Πινελιές Τοπικής Ιστορίας της περιοχής Νέστου

ΠινελιέςΤοπικής Ιστορίας

της περιοχής Νέστου

Υπεύθυνος

παρουσίασης: Σμάλης

Αθανάσιος

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΟ Νέστος ή Νέσσος ( ή Μέστος) γεννήθηκε

στην αρχή του χρόνου πριν ακόμη γεννηθούν

οι άνθρωποι. Γεννήθηκε μαζί με 12.456

ποταμούς και 3.000 Νύμφες. Πατέρας του

ήταν ο Ωκεανός και μητέρα του η Τηθύς.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Ο ποταμός Νέστος, σύμφωνα με τον

Ηρόδοτο, αποτελούσε το βόρειο

όριο εξάπλωσης των λιονταριών

στην Ελλάδα.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Η περιοχή της σημερινής Χρυσούπολης

καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1375–1376

και είχε την ονομασία Σαρή Σαμπάν .

Η σημερινή πόλη χτίστηκε περίπου το 17ο

αιώνα. Yπήρχε πόλη με το όνομα Εσκί-Σαρίσαμπάν

στην περιοχή Ερατεινού.

Απελευθερώθηκε στις 11 Ιουλίου 1913.

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑΟ πληθυσμός της αποτελείται από

πρόσφυγες: Ηπειρώτες ,

Μικρασιάτες, Πόντιους ,

Θρακιώτες και Σαρακατσάνους.

Οι Ηπειρώτες ήταν οι πρώτοι

κάτοικοι ελληνικής καταγωγής που

εγκαταστάθηκαν στην πόλη γύρω

στο 1820.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ

Πριν την απελευθέρωση(1912-13) η

Μακεδονία διαιρούνταν σε τρία βιλαέτια:

Θεσσαλονίκης

Μοναστηρίου

Κοσσυφοπεδίου ή Κοσσόβου

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ

Το βιλαέτι Θεσ/νίκης

αποτελούσαν τρία

σαντζάκια:

Θεσσαλονίκης

Σερρών

Δράμας

Το σαντζάκι Δράμας χωρίζονταν σε πέντε

καζάδες:

Δράμας

Πραβίου (Ελευθερούπολη)

Σαρισαμπάν (Χρυσούπολη)

Καβάλας

Θάσου

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ

ΔΡΑΜΑΣ (1914)

Η Επαρχία Σαρί-σαμπάν είχε 50 χωριά με

17.769 κατοίκους. Τα ελληνικά χωριά ήταν

μόνο 3 :

Σαρί- σαμπάν (Χρυσούπολη)

Οργαντζιλάρ (Χρυσοχώρι)

Καγιά Μπουνάρ (Δουκάλιον)

Οι Έλληνες αριθμούσαν μόνο 443 ψυχές.

Νέα Κώμη < (Γενή Κιόι) [1926]

Παλαιά Κώμη < Εσκή Κιόι [1926]

Νικηταί < Γκαζιλέρ [1928] < Γκάζιλερ

[1920]

Κεχρόκαμπος <Δάροβα [1926] <

Ντάροβα [1911]

Γραβούνα < Δοϊρανλή [1925]<Ντόιραν

[1913]

Ποντολίβαδο < Δομασλή

[1926]<Ντομασλή [1913]

ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ


Ερατεινό < Εμπελί Μαχαλεσί [1926]< Ερετλή

Μαχαλέ [1920]

Παράδεισος < Ιντζές [1926]

Πετροπηγή <Δουκάλιον [1954]< Καγιά Μπουνάρ

[1926]

Νέα Καρυά < Καρά Μπέη και Μπιλάλ Αγά [1926]<

Καρά Βέη [1920]

Άγιος Κοσμάς < Καραμανλή [1926]

Αβραμηλιά < Τσομπανλή [1926]

Ελαφοχώρι < Καρατζόβα [1926]

Πέρνη < Φίλιπποι [1927] < Καρατζά Κιόι

[1926]

Ζαρκαδιά < Καρατζιλάρ [1926]

Προάστειον < Κινέζ [1926]< Κενέζ

[1913]

Αγίασμα < Κουρί [1926]

Ξεριάς < Κουρού Δερέ

[1926]<Κουρούντερε [1913]

Πηγαί < Κουτούντζαλη και Σουσούρ Κιόι

[1926]


Λεκάνη < Μούντζινος [1926]

Σκοπός < Μουρατλή [1926]

Στεγνό < Μουσταφά Ογλάρ [1926]

Στενωπό < Μπαρακλη [1926]

Διαλεχτό < Μπεκλεμές [1926]

Διπόταμος < Τσαϊλίκ [1926]


Δύσβατο < Νεδερλή [1926]

Πλαταμώνα < Ολατζάκ [1926]

Χρυσοχώρι < Οργαντζιλάρ [1926]

Μακρυχώρι < Ουζούν Κιόι [1926]

Μοναστηράκι < Ρεσίτ Βέη [1928]

Κρήνη < Αγαλάρ [1954] < Αγαλάρ [1940]


Περιστερώνας < Τοϊλάρ [1926]

Χαϊδευτό < Χατζή Εμίν Αγά [1926]

Εκλεκτό <Αραπλίον [1954]<Αραπλή

[1940]

Χρυσούπολις < Σαπαίοι < Σαρή Σαμπάν

[1925]

Κεραμωτή

Γέροντας < Μποϊνού Κισλή [1926]


Νέα Καρυά

Γραβούνα

Αγίασμα

Μοναστηράκι

Γέροντας

Τοπωνύμια από την "πατρίδα"

Μακρυχώρι

Ξεριάς

Ζαρκαδιά

Πετροπηγή

Νέα Κώμη

Παλαιά Κώμη

Μετάφραση της τουρκικής

ονομασίας

Ποντολίβαδο

Παράδεισος

Ελαφοχώρι

Λεκάνη

Διαλεχτό

Διπόταμος

Τοπωνύμια βάσεικάποιου

χαρακτηριστικού

Γέροντας

Πέρνη • Αραμπατζής• Μαγαρισιώτικος• Μεσαίος• Βλάχικα

Κεραμωτή

Χρυσούπολη • Δεκαπέντε• Ποντιάδα• Προάστειο• Αχλαδινή• Καραμανλίδικα


Σημεία αναφοράςιδέες - προτάσεις

Ονόματα οδών

(π.χ. Ποντιάδας, Δεληκάρη, Γιαϊλόγλου,....)

Επώνυμα ανθρώπων

(π.χ. Μαγαρισιώτης, Μουζαλιώτης,

Σμυρνόγλου, Αϊβαλιώτης,...)

Εργασία για τα σχολεία, τους ναούς και

τα ξωκλήσια της περιοχής

Στην πόλη υπάρχουν αρκετά διατηρητέα

κτίρια:• το καμπαναριό του Αγίου Δημητρίου

(1884)• το παλαιό διοικητήριο (1880) • το κτίριο της Αγροτικής Τράπεζας (1924)• Το 1ο Δημοτικό Σχολείο (1930)



Το παζάρι της Χρυσούπολης


Από τα σχολικά βιβλία της ιστορίας σε κάποιες

ενότητες

( Διοίκησης κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας,

Μυθολογία, ιστορικές αναφορές για την περιοχή,...)

Δίκτυο με όσους έχουν ασχοληθεί ή έχουν σκοπό

να ασχοληθούν με θέματα της τοπικής ιστορίας.


Βιβλιοθήκη και τράπεζα

πληροφοριών και εργασιών για

την ιστορία της περιοχής

Συγκρότηση ομάδας από

εκπαιδευτικούς για την καταγραφή

και συλλογή υλικού με την

καθοδήγηση του Δημοκρίτειου

Πανεπιστημίου ( Τμήμα Ιστορίας

Εθνολογίας) και τη συνδρομή του

Δήμου Νέστου για τη συγγραφή

βιβλίου ως σχολικού βοηθήματος

gia


Τοπικά έθιμα και παραδόσεις


ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ & «ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ»

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ - Παπαδόπουλος ΣτάθηςΣΥΛΛΟΓΟΣ ΘΡΑΚΙΩΤΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ - Κοζαρίδης Χρήστος ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ - Συνανίδης Άγγελος ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ - Γκόρδης ΧρήστοςΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ - Γκόγκος ΧρήστοςΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ - Λαμπέτσος ΧαράλαμποςΜυλωνάς Βασίλειος Σαμίδου ΔήμητραΒαρυπάτης ΣτέλιοςΓεωργιάδης ΘεοφάνηςΚουσκουράς Σοφοκλής

ΝΕΑ ΚΑΡΥΑΑναζητώντας τις ρίζες

μας


μαςΚαρυαί (το χωριό στην Ανατολική Θράκη)


μας

Νέα Καρυά ( Καράμπεη-Παλιό χωριό)

" Κυριακή απόγευμα. Μια ομάδα παιδιών χτυπήσαμε την

πόρτα μιας γριούλας. Ζητήσαμε να μας πει τη δική της

ιστορία. Ο χρόνος είχε σημαδέψει το πρόσωπό της, όχι

όμως και την ψυχή της. Με χαρά και λαχτάρα μας

διηγήθηκε τη φοβερή εκείνη νύχτα που το ποτάμι

κατέστρεψε το σπίτι της.

...Χαιρόμουν όταν μαζευόμασταν σε ομάδες και

περνούσαμε από σπίτι σε σπίτι για να τους ρωτήσουμε

να μας πουν τη δική τους ιστορία. Η ομαδική δουλειά

ήταν εποικοδομητική και ευχάριστη. Ο καθένας από μας

με το δικό του τρόπο άκουγε την ιστορία και τη

συζητούσαμε όλοι μαζί".

( Βαγγελιώ Καφετζοπούλου, Ε΄ τάξη)


μαςΝέα Καρυά ( Σημερινό χωριό)

" Όσες φορές κι αν χτυπήσαμε την πόρτα τους, οι άνθρωποι μας

καλοδέχτηκαν μ' ένα πλατύ χαμόγελο στα σκαμμένα από τις ρυτίδες

πρόσωπά τους. Πολλοί έκλαιγαν , όταν μας διηγούνταν τα παλιά".

(Ρούλα Παλιάτσου, ΣΤ΄ τάξη)

"Είχαμε αναλάβει ένα σπουδαίο ρόλο. Το ρόλο του δημοσιογράφου-

ερευνητή... Θα παίρναμε την πρώτη συνέντευξη! Εγώ προσωπικά

ήμουν πολύ ενθουσιασμένος, αλλά και λίγο φοβισμένος, γιατί δεν

ήξερα αν θα τα καταφέρναμε".

( Γιώργος Τζαμπάζης, Ε΄ τάξη)

" Η εργασία αυτή ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για εμάς τους

μικρότερους, να γνωρίσουμε το χωριό μας καλύτερα, να μάθουμε

για τη ζωή στο παλιό χωριό και μ' αυτόν τον τρόπο ν' αγαπήσουμε

ακόμη περισσότερο τον τόπο όπου κατοικούμε".

( Χριστίνα Κουζούτη, ΣΤ΄ τάξη)

Τοπικά Έθιμα Ο συνδετικός κρίκος με το παρελθόν

«ΠΑΛΗ ΜΕ ΛΑΔΙ»

ΠεχλιβάνηδεςΣΑΜΠΡΙ

O «Θρύλος»


«ΠΑΛΗ ΜΕ ΛΑΔΙ»Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από την πατρίδα τους ( Ανατολική Θράκη) και συνεχίζεται ως σήμερα. Γίνεται την επόμενη μέρα ( 24 Αυγούστου) από το πανηγύρι του χωριού. Παλιά πάλευαν και παλικάρια από το χωριό. Τώρα έρχονται παλαιστές από άλλα μέρη.


«ΠΑΛΗ ΜΕ ΛΑΔΙ»

Λαογραφική Γωνιά

ΑναμνήσειςΤο Δημοτικό Σχολείο Νέας Καρυάς απευθύνεται σε όλες και όλους όσους πέρασαν από το σχολείο είτε ως μαθητές είτε ως εκπαιδευτικοί, να καταθέσουν τις αναμνήσεις, τις μαρτυρίες, τις θύμισές τους, καθώς και φωτογραφικό υλικό για δημιουργήσουμε ένα διαδικτυακό λεύκωμα με τίτλο:

"Ενθυμίσεις από το Δημοτικό Σχολείο Νέας Καρυάς"

Η ΚΑΡΥΑσε Άσπρο - Μαύρο

Μέσα από μια συλλογή ασπρόμαυρων φωτογραφιών κάναμε ένα ταξίδι στο παρελθόν. Η παρουσίαση ξεκινά από τη δεκαετία του 1920 και τελειώνει στη δεκαετία του 1960, από την Καρυά της Ανατολικής Θράκης στη Νέα Καρυά δίπλα στις όχθες του ποταμού Νέστου (Παλιό χωριό) και στην τελική τοποθεσία της Νέας Καρυάς ( Νέο χωριό). Το φωτογραφικό αυτό λεύκωμα περιλαμβάνει σκηνές από την καθημερινή , τη θρησκευτική ,τη σχολική ζωή, οικογενειακές στιγμές από γλέντια και πανηγύρια, τις αποκριές, από αγροτικές ασχολίες, την πάλη.

...Χάθηκε η Ελληνική Μικρά Ασία, αλλά ζουν σήμερα οι Μικρασιάτες.Αφανίστηκε η Ανατολική Θράκη,

αλλά υπάρχουν σήμερα οι Θράκες.Έσβησε ο Πόντος, αλλά όχι οι Πόντιοι.Εκεί υπήρξε η ιστορία, εδώ η ζωή δεν

έπαψε... Θεοδώρου Ξύδη. " Η δικαίωση της Μικρασιάτικης εκστρατείας"Περιοδικό Νέα εστία, τεύχος 1091

Documents

Πινελιές Τοπικής Ιστορίας της περιοχής Νέστου