7 ( 1-75 ) 1

7 ( 1-75 ) 2

การเก�ดเงา     เมื่�อแสงตกกระทบวั�ตถุ�ท�บแสง แสงไมื่�สามื่ารถุผ่�านทะลุ�วั�ตถุ� จึ�งท�าให้!เก�ดเงาของวั�ตถุ�บนฉากทางด!านท$�แสงไมื่�ได!ตกกระทบ เช่�น คนเป็(นวั�ตถุ�ท�บแสง ด�งน�)นเมื่�อยืนอยื+�กลุางแสงแดดจึะเก�ดเงาบนพื้)นของคนท$�ยืนเพื้ราะคนก�)นทางเด�นของแสง ท�าให้!แสงส�องไป็ไมื่�ถุ�งพื้)น    เงาจึ�งห้มื่ายืถุ�ง บร�เวัณท$�แสงส�องไป็ไมื่�ถุ�ง เน�องจึากวั�ตถุ�ท�บแสงก�)นทางเด�นของแสง เงาท$�เก�ดข�)นมื่$ 2 บร�เวัณ คอ     1. เงามื่ด ห้มื่ายืถุ�ง บร�เวัณท$�แสงส�องไป็ไมื่�ถุ�งเลุยื     2. เงามื่�วั ห้มื่ายืถุ�ง บร�เวัณท$�แสงส�องไป็ถุ�งบ!าง

7 ( 1-75 ) 3

เพื้�อศึ�กษาการเก�ดเงา ท�าให้!ทราบวั�าเงาเก�ดข�)นได!อยื�างไร โดยืลุองเลุ�อนวั�ตถุ�ท�บแสงไป็มื่าระห้วั�างแห้ลุ�งก�าเน�ดแสงก�บฉาก จึะเห้2นวั�าเก�ดเงาบนฉาก แลุะเงาของวั�ตถุ�จึะเป็ลุ$�ยืนแป็ลุงคอ เมื่�อวั�ตถุ�อยื+�ใกลุ!ฉาก เงาจึะมื่$ส$ด�าเข!มื่ เห้2นขอบเงาช่�ดเจึน

แต�ถุ!าวั�ตถุ�อยื+�ห้�างฉาก ควัามื่เข!มื่เงาจึะลุดลุง เห้2นขอบเงาไมื่�ช่�ดเจึน ส�วันตรงกลุางของเงาจึะมื่ดกวั�าส�วันขอบ

     จึากข!อส�งเกตด�งกลุ�าวัเก$�ยืวัก�บการเก�ดเงา จึะพื้บวั�าเมื่�อวั�ตถุ�ท�บแสงอยื+�ท$�บางต�าแห้น�งเงาท$�ป็รากฏบนฉากน�)นจึะมื่$ควัามื่มื่ดต�างก�นคอ บร�เวัณตรงกลุางจึะมื่ดมื่าก เร$ยืกวั�า เงามื่ด ส�วันขอบเงาจึะมื่ดน!อยืกวั�า เร$ยืกวั�า เงามื่�วั ซึ่��งสามื่ารถุ

เข$ยืนแผ่นภาพื้แสดงการเคลุ�อนท$�ของแสงได! ด�งน$)

7 ( 1-75 ) 4

  เราจึ�งสร�ป็เก$�ยืวัก�บการเก�ดเงาได!วั�า      เมื่��อมื่�วั�ตถุ�ทึ บแสงมื่ากั้��นแสง จะทึ�าให้�เกั้�ดเงาบนฉากั้ โดยเงาจะอย"#ในทึ�ศตรงกั้�นข้�ามื่กั้�บแห้ล่#งกั้�าเน�ดแสงร"ปร#างข้องเงาข้ �นอย"#กั้�บวั�ตถุ�ทึ บแสงทึ��ทึ�าให้�เกั้�ดเงา เงา

เปล่��ยนข้นาดแล่ะต�าแห้น#งได� เช่#น ถุ�าเล่��อนฉากั้เข้�าใกั้ล่�แห้ล่#งกั้�าเน�ดแสง ข้นาดข้องเงาจะเล่+กั้ล่ง แต#ถุ�าเล่��อนฉากั้ร�บแสงให้�ไกั้ล่ออกั้ไป เงากั้+จะโตข้ �นร+ป็ร�างของเงาข�)นอยื+�

ก�บร+ป็ร�างของวั�ตถุ�ท$�ท�าให้!เก�ดเงาเช่#นถุ�าวั�ตถุ�เป,นร"ปทึรงกั้ล่มื่เงากั้+จะเป,นวังกั้ล่มื่แต#ถุ�า ใช่�วั�ตถุ�โปร#งแสง เช่#น กั้ระจกั้ฝ้.า ห้ร�อกั้ระดาษล่อกั้ล่ายมื่าแทึนวั�ตถุ�ทึ บแสงโดยน�าวั�ตถุ�โปร#งแสงด�งกั้ล่#าวัมื่ากั้��นแสง เงาทึ��เกั้�ดข้ �นจะจาง

กั้วั#าเงาทึ��เกั้�ดจากั้วั�ตถุ�ทึ บแสง     ป็ระโยืช่น6จึากเงา

เราน�าประโยช่น0จากั้เงามื่าใช่�ในกั้�จกั้รรมื่ต#างๆ     - ใช่�ในแง#ให้�ควัามื่บ�นเทึ�ง เช่#น ห้น�งตะล่�ง

     - ใช่�ในแง#ข้องกั้ารให้�ควัามื่ร#มื่ร��น เช่#น กั้ารปล่"กั้ต�นไมื่�เพื่��อช่#วัยให้�เกั้�ดร#มื่เงา

     - ใช่�ประโยช่น0อย#างอ��น เช่#น กั้ารบอกั้เวัล่า โดยใช่�นาฬิ�กั้าแดด

     นอกั้จากั้น��ปรากั้ฏกั้ารณ์0ทึางธรรมื่ช่าต�บางอย#าง เช่#น จ�นทึร�ปราคา ส�ร�ย�ปราคา กั้+ย�งเป,นปรากั้ฏกั้ารณ์0ทึ��เกั้�ดข้ �น

เน��องจากั้เงาอ�กั้ด�วัย

7 ( 1-75 ) 5

ข้�อมื่"ล่เพื่��มื่เต�มื่จากั้กั้ารทึดล่อง -เมื่�อแสงตกทระทบก�บวั�ตถุ�ท�บแสงๆไมื่�สามื่ารถุผ่�านทะลุ�วั�ตถุ�จึ�งท�าให้!เก�ด

เงาของวั�ตถุ� -บร�เวัณท$�แสงส�องไป็ไมื่�ถุ�ง เน�องจึากวั�ตถุ�ท�บ

แสงก�)นทางเด�นของแสง ท�าให้!เก�ดเงาข�)น 2 แบบ 1.เงามื่ด=บร�เวัณท$�แสงส�องไป็ไมื่�ถุ�งเลุยื

2.เงามื่�วั=บร�เวัณท$�แสงส�องไป็ถุ�งแค�บางส�วัน ห้รอป็ร�มื่าณของแสงไมื่�เพื้$ยืงพื้อ

-เงาจึะเก�ดข�)นตรงข!ามื่ก�บแห้ลุ�งก�าเน�ดแสงเสมื่อ-ร+ป็ร�างของเงาข�)นอยื+�ก�บวั�ตถุ�

-วั�ตถุ�ท$�โป็ร�งแสงจึะเก�ดเงาท$�จึางกวั�า วั�ตถุ�ท�บแสง-พื้ระอาท�ตยื6ข�)นทางท�ศึตะวั�นออก เงาของวั�ตถุ�จึะทอดไป็ท�ศึตะวั�นตก

แสดงวั�าเงาจึะเก�ดข�)นตรงข!ามื่ก�บโลุกของเราห้มื่�นรอบต�วัเองห้น��งรอบ (360 องศึา) ใช่!เวัลุา 24 ช่��วัโมื่ง

ด�งน�)นเราสามื่ารถุบอกได!วั�าเมื่�อเวัลุาเป็ลุ$�ยืนไป็ 24 ช่��วัโมื่ง โลุกห้มื่�นไป็ 360 องศึา = เงาก2จึะเป็ลุ$�ยืนไป็

360 องศึาเมื่�อเวัลุาเป็ลุ$�ยืนไป็ 1 ช่��วัโมื่ง โลุกห้มื่�นไป็ 360/24 = 15 องศึา = เงาก2

จึะเป็ลุ$�ยืนไป็ 15 องศึาเมื่�อเวัลุาเป็ลุ$�ยืนไป็ 4 นาท$ โลุกห้มื่�นไป็ 1 องศึา = เงาก2จึะเป็ลุ$�ยืนไป็แสง

แลุะเงา

7 ( 1-75 ) 6

เมื่��อมื่�แสงตกั้กั้ระทึบวั�ตถุ�ทึ บแสง จะทึ�าให้�ไมื่#มื่�แสงผ่#านวั�ตถุ�ไปได� ทึ�าให้�ด�านห้ล่�งข้อง

วั�ตถุ�น��นจะเกั้�ดเงาข้ �น กั้ารทึดล่องน��เป,นกั้ารศ กั้ษากั้ารเกั้�ดเงาข้องวั�ตถุ� จากั้แสงส�ต#าง ๆ จ�านวัน 3 ส� ค�อส�แดง

ส�เข้�ยวัแล่ะส�น��าเง�นแล่ะสามื่ารถุทึดล่องเกั้��ยวักั้�บกั้ารผ่สมื่ข้อง

แสงส�ต#าง ๆ ได�เช่#นเด�ยวักั้�น กั้ารทึดล่อง

ด�านซ้�ายมื่�อค�อฉากั้ ตรงกั้ล่างค�อวั�ตถุ�กั้��นแสง กั้ดป�:มื่แสงส�ทึ��ต�องกั้าร(เร��มื่ต�นจะกั้�าห้นดให้�เป,นแสงส�แดง) กั้ดป�:มื่ "เส�นทึางเด�นข้องแสง " เพื่��อด"แนวัทึางเด�นข้องแสง

กั้ารเล่��อนวั�ตถุ� ทึ�าได�โดยเล่��อนเมื่�าไปทึ��วั�ตถุ�แล่�วักั้ดป�:มื่ซ้�ายข้องเมื่�าแล่ะล่ากั้วั�ตถุ�ไปย�งต�าแห้น#งทึ��ต�องกั้าร

กั้ารเปล่��ยนข้นาดข้องวั�ตถุ� ทึ�าได�โดยเล่��อนเมื่�าไปทึ��วั�ตถุ�แล่�วักั้ดป�:มื่ข้วัาข้องเมื่�าแล่ะเล่��อนเมื่�าข้ �นห้ร�อล่งจนได�ข้นาดตามื่ต�องกั้าร

ถุ�ากั้ดเมื่�าอย#างเร+วั 2 คร��ง จะเป,นกั้ารเปล่��ยนแปล่งกั้ล่�บไปกั้�บมื่าระห้วั#างวั�ตถุ�กั้�บช่#องเด��ยวั(สล่�ตเด��ยวั ) แล่ะใช่�วั�ธ�เด�ยวักั้�นกั้�บข้�างต�นเพื่��อปล่�บเปล่��ยนต�าแห้น#งแล่ะ

ข้นาดข้องสล่�ต กั้ารเปล่��ยนแปล่งแห้ล่#งกั้�าเน�ดแสง สามื่ารถุทึ�าได�โดยกั้ดป�:มื่จากั้แถุบเล่�อกั้ด�านบน

แห้ล่#งกั้�าเน�ดแสง1 ค�อแห้ล่#งกั้�าเน�ดแสงทึ��เป,นจ�ด ซ้ �งสามื่ารถุคล่�กั้เมื่�าซ้�ายแล่�วัเล่��อนไปย�งต�าแห้น#งทึ��ต�องกั้ารได

7 ( 1-75 ) 7

แห้ล่#งกั้�าเน�ดแสง2 ค�อแห้ล่#งกั้�าเน�ดแสงทึ��เป,นแทึ#งทึรงกั้ระบอกั้ ซ้ �งสามื่ารถุคล่�กั้เมื่�าซ้�ายแล่�วัเล่��อนไปย�งต�าแห้น#งทึ��ต�องกั้ารได� แล่ะ

สามื่ารถุเปล่��ยนควัามื่ยาวัข้องแทึ#งได�โดยกั้ารคล่�กั้เมื่�าป�:มื่ข้วัา

ป 1 องศาเส!น แสง แลุะเงา เส!น

ห้มื่ายืถุ�ง จึ�ดห้ลุายืๆจึ�ดท$�เร$ยืงช่�ดต�ดก�นเป็(นแนวัยืาวั ห้รอการลุากเส!นจึากจึ�ดห้น��งไป็ยื�งจึ�ดห้น��ง

ในท�ศึทางท$�แตกต�างก�น จึะเป็(นท�ศึมื่�มื่ 45 องศึา 90 องศึา 180 องศึาห้รอมื่�มื่ใดๆ การสลุ�บท�ศึทางของเส!นท$�ลุากท�าให้!เก�ดเป็(น

ลุ�กษณะต�าง ๆ ในทางศึ�ลุป็ะเส!นมื่$ห้ลุายืช่น�ดด!วัยืก�นโดยืจึ�าแนกออกได!เป็(น 2 ลุ�กษณะให้ญ่�ๆ คอ

            1.เส!นตรง ห้มื่ายืถุ�ง เส!นท$�เก�ดจึากจึ�ดๆห้น��งท$�วั��งไป็ห้าจึ�ดอ$กจึ�ดห้น��งในทางตรงก�นข�ามื่โดยืการลุาก

เป็(นเส!นต�อเน�องห้รอไมื่�ต�อเน�องก2ได!แต�ถุ!าขณะลุากเส!นจึะไมื่�เป็ลุ$�ยืนท�ศึทาง จึนกวั�าจึะถุ�งจึ�ดท$�สองจึ�งสามื่ารถุ

เป็ลุ$�ยืนท�ศึทางได! จึ�าแนกเส!นตรงน$)ได! 3 ลุ�กษณะให้ญ่�ๆ (1.เส!นตรงแนวัต�)ง , 2.เส!นตรงแนวันอน ,

3.เส!นตรงแนวัเฉ$ยืง)             2.เส!นโค!ง ห้มื่ายืถุ�ง เส!นท$�ลุากจึากจึ�ดห้น��งไป็ยื�งอ$กจึ�ด

ห้น��งแต�แนวัของเส!นเป็ลุ$�ยืนท�สทางเสมื่อด+ลุ�กษณะเส!นโค!ง

7 ( 1-75 ) 8

 แสงแลุะเงา1. แสง คอ ส�วันท$�ท�าให้!ส$ของภาพื้ด+เจึอจึางลุงแลุะ

ท�าให้!เก�ดจึ�ดเด�น ในภาพื้มื่ากข�)น 2. เงา คอ ส�วันท$�ท�าให้!ส$ของภาพื้ด+ห้น�กแน�นข�)น บอก

ท�ศึทาง แลุะมื่�มื่ของแสง

I:\Hearts.png

การห้�กเห้ของแสงการเคลุ�อนท$�ของแสงผ่�านวั�ตถุ�ต�างๆจึะเก�ดอะไรข�)นเมื่�อแสงเคลุ�อนท$�ผ่�านวั�ตถุ�ต�าง

ช่น�ดก�นน�กเร$ยืนเคยืมื่องป็ลุาห้รอวั�ตถุ�ต�างๆ ท$�อยื+�ในน�)าใสบ!างห้รอไมื่� แลุะเคยืค�ดวั�าป็ลุาห้รอวั�ตถุ�เห้ลุ�าน�)น

อยื+�ตรงต�าแห้น�งท$�มื่องเห้2นห้รอไมื่� เพื้ราะเห้ต�ใด

7 ( 1-75 ) 9

น�าด�นสอใส#ล่งในแกั้�วัเปล่#า แล่�วัมื่องแทึ#งด�นสอในแนวัต#างๆ กั้�น (ต�าแห้น#งข้องตาอย"#เห้น�อถุ�วัย )ส�งเกั้ตล่�กั้ษณ์ะทึ��เห้+น จากั้น��นน�าด�นสอใส#ในแกั้�วัทึ��บรรจ�น��า ส�งเกั้ตล่�กั้ษณ์ะทึ��เห้+น แล่ะล่องทึ�าซ้��า

โดยเปล่��ยนจากั้ด�นสอเป,นไมื่�บรรทึ�ด ส�งเกั้ตล่�กั้ษณ์ะทึ��เห้+นเช่#นกั้�นเราจึะเห้2นวั�า

ล่�กั้ษณ์ะด�นสอทึ��งแทึ#งในแกั้�วัทึ��งสอง จากั้กั้ารมื่องเห้+นแตกั้ต#างกั้�น ด�นสอส#วันทึ��อย"#ในน��าจะอย"#ต��นกั้วั#าทึ��เป,นจร�ง

จะเห้+นด�นสอทึ��งส#วันทึ��อย"#ในน��า แล่ะเห้น�อน��าไมื่#ตรงเห้มื่�อนเด�มื่ จะเห้+นห้�กั้เป,นมื่�มื่ทึ��ผ่�วัน��า เมื่��อเปล่��ยนด�นสอเป,นไมื่�บรรทึ�ด จะส�งเกั้ตเห้+นไมื่�บรรทึ�ดไมื่#ตรง จะเห้+นห้�กั้เป,นมื่�มื่ทึ��ผ่�วัน��า

ไมื่�บรรทึ�ดส#วันทึ��อย"#ในน��า จะมื่องเห้+นอย"#ต��นกั้วั#าทึ��เป,นจร�ง

เมื่��อแสงผ่#านวั�ตถุ�ต#างกั้�น แสงจะเบนไปจากั้แนวัเด�มื่ตรงผ่�วัรอยต#อข้องน��าแล่ะอากั้าศ เร�ยกั้แสงทึ��เบนไปจากั้แนวัเด�มื่น��วั#า ร�งส$ห้�กเห้สร�ป็วั�า กั้ารทึ��เราเห้+นวั�ตถุ�ได� เพื่ราะแสงจากั้วั�ตถุ�มื่าเข้�าตาเรา แสงจากั้วั�ตถุ�ในน��าทึ��มื่าเข้�าตาเรา มื่�กั้ารเบนไปเมื่��อผ่#านจากั้น��า

ออกั้ส"#อากั้าศ ด�งแผ่นภาพื่

7 ( 1-75 ) 10

กั้ารมื่องวั�ตถุ�ทึ��อย"#ในน��า โดยผ่"�มื่องอย"#ในอากั้าศ แสงจากั้วั�ตถุ�เคล่��อนทึ��ผ่#านน��า ห้�กั้เห้ส"#อากั้าศ แล่�วัเข้�าส"#น�ยตา เมื่��อต#อแนวัร�งส�ห้�กั้เห้ไปต�ดกั้�นทึ��จ�ดห้น �ง จ�ดน��เป,นต�าแห้น#งภาพื่ทึ��ตาเรามื่องเห้+น ด�วัยเห้ต�น��เอง จ งทึ�าให้�เรามื่องเห้+นภาพื่

วั�ตถุ�อย"#ต��นกั้วั#าวั�ตถุ�จร�งจากั้ควัามื่ร" �น�� คงจะอธ�บายได�วั#า "เห้ต�ใดเมื่��อเรามื่องพื่��นสระวั#ายน��า จ งมื่อง

เห้+นวั#าพื่��นสระวั#ายน��าต��นกั้วั#าควัามื่เป,นจร�ง"กั้ารห้�กั้เห้ข้องแสง เป,นสมื่บ�ต�อย#างห้น �งข้องแสง โดยปกั้ต�แสงจะเด�นทึาง

เป,นเส�นตรง เมื่��อเด�นทึางผ่#านวั�ตถุ�โปร#งใสช่น�ดเด�ยวักั้�น แต#บางคร��งกั้ารเด�นทึางข้องแสงผ่#านวั�ตถุ� ๒ ช่น�ด เช่#น แสงเด�นทึางผ่#านอากั้าศแล่�วัผ่#านไปในน��า กั้ารเด�นทึางข้องแสงในวั�ตถุ�ทึ��งสองจะเป,นเส�นตรง แต#ไมื่#อย"#ในแนวัเด�ยวักั้�น น��นค�อแสงจะเกั้�ดกั้ารห้�กั้เห้ไปจากั้แนวัเด�มื่ ตรงรอยต#อระห้วั#างผ่�วัข้องวั�ตถุ�

ทึ��ง ๒ ช่น�ดน��น เราเร�ยกั้วั#า กั้ารห้�กั้เห้ข้องแสง

7 ( 1-75 ) 11

เมื่��อแสงเด�นทึางผ่#านวั�ตถุ�ต#างช่น�ดกั้�น จะเกั้�ดกั้ารห้�กั้เห้ข้องแสง โดยกั้ารห้�กั้เห้ข้องแสงจะเบนเข้�าห้าเส�นแนวัฉากั้ ห้ร�อเบนออกั้จากั้เส�นแนวัฉากั้น��น ข้ �นอย"#กั้�บวั�ตถุ�ทึ��แสงเด�นทึางผ่#าน จ ง

ควัรพื่�จารณ์าด�งน��(๑ ) ถุ�าแสงเด�นทึางจากั้วั�ตถุ�ทึ��แสงมื่�ควัามื่เร+วัมื่ากั้กั้วั#า ไปย�ง

วั�ตถุ�ทึ��แสงมื่�ควัามื่เร+วัน�อยกั้วั#า เช่#น จากั้น��าไปส"#แกั้�วั จากั้อากั้าศไปส"#น��า ห้ร�อ จากั้น��าไปส"#พื่ล่าสต�กั้ ล่�าแสงจะเบนเข้�าห้าเส�นแนวั

ฉากั้ ด�งภาพื่ทึ�� ๑

7 ( 1-75 ) 12

๒) ถุ�าแสงเด�นทึางจากั้วั�ตถุ�ทึ��แสงมื่�ควัามื่เร+วัน�อยกั้วั#า ไปย�งวั�ตถุ�ทึ��แสงมื่�ควัามื่เร+วั มื่ากั้กั้วั#า เช่#น จากั้แกั้�วัไปส"#น��า จากั้น��าไปส"#อากั้าศ ห้ร�อ จากั้พื่ล่าสต�กั้ไปส"#อากั้าศ

ล่�าแสงจะเบนออกั้จากั้เส�นแนวัฉากั้ ด�งภาพื่ทึ�� ๒

ป็รากฏการณ6ท$�เก�ดจึากการห้�กเห้ของแสง (๑ ) กั้ารมื่องเห้+นวั�ตถุ�ทึ��อย"#ในน��าห้�กั้งอ เช่#น เห้+นห้ล่อดห้ร�อช่�อนทึ��อย"#ในแกั้�วัซ้ �งมื่�น��าอย"#มื่�ล่�กั้ษณ์ะห้�กั้งอผ่�ดควัามื่จร�ง(๒ ) กั้ารมื่องเห้+นส��งต#างๆ ทึ��อย"#ในน��าอย"#ต��นกั้วั#าควัามื่เป,นจร�ง เช่#นเวัล่ามื่องปล่าทึ��อย"#ในน��า จะมื่องเห้+นวั#าปล่าอย"#ต��นกั้วั#า

ควัามื่เป,นจร�ง(๓ ) เมื่��อมื่องวั�ตถุ�ผ่#านน��าไปย�งอากั้าศ จะเห้+นวั�ตถุ�อย"#ไกั้ล่กั้วั#าควัามื่เป,นจร�ง

7 ( 1-75 ) 13

การสะท!อนของแสงการสะท!อนของแสงท$�ผ่�วัราบ

เมื่��อร�งส�ข้องแสงตกั้กั้ระทึบผ่�วัวั�ตถุ�ทึ��จ�ดใดกั้+ตามื่ ถุ�าเราล่ากั้เส�นต��ง ฉากั้ กั้�บผ่�วัวั�ตถุ�น��น เส�นต��งฉากั้ทึ��ล่ากั้น��เร�ยกั้วั#า เส!นแนวัฉาก แล่ะ

เร�ยกั้มื่�มื่ทึ��ร �งส�ตกั้กั้ระทึบทึ�ากั้�บเส�นแนวัฉากั้วั#า มื่�มื่ตกกระทบ มื่�มื่ทึ�� ร�งส�สะทึ�อนทึ�ากั้�บแนวัฉากั้ เร�ยกั้วั#า มื่�มื่สะท!อน

กฎการสะท!อนของแสงมื่$ด�งน$)๑. ร�งส�ตกั้กั้ระทึบ ร�งส�สะทึ�อน แล่ะเส�นแนวัฉากั้ อย"#บนระนาบเด�ยวักั้�น

๒. มื่�มื่ตกั้กั้ระทึบเทึ#ากั้�บมื่�มื่สะทึ�อน วั�ตถุ�ทึ��สะทึ�อนแสงได�ด�จะต�องมื่�ผ่�วัเร�ยบแล่ะเป,นมื่�น เช่#น กั้ระจกั้เงา จะทึ�าให้�เกั้�ดกั้ารสะทึ�อน

อย#างมื่�ระเบ�ยบ ( ด�งภาพื่ทึ�� ๑) แต#ถุ�าวั�ตถุ�ทึ��มื่�ผ่�วัไมื่#เร�ยบ จะเกั้�ดกั้ารสะทึ�อนไมื่#มื่�ระเบ�ยบ( ด�งภาพื่ทึ�� ๒) แต#กั้ารสะทึ�อนข้องแสดงเป,นไปตามื่กั้ฎกั้ารสะทึ�อนข้องแสง

7 ( 1-75 ) 14

เราใช่!การสะท!อนแสงท$�ผ่�วักระจึกราบมื่าใช่!ป็ระโยืช่น6ได!ด�งน$)

กั้ล่�องเปอร�สโคปเป,นกั้ล่�องทึ��ใช่�ส�าห้ร�บด"วั�ตถุ�ทึ��อย"#ส"งกั้วั#าระด�บสายตา ห้ร�อด"ส��งทึ��มื่�ข้องข้วัางกั้��น โดยน�ากั้ฎ

กั้ารสะทึ�อนข้องแสงมื่าใช่�

7 ( 1-75 ) 15

ร�านข้ายส�นค�าบางช่น�ด

เช่#น ร�านข้ายทึอง ห้ร�อตามื่ห้�างสรรพื่ส�นค�า มื่�กั้น�ากั้ระจกั้เงาระนาบ มื่าช่#วัยตกั้แต#งร�าน โดยวัางทึ�ามื่�มื่ต#างๆ เพื่��อให้�ล่"กั้ค�ามื่องส�นค�าแล่�วัร" �ส กั้วั#ามื่�ส�นค�าวัางจ�าห้น#ายอย"#มื่ากั้ แล่ะย�งทึ�าให้�ร�านด"

กั้วั�างข้วัางอ�กั้ด�วัย

7 ( 1-75 ) 16

การสะท!อนของแสงท$�ผ่�วัโค!งถุ�าน�ากั้ระจกั้เงาทึ��มื่�ผ่�วัโค�งมื่าส#องด"ใบห้น�าข้องต�วัเอง จะเห้+นภาพื่ในกั้ระจกั้

ห้ร�อไมื่# อย#างไร กั้ระจกั้ทึ��ต�ดไวั�ในรถุยนต0เป,นกั้ระจกั้เงาโค�งน"น ซ้ �งคนข้�บรถุใช่�ส�าห้ร�บมื่องด�านห้ล่�งห้ร�อมื่องกั้ระจกั้ด�านข้�าง

น�กั้เร�ยนล่องใช่�ต�วัสะทึ�อนแสงผ่�วัราบส#องด"ใบห้น�าตนเอง จากั้น��นน�าต�วัสะทึ�อนแสงผ่�วัโค�งน"น แล่ะผ่�วัโค�งเวั�ามื่าส#องด" แล่�วัส�งเกั้ตภาพื่ข้องตนเองใน

ต�วัสะทึ�อนแสงวั#าเป,นอย#างไร ล่องทึ�าซ้��าห้ล่ายๆคร��ง โดยเปล่��ยนระยะห้#างระห้วั#างต�วัสะทึ�อนแสงกั้�บใบห้น�า ส�งเกั้ตภาพื่ทึ��เกั้�ดในต�วัสะทึ�อนแสง แล่�วั

บอกั้ควัามื่แตกั้ต#างข้องภาพื่สร�ปได�วั#า ถุ�าใช่�ต�วัสะทึ�อนแสงผ่�วัโค�งน"น จะเห้+นภาพื่ข้องส��งต#างๆ ได�มื่ากั้ข้ �น แต#ภาพื่จะมื่�ข้นาดเล่+กั้กั้วั#าข้องจร�ง แล่ะเป,นภาพื่ห้�วัต��ง แล่ะถุ�าใช่�ต�วัสะทึ�อน

แสงผ่�วัโค�งเวั�า จะไดภาพื่ทึ��มื่�ข้นาดต#างกั้�น ทึ��งห้�วัต��งแล่ะห้�วักั้ล่�บภาพื้ท$�ป็รากฎบนกระจึกน+นแลุะกระจึกเงาเวั!า

ล่�กั้ษณ์ะข้องกั้ระจกั้เงาเวั�าแล่ะกั้ระจกั้เงาน"น ผ่�วัทึ��ทึ�าห้น�าทึ��สะทึ�อนแสง มื่�ล่�กั้ษณ์ะโค�งคล่�ายผ่�วัข้องร"ปทึรงกั้ล่มื่

เมื่��อใช่�กั้ระจกั้เงาน"นส#องใบห้น�าทึ��ระยะห้น �ง ภาพื่ทึ��เกั้�ดข้ �นจะมื่�ข้นาดเล่+กั้กั้วั#าใบห้น�าจร�ง เป,นภาพื่ห้�วัต��ง

เมื่��อกั้ระจกั้เงาน"นอย"#ห้#างจากั้ใบห้น�าทึ��ระยะต#างๆ ภาพื่ทึ��เกั้�ดข้ �นจะมื่�ข้นาดเล่+กั้กั้วั#าวั�ตถุ�

เมื่��อใช่�กั้ระจกั้เงาเวั�าส#องด"ใบห้น�าทึ��ระยะต#างๆกั้�น พื่บวั#าภาพื่ทึ��เกั้�ดข้ �นจะมื่�กั้ารเปล่��ยนแปล่งด�งน��

- ถุ�ากั้ระจกั้อย"#ใกั้ล่�ๆ จะเห้+นภาพื่ห้�วัต��ง ข้นาดให้ญ่#กั้วั#าใบห้น�าจร�ง- ถุ�ากั้ระจกั้อย"#ไกั้ล่ๆ จะเห้+นภาพื่ห้�วักั้ล่�บ มื่�ทึ��งข้นาดเล่+กั้ห้ร�อให้ญ่#กั้วั#าใบห้น�า

จร�ง แล่ะบางต�าแห้น#งจะไมื่#เห้+นภาพื่ 

7 ( 1-75 ) 17

แสง  เป,นคล่��นแมื่#เห้ล่+กั้ไฟฟ.า สามื่ารถุเคล่��อนทึ��ได�โดยไมื่#ต�องอาศ�ยต�วักั้ล่าง แล่ะมื่�กั้ารเคล่��อนทึ��แนวัเส�นตรงในต�วักั้ล่างช่น�ดห้น �ง ๆ  จะเคล่��อนทึ��ผ่#านต�วักั้ล่างแต#ล่ะช่น�ดด�วัยควัามื่เร+วัไมื่#เทึ#า

กั้�น  ต�วักั้ล่างใดมื่�ควัามื่ห้นาแน#นมื่ากั้แสงจะเคล่��อนทึ��ผ่#านต�วักั้ล่างน��น  ด�วัยควัามื่เร+วัน�อย อ�ตราเร+วัข้องแสงจะมื่�ค#ามื่ากั้ทึ��ส�ดใน

ส�ญ่ญ่ากั้าศ ค�อ 3 x 108 m/s  (ห้มื่ายควัามื่วั#าในเวัล่า 1 วั�นาทึ� แสงเด�นทึางได�เป,นระยะทึาง 3 x 108 เมื่ตร )

เมื่��อมื่�  ล่�าแสงตกั้กั้ระทึบผ่�วัวั�ตถุ�จะทึ�าให้�เกั้�ดปรากั้ฏกั้ารณ์0 ข้ �น 2 อย#าง ค�อ

 1. กั้ารสะทึ�อนข้องแสง     2. กั้ารห้�กั้เห้ข้องแสง

7 ( 1-75 ) 18

การสะท!อนของแสง  เป็(นไป็ตามื่กฎการสะท!อน

กฎการสะท!อนแสง1.  ร�งส$ตกกระทบ ร�งส$สะท!อน แลุะเส!นแนวัฉาก จึะอยื+�ในระนาบเด$ยืวัก�น

                ร�งส�ตกั้กั้ระทึบ ห้มื่ายถุ งร�งส�ทึ��แสดงทึ�ศทึางกั้ารเคล่��อนทึ��ข้องแสงทึ��ตกั้กั้ระทึบกั้�บผ่�วัวั�ตถุ�(AO)

                ร�งส�ตกั้สะทึ�อน ห้มื่ายถุ งร�งส�ทึ��แสดงทึ�ศทึางกั้ารเคล่��อนทึ��ข้องแสงทึ��สะทึ�อนออกั้จากั้ผ่�วัวั�ตถุ�(OC)

                เส�นแนวัฉากั้ค�อเส�นตรงทึ��ล่ากั้ต��งฉากั้กั้�บผ่�วัวั�ตถุ� ณ์ จ�ดทึ��ร �งส�ตกั้กั้ระทึบผ่�วัวั�ตถุ�(ON)

2. มื่�มื่ตกกระทบเท�าก�บมื่�มื่สะท!อน !               มื่�มื่ตกั้กั้ระทึบ ค�อ มื่�มื่ทึ��ร �งส�ตกั้กั้ระทึบทึ�ากั้�บเส�น

แนวัฉากั้(มื่�มื่ i )             มื่�มื่ตกั้สะทึ�อน ค�อ มื่�มื่ทึ��ร �งส�สะทึ�อนทึ�ากั้�บเส�นแนวั

ฉากั้ (มื่�มื่ r )

7 ( 1-75 ) 19

วั�ธ�ทึดล่องให้�ใช่�เมื่�าคล่�กั้ ณ์ ต�าแห้น#งทึ��ต�องกั้ารให้�ร�งส�ตกั้กั้ระทึบผ่�วั

สะทึ�อน จะเห้+นแนวัข้องร�งส�ตกั้กั้ระทึบแล่ะร�งส�สะทึ�อน

 ในกั้รณ์�ทึ��ต�องกั้ารร�งส�ห้ล่าย ๆ ร�งส�

จากั้ร"ปเมื่��อมื่�แสงจากั้วั�ตถุ�ตกั้กั้ระทึบกั้ระจกั้ จะทึ�าให้�แสงสะทึ�อนออกั้จากั้กั้ระจกั้ซ้ �งร�งส�สะทึ�อนจะเป,นไปตามื่กั้ฏกั้ารสะทึ�อน ค�อมื่�มื่ตกั้กั้ระทึบเทึ#ากั้�บมื่�มื่สะทึ�อน แสงแต#ล่ะร�งส�(แต#ล่ะเส�น)จะเป,นไปตามื่ห้ล่�กั้เด�ยวักั้�น ถุ�าเราต#อแนวัข้องร�งส�สะทึ�อนแต#ล่ะแนวั จะพื่บวั#าจะพื่บกั้�นทึ��จ�ดเด�ยวั

แล่ะจ�ดน��นค�อต�าแห้น#งทึ��เกั้�ดภาพื่น��นเองการเข$ยืนภาพื้ท$�เก�ดจึากระจึก

ทึ��ปล่ายแต#ล่ะด�านข้องวั�ตถุ�ล่ากั้ร�งส�ตกั้กั้ระทึบกั้�บกั้ระจกั้ 2 เส�น เมื่��อร�งส�แต#ล่ะเส�นไปตกั้กั้ระทึบกั้ระจกั้จะสะทึ�อนออกั้จากั้กั้ระจกั้โดยมื่�มื่�มื่ตกั้กั้ระทึบเทึ#ากั้�บมื่�มื่สะทึ�อนแนวัข้องร�งส�ทึ��งสองต�ด

กั้�นทึ��จ�ดใด จ�ดน��นค�อต�าแห้น#งทึ��เกั้�ดปล่ายด�านน��นข้องภาพื่เส�นตรงทึ��ล่ากั้ระห้วั#างปล่ายด�านบนแล่ะปล่ายด�านล่#างข้องภาพื่ ค�อข้นาดข้องภ

7 ( 1-75 ) 20

ภาพื้ท$�เก�ดจึากกระจึกเงาราบ 1 บาน     1.ให้!ภาพื้เสมื่อนห้�วัต�)งอยื+�ห้ลุ�งกระจึก

     2. ขนาดภาพื้ = ขนาดวั�ตถุ�     3. ระยืะภาพื้ = ระยืะวั�ตถุ�

     4. ภาพื้ท$�ได!กลุ�บซึ่!ายืเป็(นขวัา

ภาพื้ท$�เก�ดจึากกระจึก 2 บาน ท�ามื่�มื่ก�นถุ!ากระจึกราบ 2 บาน ท�ามื่�มื่ก�น จึ�านวันภาพื้ท$�เก�ดข�)นห้าได!จึาก

               จึ�านวันภาพื้   =           

  *** จึ�ดทศึน�ยืมื่ ป็;ดข�)นเสมื่อ ***

7 ( 1-75 ) 21

ห้ล่�กั้กั้ารเข้�ยนร"ปกั้ารเกั้�ดภาพื่จากั้เล่นส0น"น

7 ( 1-75 ) 22

สมื่บ�ต�ข้องแสง แสงเป,นคล่��นจ งมื่�สมื่บ�ต� 4 ประกั้าร ค�อ1. กั้ารสะทึ�อน 2. กั้ารห้�กั้เห้3. กั้ารเล่��ยวัเบน 4. กั้ารแทึรกั้สอด

7 ( 1-75 ) 23

กระจึกเวั!า ( ใช่!จึ�ด c เป็(นห้ลุ�ก )

7 ( 1-75 ) 24

เลุนส6น+น (ใช่!จึ�ด 2F เป็(นห้ลุ�ก )

7 ( 1-75 ) 25

ห้ลุ�กการจึ�า

• เล่นส0น"นแล่ะกั้ระจกั้เวั�า ให้�ทึ� �งภาพื่จร�ง แล่ะภาพื่เสมื่�อน ภาพื่จร�งมื่�ทึ��งข้นาดเล่+กั้ แล่ะให้ญ่#กั้วั#าวั�ตถุ� ภาพื่เสมื่�อน มื่�แต#ข้นาดให้ญ่#กั้วั#าวั�ตถุ�เสมื่อ

• เล่นส0เวั�าแล่ะกั้ระจกั้น"น ให้�ภาพื่เสมื่�อนห้�วัต��ง ข้นาดเล่+กั้กั้วั#าวั�ตถุ�อย#างเด�ยวัเทึ#าน��น

7 ( 1-75 ) 26

ห้ลุ�กการค�านวัณกระจึกแลุะเลุนส6• 1 = 1 + 1

f s s’

f – ค�อระยะโฟกั้�ส s – ค�อระยะวั�ตถุ� s’ - ค�อระยะภาพื่

I – ข้นาดภาพื่O – ข้นาดวั�ตถุ�

กั้�าล่�งข้ยาย m = I = S’ O S

7 ( 1-75 ) 27

การใช่!เคร�องห้มื่ายืในการค�านวัณ

กั้ระจกั้เวั�าห้ร�อเล่นส0น"น

กั้ระจกั้น"นห้ร�อเล่นส0เวั�า

ควัามื่ยาวัโฟกั้�ส (f)

+ เพื่ราะรวัมื่แสงมื่าต�ดกั้�นจร�ง

- เพื่ราะกั้ระจายแสง จ งไมื่#มื่�แสงมื่าต�ดกั้�น

ระยะวั�ตถุ� (S) + +

ระยะภาพื่ (S’) + ถุ�าเป,นภาพื่จร�ง

- ถุ�าเป,นภาพื่เสมื่�อน

- เพื่ราะให้�ภาพื่เสมื่�อนเทึ#าน��น

7 ( 1-75 ) 28

**ห้มื่ายเห้ต�

-1. ถุ�าเป,นกั้ระจกั้จะมื่�ส"ตร f = R/2 ซ้ �งจะเป,นจร�งเฉพื่าะกั้ระจกั้โค�ง ทึ��มื่�ควัามื่โค�งน�อย แล่ะบานเล่+กั้ ๆ เทึ#าน��น ถุ�าเป,นเล่นส0ห้�ามื่ใช่�ส"ตรน�� ต�องใช่�ส"ตรค�อ

1/f = (n-1)[1/R1 + 1/R2] จ งต�องทึราบทึ��งค#า n ข้องแกั้�วั แล่ะ R ข้องเล่นส0ทึ��งสองข้�างจ งห้า f ได�m = s’- f

f m = f - s f-2 . ถุ�ารวัมื่ส"ตร m = I/O = S’/ S เข้�ากั้�บ 1/f = 1/S+1/S’

จะได�ส"ตร

-3 . กั้ารแทึนค#าในส"ตรต�องค�ดเคร��องห้มื่าย +,- ด�วัย โดยภาพื้จึร�งใช่! m เป็(นบวัก,ภาพื้เสมื่อนใช่! m เป็(นลุบ

7 ( 1-75 ) 29

การเก�ดภาพื้ซึ่!อนท$�เด$ยืวัก�บวั�ตถุ�ห้ลุ�ก 1. จะเกั้�ดภาพื่ทึ��เด�ยวักั้�บวั�ตถุ�ได�แสดงวั#าแสงต�อง

เคล่��อนทึ��ไปตกั้ต��งฉากั้กั้�บกั้ระจกั้ แล่�วัสะทึ�อนกั้ล่�บทึางเด�มื่ ร�งส�ข้องแสงจ งมื่าต�ดกั้�นทึ��

เด�มื่2. ควัรใช่�วั�ตถุ�เป,นจ�ด เพื่��อให้�เข้�ยนทึางเด�นแสงได�ง#าย

7 ( 1-75 ) 30

1. วัางวั�ตถุ�ท$�จึ�ดศึ+นยื6กลุางควัามื่โค!ง ( C ) ของกระจึกเวั!า

แนวัร�งส�จะอย"#ในแนวัร�ศมื่�วังกั้ล่มื่ จ งตกั้ต��งฉากั้กั้�บผ่�วักั้ระจกั้เวั�าแล่�วัสะทึ�อนกั้ล่�บทึางเด�มื่

7 ( 1-75 ) 31

2. วัางวั�ตถุ�ท$�จึ�ดโฟก�สของเลุนส6น+น (F) ท$�วัางห้น!ากระจึกเงาราบ

เมื่��อวัางวั�ตถุ�ไวั�ท$�จึ�ดโฟก�สของเลุนส6น+น จะได�ร�งส�ข้นาดซ้ �งเมื่��อตกั้ต��งฉากั้กั้ระจกั้เงาราบ ร�งส�จะสะท!อน

กลุ�บทางเด�มื่ส�งเกต ไมื่#วั#ากั้ระจกั้กั้�บเล่นส0จะห้#างกั้�นเทึ#าใด จะ

ให้�ผ่ล่เช่#นเด�ยวักั้�น

7 ( 1-75 ) 32

3. วัางวั�ตถุ�ท$�จึ�ดใด ๆ ห้น!าเลุนส6น+นท$�วัางกระจึกน+น

วัางวั�ตถุ�ไวั�ทึ��จ�ดใดกั้+ตามื่ห้น�าเล่นส0น"น จะเกั้�ดกั้ารรวัมื่แสงให้�แคบล่งมื่า ถุ�าจ�ดให้�ร�งส�ทึ��ผ่#านเล่นส0น"นมื่�แนวัตรงกั้�บจ�ด C ข้องกั้ระจกั้น"น ร�งส�น��นจะตกั้ต��งฉากั้ผ่�วักั้ระจกั้น"นทึ�าให้�สะทึ�อนกั้ล่�บทึางเด�มื่

7 ( 1-75 ) 33

ช่#องค"#แล่ะช่#องเด��ยวั

ถุ�าให้�แสงเคล่��อนทึ��มื่าพื่บส��งกั้�ดข้วัางทึ��มื่�ช่#องเปDดเล่+กั้ ๆ 1 ช่#อง จะเร�ยกั้วั#า “ช่#องเด��ยวั” แล่ะถุ�ามื่�ช่#องเปDดเล่+กั้ ๆ 2 ช่#อง จะเร�ยกั้วั#า “ช่#องค"#” ซ้ �งแสงทึ��ผ่#านช่#องเด��ยวัแล่ะช่#องค"#จะสามื่ารถุเล่��ยวัเบนได�ทึ��งค"# แต#จะมื่�ล่�กั้ษณ์ะกั้ารแทึรกั้สอดทึ��แตกั้ต#างกั้�น ซ้ �งจะส�งเกั้ตได�บนฉากั้ทึ��ไปร�บแสงด�านห้ล่�งสล่�ต

7 ( 1-75 ) 34

ช่�องค+�

ช่�องค+� แนวัปฏ�บ�พื่จะล่งต�วัเป,น 1λ , 2 λ , 3λ ,…แนวับ�พื่จะล่งคร �งเร��มื่จากั้ 0.5 λ ,

1.5 λ , 2.5 λ ,…

7 ( 1-75 ) 35

**ห้มื่ายเห้ต�• d ในส"ตรช่#องค"# ค�อ ระยะห้#างระห้วั#างกั้ �งกั้ล่างช่#อง

แถุบสวั#างทึ�กั้แถุบมื่�ควัามื่กั้วั�างเทึ#ากั้�น แล่ะแถุบทึ��อย"#ต�ดกั้�นจะมื่�ควัามื่สวั#างใกั้ล่�เค�ยงกั้�น (ถุ�าช่#องแคบมื่ากั้แล่ะฉากั้อย"#ไกั้ล่ถุ�อวั#าทึ�กั้แถุบสวั#างเทึ#ากั้�น)

7 ( 1-75 ) 36

ช่�องเด$�ยืวั

ช่�องเด$�ยืวั แนวับ�พื่จะล่งต�วัเป,น 1 λ , 2 λ , 3 λ ,…

แนวัปฏ�บ�พื่จะล่งคร �งเร��มื่จากั้ 1.5 λ , 2.5 λ , 3.5 λ ,…

7 ( 1-75 ) 37

**ห้มื่ายเห้ต�• d ในส"ตรช่#องเด��ยวัค�อควัามื่กั้วั�างช่#อง

แถุบสวัางกั้ล่างกั้วั�างเป,น 2 เทึ#าข้องแถุบอ��น แล่ะมื่�ควัามื่สวั#างแตกั้ต#างกั้�นมื่ากั้โดยแถุบสวั#างกั้ล่างสวั#างทึ��ส�ด แถุบอ��นย�งเบนจากั้แนวักั้ล่างย��งสวั#างล่ดล่งเร��อย ๆ

7 ( 1-75 ) 38

ควัามื่ผ่�ดป็กต�ของตา• ห้ลุ�ก1.คนปกั้ต�จะมื่องเห้+นภาพื่ได�ช่�ดเจนเมื่��อแสงมื่ารวัมื่กั้�นตกั้ทึ��

เรต�นาพื่อด�2.คนปกั้ต�เห้+นได�ใกั้ล่�ทึ��ส�ดประมื่าณ์ 25 เซ้นต�เมื่ตร จากั้ตา

เร�ยกั้วั#า “จ�ดใกั้ล่�” แล่ะมื่องเห้+นไกั้ล่ส�ดทึ�� ∞ เร�ยกั้วั#า ”จ�ดไกั้ล่”

7 ( 1-75 ) 39

• สายืตาส�)นT มื่องเห้+นแค#ระยะใกั้ล่� ๆ ระยะไกั้ล่ ๆ จะเห้+นไมื่#ช่�ด (น��นค�อ จ�ดใกั้ล่�เทึ#าเด�มื่ แต#จ�ดไกั้ล่ไมื่#ใช่# ค�อจะอย"#ใกั้ล่�ตาเข้�ามื่า)T สายตาส��น เพื่ราะแสงตกั้ส��นเกั้�นไป ค�อ ตกั้กั้#อนถุ งเรต�นาT แกั้�ไข้โดยใช่�เล่นส0เวั�า ช่#วัยถุ#างแสง ให้�ตกั้ทึ��เรต�นาพื่อด�

7 ( 1-75 ) 40

• สายืตายืาวัTมื่องเห้+นแค#ระยะยาวั ๆ ระยะใกั้ล่� ๆ จะมื่องไมื่#เห้+น (น��น

ค�อ จ�ดไกั้ล่เทึ#าเด�มื่ แต#จ�ดใกั้ล่�ไมื่#ใช่# 25 เซ้นต�เมื่ตร แต#จะไกั้ล่ตาออกั้ไปอ�กั้)

Tสายตายาวั เพื่ราะแสงตายาวัเกั้�นไป ค�อ ตกั้เล่ยเรต�นาTแกั้�ไข้โดย ใช่�เล่นส0น"นช่#วังรวัมื่แสง ให้�ตกั้ทึ��เรต�นาพื่อด�

7 ( 1-75 ) 41

แบบฝึ>กห้�ด 1 ถุ�าน�ากั้ระดาษทึ บแสงมื่าปDดช่#วังคร �งซ้�ายข้องเล่นส0ทึ��ทึ�าให้�เกั้�ดภาพื่ ข้องวั�ตถุ�บนฉากั้ข้�อควัามื่ใดต#อไปน��ถุ"กั้

กั้ ภาพื่ซ้�กั้ซ้�ายข้องวั�ตถุ�จะห้ายไป ข้ ภาพื่ข้องวั�ตถุ�จะห้ายไป ค ภาพื่ซ้�กั้ข้วัาข้องวั�ตถุ�จะห้ายไป ง ภาพื่ข้องวั�ตถุ�จะครบทึ�กั้ส#วัน

2 . คนมื่องปล่าในสระน��าในแนวัทึ�ามื่�มื่ 30 องศา กั้�นแนวัราบ จงพื่�จารณ์าข้�อควัามื่ต#อไปน��วั#าข้�อใดถุ"กั้1. คนเห้+นปล่าต��นกั้วั#าทึ��เป,นจร�ง 2. คนเห้+นปล่าล่ กั้กั้วั#าทึ��เป,นจร�ง3. คนเห้+นปล่าตามื่ต�าแห้น#งทึ��เป,นจร�ง 4. คนเห้+นปล่ากั้ล่�บซ้�าย-ข้วัา

7 ( 1-75 ) 42

เฉลุยื1. Answer : 4

แนวัค�ดในกั้ารน�ากั้ระดาษทึ บแสงมื่าปDดช่#วังคร �งทึ�าย

ข้องเล่นส0 แต#กั้+ย�งเห้ล่�อคร �งข้วัาด�งน��นบร�เวัณ์แสงทึ��มื่ากั้ระทึบเล่นส0เพื่�ยงแค#น�อยล่ง แต#ภาพื่ข้องวั�ตถุ�ย�งครบทึ�กั้ส#วัน

7 ( 1-75 ) 43

Answer

เฉล่ยข้�อ 1 แสงจากั้ปล่าออกั้ส"#อากั้าศ (เข้�าตาคน) จะ

เบนออกั้จากั้เส�นแนวัฉากั้ทึ�าให้� θ2 > θ1เมื่��อแสงเข้�าตา ตาจะมื่องเห้+นเป,นแนวัเส�น

ตรง ทึ�าให้�เห้+นปล่าต��นข้ �นมื่าจากั้ควัามื่เป,นจร�ง

7 ( 1-75 ) 44

ยื�นด$ต!อนร�บยื�นด$ต!อนร�บแบบฝึ>กห้�ดเร�องแสงแบบฝึ>กห้�ดเร�องแสง

จึ�ดท�าโดยืจึ�ดท�าโดยื นางสาวั ช่น�ดดา เปรมื่ส�ข้ด� นางสาวั ช่น�ดดา เปรมื่ส�ข้ด�

ช่� �นมื่�ธยมื่ศ กั้ษาปEทึ��ช่� �นมื่�ธยมื่ศ กั้ษาปEทึ��5/1 5/1 เล่ข้ทึ�� เล่ข้ทึ�� 2727

เสนอเสนอ อาจารย0 พื่�มื่ล่ พื่งศ0เผ่#า อาจารย0 พื่�มื่ล่ พื่งศ0เผ่#า

โรงเร$ยืนพื้ลุ+ตาห้ลุวังวั�ทยืาโรงเร$ยืนพื้ลุ+ตาห้ลุวังวั�ทยืา

7 ( 1-75 ) 45

1 .1 . วั�ตถุ�กั้ล่มื่แบนทึ บแสง วั�ตถุ�กั้ล่มื่แบนทึ บแสง B B มื่�เส�นผ่#านศ"นย0กั้ล่าง มื่�เส�นผ่#านศ"นย0กั้ล่าง 2a 2a วัางอย"#กั้ �งกั้ล่างวัางอย"#กั้ �งกั้ล่างระห้วั#างต�นกั้�าเน�ดแสง ระห้วั#างต�นกั้�าเน�ดแสง A A แล่ะฉากั้ แล่ะฉากั้ C C ปรากั้ฏเงามื่�ดข้อง ปรากั้ฏเงามื่�ดข้อง B B บนฉากั้บนฉากั้โดยไมื่#มื่�เงามื่�วั ถุ�ามื่�ต�นกั้�าเน�ดแสงอ�กั้อ�นห้น �ง โดยไมื่#มื่�เงามื่�วั ถุ�ามื่�ต�นกั้�าเน�ดแสงอ�กั้อ�นห้น �ง F F เห้มื่�อน เห้มื่�อน A A ทึ�กั้ทึ�กั้ประกั้าร มื่าวัางโดยทึ��แนวั ประกั้าร มื่าวัางโดยทึ��แนวั AF AF ข้นานกั้�บฉากั้ ข้นานกั้�บฉากั้ C AF C AF จะมื่�ค#าเทึ#าใด จะมื่�ค#าเทึ#าใด เงาข้อง เงาข้อง B B อ�นเกั้�ดจากั้ อ�นเกั้�ดจากั้ A A จะต#อกั้�บเงาข้อง จะต#อกั้�บเงาข้อง B B อ�นเกั้�ดจากั้ อ�นเกั้�ดจากั้ F F พื่อด�พื่อด�

1. a 2. 2a1. a 2. 2a

3. 3a 4. 4a3. 3a 4. 4a

7 ( 1-75 ) 46

7 ( 1-75 ) 47

3. 3. ในสมื่�ยสงครามื่มื่�ข้�อกั้�าห้นดในกั้ารพื่รางไฟวั#าให้�ทึ�กั้บ�านเร�อนใช่�ในสมื่�ยสงครามื่มื่�ข้�อกั้�าห้นดในกั้ารพื่รางไฟวั#าให้�ทึ�กั้บ�านเร�อนใช่�ควัามื่สวั#างได�ไมื่#เกั้�นควัามื่สวั#างได�ไมื่#เกั้�น 0.4 0.4 ล่�กั้ซ้0 บ�านห้ล่�งห้น �งใช่�ห้ล่อดไฟทึ��มื่�ควัามื่ล่�กั้ซ้0 บ�านห้ล่�งห้น �งใช่�ห้ล่อดไฟทึ��มื่�ควัามื่เข้�มื่แห้#งกั้ารส#องสวั#างเทึ#ากั้�บ เข้�มื่แห้#งกั้ารส#องสวั#างเทึ#ากั้�บ 10.0 10.0 แคนเดล่า จะต�องแข้วันห้ล่อดแคนเดล่า จะต�องแข้วันห้ล่อดไฟดวังน��ไวั�ห้น�าบ�านส"งจากั้พื่��นอย#างน�อยทึ��ส�ดเทึ#าใดจ งจะเป,นไปไฟดวังน��ไวั�ห้น�าบ�านส"งจากั้พื่��นอย#างน�อยทึ��ส�ดเทึ#าใดจ งจะเป,นไปตามื่ข้�อกั้�าห้นดในกั้ารพื่รางไฟตามื่ข้�อกั้�าห้นดในกั้ารพื่รางไฟ

1. 4  เมื่ตร 2. 2  เมื่ตร

3. 5  เมื่ตร 4. 25  เมื่ตร

7 ( 1-75 ) 48

7 ( 1-75 ) 49

5. 5. ห้ล่อดไฟฟ.า ห้ล่อดไฟฟ.า 2 2 ดวัง ดวัง A A แล่ะ แล่ะ B B ต��งอย"#บนรางคนล่ะฟากั้ต��งอย"#บนรางคนล่ะฟากั้กั้�นโดยมื่�กั้�นโดยมื่�แผ่#นกั้ระดาษทึ��มื่�ห้ยดน��ามื่�นวัางค��นระห้วั#างกั้ล่าง เมื่��อเล่��อนแผ่#นกั้ระดาษทึ��มื่�ห้ยดน��ามื่�นวัางค��นระห้วั#างกั้ล่าง เมื่��อเล่��อนห้ล่อด ห้ล่อด A A แล่ะ แล่ะ B B ให้�ห้#างจากั้แผ่#นกั้ระดาษเทึ#ากั้�บ ให้�ห้#างจากั้แผ่#นกั้ระดาษเทึ#ากั้�บ 50 50 แล่ะ แล่ะ 100 100 เซ้นต�เมื่ตร ตามื่ล่�าด�บ พื่บวั#าเราไมื่#สามื่ารถุมื่องห้ยดเซ้นต�เมื่ตร ตามื่ล่�าด�บ พื่บวั#าเราไมื่#สามื่ารถุมื่องห้ยดน��ามื่�นบนแผ่#นกั้ระดาษได�ช่�ดเจน ถุ�าห้ล่อด น��ามื่�นบนแผ่#นกั้ระดาษได�ช่�ดเจน ถุ�าห้ล่อด A A มื่�ค#าควัามื่มื่�ค#าควัามื่เข้�มื่แห้#งกั้ารส#องสวั#างเทึ#ากั้�บ เข้�มื่แห้#งกั้ารส#องสวั#างเทึ#ากั้�บ 100 100 แคนเดล่า อยากั้ทึราบแคนเดล่า อยากั้ทึราบวั#าห้ล่อด วั#าห้ล่อด B B มื่�ค#าควัามื่เข้�มื่แห้#งกั้ารส#องสวั#างเทึ#าไร มื่�ค#าควัามื่เข้�มื่แห้#งกั้ารส#องสวั#างเทึ#าไร

11. . 100  100  แคนเดล่าแคนเดล่า 2. 200  2. 200  แคนเดล่าแคนเดล่า

3. 300  3. 300  แคนเดล่าแคนเดล่า 4. 400  4. 400  แคนเดล่าแคนเดล่า

7 ( 1-75 ) 50

7 ( 1-75 ) 51

7. 7. จากั้ร"ป จากั้ร"ป L1 L1 แล่ะ แล่ะ L2 L2 เป,นห้ล่อดไฟสองดวังวัางเห้ล่��อมื่กั้�นเล่+กั้น�อย โดยทึ��เป,นห้ล่อดไฟสองดวังวัางเห้ล่��อมื่กั้�นเล่+กั้น�อย โดยทึ��แสงจากั้ห้ล่อดทึ��งสองฉายไปย�งวั�ตถุ�ทึ บแสงแล่�วัจะไปเกั้�ดเงามื่�ดบนฉากั้ทึ�� แสงจากั้ห้ล่อดทึ��งสองฉายไปย�งวั�ตถุ�ทึ บแสงแล่�วัจะไปเกั้�ดเงามื่�ดบนฉากั้ทึ�� AB AB แล่ะ แล่ะ BC BC ตามื่ล่�าด�บ ปรากั้ฏวั#าตาเราไมื่#สามื่ารถุแยกั้เงาข้องวั�ตถุ� ตามื่ล่�าด�บ ปรากั้ฏวั#าตาเราไมื่#สามื่ารถุแยกั้เงาข้องวั�ตถุ� AB AB แล่ะ แล่ะ BC BC ถุ�าระยะจากั้ ถุ�าระยะจากั้ L1 L1 แล่ะ แล่ะ L2 L2 ถุ งฉากั้เทึ#ากั้�บ ถุ งฉากั้เทึ#ากั้�บ 1 1 แล่ะ แล่ะ 2 2 เมื่ตร ตามื่ล่�าด�บ เมื่ตร ตามื่ล่�าด�บ ข้�อใดผ่�ด ข้�อใดผ่�ด

1. 1. ควัามื่เข้�มื่แห้#งกั้ารส#องสวั#างข้อง ควัามื่เข้�มื่แห้#งกั้ารส#องสวั#างข้อง L1 L1 เทึ#ากั้�บคร �งห้น �งข้องเทึ#ากั้�บคร �งห้น �งข้อง L2L22. 2. ควัามื่สวั#างข้อง ควัามื่สวั#างข้อง L1L1เทึ#ากั้�บ เทึ#ากั้�บ L2 L2 บนฉากั้บนฉากั้3. 3. ฟล่�กั้ซ้0แห้#งกั้ารส#องสวั#างบนฉากั้ข้อง ฟล่�กั้ซ้0แห้#งกั้ารส#องสวั#างบนฉากั้ข้อง L1L1เทึ#ากั้�บเทึ#ากั้�บ L2L24. 4. ควัามื่ด�าข้องเงาบนฉากั้ ควัามื่ด�าข้องเงาบนฉากั้ AB AB เทึ#ากั้�บ เทึ#ากั้�บ BB

7 ( 1-75 ) 52

7 ( 1-75 ) 53

9. 9. กั้ระจกั้เงาราบสองบานวัางต��งฉากั้กั้�นด�งร"ป ฉายแสงตกั้กั้ระทึบกั้ระจกั้เงาราบสองบานวัางต��งฉากั้กั้�นด�งร"ป ฉายแสงตกั้กั้ระทึบ M1 M1 แล่�วัสะทึ�อนออกั้มื่า ร�งส�สะทึ�อน แล่�วัสะทึ�อนออกั้มื่า ร�งส�สะทึ�อน ((2) 2) เป,นร�งส�สะทึ�อนคร��งส�ดทึ�าย ข้�อใดเป,นร�งส�สะทึ�อนคร��งส�ดทึ�าย ข้�อใดถุ"กั้ต�อง ถุ"กั้ต�อง

11. . ร�งส�สะทึ�อน ร�งส�สะทึ�อน ((2) 2) ไมื่#จ�าเป,นต�องข้นานกั้�บร�งส�ตกั้กั้ระทึบไมื่#จ�าเป,นต�องข้นานกั้�บร�งส�ตกั้กั้ระทึบ (1)(1)

2. 2. ร�งส�สะทึ�อน ร�งส�สะทึ�อน ((2) 2) ต�องทึ�ามื่�มื่มื่ากั้กั้วั#า ต�องทึ�ามื่�มื่มื่ากั้กั้วั#า 0 0 องศากั้�บร�งส�ตกั้กั้ระทึบองศากั้�บร�งส�ตกั้กั้ระทึบ (1)(1)3. 3. ร�งส�สะทึ�อน ร�งส�สะทึ�อน ((2) 2) ต�องต�ดกั้�บร�งส�ตกั้กั้ระทึบ ต�องต�ดกั้�บร�งส�ตกั้กั้ระทึบ ((1) 1) ถุ�า ถุ�า M1M1ต��งฉากั้กั้�บต��งฉากั้กั้�บ M2M24. 4. ร�งส�สะทึ�อน ร�งส�สะทึ�อน ((2) 2) ต�องข้นานกั้�บร�งส�ตกั้กั้ระทึบ ต�องข้นานกั้�บร�งส�ตกั้กั้ระทึบ ((1)1)

7 ( 1-75 ) 54

7 ( 1-75 ) 55

1.

7 ( 1-75 ) 56

7 ( 1-75 ) 57

2.

7 ( 1-75 ) 58

7 ( 1-75 ) 59

3.

7 ( 1-75 ) 60

7 ( 1-75 ) 61

4.

7 ( 1-75 ) 62

7 ( 1-75 ) 63

5.

7 ( 1-75 ) 64

7 ( 1-75 ) 65

6.

7 ( 1-75 ) 66

7 ( 1-75 ) 67

7.

7 ( 1-75 ) 68

7 ( 1-75 ) 69

8.

7 ( 1-75 ) 70

7 ( 1-75 ) 71

9.

7 ( 1-75 ) 72

7 ( 1-75 ) 73

10.

7 ( 1-75 ) 74

7 ( 1-75 ) 75

ขอให้!โช่คด$ขอให้!โช่คด$