اثرات صدا بر انسان

اثرات صدا بر انسان

صدمه به دستگاه شنوائيمكالمه درمحيطهاي كاري به عنوان يكي : تداخل با مكالمه

از راههاي ارتباط ميباشد. كه در صورت وجود صداي زمينه ( 1000-4000مخصوصا در فركانسهاي حدود مكا لمه )

هرتز ميتواند ارتباط بين افراد را از طريق كالمي مختل سازد و باعث بروز اشتباه و نيز حوادث گردد.

در مواجهه با صدا ،كنترل تطابق و روي اندام بينائي:براثرعكس العمل به نوركم مي و خورد تعقيب اشيا بهم مي

شود.اختالل در راه رفتن اثر برسيستم تعادلي: گيجي، تهوع،.

اثر بر خواب و روابط اجتماعي اجتماعي: ناراحتيوخانوادگي خصوصا هنگاميكه افت شنوائي به ناحيه

افت دائم مكالمه سرايت نموده باشد.افرادي كه دچارلذا در شنوائي شوند ميل دارند اين عارضه مخفي بماند،

مناسبات اجتمائي كمتر شركت مي نمايند.:اثر بردستگاه گوارش شامل اختالالت اثرات عصبي

شكمي و ترشح زياد اسيد معده و تشديد وحتي دردهايبيماريهاي مرتبط

مخصوصا روي نگهداري سديم در ادرار : الكتروليتهابراثررا مختل نقش محدود كننده دارد، تطابق بدن با گرما

مينمايد..اثرات جانبي:كاهش راندمان كار ،افزايش ريسك حوادث

مطالعات نشان ، اثرات رواني:هيجان، تحريك پذيري و اختالالت روانيصدا مواجهه دارند بيشتربه اختالالت رواني دچار داده است افراديكه با

.ميگردندتواند باعث تحريك عصبي شده و یصدا م : اثرات فيزيولوژيك عمومي

تعداد تنفس را افزايش مصرف اكسيژن و ، فشارخون ضربان قلب ،اين ،برعملكرد دستگاههاي بدن اثر نامطلوب دارد دهدكه اين تغييرات

كسانيكه داراي بيماريهاي قلب و عروق هستند همچنين عوارض برايزنان باردار بسيارخطرناك است.

اجتماع اثر كار چه در محيط براي همه افراد چه در : اثرذهني صدااثرات رواني و عصبي نظر ذهني صدا يكسان نبوده و افراد مختلف از

گيرند لذا ممكن است يك صداي واحد آن يكسان تحت تاثير قرار نمياين . براي بعضي افراد قابل تحمل و براي ديگران آزار دهنده باشندمستقل از تراز فشار است و منحصر به ترازهاي باال نيز نيست.

مكانيسم دستگاه شنوايي

: گوش خارجي اندامهاي حفاظتي ءشامل الله گوش و مجرا است كه جز

گوش هستند. وهدايتي

:گوش مياني ، شامل پرده صماخ و استخوانهاي سه گانه ) چكشي

كابي( است. ر، سنداني

:گوش داخليكله( بوده و در مجاورت آن اندام تعادلي و شامل حلزون )ك

قرار دارد.

نماي بخشهاي سه گانه گوش انسان

گوش خارجي

نقش الله گوش درشنيدن اصوات حائز اهميت است زيرا شكل آن به

سمت مجرا هدايت ه گونه اي است كه امواج محيط را بميكند.

سانتيمتر است.5/2- 3طول مجراي گوش در بالغين )وظيفه مجرا هدايت صوت بسمت پرده صماخ )تيمپان

باشد پرده از آسيبهاي مستقيم مي وهمچنين محافظت .

و مساحت آن یکدهم میلیمتر ضخامت پرده صماخ حدود میلیمتر65حدود

.است

گوش مياني

درقسمت پايين شيپوري بوده ومنتهي به يك راه ارتباطي باشد. ) مجراي اوستاش( به حلق مي

مجراي اوستاش نقش مهمي در تخليه ترشحات و تنظيم فشاردردو طرف پرده صماخ دارد.

انتقال مكا نيكي وتقويت انرژي صوتي دريافت شده توسط گوش مياني است. كه عهدهه صماخ به دريچه بيضي ب

اين عمل توسط سه قطعه استخواني صورت ميگيرد. استخوان چكشي به پرده صماخ و ركابي به پرده بيضي

متصل است و رابط اين دو ،استخوان سنداني است.جابجائي پرده صماخ باعث حركت استخوانها شده و انرژي

به اين ترتيب به دريچه بيضي درحلزون گوش منتقل ميگردد.

گوش مياني

ماهيت كار اين بخش از دستگاه شنوايي به گونه اي است كه بخشي از انرژي تلف شده صوت در اثر تغيير

ناگهاني محيط انتشار آن را جبران ميكند. عبورامواج صوتي از محيط گاز )هوا( به محيط مايع

دادن مقدار زيادي ) آندولنف گوش داخلي( با از دستانرژي همراه است

انرژي قسمت اعظمآزمايش نشان داده است كه صوتي هنگام ورود به مايع منعكس ) تلف( مي

است. دسی بل 30كه اين ميزان افت برابر با د.شو وظيفه گوش مياني جبران بخشي از اين اتالف و در

شكل آمپلي ه واقع تقويت صوت دريافتي است.و بفاير عمل ميكند.

گوش داخلي

اين بخش از دستگاه شنوايي شامل حلزون (Cochliea شبكه عصبي انتقالي ودر مجاورت )

آن مجاري نيم دايره تعادلي است كه نقش آن حفظ تعادل اندامهاي حركتي ميباشد.

دورحول 5/2حلزون استخواني است و مار پيچ كهمحور مركزي خود چرخيده است .

درون اين مجراي استخواني با سه كانال محتوي مايع آندولف بوده و گيرنده هاي دستگاه شنوايي

در آن قرار دارد.

حلزون گوش داخلي

برش عرضي حلزون و اندام كرتي

در يك برش عرضي از حلزون سه مجراي مختلف مال حظه ميگردد: مجراي وستيبولي يا دهليزي در باال،

.كه از دريچه بيضي شروع ميشودمجراي صماخي يا تيمپاني كه به دريچه گرد ختم ميشود . مجراي مياني كه بين اين دو قرار دارد.

اين سه مجرا با غشاي مربوطه از هم جدا شده اند و بصورت موازي تا راس حلزون ادامه دارند.مهمترين مجرا از لحاظ شنوايي مجراي

مياني است.بر روي غشا پايه Cortiاين مجرا حساس ترين قسمت كوكله يعني اندام كرتي )

System .قرار گرفته است )امواج صوتي بصورت لرزشهاي مكانيكي از دريچه بيضي وارد مجراي دهليزي يا وستيبوال شده و در اين مجرا با اعمال فشار در طول آن

مايع آندولنف را مرتعش مينمايد.

امواج صوتي عبوري از دريچه بيضي در اينسيستم دريافت و به گيرنده هاي عصبي شنوايي منتقل ميگردد. كه از يك طرف به دريچه بيضي و

از طرف ديگر به دريچه گرد منتهي ميشود. وظيفه دريچه گرد ايجاد تعادل فشاري است كه

در اثر ورود امواج صوتي به حلزون گوش ايجاد ميگردد.

دهليزي ودريچه گردبه دريچه بيضي به مجرايباشد.یم مجراي صماخي متصل

در روي غشا پايه مجموعه اي از سلولهاي گيرنده امواج عصبي مژكدار در مايع حلزون غوطه ور

هستند. زمانيكه مايع درون حلزون )مايع مجراي صماخي( مرتعش ميگردد، باعث ارتعاش غشاي پايه شده و در نتيجه باعث تحريك سلولهاي مژكدار شده

و اين عمل به پالس عصبي متناظر با فشار صوت تبديل ميگردد. هزار سلول در طول مجرا 30 – 24 - حدود

وجود دارد. - در نزديكي پرده بيضي سلولهاي گيرنده به فركانسهاي باال )زير( و هر چه به سمت حلزون

ن یبرويم حساسيت اندام كرتي به فركانسهاي پائ) بم ( ميل پيدا ميكند.

محدوده شنوايي انسان

توجه به اتالف انرژي در طول حلزون و عمل باحساسيت گوش انسان به عضالت گوش مياني،

كمترازفركانسهاي فركانسهاي بم درمنحني گوش .زير است

ناحيه معيني از فركانسها حساسيت اندام كرتي درطبق تجربيات ناحيه فركانس كه بيشتري دارد

4096Hz ناحيه شكننده يا آسيب پذير در گوش ميباشد و در مواجهه با صدا اين ناحيه بيشترين

آسيب شنوايي را متحمل ميگردد.كه بيشتر به دليل بازتاب انرژي امواج صوتي در مجرا ميباشد.

صدمات صوتي به دستگاه شنوائي افت موقت شنوايي ( TTS)

Temporary Threshold Shift شنوائي دائم افت

Permenent Threshold Shift (PTS)

تحت عنوان كلي افت شنوائي ناشي از صدا Noise Induced Hearing Loss(NIHL)

ضربه صوتي Acoustic Throuma

Tinitusوز وز گوش

افت موقت شنوائيزماني اتفاق مي افتد كه فرد بطور اتفاقي يا به صورت غير شغلي

مواجهه داشته با شد. دسي بل 65با امواج صوتي با ال تر از - اين تغيير بصورت افزايش آستانه شنوائي ميتواند از چند

دسي بل تا دهها دسي بل با شد. - در اين عارضه شخص احساس سنگيني و كيپي در گوش

دارد . - ويژگي اين آسيب ، موقت بوده و پس از قطع مواجهه با

صدا ،عمدتا در مدت چند ساعت بهبود پيدا ميكند.داشته و TTS - اصوات با فركانس پائين اثر كمتري در ايجاد

بيشترين اثر را دارد.6KHz - 2محدوده فر كانس دسي 65گردد TTS - حداقل تراز فشاري كه ميتواند با عث

بل است. بسته به تراز فشار صوت و مدت مواجهه مي TTS - عارضه

تواند از چند ساعت تا چند هفته طول بكشد.

افت دائم شنوائيدر صورتيكه مواجهه با صدا تكرار گردد و بصورت دائمي درآيد افت موقت به دائم تبديل مگردد.

اين افت در اثر تخريب سلولهاي مژكدار اندام كرتي صورت ميگيرد و در اغلب بهبودي به دنبال ندارد.

هستند ممكن است بطورهمزمان PTSافرادي كه دچار نيز با شند TTSدچار

كارگر را صبح PTSبراي مشخص كردن مقدار واقعي روز بعد از كار جهت شنوائي سنجي هدايت مينمايند.

افت دائم شنوائي در اثر صدا عمدتا از فركانس 4000Hz شروع ميگردد وميزان آن بسته به عوامل

مي متفاوت مختلف فردي و محيطي، باشد.خصوصيات فردي مهم شامل: سن،سابقه كا ر

نژاد،تغذيه و بيماريها است.

مسموميت به اكسيد كربن،جيوه،فسفر،سرب و برخي استرپتومايسن،ساليسيالت جنتامايسين نيز :داروها نظير

ميتواند با ايجاد كم شنوائي اثر صدا را بر دستگاه شنوايي تشديد نمايد.

ضربه به سر ،عفونتها و برخي بيماريهاي غيرشغلي نيزميتوانددليل افت شنوائي باشد.

عوامل محيطي موثر بر افت شنوائي شامل :نوع صدا،تراز فشار صوت و مدت زمان مواجهه روزانه فرد ميباشد.

فرد در ابتدا 4KHzبعلت شروع افت از نواحي اطراف -متوجه كاهش خود نمي گردد حتي ممكن است به اشتباه

اظهار نمايد كه به صداي محيط كار خود عادت كرده است.

دستگاه شنوائي هرگز قادر به تطابق فيزيولوژيك با صدا -نيست.

فرد در ابتدا 4KHzبعلت شروع افت از نواحي اطراف متوجه كاهش خود نمي گردد حتي ممكن است به

اشتباه اظهار نمايد كه به صداي محيط كار خود عادت كرده است.

دستگاه شنوائي هرگز قادر به تطابق فيزيولوژيك با صدا نيست.

زماني فرد متوجه افت شنوائي خود ميشود كه در مكالمه و ارتباط اجتمائي او محدوديت ايجاد شده باشد، در

چنين شرائطي شخص دچار درجاتي از كري شغلي شده است كه عمدتا براي بهبودي به درمان جواب نميدهد.

توسط اديوگرام صنعتي معلوم ميگردد كه درآن PTSمقدار ميزان افت و درصد معلوليت دستگاه شنوائي تعيين

ميگردد.

ضربه صوتياين عارضه منحصرا در اثر يك مواجهه يا چند مواجهه

نسبي باترازهاي خيلي باالي فشار صدا مانند صداي مربوط به انفجارات بوجود ميآيد كه به اين ترازها ،

تروماتيك )آسيب رسان( گفته ميشود. ترازهاي صداياندام مواجهه با اين صداكه خارج ازتحمل به محض

شنوايي ميباشد صدمه مكانيكي نظير پارگي پرده صماخ يا صدمه به بافتهاي متصل كننده قطعات

استخواني به يك يا چند عضواز اندام شنوايي وارد نتايج اين مواجهه شديد بوده و ميگردد.

توجه درماني فوري دارد.در مواجهه با نياز به موجهاي بسيار بزرگ فشار صوتي اندامهاي ديگر و

.حتي بافت مغز نيز ازآسيب در امان نيست

وزوزگوش

ويا ضربه صوتي ميباشد. PTSاين عارضه بطور توام با گرديده همواره دچاراحساس وزوزدريك يا دوگوش شخص

تحمل آن بطوريكهبسيار مشكل ميگردد.

وزوزگوش حتي درساعت استراحت وسكوت نيز به شدت فرد را مورد آزار قرار ميدهد.

اين عارضه حتي ممكن است سبب عوا رض روا ني نيز گردد. در اين عارضه فرددرگوش خود وزوزفركانسهاي باالو پايين را

كند. احساس مي

NIHL درعوامل موثر

خصوصیات فیزیکی صوت : شدت ، فرکانس ، الگوی زمان

:حساسیت فردی ، مصرف داروها ، سن ،جنس ، تیب شخصی ،کمبود مال نین

بیماریها اصابت ضربه به گوش تماس با مواد شیمیائی

طمل مدت تماس 85 ساعت کار روزانه در حد 8حد مجاز صدای محیط برای

دسی بل است. دسی بل افزایش 3به ازای هر ACGIH بر طبق دستور العمل

در شدت صوت محیط کار زمان مجاز کار نصف میگردد.

تعيين افت دائم شنوائي دراثر صدابراي تعيين افت دائم شنوائي در اثر صدا ، آستانه شنوائي -

4000،2000،1000،500 فركانس مهم 4در هر يك از هرتز را پس از كسر اثر سن در فرمول زير وارد و ميزان

PTS يا نقصان دائم شنوائي با شاخصNIHL محاسبهميگردد.

NIHL=(TL500Hz)+(TL1000Hz)+(TL2000Hz)+(TL4000Hz)

4- TL آستانه شنوائي در فركانس مورد نظر در هر گوش : - NIHL( افت دائم شنوائي ناشي از صدا : dB )

تعيين درصد معلوليت گوشبا داشتن افت دائم ،بر اساس روش زير ميتوان ميزان يا -

درصد معلوليت هر گوش را تعيين نمود: - MI(%)=(NIHL_ 25)*1.5

MI درصد معلوليت هر گوش : وش نيز از رابطه زير گ درصد معلوليت كلي هر دو -

محاسبه ميشود:

MIT= (Mib* 5)+(Mip*1) 6

- Mitدرصد معلوليت كلي شنوائي فرد :-Mib درصد معلوليت گوش بهتر :-Mip درصد معلوليت گوش بدتر :

برنامه حفاظت شنوائی در مقابل NIHL

بررسی احتمال خطر در محیط کار آموزش و ایجاد انگیزه در کارگران و کارفرمایان کاهش تماس با صدا در محیط کار طراحی مناسب جهت کاهش صدا در منبع تولید.•نگهداری و تعمیر وسائل بنحو احسن. •جایگزینی عملیات کم صدا بجای پر صدا . •جدا سازی منابع صوت بطور کامل یا قسمتی از آن . • کاهش صدا با استفاده از جاذبها و میراکننده ها.•آخرین راه حل استفاده از وسائل حفاظت فردی.•

. نگهداری پروندها .انجام ادیومتری جهت بیگیری صحت اجرای برنامه