Το ζήτημα για το ΘεόΤο ζήτημα για το Θεό

Σελίδες 19 - 26Σελίδες 19 - 26

α) Η α) Η αναζήτησηαναζήτηση του Θεού του ΘεούΟ Αριστοτέλης, ο ιερός Αυγουστίνος, Ο Αριστοτέλης, ο ιερός Αυγουστίνος, ο απόστολος Παύλος και η επιστήμη ο απόστολος Παύλος και η επιστήμη της ψυχολογίας τονίζουν την έμφυτη της ψυχολογίας τονίζουν την έμφυτη τάση του ανθρώπου για την τάση του ανθρώπου για την αναζήτηση του Θεού.αναζήτηση του Θεού.Η έμφυτη τάση του ανθρώπου για Η έμφυτη τάση του ανθρώπου για την αναζήτηση του Θεού οφείλεται την αναζήτηση του Θεού οφείλεται στην ύπαρξη του Θεού, που μόνο στην ύπαρξη του Θεού, που μόνο εκείνος μπορεί να την ικανοποιήσει.εκείνος μπορεί να την ικανοποιήσει.

Μπορεί ο άνθρωπος να γνωρίσει Μπορεί ο άνθρωπος να γνωρίσει το Θεό;το Θεό;

Η πλήρης γνώση του Θεού είναι Η πλήρης γνώση του Θεού είναι αδύνατη.αδύνατη.

Ο άνθρωπος όμως μπορεί να Ο άνθρωπος όμως μπορεί να προσεγγίσει και ν’ αποκτήσει μερική προσεγγίσει και ν’ αποκτήσει μερική γνώση του Θεού:γνώση του Θεού:

- με την υπέρβαση του εγωισμούμε την υπέρβαση του εγωισμού- με την κάθαρση της ψυχής από τα με την κάθαρση της ψυχής από τα

πάθη.πάθη.

- με την προσευχή και τη λατρεία έχει με την προσευχή και τη λατρεία έχει τη δυνατότητα να συναντήσει τη τη δυνατότητα να συναντήσει τη

θεία Αποκάλυψη «εν Χριστώ»θεία Αποκάλυψη «εν Χριστώ»..

- Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει η - Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει η πορεία του ανθρώπου προς το Θεό, η πορεία του ανθρώπου προς το Θεό, η οποία μπορεί να οδηγήσει στη οποία μπορεί να οδηγήσει στη σωτηρία και τη θέωση ( ένωση με το σωτηρία και τη θέωση ( ένωση με το Θεό)Θεό)..

β) Οι αντιλήψεις για το Θεό:β) Οι αντιλήψεις για το Θεό:

Οι άνθρωποι ανάλογα με τη στάση Οι άνθρωποι ανάλογα με τη στάση που κρατούν απέναντι στο Θεό που κρατούν απέναντι στο Θεό χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

- Αυτοί που πιστεύουν σε κάποιο ΘεόΑυτοί που πιστεύουν σε κάποιο Θεό..- Εκείνοι που δεν πιστεύουν ή είναι Εκείνοι που δεν πιστεύουν ή είναι

αδιάφοροιαδιάφοροι..- Αυτοί που είναι αναποφάσιστοι και Αυτοί που είναι αναποφάσιστοι και

αμφιταλαντεύονταιαμφιταλαντεύονται..

Οι αντιλήψεις για το Θεό έχουν ως Οι αντιλήψεις για το Θεό έχουν ως αφετηρία: το φόβο, την άγνοια, την αφετηρία: το φόβο, την άγνοια, την προκατάληψη, τον τυφλό εγωισμό.προκατάληψη, τον τυφλό εγωισμό.

Έτσι:Έτσι:- Ο Θεός είναι μια ανώτερη δύναμη Ο Θεός είναι μια ανώτερη δύναμη

που δεν έχει σχέση με τον κόσμο.που δεν έχει σχέση με τον κόσμο.- Ο φοβερός και δυνατός Θεός που Ο φοβερός και δυνατός Θεός που

φοβούνται οι άνθρωποι.φοβούνται οι άνθρωποι.- Ο τιμωρός Θεός.Ο τιμωρός Θεός.- Ο σύμμαχος και συμπαραστάτης των Ο σύμμαχος και συμπαραστάτης των

ανθρώπων Θεός.ανθρώπων Θεός.

- Ο εξουσιαστής Θεός που Ο εξουσιαστής Θεός που προστατεύει τα απολυταρχικά προστατεύει τα απολυταρχικά καθεστώτα και την υπάρχουσα τάξη.καθεστώτα και την υπάρχουσα τάξη.

- Ο Θεός που αμείβει και προστατεύει Ο Θεός που αμείβει και προστατεύει όσους ανθρώπους του προσφέρουν όσους ανθρώπους του προσφέρουν τάματα.τάματα.

- Ο τελετάρχης Θεός που βρίσκεται Ο τελετάρχης Θεός που βρίσκεται στις σημαντικές στιγμές της ζωής στις σημαντικές στιγμές της ζωής των ανθρώπων (γέννηση, γάμος, των ανθρώπων (γέννηση, γάμος, κηδεία).κηδεία).

- Ο Θεός των πανθεϊστών.Ο Θεός των πανθεϊστών.

γ) Η ύπαρξη του Θεού και οι γ) Η ύπαρξη του Θεού και οι σχετικές ενδείξεις:σχετικές ενδείξεις:

Η επιστήμη μέχρι σήμερα δεν κατόρθωσε Η επιστήμη μέχρι σήμερα δεν κατόρθωσε να αποδείξει την ύπαρξη ή την να αποδείξει την ύπαρξη ή την ανυπαρξία του Θεού.ανυπαρξία του Θεού.

Ο Θεός, ως πνευματική οντότητα, δεν Ο Θεός, ως πνευματική οντότητα, δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο μπορεί να γίνει αντικείμενο παρατήρησης ή μελέτης από την κοινή παρατήρησης ή μελέτης από την κοινή λογική.λογική.

Το ζήτημα του Θεού ανήκει στο χώρο Το ζήτημα του Θεού ανήκει στο χώρο της μεταφυσικής και βιωματικής της μεταφυσικής και βιωματικής εμπειρίαςεμπειρίας..

Ενδείξεις για την ύπαρξη του Θεού:Ενδείξεις για την ύπαρξη του Θεού:

ΚοσμολογικήΚοσμολογική: Ο κόσμος δε : Ο κόσμος δε δημιουργήθηκε τυχαία, αλλά δημιουργήθηκε τυχαία, αλλά προϋποθέτει το Δημιουργό, σύμφωνα προϋποθέτει το Δημιουργό, σύμφωνα με το νόμο της αιτιότητας, όπου με το νόμο της αιτιότητας, όπου κάθε αποτέλεσμα προϋποθέτει την κάθε αποτέλεσμα προϋποθέτει την αιτία.αιτία.

ΤελολογικήΤελολογική: Η τάξη στο Σύμπαν : Η τάξη στο Σύμπαν προϋποθέτει σοφό Δημιουργό (τέλος προϋποθέτει σοφό Δημιουργό (τέλος = σκοπός).= σκοπός).

ΗθικήΗθική: Σύμφωνα με το φιλόσοφο Ιμ. : Σύμφωνα με το φιλόσοφο Ιμ. Καντ (1724 – 1804), ο Θεός είναι η Καντ (1724 – 1804), ο Θεός είναι η πηγή του έμφυτου ηθικού νόμου σε πηγή του έμφυτου ηθικού νόμου σε κάθε άνθρωπο. Η διασάλευση της κάθε άνθρωπο. Η διασάλευση της ηθικής τάξης στον κόσμο αυτό ηθικής τάξης στον κόσμο αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη ενός άλλου προϋποθέτει την ύπαρξη ενός άλλου κόσμου, όπου ο Θεός θα αποδώσει κόσμου, όπου ο Θεός θα αποδώσει δικαιοσύνη.δικαιοσύνη.Ιστορική – θρησκειολογικήΙστορική – θρησκειολογική: Η : Η παγκόσμια ιστορία των θρησκειών παγκόσμια ιστορία των θρησκειών μαρτυρεί ότι όλοι οι λαοί λατρεύουν μαρτυρεί ότι όλοι οι λαοί λατρεύουν κάποιο Θεό.κάποιο Θεό.

ΨυχολογικήΨυχολογική: Η αναζήτηση του Θεού : Η αναζήτηση του Θεού από την ψυχή φανερώνει την ύπαρξη από την ψυχή φανερώνει την ύπαρξη του Θεού.του Θεού.Φιλοσοφική – αξιολογικήΦιλοσοφική – αξιολογική: Οι μεγάλοι : Οι μεγάλοι φιλόσοφοι θεωρούν ότι ο Θεός είναι φιλόσοφοι θεωρούν ότι ο Θεός είναι η πηγή όλων των αξιών.η πηγή όλων των αξιών.

Πέρα όμως από τις ενδείξεις, η Πέρα όμως από τις ενδείξεις, η χριστιανική πίστη στηρίζεται στη χριστιανική πίστη στηρίζεται στη βεβαιότητα ότι ο Θεός υπάρχει μέσα βεβαιότητα ότι ο Θεός υπάρχει μέσα σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη.σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη.

Εργασία:Εργασία:

Μία από τις τέσσερις στη σελίδα 26Μία από τις τέσσερις στη σελίδα 26

Δύο επιχειρήματα:Δύο επιχειρήματα:Το πρώτο επιχείρημαΤο πρώτο επιχείρημα αναφέρεται αναφέρεται στην παγκοσμιότητα της στην παγκοσμιότητα της θρησκευτικής πίστης η οποία θρησκευτικής πίστης η οποία υπάρχει ως ψυχολογική ανάγκη στον υπάρχει ως ψυχολογική ανάγκη στον άνθρωπο.άνθρωπο.Υπάρχουν τα μάτια γιατί υπάρχει το Υπάρχουν τα μάτια γιατί υπάρχει το φως.φως.Το αίσθημα της πείνας προϋποθέτει Το αίσθημα της πείνας προϋποθέτει την ύπαρξη της τροφής.την ύπαρξη της τροφής.

Και η ψυχολογική ανάγκη του Και η ψυχολογική ανάγκη του ανθρώπου να πιστεύει σε κάτι ανθρώπου να πιστεύει σε κάτι ανώτερο (πράγμα που το ανώτερο (πράγμα που το παραδέχονται ακόμα και οι άθεοι) παραδέχονται ακόμα και οι άθεοι) υποδουλώνει την ύπαρξη της υποδουλώνει την ύπαρξη της αντίστοιχης πραγματικότητας που αντίστοιχης πραγματικότητας που ικανοποιεί αυτή την ανάγκη, δηλαδή ικανοποιεί αυτή την ανάγκη, δηλαδή το Θεό.το Θεό.

Τα τελευταία χρόνια οι Τα τελευταία χρόνια οι νευροεπιστήμονες έχουν εντοπίσει το νευροεπιστήμονες έχουν εντοπίσει το επονομαζόμενο «σημείο του Θεού»,επονομαζόμενο «σημείο του Θεού»,

μια περιοχή στον αριστερό μια περιοχή στον αριστερό βρεγματικό λοβό του εγκεφάλου που βρεγματικό λοβό του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη θρησκευτική είναι υπεύθυνη για τη θρησκευτική εμπειρία. εμπειρία. (Περ. «Περισκόπιο της (Περ. «Περισκόπιο της Επιστήμης», τεύχος 227, Νοέμ. Επιστήμης», τεύχος 227, Νοέμ. 2003, σελ.35).2003, σελ.35).

Ο Αμερικανός γενετιστής Ντιν Χάμερ Ο Αμερικανός γενετιστής Ντιν Χάμερ εντόπισε ένα γονίδιο που με κάποιο εντόπισε ένα γονίδιο που με κάποιο τρόπο συμβάλλει αποφασιστικά στην τρόπο συμβάλλει αποφασιστικά στην εκδήλωση της θρησκευτικής πίστης.εκδήλωση της θρησκευτικής πίστης.

Έχουμε πλέον και επιστημονικές Έχουμε πλέον και επιστημονικές αποδείξεις ότι ο άνθρωπος είναι από αποδείξεις ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του θρησκευτικό ον.τη φύση του θρησκευτικό ον.Η θρησκεία είναι διαδεδομένη σε Η θρησκεία είναι διαδεδομένη σε όλους τους ανθρώπινους όλους τους ανθρώπινους πολιτισμούς ακόμα και σε πολιτισμούς ακόμα και σε πρωτόγονες φυλές που ζουν σε πρωτόγονες φυλές που ζουν σε απόλυτη απομόνωση.απόλυτη απομόνωση.Η πνευματικότητα και η πίστη Η πνευματικότητα και η πίστη βρίσκονται μέσα στα γονίδια μας.βρίσκονται μέσα στα γονίδια μας.

(βλ. περ. «(βλ. περ. «Science IllustratedScience Illustrated», τεύχ. », τεύχ. 11, Φεβρ. 2006, σελ. 82)11, Φεβρ. 2006, σελ. 82)

Το δεύτερο επιχείρημαΤο δεύτερο επιχείρημα έχει να έχει να κάνει με την ύπαρξη του κάνει με την ύπαρξη του κόσμου.κόσμου.

Η απλή λογική μας λέει ότι Η απλή λογική μας λέει ότι όπως η ύπαρξη κάθε όπως η ύπαρξη κάθε αντικειμένου προϋποθέτει τον αντικειμένου προϋποθέτει τον κατασκευαστή του κι’ ότι κάθε κατασκευαστή του κι’ ότι κάθε αποτέλεσμα έχει μια αιτία που αποτέλεσμα έχει μια αιτία που το προκαλεί, έτσι και η το προκαλεί, έτσι και η δημιουργία της ύλης δεν δημιουργία της ύλης δεν μπορεί παρά να έχει την αιτία μπορεί παρά να έχει την αιτία της σε κάτι ανώτερο απ’ της σε κάτι ανώτερο απ’ αυτήν, δηλαδή τον Θεό.αυτήν, δηλαδή τον Θεό.

Ακόμα και οι διαφωτιστές του 18Ακόμα και οι διαφωτιστές του 18ουου αιώνα, οι οποίοι διακρίνονταν για αιώνα, οι οποίοι διακρίνονταν για την αντιμεταφυσική τους διάθεση, την αντιμεταφυσική τους διάθεση, πρέσβευαν ότι ο Θεός δημιούργησε πρέσβευαν ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο αφού η αναζήτηση μιας τον κόσμο αφού η αναζήτηση μιας πρώτης αρχής ήταν αίτημα λογικό. πρώτης αρχής ήταν αίτημα λογικό. (βλ. Φ. Κ. Βώρος, «Ιστορία της (βλ. Φ. Κ. Βώρος, «Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας» εκδ. αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας» εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1984, σελ. 82)Γρηγόρη, Αθήνα 1984, σελ. 82)

Κείμενο 3 σελ. 24.Κείμενο 3 σελ. 24.Κείμενο 4. σελ. 25Κείμενο 4. σελ. 25

Βλεπόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο,Βλεπόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο,Κύριε τόσο είσαι κοντά μου.Κύριε τόσο είσαι κοντά μου.Όταν ανοίγω το παράθυρο Όταν ανοίγω το παράθυρο όποια ώρα κι αν είναι, βλεπόμαστε.όποια ώρα κι αν είναι, βλεπόμαστε.Έχω τα μάτια μου κι έχεις κι εσύΈχω τα μάτια μου κι έχεις κι εσύόλου του γύρω μας κόσμου τα μάτια.όλου του γύρω μας κόσμου τα μάτια.Τα λουλούδια μας βλέπουν. Τα λουλούδια μας βλέπουν. Κάθε που αγκαλιάζω έναν άνθρωπο, Κύριε,Κάθε που αγκαλιάζω έναν άνθρωπο, Κύριε,θαρρώ πως κρεμιέμαι από το λαιμό σου.θαρρώ πως κρεμιέμαι από το λαιμό σου. (Νικηφόρος Βρεττάκος)(Νικηφόρος Βρεττάκος)

«Η αθεϊα είναι αρρώστια της ψυχής «Η αθεϊα είναι αρρώστια της ψυχής προτού γίνει πλάνη του λογικού».προτού γίνει πλάνη του λογικού».

(Πλάτων)(Πλάτων)

«Πιστεύω στον ήλιο κι όταν ακόμη «Πιστεύω στον ήλιο κι όταν ακόμη δε λάμπει, πιστεύω στην αγάπη κι δε λάμπει, πιστεύω στην αγάπη κι όταν ακόμη δε με περιβάλλει, όταν ακόμη δε με περιβάλλει, πιστεύω στο Θεό κι όταν ακόμη πιστεύω στο Θεό κι όταν ακόμη νομίζω ότι σιωπά».νομίζω ότι σιωπά».

«Η αρχή του κόσμου είναι απρόσιτη «Η αρχή του κόσμου είναι απρόσιτη στη σκέψη». στη σκέψη». (Σ. Γκρουέφ – Ζ. Καρτιέ (Σ. Γκρουέφ – Ζ. Καρτιέ Γάλοι αστροναύτες).Γάλοι αστροναύτες).

«Θα μπορούσα με τις στατιστικές ν’ «Θα μπορούσα με τις στατιστικές ν’ αποδείξω ότι υπάρχει Θεός. Ας αποδείξω ότι υπάρχει Θεός. Ας πάρουμε μονάχα το ανθρώπινο πάρουμε μονάχα το ανθρώπινο σώμα. Η πιθανότητα ότι όλες οι σώμα. Η πιθανότητα ότι όλες οι ενέργειες του σώματος του ενέργειες του σώματος του ανθρώπου είναι αποτέλεσμα τύχης, ανθρώπου είναι αποτέλεσμα τύχης, είναι στατιστικά κάτι το είναι στατιστικά κάτι το τερατώδες». τερατώδες». (Γ. Γκάλοπ).(Γ. Γκάλοπ).«Ο κόσμος δεν μπορεί να υπάρχει «Ο κόσμος δεν μπορεί να υπάρχει από τον εαυτό του. Έχει ανάγκη από τον εαυτό του. Έχει ανάγκη κάποιου αιτίου, το οποίο χρειάζεται κάποιου αιτίου, το οποίο χρειάζεται άλλο αίτιον». άλλο αίτιον». (Φόχτ, Γερμανός (Φόχτ, Γερμανός Αστρονόμος).Αστρονόμος).

«Οι σχέσεις που παρουσιάζονται στο «Οι σχέσεις που παρουσιάζονται στο πλανητικό σύστημα και οι πλανητικό σύστημα και οι κανονικότητες δεν είναι λογικό να κανονικότητες δεν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι είναι αποτέλεσμα υποθέσουμε ότι είναι αποτέλεσμα τύχης». τύχης». (Ράσελ, Αμερ. Αστρονόμος).(Ράσελ, Αμερ. Αστρονόμος).

Ο άνθρωπος που πιστεύει είναι σαν Ο άνθρωπος που πιστεύει είναι σαν το πουλί που κελαηδά ακόμη και το πουλί που κελαηδά ακόμη και όταν σπάζει το κλαδί κάτω απ’ τα όταν σπάζει το κλαδί κάτω απ’ τα πόδια του, γιατί ξέρει πως έχει πόδια του, γιατί ξέρει πως έχει φτερά.φτερά.

Πάρε ένα ρόδι και πες μου: Τα Πάρε ένα ρόδι και πες μου: Τα σπυριά που είναι μέσα, μπορούν να σπυριά που είναι μέσα, μπορούν να βλέπουν το ρόδι; Ρόδι είναι όλη η βλέπουν το ρόδι; Ρόδι είναι όλη η κτίση, που την κρατά ο Ύψιστος στα κτίση, που την κρατά ο Ύψιστος στα χέρια Του. Εξάλλου προσπάθησε να χέρια Του. Εξάλλου προσπάθησε να ατενίσεις τον ήλιο. Θα σου είναι ατενίσεις τον ήλιο. Θα σου είναι σχεδόν αδύνατο. Πώς μπορείς να σχεδόν αδύνατο. Πώς μπορείς να δεις λοιπόν τη λάμψη του Θεού;δεις λοιπόν τη λάμψη του Θεού;«Οι άπιστοι ζουν σαν να μην «Οι άπιστοι ζουν σαν να μην πρόκειται να πεθάνουν ποτέ. Και πρόκειται να πεθάνουν ποτέ. Και πεθαίνουν σαν να μην πρόκειται να πεθαίνουν σαν να μην πρόκειται να ζήσουν ποτέ...ζήσουν ποτέ...

Ο ι πιστοί ζουν σαν να πρόκειται σε Ο ι πιστοί ζουν σαν να πρόκειται σε κάθε στιγμή να πεθάνουν. Και κάθε στιγμή να πεθάνουν. Και πεθαίνουν σαν να πρόκειται να πεθαίνουν σαν να πρόκειται να ζήσουν αιώνια». ζήσουν αιώνια». (Πασκάλ).(Πασκάλ).

Κάνεις λάθος φίλε μου, όταν λες: Δεν Κάνεις λάθος φίλε μου, όταν λες: Δεν υπάρχει Θεός. Ορθότερο θα ήταν αν υπάρχει Θεός. Ορθότερο θα ήταν αν έλεγες: «Εγώ δεν έχω Θεό». Μη έλεγες: «Εγώ δεν έχω Θεό». Μη μιλάς σαν τον άρρωστο που λέει ότι μιλάς σαν τον άρρωστο που λέει ότι δεν υπάρχει πουθενά υγεία.δεν υπάρχει πουθενά υγεία.