28
ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ Παιδικός Σταθμός Νηπιαγωγείο Δημοτικό Γυμνάσιο Λύκειο Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ Α ΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14

ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

  • Upload
    fairly

  • View
    30

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ Α ΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14. ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ Παιδικός Σταθμός Νηπιαγωγείο Δημοτικό Γυμνάσιο Λύκειο. Η γραφική πόλη της Βέροιας. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣΙ. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Παιδικός Σταθμός Νηπιαγωγείο Δημοτικό Γυμνάσιο Λύκειο

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥΑ ΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14

Page 2: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Η γραφική πόλη της ΒέροιαςΗ γραφική πόλη της Βέροιας

Πριν Μετά

Τίτλος: Η Ιστορία της Βέροιας: από το χθες στο σήμερα…… μια διαπολιτισμική πόλη όπου συνυπάρχουν αρμονικά διαφορετικές εθνότητες,

θρησκεύματα και παραδόσεις.

Page 3: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Page 4: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Η Βέροια γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της κατά τη βυζαντινή και υστεροβυζαντινή περίοδο, γεγονός που αποτυπώνεται στο πλήθος των βυζαντινών μνημείων και εκκλησιών που σώζονται μέσα στην πόλη. Μετά τη μεγάλη πυρκαγιά το έτος 1864 κάποιες εκκλησίες κάηκαν. Σήμερα, σώζονται 48 ναοί, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα μνημεία, υψηλής ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας.

Οι τοιχογραφίες των ναών κατά το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα, δείχνουν την αδιάκοπη καλλιτεχνική παραγωγή στην πόλη και την υψηλή καλλιτεχνική στάθμη της πόλης. Σημαντική ήταν η δράση στην Βέροια του Δημητρίου Κυδώνη και του Ακινδύνου, πνευματικές προσωπικότητες της εποχής, καθώς επίσης και η παρουσία του Γρηγορίου Παλαμά, κορυφαία προσωπικότητα του πνευματικού κινήματος του ησυχασμού, που άσκησε μεγάλη επίδραση στο πνευματικό περιβάλλον της πόλης, και παρέμεινε για μια δεκαετία στη Σκήτη της Βέροιας.

Βυζαντινοί ναοί

Page 5: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Ναός της Αναστάσεως του Χριστού

Ήταν καθολικό Μοναστηριού. Κτίσθηκε στις αρχές

του 14ου αιώνα. Διατηρεί τοιχογραφίες που

φιλοτέχνησε ο περίφημος Θεσσαλονικεύς ζωγράφος

Γεώργιος Καλλιέργης.. Σώζονται τοιχογραφίες του 1326

και 1355 με παραστάσεις κεκοιμημένων αρχόντων στη

δυτική και νότια όψη του.

Άγιος Αντώνιος

Η εκκλησία του αγίου Αντωνίου είναι τρίκλιτη

βασιλική του έτους 1860, τυπικό δείγμα της αστικής

εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα. Ο

όσιος Αντώνιος, ο νέος και θαυματουργός, ο «εν τη

Σκήτη της Βέροιας» τιμάται στις 17 Ιανουαρίου και

είναι ο πολιούχος της Βέροιας.

Βυζαντινοί ναοί

Page 6: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Μικρός μονόχωρος ναός του 15ου αιώνα, ο οποίος αργότερα απέκτησε συνεχή κλειστή στοά στη βόρεια και την ανατολική πλευρά του. Όλοι οι χώροι σήμερα καλύπτονται με κοινή τετράριχτη στέγη. Οι τοιχογραφίες που κοσμούν το ιερό και την εξωτερική όψη του βόρειου τοίχου χρονολογούνται στο 15ο αιώνα. Οι υπόλοιπες τοιχογραφίες χρονολογούνται με επιγραφή στο 1720.

Μονόχωρος ναός του 16ου αιώνα, με νάρθηκα και στοά κατά μήκος της νότιας πλευράς του. Οι τοιχογραφίες του χρονολογούνται στο 16ο και τις αρχές του 17ου αιώνα.

Άγιος Ανδρέας ενορίας Κυριώτισσας

Άγιος Ανδρέας ενορίας Αγίου Γεωργίου

Βυζαντινοί ναοί

Page 7: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Πεντάκλιτος ναός με δίριχτη στέγη των αρχών του

19ου αιώνα. Διαδέχθηκε πρωιμότερο ναό από τον

οποίο σώζεται μόνον ο ανατολικός τοίχος. Ελάχιστες

ορατές σήμερα τοιχογραφίες του 16ου αιώνα κοσμούν

το σωζόμενο αρχικό τμήμα του ναού.

Μονόχωρος ναός του 18ου αιώνα με

υποτυπώδη νάρθηκα. Η ζωγραφική του ναού,

σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, χρονολογείται

στο έτος 1706.

Μεγάλοι Άγιοι Ανάργυροι

Μικροί Άγιοι Ανάργυροι

Βυζαντινοί ναοί

Page 8: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Ναός Αγίας Άννας

Ο σημερινός δίκλιτος ναός του 16ου αιώνα

διαδέχθηκε μονόχωρο ναό του 15ου αιώνα, ο οποίος

ανοικοδομήθηκε πάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικής

βασιλικής (αρχές 6ου αι.). Οι τοιχογραφίες στο χώρο

του ιερού και στο νότιο τοίχο ανήκουν στο 16ο αιώνα.

Ναός Αγίου Βλασίου

Μονόχωρος αρχικά ναός του 14ου αι. ο οποίος

διευρύνθηκε τον 16ο και έγινε τρίκλιτος. Διατηρεί πολύτιμες

τοιχογραφίες του 14ου και 17ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες

στον αρχικό πυρήνα του ναού αποδίδονται στο ζωγράφο

Γεώργιο Καλλιέργη. Στις τοιχογραφίες αναπαρίστανται η

Παναγία πλαισιωμένη με αγγέλους, παραστάσεις της

Γέννησης και Υπαπαντής καθώς και σκηνές από το βίο του

αγίου Βλασίου.

Βυζαντινοί ναοί

Page 9: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Τρίκλιτη βασιλική του 14ου αι., με επάλληλες

επισκευές και τοιχογραφίες μέχρι και τον 18ο αι.

Διατηρούνται τοιχογραφίες διαφόρων περιόδων με

παλαιότερες τις τοιχογραφίες στο νότιο τοίχο του ιερού

(1380).

Άγιος Γεώργιος, ενοριακός αγίου Αντωνίου

Ο αρχικός ναός του 14ου αι. δέχθηκε ριζικές

ανακαινίσεις τον 16ο και 19ο αι. και μία τελευταία στη

10ετία του 1960. Σήμερα, στον τετράκλιτο ναό διασώζεται η

κόγχη του 14ου αιώνα με τοιχογραφίες.

Άγιος Γεώργιος

Βυζαντινοί ναοί

Page 10: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Ο αρχικός ναός, από τον οποίο σώζεται το ανατολικό

ήμισυ με τις αντίστοιχες τοιχογραφίες, ανήκει στον 15ο αι. Τον

17ο αιώνα, ο ναός διευρύνθηκε για να μετατραπεί σε τρίκλιτο.

Μικρής έκτασης ζωγραφική υπάρχει στην εξωτερική επιφάνεια

του βόρειου τοίχου και χρονολογείται στο έτος 1643.

Άγιος Δημήτριος

Τρίκλιτη βασιλική των μέσων του 16ου αιώνα. Ελάχιστα

ίχνη τοιχογραφιών του β' μισού του 16ου αιώνα έχουν μείνει

ακάλυπτα από επιχρίσματα. Έχει ξυλόγλυπτο τέμπλο των

αρχών του 18ου αιώνα και δεσποτικές εικόνες που

χρονολογούνται στη λίγο μεταγενέστερη περίοδο.

Άγιος Γεώργιος ο Μικρός

Βυζαντινοί ναοί

Page 11: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Μονόχωρος ναός που διατηρεί από τη βυζαντινή εποχή

μόνο το νότιο τμήμα της. Από τα δύο στρώματα τοιχογραφιών

που σώθηκαν στο νότιο τοίχο αποκολλήθηκε το νεότερο του

έτους 1672 και στη θέση του έμεινε σε αποσπασματική

κατάσταση το παλαιότερο.

Στα τέλη του 17ου ή τις αρχές του 18ου αιώνα

διαμορφώθηκε σε δίκλιτο με υποτυπώδη διαχωρισμό των

κλιτών. Οι τοιχογραφίες των δύο ανώτερων ζωνών του

βόρειου και παλαιότερου τοίχου (άγιοι σε στηθάρια, σκηνές

Δωδεκαόρτου) ανάγονται στην εποχή ίδρυσης του ναού, ενώ

της κατώτερης ζώνης (στρατιωτικοί άγιοι, ιεράρχες, μοναχοί)

μάλλον στο 16ο αιώνα.

Ο ναός της Ευαγγελίστρας

Άγιοι Θεόδωροι

Βυζαντινοί ναοί

Page 12: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική με δίκλινη στέγη,

σημαντικό χτίσμα του 13ου αιώνα. Εξωτερικά παρουσιάζει την

όψη μονόχωρης εκκλησίας. Σώζονται το ιερό και μέρος του

κεντρικού κλίτους και ο αρχικός ζωγραφικό διάκοσμο. Οι

τοιχογραφίες της χρονολογούνται γύρω στα 1230, ενώ

υπάρχουν και παραστάσεις του 14ου αιώνα.

Ναός των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης

Ο ναός κτίστηκε γύρω στα μέσα του 14ου αι. και είναι ο

μοναδικός ναός στη Βέροια που διατηρεί το μαρμάρινο τέμπλο

του. Ο αρχικός ναός ήταν σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο

αλλά κατέρρευσε τον 16ο αι. Διατηρούνται τοιχογραφίες του

14ου, 15ου, 16ου και 17ου αι. Στην οροφή της προθέσεως

σώζονται σε όχι καλή κατάσταση ο Χριστός στον τύπο της

Μεγάλης βουλής Αγγέλου και τρεις ιεράρχες σε προτομή.

Μέγας Θεολόγος

Βυζαντινοί ναοί

Page 13: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Τρίκλιτη βασιλική με δίριχτη στέγη, η οποία δέχθηκε

ποικίλες επισκευές και λειτουργικές προσθήκες στο δυτικό

τμήμα. Στο χώρο του ιερού διατηρούνται τοιχογραφίες των

αρχών του 17ου αιώνα.

Μονόχωρος αρχικά ναός. Στα τέλη του 15ου ή τις αρχές του

16ου αιώνα απέκτησε τρίκλιτη μορφή. Οι παλαιότερες

τοιχογραφίες του διατηρούνται στην κόγχη του ιερού. Οι

τοιχογραφίες στο νάρθηκα, με τη νεκρική προσωπογραφία της

βεροιώτισσας Βασίλως, χρονολογούνται στο 1525. Επίσης

υπάρχουν τοιχογραφίες του 16ου και 17ου αιώνα.

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος

Άγιος Νικόλαος της Γούρνας

Βυζαντινοί ναοί

Page 14: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα, του 15ου αιώνα. Όλες

σχεδόν οι επιφάνειες του ναού καλύπτονται με τοιχογραφίες

του 1565.

Ναός με τοιχογραφίες στο ιερό και στις δύο όψεις του

δυτικού τοίχου, χρονολογούμενες στο 16ο και το 18ο αιώνα.

Μονόχωρος ναός με νάρθηκα, με παλαιότερο σωζόμενο τμήμα το

δυτικό τοίχο του κυρίως ναού. Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα

έγιναν ποικίλες μετατροπές, οι οποίες κατήργησαν πολλά από τα

στοιχεία του αρχικού κτίσματος.

Άγιος Νικόλαος του μοναχού Άνθιμου

Άγιος Νικόλαος της Μακαριώτισσας

Βυζαντινοί ναοί

Page 15: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Τρίκλιτη με δίριχτη στέγη βασιλική και

τοιχογραφίες στο χώρο του ιερού, του β΄ μισού του

17ου αιώνα.

Τρίκλιτη βασιλική των αρχών του 18ου αιώνα, με

ελάχιστες τοιχογραφίες στο χώρο της πρόθεσης.

Άγιος Νικόλαος Ψαράς

Παναγία Βαλτεσινή

Βυζαντινοί ναοί

Page 16: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Τρίκλιτη βασιλική του τέλους του 18ου και αρχή του

19ου αι. Οι τοιχογραφίες του ναού ανάγονται στην

καλλιτεχνική παράδοση του 14ου αιώνα. Στο σωζόμενο

παλαιότερο τμήμα του ναού υπάρχουν και οι αρχαιότερες

τοιχογραφίες με τη Θεοτόκο στην κόγχη.

Τρίκλιτη βασιλική του 14ου αιώνα. Έχει νάρθηκα,

γυναικωνίτη και ανοιχτή στοά στη νότια πλευρά, που

χρονολογούνται στα τέλη του 18ου ή τις αρχές του 19ου αιώνα.

Διατηρούνται τοιχογραφίες του 16ου, 17ου και 18ου αιώνα.

Παναγία Δεξιά

Παναγία Περίβλεπτος

Βυζαντινοί ναοί

Page 17: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Βρίσκεται στη συνοικία της Κυριώτισσας. Στη μορφή που

σώζεται σήμερα είναι τρίκλιτη, ξυλόστεγη βασιλική, χωρίζεται

σε κλίτη με κιονοστοιχία από ξύλινες κολόνες τετράγωνης

διατομής. Τοιχογραφίες του τελευταίου τετάρτου του 15ου

αιώνα κοσμούν το σωζόμενο τμήμα του αρχικού ναού. Το

τέμπλο του ναού είναι ξύλινο. Παλαιότερο στρώμα

ζωγραφικής διαπιστώθηκε στην αψίδα του διακονικού, κάτω

από τους ιεράρχες και δίπλα στον αρχάγγελο Ουριήλ.

Είναι κτίσμα του 15ου αιώνα που επισκευάστηκε τον 16ο

αιώνα και αργότερα απέκτησε τη μορφή τρίκλιτης βασιλικής. Οι

παλαιότερες τοιχογραφίες του ναού (15ου αι.) σώζονται στην

κόγχη του ιερού. Οι τελευταίες αποτελούν δείγμα της

μεταβυζαντινής ζωγραφικής.

Παναγία Γοργοεπήκοος

Παναγία Παλαιοφορίτισσα ή Παντάνασσα

Βυζαντινοί ναοί

Page 18: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Τρίκλιτη βασιλική του 15ου αιώνα. Διατηρούνται το ιερό

και ο δυτικός τοίχος του κυρίως ναού. Η παράσταση της

Δευτέρας Παρουσίας στο νάρθηκα έγινε το έτος 1497/8.

Μερικές τοιχογραφίες στην πρόθεση χρονολογούνται πιθανώς

στο 16ο αιώνα.

Τρίκλιτη βασιλική στο τέλος του 16ου ή τις αρχές του 17ου

αιώνα, η οποία δέχθηκε ποικίλες επισκευές και μετατροπές στον

20ό αιώνα. Στο χώρο του διακονικού φυλάσσεται η εικόνα της

Θεοτόκου Φανερωμένης, αξιόλογο έργο του β΄ μισού του 13ου

αιώνα.

Παναγία Χαβιαρά

Παναγία Φανερωμένη

Βυζαντινοί ναοί

Page 19: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Ναός του 14ου αιώνα. Έχει τη μορφή «δίκλιτης»

ξυλόστεγης βασιλικής με νάρθηκα και τρίπλευρη αψίδα.

Σώζονται τοιχογραφίες τεσσάρων περιόδων από τις οποίες το

μεγαλύτερο μέρος χρονολογείται στο 17ο αιώνα.

Βυζαντινοί ναοί

Εκκλησία του 15ου αιώνα που διατηρεί τον αρχικό της

διάκοσμο, με σημαντικές τοιχογραφίες του 15ου αιώνα. Υπάγεται

στην ενορία των Αγίων Αναργύρων και ανοίγει μόνο κατά τον

εορτασμό του Αγίου Παταπίου στις 8 Δεκεμβρίου.

Αγία Παρασκευή

Άγιος Πατάπιος

Page 20: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Μονόχωρος αρχικά ναός του 14ου αι., από τον οποίο

σώζονται ο ανατολικός, δυτικός και τμήματα του βόρειου και

νότιου τοίχου. Στις αρχές του 17ου αι., ο ναός διευρύνθηκε και

μετατράπηκε σε τρίκλιτο με νάρθηκα. Οι τοιχογραφίες του

ανήκουν στον 14ο και στις αρχές του17ου αι.

Παλαιολόγειος ναός του 14ου αι. Από το βυζαντινό ναό που

ήταν τρίκλιτη βυζαντινή βασιλική, έχει διατηρηθεί με επισκευές

μόνο ο ανατολικός τοίχος του ναού και οι διαχωριστικοί τοίχοι του

ιερού. Οι εξαιρετικής ποιότητας τοιχογραφίες του Αγίου Σάββα,

θεωρούνται αντιπροσωπευτικά έργα των καλλιτεχνικών τάσεων

της συγκεκριμένης περιόδου.

Άγιος Προκόπιος

Άγιος Σάββας της Κυριώτισσας

Βυζαντινοί ναοί

Page 21: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Ο Αγιος Στέφανος είναι τρίκλιτη βασιλική του 18ου

αιώνα, εντυπωσιακή για το μέγεθος της, με ξύλινη στοά και

οικοδομική τεχνική που συνηθίζεται στην κοσμική

αρχιτεκτονική των αρχοντικών της πόλης. Είναι χτισμένη πάνω

σε εκκλησία του 16ου αιώνα, τοίχοι της οποίας

ενσωματώθηκαν στο νεώτερο ναό.

Άγιος Στέφανος

Υπαπαντή ή Παναγούδα

Ο ναός της Παναγούδας ή Υπαπαντής ήταν κεντρική

εκκλησία μοναστηριού. Το σημερινό κτίσμα είναι του 18ου

αιώνα, και χτίστηκε πάνω σε τοίχους παλιότερης εκκλησίας

που διατηρούν τοιχογραφίες του 15ου αιώνα. Οι

τοιχογραφίες του κυρίως ναού είναι του 1706.

Βυζαντινοί ναοί

Page 22: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα, των αρχών του 17ου

αιώνα. Αξιοσημείωτο είναι ότι το υλικό κατασκευής του ναού

προέρχεται από αρχαιότερα μνημεία της Βέροιας.

Άγιος Σπυρίδων

Τρίκλιτη βασιλική, η οποία δέχθηκε αλλεπάλληλες

επισκευές το 17ο, 18ο και 20ό αιώνα. Φιλοξενεί την

επισκοπική έδρα της Βέροιας. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το

ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού με αναρτημένες εικόνες του

17ου και του 18ου αιώνα. Ξυλόγλυπτος είναι και ο επισκοπικός

θρόνος με εικόνα του ένθρονου Χριστού, στον οποίο δέεται ο

ανακαινιστής του ναού κατά το έτος 1728, μητροπολίτης

Ιωακείμ Γ.

Μητροπολιτικός ναός των Αποστόλων Πέτρου και

Παύλου

Βυζαντινοί ναοί

Page 23: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Μονόχωρος ναός, γνωστός από έγγραφο του 1326. Στη

σημερινή του νεωτερική μορφή διατηρεί ελάχιστο

τοιχογραφικό διάκοσμο των μέσων περίπου του 18ου αιώνα.

Χριστός Αντιφωνητής

Μονόχωρος αρχικά ναός, ο οποίος το 16ο αιώνα

απέκτησε βόρειο κλίτος και το 1687 στοά στη νότια πλευρά. Ο

διάκοσμος του χρονολογείται στο 16ο αιώνα και στο 1687.

Από τη δεύτερη φάση των τοιχογραφιών του αξιόλογες είναι

οι αφιερωτικές απεικονίσεις μορφών της κοινωνίας της

Βέροιας στο χώρο της στοάς. Ναός του Χριστού Παντοκράτορα

Βυζαντινοί ναοί

Page 24: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες μεσοβυζαντινές Βασιλικές

των Βαλκανίων. Διασώζει αποσπασματικές τοιχογραφίες που

χρονολογούνται ανάμεσα στον 12ο και 14ο αιώνα. Στα πρώτα

χρόνια της τουρκοκρατίας ο μητροπολιτικός ναός ήταν

αφιερωμένος στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, έγινε τζαμί με

την επωνυμία Χουνκιάρ Τζαμί (το τζαμί του Νικητή) και τότε

καλύφθηκε με σοβάδες ο πλούσιος τοιχογραφικός διάκοσμος του.

Η αποκάλυψη του διακόσμου άρχισε το 1971 και συνεχίστηκε ως

το 1975. Η παλαιότερη τοιχογραφία που διασώζεται είναι ο

Χριστός Χαλκίτης και χρονολογείται γύρω στο 1200. Μεταξύ άλλων

είναι και η απεικονίζουσα τον Όσιο Αντώνιο, τον νέον, τον

Βεροιώτη. Οι υπόλοιπες τοιχογραφίες ανήκουν σε διάφορες

εποχές από τα τέλη του 12ου έως τις αρχές του 14ου αιώνα.

Βυζαντινοί ναοί

Παλαιά Μητρόπολη

Page 25: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά

Η μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και αποτελεί μια από τις αρχαιότερες μονές της περιοχής. Λέγεται ότι ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα αλλά οι πρώτες γραπτές πηγές για τη λειτουργία της βρέθηκαν σε έγγραφο του 17ου αιώνα. Η μονή λειτούργησε αδιαλείπτως μέχρι το 1822 αλλά λεηλατήθηκε και πυρπολήθηκε από τους Τούρκους υπό τον Κεχαγιά Μπέη κατά την περίφημη μάχη της Δοβρά. Αναστηλώθηκε το 1950 και λειτούργησε ως Παιδούπολη με την ονομασία «Καλή Παναγιά» για ορφανά και άπορα Ελληνόπουλα μέχρι το 1986 υπό την εποπτεία του Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας, οπότε σταμάτησε να λειτουργεί.

Το 1995 η μονή επανιδρύθηκε, έγιναν πολλά έργα ανακαινίσεως, και λειτουργεί ως ανδρώα μονή. Στο χώρο λειτουργούν παιδικές κατασκηνώσεις, ΙΕΚ Βυζαντινών Τεχνών και Εκκλησιαστικό Μουσείο.

Page 26: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Βρίσκεται ψηλά στις καταπράσινες πλαγιές του Βερμίου

σε μία ιδανική τοποθεσία. Κτίστηκε το 1951 από τους

πρόσφυγες του Πόντου, ως μια προσπάθεια αναβίωσης της

ιστορικής ομώνυμης Μονής, τα ερείπια της οποίας

βρίσκονται στο όρος Μελά, κοντά στην Τραπεζούντα του

Πόντου.

Σ’ αυτήν φυλάσσεται η θαυματουργική εικόνα της

Παναγίας φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά καθώς

επίσης και άλλα κειμήλια του μοναστηριού.

Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά

Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά

Η Μονή αποτελεί σπουδαίο θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο του Ποντιακού και

όχι μόνο Ελληνισμού. Όλο το χρόνο, αλλά κυρίως τον Δεκαπενταύγουστο συρρέουν

στη θαυματουργή Παναγία Σουμελά πολλοί πιστοί απ' όλη τη Χώρα όπως και από πολλά

μέρη της Υφηλίου για να προσκυνήσουν τη χάρη Της.

Page 27: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Ιδρύθηκε τον 14 αιώνα και αποτελεί ένα από τα

σημαντικότερα ιστορικά μοναστικά κέντρα της

περιοχής.

Στη Μονή αυτή ασκήτεψαν μεγάλες μορφές του

μοναχισμού, όπως ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο

Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω, ο Άγιος Θεωνάς, ο

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Όσιος Αντώνιος (πολιούχος

της Βέροιας) και ο Όσιος Θεοφάνης (πολιούχος της

Νάουσας).

Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου της

«Σκήτης Βέροιας»

Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου της «Σκήτης Βέροιας»

Page 28: ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ Ι. ΣΑΦΑΡΙΚΑ – Ι. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ

Ερευνητική εργασία Α΄Λυκείου

Οι μαθητές

ΒΕΡΓΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑΘΩΜΟΓΛΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗΚΥΡΑΤΛΙΔΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣΛΙΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗΜΑΝΕΝΤΟΒΑ ΓΚΟΥΛΑΝΤΜΟΥΤΣΕΡΑΣ ΘΕΜΗΣΜΠΑΤΖΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΝΟΡΜΠΙΔΟΥ ΣΟΦΙΑΝΤΑΟΥΚΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣΠΑΠΑΔΗΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΠΕΡΠΕΡΙΔΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣΠΡΑΤΣΟΥΛΑΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣΣΑΦΑΡΙΚΑ ΜΑΡΙΑΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑΣΟΥΡΟΒΙΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Υπεύθυνη καθηγήτρια Ερευνητικής Εργασίας : Σπελέτα Ευτυχία