1

มาตรฐานฝมอแรงงานกบ

การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

จตรพงศ พมสอาดกองยทธศาสตรและเครอขายพฒนาฝมอแรงงาน

กรมพฒนาฝมอแรงงานกระทรวงแรงงาน

ประชาคมอาเซยนประชาคมอาเซยน ASEAN COMMUNITYASEAN COMMUNITY

2

กลมประเทศสมาชกอาเซยนไดบรรลขอตกลงการเปดเสรตามกรอบประชาคมอาเซยนตามกฎบตรอาเซยนซงมผลบงคบใชตงแตวนท 15 ธนวาคม

2551 โดยกำาหนดใหมการเปดเสรใน 3 เสาหลก ไดแก

1 ) ประชาคมการเมองความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community: APSC)

2) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC)

3) ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community หรอ(ASCC)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC)

3

เปาหมายหนงของ AEC : มงหวงใหประเทศสมาชกอาเซยนกลายเปนตลาดและฐานการผลตเดยวรวมกน (single market and single production base) ภายในป 255

8มการเคลอนยายอยางเสร 5 ดาน ไดแก 1)สนคา

2) บรการ 3 )การลงทน 4 )เงนทน 5)แรงงานมฝมอ

4

1.การเคลอน

ยายสนคาเสร

9 สาขา1.ทองเทยว 2 .การบน 3 .โลจสตกส 4 .เทคโนโลยสารสนเทศ 5 .สขภาพ

การพฒนากำาลงคน ในสาขาทเกยวของ

กบการเคลอนยายเสร 5 ดาน

4

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนAEC

2.การเคลอนยายบรการเสร

3 สาขา

3.การเคลอนยายการลงทน

เสร

4 .การเคลอนยายเงนลงทน

เสร

5 .การเคลอนยาย

แรงงานฝมอเสร

8 สาขา

11 มตลาดและมตลาดและเปนฐานการเปนฐานการผลตเดยวกนผลตเดยวกน 2.มขดความสามารถสง

3.สรางความเทาเทยมในการพฒนาเศรษฐกจอาเซยน

4.สงเสรมการรวมกลมอาเซยนเขากบประชาคมโลก

1.1.แพทย แพทย 2.2.พยาบาลพยาบาล 3.3.ทนตแพทย ทนตแพทย

4.4.ชางสำารวจ ชางสำารวจ 5.5.บญช บญช 6 .6 .วศวกร วศวกร 7 .7 .สถาปนก สถาปนก 8 .8 . ทองเทยวทพกทองเทยวทพก

1. 1. ยานยนตยานยนต2.2.อเลคทรอนคส อเลคทรอนคส 3.3.ผลตภณฑเกษตรผลตภณฑเกษตร4 .4 .ผลตภณฑยาง ผลตภณฑยาง 5 .5 .สงทอสงทอ//เสอผา เสอผา 6 .6 .ผลตภณฑอาหารผลตภณฑอาหาร//ประมง ประมง 7 .7 .สนคาเทคโนโลยสนคาเทคโนโลย

สารสนเทศ สารสนเทศ 8 .8 .ผลตภณฑไม ผลตภณฑไม 9 . 9 . สนคาสขภาพสนคาสขภาพ

ผลกระทบ

คณะอนกรรมการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาแรงงานและประสานงานการฝกอาชพแหงชาต

5

ผลกระทบดานแรงงาน

จำาแนกตามระดบ

การเคลอนยายเสรแรงงานมฝมอ (8 สาขาอาชพ)

การเปดเสรทางการคา(9+3 สาขาเรงดวน)

ระดบอตสาหกรรม

ดานบวก(+)

ผจางงานมโอกาสเลอกจางแรงงานมฝมอทคณภาพสงจากประเทศอน (ใน 8 สาขา)

สามารถยายฐานการผลตไปยงประเทศทเอออำานวยตอการคาการลงทนมากขน ลดตนทนการผลต และเพมประสทธภาพ

ดานลบ(-)

การสญเสยแรงงานคณภาพสงเนองจากการยายไปทำางานในตางประเทศ

แรงงานขาดแคลนโดยเฉพาะในสาขาการผลตและบรการทเคลอนยายฐานมายงประเทศไทยสงผลตอเรองคาจาง

ระดบแรงงาน

ดานบวก(+)

แรงงานมฝมอมโอกาสเลอกทำางานไดหลากหลาย ไมจำากดเฉพาะในประเทศ

มโอกาสไดรบการจางงานมากขนในกรณทมอตสาหกรรมยายฐานเขามาในประเทศไทยมากขน ไดรบคาตอบแทนสงขน

ดานลบ(-)

แรงงานไทยทปรบตวไมทนและขาดทกษะทจำาเปนตอการแขงขนอาจจะถกทดแทนโดยแรงงานคณภาพสงกวาจากตางประเทศ

ในบางสาขาสนคา/บรการทมความสามารถในการแขงขนตำา ทำาใหเกดการปดตวลงของกจการ สงผลใหความตองการกำาลงคนอาจลดลง แรงงานตองยายงาน/เปลยนอาชพ

1 .วเคราะหและเตรยมพรอมรบผลกระทบของสาขาอาชพทจะไดรบผลกระทบจากการเปดเสรในภมภาคอาเซยนในระยะแรก และการเตรยมตวของประเทศ– สาขาอาชพทไดรบผลกระทบอาจจะมใชสาขาอาชพทจะมการ

เปดใหมการเคลอนยายแรงงานมฝมอเสร 8 สาขา เทานน เนองจากในสาขาอาชพเหลานมกจะมการกำาหนดกฎ ระเบยบ และขอบงคบของภาครฐและองคกรวชาชพทำาใหยงไมเกดการเคลอนยายอยางมนยสำาคญในชวงแรก

– การเปดเสรดานคาการลงทนในสาขาอตสาหกรรมตางๆ จะสงผลกระทบตอแรงงานมากกวา เนองจากเมอมการปรบตวในเรองโครงสรางการคาการลงทนกจะสงผลใหเกดการใชแรงงานทมากขนกวาเดม

สรปประเดนสำาคญการพฒนาฝมอแรงงานเพอเตรยมตวรองรบการเคลอนยายแรงงานเสรใน ASEAN

2. พฒนาทกษะทมความสำาคญและจำาเปนตอการแขงขนของแรงงานไทย–ควรหาวธการพฒนาทกษะทมความจำาเปนในการทำางาน ตรง

กบความตองการของผประกอบการ เชน Work Place Learning ซงตรงกบความตองการและไมเสยเวลา –กำาหนดอตสาหกรรมเปาหมาย/ระดบอาชพทจะทำาการพฒนา

ฝมอแรงงาน/วชาชพและเหนวามความไดเปรยบในการแขงขน และวเคราะหความตองการนน โดยคณะกรรมการทรพยากรมนษยฯ ไดวเคราะหจากนโยบายรฐบาล แผนชาต งานวจย และเลอกอตสาหกรรมเปาหมายทจะพฒนาฝมอแรงงาน

10 อตสาหกรรม

การพฒนาฝมอแรงงานเพอเตรยมตวรองรบการเคลอนยายแรงงานเสร ใน ASEAN (ตอ)

3.เตรยมแนวทางเพอการกำาหนดสาขาอาชพอนทจะมการเปดเสรในอนาคต โดยคำานงถงความสามารถในการแขงขนของแรงงานไทย–ควรเพมเรองการแสวงหาประโยชนจากการเปดเสร เพอ

ใหการเปดเสรชวยพฒนาเศรษฐกจของเรา เชน ดงคนจากสาขาอาชพทขาดแคลนเขามา และสงแรงงานทเกนความตองการออกไป –ควรหาขอมลแนวทางการกำาหนดสาขาอาชพอนทจะมการ

เปดเสรใหชดเจน และควรจะมการกำาหนดตวผทจะกำาหนดนโยบายและเจรจา โดยมตวแทนอยางครบถวนทงภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรวชาชพทเกยวของ

การพฒนาฝมอแรงงานเพอเตรยมตวรองรบการเคลอนยายแรงงานเสร ใน ASEAN (ตอ)

โครงสรางกำาลงแรงงานของประเทศไทย

9

คนไทย659.

0 ลานคน

นอกกำาลงแรงงาน

(ผสงอาย , ผพการ ,ฯลฯ)

1 0 .8 4 ลานคน

ศกษาในชนปสดทาย

225. ลานคน

กำาลงศกษา 11.70 ลาน

คน

วางงาน 036

ลานคนรอฤดการ

038.ลานคน

แรงงานในระบบ 1289

ลานคน

แรงงานนอกระบบ

2538.ลานคน

กำาลงแรงงาน 3901. ลานคน

เดก/เยาวชน ทกำาลงเรยน

1395 ลานคน มงานทำา

382. 7 ลานคน

ภาครฐ 37. ลาน

คนเอกชน

919.ลานคน

กอนวยเรยน

21. ลานคน

ทมา: สนง.สถตแหงชาต และเอกสารการพฒนาทรพยากรมนษยรองรบประชาคมอาเซยน

อาหาร/สนคาเกษตร ทองเทยว/บรการ ผลตภณฑ/บรการสขภาพ โลจสตกส ยานยนต/ชนสวน/โลหะ สงทอ/เครองนงหม กอสราง เฟอรนเจอร ไฟฟา/อเลกทรอนกส/คอมพวเตอร อญมณ/เครองประดบ

อตสาหกรรมทควรเรงยกระดบทกษะฝมอแรงงาน

ประเดนทจะใชดำาเนนการพฒนาทรพยากรมนษยประเทศไทย

สรางสมรรถนะ (Competency)ใหคนไทยแขงขนได

11

12

การศกษาขนพนฐาน

First Step in Lifelong Learning โรงเร

ยน261 เขตพนทการศกษา

การอาชวศกษาสถาบนการศกษา

404 วทยาลย

กรอบแนวคดการพฒนากรอบแนวคดการพฒนากำาลงคนกำาลงคน

การพฒนาเศรษฐกจ/สงคมและการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

องคกรรฐองคกรรฐวสาหกจ

องคกรเอกชนเจาของธรกจ

ตลาดแรงงาน

ภาคบรการ

อนๆ

ภาคการเกษตร

ภาคอตสาหกรรม

Director

Manager

Operator

Career Path & Development

ทำางาน

ระหวาง

ศกษา

รายได

นวตกรรม ฯลฯ)

ความตองการ (กำาลงคน บรการวชาการ

การอดมศกษาสถาบนการศกษา

รฐและเอกชน

โอกาสเขาสอดมศกษาและเงอนเวลาทยดหยน สามารถสะสม โอนยายหนวยกตได

รายไดทำางานระหวาง

ศกษา

ความตองการ (กำาลงคน บรการวชาการ นวตกรรม ฯลฯ)

Lifelong Learning

Gov Student

Research & Innovation

Others (Donation ,..)Funds

Enterprise

แหลงเงน

ตดตามประเมนผล

ตดตามประเมนผล

ตดตามประเมนผลตดตามประเมนผล

ตดตามประเมนผล

ตดตามประเมนผล

การพฒนากำาลงคนโดยคำานงถง การพฒนาตามกลมอตสาหกรรม (Industrial Clusters) การสรางเครอขายผมสวนเกยวของ (Networking) การรบรองคณภาพ (Quality Assurance) การเรยนร ตลอดชวต (Lifelong Learning)

รายไดทำางา

น

Updated 14 ม.ค.56

13

ภาพรวมการจดการศกษาเพอการพฒนาทรพยากรบคคลการพฒนาเศรษฐกจ/สงคมและการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

ความสามารถและความตองการของภาคการผลตและบรการยทธศาสตรชาต / นโยบายรฐบาล

การพฒนาทรพยากรบคคลเพอการพฒนาประเทศ(National Human Resource Development and Management)

ยทธศาสตรการพฒนาทรพยากรบคคลEquality Excellence Employment

ความเสมอภาคทางการศกษาตาม

ศกยภาพของบคคล

ความเปนเลศของการศกษาในแตละ

ระดบ

ความสามารถในการเขาส

ตลาดแรงงาน

นโยบายการพฒนาทรพยากรบคคล

ความตองการของตลาดแรงงาน

ในระบบ

นอกระบบ

ตามอธยาศย

ขนพนฐาน (สายสามญ /สายอาชวศกษาอดมศกษา

1

2

ขนพนฐานวชาชพการสอนทางไกลโฮมสคล3

สอและแหลงเรยนร กระบวนการทางสงคม

ระบบการศกษาระดบการศกษาระดบอดมศกษา

การศกษาขนพนฐาน

ระดบปฐมวย

การอาชวศกษา

ภาคสวนทเกยวของกบการพฒนาทรพยากรบคคล

ภาคป

ระชา

ชนภา

คเอก

ชนภา

ครฐ

ผปกครอง

ผผลต / ผพฒนา ผใช / ผจางงานผสนบสนน/มสวนเกยวของผกำาหนดนโยบาย/ทศทาง ผไดรบการพฒนา

องคกรวชาชพNGOs

องคกรทเกยวของ

รฐบาล

สถานประกอบการ

องคกรภาครฐ

ประชาชนทวไป ชมชนนกเรยน/นกศกษา

เจาหนาทภาครฐ

เจาหนาทเอกชน

สพฐ.สอศ. สกอ.

สกศ. สมศ.สป.ศธ.

อปท.

สำานกงบประมาณก.การคลงก.พฒนาสงคมก.สาธารณสข

ก.แรงงานก.วฒนธรรม

สนง.พระพทธฯก.มหาดไทย

Lifelong Learning

สทศ.สกว....

สถาบนการศกษา

สถาบนการศกษา

13

เรงบรณาการโครงสรางของระบบการพฒนาฝมอแรงงาน/วชาชพใหมทงระบบ ซงประกอบดวย ระบบมาตรฐานฝมอแรงงาน มาตรฐานวชาชพ ระบบการฝกอบรม ระบบการศกษา ระบบคณวฒวชาชพ และระบบอนๆทเกยวของ ใหเปนไปตามโครงสรางภาพรวมดงกลาว– ใชกรอบคณวฒแหงชาต (National

Qualification Framework – NQF) เปนแกนหลกในการเชอมโยงระหวางคณวฒการศกษาและการพฒนาฝมอ ทกษะและสมรรถนะของกำาลงคนททำางานในภาคการผลตและบรการ–พฒนาระบบสนบสนนตางๆทเกยวของ เชน ระบบ

credit bank ระบบรบรอง/เทยบโอนประสบการณ ฯลฯ– สนบสนนการใชระบบการเรยนการสอนทบรณาการ

การเรยนรกบการทำางาน (Work-Integrated Learning – WIL) ใหเกดขนในภาคการศกษา

คณะอนกรรมการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาแรงงานและประสานงานการฝกอาชพแหงชาต 14

การพฒนาและยกระดบมาตรฐานวชาชพ/

มาตรฐานฝมอแรงงานเปาหมาย1 .การบรณาการระบบการพฒนาแรงงานกบระบบการศกษา เพอใหเกดระบบการพฒนาทรพยากรมนษยทตอบสนองความตองการของภาคการผลตและบรการ มประสทธภาพและเกดการพฒนาอยางยงยน2.การจดการ/มาตรฐานฝมอแรงงานในภาพรวมของประเทศ และจดทำามาตรฐานฝมอแรงงานในทกอาชพทสำาคญ3. การปรบปรงมาตรฐานหลกสตรการพฒนาฝมอแรงงานใหสอดคลองกบมาตรฐานฝมอแรงงาน

ผประกอบการภาคเอกชน

ความร/ ความ

สามารถ/ ทกษะ/

ทศนคตTechnical Compete

ncy

มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต (กรมพฒนาฝมอแรงงาน)

ภาคการผลต

ภาคบรการ

ภาคการเกษตร

ผบรหารมออาชพ/ ผเชยวชาญพเศษ

ระดบท 3: สงระดบท 2: กลางระดบท 1: พนฐาน

ระดบท 4: ชำานาญการ

ระดบท 5: เชยวชาญ

แนวทางเพอการบรณาการการพฒนาฝมอแรงงาน/วชาชพตามกรอบยทธศาสตรใหม

คณะอนกรรมการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาแรงงานและประสานงานการฝกอาชพแหงชาต15

กรอบคณวฒแหงชาต(สนง.เลขาธการสภาการศกษา)

Core Competency (ตาม NQF)

ระดบท 3 เชยวชาญ

ระดบท 2: ชำานาญการ

ระดบท 1: พนฐาน

Professional Code:- Conduct- Practice- Ethics

มาตรฐานวชาชพ (สภา/องคกร

วชาชพ)

มาตรฐานของผประกอบการ

มาตรฐานสากล มาตรฐานอาเซยน

Level 3: ???Level 2: ???Level 1: ???

Level N: ???

ระดบ 9ระดบ 8ระดบ 7ระดบ 6ระดบ 5ระดบ 4ระดบ 3ระดบ 2ระดบ 1

International Professional Code

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานกรอบมาตรฐานคณวฒอาชวศกษาแหงชาตกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต

การจดการศกษาในอนาคต(Life Long Learning)1 .การศกษาในระบบ2. การศกษานอกระบบ3. การศกษาตอเนอง4. การศกษาตามอธยาศย

การเทยบโอนประสบการณ

การบรณาการและการเพมบทบาทภาคเอกชนในการดำาเนนงาน

การบรณาการและการเพมบทบาทภาคเอกชน

สนคาและบรการภายใตสถานการณโลก

สถานการณอาเซยนสถานการณประเทศ

แรงงานในภาคสวนตางๆ

สถาบนคณวฒวชาชพ

มาตรฐานฝมอแรงงานเพอ

ใชเปนเกณฑในการพฒนาสมรรถนะ

พฒนาฝมอแรงงานเพอเพม

ผลตแรงงงาน

รองรบ AECเพอพฒนาขดความสามารถ

ในการแขงขนดานกำาลงแรงาน

ของประเทศ

กรอบแนวคด กรอบแนวคด ((Conceptual FrameworkConceptual Framework)) มาตรฐานฝมอแรงงาน + การพฒนาฝมอแรงงาน + AEC

พฒนาฝมอแรงงาน

1.กำาหนดมาตรฐานฝมอแรงงาน

2.ทดสอบมาตรฐานฝมอ

แรงงาน3.รบรองมาตรฐาน

ฝมอแรงงาน4.สงเสรม

มาตรฐานฝมอแรงงานในวงกวาง

1.ฝกยกระดบฝมอแรงงานใหไดตามเกณฑมาตรฐานฝมอแรงงาน

2.สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานภาครฐและเอกชนทงในและนอกสถาน

ประกอบกจการ

1.กำาหนดเปาหมายการพฒนาฝมอ

แรงงานทสอดคลองกบการเปดเสร AEC2.สงเสรมการใช

เกณฑมาตรฐานฝมอแรงงานในการพฒนาฝมอแรงงานองคกรและสถานประกอบ

กจการ Conceptual Framework

กำาหนดวตถประสงค

17

ความเปนมาของมาตรฐานฝมอแรงงาน

ในป พ.ศ.๒๕๑๑ มาตรฐานฝมอแรงงานกำาเนดขนในประเทศไทย ภายใตการดำาเนนงานของกรมแรงงาน กระทรวงมหาดไทย โดยไดรบการสนบสนนดานวชาการจากองคการแรงงานระหวางประเทศ ILO จนถงปจจบนไดมการพฒนาและทบทวนมาตรฐานฝมอแรงงานไปแลวกวา ๔๐ ป

ตอมาไดมการประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๕ โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมใหมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตเปนทยอมรบของภาคการจางงาน

18

ความหมายของมาตรฐานฝมอแรงงาน มาตรฐานฝมอแรงงาน หมายถง ขอกำาหนดทางวชาการทใชเปนเกณฑวดระดบความร ทกษะและเจตคตในการทำางานของผประกอบอาชพในสาขาตาง ๆ ประกอบดวย            (1) ความร (Knowledge) ซงจำาเปนทจะตองนำามาใชในการทำางานไดอยางถกตองตาม หลกวชาการ             (2) ทกษะ (Skills) เปนการสะสมประสบการณจนเกดความชำานาญ มความสามารถเพยงพอทจะทำางานไดอยางมคณภาพตามขอกำาหนด ถกขนตอน และเสรจตามเวลาทกำาหนดไว             (3) เจตคต (Attitude) จะตองมจตสำานกในการทำางานทดประกอบดวย จรยธรรม และจรรยาบรรณของวชาชพ

19

ระดบมาตรฐานฝมอแรงงาน

การจำาแนกฝมอแรงงานออกเปนระดบตางๆ ตามลำาดบความยากงายของงาน โดยแบงออกเปน 3 ระดบ ไดแก

ระดบ 1 หมายถง ผทมฝมอและความรพนฐานในการปฏบตงานทตองมหวหนางานชวย ใหคำาแนะนำาหรอชวยตดสนใจในเรองสำาคญเมอจำาเปน

ระดบ 2 หมายถง หมายถง ผทมฝมอระดบกลาง มความรความสามารถ ทกษะและการใชเครองมออปกรณไดดและประสบการณในการทำางานการสามารถใหคำาแนะนำาผใตบงคบบญชาไดคณภาพงานสง

ระดบ 3 หมายถง ผทมฝมอระดบสง สามารถวเคราะห วนจฉยปญหา การตดสนใจ รขนตอนกระบวนการของงานเปนอยางด สามารถชวยแนะนำางานฝมอผใตบงคบบญชาไดด ใชหนงสอคมอ นำาความรและทกษะมาประยกตใชกบเทคโนโลยใหมได โดยเฉพาะการตดสนใจและเลอกใชวธทเหมาะสม

20

การทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน

เกณฑการพจารณาประเมนผลการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต จะคำานงถงปจจย ตางๆ ดงน

๑ ) ความรพนฐานในการปฏบตงาน๒ ) ความปลอดภยในการทำางาน๓ ) วธการปฏบตงานทถกตอง๔ ) การใชและบำารงรกษาเครองมอ๕ ) การเลอกและใชวสดไดถกตองอยาง

ประหยด๖ ) การใชเวลาในการปฏบตงานตาม

กำาหนด๗ ) ผลงานสำาเรจไดคณภาพเปนท

ยอมรบ

21

ลกษณะการทดสอบ

การทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตเปนการทดสอบทงภาคความรและภาคทกษะโดยมเกณฑ ดงตอไปน

(1) ภาคความร เปนขอสอบแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก จำานวนขอสอบประมาณ 50-100 ขอ คะแนนคดเปน ประมาณรอยละ 20 ของคะแนนทงหมด ขนอยกบสาขาอาชพทกำาหนด ประกอบดวยความรเรองความปลอดภยในการทำางานวธการใชและบำารงรกษาเครองมอ อปกรณ และวสด ความรในงานของสาขาอาชพนน    (2) ภาคทกษะ(ปฏบต ) ใหปฏบตตามแบบทดสอบทกำาหนดให คะแนนคดเปนประมาณ รอยละ 80 ของคะแนน ทงหมดขนอยกบสาขาอาชพทกำาหนดประกอบดวย วธการใชและบำารงรกษาเครองมออยางปลอดภย การใชวสดไดอยางถกตอง ความสามารถในการปฏบตงานไดถกตองตามคำาสง และเสรจภายในเวลาทกำาหนด

22

คณสมบตผเขารบการทดสอบ

๑) อายไมตำากวา ๑๘ ปบรบรณนบถงวนสมครเขารบการทดสอบ ๒) มประสบการณการทำางานหรอประกอบอาชพเกยวกบสาขาทจะทดสอบ ๓) ผานการฝกฝมอแรงงานหรอฝกอาชพ และมประสบการณจากการฝก หรอปฏบตงานในกจการในสาขาทเกยวของ ๔) เปนผทจบการศกษาไมตำากวาระดบประกาศนยบตรวชาชพในสาขาท เกยวของ ๕) กรณตองการทดสอบในระดบทสงขน จะตองมประสบการณการทำางาน หรอประกอบอาชพ หรอไดคะแนนรวมในสาขาอาชพและระดบทเคย ทดสอบผานมาแลว ตามทคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอ แรงงานประกาศกำาหนด

23

กระบวนการ ทดสอบ

รบสมครแนะแนวการทดสอบ เตรยมการทดสอบ ทำาการทดสอบ

ตรวจ / ประเมนผล

ประกาศผลการทดสอบ

ผลการทดสอบ

ออกหนงสอรบรองผลการทดสอบ

รายงานผลเขาระบบฐานขอมล

ไมผาน

ผาน

ฝกฝมอเพมเตม

๑ ) หนวยงานภายใตสงกดกรมพฒนาฝมอแรงงาน สามารถเรยกเกบคาทดสอบในอตรา ดงนระดบ ๑ ๑๐๐ บาทระดบ ๒ ๑๕๐ บาทระดบ ๓ ๒๐๐ บาท

๒ ) หนวยงานภาครฐและเอกชนอนทไดรบอนญาตเปนศนยทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานจากกรมพฒนาฝมอแรงงาน เรยกเกบคาทดสอบฝมอ ในอตรา ๕๐๐ ถง ๒,๐๐๐ บาท

24

ประโยชนของมาตรฐานฝมอแรงงาน

1. ดานสถานประกอบกจการและนายจาง

11. ใชคดเลอกบคลากรทมความรความสามารถ ทกษะฝมอ และทศนคตทดตอการทำางาน เขาปฏบตงานในองคกร

12ใชประกอบการวางแผนการพฒนา/เลอนตำาแหนงงานและขนเงนเดอนของพนกงาน ชวยลดปญหาความขดแยงในองคกร

13 ชวยลดอตราความเสยหายอนเนองมาจากอบตเหต และการทำางานทไมมประสทธภาพ

14 เพมคณภาพใหผลผลตสนคาและบรการเพอสรางความเชอมนใหกบผบรโภค

25

ประโยชนของมาตรฐานฝมอแรงงาน

2. ดานผใชแรงงาน 21. ทราบระดบทกษะฝมอและขอ

บกพรองของตนเอง 22. เปนแนวทางการวางแผนการ

พฒนาฝมอแรงงานของตนตามความสามารถของตำาแหนงงานทจะเลอนระดบขน

23 เพมโอกาสในการจางงานสำาหรบบคคลทวไปทไมมวฒการศกษา

24 เพมโอกาสในการมงานทำาทงในประเทศ และตางประเทศ

25 เพมโอกาสในการรบคาจางคาตอบแทนทเปนธรรม

26

ประโยชนของมาตรฐานฝมอแรงงาน

3. ดานประชาชนผบรโภค 31 เพมโอกาสและทางเลอกในการบรโภคสนคาหรอบรการทมคณภาพไดมาตรฐาน 32 ไดรบบรการทไดมาตรฐาน มคณภาพ มความปลอดภยตรวจสอบได จากแรงงาน ผมทกษะฝมอ 4 . ภาครฐ 41. ใชประกอบการวางแผนพฒนากำาลงคนใหมมาตรฐานฝมอแรงงานในการ ประกอบอาชพ 42. ใชเปนกรอบเพอพจารณาจดทำาหลกสตรอบรม หลกสตรการเรยนในระดบชาต ใหตรงกบความตองการของตลาดแรงงาน 43. ใชเปนเครองมอเพอปกปองผลประโยชนของผบรโภค 44. ชวยพฒนาเศรษฐกจและสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหสามารถแขงขนใน ตลาดการคาภายในประเทศและตางประเทศ

สรปสถานการณดานมาตรฐานฝมอแรงงาน1 .มาตรฐานฝมอแรงงานทมอยยงไมคลอบคลมความตองการของภาคการผลต

และบรการไดในวงกวาง (รวมถงระบบการจายคาตอบแทนตามมาตรฐานแรงงาน)

2.มาตรฐานฝมอแรงงานทมอยหลายประเภทมความแตกตางกบมาตรฐานทกำาหนดโดยภาคสวนอน เชน ภาคการผลตและบรการ สมาคมวชาชพ มาตรฐานระดบสากล ทงในเรองระดบชน และรายละเอยดในแตละระดบ ทำาใหเปนอปสรรคตอการเปรยบเทยบระดบฝมอ

3.การเกดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทำาใหตองมการยกระดบมาตรฐานฝมอแรงงานและสมรรถนะของแรงงานอยางเรงดวน

1 .การเปดเสรการเคลอนยายของแรงงานมฝมอ (Free Flow of Skilled Labor ) ใน 8 สาขาอาชพทำาใหตองมการพฒนาสมรรถนะบางประการ เชน ภาษา การสอสาร การใชเทคโนโลยสารสนเทศ การทำางานเปนทม เปนตน

2 .การเปดเสรดานการคาในสาขาเรงดวน 9 สาขา (+5สาขาการบรการ )ทำาใหตองยกระดบการจดการมาตรฐานฝมอแรงงานในอตสาหกรรมทเกยวของ เพอใหสนคาและการบรการของไทยยงสามารถแขงขนได

28

แรงงานในระบบ

แรงงานนอกระบบ

แรงงานใหม ความหมายของแรงงาน

หมายถง ผมงานทำาทไดรบความคมครองและหลกประกนทางสงคมจากการทำางาน ไดแก

1 . ขาราชการ ลกจางประจำาของขาราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค และราชการสวนทองถน

2. ลกจางรฐวสาหกจ

3. ครใหญหรอครโรงเรยนเอกชนตามกฎหมาย

4) ลกจางของรฐบาล

5) ลกจางทไดรบความคมครองตามกฎหมาย

หมายถง แรงงานทไมไดอยในความ

คมครองของกฎหมายแรงงาน

ทงมวล เชน ทำางานโดยไมมสญญาการจาง

งานทเปนทางการ ไมมนายจาง เปนผ

ประกอบอาชพอสระ แรงงานภาค

เกษตร

หมายถงผทอยใน

วยศกษาซงกำาลงจะจบการศกษาและเตรยมเขาสตลาดแรงงาน

29

ความหมายของการพฒนาฝมอแรงงาน

คำาวา ""ฝมอฝมอ " " ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ . 2525  ไดใหความหมายไววาเปนความเชยวชาญในการใชมอ การชางทำาดวยมอ 

คำาวา คำาวา ""แรงงานแรงงาน " " ไดใหความหมายไววาเปนความสามารถในการทำางานเพอประโยชนในทางเศรษฐกจ กจการทคนงานทำาในการผลตเศรษฐทรพย

คำาวา "ฝมอแรงงาน " หมายถง ความเชยวชาญในการลงมอ ลงแรงทำางานเพอประโยชนในทางเศรษฐกจ

ความหมายของการพฒนาฝมอแรงงานใน พ.ร.บ.สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๕ หมายความวา กระบวนการททำาใหผรบการฝกและประชากร หมายความวา กระบวนการททำาใหผรบการฝกและประชากร วยทำางานมฝมอ ความรความสามารถ จรรยาบรรณแหงวยทำางานมฝมอ ความรความสามารถ จรรยาบรรณแหงวชาชพ และทศนคตทดเกยวกบการทำางาน วชาชพ และทศนคตทดเกยวกบการทำางาน อนไดแก การฝกอบรมฝมอแรงงาน การกำาหนดมาตรฐานฝมอแรงงาน และการอนทเกยวของ

30

ความสำาคญของการพฒนาฝมอแรงงาน

““แรงงานไมใชแคปจจยการผลต แตแรงงาน คอ แรงงานไมใชแคปจจยการผลต แตแรงงาน คอ ทรพยากรมนษย”ทรพยากรมนษย”

การพฒนาฝมอแรงงานใหมทกษะมคณภาพไดมาตรฐานฝมอแรงงานจะสง ผลใหเกดผลผลตทมคณภาพสงเปนทตองการของผบรโภค นายจางและผประกอบกจการไดรบสนคาและบรการทดมโอกาสเพมกำาไรจากการคาขายมากขน ลกจางหรอผใชแรงงานจะไดรบคาแรงสงมคณภาพชวตทดมโอกาสในการทำางานและเขาถงสวสดการมากขน สงผลใหองคกรหรอหนวยงานเกดการพฒนาและกาวส

การเปนองคกรทมประสทธภาพสง

ผลจากการพฒนาฝมอแรงงานหรอผลตภาพผลจากการพฒนาฝมอแรงงานหรอผลตภาพแรงงานทเพมขนอยางตอเนองจะเสรมสรางความแรงงานทเพมขนอยางตอเนองจะเสรมสรางความเขมแขงใหเศรษฐกจและสงคมของประเทศและเพมเขมแขงใหเศรษฐกจและสงคมของประเทศและเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในระยะขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในระยะยาวยาว

31

(1)การฝกอบรมฝมอแรงงาน

2

มาตรฐานฝมอแรงงาน

(3)

ดานการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน

ภารกจการพฒนาฝมอแรงงาน 11. การ

ฝกเตรยม เขาทำางาน 1 . 2 การฝก ยกระดบฝมอ 1 . 3 การฝกอาชพ เสรม

2 . 1 การกำาหนดมาตรฐาน ฝมอแรงงานแหงชาต 2 . 2 การทดสอบ มาตรฐานฝมอแรงงาน2 . 3 การทดสอบฝมอ คนหางานเพอไป ทำางานตางประเทศ 2 . 4 การแขงขนฝมอ แรงงาน

3 . 1 การพฒนาสงเสรมบคลากร3 . 2 การประสานนโยบายดาน การพฒนาแรงงานระดบชาต และระดบจงหวด 3 . 3 การประสานความรวมมอ กบหนวยงานภาครฐและ ภาคเอกชน 3 . 4 การสงเสรมการพฒนา ฝมอแรงงานของภาคเอกชน

35. การสงเสรมการพฒนาฝมอ แรงงานเพอเปนผประกอบ อาชพอสระ

32

เปาหมายการพฒนาฝมอแรงงานเปาหมายการพฒนาฝมอแรงงาน ผทอยในวยศกษา ผทอยในวยทำางาน

ตงแตเดก --------> สำาเรจการศกษา

กำาลงแรงงาน ( Labour Force)

สถานศกษา/โรงเรยน/มหาวทยาลย

การเรยนในระบบการศกษา /พนฐาน/อาชวศกษา/อดมศกษา

สถานฝก/Training Center/สถาบนพฒนาฝมอแรงงาน

การศกษานอกระบบ ตามอธยาศย

วฒบตร/ประกาศนยบตร/ใบรบรองในระบบการศกษา

มาตรฐานฝมอแรงงาน/มาตรฐานวชาชพ/มาตรฐานสมรรถนะ

แรงงานใหมผสำาเรจการศกษา นกศกษาทกำาลงจะออกจากระบบ

การศกษา

แรงงานใน/นอกระบบ(ทไดรบสทธประโยชนหลกประกน

สงคม)

ลำาดบท

สาขา จำานวน (ระดบ

)

สามารถทดสอบได

1. พนกงานบรการอาหารและเครองดม (Waiter)

3 ทดสอบระดบ 1ไดระดบเดยว

2 . พนกงานทำาความสะอาดหองพก (Room Attendants)

2 ทดสอบระดบ 1ไดระดบเดยว

3. พนกงานผสมเครองดม (Bartender)

3 ทดสอบระดบ 1 และ 2 ได

4 . พนกงานตอนรบสวนหนา (Front Desk Clerk/Receptionist)

2 ทดสอบไดทง 2ระดบ

5 . ผประกอบขนมอบ (Baker – cookie cake and pastry)

2 ทดสอบไดทง 2ระดบ

6 . ผประกอบขนมปง (Baker) 2 ทดสอบไดทง 2ระดบ

มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตสาขาอาชพภาคบรการ (สำาหรบรองรบวชาชพการทองเทยว

อาเซยน)

หมายเหต ปงบประมาณ 2556 จะดำาเนนการจดทำามาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตในสวนทเหลอ เพอใหสอดคลองกบ 32 สมารรถนะรวมสำาหรบวชาชพการทองเทยวอาเซยน

34

สรป

การพฒนาฝมอแรงงานจงจำาเปนอยางยงทจะตองพฒนาฝมอแรงงานใหไดตามเกณฑมาตรฐานฝมอแรงงานเพอเตรยมความพรอมในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยการฝกยกระดบฝมอแรงงานไรฝมอและแรงงานกงฝมอใหเปนแรงงานฝมอทมทกษะสงโดยมงเนนการพฒนาในสาขาทจะเปดเสรและมการเคลอนยายสนคา บรการ และแรงงานฝมอตามกรอบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ในขณะเดยวกนกจำาเปนจะตองพฒนาฝมอแรงงานใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงานภายในประเทศทงดานปรมาณและคณภาพ มงพฒนาคนใหมความรจรงคดไดทำาเปน มทกษะฝมอทด และมสมรรถนะเปนทยอมรบของนายจางและผประกอบกจการ (demand side ) เพมความนาจางใหแรงงานไทย (marketability ) ดวยการเพมทกษะดานภาษาตางประเทศและความรดานสารสนเทศ (IT ) เปนตน

35

ขอเสนอแนะ

มาตรฐานฝมอแรงงานสามารถนำามาปรบใชในการพฒนาสมรรถนะและทกษะฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการและองคกรได โดยนกพฒนาทรพยากรมนษยสามารถนำาเกณฑมาตรฐานฝมอแรงงาน

1. สงเสรมใหบคลากร ผใชแรงงาน เขารบการฝกหลกสตรยกระดบฝมอแรงงานกบหนวยงานภาครฐ หนวยงานภาคเอกชนไดรบการรบรองใหดำาเนนการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานได

2 .การสงเสรมใหผใชแรงงาน พนกงานหรอบคลากรในองคกรเขารบการทดสอบฝมอแรงงานเพอใหทราบถงระดบฝมอแรงงานของพนกงาน เพอนำาไปสการพฒนาทกษะฝมอในระดบทสงขนกวาเดม3.การนำาเกณฑมาตรฐานฝมอแรงงานใชเปนเครองมอใน

การพจารณาเงนเดอนคาจาง คาตอบแทน และสวสดการทเหมาะสมกบทกษะฝมอ เพอสรางแรงจงใจใหผใชแรงงานและพนกงานในองคกรยกระดบฝมอแรงงานของตนเองเพอใหไดรบคาแรงทสงขน

36

ขอเสนอแนะ

4.พฒนาบคลากร จากแนวทางทง 3 แนวทางดงกลาวนกพฒนาทรพยากรมนษยหรอบคคลากรสามารถนำามาตรฐานฝมอแรงงานมาจดทำาสมรรถนะของผปฏบตงานโดยแบงเปนสมรรถนะสำาหรบผปฏบตงานระดบลาง กลาง และสง และสมรรถนะของผบรหารไดโดยรวมกนวเคราะหพฤตกรรมทสอดคลองกบขอบเขตงาน (job ) เพอจดทำาเปนมาตรฐานสมรรถนะและจดทำาหลกสตรการฝกอบรมและพฒนาบคลากรในองคกรตอไป

5 .ภาครฐควรใหขอแนะนำาและประชาสมพนธใหหนวยงานและสถานประกอบการภาคเอกชนทเกยวของกบภาคการผลตและบรการและสาขาอาชพทเปดใหมการเคลอนยายเสรตาม AEC เรงปรบกระบวนการผลตและยกระดบฝมอแรงงานของตนเองโดยเรงดวนกอนป พ.ศ 2558. เพอรองรบผลกระทบและการแขงขนทรนแรงมากขนจากการเขาส AEC และเพมโอกาสในการประกอบธรกจของตนเองตอไป

37

ขอเสนอแนะ

6 .ภาครฐและเอกชนควรรวมมอกบหนวยงาน หางราน สถานประกอบการภาคเอกชนทเกยวของกบภาคการผลตและบรการและสาขาอาชพทเปดใหมการเคลอนยายเสรตาม AEC ใชมาตรฐานฝมอแรงงานเปนเกณฑในการรบคนตางชาต / อาเซยน เขาทำางานภายในประเทศ เพอใหเกดการ Outbound – Inbound ของแรงงานฝมอเทานน

ซงจะเปนการคดกรองและจำากดโอกาสของแรงงานไรฝมอจากตางชาตไหลเขามาทำางาน เพอปกปองผลประโยชนของแรงงานไทยและตลาดแรงงานภายในประเทศ โดยมงเนนใหแรงงานตางชาตทมฝมอด (ทผานมาตรฐานสมรรถนะอาเซยนและมาตรฐานฝมอแรงงานไทย ) ไดเขามาทำางานเพอเพมผลตภาพใหแกผประกอบการของไทย ภาคอตสาหกรรม ภาคการผลตบรการของไทย และสงเสรมขดความสามารถของประเทศไดตอไป

38

กราบขอบพระคณ

จตรพงศ พมสอาด