Μπορεί η Ελλάδα να Επιτύχει τους Στόχους της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τα ΒΑΑ;

1ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Ν. Καρδίτσας, 8-10/2/20081

Μπορεί η Ελλάδα να Επιτύχει τους Μπορεί η Ελλάδα να Επιτύχει τους Στόχους της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Στόχους της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τα ΒΑΑ;για τα ΒΑΑ;

Μπορεί η Ελλάδα να Επιτύχει τους Μπορεί η Ελλάδα να Επιτύχει τους Στόχους της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Στόχους της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τα ΒΑΑ;για τα ΒΑΑ;

Κάτια ΛαζαρίδηΕπίκουρη Καθηγήτρια

Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Κάτια ΛαζαρίδηΕπίκουρη Καθηγήτρια

Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο


Κεντρικοί άξονες παρουσίασης

Κεντρικοί άξονες παρουσίασης

1. Θεσμικό πλαίσιο 1. Θεσμικό πλαίσιο

2. Δυνατότητες εκτροπής-επεξεργασίας 2. Δυνατότητες εκτροπής-επεξεργασίας

3. Η κατάσταση στην Ελλάδα σήμερα 3. Η κατάσταση στην Ελλάδα σήμερα

4. Ο Εθνικός Σχεδιασμός για τα ΒΑΑ 4. Ο Εθνικός Σχεδιασμός για τα ΒΑΑ

5. Προκλήσεις & προοπτικές για τις τοπικές κοινωνίες

5. Προκλήσεις & προοπτικές για τις τοπικές κοινωνίες


1.1. ΘΕΣΜΙΚΟΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟΠΛΑΙΣΙΟ

Οδηγία 1999/31/ΕΚ για την Υγειονομική ΤαφήΟδηγία 1999/31/ΕΚ για την Υγειονομική ΤαφήΕναρμόνιση Εθνικού Δίκαιου με το Κοινοτικό με την

Η.Π. 29407/3508/2002 Θέσπιση προδιαγραφών για τις εγκαταστάσεις και την πρακτική της υγειονομικής ταφής, συμπεριλαμβανομένης της εκτροπής των ΒΑΑ, καθώς αυτά προκαλούν τις περισσότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ΧΥΤΑ

ΣΚΟΠΟΣ

ΜΕΧΡΙ 16/7/2010 : ΜΕΧΡΙ 16/7/2010 : Οι ΧΥΤΑ μπορούν να δέχονται έως το 75% των ΒΑΑ που είχαν παραχθεί το 1995

ΜΕΧΡΙ 16/7/2013 :ΜΕΧΡΙ 16/7/2013 : Οι ΧΥΤΑ μπορούν να δέχονται έως το 50% των ΒΑΑ που είχαν παραχθεί το 1995

ΜΕΧΡΙ 16/7/2020 :ΜΕΧΡΙ 16/7/2020 : Οι ΧΥΤΑ μπορούν να δέχονται έως το 35% των ΒΑΑ που είχαν παραχθεί το 1995

ΠΟΣΟΤΙΚΟΙΣΤΟΧΟ


2. Δυνατότητες εκτροπής-επεξεργασίας ΒΑΑ

2. Δυνατότητες εκτροπής-επεξεργασίας ΒΑΑ

ΕλαχιστοποίησηΕλαχιστοποίησηΧωριστή Χωριστή διαλογή-διαλογή-

Βιολογική Βιολογική επεξεργασίαεπεξεργασία

Μηχανική Μηχανική διαλογή-διαλογή-

Βιολογική Βιολογική επεξεργασίαεπεξεργασία

Εκτροπή ΒΑΑΕκτροπή ΒΑΑΕκτροπή ΒΑΑΕκτροπή ΒΑΑ

Θερμική Θερμική επεξεργασίαεπεξεργασία

Ανακύκλωση Ανακύκλωση ΧαρτιούΧαρτιού


ΦΑΣΗ 1

ΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΦΑΣΗ 2

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ & ΣΥΛΛΟΓΗ

ΦΑΣΗ 3

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

ΦΑΣΗ 4

ΔΙΑΘΕΣΗ Ή ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

COMPOST ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ /

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΥΛΙΚΩΝ

ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΔΙΑΘΕΣΗ

ΠΑΡΑΓΩΓΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Χ.Υ.ΤΚΑΥΣΗ

(Χωρίς παραγωγή ενέργειας)

ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ/ ΣΕ ΣΑΚΟΥΣ/ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ& ΣΥΛΛΟΓΗ

COMPOST ΓΙΑ ΕΔΑΦΟΒΕΛΤΙΩΤΙΚΟ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣΧΑΡΤΟΝΙ

ΞΥΛΑ ΚΛΠ

ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ & ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΔΩΝ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

ΟΓΚΩΔΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

Μ.Α.Υ

ΦΑΣΗ 1ΦΑΣΗ 1

ΠΑΡΑΓΩΓΗΠΑΡΑΓΩΓΗ


ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ & ΣΥΛΛΟΓΗ& ΣΥΛΛΟΓΗ


ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ


ΔΙΑΘΕΣΗ Ή ΔΙΑΘΕΣΗ Ή ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

COMPOST COMPOST ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ /ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ /

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑΜΟΝΑΔΑ

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΥΛΙΚΩΝΥΛΙΚΩΝ

ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΔΙΑΘΕΣΗΔΙΑΘΕΣΗ

ΠΑΡΑΓΩΓΗΠΑΡΑΓΩΓΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Χ.Υ.ΤΧ.Υ.ΤΚΑΥΣΗΚΑΥΣΗ

(Χωρίς παραγωγή (Χωρίς παραγωγή ενέργειας)ενέργειας)

ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ/ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ/ΣΕ

ΣΑΚΟΥΣ/ΣΑΚΟΥΣ/ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ& ΣΥΛΛΟΓΗΣΥΛΛΟΓΗ

COMPOSTCOMPOSTΓΙΑ

ΕΔΑΦΟΒΕΛΤΙΩΤΙΚΟΕΔΑΦΟΒΕΛΤΙΩΤΙΚΟΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

ΧΑΡΤΟΝΙΧΑΡΤΟΝΙΞΥΛΑ ΚΛΠΞΥΛΑ ΚΛΠ

ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ & ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ & ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗΣΥΛΛΟΓΗ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑΣΥΣΤΗΜΑΤΑΚΑΔΩΝΚΑΔΩΝ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

ΟΓΚΩΔΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑΟΓΚΩΔΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

Μ.Α.ΥΜ.Α.Υ

Διάγραμμα ροής ΒΑΑΔιάγραμμα ροής ΒΑΑ


3. Διαχείριση ΑΣΑ στην ΕΕ3. Διαχείριση ΑΣΑ στην ΕΕ

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Πο

σο

στό

χρ

ήσ

ης μ

εθό

δο

υ

Ανακύκλωση

ΚομποστοποίησηΚαύση

Υγειονομική Ταφή


Χώρα ή Περιφέρεια

Έτος% των ΒΑΑ σε

ΧΥΤΑ

% των ΒΑΑ που

συλλέγονται ως

σύμμεικτα

% των ΒΑΑ που

συλλέγονται με ΔσΠ

Αυστρία 1996 20,4 43,0 57,0

Δανία 1998 5,3 58,0 42,0

Ιρλανδία 1998 90,3 90,0 10,0

Βέλγιο (Φλαμανδία)

1998 16,7 32,2 68,8

Φινλανδία 1997 64,9 70,0 29,3

Γαλλία 1998 40,3 81,8 18,2

Γερμανία 1998 30,2 62,0 38,0

ΕλλάδαΕλλάδα 19971997 98,598,5 98,598,5 1,51,5

Ιταλία 1997 68,4 85,7 14,3

Ολλανδία 1998 13,1 47,7 52,3

Νορβηγία 1997 59,0 68,7 31,3

Μ. Βρετανία 1998-99 86,2 72,1 27,9

Ισπανία (Καταλονία)

1998 73,4 95,0 5,0

Διαχείριση ΒΑΑ στην ΕΕΔιαχείριση ΒΑΑ στην ΕΕ


4. Παραγωγή ΑΣΑ στην Ελλάδα

4. Παραγωγή ΑΣΑ στην Ελλάδα

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Έτος

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

1.60

1.80

2.00

ΑΣΑ Πρόβλεψη ΑΣΑ Μοναδιαία Παραγωγή Αποβλήτων

ΑΣΑ (kt) ΜΠΑ (kg/κατ/ημέρα)


Μέση κατά βάρος σύνθεση ΑΣΑ στην Ελλάδα, 1997

(Πηγή: Η.Π. 50910/2727/2003).


Διακύμανση ΣύστασηςΔιακύμανση Σύστασης

Αττική (1)

Αττική (1)

Αττική (1)

Αττική (1)

Αττική (1)

Θεσσ/νίκη (1)

Πάτρα (1)

Δήμος Ηρακλείου (1)

Δήμος Ρόδου (1)

Δήμος Κω (1)

Κοινότητες Κω (1)

Περίοδος 1969 1970 1971 1972 6/83-6/84 4/86-3/87 1990 1987 9/87-8/88 1989 1990Πληθυσμός 3,500,000 3,500,000 3,500,000 3,500,000 3,500,000 1,000,000 115,000 45,000 15,000 12,000

Ζυμώσιμα 55.3 57.2 57.5 60.9 59.8 51.7 52.5 41.6 37.3 39.8Χαρτί 24.4 23.2 23.3 22 19.5 17.7 21.9 17.2 13.6 24.8 23.5Μέταλλα 4.6 4.4 4.2 3.9 3.8 5.9 2.8 10.5 5.4 5.3Γυαλί 3.8 3.8 2.6 2.2 2.6 4.1 1.3 1.4 12.6 12.3 9.6Πλαστικά 7.4 8 10 9.3 7 7.2 14.3 11.7 10.9 11.4Δ-Ξ-Λ-Υ 4.5 3.4 2.4 1.7 2.6 9.4 4.2 4.6 4.9Λοιπά άκαυστα 4.7 4 11.7 5.8 4.7 5.5Διάφορα 11.8Σύνολο 100 100 100 100 100 100 34.9 100 100 100 100

Δήμος Χανίων (1)

Β.άξονας Ν. Χανίων (1)

Δήμος Νάξου (1)

Κομοτινή (1)

Ξάνθη (1)

Δήμος Καλαμάτας (1)

Αθήνα, ΕΣΔΚΝΑ (2)

Αθήνα, ΕΣΔΚΝΑ (2)

Δ. Πυλαίας, Θεσσ/νίκη (3)

Θεσσ/νίκη (4)

Περίοδος 1990 1991 1994 92-93 92-93 1992 1991 1997 1998 1997-99Πληθυσμός 50,000 60,000 27,972 1,100,000

Ζυμώσιμα 55.2 56.4 48.3 67.1 61.2 47 48.5 46.5 41 26.66Χαρτί 19.1 18.1 21.6 9.1 15.1 25 22.5 23.4 23 29.21Μέταλλα 3.7 3.9 3.4 2.8 3.2 3.5 4.2 2.74 4 4.43Γυαλί 4 3.5 5.8 1.7 2.1 2.6 3.5 3.41 3 3.61Πλαστικά 8.3 8.8 9.4 6.1 7.1 7.4 10 10.8 13 17.9Δ-Ξ-Λ-Υ 3.8 4.1 3.5 6.4 3.5 4.25 6 9.13Λοιπά άκαυστα 5.9 5.2 8 8.1 3.3 3.58 2 4Διάφορα 13.2 11.3 4.5 5.32 8 5.06Σύνολο 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100


Η κατάσταση διαχείρισης στην Ελλάδα


Αριθμός και κατάσταση ΧΑΔΑ σε Πανελλαδικό επίπεδο

(2005)

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

-50%-40%-30%-20%-10%0%10%20%30%40%50%2000

2004

% ΜΕΤΑΒΟΛΗ

2000 2182 830 3012

2004 1453 1173 2626

% ΜΕΤΑΒΟΛΗ -33% 41% -13%

ΕΝΕΡΓΟΙ ΑΝΕΝΕΡΓΟΙ ΣΥΝΟΛΟ ΧΑΔΑ


Υπάρχουσες εγκαταστάσεις

Υπάρχουσες εγκαταστάσεις

Μονάδες ΜΔΚ: 597.000 Μονάδες ΜΔΚ: 597.000 tn tn ΑΣΑ/έτοςΑΣΑ/έτος

ΚΑΛΑΜΑΤΑΚΑΛΑΜΑΤΑ32.000 32.000 tntn

ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ438.000438.000 tn tn

ΧΑΝΙΑΧΑΝΙΑ70.00070.000 tn tn

Εκτροπή: 330.000 tn ΒΑΑ/έτος


4. Εθνικός Σχεδιασμός για τα ΒΑΑ

4. Εθνικός Σχεδιασμός για τα ΒΑΑ

Εκτίμηση ποσοτήτων που εκτρέπονται, με βάση διαφορετικά σενάρια εξέλιξης της παραγωγής & σύνθεσης των ΑΣΑΥπολογισμός απαιτούμενης δυναμικότητας επεξεργασίαςΑξιολόγηση υπάρχουσας εμπειρίας από εγκαταστάσεις επεξεργασίαςΔιαμόρφωση κριτηρίων αξιολόγησης συστημάτων επεξεργασίας ΒΑΑ

Εκτίμηση ποσοτήτων που εκτρέπονται, με βάση διαφορετικά σενάρια εξέλιξης της παραγωγής & σύνθεσης των ΑΣΑΥπολογισμός απαιτούμενης δυναμικότητας επεξεργασίαςΑξιολόγηση υπάρχουσας εμπειρίας από εγκαταστάσεις επεξεργασίαςΔιαμόρφωση κριτηρίων αξιολόγησης συστημάτων επεξεργασίας ΒΑΑ

ΣΤΟΧΟΙΣΤΟΧΟΙ


Σενάρια εξέλιξης ποσότητας και σύνθεσης ΑΣΑ

Σενάρια εξέλιξης ποσότητας και σύνθεσης ΑΣΑ

ΠοσότητεςΠοσότητες Σύνθεση-ΑνακύκλωσηΣύνθεση-Ανακύκλωση

Σενάριο 1 Ετήσια αύξηση 1% (αισιόδοξο)

Σταθερή σύσταση ΑΣΑ (47% ζυμώσιμα και 20% χαρτί), σταθερή ανακύκλωση χαρτιού 435.000 τόνοι/έτος (ρεαλιστικό)

Σενάριο 2 Ετήσια αύξηση 1,5% (ρεαλιστικό)

Μείωση των ζυμώσιμων (35% των ΑΣΑ) και αύξηση του χαρτιού (30% των ΑΣΑ) με 50% ανακύκλωση χαρτιού (αισιόδοξο)

Σενάριο 3 Ετήσια αύξηση 3% (απαισιόδοξο)

-


Στόχοι εκτροπής για το ρεαλιστικό σενάριο ποσοτικής

εξέλιξης

Στόχοι εκτροπής για το ρεαλιστικό σενάριο ποσοτικής

εξέλιξης

Έτος Μέγιστη διάθεση σε ΧΥΤΑ(τόνοι)

Σενάριο 1 (Σύνθεσης-Ανακύκλωσης)

Σενάριο 2 (Σύνθεσης-Ανακύκλωσης)

Παραγόμενα ΒΑΑ (τόνοι)

Ελάχιστη εκτροπή (τόνοι)

Παραγόμενα ΒΑΑ (τόνοι)

Ελάχιστη εκτροπή (τόνοι)

20102010 1.847.000 3.058.000 1.211.000 2.606.000 760.000

20132013 1.231.000 3.217.000 1.986.000 2.725.000 1.494.000

20202020 862.000 3.618.000 2.756.000 3.025.000 2.163.000


5. Προκλήσεις & Προοπτικές για τις Τοπικές Κοινωνίες

5. Προκλήσεις & Προοπτικές για τις Τοπικές Κοινωνίες

Απαιτείται νέα προσέγγιση στη διαχείριση των ΑΣΑ

Έλλειψη ορθολογικού κεντρικού σχεδιασμού – καθοδηγητικού πλαισίου

Αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών Ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο Δυνατότητα αξιοποίησης εμπειριών από

άλλες χώρες και ανάπτυξης λύσεων κατάλληλης κλίμακας

Απαραίτητος ο πιλοτικός σχεδιασμός, προσαρμογή τεχνολογιών και συστημάτων στις τοπικές συνθήκες

Απαιτείται νέα προσέγγιση στη διαχείριση των ΑΣΑ

Έλλειψη ορθολογικού κεντρικού σχεδιασμού – καθοδηγητικού πλαισίου

Αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών Ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο Δυνατότητα αξιοποίησης εμπειριών από

άλλες χώρες και ανάπτυξης λύσεων κατάλληλης κλίμακας

Απαραίτητος ο πιλοτικός σχεδιασμός, προσαρμογή τεχνολογιών και συστημάτων στις τοπικές συνθήκες


ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα

Η Ελλάδα δεν δείχνει να έχει σαφή πολιτική για την εκτροπή των ΒΑΑ

Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις καλύπτουν περίπου το 1/3 της απαιτούμενης δυναμικότητας επεξεργασίας για το 2010, εφόσον λειτουργήσουν

Οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί δίνουν έμφαση στη ΜΒΕ, σε κάποιες περιπτώσεις συζητείται η καύση, ενώ δεν εξετάζεται καν η χωριστή διαλογή των ΒΑΑ.

Η μέχρι σήμερα εμπειρία δεν επιτρέπει αισιοδοξία ως προς τη δυνατότητα επίτευξης των στόχων για το 2010

Η Ελλάδα δεν δείχνει να έχει σαφή πολιτική για την εκτροπή των ΒΑΑ

Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις καλύπτουν περίπου το 1/3 της απαιτούμενης δυναμικότητας επεξεργασίας για το 2010, εφόσον λειτουργήσουν

Οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί δίνουν έμφαση στη ΜΒΕ, σε κάποιες περιπτώσεις συζητείται η καύση, ενώ δεν εξετάζεται καν η χωριστή διαλογή των ΒΑΑ.

Η μέχρι σήμερα εμπειρία δεν επιτρέπει αισιοδοξία ως προς τη δυνατότητα επίτευξης των στόχων για το 2010


Documents

Μπορεί η Ελλάδα να Επιτύχει τους Στόχους της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τα ΒΑΑ;