Αυτοματοποίηση Βιβλιοθηκών & Νέες Τεχνολογίες της Πληροφορίας

Αυτοματοποίηση Αυτοματοποίηση Βιβλιοθηκών & Βιβλιοθηκών &

Νέες Τεχνολογίες Νέες Τεχνολογίες της Πληροφορίαςτης Πληροφορίας

2Τμήμα Αρχειονομίας - Βιβλιοθηκονομίας

Το γενικό διάγραμμαΤο γενικό διάγραμμα

Η Ιστορία Η διαχείριση της αυτοματοποίησης και των

τεχνολογιών πληροφόρησης Ο εξοπλισμός Το λογισμικό Τα ολοκληρωμένα προγράμματα

βιβλιοθήκης (Έννοια, Δομή, Συγκρότηση, Χαρακτηριστικά, Τρόπος λειτουργίας)

Οι λοιπές τεχνολογίες πληροφόρησης στη Βιβλιοθήκη


Η ΙστορίαΗ Ιστορία Η Library of Congress και το MARC

1965: MARC I, 1965 -1968: MARC II MARC FORMATS

Υλοποίηση του ISO 2709 Εθνικά formats (USMARC, UKMARC,

CANMARC, AUSMARC, ΜΑΒΙ, INTERMARC, DANMARC, IBERMARC, INDIMARC κλπ.)

Formats ανταλλαγής δεδομένων (UNIMARC, CCF, Reference Manual)

Από το USMARC στο MARC21 και το MARCXML


Η Εξέλιξη της Η Εξέλιξη της ΑυτοματοποίησηςΑυτοματοποίησηςΤα κύρια στάδιαΤα κύρια στάδια

Η εποχή των πρωτοπόρων ('60 - '70) Μεγάλα & ακριβά συστήματα Πρόσβαση σε συστήματα οργανισμών —

Ανάπτυξη λογισμικού στο εσωτερικό Επεξεργασία offline Περιορισμένες λειτουργίες Περιορισμένη επιτυχία (Γιατί?)


Η Εξέλιξη της Η Εξέλιξη της ΑυτοματοποίησηςΑυτοματοποίησης

Τα κύρια στάδια (2)Τα κύρια στάδια (2) Συστήματα «Με το κλειδί στο χέρι

(turnkey)"-’70 Συνδυασμός εξοπλισμού & λογισμικού

από κοινό προμηθευτή Το σύστημα ανήκει στη βιβλιοθήκη Ορισμένες λειτουργίες (Κατάλογος,

δανεισμός) Μικρότερα σε μέγεθος, & φθηνότερα

συστήματα Bibliographic utilities & cooperatives


Η Εξέλιξη της Η Εξέλιξη της ΑυτοματοποίησηςΑυτοματοποίησης

Τα κύρια στάδια (3)Τα κύρια στάδια (3) Ολοκληρωμένα συστήματα - '80

Όλες οι λειτουργίες Ενιαία Βάση Δεδομένων

Συστήματα Πληροφόρησης Βιβλιοθηκών - '90 Ενσωμάτωση πολλαπλών λειτουργιών και

εφαρμογών Internet & WWW Interoperability Open Systems


Διαλειτουργικότητα & Διαλειτουργικότητα & Ανοικτά ΣυστήματαΑνοικτά Συστήματα

Διαλειτουργικότητα (Interoperability): Η συνύπαρξη και παράλληλη λειτουργία εφαρμογών

και εξοπλισμού προερχομένων από διαφορετικούς κατασκευαστές ή προμηθευτές και διαφορετικά λειτουργικά περιβάλλοντα. Εξασφαλίζεται από τη σχεδιαστική φιλοσοφία των

Ανοικτά συστήματα (Open systems, OSI) Σύνολο προτύπων που υλοποιούν τη δυνατότητα

και την απαίτηση ανάπτυξηc συμβατού εξοπλισμού και λογισμικού από τους διάφορους κατασκευαστές, με την έννοια ότι τα συστατικά στοιχεία ενός συστήματος, αν και προέρχονται από διαφορετικούς κατασκευαστές, μπορούν να συνδεθούν και να εργασθούν από κοινού.


Παράγοντες που επηρεάζουν τη Παράγοντες που επηρεάζουν τη ΔιαλειτουργικότηταΔιαλειτουργικότητα

Πολλαπλά διακριτά συστήματαΠολλαπλά διακριτά συστήματα Λειτουργικά συστήματα, Συστήματα αναζήτησης Λειτουργικά συστήματα, Συστήματα αναζήτησης

κλπ.κλπ. Πολλαπλά πρωτόκολλαΠολλαπλά πρωτόκολλα

Z39.50, HTTP, SOAPZ39.50, HTTP, SOAP κλπ. κλπ. Πολλαπλές μορφές δεδομένων, σύνταξης & Πολλαπλές μορφές δεδομένων, σύνταξης &

σχημάτων Μεταδεδομένωνσχημάτων Μεταδεδομένων MARC 21, MARCXML, UNIMARC, XML, / MARC 21, MARCXML, UNIMARC, XML, /

ISBD/AACR2-based, Dublin CoreISBD/AACR2-based, Dublin Core Πολλαπλά γλώσσες ευρετηρίασης, Πολλαπλά γλώσσες ευρετηρίασης,

οντολογίες, επιστήμεςοντολογίες, επιστήμες MESH, LCSH, AAT MESH, LCSH, AAT κλπ.κλπ.

Πολλαπλές γλώσσες & σύνολα χαρακτήρωνΠολλαπλές γλώσσες & σύνολα χαρακτήρων Πολλαπλές πολιτικές ευρετηρίασης, Πολλαπλές πολιτικές ευρετηρίασης,

κανονικοποίησης κλπ.κανονικοποίησης κλπ.


Ανοικτά ΣυστήματαΑνοικτά Συστήματα Η υλοποίηση των ανοικτών

συστημάτων στηρίχθηκε και στηρίζεται στα εξής: Αρχιτεκτονική Client/Server Πρότυπα

MARC Ζ39-50 OSI, TCP/IP Κατανεμημένα Δίκτυα Διαδίκτυο και www XML και Μεταγλώσσες XML


Περιεχόμενο & Σημασία Περιεχόμενο & Σημασία της Αυτοματοποίησηςτης Αυτοματοποίησης

Η αυτοματοποίηση στο παρελθόν: Ολοκληρωμένα συστήματα με τις

παραδοσιακές λειτουργίες Συστήματα σε supermicro, mini ή

mainframe Συστήματα σε περιβάλλον κειμένου Συστήματα με τοπικό προσανατολισμό


Περιεχόμενο & Σημασία Περιεχόμενο & Σημασία της Αυτοματοποίησης (2)της Αυτοματοποίησης (2)

Η αυτοματοποίηση σήμερα (μερικά βασικά χαρακτηριστικά): Πρόσβαση σε πόρους εκτός βιβλιοθήκης Δυνατότητες διεθνούς δικτύωσης &

πρόσβασης στις πληροφορίες Γραφικό περιβάλλον λειτουργίας Φθηνότερα συστήματα με μεγάλες

δυνατότητες Επέκταση της αποθήκευσης και

αναζήτησης πλήρους κειμένου


Η αυτοματοποίηση σήμερα (συνέχεια)

Πρόσβαση στη βιβλιοθήκη από χώρους εκτός αυτής

Πρόσβαση σε απομακρυσμένες βάσεις δεδομένων

Ύπαρξη «έξυπνων» συστημάτων αναζήτησης που μπορούν να καλύψουν ταυτόχρονα μεγάλο αριθμό βιβλιοθηκών ή άλλων σχετικών υπηρεσιών και να συνδυάσουν πολλαπλές μορφές πληροφορίας (π.χ. πρότυπο OpenURL)

Πρόσβαση, μέσω του καταλόγου της βιβλιοθήκης σε καταλόγους και βάσεις εκτός αυτής


Διαχείριση της Διαχείριση της ΑυτοματοποίησηςΑυτοματοποίησης

Κατεύθυνση και σχεδιασμός Επιχειρησιακό σχέδιο Στρατηγική Τεχνολογιών Πληροφορίας

Ανάλυση Συστήματος Μελέτη Σκοπιμότητας Ανάλυση Κόστους - Ωφέλειας

Προσδιορισμός απαιτήσεων Επιλογή συστήματος Εγκατάσταση - Παρακολούθηση -

Επέκταση


Στρατηγική Τεχνολογιών Στρατηγική Τεχνολογιών της Πληροφορίαςτης Πληροφορίας

Ο στρατηγικός σχεδιασμός: Εντοπίζει παραμέτρους του

περιβάλλοντος της βιβλιοθήκης που επηρεάζουν & πρέπει να προσδιορίζουν της επιλογές της

Προσδιορίζει ένα όραμα για τη μορφή που πρέπει να πάρουν οι υπηρεσίες της και για τα αναμενόμενα αποτελέσματα, με πρόβλεψη των σχετικών ανοχών


Επιχειρησιακό Σχέδιο Επιχειρησιακό Σχέδιο

Η διαμόρφωση ενός επιχειρησιακού σχεδίου εισαγωγής τεχνολογιών της πληροφορίας περιλαμβάνει: Αποτίμηση της υπάρχουσας τεχνολογικής

υποδομής και υπηρεσιών Εκτίμηση των αναγκών του περιβάλλοντος και

των χρηστών Καθορισμό προτεραιοτήτων Περιγραφή της αποστολής και των

αντικειμενικών στόχων Κοστολόγηση των αλλαγών που θα επιχειρηθούν


Προσδιορισμός Προσδιορισμός ΑπαιτήσεωνΑπαιτήσεων

Κείμενο O/R (Operational requirements) Πληροφορίες για τη βιβλιοθήκη Χαρακτηριστικά του επιθυμητού συστήματος Χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος που θα

λειτουργήσει το σύστημα Μέγεθος του συστήματος (αριθμός εγγραφών

και τερματικών, αριθμός συναλλαγών) Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης Υποχρεωτικές για απάντηση ερωτήσεις Πληροφορίες για ειδικούς περιορισμούς Προαιρετικά, προϋπολογισμός της προμήθειας


Προσδιορισμός Προσδιορισμός Απαιτήσεων (2)Απαιτήσεων (2)

Κείμενο O/R (Operational requirements) Διαδικασία παραγωγής και βοηθήματα Η σημασία της τυπικής παραγωγής του:

Επιτρέπει στη Βιβλιοθήκη να κατανοήσει καλύτερα τις ανάγκες της

Επιτρέπει στους προμηθευτές να κατανοήσουν σωστά αυτές τις ανάγκες

Διευκολύνει το στάδιο της αξιολόγησης Επιτρέπει την εύκολη ενσωμάτωση του στο

κείμενο της σύμβασης προμήθειας


Διαδικασία προκήρυξης & Διαδικασία προκήρυξης & προμήθειαςπρομήθειας

((RFP)RFP) Τι θέλουν να γνωρίζουν οι

προμηθευτές Υπάρχουν χρήματα? Πως θα γίνει η αξιολόγηση? Ποιος παίρνει πραγματικά τις αποφάσεις? Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα? Ποια η έκταση των απαιτούμενων

μετατροπών? Ποια η δομή των δεδομένων?


Διαδικασία προκήρυξης & Διαδικασία προκήρυξης & προμήθειαςπρομήθειας (2) (2)

Δεν πρέπει να λησμονούμε: Οι προμηθευτές πρέπει να κερδίσουν Πρέπει να γνωρίζουμε την οικονομική

τους κατάσταση Δεν μπορείς να γνωρίζεις τα

μελλοντικά σχέδια ενός προμηθευτή Οι προμηθευτές είναι καχύποπτοι: Ότι

έχεις ήδη επιλέξει το σύστημα και η διαδικασία είναι για τυπικούς λόγους


Διαδικασία προκήρυξης & Διαδικασία προκήρυξης & προμήθειαςπρομήθειας (3) (3)

RFP :Εργαλείο Επικοινωνίας Εμπλοκή του προσωπικού στη διαδικασία

Ανοικτές συναντήσεις για συζήτηση των σχεδίων

Αντιπρόσωποι από τα διάφορα τμήματα Ενημέρωση του προσωπικού (πρόσκληση

ομιλητών, διεξαγωγή σεμιναρίων, επίσκεψη άλλων αυτοματοποιημένων βιβλιοθηκών και εκθέσεων κλπ.)

Συνεργασία με άλλες σχετιζόμενες μονάδες / οργανισμούς (π.χ. Οικονομικές υπηρεσίες)


Διαμόρφωση Διαμόρφωση RFPRFP

Κριτήρια αξιολόγησης Κριτήρια = οι επιθυμητές δυνατότητες

του συστήματος Για το σύνολο του συστήματος (Γενικά)

και κατά υποσύστημα) Καθορισμός βαρύτητας κριτηρίων Υποχρεωτικά και επιθυμητά

χαρακτηριστικά: Η έννοια και η σχέση μεταξύ τους


Διαμόρφωση Διαμόρφωση RFPRFP (2) (2) Συγγραφή του RFP

Πηγές Άλλες προκηρύξεις Σύμβουλοι Πληροφοριακά έργα (π.χ. Library systems, BTR

κλπ.) Περιεχόμενα RFP

Γενικοί όροι διαδικασίας και υποχρεώσεων Προδιαγραφές υποβολής πρότασης Διαδικασία & Αλγόριθμος αξιολόγησης Πίνακες προδιαγραφών (χαρακτηριστικών του

συστήματος) Διάκριση Υποχρεωτικών & Επιθυμητών Οργανωμένες σε ομάδες ανά λειτουργία του συστήματος


Προμήθεια & Αξιολόγηση Προμήθεια & Αξιολόγηση του Συστήματοςτου Συστήματος

Δημοσίευση της προκήρυξης Τυπικός έλεγχος των προσφορών Τεχνική αξιολόγηση

Για το Δημόσιο: Έλεγχος υποχρεωτικών στοιχείων Βαθμολόγηση τεχνικών χαρακτηριστικών

Για τον ιδιωτικό τομέα: Διαμόρφωση short - list από μικρή ομάδα

ειδικών Αξιολόγηση των χαρακτηριστικών


Προμήθεια & Αξιολόγηση του Προμήθεια & Αξιολόγηση του Συστήματος (2)Συστήματος (2)

Και για τις δύο περιπτώσεις: Εμπλοκή μεγαλύτερου μέρους του προσωπικού

σε αναλυτική αξιολόγηση των προσφορών Οργάνωση παρουσιάσεων από τους

προμηθευτές Διευκρινήσεις ασαφειών των προσφορών Επικοινωνία με ήδη λειτουργούσες

εγκαταστάσεις των προσφερομένων συστημάτων

Δοκιμασίες ανταπόκρισης του συστήματος στις γενικές απαιτήσεις λειτουργίας, αλλά και σε ειδικές απαιτήσεις της προκήρυξης


Προμήθεια & Αξιολόγηση του Προμήθεια & Αξιολόγηση του Συστήματος (3)Συστήματος (3)

Εφαρμογή του αλγορίθμου επιλογής(οικονομική + τεχνική προσφορά)

Επιλογή του συστήματος Ανάθεση Εγκατάσταση Εκπαίδευση Δοκιμαστική λειτουργία Προσωρινή και οριστική παραλαβή


Χρήσιμες Διαχειριστικές Χρήσιμες Διαχειριστικές ΕπισημάνσειςΕπισημάνσεις

Κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού & της υλοποίησης της προμήθειας πρέπει να έχουμε υπόψιν:

Δεν υπάρχει τέλειο σύστημαΈνα νέο σύστημα είναι μια μεγάλη

επένδυσηΣχεδιάζουμε με μακρόχρονη προοπτική και

με ρεαλιστικούς χρόνους υλοποίησηςΖητούμε τη συνδρομή ειδικών στην

αυτοματοποίηση και τις νέες τεχνολογίες


Χρήσιμες Διαχειριστικές Χρήσιμες Διαχειριστικές Επισημάνσεις (2)Επισημάνσεις (2)

Φροντίζουμε για τη συνεχή ενημέρωση μας σχετικά με τις νέες τεχνολογίες

Μπορεί να χρειασθεί να περιμένουμε, προκειμένου μια νέα και σημαντική τεχνολογία ενσωματωθεί στα διαθέσιμα συστήματα

Τα LMS είναι πολύπλοκα και παίρνει χρόνια η ωρίμανση ενός νέου συστήματος

Μια επισκόπηση της σχετικής αγοράς είναι απαραίτητη στα πρώτα βήματα του σχεδιασμού (εκθέσεις σε συνέδρια, websites προμηθευτών, πρόσκληση προμηθευτών για επιδείξεις κλπ.)



Κατά την αξιολόγηση του προσφερομένου συστήματος πρέπει να έχουμε υπόψιν: Πόσο χρόνο είναι το σύστημα στην αγορά? Είναι καινούργιο σύστημα ή αναβάθμιση

παλαιότερου? Εργάζεται πλήρως σε windows και γραφικό

περιβάλλον? Τι μέγεθος & τύπος εξοπλισμού απαιτείται

για τη λειτουργία του? Ενός ή περισσοτέρων κατασκευαστών? Χρειάζεται νέος εξοπλισμός ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο ήδη υπάρχων?



Σε ποιο λειτουργικό σύστημα λειτουργεί? Είναι 16 ή 32 bit εφαρμογή? Μπορούν παράλληλα να τρέχουν άλλες

εφαρμογές στο σύστημα? Είναι ολοκληρωμένο? Σε ποιο DBMS στηρίζεται? Υπάρχουν τμήματα λογισμικού τρίτων

κατασκευαστών προσαρτημένα στο λογισμικό? Το ειδικό προσωπικό IT πρέπει να εμπλέκεται σε

όλες τις σχετικές εκτιμήσεις Παρέχονται όλες οι σχετιζόμενες με το web

δυνατότητες και υποστηρίζονται τα σχετικά πρότυπα?



Σχετικά με την υποστήριξη, συντήρηση, μετατροπή εγγραφών και εκπαίδευση: Προσεκτική εξέταση των προσφερομένων

ρυθμίσεων για υποστήριξη και συντήρηση Τρόποι επικοινωνίας με τον προμηθευτή

(fax, e-mail, τηλέφωνο κλπ.) Διαθέσιμο ωράριο υποστήριξης Ενημερώσεις ή νέες εκδόσεις του

λογισμικού χρεώνονται ξεχωριστά ή περιλαμβάνονται στο κόστος συντήρησης?



Ποια η συχνότητα ενημερώσεων ή νέων εκδόσεων στο παρελθόν και ποια προβλέπεται για το μέλλον?

Ποια η διαδικασία διόρθωσης λαθών του λογισμικού?

Προσεκτική μελέτη των συμβάσεων υποστήριξης. Οι όροι πρέπει να είναι πλήρως κατανοητοί.

Ποιο το πραγματικό επίπεδο τοπικής τεχνικής υποστήριξης?

Πλήρης ενημέρωση για το προβλεπόμενο πρόγραμμα εκπαίδευσης και για το κόστος ενδεχόμενης επιπλέον εκπαίδευσης.

Ποιος θα αναλάβει τη μετατροπή των δεδομένων? Δοκιμή σε δείγμα του υλικού

Εξέταση της ποιότητας και της πληρότητας των εγχειριδίων χρήσης του λογισμικού


Ολοκληρωμένα Συστήματα Ολοκληρωμένα Συστήματα ΒιβλιοθηκώνΒιβλιοθηκών

Η έννοια του «Ολοκληρωμένου»Η έννοια του «Ολοκληρωμένου» Συστατικά (Συστατικά (modules)modules)

ΚαταλογογράφησηΚαταλογογράφηση ΠροσκτήσειςΠροσκτήσεις ΔανεισμόςΔανεισμός Διαχείριση ΠεριοδικώνΔιαχείριση Περιοδικών Δημόσιος Κατάλογος (Δημόσιος Κατάλογος (OPACOPAC)) Δανεισμός Μεταξύ ΒιβλιοθηκώνΔανεισμός Μεταξύ Βιβλιοθηκών


Βασικό διάγραμμα Βασικό διάγραμμα Ολοκληρωμένου Συστήματος Ολοκληρωμένου Συστήματος

(ILMS)(ILMS)


Γενικά ΧαρακτηριστικάΓενικά Χαρακτηριστικά Υλοποίηση της αρχιτεκτονικής client-

server Σχεδιασμός στη βάση της λογικής του

ανοικτού συστήματος και υποστήριξη όλων των σχετικών προτύπων

Το σύστημα πρέπει να είναι πλήρως παραμετροποιήσιμο

Το σύστημα πρέπει να έχει αναπτυχθεί και να στηρίζει τη λειτουργία του σε ευρέως διαδεδομένα και χρησιμοποιούμενα εργαλεία


Γενικά Χαρακτηριστικά Γενικά Χαρακτηριστικά (2)(2)

Γραφικό περιβάλλον λειτουργίας ( GUI) για το χρήστη και το βιβλιοθηκονόμο

Διαθεσιμότητα των απαραίτητων εργαλείων για τη διασύνδεση της βιβλιοθήκης με το Web.

Πρέπει να υποστηρίζει πλήρως υλικό πολυμέσων και ψηφιακό υλικό με όποιους τρόπους είναι αυτό διαθέσιμο.

Υποστήριξη περισσοτέρων της μιας γλωσσών και φυσικά της Ελληνικής


ΠροσκτήσειςΠροσκτήσεις

Βασικές ΛειτουργίεςΒασικές Λειτουργίες Αιτήσεις – Προτάσεις αγορώνΑιτήσεις – Προτάσεις αγορών ΠαραγγελίεςΠαραγγελίες Παραλαβή υλικούΠαραλαβή υλικού Εκτυπώσεις - ΣτατιστικέςΕκτυπώσεις - Στατιστικές


Αιτήσεις – Προτάσεις Αιτήσεις – Προτάσεις αγορώναγορών

Online εισαγωγή βιβλιογραφικών δεδομένων πρότασης αγοράς

Δυνατότητα ελέγχου αποφυγής διπλοπαραγγελιών Δυνατότητα δημιουργίας εγγραφών παραγγελιών

για επιπλέον αντίτυπα με τη χρησιμοποίηση εγγραφών που υπάρχουν ήδη στον κατάλογο.

Δυνατότητα απόρριψης της πρότασης ή διατήρησης της σε κατάσταση αναμονής επί ορισμένο διάστημα.

Αυτόματη μετατροπή προτάσεων σε παραγγελίες αγοράς.


ΠαραγγελίεςΠαραγγελίες - Αυτόματη διαμόρφωση παραγγελιών με έκδοση

σχετικών εντύπων ή ηλεκτρονικών εντολών προς προμηθευτές και ενημέρωση των κατάλληλων αρχείων

- Αυτόματη συσχέτιση των οικονομικών στοιχείων της παραγγελίας με τα διαθέσιμα του αντίστοιχου προϋπολογισμού αγορών, πριν από κάθε εκτέλεση παραγγελίας.

- Επίπεδα εξουσιοδότησης προσωπικού για την αποδοχή και εκτέλεση αιτήσεων παραγγελιών

Προειδοποίηση όταν τα διαθέσιμα κονδύλια τείνουν να εξαντληθούν

Πλήρης λογιστική παρακολούθηση των παραγγελιών


Παραγγελίες (2)Παραγγελίες (2) Ιεραρχική οργάνωση της λογιστικής

παρακολούθησης 'Έλεγχος καθυστερήσεων παραλαβής του

παραγγελθέντος υλικού και έκδοση υπομνήσεων προς προμηθευτές

Δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών σημείων παραλαβής του υλικού

Ακύρωση παραγγελίας σε περίπτωση μεγάλης καθυστέρησης

Φόρτωση βιβλιογραφικών δεδομένων από άλλες βάσεις δεδομένων και απευθείας (on line) δημιουργία και αποστολή παραγγελιών στους προμηθευτές

Δυνατότητα δημιουργίας και εκτέλεσης επειγουσών παραγγελιών


Παραγγελίες (3)Παραγγελίες (3) Υποστήριξη ηλεκτρονικής μεταβίβασης

παραγγελιών (EDI) Δημιουργία, ενημέρωση και αξιοποίηση αρχείου

προμηθευτών με όλα τα απαραίτητα στοιχεία (ταυτότητας, προσωπικής επικοινωνίας, πολιτικής προμηθειών, αξιολόγησης από πλευράς εξυπηρέτησης, παραγγελιών, οικονομικών συναλλαγών, κλπ).

Δυνατότητα αυτόματης ανανέωσης συνδρομών προκειμένου για περιοδικό

Υποστήριξη πολλαπλών νομισμάτων Υποστήριξη πολλαπλών τύπων παραγγελιών και

υλικού


Παραλαβή ΥλικούΠαραλαβή Υλικού Υποστήριξη όλων των ενδεχόμενων τρόπων

εμπλουτισμού των συλλογών της βιβλιοθήκης (Αγορές απλές ή ομαδικές Δωρεές απλές ή συνόλων, ανταλλαγές, Διαρκής δανεισμός, Απόκτηση δικαιωμάτων πρόσβασης σε ψηφιακό υλικό)

Δυνατότητα ελέγχου των αρχείων με βάση πολλαπλά στοιχεία ταύτισης

Συσχέτιση παραλαμβανομένου υλικού με την αντίστοιχη παραγγελία, εντοπισμός διαφορών (ποσότητα, πληρότητα, οικονομικές διαφοροποιήσεις) και ενημέρωση όλων των σχετικών αρχείων.

Δυνατότητα μερικής παραλαβής υλικού. Αυτόματη μεταφορά της αναγραφής

προκαταλογογράφησης στο κατάλληλο αρχείο για πλήρη βιβλιογραφική επεξεργασία

Αυτόματος υπολογισμός ισοτιμίας συναλλάγματος.


Εκτυπώσεις - ΣτατιστικέςΕκτυπώσεις - Στατιστικές Παραγωγή, με τη μορφή και το περιεχόμενο που

θα καθορίσει η βιβλιοθήκη, όλων των απαραίτητων εκτυπώσεων (ενημερωτικών και στατιστικών)

Αυτόματη έκδοση εντύπων παραγγελίας ή παραγωγή ηλεκτρονικής παραγγελίας κατά τη μετατροπή των αιτήσεων αγοράς σε παραγγελίες

Δυνατότητα προσαρμογής του τύπου της παραγγελίας (έντυπης ή ηλεκτρονικής) στις απαιτήσεις συγκεκριμένου προμηθευτή

Αυτόματη παραγωγή υπομνήσεων προς τους προμηθευτές, σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, με την παρεμβολή ελεύθερων μηνυμάτων από την βιβλιοθήκη, για εκπρόθεσμη ή μερική εκτέλεση παραγγελιών ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία (π.χ. υλικό φθαρμένο).


ΚαταλογογράφησηΚαταλογογράφηση

Βασικά ΧαρακτηριστικάΒασικά Χαρακτηριστικά Πρωτότυπη καταλογογράφησηΠρωτότυπη καταλογογράφηση Επεξεργασία ήδη Επεξεργασία ήδη

καταλογογραφημένων εγγραφώνκαταλογογραφημένων εγγραφών Εισαγωγή εγγραφών από Εισαγωγή εγγραφών από

εξωτερικές πηγέςεξωτερικές πηγές Διαχείριση αρχείων καθιερωμένων Διαχείριση αρχείων καθιερωμένων

τύπων (τύπων (Authority files)Authority files)


Εισαγωγή ΔεδομένωνΕισαγωγή Δεδομένων Εύκολος και φιλικός στο χρήστη τρόπος καταλογογράφησης

on-line με τη χρήση είτε ετικετών των στοιχείων της περιγραφής είτε κωδικών του UNIMARC

Παραμετρικός προσδιορισμός των περιεχομένων των οθονών εργασίας ανά κατηγορία υλικού, σύμφωνα με τα πρότυπα ISBD

Υποστήριξη του UNIMARC format ως διάταξης ανταλλαγών Αυτόματη εισαγωγή κωδικών πεδίων και υποπεδίων του

UNIMARC Δυνατότητα ελέγχων σε ό,τι αφορά τη συντακτική δομή του

format (UNIMARC) και την ορθότητα του περιεχομένου των πεδίων, με την ενσωμάτωση στο πρόγραμμα των συντακτικών κανόνων και των τυποποιημένων στοιχείων (π.χ. κωδικών) της διάταξης

Ανάκτηση εγγραφών από ξένες πηγές (οποιοδήποτε MARC format) είτε απ’ ευθείας είτε με τη χρήση ειδικών προγραμμάτων φόρτωσης

Ανάκτηση εγγραφών on-line ή από CD-ROM, DVD-ROM κλπ.


Εισαγωγή Δεδομένων (2)Εισαγωγή Δεδομένων (2) Δυνατότητα επιλογής πεδίων ή/και

υποπεδίων από βιβλιογραφικές εγγραφές ξένων πηγών και άμεσης ένταξής τους στα αντίστοιχα πεδία της βιβλιογραφικής εγγραφής της βιβλιοθήκης

Δυνατότητα καταλογογράφησης αντιγράφου Δυνατότητα χρησιμοποίησης όλων των

δυνατοτήτων της online έρευνας καταλόγου κατά την διαδικασία της καταλογογράφησης χωρίς την διακοπή της εργασίας.

Δυνατότητα εμφάνισης των αναγραφών σε μορφή UNIMARC (πλήρη) και ISBD

Δυνατότητα διαχείρισης όλων των τύπων υλικού (μονογραφίες, οπτικοακουστικό υλικό κ.λ.π.).


Εισαγωγή Δεδομένων (3)Εισαγωγή Δεδομένων (3) Διαθεσιμότητα βοήθειας On line. Επιθυμητή

η διαμόρφωση επιπλέον αναγκαίων οδηγιών από την ίδια τη βιβλιοθήκη

Δυνατότητα εξαγωγής βιβλιογραφικών δεδομένων σε μαγνητικό μέσο, υπό μορφή UNIMARC, σύμφωνα με το πρότυπο ISO 2709, για ανταλλαγή βιβλιογραφικών δεδομένων.

Διαβαθμίσεις εξουσιοδότησης σε ό,τι αφορά στα διάφορα επίπεδα και ευθύνες του έργου της καταλογογράφησης

Δυνατότητα σύνδεσης εικόνας, βίντεο και ήχου με τις βιβλιογραφικές εγγραφές.


Αρχεία Καθιερωμένων Αρχεία Καθιερωμένων ΤύπωνΤύπων Δυνατότητα δημιουργίας και διαχείρισης

ολοκληρωμένων αρχείων "καθιερωμένων τύπων" (Authority files control) για ονόματα (φυσικών προσώπων και συλλογικών οργάνων), θέματα και τίτλους (ομοιόμορφους ή σειρών).

Αυτόματη συσχέτιση των πεδίων που έχουν προσδιοριστεί ότι υπόκεινται σε έλεγχο ως προς τα καθιερωμένα αρχεία (authority control) με τα αρχεία αυτά στο στάδιο της καταλογογράφησης

Διαθεσιμότητα παραπομπών "See" και "See Also" με ταυτόχρονο αυτόματο έλεγχο και αποφυγή τυφλών διασυνδέσεων

Δυνατότητα αναζήτησης και αντικατάστασης τύπου σε επίπεδο συνολικού αρχείου


ΔανεισμόςΔανεισμός Κανόνες Δανεισμού

Ευέλικτος, παραμετρικός τρόπος προσδιορισμού από την βιβλιοθήκη της πολιτικής δανεισμού κατά: βιβλιοθήκη ή παράρτημα βιβλιοθήκης, συλλογή, κατηγορία υλικού, τύπο χρηστών

Τήρηση ημερολογίου, το οποίο θα περιλαμβάνει τις αργίες καθώς και τις ημέρες και ώρες λειτουργίας

Δυνατότητα παραμετρικού προσδιορισμού των ποικίλων "καταστάσεων" υπό τις οποίες είναι δυνατό να βρεθεί οποιαδήποτε στιγμή, το κάθε διαθέσιμο αντίτυπο στις συλλογές της βιβλιοθήκης

Διαχείριση αρχείου χρηστών με ευέλικτη δομή της σχετικής εγγραφής (ως προς τις καταγραφόμενες πληροφορίες) και με ανάλυση των στοιχείων που χαρακτηρίζουν τη δανειστική δυνατότητα και συμπεριφορά του.


Διαδικασία ΔανεισμούΔιαδικασία Δανεισμού Αναγνώριση της ταυτότητας του αντιτύπου και του

δανειζομένου με ανάγνωση bar-code Δυνατότητα διαχείρισης πολλαπλών φυσικών

θέσεων: σε επίπεδο συγκεκριμένης βιβλιοθήκης, συλλογής αλλά και σε διαφορετικές γεωγραφικές θέσεις, όπου δημιουργούνται περιφερειακές βιβλιοθήκες ή διατηρούνται τοπικές συλλογές

Αναγνώριση διαφορετικών κατηγοριών χρηστών της βιβλιοθήκης με διαφορετική πολιτική δανεισμού για κάθε κατηγορία, και τύπων υλικού με διαφορετικές παραμέτρους κυκλοφορίας και διάθεσης

Προσωρινή αναστολή ή αφαίρεση του δικαιώματος δανεισμού, όταν συντρέχει λόγος

Ενημέρωση των αρχείων αντιτύπων και δανειζομένων σε πραγματικό χρόνο (όταν διενεργείται ο δανεισμός).


Επιστροφή ΔανεισθέντωνΕπιστροφή Δανεισθέντων Αναγνώριση του εντύπου (ανάγνωση bar code ή

πληκτρολόγησή του). Αν δεν υπάρχει bar code, πρέπει να παρέχεται ευχέρεια αναγνώρισης με κάποιο άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο ταύτισης (π.χ. ISBN).

Αν η επιστροφή έγινε σύμφωνα με τους κανόνες, γίνεται αυτόματη ενημέρωση όλων των σχετικών εγγραφών.

Αν υπάρχει παράβαση του κανονισμού δανεισμού επιβάλλονται οι αντίστοιχες κυρώσεις και ενημερώνονται αυτόματα τα κατάλληλα αρχεία και οι αντίστοιχες εγγραφές.

Αν επιστραφεί υλικό που έχει χαρακτηρισθεί "απωλεσθέν" ενημερώνεται κατάλληλα ο χειριστής, ώστε να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες.


Ανανεώσεις - ΚρατήσειςΑνανεώσεις - Κρατήσεις Δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών περιόδων

ανανέωσης ανάλογα με την κατηγορία του δανειζομένου και του υλικού, καθώς και δυνατότητα καθορισμού μη ανανεώσιμων κατηγοριών.

Απαγόρευση ανανέωσης της περιόδου δανεισμού, όταν για το συγκεκριμένο αντίτυπο υπάρχει κράτηση άλλου χρήστη, και του πρωταρχικού δανεισμού, όταν υπάρχει κράτηση άλλου χρήστη με μεγαλύτερη προτεραιότητα.

Προτεραιότητα κατά τις κρατήσεις και αν δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος, η κράτηση πρέπει να αφορά το πρώτο αντίτυπο που θα επιστραφεί στην βιβλιοθήκη και όχι κάποιο συγκεκριμένο αντίτυπο.

Επιθυμητή η εμφάνιση των κρατήσεων που ισχύουν για ένα έντυπο στις οθόνες του δημοσίου καταλόγου (OPAC).


Εκτυπώσεις - Εκτυπώσεις - ΣτατιστικέςΣτατιστικές

Δυνατότητα παραγωγής εκτυπώσεων με την μορφή, το περιεχόμενο και τη διάταξη που θα προσδιορίζει κάθε φορά η βιβλιοθήκη.

Παραγωγή και εμφάνιση στατιστικών στοιχείων, στην οθόνη και στον εκτυπωτή, που θα καλύπτουν όλες τις δραστηριότητες που αφορούν την κυκλοφορία του υλικού.

Διαθεσιμότητα επεξεργαστή σε γραφικό περιβάλλον (GUI) για τη σύνθεση και παραγωγή των ποικίλων στατιστικών εκτυπώσεων και αναφορών που μπορεί να απαιτηθούν από το υποσύστημα.


Δημόσιος Κατάλογος Δημόσιος Κατάλογος ((OPAC)OPAC)

Δυνατότητα εμφάνισης των αποτελεσμάτων της έρευνας με διαφορετικές μορφές σε ό,τι αφορά τόσο τη διάταξη (layout), όσο και το είδος και τον αριθμό των εμφανιζομένων στοιχείων

Ευελιξία στην έρευνα του καταλόγου τόσο από έμπειρους όσο και από άπειρους χρήστες, χρησιμοποιώντας διαφορετικά επίπεδα προσέγγισης.

Εύκολος τρόπος έρευνας του καταλόγου από άπειρους χρήστες με τη χρήση των κατάλληλων επιλογών καθοδήγησης (menus).

Εύκολη και συνεχής διαθεσιμότητα οδηγιών και βοήθειας online στο χρήστη κατά τη διάρκεια των αναζητήσεων του στον κατάλογο.

Δυνατότητα αναζήτησης με τη χρήση βιβλιογραφικών ή άλλων πεδίων ως κλειδιών έρευνας


Ολοκληρωμένα Συστήματα στην Ολοκληρωμένα Συστήματα στην Ελληνική ΑγοράΕλληνική Αγορά

ADLIB Adlib Information Systems

Εθνική Βιβλιοθήκη

ADVANCE Geac

Πολλές ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες

VIRTUA LIBRARY SYSTEM Νέο τρίτης γενεάς,

client/server VTLS Inc.

ΤΕΙΘ

ALEPH 500 Ex Libris

ΕΜΠ

HORIZON Ameritech Library

Services Ltd Μακεδονίας,

Αθηνών, Εθνική Βιβλιοθήκη

ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ Πανεπιστήμιο

Κρήτης ΑΒΕΚΤ

ΕΚΤ


Ζ39-50Ζ39-50 Προέλευση του πρωτοκόλλου Ζ39.50Προέλευση του πρωτοκόλλου Ζ39.50

Οι στόχοι της Βιβλιοθηκονομίας του ’70Οι στόχοι της Βιβλιοθηκονομίας του ’70 Κοινή χρήση βιβλιογραφικών και εγγραφών για Κοινή χρήση βιβλιογραφικών και εγγραφών για

authorities authorities για τη δημιουργία συστήματος εθνικού για τη δημιουργία συστήματος εθνικού βιβλιογραφικού ελέγχουβιβλιογραφικού ελέγχου

Σύνδεση των βιβλιογραφικών κοινοπραξιών Σύνδεση των βιβλιογραφικών κοινοπραξιών ((bibliographic utilities) bibliographic utilities) με τη χρήση δικτύωνμε τη χρήση δικτύων

Η ανάπτυξη σχετικών προτύπων άρχισε το Η ανάπτυξη σχετικών προτύπων άρχισε το 19791979

Στόχος: Η ανάπτυξη πρωτοκόλλου για τον Στόχος: Η ανάπτυξη πρωτοκόλλου για τον εθνικό βιβλιογραφικό έλεγχοεθνικό βιβλιογραφικό έλεγχο

Έρευνα καταλόγων βιβλιοθηκώνΈρευνα καταλόγων βιβλιοθηκών Ανταλλαγή εγγραφών καθιερωμένων τύπων (Ανταλλαγή εγγραφών καθιερωμένων τύπων (Linked Linked

Systems Project)Systems Project) Καταλογογράφηση αντιγράφουΚαταλογογράφηση αντιγράφου


Σχεδιαστικά μειονεκτήματα Σχεδιαστικά μειονεκτήματα του Ζ39.50του Ζ39.50

Δεν προέβλεψε το Διαδίκτυο, το Δεν προέβλεψε το Διαδίκτυο, το webweb και τις και τις τεχνολογίες πληροφορίας του 21ου αιώνατεχνολογίες πληροφορίας του 21ου αιώνα

Υπέθετε τη χρήση του πρωτοκόλλου από λίγα Υπέθετε τη χρήση του πρωτοκόλλου από λίγα μεγάλα βιβλιογραφικά συστήματα για την μεγάλα βιβλιογραφικά συστήματα για την ανταλλαγή εγγραφώνανταλλαγή εγγραφών

Αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των Αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των OSIOSI και όχι του και όχι του Διαδικτύου και του Διαδικτύου και του webweb

Δεν προέβλεψε την ευρεία υιοθέτηση από την Δεν προέβλεψε την ευρεία υιοθέτηση από την κοινότητα των βιβλιοθηκών και από τα κοινότητα των βιβλιοθηκών και από τα ολοκληρωμένα συστήματαολοκληρωμένα συστήματα

Δεν προέβλεψε τη χρήση του πρωτοκόλλου Δεν προέβλεψε τη χρήση του πρωτοκόλλου εκτός των ορίων της κοινότητας των εκτός των ορίων της κοινότητας των βιβλιοθηκώνβιβλιοθηκών


Σύντομη Ιστορία του Ζ39.50Σύντομη Ιστορία του Ζ39.50 ΠροΠρο-1979: -1979: Το όραμα και οι ιδέεςΤο όραμα και οι ιδέες 1979: 1979: Αρχίζει η ανάπτυξη του πρωτοκόλλου από Αρχίζει η ανάπτυξη του πρωτοκόλλου από

τη Βιβλιοθηκονομική κοινότητατη Βιβλιοθηκονομική κοινότητα 1984: 1984: Το σχέδιο προτύπου ψηφίζεται από τοΤο σχέδιο προτύπου ψηφίζεται από το NISO NISO 1988: 1988: Υιοθέτηση τουΥιοθέτηση του ANSI/NISO Z39.50-1988 ANSI/NISO Z39.50-1988 1992: 1992: Υιοθέτηση τουΥιοθέτηση του ANSI/NISO Z39.50-1992 ANSI/NISO Z39.50-1992 1995: 1995: Υιοθέτηση τουΥιοθέτηση του ANSI/NISO Z39.50-1995 ANSI/NISO Z39.50-1995 Τέλη ’Τέλη ’9090 : : Ανάπτυξη τωνΑνάπτυξη των Z39.50 profiles Z39.50 profiles 2002: 2002: Υιοθέτηση τουΥιοθέτηση του ANSI/NISO Z39.50-2002 ANSI/NISO Z39.50-2002


Πορεία των παράλληλων Πορεία των παράλληλων τεχνολογιώντεχνολογιών

’70 : Πειραματικό Διαδίκτυο Τέλη των ’80 : Οι βιβλιοθήκες

συνδέονται στο Διαδίκτυο με Telnet

Μέσα ’90 : Εμφάνιση του Web ως πραγματικής προς ευρεία χρήση εφαρμογής

Τέλη ’90 /Αρχές 2000: XML, SOAP, Dublin Core, κλπ…


Τι προσφέρει το Ζ39.50Τι προσφέρει το Ζ39.50Information Retrieval (Z39.50): Application Information Retrieval (Z39.50): Application

Service Definition and Protocol Service Definition and Protocol SpecificationSpecification

Επιτρέπει:Επιτρέπει: Αναζήτηση σε βάσεις δεδομένων ενός ή Αναζήτηση σε βάσεις δεδομένων ενός ή

περισσοτέρων συστημάτων, χωρίς, περισσοτέρων συστημάτων, χωρίς, αναγκαστική, γνώση του χρήστη για τα αναγκαστική, γνώση του χρήστη για τα συστήματα αυτάσυστήματα αυτά

Ανάκτηση εγγραφών από τα συστήματα αυτάΑνάκτηση εγγραφών από τα συστήματα αυτά Παρέχει:Παρέχει:

Αναζήτηση & ανάκτηση βιβλιογραφικών & μη Αναζήτηση & ανάκτηση βιβλιογραφικών & μη βιβλιογραφικών πόρωνβιβλιογραφικών πόρων

Την τεχνική υποδομή για την πρόσβαση & κοινή Την τεχνική υποδομή για την πρόσβαση & κοινή χρήση των πληροφοριακών πόρωνχρήση των πληροφοριακών πόρων


Πλεονεκτήματα του Πλεονεκτήματα του Ζ39.50Ζ39.50

Παρέχει ενιαίο Παρέχει ενιαίο interface interface για πρόσβαση στις για πρόσβαση στις πληροφορίεςπληροφορίες

Επιτρέπει την ολοκληρωμένη πρόσβαση σε Επιτρέπει την ολοκληρωμένη πρόσβαση σε πολλαπλές & διαφορετικές πηγέςπολλαπλές & διαφορετικές πηγές

Υποστηρίζει τόσο απλή, όσο και πολύπλοκη Υποστηρίζει τόσο απλή, όσο και πολύπλοκη αναζήτησηαναζήτηση

Επιτρέπει ευέλικτη και προσαρμοσμένη σε Επιτρέπει ευέλικτη και προσαρμοσμένη σε ειδικές ανάγκες αναζήτησηειδικές ανάγκες αναζήτηση

Παρέχει μηχανισμούς ελέγχου της πρόσβασηςΠαρέχει μηχανισμούς ελέγχου της πρόσβασης Αποτελεί Τεχνολογία-Κλειδί για την Αποτελεί Τεχνολογία-Κλειδί για την

κατανεμημένη πρόσβαση στην πληροφορία σε κατανεμημένη πρόσβαση στην πληροφορία σε δικτυωμένο περιβάλλονδικτυωμένο περιβάλλον


Χρήση του Ζ39.50Χρήση του Ζ39.50 Κοινός τρόπος επαφής με βάσεις Κοινός τρόπος επαφής με βάσεις

δεδομένωνδεδομένων Ανάκτηση εγγραφών από Ανάκτηση εγγραφών από online online καταλόγους καταλόγους

βιβλιοθηκών και εμπορικούς προμηθευτέςβιβλιοθηκών και εμπορικούς προμηθευτές Ενιαίο Ενιαίο interfaceinterface για αναζήτηση σε ποικίλες βάσεις για αναζήτηση σε ποικίλες βάσεις

Πληροφοριακά περιβάλλονταΠληροφοριακά περιβάλλοντα ΒιβλιοθήκεςΒιβλιοθήκες Εμπορικοί προμηθευτέςΕμπορικοί προμηθευτές Κυβερνητικές βάσειςΚυβερνητικές βάσεις

ΕφαρμογέςΕφαρμογές Ολοκληρωμένα προγράμματα βιβλιοθηκώνΟλοκληρωμένα προγράμματα βιβλιοθηκών Προγράμματα διαχείρισης προσωπικής Προγράμματα διαχείρισης προσωπικής

βιβλιογραφίας (βιβλιογραφίας (ProCite, EndNoteProCite, EndNote κλπ.) κλπ.) Θεματικές πύλες (Θεματικές πύλες (portals)portals) Εικονικές βιβλιοθήκεςΕικονικές βιβλιοθήκες


Βασικό διάγραμμα Βασικό διάγραμμα λειτουργίαςλειτουργίας


Μορφή αναζήτησηςΜορφή αναζήτησης


Μορφή αναζήτησηςΜορφή αναζήτησης


Μορφή αναζήτησης – Εικονική Μορφή αναζήτησης – Εικονική ΒιβλιοθήκηΒιβλιοθήκη


Προβλήματα Ζ39.50Προβλήματα Ζ39.50 Οι πρώιμοι Οι πρώιμοι Z39.50 clients Z39.50 clients & &

servers:servers: Χρειάζονταν αρκετή φροντίδαΧρειάζονταν αρκετή φροντίδα Δεν ήταν εύκολοι στη χρήσηΔεν ήταν εύκολοι στη χρήση

Περιορισμένη ΔιαλειτουργικότηταΠεριορισμένη Διαλειτουργικότητα Διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι Διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι

προμηθευτές υλοποιούσαν το προμηθευτές υλοποιούσαν το πρωτόκολλοπρωτόκολλο

Περιορισμένη ομοφωνία για τον Περιορισμένη ομοφωνία για τον τρόπο χρήσης τουτρόπο χρήσης του


Τι άλλαξε ή αλλάζειΤι άλλαξε ή αλλάζει Έχουν κατανοηθεί τα προβλήματα Έχουν κατανοηθεί τα προβλήματα

διαλειτουργικότηταςδιαλειτουργικότητας Βελτιωμένη λειτουργικότητα στην αναζήτηση των Βελτιωμένη λειτουργικότητα στην αναζήτηση των

τοπικών συστημάτωντοπικών συστημάτων Τοπικές αποφάσεις ευρετηρίασηςΤοπικές αποφάσεις ευρετηρίασης

Έχουν αναπτυχθεί Ζ39.50 Έχουν αναπτυχθεί Ζ39.50 profilesprofiles Profile= Profile= Λεπτομερείς προδιαγραφές για τη χρήση του Λεπτομερείς προδιαγραφές για τη χρήση του

πρωτοκόλλου σε συγκεκριμένες εφαρμογέςπρωτοκόλλου σε συγκεκριμένες εφαρμογές The Bath Profile: An International Z39.50 Specification The Bath Profile: An International Z39.50 Specification

for Library Applications and Resource Discoveryfor Library Applications and Resource Discovery U.S. National Z39.50 Profile for Library ApplicationsU.S. National Z39.50 Profile for Library Applications Z Texas Profile for Library ApplicationsZ Texas Profile for Library Applications

Συμφωνία των προμηθευτών με τα Συμφωνία των προμηθευτών με τα profilesprofiles Δοκιμές διαλειτουργικότητας βελτιώνουν τα Δοκιμές διαλειτουργικότητας βελτιώνουν τα

συστήματασυστήματα


Τι άλλαξε ή αλλάζει (2)Τι άλλαξε ή αλλάζει (2) Τα Τα interfaces interfaces γίνονται πιο χρηστικά:γίνονται πιο χρηστικά:


Τι άλλαξε ή αλλάζει (3)Τι άλλαξε ή αλλάζει (3)

Ο αριθμός Ο αριθμός των των πληροφοριπληροφοριακών ακών πόρων που πόρων που είναι είναι προσιτός προσιτός μέσω μέσω Ζ39.50 Ζ39.50 αυξάνεταιαυξάνεται


Search/Retrieve WebSearch/Retrieve Web Search/RetrieveSearch/Retrieve: Το διεθνές αντίστοιχο του Ζ39.50: Το διεθνές αντίστοιχο του Ζ39.50 Search/Retrieve WebSearch/Retrieve Web

Συνδυάζει τις τεχνολογίες Ζ39.50 και Συνδυάζει τις τεχνολογίες Ζ39.50 και webweb Διατηρεί τις βασικές έννοιες του Ζ39.50:Διατηρεί τις βασικές έννοιες του Ζ39.50:

Results setsResults sets Abstract access pointsAbstract access points Abstract record schemasAbstract record schemas Explain & DiagnosticsExplain & Diagnostics

Τεχνολογίες Τεχνολογίες Web: XML, SOAP/RPC, HTTPWeb: XML, SOAP/RPC, HTTP Συνδυάζει διάφορα στοιχεία του Ζ39.50 σε δύο Συνδυάζει διάφορα στοιχεία του Ζ39.50 σε δύο

τύπους ενέργειας:τύπους ενέργειας: Search/RetrieveSearch/Retrieve ExplainExplain

Παρέχει μέθοδο για αναπαράσταση και μετάδοση Παρέχει μέθοδο για αναπαράσταση και μετάδοση ερωτημάτων και ανάκτηση εγγραφών, βασισμένη σε ερωτημάτων και ανάκτηση εγγραφών, βασισμένη σε πρότυπαπρότυπα


Ζ39.50 – Ζ39.50 – S/R Web (SRW)S/R Web (SRW)


Η Βιβλιοθήκη στο δικτυωμένο Η Βιβλιοθήκη στο δικτυωμένο περιβάλλονπεριβάλλον

Συλλογές τοπικών και κατανεμημένων πόρωνΣυλλογές τοπικών και κατανεμημένων πόρων Συνεργατικές υπηρεσίες & δραστηριότητεςΣυνεργατικές υπηρεσίες & δραστηριότητες Εργαλεία που βοηθούν το χρήστη στον Εργαλεία που βοηθούν το χρήστη στον

εντοπισμό και την πρόσβαση στη δικτυωμένη εντοπισμό και την πρόσβαση στη δικτυωμένη πληροφορίαπληροφορία

Υπηρεσίες που βοηθούν το χρήστη:Υπηρεσίες που βοηθούν το χρήστη: Να απαντά σε ερωτήσεις, να μαθαίνει για τις Να απαντά σε ερωτήσεις, να μαθαίνει για τις

συλλογές και τα βιβλιογραφικά εργαλεία και, συλλογές και τα βιβλιογραφικά εργαλεία και, γενικά, να συνδέεται με τις κατάλληλες πηγές γενικά, να συνδέεται με τις κατάλληλες πηγές πληροφοριώνπληροφοριών

Επεκτείνει τις δυνατότητες πρόσβασης και το Επεκτείνει τις δυνατότητες πρόσβασης και το εύρος των χρηστώνεύρος των χρηστών


Συστατικά στοιχεία δικτυωμένης Συστατικά στοιχεία δικτυωμένης βιβλιοθήκηςβιβλιοθήκης

Ομάδες χρηστών Τοπικές Κατανεμημένες,

απομακρυσμένες Υπηρεσίες

Τοπικές Συνεργατικές Απομακρυσμένες

Πόροι Πληροφόρησης

Τοπικοί Κατανεμημένοι

Ανθρώπινοι

Τεχνολογία Τοπικές εφαρμογές Κατανεμημένες

εφαρμογές Πρότυπα

Διαχείριση Τοπική Συνεργατική


Χαρακτηριστικά της δικτυωμένης ή Χαρακτηριστικά της δικτυωμένης ή υβριδικής βιβλιοθήκηςυβριδικής βιβλιοθήκης

Συστατικά εικονικής βιβλιοθήκηΣυστατικά εικονικής βιβλιοθήκη Ενιαίο περιβάλλον για την παροχή:Ενιαίο περιβάλλον για την παροχή:

ΥπηρεσιώνΥπηρεσιών Πληροφοριακών πόρωνΠληροφοριακών πόρων

Δεν είναι ψηφιακή βιβλιοθήκη!!!Δεν είναι ψηφιακή βιβλιοθήκη!!! Δεν είναι όλο το υλικό της διαθέσιμο σε ψηφιακή Δεν είναι όλο το υλικό της διαθέσιμο σε ψηφιακή

μορφήμορφή Μηχανισμός σε εξέλιξη που επιδιώκει να Μηχανισμός σε εξέλιξη που επιδιώκει να

ανταποκριθεί:ανταποκριθεί: Στις ανάγκες των χρηστώνΣτις ανάγκες των χρηστών Στους διαθέσιμους πληροφοριακούς πόρουςΣτους διαθέσιμους πληροφοριακούς πόρους Στις τρέχουσες και υπό ανάπτυξη τεχνολογίες της Στις τρέχουσες και υπό ανάπτυξη τεχνολογίες της

πληροφορίαςπληροφορίας


Υπηρεσίες καθοριζόμενες από Υπηρεσίες καθοριζόμενες από τους Χρήστεςτους Χρήστες


Υπηρεσίες Δικτυωμένης Υπηρεσίες Δικτυωμένης Υβριδικής ΒιβλιοθήκηςΥβριδικής Βιβλιοθήκης

Εσωτερικές Εντοπισμός, επιλογή &

πρόσβαση σε συλλογές Ανάπτυξη &

ψηφιοποίηση συλλογής Οργάνωση &

προετοιμασία συλλογής Πρόσβαση στο

εσωτερικό του οργανισμού

Αυθεντικοποίηση Χρέωση & Πληρωμές Αρχειοθέτηση &

Διατήρηση

Για το χρήστη Υπηρεσία εντοπισμού

πληροφοριακών πόρων Υπηρεσία πρόσβασης

στις πληροφορίες Υπηρεσία άμεσης

πληροφόρησης και παραπομπής (Reference)

Υπηρεσία εκπαίδευσης χρήστη

Υπηρεσία λογαριασμού χρήστη


Τεχνολογίες – Πρότυπα Τεχνολογίες – Πρότυπα δικτυωμένης υβριδικής δικτυωμένης υβριδικής

βιβλιοθήκηςβιβλιοθήκης ANSI/NISO Z39.50: ANSI/NISO Z39.50: Information Retrieval (Z39.50): Information Retrieval (Z39.50):

Application Service Definition and Protocol SpecificationApplication Service Definition and Protocol Specification ISO 10160 & ISO 10161: ISO 10160 & ISO 10161: Interlibrary Loan Application Interlibrary Loan Application

Service Definition & Protocol SpecificationService Definition & Protocol Specification ANSI/NISO Z39.83: ANSI/NISO Z39.83: Circulation Interchange Protocol Circulation Interchange Protocol

(NCIP)(NCIP) ANSI/NISO Z39.84: ANSI/NISO Z39.84: Syntax for the Digital Object Identifier Syntax for the Digital Object Identifier

- 2000 - 2000 ANSI/NISO Z39.85: ANSI/NISO Z39.85: Dublin Core Metadata Element Set - Dublin Core Metadata Element Set -

2001 2001 ANSI/NISO Z39.88: ANSI/NISO Z39.88: The OpenURL Framework for Context-The OpenURL Framework for Context-

Sensitive Services (2002)Sensitive Services (2002) ANSI/NISO Z39.89:ANSI/NISO Z39.89:The U.S. National Z39.50 Profile for The U.S. National Z39.50 Profile for

Library Applications (2002)Library Applications (2002) Networked Reference Services (Networked Reference Services (ανάπτυξη προτύπων υπό ανάπτυξη προτύπων υπό

εξέλιξηεξέλιξη))


Τεχνολογίες – Πρότυπα Τεχνολογίες – Πρότυπα δικτυωμένης υβριδικής δικτυωμένης υβριδικής

βιβλιοθήκης (2)βιβλιοθήκης (2)

Κάθε πρότυπο ενεργοποιεί διαφορετικές υπηρεσίες, Κάθε πρότυπο ενεργοποιεί διαφορετικές υπηρεσίες, π.χ.π.χ. Ανάκτηση πληροφοριών σε δικτυωμένο περιβάλλονΑνάκτηση πληροφοριών σε δικτυωμένο περιβάλλον

(Z39.50)(Z39.50) Αυτοματοποιημένος δανεισμός μεταξύ βιβλιοθηκώνΑυτοματοποιημένος δανεισμός μεταξύ βιβλιοθηκών (ILL) (ILL) Εφαρμογές δανεισμού και κυκλοφορίας υλικούΕφαρμογές δανεισμού και κυκλοφορίας υλικού (NCIP) (NCIP) Διασύνδεση παραπομπώνΔιασύνδεση παραπομπών (OpenURL) (OpenURL) Περιγραφή πληροφοριακών πόρωνΠεριγραφή πληροφοριακών πόρων (Dublin Core) (Dublin Core)

Λειτουργούν, όμως, σε συνεργασία για την παροχή Λειτουργούν, όμως, σε συνεργασία για την παροχή διαλειτουργικής πρόσβασης στην πληροφορία και διαλειτουργικής πρόσβασης στην πληροφορία και κοινής χρήσης των πληροφοριακών πόρωνκοινής χρήσης των πληροφοριακών πόρων


OpenURL – OpenURL – Γενική Γενική θεώρησηθεώρηση

Γενική επισκόπηση της υποδομής Γενική επισκόπηση της υποδομής και της λειτουργικότητας του και της λειτουργικότητας του OpenURL examplesOpenURL examples

Τρέχουσα και μελλοντική Τρέχουσα και μελλοντική πραγματικότηταπραγματικότητα

Διάφορα θέματαΔιάφορα θέματα


Προέλευση του Προέλευση του OpenURLOpenURL Το περιβάλλονΤο περιβάλλον

Κατανεμημένο περιβάλλον πληροφόρησηςΚατανεμημένο περιβάλλον πληροφόρησης Πολλαπλές Πολλαπλές A&I A&I ((Abstracting & Indexing) Abstracting & Indexing) και άλλες και άλλες

υπηρεσίες εντοπισμού πληροφοριώνυπηρεσίες εντοπισμού πληροφοριών Ταχύτατα αναπτυσσόμενες συλλογές ηλεκτρονικών Ταχύτατα αναπτυσσόμενες συλλογές ηλεκτρονικών

περιοδικώνπεριοδικών Ανάγκη για διασύνδεση των διαθέσιμων πληροφοριακών Ανάγκη για διασύνδεση των διαθέσιμων πληροφοριακών

πόρωνπόρων Το πρόβλημαΤο πρόβλημα

Οι διασυνδέσεις ελέγχονται από εξωτερικές υπηρεσίες Οι διασυνδέσεις ελέγχονται από εξωτερικές υπηρεσίες πληροφόρησηςπληροφόρησης

Οι διασυνδέσεις δεν παρουσιάζουν την αναγκαία Οι διασυνδέσεις δεν παρουσιάζουν την αναγκαία ευαισθησία σε ό,τι αφορά το περιβάλλον του χρήστη ευαισθησία σε ό,τι αφορά το περιβάλλον του χρήστη ( πρόβλημα του κατάλληλου αντιτύπου)( πρόβλημα του κατάλληλου αντιτύπου)

Οι διασυνδέσεις εξαρτώνται από τις συμφωνίες των Οι διασυνδέσεις εξαρτώνται από τις συμφωνίες των προμηθευτώνπρομηθευτών

Οι διασυνδέσεις δεν καλύπτουν το σύνολο των συλλογώνΟι διασυνδέσεις δεν καλύπτουν το σύνολο των συλλογών


Το πραγματικό Το πραγματικό πρόβλημαπρόβλημα

Οι Βιβλιοθήκες δεν έχουν λόγο στις Οι Βιβλιοθήκες δεν έχουν λόγο στις διασυνδέσειςδιασυνδέσεις

Οι βιβλιοθήκες χάνουν σημαντικό Οι βιβλιοθήκες χάνουν σημαντικό μέρος του έργου οργάνωσης της μέρος του έργου οργάνωσης της πληροφορίαςπληροφορίας

Πανάκριβες συλλογές δεν Πανάκριβες συλλογές δεν αξιοποιούνται με το βέλτιστο τρόποαξιοποιούνται με το βέλτιστο τρόπο

Οι χρήστες δεν εξυπηρετούνται Οι χρήστες δεν εξυπηρετούνται ικανοποιητικάικανοποιητικά


Η λύση στο πρόβλημαΗ λύση στο πρόβλημα ΌχιΌχι μία μία αποκλειστικήαποκλειστική διασύνδεση μιας διασύνδεση μιας

βιβλιογραφικής μονάδας προς μία μόνο βιβλιογραφικής μονάδας προς μία μόνο συγκεκριμένη υπηρεσίασυγκεκριμένη υπηρεσία ( (π.χ. μια π.χ. μια διασύνδεση από μια υπηρεσίαδιασύνδεση από μια υπηρεσία A&I A&I προς το προς το αντίστοιχο πλήρες κείμενο)αντίστοιχο πλήρες κείμενο)

Αλλά μάλλον:Αλλά μάλλον: Παροχή διασύνδεσης που μεταφέρει Παροχή διασύνδεσης που μεταφέρει

Μεταδεδομένα σχετικά με τη Μεταδεδομένα σχετικά με τη βιβλιογραφική μονάδαβιβλιογραφική μονάδα

Σε άλλη υπηρεσία που είναι καλύτερα σε Σε άλλη υπηρεσία που είναι καλύτερα σε θέση να παρέχει υπηρεσίες διασύνδεσηςθέση να παρέχει υπηρεσίες διασύνδεσης

OpenURLOpenURL

OpenURL ResolverOpenURL Resolver


Διασύνδεση χωρίς Διασύνδεση χωρίς OpenURLOpenURL


Διασύνδεση με Διασύνδεση με OpenURLOpenURL








OpenURL webOpenURL web


Σύντομη Ιστορία του Σύντομη Ιστορία του OpenURLOpenURL

~1998 – ~1998 – Απόφαση για τη φύση της λύσηςΑπόφαση για τη φύση της λύσης ~1999 – ~1999 – Πρώτα πραγματικά πειραματικά Πρώτα πραγματικά πειραματικά

προγράμματαπρογράμματα (Ghent, LANL, Wiley, (Ghent, LANL, Wiley, SilverPlatter, Ex Libris, arXiv, …)SilverPlatter, Ex Libris, arXiv, …)

~2000 – ~2000 – Δημοσίευση του Δημοσίευση του OpenURL 0.1 , OpenURL 0.1 , υιοθέτηση από την κοινότητα της υιοθέτηση από την κοινότητα της πληροφόρησηςπληροφόρησης, , κυκλοφορία του κυκλοφορία του SFX betaSFX beta

~2001 – ~2001 – Συγχώνευση των πλαισίων Συγχώνευση των πλαισίων OpenURL OpenURL καικαι DOI/CrossRef, DOI/CrossRef, εμφάνιση εμφάνιση των πρώτων διαχειριστών που δεν είναι των πρώτων διαχειριστών που δεν είναι SFXSFX

Πρόταση για προτυποποίηση τουΠρόταση για προτυποποίηση του OpenURL framework OpenURL framework από τον από τον NI NISOSO


ΠαραδείγματαΠαραδείγματα

Παράδειγμα 1Παράδειγμα 1 Άρθρο περιοδικούΆρθρο περιοδικού

Από το Από το Web of Science Web of Science στα στα Ingenta JournalsIngenta Journals







Παράδειγμα 2Παράδειγμα 2

ΒιβλίοΒιβλίο Από τον Από τον OPAC OPAC του Πανεπιστημίου του του Πανεπιστημίου του

Bath Bath στο Διαδικτυακό βιβλιοπωλείο στο Διαδικτυακό βιβλιοπωλείο AmazonAmazon








Περίληψη (2)Περίληψη (2) Πηγή Πηγή OpenURLOpenURL ( (source)source)

Υπηρεσία που ενσωματώνει Υπηρεσία που ενσωματώνει OpenURLs OpenURLs στο στο interface interface του χρήστη με στόχο τη διασύνδεσή του χρήστη με στόχο τη διασύνδεσή του με το περισσότερο κατάλληλο αντίτυποτου με το περισσότερο κατάλληλο αντίτυπο

Διαχειριστής Διαχειριστής OpenURL (resolver)OpenURL (resolver) Υπηρεσία που διασυνδέει στο καταλληλότερο Υπηρεσία που διασυνδέει στο καταλληλότερο

αντίτυπο, καθώς και σε άλλες υπηρεσίες αντίτυπο, καθώς και σε άλλες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, στη βάση προστιθέμενης αξίας, στη βάση Μεταδεδομένων στο Μεταδεδομένων στο OpenURLOpenURL

Στόχος Στόχος OpenURL OpenURL ((targettarget)) Υπηρεσία προς την οποία μπορεί να γίνει Υπηρεσία προς την οποία μπορεί να γίνει

διασύνδεση από ένα διαχειριστή διασύνδεση από ένα διαχειριστή OpenURL OpenURL με με τη χρήση Μεταδεδομένων στο τη χρήση Μεταδεδομένων στο OpenURLOpenURL

Documents

Αυτοματοποίηση Βιβλιοθηκών & Νέες Τεχνολογίες της Πληροφορίας