بسم الله الرحمن الرحیم

روایت شناسی مهاجرت نخبگان80 تا دهه 40از دهه

روایت ه))ا پیوس))ته از ص))بح ت))ا ش))ب در خ)وش ک)رده خ)یاب)ان ه)ا )و س)ا)ختمان) ه)ا ج)ا

ا)ن)د.) آن)ه)ا ش)یو)ه ه)ا)ی زن)دگ)ی م)ا را )ب)ا موزش)ی) ک)ه ب)ه م)ا )م)ی دهن)د ب)ه ف)ص)احت آ)

بی)ان )می )کنن)د. )آنه)ا رخ)د)ا)د )را) پوش)ش می ده)ن))د یع))ن)ی ا)فس))ان)ه )ه))ای )م))ا) را) می )

سازند.

میشل دو سرتو

روایت چیست؟

از نظ))ر افالط))ون، ه))نر هم))ان محاک))ات اس))ت یع))نیال)گ)وبردا)ری، هم)ان چ)ی)زی ک)ه م)ا )ام)ر)وز )))بازنم)ایی(( می

.نامیم : ی)ک ط)رح عب)ارت اس)ت از تنظیم روی)دادها ب)ر ارس)طو

مبن)ای ن)وعی) ت)وال)ی ض)ر)وری ی)ا محتم)ل از ی)ک آغ)از روش)ن )ارس)طو )مهم)ترین جنب)ه .ت)ا ی)ک انج)ا)م وا)ض)ح و ق)اب)ل) اث)ب)ات

نظر)یه رو)ایت را )ساختار) حوادث ی)ا طرح )می داند. در تعری))ف روایت بای))د ب))ه ط))ریقی س))لبی و ب))ا کن))ار

گذ)اش)تن وج)وه اخ)تالف و پی)دا ک)ر)دن آ)ن چ)یز مش)ترکی ک)ه د)رون ل)طیف)ه ه)ا، خ)اطره ه)ا)، ر)وی)دا)دهای و)رزش)ی، قص)ه ه)ای) عامیان)ه حض)ور دا)رد )اق)دام نم)و)د. ا)ین عنص)ر مش)ترک چ)یزی نی)س)ت ج)ز )داس)تان. داس)تان )ه)ا، ح)وادثی را نق)ل می )کنن)د ک)ه )ب)رای م)رد)م، حی)وان)ا)ت و هرچ)یز د)یگ)ر اتف)اق افت)اده) ان)د ی)ا می )افتن)د. ب)ه )س)خن به)تر) ه)ر آنچ)ه داس)تانی

.را )بازگو) کند ی)ا نمای)ش د)هد روایت )نام )دار)د

عناصر موجود در روایت از دیدگاه مارک کرامر

صحنه پردازیشخصیت هاکنش هایی زمان مندصدای یک راوی گونه ای از ارتباط با خواننده، بیننده و

شنونده سرانجام روایت که در آن یک نتیجه

گیری و یا یک هدف محقق می شود.

تعریف آسابرگر از روایت

روایت، ی)ک داس)تان اس)ت و داس)تان ه)ا از آنچ)ه ک)ه حیوان)ات، بیگان)ه ه)ای فض)ایی، حش)رات ب)رای آدم ه)ا،

و ... اتف))اق افت))اده ی))ا در ح))ال رخ دادن اس))ت می گوین)د. داس)تان زنج)یره ای از رخ)داد ه)ا را در ب)ر می گ)یرد. روایت ه)ا در طی ن)وعی دوره زم)انی ص)ورت می گیرن))د. این دوره زم))ان می توان))د بس))یار کوت))اه همانن)د ی)ک قص)ه کودکان)ه ی)ا بس)یار ط)والنی باش)د آن ط)ور ک)ه در م)ورد ب)رخی رم)ان ه)ا و حماس)ه ه)ا مص)داق

دارد. روای)ات هم روش)ی ب)رای فراگ)یری پ)یرامون جه)ان هس)تند و هم راهی در اختیارم)ان می گذارن)د ت)ا آنچ)ه را آموخت))ه ایم ب))ه دیگ))ران بگ))وییم. روایت ب))ا ش))یوه منطقی – علمی بیگان))ه نیس))ت. دانش))مندان بای))د در ش))رح آزم))ایش ه))ای خ))ود از روایت به))ره بگیرن))د و آزم)ایش ه)ا ک)ه هم ابع)اد خطی دارن)د و هم زنج)یره ای می توانن)))د برخ)))وردار از س)))اختار روایی، در نظ)))ر

گرفته شوند.

تعریف روایت از نظر لورل ریچاردسن

روایت، ش)یوه اص)لی اس)ت ک)ه از طری)ق آن، انس)ان ه)ا تجرب)ه ه)ای خ)ود را درون رش)ته رخ)دادهایی ک)ه از نظ)ر زم)انی پ)ر معن))ا و ب))ا اهمیت هس))تند، س))امان می دهن)د. روایت هم ش)یوه اس)تدالل و هم ی)ک ش))یوه بازنم))ایی اس))ت. انس))ان ه))ا می توانن)د جه)ان را در ق)الب روایت درک کنن)د و می توانن)))د در ق)))الب روایت، درب)))اره

جهان بگویند

روایت ها برای ذهن مخاطبان شان توالی و تعاقب هایی می آفرینند و آنها را دچار درکی علی معلولی می کنند.

به نظ)ر هی)وم مس)اله علیت ناش)ی از ت))وهمی اس))ت ک))ه از همج))واری و اتص)ال دو چ)یز ب)ه وج)ود می آی)د. ب)ه عن)وان مث)ال درک م)ا از شکس)ته ش)دن شیش)ه توس)ط س)نگ از این رو حاص)ل می ش))ود ک))ه س))نگ در لحظ))ه ای در کن)ار پنج)ره ق)رار گرفت)ه اس)ت و پس از آن ب)ا شیش)ه شکس)ته مواج)ه ش)ده ایم. ب)ه نظ)ر هی)وم هم)ه آنچ)ه م)ا می بی)نیم فق)ط اتص)ال دو ش)ی و ت)والی و

تعاقب حوادث است

تودوروف و روایت شناسی

واژه روایت 1969تزوت))ان ت))ودوروف در شناس))ی را ب))رای تحلی))ل س))اختارگرایانه روایت ه)ای مف)روض ب)ر اس)اس قس)مت ه)ا و اج)زا متش)کله و تع)یین ک)ارکرد هرک)دام از آنه)ا و ارتب)اط ش)ان ب)ا یک)دیگر جع)ل ک)رد. ب))رای این منظ))ور او داس))تان را چ))یزی گ))رفت ک))ه ب))ر اس))اس ت))والی زم))انی روی))دادها، حرک))ات و طرح))واره ه))ایش روایت می ش)))ود. طرح)))واره، س)))اختار منطقی و علی داس)تان را نش)ان می ده)د و روش)ن می کن)د ک)ه چ)را روی)دادها اتف)اق

.می افتند

روایت و زندگی روزمره

آس)ابرگر، می)ان روایت و زن)دگی روزم)رهاس))ت. قائ))ل زن))دگی روزم))ره تف))اوت

ع)اری از روی)داد اس)ت ام)ا قهرم)ان ه)ا در داس))تان، ام))ورات زن))دگی ش))ان، خالف آم)د ع)ادت اس)ت. آنه)ا گرفت)ار روزم)رگی

.نیستند ،ت))والن مایک))ل ت))والن زن))دگی مایک))ل

روزم))ره را ن))یز، روایت تلقی می کن))د. ح)تی ص)بحانه خ)وردن می توان)د روایت باش))د چ))را ک))ه آغ))از و پای))انی دارد و کنش))گرانی ک))ه زم))ان و مک))ان ب))ر آنه))ا

.حاکم است

کریستوفر نش

قص))ه پ))ردازی و روایت س))ازی یکی از مهم))ترین ش))یوه ه))ای ا)ندیش))یدن و اندیش))ه آدمی، تم))ام م))ردم از جمل))ه دانش))مندان، فیل)س)وفان )و محق)ق)ان رش)ته ه)ای مختل)ف اس)ت. م)ا هم)ه در ک)ار قص))ه گ))ویی هس))تیم. )هم))ه م))ا رخ))دادهای ع))الم را ت))داعی و باز)س)ازی )و س)پ)س رو)ایت می) ک)ن)یم. م)ا ح)وادث )را می بی)ن)یم، تجر)ب)ه می) )ک)نیم و س)پس) تع)دادی) از آنه)ا ر)ا کن)ار هم) می گ)ذاریم) و) ب)ه) آ)نه)ا ا)نس)جا)م و) )س)اختاری م)ی ده)یم و) ب)ه )این ط)ری)ق )قص)ه و رو)ای)ت)ی) می) س)از)یم). قص)ه ه)ا ام)ور )موج)ود )در ع)ا)لم نیس)تند). م)ا آن)ه)ا) ر)ا) می) س)ازیم). )و) الب)ت)ه) د)ر س)اخت)ن) آنه)ا نق)ط)ه )نظ)ر )ی)ا چ)ش)م ا)ن)داز) م)ا)ن) ا)ز ح)وادث) را بی)ا)ن) می) ک)نی)م. ا)ز این) رو) هم)ه) م)ا )دس)ت ان))درک)ار) ق)ص))ه پ))ردازی و) روایت) )س))ازی )هس))تیم. .) )کارب)ر)ده))ای ق)ص))ه )در )اد)بی))ا)ت ))ش))فا)ه)ی )و )ک)ت))ب)ی( ش))ناخ)ته) ش))د)ه )اس))ت).) ام))ا )کارب)ر)ده)ا)ی آ)ن) در) ع)ل)وم)، بخ)ص)وص) ع)ل)وم) دق)یق)ه) و )ط)بی)عی ب)رای

بسیاری ناشناخته است.

علم، محاکاتی جدید

اگ)ر ب)ه گفت)ه ارس)طو ه)نر تقلی)د از واقعیت باش)د علم ن)یز ب)ه نظ)ر چ)نین )ک)اری) ان)ج)ام م)ی ده)د. )علم، مق)و)الت واقعی را از خالل ط)ب)یعت واقعی و زن)دگی واقعی) اجتم)اعی اس)تخراج، تب)یین و طب)ق)ه بن)دی می کن)د). از ی)ک ام)ر واقعی )ط)بیعت و زن))دگی اجتم)ا)عی(،) ام))ر واق)عی دیگ))ر)ی یع))نی )ام))ر زب))انی( اس))تخراج می )کن))د. منت)ه))ا ب))ه ش))ک)لی منظم و طبق))ه بن))دی ش)ده). علم) در وا)ق)ع خ)ود، ی)ک )محاک)ات جدی)د) اس)ت ک)ه مق)والت و مح)سوس)ات )این جه)ان را ب)ه) زب)ا)ن خ)و)دش ترجم)ه می کن)د و بازت))اب) می) ده))د.) دانش))م)ند ب))ه )ک))ارگ)ردا)نی می مان))د ک))ه س)ن)اریوی هس)تی ر)ا ک)ه از پ)یش موج)و)د اس)ت مطالع)ه می کن)د و) ب)ا چ)ارچ)وب نظ)ری) و متافی)زی)ک متب)و)ع اش آن را دکوپ)اژ و ت)دوی)ن می )کن)د). علم، خ)ود ی)ک ر)وای)ت ا)س)ت از ه)زاران ن)وع رو)ای)تی ک)ه) می توان)د ف)ر)م یاب)د. از ا)ین روس)ت ک)ه علم دائم)آ دچ)ار ان)قالب ه)ای پا)رادایمی)ک اس)ت) چ)را )ک)ه ه)ر کس می توان)د واقعی)ات را ب)ه) ش)یوه )ای ن)وین دک)وپ)اژ و ت)د)وین کن)د و روایت

.ج)دیدی بسازد)

روایت در دوره پست مدرن

،می از روایت منطب)ق ب)ا واق)ع ب)ه روای)تی در دوره معاص)ر. ک)ه ذهن )انسان در) آن )منشاییت داردرسی)م

دیگ)ر زب)ان و ش)ناخت از واقعیت ک)پی ب)رداری نمی کنن)دب)لک)ه زب)ان، واق)عیت ر)ا می) س)ازد. ه)ر زب)انی ب)ه ش)یوه خ)اص

خ)))ود )جنب)))ه ه)))ای و)ی)))ژه ا)ی ا)ز واق)عیت را می س)))ازد. اختارگ)رای)ان ن))ی)ز ب))ه ج))ای اینک))ه بگوین))د، زب))ان مول))ف س))

واقع)یت را )منعکس می کن))د،) ب))ر )این) نظرن))د ک))ه س))اخت زبان)، واقعی)ت را )تولید )می کند.

در دوره پس)ت م)درن بحث معن)ا بخش)ی روایت ه)ا ت)ا آنج)اپیش می )رود) ک))ه م)رزه))ای زن))دگی رو)زم))ره را ن))یز در می گ)ذرد) و ح)ت)ی ب)ه علم) ن)یز می) رس)د علمی ک)ه از گذش)ته ه)ای

خ))ود) را )تافت))ه ا)ی ج))دا با)فت))ه از روایت می دانس))ته ،د)ورا)ست و در )مرتب)ه ای فرات)ر از روایت) ها ایستاده بود

لیوتار و روایت

لیوت)ار، روایت را جانمای)ه تم)امی جری)ان ه)ای فک)ری و فلس)فیم)ی دان)د. ب)ه اع)تق)اد او ن)گ)رش )ه)ایی مانن)د علم ن)وین ک)ه خ)ود را مط)اب)ق واق)ع و) م)بر)ی از روا)یت می د)انن)د، در اس)اس گون)ه ه)ایی د)انش) روایی ا)ن)د. در )واق)ع )ب)ر ادام)ه س)نت عی)نیت، علم، خ)ود را غ)یر داس)تانی غ)یر روایی) می دا)ن)د.) ... این وی)ژگی دوران م)درن اس)ت ک)ه در آن )ب)ر ادام)ه )س)نت) افالط)ونی م)ا ب)ا دو دس)ته از م)ف)اهیم) روب)رو هس)تی)م؛ عقالنی و احساس)ی، این دس)ته بن)دی ب)ا علم) و غ)یر) علم همپوش)انی د)ارد. لیوت)ار در بحث ه)ایش نش)ان می) ده)د ک)ه علم) )جدی)د )ن)ه )تنه)ا خ)ودش) روایی) اس)ت ک)ه) اص)آل)

.بدون) رو)ایت هیچ )گونه )کنش) فکری م)مکن نیست به گفت)ه لیوت)ار، جانمای)ه هس)تی م)ا، روایت اس)ت. هرک)ه و هرچ)ه

م))دعی ف))را)رفتن ا)ز این د)اس))ت)ان هاس))ت م))دعی دروغگوس))ت. ع)ص)ر اس)طو)ره )ه)ا ب)ه) پ)ای)ان )نی)ام)د)ه ا)س)ت )ک)ه م)ا هن)وز در) دنی)ا)ی

اسطوره )ها زن)دگی )می کنی)م

نظریه ادبی و فرمالیسم

: یاکوبس)))ن در حکمی کوت)))اه بی)))ان ک)))رده اس)))ت ک)))ه)))موض)وع علم اد)بی نه ادبیات )بل ادبیت متون است.((

به زعم آن)ان، داس)تان اتف)اقی اس)ت ک)ه در ع)الم واق)ع رخداده) اس)ت ول)ی ط)رح روای)تی) اس)ت ک)ه) ب)ا دخ)ل و تص)رف در آ)ن )حاص))ل م)ی ش))ود.) )فل))ذا )آ)نه))ا ت)اکی))د می )کنن))د ک))ه) فق)ط) ))ط)رح)(( ص)رف)آ ادب)ی) اس)ت و) داس)ت)ان م)ا)ده خ)ام)ی اس)ت) ک)ه) دس)ت) س)ازم)ان دهن)ده نویس)نده را انتظ)ار می

کشد. یکی از نک)ات مهمی ک)ه فرمالیس)ت ه)ا درب)اره ش)کل .

بی))ا)ن اد)ب)ی مط))ر)ح) کردن))د)، م)فه))وم) )))آش))نایی زدایی)(( اس))ت). ب))ه نظ))ر شک)لوفس))کی ه))نر،) )ادر)اک حس))ی م))ا را )دو)ب))ار)ه س))از)مان )می د)ه))د و د)ر )ای)ن) مس))ی)ر قاع))د)ه ه))ای آ)ش)ن)ا) و) س)اخت)ار)های) ب)ه ظ)ا)ه)ر مان)دگ)ار واقعی)ت را) دگرگ)ون م)ی) ک)ن)د). )ه)نر)،) ع)اد)ت) ه)ا)ی) )م)ان )ر)ا )ت)غی)ی)ر )می) د)ه)د )و ه)ر) )

چ)یز آشنا) را به چشم ما بیگان)ه می کند.

روایت عامیانهروایت ژورنالیستیروایت مدیران دولتی روایت علمی و

آکادمیک

سواالت تحقیق

از ساختار روایت ه)ای مه)اجرت نخبگ)ان و اس)ت ب)ودهچگون)ه 80 ت)ا ده)ه 40ده)ه

دچار چه تغییراتی شده است؟ کنش))))گران و عناص))))ر موج))))ود در این

؟ چگونه بازنمایی می شوندها روایت پرابلماتی))ک مه))اجرت نخبگ))ان و ف))رار

مغزه)ا در بی)ان محقق)ان چگون)ه روایت می ش)))ود و مس)))اله اص)))لی آنه)))ا در

پرداختن به این موضوع چیست؟

روش تحقیق و نمونه گیری

گرد آوری اطالعات : روش، کتابخانه ای و جمع آوری کتب

اسناد و مقاالت روش تحقیق : تحلیل روایت نمونه گیری : تمام شماری کتب

و اسناد موجود و انتخاب مهمترین آثار موجود از میان آنها

نویسندگانی که در چهار دوره مختلف به مساله مهاجرت نخبگان پرداخته اند

احسان نراقی )دهه(50 و 40

علی محمد حاضری(60)دهه

غالمرضا ذاکرصالحی(70)دهه

رضا امیرخانی )دهه80)

چارچوب نظری پژوهش

ریخت بررس))ی ب))ا پ))راپ والدیم))یر شناس)ی قص)ه ه)ای پری)ان متوج)ه ش)د ک)ه ا)ین روای)ت ه)ا س)اخت)ار) نس)بت)آ) ث)ابتی را ))ب))ر خ))ود) ک))ار) او ))اس))اس د)ارن))د. ک)ارکرده)ایی) گ)ذار)د ک)ه ش)خص)یت )ه)ا در

داستان ایفا می کنند. راه دهن)ده ادام)ه عن)وان ب)ه گرم)اس،

س)ه ق)الب در را ک)ارکرد پ)راپ ش)ش دوگانه نشان داد.

دوگانه های گرماس

فاعل / مفعول )کارگزار وکارپذیر(

کلود برمون این دوگانه را بنیادی ترین دوگانه ساختار روایت هاست.

فرستنده / گیرنده ) دهنده وبهره ور نهایی(

مددکار و حریف )تسهیلگر/بازدارنده(

عناصر روایت از نظر بارت

عناصر هسته ای عناصر فرعی

)کاتالیزوری(

تعریف پی رنگ

ب)ه هم زنج)یر ک)ردن : دیوی)د ام ب)وژهع)لت و معل))ول ی))ا) مح))ر)ک و )پاس))خ در

درو)ن یک الگو، )ساختا)ر یا) شبکهم)ارتین : واالس اص)طالح ادبی ک)ه

ب))رای) س))اخت)ار روایت ب))ه ک))ار )می رود ))پی رن)گ(( )اس)ت...) پی رن)گ حا)ص)ل

.ترک)یب )پی رفت زمانی و) علیت است

و 40پی رنگ روایت نراقی )دهه 50)

و ان)د یافت)ه ن)امتوازنی توس)عه رش)د، ح)ال در کش)ورهای معم)وآل) چن)د )ش)هر) مرک)زی) رش)د )اقتص)اد)ی یافت)ه )ان)د )و رش)د اق)تص)ادی )در تم)ام ک)ش)ور )تعمیم نیافت)ه اس)ت. د)ر کش)ورهای در) ح)ال رش)د ه)ن)وز ت)کنول)وژی و ص)ن)عت عام)ل) اص)لی زن)دگی ح)ال در کش)وره)ای در) اس)ت. نش)ده اج)تم)اعی و اقت)ص)ادی) رش)د هن)وز ت)کنول)وژی و )ص)نعت )عام)ل) اص)لی زن)دگی اقتص)ادی

و) اجتماع)ی نش)ده اس)ت. طبق)ه ح)اکم در این کش)ورها رغبت زی)ادی ب)ه تقلی)د از ش)یوه

ز)ن)دگی و) آداب و س)نن کش)ورهای) غ)ربی د)ارن)د چ)را) ک)ه خ)ود ا)ین ر)ه)بر)ان غالب)آ )در نظ)ام ه)ای آموز)ش)ی ک)ش)ورهای غ)ربی تح)ص)یل ک)رد)ه ان)د. ))مث)ا)ل داس)ت)ان کش)و)ر داه)و)می( فل)ذا نظ)ام آم)وزش)ی آ)نه)ا وار)داتی )و تقلی)دی) اس)ت )و س)نخیتی ب)ا نیازه)ای

واقع)ی جام)عه ما) ندارد.) نظ)ام آموزش)ی خص)لتی محافظ)ه کاران)ه دارد چ)را ک)ه معلم و

ک)رده خ)ودش )تحص)یل ط)ور )ک)ه دارد )هم)ان تما)ی)ل اس)تاد ت)در)یس ک)ن)د فل)ذا در ب)راب)ر) تغی)یرات آ)موزش)ی) مق)اومت می

کند.

عدم انطب)اق نیازه)ای جامع)ه ب)ا خ)روجی نظ)ام آموزش)یآموزش)ی نظ)ام این) ش)و)د. می ف)ر)ار )مغز)ه)ا منج)ر )ب)ه تق)لی)دی ب)اع)ث می ش)ود ک)ه توج)ه ج)وان)ا)ن این) کش)ورها ب)ه کش)ور)هایی معط)و)ف ش)ود )ک)ه ب)ه وج)ود آور)ن)ده این نظ)ام

آ)موزش)ی ب)وده )اند. این اف)راد پس از اینک)ه چن)د س)الی در کش)ورهای اروپ)ایی

و ام)ریک)ایی ب)ه ا)دام)ه )تحص)یالت پرد)اختن)د و تخصص)ی را ف)را گر)فتن)د ک)ه ب)ازار )آن )در )این کش)ورها رون)ق داش)ت، ب)رنخ)واهن)د گش)ت ب)ه) کش)و)رهای خ)و)د ط)ب)یعی اس)ت )ک)ه زی)را) تخصص)ی) را) ک)ه ف)را) گرف)ت)ه ا)ن)د) در م)وطن خ)ود نمی )

.ت)وان)ند به ک)ار ب)برند خروج این اف)راد ب)اعث از دس)ت رفتن س)رمایه ه)ای م)ادی و

معنوی کشور می شود.

کنشگران و عناصر روایت نراقی

طبق)ه ح)اکم : حاکم)انی ک)ه خ)ود غالب)آ در نظ)ام ه)ای آموزش)یکش)ورها)ی غ)ربی ت)حص)یل) ک)رده ا)ن)د و عالق)ه زی)ادی ب)ه تقلی)د از

کشو)رهای) توسعه) یافته د)ارند) ،مان)ده عقب تقلی)دی، : آموزش)ی س)اختار( )سیس)تم، نظ)ام

محاف)ظه کار، وار)اداتی و ن)ا ه)م سنخ با نیازهای جامعه ما مغ)ز : ف)ارغ التحص)یل بیک)ار نظ)ام دانش)گاهی ک)ه ب)رای ی)افتن

شغل )مهاجرت) می) کند.) بخش خصوص)ی : بخش اقتص)ادی خصوص)ی جامع)ه ک)ه ن)ه تنه)ا

زمین)ه ای ب)رای) ب)ه) ک)ار )گ)یری ا)ف)راد ت)حص)یلکرده ایج)اد نمی کن)د ب)لک)ه) ت)رج)یح می )ده)د از )ک)ارگران بی) س)واد و کم توق)ع اس)تفاده

کن)د. کش)ورهای توس)عه یافت)ه : این کش)ورها ایج)اد کنن)ده نظ)ام ه)ای

ب)اقی کش)ورهای کم م)ورد )تقلی)د) آمو)زش)ی جد)ی)د هس)تند )ک)ه رش)د است). آ)نها به ش)کل )ایده آ)ل و الگو عمل می کنند.

پی رنگ روایت حاضری

ب)ه و خ)ود راس)تای مط)امع در انقالب از قب)ل دورانه)ای در اس)تعمارگران ب)ه هی)ات ) ب)ا )یک)دی)گر) )ب)ر س)ر من)اف)ع اس)تعما)ری س)عی د)ر نف)وذ جه)ت رق)ا)بت حا)کم)ه )ای)ران) و ا)عم)ال س)لط)ه) دار)ن)د. )در دوران پس از انق)الب ن)ف)وذ مس)تقیم اس)تعمارگرا)ن از بین) رفت)ه اس)ت ولی اث)رات ش)ان در دوره قب)ل و تبلیغ)ات

شان )همچن)ان باقی ا)ست( طبق)ه ح)اکم در ای)ران نس)بت ب)ه ب)رخی توان)ایی ه)ا علی الخص)وص تکنی)ک غ)رب

د)ر الخص)وص این مس)اله )علی ف)رهنگ)ی ع)و)ار)ض) نس)بت )ب)ه ولی ب)اور) )دارد) ب ن)گ)را)ن)ی ه)ایی) دارد. آن نی)از )ب)ه ا)خ)ذ ت)کنی)ک و) این نگ)رانی د)وران پس از انقال)ا)ز) ع)وارض ف)ر)هن)گی ک)شمکش)ی ای)ج)اد) می ک)ن)د ک)ه ب)ا)عث )می )ش)ود ح)اکم)یت

س)یاستگذاری )هایی در )جه)ت تشوی)ق، مم)انعت و )یا کنترل) این) روند اتخاذ). )در عم)ل آنچ)ه اتف)اق می افت)د تنه)ا آم)وزش عل)وم ف)نی و تک)نیکی )تم)دنی

نی)س)ت بلک)ه اع)زام ش)دگ)ان تحت ن)ف)وذ فرهن)گ و اندیش)ه بیگانگ)ان واق)ع می شون)د.

آموزش)ی نظ)ام در ک)ه دانش)جویانی و نمی ش)ود ختم ج)ا این ب)ه داس)تان کش)ور)های غ)ربی) تحص)یل )ک)رده ان)د) ب)ه م)وطن خ)ود ب)از می گردن)د ام)ا از آن رو ک)ه) آ)نه)ا ح)ام)ل ا)ند)یش)ه )و) فرهن)گ غ)رب )ان)د ب)ه ص)ورت) خط)ری )ب)الق)وه تلقی می

ش)وند چ)را ک)ه ممکن است) در )راستای منافع دشمن عمل کنند.

کنشگران روایت حاضری

خ)ارج در ک)رده تحص)یل و مه)اجر متخصص)ان و : دانش)جویان ج)وان)ا)نی ک)ه دش)م)ن ب)ر) آنه)ا طم)ع د)ارد )ت)ا ج)ذ)ب ش)ان کن)د )و از )طری)ق آنه)ا) ب)ر) ج)امع)ه )م)ا) )ن)ف)وذ) )پی)دا) )ک)ن)د.) این ج)و)ان)ا)ن ممکن) )اس)ت ک)ه تح)ت )ت)اثیر) بینش غ)ربی) ق)را)ر گ)رف)ت)ه و حام)ل )ب)ینش) )و ف)رهن)گ غ)ربی باش)ند و )از این ط)ری)ق

در ر)است)ای م)نافع )دشمن )عمل کنند. ب)ه اس)تثنای دوره پهل)وی اول و دوم ک)ه حاض)ری آن : مس)ئولین دول)تی

ن)وعی) ادوا)ر هم)ه در) کن)د می) مع)رف)ی ب)اوری )مطل)ق) دور)ه )غ)ر)ب را کش)مک)ش در ب)ا)ب) سیا)س)تگ)ذاری )ه)ای م)رب)وط) ب)ه اع)زا)م د)ارن)د) چ)را ک)ه ا)ز ی)ک س)و) )ب)ه بر)ت)ری) تک)نیکی) غ)رب ایم)ا)ن دارن)د )و از س)وی د)یگ)ر )نس)بت) ب)ه نف)و)د فر)هن)گ و )بی)نش )اجن)ب)ی )نگ)ران )ان)د. در دوره پس از ا)نقالب م)س)ئولی)ن ب)ا از) ع)وارض ف)رهنگی ت)ا ب)ه) )فره)ن)گ اس)الم)ی )ه)رچ)ه )ب)یش)تر )درص)دند) اتک)ا)

ا)عزا)م دان)شجو ب)کاهند.) آنه)ا ب)ه دنب)ال س)لطه و نف)وذ ب)ر کش)ور م)ا هس)تند و : کش)ورهای غ)ربی

نقش)ه و کنن)د. سیاس)ت نف)وذ ن)یز ا)ی)ران حاک)م)ه در )هی)ات) دارن)د) س)عی ا)س)تعماری) آنه)ا ا)ین اس)ت )ک)ه ب)ه ه)ر نح)وی جوان)ان م)ا را ج)ذب کنن)د و از

آ)نها ب)ه مثاب)ه پیاده) نظام ا)هداف خود بهره گیرند.

پی رنگ روایت ذاکرصالحی

رون)د جه)انی ش)دن و گس)ترش تکنول)وژی ه)ای ارتب)اطی بس)تری مناس)ب وتسهیل) کنند)ه برای )مهاجرت) در معنای عام آن ایجاد نموده است.

ای)ران، کش)وری در ح)ال توس)عه اس)ت و جهت توس)عه اقتص)ادی کش)ور نی)از مبرمی به) متخصصا)ن دارد).

این ک)ه ان)د مای)ل و ان)د ذه)نی و تخصص)ی س)رمایه واج)د متخصص)ان سر)مایه )را در ک)شور )خود) به کار) گیرند.

نظ)ام م)دیریت کش)ور ب)ه آزادی و اندیش)ه او اح)ترام نمی گ)ذارد و او را درسیس)تم) م)دیریت)ی، مش)ارکت )نمی ده)د. ض)عف برخ)ورد سیاس)تگذاران در

برخ)ورد )با شخصیت و) هویت متخصص)ان، دافعه ایجاد می کند..کش)ورهای مقص)دی وج)ود دارن)د ک)ه برای متخصص جاذبه هایی دارند دچ)ار مح)رومیت نش)ود ت)وجهی م)نزلت اش و ب)ه ش)ان ک)ه متخصص)ی

ا)م)نیت ان)س)انی )گش)ته )و ب)ه منظ)ور اع)اده این ام)نیت انس)انی دس)ت ب)ه مه)ا)جرت ب)ه) محیطی) می ز)ن)د ک)ه) ب)رای او جاذب)ه ه)ایی را ف)راهم ک)رده

اس)ت. کش)ورهای مقص)د، ب)ا ج)ذب این متخصص)ان س)ود اقتص)ادی ف)راوانی می

برن)د )و کش)ورهای م)ب)دا ک)ه کش)ورهایی در ح)ال توس)عه هس)تند ب)ه به)ایی ارز)ان این) نیروه)ا )را د)ر اخ)تی)ار کش)ورهای توس)عه یافت)ه ق)رار می دهن)د و

خود )از تخص)ص این) نیرو)های )انسانی جهت توسعه محروم می مانند.

کنشگران روایت ذاکرصالحی

تعری)ف و تمجی)د ف)راوانی از آن)ان می ش)ود، آن)ان متخصص)ان : و)اج)د تخص)ص و س)رمایه ذ)ه)نی ان)د و س)رمایه اص)لی کش)ورهای در )ح)ال ت)وس)عه )محس)وب می) ش)وند. آنه)ا بای)د در نظ)ام تص)میم گ)ی)ری مش)ارکت داد)ه ش)ون)د و ش)ان و م)نزلت آن)ان نبای)د م)ورد بی) ا)ح)ترام)ی) ق)را)ر )گ)یرد. )آنه)ا ب)ه )دلی)ل) وج)ود د)افع)ه ه)ای) مب)د)آ ک)ه و جاذب)ه ه)ای آم)ده ب)ه وج)ود دو)ل)تی توس)ط مس)ئ)ولین ع)م)دتآ

م)قصد دس)ت به مهاجرت) می زنند. سیاس)تگذاری و م)دیریت نظ)ام نظ)ام در را آنه)ا متخصص)ان :

تص)م)یم گ)یری) مش)ارکت نمی) دهن)د و ب)رای ش)ان و م)نزلت او ب)ه عن)وان ی)ک متخص)ص ارزش قائ)ل نیس)تند. ض)عف برخ)ورد آن)ان ب)ا متخ)صص)ان )س)بب ا)یج)اد د)افع)ه و اح)س)اس مح)رومیت از ام)نیت

ان)سانی )و کاهش) منزلت متخ)صصان است. مقص)د غ)ربی : این کش)ورها، هیچ کنش فعاالن)ه ای کش)ورهای

واج)د ب)ه ص)ورتی ط)بیعی و ص)رفآ کنن)د) نمی ایف)ا روایت در) جذابیت هایی )برای متخص)صان ه)ستند.

پی رنگ روایت امیرخانی (80)دهه

دانش)جویانی )نش)اهایی( ب)ه منظ)ور اس)تفاده از محص)ولآموزش)ی نظ)ام در زحمت )ف)را)وان تالش )و ب)ا ه)ا آن)

پرورش )می یابند. حیث از چ)ه و روش حیث از چ)ه م)ا آموزش)ی نظ)ام

م)وض)وع، ترجم)ه )ای اس)ت و) ارتب)اط)ی ب)ا زن)دگی واقعی از ش)عباتی واق)ع در) م)ا) ه)ای ن)دا)رد. )دانش)گاه جامع)ه ا)مری)کاس)ت و ب)رای ح)ل مس)ائل ا)روپ)ا و دانش)گاه ه)ای ب)ومی. ب)رای) ح)ل م)س)ائل ن)ه آنه)ا) س)اخته )ش)ده علمی) م)ا ب)رای را ای ت)رجم)ه) آم)وزش)ی نظ)ام) این ب)یگان)گ)ان ت)د)ارک )د)ی)ده) ان)د )ت)ا م)ا در )زم)ین) خ)ود ب)ر)ای آ)نه)ا بک)اریم) و ی م)ح)ص)والت م)ا)ن را ت)ق)دی)م آنه)ا) ک)نی)م). )تمثی)ل زمین )ب)اال)ت)پ)ه) ک)ه م)حص)و)التش) )نص)ی)ب پ)ایین ت)پ)ه) می )ش)و)د در رم)ان

فون)تاما)را(

آموزش)ی نظ)ام در یافت)ه پ)رورش دانش)جویان اینک)ه عاط)ل و باط)ل نمانن)د، ترجم)ه ای، ب)رای ک)ه ش)وند می کش)ورهایی ب)ه ورود متقاض)ی

علم ترجمه ای آنها را آموخته اند. کش)ورهای مقص)د از می)ان این متقاض)یان دس)ت

ب)ه) گ)ز)ینش) می زن)د و )به)ترین) ه)ا را) انتخ)اب می کن)د )و عمآل د)س)ت ب)ه ب)رده )دار)ی ن)وین می زنن)د.

)تمثیل کشتی آمیستاد( این بیگان)ه اس)تعمارگر )آمریک)ا(ک)ه ب)ه نیروه)ای ب)ا

ت)خص)ص ب)اال احتی)اج )دارد س)عی )می کن)د ه)م)واره من)اطق جه)ا)ن س)وم )را د)چ)ار بح)را)ن کن)د) ت)ا م)ی)زان

ن)ش)تی) ))تق)اضا)ی مه)اجرت)( بی)ش)تر ش)ود. بیگان)ه اس)تعمارگر، ض)حاک وار مغزه)ای ج)وان م)ا

را برای اهداف شیطانی خود می بلعد.

این براب)ر در فری)دون و ک)اوه چون)ان بای)د )ک)ه دول)تی مس)ئولین ض)حا)ک راه)بردی ب)یاندیش)ن)د( نس)بت) ب)ه ابع)اد کالن این مس)اله دچ)ار جه)ل و ع)دم فهم) ان)د) و نگ)اهی خ)رد ب)ه این) مس)اله دارن)د فل)ذا قص)د دا)رن)د ب)ا تج)و)یز بخش)نام)ه و آئ)ین نا)م)ه و) ایج)اد س)ازوکارهای حم)ایتی

با آن )مقابله ک)نند.) تنه)ا راه جلوگ)یری از این رون)د نش)ت نش)ا در بلن)د م)دت تالش ب)رای

دس)ت)یاب)ی ب)ه علم )ب)ومی ا)س)ت و در) کوت)اه )م)دت تک)ریم و ارج نه)ادن ب)ه) نخبگ)ان و )ایج)ا)د س)از)وکارهای حم)ای)تی در)س)ت و مهی)اکردن فض)ای ب)ومی از علم ن)ه )درک)ی پژ)وهش)ی ولی) مس)ئ)ولین) ک)اری )و) دل)پ)ذ)یر

دارند) و نه حم)ایت ها)ی درس)تی می کنند.) دانش)جویان و متخصص)ان مه)اجر، ثم)ره تولی)دات علمی خ)ود را در

اختی)ار کش)ورهای) غ)ربی می گذار)ن)د و )عمآل در خ)دمت آنه)ا ق)رار می گ)یرن)د و) ج)زئی) )از هم)ان )ماش)ین) )غ)رب )می) ش)وند) و از این طری)ق ب)ه د)ش)م)ن ک)م)ک م)ی )کنن)د )و ب)اعث) بق)ای) او )می) ش)وند. )تم)ثی)ل ص)فوان

ج)مال )که )شترانش )را ب)ه ه)ار)ون )الرش)ی)د ک)رایه می د)هد(

عناصر و کنشگران روایت امیرخانی

نظ)ام در ولی نیس)تند مغ)ز و نخب)ه لزوم)آ ک)ه دانش)جویانی : نش)اها ب)ر)ای ت)ا محص)و)لی )بدهن)د دا)ده می) ش)وند) پ)رورش) آ)م)وزش)ی )ب)ه) زحمت ج)امع)ه و س)را)نجام) توس)ط اس)تعمار)گر )بیگان)ه ش)کار می )ش)ون)د و ب)ه خ)دمت

او )در می آی)ند.) نظ)ام آموزش)ی : ترجم)ه ای هس)تند و در واق)ع ش)عباتی از دانش)گاه ه)ای

اروپا )و ا)مریکا هستند و) محصو)الت شان نصیب آنها می شود. ب)رای م)ا بیگان)ه ای ک)ه نظ)ام آموزش)ی ترجم)ه ای : اس)تعمارگر امریک)ا

س)ا)خته )ت)ا م)حص)والت) )این ن)ظ)ام )ن)ص)یب )خ)ودش ش)ود و ض)حاک وا)ر مغ)زه)ای )ب)یگ)ان)ه) از) ی)ک س)و ش)ر)ایط سیاس)ی و اج)تم)اعی ا)ین ب)بلع)د. ج)وان م)ا) را ک)ش)وره)ا)ی مب)د)آ) را هم)واره )ن)ا )آرام) می کن)د )ت)ا )نش)تی) )تمای)ل ب)ه م)ه)اجرت)( د)ر آنه)ا بیش)تر) ش)ود و از س)ویی) دیگ)ر) )از )بین متق)اض)ی)ان )ب)ه مه)اجرت )دس)ت ب)ه گ)زینش می ز)ن)د و به)ت)رین ه)ا را انتخ)اب می کن)د و ب)ه خ)دمت خ)ود می

گیرد. ب)ا خواهن)د می و دارن)د دغدغ)ه آنه)ا : حکوم)تی و دول)تی مس)ئولین

ت)مهی)دا)تی ب)ا رون)د مه)اجر)ت) ن)خب)گ)ان ی)ا هم)ان نش)ت نش)اها م)قابل)ه کن)ن)د ام)ا دچ)ار) جه)ل ا)ن)د و )هیچ )درکی )از ا)ی)ن م)س)اله ب)ه ص)ورت ک)الن ن)دارن)د و )ح)تی گ)ا)ه خ)و)د) نا)خ)واس)ته ب)ر )آن دا)م)ن م)ی ز)نن)د. )آنه)ا )همچ)نین س)ا)زوکار) حم)ایت )

ک)ر)د)ن در)س)ت ا)ز) نخ)بگ)ان )را بل)د ن)یس)تند) و )فک)ر) م)ی ک)نن)د ب)ا آئی)ن )نام)ه )و بخ)شنامه) و )جایزه و حمایت )های ن)اچیز مالی می توانند تاثیر گذار باشند.

دغدغه مرکزی روایت ها

از دست دادن ( : 50 و 40نراقی )دههسرمایه های مادی و معنوی کشور و

متضرر شدن کشور غربزدگی و نفوذ ( : 60حاضری )دهه

فرهنگ و اندیشه غرب از طریق فارغ التحصیالن خارج از کشور

( : عدم مشارکت 70ذاکرصالحی )دههنخبگان و آسیب وارد شدن به روند

توسعه فاصله میان ( : 80امیرخانی )دهه

نظام آموزشی و زندگی واقعی و نبود علم بومی

عناصر روایت ها بر اساس مدل بارت

عناصر فرعی و کاتالیزوری عناصر هسته ای

روند جهانی شدن،

صنعتی نبودن کشور و نبود

بخش خصوصی فعال اقتصادی،نظام آموزشی

ترجمه ای و تقلیدی

متخصص

مسئولین

حکومتی

کشورهای

غربی

دوگانه های موجود در روایت ها بر اساس مدل گرماس

تسهیل گر و بازدارنده دهنده و بهره ور کارگزار و کارپذیر

نظام آموزش

ی اقتباسی و

صنعتی نبودن جامعه

کشور مقصد

کشور مبدا نخبگان

مسئولین

حکومتی

نراقی

کشور مقصد

کشور مبدا نخبگان

کشورهای

غربیحاضری

روند جهانی

شدن

کشور مقصد

کشور مبدا نخبگان

مسئولین

حکومتی

ذاکرصالحی

نظام آموزش

ی ترجمه ای و اقتباس

ی

کشور مقصد

کشور مبدا نخبگان

کشورهای

غربی

امیرخانی