عنوان:

آلودگي صوتي و نويز در خودرو هاگردآورنده:

مهندس خليل مرتضوي اقدم

1391بهاردانشجوي: كارداني فناوري اطالعات و ارتباطات

09376627295تلفن تماس

:چكيده ام8روزه ب8ا ق8رار گ8رفتن آل8ودگي ص8وتي در زم8ره آل8ودگي ه8اي

ت8ردد و 8ن8يز زن8دگي 8بش8ر ب8ر آن و 8ت8اثير8ات منفي م8ا م8حيطي خ8ودرو8ه8ا ب8ه عن8وا8ن ي8ك من8ب8ع آل8ودگي 8از ن8وع آل8ودگي8 ص8وتي ن8وع غ8ي8ر ث8ابت8 در س8طح ش8هر ه8ا و ج8اده8 ه8ا 8مي ب8اش8ند.8لذا م8ا در اين ب8حث پارام8تره8ا و 8ب8خش ه8اي ت8ولي8د كن8ن8ده پ8ا8راز8يت و ا8رتع8اش ص8وتي8 در 8خ8ودرو8ه8ا را بر8رس8ي ك8رده 8و ن8يز ط8راح8ي ه8ا8ي الزم ب8راي8 ك8ا8هش و8 ن8ي8ز 8ب8ه8 ح8داق8ل8 رس8اني8ذن ا8ين 8آل8ودگي ه8اي ص8وتي د8ر خ8و8درو8 ه8ا ر8ا 8انج8ا8م مي ده8يم .اب8تدا 8م8يزان آل8و.8دگي ص8وتي ب8خ8ش ه8اي8 ج8داگان8ه8 خ8و8درو را ك8ه8 تو8لي8د ا8رتع8ا8ش و8 ن8و8يز ك8رده و

d.bن8يز 8ه8ر ي8ك 8از قس8متها8ي م8ول8د 8آل8و8دگ8ي ص8وت8ي8 را ب8ر8 ح8س8ب )8دسي ب8ل (8 تول8يد م8ي ك8نند8 را8 8اندازه 8مي8 گير8يم8.

در ادام8ه خ8واهيم دي8د ك8ه بعض8ي از اين آل8ودگي ه8ا تحت ت8اثيرش8رايط ج8اده اي8 و عوام8ل ط8بيع8ي م8انن8د ب8اد 8تغي8ير خوا8هن8د ك8رد از م8ا8 ك8ه8 ه8دف8 د8ر خودر8و8ه8ا8 ر8اح8تي سر8نش8ين پار8امت8ره8اي و

ب8ررس8ي بح8ث مي باشد8 را تحت الشع8اع قرار مي د8هد.

بخش اول:

بررسي عوامل توليد ارتعاش ، نويز

(NVH)و صدا در خودرو

مقدمه

اعتق8اد بس8یاری از کارشناس8ان محی8ط زیس8ت ب8ر این اس8ت ک8ه در چن8د

س8ال اخ8یر س8رو ص8دا ن8یز از نظ8ر آل8ودگی محی8ط زیس8ت در ردی8ف

س8ایر آل8وده کنن8ده ه8ا ، همچ8ون آب و ه8وا ق8رار گرفت8ه اس8ت م8یزان

س8ر و ص8دا ن8یز همانن8د آل8ودگی ه8وا ب8ه نس8بت ازدی8اد تمرک8ز جمعیت

اف8زایش می یاب8د و ب8ه خص8وص زن8دگی ماش8ینی و توس8عه ص8نعتی و

اس8تفاده از امکان8ات تکنول8وژی م8یزان س8ر و ص8دا را اف8زایش می

، خ8ودروی مس8افر نقلی8ه نظ8یر هواپیم8ا از وس8ایل . اس8تفاده ده8د

ب8ری ، خ8ودروی ب8اربری، موتورس8یکلتها و س8ایر من8ابع ص8دا اعم از

آل8ودگی ک8ه واقعیت هس8تند این گ8واه غ8یره و تولی8دی کارخانج8ات

صدا در برخی موارد خطرناک تر از آلودگی هوا می باشد .

: اثرات ناشی از سر و صدا

نخس8تین اث8ر س8ر و ص8دای زی8اد ب8ر روی ب8دن انس8ان ک8ری م8وقت ی8ا

د8ائمی 8اس8ت و عالو8ه ب8ر آن ع8وا8رض دیگ8ری ن8یز ا8ز قب8ی8ل تش8دید

جری8ان 8خ8ون 8، تحری8ک8 اعص8اب ، فش8ار8 خ8ون 8در ش8ریا8نها و در نتیج8ه

ا8مرا8ض قل8بی و ا8یجاد آما8دگ8ی ج8ه8ت پذیر8ش ا8مراض 8وی8روس8ی و...

معه8ذا ب8ا توج8ه ب8ه م8دارک و تحقیق8ات موج8ود ، س8ر و ص8دای بیش8تر

دس8ی ب8ل ب8اعث8 8تغ8ی8یراتی 8د8ر ح8االت8 ج8س8مانی م8ی ش8و8د ک8ه 75از 8

، می8تر8ال 8قلب8 ه8ا8ی ش8دن 8دری8چ8ه کو8چ8ک 8: از ع8ب8ارتن8د اهم 8آن

ت8ا8ثیرات ص8دما8تی8 روی 8ج8دا8ره 8تم8ام ار8گ8انیزم 8ب8دن و8 تش8دید م8یزان

تنف8س و ازد8یاد ضرب8ان قل8ب .

منابع سر و صدا

ش8امل ص8دای رع8د و ب8رق ، زمین ل8رزه ، - من�ابع ط�بیعی ص�دا : 1

و...

شامل صنایع ، نیروگاههای برق و...- منابع ثابت سرو صدا : 2

شامل کلیه وسایل نقلیه منابع غیرثابت سرو صدا : - 3

4 : داخلی س�رو ص�دا من�ابع ه8ای - موت8ور ، ب8رقی س8ایل ش8امل

حرارتی

شامل فعالیتهای ساختمانی ، جاده سازی منابع متفرقه : - 5

به ط8ور کلی آل8ودگی ص8وتی ناش8ی از ترافی8ک ب8ه س8ه دس8ته تقس8یم بن8دی

– ج ر8یلی و 8وس8ایل ت8رن – ه8وا8یی 8ب ت8رافی8ک – ال8ف 8: می8 ش8وند

خودروها و وسایل ترافیک شهری

منابع تولید صدا در خودرو

- موتور1

- سیستم انتقال قدرت 2

- سیستم اگزوز 3

- تایر ها 4

- صدای ناشی از برخورد هوا با بدنه خودرو 5

- ترمز ها 6

- صدای اخطار دهنده ها 7

و اگ8زوز و موت8ور مانن8د ص8دای من8ابع ازاین ب8رخی در تولی8د ش8ده صدای

ص8دای گ8یر بکس ب8ه دور موت8ور بس8تگی دارن8د و ب8رخی دیگ8ر مانن8د ص8دای

تایر ها و آیرودینامیک بدنه به سرعت خودرو بستگی دارند.

(( : Engine noiseصدای موتور

مهمترین و اصلی ترین منبع تولید صدا در خودرو موتور می باشد .

منابع صدای موتور :

- صدای احتراق 1

- صدای انژکتور سوخت 2

- صدای مکانیکی 3

- صدای ورودی و خروجی 4

- صدای فنهای خنک کننده 5

از قبیل ژنراتور یا کمپرسور incilleries- صدای 6

: کاهش صدای مکانیکی و احتراق

یک تغی8یر س8اختمان ب8ه ک8ار ب8ردن ورق8ه ه8ای ف8والدی ی8ا پالس8تیک ب8ا چگ8الی ب8اال

ک8ه8 می ت8وان8د 8تغی8یرات ز8ی8ادی 8در ص8دای8 ت8ابش ش8د8ه ایج8اد کن8د . ی8ک8 واش8ر

ت8ابش ش8ده م8وثر بی8ن درپ8وش و 8بدن8ه وج8ود8 دارد ک8ه8 ب8ر 8مجم8وع ص8دا8ی

ا8س8ت 8. 8ان8رژ8ی ار8تع8اش8ی 8قا8لپ8اق س8وپ8اپ8 8ب8ا ی8ک8 محک8م8 کنن8د8ه8 م8رک8زی کم می

شود .

مخ8زن روغن ف8والدی متهل8ک کنن8ده )س8اختمان س8ه الی8ه ای ف8والدی ( ک8اهش

م8ی ده8د ان8ر8ژی ر8ا در مخ8زن ب8د8ون ا8ث8ر گذا8ش8تن ب8ه8 ان8ر8ژی م8نتق8ل ش8ده و

ت8ر 8از موت8ور ان8رژی مح8فظ8ه می8ل لن8گ مو8ت8ور 8آب خ8ن8ک بی8 ص8دا ک8اهش8

ا8نج8ام 8می ه8و8ای 8خن8ک 8ب8ا ه8م8ان 8ق8درت م8ی ب8اش8د 8. چ8و8ن آ8ب دو8ت8ا 8عم8ل

یع8نی . با8ش8د و8 دو8م 8اینک8ه ج8اذب8 اس8ت ب8ه 8عن8وان ع8ا8یق می :8یک8ی د8ه8د8

ارتع8اشا8ت بوجو8د آمده8 در محفظه8 احترا8ق را 8جذب می کند8

( صدای چرخدندهGear Noise:)

اگ8ر ه8ر جفت چرخدن8ده ک8امال ث8ابت و از نظ8ر ج8ا مع8ادل و دندان8ه ه8ا

درس8ت باش8ند ب8ا روغن ک8اری خ8وب س8رعت زاوی8ه ای ث8ابت خواه8د

ب8ود8 و ص8دا8ی می8نیمم،8 انح8راف 8از ح8ال8ت ای8ده 8ال ب8اعث 8ارتع8اش8 و

صدا می شود . فرکانس چرخدنده ساده میله هرزگرد:

و nکه ) دقیق8ه در )دور دورانی ه8ای Nس8رعت دندان8ه تع8داد

چرخدنده می باشد .

ب8ا هس8تند چرخدن8ده جفت ی8ک از بیش ش8امل ک8ه ه8ایی گیربکس

فرکانس مساوی برای هر جفت . فرکانس دنده های سیاره ای :

تع8داد دندان8ه ه8ای چرخدن8ده رینگی، س8رعت دورانی چرخدن8ده ه8ا و

سرعت دورانی قفسه .

)(60/ HZNnf

)(60/)( HZnnNf crn

( جیر جیر چرخدندهGear rattle: )زوجه8ای چرخدن8ده تحت ب8رخی حالته8ای ران8دن بی ب8اربین دن8ده ه8ا ج8یر

جیر ایجاد می شود.جیر ج8یر چرخدن8ده ه8ا نش8انه ارتع8اش در گ8یر بکس می ده8د ک8ه این ارتع8اش ب8ه تم8ام چرخدن8ده ه8ا مح8رک و س8پس ب8ه بدن8ه خ8ودرو منتق8ل

می شود .

برخورد زوج چرخدنده ها در حالت جیر جیر

: روش های کاهش صدا در مجموعه چرخدنده

بعد از بررسی صدای دنده های محرک و مسئله سطحهای مهم در

برخی راه حل ها برای کاهش صدا به صورت زیر ارائه شده است

:

- بهبود پوسته 1

- تولید بهتر چرخدنده ها 2

- تغییرات برای چرخدنده ها 3

- میرایی 4

- عایق کردن 5

: تایر ها

صدای ناش8ی از ت8ایر ه8ا رق8ابت زی8ادی را درمی8ان س8ازندگان ت8ایر ایج8اد نم8وده ان8د . در این می8ان تولی8د کنن8دگان ت8ایر راه ح8ل ه8ایی را در

هرچه بی صدا کردن تایر ها بکار برده اند .: کاهش صدای تایر

یکی از عوام8ل مهم و اساس8ی در کیفیت تولی8د ص8دای ت8ایر ب8ر روی سطوح صاف طرح و الگوی تایر می باشد .

برداش8ت ج8زیی ش8یار ه8ای افقی ب8ه ص8ورت کاس8تن از پهن8ای ش8یار و ی8ا کاس8تن از عم8ق آن منج8ر ب8ه ایج8اد ض8ایعات کم8تری در ح8االتی مانن8د ترم8ز گ8یری و ش8تاب خواه8د داش8ت لیکن در این ص8ورت اص8الحات کوچک8تری ن8یز در ون8د س8طح ص8دای خ8ارجی پدی8د خواه8د آم8د . ی8ک روش د8ر بک8ارگی8ری ش8یارهای 8باری8ک اس8تفاده ا8ز تع8د8اد ب8االی آ8نهاس8ت و8 آ8ج ب8ود8ن ق8طع8ات ب8ه8 کو8چ8ک8تر8 ت8وان8 این روش8 می8 از8 مز8ای8ای .س8خ8تی کم8ت8ر ان8ه8ا اش8ا8ره ن8م8ود ک8ه ای8ن قطع8ات8 کوچک8تر 8در 8اث8ر ک8اهش

شدت برخورد با سطح جاده صدای کمتری را ایجاد می کنند .

بخشدوم:

بررس8ي فرك8انس ه8اي ط8بيعي بدن8ه خ8ودرو ، عوام8ل

آس8ايش و راح8تي در خ8ودرو و بررس8ي رزن8انس و

تشديد ارتعاشي

: مد های کابین سرنشین

مد کابین دو نوع است مد های دیوار سخت کابین و مد های دیوار قابل

انعطاف )مسئله مهم تاثیر گذاشتن ساختار – اکوستیک (

کابین سرنشین با دیوار سخت : در این بخش چهار آرایش مطرح خواهد

شد که در شکل نشان داده شده است کابین سرنشین با برداشتن

صندلی کابین سرنشین با دو صندلی با باز کردن پنجره در عقب در و

صندلی کابین سرنشین با موج گیر که مانع از حرکت است ، محل غیر

واقعی قرار گیری گوش در یک صندلی جلو علت صدای کوچک اختالف

فشار می باشد در رنج مفیدی از فرکانس در عرض کابین می باشد

آنالیز کابین مانند یک محوطه دو بعدی و یا یک چهارم خط 2-6شکل

نمونه از المان 4عمودی – طولی نشان دادن قسمت داخلی خودرو .

نشان داده شده است که با 2-10محدود مشبک می باشد که در شکل

آاریش دو صندلی می باشد .

( m/s و سرعت )1.22( kg/m3 و محتوی هوا با چگال) m3.7طول کابین

می باشد . در همه مرز ها دیوارها سخت فرض شده اند در 341

غیر اینصورت با اسم ذکر شده اند .

تخمین نتیجه در فرکانس طبیعی و درحالتی که کابین سرنشین بدون

صندلی می باشد و در حالتی که کابین سرنشین بدون صندلی می

نشان داده شده است محلی که فشار صفر 4باشد و در شکل

تغییر می کند با خط چین نشان داده شده است و بستگی مرحله با

عالمت مثبت و منفی نشان داده شده است .

2-6شکل( سنجش بین سطوح فشار صدا spl ثبت شده در موقعیت افقی صندلی جلو)

. ارتعاش ساختمان به وسیله یک نیروی سینوسی فراهم شده از گوشه راست عقب بدنه

مدل موقعیت کابین اتومبیل

مدل آکوستیک موقعیت کابین بدون صندلی

شکل های روش آکوستیک برا ی چهار آرایش موقعیت واگن

: بررسی صدای عبوری خارجی خودرو های جاده ای

اف8زایش ترافی8ک ی8ا ع8دم تمای8ل ب8رای ق8انون گ8ذاری بیش8تر در حف8ظ محی8ط

پ8ذ8یرش 8 ب8ه 8تنز8ی8ل س8طح8 ب8ا 362isoزیس8ت در 8اروپ8ا، من8ج8ر در رابط8ه

ح 8صدای8 عبوری8 خودرو8 ها د8ر ساله8ای اخی8ر شده اس8ت . 8 اصطال8

362روند توصیف ISO:

در ه8ر س8مت از وس8یله نقلی8ه در db )مق8دار ح8داکثر ص8دا ب8ر حس8ب واح8د )

ب8ه ن8ی8از و8اس8طه وب8ه گ8ر8دد تع8یین می آ8ن د8ار م8دت 8زم8ان ع8ب8ور ش8تاب

، ISO8 362ح8د8ا8قل8 زی8ر س8ا8ختا8ر 8ب8ه تج8ه8یز8ات و8 ن8ی8ز ک8ار8برد8ی ت8ر 8ب8ودن8

� مورد استقبال 8و مور8د قبول8 واقع گرد8ید ه ا8ست . ا8ین رسما

گ8یری ان8دازه اج8رای جهت مختلفی ک8ه ISO 362مقاص8د دارد وج8ود

ع8بارتن8د8 ا8ز : تع8یین8 کیفی8ت ، ار8زی8ابی8 اص8الح8ی ، ار8زی8ابی8 تش8خیص و تع8یین

می دارا را ش8ده8 توص8یه در 8مش8کالت8 گ8ذا8ری ت8اثیر کم8ترین ، کی8فیت

باشد .

مشکالت توسعه عملی در دستیابی به سطح صدای

مجاز در خودرو ها :

دس8ی ب8ل 74 ک8ه س8طح ص8دای مج8از خ8ودرو ه8ا 1995از اکت8بر س8ال

ن8یز ب8ر س8ر راه ص8نایع تص8ویب ش8د اتص8ال جدی8دی از مش8کالت

خودرو سازی بوجود آمد

ل8ذا س8ازندگان وس8ايل نقلي8ه اس8تاندارد ه8اي مختلفي را پذيرفت8ه ان8د

كه شامل مواردزير است:

استاندارد 1 -()SAE ) AULOMOTIVE ENGINEERSOF

SOCIETY (

)JIS )( (japans industnal stangards-استاندارد 2

بخشسوم:

بررسي روشهاي كاهش و جلوگيري كننده

صدا و نويز به درون محفظه سر نشين

خودرو

: صدای حاصل ا ز باد

ب8ه آن روب8روی ه8وای ، میکن8د ح8رکت ج8اده در اتومبی8ل ی8ک ک8ه هنگ8امی

آ8یرودین8امی8کی هم8چ8ون ا8یج8اد 8ن8یرو ه8ای ب8ا8عث یا8ب8د و ط8رف8ین جری8ان 8می

کش8ش8 8و دا8فع8ه می ش8و8د ،هم8چ8ون ج8ری8ان8 ه8و8ا8 ب8ا 8س8طح 8بد8ن8ه ما8ش8ین ع8م8ل

مع8ک8وس ا8ن8جام م8ی دهد8 و 8سر 8و 8صدای 8آ8یرودی8نامیک8ی ایجاد م8ی کند .

ب8اد در س8رعت ه8ای کم ، خیلی ن8اچیز می باش8ند و ب8ه صداهای حاص8ل از

ر8اح8ت8ی 8ب8ا ص8د8ای8 الس8ت8یک8 و ص8د8ای8 مح8ی8ط پ8وش8ش د8اد8ه می ش8و8د 8. بن8اب8راین8

ص8د8ا8 ه8ای ح8ا8ص8ل 8ا8ز ب8اد8 8ب8رای و8س8یله8 ای ک8ه8 ب8رای س8ر8عت 8کم8 و 8در 8مح8دوده

ش8هر ت8ن8ظیم 8ش8ده ان8د8 مش8ک8لی ای8ج8اد 8ن8م8ی ک8نن8د . ب8رای8 ا8تو8مبی8ل 8ه8ای8 ل8و8کس

ک8یل8وم8ت8ر 8ب8ر8 8س8اع8ت و بیش8ت8ر از8 8ای8ن 8ط8را8حی 8ش8ده 8ان8د ، 1608ک8ه ب8ا 8س8رع8ت 8

صدا8 ه8ای حاص8ل ا8ز 8باد 8ب8راحت8ی می 8ت8وان8ند 8آزا8ر ده8ند8ه باشند8

مکانیزم ایجاد صدا و انتقال آن

عبارتند از :- منبع تولید 1- مسیر انتقال 2- دریافت کننده 3

از ان8رژی آن در ک8ه کن8د توص8یف می را ای تولی8د ص8دا منطق8ه منب8ع اشکال دیگر به انرژی صوتی تبدیل می شود .مسیر ها عبارتند از در و پنجره ها و بدنه ماشین

دریافت کننده سرنشین ماشین است

صدا های حاصل از حفره های سوراخ های ریزوج8ود قس8مت خ8ارجی وس8یله نقلی8ه می توان8د ب8ا عث ایج8اد ص8دا ه8ای حاص8ل از ب8اد ش8ود ، من8ابع معم8ولی ص8دا ه8ای حاص8ل از درز ه8ا در ماش8ین ش8امل فض8اهای دور دره8ا ، فض8اهای ب8یرون آین8ه ه8ای پش8ت

نما و فضا های قسمت رادیاتور می باشد .

صدا های حاصل از شدت باد

صدای حاصل از شدت باد عمال در تمامی ماشین های تولید شده ، در

سرعت های باالی جاده ای قابل توجه است البته اگر ماشین سطوح

پایینی از صدا های حاصل از درز ها و سوراخ ها را داشته باشد . صدا

� کمتر از صدا های زیاد آزار های حاصل از شدت باد وسیع بوده و عمدتا

دهنده می باشند.

کاهش صدای حاصل از باد در برف پاکن ها

در اکثر ماشین ها منطقه مجزایی برای مخفی شدن برف پاکن ها در

مقابل جریان هوا در سرعت های باال قرار گرفته و باعث ایجاد سطوح

صدا های حاصل از باد می شوند . بنابراین اغلب تنها راه حل مورد

دسترسی این است که برف پاکن ها را در لبه پشتی کاپوت قرار دهیم

یا آنها را در پشت برخی از انواع منحرف کننده های جریان هوا قرار

دهیم .

کاهش صدا در آنتن رادیو

صدای ایجاد شده در آنتن رادیو جالب توجه است ، آنتن به شکل

سیلندر دایره ای ساده می باشد و صدای ایجاد شده توسط

سیلندر دایره ای به طور جامع مطالعه شده است . روش کاهش

یا حذف صدا این است که جریان را طوری قطع کنیم که جریان

سست و لرزان در محور سیلندر زیاد بوجود نیاید . به طوری که

نیروهای مرتبط به هم نتوانند شکل بگیرند . روش کالسیک این

است که سیم مارپیچی دور آنتن بپیچیم .این سیم جریان هوا را به

حد کافی جابجا می کند به طوری که یقیناهیچ صدای زیادی تولید

نمی شود .

صدا در ارگونومی

به معنی کار و قاعده ( NOMOSو )( ERGOکلمه ارگونومی از دو واژه )

و قانون ساخته شده و مترادف آن هم مهندسی عوامل انسانی می

باشد و در کشور های مختلف کاربردهای متفاوت دارد . ارگونومی در

جهت نیل به اهداف و دستورالعمل ها از علوم مختلف به ویژه

اناتومی ، آنتروپومتری ، فیزیولوژی ، مهندسی ، روانشناسی و جامعه

شناسی ، بیوفیزیک و بیوشیمی و... استفاده به عمل می آورد .

اختالل در محاوره و درک گفتار

با افزایش صدای محیط حساسیت گوش به درک گفتار تقلیل می نماید

برسد که در این صورت درک گفتار و A دسی بل 80اگرصدا به حدود

تشخیص آن با صدای زمینه مشکل می گردد

: تاثیر روی عملکرد فیزیولوژیک بدن

تحقیق8ات ب8ه عم8ل ام8ده نش8ان می ده8د ک8ه تم8اس انس8ان ب8ا ص8دای بیش از ح8د ت8راکم

ب8ا 8ت8وج8ه8 ب8ه8 س8ه ع8ام8ل8 مه8م 8فرک8ان8س ، 8ش8د8ت8 و 8م8دت 8ت8اث8یر 8ر8و8ی سیس8تم م8ج8از8

ح8ی8ا8تی ان8س8ان د8ا8ش8ته 8و 8ب8اعث 8ب8ا8ال ر8ف8تن 8ف8ش8ار خ8و8ن8 ، ا8ف8ز8ایش 8م8ت8اب8ولیس8م ،8 اف8زای8ش

تح8ریک پذ8یری ، 8ب8رهم خو8رد8ن س8یستم8 گو8ا8رشی و8..8..می 8گ8ردد.

( پیشنهاد سازمان جهانی بهداشتW.H.O )

پیش8نهادی ص8دا توس8ط س8ازمان ب8روز اختالالت در خ8واب مق8دار از برای جلوگ8یری

دا8من8ه داش8ته 35م8ذکور اف8زا8یش از مق8دار ف8وق8 نب8ای8د8 ک8ه با8ش8د ب8ل می8 دس8ی

باشد .

به8ترین روش ک8اهش ارتع8اش و ص8دا، ق8رار دادن م8واد ص8دا گ8یر در نق8اط اس8تراتژیک

ا8س8ت ک8ه8 همچ8و8ن8 اس8فنجی 8ارتع8ا8ش8 و س8ر8 و 8ص8دا 8را8 8ب8ه خ8ود ج8ذب 8ک8رد8ه و از 8

ا8نتق8ا8ل آ8ن ج8ل8و گ8یری8 می کن8ن8د8 . 8یک8ی از 8مع8ر8وف ت8ری8ن ای8ن8 م8واد 8ف8والد ه8ای8 ا8رتع8اش8

ی8ه 8ر8زی8ن 8را بی8ن8 دو و8رق 8ف8و8الد8 ی ق8رار د 8ه8ا8 ی8ک8 ال8 گ8ی8ر 8ه8س8تن8د8 8. ب8ر8ای8 س8ا8خ8ت ا8ی8ن8 ف8وال8

م8ی 8دهند و8 این ساختم8ان بخش8 عم8ده ای8 از ارتع8اش8 را به خو8د 8جذب می 8کند8 .

اس8تفاده از الی8ه ه8ای ق8یر ، رزین و میک8ا در ک8ف اتومبی8ل ب8اعث ک8اهش

موت8ور می ش8ود. و ج8اده از ص8دای ناش8ی ارتع8اش بیش8تر هرچ8ه

جدی8دترین روش ب8رای ک8اهش س8ر و ص8دا اس8تفاده از س8اختارهای

چند الیه ای کامپوزیت است .

عایق های صوتی

عملکرد عایق های صوتی

وقتی امواج صوتی به یک ماده برخورد می کنند ، بخشی از انرژی انها با

تبدیل شدن به حرارت درواقع جذب ماده می شوند ، اکثر مواد در

حدودی جاذب صوت هستند اما بعضی از مواد از این نظر وظیفه بهتری

را انجام می دهند.

هنگامی که امواج صوتی وارد چنین مواد متخلخل می شوند، دامنه ارتعاش

مولکول های هوا در اثر برخورد و ایجاد اصطکاک با الیاف ها و خلل و

فرج ها به شدت افت کرده و انرژی آن مضمحل می گردد .

ضریب جذب فرکانس پایین ماده با کاهش فرکانس کاهش می یابد .

فرکانسی که پایین تر از آن باعث کاهش ضریب صوت می گردد.

HZd

Ef

2

HZd

Ef

2

: عوامل مهم در جذب صوت

: ضریب جذب صوت

ضریب جذب صوت یک ماده عبارت است از میزان خصوصیات

جذب صوت یک ماده به طور واقعی برابر است با جزئی از قدرت

یا انرژی صوت انتشار یافته به ثورت اتفاقی که به وسیله ماده

جذب شده و یا انعکاس نیافته باشد . به عنوان مثال ضریب جذب

درصد انرژی صوت انتشار یافته 65% نشان می دهد که 65

است

: ضریب کاهش سرو صدا( یک ماده عبارت است از یک عدد ( NRCضریب کاهش سر وصدا )

منفرد که مقدار متوسط ضرایب جذب ماده در فرکانس های هرتز می باشد به عنوان مثال اگر 2000 و 1000 و 500 و 250

ماده ای دارای ضریب جذب های زیر باشد :

ضرایب ک8اهش س8ر و ص8دا بیش8تر در م8وارد کن8ترل س8ر و ص8دا از نظ8ر

انتخ8اب م8واد ب8ا کیفیت مناس8ب ب8ه ک8ار می رون8د ام8ا در م8واقعی ک8ه

ام8وج ص8وتی در فرک8انس ه8ای پ8ایین و ب8اال وج8ود داش8ته باش8ند به8تر

اس8ت ک8ه از ش8ریب ج8ذب م8واد اس8تفاده ش8ود زی8را ممکن اس8ت ک8ه

ب8االتری باش8د ولی NRCی8ک م8اده ای نس8بت ب8ه م8اده دیگ8ر دارای

مثال پ8ایین ه8ای فرک8انس مناس8بی 125در ص8وت ج8ذب ض8ریب

نداش8ته باش8د ک8ه این ام8ر در م8وارد خ8اص کن8ترل س8ر و ص8دا ح8ائز

اهمیت است .

: تاثیر چگونگی نصب و اتصال ماده عایق صوت به بدنهضرایب ج8ذب ص8وت م8واد بس8تگی ب8ه چگ8ونگی نص8ب آنه8ا دارد ب8دین منظ8ور اس8تانداردهای نص8ب مختلفی جهت آزم8ایش و تس8ت ان8دازه گ8یری ه8ای ض8رایب ج8ذب وج8ود دارد ، ك8ه معم8وال ب8ه ش8كل يكي از

اشكال زير است.

: نکات مهم در انتخاب مواد عايق صوت- گسترش شعله و پایداری درمقابل آتش 1- استحکام مکانیکی ومقاومت در شرایط سخت 2- پایداری ابعادی 3- انعکاس نور 4- نگهداری ، قابلیت تمیز شدن و قابلیت رنگ شدن 5- ظاهر 6- قیمت 7- سهولت درنصب به روش های مختلف و ... 8

اغلب پوش8ش ه8ای ع8ایق ص8وت از نظ8ر خ8واص مک8انیکی ض8عیف ب8وده ب8ه ط8وری8 ک8ه ب8ای8د ب8ر ر8وی س8طوح8 آنه8ا ا8ز ی8ک ح8ف8اظ 8اس8تفا8ده ک8رد 8ت8ا ق8دری خ8و8اص مک8انی8کی تق8ویت 8ش8ود م8واد ع8ایق ص8و8ت بای8د د8ر م8حی8ط ک8ه8 8در 8 ب8اش8د برخ8وردا8ر8 ب8االی8ی8 پای8دار8ی 8ابع8ادی ا8ز8 م8رط8وب ه8ا 8ی

ص8و8رت8 اس8تفا8ده ا8ز ال8ی8اف 8ه8ای 8مع8دنی8 ب8ه ج8ا8ی 8ال8ی8اف 8ه8ای 8ع8الی8 ا8ین امر حاصل می گردد .

: معرفی انوع مواد جاذب صوت و خواص انها

مواد زی8ادی وج8ود دارن8د ک8ه دارای خصوص8یات ج8ذب ص8وت هس8تند عم8ده ت8رین

ا8ن8ه8ا ش8امل 8کتا8ب8ه8ا8ی ب8افت س8ن8گ8ین 8نم8د ه8ا ، م8وا8د ع8ایق ح8رارت8ی8 الی8اف 8دار ک8ه

د8ر 8واق8ع از8 8خاص8ی8ت ع8ای8ق ص8وت8ی8 خ8وب8ی هم8 8برخ8وردار8 هس8تن8د ،8 اس8فن8ج ه8ای

پلی8 ا8ورهت8ان8، ت8رکی8ب8ا8ت ب8ا8 8پا8ی8ه8 ق8یر8 8و س8ا8یر 8م8و8اد 8ک8ه د8ر تم8ا8م8 ا8ن8ه8ا ب8ه8 عل8ت و8ج8ود8

ال8ی8ا8ف ک8و8ت8ا8ه ب8ا8فت8ه 8ش8د8ه8 ، 8ن8م8دی 8ش8د8ه و8 8خ8ل8ل8 و8 ف8ر8ج8 ه8ا8ی 8ف8ر8ا8وان8 8ا8م8واج 8ص8وتی

ب8ه8 8محض8 8ب8رخ8ور8د8 ب8ا 8ان8ه8ا8 8ان8ر8ژ8ی 8خ8ود8 8ر8ا8 8از8 دس8ت د8اد8ه8 8و ب8ه8 ص8ور8ت 8گ8رم8ا8 8و ی8ا8

س8ای8ر ص8و8ر8ت ه8ا8ی8 دی8گ8ر ان8رژ8ی ج8ذ8ب8 می8 8گ8ردد8 8و ام8ر8و8زه 8ا8 8زا8ل8ی8اف 8ه8ای8 چ8وب8 8

د8ر8 8کن8ا8ر 8اف8ز8ود8ن8 م8وا8د ش8ی8می8ا8یی8 ض8د 8ا8ش8تعا8ل8 8ب8ه 8آن8ه8ا 8ب8ه8 ع8ن8و8ا8ن 8ع8ای8ق8 ص8وت8 8

ن8قلی8ه8 م8ی ا8س8تفاد8ه8 می 8ک8ن8ن8د ک8ه مع8م8و8ال 8مس8ت8قی8م8ا 8ب8ه 8بدن8ه و8 8ی8ا ک8ف8 8وس8ی8ل8ه8

افشانند .

و رام8واج انتش8ا زاوی8ه و ام8واج ص8وتی م8واد ج8اذب ص8وت، فرک8انس ضخامت

برخ8ورد انه8ا 8ب8ه م8اده8 ج8ا8ذب 8ص8وت د8 رم8یز8ان ج8ذب 8ام8واج 8ص8وتی 8ت8اثیر قاب8ل

مالحظه ای دارند