دانشگاه محیط زیست

سامانه های اطالعات جغرافیایی

مدرس:دکتر بهزاد رايگاني

   

3

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir سیستمهای تصویری و سیستمهایمختصات

ProjectionCoordinate System اس2ت عب2ارت پروجکش2ن

نق2اط تب2دیل مختص2ات از مختص2ات س2امانه س2ه از

س22امانه بع22دی ی22ک ب22ه دو بعدیمختصات

دو دارای س22امانه این مب2دا و جایگ2اه y و xمح2ور

است. مختصات

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

4

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir شکل زمین

شکل هندسی تبدیل به توجه بابه زمین بعدی دو سه سطح

فرآیند بعدی ، پروجکشندریک ابتدا در است شکل نیاز

برای هندسی محاسبه قابل. شود فرض زمین

داشتن دلیل به نیروي زمینمتفاوت مناطق ثقل در

و هاي مختلف ناهمواريکروي صورت به آن سطح

حالت بلکه بیضیگوننیست. ) دارد) بیضوی

زمین نیز بیضویشکل کاملرا آن های ناهمواری و نیستنموده خارج بیضوی حالت از

اند.

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

5

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir انواع سیستمهای مختصاتی

تقسیم دسته دو به جغرافیایی مختصات هاي سیستم: شوند می

برای زمین سه بعدی )الیپسوئید یا شکل بیضویEllipsoid)

کره یا شکل کروی (برای زمین سه بعدیSphere) وي شکل زمینFک بیضFه یFذا بFت، لFتر اسFیار نزدیکFبس

در بسFیاري از مواقFع و در کارهFاي بFا مقیFاس بزرگFتر سیسFتم مختصFات جغرافیFاییو دقیقFتر، الزم اسFت

یFک روي بFر مFدارات( و النهFارات بیضFوي)نصFف تعریف گردد.

اچیزFن اختالف بFه توجFه بFا وجFود این شFعاع با دو کیلومFتر( در بعضFی مواقFع 43)حFداکثر حFدود بیضFوی

ماننFFد کوچFFک مقیFFاس بFFا کارهFFاي در V )معمFFوالتوانFد 1:5000000 می زمین کFره ( عنFوان در بFه

مقیFاس بFا کارهFاي در شFود. می گرفتFه نظFر V از بیضFوي 1:1000000 و بزرگFتر می بایسFت حتمFا

اسFتفاده کFرد چFرا کFه خطFاي ناشFی از کFره و در نظFر گرفتن زمین در این مقیاسها قابل قبول نمی باشد.

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

6

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir سیستمهای مختصات کروی

Geographic Coordinate System (GCS)

مختصات سیستم یکواحد شامل جغرافیایی

گیري زاویهاندازه ) یک) ، درجه معموالمبدا النهار نصف

) (، گرینویچ V مدار معموالنقطه استوا یک و

کره جهت و مرکزی.شمال است جغرافیایی

اساس بر درجه زمینتعریف عرضیو طولی

نام به که میگردد،جغرافیایی مختصات

. میشود شناخته

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

7

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir سیستمهای مختصات بیضوی

دو با بیضی یک شکلگردد، می تعیین شعاعشعاع و بزرگ شعاع

کوچک بیضی یک گردش با

کوچک حول یک محور ،. بیضوي گیرد می شکل

محور با بیضوی یک( آن( aکوچک بزرگ و

(b. میشود( تعریف محور بجای گاهی

از تسطیح بزرگ ضریباین fیا معکوس و

. میشود استفاده ضریب

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

(a-b)/a = f

8

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir انتخاب سیستم مختصات

سازي براي در شبیه زمین ابعاد و شکل قالب دقیقجغرافیایی مختصات یک سیستم است الزم بیضوي،

منطبق که گردد تعریف اي گونه به مناسب ابعاد بازمین با واقعی .شکل ) گردد) ژئوئید سطح

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

9

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir انتخاب سیستم مختصات

یک صورت به زمین واقعی شکل که آنجایی از امامنظم یک بیضوي که هنگامی بنابراین باشد، نمی

است ممکن کنیم، می منطبق زمین بر را بیضويزمین، روي بر منطقه منطبق یک V این کامال با

تطابق این دیگر، اي منطقه براي اما شود بیضوي . باشد نداشته وجود

براي یابیم، دست باالتري دقتهاي به اینکه براي لذاکشوري، یا و منطقه منطقه هر آن خاص بیضوي

بیضوي این که اي گونه به گردد، می تعریف. باشد داشته منطقه آن با را تطابق بیشترین

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

10

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir (Datum) دیتوم

یک که حالی زمین ، بیضويدر می شکل تقریب رایک را محل دیتومزند، بیضوي آن نسبت قرارگیري

زمین مرکز .به کند می مشخص ایجاد براي و محلی بصورت ها دیتوم گذشته، در

مشخص، ناحیه یک در ژئوئید سطح با انطباق بهترین. گردید می تعریف

دیتوم ایران، در گذشته بیضوی European 1950در با. International 1909مبنای است شده گرفته بکار

گسترش با اخیر سالهاي اي در ماهواره آوري ، فنبرای دیتومهاي زمین کره با باال همخوانی و دقت با

جهانی های گیری که اندازه اند شده داده توسعهآنها است WGS 84معروفترین

،ما کشور در جمله از و دنیا کشورهاي از بسیاريتولید بیضويبا دیتوماین و تهیه مبناي نام، همین به

. باشد می ها نقشه

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

11

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir WGS84بیضوی و دیتوم کلیات1.سیستمهای 2.

تصویری ومFدیت تعFیین از پس

سFFFFنجش بFFFFرای از ارتفFاع)بعFد سFوم( تFFFا زمین فاصFFFله

می ژئوئیFد اسFتفاده شود

)فاصله اورتومتریک(

12

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir Projectionsسیستمهای تصویر یا کلیات1.سیستمهای 2.

تصویری فFور تعریFه منظFات بFتمهای مختصFر سیسFوقعیت بFم

(.Coordinate Systemsبکار میروند)روی کره زمین هFهدر تهیFر روی نقشFدی بFه بعFت زمین سFاز اسFنی

(.Projectionکاغذ دو بعدی تصویر شود) طح زمینFایش سFر روي نمFاف بFطح صFک سFاعث یFب

در یFا فاصFله، سFطح، شFکلتغیFیراتی و می جهت شود.

از اسFتفاده بFا نقشFه تصFویر سیسFتم روابFط یک کFروي ، ریاضFی سFطح مختصFات مختصFات بFه را

صاف تبدیل می کند. ردنFه کFراي کمینFویري بFتم تصFک هر سیسFیرات یFتغی

از این پارامترهFا )شFکل، مسFاحت، فاصFله یFا دو عFدد سیسFتم یFک V مثال اسFت. شFده طFراحی جهت( و تصFویر مسFاحت را حفFظ می کنFد امFا شFکل را تغیFیر

می دهد.

13

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir انواع سیستمهای تصویریکلیات1.سیستمهای 2.

تصویری( سیستم هاي تصویر هم شکلConformal)

Lambert Conformal Conic, UTM, Mercator

( سیستم هاي تصویر هم مساحتEquivalent))Albers equal-area conic, Lambert azimuthal equal-area

( سیستمهای تصویر هم فاصلهEquidistant)Sinusoidal

)واقعی )امتFداد جهت هم تصFویر هFاي سیسFتم (True-direction)

Lambert azimuthal (equal-area)

14

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir انواع سیستمهای تصویریکلیات1.سیستمهای 2.

تصویری

هم مساحت

هم شکل

هم فاصله هم جهت

15

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir انواع سیستمهای تصویریکلیات1.سیستمهای 2.

تصویری

16

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir متداولترین سیستمهای تصویر درایران

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

مرکاتور عFقط را یکFدیگر قFائم زاویFه بFا مFدارها و النهارهFا نصFف

میکنند. رايFویر بFتم تصFرداري از این سیسFه بFازمان نقشFس V معمFوال

تهیه چارتهاي دریایی استفاده می کند. رانFه در ایFه چرا کFای نقشFت و می جهت هFواقعی اس

تFوان خطFوط کشFتیرانی را بFر روي آنهFا براحFتی ترسFیم نمود.

ویرFتص توانFایی عFدم در تصFویر سیسFتم این مشFکل تنهFا کFردن منFاطق قطFبی می باشFد کFه البتFه در دریاهFاي مFا چFه در جنوب و چه در شمال مشکلی از این بابت وجود ندارد.

17

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir متداولترین سیستمهای تصویر درایران

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

مرکاتور معکوس جهانی یاUTM رFویر از نظFتمهاي تصFترین سیسFات از بهFتم مختصFاین سیس

و جهتهFا در چFه و اشFکال در چFه اعوجاجFات و خطاهFا مساحتها می باشد.

قرار گرفته است. 41 و 38 ،39 ،40ایران در چهار زون

18

آرشیو شخصی دکتر بهزاد رایگانی

www.suoe.ir متداولترین سیستمهای تصویر درایران

کلیات1.

سیستمهای 2.تصویری

( شکل هم المبرت مختصات Lambertسیستم

Conformal Conic)

Projection: Lambert Conformal ConicEllipsoid: International 1909 or WGS 84Datum: European 1950 or WGS 84False Easting: 2000000False Northing: 40000Central Meridian: 54Latitude of Origin: 24Scale Factor: 1Standard Parallel 1: 30Standard Parallel 2: 36

ابلیتFران قFل ایFبرای ک. نمایش دارد

19

پایان فصل دوم

کلیات1.