1

2

3

نگاهي اجمالي به

تعاريف فساد و تعريف گزيده •اداري مف��اهيم اساس�ي در مب��ارزه ب�ا فس��اد • تفاوت تخلفات اداري و فساد اداري • مصاديق حقوقي فساد • انواع فساد•

4

كانونها و عوامل فساد اداري•

پيامدهاي فساد اداري•

رابطه عوامل مؤثر بر فساد•

تج�ارب جه�اني در خص�وص پيش�گيري و مب�ارزه ب�ا •فساد اداري

وضعيت راهبردي نظام اداري از نظر فساد•

عوام���ل ايج���اد كنن���ده فس���اد اداري و ب���رخي •راهكارهاي آن

5

لايحه پيشگيري از فساد و ارتقاي سلامت نظام مطالعات و اقدامات صورت گرفته براي تدوين اداري

6

(Corruption)فساد

( مي آي�د ك�ه ب�ه معن�اي RUMPEREفس�اد از كلم�ه التين )

شكس�تن اس�ت. بن�ابراين در فس�اد ) چ�يزي مي ش�كند( ي�ا

) نقض مي شود( . اين چيز ممكن است :

) ي�ك ش�يوه رفت�ار اخالقي( ي�ا) ي�ك ق�انون ( ي�ا ) مق�ررات

اداري( باشد.

تعاريف

7

افالطون : در انجام وظيفه،

ه وب و نال خراي اعمه بن

راي ه بد، نال براي اعمب

راي ه باري و نام كانج

ري ام امودداري از انجخ

ركس رفت. هه گد تحفنباي

ه ه تحفام وظيفراي انجب

دام ه اعدمحكوم بيرد بايبگ

شود

8

منتس�كيو:در حك�ومت مش�روطه ش�رافت ب�ه

ق�دري م�ؤثر اس�ت ك�ه از ه�ر پيشكش�ي به�تر

اس��ت ام��ا در حك��ومت اس��تبدادي ك��ه ن��ه

ش��رافت هس��ت و ن��ه تق��وي، نمي ت��وان ب��ه

انج��ام ك��اري تص��ميم گ��رفت مگ��ر ب��ه امي��د

منفعت.

9

بانك جهاني و سازمان شفافيت بين الملل:Transparency

International

organization (TI) فساد اداري عبارتست از

استفاده از قدرت عمومي

براي كسب منافع خصوصي

10

مفهوم كلي فساد در نظام ادارييف يده تعر گز

11

اقدامات مأموران دولتي كه با هدف انتفاع و بهره برداري براي خود و يا اشخاص ديگر و يا در قبال دريافت مال براي خود و يا اشخاص ديگر

صورت مي گيرد از طريق

ضوابط ، مقررات،- نقض ، تغيير و تفسير قوانيناداري

-خودداري ، كند كاري و يا كوتاهي در انجام وظايف قانوني در قبال ارباب رجوع

-تسهيل و يا تسريع غيرعادي در انجام كار براي اشخاص معين درمقايسه با ديگران

-دادن اطالعات و ارايه اسناد طبقه بندي شده به اشخاص حقيقي يا حقوقي كه قانوناQ حق دريافت

آنها را ندارند.

12

مفاهيم اساسي در مبارزه با فساد اداري

13

(Accountability) پاسخگويي

مراد ازپاسخگويي مسئوليت پذيري و ها گزارش دهي دستگاه

پيرامون عملكرد و وظايفي كه مورد غفلت

.واقع شده مي باشد

پاسخگويي در برگيرنده •گزارش دهي عملكرد

است.پاسخگويي يعني •

شهروند مداري

14

(Transparency )شفافيت افزايش ،منظور از شفافيتآگاهي مردم از تصميمات و ساز و كارهاي داخلي دولت

است. بدين معني كه افراد از ها واقدامات دولت سياست

آگاهي و در هنگام بروز مشكالت يا داشتن شكايات از

اينكه به كجا مراجعه كنند اطالع كافي داشته باشند.

براي ايجاد رابطه مطلوب بين دولت و مردم و تحقق هدف فوق رعايت اصول )حق آگاه شدن ( و ) آزادي اطالعات(

.ضروري است

15

(Integrity )سالمت و يكپارچگيت ازتفاده از عبارتساس

قدرت عمومي براي منفعت ور ر، محومي. اين عنصعماد ا فسارزه بته مببرجسالمت، وم ست. مفهاسيوه هاي ده شنهاد كننپيشر ت و بال اسمثبت و فعل از ع قباي آن در واقمبن

ال طرحه دنبه بايي اينكهبراي مبارزه با فساد باشيم، بهتر است در مسير سالمت ركت ه حام اداري جامعنظ

هاي ها و بخش كنيم و گروهيري و راي پيش گف بمختلمبارزه با شكل گيري فساد را

.گرد آوريم

16

تفاوت تخلفات اداري و فساد اداري :تخلفات اداري عبارتست از

اين كه كاركنان يك سازمان در رده هاي مختلف شغلي و

مسئوليتي ، قوانين و مقررات، آيين نامه ها ، گردش كارها، هنجارها و قواعدكاري را به صورت كلي يا جزيي، عمدي يا غيرعمدي مراعات

ننمايند، به طوري كه بر اثر آن، فرايند توليد كاالها و يا ارايه

خدمات سازمان و نيز اعتبار و حيثيت اجتماعي آن خدشه دار

.شود

17

يف فساد اداري فساد اداري حالتي در نظام تعراداري است كه در اثر تخلفات

مكرر ومستمر كاركنان و نهادينه شدن تخلف به وجود

مي آيد و آن را از كارايي مطلوب و اثربخشي مورد

انتظار باز مي دارد. در واقع تخلفات اداري با

تكرار، استمرار و نهادينه شدن، و تأثيرات قابل توجه

در نظام اداري به فساد اداري منجر مي شود.

18

مصاديق حقوقي فساد

19

ارتشاء- - اختالس

- تباني در انجام معامالت - اخذ پورسانت و هدايا

- پرداخت و دريافت ناموجه در داوري و مشاوره

- اعطاي تسهيالت افزون بر ضوابط و مقررات

- اعطاي امتيازات و امكانات برخالف عرف و ضوابط

20

ثروت نامشروع

حاكميت رابطهعدم شايستگي

آشنايي با مديران

قوانين زيادتناقض در قوانينابهام در قوانيننياز اقتصادي

بي كفايتي حرفه ايارتباط با كارمندان

روابط با مديران ارشد

قدرت وجايگاه اداري اعمال نفوذ

بي عدالتي

معاملخستگه

ي وسردرگمي

فرارازقانون

رشوه

رشوه

نخبگان اداري

ساختار اداري

قوانين

كارمندانارباب رجوع

نظام اداريفساد

پيچيدگي هاي زياد

عوامل و كانون هاي فساد اداري

21

:هيدن هيمر

)مذموم)فساد اداري سياه -

(رايج) - فساد اداري خاكستري

)خمنسو( -فساد اداري سفيد

:هيدن هيمر

)مذموم)فساد اداري سياه -

(رايج) - فساد اداري خاكستري

)خمنسو( -فساد اداري سفيد

انواع فساد اداري

22

پيامدهاي فساد اداري

الف( پيامدهاي فردي فساد اداري-خدش�ه دار ش�دن ام�نيت ش�غلي، اعتب�ار و حي�ثيت ف�رد و

انگيزه كاري در كاركنان- تق�دم ي�افتن من�افع ف�ردي ب�ر من�افع س�ازماني و ع�دم

هدايت مناسب استعدادهاي فرديه��اي روحي و - ب��روز اختالف��ات خ��انوادگي و ناهنجاري

رواني و ايج�ادجو بي اعتم�ادي در م�ردم و اف�زايش هزين�ه زندگي

23

ب( پيامدهاي سازماني فساد اداري

- رش���د انحص���ار گ���رايي دول���تي، ه���در رفتن 1س�رمايه گذاري انج�ام ش�ده روي من�ابع انس�اني و

آسيب رساني به فرايند توسعه منابع انساني هاي ارتكاب فساد، پايدار - افزايش فرصت2

سازي گسترش فساد از راه مقررات دست و پاگير.

- تضعيف نظام ارزيابي، عدم رعايت 3شايسته ساالري و قانونمند نبودن استخدام ها در محيط هاي دولتي و اثرگذاري بر كارايي سازمان

ها و بخش خصوصي

24

ج( پيامدهاي اقتصادي –

اجتماعي فساد اداري

- از بين رفتن شرايط رقابتي در اقتصاد1

- افت كيفيت خدمات عمومي و زيربناها2

- ممانعت از توسعه اقتصادي و اجتماعي3

-افزايش هزينه ها و درآمدهاي نامشروع 4

كاركنان و شهروندان

25

رابطه عوامل مؤثر در فساد

مزاياي ناشي از ارتكاب فساد با فرمول زير قابل محاسبه استa= b- c-p(s+qf)-v

كه در آن:(b ارزش نقدي مورد انتظار)( Cهزينه مستقيم پرداختي بابت فساد)(pاحتمال كشف )(Sهزينه اجتماعي كشف )( از دست دادن اعتبار اجتماعي)(q ).احتمال كشف كه منجر به اقدامات كيفري مي شود(f هزينه مجازات )( بيكاري يا جريمه يا حبس احتمالي)(V )ارزش نسبت داده شده به سالمت يا وجدان يا شرافت فردي(ارزش فرد يا قيمت فرد)

( مثبت باشد فرد مرتكب فساد خواهد شد.aدر فرمول فوق، اگر )( وابسته است v اين امر بيشتر از همه عوامل به مقدار متصور براي )

كه به وضعيت اخالق مربوط مي شود.

26

جمع بندي تجارب جهاني در خصوص مبارزه با

فساد

ي 1 ابليت دسترساد ق- ايجآزادانه به اطالعات و اطالع رساني ه وه ارايه نحب در زمينمناس

خدمات دولتي هاي قوي با - ايجاد سازمان2

اختيارات مناسب براي مبارزه با فساد

- تعيين مجازات مناسب براي 3 انواع فساد

- تنظيم و تدوين قوانين الزم 4 با فساد پيرامون مبارزه

- انجام اصالحات الزم در نظام هاي 5اداري و مديريتي و روشها و

رويه هاي انجام كار

27

ازمان6اري سيري از همك - بهره گا ارزه بر مباي بين المللي در امه

فساد- توانمند سازي جامعه مدني براي 7

نظارت عمومي بر نهاد قدرتاي 8ازي نهادهويت و توانمندس- تق

اي ارت هال نظراي اعمارتي بنظقانوني

-استقرار نظام ارزيابي عملكرد 10در دستگاه هاي اجرايي

يرامون 11ي هاي ادواري پ-بررسيكپارچگي و سالمت در نظام اداري و تجديدنظر در برنامه هاي مبارزه با

فساد

28

وضعيت راهبردي نظام اداري كشور در

خصوص فساد

نقاط قوت اراده و عزم جدي مسئوالن عالي نظام براي مبارزه و پيشگيري از فساد- 1

در نظام اداري

وجود باورهاي ديني واعتقادي نسبتاQ قوي در نيروي انساني براي خودداري- 2

از ارتكاب فساد

برنامه ريزي براي تحول نظام اداري و شروع انجام اصالحات در نظام -3

اداري و مديريتي كشور

29

وضعيت راهبردي نظام اداري كشور در

خصوص فساد

نقاط ضعف شفاف نبودن اهداف و وظايف سازمان هاي اداري -1

گستردگي و پراكندگي واحدهاي نظارتي از بعد ساختار و عدم- 2

سياستگزاري واحد در امر نظارت

تمركز اداري و گستردگي حيطه تصدي دولت- 3

عدم تأمين مناسب مالي و معيشتي كاركنان دولت- 4

نارسايي قوانين موجود در زمينه پيشگيري و برخورد با فساد - 5

30

نارساييهاي اداري از جمله ضعف نظام جذب و استخدام، عدم وجود - 6

نظام ارزيابي عملكرد

فقدان نظامهاي مناسب تشويق و تنبيه كاركنان در نظام اداري و- 7

بي انگيزه بودن آنها

تأثير پذيري نهادهاي نظارتي و قضايي كشور از جريانات سياسي در- 8

برخورد با تخلفات

31

:فرصتها تأكيدات مقام معظم رهبري و رياست محترم جمهوري براي - 1

مبارزه با فساد

خواست عمومي براي مبارزه با جنبه هاي گوناگون فساد در كليه- 2

سطوح جامعه

توسعه نظارت عمومي مردم و نهادهاي مدني برنهاد قدرت و - 3

فعاليت هاي دستگاه هاي اجرايي

رشد كمي و كيفي مطبوعات و افزايش گفتمان بين دولت و مردم- 4

وضعيت راهبردي نظام اداري كشور از نظر

فساد

32

اقدامات و حمايت هاي جهاني و سازمان شفافيت بين الملل براي مبارزه - 5

با فساد در كشورها

روند مثبت رشد روحيه قانون گرايي در جامعه در سال هاي اخير- 6

33

تهديدها:ه 1اوند گرايي بده خويشيري پديتردگي و فراگ-گس

عنوان بارزترين الگوي فرهنگي در ايران كه يكي از

وق ييع حقام اداري و تضاد در نظل مهم فسعوام

عامه مردم به نفع خواص است.

- نهادينه نشدن فعاليت نهادهاي مدني و شفافيت 2

در اطالع رساني

- تأثير وضعيت نامناسب اقتصادي در اخالق جامعه 3

كه به بي بند و باري و گسترش انواع فساد در ادارات

دامن مي زند..

وضعيت راهبردي نظام اداري كشور از نظر فساد

34

فساد اداري

عوامل فرهنگي

عوامل اقتصاديعوامل سياسي

عوامل اداري و مديريتي

35

فساد اداري

عوامل اداري و مديريتيعوامل فرهنگي واجتماعيعوامل اقتصاديعوامل سياسي

راهكارهاي اداري و مديريتي راهكارهاي فرهنگي واجتماعيراهكارهاي اقتصاديراهكارهاي سياسي

36

عوامل ايجاد كننده فساد اداري و راهكارهاي آن

عوامل اداري و مديريتي بروز :فساد

-پيچي��دگي و ناكارآم��دي س��اختار ق��وانين و مقررات و نظام بوروكراسي

-ناكارآمدي نظام نظارت و بازرسي-ناكارآم�دي نظ�ام پ�رداخت و س�اير نظامه�اي

مديريت منابع انساني-ناكارآمدي نظام انتخاب و انتصاب مديران

- فقدان نظام هاي مناسب اطالع رساني خدمات و اقدامات بخش عمومي

عوامل اداري و مديريتي بروز :فساد

-پيچي��دگي و ناكارآم��دي س��اختار ق��وانين و مقررات و نظام بوروكراسي

-ناكارآمدي نظام نظارت و بازرسي-ناكارآم�دي نظ�ام پ�رداخت و س�اير نظامه�اي

مديريت منابع انساني-ناكارآمدي نظام انتخاب و انتصاب مديران

- فقدان نظام هاي مناسب اطالع رساني خدمات و اقدامات بخش عمومي

37

برخي راهكارهاي اداري و مديريتي ارتقاي سالمت نظام

ادارياب 1اب و انتصام انتختقرار نظ- اس

مديران براساس شايستگيمت 2ه سركت بززدايي و ح- تمرك

توزيع منطقي اختياراتفافيت 3خگويي و شاي پاس- ارتق

درنظام اداري- انجام اصالحات در ساختار قوانين و 4

ارچگي ق يكپدف تحقا هررات بمقدراين ساختارها

- بهبود وضعيت معيشتي كاركنان و 5مديران

- اصالح روشها، رويه ها و فرايندهاي 6انجام كارررات ا) مقازي آنه و ساده س

زدايي(

برخي راهكارهاي اداري و مديريتي ارتقاي سالمت نظام

ادارياب 1اب و انتصام انتختقرار نظ- اس

مديران براساس شايستگيمت 2ه سركت بززدايي و ح- تمرك

توزيع منطقي اختياراتفافيت 3خگويي و شاي پاس- ارتق

درنظام اداري- انجام اصالحات در ساختار قوانين و 4

ارچگي ق يكپدف تحقا هررات بمقدراين ساختارها

- بهبود وضعيت معيشتي كاركنان و 5مديران

- اصالح روشها، رويه ها و فرايندهاي 6انجام كارررات ا) مقازي آنه و ساده س

زدايي(

38

عوامل اقتصادي بروز فساد اداري

- ميزان باالي مداخله دولت در ارايه 1خدمات و كاالها

تي و 2ارات دولود انحص- وجغيردولتي ) امكان استفاده از رانت

انحصار(

ان و 3ادي كاركنكالت اقتص-مشكارگزاران حكومت

هاي - ميزان رقابتي بودن فعاليت4اقتصادي

دم 5الي و عررات مدي مق-ناكارآمرعايت تشريفات قانوني درمعامالت

دولتي

عوامل اقتصادي بروز فساد اداري

- ميزان باالي مداخله دولت در ارايه 1خدمات و كاالها

تي و 2ارات دولود انحص- وجغيردولتي ) امكان استفاده از رانت

انحصار(

ان و 3ادي كاركنكالت اقتص-مشكارگزاران حكومت

هاي - ميزان رقابتي بودن فعاليت4اقتصادي

دم 5الي و عررات مدي مق-ناكارآمرعايت تشريفات قانوني درمعامالت

دولتي

39

برخي راهكارهاي اقتصادي ارتقاي سالمت در نظام اداري

تي 1عيت معيشه وضيدگي ب- رسكارگزاران دولتي

ودن فعاليت2ابتي نماي - رقهاقتصادي

ي 3ان دسترسودن امكراهم نم- فه دني باي مردم و نهادهوم معماي امالت و قراردادهات معجزئي

هاي اجرايي دستگاه-اصالح و رعايت تشريفات قانوني 4

در انجام معامالت دولتي- اصالح قوانين و مقررات ايجاد 5

كننده انحصار و حذف رانت هاي اقتصادي

برخي راهكارهاي اقتصادي ارتقاي سالمت در نظام اداري

تي 1عيت معيشه وضيدگي ب- رسكارگزاران دولتي

ودن فعاليت2ابتي نماي - رقهاقتصادي

ي 3ان دسترسودن امكراهم نم- فه دني باي مردم و نهادهوم معماي امالت و قراردادهات معجزئي

هاي اجرايي دستگاه-اصالح و رعايت تشريفات قانوني 4

در انجام معامالت دولتي- اصالح قوانين و مقررات ايجاد 5

كننده انحصار و حذف رانت هاي اقتصادي

40

عوامل سياسي بروز فساد

:اداري

ور و 1درت در كشاختار ق- س

چگونگي توزيع قدرت سياسي

زاب و 2اليت احعيت فع- وض

هاي سياسي و ميزان توسعه گروه

يافتگي آنها

ارات 3ارت و اختيونگي نظ- چگ

نظارتي نهادهاي مدني بر نهادهاي

هاي اجراييقدرت و مديريت

عوامل سياسي بروز فساد

:اداري

ور و 1درت در كشاختار ق- س

چگونگي توزيع قدرت سياسي

زاب و 2اليت احعيت فع- وض

هاي سياسي و ميزان توسعه گروه

يافتگي آنها

ارات 3ارت و اختيونگي نظ- چگ

نظارتي نهادهاي مدني بر نهادهاي

هاي اجراييقدرت و مديريت

41

برخي راهكارهاي سياسي :ارتقاي سالمت نظام اداري

اي 1اه نهادهويت نقش و جايگ- تقمدني در نظارت بر نهادهاي قدرت و

هاي اجراييمديريت-غيرسياسي شدن انتخاب و انتصاب 2

ادي و رايي و اقتصاي اجديريت همتثبيت مديريت هاي اجرايي

- ارتقاي پاسخگويي نظام اداري3ي 4وزون و منطقي سياسعه م- توس

هاي سياسي( ) جامعه، احزاب و گروه- اصالح ساختار نظارتي كشور 5

برخي راهكارهاي سياسي :ارتقاي سالمت نظام اداري

اي 1اه نهادهويت نقش و جايگ- تقمدني در نظارت بر نهادهاي قدرت و

هاي اجراييمديريت-غيرسياسي شدن انتخاب و انتصاب 2

ادي و رايي و اقتصاي اجديريت همتثبيت مديريت هاي اجرايي

- ارتقاي پاسخگويي نظام اداري3ي 4وزون و منطقي سياسعه م- توس

هاي سياسي( ) جامعه، احزاب و گروه- اصالح ساختار نظارتي كشور 5

42

عوامل فرهنگي و اجتماعي :بروز فساد

يزان 1ومي و مطح اخالق عم- سپايبندي به مباني ارزشي

ق 2دات و عاليدت تعه- شقومي، خانوادگي و خويشاوندي

- شدت تعهدات و عاليق سازماني3باط 4اري و انضدان كطح وج- س

اجتماعي- ميزان حساسيت عمومي ) جامعه( 5

در زمينه تخلفات و فساد كارگزاران

عوامل فرهنگي و اجتماعي :بروز فساد

يزان 1ومي و مطح اخالق عم- سپايبندي به مباني ارزشي

ق 2دات و عاليدت تعه- شقومي، خانوادگي و خويشاوندي

- شدت تعهدات و عاليق سازماني3باط 4اري و انضدان كطح وج- س

اجتماعي- ميزان حساسيت عمومي ) جامعه( 5

در زمينه تخلفات و فساد كارگزاران

43

برخي راهكارهاي فرهنگي و اجتماعي ارتقاي سالمت نظام

اداريه ردم در زميناهي مرغيب و آگ- تزم اد عاد و ايحا فسارزه بمب

عمومي در اين زمينه- تقويت فضاي فرهنگي- اجتماعي

در خصوص عدم تحمل فسادات ار و اخالقيالح در رفت- اص

كارگزاران حكومتارت ان نظويت امك-تقدني و اي مردم، نهادهومي) معم

هاي مطبوعات( بر فعاليت دستگاهاجرايي و مديران دولتي

- افزايش سطح اطالع رساني و پاسخگويي به مردم و ارتقاء

برخي راهكارهاي فرهنگي و اجتماعي ارتقاي سالمت نظام

اداريه ردم در زميناهي مرغيب و آگ- تزم اد عاد و ايحا فسارزه بمب

عمومي در اين زمينه- تقويت فضاي فرهنگي- اجتماعي

در خصوص عدم تحمل فسادات ار و اخالقيالح در رفت- اص

كارگزاران حكومتارت ان نظويت امك-تقدني و اي مردم، نهادهومي) معم

هاي مطبوعات( بر فعاليت دستگاهاجرايي و مديران دولتي

- افزايش سطح اطالع رساني و پاسخگويي به مردم و ارتقاء

44

طرح مبارزه با فساد و » انجام مطالعه طرح جامعي با عنوان -1

درسه پروژه:«ارتقاي سالمت نظام اداري

پروژه اول: تبيين ادبيات موضوعي فساد -

- پروژه دوم: بررسي وضع موجود فساد درنظام اداري

- پروژه سوم: ارايه راهكارهاي مبارزه با فساد

مطالعات و اقدامات صورت گرفته براي

تدوين اليحه

45

سير تطور قوانين و مقررات» انجام مطالعه جامعي با عنوان -2

« مرتبط با فساد در ايران

طراحي و تدوين نظام پاسخگويي» مطالعه طرح جامعي با عنوان - 3

جلد)6 (در « دولت در مقابل شهروندان و احقاق حقوق ارباب رجوع

، سازمان شفافيت 2001گزارش جامع جهاني فساد » -ترجمه

( TI« ) بين الملل

46

«نيواانجام مطالعات تطبيقي تحت عن»

برنامه مبارزه با فساد -1

قانون مبارزه با فساد وارتشاء در مالزي- هنگ كنگ- ژاپن - - 2

تايلند - سنگاپور-كره جنوبي

مبارزه با فساد در اتحاديه اروپا- 3

همكاري هاي بين المللي مبارزه با فساد -4

كنترل فساد در كشور اكوادور- 5

كمك هاي آمريكا براي مبارزه با فساد- 6

47

«پيشگيري و مبارزه با فساد اداري» اليحه «پيش نويس»

48

هدف

زايشارتقاء سالمت نظام اداري از طريق افشفافيت و پاسخگويي

اق افزايش رضايتمندي خدمت گيرندگان و احقحقوق ارباب رجوع

ويت ارزشازماني و تقگ سود فرهناي بهبهني و اخالقي در غلي ديازماني و شار سرفت

كاركنان گيري ووثر براي پيشوقي مام حقتدوين نظ

افزايش سالمت در اتخاذ مبارزه با فساد و هاي ، اقدامات و فعاليت هاتصميم

هاي دولتي و عمومي سازمان

49

ماده است:9اين اليحه شامل اهداف1.مفهوم كلي فساد 2.تكاليف دستگاه ها در امر پيشگيري 3.

از بروز فساد تكاليف و مسئوليت هاي دستگاه هاي 4.

اجرايي براي تحقق اهداف مربوط به مبارزه با فساد

تكاليف و اقدامات قوه قضاييه 5.

سازمان كار )تشكيالت، وظايف و 6.اختيارات (

ترتيب رسيدگي به جرايم7.

ترتيب اعمال مجازات ها 8.

آيين نامه اجرايي 9.

50

مفهوم كلي فساد در نظام اداري

أموراندامات ماقدولتي به هر صورت كه با هدف انتفاع و راي رداري بره ببهخاص ا اشود و يخوقي حقيقي و حق

ديگر

خاص حقيقي ودامات اشاقحقوقي كه در قبال پرداخت مال به مأموران دولت به منظور انتفاع ا ود و يراي خرداري بو بهره بورداري از ا برخر و يخاص ديگاشير اي غازات از راهها و امتيمزاي

صحيح انجام مي پذيرد

ير ونقض، تغيتفسير قوانين و ررات و مق

ضوابط اداري.

هيل و تسودداري ريع ختسو يا كوتاهي غير ام ادي در انجعراي ار بكاشخاص معين در ا ه بمقايس

ديگران.

ات دادن اطالعناد ه اسو ارايطبقه بندي شده ه ه بو محرمانخاص حقيقي اشه وقي كو حقانون ابق قمطحق دريافت آنها

را ندارند.

51

ها در امر پيشگيري تكاليف دستگاه از بروز فساد

52

تكاليف ها دستگاهدر

امرپيشگيري از بروز

فساد

هاي اجرايي كليه دستگاه

وزارت اطالعات

كليه ها دستگاه

ي نظامي و

انتظامي

وزارت كشور

وزارت امور

اقتصادي ودارايي

سازمان صدا

وسيماي جمهوري اسالمي

ايران

53

ها كليه دستگاه

كوچك سازي دولت

ساده سازي و رفع پيچيدگي هاي غير ضرور

بهبود و افزايش پاسخگويي مسئولين

هاي داوري تشكيل هيأت

افزايش سطح اخالق و وجدان كاري و توسعه آگاهي هاي عمومي

افزايش سطح تنبيهات قانوني مرتكبين فساد

ارتقا، سطح برخورداري هاي كاركنان و بهبود كيفيت زندگي آنان

54

وزارت اطالعات

پوشش اطالعاتيوامنيتي نقاط مهم و

آسيب پذير

وزارت كشور

تسهيالت، ها، بررسي وي ها اقدامات، همكاري

هماهنگي هاي الزم در خصوص شكل گيري و اقدامات سازمان هاي غير دولتي با رعايت

مصالح نظام و قوانين و مقررات

دستگاههاي نظامي وانتظامي

اجتناب از هرگونهفعاليت اقتصادي

55

وزارت امور اقتصادي و دارايي

اقدام به اعمال نظارت بر فعاليت هاي اقتصاديهاي حقيقي و حقوقي مرتبط با دستگاه اشخاص

اجرايي

سازمان صدا و سيما

همكاري الزم در اجراي برنامه هاي آموزش عموميو اطالع رساني اين برنامه

56

هاي اجرائي براي تكاليف ومسئوليت دستگاهتحقق اهداف مربوط به پيشگيري و مبارزه

با فساد

اد و گيري از فسپيشسالم سازي اداري

وزير يا باالترين اجرائي مقام

دستگاه

با رعايت قوانين و مقررات

نظارت بر فرآيند عمليات در دستگاه و كشف موارد ع ه مراجف و اعالم بتخل

ذيربط

وزراء و رؤسااز طريق واحدهاي

تبازرسي و حراس و انتخاب بازرس

اقدامات قانوني اعمال و مسئوالنه

به محض اطالع ها كليه دستگاهومواجه شدن با

اقدامات مفسدانه

اعالم مراتب به باالترين مقام اجرائي دستگاه

ماموران دولتي و كاركنان

هاي دستگاهاجرائي و اشخاص

حقيقي و حقوقي

مواجه با پيشنهاد پرداخت مالي جهت انجام كار يا چشم پوشي از انجام كار

57

هاي اجرائي براي تكاليف ومسئوليت دستگاهتحقق اهداف مربوط به پيشگيري و مبارزه

با فساد

فراهم كردن موجبات رغبت و امنيت وعدم تعرض به اشخاص

حقيقي و حقوقي

دستگاه اجرائي

انجام كليه معامالت به صورت ه اطالعات مربوط به يآشكاروارا

هادمعامالت وقراردا

بر اساس دستورالعمل ستاد پيشگيري از فساد

و سالم سازي نظام اداري

دستگاه اجرائي

ها ارزيابي وضعيت دستگاهازنظر شيوع،كاهش ويا زمينه

هاي بروز فساد و ارائه گزارش الزم درخصوص وضعيت موجود و برنامه هاي آتي به صورت

ادواري به ستاد

دستگاه اجرائي

بر اساس شاخص ها و دستورالعمل ستاد پيشگيري از

فساد و سالم سازي نظام اداري

58

تكاليف و اقدامات قوه قضائيه

اقدامات مربوط به مبارزه با فساداقدامات پيشگيرانه

هاي ويژه تشكيل دادگاهمبارزه با فساد در مراكز هر

استان

رسيدگي به پرونده هاي موضوع اين قانون در

هاي ويژه مبارزه با دادگاهفساد

اعالم نتيجه دادرسي هاي ويژه مبارزه با دادگاه

فساد به دبيرخانه ستاد پيشگيري از فساد و سالمت

نظام اداري

اصالحات الزم درقانون تشكيل سازمان

اصالحات الزم درمجازات هاي مربوط

به هر يك از تخلفات

تقويت نظارت ديوان عالي كشور بر محاكم

59

سازمان كار ) تشكيالت، وظايف و اختيارات(

دبيرخانهوظايف و مسئوليت هااعضاي ستاد

معاون اول رئيس جمهور

ئيس سازمان مديريت و برنامه

ريزي كشوروزير امور

اقتصادي و داراييوزير كشور وزير دادگستري وزيراطالعات وزيرفرهنگ و

ارشاد اسالمي

تعيين سياست ها و تدوين برنامه هاي پيشگيري و مبارزه

با فسادتشويق ،مشاركت و

سازماندهي مردميصدور مقررات الزم و احكام

ضروريهاي مربوط به تعيين سياست

اطالع رساني تهيه دستورالعمل هاي الزم حمايت قانوني از كليه افراد

و اشخاصي كه با ستاد و برنامه همكاري مي كنند

نظارت بر انتخاب و انتصاب بازرسان و كارشناسان امر

مبارزه با فساد

دبيرخانه ستاد

ارتقاء سالمت

ومقابله با فساد

رياست جمهوري

مستقر است

60

ها ترتيب رسيدگي به جرايم و اعمال مجازات

ها ي مندرج در قانون ، باالترين مقام دستگاه

تعدادي از كاركنان مورد اعتماد را به عنوان بازرس

انتخاب تا در محيط كاري، موضوع رشوه و اختالس و

ساير جرائم پيش بيني شده در اين قانون را كنترل

نمايند

با اخذ نظرات و اخبار و اطالعات مردمي بطريق

مقتضي مرتكبين اخذ رشوه ، اختالس و مفاسد

اداري موضوع اين قانون شناسائي مي شوند

با معرفي بازرسان و با استناد به نتايج نظارت و

كنترل آنان و يا ارباب رجوع و ساير مطلعين در

خصوص اخذ رشوه و اختالس و مفاسد اداري مندرج

در اين قانون مرتكبين جرائم تحت تعقيب قرار مي

گيرند

61

ها ترتيب اعمال مجازات

با ارائه گزارش بازرسان و با استناد به گواهي كتبي ياشهادت دو نفر از بازرسان و يا چهار نفر

از ارباب رجوع

با گزارش كتبي همراه با شهادت دو نفر از بازرسان و يا چهار نفر

از ارباب رجوع در مورد فرد خاطي

با گزارش كتبي و شهادت دو نفر از بازرسان يا چهار نفر ارباب

رجوعبار اول

باردوم

بارسوم

تشكيل جلسه توجيهي توسط

مسئولين ذيربط و تذكر كتبي به فرد

خاطييك تا سه ماه

تعليق از خدمت با دريافت حقوق و

مزايا و فوق العاده شغل و عناوين مشابه ، قابل اعمال توسط مسئولين ذيربط

صدور حكم اخراج از خدمت

هاي اين قانون مورد ندارد و تا اعمال مجازاترسيدگي به اتهام انتسابي، اينگونه كاركنان از از خدمت تعليق خواهند شد و در صورت صدور

حكم برائت حقوق و مزاياي دوران تعليق پرداخت و اعاده خدمت خواهد شد

در صورت ارجاع به مراجع ذيصالح قضائي

62

وارديراي در مه بكاجراي اين قانون نياز به آئين نامه اجرائي باشد با پيشنهاد ستاد ات ويب هيه تصب

وزيران خواهد رسيد

63

رشوه

64

65

الراشی والمرتشی کلهما فی النار

پيامبر گرامی

)ص( اسالم علل نابودي ملت ها

پس از ياد خدا و درود! همانا ملت هاي زپيش ا

شما به هالكت رسيدند، بدان جهت كه حق

مردم را نپرداختند، پس دنيا را با رشوه دادن

به دست آوردند، و مردم را به راه باطل بردند

و آنان اطاعت كردند.

79 نامه نهج البالغه-

66

ازرترين وه يكي از ب رشترين اشكال فساد اداري لموسمو

ها اكثر حكومت و مالي است كه صرف نظر از نوع نظام سياسي، وع ادي، نرفت اقتصيزان پيشماير عوامل ودر بينگ و س فرهنكارمندان رده پايين و مقامات رده

. هستند آنباال گريبانگير

افمن" در تحقيقي تحت ل كدانيدرحال عنوان "نخبگان كشورهايهاد چاره فسعه دربري توسفك

نفر 150از 1996كنند"در سال مي كشور در حال توسعه63از نخبگان

مورد از 11تا در بين خواسته است رشد و توسعه درجه یموانع احتمال

د، يين نماينك را تعر ياهميت هپاسخها نشان دهنده آن است كه

ديومي، جاد بخش عمترين فس مانع معرفي گرديده است. شركت

ه ا اين نظريق بدگان در تحقيكنندان اد و فقه فسد كموافقن

اقتصادي دست در دستاتاصالحيکديگر دارند

68

يكي اداریدافسکه آنان معتقدند ام يري از انجل مهم جلوگاز دالي

باشداصالحات مي . در عين حال الحات ه اصد كاد دارنان اعتقآن

زدايي و اقتصادي- بويژه مقرراتآزادسازي، نوسازي نظام بودجه و

تواند سازي- مي ماليات و خصوصيدر تخفيف فساد نقش كليدي ايفا

نمايد.

69

وجود سازمان شفافيت بين الملل(TI) برگزاري اجالس هاي جهاني

مبارزه با فساد برگزاري كنفرانسهاي بين المللي

ضد فساد توسط كشورهاي مختلف

حساسيت هاي بين المللي حساسيت هاي بين المللي

70

ال زارش ساس گازمان 2004براس سفافيت بينل شا ،الملد بور فنالن كش

ميزان شيوع فسادبيشترين امتيازكمترين بنگالدش با بيشترين های هائيتی وو كشور

امتياز کمترين فساد شيوع ،يعنی ميزان اندآخرين رتبه را به خود اختصاص داده .

زارشاس اين گران ،براس 146بين در اي

قرار گرفته و رايج ترين 88رتبه دركشور نوع فساد آن رشوه خواری اعالم گرديده . است

پاكترين و فاسدترين كشورها از نظر شيوع فساد مالي پاكترين و فاسدترين كشورها از نظر شيوع فساد مالي

71

وه يكي ازود رشروزه وجامعضالت جدي نظام اداري است متگاهرخي از دسر در بها اين ام

شيوع زيادي پيدا كرده است به ادت ك عه يديل به تبوي كنح

سازماني شده است.

72

ان مي سه دهد كه تحقيقات نشد ا را بايود در دنيواقعيت موج

پذيرفت:اوالQ پديده رشوه فراگير است و

اختصاص به كشورهاي خاصي ندارد)توسعه يافته يا توسعه

يافته(نثانياQ زيان آور است و مانع جدي

رشد و توسعه اقتصادي است. توان ثالثاQ قابل كنترل است و مي

پی و الزمرا با وضع قوانين آنبا وگيری در اجرای صحيح آن

اقدام اصولي كنترل كرد.

73

ف ودوعامل مهم در شناسايي، كشمقابله با پديده رشوه وجود دارد.

- اوالQ رشوه در اكثر موارد به صورت 1شود و پنهاني و در خفاء انجام مي

ي و ه راشود آن متوجون سچمرتشي است لذا از سوي طرفين

شود. اظهار نمي- دوم اينكه چون رشوه از نظر دين 2

ه رف جامعومي و عدان عمو وجامري مذموم و ناپسند است لذا در اغلب موارد رشوه به اشكال و صور ه، ه، هبد هدياگوني ماننگون

ه، حق حقاوره و الزحمالمشرداخت حقاي پق چيريني و حش گردد. مي

74

مناقصه -1مزايده -2

كسب انحصار يا رانت اقتصادي-3خريدهاي دولتي -4

تسريع در انجام امور قانوني -5پرداخت به دولت -6

سند سازي -7كسب امتياز -8

بانكها -9

زمينه هاي رشوه زمينه هاي رشوه

75

احتمال دستگيري )كمتر يا زيادتر( -1ها ميزان مجازات -2

از دست دادن اعتبار اجتماعي- 3منافع حاصل از رشوه - 4طوالني شدن مراحل دادرسي )سرعت - 5

عمل(يزان نظارت- 6ازماني ماي درون سه

كنگ- اوگاندا و آرژانتين( )سنگاپور- هنگرف وجود قوانين و صاجراي قوانين )- 7

ايت نميررات كفود مقه وجد بلككنتم د و سيسارتي كارآماي نظ بازوه

، مؤثر و سالم نياز است( قضايي قوي

عوامل مؤثر در كاهش يا افزايش رشوه در جوامع عوامل مؤثر در كاهش يا افزايش رشوه در جوامع

76

77

رشوهیكاهش انگيزه ها -1

یاصالح ساختار ادار -2

اجراي قوانين مبارزه با فساد -3یمال

موثراعمال نظارت -4

راهبردهاي مبارزه با رشوه و فساد مالي راهبردهاي مبارزه با رشوه و فساد مالي

78

تصويب قوانين جديد و -1تر سخت

- اعمال سختگيرانه قوانين 2موجود

- پرداخت دستمزدهاي باال به 3بوروكراتها

افزايش سطح رقابت -4 آزادسازي اقتصاد-5

اقدامات و تجارب جهاني اقدامات و تجارب جهاني

79

اقدامات كشورهابرقراري يا افزايش جريمه ها -1 بلژيك، جمهوري چك، آلمان، مجارستان،

كره، لهستان، سوييس، مكزيك، هلند، .نروژ، پرتغال، آمريكا

افزايش شفافيت و افشاگري عمومي -2 مجارستان، ايتاليا، كره، مكزيك، لهستان، د، تراليا، فنالنوييس، اسپانيا، ساس.انگليس، پرتغال، آمريكا

دنه هاي -3وان بزايش تا افرفي، يمعتخصصي

وييس، ا، سد، ايتاليان، ايرلنك، آلمبلژي.انگليس، آمريكا

آموزش يا راهنمايي بيشتر براي كاركنان -4 آلمان، ايرلند، مكزيك، اسپانيا، استراليا، .هلند، نروژ، نيوزيلند، پرتغال، آمريكا

بهبود اثربخشي و عملكرد سازماني -5 ك، ا، مكزيتان، ايتاليان، مجارسآلم.استراليا، پرتغال

اديق داخلي و -6راي مصررات برور مقمبين المللي فساد

ك، ا، مكزيه، ايتاليك، فرانسوري چجمه.سوئد، سوييس

مرور اثربخشي مقررات -7 .ايتاليا، كره، مكزيك، سوييس، هلند

مرور زمينه هاي )نواحي( داراي ريسك -8باال

.آلمان، سوييس، هلند

ومي، -9اي بخش عمدد ارزش هان مجبيهمانند منشورهاي رفتاري

استراليا، نروژ، نيوزيلند، پرتغال، انگليس، .آمريكا

ساده سازي نظام هاي اداري -10 .استراليا، مكزيك

آگاهي دادن از روشها -11 .استراليا، هلند

اي اخالقي در -12ازي ارزش هه سيكپارچمديريت

.نروژ، نيوزيلند

اقدامات بعضی از کشورها در مبارزه با فساد

80

سياست گذاري اقتصادي و یمديريت

كاهش مقررات- آسان سازي قوانين -

مالياتيتثبيت كالن اقتصادي- انحصار زدايي-

كنترلهاي ماليحسابداري- حسابرسي- خريدهاي -

عمومي

نظارت عمومينظارت مجلس- جامعه مدني- رسانه ها- سازمانهاي -

غير دولتي

اصالحات حقوقي- قضايي

چارچوب حقوقي- استقالل قضايي- تقويت قضايي-

اصالحات بخش اداري

سطح دستمزد- شايسته -

ساالريتمركز زدايي-

فساد مالي

راهبرد ضد فساد مالي »چند بعدي« بانك جهاني

81

, قاطع مقابله هاوراهکارهای رويکرد نظام در رشوه مظاهر با دقيق و سريع قرار نظر مد مذکور مصوبه در که اداری

گرفته اند , عبارتند از :

الف - تاکيدبر پيشگيری از طريق آموزش شفاف , وکارکنان مديران به الزم های از استفاده و خدمات انجام سازی مراحل اتو ماسيون اداری به منظور کاهش ارتباط

ارباب رجوع و کارمند .

ب – مسئوليت مستقيم مديران بالفصل در پيشگيری , کشف و مبارزه با رشوه در هر و بينی مشوق پيش واحد سازمانی ضمن

تنبيه برای آنها .

82

های بازرسی وانجام بازرسان انتخاب – ج بينی پيش ضمن محسوس, نا و رسمی ان, بازرس رای ب اداش پ و ژه وي ايی مزايمسئوليت حجم کارايی, توانمندی, برحسب محوله به آنها و ارائه خدمات برجسته , ونيز جرائم ارتکاب صورت در مجازات, تشديد . )موضوع مصوبه( توسط بازرسين منتخب

که افرادی به جايزه اعطای و تشويق – د مفاسد اداری موضوع اين مصوبه را گزارش . می نمايند

83

• ه- لغو قرارداد يک طرفه از سوی دستگاه های وحقوقی حقيقی افراد صورتيکه در اجرايی يا و رشوه پيشنهاد , آنها با قرارداد طرف مديران و کارکنان به رشوه دادن به اقدام دستگاه ذی ربط نمايند ضمن در نظر گرفتن انعقاد قرارداد جديد برای پنج ساله ممنوعيت تشديد بينی پيش و آنها با مربوط دستگاه انب ج از ف تخل رار تک ورت ص در ازات مجتخلفات بارمرتکب دو از بيش که پيمانکارانی . موضوع مصوبه داشته باشند

• و , اصالح به مردم – اطالح رسانی مناسب و کوتاه نمودن روش های انجام خدمات دستگاه ها به ارباب رجوع وانجام مستمر نظر سنجی از . مردم و مراجعان دراين رابطه

• ز – پيش بينی مجازات برای کارکنان متخلف و . تشديد آن در صورت تکرار ,برحسب مورد

84

های واحد برای بازرس تعيين ح- استانی دستگاه ها واستانداريها به

منظور نظارت بررعايت مصوبه . گروه کار تشکيل بينی پيش – ط دردستگاه های مشمول آئين نامه به منظور ايجاد هماهنگی و پيگيری در ذی دستگاه در نامه آئين اجرای

ربط .االنه س ابی ارزي نی بي پيش – ی شيوع ميزان نظر از ها دستگاه اداری المت س ه درج و وه رشروش و بازرسان گزارش براساس ارباب و مردم از نظرسنجی های

رجوع و ساير منابع .

85

, حايز اهميت و • از ويژگيهای مهم گسترش مصوبه اين توجه قابل حيطه شمول آئين نامه به کارکنان انتظامی, نيروی , قضائيه قوه ای ه ه هاوبيم ک بانای ونهاده هرداريها ,ش تی دولعالوه تی, دول ير غ ومی عمبروزارتخانه هاو سازمانهاو شرکت هاي دولتی و شرکت های وابسته که هايی شرکت ونيز آنها به ا ي ر ذک تلزم مس ا برآنه مول ش . تصريح نام است , می باشد

86

آيين نامه پيشگيري و مبارزه با رشوه در

دستگاه هاي اجرايي

87

88

و قوانين در آنچه از غير به گرفتن وجوهي مقررات تعيين شده است

تر ازاخذ مالي بالعوض يا به مقدار فاحش ارزانو معمولي قيمت به يا ظاهرا معمولي قيمت

واقعا به مقدار فاحش كمتر از قيمت

تر از قيمتفروش مالي به مقدار فاحش گرانبه طور مستقيم يا غير مستقيم به ارباب رجوع

بدون رعايت مقررات مربوط

افراهم موجبات ارتشاء مذاكره جلب موافقت يوصول و ايصال وجه يا مال يا سند پرداخت وجه

از ارباب رجوع

مصاديق رشوه مصاديق رشوه

89

ااخذ يا قبول وجه يا مال يا سند پرداخت وجه ي

يا غير به طور مستقيم ارباب از مال تسليم مستقيم براي انجام دادن يا انجام ندادن امري

كه مربوط به دستگاه اجرايي مي باشد

وهرش عرف در كه ديگري مال گونه هر اخذ خواري تلقي مي شود، از جمله هر گونه ابراء يا اعطاء وام بدون رعايت ضوابط يا پذيرفتن تعهد يا مسئوليتي كه من غير حق صورت گرفته باشد و همچنين گرفتن پاداش و قائل شدن تخفيف و و اشخاص به خدمات ارايه براي خاص مزيت از خارج حمايتي يا موافقت گونه هر اعمال

ضوابط كه موجب بخشودگي يا تخفيف گردد.

مصاديق رشوه مصاديق رشوه

90

ساختار اجرايی آئين نامه

ستاد ارتقای سالمت نظام اداری ومبارزه با فساد

سازمان مديريت و برنامه ريزی کشور

ستاد پی گيری و نظارت اجرای آئين نامه

کار گروه های پيشگيری و مبارزه با رشوه دستگاه های اجرايی مشمول

کار گروه های شرکت ها و موسسات وابسته به دستگاه های اجرايی

91

ههر كدام از دستگاه هاي مشمول اين آيين نام

موظفند طي حكمي يكي از معاونان دستگاه را

جلب و مردم تكريم طرح اجراي مسئول كه

رضايت ارباب رجوع، موضوع تصويب نامه شماره

مي باشد 1/6/1381 ه مورخ 26394/ت21619

مسئول پيگيري، نظارت و اجراي اين آيين نامه

ماه هر شش را مربوط گزارش هاي و نمايند

يكبار به سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور

ارايه دهند سازمان ياد شده پس از جمع بندي،

گزارش دستگاه هاي اجرايي را تهيه و به رييس

جمهور و شوراي عالي اداري تقديم مي كند .

نحوه تعيين مسئول كارگروه دستگاه هاينحوه تعيين مسئول كارگروه دستگاه هاي

92

دهايواح بين هماهنگي ايجاد منظور به

و موانع رفع اجرايي، دستگاه هر در ذي ربط

پيگيري و گزارشات دريافت اجرايي، مشكالت

با كارگروهي آيين نامه، اين اجرايي مستمر

مسئوليت معاون دستگاه اجرايي موضوع ماده

واحد 13) با عضويت مسئول و آيين نامه اين )

ارزيابي عملكرد و پاسخگويي به شكايات )دبير

و سيستم ها بهبود واحد مسئول كارگروه(،

روش هاي اداري، مسئول واحد حراست، مسئول

هماهنگي هيئت هاي رسيدگي به تخلفات اداري

يا رييس هيئت بدوي )در صورت تشكيل هيئت(

و يكي از بازرسان تشكيل مي گردد.

تشكيل كار گروه دستگاهيتشكيل كار گروه دستگاهي

93

- ايجاد هماهنگي بين واحدهاي ذي ربط دردستگاه

اجرايي - رفع موانع و مشكالت اجرايي

- دريافت گزارشات و پيگيري مستمر اجرايي

- بررسی آيين نامه

واحدها وگروه هايی از اولويت بندیو

کارکنان دستگاه را که بيشتر در معرض

دريافت يا پرداخت رشوه قرار دارند و

نقاط آسيب پذير شناسايی شده با اولويت اصالح

وجديت

وظايف كار گروه دستگاه هاوظايف كار گروه دستگاه ها

94

تذکر مهم :باتوجه به گستردگی حيطه اجرايی آئين اجرايی های دستگاه های کارگروه کليه نامه موظفند که کليه سازمان ها،شرکت ها وموسسات را که در شمول تصويب تابعه وتحت پوشش خود نامه قرار دارند را شناسايی ودر ارتباط با تشکيل کارگروه و انجام تکاليف مقرر مطابق با آئين نامه هدايت ونظارت نمايند در ضمن ليست عناوين آنها کارگروه واعضای اسامی مسئوالن انضمام به را برای تشکيل بانک اطالعاتی وانجام اقدامات الزم آئين براجرای پيگيری ونظارت دبير خانه ستاد به عملکرد ارزيابی و مديريت بهبود دفتر در واقع

ارسال فرمايند 31/5/1384حداکثر تا تاريخ آئين نامه 13( ماده 2 توضيح :براساس تبصره)

واحد های حراست دستگاه های اجرايی موظفند انونی ق دامات اق و ا ه ی بازرس ايج نت ه کارگروه ک رابه نامه ويب تص اين وص خوددرخص

دستگاه ذی ربط ارايه نمايند

وظايف كار گروه دستگاه هاوظايف كار گروه دستگاه ها

95

اطالع خدمات انجام مراحل سازي شفاف

رساني مناسب به مردم، اصالح و كوتاه نمودن

ارايه مردم به كه خدماتي انجام روش هاي

ام انج اداري، اوري فن عه توس ردد، مي گ

اس براس ان ومراجع ردم م از نجي نظرس

دستورالعمل هايي كه از طرف سازمان مديريت

)طرح مي گردد، صادر كشور برنامه ريزي و

در رجوع ارباب رضايت جلب و مردم تكريم

الح اص ه ب وط مرب وبات مص و اداري ام نظ

سيستم ها و روش هاي اداري(

تكاليف و وظايف دستگاه هاي اجراييتكاليف و وظايف دستگاه هاي اجرايي

96

طآموزش كاركنان به نحوي كه كاركنان ذي رب

از مفاد اين آيين نامه به طور كامل مطلع شده

باشند.

و وزراء طرف از بازرسان يا بازرس انتخاب

رؤساي سازمان ها، استانداران مديران عامل،

ل ك ديران م ازمان ها، س اي رؤس ركت ها، ش

انجام نظارت هاي الزم براي واحدهاي استاني

در گزارش ارايه و تهيه و مقتضي طرق به

حيطه وظايف و مأموريت هاي محوله

تكاليف و وظايف دستگاه هاي اجراييتكاليف و وظايف دستگاه هاي اجرايي

97

( اده( 1تشويق اشخاصي كه تخلفات موضوع م

آنان گزارش نموده و گزارش را آيين نامه اين

آيين نامه به صدور حكم قطعي براساس منجر

به پيشنهاد آيين نامه اي كه شده باشد، مطابق

سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور به تصويب

هيئت وزيران مي رسد.

در اجرايي دستگاه براي فسخ حق پيش بيني

قرارداد با اشخاص حقيقي و حقوقي به منظور

تشخيص به كه مواردي در مذكور حق اعمال

از يكي مرتكب قرارداد اجرايي طرف دستگاه

(اين آيين نامه شود.1اعمال بندهاي ماده )

تكاليف و وظايف دستگاه هاي اجراييتكاليف و وظايف دستگاه هاي اجرايي

98

هآيين نام موضوع دستگاه هاي كاركنان كليه

اقدامات وقوع از اطالع صورت در مكلفند

( ماده در ديگر 1مندرج يا خود به نسبت )

كاركنان مراتب را با ذكر مشخصات فرد يا افراد

پيشنهاد كننده به هيئت هاي رسيدگي به تخلفات

تا مطابق اداري و مقامات مافوق اطالع دهند

قانون پيگيري شود.

تكاليف و وظايف كاركنان تكاليف و وظايف كاركنان

99

وقييا حق و اشخاص حقيقي كه در صورتي

مرتكب اجرايي دستگاه هاي با قرارداد طرف

بندهاي ماده ) ازاعمال آيين نامه شوند 1يكي )

جديد قرارداد عقد به مجاز ذي ربط دستگاه

بااشخاص ياد شده به مدت پنج سال نمي باشد و

اين موضوع بايد در شرايط معامالت با اشخاص

حقيقي و حقوقي درج گردد.

اتدستگاه اجرايي مربوط موظف است مشخص

اشخاص حقيقي يا حقوقي موضوع اين ماده را

نيز كشور برنامه ريزي و مديريت سازمان به

اعالم دارد.

مجازات هاي پيش بيني شده براي پيمانكاران مختلفمجازات هاي پيش بيني شده براي پيمانكاران مختلف

100

اردر صورتي كه اشخاص ياد شده حداقل دوب

مرتكب تخلف مندرج در اين ماده گردند سازمان

مديريت و برنامه ريزي كشور موظف است ضمن

اجرايي دستگاه هاي كليه به آنها نام اعالم

را مزبور اشخاص با معامله انجام از خوداري

جزء شرايط عمومي پيمان لحاظ نمايد.

مجازات هاي پيش بيني شده براي پيمانكاران مختلفمجازات هاي پيش بيني شده براي پيمانكاران مختلف

101

الف- بازرسان بايد از بين افراد امين، مطلع با حسن سابقه انتخاب شوند .

تذکر مهم: درانتخاب بازرسان دستگاه فرمان سوم

از فرامين هشت ماده ای مقام معظم رهبری مد

نظر قرار گيرد

ب- صالحيت بازرسان )اعم از واحد های سازمان

مرکزی و استانی( می بايست به تائيد واحدهای

هر شکايات به وپاسخگويی عملکرد ارزيابی

هماهنگي، ج- برسد مشابه واحد يا دستگاه

آموزش و نظارت بر كار کليه بازرسان به عهده

شكايات به پاسخگويي و عملكرد ارزيابي دفتر

دستگاه است

كه را مخصوص سوگندنامه موظفند بازرسان د-

و مديريت سازمان توسط منظور همين براي

گردد؛ امضاء نمايند ريزي كشور تهيه مي برنامه

شرايط انتخاب بازرسان شرايط انتخاب بازرسان

102

کار مبارزه با فساد را چه در دولت و چه »

راد مطمئنه افائيه بوه قضو در ق

پاريد. انت بسالمت و اموردار از سبرخ

خواهد با ناپاکي در بيفتد بايد دستي که مي

خواهند در خود پاک باشد، و کساني که مي

راه اصالح عمل کنند بايد خود برخوردار از

«صالح باشند

فرمان سوم از فرمان هشت ماده ای مقام معظم رهبری»مدظله العالی« در ارتباط با

مبارزه با مفاسد اقتصادی ومالی

فرمان سوم از فرمان هشت ماده ای مقام معظم رهبری»مدظله العالی« در ارتباط با

مبارزه با مفاسد اقتصادی ومالی

103

و -1 توانمنديها حسب مي توانند دستگاه ها خدمات و محوله مسئوليت حجم و كارآيي برجسته اي كه توسط بازرسان انجام مي گردد به

( قانون نظام هماهنگ پرداخت 6استناد ماده )( درصد سي ميزان تا دولت %( 30كاركنان

به مربوط فوق العاده هاي و حقوق مجموع بازرسان به بازرسي ويژه فوق العاده عنوان

پرداخت نمايند.

و است غيرمستمر شده ياد فوق العاده مشمول كسر كسور بازنشستگي نمي باشد و تا انجام بازرس عنوان به مستخدم كه زماني آن بازرسي گزارشهاي و مي نمايد وظيفه قابل ذي ربط دستگاه نظر با مي گردد واصل

پرداخت است.

تذکر:دستوالعمل نحوه و ميزان پرداخت مزايا، ابالغ خواهدشد

مزاياي پيش بيني شده براي بازرسان مزاياي پيش بيني شده براي بازرسان

104

دستگاه ها مي توانند حداكثر به چهل درصد -2

%( از بازرساني كه خدمات برجسته اي براي 40)

پي گيري و كشف موارد تخلف انجام مي دهند تا

پايان پاداش بر عالوه مزايا و حقوق ماه يك

( ماده درچارچوب استخدام 41سال قانون )

كشوري احكام مشابه به عنوان پاداش پرداخت

نمايند.

ابالغ خواهد پرداخت : دستورالعمل نحوه تذکر

شد

مزاياي پيش بيني شده براي بازرسان مزاياي پيش بيني شده براي بازرسان

105

ردبازرسان با پيشنهاد واحدهاي ارزيابي عملك

بخشنامه موضوع شكايات، به پاسخگويي و

و با تأييد 4/3/1382 مورخ 35665/1801شماره

مقامات مسئول منصوب مي شوند.

نهادپيش ا ب ان بازرس تاني اس دهاي واح در

رؤساي سازمانهاي استاني يا مديران كل استان

وتأييد واحدهاي ارزيابي عملكرد و پاسخگويي به

.شكايات در مركز منصوب مي شوند

نحوه انتخاب و انتصاب بازرسان نحوه انتخاب و انتصاب بازرسان

106

دتعداد بازرسان هر دستگاه نبايد از نيم درص

(کل کارکنان تجاوز نمايد برای مواردخاص 5/0)

باتائيد سازمان مديريت و برنامه ريزی کشور

اين درصد قابل افزايش است

یبازرسان استانداريها عالوه براجرای بازرس

اير س ه ک د دارن ه وظيف ، تانداری اس در

را تگاه دس در تقر مس تانی اس دهای واح

بازرسی نمايند

ضوابط انتخاب بازرسان ضوابط انتخاب بازرسان

107

مرتبه تخلف نوع مجازاتبار اول به مدير مستقيم وي به

جهت عدم كنترل همكاران تحت سرپرستي

تذکر داده خواهد شد

براي بار دوم برکنار مديريت سمت ماه ازششخواهد شد

برای بار سوم از پست مديريت برکنار دو سال خواهد شد.

مسئوليت مستقيم پيشگيري، كشف و مبارزه با رشوه •در هر واحد سازماني با مدير

از باشد بالفصل آن واحد مي هريک که درصورتي . روسا , مديران سرپرستی تحت های واحد کارکنان ومسئوالن سازمان های مشمول آئين نامه مرتکب يکی

ماده ) تخلفات موضوع نامه شوند مجازات 1از آئين )های زير برای آنان پيش بينی گرديده است:

مسئوليت مديران و مجازات هاي پيش بيني شده براي آن هامسئوليت مديران و مجازات هاي پيش بيني شده براي آن ها

108

1- فسازمان مديريت و برنامه ريزي كشور مكلاست براساس روش هاي نظرسنجي از مردم و ارباب رجوع، گزارشات بازرسان و ساير منابع، هر ساله دستگاه هاي مشمول اين آيين نامه را از نظر درجه سالمت اداري و ميزان شيوع رشوه، طبقه بندي، تجزيه و تحليل و سطح بندي نمايد و نتايج را همراه با راهكارهاي اجرايي به رييس كليه نمايد منعكس مسئوالن ديگر و جمهور انجام براي آيين نامه اين دستگاه هاي مشمول مطلوب اين ماده مكلف به همكاري با سازمان

مديريت و برنامه ريزي كشور مي باشد

2 ف- سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور موظپيگيري و توجيه براي را الزم اقدامات است

اجراي اين آيين نامه به عمل آورد

وظايف سازمان مديريت و برنامه ريزيوظايف سازمان مديريت و برنامه ريزي

109

اداری نظام سالمت ارتقای ستاد پيگيری با فساد مسئوليت ومقابله اين آئين نامه را عهده دار می باشد و دبير ستاد يادشده گزارش پيشر فت کار را به رييس جمهور و ستاد ارايه

خواهد نمود

110

( ماده در مندرج مقامات - قانون 12الف )طريق از چنانچه اداري تخلفات به رسيدگي بازرسان انتصابي به وقوع تخلفات موضوع ماده

( آيين نامه توسط هر يك ازكاركنان يا مديران و 1)مكلفند نمايند حاصل اطالع مربوط مسئوالن از يكي اعمال به نسبت موضوع اهميت حسب

( 9مجازاتهاي بندهاي )الف( و )ب( و )ج( ماده )قانون رسيدگي به تخلفات اداري اقدام نمايند.

دتأيي و گزارش با تخلف تكرار صورت در ب- بازرسان يا مديران ذي ربط، هيأتهاي رسيدگي به تخلفات اداري مكلفند با توجه به ميزان تخلف و از يكي به متخلف كارمندان ، آن حساسيت

( ماده در مقرر مذکور)به 9مجازاتهاي (قانون استثنای موارد مذکوردر بند الف (محکوم نمايند

رشوه گيرندگان و مجازاتهاي اداري تخلفاتنحوه رسيدگي به رشوه گيرندگان و مجازاتهاي اداري تخلفاتنحوه رسيدگي به

111

ومس مرتبه برای تخلف تکرار درصورت – ج اشد اعمال تقاضای با کارکنان متخلف وبيشتر

( قانون رسيدگي به تخلفات 9مجازات ها در ماده)

به خدمت، اداري بازخريد مجازاتهاي از يكي اخراج يا انفصال دايم از خدمات دولتي توسط هيأت رسيدگي به تخلفات اداري محكوم خواهد

شد.

از مانع ماده اين در مذكور مراحل تبصره: اعمال اختيارات هيأت هاي رسيدگي به تخلفات

( بدون طي مراحل فوق الذكر 9اداري در ماده )درجه حسب مي توانند هيأت ها و نمي باشد را )ج( بند مجازاتهاي موضوع تخلف اهميت

براي بار اول يا دوم اعمال نمايند.

رشوه گيرندگان و مجازاتهاي اداري تخلفاتنحوه رسيدگي به رشوه گيرندگان و مجازاتهاي اداري تخلفاتنحوه رسيدگي به

112

رام برای شده انتخاب بازرسان در صورتيكه نامه مرتكب تخلفات نظارت بر اجرای اين آيين

( شوند با تقاضاي اعمال اشد 1بندهاي ماده )ه ب يدگي رس انون ق در ذكور م اي مجازاتهمعرفي مزبور اي هيأته به اداري تخلفات بازرس ارتكابي تخلف چنانچه شد. خواهند عنوان يكي از جرايم مندرج در قوانين جزايي

آنان به ترتيب مقرر را نيز داشته باشد پرونده( ماده تخلفات 19در به رسيدگي قانون )

اداري به مراجع قضايي صالح خواهد شد.

( اده( اين 1درمورد تخلفات موضوع بندهاي م Qاآيين نامه كه واجد جنبه جزايي است، خصوصبندهاي )ب(، )ج( )د( )ه( اين ماده ، هيئت رسيدگي به مراجع قضايي صالح رعايت ماده

به 19) اداري تخلفات به قانون رسيدگي )مراجع قضايي صالح ارجاع خواهد شد.

بازرسان آئين نامه تخلفاتنحوه رسيدگي به بازرسان آئين نامه تخلفاتنحوه رسيدگي به

113

وزارتخانه شركت ها، كليه , هاي مؤسسات ( ماده موضوع محاسبات 4دولتي قانون )

( كشور ساير 1/6/1366مصوب عمومي و )هايي كه بيش از پنجاه درصد سرمايه و شركت

ه ب Qتركامش ا ي Qردامنف ا آنه هام سشركت ها، وزارتخانه و دولتي هاي مؤسسات

شركت , همچنين و دارند تعلق و دولتي ها مؤسسات دولتي كه شمول قوانين و مقررات عمومي به آنها مستلزم ذكر يا تصريح نام است

هاي ملي نفت ايران و شركت از جمله: شركتو معادن نوسازي و توسعه سازمان ، تابعه

هاي تابعه ، بانكها صنايع معدني ايران و شركتبيمه ، و انتظامي نيروي ، دولتي كليه هاي

سازمانها و مؤسسات وابسته به قوه قضاييه ، شهرداريها و نهادهاي عمومي غيردولتي .

دايره شمول دايره شمول

114