·Âå˜ àÓ¿ÁÓˆÛÈÓ Ùˇá ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎá âÌÈÛÙ¢ı¤ÓÙÈ ÛÔÈÏ·á (...) ¬ÙÈ ÏÉÚ˜ ñ¿Ú¯ÂÈ Û·ıÚfiÙËÙÔ˜ âÎ ÙáÓıÔÏÂÚáÓ ·éÙÔÜ âÓÓÔÈáÓ, ÙÔÖ˜ ‰fiÁÌ·ÛÈ Ùɘ çÚıÔ-‰fiÍÔ˘ ìÌáÓ ›ÛÙˆ˜ âÓ·ÓÙÈÔ‡ÌÂÓÔÓ».

¶·Ó·ÁÈÒÙ·ÙÂ, ì \∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ^∂Ù·ÈÚ›· ªÂ-ϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ™Ä˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Ù¿àÓˆÙ¤Úˆ ÁÈ¿ Û¯ÂÙÈ΋ âͤٷÛË Î·› â¿Ó ÂrÓ·È ‰˘Ó·-ÙfiÓ Ó¿ àÚıÂÖ ì ηٷ‰ÈηÛÙÈ΋ âΛÓË àfiÊ·ÛË ÙÔÜ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, ì ïÔ›·, â›Ï¤ÔÓ, ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ àӷʤÚÂÙ·È àÚÓËÙÈο ÁÈ¿ Ù‹Ó\√Úıfi‰ÔÍÔ \∂ÎÎÏËÛ›· Û¤ âÈÛÙËÌÔÓÈο Û˘Ó¤‰Úȷη› âÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ îÛÙÔÚÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜.

\∂ÛˆÎÏ›ԢÌ Ùfi ‚È‚Ï›Ô ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ,∆¿ \∂·Ó·ÛÙ·ÙÈο, ¬Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÙ·È ì «¡¤· ¶ÔÏÈ-ÙÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛȘ», ηıÒ˜ η› ʈÙÔÙ˘›· Ùɘ âÈ-ÛÙÔÏɘ ÙÔÜ ·ÙÚÈ¿Ú¯Ë °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ÙÔÜ ∂ã Úfi˜ ÙfiÓÌËÙÚÔÔÏ›ÙË ™Ì‡ÚÓ˘ ò∞ÓıÈÌÔÓ, àfi Ùfi ‚Ȃϛ԰.°. ¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘, ∆¿ ηٿ ÙfiÓ àÔ›‰ÔÈÌÔÓ Úˆ-Ù·ıÏËÙ‹Ó ÙÔÜ îÂÚÔÜ ÙáÓ ^∂ÏÏ‹ÓˆÓ àÁáÓÔ˜, ÙfiÓ¶·ÙÚÈ¿Ú¯ËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiψ˜ °ÚËÁfiÚÈÔÓÙfiÓ ∂ã, âÓ \∞ı‹Ó·È˜ 1866, Ù. µã, 498-499.

ª¤ ÙfiÓ ÚÔÛ‹ÎÔÓÙ· Û‚·ÛÌfi

°È¿ Ùfi ¢.™.

√ ¶ƒ√∂¢ƒ√™ √ °.°ƒ∞ªª∞∆∂∞™ ¢Ú. ¢∏ª. ∫∞ƒ∞ª¶∂ƒ√¶√À§√™ ¢∏ª. ∫√°∫√À§∏™

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 53

πππ. ∆fi à·ÓÙËÙÈÎfi öÁÁÚ·ÊÔ, 5 ∞éÁÔ‡ÛÙÔ˘ 1998, Ùɘ \∞Ú¯È-ÁÚ·ÌÌ·Ù›·˜ Ùɘ ^AÁ›·˜ η› ^πÂÚĘ ™˘Ófi‰Ô˘ ÙÔÜ √åÎÔ˘-ÌÂÓÈÎÔÜ ¶·ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô˘.

√π∫√Àª∂¡π∫√¡ ¶∞∆ƒπ∞ƒÃ∂π√¡∞ƒÃπ°ƒ∞ªª∞∆∂π∞∆∏™ ∞°π∞™ ∫∞π π∂ƒ∞™ ™À¡√¢√À\∞ÚÈı. ¶ÚˆÙ. 858

∆ÔÖ˜ \∂ÓÙÈÌ(ˆ)Ù¿ÙÔȘ ΢ڛÔȘ ¢Ú. ¢ËÌ. ∫·Ú·-ÌÂÚÔԇψ, ¶ÚÔ¤‰Úˆ, η› ¢ËÌ. ∫ÔÁÎÔ‡ÏFË, °ÂÓ.°Ú·ÌÌ·ÙÂÖ Ùɘ \∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›·˜ ªÂϤ-Ù˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·,

∂å˜ \∞ı‹Ó·˜.

\∂Ï‹ÊıË Î·› ÌÂÙ¿ ÔÏÏɘ ÚÔÛԯɘ âıˆڋıËâÓ Û˘Ó‰ڛ÷· Ùɘ ^∞Á›·˜ η› ^πÂÚĘ ™˘Ófi‰Ô˘ Ùfi àfiÙɘ 22·˜ \πÔ˘Ó›Ô˘ â. ö., àÚ. ÚˆÙ. 138, ÁÚ¿ÌÌ·ñÌáÓ, ‰È Ôy âÍ·ÈÙÂÖÛı ¬ˆ˜, â’ ÂéηÈÚ›÷· Ùɘ ‰È·-ÎÔÛÈÔÛÙɘ âÂÙ›Ԣ àfi ÙÔÜ Ì·ÚÙ˘ÚÈÎÔÜ ı·Ó¿ÙÔ˘ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, âÍÂÙ·ÛıFÉ ì ‰˘Ó·ÙfiÙ˘ ôÚÛÂ-ˆ˜ Ùɘ àfi ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ ·ã öÙÔ˘˜ ÷·„˜Ë ηٷÎÚ›ÛÂ-ˆ˜ ÔÏÈÙÈÎÔÜ Ê˘ÏÏ·‰›Ô˘, ≥Ó, ñÔÁÚ·ÊÔ̤ÓËÓ ñfiÙÔÜ √åÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔÜ ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ô˘ °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ∂ã, ·-Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙÂ ó˜ «Î·Ù·‰ÈηÛÙÈÎ‹Ó àfiÊ·ÛÈÓ ÙÔÜ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ».

∂å˜ à¿ÓÙËÛÈÓ, ÁÓˆÚ›˙ˆ ñÌÖÓ Ù¿ àÎfiÏÔ˘ı·:1. ∆˘Á¯¿ÓÂÈ ‰ÉÏÔÓ ¬ÙÈ ‰¤Ó ÚfiÎÂÈÙ·È ÂÚ› ηٷ-

‰ÈηÛÙÈÎɘ àÔÊ¿Ûˆ˜, àÏÏ¿ ÂÚ› âÁ΢ÎÏ›Ô˘ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ÔÈÌ·ÓÙÈÎɘ ÛÎÔÈÌfiÙËÙÔ˜ η› ηÈÚÈ-ÎÔÜ ¯·Ú·ÎÙÉÚÔ˜, ÂñÚ›ÛÎÔÓÙÔ˜ Ù‹Ó ‰ÈηÈÔÏÔÁ›·Ó·éÙÔÜ Âå˜ Ù‹Ó Ì¤ÚÈÌÓ·Ó ÙÔÜ ÔÈ̤ÓÔ˜ ¬ˆ˜ ‰È·-Ê˘Ï¿ÍFË ÙÔ‡˜ ñfi Ù‹Ó ÚÔÛÙ·Û›·Ó ·éÙÔÜ

54 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

ÙÂÏÔÜÓÙ·˜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ àfi ‰ÈÒÍÂˆÓ Î·› ‰˘-ÛÌÂÓáÓ Û˘ÓÂÂÈáÓ, ÙáÓ ïÔ›ˆÓ Ù‹Ó ÛÎÏËÚfiÙËÙ·Ì·ÚÙ˘ÚÂÖ ì îÛÙÔÚ›·. ¢ÈfiÙÈ ÂrÓ·È ÁÓˆÛÙfiÓ, ¬ÙÈ Ù¿ Ì‹Û˘ÓÙ·ÁÌ·ÙÈο ηıÂÛÙáÙ· Ùɘ ∂éÚÒ˘ η› ÙÔÜÏÔÈÔÜ ÎfiÛÌÔ˘ Ùɘ âԯɘ âΛӢ ‰È¤ÎÂÈÓÙÔâ¯ıÚÈÎᘠÚfi˜ Ù‹Ó å‰¤·Ó Ùɘ ‰ÂÛ̇ۈ˜ ·éÙáӉȿ Û˘ÓÙ·ÁÌ¿ÙˆÓ Î·› ÛÎÏËÚᘠηÙ‰›ˆÎÔÓ ÙÔ‡˜ñÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ Û¯ÂÙÈο˜ 剤·˜, ó˜ öÚ·Í·Ó Î·›ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÂÚ› ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, ÙÔÜ ïÔ›-Ô˘ Ù‹Ó ‰È·ÎÔÛÈÔÛÙ‹Ó â¤ÙÂÈÔÓ Ùɘ ‰È¿ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ÏfiÁÔ˘˜ ı·Ó·ÙÒÛˆ˜ ôÁÔÌÂÓ Î·Ù¿ Ùfi ÙÚ¤¯ÔÓ öÙÔ˜.

2. \∞fi ÙÔÈÔ‡ÙˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ üÊÂÈÏÂÓ, ó˜ ÊÈÏfi-ÛÙÔÚÁÔ˜ ¶·Ù‹Ú, Ó¿ ‰È·Ê˘Ï¿ÍFË Ùfi Âé·ı¤˜ Ô›-ÌÓÈÔÓ ·éÙÔÜ ï àÔ›‰ÈÌÔ˜ ¶·ÙÚȿگ˘ àÓÂÍ·Úًو˜Ùɘ ÚÔÛˆÈÎɘ ·éÙÔÜ àÓÙÈÏ‹„ˆ˜ ÂÚ› Ùɘ çÚıfi-ÙËÙÔ˜ õ Ì‹ ÙÔÜ «Û˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜» ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂ-ÛÙÈÓÏÉ, ÙÔÜ ïÔ›Ô˘ Ù‹Ó ÂÚÈÛ˘ÏÏÔÁ‹Ó Û˘ÓÈÛÙ÷Ä,àÓ·ÌÈÌÓËÛÎfiÌÂÓÔ˜ «ÙÔÜ ÔÈÌ·ÓÙÈÎÔÜ Ú¤Ô˘˜», 󘯷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎᘠÁÚ¿ÊÂÈ.

3. ∂rÓ·È ÁÓˆÛÙfiÓ ¬ÙÈ ï ¶ÚÔÊ‹Ù˘ πÂÚÂÌ›·˜ Û˘Ó-‚ԇÏ¢Û ÙÔ‡˜ ·å¯Ì·ÏÒÙÔ˘˜ Âå˜ Ù‹Ó µ·‚˘ÏáÓ·\πÔ˘‰·›Ô˘˜ ¬ˆ˜ ˙‹ÛÔ˘Ó âÎÂÖ ÂåÚËÓÈÎᘠô¯ÚÈ Î·È-ÚÔÜ, η›ÙÔÈ ·å¯Ì¿ÏˆÙÔÈ Î·› ‚È·›ˆ˜ ÌÂÙÔÈÎÈÛı¤ÓÙ˜(^πÂÚ.36, 4-11), Û·Êᘠ‰¤ ï \∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙ‹˜ àÔ-Ê·›ÓÂÙ·È «¬ÙÈ Î·ÈÚfi˜ Ùá ·ÓÙ› Ú¿ÁÌ·ÙÈ» (3, 1-11,17).

4. ^∂Ô̤ӈ˜ ÛÊ¿ÏÏÔ˘Ó ¬ÛÔÈ ÎÚ›ÓÔ˘Ó Ù‹Ó ÙfiÙÂâÓ¤ÚÁÂÈ·Ó â› ÙFÉ ‚¿ÛÂÈ ÙáÓ ÛËÌÂÚÈÓáÓ ‰Â‰Ô̤ӈÓ,η› ‰‹ Ùɘ ۯ‰fiÓ ·ÁÎÔÛÌ›Ô˘ âÈÎÚ·Ù‹Ûˆ˜ ÙáÓÛ˘ÓÙ·ÁÌ·ÙÈÎáÓ ÔÏÈÙÂ˘Ì¿ÙˆÓ Î·› ÙáÓ àÓıÚˆ›-ÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ, ≤ÓÂη Ùɘ ïÔ›·˜ àÛÊ·Ï‹˜ Û˘Ó-‹ıˆ˜ ·Ú›ÛÙ·Ù·È ì ‰È·Î›ÓËÛȘ ÙáÓ ÔÏÈÙÈÎáÓå‰ÂáÓ, ôÓ Î·› Ô鉤 Û‹ÌÂÚÔÓ âÏÏÂ›Ô˘Ó Âå˜ óÚÈṲ̂-Ó·˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ôî Û¯ÂÙÈÎÔ› ΛӉ˘ÓÔÈ.

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 55

5. \∞ÏÏ¿ Ùfi ϤÔÓ âÓ ÚÔÎÂÈ̤ӈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÓÂrÓ·È, ¬ÙÈ ì ÚÔÛÊÂÚÔ̤ÓË ñfi Ùɘ \∂ÎÎÏËÛ›·˜ âÓÃÚÈÛÙá âÏ¢ıÂÚ›· ñÂÚ‚·›ÓÂÈ ÄÛ·Ó ÔÏÈÙÈÎ‹Ó õàÛÙÈÎ‹Ó âÏ¢ıÂÚ›·Ó. Èڛ˜ ‰¤ Ó¿ àÁÓÔÉÙ·È ì Û¯Â-ÙÈ΋ àÍ›· Ùɘ âÁÎÔÛÌ›Ô˘ âÏ¢ıÂÚ›·˜, Ù‹Ó àÔÎÙË-ÛÈÓ Ùɘ ïÔ›·˜ Û˘ÓÈÛÙ÷Ä Î·› ï \∞fiÛÙÔÏÔ˜ ¶·ÜÏÔ˜ÁÚ¿ÊˆÓ Úfi˜ ∫ÔÚÈÓı›Ô˘˜: «‰ÔÜÏÔ˜ âÎÏ‹ı˘; Ì‹ÛÔ› ÌÂÏÂÙáØ àÏÏ’ Âå η› ‰‡Ó·Û·È âχıÂÚÔ˜ ÁÂÓ¤-Ûı·È, ÌÄÏÏÔÓ ¯ÚÉÛ·È» (∞ã ∫ÔÚ. 7, 21), η› ÂÚ·È-Ù¤Úˆ «Ì‹ Á›ÓÂÛı ‰ÔÜÏÔÈ àÓıÚÒˆÓ» (∞ã ∫ÔÚ. 7,23), ÙÔÓ›˙ÂÙ·È âÓ ÙFÉ \∂ÎÎÏËÛ›÷· ì ÎÂÊ·Ï·È҉˘ η›ÛˆÙËÚÈ҉˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ âÏ¢ıÂÚ›·, ì âÌÌÔÓ‹ Âå˜Ù‹Ó ïÔ›·Ó ıˆÚÂÖÙ·È ‚·ÛÈÎfiÓ Î·ıÉÎÔÓ ÙÔÜ ¯ÚÈ-ÛÙÈ·ÓÔÜ. ¢Èfi η› ì ëÓÙÔÏ‹ «ÙFÉ âÏ¢ıÂÚ›÷· Fw ÃÚÈÛÙfi˜ñÌĘ äÏ¢ı¤ÚˆÛ ÛÙ‹ÎÂÙ η› Ì‹ ¿ÏÈÓ ˙˘Áá ‰Ô˘-Ï›·˜ âÓ¤¯ÂÛı» (°·Ï. 5, 1) ‰È·Ù˘ÔÜÙ·È âÓÙfiÓˆ˜,‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ η› ¬ÙÈ ì âÁÎfiÛÌÈÔ˜ âÏ¢ıÂÚ›· Úfi çÏ›-ÁÔÓ ¯Ú‹ÛÈÌfi˜ âÛÙÈÓ Âå˜ ÙÔ‡˜ Ì‹ ö¯ÔÓÙ·˜ η› Ù‹ÓÓÂ˘Ì·ÙÈÎ‹Ó âÓ ÃÚÈÛÙˇá ÙÔÈ·‡ÙËÓ.

≠√ıÂÓ, âÓ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·ÙÈ, ηٷʷÓÔܘ ùÓÙÔ˜ÙÔÜ Î·ÈÚÈÎÔÜ ¯·Ú·ÎÙÉÚÔ˜ Ùɘ âÓ ÏfiÁˇˆ âÁ΢ÎÏ›Ô˘,۷ʤÛÙ·ÙÔÓ ÂrÓ·È ¬ÙÈ ÙáÓ Û˘ÓıËÎáÓ âÎÂ›ÓˆÓ ‰È·-‰Ú·ÌÔ˘ÛáÓ, âͤÏÈÂÓ ·éÙÔıÚfiˆ˜ η› ì åÛ¯‡˜·éÙɘ η› ‰¤Ó ñÊ›ÛÙ·Ù·È Û‹ÌÂÚÔÓ àÓÙÈΛÌÂÓÔÓÚfi˜ ôÚÛÈÓ. ∆ÔÜÙÔ ‰¤ åÛ¯‡ÂÈ öÙÈ ÌÄÏÏÔÓ âÓ ù„ÂÈ Î·›ÙÔÜ ¯·Ú·ÎÙÉÚÔ˜ Ùɘ âÓ ÏfiÁˆ âÁ΢ÎÏ›Ô˘ ó˜ Ì‹ âÈ-‚·ÏÔ‡Û˘ ‰˘ÛÌÂÓ¤˜ ÙÈ Ì¤ÙÚÔÓ õ âÈÙ›ÌÈÔÓ Î·Ù¿ÚÔÛÒÔ˘ ÙÈÓfi˜, ó˜ Ì‹ â¯Ô‡Û˘ Ù‹Ó ÚÔÛÙ·Û›·ÓÙÔÜ ÔÈÌÓ›Ô˘ àfi ‰˘ÛÌÂÓáÓ Û˘ÓÂÂÈáÓ, ù¯È ÙfiÛԂ‚·›ˆ˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎáÓ, õÙÔÈ âËÚ·ÛÌÔÜ å‰ÂÔÏÔÁÈ-ÎÔÜ õ ÔÏÈÙÈÎÔÜ âÎ ÙÔÜ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔÜ ™˘ÓÙ¿Á-Ì·ÙÔ˜, ó˜ Ê·›ÓÂÙ·È ñÔÓÔÔ‡ÌÂÓÔÓ âÎ ÙÔÜ ¯·Ú·-ÎÙËÚÈÛÌÔÜ ‰È’ ÂéÓÔ‹ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ·éÙÔÜ ó˜ Ï‹-ÚÔ˘˜ «ıÔÏÂÚáÓ âÓÓÔÈáÓ» η› «ÙÔÖ˜ ‰fiÁÌ·ÛÈ Ùɘ

56 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

çÚıÔ‰fiÍÔ˘ ìÌáÓ ›ÛÙˆ˜ âÓ·ÓÙÈÔ˘Ì¤ÓˆÓ», àÏÏ¿Ú·ÎÙÈÎáÓ, Û˘ÓÈÛÙ·Ì¤ÓˆÓ Âå˜ Î·Ù·‰ÈÒÍÂȘ η›ı·Ó·ÙÒÛÂȘ, Ôr· ì ÙÔÜ Î˘ÎÏÔÊÔÚ‹Û·ÓÙÔ˜ ·éÙfi, ó˜âÎ Ùɘ âÈÎÚ·ÙÔ‡Û˘ Ùˇá ¯ÈÏÈÔÛÙˇá ëÙ·ÎÔÛÈÔÛÙˇáâÓËÓËÎÔÛÙá çÁ‰fiˆ âΛӈ öÙÂÈ âÓ Ù·Ö˜ Ï›ÛٷȘ¯ÒڷȘ Ùɘ ∂éÚÒ˘ η› Ùɘ \∞Ó·ÙÔÏ›·˜ ηٷ-ÛÙ¿Ûˆ˜.

\∂› ‰¤ ÙÔ‡ÙÔȘ, ÌÂÙ¿ ÙáÓ ‰Â‹ÛÂˆÓ Ùɘ \∂ÎÎÏË-Û›·˜ ñ¤Ú àÓ··‡Ûˆ˜ Ùɘ „˘¯É˜ ÙÔÜ ÚˆÙÔfi-ÚÔ˘ âΛÓÔ˘ àÓ‰Úfi˜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, η› ÙáÓÛ˘Á¯·ÚËÙËÚ›ˆÓ ·éÙɘ ‰È¿ Ùfi öÚÁÔÓ Ùɘ ñÌÂÙ¤Ú·˜\EÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·Ú›·˜, ‰È·ÙÂÏá ÌÂÙ¿ Ùɘ âÓ∫˘Ú›ˆ àÁ¿Ë˜ η› Âé¯áÓ.

\∂Ó ÙÔÖ˜ ¶·ÙÚÈ·Ú¯ÂÖÔȘ, ÙFÉ 5FË ∞éÁÔ‡ÛÙÔ˘ 1998

+ ^√ ºÈÏ·‰ÂÏÊ›·˜ ªÂϛوÓ\∞Ú¯ÈÁÚ·ÌÌ·Ù‡ˆÓ Ùɘ ^∞Á›·˜

η› ^πÂÚĘ ™˘Ófi‰Ô˘

HTAN O PHΓAΣ MAΣONOΣ; 57

H∆∞¡ √ ƒ∏°∞™ ª∞™√¡√™;

58 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

HTAN O PHΓAΣ MAΣONOΣ; 59

* ^O Î. B. B·ÛÈÏÈÎfi˜ ÛÙ‹Ó Â鯷ÚÈÛÙ‹ÚÈÔ à·ÓÙËÙÈ΋ ÙÔ˘ âÈÛÙÔÏ‹ ÁÈ¿ Ù‹ÓàÔÛÙÔÏ‹ ÙÔÜ ÙfiÙ â·ÓÂΉÔı¤ÓÙÔ˜ ̤ âÈ̤ÏÂÈ¿ Ì·˜ ‚È‚Ï›Ô˘ ÙÔÜ P‹Á·,^O \HıÈÎfi˜ TÚ›Ô˘˜, ÌĘ öıÂÛ Ùfi ú‰ÈÔ âÚÒÙËÌ· η› ÌÂÙ¿ àfi Ï›ÁÔ ÌĘÂ鯷ڛÛÙËÛ ÁÈ¿ Ù‹Ó ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË à¿ÓÙËÛË Ì·˜, Ùfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙɘïÔ›·˜ àÔÙ¤ÏÂÛ η› ÙfiÓ ˘ÚÉÓ· ÙÔÜ ÙˆÚÈÓÔÜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.

1. µÏ. ∞åÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰-™. §¿ÌÚÔ˜, \∞ӤΉÔÙ· öÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂ-ÛÙÈÓÏÉ Î·› ÙáÓ Û‡Ó ·éÙá Ì·ÚÙ˘ÚËÛ¿ÓÙˆÓ, \∞ı‹ÓËÛÈÓ 1891, ʈÙÔÌË-¯·ÓÈ΋ â·Ó¤Î‰ÔÛË Ì¤ Ù‹Ó ÚÔÛı‹ÎË ÂñÚÂÙËÚ›Ô˘ âÈÌ. ¢ËÌ. K·Ú·ÌÂ-ÚfiÔ˘ÏÔ˘ àfi Ù‹Ó \∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ \∂Ù·ÈÚ›· ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›-ÓÔ˘-ƒ‹Á·, \∞ı‹Ó· 1996, µã öΉÔÛË \∞ı‹Ó· 2000Ø ∫ˆÓ. ò∞Ì·ÓÙÔ˜, \∞-ӤΉÔÙ· öÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, \∞ı‹Ó· 1930, ʈÙÔÌ˯·ÓÈ΋â·Ó¤Î‰ÔÛË Ì¤ Ù‹Ó ÚÔÛı‹ÎË ÂñÚÂÙËÚ›Ô˘ àfi Ù‹Ó \∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ^∂-Ù·ÈÚ›· ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, \∞ı‹Ó· 1997.

2. µÏ. ∞åÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ¬. ., ÛÂÏ. 7, 9, 13, 65, 69, 73, 89, 99.

∆fi âÚÒÙËÌ· ôÓ ï ƒ‹Á·˜ qÙ·Ó Ì·ÛfiÓÔ˜ ö¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜‰È·Ù˘ˆıÂÖ, ¬ˆ˜ η› ÚfiÛÊ·Ù· Û¤ âÎÔÌ‹ ÛÙ‹Ó ∂∆3, Ù‹Óì̤ڷ Ùɘ âıÓÈÎɘ âÂÙ›Ԣ Ùɘ 25˘ ª·ÚÙ›Ô˘ 2002, àfi ÙfiÓ Î.µ·Û›ÏË µ·ÛÈÏÈÎfi*, η› Ùfi ïÔÖÔ óÛÙfiÛÔ öÌÂÈÓ àÓ·¿ÓÙËÙÔ.

™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË à¿ÓÙËÛË, ¬Ìˆ˜, ı¿ ‰ÔıÂÖ àÊÔÜ ÚáÙ· Á›-ÓÂÈ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔÜ ƒ‹Á·, ÁÈ¿ Ó¿ ‰È·ÈÛÙˆıÂÖ ôÓÛ˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È âÎÂÖÓ· Ù¿ ÛÙÔȯÂÖ·, Ù¿ ïÔÖ· ı¿ âÓÈÛ¯‡ÛÔ˘ÓÙ‹Ó ôÔ„Ë ¬ÙÈ qÙ·Ó õ àÓÙ›ıÂÙ· ¬ÙÈ ‰¤Ó qÙ·Ó Ì·ÛfiÓÔ˜. ^√ ƒ‹-Á·˜ Âr¯Â Û˘ÁÁÚ¿„ÂÈ àÚÎÂÙ¿ öÚÁ·, ÛÙ¿ ïÔÖ·, ôÓ Î·› ÔÏÏ¿ÂrÓ·È ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂȘ Í¤ÓˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ, ηٷÁÚ¿ÊÂÈ Î·› Ù›˜ ÚÔ-ÛˆÈΤ˜ ÙÔ˘ àÓÙÈÏ‹„ÂȘ. ¶Ú¤ÂÈ â›Û˘ Ó¿ ‰ÈÂÚ¢ÓËıÔÜÓ Ù¿öÁÁÚ·Ê· Û‡ÏÏ˄˘, àÓ¿ÎÚÈÛ˘ η› ı·Ó¿ÙˆÛ‹˜ ÙÔ˘, Ù¿ ïÔÖ·ö¯Ô˘Ó öÚıÂÈ ÛÙ‹ ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙ· àfi ÙÔ‡˜ ∞åÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰ η› ∫ˆÓ.ò∞Ì·ÓÙÔ 1. \∂ÈÛÙÔϤ˜ ÙÔÜ ƒ‹Á· ‰˘ÛÙ˘¯á˜ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ‰¤Óö¯Ô˘Ó âÓÙÔÈÛıÂÖ, ·Ú’ ¬ÏÔÓ ¬ÙÈ Âr¯Â ̤ ÔÏÏÔ‡˜ àÏÏËÏÔÁÚ·-Ê›·, ¬ˆ˜ àÓ·ÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙ¿ öÁÁÚ·Ê· 2.

^∏ ‰ÈÂÍÔ‰È΋ ÌÂϤÙË ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔÜ ƒ‹Á·, Ô‡ ‰ÈÂÓÂÚÁ‹ıË-ÎÂ, ‰¤Ó ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÛÙÔȯÂÖ·, Ù¿ ïÔÖ· Ó¿ âÓÈÛ¯‡ÛÔ˘Ó Ù‹ Ì·-

60 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

3. °È¿ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÓËÌÔÓ‡ÂÙ·È ì ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔÜ Douglas Dakin, ïïÔÖÔ˜ ˆÚ›˜ Ó¿ ÚÔÛÎÔÌ›˙ÂÈ Ù‹ Û¯ÂÙÈ΋ ÙÂÎÌËÚ›ˆÛË, àÓ·ÁÚ¿ÊÂÈ êÏĬÙÈ «...ï P‹Á·˜ ̤ÏÔ˜ ÙáÓ “K·ÏáÓ ^EÍ·‰¤ÏʈӔ (“Bons Cousin”),ÛÙÔĘ Ô‡ Âr¯Â î‰Ú˘ıÂÖ ÛÙ‹ BȤÓÓË Ùfi 1780». BÏ. Douglas Dakin, H ëÓÔ-Ô›ËÛË Ùɘ ^EÏÏ¿‰Ô˜ 1770-1923, ÌÂÙ¿ÊÚ. \A. •·ÓıfiÔ˘ÏÔ˜, öΉ.M.I.E.T., \Aı‹Ó· 1989, ÛÂÏ. 46. \E›Û˘ Ùfi ú‰ÈÔ Î·› ï K. £. ¢ËÌ·ÚĘ,^IÛÙÔÚ›· Ùɘ NÂÔÂÏÏËÓÈÎɘ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜, ùÁ‰ÔË öΉÔÛË, òIηÚÔ˜, \Aı‹-Ó· 1987, ÛÂÏ. 167, ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÁÂÓÈο η› ¯ˆÚ›˜ Ó¿ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔÈ-¯ÂÖ· ¬ÙÈ ï P‹Á·˜ ¬Ù·Ó öÊı·Û ÛÙ‹ BÏ·¯›· «òIÛˆ˜ Ó¿ ηÙ˯‹ıËΠÙfiÙÂÛÙfiÓ ÙÂÎÙÔÓÈÛÌfi».

4. µÏ. §. µÚ·ÓÔ‡Û˘, ƒ‹Á·˜, ≠∞·ÓÙ· Ù¿ öÚÁ·, ≠∞·ÓÙ· ¡ÂÔÂÏÏ‹ÓˆÓ∫Ï·ÛÛÈÎáÓ, \∞ı‹Ó· 1968, ÙfiÌ. 2, 682-683Ø ¡ÈÎ. ¶·ÓÙ·˙fiÔ˘ÏÔ˜, ªÂ-ÏÂÙ‹Ì·Ù· ÁÈ¿ ÙfiÓ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, öΉ. \∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›·˜ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, µã öΉÔÛË, 1998, ÛÂÏ. 45.

ÛÔÓÈ΋ ÙÔ˘ å‰ÈfiÙËÙ·, ¬ˆ˜ â›Û˘ ÛÙ¿ öÁÁÚ·Ê· Ô‡ ö¯Ô˘Ó‰È·ÛˆıÂÖ ‰¤Ó àÓ¢ڛÛÎÂÙ·È ‰ËψÙÈÎfi Ùɘ ÙÂÎÙÔÓÈÎɘ ÙÔ˘ å‰Èfi-ÙËÙ·˜ õ ôÓ Ì˘‹ıËΠõ ôÓ Âr¯Â ÁÓˆÚ›ÛÂÈ Î¿ÙÈ Û¯ÂÙÈο ̤ ÙfiÓ ÙÂ-ÎÙÔÓÈÛÌfi. ∆¿ ‰ËÌÔÛȇ̷ٷ, Ô‡ Âr¯·Ó àÓ·ÁÚ¿„ÂÈ Ò˜ Ù¿¯·ï ƒ‹Á·˜ Âr¯Â Ì˘ËıÂÖ ÛÙfiÓ ÙÂÎÙÔÓÈÛÌfi, ÂrÓ·È ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ·,ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Û¤ ñÔı¤ÛÂȘ η› Èı·ÓÔÏÔÁÔÜÓ Ù‹Ó ÙÂÎÙÔÓÈ΋ÙÔ˘ å‰ÈfiÙËÙ· ˆÚ›˜ îÛÙÔÚÈο ÙÂÎÌ‹ÚÈ· 3. ò∞Ó ï ƒ‹Á·˜ qÙ·Ó Ì·-ÛfiÓÔ˜ ı¿ ÂÚ›ÌÂÓ ӿ ηÓ›˜ Ó¿ ‚ÚÂÖ ÛÙ¿ öÚÁ· ÙÔ˘ ÌÂÚÈΤ˜ η-Ù·ÁÂÁÚ·Ì̤Ó˜ ı¤ÛÂȘ, ¬ˆ˜ qÙ·Ó Û˘Ó‹ıÂÈ· ηٿ Ù‹ Á·ÏÏÈ΋â·Ó¿ÛÙ·ÛË. \∞ÂÓ·ÓÙ›·˜, ï ƒ‹Á·˜ ù¯È ÌfiÓÔ ‰¤Ó àӷʤÚÂÈ Ù¤-ÙÔȘ àfi„ÂȘ, àÏÏ¿ àÓ·ÁÚ¿ÊÂÈ Î·› ı¤ÛÂȘ ‰ËψÙÈΤ˜ ÙáÓıÚËÛ΢ÙÈÎáÓ ÙÔ˘ àÓÙÈÏ‹„ˆÓ. ∫·ÙˆÙ¤Úˆ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ïÚÈ-Ṳ̂ӷ ÛÙÔȯÂÖ· Ô‡ ö¯Ô˘Ó Û˘ÁÎÂÓÙÚˆıÂÖ Î·Ù¿ Ù‹ ‰ÈÂÓÂÚÁË-ıÂÖÛ· öÚ¢ӷ ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔ˘.

1. ∂rÓ·È ÁÓˆÛÙfi ¬ÙÈ ï ƒ‹Á·˜ ÌÂÙ¤ÊÚ·Û Ùfi Á·ÏÏÈÎfi Û‡ÛÙË-Ì· ÙÔÜ 1793. ≠√̈˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È ¬ÙÈ ÛÙ‹Ó \∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋¶ÚÔ΋ڢÍË, ì ïÔ›· àÔÙÂÏÂÖ Ùfi ÚáÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔÜ ÛËÌ·ÓÙÈ-ÎÔÜ öÚÁÔ˘ ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛȘ, ·Ú·Ï›ÂÈ Ù‹Ó àÓ·ÊÔÚ¿ÛÙfi ^À¤ÚÙ·ÙÔ ò√Ó 4, Ô‡ ÂÚȤ¯ÂÙ·È ÛÙfi Á·ÏÏÈÎfi ΛÌÂÓÔ,Û‡Ìʈӷ ̤ Ù¿ ·Ú·ÙÈı¤ÌÂÓ· Û¤ àÓÙÈÛÙÔȯ›· ΛÌÂÓ·:

HTAN O PHΓAΣ MAΣONOΣ; 61

«En conséquence, il proclame, en présente de l’ Etre supreme,la déclaration suivante des droits de l’ homme et du citoyen».

«(...) ÎËÚ‡ÙÙÂÙ·È Ï·ÌÚÔÊ·Óᘠì àÎfiÏÔ˘ıÔ˜ ‰ËÌÔÛ›· Ê·-Ó¤ÚˆÛȘ ÙáÓ ÔÏ˘Ù›ÌˆÓ ‰Èη›ˆÓ ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘ η› ÙÔÜ âÏ¢-ı¤ÚÔ˘ ηÙÔ›ÎÔ˘ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÙÔÜ ‚·ÛÈÏ›Ԣ».

¡ÔÌ›˙Ô˘Ì ¬ÙÈ, ôÓ ï ƒ‹Á·˜ qÙ·Ó Ì·ÛfiÓÔ˜, ı¿ ÌÓËÌfiÓ¢·éÙ‹Ó Ù‹Ó å‰È·ÈÙ¤Ú·˜ ÛËÌ·Û›·˜ àfi ÙÂÎÙÔÓÈÎɘ Ï¢ÚĘöÎÊÚ·ÛË Î·› Ì¿ÏÈÛÙ· ı¿ Ù‹Ó ÙfiÓÈ˙ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο. \∂ÈÛË-Ì·›ÓÂÙ·È ¿ÓÙˆ˜ ¬ÙÈ ï ƒ‹Á·˜ ÁÓÒÚÈ˙ ÙfiÓ ¬ÚÔ «ñ¤ÚÙ·ÙÔÓòOÓ» âÊfiÛÔÓ ÙfiÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂÖ ÛÙ‹ ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÙÔÜ ‚È‚Ï›Ô˘ÙÔ˘ ¡¤Ô˜ \∞Ó¿¯·ÚÛȘ, (µÈ¤ÓÓË 1797, ÛÂÏ. 268).

2. ^√ÌÔ›ˆ˜ ÛÙ‹Ó \∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË Î·› Ì¿ÏÈÛÙ·ÛÙfi ÙÌÉÌ· Ô‡ ‰¤Ó ÂÚȤ¯ÂÙ·È ÛÙfi Á·ÏÏÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·› ÂrÓ·ÈÚÔÛı‹ÎË ÙÔÜ ƒ‹Á·, ö¯ÂÈ Ì›· ÊÚ¿ÛË ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ÙáÓ àÓÙÈ-Ï‹„ÂÒÓ ÙÔ˘.

™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÙÔÓ›˙ÂÈ ¬ÙÈ Ù¿ Ê˘ÛÈο ‰›Î·È· ÂrÓ·È «ıÂfiıÂÓ»,‰ËÏ. àfi ÙfiÓ £Âfi ‰ÔṲ̂ӷ:

«(...) Ó¿ â΂ԋÛFË ÌÂÁ·ÏÔÊÒÓˆ˜, âÓÒÈÔÓ ¿Û˘ Ùɘ √åÎÔ˘-̤Ó˘, ̤ ‚ÚÔÓÙÒ‰Ë ÎÚ·˘Á‹Ó, Ù¿ îÂÚ¿ η› ô̷̈ ‰›Î·È·,ïÔ‡ ıÂfiıÂÓ Ùá ⯷ڛÛıËÛ·Ó ‰È¿ Ó¿ ˙‹ÛFË ìÛ‡¯ˆ˜ â¿Óˆ Âå˜Ù‹Ó ÁÉÓ», (ì ñÔÁÚ¿ÌÌÈÛË ‰È΋ Ì·˜).

^∏ ı¤ÛË ·éÙ‹ ÙÔÜ ƒ‹Á· ÂrÓ·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ àfi Ù‹Ó Ê˘ÛÈÔ-ÎÚ·ÙÈ΋ àÓÙ›ÏË„Ë Ùɘ âԯɘ ÙÔ˘, Ô‡ ‰¤¯ÂÙ·È ó˜ ËÁ‹ ÙáÓ‰Èη›ˆÓ Ù‹ º‡ÛË.

3. \∂›Û˘ ÛÙ‹Ó \∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË, ÛÙfi ΛÌÂÓÔÔ‡ ÚfiÛıÂÛ ηٿ Ù‹Ó ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË àÓ·ÁÚ¿ÊÂÈ ¬ÙÈ «¬ÏÔÈ Ï¿-ÛÌ·Ù· ÙÔÜ ıÂÔÜ ÂrÓ·È Î·› Ù¤ÎÓ· ÙÔÜ ÚˆÙÔÏ¿ÛÙÔ˘». ^∏öÎÊÚ·ÛË ·éÙ‹ ñÔ‰Ô˘ÏÒÓÂÈ Ì›· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË çÚıfi‰ÔÍË ¯ÚÈ-ÛÙÈ·ÓÈ΋ ı¤ÛË.

4. ™ÙfiÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ ÁÚ¿ÊÂÈ Û˘¯Ó¿ ÁÈ¿ ÙfiÓ «™Ù·˘Úfi», ¬ˆ˜ÛÙfi ÛÙ›¯Ô 22, «Ó¿ ο̈ÌÂÓ ÙfiÓ ¬ÚÎÔ â¿Óˆ ÛÙfiÓ ™Ù·˘Úfiӻη› ÛÙfi ÛÙ›¯Ô 109 «„ËÏ¿ ÛÙ¿ Ì·˚Ú¿ÎÈ· ÛËÎáÛÙ ÙfiÓ ™Ù·˘-ÚfiÓ», âÓá ÛÙfiÓ ÛÙ›¯Ô 123 àӷʈÓÂÖ ¬ÙÈ Ú¤ÂÈ «... Ó¿ Ï¿Ì„FËï ™Ù·˘Úfi˜».

^^

62 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

5. µÏ. ÃÚÈÛÙ. ¶ÂÚÚ·È‚fi˜, ™‡ÓÙÔÌÔ˜ ‚ÈÔÁÚ·Ê›· ÙÔÜ àÔȉ›ÌÔ˘ ƒ‹Á· ºÂÚ-Ú·›Ô˘, âÓ \∞ı‹Ó·È˜ 1860, ÛÂÏ. 38-39.

6. µÏ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «^∏ ÿÚÙ· Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔÜ ƒ‹Á·. ∆¿ÚfiÙ˘¿ Ù˘ η› Ó¤· ÛÙÔȯÂÖ·», ∏ ÿÚÙ· ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, öΉÔ-ÛË Ùɘ \∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ ^∂Ù·ÈÚ›·˜ ªÂϤÙ˘ ºÂÚáÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·,̤ Ù‹Ó ñÔÛÙ‹ÚÈÍË Ùɘ \∞η‰ËÌ›·˜ \∞ıËÓáÓ, \∞ı‹Ó· 1998, ÛÂÏ. 51.

™ÙfiÓ ÛÙ›¯Ô 30 ‚¿˙ÂÈ ÙÔ‡˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ Ó¿ ïÚÎÈÛıÔÜÓÛÙfiÓ £Âfi η› àӷʈÓÂÖ

«ô˜ ÔÜÌÂ à’ Ù‹Ó Î·Ú‰È¿ Ì·˜ âÙÔÜÙ· ÛÙfi £ÂfiÓ».∆Ô‡˜ ™¤Ú‚Ô˘˜ ó˜ à‰¤ÏÊÈ· ÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ ÙÔ‡˜ àÔηÏÂÖ ÛÙfiÓ

ÛÙ›¯Ô 69, «ÙÔÜ ™¿‚· η› ÙÔÜ ¢Ô˘Ó¿‚Ô˘ à‰¤ÏÊÈ· ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›».5. ^YÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ¬ÙÈ ï ƒ‹Á·˜ «Û¿Ó Ì·ÛfiÓÔ˜ Ô‡ qÙ·Ó»,

ÁÈ¿ Ó¿ ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ًÓÌ˘ÛÙÈÎfiÙËÙ· η› Û˘Ó¤ÛÙËÛ «Ì˘ÛÙÈ΋ ëÙ·ÈÚ›·». ≠√̈˜, ì ÌÂ-ϤÙË ÙáÓ öÚÁˆÓ η› ÙáÓ âÁÁÚ¿ÊˆÓ Ùɘ Û‡ÏÏ˄˘ η› àÓ¿ÎÚÈ-Û˘ ‰¤Ó ÛÙÔȯÂÈÔıÂÙÔÜÓ Ù‹Ó ôÔ„Ë ¬ÙÈ ï ƒ‹Á·˜ Û˘Ó¤ÛÙËÛÂ Ì˘-ÛÙÈ΋ ëÙ·ÈÚ›·. ∂r¯Â â·Ê¤˜ ̤ ÙÔ‡˜ ≠∂ÏÏËÓ˜ Ùɘ µÈ¤ÓÓ˘,ÛÙ›˜ Û˘ÓÂÛÙÈ¿ÛÂȘ ÙáÓ ïÔ›ˆÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÔÜÛ ̤ Ù‹Ó ÊÏÔÁ¤Ú·ÙÔ˘ ÙfiÓ £Ô‡ÚÈÔ. \∂›Û˘ Âr¯Â Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂȘ η› ̤ ÙfiÓ Î·ıËÁË-Ù‹ Ùɘ \π·ÙÚÈÎɘ η› ÁÈ·ÙÚfi Ùɘ ·éÙÔÎÚ¿ÙÂÈÚ·˜ ¶¤ÙÚÔ ºÚ¿ÓÎ(Peter Frank, 1745-1821) 5. ª¿ÏÈÛÙ· ï ºÚ¿ÓÎ öÛˆÛ àfi Ù‹Û‡ÏÏË„Ë Ùɘ AéÛÙÚÈ·Îɘ \AÛÙ˘ÓÔÌ›·˜ ÙfiÓ ÎÔ˙·Ó›ÙË ÁÈ·ÙÚfi°ÂÒÚÁÈÔ ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ, (1767-1838), ÙfiÓ ïÔÖÔ Âr¯Â ñfi Ù‹ÓÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÛÙfi ¡ÔÛÔÎÔÌÂÖÔ Ùɘ µÈ¤ÓÓ˘, âÊ’ ¬ÛÔÓ Î·ÙË-ÁÔÚÔÜÓÙ·Ó ó˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˘ ÙÔÜ ƒ‹Á·.

^√ ƒ‹Á·˜ êÏᘠη› ÌfiÓÔ âÚÁ¿ÛıËΠ̤ ÔÏÏ‹ ÚÔÛÔ¯‹ η›‰È¿ÎÚÈÛË ÁÈ¿ Ó¿ àÔʇÁÂÈ Ù‹Ó ÚÔÛÔ¯‹ Ùɘ AéÛÙÚÈ·Îɘ\AÛÙ˘ÓÔÌ›·˜. ∫·› Ùfi ηÙfiÚıˆÛ ·Ú·Ï·ÓÒÓÙ·˜ Ù‹Ó ÏÔÁÔ-ÎÚÈÛ›· Ùɘ àÛÙ˘ÓÔÌ›·˜ ̤ Ù¿ ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙÔȯÂÖ· Ô‡ ÚÔÛ¤ıÂ-ÙÂ, ¬ˆ˜ ÛÙ‹Ó ÂÚ›ÙˆÛË Ùɘ ÿÚÙ·˜ Ùɘ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ 6, ̤ Ù¿ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· η› Ù›˜ âȉÔÁڷʛ˜ îÛÙÔÚÈÎáÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Î·›ÙfiˆÓ Ùɘ àÚ¯·ÈfiÙËÙ·˜, âÓá ï Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ ÛÎÔfi˜ qÙ·Ó

HTAN O PHΓAΣ MAΣONOΣ; 63

7. µÏ. ∞åÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ¬. ., ÛÂÏ. 19 η› 59.8. µÏ. §¤·Ó‰ÚÔ˜ µÚ·ÓÔ‡Û˘, ∏ ÛËÌ·›·, Ùfi âıÓfiÛËÌÔ Î·› ì ÛÊÚ·Á›‰· Ùɘ

«^∂ÏÏËÓÈÎɘ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜» ÙÔÜ ƒ‹Á·, \∞ı‹Ó· 1992, ÛÂÏ. 364, àÓ¿Ù˘Ôàfi ÙfiÓ 8Ô ÙfiÌÔ ÙÔÜ ¢ÂÏÙ›Ô˘ \∂ڷωÈÎɘ η› °ÂÓ·ÏÔÁÈÎɘ ^∂Ù·Ú›·˜^∂ÏÏ¿‰Ô˜.

Ó¿ Ù˘ÒÛÂÈ ≤Ó·Ó ÔÏÈÙÈÎfi ¯¿ÚÙË ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Ô‡ ı¿ ‰ËÌÈ-Ô˘ÚÁÔÜÛ ÌÂÙ¿ Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·ÛË. °È¿ οı öΉÔÛË ö·ÈÚÓÂô‰ÂÈ· àfi Ù‹Ó ÏÔÁÔÎÚÈÛ›· Ùɘ AéÛÙÚÈ·Îɘ \AÛÙ˘ÓÔÌ›·˜. ªfi-ÓÔ Ù¿ â·Ó·ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘ ΛÌÂÓ· (\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ¶ÚÔ΋ڢÍË,¢›Î·È· ÙÔÜ \AÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ· η› £Ô‡ÚÈÔ˜) Ù¿ Ù‡ˆ-Û ·Ú¿ÓÔÌ·.

^√ ƒ‹Á·˜ ÁÓÒÚÈ˙ ηϿ ¬ÙÈ ‰¤Ó ı¿ qÙ·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ï¤ÔÓ Ó¿àÔÎÚ‡„ÂÈ ÙÔ‡˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡˜ η› Ó¿ ¿ÚÂÈ Ù‹Óô‰ÂÈ· âÎÙ‡ˆÛ˘ àfi ÙfiÓ ÏÔÁÔÎÚ›ÙË Ùɘ AéÛÙÚÈ·Îɘ \AÛÙ˘-ÓÔÌ›·˜. \∂› ϤÔÓ ı¿ àÔÎ·Ï˘ÙfiÙ·Ó Ùfi â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘Û¯¤‰ÈÔ. \∞ÎfiÌË ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì àfi Ù¿ \∞ӤΉÔÙ· öÁÁÚ·Ê· 7 ¬ÙÈ ïƒ‹Á·˜ ÙÚ·ÁÔ‡‰·Á ÛÙ‹ µÈ¤ÓÓË ÙfiÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ ÛÙ›˜ Û˘Ó·ÓÙ‹-ÛÂȘ ̤ ÙÔ‡˜ ≠∂ÏÏËÓ˜ ·ÙÚÈáÙ˜. \∂ÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È ¬ÙÈ ìAéÛÙÚȷ΋ \AÛÙ˘ÓÔÌ›· ÌfiÓÔ ÌÂÙ¿ àfi Ù‹Ó ÚÔ‰ÔÛ›· àfi ÙfiÓÙ˘¯¿Ú·ÛÙÔ ≠∂ÏÏËÓ· öÌÔÚÔ Ùɘ ∆ÂÚÁ¤ÛÙ˘ ÏËÚÔÊÔÚ‹ıËÎÂÙ‹Ó â·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ΛÓËÛË ÙÔÜ ƒ‹Á·, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô‡ Û˘ÓÙ¿Ú·ÍÂÙfiÛÔ ÙfiÓ êÚÌfi‰ÈÔ ñÔ˘ÚÁfi Pergen ¬ÛÔ Î·› ÙfiÓ ·éÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·Ùɘ ∞éÛÙÚ›·˜ ºÚ·ÁÎÖÛÎÔ.

6. \∂ӉȷʤÚÔ˘Û˜ ÂrÓ·È Ôî Û¯ÂÙÈΤ˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ÙÔÜ §Â-¿Ó‰ÚÔ˘ µÚ·ÓÔ‡ÛË 8, ï ïÔÖÔ˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ¬ÙÈ Ôî àfi„ÂȘ Ô‡ö¯Ô˘Ó ‰È·Ù˘ˆıÂÖ àfi Ù¤ÎÙÔÓ˜ Û˘ÁÁÚ·ÊÂÖ˜ ¬ÙÈ «ï ƒ‹Á·˜ Âr¯Âî‰Ú‡ÛÂÈ Ì˘ÛÙÈ΋ ^∂Ù·ÈÚ›· ηٿ Ù¿ ÙÂÎÙÔÓÈο ÚfiÙ˘· (Ì˘-ÛÙÈÎÔ·ı‹˜ àÔÚÈÛÙ›· àÚ¯áÓ Î·› ÛÙfi¯ˆÓ, ‰È·‰Ô¯Èο ÛÙ¿‰È·Î·Ù˯‹Ûˆ˜, îÂÚ¿Ú¯ËÛË “ÌÂÌ˘Ë̤ӈӔ Û¤ ‚·ıÌ›‰Â˜ Î.Ï.) ‰¤ÓâȂ‚·ÈÒÓÔÓÙ·È àfi ηÌÈ¿ àÍÈfiÈÛÙË Ì·ÚÙ˘Ú›·. √î ÏÂÁfiÌÂ-Ó˜ “ÙÂÎÙÔÓÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ”, àÙÂÎÌËÚ›ˆÙ˜ ¿ÓÙÔÙÂ, àÔ-‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È, ¬Ï˜, ñÛÙÂÚÔÁÂÓÂÖ˜».

64 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

9. µÏ. \πˆ¿ÓÓ˘ §Ô˘ÎĘ, ^πÛÙÔÚ›· Ùɘ ëÏÏËÓÈÎɘ ª·ÛÔÓ›·˜ η› ëÏÏËÓÈ΋^πÛÙÔÚ›·, \∂ΉfiÛÂȘ ¶··˙‹ÛË, \∞ı‹Ó· 1991, ÛÂÏ. 70.

7. ^√ ƒ‹Á·˜ οÓÂÈ Û˘¯Ó¿ àÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙfiÓ ™Ù·˘Úfi, ۇ̂ÔÏÔÙɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ÙÔ˘ ›ÛÙ˘, ¬ˆ˜ ÛÙfiÓ £Ô‡ÚÈÔ, ÛÙ›¯. 21-22,109-110, 123-124:

«\∂ÏÄÙ ̒ ≤Ó·Ó ˙ÉÏÔÓ Û¤ ÙÔÜÙÔÓ ÙfiÓ Î·ÈÚfiÓÓ¿ ο̈ÌÂÓ ÙfiÓ ¬ÚÎÔÓ â¿Óˆ ÛÙfiÓ ™Ù·˘ÚfiÓ.

æËÏ¿ ÛÙ¿ Ì·˚Ú¿ÎÈ· ÛËÎáÛÙ ÙfiÓ ™Ù·˘ÚfiÓη› Û¿Ó àÛÙÚÔÂϤÎÈ· ÎÙ˘ÄÙ ÙfiÓ â¯ıÚfiÓ.

ÛÙÂÚÈĘ η› ÙÔÜ ÂÏ¿ÁÔ˘ Ó¿ Ï¿Ì„FË ï ™Ù·˘Úfi˜Î’ Âå˜ Ù‹Ó ¢ÈηÈÔÛ‡ÓËÓ Ó¿ Û·„FË ï â¯ıÚfi˜»,

η› ÛÙfiÓ ≠ÀÌÓÔ ¶·ÙÚȈÙÈÎfi, ÛÙÚÔÊ‹ 14 (‚Ï. ·Ú·Î¿Ùˆ)η› 40,«N¿ Ï¿Ì„FË ¿ÏÈÓ ï ™Ù·˘Úfi˜,ô˜ öÚ¯ÂÙ·È ÙÒÚ· çÌÚfi˜».

ò∞Ó ï ƒ‹Á·˜ qÙ·Ó Ì·ÛfiÓÔ˜ Èı·ÓfiÓ Ó¿ ·Ú¤ÏÂÈ ٤ÙÔȘ۷ÊÂÖ˜ àÓ·ÊÔÚ¤˜ ÛÙfi å‰È·›ÙÂÚÔ ·éÙfi ۇ̂ÔÏÔ Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·-ÓÈÎɘ ›ÛÙ˘.

8. \∂›Û˘ ÛÙfiÓ ≠ÀÌÓÔ ¶·ÙÚȈÙÈÎfi, ÛÙÚÔÊ‹ 14, ÙÔÓ›˙ÂÈ ¬ÙÈËÁ‹ Ùɘ âÏ¢ıÂÚ›·˜ ÂrÓ·È ï ¶Ï¿ÛÙ˘. ò∞Ó qÙ·Ó Ì·ÛfiÓÔ˜, ı¿ÂÚ›ÌÂÓ ηÓ›˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ öÎÊÚ·ÛË, Û‡ÌʈÓË Ì¤ Ù›˜ ÙÂ-ÎÙÔÓÈΤ˜ àÓÙÈÏ‹„ÂȘ. ^øÛÙfiÛÔ, ‰¤Ó ı¿ Ú¤ÂÈ, ¬ˆ˜ ñÔÛÙË-Ú›˙ÂÙ·È, ï ¬ÚÔ˜ ¶Ï¿ÛÙ˘ 9 Ó¿ âÎÏËÊıÂÖ Ì¤ Ù‹Ó ÙÂÎÙÔÓÈ΋ ÛË-Ì·Û›· ÙÔÜ ^ÀÂÚÙ¿ÙÔ˘ ò√ÓÙÔ˜ η› ÙÔÜÙÔ ‰ÈfiÙÈ àÎÚȂᘠ‰‡ÔÁÚ·Ì̤˜ ·Ú·¿Óˆ οÓÂÈ àÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙfi ™Ù·˘Úfi, Ô‡ Ârӷȯ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎfi ۇ̂ÔÏÔ.

HTAN O PHΓAΣ MAΣONOΣ; 65

10. «¶·Ú¿ÚÙËÌ·. ^∏ ÛËÌ·›· [Ùfi âıÓfiÛËÌÔ] ïÔ‡ ‚¿ÓÂÙ·È Âå˜ Ù¿ Ì·˚Ú¿-ÎÈ· η› ·ÓÙȤÚ˜ Ùɘ ^∂ÏÏËÓÈÎɘ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜, ÂrÓ·È ≤Ó Úfi·ÏÔÓ ÙÔÜ^∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ ̤ ÙÚÂÖ˜ ÛÙ·˘ÚÔ‡˜ â¿Óˆ». µÏ. ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, ∆¿ \∂-·Ó·ÛÙ·ÙÈο..., ÛÂÏ. 60.

11. ∆fi Úfi·ÏÔ ÙÔÜ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ àÔÙÂÏÂÖ ‚·ÛÈÎfi Û˘Ì‚ÔÏÈÎfi ÛÙÔȯÂÖÔ ÛÙ‹Óâ·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÙÔÜ ƒ‹Á·. µÏ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∆fi Úfi-·ÏÔ ÙÔÜ ^∏Ú·ÎÏÉ. ∆fi ۇ̂ÔÏÔ Ùɘ â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎɘ ÛΤ„˘ ÙÔÜ ƒ‹Á·»^πÛÙÔÚÈο £¤Ì·Ù·, ÙÂܯ. 16, ª¿ÚÙÈÔ˜ 2003, ÛÂÏ. 26-31.

12. µÏ. \∞. ¢·ÛηϿ΢, ∆¿ âıÓÂÁÂÚÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂ-ÛÙÈÓÏÉ, öΉÔÛȘ Ó¤· ÌÂÙ¿ ÚÔÛıËÎáÓ, âΉfiÛÂȘ ∂. °. µ·ÁÈÔÓ¿ÎË,\∞ıÉÓ·È 1977, ÛÂÏ. 46.

«™Ù·˘Úfi˜, ›ÛÙȘ η› ηډȿ‰Ô˘Ê¤ÎÈ· η› ηϿ Û·ıÈ¿, ÁÎÚÂÌ›˙Ô˘Ó Ù˘Ú·ÓÓ›·ÓÙÈÌÔÜÓ âÏ¢ıÂÚ›·Ó.¬’ ö‰ˆÎÂÓ ï ¶Ï¿ÛÙ˘ ÛÙfi ‰Ô˘ÓÈ¿».

9. ^√ ƒ‹Á·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÙfiÓ ÛÙ·˘Úfi ó˜ ۇ̂ÔÏÔ Î·›ÛÙ‹Ó ÙÚ›¯ÚˆÌË ÛËÌ·›· ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, Ù‹Ó ïÔ›· ÂÚÈÁÚ¿-ÊÂÈ ÛÙfi ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ÙÔÜ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·Ùfi˜ 10 ÙÔ˘, ¬Ô˘ ¯·Ú·ÎÙË-ÚÈÛÙÈο ÙÔÓ›˙ÂÈ ¬ÙÈ ÛÙfi ΤÓÙÚÔ Ùɘ ÛËÌ·›·˜ ı¤ÙÂÈ Û¤ ïÚÈ˙fiÓÙÈ·ı¤ÛË Ùfi Úfi·ÏÔ ÙÔÜ ^∏Ú·ÎÏÉ 11, ̤ ÙÚÂÖ˜ ÛÙ·˘ÚÔ‡˜ â¿Óˆ.

10. \∂ÈÛËÌ·›ÓÔ˘Ì àÎfiÌË ¬ÙÈ ï ¬ÚÎÔ˜ ÛÙfiÓ £Ô‡ÚÈÔ ‰›‰Â-Ù·È Ê·ÓÂÚ¿ η› ‰ËÌfiÛÈ· àfi ÙÔ‡˜ â·Ó·ÛÙ·ÙË̤ÓÔ˘˜ Ú·ÁÈ¿-‰Â˜ η› ù¯È ÎÚ˘Ê¿, ¬ˆ˜ ÛÙ›˜ ÙÂÎÙÔÓÈΤ˜ ÛÙÔ¤˜ η› ôÏϘ Ì˘-ÛÙÈΤ˜ ëÙ·ÈÚÂÖ˜. \∂› ϤÔÓ ‰¤Ó ÂÚȤ¯ÂÙ·È Î¿ÔÈÔ Û˘Ì‚ÔÏÈ-Îfi ÛÉÌ·, ¬ˆ˜ ÛÙ›˜ ÙÂÎÙÔÓÈΤ˜ ÛÙÔ¤˜, êÏᘠη› ÌfiÓÔ Ôî â·-Ó·Ûٿ٘ ñ„ÒÓÔ˘Ó Ù¿ ¯¤ÚÈ· Úfi˜ ÙfiÓ ÔéÚ·Ófi 12.

«\∂ÏÄÙ ̒ ≤Ó·Ó ˙ÉÏÔÓ Û¤ ÙÔÜÙÔÓ ÙfiÓ Î·ÈÚfiÓ,Ó¿ ο̈ÌÂÓ ÙfiÓ ¬ÚÎÔÓ â¿Óˆ ÛÙfiÓ ™Ù·˘ÚfiÓ.

K·› ÙfiÙÂ, ̤ Ù¿ ¯¤ÚÈ· „ËÏ¿ ÛÙfiÓ ÔéÚ·ÓfiÓ,ô˜ ÔÜÌ’ à’ Ù‹Ó Î·Ú‰È¿ Ì·˜ âÙÔÜÙ· ÛÙfiÓ £ÂfiÓ»,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 21-22, 29-30).

™YM¶EPA™MA

^H ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔÜ ƒ‹Á· ‰¤Ó ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÛÙÔȯÂÖ·Ô‡ Ó¿ ÙÂÎÌËÚÈÒÓÔ˘Ó Ù‹Ó ôÔ„Ë, ÙáÓ Î·ÙËÁfiÚˆÓ ÙÔÜ P‹Á·BÂÏÂÛÙÈÓÏÉ, Ô‡ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛıËΠÛÙfi ÚáÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ùɘ ÌÂϤ-Ù˘, ¬ÙÈ Ù¿¯· ï P‹Á·˜ qÙ·Ó âÓ·ÓÙ›ÔÓ Ùɘ \OÚıÔ‰fiÍÔ˘ ›ÛÙˆ˜Î·› Ùɘ \EÎÎÏËÛ›·˜. \AÂÓ·ÓÙ›·˜ ÛÙ¿ öÚÁ· ÙÔ˘ ï P‹Á·˜ ·-Ú·ı¤ÙÂÈ ÔÏÏ¿ ÛÙÔȯÂÖ·, Ù¿ ïÔÖ· âÓÈÛ¯‡Ô˘Ó Ù‹Ó ôÔ„Ë ¬ÙÈqÙ·Ó ÈÛÙfi˜. \E›Û˘ ì ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔÜ P‹Á· ‰¤ÓÙÂÎÌËÚÈÒÓÔ˘Ó Ù‹ ‰È·Ù˘ˆıÂÖÛ· ı¤ÛË ¬ÙÈ ï Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÙÔ˘˜Âr¯Â Ì·ÛÔÓÈ΋ å‰ÈfiÙËÙ· η› ¬ÙÈ Ôî ÙÂÎÙÔÓÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÁÈ¿ÙfiÓ ƒ‹Á· ÂrÓ·È ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ η› àÙÂÎÌËÚÈÒÙ˜ η›, Ê˘ÛÈο,ÂrÓ·È ‰‡ÛÎÔÏÔ îÛÙÔÚÈο Ó¿ ÏËÊıÔÜÓ ÛÔ‚·Ú¿ ñfi„Ë.

66 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

EK¢O™EI™E¶I™THMONIKH™ ETAIPEIA™ ME§ETH™

ºEPøN - BE§E™TINOY - PH°A

68 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 69

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKABIENNH 1797\E·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ÚÔ΋ڢÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜, ≠YÌÓÔ˜ ¶·ÙÚȈÙÈÎfi˜,Aã öΉÔÛË \Aı‹Ó· 1994, Eã öΉÔÛË \Aı‹Ó· 2005.

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKABÔ˘ÏÁ·ÚÈ΋ öΉÔÛË, ™fiÊÈ· 1998.

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKAPÔ˘Ì·ÓÈ΋ öΉÔÛË, BÔ˘ÎÔ˘Ú¤ÛÙÈ 1999.

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKA™ÂÚ‚È΋ öΉÔÛË, BÂÏÈÁÚ¿‰È 2000.

ƒ∏°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKA\IÙ·ÏÈ΋ öΉÔÛË, TÂÚÁ¤ÛÙË 2000.

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKA\∞Ï‚·ÓÈ΋ öΉÔÛË, º›ÂÚ, \∞Ï‚·Ó›·˜ 2001.

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKAƒˆÛÈ΋ öΉÔÛË, ∆ÈÊÏ›‰· 2002.

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKA\AÁÁÏÈ΋ öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 2002.

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKA°·ÏÏÈ΋ öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 2002.

PH°A BE§E™TIN§HTA E¶ANA™TATIKA\IÛ·ÓÈ΋ öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 2005.

PH°A BE§E™TIN§HºY™IKH™ A¶AN£I™MABIENNH 1790ºˆÙÔ·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ öΉÔÛË, ̤ ÂñÚÂÙ‹ÚÈÔ çÓÔÌ¿ÙˆÓ Î·› Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ.\Aı‹Ó· 1991, °ã öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 2000.

PH°A BE§E™TIN§H£OYPIO™BIENNH 1797, Bã öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 1998.¶APA¢O™IAKE™ MOY™IKE™¶APA§§A°E™ KAI¶POE¶ANA™TATIKE™ME§ø¢IE™òEΉÔÛË Û¤ „ËÊÈ·Îfi ‰›ÛÎÔ (CD)η› ηÛÛ¤Ù·.

PH°A BE§E™TIN§HME°A™ A§E•AN¢PO™(BIENNH 1797) - \Aı‹Ó· 2005.

70 ∆HM. KAPAMΠEPOΠOYΛOΣ

PH°A BE§E™TIN§HNEO™ ANAXAP™I™TOMO™ 4Ô˜, BIENNH 1798\E·Ó¤Î‰ÔÛË ÙÔÜ Ù¤Ù·ÚÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘,ÙÔÜ ïÔ›Ô˘ Ù¿ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÎÂÊ¿Ï·È· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÙËÎ·Ó àfi ÙfiÓ P‹Á· (ñfi âÎÙ‡ˆÛË).

PH°A BE§E™TIN§HH£IKO™ TPI¶OY™BIENNH 1797ºˆÙÔÌ˯·ÓÈ΋ \E·Ó¤Î‰ÔÛË, ̤ ÂåÛ·ÁˆÁ‹, ÂñÚÂÙ‹ÚÈÔ çÓÔÌ¿ÙˆÓ,\Aı‹Ó· 2001.

PH°A BE§E™TIN§HXAPTA TH™ E§§A¢O™BIENNH 1796-1797 - \Aı‹Ó· 1998MÔÓ·‰È΋ ·éıÂÓÙÈ΋ â·Ó¤Î‰ÔÛËÙáÓ ‰Ò‰Âη ʇÏÏˆÓ Ùɘ XAPTA™,Ô‡ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È àfi ÙfiEYPETHPIO Ù˘ η› Ù›˜ ÌÂϤÙ˜:«^H X¿ÚÙ· Ùɘ ^EÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔÜ P‹Á·.T¿ ÚfiÙ˘¿ Ù˘ η› Ó¤· ÛÙÔȯÂÖ·»,«T¿ ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· Ùɘ X¿ÚÙ·˜ ÙÔÜ P‹Á·».

ƒ∏°∞ ƒ∏™∂π™\∞ı‹Ó· 2000.\EÈ̤ÏÂÈ·: ¢ËÌ. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

NIKO§AOY ¶ANTAZO¶OY§OYME§ETHMATA °IA TON PH°ABE§E™TIN§HAã öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 1994, Bã öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 1998.

Y¶EPEIA, TOMO™ 1Ô˜¶PAKTIKA Aã ™YNE¢PIOY«ºEPAI - BE§E™TINO - PH°A™»(BE§E™TINO 1986) - \Aı‹Ó· 1990.\EÈ̤ÏÂÈ·: ¶·Ó. K·ÌËÏ¿Î˘ η›AåÎ. ¶ÔÏ˘Ì¤ÚÔ˘ - K·ÌËÏ¿ÎË.

Y¶EPEIA, TOMO™ 2Ô˜¶PAKTIKA Bã ™YNE¢PIOY«ºEPAI - BE§E™TINO - PH°A™»(BE§E™TINO 1992) - \Aı‹Ó· 1994.\EÈ̤ÏÂÈ·: ¢ËÌ. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜& ∂é·ÁÁÂÏÔ˜ ∫·Î·‚ÔÁÈ¿ÓÓ˘.

Y¶EPEIA, TOMO™ 3Ô˜¶PAKTIKA °ã ™YNE¢PIOY«ºEPAI - BE§E™TINO - PH°A™»(BE§E™TINO 1997) - \Aı‹Ó· 2001.\EÈ̤ÏÂÈ·: ¢ËÌ. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

AIM. §E°PAN¢ - ™¶. §AM¶POYANEK¢OTA E°°PAºA ¶EPIPH°A BE§E™TIN§H KAI TøN™YN AYTø MAPTYPH™ANTøNEK TøN EN BIENNH APXEIøNE•AX£ENTAA£HNA 1891 - Aã öΉÔÛË, \Aı‹Ó·1996, Bã öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 2000.ºˆÙÔ·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ â·Ó¤Î‰ÔÛË Ì¤ ÂñÚÂÙ‹ÚÈÔ çÓÔÌ¿ÙˆÓ.

∫ø¡™∆∞¡∆π¡√À ∞ª∞¡∆√À∞¡∂∫¢√∆∞ ∂°°ƒ∞º∞ ¶∂ƒπ ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏\Aı‹Ó· 1930, \∞ı‹Ó· 1997.ºˆÙÔ·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ â·Ó¤Î‰ÔÛË Ì¤ ÂñÚÂÙ‹ÚÈÔ çÓÔÌ¿ÙˆÓ

PHΓAΣ KAI OPΘO∆O�H ΠIΣTH 71

MAPIA™ MANTOYBA§OYO PH°A™ ™TA BHMATA TOYME°A§OY A§E•AN¢POY\Aı‹Ó· 1996.

¢HM. KAPAM¶EƒO¶OY§OYONOMA KAI KATA°ø°H TOYPH°A BE§E™TIN§H\Aı‹Ó· - BÂÏÂÛÙÖÓÔ 1997, Bã öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 2000.

NTOY™AN ¶ANTE§IT™H EKTE§E™H TOY PH°ABE§I°PA¢I 1931 - \Aı‹Ó· 2000.MÂÙ¿ÊÚ·ÛË àfi Ù¿ ™ÂÚ‚Èο ñfi ¶. ™˘ÚÔ‡‰Ë, EåÛ·ÁˆÁ‹: \I. ¶··‰ÚÈ·Ófi˜.\EÈ̤ÏÂÈ·: ¢ËÌ. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜

NIKOLAOS PANTAZOPOULOSRIGAS VELESTINLISLEGEND AND REALITY\Aı‹Ó· 1994.

NE™TOPO™ KAMAPIANOYPH°A™ BE§E™TIN§H™.™YM¶§HPø™EI™ KAI¢IOP£ø™EI™ °IA TH ZøH KAI TO EP°O TOYEåÛ·ÁˆÁ‹ - ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË - Û¯fiÏÈ·\Aı·Ó. ∂. K·Ú·ı·Ó¿ÛË\Aı‹Ó· 1999.

§EAN¢POY BPANOY™HPH°A™ BE§E™TIN§H™ 1757 - 1798\Aı‹Ó· - BÂÏÂÛÙÖÓÔ 1997.

PH°A BE§E™TIN§HO§YM¶IAKOI A°øNE™\EÈ̤ÏÂÈ· ¢ËÌ. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜Õı‹Ó· 2003

¢HM. KAPAM¶EPO¶OY§OYO PH°A™ METAºPA™TH™ TøN «O§YM¶IøN» TOY MATA™TA™IO\Aı‹Ó· 2001.

°IANNH KAPA°EPMANIKE™ E¶I¢PA™EI™ ™TH ™KEæH TøN XPONøN TH™ NEOE§§HNIKH™ANA°ENNH™H™. ™TEºANO™¢OY°KA™ H ¶EPI ºY™IKH™ºI§O™OºIA™\Aı‹Ó· 1993.

¢HM. KAPAM¶EƒO¶OY§OY°Nø™EI™ ANATOMIA™ KAIºY™IO§O°IA™ TOY £E™™A§OY¢I¢A™KA§OY TOY °ENOY™AN£IMOY °AZH\Aı‹Ó· 1993.

NIT™A KO§IOYTA BE§E™TINIøTA. XPONIKA TOY ¢HMOY ºEPøNBã öΉÔÛË, \Aı‹Ó· 2001\Aı‹Ó· 2003

BA™. K. KAPAM¶EPO¶OY§OYH ¶EPIOXH BE§E™TINOY™TO A°POTIKO ZHTHMA\Aı‹Ó· 2003